Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

GROCH

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   groch
D.   grochu
N.   grochem
liczba mnoga
B. uż. nosob.   grochy
Znaczenia
1. »roślina strączkowa«
  • – Groch swoyski/ pospolity. Pisum. [...] Pisum minus. Kn 209.
  • – Rzuciły się łzy z oczow krolowi własnie kiedy groch spuszcza ziarno po ziarnie. PasPam 204.
  • – Na Same Swięta Wielka nocne Snieg y mieyscami Iarzyny osobliwie grochy Powarzyło ktore iuz były powschodziły. PasPam 258.
  • – Jęczmień, pszenicę sieją [Turcy], arbuzy, melony, Bawełnę, groch, tym tylko zapełnią zagony. GośPosBar II 461.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • gołębi groch:
    • – Groch leśny/ vide Gołębi groch. Kn 209.
    • – Pápawá/ żábi kwiát/ mlecz świni/ plesz/ mnich/ lwi ząb/ radyki/ gołębi groch. [...] Aphaca [...] Ambubeia. Kn 668.
  • groch leśny:
    • – Groch leśny/ vide Gołębi groch. Kn 209.
  • groch kozi:
    • – Groch kozi/ vide Łyszczycá. Kn 209.
  • groch tyczny:
    • – Groch tyczny/ Wielogroch. Pisum maius Kn 209.
2. »nasiona tej rośliny; potrawa z tych nasion«
  • – Chleb zgrochu pieką Bo tam tego wielka rodzi się obfitość. PasPam 64v.
  • – Kazałęm naładować dubas Ięczmieniem y Grochęm. PasPam 278v.
  • – Kiedy to nie dał Pan [Bóg] [...] gołęmbiąt dosyć, ale tylko synogarlę, to z niem się trzeba wykwintować, pieścić, aptekować, cukrować, cukru woła, nie grochu. MłodzKaz IV, 452.
  • – Mieso Wołowe albo Bawole z grochem/ albo Wielochrochem Tureckim do Rosołu. CzerComp 12.
  • – Pod bytność Pańską w Zamku straz odbywając kazdy na dzień albę grochu albę mąki dwa stofy Piwa [...] w Zamku odbierać powinni. InwChełmPolPom VII 56.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • (wariant I):
    – Iusz musi Polak siedziec iako Groch nabębnie Iak pod siekierą, patrząc rychłoli go rębnie. PotWoj 97.
  • (wariant II):
    – Z iednego podeyrzenia ták dálece bredzi, Gdy iáko mysz ná pudle, groch ná bębnie siedzi. PotPocz 55.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • groch z kapustą:
    • »przypadkowa mieszanina; bałagan«
    • – Oná byłá w Poznániu v Rydá száfárką/ A on záś Paedágogiem: támże iakąś miárką Garniec iey często mierzał/ zwątlił go nie máło/ Bo przebrał miárę/ á to wiádomie bywáło. Ták Sámuśiową przybrał Sámuel moy miły! Groch z kápustą nie rozum ma łép iego zgniły. TajRad A4.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Ja nie mogę w piszczałkę wraz i w kornet dmuchać. Cytra z drumlą nie chodzi, pasztet z grochem, rowno. PotFraszBrück II 378.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 02.10.2023