ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				impreza
	D.				impresy \|\| imprezy
	C.				imprezie \|\| impressie
	B.				impresę \|\| imprezę
	N.				imprezą
	Ms.				imprezie

liczba mnoga

	B.				imprezy
	Ms.				imprezach

Etymologia

wł. impresa

Znaczenia

1. »zamiar«

– Affekt [...] ktory od inszych zmysłow zadnych nieprzyimuiąc Ordynansow swoią własną rządzi się Imprezą. PasPam 80.
– Moskwa swoiey nie naszey wygadzaiąc imprezie na nasze prawe skrzydło pierwszy uczynili impet. PasPam 106v.
– Chcieli mię od Imprezy odwiezc [!] ale yto Nie mogło bydz kiedy ia kilka dni tylko pobywszy u Chorągwie y Nawaletę zazywszy. Zdobrą kompanią poiechałęm do domu. PasPam 123.
– By mię byli mogli od wodzić od tey Imprezy gdy bym się był przyznał a osobliwie Cioteczny moy Trzemeski Stanisław. PasPam 123.
– Krolowa widząc zeby Impreza iey upadła in Promocione [w popieraniu] Francuza Gdy by Polak stanął Elektem tym bardziey Cooperabatur [zabiegała]. PasPam 191.
– Choc bys y tey Swoiey dokazał imprezy co intendis [zamierzasz] Zebys tego Francuskiego kondysa na Tron krolestwa Polskiego [wprowadził] I ten kondysek nie wypryciał byc iuz większey nad tę w Polszcze godnosci. PasPam 196v.
– Kondeuszowa Promocyia poczęła upadać [...] y ten slepy [Prażmowski] zawiodł się na Swoiey Imprezie. PasPam 202-202v.
– Matka tez Pannie Umarła y tak się owa Impreza zwlokła [...] Hetman Potocki umarł kommissyia Lwowska nastąpiła atym czasem że owa Impreza poszła wodwłokę. PasPam 221v.
– Promotores abdicationis [sprawcy abdykacji] cieszą się maiąc nadzieię ze iuz swoiey dopną Imprezy. PasPam 228.
– I Marsowi Nieskąpo Ognia wswey Imprezie. PasPam 271.
– Chcesz się żenić? Radziłbym pokój tej imprezie, Minęłoć lat pięćdziesiąt, róg już w kupę lezie, Zimny kurcz krzywi członki, wedle starej mody, A Wenus potrzebuje, nieboże, wygody. PotFrasz1Kuk II 151.
– IAk prędko I. W. I. M. Pan Woiewodá Krákowski Hetman Polny Koronny stánął w Podháycách, ták záraz posłał ludźi swoich ná rożne Szláki ku Kámiencowi, zkądby miał słuszną o Imprezách Nieprzyiaćielskich informácyą, y ieżeli wteráźnieyszych Coniuncturách, Ordy ná iąkową [!] zbieráły się resolucyą. RelPotrz 1.

Związki frazeologiczne

pić na imprezę:

– Piięmy tedy na owę imprezę dzien tak że y drugi. Trzeciego dnia wyiechalismy. PasPam 74v.

2. »wyprawa wojenna«

– Ná ten czás Vgonotscy ministrowie rozumieiąc/ iż zá onym kazániem swym/ ktorego im iuż pozwolono/ nábyli creditu/ y reputátiey/ y owszem mocy y wolnośći ná wszytko złe; odmienili z więtszym zápędem y z więtszymi śiłámi onę swą pierwszą Impresę: ábowiem spráwiwszy to/ iż Vgonotowie/ porwáli się do oręża ná Pariżány; oni sámi chodźili po mieśćie/ iedni pieszo/ drudzy ná koniu z dobytymi szpadámi w ręku/ wołáiąc: Ewángelia/ Ewángelia. BotŁęczRel IV 92.
– [...] nie iedno pámięć fortunnego pánowánią swego v potomnosći narodow tych zostáwić chcemy i ofiaruiąc przytym każdemu z nich wszytki nasze łáski/ nietylko ochotę ale y skotek gdzie zá błogosławienstwem pánskim pożądány koniec tey impressie sie sstánie. BielDiar C4v.
– PIerwey niżeli do rzeczy sámey przystąpię/ áby tym lepiey káżdy poiął/ zdáło mi się kroćiuchno nápisáć/ o praetensy [!] ś. pámięći Henryká IV. Krolá Fráncuskie[g]o/ ktory choćiażto był vżyty od Kśiążąt Brándemburskie[g]o y Neuburskiego do tey impresy Kśięstwá/ Cleuskiego nápomoc/ przećię iednák nie ták dla nich dwu/ iáko sobie nieiáko praetenduiąc/ tego się podiął. JudCerem A3.
– Było prusakow 12 Tysięcy ale lepszego ludu nizeli Cesarscy y wolelismy zawsze z niemi na imprezę nizeli z Cesarskiemi. PasPam 57.
– Matko u Syna spraw to że by tę raczył pobłogosławic imprezę. Ze by tę zacną kawaleryią szczęsliwie z tego upału raczył wyprowadzic. PasPam 58.
– Obiecował sobie [...] zaraz ią wziąć za powrotęm zymprezy nas wprzod rozgromiwszy. PasPam 92v.
– Iezeli dokazemy że podnaszą dyrekcyią puydzie woysko na Imprezę, że y Moie y twoie Imię będzie znaiomo Swiatu. PasPam 120v.
– Ia zynfanteryią w Polu bez kawaleryiey nic począć nie mogąc [...] supersedować musiałęm Imprezy. PasPam 162.
– Wyszły Woyska Wielkie [...] Iuz to Impreza na nas była Iunctis Viribus [połączonymi siłami] Alec ich Pan Bog pomięszał. PasPam 247.
– Kto by kolwiek lata Swoie tym tylko pędził zamysłęm aby ie samemi pieszczoney Swieckiey Marnosci mogł wytuczyc delicyami nie tylko [na swoiey zawodzi się] Imprezie ale ze wszystkich nimal wiecznymi czasu [zam. czasy] wyzuwa szczęsliwości. PasPam 281-281v.
– [...] w inszą stronę Generał Cornáro Woyská swoie ná imprezy obráca. AwCudz 2.
– NAiáśnieyszy Máiestat Krolá I M w Wárszáwie rezyduiący, przy dobrym złaski Bożey zdrowiu wszytkie swoie zamysły około woyny ná przyszłą Kámpánią dirigit, ktora tym prędzey może wziąć skutek swoy teraz kiedy iuż kilká millionow, częśćią z Prus, częśćią z Panstw swoich Dźiedźicznych Sáskich pieniędzy w dobrey monećie sprowadzáią, ná woynę, vti nervum belli y Woyská z Prus, y od inszych stron w Márszu będące do Ruskich śćiągáią Kráiow, wyborne y dobrze monderowáne, przećiwko Nieprzyiaćielowi Krzyżá S. zá Wiárę S. prawdźiwą Kátoliczką Rzymską, á potym da Bog ná Imprezę Kámiencá Podolskiego. AwWarsz_1698_5VII 1.
– Ze Lwowá constat, że w Wołoszech, (to iest) do Iass, trzech Bássow w kilku tyśięcy Turkow przyść miáło, nie wiedząc ná iáką Imprezę, o czym dálszey czekáli confirmácyey. AwWarsz_1699_7II 2.
– Dniá 28. ejusdem N. Krol I. M divertit ná Bielány, y tám 29. praeteriti nabożeństwo w dźień SS. Apostołow Piotrá y Páwła odpráwił. N. K. I. M. zámyślał w krotce pod Rygę iácháć dla kontynuowánia imprezy swoiey. GazWarsz 1701 9VII 2 nlb.
– [...] wyráźił Cesarz I. M. nieukontentowánie, że hoc tempore moderno, do tákiey Xiążę Elektor Brándeburski przystąpił Imprezy, persuaduiąc áby desistat od niey etc. AwWarsz_1698_29XI 2.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

IMPREZA