Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

KILOF

rzecz.
m
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   kilof
D.   kilofa
B. uż. nżyw.   kilof
N.   kilofem
liczba mnoga
M. uż. nosob.   kilofy
  kilofa
D.   kilofów
B. uż. nosob.   kilofy
N.   kilofami
Etymologia
niem. Keilhaue
Znaczenia
1. »klinowaty kawałek żelaza lub innego twardego materiału osadzony na drewnianym trzonku używany jako narzędzie lub broń«
  • – Kilof z rozumu, á drzewce szalone Z przymiotow własnych, w grot gniewny stalone Ná pomstę Páńską. JurkPieś C2.
  • – A gdy ktory z tych duchow w gorniczym sposobie/ Vkaże sie z kilofem kołácąc po szybie. Wnet gornicy zrádośćią k temu mieyscu śmiele Kopáia sie: bo kruszcá tám náyduią wiele. RoźOff 127.
  • – Kilof/ v. Czékan. Kilin. Kn 41.
  • – Klepet: kilof: bika: oskard. JaśDict 62.
  • – Oskard: bika: kilof: dłoto. JaśDict 78.
  • – Górnicy zaś olkuscy, bocheńscy, wieliccy sami wszyscy w osobach swoich stawić się powinni z oskardami, z kilofami do łamania murów, także z rydlikami i łopatami do podkopywania się pod mury, także z żywnością doskonałą na tydzień. AktaKrak II/2 570.
  • – Na 200 kopaczow trzeba [...] kopanie kilofow oskard gracow rozney formy 30. NarArch 153.
  • – Tam jego [marszałka Macieja Żeromskiego] bez sądu zabił kilofem Pan Wołk, porucznik Pana Lipnickiego: niedawszy mu wnijść do Koła rycerskiego. WierzbKon 117-118.
  • – Niektórzy dziurawili ściany kilofami, Insi, przebiwszy zwierzchne młotami sklepienie, Spuszczali na gęsty lud orclowe kamienie; Aż niektórzy od strachu napoły pomarli. ZimBSiel 155-156.
  • – Na żniwie sierp, w myślistwie za trąbę wystarczy, W bitwie za kilof stanie, stanie miasto tarczy. GawHelBar II 132.
  • – Kilof der Streithammer/ Kilofá des Streithammers. DobrGram 118.
  • – Ziemia Chełmięska rownie za Torunskim Grofem Wyprawiła Iunakow, ktorych Grof kilofem poprzedzał [...] czarnemi kroiami zostali Ozdobieni. DrobOpow 105.
  • – Na Pogrzeby wszytkie Czechy ostawniki swoie wielkie y wyszokie na ramieniach nosili a swiece w rekach trzymali. y Groby przed tym sobie sami z Czechow Bracia kopywali na Czmentarzu dla czego kilofy y Łopaty z Marami w Czechach chowano. KomonDziej 16v.
  • – ESTOUPPE D'E'TOUPPE [...] Maillet à bati l'étouppe. Malleus stuparius [...] Kilofy dębowe do tłuczenia konopi álbo lnu z moczydła to iest z wody wyiąwszy przed międleniem. DanKolaDyk I, 552.
  • – Kiłof. 1) Tschakan, Faust-Hammer. 2) Bergw. Spisz-Hammer.[...]. 1) maillotin, marteau d'armes. 2) métal. marteline, forte de marteau de mineurs qui est en pointe d'un côté. [...]. T III 554.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • kilof turecki:
    • – Kilofow dwa Tureckich nabiianych oprawnych z blechmalem na hebanowych toporzyskach. ArchRadziw 1638 1651/ 69, 3.
  • kilof grabarski:
    • – Liwor do woza, kilof grabarski [...] żelazo od mięsa. InwKal I 323.
  • kilof mularski:
    • – Gdy iednakowo twardy, iż z trudnością rydlem żelaznym da się záiąć, y kilof mularski z impetem spuszczony od niego odskakuie, álbo mało co więźnie, proba iest gruntownego calcu. BystrzInfArch Av.
2.  przen.  »nos«
  • – O, wielkiż to nos, wielki nos! czy mu go Garncarz robił? czy od kowala kuty? Czy się gdzie matka zapatrzyła w szkuty? Jest tu z półtrzecia pewnie mięsa funta; Czy Piekarskiego kilof za Zygmunta? PotFrasz4Kuk I 382-383.
3. »dziób bociana lub żurawia«
  • – Kiłof. [...] 3) Schuabel eines Starches, Kranichs. [...] 3) bec de cigogne, de gruë. T III 554.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: BIKA, CZEKAN, kilin, OSKARD, TOPÓR.
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 14.08.2014