Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

MARS

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   mars
D.   marsa
C.   marsowi
B. uż. żyw.   marsa
N.   marsem
Ms.   marsie
Znaczenia
»imię rzymskiego boga wojny, uosobienie wojny«
  • – Na uszy obie słyszy Swiat ogłos Marsa. PasPam 271.
  • – I Marsowi Nieskąpo Ognia wswey Imprezie A przecię Płomienczykow zazywa de Brzezie. PasPam 271.
  • – Kontent Mars że ma Syna Godnego wtey mierze ktory Męstwa Dzielnosci znaczny assumpt bierze. PasPam 271v.
  • – Iuz Mars krwawego miecza swego Niedobywa. PasPam 272.
  • – Gubernium [rząd] krwawego Marsa gdy nastaie Siła to Ludziom Trwogi y Strachu przydaie. PasPam 272.
  • – O Pannie Siła piszesz o Męznym Lwie mało Widzę ia to zec iakos Ładniey koncept idzie Niz o woięnnym Marsie pisac. PasPam 272v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chodzić Marsem:
    • »śmiało, bez przeszkód odbywać wyprawy wojenne«
    • – Iuz tam chodził sobie Marsem nikogo się nieobawiaiąc. PasPam 276v.
  • marsem narabiać:
    • »nadrabiać groźną miną«
    • – Powiedano mi potym że się dla tego nie udał [Czarniecki pannie] że bardzo humorem y Marsem narabiał. PasPam 82v.
  • marsem patrzeć na kogoś:
    • »patrzeć niechętnie, być złym na kogoś«
    • – Wszyscy naniego Marsem patrzeli o owo umknienie ręki. PasPam 115.
  • rzucić Marsa:
    • »przestać wojować, przestać brać udział w wojnie«
    • – Rzucił że tez Marsa? obłatawszy zdrowie. Nie. PasPam 274v.
  • marsa zabawy:
    • »wojna«
    • – Krwawey-mi marsa na Syciwszy się zaba[...]wami iuz tez potrzebnieyszą ku Starosci rad bym odmięnił sarzą. PasPam 222v.
Związki frazeologiczne

  • marsem się bawić:
    • »wojować«
    • – I na tego [niedźwiedzia] przymioty kto się zapatruie Pewnie Szykow zdaleka nigdy nielustruie [...] krew toczy y Marsem się bawi. PasPam 270.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • marsem patrzeć na kogoś:
  • marsem narabiać:
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 17.09.2008

MARSZ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: MARS
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1673
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   marszu ||   marsu
N.   marsem
Ms.   marszu
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Nie mając źrzódła, biegam na różne rozłoje, lecz żadna nie ugasi woda ognie moje. Tak żołnierz w upragnieniu Marsem spracowany pije trunek, przypadszy w pół z błotem zmieszany. HugLacPrag 163.
  • – Infánteryá Krolá I. Mći máśierowáłá o godźinie dźieśiątey w nocy ná práwego skrzydłá stronę Práwą Káwáleryi, áżeby było pomieszáć szyki nieprzyiaćielowi, żeby nie mogł zrozumieć Mársu, dla czego zostáwiono w Oboźie Námioty, żeby Miásto nie mogło postrzedz ruszenia się. RelWyj 1v.
  • – W Marsu tedy albo ciągu nazywa się Woysko, kiedy do Batalii uszykowane stoi zowie się Acies, Szyk, uszykowany Oboz. ChmielAteny1755 I 460.
  • – Karlson naywiększym ią upewniał ośiwadczeniem, że ią ieszcze nieskończenie kocha, i że z tego rozkazu do marszu, szczegulnie dla tego konten, iż go za sposobność uważa, ktorą Niebo naznaczyło, aby tę rzecz do swego przyprowadzić końca. GelPrzyp 57.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: ER
Data ostatniej modyfikacji: 25.08.2023