Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

MIŁOŚĆ

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: MIŁOŚĆ, MIEŁOŚĆ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   miłość
D.   miłości
C.   miłości
B.   miłość ||   miełość
N.   miłością
Znaczenia
1. »uczucie, które objawia się szczególnym przywiązaniem, troską i serdecznością«
  • – Mój miły p. Wojewodo, mieliśmy cię za katolika i za takiego, żeś miał i zdrowiem swym oświadczyć miełość swoję ku kościołowi Bożemu; ale ty posądzasz rozgrzeszenia papieskie, zowiesz błogosławieństwa nieważne, nakoniec błogosławieństwa przeklęctwem. DeklPisCz II 325.
  • – Miłość/ amor [...] Charitas [...] vel caritas [...] Pietas [...] Affectio [...] Afectus. Kn 412.
  • – Affectus, us. substant. Afékt 4. Miłość. Poruszenie. KnŁacPol 30.
  • – Affectio. Afékt 4. Poruszenie. Sposobność 2. Namiętność. Miłość. Postánowięnie 2.3. KnŁacPol 30.
  • – Amor. oris. Miłość I. 5. Kochan. KnŁacPol 44.
  • – Amor infanus, perditus. Miłość nieuczćiwa. KnŁacPol 44.
  • – Caritas. Miłość. Drogość. KnŁacPol 113.
  • – Pietas. Nabożeństwo. Pobożność. Miłość I. Chwałá Boża. KnŁacPol 585.
  • – Sam [atrament] bez afektów, różne w ludzi leję: Gniew, miłość, żal, śmiech, bojaźń i nadzieję. MorszAUtwKuk 196.
  • – Prawda że to iest cięszka dysocyacyia kiedy [...] voto [ślubem] komprobowane rozrywają się miłości zwiąski. PasPam 85.
  • – Iam ieden z 60 Tysięcy Woyska ktorym tak uczynił nie z zadney potrzeby nie dla zadnego excesu ale z Samey tylko przeciwko Oyczyznie miłosci. PasPam 134.
  • – Kto wykroczy przeciwko blizniego miłosci ten Samemu Rebrllizuie Bogu. PasPam 149a.
  • – Zyczemy aby się wrociła ywkorzeniła dawna y spolna miłość, y iedność. PasPam 211.
  • – Miał Wielką popularitatem [wziętość] y uwszystkich Stanow miłość. PasPam 241.
  • – Wszystko sprawiła miłość prawdziwa Poddanych przeciwko krolowi. PasPam 242v.
  • – Iego zacni klienci [...] Zeby ten przyrodzony przymiot wsobie mieli Miłoscią przeciw Bogu Blizniemu gorzeli. PasPam 270v.
  • – Miłość [...]. T III 834.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • miłość ojczyzny:
    • – Iezeli umrzec to umrzeć byle dobrze A lepsza podobno Smierć bydz nie może nad tę ktora kogo przy niewinnosci potka za Cnotę y miłość Oyczyzny. PasPam 137.
  • miłość samego siebie:
    • – Miłość sámego śiébié nieporządna/ Philautia. Kn 412.
  • miłość zawistna:
    • – Kn 412.
  • miłość nieuczciwa szalona:
    • – Kn 412.
Związki frazeologiczne

  • miłością przeciw komuś gorzeć:
    • – Przy Meznosci Tey zawsze iako Płomien byli Zarliwosci Iego zacni klienci Proponuiąc zyzni do Chwały Boskiey zaszczyt y Miłey Oyczyzny Zeby ten przyrodzony przymiot wsobie mieli Miłością przeciw Bogu Blizniemu gorzeli. PasPam 270v.
  • miłością od kogoś zostać ubezpieczonym:
    • »zostać przekonanym o czyjeś miłości«
    • – Ze by wzaięm od pomięnionych Obywatelow tąz miłoscią ktorą zawsze te Narody ku Panom swoim Słynęły został ubespieczony y Upomniony IkMSC [...] miłosciwie do przeproszenia swego wszystkich zgromadzonych urzędnikow i deputatow przypuścić ma. PasPam 209-209v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Wielkie Bogáctwo/ wierna miłość/ cięszka chorobá/ y zránione sumnienie/ nie mogą być zátáione. RysProv XVII, 7.
2.  relig.  »jedna z cnót kardynalnych«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • akty miłości:
    • – Psalm czwarty Akty Miłości ku Bogu. ChrośZbiór Cc4.
Związki frazeologiczne

  • przez miłość Boga:
  • przez miłość boską:
    • – Przez Miłość Boską proszę Cię y zaklinąm. PasPam 225.
3. »tytuł używany często w formie skróconej "Mość"«
  • – Czytano im [żołnierzom moskiewskim] uniwersał Jego Królewskiej Miłości i pana hetmana, odpowiedzieli, dosyć bałamutni królewskiej, nic i tam tedy nie sprawiono. ChrapDiar I 460.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dotrzymować miłości:
    • – Wzgardziłeś dobrowolnie. Oyczyzną ktora cię wychowała. I dotrzymowała zawsze miłosci y wiary. PasPam 247v.
  • miłość boska:
  • miłość boża:
Związki frazeologiczne

  • nie w jednej sforze z czymś chadzać:
    • »nie być z czym związanym, nie występować razem z czymś«
    • – Nie w iedney sworze miłość z wielmożnością chadza. OvOtwWPrzem 99.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Pies przy kości, chłop w miłosci, nie rad towarzyszowi. JaśDict 117.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: MOŚĆ.
Autorzy: SPas , MBM
Data ostatniej modyfikacji: 07.01.2022