ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?)

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				modlitwa
	D.				modlitwy
	C.				modlitwie
	B.				modlitwę
	N.				modlitwą
	Ms.				modlitwie

liczba mnoga

	M.				modlitwy
	D.				modlitw
	B.				modllitwy
	N.				modlitwami
	Ms.				modlitwach

Znaczenia

1. relig. »zwrócenie się do Boga z prośbą, dziękczynieniem, uwielbieniem lub przebłaganiem«

– Przyjacielu, u tego meczetu postanowiłem ja chatyba do modlitw zwoływającego. SaadiOtwSGul 167.
– O kondicyách modlitwy/ żeby była wysłuchána. BirkNiedz 190?.
– Modlisz się/ nie klękajże ná przecznicách ulicznych; ale zámkni się z modlitwą swą w komorce. BirkNiedz 201.
– I wstąpił dym kadzenia z modlitwami świętych z ręki Anioła przed obliczność Bożą. BG Ap 8, 4.
– Modłá/ item vide Modlitwá. Kn 422.
– Modlitwá/ Modłá/ Proźba do Bogá. Precartio. Kn 422.
– Adoratio. Poklón 1 Modlitwá. Ułón. KnŁacPol 21.
– Precartio. Modlitwá. Proźba. KnŁacPol 616.
– A ieżeli Siostry zásłużyć mogły zdrowie Pryoryssy/ dáleko więcey modlitwą swoią mogą vprosić v Bogá potrzebki Zakonne/ y pożywienie swoie: gdy ich myśl więcey w Bogu á niżeli w rzeczách doczesnych vtopiona będzie: bo łátwiey o suchą grzaneczkę nabożney Pánnie (ktora się iey obrocić może w cukier słodki) niżeli o plastr z niebá chorey. OkolNiebo 58.
– Klęknął Eremita na Modlitwę. PasPam 56.
– Do Boga tylko uciekał się [cesarz] modlitwami A Polakow wyglądał. PasPam 276.
– Lud cięszko strapiony postem y modlitwą Boski błagał Maiestat, aby swą gonitwą Duchow Niebieskich strącił z dumy othomana. DrobOpow 22.
– Niektore Páńskiego y Szlácheckiego stánu Osoby tę wádę do śiebie máją, gdy do kośćiołá ná nabożeństwo przydą, że śię ráczey y więcey częśćią spániem, częśćią szeptániem (gádániem, rozmawiániem) częśćią w modlitwách czytáńiem, niźli słowá Bożego słuchániem zábáwiáją. GdacPan 21-22.
– Gdy rozćiągniećie ręce swoje, woła sam Bog ná Grzeszniki, zákryję oczy od was, tákże gdy będźiećie przedłużáć modlitwy swoje nie wysłucham. GdacPan 42.
– W krotkich modlitwach prędko się zgubiemy, roztargnienia cierpiemy, atencyi nie mamy. MłodzKaz III, 35.
– Modli się Piotr, a po modlitwie łaknie; tak to widzę z Duchowieństwem, z bogomyślnością może chodzić pospołu ułamnostka apetytowa MłodzKaz IV, 105-106.
– O tym dowiedziawszy się [o śmierci męża] Błogosławiona Jutta, wolnieyszą będąc, tym więcey przyczyniła uczynkow miłosiernych, modlitw y prac koło ubogich [...]. NiesKor II 590.
– Modlitwa [...]. T III 853-854.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

na modlitwie:

– A z głowy nieiaki dym się pokazował od gorącey attencyey [Margarety] na modlitwie. OkolNiebo 63.

modlitwa pańska:

– Nic inszego ábowiem nád wámi nie mówiłám / ieno modlitwę Páńską ábo Pacierz / y Kredo/ ábo skłądek wyznania wiáry chrześciáńskiey/ á záraz uzdrowieni iesteście. SpInZąbMłot 241.

2. »tekst«

– Modlitwy/ Modlitewki/ i Kśiąszki w ktorych modlitwy są. Kn 422.

3. przen. »prośba do człowieka«

– Niechciałem się bawić koło niego zabiiac mi tez zalgo było na owę iego gorącą rospamietywaiąc modlitwę. PasPam 95v.

Związki frazeologiczne

ktoś miał wielkie modllitwy o coś:

– Panie Bracie miałęm tu wielkie Modlitwy o tę Funkcyią byli tu umniePan Zerosławski y Pąn Niegoszewski prosząc mię oto że bym ich tam posłał. PasPam 159v-160.

4. w lm »modlitewnik«

– Na odpusty, tam trzeba nabożnie [...] trzeba będzie mieć przy sobie modlitwy nabożne, paceirze u pasa, kostur w ręku, garnek duży masła w tłumoku, stworzenia człowiecze dobrze utworzone, chleb pieczony, pieniędzy węzeł niemały. A gdy takie będziesz miał przy sobie charaktery, o co jedno nabożnie się modląc prosić będziesz, wszytko otrzymasz - a bez tych charakterów musiałbyś doma siedzieć. MinSow Na odpusty, tam trzeba nabożnie [...] trzeba będzie mieć przy sobie modlitwy nabożne, paceirze u pasa, kostur w ręku, garnek duży masła w tłumoku, stworzenia człowiecze dobrze utworzone, chleb pieczony, pieniędzy węzeł niemały. A gdy takie będziesz miał przy sobie charaktery, o co jedno nabożnie się modląc prosić będziesz, wszytko otrzymasz - a bez tych charakterów musiałbyś doma siedzieć. MinSow 271-272.
– Modlitwy/ Modlitewki/ i Kśiąszki w ktorych modlitwy są. Kn 422.
– Precarius liber. an recte Modlitwy. KnŁacPol 615.
– Niektore Páńskiego y Szlácheckiego stánu Osoby tę wádę do śiebie máją, gdy do kośćiołá ná nabożeństwo przydą, że śię ráczey y więcey częśćią spániem, częśćią szeptániem (gádániem, rozmawiániem) częśćią w modlitwách czytáńiem, niźli słowá Bożego słuchániem zábáwiáją. GdacPan 21-22.

Użycia metajęzykowe

- Cegłá cegiełká, płáchtá płáchetká, modlitwá modlitewká. WojnaInst 61

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: MODŁA.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

MODLITWA