ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (niepodobnie, niepodobno), SXVI (niepodobnie, niepodobno), Kn (niepodobnie), T (niepodobnie), L (niepodobnie; pod: podobnie; XVII), SW (niepodobnie, niepodobno), SJP (niepodobnie, niepodobno)

Nienotowany w słownikach:
SWil

Formy gramatyczne

					niepodobnie
					niepodobno

Znaczenia

1. »nieprawdopodobnie«

– [Mieszkańcy Księstwa Moskiewskiego] Słucháią ná skinienie swych Kápitanow: znoszą cierpliwie wszelákie niewczásy: nie ważą sobie nic zimná/ áni pluskoty/ tákże też wytrwáią niepodobnie wszelką nędzę y głod: y ná mále się obędą. BotŁęczRel III 60.
– [...] podczás rozumieią białegłowy/ iákoby miáły płodem zástąpić z latáwcem y odymáią się im bárzo żywoty. A gdy rozumieią że czás porodzenia przyszedł/ trácą onę rubość tylko wypusczeniem z siebie wielkich wiátrow. Co mrowce iáyca w trunku zádáne niepodobnie zwykły spráwowáć w żywocie ludzkim [...]. SpInZąbMłot 374.
– Niépodobnié ku czynieniu [...] eo modo quo fieri aliquid non potest. Kn 514.
– Niepodobnie, adv. 1) unmöglicher Weise. [...] impossiblement; d'une maniére impossible. T III 1005.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

niepodobnie ku wierzeniu:

– Niépodobnie ku wierzeniu [...] Incredibiliter [...] suprà fidem. Kn 514.
– Jest i inny do zbiiania świadków, i w mękach wyznania, sposob. Często bowiem, ieżli iest ono przełożone abo wątpliwie, abo odmiennie, abo niepodobnie ku wierzeniu, abo że o tym inaczey wyznał drugi, to należy subtelnie zganić. BorNauka 34.
– niepodobnie ku wierzeniu. unglaublich. incroiablement. T III 1005.

2. »ogromnie«

– [...] Kniaziowa Mścisławska z Szujską [...] brwi wyskubszy sobie, insze w pół czoła przylepiły, co rzecz zwyczajna w tamtem kraju u wszytkich w obec białych głów, a niepodobnie sprosna, bo mała różność od tego, jakoby w maskarze chodziły [...]. NiemPam 44-45.
– Niepodobnie się Leon strętwiały zdumiewa, Skoro Rugiera z mowy tej być zrozumiewa [...]. ArKochOrlCz III 373.
– Pierwszego dnia będzie [Tobiasz] v rzeki Tygris/ chce nogi vmyć/ wypádnie okrutna rybá gębę rozdziewiwszy/ y chce go porwáć. Zlęknie się niepodobnie Tobiasz [...]. BirkNiedz 209.
– Niepodobnie srogi dziki wieprz, w Arkádyiskiey ziemi, we zbożách, y w ludziech, szkody czynił. OvOtwWPrzem 357.
– [...] Nowe Miasto niepodobnie wesołe, że się pozbyło rajtaryjej jm., która niepodobnie jak wielkie czyniła egzorbitancyje, i nie było tej nocy, żeby kogo albo nie zabiła, albo nie odarła, albo nie porąbała. SarPam 288.
– Osobliwa to iest Rzecz tych pigułkow, że Tonu álbo Biegu náturálnych sokow wnętrznych, náwet inszych pospolitych Láksatyw y Purgáncyi nie reláksuią álbo hámuią, owszem niepodobno konfortuią. MencAptecz 25.
– Bálsám tenże Kosztowny Specyálnie Zyły oczerstwia, á ták w Chorobach Głowy, y kurczu żył niepodobno służy. MencAptecz 33.

3. »różnie«

– Nié-podobnié item. vide Rożnié. Kn 514.
– Niepodobnie [...] *2) anders, unterschieden [...] *2) autrement, diférenment, v. Rożnie. T III 1005.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1606-1608

Znaczenia

1. »jest niemożliwe«

– Na drugiej ulicy uderzyli [mieszkańcy Moskwy] na dwór Jego Mości Pana Tarła, Chorążego przemyskiego, który widząc, że niepodobno się było takiej nawalności i furyi obronić, traktować z niemi począł. NiemPam 83-84.
– [...] znosić nieprzyiaciela niepodobno, oboz dosyć warownie ufortyfikowany, pogaństwa tego cma niemała, i myslić prożno a żywności już też nam niestawało. MasDiar 90.
– Trudno y oras niepodobno leniwemu zołnierzowi bistrolotnego orla wbiegu zwyciezyc. HerbOr 93.
– Tak wiele czartów i dusz więźnia otoczyło, iż zda się niepodobno, aby kiedy było tak wiele dusz od ludzi początku stworzonych, nie żeby ich miało być tak wiele zgubionych. BolesEcho 99.
– Zaczął tedy [marszałek sejmu] czytać pierwszą Constitutią de securitate Izby Poselskiey; ale że iuż ciemno było, a świec nie przyniesiono, powiedział, że czytać niepodobno. DiarSejm1672 34.
– [...] oprocz niebespieczenstwá y guby niewinnego człowieká, iáko się rzekło, nástepuie y osława zacnych w onym mieście fámiliey z obelżeniem, co trudno ábo niepodobno nagrodzić. WisCzar 58.
– Niepodobno wypisać, jako ten senator nie ma sam od nikogo, począwszy od najmniejszego, kompasyjej [...]. SarPam 101.
– [...] a gdy rozmowic się było niepodobno, miganiem Oczu tylko się porozumiawszy, [Eufranor] wyrozumiał to z Panny zeby była rada gdyby znalazł sposob iaki z nim konwersacyi. HistŚwież 187.
– Gdzie nie podobno nie pracuy do potu, Nie wydrzesz z ręku Iowiszowych grotu. MikSil 252.
– [...] Scibor, Woiewoda Łęczycki, ten miał synow dwadzieścia, wszystkich konterfekty widział, w Kościele Bensowskim Paprocki, ale podpisow pod niemi, iuż niepodobno było wyczytać [...]. NiesKor II 416.
– Trzeba potym także wiedźieć, że natura nam daie skryte pobudki, ktore nas przychylaią do iakiego stanu nam przyzwoitego, y że lepiey nam powodźi śię w tey professyi, ktorą dobrowolnie sobie obieramy, aniżeli do ktorey nas wola inszych przynagla, y ktorą obieramy przećiwko naszym skłonnośćiom; ponieważ wszystko czyniemy z ochotą y ukontentowaniem w pierwszey; w drugiey zaś sprawuiąc śię z obrzydzeniem y oddaleniem, niepodobno ażebyśmy mieć mogli powodzenie szczęśliwe. NobRudSzkoła 278.
– Okienko, którymby wchodziły gołębie do tego swego mieszkania, nie powinno być dane w dachu, którędyby się łatwo koty, tchórze, i kuny wkradać do nich mogły, ale w ścianie poboczney, która iest na południe którędy nie podobno się będzie prawie dostać iakiemu szkodnemu zwierzęciu. ŚwitBud 65.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

do wiary niepodobno:

– Tu muzyká stroyna iecháłá rozmáita Cesárska/ Szurmácże/ Piszcżkowie/ Trębácże/ Bębenistowie/ y insza muzyká iego prywatna/ był krzyk rozmáity/ ále że w zámieszániu/ tedy dźiwne sie Echo zdáło/ ále ktoby to mogł opisáć/ trudno: głowyby y rozumu nie stáło/ y do wiáry kto nie widźiał/ niepodobno sie temu zda y widźi: lecż niech wierzy kto chce/ wszák nie iest to Articulus Fidei: było w pułku w tym ośm tyśięcy dźiałek szesnaśćie miernych. StarWyp C3v.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Dogodzić ábo podobáć się wszystkiem trudno/ niépodobno. KnAd 195.

– Dwié robocié rázem robić trudno/ niépodobno. KnAd 219.

2. »jest niewiarygodne«

– Potym szło Páchołkow 60 stroiem z węgierská przybránych w tákieyże czerwony barwie z takiemisz potrzebámi, Czapki mieli nakształt mágierek pod piorami podłużniemi białemi y błękitnemi, na spodku stroy węgierski zwierzchu iak tuzłuk: do sámey ziemie tákieyże bárwy (trzeba wiedźieć że te potrzeby błękitne y srebrem galony były przerabiane według diferencyi sługow, á nie były szyte, ná sukniach tych koralowych prosto, ále przewiano iák zęby u piły) co niepodobno iak wdzięczną czyniło apparencyą. PamDiar 2 nlb.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: *PODOBNIE, PODOBNO, PODOBNY, PODOBIEN, NIEPODOBNY, NIEPODOBIEN.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO

NIEPODOBNO