Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

NUNCJUSZ

rzecz.
m
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: NUNCJUSZ, NUNTIUSZ, NUNTIUS
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   nuncjusz ||   nuntiusz ||   nuntius
D.   nuncjusza
C.   nuncjuszowi ||   nuntiuszowi
B. uż. żyw.   nuncjusza
N.   nuncjuszem ||   nuntiusem
Ms.   nuncjuszu
liczba mnoga
M.   nuncjusze
D.   nuncjuszów
Etymologia
łac. nuntius 'zwiastun'
Znaczenia
 polit.  »dyplomata, przedstawiciel Watykanu«
  • – Gdy przybyli do Portogálliey/ Patrem Xauierum krol/ wiedząc przedtym o iego cnoćie/ dźiwnie czćił/ y zálećiwszy mu gorącą spráwę Chrystusowę w Indiey/ dał mu iedno Breue Pápieskie/ w ktorym był vczyniony Nuntiusem stolice Apostolskiey z wielką władzą w támtych kráiách: wśiádáiąc niechćiał z sobą bráć nic dla śiebie/ áni dla swych towárzyszow/ oprocz po iedney sutánnie grubey ná káżdego/ á trochę kśiag potrzebnych: y Komesowi de Castanera (á ten z roskazánia krolewskiego miał opátrowáć ich potrzeby) gdy mu mowił/ iż nieprzystało Nuntiuszowi Papieskiemu iecháć ták zgołá bez żadnego sługi [...]. BotŁęczRel IV 174.
  • – Po skończonym obiedzie j.k.m. [Jan III Sobieski] tak po dolnych, jako i górnych pokojach prowadził jm. ks. nuncjusza, wszyskie mu pokazując, które natenczas z skarbca wystawione były, galanteryje; między inszymi bardzo się podobała jm. ks. nuncjuszowi ta szkatuła, którą j.k.m. w.ks.m. wiązał, powiadając o niej, że trudno widzieć i w rzymskim państwie równej. SarPam 225.
  • – Widziałem też króla przez sen, nie wiem, jeżeli takiego na jawie zobaczę, a on wyspowiadawszy się nuncjuszowi z wielkim nabożeństwem komunikował. MałpaCzłow 240.
  • – Król miał urazę do nuncjusza o toruńską inhibicyą: primas regni Potocki rad był téj okazyi, chcąc munus nuncyatury na arcybiskupów gnieźnieńskich przeciągać, a gdy tych dwóch piérwszych nieukontentowanie zrozumiała izba poselska, dopiéroż tam każdy ex suo interesse począł explikować inkonweniencye nuncyatury z ztąd ordynowano w poselstwie do ojca świętego Benedykta XIII uskarżając się w słusznych arcy materyach, że nuncyatura gwałciła prawa kardynalne majestatis et reipublicae nec non patronatus, gdy za dekretami nuncjuszów wdzierali się zakonnicy w opactwa i różni duchowni za tąż protekcyą beneficya różne bez prezent królewskich uzurpowali. OtwFDziejeCzech 349.
  • – [...] przy prezencyi [...] Nuncyusza [...] pod czas Appartymentow Cantata y Serenata była. GazPol 1736 93 1 nlb.
  • – Appartymenta w tenże dzień u Nayiaś. Krolowey Jeymći, na ktorych J. W Jmć X. Nuncyusz był, ressumowano [...]. GazPol 1736 90 3 nlb.
  • – Clemens VIII Papież [...] kiedyś w Polszcze Nuncyuszem będąc, dobrze znał Dom Firleiow. NiesKor II 156.
  • – Tuż náleżą NUNCYUSZE albo Legati Apostolici Ordynaryini do Cesarskiego, Hiszpańskiego, Lusitańskiego, Francuskiego Polskiego Dworów, item do Báwaryi, ad Palatinum Rheni, do Weneckiey Rzeczypospolitey, y do Kantonów Szwayczarskiey Rzeczypospolitey posłani, y náznaczeni. ChmielAteny II 165.
  • – Grzegorz XIII. Papież przysłał Nuncyusza do Króla prosząc z Moskwą o Pokóy. ŁubHist 66.
  • – Nuncyusz. [...] Nonce, Ambassadeur de Pape. T III 1080.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • Nuncjusz Sedis Apostolicae;
  • nuncjusz Stolicy Apostolskiej;
  • nuncjusz Apostolski;
  • nuncjusz papieski:
    • – Nuncyusz Sedis Apostolicae tudzież [...] Senatorowie ná obiad przybyli. GazPol 1736 83 1 nlb.
    • – Za iego Pasterskim staraniem, przy Nuncyuszu Stolicy Apostolskiey, Lutrowie xięgi, w poł Toruńskiego rynku w roku 1512 palono. NiesKor II 592.
    • – Marescotti Nuncyusz Apostolski dał Benedykcyą od Oyca s. po niey cudownym sposobem Duchem s. natchnięte Województwa [...] wykrzykneli jednostaynie, i nominowany przez Prymasa Prażmowskiego Michał Xiąże Wiszniowiecki. ŁubHist 109.
    • – Mszy rano wysłuchawszy u ojców jezuitów, gdyśmy z kościoła wychodzili, przyszedł do nas nuncjusz papieski, chcąc królewica jmć przywitać, ale tylko z książęciem panem kanclerzem tę ceremonią odprawił, bo jako nie wczas na nas napadł, tak go téż traktowano, i królewic nie dał mu się poznać, acz go on przecię poznał i uczynił mu przechodząc rewerencyą większą niż drugim z kompanii. PacOb 87.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 27.05.2024