Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

OBRAĆ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  obrać
czas przeszły
lm mos 1. os.   obraliśmy
3. os.   obrali
czas przyszły prosty
lm 1. os.   obierzemy
tryb rozkazujący
lm 1. os.   obierzmy
imiesłów uprzedni
  obrawszy
Znaczenia
1. »wybrać kogo na urząd, powierzyć komu funkcję, godność przez głosowanie«
Rekcja: kogo; kim

  • – Nieobralismy na krolestwo Anioła Tylko Człowieka, Nieobralismy Krolewicza ale Szlachcica Polskiego. PasPam 190v-191.
  • – Poszło Woysko do z Wiązku obrawszy sobie Marszałkięm Ostrzyckiego a Substytutem Borka. PasPam 191v.
  • – Kto Cnotliwy y Senator y kto chce niech z nami wyiedzie, obierzęmy sobie Pana. PasPam 231.
  • Obralismy tedy Marszałkięm Stefana Czarnieckiego, Pisarza Polnego, Starostę kaniowskiego. PasPam 241.
2. »z dwóch lub więcej rzeczy wziąć jedną, wybrać co«
Rekcja: co

  • – Zgoła dobrą sobie nasi kolligaci obrali Sortem [cząstkę] [...] nam zaś coś z chrzanem czy do ostrego pieprzu zostawili. PasPam 278v.
Podhasła

OBRANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lm C.   obranym
Najwcześniejsze poświadczenie:
1666
Znaczenia
»taki, którego wybrano, któremu powierzono funkcję lub godność w wyniku głosowania«
  • – Instrukcyia Ich MSCiom PP. Posłom Zięmie Rawski Jo Mosci Panu Adamowi Nowomieyskiemu Viceinstygatorowi koronnemu Sędziemu Grodzkiemu Rawskiemu. y JoMSCi Panu Anzelmowi Piekarskiemu czesnikowi Rawskiemu z godnie obranym na Seym 2 Niedzieli z koła Rycerskiego dana. PasPam 215v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wolnie obrany:
  • »wybrany w wolnej elekcji«
    • – KROL PAN, iáko wolnie obrány, iáko obowiązány Práwy, iáko ná tychże Praw dotrzymánie obligowany przysięgą, bez czego y Pánemby bydź nie mogł; ták przestrzegáć powinien, áby wniczym tymże nie vbliżył Práwom [...]. LubJMan 1.