ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1632

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		paroksyzm
D.		paroksyzmu
B.	uż. nżyw.	paroksyzm
N.		paroksyzmem
Ms.		paroksyzmie

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	paroksyzmy
D.		paroksyzmów
C.		paroksyzmom
B.	uż. nosob.	paroksyzmy
N.		paroksyzmami
Ms.		paroksyzmach

Etymologia

gr. paroksysmos 'rozdrażnienie'

Znaczenia

»stan udręki, ból; atak epilepsji, konwulsje«

– Pároksyzm/ v. Silenie się choroby. Kn 670.
– Cytryna sáma/ iż ma w sobie rzetelną kwaskowatość/ w tercyánach może trochę záżyć/ osobliwie przed Pároxyzmem/ ábo soku samego/ w ktorym się smáży z cukrem. HercBan 21.
– Lecz i z tym gorzej było, i co leczyć miała Ta śmiałość, tym mię w większe paroksyzmy wdała. MorszAUtwKuk 324.
– Cięszki y Nieznosny Oyczyznie Paroxizm takich [...] uronic Woięnnikow. PasPam 85.
– Cięszki to zaprawdę Stanowi Senatorskiemu uwazam Paroxysm kiedy go iuz Oyczymami Iusz Łuszczy bochęnkami y proznemi chlebami na ostatku zdraycami Oyczyzny nazywaią. PasPam 140.
– Iak ubolewac cała Oyczyzna musi [...] Gdy w tak nie bespiecznym zostawuiąca Paroxysmie [...] zadney w obronie swoiey przez rozerwane Seymy nieodnosi nadzieie. PasPam 215v.
– Ciężkieby to było na wolny narod jugum, ciężka po tak lubym pokoiu, w ktorym tylko Spectatores, alienae scenae bylismy paroksysmu alteracya. PisMów II 262.
– Duszne mu zdrowie ták zostáwił Ze go więcey pároxyzm rospaczy niebáwił. DamKuligKról 214.
– Szedł [król] záraz do budynku Iozáfáta swego, Y pytał się przyczyny pároxyzmu [choroby] tego. DamKuligKról 234.
– Samem się został i tam kilka przebywszy paroxyzmów, a do siebie przyszedłszy, do Usnarza wyjechałem: tamem się jejmości w kilka dni doczekał. ZawiszaPam 41.
– Inne krotko trwáiące, drugie długie, inne wnętrzne, inne ná wierzch się wydáiące, inne ustáwiczne, inne pároxyzmámi nápádáiące, inne zárazliwe. PromMed 8-9.
– Po Pároxysmie chory nie pámięta co się z nim działo. CompMed 109.
– W Sámym Pároxyzmie obudzić chorego á naylepiey strzelić mu nád głową. CompMed 155.
– Trzecia [febra] zowie się Duplex, to iest: kiedy ieden dzień wolny, á dwá nástępuiące niewolne od pároxysmu. CompMed 417.
– Jeżeli w tey chorobie oddech nie bárdzo się tłumi, y pároxysmy nie często się odbywáią, są znáki dobre. CompMed 612.
– Stánie się niecierpiętliwie: {! ciało] żadnym passyom, żalom, boleściom, paroxyzmom nie poddane. BystrzInfCosm I1v.
– Ludziom w gorączkach y inszych paroxyzmach zostaiącym nic należycie nie smakuie. BystrzInfCosm E4v.

Przenośnie

W Mość miłościwi panowie dobrze to u siebie wszystko uważywszy, ten domu swego paroksyzm poczytacie sobie nie za nieszczęście, ale za wypłacony dług.RadziwKSprawy 608
Pomnią i czują dotychczas okryte swawolnych rebelizantów kościami pola, wspominają spustoszone multańskie ruiny, lękają się tym podobnych paroksyzmów moskiewskie i tureckie kraje, obawiając się, by jeszcze bystro płynące Komorowskich rzeki, niezahamowanym na wiarołomnych adwersarzów nie wylały impetem.HugLacPrag 20-21

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PAROKSYZM