ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują

Formy gramatyczne

stopień równy

lp	M.	m		piękny
		ż		piękna
		n		piękne \|\| piekne
	D.	m		pięknego
		ż		pięknej
		n		pięknego
	B.	m	nżyw	piękny
			żyw	pięknego
		ż		piękną
		n		piękne
	N.	ż		piękną
	Ms.	m		pięknym
		n		pięknym
lm	M.	nmos		piękne
	D.			pięknych
	B.	nmos		piękne

stopień wyższy

lp	M.	m			piękniejszy
		n			piękniejsze

stopień najwyższy

lm	M.	nmos	najpiękniejsze
	D.		najpiękniejszych
	B.	nmos	najpiękniejsze

Znaczenia

1. »zgodny z poczuciem piękna; sprawiający miłe wrażenie, budzący zachwyt, podziw; chwalebny, zacny«

– Koscioły tam bardzo piękne ktore przed tym bywały katolickie nabozenstwo tez pięknieysze nizeli u naszych Polskich Kalwinistow. PasPam 56.
– Było niebardzo zimno y pogody były piękne. PasPam 61v.
– Stanął Pułk krolewski w Hartuzęn [Aarhusen] Miescie pięknym. PasPam 62v.
– Zlac wodę w garnek [...] za pułgodziny z siędzie się sol bardzo piękna. PasPam 65v.
– Koscioł sąm tak piękny y wspaniały że mu rownego nigdzie w Polszcze nie widzę. PasPam 77v.
– Pamiętam Uraniburgum Strukturą Cudownie piękną y w Mieyscu bardzo Spokoynym do obrony. PasPam 77v.
– Suknie choc naypięknieysze kazano robić krotko. PasPam 79-79v.
– Staneliśmy tedy pod kozie rady na trzy Niedziele przed Swiątkami woysko piekne y dobre. PasPam 87v.
– Chrest wziąłem mu piękny bardzo, było na oprawie zedwadziescia Czerwonych złotych. PasPam 95v.
– Wzacnym y starozytnym zrodzona [panna] Domu przy tak pięknych od Natury Sobie konferowanych przymiotach [...] Szczęsliwosci wszystkie Swiata tego dobrowolnie rzuca. PasPam 281v-282.

Związki frazeologiczne

piękna rzecz:

2. »dobry gatunkowo; doborowy, urodziwy; odpowiedni, dogodny«

– Kiedy wyciągną tego [ryb] okrutne mnostwo to ktore się mnie naypięknieysze widzą y naylepsze są złe. PasPam 65.
– Wszystko Woysko tedy na nas uciekało. Biy że teraz ktory się podoba wybieray to piękny to ieszcze pięknieyszy. PasPam 95.
– Gdy bym był miał wtęn czas aby iednego czeladnika przy sobie mogł by był iako nay pięknieyszych Rumakow nawybierać. PasPam 96.
– Nagrodził mi P. Bog mego gniadego, dał mi za niego inszego gniadego bardzo pięknego konia. PasPam 96v.
– Człowiek to był grzeczny powazny urody bardzo piękney. PasPam 170.
– Sąm Radziwiłł Bogusław miał z Sobą Ludzi z osm Tysięcy bardzo pięknych. PasPam 230.
– Miał z Sobą gość Charcicę piękną. PasPam 252v.
– Charty były y piękne y rosłe a przytym tak rącze. PasPam 256.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Bogáctwá rod i godności/ Są piękne pokrywki złości. KnAd 31.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1607

Znaczenia

»jest dobrze«

~ Owo piękna, co powiada, że się ściska tym edyktem wolność szlachecka i powaga senatorska, gdy aż za glejtem, a k temu cum periculo poenae talionis szkodliwe rzeczy odkrywać na potentata przydzie. RespCenzCz III 322.
~ Piękna to mieć myśl wolną. BudnyBPow 85.
~ Y piękna to/ gdy sam Pan Hetmáni. BudnyBPow 128.
~ Różni różnych kunsztów dokazowali, a między inszemi i to piękna była, że się ich kilka obrało, którzy z pół Renu wystrzeliwali się z łuków po kilka razy w przód i w zad do dwu celów po obudwu brzegach ukazanych. DembPrzew 93.
~ Czy mnie sromotna chybnie Palámedá winić: A wam piękna z nim to co należało czynić? OvŻebrMet 324 [314].
– Zostaniesz Lutrem asz tu będzie piękna zony dobrać a Duszę stracić. PasPam 75v.
– Aleć i na Śreniawie, wierę, z nią nie szpetnie: Co dalej, to piękniejsza, choć tak długoletnie, Jako naród i orzeł sarmacki jest stary, Pławi w niebo dzieł i cnót rycerskich towary. PotSielKuk I 116.
– Ieśli záś według swoich oczu dobieráć będźiesz sobie Zony to naypięknieysza: Niech oná komu będźie szpetna/ kiedy tobie piękna: Dla tegosz ia kończąc o urodźie/ tákąć rádę dáię: explikując ci owo zwyczáyne przysłowie/ ktore się każe żenic oczymá y uszymá. GorzWol 14.
~ Ieśli záś wyższego/ nád swoy/ stanu Zonę poymiesz/ piękna to [...]. GorzWol 19 [16].
~ A zatym kto szlachćicowi drogę chce koniecznie tamować do promocyi, czyć nie directè, iakiem dotąd mowił, contra aeqvalitatem peccat? y piękna to iest, y godźi śię, abyśmy sami szlachta takim applaudowali sentymentom? KonSRoz 22.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PIĘKNY

PIĘKNA