Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

POWOLNY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Formy gramatyczne
stopień równy
lp M. m   powolny
stopień wyższy
lp M. m   powolniejszy
D. ż   powolnej
lm M. nmos   powolne
Znaczenia
1. »poruszający się z niewielką predkością«
  • – Chameleon [...] Jeszcze powolnieyszy daleko nád żołwia w chodzeniu, bo ledwo ná łokieć przez dzień uczołga się. ChmielAteny1755 I 472.
2. »uległy, posłuszny, zdyscyplinowany«
  • – Azażeś záwsze ze mnie nie miał powolney żony? BudnyBPow 160.
  • – Iákoby chćiał wyráźić Philo, że SŁOWO Przedwieczne nákaźáło, Słońcu, Kśiężycowi, Gwiazdom, y inszym Plánetom Niebieskim, áby mu gdźie się obroći świećiły, et dixerunt, adsumus, et luxerunt ei cum iucunditate. Záraz powolne ná głos Pański, rzekły/ Iesteśmy/ gotoweśmy: y świećiły mu z vćiechą. HinPlęsy 11.
  • – Jam i rodzicom nie tak był powolny, Żeby im miał być żywot mój swawolny Zawsze do smaku... MorszAUtwKuk 222.
  • – [...] koń był iásno płowy Isabellowy, bárdzo wspániáły y powolny, stąpał wolniuśieńko pod Krolem Imśćią z gory nogámi, niby tańcem, iáko wielce dobrze ćwiczony ná Szkole, ták dálece iż podobnego w cáłey Europie ználeść z trudnośćią by przyszło. RelWjazdKról A3.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • sługa powolny:
    • »zwrot używany przez szlachtę na określenie siebie w stosunku do innego szlachcica, stosowany zwykle w zakończeniu listu«
    • – Author Slugá povvolny Michal Hofmánski. HofmańPor Aij.
  • życzliwy brat i sługa powolny (sz. zm.):
    • »zwrot używany przez szlachtę na określenie siebie w stosunku do innego szlachcica, stosowany zwykle w zakończeniu listu«
    • – Podpisuiąc się pisze WMMPana zyczliwy Brat, y Sługa powolny. PasPam 171.
    • – Zostaię W MM Pana Zyczliwy Brat y Sługa Powolny Kazimirz Chwali Bog Zeronski [Żeromski] Marszałek Woysk IKM W.X.L. PasPam 171.
    • – Sobie na ten czas WMMPana zwykłey zalecąm łasce iako cale zyczliwy WMMPana Brat y powolny Sługa. Paweł Sapieha Woiewoda Wilenski H.W.W.X.Lgo. PasPam 173.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2023