ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1624-1639

Formy gramatyczne

Znaczenia

1. »nieodchylający się w żadną stronę, niewykrzywiony, niewygięty; równy«

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

mat. anguł prosty:

– Te linije [...] stojąc na krzyżu, formują anguły proste. AquaPrax 172.

2. »nieskomplikowany«

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

alembik pojedynkowy prosty:

– Alámbik poiédynkowy/ prosty. Aeolipyla [...] Vesica metallica. [...]. Kn 5.
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.

młyn prosty bydlęcy:

3. »niewykształcony, niekulturalny«

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

proste chłopstwo:

– Tu miedzy prostym chłopstwem tabor swoy zatocze! DrobOpow 174.

chłopisko proste:

– MAROUFLE [...] GRĄDAL grądalisko drąg chłopisko proste brzydkie [...] Słowo potworliwe łaiąc. DanKolaDyk II, 238.

prosty żołnierz:

– Siekł strzelał narazał się nie iak Hetman ale iak prosty Zołnierz. PasPam 107v.
– Ia iako prosty Zołnierz nierad się Specyałami pasę. PasPam 164.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

chłop prosty (sz. zm.):

– Masz li być złem popem/ ráczey bądź prostem chłopem. KnAd 482.
– Kto się szláchcicem urodzi/ á nie żyie przystoynie iáko wokácyia iego niesie [...] ten szláchectwo swoie máże/ y sromotę przodkom swoim czyni/ sam zá chłopá prostego nie stoiąc. StarKaz II, 509.
– Vyrzysz iuz nie tylko Woyska, ále [y g]romády Chłopow prostych z roznych Stron trzodámi ná zburzę[nie n]ieustrászonych murow zpędzone. OblJasGór 1.
– Z Siewierszczyzny były z Ruskich krain zaDnieprskich prostych chłopow siły edwadziescia tysięcy siekier. DrobOpow 172.
– Nayprostszemu chłopu, Dosyć zostáć Szláchcicem ieszcze od Potopu. PotPocz 130.
– Wielu álbowiem iest niedoskonáłych lekárzow, ktorzy leczenia tey choroby [dworskiej] podeymuią się, á náwet y báby, chłopi prości, żydzi, etc. CompMed 406.

młyn prosty:

– Przeto ábym Pátronow przestrzegł, y od kosztow niepotrzebnych odwiodł; opiszę tu Młyny naprzod Trybowe: á potym Proste. SolArch 82.

Związki frazeologiczne

kogo w proste chłopy postrzyc:

– Czekaymyz rychłoli Polak nas w proste chłopy postrzyze powoli Lecz komu ieszcze ręku wicią nie krępuie Niechze zawczasu przyszłe rzeczy upatruie. DrobOpow 77.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– [...] Nie mászli Cnoty, ábo nie wiesz temu co rzec, Nie rádziłbym ci głowy podnosić nád korzec, Zebyś nie wziął w nię, wedle przypowieści strychem Niż być złym Gwárdyánem. lepiey prostym Mnichem. PotPocz 113.

– Masz li być złem popem/ ráczey bądź prostem chłopem. KnAd 482.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PROSTY