ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T (pulwerzak), SWil (pulwersak), SW (pulwersak), SJP (pulwersak)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, L

Najwcześniejsze poświadczenie: 1660

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		pulwersak \|\| pulwerzak
D.		pulwersaka
		pulwerzaku
B.	uż. nżyw.	pulwersak
Ms.		pulwersaku

liczba mnoga

	D.				pulwersaków
	N.				pulwersakami
	Ms.				pulwersakach

Znaczenia

1. »naczynie na proch do podsypywania panewki, prochownica «

– Maćie dosyć prochu w Pulwersakách? FredPiech B3.
– Ma mieć Pulwersak ná dwá funty prochu, á z osobná przy Pulwersaku trzy puszki wiszące, álbo łádunki drewniáne z przykrywadłkámi (iakie więc v Bándolierow zwykłe bywáią dla nasypania poiedynkowych zwykłych naboiow, bo snadniey z pulwersaká w ładunki wcześnie nasypáć prochu (dla prędszego nabićia Muszkietu, gdy nagle strzylác przyidźie,) ániżeli gdyby garśćią przyszło proch nábierać. FredPiech A8.
– Fasa Wielka zabita z temiż Pulwersakami Żołdackiemi. ArchRadziw 1663 88/ 4.
– Aby nie Pulwersakow/ ále Bándolierow z náboiámi/ to iest z łádunkami drewniánemi záżywano/ dla oszczędnośći y pomiárkowánia prochu [...]. FredKon 36.
– Páchołek pieszy ma mieć sukien dwie/ vbránie iedne/ botow par dwie/ czapká/ álbo kápuć/ Muszkiet lontowy/ łokći dwádźieśćia i cztery lontow/ Pulwersakow dwádźieśćiá y cztery pełnych prochow/ y kul tylesz/ száblá dobrá/ y berdysz/ Torbá dla żywnośći. FredKon 73.

2. »miejsce w lufie strzelby, do którego wkłada się nabój «

– Pulwerzak, g. [pulwersak]u. naboy. die Pulver-Kammer im Feuer-Rohr. chambre de poudre; endroit dans un canon à feu où l'on met la poudre. T III 1809.

Przenośnie

Ożenił się z panienką jeden żołnierz stary. Nie wyszedł rok, aż dziecię; rad mu był bez miary, I kiedy się chce z tego przed wszytkimi chwalić, Każe strzelać na krzcinach, każe działa palić. Aż młodszy: „Nie przesadzaj dla starego gdaku, Żeby wam na drugi raz stało w pulwersaku.” Na to żołnierz: „Nie frasuj, bo się już doznało, Co w olstrze wisi, będzie w pulwersaku stało.” PotFrasz1Kuk II 216

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*PULWERSAK