ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				radło \|\| redło
	D.				radła
	C.				radłu
	B.				radło \|\| redło
	N.				radłem
	Ms.				radle

liczba mnoga

	M.				radła
	D.				radeł
	B.				radła
	N.				radłami

Znaczenia

»narzędzie rolnicze służące do spulchniania gleby«

– Wászá rzecz będzie brony/ rádłá/ pługi/Będziecie oráć ták ieden iák drugi...[Bóg do gorszych synów Ewy]. LamChłop A3v.
– Rádło/ [...] Vomer aratri leuioris, quod secundae arationi seruit, [et] saepéferramento caret, vt inRussia, Lituania. Kn 908.
– [Ziemia] ktora pługámi, y rádłámi bywa rzezána. OvOtwWPrzem 68 [marg.].
– Przekowywáią ná motyki włocznie/ Lemieszy z mieczow robią nieodwłocznie; Rádła z koncerzow/ z stálnych blachow gráce/ Do rolney prace. KochProżnLir 119.
– Statki domowe p. Twardowska oddaje: pług ze dwiema par żelaz, radła dwie z radlicami, wóz drewny,... InwKal I 74.
– Na tymże podwórzu żerdki na kupie leżące 2, koryto trzecie, [...] dwoje jarzma, dwoje radła. InwKal I 100.
– Ten tedy Świętek ma wołów 4, krowę, świnię, siekierę, kosę sierp, rydel, wóz pług, redło. InwKal I 262.
– ...ná radle gra [diabeł], by ná Arfie Dawidowey piękna muzyká. WisCzar 78.
– Aż Palamedes, przyjaciel jego, chcąc spróbować, jeśli prawdziwie był szalonym [Ulisses] czy li też zmyślał sobie, aby był w domu został, syna jego w powiciu, imieniem Telemacha, na zagonie orzącemu naprzeciwko radłu położył, którego gdy Ulisses pominął, Palamedes osądził, że jeśli miał rozum syna nie obrazić, mógł mieć nie mniejszy i do prowadzenia wojny - i tym sposobem oszukanego na wojnę przez gwałt wyciągnął. LubSArtDąb 831.
– Do tej rolej prętów półośmiu odbiera Błażej Tatuszyk koni parę, wołów parę, wóż bosy, pług, radło, brony żelazne. ActScabVet 117.
– Ten co nie dáwno pługiem, sochą, rádłem, Zákopanego szukał szczęścia w roli, Zádną náuką, náwet abecadłem Głowy nie złomał, oráczem bydź woli... DrużZbiór 447.
– Radło. Pflug-Eisen zum Zwierbrachen. un countre de charruë qui est propre à biner. T III 1824.
– Rádło/Vomer, eris, g. m. ein Pflugeysen/ Pflugschaar/ Wegeysen. DasHünDict Sssij.

Przenośnie

Dziwna rzecz, jako on chłop za pierwszym napojem Stał się mądry i jął siać rozum bystrym rojem. Potem wzięty do króla za niepośledniego Sekretarza i odszedł radła w domu swego. A ja mniemam, iże gorzałka tam była, Która go tej mądrości prędko nabawiła.WodGorzBad 20
Poć-że się krwią, o mój Panie: Zdroju łaskawy, u którego na dnie, Pierwej niż rydel pootwierał źródła, Miłość krynicę żywota wywiodła; Poć-że się krwią, me kochanie: Gruncie tak bujny, że na tobie snadnie Bez żadnej pługów i radeł pomocy Wzeszła obfitość zbawiennych owocy.MorszAUtwKuk 219-220

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

RADŁO