Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

RADA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (reda), SXVI (?), Kn, T, L, SWil, SW, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   rada
D.   rady
B.   radę
N.   radą
Ms.   radzie
liczba mnoga
N.   radami
Ms.   radach
Etymologia
niem. Rath
Znaczenia
1. »to, co się komuś radzi, porada, wskazówka«
  • – Z konfudowało to Woiewodę bardzo bomu zal było [...] Polanowskiego naktorego tez on radzie siła polegał. PasPam 101.
  • – Siłasz się obrało tych Zelantow? Zeby mieli in necessitate [w potrzebie] radą y Substancyią podpierać iuz upadłą Oyczyznę? PasPam 133v.
  • – Iuz to ex ore Apollinis [z ust Apollina] zdrowa rada choc to miało bydz z zgubą Oyczyzny. PasPam 191.
  • – Ciebie potak zdradzieckich radach większe potykaią honory. PasPam 196v.
  • – Do tego cię swoięmi przyprowadzili [...] radami. PasPam 228.
  • – To to tak poiąc wdowę z Dziecmi [...] kto ma tak uczynic do mnie naradę. PasPam 283.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • rada Achitofelowa:
    • – [Ksiądz Piotr Skarga] sercá dodawał boiáźliwym/ ánimuiąc ich/ áby się tych stráchow Heretyckich/ stárych tych mowię sprzysiężnikow ná złe/ nie bali/ ktorych rády Bog rozprasza iáko Achitofelowym [radom] niegdy vczynił. BirkSkar 13.
    • – Tedy dano znáć Dawidowi/ mowiąc: Achitofel jest z tymi/ ktorzy się zbuntowáli z Absálomem. Y rzekł Dawid: O Pánie/ proszę/ obroć w głupstwo rádę Achitofelowę. BG 2Sm 15, 31.
    • – Ale jesli się do miástá wrocisz/ á rzeczesz do Absálomá Krolu/ sługą twojim będę: bom był sługą Ojcá twego z dawná/ ále teraz jam sługą twojim: tedy mi obrocisz wniwecz rádę Achitofelowę. BG 2Sm 15,34.
    • – A rádá Achitofelowá/ ktorą dawał byłá ná on czás w tákiey wadze, jákoby się kto rádził Bogá. Tákować byłá wszelka rádá Achitofelowá/ jáko u Dawidá/ ták u Absálomá. BG 2Sm 16, 23.
    • – Tedy rzekł Absálom/ y wszyscy mężowie Izráelscy; Lepsza jest rádá Chusájego Aráchity/ niż rádá Achitofelowá: Abowiem PAN był postánowił/ áby rozerwána byłá rádá Achitofelowá/ ktora byłá dobra; á ták áby przywiodł PAN złe ná Absálomá. BG 2Sm 17, 14.
  • dać radę:
Związki frazeologiczne

  • w radę:
    • »zacząć się zastanawiać, radzić«
    • – Zwąchał Czarniecki [...] ze Zołotarenko prowadzi 40 000 kozakow zadnieprowskich Dopieroz w radę. PasPam 102v.
    • – Posłałęm ia tedy po owych swoich Ludzi, przyszli tedy w Radę. PasPam 237.
  • dać, dawać radę, dodać rady:
    • »poradzić«
    • – Pan Bóg Dobry kiedy chce pobłogosławi doda rady zdrowey Wodzowi. PasPam 109.
    • – Biegać oni gdzie stał Marszałek związkowy [...] ze by im w tym dał radę y pomoć. PasPam 170v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Nié szukay zwády/ masz-li dość rády. KnAd 663.
2. »zespół ludzi powołany do podejmowania określonych decyzji «
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • antekomicjalna rada:
    • – Koronácya Kurfistrza Jmci Brandeburskiego in Regem in Prussia, za powzięciem naypierwszey wiádomości proposuit JKMPNM: w antekomicyalney Radzie y áby Prawom Rzeczypospolitey żadnego nie przyniosła detrimentum, do przyszłego Seymu odłożyć raczył [...]. DanOstSwada III, 15.
  • w radzie zasiadać:
    • »być członkiem rady; być członkiem senatu«
    • – Z ktorego Prawa WMM Pan wziął tę posteritatem [ostateczność] Pisania tak uszczypliwego do Senatora? ktory iuz w radzie zasiadał kiedy WMM Pan Gałki ieszcze w piasku grawałes. PasPam 194.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2020