ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

bezokolicznik

rumienić

czas teraźniejszy

lp	1. os.	rumienię
	3. os.	rumieni
lm	3. os.	rumienią

czas przeszły

lp		m	3. os.		rumienił
		ż	2. os.		rumieniłaś

Znaczenia

»czynić rumianym, nadawać barwę czerwoną, zabarwiać na czerwono, o kobietach: malować się; wywoływać rumieńce«

Rekcja: kogo co

– Pospolicie się wszystkie bielą i rumienią a co dziwniejsza, oczy, źrzenice czernią, brwi przyrodzone ogolą, a inne wyżej sobie przylepiają [kobiety moskiewskie]. NiemPam 174.
– Robił z wielką ochotą rzemięsło swoie w tym zakonie/ częstokroć krwią/ ktora z z rąk ieg[o] przetártych robotą płynęłá/ rumienił wapno ktore kładł do muru. BirkSkar 28.
– Czerwięnię/ rumienię twarz / ábo kogo/ Rubefacio ora [...] Rubefactus [...] In ruborem dare aliquem [...]. Kn 100.
– Jako młoda Telegdona Pięknym ogniem rozpalona, Od zatajonych płomieni Oblicze wstydem rumieni. ZimSRoks 47.
– [...] Ładowane Okręty zwłaszcza po swych Plecu Częsc ich Neptun ma na dnie, a częsc Vulkan wPiecu Alec y w samych Portach, kiedy Insperacie zbiegną Kozacy, tosz ich podka na Gałacie A woda Krwią rumieni o hanba o wzgarda [...]. PotWoj 11.
– [...] Nie rwi się, będziesz tam wczas, zaiedziesz y szłapią Kędy szaleni cwałem do zginienia kwapią Niechayze drugich sława po Konczynach Swiata Po Narodach, po Miastach, po powietrzu lata, niech Morze krwią rumieni: niechay, z ludzkich trupow Rowne sypie Mogieły, Alcidowych słupow [...]. PotWoj 177.
– Więc wszyscy, ale wprzody, Którym głowa siwa I rozkwitłe jagody Prędkie znaczą żniwa, Bierzmy się z tej jesieni Tam, gdzie wieczną wiosną Słońce kwiaty rumieni, Co z grobu wyrosną [...]. PotFrasz2Kuk II 464.
– Bieliłaś, rumieniłaś się, gdyś była wdową, Teraz mąż maluje cię farbą granatową. KorczFrasz 31.
– COULEUR [...] Większa część białych głow nigdy ie pozwolą ciału swemu wziąć ná się cery iákiey przyrodzoney, bo rumienią lice, y nacieraią wszystkę skorę swoią. DanKolaDyk I, 381.
– Rumienię. 1) roth schmicken, roth färben. 2) in der Küche: braun machen, anmachen. 1) rougir, rendre rouge, embellir avec du fard rouge 2) dorer une patisserie, un rôti; faire un manger au bĕure brûlẻ; mettre úne sauce brune à quelque mets. 1) rumienić twarz; słońce niebo rumieni. 2) przyrumienić, zarumienić potrawę [...]. T III 1941.

Przenośnie

[...] kłamcá ten/ gdy towáry swey mátániny [...] chce zálecić/ osobliwą dáie im sukienkę/ y zkąd inąd wziętym rumieni ie rumienidłem [...].KalCuda 2

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana złożona

nmos

rumienione

Najwcześniejsze poświadczenie:

1621-1643

Znaczenia

»taki, któremu nadano czerwoną barwę, zabarwiony na czerwono«

– Bárwiczká/ rumięnidło. Pigmentum [...] Purpurissum [...] Purpurissatae buccae [...] bárwiczkowáne rumienione/ à purpurisso, as. Bárwiczkuię [...]. Kn 15.
– Rumiány/ Rubens nupta [..] Sanguinolentus [...] Purpurissatae buccae [...] Rumienione. Kn 958.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

RUMIENIĆ

*RUMIENIONY