Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

USTAĆ, USTANĄĆ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1614
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  ustanąć
  ustać
czas przeszły
lm nmos 3. os.   ustały
czas przyszły prosty
lm 3. os.   ustaną
imiesłów uprzedni
  ustawszy
Znaczenia
1. »wyczerpać się«
  • ~ Tákże nieważy to: Iesli dla grzechu dána iest moc iáka szátánowi nád człowiekiem/ żeby zá odpusczeniem grzechu miáłá oná moc vstáć: zostawa ábowiem podczás karánie [!] choć występek bywa odpusczony. SpInZąbMłot 338.
  • ~ Spodźiewał się znáć nowy Kápitan Bászá/ ze skoro ieno Bászy stáremu/ y inszym Komendantom Tureckim/ głowy ná źiemię spádną/ záraz vstánąć miáły bunty chłopskie przećiwko nich/ ále się omylił. MerkPol 286.
  • – Ustaną teraz wemnie te przymioty Ubędzie owey co była ochoty. PasPam 51.
  • – Iechał zem tedy w Sobotę bo morze igrało ale odpułnocka ustawszy puscilismy się w drogę. PasPam 66.
  • – Ustały tedy według zwyczaiu Iuditia [sądy] po Całey Polszcze. PasPam 228.
  • – Iuz były wiatry owe co przeszkadzały szkutom ustały kiedy Trafty od Pala wychodziły [...] w dzięn Swiętego Mateusza. PasPam 281.
2. »powstać,podnieść się«
  • – Ledwie niezakozdym snopa omłoceniem to posiędą na Słomie wziąwszy chleba y masła ktore zawsze ziaszczem stoi to Smaruią y iedzą to znowu ustaną y robią. PasPam 55v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ustał ból:
    • – Tegoż nie ustał mi bol w ręce prawey y włokciu - Owszem y w nodze prawey Suchy bol nadwuch mieyscach Odezwał się. SapADiar 162.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

USTAŁY

im. przym. prze.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
lp Ms. n   ustałym
Najwcześniejsze poświadczenie:
1754-1770
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Jechałem na ten sejm, posłany od ojca mego dla takowego interesu, że gdy Sapieha, wojewoda podlaski, w Akwizgranie, na medycynę pojechawszy, umarł, tedy Wielopolscy, po ustałym jego dożywociu, upominali się po żenie jego Wielopolskiej, kanelerzance koronnej, ex quo syn z niej starosta mielnicki, jako się wyżej namieniło, fatalnie umarł, wrócenia w dom swój posagu 500 000, a z zapisami siedmiukroć sto tysięcy. MatDiar 136.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 27.12.2018
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 27.12.2018