ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1607

Formy gramatyczne

bezokolicznik

uważać

czas teraźniejszy

lp	1. os.	uważam
	2. os.	uważasz
	3. os.	uważa
lm	1. os.	uważamy
	2. os.	uważacie
	3. os.	uważają

czas przeszły

lp	m	1. os.	uważałem
		3. os.	uważał
	ż	3. os.	uważała
	n	3. os.	uważało
lm	mos	3. os.	uważali
	nmos	3. os.	uważały

tryb rozkazujący

lp	2. os.	uważaj
lm	1. os.	uważajmy
	2. os.	uważajcie

imiesłów współczesny

uważając

imiesłów uprzedni

uważawszy

nieosobowy czas przeszły

uważano

Znaczenia

1. »zwracać uwagę na kogoś, na coś«

– Uwazaymy to iako ten Iaszczurczy Narod Trzy częsci Oyczyzny naszey mieczem y ogniem z plądrował. PasPam 11.
– Niewiedziałes to podobno Slepiu. Ze to Slepa Fortuna więcey moze nizli ty y nie uwaza kto mocnieyszy. PasPam 192v.
– Ale uwazaycie iako to iest Infamia y obelga Narodu kiedys my Ludzie bez Serca. [...] Po seymikach po kołach Generalnych siła mowięmy, hałasy robiemy, a kiedy przyidzie do czego to nieumięmy nić. PasPam 239v.
– Obaczyli Turcy ze to iak głodne muchy do oprawnego a Tłustego cisną się wołu, że nic nie uwazaiąc na owo ich gęste strzelanie oslep [...] idą do Szturmu. PasPam 269.

2. »być zdania, sądzić«

– Lubo głębiey miało iść woysko wDunskie krolestwo ale uwazał to Regimentarz że by Stanąc nazimę iako nay blizey. PasPam 54v.
– Nasza dywizyia opierała się [wstąpieniu do związku] bo przecię uwazali wielkie ztąd Oyczyzny detrimentum [nadwerężnie]. PasPam 115.
– Cięszki to zaprawdę Stanowi Senatorskiemu uwazam Paroxysm kiedy go iuz Oyczymami Iusz Łuszczy bochęnkami y proznemi chlebami na ostatku zdraycami Oyczyzny nazywaią. PasPam 140.
– Owi tez uwazaiąc że by to ich wielka była sromota gdy bez kommendanta y zynszey kompaniey powrocili zatrzymali się. PasPam 239.
– Rozni uwazali iako by miała bydz iakas suspitio veneni [podejrzenie trucizny] w Cyrance ktorą on rad bardzo iadał. PasPam 246v.

3. »obserwować, widzieć«

– Insza tego a insza tamtego Morza Natura iest Bo uwazałęm bez to, że czasęm iedno się wydaie błękitno drugie czarno [porównanie Morza Bałtyckiego i Oceanu Atlantyckiego]. PasPam 63.

4. przen. »brać pod uwagę, rozważać«

– Uwazaiąc wszystkie Circum Stancyie [...] konkludowac bespiecznie mogę że to iest niewinna potwarz A iezeli niewin[n]a toc tez bolec musi. PasPam 141.
– Uwazał tedy krol iako Pąn Rozumny wszystkie Cirkumstancyie dlatego iako nay prędzey zyczył sobie pospieszyć. PasPam 276.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

lekce uważać:

– Nie wytrwał pan Bóg kiedy lud przeklęty, Lekce uważał on dár jego święty, Którym kwitnęły góry i niziny Naszej Krainy. GrochWiersze 217.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

UWAŻAĆ