ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606

Formy gramatyczne

czas teraźniejszy

lp			3. os.		waży
lm			3. os.		ważą

czas przeszły

lp

m

2. os.

ważyłeś

Znaczenia

1. »poważać, respektować, uwzględniać«

~ ...uspokojenie Szwecyej pierwsze miejsce mieć musi, gdyż dla tej WKM. zdrowie ważyć raczyłeś, będąc po kilkakroć w niebezpieczeństwie, tak od nieprzyjaciela, jako i od morza, ważyłeś sławę, bo jako to pośledniejsze stamtąd zwrócenie kłuszano, raczyłeś WKM. wiedzieć, ważyłeś WKM. SkryptWojCz II 279.
~ ...Kto sobie máłych rzeczy nie waży/ po máluczku upada. GdacKon 26.

2. »mieć masę, ciężar«

~ Za perły kałakuckie w Łucku Ksnie Jej M. kupione nawies waga wiele łutów ważą fl. 1362-15... InwKorGęb 111.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

lekce (sobie) ważyć (sz. zm.):

– A tej rymopisowej nie waż lekce wrożki, Podczas też nam objawia Bóg umysł swój boski. GrochWiersze 316.
– Białagłowá iesteś/ y nápominánia moie lekce sobie ważysz/ á rycerzem/ przez karánie srogie nád tobą/ bydź niechcę/ y żebyś od karánia rąk moich leżeć miáłá/ nie prágnę. SpInZąbMłot 362.
– [...] ustawy nasze lekce sobie wazemy [...]. KodKon 26.
– Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356.
– [Przeor] odszedł vpomniawszy/ áby w miłośći Siostr nie lekce sobie ważyłá/ ktore iey vsługowáć y zá nię się modlić chćiáły. OkolNiebo 57.
– [...] nigdy mu [synowi] nie odpuszczay gdy co záwini; bo ćie sobie lekce ważyć bedzie/ y nápomnienia twego nieusłuchnie. StarKaz 498.
– Lekce bo nas wazyli, widząc ze działka y iednego niemamy. Piechoty tylko ieden Regiment a Piasoczynskiego cztery Szwadrony y Semenow trzysta ale badzo dobrych. PasPam 58v.
– Mądrzy powiedaią że kto Ma wolne Sumnienie ten wszelakie kalumniie y Ludzkie fałszywe mowy powinięn lekce wazyc. PasPam 148.
– Nielekce wazcie moiey doyzrzałości Bo Starych Krzywdá Boga w sercé Kráie, A Kto iey nie czci, wysoko nie wstáie. OblJasGór 138.
– Y podziś dzień bolesno też to Sługom Krystusowym/ kiedy ludzie hárdzi nie tylko Kazánia/ ále y Osoby ich w oczách ludzkich niepozorne lekce sobie ważą [...]. GdacPrzyd 14.
– [...] wszystko sobie lekce ważę/ co ná sobie noszę [...]. GdacPrzyd 32.
– Han [...] przyznawał ze wiele dobrego uznał od Władysława Brata iego y przyczynę swey ligi z Kozakami taką wyraził: ze go Krol pierwey do swoiey nie wezwał Kompanii, znać ze nim lekce wazył. HistBun 15.
– Pobłażáymy iáko możemy/ żartuymy/ iáko chcemy/ ważmy sobie lekce/ te Mnichowskie/ IEZuickie postráchy/ iáko więc czyniemy. BujnDroga 426.
– Pospolicie bowiem Sasi mówili (lekceważąc nasz naród polski), że niesłuszna szelmom Polakom słowa dotrzymować, a oni sami ipso facto, że nie dotrzymowali, czynili się arcyszelmami. OtwFDziejeCzech 238.
– Iako excessus wolności, nie zna żadney subordynacyi, iako emulacya, a raczey zazdrość sprawuie nienawiść przeciwko rownym sobie; y iako wyniosłość albo raczey ambicya lekce waży wszystkich od nas podleyszych. LeszczStGłos 14.
– lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727.
– [...] stánęło ná tym, áby nie lekce wazono sobie słow Ioanny, á Krol też ná tym przestał [...]. TylkStrom 107.

lekce (sobie) ważyć || lekko (sobie) ważyć (sz. zm.):

– A tej rymopisowej nie waż lekce wrożki, Podczas też nam objawia Bóg umysł swój boski. GrochWiersze 316.
– Białagłowá iesteś/ y nápominánia moie lekce sobie ważysz/ á rycerzem/ przez karánie srogie nád tobą/ bydź niechcę/ y żebyś od karánia rąk moich leżeć miáłá/ nie prágnę. SpInZąbMłot 362.
– [...] ustawy nasze lekce sobie wazemy [...]. KodKon 26.
– Lékko tr. lékcé/ niépoważnié. Płocho. Verniliter [...] Scurriliter serio tempore ludere [...] Leuiter fundata fides [...] Leuiter curare [...] lékcé sobié ważyć [...]. Kn 356.
– Pospolita to Turkom, wszytkich lekko ważyć, sámi się máiąc za Pány świáta wszytkiego. TwarSLeg 93.
– [Przeor] odszedł vpomniawszy/ áby w miłośći Siostr nie lekce sobie ważyłá/ ktore iey vsługowáć y zá nię się modlić chćiáły. OkolNiebo 57.
– [...] nigdy mu [synowi] nie odpuszczay gdy co záwini; bo ćie sobie lekce ważyć bedzie/ y nápomnienia twego nieusłuchnie. StarKaz 498.
– Lekce bo nas wazyli, widząc ze działka y iednego niemamy. Piechoty tylko ieden Regiment a Piasoczynskiego cztery Szwadrony y Semenow trzysta ale badzo dobrych. PasPam 58v.
– Mądrzy powiedaią że kto Ma wolne Sumnienie ten wszelakie kalumniie y Ludzkie fałszywe mowy powinięn lekce wazyc. PasPam 148.
– Nielekce wazcie moiey doyzrzałości Bo Starych Krzywdá Boga w sercé Kráie, A Kto iey nie czci, wysoko nie wstáie. OblJasGór 138.
– Y podziś dzień bolesno też to Sługom Krystusowym/ kiedy ludzie hárdzi nie tylko Kazánia/ ále y Osoby ich w oczách ludzkich niepozorne lekce sobie ważą [...]. GdacPrzyd 14.
– [...] wszystko sobie lekce ważę/ co ná sobie noszę [...]. GdacPrzyd 32.
– Han [...] przyznawał ze wiele dobrego uznał od Władysława Brata iego y przyczynę swey ligi z Kozakami taką wyraził: ze go Krol pierwey do swoiey nie wezwał Kompanii, znać ze nim lekce wazył. HistBun 15.
– Pobłażáymy iáko możemy/ żartuymy/ iáko chcemy/ ważmy sobie lekce/ te Mnichowskie/ IEZuickie postráchy/ iáko więc czyniemy. BujnDroga 426.
– Káżdy Mąż poki żyie, zá głowę, zá Słońce, Zá ozdobę, swoiey być powinien Małżonce. Przeto go sobie ważyć, nie powinna lekko? PotPocz 69.
– Pospolicie bowiem Sasi mówili (lekceważąc nasz naród polski), że niesłuszna szelmom Polakom słowa dotrzymować, a oni sami ipso facto, że nie dotrzymowali, czynili się arcyszelmami. OtwFDziejeCzech 238.
– Iako excessus wolności, nie zna żadney subordynacyi, iako emulacya, a raczey zazdrość sprawuie nienawiść przeciwko rownym sobie; y iako wyniosłość albo raczey ambicya lekce waży wszystkich od nas podleyszych. LeszczStGłos 14.
– lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727.
– [...] stánęło ná tym, áby nie lekce wazono sobie słow Ioanny, á Krol też ná tym przestał [...]. TylkStrom 107.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Kto cudze nędzé vważy/ lékcey sobié swoie waży. KnAd 457.

– Naypodleyszego nieprzyiacielá nie trzebá lekce ważyć. RysProv 58.

– Przypádłych rzecży lekce nie waż. Anteeunt tacitas semper praesagia clades. RysProv 65.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana niezłożona

lp

M.

m

ważon

Najwcześniejsze poświadczenie:

1601-1700

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– Wazon bÿwam Dignor. SłowPolŁac rkp 96.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Formy gramatyczne

nie określono wartości

ważących

Najwcześniejsze poświadczenie:

1745

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– STRUS [...] Jáiec niesie 80 funtow 15 ważących, bardzo twardych, ále ná nich nie siedzi, tylko w piasek zágrzebawszy, Słońcá operacyi wypłodzenie Dzieci zostáwuie. ChmielAteny1745 I 518.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WAŻYĆ

WAŻON

WAŻĄCY