ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1614

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		wzgląd
D.		względu
B.	uż. nżyw.	wzgląd
N.		względem
Ms.		względzie

liczba mnoga

	M.			uż. nosob.	względy
	B.			uż. nosob.	względy

Znaczenia

1. »spojrzenie«

– One wásze wszeteczne względy po stronách/ niewiásty/ y wásze pánowie młodzi/ á co inszego iedno brzydkość czynią spustoszenia? BirkNiedz 15.

Związki frazeologiczne

wyprawić kogoś na względy:

– Aono ze był Szemberg wiadom Turkow wszędy Zatą był okazyą wyprawion na względy [...]. PotWoj 43.
– Wyprawieł Noe Kruká, z Korabiá, ná względy, Ieśli wody opádły [...]. PotPocz 145.

2. »uwzględnianie kogo, czego, uważanie na kogo, na co«

– To wszytko wspomnieliśmy dla ohydzenia tey bezbożności: żeby ci ktorzy krzywd ludzkich srodze bronią/ dáleko pilniey i srożey krzywdy Bogá [...] y obelżenia wiáry Kátholickiey/ bez wszelkiego względu ná rzeczy doczesne bronili. SpInZąbMłot 141.
– Y to weszło w Koronnych Konstituciy Xięgi; Zeby chłopá Szlachcicem, purpurą siermięgi, Procz potwierdziwszy Seymem, Obozu nikędy Nie czynić, ná Hetmánską máiąc potym względy. PotPocz 15.
– [...] nie myślą o żadney ich reparacyi, przez wzgląd osobliwy na Antecessorow swoich, mowiąc, iak moy ociec albo dziad mieszkał, tak y ia mieszkać ch[c]ę bez żadney odmiany. LeszczStGłos 2.

Związki frazeologiczne

mieć wzgląd na kogoś:

– Bog ordynował Serca Ludzkie że by obrac tego ktory by nie tylko na przednie ale y na ostatnie miał wzgląd koła. PasPam 241.

3. »poważanie«

– Dosyć w wielkim, utwoiey Miłości iest względzie, Po poiedynku, ktory nie wiemy czy będzie? CorMorszACyd 133.
– Drugi stan świecki iest mieyski. Co zá wzgląd, co zá poszánowánie tego stanu? w-ten czás mu się tylko kłániáią, gdy od nich pieniędzy pożyczáią, á potym nákármią obelgámi. MłodzKaz I, 36.
– Ztąd y uKrola, y uKrolewicza, W wielkim zostawał z swey godnosci względzie [...]. PotSyl 72.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Najwcześniejsze poświadczenie:

1603

Znaczenia

1. »w sprawie czego, ze względu na co; co do czego«

– Konczyli Seym odłozywszy ostatek do kommissyiey w zględem uięcia woyska y obmyslenia zapłaty. PasPam 179.
– Zadnych donich praetextow szukać ani do zadnych Sądow z [s]trony pomięnionych domowych Rozruchow y Woyskowych kiedyz kolwiek uczynionych zwiąskow y konfederacey ani względem Sum naich uięcie y rozwiązanie erogowanych, zadnym sposobem do Sądu pociągać nie będzie. PasPam 211v.

2. »w stosunku do«

– Czemu człowiek siwieie á ledwie ktory zwierz? Człowiek względem ciáłá swego ma więcey mozgu niżeli ktory zwierz albo bydlę, ktory má wiele wilgości y flegmy, ktora zá uymą ciepła gniie, y zgniłą dáie materyą włosom, y ták siwizná się rodzi, ále o tym ieszcze niżey. TylkRoz 259.
– Cyrkuł Choryzontalny, iest to cyrkuł względem iakiego takiego mieysca ná ktorym zostaie ziemianin, z tegoż mieysca punktu prowadzony, dzielący ziemię ná dwie części, iedno pułsferze gorne, względem punktu Zenith nazwanego, ná ktorym iest ktory ziemianin. BystrzInfGeogr C1v.

3. »z powodu«

– Munsztuk zupełny hiszpański nakształt adziamskiego, [...] tego munsztuka dla kształtu, do stroju adziamskiego używają, względem krotochwil raczej, aniżeli z potrzeby. DorHipTur 158.
– Ciż chłopkowie przekładali skargę na chorągiew P. Lanckorunskiego, że mają względem stacjej szkody przez nię fl. 1012. InwPuck 18.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WZGLĄD

WZGLĘDEM