ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1603

Formy gramatyczne

z || ze

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

z boku:

– Ten w zad siecze, ten w oczy ten go [Rugiera] z boku kole. ArKochOrl 61.
– Tu Niemiec rozbrátány ku wam w oczy zmierza/ Tu Morze od pułnocy/ tu hárdy Przymierza Niedotrzyma Moskwicin: Tatry wiszą z boku/ A z tełu się okrywa w krwawym Mars obłoku. TwarSLeg 17.
– I teraz tedy - zrazu nie chcąc nagle Nadymać wiatrem na rozpięte żagle, Tylko wolnym tchem - ten nasz niełaskawy Eolus z boku mało ruszał nawy, Tak że i przez dzień, i przez nocną chwilę Nie wiem, jeśliśmy uśli całą milę. BorzNaw 177.
– Tosz wy z Czoła ia z boku wsiędziem prawi [Chodkiewicz] na nie [na pogan]. PotWoj 102.
– DE COSTE' [...] Z BOKU z strony nie prosto ukośnie. DanKolaDyk I, 376.

z domu:

– To iey własna maietność Sielecka, Gdyz była Heredyssa [dziedziczka] z domu Wodynska. PasPam 257.

z potrzeby:

– Munsztuk zupełny hiszpański nakształt adziamskiego, [...] tego munsztuka dla kształtu, do stroju adziamskiego używają, względem krotochwil raczej, aniżeli z potrzeby. DorHipTur 158.
– [...] wołáć piwá kiedy się pić nie chce, nie z potrzeby, ále z głupiego obyczáiu to czyniąc, iest rzecz głupia [...]. StarPopr 65.

Związki frazeologiczne

z potrzeb || z potrzebę:

– 5 Iunij potym nieprzyiaciel w kilka Dni wziowszy armaty i ludzi z potrzebę, szedł pod Dziewiczy Monastyr [...]. MasDiar 94.
– Piołyn gorny. Ktorego gdy z potrzeb nie mamy, możemy tákże tego ktory po stárych murách y rumách znáyduie się bráć. SyrZiel 338.
– Tákowe ábowiem dzieci záwsze są nędzne/ płaczliwe/ y choćby pięć mátek ábo mámek/ záledwieby mu spotrzebę pokármu dodáły/ nigdy wszákże tákowe nie tyią/ ále bárzo cięszkie są SpInZąbMłot 56.
– Wszak ich znąmy takowych á ozadnym niewiem Zeby miał przysc do chleba albo go miec zpotrzeb [...]. OpalKSat 62.
– Jużem z pieluch wyrosła i lat panieńskich doszła, Już mam z potrzebę wzrostu i urody po prostu, A nie wiem przecie, kto mię na świecie Przyjmie w małżeńskie stadło. ZimSRoks 49.
– Wtóry [kmieć] Łakomy, ten ma z potrzeb bydła do roboty. InwKal I 138.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

~ Z iakim przestazeiesz [zam. przestajesz] takim się staiesz. PasPam 75v.

– Trudno z błazny ná záiąc. RysProv XVI, 2.

– Z cudzego koniá/ y śrzod błotá z siáday. RysProv XVII, 3.

– BOUE [...] MOWIĄ przysłowiem: Dom iák cale iest z błota y z gliny zá dom ladaiako stiwany [!]. DanKolaDyk I, 216.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym