Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ZABIĆ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  zabić
czas przeszły
lp m 2. os.   zabiłeś
  zabiłeś
3. os.   zabił
lm mos 3. os.   zabili
czas przyszły prosty
lp 1. os.   zabiję
lm 2. os.   zabijecie
3. os.   zabiją
tryb rozkazujący
lp 2. os.   zabij
lm 2. os.   zabijcie
nieosobowy czas przeszły
  zabito
Znaczenia
»pozbawić życia, zamordować; ubić«
Rekcja: kogo co

  • – Wołu, wieprza, albo barana kiedy zabiią to naymnieyszey krople krwie niezepsuią. PasPam 55v.
  • – Rozkazał do mnie przez osoby powazne ze mię miał za pewne za bić. PasPam 101v.
  • – Moy tez ieden Dragan z przedniego Szeregu o ziemię konia pod nim w bok zabito. PasPam 157.
  • – Począł ieden z Polakow konnych wołac na Francuzow zabiycie tego takiego Syna kiedys cie iuz porwali Niezywcie go. PasPam 189v.
  • ~ Przyiechawszy do niego strzelił mu w ucho z pistoletu y zabił. PasPam 203v.
  • ~ Skoro rano potkał ią [wydrę] Dragąn niewiedząc co to, czy chowane czy dzikie uderzył Berdyszęm zabił. PasPam 255.
  • – Wzięto Paszow szeciu Zabito dwoch. PasPam 266v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bodaj kogoś zabito:
    • – Kurwy, Precz z domu! [...] Dano wam wszytko, bodaj was zabito, I popłacono aż po wczoraj myto, I na rozprawie przy nocnym bankiecie Położono was. MorszAUtwKuk 335.
    • – Ustąp że bodey cię zabito. PasPam 244.
    • – Mowi te Słowa [...] godzi się to te z brodnie mowic boday was zabito. PasPam 263.
Związki frazeologiczne

  • w rękach zabić:
  • zabij kto w Boga wierzy:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bodaj mię zabito:
    • – [...] jeśli jest gładkość w cenie, Grzeczność, mądrość, urodzenie, Kochać muszę i bodaj mię zabito, Jeśli cię nie kocham, Melito. MorszAUtwKuk 298.
    • – [...] boday mię zábito utinam occidar; iák się Páná Bogá boię, ut Deum timeo [...] WojnaInst 109-110.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Kto się chce mieć dobrze ná dzień/ niech sobie gęś zárznie/ kto ná tydzień/ niech wieprzá zákole/ kto ná miesiąc/ niech wołu zábiie/ kto ná cáły rok/ niech żonę poymie/ á kto do śmierci/ niech Xiędzem zostánie. RysProv VII, 5.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

ZABITY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   zabity
D. m   zabitego
lm D.   zabitych
B. mos   zabitych
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»pozbawiony życia«
  • – Niewiedziano tedy kto tam znaszych zginął ale się tylko dorozumiewano kiedy ani zywego ani zabitego nieznaleziono. PasPam 61.
  • – 3000 Strzelcow razęm ognia dali apostaręmu tylko ieden Towarzysz zabity a Czeladzi Czterech. PasPam 107.
  • – Na płotach złapano kilku postrzeloni zostali y zabitych dwoch. PasPam 157v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*ZABITY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»ten, kto został pozbawiony życia«
  • – Olędrowie tez Niebozęta dziury w Okrętach łatali zabitych wywozili chowali. PasPam 69v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2016
Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2016
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2016