Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BLECH I

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BLECH I, BLICH
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   blech
D.   blichu ||   blechu
B. uż. nżyw.   blech ||   blich
N.   blechem
Ms.   blichu ||   blechu
liczba mnoga
B. uż. nosob.   blechy
Etymologia
niem. Bleiche
Znaczenia
»miejsce, gdzie bieli się płótno, bielarnia, bielnik«
  • – Własność káżdego mieyscá ma swoie pożytki/ iako w Bieczu przy Ropie rzece/ blech dochod miastu czyni: w Olkuszu ołow/ w Przemyślu piwo/ w Lublinie iarmarki częste/ y Trybunalski ziazd/ w Krosnie winny skład swoy pożytek ma/ w Prusiech lny/ ic. PetrSEk 29.
  • – Bléch/ biélnik/ [...] Solarium vocari potest locus, in quo tela insolatur [...] vide folusz. Non recte dicitur Fullonia officina, vide fárbierz stároświécki. Kn 34.
  • – Z tejże spiżarki drugie drzwi na blech [...]. Z blechu jest komórka do płótna chowania. InwUszwVet 230.
  • – [...] płotno nie może bydź wybielone ieno przez ogień á wodę/ kiedy ie odwarzaią/ y polewáią na blechu. StarKaz 493.
  • – Prządki niech tego przestrzegáią, áby z wodą piekną w czystym one máiąc naczyniu, á nie z ślinámi przędły, ták dla sámego ochędostwá, iáko też y dla tego, aby prędzey Płotná y nići ná Blechu się dobieláły, y bielsze były. HaurEk 13-14.
  • – Roku 1665 w wielkanocny wtorek Przy oddawaniu Płutna na blich Dałem ÿwanowi Blicharczykowi złotych 2. KunReg 4.
  • – Regestr Płucien Kupnych Do blichu na rok 1680. KunReg 57.
  • – Na blechu budyneczek mały z przysionkiem chróścianym i z komorą, do komory drzwi z zaszczepką i probojami, okien w nim szklanych w drzewo trzy. Tamże wałkownica wielka. Ten budyneczek słomą kryty. PiotBrań 418.
  • – Blech, bielnik. [...] Bleich-Platz, [...] blancherie, [...] essui. T III 57.
  • – Znać, że blich nie będzie w wodzie, Kiedy z kijem w alamodzie Sam jeden do praczki spieszy. Być może, że się ucieszy, Jak bieliznę popierze. MelScholBar II 761.
Związki frazeologiczne

  • blady jako z blechu:
    • – I takci się zwlokła [księżna] blada jako z blechu, Śmierci ledwie nie potkła nie bez swegoż grzechu. KorczWiz 51.
Przenośnie
  • Stáraymy się o Konie: śniegu rowney máści. Nie trzebá po iármárkách szzukáć; ieśli kto ma Kárego? łácny sposob wybielić go Domá Iest mydło ná czernidło, pokutá ná grzechy, choc będzie y czerwony, znaydziesz ná to blechy.PotPocz 148a
  • Do Xiędzá Herbu Sreniáwá [tytuł] Nie trzebáć wody; Rzekę nosząc, w Herbie szukáć, Ieśli się tráfi ktorey, z owiec twych ubrukáć: Náuká, dobry przykład: blechem ná te piegi, Tymi czarna iák wągiel duszá rowna śniegi.PotPocz 83
  • Ciało w łaźni wymyją za godzinę ługi, Ale duszę, kto chce wniść do świętego cechu, Dłużej, niż siedm lat trzymać należy na blechu; Wszytkim siedm lat pokuty kościoł znaczy stary, Żeby z serca światowe puściły przywary.PotFraszBrück I 461
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2019

*BLECH II
rzecz
m
, *BLECHA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (blech; XVII), SW (blecha)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SWil, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Formy gramatyczne
liczba mnoga
B. uż. nosob.   blechy
Znaczenia
»pchła«
  • – [Piołun] Blechy wygubia [marg.] Blechy w gmáchách/ y komorách wytráca w rosole álbo w słoney wodzie wárzony/ tym często páwiment pokrápiáiąc y polewáiąc. SyrZiel 347.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *PCHŁA.
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 09.05.2016