Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

AMBIT

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   ambit
D.   ambitu
B. uż. nżyw.   ambit
Ms.   ambicie
Etymologia
łac. ambitus
Znaczenia
1. »arkadowe, nakryte przejście wzdłuż zewnętrznych lub wewnętrznych ścian budynku (kościoła, klasztoru), krużganek«
  • – Ambit/ chodzenie nakryte iáko bywa w klasztorách/ ábo koło kościołá/ Peristylum [...] Peridromis [...]. Kn 6.
  • – Nagrobek na Zamku Crac[owskim] w Ambicie Koscioła od Południa wmurze, na ktorym text wykowany y Rok 1557. TrepNekLib 36.
  • – Ambit, chodzenie nakryte. Bogen-Laube; bedeckter Gang, so mit Seulen umgeben ist. un peristile; hale; bâtiment environné de collones. T III 6.
2. »ograniczona przestrzeń, obszar, obwód, okrąg«
  • – Szaray ozdobny naznaczył [wezyr] y Książęciu/ y iny osobny Rzeczom iego Karwaser: a czeladzi drugi Tamten Ambit vlice/ iako idzie długi. TwarSLeg 58.
  • – Prawe Jego [króla] boki Zastąpili wodzowie przedni kwarcyjani Z województwy pospołu różno pomieszani, Które wzięły ambitu na milę dokoła. TwarSWoj II, 39.
  • – Przed kościołem [św. Piotra] wielka i piękna bardzo planities, gankami ovali figura opasana [...] ganek każdy ma trzy drogi i szerokie, słupami kamiennemi bardzo miąższemi obstawione, w tymże ambicie jest fontana bardzo piękna. RadPam 41-42.
  • – Stał Meczet Jedwabnemi Kobiercy obity Kędy sto Lamp wisiało [...] pałało oliwą Na stronie Kortigarda, za nią niedaleki Arsenał: za nią stały Kuchnie y Apteki [...] Przeszło Tysiąc namiotów y szop, na kształt Dworow. W onym stało Ambicie: rozlicznych Colorow. PotWoj 195.
3. »upragnienie sukcesów, sławy, ambicja, pycha«
  • – Pytasz o materyą? Swiat iest y co na niem, Ten nie Sytem pieniędzy głowę nabywaniem, Trudzi: Ten Zas ambitu, y Honorow pełny, Z odwagą się Kolchickiey dopomaga wełny. PotPer 22v.
  • – Za moją i innych panów dostąpiwszy fortuny promocją, nie jest wdzięcznym [szlachcic polski], a ambit gorszy Lucypera. RadziwHDiar 69.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: AMBICJA.
Autorzy: BR-K
Data ostatniej modyfikacji: 24.08.2022