ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				porta
	D.				porty
	B.				portę

Znaczenia

1. »rząd turecki, państwo tureckie«

– Tatarowie asekurowali przyjaźnią Portę od nas. ChrapDiar I 396.
– Doszedł go [wodza floty tureckiej] Emir od Porty áby záraz z Galerámi do Konstántynopolá się wrocił / iákoż / nic się nie báwiąc / vczynił. MerkPol 54.
– Portá myśliłá z námi zácząć woynę. MerkPol 1661, 118.
– I. K. M. do Porty, do Krymu, Kozakow, ablegacyje wyprawi. PisMów II 121.
– Z tym seraskier przyszedłszy fermanem, gdy wolą Porty opowiedział, a niby niedyskretniejszemi terminami, mieniąc go niewdziecznym gościem, i że Porta z jego rezydencji malkontenta, a pono przydał coś jeszcze gorszego. ZawiszaPam 304.
– Na Dywanie Wielkim mianym in praesentia Cesarza Tureckiego, Moffty, Kaimakan y wszyscy Ministrowie Porty, decydowano. MerkHist 2/103-104.
– Według wszystkich Apparencyi Rzplta będzie musiała interesować się do Woyny y Porta coś o tym przeczuwa. MerkHist 21.
– Porta ná Dywanie mianym 28. Maij. W oynę Moskwie wypowiedzieć kazała. Wszyscy Ministrowie Sołtanscy y sam Cesarz będąc przytomni na Sali Saraju Sołtanskiego Bunczuk przyniesiono Ktory Dwunastu Mołnow Benedykowáli z wielkiemi ákklamácyami Ludu całego. MerkHist 1047.
– Przyięcie POSŁA Cudzoźiemskiego u Porty. ChmielAteny II 491.
– Jesliby ten Poseł był Fecialis, to iest woynę Porcie wypowiadaiący, bywa zatrzymany, y częstokroć trzymany w areszcie. ChmielAteny II 492.
– Suponowano, że tę dywersją do Moskwy poseł francuski, bedący naówczas w Konstantynopolu, u Porty wyrobił. MatDiar 131.
– Prosił dwór petersburski u Porty satysfakcji za szkody od Tatarów poczynione, ale gdy żadnej nie odebrał, udał się do wojny przeciwko Turkom, którzy byli perską ambarasowani wojną, dla siebie niepomyślną. MatDiar I, 131.
– Porta. die Pforte; das Turckische Reich. Porte. L'Empire Turc. T III 1534.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

wysoka Porta:

porta Otomańska:

– Czy nie lepiey y pobożniey, niż posyłáć do Porty Ottomańskiey winszuiąc, że Wárásdyn wźięty, niż smućić się gdy Pan Bog Crześćianom dał zwyćięstwo, niż Pasquilami y urągániem Pokoy Cesárzá Iego Mości z Turki vczyniony diffamowáć. LubJMan 131.
– Domacał się w rożnych conferenciach z przedniemi Vrzędnikámi Porty Ottomáńskiey, sámego gruntu tey polityki, álboli rządow, ktore się nam zdádzą bydź proste y grube, á Turkom ták się dobrze nádáią, iáko z sromotą y szkodą naszą doznawamy: álbo się náuczył z własnych vst, álbo wyczytał z postępkow, cokolwiek o nich do wiádomości nászey podał. RicWielJMon 11 nlb..
– Alliancya z Dworem naszym nie omylnie z Persami stanie przeciwko Porcie Ottomańskiey. GazPol 1736 97 7 nlb.

2. »brama, wrota, drzwi«

– Gieráldyn poszedł ná Salę/ gdzie owi záproszeni bánkietowáli/ á iż 2 drzwi ná Sali były/ záraz iednę portę z swoiemi opánował: drugą z swoiemi Ebrox. Stánąwszy przy swoich drzwiách Geráldin/ z dobytą bronią/ záwołał głosem. Viuat Caesar Ferdinandus, odpowiedźiał Ebrox. Et [...] Domus Austriaca. RelWall A3v.
– Acz gdźie izbá wielka/ tedy y szersze dáleko y wyższe być máią pierwsze záś drzwi/ ktorych do domu weśćie iuż te máią być przestronne/ y stosuią się zwielkośćią budynku/ tákowa do domu portá/ ma być we środku iego gdyż y wtwarzy człowieczy poiedynkowe członki iáko nos gębá in medio. NaukaBud D2.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PORTA