ESJP XVII i XVIII wieku

– Pacyenci w tey niemocy bywaią podeyrzliwi, dziecinni, boiaźliwi, troskliwi, zdaie im się, że ktoś zdrady na nich knuie, z tych przyczyn na mieysca samotne i bezludne uchodzą, lub od ludzi stronią [...]. PerzLekarz 196.

patrz: BEZLUDNI, BEZLUDNY

– Pacyenci takowi nayprzod czuią słabowitość całego ciała, ustawiczny smutek, i osowiałość umysłu ich się chwyta, nocy trawią w bezsenności, w tęsknocie, w niespokoyności, i w boiaźni, czuią swych piersi ściskanie [...]. PerzLekarz 155.

patrz: BEZSENNOŚĆ

– Rak otwarłszy się, sączy z siebie iuchę ostrą, gryzącą, całe ciało takowym sokiem zarażaiącą, zkąd napada czasami trawiąca gorączka, nocne poty, bezsenności, bole nieznośne, niespokoyność, i śmierć, iucha z raka płynąca bywa bardzo smrodliwa, brzegi rany wywiiaią się niby wargi, narasta ciałem gąbczanym, za lada dotknieniem z siebie krew sączącym. PerzLekarz 134.

patrz: BEZSENNOŚĆ

– Kurczowate żył suchych i nerwow, a gwałtowne napięcie, bądź to w samey tylko głowie, bądź też w całym ciele, gdy z iakowego roziątrzenia powstanie, a to z odięciem przytomności i uczucia w pacyencie, nazywamy Wielką-chorobą, a Ewangelia Swięta nazywa takowych pacyentow Lunatykami, a to snadź z tey przyczyny, że przy odmianach czyli kwadrach Miesiąca, nierownie bardziey pacyentow morduie, iak innych dni ta choroba. PerzLekarz 145.

patrz: KWADRA

– [...] można też żabę rozdarłszy, na obrażone mieysce przyłożyć, toż dopiero dostawszy oliwy, mieysce obrażone i znaczną okolicę wedle niego przy ogniu ogrzawszy, iako naylepiey oliwą rozcierać, powtarzaiąc to często do dnia iutrzeyszego, a chociażby i do kilku dni, na noc zaś po nasmarowaniu rany i okolicy, namoczywszy bibuły dwa kawały w oliwie, nią mieysca obrażone szeroko obwiń i pacyent niechay teyże oliwy dwie filżanki w kilka minut iednę po drugiey wypiie, byłoby dobrą rzeczą, gdyby zaraz po ukąszeniu dostawszy pacyent oliwy, napił się iey, co wszystko powtorzonym bydź może, doświadczone to lekarstwo iuż wielu uratowało. PerzLekarz 159.

patrz: NASMAROWANIE

– Zastarzały bol głowy, rzadko bywa uleczonym, z głowy bolu pochodzi niespanie, niespokoyność, niezdatność, ślepota, lub zarastanie oczu obłudą cataracta, szaleństwo, kurczowate napinania, i nagła śmierć. PerzLekarz 169.

patrz: NIESPANIE

– Obmywanie częste chłodną wodą nog iest pomocne, izba ma być chłodna, pacyent niechay leży na sienniku leko nakryty, rozcieranie krzyża, udow, i nog pomaga, ieść im dawać owoce soczyste, doyrzałe, iaia mięko i kaszkę rzadko gotowaną, mleczywa, mięsiwa, i innych rzeczy nie dawać im. PerzLekarz 185.

patrz: OBMYWANIE

– Gdy tedy kto od psa, wilka, lisa, kota, lub iakowegokolwiek zwierzęcia, albo bydlęcia, a nawet od człowieka wściekłego ukąszonym będzie, powinien zaraz mieysce zranione błotem lub wilgotną ziemią obłożyć, kilka razy to powtorzywszy, potym rozpuściwszy soli w wodzie, tą wodą ranę należycie wymyć, potym wziąwszy octu iakowegokolwiek, byle dobrze kwaśnego, zagrzawszy, rozpuść w nim trochę masła, tym ranę często przemyway, i szmatami w nim maczanemi obwiiay. PerzLekarz 157.

patrz: PRZEMYWAĆ

– Gdy tedy kto od psa, wilka, lisa, kota, lub iakowegokolwiek zwierzęcia, albo bydlęcia, a nawet od człowieka wściekłego ukąszonym będzie, powinien zaraz mieysce zranione błotem lub wilgotną ziemią obłożyć, kilka razy to powtorzywszy, potym rozpuściwszy soli w wodzie, tą wodą ranę należycie wymyć, potym wziąwszy octu iakowegokolwiek, byle dobrze kwaśnego, zagrzawszy, rozpuść w nim trochę masła, tym ranę często przemyway, i szmatami w nim maczanemi obwiiay. PerzLekarz 157.

patrz: RANA

– Płocz gardło octem z wodką, lub wygotowaniem z ziela głowienkowego z trochą chałunu ugotowanego, to wziąwszy na łyżeczkę, trochę utartego chałunu podstaw pod koniec ięzyczka, aby się tego proszku dotknął; albo: rozrobiwszy proszku chałunowego z trochą miodu praśnego, smaruy piorkiem dwa, lub naywięcey trzy razy na dzień ięzyczek; [...]. PerzLekarz 165.

patrz: SMAROWAĆ, SMAROWAĆ, SZMAROWAĆ

– [...] gdyby się osuszać głowa nie chciała, nakryi ią plastrem Num: 37. do ktorego przymieszay czwartą część maści pryszcze ciągnącey Emplastrum Vesicatorium, by tę ostrość zaskórną wyciągnął, potym umyway głowę wygotowaniem z ziela świniey-wszy, a osuszay plastrem Num: 37. cały ten czas piiąc wygotowanie z korzenia Sarsaparillae, albo też korzeni łopianowych na poł z pyrzem umieszanych, albo czasami na noc nalanie bzowego kwiatu na poł z rumiankiem mieszanego. PerzLekarz 143.

patrz: UMYWAĆ

– Tak w ślinogorzu, iako w opadnieniu ięzyczka, i we wrzodkach gardlanych, strzedz się trunkow iak ognia. PerzLekarz 166.

patrz: WRZODEK

– Ze zaś iak teraźnieysi tak też i dawnieysi lekarze, na wszelki rodzay zepsutego zdawania się, wrzucanie w zimną wodę pacyentow, w rzędzie kuracyi na takowe niemocy umieścili, to, w naszym Kraiu źle zrozumiane, dało pochop, że brano niby za probę i dowod czarownictwa, pławienie kobiet w wodzie, niby czarownic, i innego rożnego dziwactwa z niemi wyrabiania, przyczyną było. PerzLekarz 208.

patrz: WRZUCANIE

– Gdy tedy kto od psa, wilka, lisa, kota, lub iakowegokolwiek zwierzęcia, albo bydlęcia, a nawet od człowieka wściekłego ukąszonym będzie, powinien zaraz mieysce zranione błotem lub wilgotną ziemią obłożyć, kilka razy to powtorzywszy, potym rozpuściwszy soli w wodzie, tą wodą ranę należycie wymyć, potym wziąwszy octu iakowegokolwiek, byle dobrze kwaśnego, zagrzawszy, rozpuść w nim trochę masła, tym ranę często przemyway, i szmatami w nim maczanemi obwiiay. PerzLekarz 157.

patrz: WYMYĆ

– Atoli kobiety albo zbyt gorliwe, albo piiaczki, naysposobnieyszemi bywaią do tego Ziawiennictwa. PerzLekarz 207.

patrz: ZJAWIENNICTWO

– Ziawiennictwo, trafia się nayczęściey zbyt zagorzałym w Religii ludziom, ktorym przez nabicie sobie głowy, roi się na wyobrażeniu, iż ze Swiętemi obcuią, lub że przez Aniołow rożne rozkazy i obiawienia odbieraią. PerzLekarz 207.

patrz: ZJAWIENNICTWO

– Uroienie sobie czyli Ziawiennictwo, Fanatismus; i Czarnoksięstwo czyli Czarodzieystwo lub Czary, Magia. PerzLekarz 207.

patrz: ZJAWIENNICTWO

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych