ESJP XVII i XVIII wieku

TorRoz 1603 wydanie wtórne

O rozszerzeniv wiary s. chrzescianskiey katholickiey w Americe na Nowym świecie, zwłaszcza w krolestwie Peru, opisanie krotkie księdza Iakvba Torres Societatis Iesv, prokuratora prowinciey Peru, gdzie się tez przypominaią niektore osobliwe y znaczne sprawy lat blisko przeszłych. Na końcu przydany iest List roczny wysep Philippin roku 1600, na polskie z włoskiego przełożone.

http://www.polona.pl/item/3796215/1/

Odnotowano 20 cytatów z tego źródła

– W krolestwie Tukaman Cáthechismem náuki Chrześciáńskiey przypráwił do chrztu z niewymowną pracą/ dla grubości y niesposobności tego tám narodu/ do sześci tysięcy pogan/ y wszystkich pochrzcił ręką swoią. TorRoz 33.

patrz: GRUBOŚĆ

– Ma Peru y insze cudowne y dźiwne rzeczy/ iáko w Gwánkábelece zdroy ieden/ z ktorego wodá wypadáiąca kámienieie. TorRoz 3.

patrz: KAMIENIEĆ

– A żeby ieden nász oćiec ktory z Kuszká iáchał ná Rectorostwo do Chytu prawdy nie wyiáwił/ y nie gánił ich/ dla wielkiey krzywdy/ ktorą Bogu y swemu krolowi wyrządzáli: chćieli go ziednáć sobie przychylnym/ záiezdżáiąc mu z tyśiącem zbroynych/ z ktoremi po kilákroć przez miásto go prowádźili. TorRoz 12..

patrz: KILAKROĆ

– Prożnowánia się też strzegą: Bo żeby ich synowie nie zostawáli leniwcámi y pieszczochámi/ záraz skoro poczną chodźić/ kłádą im ćiężary ná rámioná/ y zá czásem przydawáią do lat pewnych nigdy ich nie skłádáiąc. TorRoz 3.

patrz: LENIWIEC

– Chrześćian Peruáńskich iest około trzech milonow/ y są ná dwoie Arcybiskupstw á Biskupstw dwánaśćie rozdźieleni/ z ktorych sześć set mil Włoskich Dyocezya zámyka/ á trzy stá Plebániy z swoiemi Plebany y pásterzami bywa. TorRoz 4.

patrz: MILIAN, MILION, MILION, MILON

– Gdyż tedy ták wielkie y prawdźiwe są potrzeby sámych nowych Chrześćian w krolestwie Peru y Gránaćie/ ktorzy się ták bárzo rozmnożyli/ żeby im robotnicy wszystkiey źiemie Włoskiey nie zdołáli: Coż rzeczemy o ták wielu milonách pogáństwá/ co go tám ieszcze zbywa/ kto temu podoła/ żeby ie wszystkie náwroćić mogł: Y przeto káznodźieie ták nászy iáko y inni mogliby pomyślić/ że do nich rzeczono one słowá u Izáiaszá. TorRoz 41.

patrz: MILIAN, MILION, MILION, MILON

– Gdy sieią/ do brzegu morskiego moc wielka płynie rybek Sárdel rzeczonych/ ktoremi łodki nápełnáią/ y głowkę im urwawszy/ w káżdą kłádą ziárnko Mais, y ták się głowką oną záchowuie wilgotność/ iż przynosi owoc okwity ktory się rowna temu co ná ziemi/ rossą y innemi wodámi bywa pokrapiano. TorRoz 1.

patrz: OKWITY

– y gdy ten tám gruby narod chćiał ich pobić/ uszedł y z towárzyszmi ná wysep ieźiorny cudownie uczyniony/ ktory przedtym iednym brzegiem do źiemie przylegał/ y ták wolnemi byli od prześládownikow/ ktorych potym nie widźieli/ y coby się z nimi dźiało nie słyszeli. TorRoz 29.

patrz: PRZYLEGAĆ, PRZYLEGAĆ, PRZYLĘGAĆ

– Chorobá tá nie przyrzucáłá się własnym Hiszpanom/ áni inym co nie są z Peru/ tylko sámym Peruáńczykom/ w Roku czterdźiestym będącym/ y Hiszpáńskim synom zrodzonym w Kuszku/ ktorzy tych lat nie przechodźili. TorRoz 7.

patrz: PRZYRZUCAĆ SIĘ

– Są pilni w używániu naświętszych Sákrámentow/ w pobożnych uczynkách/ y pokućie/ iáko się dotknęło: bo áczkolwiek żywot Peruanow może názwác pokutą ustáwiczną y umartwieniem/ dla ich ubostwá/ y ućiążánia/ iednak y w tey więcey postępuią przez częste dyscypliny/ y inne surowośći. TorRoz 25.

patrz: UCIĄŻANIE

– Może się przydać jeszcze i do tego/ aczkolwiek ta tam dziedzina podległa barzo częstemu piorunów uderzaniu; na tym tam miejscu i dziedzinie/ i raz jeszcze nie uderzył/ skoro tam w jednym kościele trochę tego Krzyża zostawiono/ którego X. Biskup ostatek przeniósł do swojej Katedry do Ciuchisaka/ gdzie go chowają w kosztownej szafie pod kluczem/ żeby z niego nikt nic nie brał bez jego wiadomości. TorRoz 31.

patrz: UDERZANIE

– Postępuiąc dáley do drugiey dźiedźiny/ nie ználeźlismy y iednego człowieká/ co nam złe porozumienie uczyniło/ y P. Ianowi towárzyszowi nászemu/ y inszym dwiemá/ y przybyło stráchu gdysmy pobaczyli krzyż ieden ustrzelány/ od tych tám pogan wkopány/ ná znák nászego prágnienia. TorRoz 15.

patrz: USTRZELAN, USTRZELANY

– Nád to miedzy bogáctwy mieszkáiąc [rdzenni mieszkańcy Chile] są ubożuchnymi/ bo áni ich prágną áni szukáią/ przestawáiąc ná prostych y grubych potráwách/ y podłych sukniách/ z woru bez rękawow uszytych/ ktore mężczyznie do goleniá białymgłowom do kostek záchodzą/ rámioná záś zákrywáią kwádratowym płaszczykiem/ á tego ná rozmáite potrzeby używáią. TorRoz 3.

patrz: USZYTY

– Gdy przybył on święty y z uczniámi swoimi do pomienionego ludu Kárábukow/ wkopał we śrzodku rynku krzyż wielki z postráchem czártá/ bo tám zwykł się był pokázowáć w postáći człowieczey/ żeby ná bieśiádách pogáńskich bywáiąc/ pobudzał ich do piiaństwá y wszelákiego grzechu... TorRoz 29.

patrz: WKOPAĆ

patrz: WKOPANY

– Noszą włosy długie w wárkocz zá sobą wplećione/ á koło głowy sznur z ćienkiey wełny/ gdźie rozmáite piorká pstre zátykáią;... TorRoz 17.

patrz: WPLECIONY

– ...w pułtorá Mieśiącá wystáwiono ná słuchánie spowiedźi/ nie bez trwogi sumnienia mego/ bom nie baczył być się wpráwnym dostátecznie w ow sám ięzyk/ áczkolwiek iuż teraz słucham łácno/ y z mą wielką ućiechą... TorRoz 27.

patrz: WPRAWNY

– Ieden młodźieniec zacny w tym narodźie wnuk Cátychi/ gdy zá żywotá Wuiá swego u nas się spowiádał/ dawał znáć o sobie/ że był młodźieniaszkiem dobrych obyczáiów/ cnot y pobożnośći. Gdy umárł pan Wuiaszek/ nástąpił ná iego máiętność/ do czego mu też nászy oycowie pomogli/ zálecáiąc go Namiestnikowi Krolewskiemu. TorRoz 34.

patrz: WUJASZEK

– [...] Hiszpani zbroyni/ wiele Indyan záchwyćili/ y posłáli do ś. krzyżá do Serry/ żeby ie tám do przyięćia Chrztu ś. przypráwiono. TorRoz 24.

patrz: ZACHWYCIĆ, ZACHWYCIĆ, ZACHYCIĆ

– Ci ludźie dźiwne rzeczy twierdzą o żyznośći ich źiemie/ ktora iest dáleko ośiádleysza niżli Hiszpánia. TorRoz 24.

patrz: ZYZNOŚĆ, ŻYZNOŚĆ, ŻYZNOŚĆ

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych