Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Joachim Pastorius
PastRel 1650 wydanie wtórne
Relacya chwalebnej expedyciey [...] Jana Kazimierza...

https://cbdu.ijp.pan.pl/id/eprint/4880/
Odnotowano 35 cytatów z tego źródła
– Nátychmiast o woynie y áppáraćie woyskowym vcżynił pilne zaćiągi/ oddawszy woysko/ pod rząd trzemá Hetmánom z rowną władzą [...]. PastRel A2v.
patrz: APARAT
– Z Iákieyby okázyey Roku 1648. Kozacy Zaporowscy/ zá powodem iednego buntowniká rozżarzeni/ przybrawszy sobie ná pomoc Tátárow Budźiáckich z Hetmánem ichże Toháybeiem/ y z nim Chámá Krymskiego; ármatno ná przeciwko woysku Rzeczypospolitey stánęli [...]. PastRel A2.
patrz: ARMATNIE, ARMATNO
– A gdy ten dźień [św. Jana Chrzciciela] przyszedł/ wźiąwszy od Legatá Stolice Apostolskiey/ miecż y chorągiew z ołtarzá benedykowáne/ ku Lublinowi się z Wárszáwy ruszył/ gdźie dniá 10. po wyiezdźie/ stánął z rádośćią zbytecżną ludu wszystkiego. PastRel A3v.
patrz: BENEDYKOWANY
– To tylko było bolesno K. I. M. że w dálszey drodze/ wiádomośći rzetelney mieć o spráwách mieyscá támtecżnego/ y o nieprzyiaćielu nie mogł/ zárownie coby się dźiało z obleżonemi/ lubo sposobámi przeważnemi/ stáránia wielu były. PastRel A4.
patrz: BOLESNO, BOLESNO, BOLEŚNIE, BOLEŚNIE
– Nátychmiast o woynie y áppáraćie woyskowym vcżynił pilne zaćiągi/ oddawszy woysko/ pod rząd trzemá Hetmánom z rowną władzą/ ktorzyby roskazania Krolewskiego cżekáli/ y cżynili to/ coby mieli sobie zá oznáymieniem Iáśnie Oświeconego X. Gerzego Ossolińskiego/ Kánclerzá Koronnego/ co prędzey nákazánego do wykonánia. W tey expektátywie ostátek źimy zszedł/ y wiosny wiele spráwá tá záwźięłá. PastRel A2v-A3.
patrz: EKSPEKTATYWA
– [...] ná to się násádźił nieprzyiaćiel był/ áby Krolestwo Woiewodźie Siedmigrodzskiemu podał/ vcżyniwszy z nim pobráterstwo woienne/ do cżego też y Moskwićiná obietnicámi o wielkiey cżęśći źiemie Ruskiey powabiał/ iednák nawięcey w tym prácował/ áby ilekolwiek znáyduie się Hord Tátárskich sobie ná pośiłek/ ku żgubie nászey záćiągnął. PastRel A3.
patrz: HORDA, ORDA, ORDA
– [...] z tych imáńcow żaden słusznie/ áni o potędze nieprzyiaćielskiey/ áni o zamyśłách spráwy dáć nieumiał [...]. PastRel A4.
patrz: IMANIEC
– Lecż dźiwnie chytry nieprzyiaćiel/ y ná podźiw prędki w zamysłách swoich/ nie będąc ármatą/ áni tłomokámi/ áni żadnym ćiężarem obłożony/ á záwsze w prędkośći potykáć się wyćwicżony/ y ná ten cżás tegoż sposobu záżywáiąc/ máło co cżásu bárdzo do vszykowánia woyská pozwolił/ ábowiem zbiegszy nocą pięć mil/ (z mieyscá gdżie się był położył/ od obozu Krolewskiego) ze stem y piąćiądźieśiąt tyśięcy Tátárow/ y kommuniká Kozakow/ Krolowi w ocży zábiegł [...]. PastRel Bv-B2.
patrz: KOMUNIK
– [...] máło co cżásu bárdzo do vszykowánia woyská pozwolił/ ábowiem zbiegszy nocą pięć mil/ (z mieyscá gdżie się był połoźył/ od obozu Krolewskiego) ze stem y piąćiądźieśiąt tyśięcy Tátárow/ y kommuniká Kozakow/ Krolowi w ocźy zábiegł/ á zá nim ieszcże nástepowáło pułtorákroć sto tyśięcy/ ktorzy tegoż dniá z mierzchem przyćiągnęli PastRel B2.
patrz: MIERZCH, MIERZCH, MIERZK, MIRSK, MIRZK
– Pod ten cżás woyskowi z roskazania máiąc/ poświátą Xiężycá ná dorywczą pod obozem szańc vsypáli/ gdzie záś wystárczyć nie mogło/ wozámi się otámowáli/ ktorych wszystkich do czuynośći y pilności K. I. M. przez cáłą noc záchęcał/ y vpominał. PastRel B4v.
patrz: NA DORYWCZĄ
– Od tych czas nie będźie powinien, áni ieden konny Tátárzyn, nieprzyiaćielskim sposobem ná gránice Krolá Polskiego náieżdżáć, áni plonu zábieráć, y owszem Cár Tátárski, w cale y w pokoiu od wszelákich Tátárskich nabiegow, hámowáć y zátrzymáć włośći Krolá Polskiego. PastRel C3.
patrz: NABIEG
– Noc pełna nádźieiey o pokoiu nástąpiłá/ iednák cżułość Krolewska/ pilne straży záwiodszy/ gotowym oboz wszystek ná gwałt wszeláki spráwiłá/ áby ták nieprzyiaćiel/ pod przyiáźni sposobem vbespiecżonych nienábiegał/ zá przytáieniem ćięmnośći nocnych. PastRel C3.
patrz: NABIEGAĆ
– Z Lubliná drugiego dniá/ do Krasnostáwu przyćiągnął/ ziednocżáiąc wszystkie pośiłki codźień nádbiegáiące/ do Obozu ćiągnąc wiele mil vpadał. PastRel A4.
patrz: NADBIEGAJĄCY
– Atoli przećię dniá 23. od wyiázdu z Lubliná/ pod Toporowem do obozu Krolewskiego/ dźielny ieden mąż znácżnie wszystkich v kontentował/ oddawszy listy od obleżeńcow/ w ktorych dawáli pewną wiádomość/ iáko w ćięszkim obleżeniu są/ żywnośći dostátku/ y innych potrzeb woiennych nie máią/ iáko niemocy/ głod/ y nędze ćierpieć muszą. PastRel A4.
patrz: OBLEŻENIEC
– [...] wypráwuie Kánclerz Márká Gdeszyńskiego/ żołnierzá y Rotmistrzá doświádcżonego/ ktory wielekroć ná podiázdách szcżęśliwie stawał/ cżym záiednał sobie wysokie zálecenia; przydawszy mu lekceyszego żołnierzá chorągwi kilká/ y Porucżnikow kilku tákże doświádcżonych/ ná podsłuchy dla ięzyká/ dokłádáiąc tego/ áby bez znácżnego imáńcá do Krolá nie powracáli. Nádźieiá wszystkich ocżekawáiąca/ z powrotu tego poiázdu [!] pod sam wiecżor/ inney poćiechy nie wźięłá/ tylko iż ná trzy mile żadney áni wieśći/ áni śládu nieprzyiaćielá nie mász. PastRel B.
patrz: PODJAZD
– [...] K. I. M. przećię tegoż dniá/ z woyskiem pomknął/ dosyć porządnym/ ktore [...] co dźień szykował/ áby ták ćiągnąc/ zwycżáił się ták konny iáko y pieszy lud/ szeregow swoich pilnowáć/ y potrzebę wszeláką vcżynić z nieprzyiaćielem. PastRel A4v.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– [...] ná to się násádźił nieprzyiaćiel był/ áby Krolestwo Woiewodźie Siedmigrodzskiemu podał/ vcżyniwszy z nim pobráterstwo woienne/ do cżego też y Moskwićiná obietnicámi o wielkiey cżęśći źiemie Ruskiey powabiał/ iednák nawięcey w tym prácował/ áby ilekolwiek znáyduie się Hord Tátárskich sobie ná pośiłek/ ku żgubie nászey záćiągnął. PastRel A3.
patrz: POWABIAĆ
– Tu iuz K. I. M. iák nayprędzey y iáko nablizszą drogą/ opłákánemu zgołá woysku ná pomoc przyspieszáć ochotnie nie omieszkał/ vpátrzywszy drogę ktorąby od Lwowá zá woyskiem sposobniey mogły postępowáć/ á zwłaszcżá lud pieszy/ áby żywnośći mogł źáśiągnąć od tego miástá/ pod Biały kámień wnet śćiągnął oboz/ gdżie dla dżdżow y gwałtownych wod cżtery dni muśiał zmieszkáć/ wielce się trapiąc/ iż o nieprzyiaćielu nic pewney nie było wiádomośći. PastRel A4.
patrz: PRZYSPIESZAĆ, PRZYŚPIESZAĆ
– Y teraz to przyznáć trzebá/ do tákiego głodu woysko Krolewskie iuż przyszło było/ że nád sześć dni/ ábo y mniey wytrzymáć obleżenia iużby nie mogło było. PastRel C4v.
patrz: PRZYZNAĆ
– [...] ieśliby snadź niepowolnie Kommisya dla vspokoienia buntow náznáczona / stánęłá/ áby osobą swoią Krol/ przećiwko tákowey burzy/ ruszył się z Woyskiem/ y Máiestatu Krolewskiego powagą/ zátłumił ták wielki pożar [...]. PastRel A2v.
patrz: SNADŹ, SNADŹ, ŚNADŹ
– Do tego wylicżáiąc co się z nimi dźiało w ták gwałtownym ráźie (ná żądánie Krolewskie) káżdego dniá przez nabiegi nieprzyiaćielskie/ y ćięszką niewolą w obleżeniu/ co iż w długąby poszło/ y szcżupła kártá tegoby nieokryśliłá/ plác komu innemu do tego opisania dáię/ to tylko pámięci zostáwuiąc/ iż ći walecżni mężowie niemáiąc więcey nád dźieśięć tyśięcy woyská/ przez śiedm niedźiel trzech kroć stu tyśięcy Kozakow/ y Tátárow stu tyśięcom obleżenie wytrzymáli: lubo nieprzyiaćiel niektorych dni/ po dwánaśćiekroć do szturmu/ á niektorych też y po piętnaśćie rázy przypuszcżał/ oni záwsze mężnie/ y nád podobieństwo odważnie zrażáli ten gwałt. PastRel C4v.
patrz: TRZYKROĆ
– Czym záiuszony Chmielnicki/ we trzykroć stotyśięcy/ z wielkimi do tego Tátárow Pułkámi ná pośiłek swoim przyćiągnął. PastRel A3v.
patrz: TRZYKROĆ
– Krol záś Polski ná znák łáski przećiwko Chámowi, woysku Zaporowskiemu, vpokarzáiącemu się, y pokornie rebelliey winę sobie odpraszáiącemu przebaczy, y od karániá vwolni , do łáski swoiey przyiąwszy. PastRel C3v.
patrz: UPOKARZAJĄCY
– Iáko błogą nádźieią szcżęśliwy wstęp ná Monárchią przy Elekcyey nas rozweselił/ ták y ná Seymie Koronácyey swoiey szcżęśliwey dostátecżnie vbespiecżył/ gdy prośbę wnośiły Stany Koronne/ (ieśliby snadź niepowolnie Kommissya dla vpokoienia buntow náznácżona/ stánęłá/ áby osobą swoią Krol/ przećiwko tákowey burzy/ ruszył się z woyskiem/ y Máiestatu Krolewskiego powagą/ zátłumił ták wielki pożar/) że lubo widźiał/ nie zbyt dostátecżnie bespiecżeństwo obmyślone od Senatu y Rycerstwá Rzecżypospolitey [...].. PastRel A2v.
patrz: UPOKOJENIE
– Lecź dźiwnie chytry nieprzyiaćiel/ y ná podżiw prędki w zamysłách swoich/ nie będąc ármatą/ áni tłomokámi/ áni żadnym ćiężarem obłożony/ á záwsze w prędkośći potykáć się wyćwicżony/ y ná ten cżás tegoż sposobu záżywáiąc/ máło co cżásu bárdzo do vszykowánia woyská pozwolił/ ábowiem zbiegszy nocą pięć mil/ (z mieyscá gdżie się był połoźył/ od obozu Krolewskiego) ze stem y piąćiądźieśiąt tyśięcy Tátárow/ y kommuniká Kozakow/ Krolowi w ocźy zábiegł/ á zá nim ieszcże nástepowáło pułtorákroć sto tyśięcy/ ktorzy tegoż dniá z mierzchem przyćiągnęli; więc iák skoro ták blisko przypádli/ záraz do potrzeby stotyśięcy cżłowieká ná cźoło Krolowi I. M. postáwił/ á 50 tyśięcy swoiego woyská/ ná drugą stronę błotá/ y bágnisk/ gdźie przepráwowáły się násze chorągwie obrocił/ áby ták y w ocży y z tyłu woysko násze (iákoż y ták vcżynili) gromili. PastRel B2.
patrz: USZYKOWANIE
– Iuż byli śćiągnęli Hetmáni náśi chorągwie te ledwie nie wszytkie/ ktore ná Seymie vchwalono/ pod Konstántynowem mężnie plemąc tę Kobuźią/ lecż gdy obacżyli/ że wyrownáć nieprzyiaćielskiemu woysku niemogli/ vstąpić przeto pod Zbáráż fortunniey rozumieli/ iáko ná mieysce wárownieysze/ co y skutek sam potwierdźił/ á tám obozem stánąwszy/ wáłem go y rowem otacżáią/ z tym oświádcżeniem y przewagą/ znośić by nayćięższe rázy/ dokądby pośiłki nie śćiągnęły nowe/ y tám chwálebnie zginąć/ á niżeli vchodzeniem sromotnie wyrátowáć się. PastRel A3v.
patrz: WAROWNY
– Wytrzymał iednák ten mąż státecżnym y nieustrászonym sercem wszytkie te strászne widźiádłá/ y lubo mu rádźili niektorzy poniecháć zácżętey namowy ták z bliská/ namniey wspomináć o tym nie kazał sobie. PastRel C3.
patrz: WIDZIADŁO
– Ták ten dźień/ ktory iuż ostátni władzey Polskiey zdał się być/ y zá iey vpadkiem wszystkiemu Chrześćiánstwu/ záćiągał zgubę/ zá opátrznośćią niesłycháną y niepoiętą wszechmocnośći Boskiey/ y wiekopomnym sławnym męstwem/ nieustrászonego Monárchy zstrawiony iest. PastRel B3.
patrz: WIEKOPOMNY
– Obodwoie ábowiem milcżeniem pokryć/ nic inszego nie iest/ tylko zgrzeszyć/ná przećiwko Bogu niezbożnośćią/ á pomázáńcá Boskiego nieuszánowáć niewdźięcżnośćią; gdyby sławá odwagi iego głośno wiekowáć/ v nas niemiáłá. PastRel A2v.
patrz: WIEKOWAĆ
– Nátychmiast o woynie y áppáraćie woyskowym vcżynił pilne zaćiągi/ oddawszy woysko/ pod rząd trzemá Hetmánom z rowną władzą [...]. PastRel A2v.
patrz: WOJSKOWY
– To tedy máiąc w pilnym vważániu/ rożni rożne wotá swoie dawáli/ átoli ná tym stánęło zdánie wszytkich/ áby/ ábo Krolá od niebespiecżeństwá potáiemnie oswobodźić/ ktoryby mogł potym o ich wolnośći rádźić/ y o wyzwoleniu/ ieżeliby ták co hániebnie ćięszkiego ná woysko przyszło; ábo też Chámá Krymskiego/ listownie zmiękcżyć/ coby się od stowárzy szenia Kozakow/ nie bez obietnic rozmáitych/ dał przemowić y odwieść. PastRel B3v.
patrz: WOTUM
– Niżeli nieprzyiaćielskie woysko K. I. M. zocżył/ z tyłu to iest z támtę stronę przepráwy ná błotách/ między wozámi w taborze/ zgiełk y wołánie wrzaskliwe się wszcżęło/ cżym przeráżona woyská cżęść nie przepráwiona ieszcże/ ná drugą stronę zá Krolem I. M. słysząc nieprzyiaćielá nád sobą/ poskocżyłá się impetem ku niemu. PastRel B2.
patrz: WRZASKLIWY
– Názáiutrz chćiał [król] dáley ćiągnąć/ ále że błotniste przepráwy y bágniste mieyscá zátrudniáły/ dla tegoż przez ten dźień/ ná tym mieyscu zátrzymáć się muśiał/ (á ten dźień był 14. Augustá) dokądby tym wcżesney przepráwy woysku nie sporządzono. PastRel A4v.
patrz: ZATRUDNIAĆ
– A gdy ten dźień [św. Jana Chrzciciela] przyszedł/ wźiąwszy od Legatá Stolice Apostolskiey/ miecż y chorągiew z ołtarzá benedykowáne/ ku Lublinowi się z Wárszáwy ruszył/ gdźie dniá 10. po wyiezdźie/ stánął z rádośćią zbytecżną ludu wszystkiego. PastRel A3v.
patrz: ZBYTECZNY
– Pogromiony ták nieprzyiaciel widząc nieszczęście swoie/ wiele spuścił od oney srogości/ y wnetże gdy przynagláli nási ogniem z dźiał/ tudźiesz niemniey odwaźną y vmieiętną biegłością z sámopałow strzelcy dokuczáli/ więc też y konni z obozu żártko wypadáiąc/ mężnością swoią ták się im nádprzykrzáli/ iż ná koło połá wolne vczynić nászym musieli/ y dwie godzinie przed południem szpetnie/ y sromotnie w oboz się swoy w cisnęli. PastRel Cv.
patrz: ŻARTKO