Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Gajusz Juliusz Cezar
CezWargFranc oryginał
GAIVSA IVLIVSZA CEZARA O WOYNIE FRANCVZKIEY Kśiąg śiedmioro. Osme AVLVSA HIRCYVSZA PANZE Sekretarzá iego W ktorych HETMANOW ROZMAITYCH FORtele/ Rycerskich ludźi/ y mężow dźielnych Spráwy, Woyny, Zwyćięstwá, Miast dźiwne dobywania/ cudnie są opisáne

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/318627/display/Default
Odnotowano 137 cytatów z tego źródła
– Ale to wszystko czynił/ gwoli nieśmiertelnośći/ bo y stoiąc nád grobem Achilesowym mowił: Sczęśliwy człowiecze/ ktoryś męstwá twego/ ták głośną trąbę Homerá Poetę ználazł/ y gdy Filozof Demokryt/ iáko nie ieden iest świát/ ále ich iest bez liczby/ pokázował/ tenże Alexánder zápłákał/ y rzekł: A iam ieszcze/ y iednego nie zwalczył. CezWargFranc 8 nlb.
patrz: ACHILESOWY, ACHILLESOWY, ACHILLESOWY, ACHILLESÓW, ACHILLESÓW
– Scypio Afrykan coś dálszego w tey mierze vpátrował. CezWargFranc 22.
patrz: AFRYKAN
– Fráncuzy od Akwitanow Garumná/ á od Belgow Mátroná y Sekwaná rzeki dźielą. CezWargFranc 2.
patrz: AKWITANIN
– FRáncya wszystká dźieli się ná trzy częśći/ w iedney mieszkáią Belgowie/ w drugiey Akwitani/ w trzećiey/ ktorych oni ięzykiem domowym názywáią Celte/ my ie Fráncuzámi zowiemy. CezWargFranc 2.
patrz: AKWITANIN
– Tu były mieszkania Albanow/ gdy się z Rzymiany spolili. CezWargFranc 96.
patrz: ALBAN
– Słupy dwá [...] od siebie ná dwie stopie wiązał/ ktore káfarem w wodę wpusczał/ y bábámi wbiiał [...] pochyło y wyniosło/ że iákoby szły po wodzie. Przeciwko tym drugie dwa [...] stáwiał. A ná te potym lochy/ miąższe iáko dwie stopie záwciągał/ ktore z słupámi wedle potrzeby/ po oboiey stronie dwoymi bantami z końcow uymował [Juliusz Cezar]. CezWargFranc 81.
patrz: BANDA, BANT, BANT, BANTA, BANTA
– Akkoná/ ktory był herstem tego wszystkiego/ srogim dekretem zdał [Juliusz Cezar]/ y wedle opisu práwá Oyczystego skarał/ drudzy boiąc sie by ich niewyiáwiono vciekli/ tych on bándyzował. CezWargFranc 152.
patrz: BANDYZOWAĆ
– Nászy [żołnierze rzymscy]/ [...] żołędziámi ołowiánymi wielkimi/ ná rzemieniu długim vwiązánymi/ iákoby básáłykámi Fráncuzy gromili. CezWargFranc 205.
patrz: BASAŁYK
– Tenże/ ieszcze będąc Woiewodą Ruskim/ á wiedząc iáko Tátárzy náuczyli sie z pogránicznych żyć/ y żádnego roku nie opuszczáią/ áby sie mieli ináczey spráwowáć/ nádto hetmáński swoy vrząd pilnie vważáiąc/ by do Podola ná láto nie wbieżeli/ z wielkim woyskiem pod Chmielnik przyszedł/ Miásteczká popráwił/ Zamek opátrzył/ gdzie mu też śiełá Ruskiey y Podolskiey szláchty záiácháło/ y rycerskiey práwie młodzi czoło/ ktorych on záwsze przy sobie kosztem wielkim chował/ y znáczną hoynośćią zátrzymawał. CezWargFranc 21.
patrz: CHMIELNIK
– Tenże też/ gdy on Stephan Woiewodá Wołoski/ ktory Turki y Tátáry mężnie gromił/ Mátyászá Krolá Węgierskiego poráził/ y dla wielkiego męstwá po wszytkim świecie słynął/ nie śmiał sam do Krolá Kázimierzá przyiácháć/ áby mu wedle swey obietnice przed Posły w Soczáwie dáney/ Ołd vczynił/ boiąc sie/ by go nie kazał do więzienia wziąć/ ták/ iáko go niektorzy strászyli/ tenże też mowię Spytko od niego przysięgę odbierał. CezWargFranc 15.
patrz: CHOŁD, HOŁD, HOŁD, HÓŁD, OŁD
– Miástá ktore chwalebniey swoię Rzeczpospolitą spráwuią/ maią to obwárowano práwem/ ieśliby kto co o Rzeczypospolitey od pogranicznych/ iákokolwiek wybaczył/ áby do vrzędu odniosł/ á tego nikomu innemu nie powiádał/ gdyż częstokroć ludźie vporni y nie rozumni/ nie pewnymi á fałszywymi nowinámi trwożą sie/ y do czego wielkiego á złego pochop biorą/ o rzeczách nawiętszych rady szperáią/ iáko do tego doszło. CezWargFranc 139.
patrz: CHWALEBNIE, CHWALEBNO
– Nászy do iednego wszyscy żywi/ z ták okrutney woyny (bo czterykroć sto y trzydźieśći tyśięcy Niemcow było) z trochą rannych do obozu sie wroćili. CezWargFranc 80.
patrz: CZTERYKROĆ, CZTERYKROĆ, CZTYRYKROĆ
– Trochę dáley od obozu odiáchawszy/ obaczył áno nieprzyiaciel barzo silny zastępowi tak/ że iuż ledwie strzymawał zewsząd ná skupiony broń ciskał. Abowiem Brytani wiedząc/ iż Rzymiánie zostáwili byli ieszcze nieco zboża ná polu nie dożętego/ spodziewali sie też/ że po ostatek przyśdź mieli/ dla czego sie byli w nocy po lesie vkryli/ á teraz ná rozproszone y bez zbroie/ żniwem zábáwione znagłá wypádli/ niektorych pobiwszy/ drugich strwożyli/ záraz y konnymi wozámi otoczyli. CezWargFranc 88.
patrz: DOŻĘTY
– [...] Drapes z połowicą ludu w oboźie został/ Lukter bydłá wielką wielkość do miástá pędźił/ á rozsadźiwszy tám ná obronę swoich/ iákoby o dźieśiątey wnoc/ leśnymi y ćiasnymi drożyskami zboże ku miástu iął zwoźić. CezWargFranc 231.
patrz: DROŻYSKO
– Znáć że było duszno Cezárowi. CezWargFranc 207.
patrz: DUSZNO
– Dwákroć tedy Fráncuzowie z wielką swoią szkodą odpędzeni/ coby dáley dźiáłáć/ ięli rádźić/ tych co byli mieysc położenia swiádomi/ záwołáli/ z ktorych wyrozumieli/ iáko wyższy oboz leżał/ y co zá iego szańce. CezWargFranc 206.
patrz: DWAKROĆ
– Sumá wszytkich byłá głow Helweckich dwákroć sto sześćdźieśiąt y trzy tyśiące/ Tulingow tyśięcy trzydźieśći sześć/ Látobrygow czternaśćie/ Raurakow dwádźieśćia trzy/ Boiow trzydźieśći dwá/ z tych do potrzeby/ ná tyśięcy dźiewięćdźieśiat y dwá. CezWargFranc 18.
patrz: DWAKROĆ
– Ale ich ná rożnych mieyscách dwánaściekroć poráźił/ y Pokucie dosyć fortunnie do Korony odebrał. CezWargFranc 17.
patrz: DWANAŚCIEKROĆ
– Nie wspomnię co ták Láćinnicy/ iáko y Grekowie piszą/ że cztery stá Narodow bitnych zwoiował/ tyśiąc miast gwałtownym szturmem wźiął/ dzieśięćkroć sto tyśiecy ludzi vbił/ Pompeiuszá/ Wielkim dla dziwnych zwyćięstw názwánego/ pogromił/ że y vćiekáć przed nim muśiał/ do tego przywiodł/ choćiaż był puł świátá nań ruszył/ y ták wielkie miał woysko/ że śiedm tyśięcy swoich konnych/ liczył ná ieden tyśiąc Cezárowych/ Krolestwá wszytkie stráchem nápełnił/ záczym y czásu do słuchánia Legáciy/ á odbieránia poddawáiących sie Krolestw/ nie stawáło mu potym. CezWargFranc 45 nlb.
patrz: DZIESIĘĆKROĆ
– Iákoż trwáłá tá walká/ więcey niż lat dzieśięć/ kędy Troiáńskie páństwo z gruntu wywrocone vpádło/ Grekow ośmkroć sto y śiedmdzieśiąt tyśięcy legło/ Troiánow dziewięć kroć sto pięćdzieśiąt y dwá tyśiącá zbito/ Krolow / Xiążąt/ szláchty/ pospolstwá z rozmáitych narodow/ ták wiele zginęło/ że ieden nápisał: Vix Priamus tanti totaque Troia fuit. CezWargFranc 7 nlb.
patrz: DZIEWIĘĆKROĆ
– Ná to Aryowist odpowiedźiał: Iest ot woienne práwo/ áby zwyćiężcá zwyćiężonym wedle woley y vpodobania roskázował/ co y lud Rzymski zwykł czynić/ gdy nie wedle zdánia cudzego/ ále swego pánuie/ y roskázuie poddánym/ dla czego ieśli ia Rzymiánom/ iáko práwá swego vżywáć máią nie opisuie/ nie widzę dla czego mię przy moim ták nieprzyiaćielsko nayduią y gábáią. CezWargFranc 23.
patrz: GABAĆ
– Nászy [żołnierze rzymscy]/ [...] żołędziámi ołowiánymi wielkimi/ ná rzemieniu długim vwiązánymi/ iákoby básáłykámi Fráncuzy gromili. CezWargFranc 205.
patrz: GROMIĆ
– Aleć támże v Obertyná/ poznał Wołoszyn/ co Polak wolny vmie/ gdzie Pan Ian Tarnowski piącią tysięcy ludzi/ wszytkę moc Wołoską poráził/ y pod nogi Krolá Polskigo podbił/ y hołdowną ziemię Wołochy z Piotrem ich Woiewodą Krolestwá Polskiego vdźiáłał. CezWargFranc 18.
patrz: HOŁDOWNY
– Nuż Kromer Biskup Wármieński/ ilekroć o nim zmiankę czyni/ á czyni często/ rzecz dziwna/ iáko go wysławia. CezWargFranc D2.
patrz: ILEKROĆ
– Słupy dwá pułtory stopy wzmięsz/ v spodu trochę záostrzone/ á długie wedle głębokości rzeki/ od siebie ná dwie stopie wiązał/ ktore káfarem w wodę wpusczał/ y bábámi wbiiał/ nieiáko owo prosto pale biią/ ále pochyło y wyniosło/ że iákoby szły po wodzie. CezWargFranc 81.
patrz: KAFAR, KAFARA
– Lecz Fráncuzowie od szpiegow przestrzeżeni o iego nástąpieniu/ kolasy y wszystkie inne zawády w gęsty lás pokryli/ lud w mieyscu wyniosłym á szerokim vszykowáli/ co on posłyszawszy/ prędko w kupę tłumoki złożyć/ do zbroie sie rzućić kazał. CezWargFranc 164.
patrz: KOLASA
– Dla czego nie mieszkáiąc/ posły do Centronow/ Grudiow/ Lewakow/ Pleumozyom/ Gordunow (ktorzy wszyscy pod ich regimentem y sceptrem są) wypráwili/ iáko nawiętszy lud zbieráli/ y niespodźiewánie ná Ciceroná pierwey niż o Tyturyuszowey porażce słyszał/ przybiegli. CezWargFranc 114.
patrz: LEWAK
– Gdy wszytkie powiáty w Prowincyey obiáchał/ dźiwnie sie wielką prędkośćią pod Nemetocennę do woyská wroćił/ á wszytkich zastępow z leż swoich oźimych ná gránice Trewerskie zwoławszy/ tám iáchał/ y tám ono woysko swoie oględował. CezWargFranc 241.
patrz: LEŻA
– Siłá ia Cezárowi dla wielkich iego przećiwko mnie vczynnośći y dobrodźieystw przyznáć muszę/ ponieważ zá iego stárániem od żołdu/ ábym go więcey Aduátykom pogránicznym moim nie płáćił/ wolen iestem/ y nád to/ syna moiego/ y brátanká (ktorych ćiż Aduátykowie w zastáwie mieli/ niewolą y łáncuchowym więźieniem trapili) odesłał mi wolno. CezWargFranc 107.
patrz: ŁANCUCHOWY, ŁAŃCUCHOWY, ŁAŃCUCHOWY
– Bo y zboże [Cezar] ná káżdy dźień z polá do obozu zwoźił/ y nawy bárźiey zepsowáne/ ná łatánie drugich (máteriy ich y żelázá vżywáiąc) obracał/ ostátká czego ná to potrzebá było/ z lądu dostáwáć kazał. CezWargFranc 88.
patrz: ŁATANIE
– Trochá ich z bitwy vszłá/ y mylnymi drogámi przez lásy do Titá Lábiená/ kędy leżą miał/ przybiegli/ o wszytkim co sie dźiało wiádomego vczynili. CezWargFranc 114.
patrz: MELNY, MYLNY, MYLNY
– A/ by też dobrze wszytko nád ich nádźieię pádło/ tedy ieszcze w okrętách y ármaćie swoiey potężney morskiey śiłá dufáli/ bacząc iáko Rzymiánie áni okrętow/ áni wiádomośći mieysc bitwie sposobnych máią/ áni kędy brody/ miáłkość/ porty/ ábo insuły leżą/ wiedzą/ y iáko náostátek ináksze iest żeglowánie w ćiásnośćiách morskich/ niżeli ná wálnym y otworzystym Oceanie vważáiąc. CezWargFranc 60.
patrz: MIAŁKOŚĆ
– Bo okręty swoie tákim kształtem mieli budowáne. Naprzod dno było nieiáko płáskátsze/ niżeli v nászych/ dla tego/ áby ná brodách y mieliźnie/ po odeszćiu náwałnośći/ mnieyszą miáły trudność/ czoło też bárzo wyniosłe/ iáko y tył wszytek/ burzliwośćiom y szturmom gwoli/ máterya dąb/ z tey miáry/ áby ná wszelki niepokoy y gwałt morski/ trwalsze y bespiecznieysze były. CezWargFranc 62.
patrz: MIELIZNA
– Titusá Lábiená do śiebie záwołał/ y zastęp dwánasty/ ktory był przy nim ná leży/ do bliższey Fráncyey posłał/ áby osády miesczan Rzymskich obronę miáły/ á nabiegiem iákim nieprzyiaćielskim/ szkody żadney nie bráły/ iáko sie było látá przeszłego Tergestynom tráfiło/ gdy zá nagłym łotrostwá nástąpieniem/ nieládáiáko byli znisczeni. CezWargFranc 226.
patrz: MIESCZANIN, MIESZCZANIN, MIESZCZANIN
– Ale wszytek ten Brytański narod fárbuie sie wilczym ogonem/ to iest źielem/ ktore modrość czyni/ záczym w potrzebie/ strászne ich iest weyrzenie. CezWargFranc 102.
patrz: MODROŚĆ
– Wszytko inne woysko Kwintusowi Sábinowi/ y Lucyuszowi Aurunkuleiowi Koćie Legatom polećił/ y áby do Menapow/ y do tych Moryńskich włośći/ ktore były nie wypráwiły do niego swoich posłow/ ćiągnęli/ przykazał. CezWargFranc 84.
patrz: MORYŃSKI
– Ná wierzchu prosto kładł dębinę/ ktorą rozmáitą mośćiną/ żerdźiámi y drzewem ná kształt kraty wiązánym záśćiełał. CezWargFranc 81.
patrz: MOŚCINA
– Y owszem iuż sie ták zwyczáili/ że w kráinie náder źimney śiedząc/ szat przedśię nie vżywáią żadnych/ kożuchámi sie (po wielkiey częśći nágie ćiáło bywa) nie co okrywáią/ myią sie w rzekách. CezWargFranc 74.
patrz: MYĆ SIĘ
– Ale on myślił ie surowiey skáráć/ áby práwá y wolnośći Poselskie/ od narodow nikczemnych tym pilniey ná potym chowáne były: iákoż Senat ná gárdle skarawszy/ insze wszytkie (wedla zwyczáiu więźniow) w wieńcách przedał. CezWargFranc 64.
patrz: MYSZLEĆ, MYŚLEĆ, MYŚLEĆ, MYŚLIĆ
– Cezárowi ná ieden y tenże punkt czásu robotá wszystká pádłá/ ábo było wynieść wzgorę y vkázáć chorągiew/ ktora bywáłá znákiem iákiey nagłey potrzeby/ ábo ná trwogę trąbić kázáć/ ábo od roboty żołnierzá/ ktory dla nábieránia źiemie kwoli szańcom dáley był zászedł wołáć/ ábo woysko szykowáć/ ábo nápomnieniem sercá dodáć/ ábo czás bitwy pokázać/ czego mu po wielkiey częśći krotkość czásu/ y nástępowánie nagłe nieprzyiaćielskie nie do puszczáło. CezWargFranc 46.
patrz: NABIERANIE
– Gdy rowno ze dniem Titus Lábienus gorę vbieżał/ Cezár tylko na pułtorá tyśiąca krokow był od nieprzyiácielá/ ktory áni o Lábienowym ná gorę weszćiu/ áni o iego nádćiągnieniu (iáko mu potym więźniowie powiádáli) wiedźiał. CezWargFranc 15.
patrz: NADCIĄGNIENIE
– Niemcy widząc gwałt/ muśieli do spráwy/ ktorych Aryowist z obozu wywiodł/ osobno káżdy narod nie daleko śiebie/ Hárudy/ Márkomany/ Tryboki/ Wángiony/ Nemety/ Seduzy/ Szwaby vszykował/ wszytko woysko swoie ná czálu/ kolásámi y rydwanámi (gdźie też y niewiásty posádźił/ ktore włosy roztárchawszy/ idącego do potrzeby żołnierzá/ z płáczem prośiły/ áby ich Rzymiánom w niewolą niedawáli) nádźieię do vćiekánia wszelką zámykáiąc/ otoczył. CezWargFranc 33.
patrz: NEMETA
– Poczyna sie od gránic Helweckich ábo Szwaycárskich/ od Nemetskich y Rauráckich/ á pátrząc w prost po Dunáiu/ iáko idźie/ tedy do gránic Dakow y Anartow przychodźi. CezWargFranc 141.
patrz: NEMETSKI
– Cezár ich goni/ po wielkiey częśći gromi/ Swessony/ Belowaki/ y Ambiany w obronę y opiekę wźiął: Nerwiánie mężnie sie práwie z nim blili/ zwyćiężył ich/ tákże Aduátyki/ ktorych do iednego wyśćinał. CezWargFranc 36.
patrz: NERWIAN
– Był w oboźie ieden Nerwian/ imieniem Wertyko/ dobrego domu/ ktory był záraz o pierwszym oblężeniu do Ciceroná ziáchał/ y wierność mu swoię pokazał. CezWargFranc 118.
patrz: NERWIAN
– Byłá to dźiwnie niebespieczna/ w mieyscu złym bić sie z ták wielkim woyskiem/ wszákże iż wiedźiał o Ciceronie/ iż iuż był od oblężenia wolnym/ vmyślnie z prędkośći nieco vpuśćił. CezWargFranc 120.
patrz: NIEBEZPIECZNA
– Otoż iáko narychley temu zábieżeć vmyślił/ gdyż y Aryowist ták sie był dumie podał y śmiáłośći/ że go ćierpieć więcey niegodna byłá. CezWargFranc 22.
patrz: NIEGODNA
– Co wszytko ieśliby sie komu ćiężko y nieznośno widźiáło/ może rozumieć/ żeby to dáleko ćięższa byłá/ gdyby mu dźieći/ żonę/ w niewolą wźięto/ sámego zámordowano/ do czego przyśdź záwsze muśi zwyćiężonym. CezWargFranc 162.
patrz: NIEZNOŚNY
– Francuzowie o tym przez szpiegi dowiedźiawszy sie/ odćiągnęli/ y oblężeniu pokoy dali/ ku Cezárowi sie koszem wszytkim ruszyli/ kędy żołnierzá do sześćidźieśiąt tyśięcy było. CezWargFranc 119-120.
patrz: ODCIĄGNĄĆ
– Roku Páńskiego/ 1118. Iakim ordynkiem y szykiem woyska swego Cezar Francyą zwoiował. CezWargFranc 49.
patrz: ORDYNEK
– Kędy Helweci rozumieiąc/ ábo że Rzymiánie z boiáźni (zwłasczá iż wczorá gory osiadszy bitwy nie dali) vchodzą/ abo spodziewáiąc się drogi im do picowánia wszytkie odiąć/ przedsięwzięcie odmienili/ do szlaku swego sie wrociwszy/ ostátnych nászych náieżdżáć poczęli. CezWargFranc 15.
patrz: OSIĄŚĆ
– Trzećia śćiáná idźie ná pułnocy/ przećiwko ktorey żadna źiemiá nie leży/ ale kąt iey nabárźiey ku Niemcom pátrza/ ośmkroć sto tyśięcy/ wedle ich mniemánia iest iey krokow wzdłuż: ták/ że wszytká Brytánia w około/ ma dwádźieśćiá kroć sto tyśięcy krokow. CezWargFranc 101.
patrz: OSIEMKROĆ, OŚMKROĆ, OŚMKROĆ
– Iákoż trwáłá tá walká/ więcey niż lat dzieśięć/ kędy Troiáńskie páństwo z gruntu wywrocone vpádło/ Grekow ośmkroć sto y śiedmdzieśiąt tyśięcy legło/ Troiánow dziewięć kroć sto pięćdzieśiąt y dwá tyśiącá zbito/ Krolow / Xiążąt/ szláchty/ pospolstwá z rozmáitych narodow/ ták wiele zginęło/ że ieden nápisał: Vix Priamus tanti totaque Troia fuit. CezWargFranc 6 nlb.
patrz: OSIEMKROĆ, OŚMKROĆ, OŚMKROĆ
– Ná to/ ile baczył potrzebę/ żołnierzá zostáwił/ sam z czteremá ochoczymi y łácnieyszymi zastępámi/ z ośmią set konnych ná Trewiry iáchał/ iż áni ná Seymikách bywáli/ áni co kazano dźiáłáli/ y owszem powiádano/ że Niemce Zareniany námawiáli y porozumiewáli sie z nimi. CezWargFranc 93.
patrz: OSIEMSET, OSIEMSET, OŚMSET
– Abowiem zastępy śiodmy/ osmy/ y dźiewiąty miał z żołnierzá stárego/ práwie z ludu męstwá wielkiego/ tákże iedennasty/ w ktorym byłá młodź przebrána/ y nádźieię o sobie dźiwnie wielką czyniłá/ ktorzy to/ ácz iuż ośmkroć brali pieniądze/ wszákże względem drugich/ iescze sie byli ná existymácyą tákiegoż męstwá/ y ná to názwisko: Zołnierz dawny/ nie zdobyli. CezWargFranc 217.
patrz: OŚMKROĆ
– A gdy iuż bliżey murow przywiedźione były wieże/ dowiedźiał sie od więźniow Cezár/ że iáko Wercyngetoryxowi żywnośći nie sstáło/ obozem sie ruszył pod Awáryk/ á iż sam z konnymi y piechotą/ co między konnymi stawáiąc zwykli sie potykáć/ szedł/ áby ná zdrádźie záśiadł/ gdźie názáiutrz o picownikow nászych przyiáchániu rozumiał. CezWargFranc 164.
patrz: PICOWNIK
– Po dni piętnastu/ iáko káżdy ná swoim ozimym stánowisku vśiadł/ nagła rebellia z Ambioryxá y Katywulká vkazáłá sie/ ktorzy ácz do gránic Państw swoich Sabinowi y Rocie ze zbożem prędko záiácháli/ iednák zá powodem Legatow od Inducyomárá Trewirzániná/ swoich pobudzili/ á nagle picowniki potłukszy/ z wielkim ludem obozu dobywáć przybiegli. CezWargFranc 107.
patrz: PICOWNIK
– Wszytká tá śćiáná iákoby pięćkroć sto tyśięcy ma krokow. CezWargFranc 101.
patrz: PIĘĆKROĆ
– Iákoż pięć set vsarzow zebrawszy/ gdy mu drudzy Woluntáryuszowie drogę záiecháli/ bieżał zátym niecnym poháńcem/ dogonił/ pogromił/ sczęśliwe zwyćięstwo otrzymał. CezWargFranc 30.
patrz: PIĘĆSET
– [...] straż w Nowiodunie pobiwszy/ także kupce y gośćie podławiwszy/ końmi y pieniądzmi podźielili sie [...]. CezWargFranc 186.
patrz: PODŁABIĆ, PODŁAWIĆ
– Nuż łáwy tych/ ktorzy wiosły robili/ z bálek wmięsz ná stopę/ gwoźdźiámi żeláznymi iáko palec wielki miąższymi przybite były/ kotwice/ nie ná powrozách/ ale ná żeláznych łáncuchách/ żagle z zamszu y inszych skor ćiągłych/ y ćienko á subtelnie wypráwionych/ bądź dla niedostatku lnu/ y nievmieiętnośći/ iáko go vżywáć/ bądź (co do wierzenia podobnieysza) iż ná ták burzliwym Oceanie/ w ták gwałtownych y srogich wiátrách/ płoćienne nie mogłyby wytrwáć/ áni dobrze okręty prowádźić. CezWargFranc 62.
patrz: PODOBNA
– Bo często drzewá podrąbawszy/ przystęp wszytek zátrudnili y odięli/ sámi podczás z lásow wypadszy vganiali sie/ y nászym do swych szańcow niedopusczáli. CezWargFranc 99.
patrz: PODRĄBAĆ
– Ale to wszystko czynił/ gwoli nieśmiertelnośći/ bo y stoiąc nád grobem Achilesowym mowił: Sczęśliwy człowiecze/ ktoryś męstwá twego/ ták głośną trąbę Homerá Poetę ználazł/ y gdy Filozof Demokryt/ iáko nie ieden iest świát/ ále ich iest bez liczby/ pokázował/ tenże Alexánder zápłákał/ y rzekł: A iam ieszcze/ y iednego nie zwalczył. CezWargFranc 8 nlb.
patrz: POETA
– Ponieważ ták wielkim moim y Rzeczypospolitey dobrodźieystwem obowiązány/ gdy ćię zá mego Consulatu/ Krolem y przyiaćielem Senat názwał/ táką mi sámemu y Rzeczypospolitey wdźięczność pokázuiesz/ że wezwány ná rozmowę ziácháć niechcesz/ y zá pracą to sobie masz/ y o spolnych potrzebách y spráwách pogádáć niepożyteczną y szkodliwą rozumiesz/ tedy te są rzeczy/ ktorych od ćiebie potrzebuię. CezWargFranc 23.
patrz: POGADAĆ
– To Pogáńska. Lat dwudźiestu nie doszedszy z białągłową obcowáć/ zá nawiętszą sprosność máią/ czego kryć nie zwykli/ bo w rzekách z białymigłowámi nie rozdźielnie á spolnie sie kąpią y myią/ y skorami ábo máłymi kożuszkámi báranimi sie (po wielkiey częśći nágie ćiáło zostawuiąc) okrywáią. CezWargFranc 139.
patrz: POGAŃSKA
– Záprawdę Aryowist Krol ich/ raz Fráncuskie woysko pogromiwszy/ hárdźie y tyráńsko pánuie/ zastáwy pokoiu syny przednich domow bierze/ nád nimi wszelkim okrućieństwẽ sie pastwi/ ieśli sie mu kiedy nie wedle myśli ábo woli dźieie. CezWargFranc 21.
patrz: POGROMIĆ, POGROMIEĆ
– Dokąd gdy sie przybliżał/ wźiął wiádomość pewnieyszą od poimáńcow/ że śiłá tyśięcy ludźi/ máiąc Dumnaká Hetmáná y Xiążę Andyiskie iest pod chorągwiámi/ Durácz zámkniono/ Lemowiku dobywáią/ á iż słabe swoie zastępy z nieprzyiaćielem spuśćić nie śmiał/ oboz w mieyscu obronnym záłożył. CezWargFranc 227.
patrz: POJMANIEC
– Znalazły się Rejestry popisowe w obozie Helweckim/ i do Cezara były odniesione/ w których językiem greckim/ każdego do boju sposobnego/ jako z domu wyszedł/ imieniem własnym mianowano/ osobno dzieci/ starych/ niewiasty popisano. CezWargFranc 18.
patrz: POPISOWY
– Dawano tego rácyą ku wierzeniu bárzo podobną/ że Fráncuzowie dobrze wiedzą/ iż y oni Rzymiánom/ by też niewiem iáko lud wielki do iednego obozu zgromádźili/ oprzeć sie żadnym sposobem nie mogą/ y Rzymiánie/ ieśliby Fráncuskie miástá z wielkiey częśći rożnie vderzyły ná nich z trudnáby ábo ták wiele pośiłkow/ ábo tyle czásu y woyská mieć mogli/ żeby sie ze wszytkimi rozpráwiáli/ dla czego nie godźi sie (powiáda) miástu ktoremu przypadku iákiego ták bárzo vchodźić/ ieśliby sie zá tákim Rzymskim niepodobieństwem oswobodźić/ y do wolnośći dawney przyśdź mogło. CezWargFranc 213.
patrz: POSIEŁEK, POSIŁEK
– Gdy nadzieję niejaką brali nieprzyjaciele/ że już mieli wygrać/ i baczyli jako naszym wielkością silni byli/ i z szańców i ufy posiłeczne bieżały/ wołaniem a wyciem zwyczajnym serca swoim dodawali. CezWargFranc 204.
patrz: POSIŁECZNY
– Gdy tu przyszedł/ vyrzał ná drugiey stronie wielkie woysko nieprzyiaćielskie w spráwie iáko trzeba: á brzeg kołámi ostrymi dobrze opátrzony/ iákie też y w wodźie skryćie były powtykáne: czego wszystkiego y od zbiegow y od więźniow skoro sie dowiedźiał/ wysłáwszy konne w przod/ zárázem y zastępom kazał sie pospieszáć. CezWargFranc 103.
patrz: POWTYKANY
– Názáiutrz konnego z obozu wywiodszy/ wszytko ono pole cosmy o nim pisali/ że go było wdłuż trzy tyśiące krokow/ zástąpili/ á piechotę nieco dáley/ powyż ná gorzystych mieyscách vkrywszy stánowili [Francuzi]. CezWargFranc 204.
patrz: POWYŻ, POWYŻEJ
– Ale Fráncuzowie dowiedźiawszy sie tego od tych ktorzy byli z Melodunu vszli/ Lutecyą spalić/ a mosty wszytkie pozmiátáć kazáli/ sami ieźiorem puśćiwszy sie/ na brzegu Sekwany przećiwko Lutecyey/ y obozowi Lábienowemu vśiedli. CezWargFranc 188.
patrz: POZMIATAĆ
– Czego dowiedźiawszy sie Wercyngetoryx/ wszytkie mosty ná tey rzece pozrzucał/ y drugą stroną Eleweru ćiągnął. CezWargFranc 173.
patrz: POZRUCAĆ, POZRZUCAĆ
– Ná ten czas Titowi Bálwencemu/ ktory przeszłęgo roku był Rotmistrzem Hufcá pierwszego/ iście mężowi/ y wielce wziętemu człowieku/ dardą obádwá vdy przekłoto [...]. CezWargFranc 113.
patrz: PRZEKŁÓĆ, PRZEKŁUĆ, PRZEKŁUĆ
– Pniáki ku gorze gáłęziámi ostremi obrocone/ od spodu powiązáne/ by kto nie rozrzucił/ rzędow ich pięć było/ á kto nánie przyszedł/ sam sie oną ostrością zbodł y przekłoł/ cippos oni zwali. CezWargFranc 197.
patrz: PRZEKŁÓĆ, PRZEKŁUĆ, PRZEKŁUĆ
– Náder wielką pilnośćią tego przykazu iego przestrzegáli/ dla czego kiedy z kołá wybiegł iáki Huf/ y ná nich vdrzył/ dźiwną prędkośćią vćiekáli/ (á owo tu násze skrzydło otwárte było/ y broń ćiśnioną ná tarcze bráć muśiáło) ktory przećię do kołá sweg[o] sie wracáiący/ pospołu z bliskim swoich szeregiem ostępowali. CezWargFranc 112.
patrz: PRZYKAZ
– Ználeźion też był y Márkius Mecyusz/ y do niego przyprowádzon. CezWargFranc 35.
patrz: PRZYPROWADZONY
– Wyszły tym bogáctwá ná háńbę/ przystoyna byłá ie mieć/ ále ich nieprzystoynie/ y owszem sromotnie vżywáli/ etc. CezWargFranc 33 nlb.
patrz: PRZYSTOJNA
– ...vmyślił dáley nie iśdź/ ále przedśię ze wszech miar onych nieprzyiaćioł nie oswobodźił z boiáźni/ ták/ żeby sie go więcey ná potym nie spodźiewáli/ tudźiesz/ áby im pomocy nie ták záraz przyśpiać mogły/ z woyskiem ziachawszy z polá/ koniec mostu/ ktory był przy brzegu Vbiiow/ w zdłuż ná dwie śćie stop/ zrzućił. CezWargFranc 143.
patrz: PRZYŚPIAĆ, PRZYŚPIEĆ
– Zywot ich wszytek w łowach/ y w zabawách rycerskich/ z dźiećiństwá przykrośći/ niewczásom y pracom przywykáią. CezWargFranc 139.
patrz: PRZYWYKAĆ
– ...tedy wszytkie inne opuśćiwszy/ tylko ktore sam w tych Kśięgách swoich wspomina/ dla ich lepszego wyrozumienia/ kroćiuchno opiszę/ co sie iednák y do inszych Historiy Pogáńskich zeydźie/ ponieważ sposob szturmowánia tenże w on czás gdy ieszcze Dźiał/ y strzelby Puszkárskiey nie było/ mieli wszyscy. CezWargFranc 47.
patrz: PUSZKARSKI
– Ręká rękę vmywa. CezWargFranc 120.
patrz: RĘKA
– Ten dzień/ ten dzień wszytkie spory nasze rosporze. CezWargFranc 117.
patrz: ROZPRÓĆ, ROZPRUĆ, ROZPRUĆ
– Ták rozumieią/ iż tego tu boku [Brytanii] dłuża iest/ śiedmkroć sto tyśięcy krokow. CezWargFranc 101.
patrz: SIEDMKROĆ
– Wszytká tá śćiáná iákoby pięćkroć sto tyśięcy ma krokow. CezWargFranc 101.
patrz: STO
– Iákoż trwáłá tá walká/ więcey niż lat dzieśięć/ kędy Troiáńskie páństwo z gruntu wywrocone vpádło/ Grekow ośmkroć sto y śiedmdzieśiąt tyśięcy legło/ Troiánow dziewięć kroć sto pięćdzieśiąt y dwá tyśiącá zbito/ Krolow / Xiążąt/ szláchty/ pospolstwá z rozmáitych narodow/ ták wiele zginęło/ że ieden nápisał: Vix Priamus tanti totaque Troia fuit. CezWargFranc 7 nlb.
patrz: STO
– Ták rozumieią/ iż tego tu boku [Brytanii] dłuża iest/ śiedmkroć sto tyśięcy krokow. CezWargFranc 101.
patrz: STO
– Gdy nieprzyiaćiel był rosproszony y strwożony/ iáko sie mowiło/ woyská żadnego nie było/ ktoreby iáką boiáźń y trwogę przyniosło/ wieść też przyszłá do Niemcow za Ren/ iż Eburony szárpáią/ á iż ieszcze ná tę szárpáninę wszystkich zwoływáią y iákoby strębuią. CezWargFranc 147.
patrz: SZARPANINA
– Otoż powiádáią/ iż z iedney strony/ niemal ná sześćkroć sto tyśięcy krokow rola odłogiem leży/ á z drugiey mieszkáią Vbiiowie/ ktorych miásto niekiedy było y głowne y sławne/ á wedle Niemieckiego zdánia práwie kwitnące/ ćiż że v Renu śiedzą/ Fráncuskim postępkom przywykli/ y rozmáići do nich przyiezdżáią kupcy/ nád insze ludzczeyszy[!] y obyczáynieyszy. CezWargFranc 75.
patrz: SZEŚĆKROĆ
– Roskazał tedy żeby wydáli broń/ do czego gdy sie wszyscy nászy obroćili/ z drugiey strony miástá/ Adkántuan Krolik z sześćią set mężow sprzyśiężonych wypadł. CezWargFranc 68.
patrz: SZEŚĆSET
– Bo rzeká Aldwabis/ właśnie w cyrkiel/ niemal wszystko miásto obeszłá/ ostátek gdźie nie leie/ mieyscá iest ná sześćset stop/ á tám leży gorá ták wysoka/ że iey kráie/ obie stronie brzegow rzecznych zástępuią/ około niey też mur idąc/ ná kształt iest zamku/ y ták gi z miástem złącza. CezWargFranc 25.
patrz: SZEŚĆSET
– Kędy swoy vpadek/ y zginienie przypomináiąc/ to wnośili/ że z sześći set Senatorow/ tylko sie trzey wroćili z tey woyny/ á z sześćidźieśiąt tyśięcy żołnierzá/ ledwie pięć set do potrzeby sposobnych zostáło. CezWargFranc 51.
patrz: SZEŚĆSET
– Zlećił tymże Vbiom/ áby często szpiegi do Szwabow wysyłali/ á coby sie tám v nich dźiało/ dowiádowali sie/ ktorzy roskazániu iego dosyć czyniąc/ w małym czáśie referowali mu/ iż wszyscy Szwabowie/ skoro iedno wieść do nich o pewnym woyscze Rzymskim przyszłá/ ze wszytkim swoim/ y towárzyszow swoich/ co go tylko zgromádźić mogli/ ludem/ koniecznie do ostátnich granic swoich odćiągnęli/ kędy lás iest wielkośći niezmierny/ (zową go Bacená) ktory w sobie sam daleko idźie/ y iákoby z nátury iáki mur postawiony/ Cheruszki od Szwabow/ Szwaby tákże od Cheruszkow dźieli/ od krzywd y naiázdow ich broni/ tám przy sámym początku tego lásu postánowili Rzymian czekać. CezWargFranc 134.
patrz: SZWAB
– Bo áni to podobna/ ábyśćie komu wydrzeć máiętność mogli/ ktorzyśćie własney wászey nie obronili/ áni też wákuią role żadne w tym páństwie/ żeby zwłaszczá tákiey wielkośći mogły bydź dáne/ ale vśiądźćie ná gránicách Vbiiow/ wymogę ia to ná nich przez ich posły/ a ták potym skarżćie sie ná Szwaby/ y pomocy na nie żądayćie. CezWargFranc 77.
patrz: SZWAB
– Cezár nieco w máiętnośći ich zmieszkał/ á wszytkie wśi y miástá zápaliwszy/ żytá pośiekszy do Vbiow ćiągnął/ y rátunek im przećiwko Szwabom/ ieśliby vkazáłá potrzebá/ obiecał. CezWargFranc 82.
patrz: SZWAB
– Trewirowie oznáymowáli/ iż Szwabskich wśi sto v brzegu Renu koszem leży chcą sie przepráwowáć/ Násue y Cymberyuszá bráćią Hetmány máią. CezWargFranc 24.
patrz: SZWABSKI
– Narod Szwábski nád wszystkie Niemce bitnieyszy y namężnieyszy/ bárzo szeroko idźie. CezWargFranc 74.
patrz: SZWABSKI
– Tarnowski o ktorym mowimy/ wiedząc co to iest Akádemia/ wźiął to ná śię/ y tudziesz do Kośćiołá S. Fránćiszká ziáchał/ ludzi tych zacnych ná przyiaćielską rozmowę prośił/ kędy ták śrzodkował y vśiłował/ żeby ie był vbłagáć mogł. CezWargFranc 24.
patrz: ŚRODKOWAĆ, ŚRODKOWAĆ, ŚRZODKOWAĆ
– Abowiem Tygurzánie iego świokrá Lucyuszá Pizoná dźiádá/ tákże zwánego Luciuszá Pizoná Legata zábili byli ná teyże woynie przy Kasyuszu. CezWargFranc 9.
patrz: ŚWIEKIER, ŚWIEKIER, ŚWIEKR, ŚWIEKR, ŚWIKIER, ŚWIOKIER, ŚWIOKR
– Vżywał tákowych szańcow v nas w Polszcze Krol Bolesław Krzywousty názwány/ dobywáiąc Nakłá/ ktory też wźiął/ były tám Musculi, były Turres, y insze/ były y zastáwy pokoiu syn Swiętopełkow z drugimi/ iáko opisuią Kronikarze/ vżywáli trochę przednim y inszy. CezWargFranc 49.
patrz: ŚWIĘTOPEŁKÓW
– Sumá wszytkich byłá głow Helweckich dwákroć sto sześćdźieśiąt y trzy tyśiące/ Tulingow tyśięcy trzydźieśći sześć/ Látobrygow czternaśćie/ Raurakow dwádźieśćia trzy/ Boiow trzydźieśći dwá/ z tych do potrzeby/ ná tyśięcy dźiewięćdźieśiat y dwá. Sumá wszytkich do trzykroć sto sześćidźieśiąt osmi tyśięcy/ tych ktorzy sie do domu wroćili/ gdy kazał Cezár ráchowáć/ ználeźiono tylko sto tyśięcy y dźieśięć. CezWargFranc 18.
patrz: TRZYKROĆ
– Iákoż trwáłá tá walká/ więcey niż lat dzieśięć/ kędy Troiáńskie páństwo z gruntu wywrocone vpádło/ Grekow ośmkroć sto y śiedmdzieśiąt tyśięcy legło/ Troiánow dziewięć kroć sto pięćdzieśiąt y dwá tyśiącá zbito/ Krolow / Xiążąt/ szláchty/ pospolstwá z rozmáitych narodow/ ták wiele zginęło/ że ieden nápisał: Vix Priamus tanti totaque Troia fuit. CezWargFranc 7 nlb.
patrz: TYSIĄC
– Wszytká tá śćiáná iákoby pięćkroć sto tyśięcy ma krokow. CezWargFranc 101.
patrz: TYSIĄC
– Konni Edwowie do Cezárá sie wroćili/ ktory to odpráwiwszy/ Lábiená z trzemá zastępámi y z dwiemá tyśiącmi konnych na lądźie áby portow bronił/ żywność opátrzył/ coby sie we Fráncyey dźiało słuchał/ wedle czásu y potrzeby rádźił/ zostáwił/ sam z piąćią zastępow/ y tyląż konnych/ ktore był v Fráncuzow posádźił/ przed zachodem słońcá po morzu sie puśćił/ y lekkim Afrykiem żegluiąc/ iż ten iákoby o pułnocy wiać przestał/ potym iácháć wedle potrzeby nie mogł/ ále wáłámi dáley znieśiony/ ráno po lewey ręce Brytánią iuż przeiecháną vyrzał. CezWargFranc 98.
patrz: TYSIĄC
– Ták rozumieią/ iż tego tu boku [Brytanii] dłuża iest/ śiedmkroć sto tyśięcy krokow. CezWargFranc 101.
patrz: TYSIĄC
– Y owszem gdy po Woynie Moskiewskiey było/ á Krol on Walecznik/ nieprzyiaćielom wszytkim swoim ogromnie strászny/ o vdárowániu rycerstwá swego iął myślić/ Stobnickie Stárostwo dożywoćiem W. M. memu M. Pánu záraz konferował. CezWargFranc 37.
patrz: UDAROWANIE
– Kędy to nabarźiey podźiwienia było godno/ iż Niemcy z Zárenia dla tego przyszedszy aby Ambioryxá plondrowáli/ vdáli sie do obozu Rzymskiego/ w czym nie ládá posługę Ambioryxowi vdźiałáli. CezWargFranc 152.
patrz: UDZIAŁAĆ
– Gdy więcey niż przez sześć godźin ono szturmowánie trwáło/ á nie tylko śił/ ále áni broniey nászym sstawáło/ nieprzyiaćiel tym gwałtowniey náćierał/ y widząc osłábiałe násze/ wáły przerywał/ rowy zámiátał/ y blisko zginienia było/ Pub: Sercius Bákulus Rotmistrz pierwszego vfu/ o ktorymem pisał/ iáko na woynie z Nerwiány bárzo wiele ran był odniosł/ z Gáiusem Wolusenem/ rády wielkiey y męstwá przedniego człekiem/ do Gálby przybieżał/ ostatnią iuż nádźieię tylko w wyćieczce opowiedźiał. CezWargFranc 58.
patrz: UF
– Dokąd skoro Gáius Kániniusz przybieżał/ y obaczył/ iáko miásto ze wszytkich stron iśćie przerwánymi skałámi barzo iest obronne/ gdźie/ by też dobrze nikt nie bronił/ iesczeby żołnierz wezbroi trudno miał wleść/ á owo zaś mieysckie widźiał nieladá zawády/ ktore ieśliby iákim vkryćiem á nieznácznie znieść y pobráć chćieli/ nie tylo konnym/ ále áni pieszym zastępom mogliby vyśdź/ z tey miáry ná trzy częśći piechotę rozdźielił/ y w mieyscu náder wysokim trzy obozy położył/ od ktorych zlekká/ ile nie wielki lud mogł/ wał około miástá iął wieść. CezWargFranc 231.
patrz: UKRYCIE
– Ręká rękę vmywa. CezWargFranc 120.
patrz: UMYWAĆ
– Otoż iákoby dwadźieśćiá pięć dni w tymże mieyscu (że wiátr Korus żeglowánia bronił ktory po wielkiey częśći roku w tym tu kráiu wieie) leżąc/ stárał sie/ áby go vpámiętał/ á przećię o iego zamysłách wiádomość miał/ áż też pogodę vpátrzywszy dobrą/ żołnierzowi y konnym wśieść ná okręty kazał. CezWargFranc 97.
patrz: UPAMIĘTAĆ
– A gdy do mieyscá w ktorym sie Mosá z Renem schodźi przybieżeli/ sądząc że daley iuż vćiekáć trudno/ po wielu trupow on ostátek w rzekę pędem skoczył/ y tám sie vprácowány/ y boiaźni pełen/ w gwałtownośći y głębokośći rzeki vtopił. CezWargFranc 80.
patrz: UPRACOWANY
– Tego záśię zboża/ ktore byli Arárą przypuśćił/ vżywáć nie mogł/ iż Elweći od tey rzeki inszym sie byli vdali przechodem/ a on ich odstąpić y vpuśćić niechćiał. CezWargFranc 11.
patrz: UPUŚCIĆ
– Herkules nie tylko Państw burzyćiel wielkich/ ále y dźiwow świátá tego vskromićiel y zwyćiężcá/ Chironá Astrologá obecnego záwsze miał/ ile trudnośći woienne dopusczáły/ o gwiazdách/ mieśiącu/ słońcu/ y o niebách náuki iego słuchał/ to nabárźiey vpátruiąc/ áby czásu gwałtownego przypadku/ ktory záwsze Mars nie życzliwy z sobą nośi/ rádę y przestrogę Minerwy stąd przed tym nágotowáną miał. CezWargFranc 22.
patrz: USKROMICIEL
– Myli sie (mowił) káżdy ná tym/ ktory ná woynie vstáwicznego sczęśćia czeka/ y obiecuie go sobie. Iam nigdy nie rádźił Awáryku bronić/ czegośćie mi sámi świádkámi/ przyczyną są Bituryżánie y drudzy/ co názbyt są porywczy do vsłuchánia/ że sie tá klęská wźięłá. CezWargFranc 171.
patrz: USŁUCHANIE
– Cezár dziesiąty zastęp nápomniawszy/ do práwego skrzydłá bieżał/ kędy iáko żołnierzá iego nieprzyiaciel wątlił/ iáko chorągwie w mieysce iedno zniesione/ dwanasty zastęp práwie sie skupił/ y sam sobie w boiu przeszkodą był [...]. CezWargFranc 50.
patrz: WĄTLIĆ
– Ale iednák żołnierze nászy/ teraz opisánych winnic ábo komor nie bali sie prowádzić/ y pracą á onemi wygotowánemi do potrzeby rzeczámi/ wszytkę trudność mieyscá wątlić y vchodzić. CezWargFranc 234.
patrz: WĄTLIĆ
– Naprzod z wozámi wpadszy w woysko/ w szerz y w zdłuż biegáią/ broń rozmáitą ćiskáią/ częśćią stráchem koni/ częśćią skrzypieniem koł/ szyki trwożą y mylą/ á gdy miedzy konne wbiegáią/ skoczywszy z wozow/ pieszo sie biią/ woźnice zátym z woyská wyiezdżáiąc/ w tákim plácu czekáć zwykli/ áby owi iesli od nieprzyiaćielá gwałt máią/ snádno sie do nich wroćić mogli. CezWargFranc 89.
patrz: WBIEGAĆ, WBIEGIWAĆ
– Iednák że ná to wszytko dwoie było lekárstwo/ vmieiętność y ćwiczenie żołnierstwá/ ktorzy ták wielą iuż woyn wćwiczeni y wpráwni/ nie mniey sámi sobie rádźić mogli/ y coby czynić potrzebá/ widźieli/ niżeliby kto inszy im vkázáć miał/ do te[g]o/ że Cezár/ legatom od zastępow niekazał był odchodźić/ áżby oboz dobrze szańcámi był obwárowány. CezWargFranc 46.
patrz: WĆWICZONY
– Lecz on żołnierzá swego w oboźie trzymał/ konnym tylko hárce zwodźić/ y kosztowáć sie dopuszczał. Wćwiczyli sie byli Niemcy w tákiey bitwie. CezWargFranc 32.
patrz: WĆWICZYĆ SIĘ
– Dawano tego rácyą ku wierzeniu bárzo podobną/ że Fráncuzowie dobrze wiedzą/ iż y oni Rzymiánom/ by też niewiem iáko lud wielki do iednego obozu zgromádźili/ oprzeć sie żadnym sposobem nie mogą/... CezWargFranc 213.
patrz: WIERZENIE
– Drudzy okrutnie wielkie máią báłwany. Tych członki witkámi opináią y pokrywáią/ y ludźie żywe potym w nie tám wewnątrz kłádą/ á gdy ie zápaláią/ od płomienia zewsząd ogárnieni oni ludźie giną. CezWargFranc 137.
patrz: WITKA
– W też czasy/ gdy Edwi y Ambarowie ich krewni Cezárowi o spustoszonych włośćiách/ y o siłách swych ná obronę niedostátecznych znáć dali/ też Alobrogowie/ ktorzy zá Rodanem miásteczká y ośiádłośći mieli/ do niego vćiekli... CezWargFranc 8.
patrz: WŁOŚĆ
– Lecz przyiazd Cezárow tę boiaźń odiął/ ktory przyćiągnąwzy/ a o sczęśćiu woyny wiedząc/ na to sie tylko vskarżał/ że vfy z straży y szańcow pusczono/ powiádaiąc/ iż dla żadney y namnieyszey przyczyny zgołácać było nie trzeba mieysca swego nikomu/ ponieważ zá nagłym nieprzyiaćielskim wpadnieniem/ wiele fortuna może/ a dáleko iescze więcey/ gdy iuż niemal od sameg[go] wału y bram odpędźili Niemce. CezWargFranc 151.
patrz: WPADNIENIE
– Konni odpráwiwszy co kazał/ y wroćiwszy sie/ dáli mu spráwę/ że ich trochę w domách zástáli/ y to tych/ ktorych nie dla role/ ále ná szpiegi posłáno/ bo zewsząd wyiecháli Bellowakowie. CezWargFranc 216.
patrz: WRÓCIĆ SIĘ
– Ale kiedy Cezár w ten kray przybył/ sstáłá sie wszytkiego odmiána/ że gdy zastáwy Edwom były wrocone/ opieki stárodawne oddáne/ nowe iescze przez Cezará przyczynione/ (bo ći ktorzy sie byli do przyiáźni ich schylili/ lepszą ták swoię kondycyą/ y pánowánie skromnieysze nád sobą vpátrowali) do tego inszymi sposoby zacność ich rozszerzona/ przodkowánie Sekwani vtráćili. CezWargFranc 135.
patrz: WRÓCONY
– Pytał więźniow Cezár/ z ktorey miáry Aryowist polá dáć niechce: odpowiedźieli/ zwyczay ten máią Niemcy/ że przed káżdą potrzebą/ niewiast swoich sie rádzą/ aby losámi y wrożeniem swoim/ sczęśliwa ábo niesczęśliwa będźie opowiedźiáły:... CezWargFranc 33.
patrz: WRÓŻENIE
– A w tym Fráncuzowie/ (o ktorycheśmy mowili/ że sie byli na drugą stronę miástá dla obrony pierwsze vsłyszawszy wrzaski zbieżeli/) częstymi posłáńcámi/ że Rzymiánie iuż są w mieśćie poruszeni/ konne przed sobą wysławszy/ zá nimi wielkimi spiechem bieżeli. Iako ktory z nich pierwszy przybył/ ták też pod murem stánął/ okazáłość woyská czynił. CezWargFranc 182.
patrz: WRZASK
– Był wrzásk z oboiey strony ogromny/ y drugi tákże od wáłu y od wszytkich szańcow vczyniony. CezWargFranc 208.
patrz: WRZASK
– Wyszli obádwáy Hetmáni ná rokowánie spolne/ nic nie spráwili/ ná wśiádánie z oboiey strony trąbić kazáli. CezWargFranc 1.
patrz: WSIADANIE
– Gdy Seym záraz ná początek wiosny wytrąbić kazał/ á wszyscy okrom Senonow/ Kárnutow/ y Trewirow przybyli/ początek woyny to y rebelizowánia sądźił/ y áby widźiano/ że insze wszytkie zabáwy opuśćił/ Seym do Lutecyey miástá Paryskiego przeniosł. CezWargFranc 129.
patrz: WYTRĄBIĆ
– Rzymiánie pod Gergowią trzy obozy nieprzyiaćielskie wzięli/ czym sie záiuszywszy/ do miástá chćiwiey szturmowáli/ ále ich Fráncuzowie odgromili nieládáiáko im dobiwszy/ z ktorey miáry vtráćiwszy nádzieię/ Cezár odstąpił/ y ku Edwom z ludem powroćił. CezWargFranc 153.
patrz: ZAJUSZYĆ SIĘ
– Te tedy pomocy odiąć mu vmyślił pierwey/ niż woynę z nim iáką zácząć/ by nie zwątpiwszy o sobie/ ábo sie v Menapow nie skrył/ ábo więc sam z Niemcy zarzecznymi nie muśiał sie bić. CezWargFranc 130.
patrz: ZARZECNY, ZARZECZNY, ZARZECZNY
– [...] nákoniec przekonani/ z oyczyzny muśieli wychodźić/ y tułáiąc sie trzy láta po Niemcech/ do Renu sie przywlekli/ kędy Menápi mieszkáli przy oboiom brzegu: role/ budowánia/ mieśćinki mieli/ ále przyszćiem tak wielkiego ludu strwożeni/ z zarzecza ná tę stronę Renu przenieść sie muśieli/ y żołnierzá rozsádźiwszy/ Niemcom przeszćia bronili. CezWargFranc 75.
patrz: ZARZECZE
– Czym wszytkim nieprzyiaciele przywabieni y námowieni/ z woyskiem dolinę y strugę przeszli/ y lud w złym meiyscu vszykowáli/ á gdy nászy z wáłu vstąpili y zeszli/ bliżey sie ku nam podemknęli/ zewsząd broń do szańcow rzucáli/ Podwoyskich w około posłáli wołáć [...]. CezWargFranc 121.
patrz: ZEJŚĆ, ZYŚĆ
– Záczym Studenći názáiutrz z płáczem ludzkim precz z Krákowá poszli/ Kośćioły/ Akádemią/ Kollegia/ Contubernia/ Szkoły puste zostáwili/ rożni rożnie do Czech/ do Prus/ do Lipská/ Witemberku Ieny szkoł Luterskich sie vdáli. Byłá to Koronie Polskiey żáłosna/ bolał Krol August świętey pámięći/ y zá nimi posyłał/ roskázuiąc/ żądáiąc/ áby sie wroćili. CezWargFranc 25.
patrz: ŻAŁOSNA, ŻAŁOSNA, ŻAŁOŚNA