Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Abraham Emanuel Wolff
WolfTrakt 1771 oryginał
Abrahama Emmanuela Wolffa, wojsk najjaśnieyszego Krola JEGMośći y Rzeczypospolitey POLSKIEY generalnego SZTABS - MEDYKA, Taktaćik o POWIETRZU MOROWYM dla ludu polskiego

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=78798&from=FBC
Odnotowano 28 cytatów z tego źródła
– Zawiąż potym nogi szeroką bandażą płócienną, i niech te plastry przez 18 godzin leżą. WolfTrakt 72.
patrz: BANDAŻ
– O czym w Rozdziale o Exkrecyach szerzey. WolfTrakt 11.
patrz: EKSKRECJA
– Chory niech często ale nie wiele na raz z Tyzany pije, gd[y]by zaś niezwyczajną czuł słabość y skłonność ku spaniu, bardzo się pocąc, y żadney przez to nie czując ulgi, tedy niech często następującą pije herbatę: Weźmi liścia Szałwiowego garść jednę, nalej na nie kwartę wody wrzącey, a niech pułgodziny ciągnie, przecedz potym y wlej kwintlę jednę Spiritus Vitrioli, y przydaj tyle cukru ażby ta herbata dosyć osłodniała. WolfTrakt 73-74.
patrz: HERBATA
– Biorą śię Wierzchołki z wielkiego y małego piołynu: Liśćia Rozmarinowego, szalwiowego, Miętczanego, y Rućianego: każdego po łoćie jednym: kwiatu Lewendowego łotow 2. WolfTrakt 58.
patrz: LAWENDOWY, LAWENDOWY, LEWANDOWY, LEWENDOWY
– Wszelka zaś sol ługowata przećiwny ma skutek; ztąd dosyć jawńą jest rzeczą, że pod czas chorob zaraźliwych potrawy mięśnie bardziey ku zgubie aniżeli ku zachowaniu zdrowia służą. WolfTrakt 25.
patrz: ŁUGOWATY
– Zda mi śię że nie od rzeczy uczynię, gdy tę Medycką wynalazkę Alchymią Medycką nazwę, bo ktorzy te wynaleźli Arkana, tymże sposobem zniczego złoto robią, jako śię Alchymiśći chlubią że je zniczego uczynić umieją. WolfTrakt 37.
patrz: MEDYCKI
– Aby dalszemu szerzeniu śię Jnflammacij zabiegać, tedy na zdrowe jeszcze członki ciała często przykładać trzeba chusteczki wnastępującey ćiepłey mieszance omoczone, y potym wyćiśnione: Weźmi puł kwarty Octu, rozpuść w nim łot jeden soli ordynarney, y puł łota Salarmoniaku. WolfTrakt 80.
patrz: MIESZANKA
– Wszelka zaś sol ługowata przećiwny ma skutek; ztąd dosyć jawńą jest rzeczą, że pod czas chorob zaraźliwych potrawy mięśnie bardziey ku zgubie aniżeli ku zachowaniu zdrowia służą. WolfTrakt 25.
patrz: MIĘŚNI
– Srodkiem promocij teyże Exkrecij jest Mocya ćiała, lecz mierna bez potow. WolfTrakt 44.
patrz: MOCJA
– Mocz niektorych podobien jest moczowi osob wcale zdrowych, u niektorych zaś jest mętny y jasnoczerwony; u innych nawet odmienia śię codziennie po trzy lub cztery razy. WolfTrakt 6.
patrz: MOCZ
– Na ktore pytanie odpowiadam: gdyż coraz tym bardziey doświadczenie o tym nas przekonywa, że zaraźliwe choroby stopniami tylko śię rożnią od powietrza morowego; aiż w okoliczach mokrych y bagnistych zepsowane powietrze oczywiśćie albo najprzednieyszą przyczyną tychże jest chorob, albo przynamniey znaczną w nie ma Influencyą: ztąd zda mi śię że wczesna ostrożność y przezorność wielce jest potrzebna y chwalebna, y źe wten ćzas kiedy ludzie na takowe złe choroby umierać poczynają, wszystkich środkow skutecznych ku przeczyśćieniu powietrza służących wcześnie zażywać trzeba, nie czekając dopiero samego powietrza morowego. WolfTrakt 18.
patrz: MOKRY
– Wszystkie Zwierzchnośći o to uśilnie starać śię powinne, aby ulice po miastach zostawały czyste: a ku temu celowi pod Karą Obywatelom zakazać potrzeba, aby we dnie nic nieczystego lub paskudnego na ulice nie wylewali, ale tylko wieczorem a wprawdzie ku pułnocy, ktorego czasu pewne pogotowiu bydz powinne wozy, ktoreby wszystkie zaraz wywoźiły nieczystośći, aby tym sposobem Ulice były chędogie, a żeby rano, kiedy Ludzie znowu wychodzić zwykli, wszystko było czyste. WolfTrakt 14.
patrz: NIECZYSTOŚCI
– A iż pod czas zaraźliwych chorob wiele natym zależy, aby tak wżołądku jako y wkiszkach żadna nie była flegma, ztąd każdy łatwo zrozumie, że trzeźwość nigdy bardziey nie jest potrzebna, jako wten czas, kiedy się obawiać musimy, że się albo powietrzem morowym, albo obcowaniem lub konwersacyą z Ludzmi zapowietrzonymi sami zarazimy. WolfTrakt 28.
patrz: OBCOWANIE
– Na przykład weźmi 4. Kwarty wrzącey wody, syp w nię 2 Lyżki soli, y na to nalej puł kwarty dobrego y tęgiego Octu Winnego, a tym sposobem Woda do Omyćia będzie gotowa. Przez to śię pory otwierają, y Naturze ktora przy tey zaraźie na to wszystkie swe łoży śiły, aby jad na wierzch ćiała wywabiła, droga śię toruje. WolfTrakt 67.
patrz: OMYCIE
– Ordynarny napoj przy tym choroby gatunku niech będzie następujący: Weźmi 2. garśći jęczmienia, y omywszy go wprzod, warz w 4. kwartach wody tak długo ażby śię jęczmien popękał. WolfTrakt 75.
patrz: OMYĆ
– Po wyczyśćieniu ćiała potrzeba, aby jako wzwyż namieniono, całe ćiało zewnątrz ćiepłą Wodą wktorey sol rozpuszczona bydz muśi, y ktorą zoctem winnym zmieszać trzeba, było omyte y ztarte. WolfTrakt 71.
patrz: OMYTY
– Karbunkuł zaś jest czerwona, okrągła, wysoka puchlizna sprawująca nieznośne y palące boleśći. WolfTrakt 9.
patrz: PUCHLIZNA
– Ciało y tłuszcz pod tą skorą będące są czarne y zapalone, bo też wrzeczy samey ogniem piekielnym są zarażone. WolfTrakt 9.
patrz: TŁUSZCZ
– Y wrzeczy samey tymże gardzić nie trzeba środkiem, tylko nigdy Tytuniu ćiągnąć nie trzeba, w Jzbach wktorych śię chorzy znajdują, bo ćiągnąc wśię dech, wćiągamy także jadowite powietrze wpłuca y wżołądek. WolfTrakt 61.
patrz: TYTOŃ, TYTOŃ, TYTUŃ
– Spać idąc nich zażyją czwartą część łota Cremoris Tartari, y przez ten cały czas ktorego śię o to starają aby przyrodzenie znowu do porządku należytego przyprowadzili, niech jedzą Szpinat, Jarmuż, owoce warzone, polewkę ze śliwek, y tyzanę owśianą z małymi rodzynkami. WolfTrakt 47.
patrz: TYZANA
– Ku przeczyśćieniu ćiała człeka chorego nie trzeba mu dać ani na Womity ani też na laxowanie, ale zacząć leczenie od stawienia Enemy z Tyzany jęczmienney lub owśianey y łyszki miodu. WolfTrakt 75.
patrz: TYZANA
– Wkilka godzin po zażyćiu Dryjakwi niech zażyje co 3. godziny 20. pigułek niżey opisanych, ktorych jeśliby połknąć nie mogł, tedy je w Tyzanie rozpuśćić, y tym sposobem zażyć ich można. WolfTrakt 71.
patrz: TYZANA
– Tyzana owśiana lub jęczmienna zmieszana z octem winnym, piwna polewka, albo też kwaskowata gramatka najlepszą są żywnośćią. WolfTrakt 69.
patrz: TYZANA
– Wiadoma zaś że y najmnieysza gorączka Febriliczna we Krwi sen niespokojnym czyni, a ztąd nikomubym nie radził, aby wten czas, kiedy śię wszystkiego wystrzegać trzeba, coby naymnieysze nadprzyrodzone Krwi wzburzenie sprawić mogło, sen aż po pułnocy odłożył. WolfTrakt 31.
patrz: WIADOMA
– Latwo bowiem kadzeniem tyle wskorać możemy, że smrodu złego powietrza więcey nie czujemy; ale przez to samo jeszcze go szkodliwego skutku, ktory w wilgoćiach naszych czyni nie pozbawiamy. WolfTrakt 20.
patrz: WILGOĆ, WILGOĆ, WILGOŚĆ, WILKOŚĆ
– trzeźwość nigdy bardziey nie jest potrzebna, jako wten czas, kiedy śię obawiać muśimy, że śię albo powietrzem morowym, albo obcowaniem lub konwersacyą z Ludzmi zapowietrzonymi sami zaraźimy. WolfTrakt 28.
patrz: ZAPOWIETRZONY
– Owszem y Mucha ktora na trupie zapowietrzonym śiedziała, żądłem swoim człowieka zdrowego zaraźić może: od psa, y kota ktore przy chorym leżały, zarażają śię ći ktorzy śię nimi pieszczą, bo złe Wapory łatwo śię wśierśći lub włosach tych bestij sadowią, zkąd nie łatwo mogą bydz rugowane. WolfTrakt 62.
patrz: ZAPOWIETRZONY
– [...] ta zgnilizna te same Wapory tak wyćienczyła, y tak subtelnymi uczyniła, że ich nosem poczuć nie można lubo Krew ludzką zepsuć mogą, znią, śię zmieszawszy, y długo wniey zostawaiąc. WolfTrakt 10.
patrz: ZEPSOWAĆ, ZEPSUĆ