Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Jan Chryzostom Bohomolec
BohJProg II 1770 oryginał
REJESTR CHRONOLOGICZNY KOMET Y PRZYPADKOW [w:] Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770 Albo Natura y Koniec Komet : z Przydatkiem Opisania krotkiego obrotow Niebios y Reiestru tak Komet, iako też przypadkow znacznieyszych od potopu świata aż do tego roku / Przez X. Jana Bohomolca [...]

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/9032/display/Default
Odnotowano 87 cytatów z tego źródła
– 5 Maia Trzęsienie ziemi w Carogrodzie trwało4 min. Trzy składy Kupieckie, Rynek ieden, brama Adryanopolska, upadły. BohJProg II 238.
patrz: ADRIANOPOLSKI
– 12. Lutego w odległości od Equatora koło sześciu gradusow ku Południowi, á o trzy gradusy od wyspy Loronha po zachodzie Księżyca, morze płomienie z siebie wyrzucało, które nocy ciemności rozpędziły tak dalece, że można było czytać pisma naydrobnieyszemi charakterami drukowane. BohJProg II 98.
patrz: CHARAKTER, CHARAKTER, HARAKTER, KARAKTER
– 28 Lipca, Tenze [Jacob Le Maire] z Flotą swoią przeszedłszy ciasninę od swego imienia nazwaną, gdy był na głębinie 29 minut; okręt tak mocno był strzęśniony, iż maytkow wyrzucało z łóżek. Morze w tym mieyscu nie zgruntowane. BohJProg II 102.
patrz: CIAŚNINA, CIEŚNINA, CIEŚNINA
– Zima zaczeła się pierwszego Października y co raz pomnażała się, aż do Lutego. Morze czarne, y cieśnina zamarzły na 100 mil, aż do uyścia rzeki Dunaiu, lod był gruby na łokci 30, a na drugie łokci 30 okryty był śniegiem. BohJProg II 36.
patrz: CIAŚNINA, CIEŚNINA, CIEŚNINA
– Kolor iey na przodku był czerwony, á przy końcu ciemno niebieskawy. BohJProg II 125.
patrz: CIEMNONIEBIESKAWY
– 12. Lutego w odległości od Equatora koło sześciu gradusow ku Południowi, á o trzy gradusy od wyspy Loronha po zachodzie Księżyca, morze płomienie z siebie wyrzucało, które nocy ciemności rozpędziły tak dalece, że można było czytać pisma naydrobnieyszemi charakterami drukowane. BohJProg II 97-98.
patrz: DRUKOWANY
– [Trzęsienie ziemi] W Genewie po dwakroć ponowione, ale nie tak silnie[!] iak pierwsze. BohJProg II 132.
patrz: DWAKROĆ
– Około zaś Karthaginy, y Utyki dwakroć sto tysięcy ludzi zgubiła ta zaraza. BohJProg II 179.
patrz: DWAKROĆ
– Te ostatnie tak silne są, iż nie tylko drzewa od dwuchset lat z korzeniem, ale też skały wywracaią. BohJProg II 256.
patrz: DWIEŚCIE
– Kilka laty przedtym była ieszcze większa, która zatopiła Eskadrę Angielską z 18 okrętow złożoną na podbicie teyże wyspy wyprawioną. BohJProg II 135.
patrz: ESKADRA
– Dordaż Hiszpan idący obserwować uczuł pod nogami ziemi trzęsącą się, y ledwo nie był uduszony od deszczu popiołu. Widział na dnie paszczęki maiącey w koło ćwierć mili Francuskiey materye zapalone nakształt kruszcow roztopionych, y wzrzących. BohJProg II 75.
patrz: FRANCUSKI
– W Marcu trzęsienie w Alepie obaliło trzy Meczety, y więcey niż 200 domow: na początku Kwietnia w Toskanie aż do Perusium y Viterbu lubo gwałtowne, nieszkodliwe iednak. 25. gwałtowne w Carogrodzie, pierwsze nie trwało iak tylko trzy minuty. W stronie ku morzu widziano proch czarny podnoszacy się nad miastem y nad przedmieściem Galata, w godzinę nastąpiło drugie trzęsienie słabsze, odnawiało się przez trzy dni, dało się uczć w Natolyi na mieyscach o 40 mil od Carogrodu odległych miedzy Scutari, y wyspą Princes y w mieście Sevenit obaliło cztery lub 5 wsie, á 1000 ludzi przybiło [...] BohJProg II 171.
patrz: GALATA
– Taż kula widziana była w Schlaitz o 11 mil od Lipska, zkąd dochodzono, iż odległa od ziemi była naymniey sześć mil Hollenderskich, á diameter zawierał 335 stop. Światło tak iasne wydawało, iż czytać można było. Zniknęła nieznacznie. BohJProg II 139.
patrz: HOLENDERSKI, OLENDERSKI, OLENDERSKI
– 6 Lutego o 6 godzinie po południu trzęsienie ziemi w Bazylei, gdzie śniegi wielkie, y zimno niezwyczayne. W Czerwcu grad w Rzymie, y w Lombardyi wielkości iaia strusiego. BohJProg II 69.
patrz: JAJE
– Powodzi w różnych kraiach, osobliwie w Lugdunie, gdzie rzeka Rhone, albo Rhodanus zalała przedmieście Guillotiere. Oderwała wielką część skały iedney, ta zawaliwszy łoże, wody bieg zwrociła, tak dalece, że koła młyńskie wspak obracały się. BohJProg II 87.
patrz: KOŁO
– Tego roku wiele świeciło komet: w iednym miesiącu Maiu widziano trzy rożne od siebie. BohJProg II 195.
patrz: KOMETA
– W ćwierć godziny wypadły dwie Lawy, albo rzeki ogniste, ktore z dwoch stron płynąć drzewa spaliły, á kamienie skruszyły. W krotce rozszerzywszy się na 30 sążni w padły do rzeki, ktorą wysuszywszy, o mile korytem iey płynęły, o 6 godzinie ognie ustały. BohJProg II 233.
patrz: KORYTO
– Lawa, albo rzeka ognista dwoma korytami z Etny płynęła: iedno z nich długie było na mil 9, szerokie zaś na 60 sążni, á na 12 łokci głębokie. Drugie 12 mil długie, 40 sążni szerokie, á 16 łokci głębokie. BohJProg II 229.
patrz: KORYTO
– Morze wylawszy , albo bałwany daleko za brzegi wyrzucaiąc, gdy do koryta swego powraca, ryby na ziemi osuszoney zostawuie. BohJProg II 255.
patrz: KORYTO
– Pospolstwo w tym widoku zdawało się upatrywać krzyż, lamparda, bazyliszka, krew, y słyszeć wycia y ięczenia. BohJProg II 96.
patrz: LAMPARD, LAMPART, LAMPART
– Lawa ognista z gory Wezuwiusza wypadaiąca tak się rozszerzyła, iż y gościńce walne zakryła, w zbożu samym zniszczonym na 400,000 czerwonych Złotych szkody uczyniła. BohJProg II 225.
patrz: LAWA
– 13 Września trzęsienie ponowione z łoskotem podobnym do piorunu poprzedzaiącym, y następuiącym. BohJProg II 118.
patrz: ŁOSKOT
– Rybak ieden łowiący na rzece Cherwel pod Oxsortem, uczuł z nagła trzęsienie łódki swoiey, y razem uyrzał ryby przelęknione tam y owdzie z niezwyczayną prętkością y wzamieszaniu pływaiące. BohJProg II 135.
patrz: ŁOWIĄCY
– Z piwnic wychodził swąd siarczysty, á wino w butlach, lubo dobrze zaszpuntowanych y zalepionych, mąciło się, z Prywetow wiatr gwałtowny wypadał. BohJProg II 153.
patrz: MĄCIĆ SIĘ, MĄCIĆ SIĘ, MĘCIĆ SIĘ
– Dordaż Hiszpan idący obserwować uczuł pod nogami ziemi trzęsącą się, y ledwo nie był uduszony od deszczu popiołu. Widział na dnie paszczęki maiącey w koło ćwierć mili Francuskiey materye zapalone nakształt kruszcow roztopionych, y wzrzących. BohJProg II 75.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Taż kula widziana była w Schlaitz o 11 mil od Lipska, zkąd dochodzono, iż odległa od ziemi była naymniey sześć mil Hollenderskich, á diameter zawierał 335 stop. Światło tak iasne wydawało, iż czytać można było. Zniknęła nieznacznie. BohJProg II 139.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– W Listopadzie. przez połowę mięsiąca niey ustannie padały deszcze 22. powstał burzącst wicher z zimnem ostrym złączony, co tu iest rzecz niezwyczayna. BohJProg II 245.
patrz: MIESIĄC, MIESIĄC, MIĘSIĄC
– Trzęsienie ziemi: światłość czasem na całym pułnocnym horyzoncie w nocy migocącą, albo kolumny świetne wyrzucaiąca, połacinie nazwana zorza pułnocna. BohJProg II 27.
patrz: MIGOCĄCY
– Powodzi w różnych kraiach, osobliwie w Lugdunie, gdzie rzeka Rhone, albo Rhodanus zalała przedmieście Guillotiere. Oderwała wielką część skały iedney, ta zawaliwszy łoże, wody bieg zwrociła, tak dalece, że koła młyńskie wspak obracały się. BohJProg II 87.
patrz: MŁYŃSKI
– Góra wyspy Machian, iedney z Moluckich, pękła z trzaskiem wielkim od trzęsienia ziemi, y od ogniow, które tą otworzystością wypadały. BohJProg II 113.
patrz: MOLUCKI
– Przed trzęsieniem 1 Listopada przypadłym był w Hiszpanii y w Portugaliy mor na bydło rogate, y głod. W Tenerissa zaś zaraza na pszczoły. BohJProg II 166.
patrz: MOR, MÓR, MÓR
– W Laubach zaś po trzęsieniu nasiąpiła straszna morowa zaraza. BohJProg II 73.
patrz: MOROWY
– 1768 We Włoszech mrozy tęgie: drogi śniegami zasypane kuryerow y podrożnych zatrzymywały. BohJProg II 242.
patrz: MRÓZ
– Trzęsienie trwało 6 minut drugich, złączone było z mruczeniem podziemnym głuchym, niby grzmotu odległego. BohJProg II 134.
patrz: MRUCZENIE
– 10 Czerwca wir powietrzny straszliwy w Yamyamakonda nad rzeką Gambie albo Gambia w Afryce, przyniosł mnostwo much wiekich nieznaiomych, burze te trwały aż do 26 Sierpnia. BohJProg II 186.
patrz: MUCHA
– Woda ta ustawszy się w naczyniach zostawowała na dnie muł podobny do rubryki albo glinki, która iedna mniey, druga więcey burzyła się w przeciągu dni siedmiu. BohJProg II 127.
patrz: MUŁ
– 1697 9 Maja burza z deszczem, zmieszanym z wielką liczbą ziarn myszotrzewu ziela, ktorego kwiat podobny do blusczu poziemnego. BohJProg II 148.
patrz: MYSZOTRZEW
– To trzęsienie dało się uczuć w Bernie, gdzie skołatało Kościoł Kathedralny y nadwątliło znacznie 42 zamki tego Kantonu, y okolicznych: 31 zamkow obaliło w Biskupstwie Konstancieńskim. BohJProg II 62.
patrz: NADWĄTLIĆ
– Jeden zaś [okręt] płynący z Europy znacznie był wiatrem burzliwym nadwątlony. BohJProg II 140.
patrz: NADWĄTLONY
– 22 Sierpnia przed 11 w nocy ogień na powietrzu rowny księżycowi w pełni, lecz iaśnieyszy. szedł od Pułnocy ku Zachodowi: czasem był złączony z gwizdaniem. Nim doszedł do horyzontu, rozpękł się z łoskotem rozrzucaiąc na wszystkie strony promienie niebieskawe. BohJProg II 134.
patrz: NIEBIESKAWY
– leśli Komety są przyczynami przyrodzonemi odmian, y przypadkow od woli ludzkiey niezawisłych, iakie są, mor, trzęsienie ziemi, susza etc: k: 257. BohJProg II 266.
patrz: NIEZAWISŁY
– Góra Acraus w morzu pogrążona: z mieysca, na którym była, wypadał dym białawy, y nieznośnie smrodliwy. BohJProg II 40.
patrz: NIEZNOŚNIE, NIEZNOŚNO
– 16 Marca wir powietrzny w Bruko nad rzeką Gambią w Asryce z piorunami, błyskawicami, ogniami lataiącemi, z deszczem, co iest niezwyczayna w Marcu w tym kraiu. BohJProg II 186.
patrz: NIEZWYCZAJNA
– We Francyi, Włoszech, Niemczech, Slandryi, rodzay myszy czerwonych: nie tylko zboża zasiane, ale też winogrona wyiadły. Usiłowano ie potopić w norach. Lecz same tylko deszcze y zimno zdołały ie wygubić. BohJProg II 104.
patrz: NORA
– Licząc zaś lata od iednego do drugiego iey ukazywania się, znayduiemy lat 575. Więc wnoszą Astronomowie, iż ta kometa obiega koło swoie, y nieukazuie się nam aż po wypłynieniu 575 lat. BohJProg II 2.
patrz: OBBIEGAĆ, OBIEGAĆ, OBIEGAĆ
– Pora była pogodna, y ledwo widać było gdzie niegdzie malutkie obłoczki przezroczyste. BohJProg II 123.
patrz: OBŁOCZEK
– Trzęsienie ziemi ponowione w Sta Sophia. Deszcze mury osłabione podmywszy zawaliły z niemałą ludzi klęską. BohJProg II 245.
patrz: PODMYĆ
– 1724. 23, 24, 25 Stycznia ognie napowietrzne wiele szkody przez pożary uczyniły w Castelfranco, i w Trevisan, padając w pokrycia, albo dachy słomiane w nocy, wioski w popiół obracały. BohJProg II 180.
patrz: POKRYCIE
– W Cazalla, w Huelva, Villanueva, W Kordubie woda albo zmęcona, albo smrodliwa, w Muntella zaś czerwona płynęła: tegoż czasu na powietrze podnosily się wapory gęste, ktore składały wielkie y ciemne obłoki, cyrkuły około Księżyca rożnych kolorow iako to: pomarańczowego, czerwonego y indichowego. BohJProg II 200.
patrz: POMARAŃCZOWY, POMORAŃCZOWY
– 1570 zima tęga zaczęła się przy końcu Listopada, a trwała, aż do końca Stycznia, pomroziła owoce, y drzewa aż do korzenia, nawet w Languedocyi, y w Prowincyi. BohJProg II 86.
patrz: POMROZIĆ
– 7 Września deszcz nakształt potoku leiący się złączony z morza wezbraniem niezwczaynym zniszczył Wirginią. BohJProg II 248.
patrz: POTOK
– Rzeki powysychały w Portugalii. BohJProg II 74.
patrz: POWYSYCHAĆ
– Ziemia się na wielu mieyscach otworzyła: ieziora wyschły, gory oddzieliły się, drzewa powywracane, studnie słupy wody, y ziemi wyrzucały, etc. BohJProg II 108.
patrz: POWYWRACANY
– Wykład spospbu obserwowania biegu, y dochodzenia czasu powrotu, y poznawania ieśli taż sama y iedna iest Kometa, oraz opisanie drogi y odległości Komet od słońca. BohJProg II 265.
patrz: POZNAWANIE
– Z tego wszystkiego wniosł, iż deszcz ow nie był krwią iedno tylko na pozor. BohJProg II 252.
patrz: POZOR, POZÓR, POZÓR
– Na korzeniu ziela Jaskołczego mnieyszego albo Pszonki rosną cebulki podobne do ziarna pszenicy... BohJProg II 254.
patrz: PSZONKA
– Skutek naywiększy tego trzęsienia był, niektórych sprzętow domowych rozrzucenie, y łożka na kołkach wzruszenie. BohJProg II 135.
patrz: ROZRUCENIE, ROZRZUCENIE, ROZRZUCENIE
– Poprzedziło siedymnaste Etny wybuchanie. BohJProg II 66.
patrz: SIEDEMNASTY, SIEDEMNASTY, SIEDYMNASTY
– 6 Lutego o 6 godzinie po południu trzęsienie ziemi w Bazylei, gdzie śniegi wielkie, y zimno niezwyczayne. W Czerwcu grad w Rzymie, y w Lombardyi wielkości iaia strusiego. BohJProg II 69.
patrz: STRUSI
– Trzęsienie ziemi, ktore było 1 Listopada, dało się uczuć w wielu miastach Szwabskich, Bawarskich, Frankonij, nieszkodliwie iednak, wyiowszy Donawer [...], gdzie cześć murow skołatało. BohJProg II 205.
patrz: SZWABSKI
– 27 Lipca o 8 z rana w Denbigh deszcz nieustanny przez 30 godzin, rzeki wylawszy zboża, y siano ścięte zniosły: więcey niż 12 mostow zerwały, dęby wielkie y inne drzewa, płoty z korzeniem powyrywały, rzeka Elwi na wielu mieyscach łoże odmieniła. BohJProg II 161.
patrz: ŚCIĘT, ŚCIĘTY
– W Peterburgu likwor w termometrze spadł 30 gradusow niżey mieysca znaczącego zimno lodu. BohJProg II 196.
patrz: TERMOMETR
– Do szklanki od piwa zawieraiącey trzy drachmy oleiku terpentynowego (im świeższy tym skutecznieyszy) ley powoli y przerywaiąc drachmę wodki saletrowey zmieszaney z drachmą iedną oleyku koperwasowego, ze szklanki do kiia na 3 stopy długiego przyprawioney, abyś ręku nieoparzył. BohJProg II 257.
patrz: TERPENTYNOWY
– Trzęsienie ziemi na wyspie Bornholm morza Bałtyckiego, po powietrzu po trzykroć odnawiaiącym się nastąpiło. BohJProg II 96.
patrz: TRZYKROĆ
– Te iednak trzęsienia uczute tylko były w Prowincyach y mieyscach przyległych górom Karpackim. BohJProg II 147.
patrz: UCZUTY
– Morze piaskiem zasypało uyście Rhenu przy Catt zkąd wielka powodź. BohJProg II 40.
patrz: UJŚCIE
– [...] y niektore linie białe, cyrkuły otaczaiące księżyc, nagłe y krotkie wruszenie powietrza z gwizdaniem, mruczenia podziemne, szelest na powietrzu tak spokoynym iż liścia drzew niewzruszał, wody w studniach zmęczone, wrzask kur, kaczek, y innych małych ptakow, niespokoyność koni, wołow, y innych bydląt, wycie psow, ulatywanie do lasu gołębi, albo dłuższe nad zwyczay latanie, były znakami pewnemi trzęsienia, ktore tego roku były. BohJProg II 156-157.
patrz: ULATYWANIE
– [...] kolos spiżowy słońcu poświęcony roboty Charesa Lyndyusza ucznia Lisippa wysokości łokci 70. W pięćdziesiąt sześć lat po wystawieniu trzęsieniem ziemi obalony, ale y leżący równie iako stoiący iest ku podziwieniu,mowi Pliniusz, rzadki człowiek palec iego większy obiąć może, większe są palce od niektorych posągow, a po ułamaniu członka obszerna otwiera się przepaść. BohJProg II 8.
patrz: UŁAMANIE
– Wiatr burzliwy albo Uragan na wyspie Martynice powywracał domy, zburzył Plantacye, w morzu pogrążył okręta znayduiące się przy części tey wyspy pułnocney, y południowey. BohJProg II 214.
patrz: URAGAN
– Niedaleko Rieti dolina iedna, ktora zawsze była sucha od walaiącey się ziemi z dwoch gór bliskich obrociła się w bagnisko, w Abruziy po trzęsieniu ziemi słyszane niby strzelania z pistoletu. BohJProg II 154-155.
patrz: WALAJĄCY SIĘ
– 17 na 18 w Carogrodzie w nocy burza z grzmotami dwa okręty na ląd wparła. BohJProg II 235.
patrz: WEPRZEĆ
– Ogień też w padł w kościół i pałac Westalski, ani mógł być ugaszony, tylko sam zgasł przez się. BohJProg II 20.
patrz: WESTALSKI
– 1432 w Czechach rzeka Elba przez deszcze wezbrawszy zniosła wiele folwarkow: woda lała się przez mury Sula niedaleko miasta Halle, taż powódź poczyniła szkody wThuryngii BohJProg II 66.
patrz: WEZBRAĆ
– 26 Grudnia o 5 ½ godz: w Marselij o 5 y ¼ w Monpellier widziany obłok długi, y świetny, nakształt balki od wschodu ku zachodowi dążący, lubo wiatr wiał na wschod. BohJProg II 159.
patrz: WIAĆ
– 148 trzęsienie ziemi w Rzymie. Powódź Tybru, morze śrzódziemne wzruszone bałwanami okrywało wierzchołki gór naywyższych. BohJProg II 20.
patrz: WIERZCHOŁEK
– Gdy zaś te dwa wiatry kończąc drogę swoię bokiemsię ścieraią, na ow czas obłok we śrzodku ich znayduiący się z impetem w koło kręcą, tak iako dwuch ludzi, albo koni koło młyńskie, lub wał do windowania obracaią w przeciwne strony one popychaiąc. BohJProg II 72.
patrz: WINDOWANIE
– Grad nadzwyczay gęsty, y obfity potłukł, y pościnał winorośle y zboża, w Czechach y w Brandeburgu. BohJProg II 101.
patrz: WINNAROŚL, WINNOROŚL, WINOROŚL
– 8 Lipca wiatr wirowaty w Sląsku, á 8 Października o 5 wieczor: w Lignitz, y na innych mieyscach. BohJProg II 173.
patrz: WIROWATY
– 3 Czerwca około dziesiątey z rana Smok albo słup wodnisty wylawszy wodę nad Emott -More w Lancashire zalał pola, porył ziemię, tak dalece że skały, ktore o 7 stop w ziemi były, odkrył y tym sposobem więcey niż na 5 łanow ziemi zniszczył. BohJProg II 170.
patrz: WODNISTY
– Na wyspie Java niedaleko miasta Panarucan ziemia otworzywszy się ogień wyrzucać zaczęła z kamieniami, które aż do miasta wpadały. BohJProg II 92.
patrz: WPADAĆ
– Morze tym wiatrem wzruszone iakby wrzało wyrzuca obłoki całe kurzaw siarczystych nakształt blachy miedzianey powietrze pokrywaiące, przez ktore ani księżyca, ani gwiazd, ani słońca promienie przedrzeć się nie mogą. BohJProg II 255.
patrz: WREĆ, WRZEĆ
– Toż trzęsienie w Douvres część skały, y część wałow fortecy do morza wrzuciło. BohJProg II 89.
patrz: WRUCIĆ, WRZUCIĆ
– Przydaią, iż te trąby, albo smoki morskie zawsze są złączone z deszczem, z wrzaniem y pienieniem się morza. BohJProg II 137.
patrz: WRZANIE, WRZENIE
– Oley, łoy, metale wrzące z wielkim impetem, y grzmotem z naczyń wypadaią, rozlatuią się, okna, drzwi wyrywaią, ludzi kaleczą; y zabiiaią, gdy do nich trochę wody przyleie się. Bo oley wrzący niemal trzy razy więcey niż woda wrząca maiąc w sobie gorącości, a metale roztopione daleko iescze więcey, wodę w wapory zmieniaią. BohJProg II 259.
patrz: WRZĄCY
– 9 Stycznia. Morze Zuyderzée nazwane tak zamarzło, iż nie tylko pieszo po nim chodzono, ale też saniami ieździć można było. BohJProg II 242.
patrz: ZAMARZNĄĆ
– Zima tęga w Niemczech rzeki unosiły wozy ładowne, wielu ludzi zmarzło. BohJProg II 99.
patrz: ZMARZNĄĆ
– Trzęsienie ziemi w Bononij y we Włoszech, dniem przed nim wody zmęcone płynęły. BohJProg II 147.
patrz: ZMĄCONY, ZMĄCONY, ZMĘCONY