ESJP XVII i XVIII wieku

TwarSWoj oryginał

Wojna domowa z Kozaki i z Tatary

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/215382/display/Default

Odnotowano 65 cytatów z tego źródła

– Stefan Król Waleczny, będąc Moskwie srogi, Zeby także z tey strony Turczynowi Stawił Abszach w oczy, w ryze ich i lepszy Rząd wprawił. TwarSWoj 4.

patrz: ABSZACH

– Prawe Jego [króla] boki Zastąpili wodzowie przedni kwarcyjani Z województwy pospołu różno pomieszani, Które wzięły ambitu na milę dokoła. TwarSWoj II, 39.

patrz: AMBIT

– lákoby tu ná tym Siedząc Amfiteatrze, Pana sobie zatym Bepiecznie wżdy obrali: i coby Aktowi Przytym temu slużyło: ku swemu skutkowi Przywiodli to szcześliwie; á bez wątpliwośći, Wszelkiey zá to spodźiewać może sie wdźiecznośći. TwarSWoj 39.

patrz: AMFITEATR, AMFITEATR, AMFITEATRUM, AMFITEATRUM, EMFITEATRUM

– Lecz com ieden? co zemną Sarmacya iedna? Wszytek; choć Oceany wyleie swe ze dná Świat go nie odzáłuie: ktorego tym czásem Chrześćiáńskiey ruiny wielkim był Atlasem, I Krolem sam stráśliwym. TwarSWoj 44.

patrz: ATLAS

– Pieć dni te wyiezdzania daremnie bawiły, A nic w-oczu, procz iakieś Larwy nam stroiły: Iáko małe dzieciny łudząc iabłkiem złotym. Czego skutek nie długo dokumentem potym, Gdy Poganin ciekáwe puściwszy zagony, Z-ziemie tedy wyganiał niezmierzone plony; A dostáne Iássery, surowcy ostrymi Umyślnie przed oczyma biczuiąc naszymi, Iáko bydło parował. TwarSWoj 61-62.

patrz: BICZOWAĆ

– la przyznam, piora tu nie zmoge Pomknąć daley: Zebym wstyd záwsze Rycerkiego I Háńbe nie bywałą Narodu moiego, Miał obnażyć. TwarSWoj 32.

patrz: BYWAŁY

– A ták z kleski, i pierwszey i wtorey tey swoi, Tanszy zátym Krzywonos, dopiero sie zboi: Za co przepaść do Bugu tym zápedem myślił, I gdźie daley Fortunie Termin swoy zákryślił, Tu sie oparł zráżony, i ku Chmielnikowi Umknął nazad. TwarSWoj 23.

patrz: CHMIELNIK

– Byłá ich wiadomą Tráktamentow Tauryka, i ktore się zdały Stárym Wyspy pomykáć, ćiężko záłowáły Bliskie tám Symplegady; że będąc w-tym pierzu I ochronach u Twoiey, o Wielki Kánclerzu Piękney Dźiewki, źiemia mu i łoże darniowe I Ciorba, i bastramy, i chude chlebowe Z-wodą były Suchary, poki wyprawione, A długo rachowáne, długo i liczone Podarki te oboie, ich nie wybawiły. TwarSWoj 97.

patrz: DARNIOWY

– Tamże zaraz niż owe przytoczone Szturmy, A niezmierne koło nich naćisną sie Hurmy Chłopstwá wyuzdanego, pod Wałem rozpostrą, On przypadszy w-obłoku, zawinie sie z-ostrą Po nich szablą. TwarSWoj 65.

patrz: HURM, HURM, URM

– O! tu czemu, maiąc go podeyzrzánym takim Nie zawalił kamieniem Zyzyfowym iakim? Albo twardych Temrukow, i kaydan nie dostał Pogańskich nań troiakich, żeby mu był sprostał, Ani na świat wypuszczał, zgnoiwszy na wieki Wieźniem raczey? TwarSWoj 6.

patrz: KAJDAN

– Wyszedszy ze Zbaraża, iednak sie ozowie W-tey bliskośći Hetmanom, daiąc znać o sobie, Przytym co zá wiadomość w-tak pilney miał dobie Nie omylną, posyła z iezykami dwiema; Ktorzy swemi własnemi widźieli oczema Chmielnickiego samego, pospołu z-Pogańskim Koszem niepomierzonym w-Kamieniu Czołhańskim. TwarSWoj 55.

patrz: KOSZ

– Toż gdy w tym przywiedźiono iezyka iednego, Snadź umyślnie od kogoś subornowánego, Ktory o piąćiudźiesiąt powiedźiał tysiecy Z-Tokay Beiem Tatárow: á z-Hánem co wiecy Przybyć ich obiecuiąc w kilku dni naydali. TwarSWoj 8.

patrz: KTOŚ

– Aż też iedna po drugiey wieśći polatuią, Ze Krol z-Hánem pokoy tym czasem traktuią: Lekkie pierwey i rożne, wnet pewnieysze potym, Kiedy Háński Karasbey wyprawiony o tym, Przez Trębacza na naszych z-pod wałow zawoła, Dayćie laszy Munsztułuk, nowiná wesoła, Krol z-Hánem iuż Bráterstwo sobie poprzysięgli [...]. TwarSWoj 95.

patrz: LACH

– Miedzy bedąc ktorymi Podkursuńkie násze, Dowod znáczny czyniły, żeś o meżny Lasze Dobrze iuż był nápoczął, gdybyć pokoy dano, l cnoćie twey, ná ten czás, co było przyznano. TwarSWoj 23.

patrz: LACH

– Záczym tylkoż ku niebu westchnąwszy serdecznie: O moy Boże! ieźliżeś zámierzył koniecznie Oyczyźne te ukárać, i przez gmin tak lekki, Národowi nászemu hańbe te na wieki, Sam biy raczey, sam strzelay ostre swe pioruny, A Chłopom tey poćiechy nie day i Fortuny. TwarSWoj 32.

patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI

– Wszakże ći z-nich daleko byli swowolnieyszy, Ktorzy morzu i pladze tamtey przylegleyszy, Ustawicznym rozboiem w-polach sie bawili: Lubo to Wirozuby po Dnieprze łowili, Lubo Iądem lisice strzelali i Kozy (Zkąd zowią sie Kozaki) [...]. TwarSWoj 3.

patrz: LISICA

– Tedy ile zmoże Przybrać sobie drużyny, wprzod na Zaporoże Końmi zbieży rączymi. Zkąd sie nie wracaiąc, a tylkoż do Hetmana Listki, posyłaiąc, Zdradźiecki ten postepek swoy wymawiaiące, A procz na Czaplinskiego sie uskarzáiące, Czymby go tak zatrzymał, prosto szedł do Ordy. TwarSWoj 6.

patrz: LISTEK

– Zanim wlot Tyzyfony i krwawe Megery Wywarły sie z-Erebu. TwarSWoj 6.

patrz: MEGERA, MEGIERA, MEGIERA

– Przećiesz w-tym, o! naygrubszy błąd nie poprawiony, Ze Xiąże Wiśniowiecki umyślnie miniony Iákoby go nie było, ábo w-Moskwe kinął, Albo gdźie w-naroszczowych od swych wnikach zginął. TwarSWoj 15.

patrz: MINIONY

– Aż straszliwe wieśći: Iáko Woyska prowadząc tysięcy czterdźieśći Krzeczowski nań nadćiąga wrzeczy pod Rzeczyce, Ale tę uprzędźioną miał snadź taiemnice, Zeby tam ná Hetmáná spadł niespodźiewánie, Wszákże on gdy Ięzyká o tym wprzod dostánie, Był iuż nie mniey gotowym. TwarSWoj 100-101.

patrz: NADCIĄGAĆ

– Wodzowie drudzy Wymowki swe buduiąc, ze swywoli cudzy, A Zołnierskiey niekary ieszcze nie ukazą Oczu do tąd [...]. TwarSWoj 38.

patrz: NIEKARA

– Zkąd wszytkie niewstydy W-gwałtach, i zábiiania Pánienek niewinnych, I Mátek, i Dźiateczek, i niemiara innych Bezbożnośći nastąpi. TwarSWoj 13.

patrz: NIEMIARA

– [...] Podemknąwszy pod nasze nie widomie Wáły, Ukazał sie ze swoich, ktore przewyższały Wszytkie insze, a przy nich poutykał owe Iáko wieże do gory drabiny sturmowe W-źiemi, darnem, i gliną troiako przesuty. Z-obrostow záś Batterye do Dziáł i Reduty Nákształt gor powynośił. TwarSWoj 74.

patrz: OBROST

– A ieszczesz mu i do tąd w-posiełku nie idźie Nikt z Panow i ochoczych, záczym wźiąć sie przyydźie I onemu ku swoim; á żeby w-tey dobie Niż drudzy sie pokażą, co mogł wythnąć sobie, Przez Miesiąc iuż i daley nie z-siadáiąc z-koni. TwarSWoj 18.

patrz: OCHOCZY

– Tak z-pod Czołhańskiego Ruszy sie w-tym Kámienia, gdy od Czermińskiego Pewna o tym wiadomość w-droge ich potyka, Że Chmielnicki potegą wszytką sie podmyka Pod iego iuż Pilawce. TwarSWoj 27.

patrz: PODMYKAĆ SIĘ

– A czym teraz Xiążećiu wygodni bydź mogą, Rádźi owszem wygodzą. Tylkoby Załogą I ludźmi ich opátrzył. O! z-tey iedney sztuki, Mogłby wszytkie dowćipy i Chłopskie nauki Był zrozumieć. Bo i coż nád to pewnieyszego I zdało sie do Wiáry bydź podobnieyszego? Coby zdementowáło Arausá ktorego, Nie tylko z swey natury Páná ták dobrego, Ze im wine odpuśćił [...]. TwarSWoj 18.

patrz: PODOBIEN, PODOBNY

– Nie inakszym kształtem Powodź z-Wiosny do stawu niezmiernego wpadszy, A skrytym sie ponikiem przez groblą wykradszy Przerwe wielką uczyni: ktora bez żadnego Sobie wstretu, cożkolwiek ma zastąpionego, Zábierze i potopi Nie inakszym kształtem Powodź z-Wiosny do stawu niezmiernego wpadszy, A skrytym sie ponikiem przez groblą wykradszy Przerwe wielką uczyni: ktora bez żadnego Sobie wstretu, cożkolwiek ma zastąpionego, Zábierze i potopi. TwarSWoj 10.

patrz: PONIK

– I lubo Hetmány Obchodźić to musiało, i srogie zakazy O tym były, przećież ich choć wielekroć razy Párowano ku Wáłom, nic nie odstrászyło Od tego áppetytu,i więcey ich było Co się włocząc niewiedźieć gdźie poprzepadali, Niż ktorzy oblężenie ćiężkie to wytrwáli. TwarSWoj 97.

patrz: POPRZEPADAĆ

– A tyle im troie Słońce z-nich w-tych ćieżarach zyzne tocząc znoie, Przykrośći przyczyniło, że do tey posieczy, Gdźie fata przynagláły żginioney ich rzeczy, Było z-gory ná gore przez iedne doline Lgnąca sie przeprawować. TwarSWoj 9.

patrz: POSIECZ

– ...ále i tey pieczy Ktorą wziął poruczoną Pospolitey rzeczy Ná głowe swą dopiero; w-zalu był niemnieyszym, Ze o Woysku z-Hetmány, po náypoślednieyszym Z-pod Zbarażá pisaniu, i swoiey wypráwie Wzáiem ku nim z-Lubliná nie wiedźiał nic prawie. TwarSWoj 78.

patrz: POŚLEDNI

– Zdał sie w-rzeczy uchodźić, i rzuczáć Armaty Ktorym czásem, na koło owe appáraty Podemknąwszy pod nasze nie widomie Wáły, Ukazał sie ze swoich, ktore przewyższały Wszytkie insze, a przy nich poutykał owe Iáko wieże do gory drabiny sturmowe W-źiemi, darnem, i gliną troiako przesuty. TwarSWoj 74.

patrz: POUTYKAĆ

– Ale toż i ná drugich mieysca ch podobnieyszych Trzech uczynił, pozwoźił z-Pasiek przylegleyszych Moc niezmierną Taranow, zkądby szturmy robił I do Dźiał Batterye; i wszytko sposobił Cożkolwiek mogł wynaleść dowćip ludzki kiedy, Choć Ostendy nie widząc, áni nigdy Bredy. TwarSWoj 62.

patrz: POZWOZIĆ

– A przez ten prog iakoby sie tuż przewáliwszy Ruśi wszytkyey, Połki procz dwá zostawiwszy Z Głowackim pod Brodámi, gdy go nie záwśćiągnie Nic iuż wiecey nikedy, pod Lwow sam przyćiągnie. TwarSWoj 36.

patrz: PRZYCIĄGNĄĆ

– Więc że tryumfy ná ćie Dźiádá twego Ze krwią spływáią z práwá Dźiedźicznego, Przyymiesz iák Twoie; á pod Twym imieniem Dász im wiekowáć, Muzy przypomnieniem. TwarSWoj 4.

patrz: PRZYPOMNIENIE

– Nie owszemli o zgube pretszą sie przypráwią? TwarSWoj 71.

patrz: PRZYPRAWIĆ SIĘ

– Tedyć iuż tu potrzeba sercem (rzecze) szczyrem Z-Oczyźną sie poiednać, á grzech swoy wyznawszy, A winnym sie słusznego karania zań dawszy, Odprosić ie u Páná. W-czym przyszle do niego Znacnieyszych pułkownikow, Máiestátu iego Zebrać o to. TwarSWoj 92.

patrz: PRZYSŁAĆ

– Toli ich ozdobi Ze ucieką trzeci raz? Bo cożby inszego, Ustąpiwszy Hultáiom polá ták wszytkiego, Iedno im to przystało? TwarSWoj 70-71.

patrz: PRZYSTAĆ, PRZYSTOIĆ, PRZYSTOJEĆ

– Co teraz w-tey dobie Zniesiona Vkráiná, i puł Polski wszytki, Po San dali Wisłe popioł przysuł brzytki? TwarSWoj 2.

patrz: PRZYSUĆ

– Bo z-owych tak przylgłych blisko nam okopow, Przytaionych umyślnie nie ruszáiąc chłopow, Myślił w-tym co inszego, á dopiął popregow Tym nam ćieśniey, iako gdy z-przezroczystych łegow Białopiorych gromade geśi popedźiwszy Wielki Orzeł zasadźi, czym ie przestraszywszy, Tylkoż ktora z-pod miedze ukaże co szyie, Każdą iako piorunem Niebie[s]kim zábiie. TwarSWoj 76.

patrz: PRZYTAJONY

– A ći oraz ze wszytką Drużyną Woyskową Zebrawszy sie pod Znaki, za Starszych przywodem Meźow dobrych, strasziliwym hurmem i záwodem Wezmą sie ku przeprawie... TwarSWoj 89.

patrz: PRZYWOD, PRZYWÓD

– Iednak żeby Poganin iaką skrytą zdrádą Ich nie uszedł, przydany Niemiecki zdaleka Stał Reiment. TwarSWoj 63.

patrz: REGIMEN, REGIMENT, REGIMENT, REIMENT, REJMENT

– Konecki na czele Stał swym znowu, że zaraz dáwszy coś nie wiele Czásu rekollokcyey, Nieprzyiaciel zmierzy, I ze wszytką potęgą cięszko nań uderzy. Nakształt gory z wáloney, álbo w-puł obłoku Vrwánego na Niebie. Długo niechciał kroku Mąż serdeczny ustąpić. Ale gdy nawału Nie mogł strzymać srogiego, pod Zbroynych pomáłu I Krola się podmyka. TwarSWoj 85.

patrz: SERDECZNY

– Nie wczas-eś nam o Wielki, umarł Władysławie, Kiedy było, o! kiedy potrzeba ćie prawie, Iednobyś był pogroźił, á przynamniey w-swoie Ubrał kogo inszego polerowną zbroie, Iáko niegdy Achilles Patrokla miłego, Zarazbyś buntownika skroćił zuchwáłego, I tak skarał, twarde mu włożywszy temruki, Iáko kiedyś Sulimy i hárde Pawłuki. TwarSWoj 12.

patrz: SKRÓCIĆ

– Xiążę Wiśniowiecki stanowi sie pierwszy. We Lwowie pierwey. Toż w Zamościu potym zgromadzaiąc Woysko. TwarSWoj 35.

patrz: STANOWIĆ SIĘ

– lákoż mu cieszko dopinaiąc, I na Firleia Wodza naywyszego impet. I na iego Kwátery gwałtem sie wdzieraiąc, Silen był niepomału: by nie Starzec żywy, Sam gromiąc, sam przywodząc, z-tey go zapalczywy Zbił Imprezy; á iednak gdyby w-tym obrocie Miał bydź dłużey, przy swoiey starozytney Cnoćie I Mestwie doświadczonym, boday strzymał dali. TwarSWoj 58.

patrz: SYLEN, SYLENUS

– I Broń reczną z-drugiemi, i gdyby ći sami, lako sie napierali, swymi chcąc piersiami Gwáłty pierwsze zastąpić, reku przyłożyli, Snadź Woyská nie zmykaiąc, znieśliby te byli Hołote nieszcześliwą: á lekkich z-lekkimi Szkoda lżeysza, niż ktora fanty dźiś drogimi Szácować sie nie może. TwarSWoj 27.

patrz: SZACOWAĆ SIĘ

– Widząc tego hultáiá ku wszytkiego skáźie/ Y głowy swey ruinie/ ták zuchwalonego/ Wpierzu y tey potędze/ że policzonego Z hordą Woyská/ po trzy kroć miał tu sto tyśięcy; Oprocz chłopstwá/ y owych howádow co więcy/ Cięszko rospieráiących wpuł tám pogrzebiony Oboz nász pod Zbárázem/ á zaś z drugiey strony Bylo to przed oczęmá/ ieźliby y tęmu Ná co się iuż zániosło Woysku tu drugięmu Przyszło do oblężenia/ áni mieyscá/ áni Podobieństwá żadnego/ kiedy tám Hetmáni/ Tu Krol wszytek zámkniony z pierwszymi Wodzámi/ Do obrony niebyło. TwarSWoj 80.

patrz: TRZYKROĆ

– O ktore Awernowe meki Mogą bydź potepionym ludźiom tak nieznośne, Iáko tyry i owe urągania głośne Tym niewinnym, czemu sie dotąd nie poddaią? TwarSWoj 57.

patrz: TYR

– Ale ceremonią nie tracąc daremną Czasu tak kosztownego, zrozumiewa z niego Nász naypierwey: Coby tu od Páná swoiego Miał w-zleceniu? On krotko, tylkoż mu opowie Przyiaźń iego Braterską. A ktore Krolowie Stárożytni dawáli, kiedy uiszczone Będą im upominki, Przytym odpuszczone Chmielnickiemu karánie, może sie zá tymi Dwiema kondycyámi, miedzy stać spolnymi Pány pokoy. TwarSWoj 91.

patrz: UISZCZONY

– Inaczey trudno co wymyślić, (O! toć iest po powietrzu Zamki sobie kryślić, I uprząść w Fantazyey, że nam to tak pádnie, Co lada złym dmuchnieniem rozwieie wiátr snadnie) Iedno ku Korsuniowi żeby powroćili; Gdźie im daley tym bliżey posiłkow by byli. TwarSWoj 8.

patrz: UPRZĄŚĆ

– Wodz ieden uszedł do Korczyká Czego náśi zárázem doszedszy z-iezyká. Poszli tamże tey nocy: i on z-nim Spalili, Iegoż przećie samego znowu upuśćili. TwarSWoj 49.

patrz: UPUŚCIĆ

– Toż Chmielnicki dopiero wszytkiego dopiąwszy, A człowieka postáwę pokornego wźiąwszy, Maiąc zawsze w-zakładzie Marszałka Wielkiego, (O nie rowną zamianą!) dźiś Lubomirskiego Przypuszczony do Krola; nisko się pod nogi Mu uśćieła. TwarSWoj 93.

patrz: UŚCIEŁAĆ

– Teraz się nie funduiąc na tey wiadomośći. Przy zwyczáyney zostaną swoiey ostrożnośći, I Wáłowych obronách. Dopiero uwierzą Kiedy z-Dźiał po Kozáckich Táborach uderzą Iednostaynym rumorem, i sam się im z-gory Prezentuie Chmielnicki... TwarSWoj 96.

patrz: WAŁOWY

– W czym temusz to wina Dano Kałáuzowi, że ich naprowádźił W tak przeklete Werteby, i umyślnie zdrádźił. TwarSWoj 9.

patrz: WERTEB, WERTEBA, WERTEBA, WERTEP, WERTEP

– A sam pełną postać Wdżeków Tulliuszowych niosąc i wymowe, Z-Wezerem się powita. TwarSWoj 91.

patrz: WEZER, WEZYR, WEZYR

– I lubo Hetmány Obchodźić to musiało, i srogie zakazy O tym były, przećież ich choć wielekroć razy Párowano ku Wáłom, nic nie odstrászyło Od tego áppetytu, i więcey ich było Co się włocząc niewiedźieć gdźie poprzepadali, Niż ktorzy oblężenie ćiężkie to wytrwáli. TwarSWoj 97.

patrz: WIELEKROĆ

– Toż Miasto na pułnocy z głębokiego dołu Wzgore lekko powstawa, á miedzy pospołu Nim i Zamkiem, poteżną groblą staw uięty, Od ktorego Wierzchowin naypierwey zaczety Stanął Oboz, Ambitem swoim záwieraiąc Czoło wszytko a Zamek w-tyle sobie maiąc Dla rekursow wszelakich. TwarSWoj 52.

patrz: WIERZCHOWINA

– Czeladź przy tym, i co sie przy wozach wieszali, Zaiachani od Pogan, garła wszyscy dali Ratować ich nie mogąc. a Panowie sami, Rożno pomierzonymi bieżąc noclegami, To meżnieyszy co retszy, i gdźie droga komu Dalsza była, naypierwey wroćił sie do domu. TwarSWoj 33.

patrz: WIESZAĆ, WIESZSZAĆ, WIEŹSZAĆ

– Tedy strach ćieszki ná nich padnie, I trwoga Wiatronoga. láko spaść sie zdarzy Zimie niespodźiewáney, wszytko mroz powárzy Coszkolwiek w-Winogradach, co w-kwiećiu i sadźie Nie krytego zástánie. TwarSWoj 9.

patrz: WINOGRAD, WINOHRAD

– Aż ztego uporu Złożył Hultay nakoniec, gdy iáko go z woru Miotły wypierzchaiące, Latawca nocnego Kule geste przyprazą, i z położonego Mostem trupa, nie zmierne powstáną gromady: Tedy inszey na predce nie znáyduiąc rády, Cerkiew one opuśći, uwiodszy zniey Dźiáła; A sam, iáko wiotchy list, ktory w lot porwáła Burza nagła po polu, rozwinie sie rożno. TwarSWoj 90.

patrz: WIOTCHY, WIOTKI

– ...przetożeś na swoim nas łonie Tak rozpieśćił piástuiąc, żeśmy o obronie, A náwet, nie myślili nigdy iuż o Woynie, Zyiąc w takich obronách názbyt áż spokoynie Do zazdrośći Národow. TwarSWoj 12.

patrz: WOJNA

– Ktory rozerwawszy, I z-tąd Herstá samego w-Miásto wpárowawszy, Korzyść wielką ośiegą: Wieszczka owa wźieta, I z-drugą swą Solochą Towárzyską śćieta. TwarSWoj 49.

patrz: WPAROWAĆ

– Bo gdy wozy przednie Cieszko w-gore pracuią, owe záś poślednie Przykro nadoł spuszczaią, á trzećie, pomáłu Z-owego sie zaledwie dobywáią kału, Tym czásem Nieprzyiaćiel zasiekł lasy wszedy, I przekopy pokopał. TwarSWoj 10.

patrz: ZASIEC

– Xiąże Wiśniowiecki z Reimentarstwa zráżony. A Krol sam w tey Woynie obierze sie Wodzem. TwarSWoj 48.

patrz: ZRAŻONY

– Wodzowie drudzy Wymowki swe buduiąc, ze swywoli cudzy, A Zołnierskiey niekary ieszcze nie ukazą Oczu do tąd [...]. TwarSWoj 38.

patrz: ŻOŁNIERSKI

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych