– Nowiny z Moskwy, abo WOTA Z Tráktatow, y Consulty Pánow Rádnych ziemie Moskiewskiey, w Mieście Stołecznym. NowinyMosk A.

– Do tego Tátárzy wpádli zagonámi w ziemię/ á przecię ze wstydem musiał Czár Turecki z ostátkiem woyská sromotnie odeyść/ y potym go zá to Ianczárowie okrutnie vdawili y zámordowáli: á gdyby było z Krolem Pospolite ruszenie do Obozu doszło pewnieby by[ł] Turecką ziemię wszytkę Krol Polski odebrał/ y w Konstántynopolu beśpiecznie vsiadł. NowinyMosk B2v.

– Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.

– Krol przyiechawszy die II. Augusti Miásto Połock/ y Zamek bárzo dobrze opátrzony ludem/ strzelbą/ prechy [!]/ y żywnością/ we troię oblęgłszy/ y z ludem Kánclerzá Koronńego Zamoyskiego/ Zamek zápalili/ y wiele nászey Moskwy zbili/ y strzelcow przednich/ tákże y Miásto spalili/ lud wysiekli/ Woiewodow kilká y Archiepiskopá/ y wiele inszych Boiárow poimawszy gárdłem Krol dárował [...]. NowinyMosk C4.

– Dział sto trzydzieści wielkich odebrano/ Te z inszą strzelbą/ zbroią/ odesłano W Zamek Smoleński z rożnemi sprzętámi/ Proch z ołowámi. Hárkábuzow/ szpad/ kobył/ zbroy/ muszkietow/ Smigownic/ rusznic/ szábel/ pistoletow/ Łukow/ strzał/ kopiy/ kul/ y spiżow długich/ Dość rzeczy rożnych. NowinyMosk Av.

– [...] iest to mądrego/ zawsze sie cudzą sprawą karáć y przypadki sąmsiádow swoich/ o czym dość mamy w rámotách swych/ y pewnie wiemy/ że wprzod Bog á potym Polski Narod Ces[a]rzá we złych terminách bárzo rátowáli ktorego im sczęścia woyská Niemieckie/ Włoskie/ Fráncuskie/ Hiszpáńskie/ Szwedzkie/ zazdrościli: biedne woysko Chłopskie/ gdy sie ich kilkánaście tysięcy przeciw Cesárzowi zkonfederowáło y Obozem swym nád rzeką potężnie stánęło ármatno/ zbroyno/ máiąc z sobą wiele Szláchty Báránow y Zołdatow/ tedy sie żaden Narod y żadne Roty Cudzoziemskie o nię kusić nie chcieli/ y nie śmieli/ tylko Polacy oniLisowczykowie [...]. NowinyMosk B3.

– A toż y teraz/ choć ten swoy oboz poddał/ tedy iuż nie mogł ták głodu iáko y nędze y impetow Polskich nawá[l]nych ztrzymáć/ boby byli wszyscy musieli od głodu y nędze zdycháć/ átoli sie zgołá iednák opierał długo/ ále pomocy od nas mieć żadney nie mogł/ iako y my tu w Stolicy sámi nie mamy. NowinyMosk D3v-D4.

– Mamy tu w Stolicy ludu lepiey może bydź niż po dwákroć sto tysięcy/ iest strzelby y prochow dosyć/ y Czerncow niech że sie też modlą w Mánasterzech y Cerkwiách/ iáko y Polacy/ tedy áza wygramy. NowinyMosk B.

– [...] Ieśli nie będzie chciał Krol Polski tráktować/ iáko zechcemy/ tedy przebrawszy połowę woyska/ wyszedszy też w pole bitwe mu damy/ ázá też wygramy [...]. NowinyMosk B.

– [...] żaden tego Pogánin nie czyni/ Turcy áni Tátarzy/ chybá Sámoiedź/ co Bogá nie znáią/ żyiąc iak bestye bez Wiáry y rozumu : y Lew nie iest tak srogi/ bo ma miłosierdzie choć bestya niema/ a my gorszymi iestesmy niż bestye nad wszytkie Pogány [...]. NowinyMosk D4.

– DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem [...]. NowinyMosk B.

– [Polacy] wielkie Miástá/ Zamki/ y Fortece vbiegáią y biorą [...]. NowinyMosk B3v.

– Dla srogiego żalu y vtrapienia/ więcey mowić niechcę y niemogę/ bo iuż rozumu w rosterkách tákich srogich/ nie sstáie nam wszytkim/ bo nie mász z nászych żadnego mozgowcá/ czymbysmy mogli brząknąć/ y do ludzi posłáć. NowinyMosk Cv.

– Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.

– Ktorzy Senatorowie potym rádą swą mądrą zgołá/ y wielkiey konsyderácyey y ponderácyey godną per vota káżdy osobno z mieyscá swego/ pro posse słuszne rácye y przyczyny potężne Czárowi podawáli/ prosząc go y rádząc mu/ áby on sinè vllâ morâ et procrastinatione, o pokoiu y o zgodzie iák naprędzey tráktował/ y pokoiu żądał od Krolá Polskiego [...]. NowinyMosk A2v.

– CZauz Wielkiego Czárá Tureckiego/ ktory tám iest w Stolicy/ iáko gość wielki y od Páná wielkiego/ będąc w stráchu sam bárzo wielkim/ dał swoie Wotum/ rádząc Czárowi/ áby prędko skárby wziawszy co lepsze/ ná iákiZamek potężny á blisko gdzie morzá vszedł [...]. NowinyMosk A3v.

– Krolowi do Borysowá co celnieyszych [jeńców] posłał/ Roku P. 1514. dniá 8. Wrześniá. NowinyMosk C4.

– Nuż ze dwunastu tysięcy Cemeryszow naszych co czynił tenże Lisowski iak ich kołoLifiná rozgromił: nuż pod Wiázmą y pod Stolicą iákie woyska zbił [...]. NowinyMosk B4.

– Krol Polski Seiná Hetmáná nászego zniozszy z obozem/ z wielką potęgą wszytkiego woyská swego do nas potężnie pod Stolicę iedzie/ iuż nam tu nie lża/ iedno ábo mu Trybut/ ábo Ołd postąpić/ ábo go zá Páná obráć/ ponieważ niechce traktowáć iedno szablą á ogniem. NowinyMosk A3.

– [...] z ták gromádney kupy y wielkiey/ z Seynem Hetmánem nie wyszło z obozu tylko dziewięcTysięcy y pięć set/ á sto sześćdziesiąt tysięcy zgineło/ to w sámym Oboźie y w ostrożkách pod Smoleńskiem/ coż gdzie indziey ná czatách/ w miástách/ w zámkách/ po wsiách po ostrogách/ po lasach/ po puszczách/ po gorách/ po lochách/ tak od nászych Polakow/ od Kozakow Zaporowskich/ iako y od Tátárow/ rzecz tego niezliczona zginęłá [...]. NowinyMosk A2.

– [...] chyżo z dobrym sercem do tego Chłopskiego woyská poskoczyli/ y czatą ich straż vbiegszy náde dniem siedmią set on oboz mężnie żadnego nie żywiąc wyścináli/ y zdobycz nieoszácowaną mężnie wziąwszy/ z wielkim weselem/ rádością/ y z srogą żywnością/ wołow/ krow/ koni báránow/ owiec/ kur/ miąs gęsi/ máseł/ do Cesárzá przyiecháli [...]. NowinyMosk B3.

– Mamy tu w Stolicy ludu lepiey może bydź niż po dwákroć sto tysięcy/ iest strzelby y prochow dosyć/ y Czerncow niech że sie też modlą w Mánasterzech y Cerkwiách/ iáko y Polacy/ tedy áza wygramy. NowinyMosk B.

– Sześć dziesiąt y ośm prochu kádzi było/ Co sześć set czwiertni nászych vczyniło [...]. NowinyMosk Av.

– Co Czar widząc y słysząc tákie wielkie motus, y zámieszánie konfederácyey bárzo bliskie/ y rozerwánia miedzy wszytkimi/ zwiesił nos/ y iákoby chciał rzec: vox populi, vox Dei: dał im ná deliberácyą do dwu Niedziel. Ktorzy Senatorowie potym rádą swą mądrą zgołá/ y wielkiey konsyderácyey y ponderácyey godną per vota káżdy osobno z mieyscá swego/ pro posse słuszne rácye y przyczyny potężne Czárowi podawáli [...]. NowinyMosk A2v.

– [...] to widziem ten Krol Polski teráźnieyszy serdyt y duż/ rozumielismy że odiedzie zimie/ á on nie myślił o tym w Polszcze sie ten vrodził/ y ma serce Polskie nie záięce : co większa rezolut ná wszytko/ bo sie sam (iáko od nászych słyszemy) nie szánuie/ ále iák w nocy ták y we dnie máło co spi/ ále prácuie. NowinyMosk A4.

– [...] to widziem ten Krol Polski teráźnieyszy serdyt y duż/ rozumielismy że odiedzie zimie/ á on nie myślił o tym w Polszcze sie ten vrodził/ y ma serce Polskie nie záięce : co większa rezolut ná wszytko/ bo sie sam (iáko od nászych słyszemy) nie szánuie/ ále iák w nocy ták y we dnie máło co spi/ ále prácuie. NowinyMosk A4.

– Lecz Polacy káżdą woynę y potrzebę iák naprędzey záwsze chcą skończyć/ dla tego sie resolutè biją/ y potężnie/ y mężnie nástępuią nikomu y żadnemuy bratu nie folguiąc áni dyssymuluiąc ták iako Niemcy/ abo inszeNarody obce/ czegosmy y sámi y Przodkowie nászy doznali znácznie/ y ieszcze doznawamy iáko iest ręká Polska ciężka/ y srogá/ y woienna. NowinyMosk D.

– WIdzimy wszyscy ná oko dobrze/ y ledwo sie tego wszytkiego nie dotykamy rękámi/ że zá iednę dziąszkę szczęścia nie mamy z Poláki [...]. NowinyMosk D3.

– [...] widzim z nátury wszyscy Polacy/ że prędcy są do gniewu/ y do miłosierdzia/ co iest práwie człeká mężnego/ y Chrześciańskiego/ y woiennego/ y káżdy im to przyznawa/ y o tym świadczy/ á naygorszy ná Lutry á ná Pogány/ nie ták ná inszych iáko sámi experyencyą mamy/ ták dawno z nimi wielkie bitwy zwodząc/ y wiodąc. NowinyMosk D.

– Podobáłá sie tá rádá Czárowi poniekąd/ ále Moskiewskim Senatorom by namniey/ y nie rádzili skárbu wywozić z Ziemie swey/ ále go gdzie zchowáć y zákopáć/ á sam ieśli chcesz gdzie ná Zamek odiecháć możesz: Czar iednák/ iako z iego twarzy Moskwá/ choć gruba wyczytáli y wyczerpnęli/ choć Physognomiey nie słucháią/ bo vultus est testis, zrozumieli że chciał przestrászony y stworzony [!] vciekáć. NowinyMosk A3v.

– Lecz Polacy káżdą woynę y potrzebę iák naprędzey záwsze chcą skończyć/ dla tego sie resolutè biją/ y potężnie/ y mężnie nástępuią nikomu y żadnemuy bratu nie folguiąc áni dyssymuluiąc ták iako Niemcy/ abo inszeNarody obce/ czegosmy y sámi y Przodkowie nászy doznali znácznie/ y ieszcze doznawamy iáko iest ręká Polska ciężka/ y srogá/ y woienna. NowinyMosk D.

– [...] insze Národy wszytkie sobie woynę zwodząc folgowáły/ żeby pieniądze długo bráli/ y długo woynę prowádzili. Lecz Polacy káżdą woyne y potrzebę iák naprędzey zawsze chcą skończyć [...]. NowinyMosk D.

– Ostátku woyská w rozsypkę kazano/ Zdrowiem y gárłem z łáski dárowano : Dziewięć tyśięcy pięć set go zostáło/ Co prawdá máło. NowinyMosk Av.

– [...] Przypomnię Sáygereiá Tatárzyná/ ktory sie po kilka kroć z wielką kupą Tátárow nie raz ná Polaki gotował [...]. NowinyMosk C.

– [...] co dzień mu woyská przybywa/ iák nam nászy Grekowie piszą y twierdzą/ rádząc nam pokoiu z Polaki. NowinyMosk Bv.

– [...] z ich książek czytamy/ iá[k] z swego Narodu Polskiego/ choć ziemia máła/ wiele Swiętych ludzi swych máią: a v nas nic/ tylko złość/ tyraństwo/ á zdrádá z grubością/ y z głupstwem wielkim zmieszána. NowinyMosk C4v.

– WOTA Y PVNKTA In deliberatione z rady y perswazyey vczynione od wszytkich Panow Radnych y Senatorow ziemie Moskiewskiey, kazdego z osobna opisane, y z ichze ramoty przetłumaczone, Iáko Czarowi swemu rádzili do zgody y pokoiu z Krolem I. M. Pánem Nászym Miłościwym, y choć to od grubego y prostego ludu, iednák nie żádná ráda, y zdrowa perswázya, y nietákiey ponderacyey godna, kto deliberato animo á nie perfunctoriè przeczytawszy vważa: day Pánie Boże do koncá szczęśliwie. NowinyMosk A3v.

– Potym Roku P. 1579. die vltima Iulij, Krol Stephan ruszył sie z Grodna przeciw Moskiewskiemu Czárowi nászemu z woyskiem pod Połock/ nád ktorym/ to iest/ wprzod nad Litewskim woyskiem/ Zmudzkim/ Ruskim/ hetmánił Mikołay Radziwił Woiewoda Wileński: nád Polskim/ Mikołay Mielecki Woiewodá Podolski: nad Węgry/ Gaspár Bekiesz człek woienny: nád Niemcámi pieszemi/ Rozrażewski Stárostá Łężycki. NowinyMosk C3v-C4.

– DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem: ważylismy sumpt y koszt wielki ná podárunki ták wielkie/ obiecuiąc im Trybut y Ołdowánie : My Chrześciánie Pogánow gorszymi sie sstali niż oni Zydzi co cielcá vlawszy Pána Bogá opuscili y świętych iego : wstydaymy sie sámi naszych spraw y vczynkow. NowinyMosk B.

– CZytáłęm srogą klęskę/ y porażkę Petrełá Hospodárá Wołoskiego z Polaki [...]. NowinyMosk Cv.

– A toż y teraz/ choć ten swoy oboz poddał/ tedy iuż nie mogł ták głodu iáko y nędze y impetow Polskich nawá[l]nych ztrzymáć/ boby byli wszyscy musieli od głodu y nędze zdycháć/ átoli sie zgołá iednák opierał długo/ ále pomocy od nas mieć żadney nie mogł/ iako y my tu w Stolicy sámi nie mamy. NowinyMosk D3v-D4.

– [...] ten Narod Polski/ miedzy inszemi Narodámi iest waleczny [...]. NowinyMosk A2v.

– Krol Polski Seiná Hetmáná nászego zniozszy z obozem/ z wielką potęgą wszytkiego woyská swego do nas potężnie pod Stolicę iedzie/ iuż nam tu nie lża/ iedno ábo mu Trybut/ ábo Ołd postąpić/ ábo go zá Páná obráć/ ponieważ niechce traktowáć iedno szablą á ogniem. NowinyMosk A3.

– PRawdá istotna y wszem Monárchom dobrze wiádoma/ nie tylko teraz ále y zdawná sławá y męstwo Polskiego walecznego Narodu/ że rádzi ták sobie sami/ iáko y obcym wiáry/ y słowá dotrzymáią/ iák ludzie Chrześćiánscy y dobrzy Káwálerowie/ zdawná w dziełách Rycerskich od przodkow swych zápráwieni/ wyćwiczeni/ y wypolerowáni/ bo sie ledwo nie nágo w polu mężnie wszedzie potykáią/ piersi y czołá swego nádstáwiáiąc/ y ták szeroko gránice swe rozpościeráiąc. NowinyMosk B3v.

– Dział sto trzydzieści wielkich odebrano/ Te z inszą strzelbą/ zbroią/ odesłano W Zamek Smoleński z rożnemi sprzętámi/ Proch z ołowámi. Hárkábuzow/ szpad/ kobył/ zbroy/ muszkietow/ Smigownic/ rusznic/ szábel/ pistoletow/ Łukow/ strzał/ kopiy/ kul/ y spiżow długich/ Dość rzeczy rożnych. NowinyMosk Av.

– Nie rádzili mu też do tego y Pánowie Senatorowie Duchowni y świetcy/ á náostátek wszytko żołnierzstwo/ tákże y Pospolstwo do go iest w Stolicy/ nie dáli ná to y słowa rzec/ áni o tym myślić/ ponderuiąc to dobrze/ że Sein Hetman. choć miáł ták lud potężny y kommunny/ tákże Fortece y ostrożki fortyfikowáne/ strzelbą srogą y żywnością dobrze wszeláką opátrzone/ á przecię wszytko stráciwszy ze wstydem srogim y z háńbą Ziemie Moskiewskiey sromotnie ledwo ze zdrowiem/ ledwo nie o kiju odeyść musiał/ z płáczem sie y bárzo chory ták z Smoleńskim iáko y z swemi ostrogámi żegnáiąc/ ktorych nábudował. NowinyMosk A2v.

– ROku P. 1578. Krol Stephan Piotrá Háráburdę Dworzániná swego wyprawił Gońcem do Cza[r]á naszego Moskiewskiego/ przywodząc go do zgody nie życząc w Moskwie/ y Polakom krwie rozlania/ ále pod pewnymi kondycyámi miłości/ zgody/ y pokoiu. NowinyMosk C3v.

– ROzumiem to o wszytkich/ tákże o Czáru Pánu nászym/ że wszyscy sobie pokoiu z Krolem Polskim zarowno życzymy y Państwu nászemu : niewiem iáko kto/ ále ia záwsze gdy poyżrzę z Miásta tak zacnego/ á vyźrzę/ że ták wiele wsi y miásteczek ogniem zniesiono/ procz gdy wspomnię co ludu rożney kondycyey pogineło/ záwsze rzewno zápłákáć muszę/ wspámiętawszy naszę swobodę/ y w pokoiu Pánstwo tak szerokie kwitnące/ y dostátkámi wszelákimi opływáiące. NowinyMosk B2v.

– Co Czar widząc y słysząc tákie wielkie motus, y zámieszánie konfederácyey bárzo bliskie/ y rozerwánia miedzy wszytkimi/ zwiesił nos/ y iákoby chciał rzec: vox populi, vox Dei: dał im ná deliberácyą do dwu Niedziel. Ktorzy Senatorowie potym rádą swą mądrą zgołá/ y wielkiey konsyderácyey y ponderácyey godną per vota káżdy osobno z mieyscá swego/ pro posse słuszne rácye y przycżyny potężne Czárowi podawáli [...]. NowinyMosk A2v.

– Nowiny z Moskwy, abo WOTA Z Tráktatow, y Consulty Pánow Rádnych ziemie Moskiewskiey, w Mieście Stołecznym. NowinyMosk A.

– Ktorzy Senatorowie potym rádą swą mądrą zgołá/ y wielkiey konsyderácyey y ponderácyey godną per vota káżdy osobno z mieyscá swego/ pro posse słuszne rácye y przyczyny potężne Czárowi podawáli [...]. NowinyMosk A2v.

– W Tey nászey Conwokácyey/ rádzie/ zgromádzeniu/ y rámotách/ zgołam sie wiele rzeczy barzo pieknych y do wiádomości potrzebnych/ z tákich rożnych głow stárych osob/ náuczył [...]. NowinyMosk D2v.

– Dział sto trzydzieści wielkich odebrano/ Te z inszą strzelbą/ zbroią/ odesłano W Zamek Smoleński z rożnemi sprzętámi/ Proch z ołowámi. Hárkábuzow/ szpad/ kobył/ zbroy/ muszkietow/ Smigownic/ rusznic/ szábel/ pistoletow/ Łukow/ strzał/ kopiy/ kul/ y spiżow długich/ Dość rzeczy rożnych. NowinyMosk Av.

– [...] Narod Polski/ miedzy inszemi Narodámi iest waleczny serdeczny/ trwáły/ śmiáły/ ktoremu sie zgołá iák widzimy [...] ták z Monárchow/ Krolow/ Xiążąt/ y Potentatow/ y Pánow/ żaden oprzeć nie może/ áni mocy iego przełomáć/ czego nászy dawni Czárowie y wszyscy Przodkowie dobrze doználi/ z dawnych lat y z dawnych czásow z nimi woiuiąc/ iáko nam dobrze w naszych rámotach Kroyniki śpiewáią. NowinyMosk A3.

– [...] godna rzecz pochwały táka dzielność/ godna Kroyniki/ pismá/ tákie serce mężne á nie thorzowáte ábo zaięce [...]. NowinyMosk B3v.

– Nie rádzili mu też do tego y Pánowie Senatorowie Duchowni y świetcy/ á náostátek wszytko żołnierzstwo/ tákże y Pospolstwo do go iest w Stolicy/ nie dáli ná to y słowa rzec/ áni o tym myślić/ ponderuiąc to dobrze/ że Sein Hetman. choć miáł ták lud potężny y kommunny/ tákże Fortece y ostrożki fortyfikowáne/ strzelbą srogą y żywnością dobrze wszeláką opátrzone/ á przecię wszytko stráciwszy ze wstydem srogim y z háńbą Ziemie Moskiewskiey sromotnie ledwo ze zdrowiem/ ledwo nie o kiju odeyść musiał/ z płáczem sie y bárzo chory ták z Smoleńskim iáko y z swemi ostrogámi żegnáiąc/ ktorych nábudował. Sic vos non vobis vellera fertis kulfani. NowinyMosk A2v.

– Piąta/ żebysmy mieli ták wielkie woyska oráz/ przećiw tak máłey garzći Polskiego Narodu wyprawiać/ á ták go prędko/ márnie/ y ledáiako/ y sromotnie stráćić. NowinyMosk C2.

– Máłey kondycyey Szláchcić ieden Lisowski godną rzecz vważenia że z kilką set człeká lekkiego/ iákie srogie bitwy z nászymi zwodził y wygrawał Miástá/ Zámki/ wsi/ y ostrogi násze potężnie znosząc. NowinyMosk B3v.

– Iest przypowieść o Liszce/ ktora nálazszy wydrożoną głowkę człowieczą malowáną (to iest/ mászkárę) rzekłá liszká : o iáko to piękna głowká á mozgu w niey nie mász. NowinyMosk D3v.

– Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.

– Mamy tu w Stolicy ludu lepiey może bydź niż po dwákroć sto tysięcy/ iest strzelby y prochow dosyć/ y Czerncow niech że sie też modlą w Mánasterzech y Cerkwiách/ iáko y Polacy/ tedy áza wygramy. NowinyMosk B.

– Piąta/ żebysmy mieli ták wielkie woyská oráz/ przeciw tak máłey garzci Polskiego Narodu wyprawiać/ á ták go prędko/ márnie/ y ledáiako/ y sromot nie strácić. NowinyMosk C2.

– SOyski Hetman Wielki Moskiewski chciał wałczyć [!] z Polaki/ máiąc swego woyská 30. tysięcy, áleć go máłym woyskiem zbili Polacy/ Mikołay Rádziwił Woiewodá Trocki Hetman Wielki/ z Pány Chodkiewiczámi/ z Románem Sánguskim/ z Koreckim Xiążęciem sie złączywszy/ práwie ich ná głowę zbili wszytkich á samemu Soyskiemu Hetmánowi marnie chłop prosty siekierą szyię vciąwszy/ ciáło vtopił/ á szyię ná pal włożył/ Roku 1564. NowinyMosk C3.

– DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem [...]. NowinyMosk B.

– Wspomnieć nász Smolensk Zamek tak mocny/ ták mury wysokie/ miąższe/ ták wiele wież/ ták wiele ludu było/ strzelby/ prochow/ żywności/ á przecię sie potędze/ mocy/ y przemysłom Krolá Polskiego oprzeć nie mogli [...]. NowinyMosk B4.

– [...] chyżo z dobrym sercem do tego Chłopskiego woyská poskoczyli/ y czatą ich straż vbiegszy náde dniem siedmią set on oboz mężnie żadnego nie żywiąc wyścináli/ y zdobycz nieoszácowaną mężnie wziąwszy/ z wielkim weselem/ rádością/ y z srogą żywnością/ wołow/ krow/ koni báránow/ owiec/ kur/ miąs gęsi/ máseł/ do Cesárzá przyiecháli [...]. NowinyMosk B3.

– Dla srogiego żalu y vtrapienia/ więcey mowić niechcę y niemogę/ bo iuż rozumu w rosterkách tákich srogich/ nie sstáie nam wszytkim/ bo nie mász z nászych żadnego mozgowcá/ czymbysmy mogli brząknąć/ y do ludzi posłáć. NowinyMosk Cv.

– CZytałem srogą klęskę/ y porażkę Petrełá Hospodárá Wołoskiego z Polaki/ ktory máiąc dwádźieśćiá tyśięcy y sześć ludu wybornego Wołoszy/ Turkow/ Multanow/ Węgrow/ żołnierzá kommunnego/ á co większa/ strzelbę bárzo srogą y wielką/ dźiał potężnych/ y to nie zła byłá że stánęli w dobrym mieyscu/ á práwie wkoło woyská Polskie otocżywszy/ y z nimi Ianá Tarnowskiego. NowinyMosk Cv.

– [...] w Wárszawie ná przedmieściu miedzy drogámi pochowali [Szujskiego] iák iákiego żebraká choć był godzien w Kościele pochowánia lecz że to Schismátyk ták vczyniono namyślnie [...]. NowinyMosk B4v.

– TRudna rádá po czásie : słyszymy z nászych śpiegow że w Polszcze ludu dosyć/ że y do Cesárzá przeciw Lutrom ná służbę wychodżą/ dla wielkości ludu/ bo ziemiá násiádła. NowinyMosk Bv.

– Co Czar widząc y słysząc tákie wielkie motus, y zámieszánie konfederácyey bárzo bliskie/ y rozerwánia miedzy wszytkimi/ zwiesił nos/ y iákoby chciał rzec: vox populi, vox Dei: dał im ná deliberácyą do dwu Niedziel. NowinyMosk A2v.

– Y To nie poślednia ponderácya: Acz Seyn nász Hetman człek iest stáry/ mądry według nas y głowy swey/ ále nie według Polakow/ iest ci on wprawdzie vważny/ chytry/ stuczny/ przemyślny/ waleczny/ y choć stary ná niewczásy cierpliwy/ y odważny/ bo/ że y pierwey Smoleńsk vtrácił á ktoż mogł Polakom ztrzymáć [...]. NowinyMosk D3v.

– Szosta rácyá/ tyś człek chory/ nie woienny/ zfrasowány/ y ná niewczás w tákie śniegi y mrozy niesposobny. NowinyMosk A4.

– A to pod ten czás strászny/ y strwożony/ gdy sie Seyn Hetman ich Generálny ze wszytkim obozem swoim/ Ostrożkámi/ y Woyskiem bárzo głodem/ mrozem/ chorobámi/ niewczásem strapiony y ściśniony/ Krolowi Ie[g]o M. rad nie rad poddáć sie muśiał [...]. NowinyMosk A.

– CZytałem srogą klęskę/ y porażkę Petrełá Hospodárá Wołoskiego z Polaki/ ktory máiąc dwádźieśćiá tyśięcy y sześć ludu wybornego Wołoszy/ Turkow/ Multanow/ Węgrow/ żołnierzá kommunnego/ á co większa/ strzelbę bárzo srogą y wielką/ dźiał potężnych/ y to nie zła byłá że stánęli w dobrym mieyscu/ á práwie wkoło woyská Polskie otocżywszy/ y z nimi Ianá Tarnowskiego [...]. NowinyMosk Cv.

– Więcey nie chcę mowić/ bo na oko widzimy/ co sie z nami dzieie/ ábo dziać będzie/ ieśli się nie obaczymy. NowinyMosk D.

– [...] zgołá każdego swego nieprzyiacielá prędko Polacy vskramiáią y vkrocą/ kto sie porwie ná nie/ y swym nie przepuszczą/ iáko onemu nászey wiáry Nalewaykowi człeku żołnierskiemu nuż y onemu Michalewi/ obudwu Polacy prędko strawili/ tego z czwiertowano/ á temu szyię vcięto : wiele sie Czárzykow Tatárskich obieráło ná Polskę á káżdy szwánkowáć musiáł/ á to y my ná sobie doznawamy że nam żadne sztuki figle/ zdrády/ krzywoprzysięstwá nie idą áni práktyki wszytko nam opák idzie y szwánkowáć musim radźmyż tedy prędko o pokoiu. NowinyMosk C.

– [...] widzielismy iákie wielkie/ y piękne ich nabożeństwo/ iákie Ceremonie/ iáká polityká y obyczáie/ iákie vczciwości/ iákie życie znáczne/ iákie w szatách obyczáynych przystoyne chodzenie/ á káżdego Stanu iákie ochędostwo v nich/ w domu/ w Kościele/ w Miástách/ w Zamkách/ iáka muzyká w Kościołách/ y przy Weselách ábo biesiádách/ czego zgołá Narody insze nie máią żadne. NowinyMosk C4v.

– Dział sto trzydzieści wielkich odebrano/ Te z inszą strzelbą/ zbroią/ odesłano W Zamek Smoleński z rożnemi sprzętámi/ Proch z ołowámi. Hárkábuzow/ szpad/ kobył/ zbroy/ muszkietow/ Smigownic/ rusznic/ szábel/ pistoletow/ Łukow/ strzał/ kopiy/ kul/ y spiżow długich/ Dość rzeczy rożnych. NowinyMosk Av.

– [...] z swoią złą rádą zbáłamućiwszy y zdementowawszy Czárá/ y nas wszytkich/ obiecował [hetman Seyn] nam z muchy Elephántá/ obiecował wziąć Smoleńsk y w nim wszytko odebrać/ Polaki wyścinawszy/ obiecował y Litwę wszytkę odebráć y opánowáć/ á wyścinawszy Wilno y Miastá insze Moskwą osádzić/ obiecował wszytkę Ruś aż do Lwowá opanować [...]. NowinyMosk D3.

– A to pod ten czás strászny/ y strwożony/ gdy sie Seyn Hetman ich Generálny ze wszytkim obozem swoim/ Ostrożkámi/ y Woyskiem bárzo głodem/ mrozem/ chorobámi/ niewczásem strapiony y ściśniony/ Krolowi Ie[g]o M. rad nie rad poddáć sie muśiał [...]. NowinyMosk A.

– [...] z ták gromádney kupy y wielkiey/ z Seynem Hetmánem nie wyszło z obozu tylko dziewięcTysięcy y pięć set/ á sto sześćdziesiąt tysięcy zgineło/ to w sámym Oboźie y w ostrożkách pod Smoleńskiem/ coż gdzie indziey ná czatách/ w miástách/ w zámkách/ po wsiách po ostrogách/ po lasach/ po puszczách/ po gorách/ po lochách/ tak od nászych Polakow/ od Kozakow Zaporowskich/ iako y od Tátárow/ rzecz tego niezliczona zginęłá [...]. NowinyMosk A2.

– [...] z ták gromádney kupy y wielkiey/ z Seynem Hetmánem nie wyszło z obozu tylko dziewięcTysięcy y pięć set/ á sto sześćdziesiąt tysięcy zgineło/ to w sámym Oboźie y w ostrożkách pod Smoleńskiem/ coż gdzie indziey ná czatách/ w miástách/ w zámkách/ po wsiách po ostrogách/ po lasach/ po puszczách/ po gorách/ po lochách/ tak od nászych Polakow/ od Kozakow Zaporowskich/ iako y od Tátárow/ rzecz tego niezliczona zginęłá [...]. NowinyMosk A2.

– [...] rozumiem/ że Krol Polski iáko Pan mądry y miłosierny/ nie życząc nam do końcá zniszczenia y stráty o co będziem prosić snádnie otrzymamy/ tylko o zdradzie żadney ták między námi/ iáko Polakom nie myślmy/ ále szczerym sercem y otworzystym z nimi podźmy á Bog nam poszczęści/ y w dobre obroci. NowinyMosk D2v.

– Potym Roku P. 1579. die vltima Iulij, Krol Stephan ruszył sie z Grodna przeciw Moskiewskiemu Czárowi nászemu z woyskiem pod Połock/ nád ktorym/ to iest/ wprzod nad Litewskim woyskiem/ Zmudzkim/ Ruskim/ hetmánił Mikołay Radziwił Woiewoda Wileński: nád Polskim/ Mikołay Mielecki Woiewodá Podolski: nad Węgry/ Gaspár Bekiesz człek woienny: nád Niemcámi pieszemi/ Rozrażewski Stárostá Łężycki. NowinyMosk C3v-C4.

– Przyiechał Czar Wielki Turecki á z nim woyská po pięćkroć sto tyśięcy/ nuż znowu co było Tátárow/ iák wielo strzelby głowney mieli: á v Krolá Polskiego dáleko nie rowno/ bo y dzieśiątey cżęśći tego nie było/ ták strzelby iáko y ludu garść máła byłá woyská Polskiego. NowinyMosk B2v.

– Tu sie ieden stáry człek ozwawszy rzecze: Pánowie mamy od Czárá dáne dwie Niedzieli ad deliberandum lecz sie trzeba obawiáć y pokwapiáć/ by nam nie przyszło w tym czásie ad delirandum, res non patitur moram [...]. NowinyMosk A3.

– Druga/ y ten młody brat iego Krolewic Kázimierz/ choć to pierwsze pole iego y pierwsza woyná/ y człek młody/ ále serdeczny y odważny/ że stánie zá stárego y dobrego żołnierzá: bo sie gdzie nagorzey ná złe rázy náraża/ y szczęście ma. NowinyMosk A4-A4v.

– [...] widzielismy iákie wielkie/ y piękne ich nabożeństwo/ iákie Ceremonie/ iáká polityká y obyczáie/ iákie vczciwości/ iákie życie znáczne/ iákie w szatách obyczáynych przystoyne chodzenie/ á káżdego Stanu iákie ochędostwo v nich/ w domu/ w Kościele/ w Miástách/ w Zamkách/ iáka muzyká w Kościołách/ y przy Weselách ábo biesiádách/ czego zgołá Narody insze nie máią żadne. NowinyMosk C4v.

– ...tedy sie żaden Narod y żadne Roty Cudzoźiemskie o nię kuśić nie chćieli/ y nie śmieli/ tylko Polacy oni Lisowcżykowie á zgołá z drogi nie odpocżąwszy pod Wiedniem/ gdy źimie przez Dunay z konmi przepłynęli/ y pomaczáni byli/ chcąc ratowáć Cesárzá... NowinyMosk B3.

– Ktorzy Senatorowie potym rádą swą mądrą zgołá/ y wielkiey konsyderácyey y ponderácyey godną per vota káżdy osobno z mieyscá swego/ pro posse słuszne rácye y przyczyny potężne Czárowi podawáli [...]. NowinyMosk A2v.

– Nie rádzili mu też do tego y Pánowie Senatorowie Duchowni y świetcy/ á náostátek wszytko żołnierzstwo/ tákże y Pospolstwo do go iest w Stolicy/ nie dáli ná to y słowa rzec/ áni o tym myślić/ ponderuiąc to dobrze/ że Sein Hetman. choć miáł ták lud potężny y kommunny [...] odeyść musiał [...]. NowinyMosk A2v.

– Drugi raz tegoż Roku zebráło sie woyska 50. tysięcy Moskiewskiego/ á Hetman Serebrny ich prowádźił/ máiąc sie zeysć z Soyskim Piotrem ná polách pod Orszą/ á potym ku Wilnu w Litwę potężnie iść : Filon Kmitá/ dwiemá tysięcy ich Polskiego woyska ná głowę poráził/ y wozow kilká tysięcy z prochy/ z strzelbą/ z żywno/ ścią wszelaką zábrał. NowinyMosk C3.

– Posiłku też mieć nie możem/ wiele skárbow stráciwszy y ludzi/ nicesmy nie wygráli. NowinyMosk A4v.

– [...] wspomniałbym tych przykłádow Polskiego zwycięstwá więcey/ lecz dla wstydu y sromoty ták grubego Narodu nászego niechcę/ gdyż widzę że ich iuż iest dosyć/ á nam to ná żal/ y hańbę/ y nászę potępę/ że sie nie mamy z czego chwalić/ tylko z tyráństwá y mąk rozmáitych/ ktore ludziom zádáiem y to nam też szkodzi przed Bogiem y ludźmi/ z niesławą Narodu Moskiewskiego. NowinyMosk Cv.

– DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem [...]. NowinyMosk B.

– [...] wiele sie Czárzykow Tatárskich obieráło ná Polskę á káżdy szwánkowáć musiáł/ á to y my ná sobie doznawamy że nam żadne sztuki figle/ zdrády/ krzywoprzyśięstwá nie idą áni práktyki wszytko nam opák idzie y szwánkowáć musim radźmyż tedy prędko o pokoiu. NowinyMosk C.

– [...] Ieśli nie będzie chciał Krol Polski tráktować/ iáko zechcemy/ tedy przebrawszy połowę woyska/ wyszedszy też w pole bitwe mu damy/ ázá też wygramy [...]. NowinyMosk B.

– Wspomnieć nász Smoleńsk Zamek ták mocny/ ták mury wysokie/ miąższe/ ták wiele wież/ ták wiele ludu było/ strzelby/ prochow/ żywności/ á przecię sie potędze/ mocy/ y przemysłom Krolá Polskiego oprzeć nie mogli: gdy Krol Polski Smolensk wziął mocą/ tedy ieszcze było ludu kilka tysięcy/ Dział 200. á spádánych 50. beczek prochu piętnaście tysięcy/ żywności dość/ á wszytko to nie pomogło nic [...]. NowinyMosk B4-B4v.

– [...] Nuż po śmierci Lisowskiego co czynił w Niemczech iego Zołnierz/ iákie męstwá/ przemysły/ y odwagi wielkie y pámięci godne. NowinyMosk B4.

– Nuż ze dwunastu tysięcy Cemeryszow naszych co czynił tenże Lisowski iak ich kołoLifiná rozgromił : nuż pod Wiázmą y pod Stolicą iákie woyska zbił: nuż pod stárą Rżą co czynił/ áwo zgołá iego dzieł/ y męstwá odwagi/ przemysłu/ dzielności/ wielkie pámiątki y pisánia mamy [...]. NowinyMosk B4.

– [...] rzeczy Kościelnych skárbnice Metropolity Nowogrodzkiego/ złotá/ srebrá/ pereł/ kámieni drogich/ y kleynotow/ także y inszych z Miástá skárbow rożnych/ szat trzy stá wozow wywiozł/ iáko rozboystwem iakim náiechawszy/ ábo Tátárskim y złodzieyskim á Pogańskim obyczaiem/ co nie przynależy ná Páná Chrześcianskiego/ rzeczy Kościelnych brać y prophanowáć [...]. NowinyMosk C4v.

– Srodze ich Polacy zbijáli/ y ná głowę znosili/ á przecię przyszło do tego: widząc Litwá że zle/ prosili pokoiu/ zgody/ miłosierdzia/ y otrzymáli/ przyználi Krolá Polskiego zá Pana/ przysięgę mu y poddánstwo oddáli/ y teraz sobie w pokoiu wolności wszelákich Polskich y swobody záżywáiąc mieszkáią [...]. NowinyMosk D2v.

– WOTA Y PVNKTA In deliberatione z rady y perswazyey vczynione od wszytkich Panow Radnych y Senatorow źiemie Moskiewskiey, kazdego z osobna opisane, y z ichze ramoty przetłumaczone, Iáko Czarowi swemu rádźili do zgody y pokoiu z Krolem I. M. Pánem Nászym Miłośćiwym, y choć to od grubego y prostego ludu, iednák nie żádná ráda, y zdrowa perswázya, y nietákiey ponderacyey godna, kto deliberato animo á nie perfunctoriè przeczytawszy vważa: day Pánie Boże do koncá szczęśliwie. NowinyMosk A3v.

– [...] Narod Polski/ miedzy inszemi Narodámi iest waleczny serdeczny/ trwáły/ śmiáły/ ktoremu sie zgołá iák widzimy [...] ták z Monárchow/ Krolow/ Xiążąt/ y Potentatow/ y Pánow/ żaden oprzeć nie może/ áni mocy iego przełomáć/ czego nászy dawni Czárowie y wszyscy Przodkowie dobrze doználi/ z dawnych lat y z dawnych czásow z nimi woiuiąc/ iáko nam dobrze w naszych rámotach Kroyniki śpiewáią. NowinyMosk A2v - A3.

– Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.

– NIe mamyć sie ieszcze zgołá ták dálece o co barzo frásowáć/ y do rozpáczy przychodzić/ ábo y ná to się wzdrygáć/ choć nas Krol Polski weźmie/ ábo sie też sámi dobrowolnie poddamy/ ponieważ Czar nász áni my wszyscy niemożem sie mocy y potędze iego oprzeć y wytrzymáć tak prędkiey nawáłności y resolucyey [...]. NowinyMosk B2.

– [...] to widziem ten Krol Polski teráźnieyszy serdyt y duż/ rozumielismy że odiedzie zimie/ á on nie myślił o tym w Polszcze sie ten vrodził/ y ma serce Polskie nie záięce : co większa rezolut ná wszytko/ bo sie sam (iáko od nászych słyszemy) nie szánuie/ ále iák w nocy ták y we dnie máło co spi/ ále prácuie. NowinyMosk A4.

– [...] iest to mądrego/ zawsze sie cudzą sprawą karáć y przypadki sąmsiádow swoich/ o czym dość mamy w rámotách swych/ y pewnie wiemy/ że wprzod Bog á potym Polski Narod Ces[a]rzá we złych terminách bárzo rátowáli ktorego im sczęścia woyská Niemieckie/ Włoskie/ Fráncuskie/ Hiszpáńskie/ Szwedzkie/ zazdrościli: biedne woysko Chłopskie/ gdy sie ich kilkánaście tysięcy przeciw Cesárzowi zkonfederowáło y Obozem swym nád rzeką potężnie stánęło ármatno/ zbroyno/ máiąc z sobą wiele Szláchty Báránow y Zołdatow/ tedy sie żaden Narod y żadne Roty Cudzoziemskie o nię kusić nie chcieli/ y nie śmieli/ tylko Polacy oniLisowczykowie [...]. NowinyMosk B3.

– [...] rzeczy Kościelnych skárbnice Metropolity Nowogrodzkiego/ złotá/ srebrá/ pereł/ kámieni drogich/ y kleynotow/ także y inszych z Miástá skárbow rożnych/ szat trzy stá wozow wywiozł/ iáko rozboystwem iakim náiechawszy/ ábo Tátárskim y złodzieyskim á Pogańskim obyczaiem/ co nie przynależy ná Páná Chrześcianskiego/ rzeczy Kościelnych brać y prophanowáć [...]. NowinyMosk C4v.

– Nuż potym pod Orłowem/ pod Kramámi/ pod Bilowem/ pod Lifinem/ Miastá/ Zamki odebrawszy/ lud wyścinał nász/ ostátek iák muchy rozpłoszył/ y z zdobyczą obronnie vszedł [Lisowski] [...]. NowinyMosk B4.

– [...] co sie sstáło/ rozstáć sie nie może po niewczásie rádá. NowinyMosk D4.

– Y toć wielka/ że wziął z sobą Seyn pod Smolensk sto ośmdziesiąt tysięcy woyská/ dział sto y trzydzieści/ prochu áż ná zbyt/ żywności wszelákiey/ y ták sobie ruminował/ że tu będę leżał długo/ bo mam wszytko/ á skoro mi nie stánie czego/ dodádzą mi z Stolice/ á Krol Polski pobywszy trochę zá látá/ ná zimę odiedzie. NowinyMosk D3v.

– Ták nasz Seyn (wrzkomo Hetman dobry) chcąć cudzego dostáć/ y swoie strácił/ y iuż sie to kilká rázy od śmierci Krola Polskiego wyśliznał/ ále iák ieszcze raz wpádnie/ iuż mu śmierć okrutną mieć: zle nam bez rozumu. NowinyMosk D3-D3v.

– [...] w Wárszawie ná przedmieściu miedzy drogámi pochowali [Szujskiego] iák iákiego żebraká choć był godzien w Kościele pochowánia lecz że to Schismátyk ták vczyniono namyślnie [...]. NowinyMosk B4v.

– [...] zgołá każdego swego nieprzyiacielá prędko Polacy vskramiáią y vkrocą/ kto sie porwie ná nie/ y swym nie przepuszczą/ iáko onemu nászey wiáry Nalewaykowi człeku żołnierskiemu nuż y onemu Michalewi/ obudwu Polacy prędko strawili/ tego z czwiertowano/ á temu szyię vcięto : wiele sie Czárzykow Tatárskich obieráło ná Polskę á káżdy szwánkowáć musiáł/ á to y my ná sobie doznawamy że nam żadne sztuki figle/ zdrády/ krzywoprzysięstwá nie idą áni práktyki wszytko nam opák idzie y szwánkowáć musim radźmyż tedy prędko o pokoiu. NowinyMosk C.

– DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem [...]. NowinyMosk B.

– Zgodźmyż sie ná iedne Sentencyą/ á pokoy vczyńmy. NowinyMosk D2.

– Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.

– [...] to widziem ten Krol Polski teráźnieyszy serdyt y duż/ rozumielismy że odiedzie zimie/ á on nie myślił o tym w Polszcze sie ten vrodził/ y ma serce Polskie nie záięce : co większa rezolut ná wszytko/ bo sie sam (iáko od nászych słyszemy) nie szánuie/ ále iák w nocy ták y we dnie máło co spi/ ále prácuie. NowinyMosk A4.

– [...] iest to mądrego/ zawsze sie cudzą sprawą karáć y przypadki sąmsiádow swoich/ o czym dość mamy w rámotách swych/ y pewnie wiemy/ że wprzod Bog á potym Polski Narod Ces[a]rzá we złych terminách bárzo rátowáli ktorego im sczęścia woyská Niemieckie/ Włoskie/ Fráncuskie/ Hiszpáńskie/ Szwedzkie/ zazdrościli: biedne woysko Chłopskie/ gdy sie ich kilkánaście tysięcy przeciw Cesárzowi zkonfederowáło y Obozem swym nád rzeką potężnie stánęło ármatno/ zbroyno/ máiąc z sobą wiele Szláchty Báránow y Zołdatow/ tedy sie żaden Narod y żadne Roty Cudzoziemskie o nię kusić nie chcieli/ y nie śmieli/ tylko Polacy oniLisowczykowie [...]. NowinyMosk B3.

– [...] on też simul ac semel w kompániey z nim/ y dał mu te rácye/ iż ieślić będzie y tám ciężko/ tedy wziąwszy skárby do inszey ziemie gdzie pokoy iest ná czás możesz vyść/ á poty[m] bywszy ná swobodzie/ snádniey z Krolem Polskim tráktowáć o pokoy możesz/ ábo też woysko zebrawszy znowu z nim walczyć gdy masz skarb. NowinyMosk A3v.

– WIdźimy wszyscy ná oko dobrze/ y ledwo sie tego wszytkiego nie dotykamy rękámi/ że zá iednę dźiąszkę szcżęśćia nie mamy z Poláki/ słuszna vważenia : Seyn Hetman nász iák pierwey nam Smolensk stráćił/ z strzelbą dwu set dział wielkich/ y pięćdżieśiąt spádánych/ nuż z inszą strzelbą y z ludem/ stráćił Smolensk zgołá ze wszytkim: tak y teraz toż nieszcżęśćie z nim było pod Smoleńskiem/ y zá nim chodzi/ y z nim mieszka/ bo z swoią złą rádą zbáłamućiwszy y zdementowawszy Czárá/ y nas wszytkich/ obiecował nam z muchy Elephántá/ obiecował wźiąć Smolensk y w nim wszytko odebrać/ Polaki wyśćinawszy/ obiecował y Litwę wszytkę odebráć y opánowáć/ á wyśćinawszy Wilno y Miastá insze Moskwą osádźić/ obiecował wszytkę Ruś aż do Lwowá opanować wieszał ná wietrze swoie myśli y nádżieie/ná morzu po wodźie pisąc/ y iak trzćiny sie swych konceptow trzymáiąc/ obiecał wszytek Wołyń Pokućie/ Vkráinę odćiąć/ mowiąc że będę po sobie Litwę miał/ Ruś/ y Kozaki Zaporowskie/ bo to nászy/ y będą zawsze przy nas nie przy Polakách : gdyby sie złączyłá z nami Litwa/ Ruś/ Vkráiná/ Podole/ Wołyn/ Pokućie Podlásze/ á Kozacy Zaporowscy/ tedybysmy sie nie bali Krolá Polskiego. NowinyMosk D3.

– [...] są tu ludźie miedzy nimi służáli/ á tákich mordow nigdy nie widáli [...]. NowinyMosk D4.

– Wspomnieć nász Smoleńsk Zamek ták mocny/ ták mury wysokie/ miąższe/ ták wiele wież/ ták wiele ludu było/ strzelby/ prochow/ żywności/ á przecię sie potędze/ mocy/ y przemysłom Krolá Polskiego oprzeć nie mogli: gdy Krol Polski Smolensk wziął mocą/ tedy ieszcze było ludu kilka tysięcy/ Dział 200. á spádánych 50. beczek prochu piętnaście tysięcy/ żywności dość/ á wszytko to nie pomogło nic [...]. NowinyMosk B4-B4v.

– Dział sto trzydzieści wielkich odebrano/ Te z inszą strzelbą/ zbroią/ odesłano W Zamek Smoleński z rożnemi sprzętámi/ Proch z ołowámi. Hárkábuzow/ szpad/ kobył/ zbroy/ muszkietow/ Smigownic/ rusznic/ szábel/ pistoletow/ Łukow/ strzał/ kopiy/ kul/ y spiżow długich/ Dość rzeczy rożnych. NowinyMosk Av.

– [...] chyżo z dobrym sercem do tego Chłopskiego woyská poskoczyli/ y czatą ich straż vbiegszy náde dniem siedmią set on oboz mężnie żadnego nie żywiąc wyścináli/ y zdobycz nieoszácowaną mężnie wziąwszy/ z wielkim weselem/ rádością/ y z srogą żywnością/ wołow/ krow/ koni báránow/ owiec/ kur/ miąs gęsi/ máseł/ do Cesárzá przyiecháli [...]. NowinyMosk B3.

– [...] zgołá każdego swego nieprzyiacielá prędko Polacy vskramiáią y vkrocą/ kto sie porwie ná nie/ y swym nie przepuszczą/ iáko onemu nászey wiáry Nalewaykowi człeku żołnierskiemu nuż y onemu Michalewi/ obudwu Polacy prędko strawili/ tego z czwiertowano/ á temu szyię vcięto : wiele sie Czárzykow Tatárskich obieráło ná Polskę á káżdy szwánkowáć musiáł/ á to y my ná sobie doznawamy że nam żadne sztuki figle/ zdrády/ krzywoprzysięstwá nie idą áni práktyki wszytko nam opák idzie y szwánkowáć musim radźmyż tedy prędko o pokoiu. NowinyMosk C.

– Podobáłá sie tá rádá Czárowi poniekąd/ ále Moskiewskim Senatorom by namniey/ y nie rádzili skárbu wywozić z Ziemie swey/ ále go gdzie zchowáć y zákopáć/ á sam ieśli chcesz gdzie ná Zamek odiecháć możesz: Czar iednák/ iako z iego twarzy Moskwá/ choć gruba wyczytáli y wyczerpnęli/ choć Physognomiey nie słucháią/ bo vultus est testis, zrozumieli że chciał przestrászony y stworzony [!] vciekáć. NowinyMosk A3v.

– Ia zgołá nie widzę rády przeciw Polakom y przeciwko Bogu/ gdyż práwie oni z Pánem Bogiem á nie zdrádliwie woiuiąy/ widzimy też że záwsze wygrawáią/ gdzie sie ná nieprzyiacielá swego obrocą/ á teżby nam dobrze mieć rádę gotową y zdrową/ co czynić gdy Krol Polski pod Stolicę podiedzie z woyskiem większym y strzelbą potężną : bo nam tráktaty nie poydą/ gdyż nas iuż Polacy dobrze świádomi. NowinyMosk A4v.

– A toż y teraz/ choć ten swoy oboz poddał/ tedy iuż nie mogł ták głodu iáko y nędze y impetow Polskich nawá[l]nych ztrzymáć/ boby byli wszyscy musieli od głodu y nędze zdycháć/ átoli sie zgołá iednák opierał długo/ ále pomocy od nas mieć żadney nie mogł/ iako y my tu w Stolicy sámi nie mamy. NowinyMosk D3v-D4.

– Y To nie poślednia ponderácya: Acz Seyn nász Hetman człek iest stáry/ mądry według nas y głowy swey/ ále nie według Polakow/ iest ci on wprawdzie vważny/ chytry/ stuczny/ przemyślny/ waleczny/ y choć stary ná niewczásy cierpliwy/ y odważny/ bo/ że y pierwey Smoleńsk vtrácił á ktoż mogł Polakom ztrzymáć [...]. NowinyMosk D3v.

– Y To nie poślednia ponderácya: Acz Seyn nász Hetman człek iest stáry/ mądry według nas y głowy swey/ ále nie według Polakow/ iest ci on wprawdzie vważny/ chytry/ stuczny/ przemyślny/ waleczny/ y choć stary ná niewczásy cierpliwy/ y odważny/ bo/ że y pierwey Smoleńsk vtrácił á ktoż mogł Polakom ztrzymáć [...]. NowinyMosk D3v.

– DZiwno mi temu bárzo żesmy sie wprzod nie vdáli do P. Bogá/ niżesmy tę woynę záczęli/ chociesmy Chrzesciánie gdyż to y Poganie czynią záwsze y Sektarze wszyscy y Zydzi álesmy sie vdali miásto Bogá do zdrády/ przymierze y przysięgę zrzuciwszy z Krolem Polskim/ vdálismy sie do práktyk y szálbierstwa abo bractwá z Pogány y z Lutry z Turki y Gustawem: ważylismy sumpt y koszt wielki ná podárunki ták wielkie/ obiecuiąc im Trybut y Ołdowánie : My Chrześciánie Pogánow gorszymi sie sstali niż oni Zydzi co cielcá vlawszy Pána Bogá opuscili y świętych iego : wstydaymy sie sámi naszych spraw y vczynkow. NowinyMosk B.

– Iest w Polszcze Włoch/ iest Hiszpan/ Fráncuz/ Anglik/ Turczyn/ Tátárzyn/ iest Moskwá nászá/ iest Ruś zdawná/ Węgdrzyn [!]/ Niemiec/ Szot/ Szwed/ Murzyn/ y insze Nácye [...]. NowinyMosk B2.

– Dział sto trzydzieści wielkich odebrano/ Te z inszą strzelbą/ zbroią/ odesłano W Zamek Smoleński z rożnemi sprzętámi/ Proch z ołowámi. Hárkábuzow/ szpad/ kobył/ zbroy/ muszkietow/ Smigownic/ rusznic/ szábel/ pistoletow/ Łukow/ strzał/ kopiy/ kul/ y spiżow długich/ Dość rzeczy rożnych. NowinyMosk Av.

– Ieśli nie będzię chciał Krol Polski tráktować/ iáko zechcemy/ tedy przebrawszy polowę woyska/ wyszedszy też w pole bitwe mu damy/ áza też wygramy: może też nam Cesarz Turecki pomocy iako obiecał dáć/ ábo Szwedowie: áza też y Tátárow dostániemy/ á náostátek ieślibysmy tego ludu co iák mowię stráćili/ tedybysmy sie przecię z ostátkiem do czasu bronili aż posilek może przyść zkąd. NowinyMosk B.

– [...] prosili miłosierdzia/ y vczyniono ich prośbie dosyć: iákoż to słuszna że swoi y domowi/ ále z kim innym nie zcierpieliby. NowinyMosk D2.

– [...] godna rzecz pochwały táka dzielność/ godna Kroyniki/ pismá/ tákie serce mężne á nie thorzowáte ábo zaięce [...]. NowinyMosk B3v.

– Tuszylismy sobie dobrze/ iáko nas Seyn iák dudy nádął/ á ze wszytkiego nic tylko śmiech: zgołáby Seyn godzien nagány/ że słucháć nas niechciał [...]. NowinyMosk D3v.

– [...] niewiem czego mámy czekáć wszyscy/ tylko czego vchoway Boże złego/ na co sie bárzo zánosi/ ráda trudna bosmy w kupie/ wyniść nam niebespieczno bydź w więzieniu twárdo/ bić sie nam ciężko y niepodobno/ gdy nas wkoło otoczono y o posiłek także zkądby był nam/ myślić trudno. NowinyMosk C.

– [...] miásto deszczá wszędzie ziemia Moskiewska od Polakow krwią nászego narodu znacznie y hoynie skropiona/ quod sequitur specta, á to za násze krzywoprzysięstwá/ zdrády/ tyraństwá/ y zbrodnie. NowinyMosk A3.

– Do tego Tátárzy wpádli zagonámi w ziemię/ á przecię ze wstydem musiał Czár Turecki z ostátkiem woyská sromotnie odeyść/ y potym go zá to Ianczárowie okrutnie vdawili y zámordowáli: á gdyby było z Krolem Pospolite ruszenie do Obozu doszło pewnieby by[ł] Turecką ziemię wszytkę Krol Polski odebrał/ y w Konstántynopolu beśpiecznie vsiadł. NowinyMosk B2v.

– Wiele nám rzeczy szkodzi/ zá ktore nas Pán Bog znácznie karze/ y karáć będzie/ ieśli sie nie vpámiętamy. NowinyMosk C4.

– SŁawna/ y znaczna wiktorya Polskiego Krolá/ nád nászym Moskwicinem Celádynem hárdym y vpornym/ ktorego pod Orszą ná głowę 80. tysięcy Kniaz Konstántyn Ostrowski woyskiem Polskim y Ruskim poraźił/ ostátek w rzece Kropiwnie potopił/ y więźniow znácznych wiele poimał [...]. NowinyMosk C4.

– DObre to vważenie y mądre/ á to z strony częstych bitew Narodu Polskiego/ y gdybysmy to byli wprzod vważyli y przed oczymá mieli/ nie byłoby było tákich Narodow z Ziemi nászey/ tákiey nie oszácowáney szkody/ y tákiego spustoszenia nászey ziemie [...]. NowinyMosk B3.

– Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.

– [...] w Bogá w Troycy iedynego vwierzywszy/ y Wiárę Kátholicką przez Chrzest święty przyiąwszy/ teraz wszelákich wczásow/ rozumu/ życia/ polityki/ nabożeństwá/ z Polaki brát á brát/ záżywáią. NowinyMosk D2v-D3.

– GDy Seinowi pypeć rogow wstárto/ Z Smoleńská/ z ostrożkow mężnie wypárto : Sto sześćdziesiąt tysięcy zbiwszy woyská/ Sroga to klęská. NowinyMosk Av.

– Czar nas Szuyski posłáł nań kilká rázy Kniáziá Száchowskiego w kilku dziesiąt tysięcy/ nuż także ze Stolice posyłał Pożárskiego z srogim woyskiem/ á oni co nie żeby go bić/ ále on ich mężnie bił y woyská znosząc/ záwsze wiktorye ottzymał [!]. NowinyMosk B3v-B4.

– Nowiny z Moskwy, abo WOTA Z Tráktatow, y Consulty Pánow Rádnych ziemie Moskiewskiey, w Mieście Stołecznym. NowinyMosk A.

– IAk zdawná ták y teraz woynę z Krolem Polskim widźimy/ vważmysz cosmy kiedy wskoráli y wygráli/ záwsze nas iák muchy biją/ á to nas teraz krochę wpráwili w te rzecży woienne/ y ná koniech śiedźieć náucżyli/ ieść y pić lepiey náucżyli/ y bić sie wżdy lepiey możemy/ gdybyśmy tákie serce y śmiáłość mieli iáko oni máią. NowinyMosk B2.

– ROzumiem to o wszytkich/ tákże o Czáru Pánu nászym/ że wszyscy sobie pokoiu z Krolem Polskim zarowno życzymy y Państwu nászemu : niewiem iáko kto/ ále ia záwsze gdy poyżrzę z Miásta tak zacnego/ á vyźrzę/ że ták wiele wsi y miásteczek ogniem zniesiono/ procz gdy wspomnię co ludu rożney kondycyey pogineło/ záwsze rzewno zápłákáć muszę/ wspámiętawszy naszę swobodę/ y w pokoiu Pánstwo tak szerokie kwitnące/ y dostátkámi wszelákimi opływáiące. NowinyMosk B2v.

– Podobáłá sie tá rádá Czárowi poniekąd/ ále Moskiewskim Senatorom by namniey/ y nie rádzili skárbu wywozić z Ziemie swey/ ále go gdzie zchowáć y zákopáć/ á sam ieśli chcesz gdzie ná Zamek odiecháć możesz: Czar iednák/ iako z iego twarzy Moskwá/ choć gruba wyczytáli y wyczerpnęli/ choć Physognomiey nie słucháią/ bo vultus est testis, zrozumieli że chciał przestrászony y stworzony [!] vciekáć. NowinyMosk A3v.

– PRawdá istotna y wszem Monárchom dobrze wiádoma/ nie tylko teraz ále y zdawná sławá y męstwo Polskiego walecznego Narodu/ że rádzi ták sobie sami/ iáko y obcym wiáry/ y słowá dotrzymáią/ iák ludzie Chrześćiánscy y dobrzy Káwálerowie/ zdawná w dziełách Rycerskich od przodkow swych zápráwieni/ wyćwiczeni/ y wypolerowáni/ bo sie ledwo nie nágo w polu mężnie wszedzie potykáią/ piersi y czołá swego nádstáwiáiąc/ y ták szeroko gránice swe rozpościeráiąc. NowinyMosk B3v.

– NIe mamyć sie ieszcze zgołá ták dálece o co barzo frásowáć/ y do rozpáczy przychodzić/ ábo y ná to się wzdrygáć/ choć nas Krol Polski weźmie/ ábo sie też sámi dobrowolnie poddamy/ ponieważ Czar nász áni my wszyscy niemożem sie mocy y potędze iego oprzeć y wytrzymáć tak prędkiey nawáłności y resolucyey [...]. NowinyMosk B2.

– Do tego Tátárzy wpádli zagonámi w ziemię/ á przecię ze wstydem musiał Czár Turecki z ostátkiem woyská sromotnie odeyść/ y potym go zá to Ianczárowie okrutnie vdawili y zámordowáli: á gdyby było z Krolem Pospolite ruszenie do Obozu doszło pewnieby by[ł] Turecką ziemię wszytkę Krol Polski odebrał/ y w Konstántynopolu beśpiecznie vsiadł. NowinyMosk B2v.

– ROzumiem to o wszytkich/ tákże o Czáru Pánu nászym/ że wszyscy sobie pokoiu z Krolem Polskim zarowno życzymy y Państwu nászemu : niewiem iáko kto/ ále ia záwsze gdy poyżrzę z Miásta tak zacnego/ á vyźrzę/ że ták wiele wsi y miásteczek ogniem zniesiono/ procz gdy wspomnię co ludu rożney kondycyey pogineło/ záwsze rzewno zápłákáć muszę/ wspámiętawszy naszę swobodę/ y w pokoiu Pánstwo tak szerokie kwitnące/ y dostátkámi wszelákimi opływáiące. NowinyMosk B2v.

– Ktoż sie Polskiemu Krolowi zástáwi y oprze? NowinyMosk B2v.

– [...]z swoią złą rádą zbáłamuciwszy y zdementowawszy Czárá/ y nas wszytkich/ obiecował [hetman Seyn] nam z muchy Elephántá/ obiecował wziąć Smoleńsk y w nim wszytko odebrać/ Polaki wyścinawszy [...] NowinyMosk D3.

– [...] á iákoż nas ma Bog błogosłáwić/ iákoż nas nie ma karáć/ y karze też/ że nam to z nácznie Polacy/ y słusznie odbieráia/ bo záwsze nie słusznie/ zdrádnie/ obłudnie woiuiemy/ przysięgi y przymierza łamiąc Bogu/ y ludziom á Pánom/ y Krolom Polskim/ zaczym nie dziwno że nie mamy szczęścia z nimi. NowinyMosk C4v.

– Zdumiawszy sie/ zdrewnieli nászy w tákiey odmiánie y stráchu/ rozumieiąc że ten mur nie Polacy/ ále ráczey ábo czárci/ ábo cichy piorun wyrzucił/ bo tego nigdy nie widali wszyscy. NowinyMosk D3v.

– [...] gdy Polacy woysko swe w dłuż y w szerz rozciągnęli przestraszony Turek gdy poseł iego woysko przeieżdżał/ á zdáło sie ma bardzo strászne wielkie/ y ogromne/ zedrwiał bárzo rozumieiąc że Polskiego woyská iest lepiey niż sto tysięcy/ záraz tedy począł traktowáć o pokoiu z Polaki posłá do Czárá wypráwszy [!]/ á o srogiey potędze Krolá Polskiego opowiádáiący. NowinyMosk C2v.

– WEźmy Czárá Dymitrá ná przykład/ choć był zmyślony y fáłszywy/ co go nam Polski Krol podał/ żeśmy go przyiąć y z Czárową muśieli/ y tegosmy okrutnie zamordowáli przyśiągszy y zá Páná go przyiąwszy y to nie masz co chwalić/ bo nie kazał Bog zábijáć/ gdyż iaki tákiPan trzebá mu wiárę y przyśięgę chowáć y pełnić/ á nie zdradzáć [...]. NowinyMosk B4v.

– [...] iest to mądrego/ zawsze sie cudzą sprawą karáć y przypadki sąmsiádow swoich/ o czym dość mamy w rámotách swych/ y pewnie wiemy/ że wprzod Bog á potym Polski Narod Ces[a]rzá we złych terminách bárzo rátowáli ktorego im sczęścia woyská Niemieckie/ Włoskie/ Fráncuskie/ Hiszpáńskie/ Szwedzkie/ zazdrościli: biedne woysko Chłopskie/ gdy sie ich kilkánaście tysięcy przeciw Cesárzowi zkonfederowáło y Obozem swym nád rzeką potężnie stánęło ármatno/ zbroyno/ máiąc z sobą wiele Szláchty Báránow y Zołdatow/ tedy sie żaden Narod y żadne Roty Cudzoziemskie o nię kusić nie chcieli/ y nie śmieli/ tylko Polacy oniLisowczykowie [...]. NowinyMosk B3.

– [Polacy] dzielnością swoią/ y prędkością żartkich y biegłych koni swych Cesarzá iuż práwie ginącego rátowáli/ y zdrowia mu przyczyniwszy/ żywot dáli/ w ták złym rázie/ w srogą zimę. NowinyMosk B3v.