Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Andrzej Maksymilian Fredro
FredPrzysł 1659 oryginał
Przysłowia mów potocznych ...

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/318588/display/Default
Odnotowano 90 cytatów z tego źródła
– Accyzá stałá się płáczem vbstwa, zyskiem niewielu wybieráiących á z szkodą wszystkich dawáiących. FredPrzysł F1.
patrz: AKCYZA
– Insza dla Stołowego mieyscá, insza dla wysokiey porády ośieść wysoko w rádźie; śiłász iest bánkietowych Tytułatow. FredPrzysł Ev.
patrz: BANKIETOWY
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: BOGATY
– Sroká po Włosku gada, przeciesz oná brydzi. FredPrzysł C2v.
patrz: BREDZIĆ, BREDZIĆ, BRYDZIĆ
– Oto masz te PRZYSLOWIA ná przysługę Polskiego ięzyká wypisáne [...] vwagą głębokie, w niewielu kártách iáko w máłey bryle funt dobrego złotá. FredPrzysł A3v.
patrz: BRELA, BREŁA, BRYŁA, BRYŁA
– Buntownik rad strászy, poki się nie zboi. FredPrzysł C4v.
patrz: BUNTOWNIK
– Pospolite złe, iáko powietrze, nieznákomito idzie, od cháłupek, do ostrożnych w krada się Páłácow, od mnieyszych, wdziera się do większych. FredPrzysł E4v.
patrz: CHAŁUPKA
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: CHŁODZIĆ
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmatyk zá dziesięć. FredPrzysł D2v.
patrz: CHOLERA, CHOLERA, HOLERA, KOLERA
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: CHOLERA, CHOLERA, HOLERA, KOLERA
– Niektorych spráwy podobne do złotnikow, co dęto nie odlewano robią [...]. FredPrzysł D4v.
patrz: DĘTO
– Y muchá dokuczy, y wzgárdzony Pánu; (bo się go nie wystrzega.) FredPrzysł B4v.
patrz: DOKUCZYĆ
– Discretia z dowierzániem wrodzona Polakom przywárá. FredPrzysł B3-B3v.
patrz: DOWIERZANIE
– Ná lecące drzewo nie opieray się, bo cię zsobą pociągnie. FredPrzysł C2v.
patrz: DRZEWO
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: DUŻO
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: DZIESIĘĆ
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: FLEGMATYK
– Ze wiele nie wspomnię, bárdzo się Lácinnicy v Greczynow zádłużyli, rożnych w potoczney mowie názáciągáwszy słow, gdy z Grecká mienią Monarchia, Aristocratia, Democratia, Tyrannis, Geographia, Géòmetria, Echo; Nuż budownice Názwiská, Ichnographia, Orthographia, Scenographia, y inszych czy máło; w czym niech się Polak sławi, gdy właściwą zászczyca się Polszczyzną, zowiąc Iednowładztwo, Moznorządy (álbo Moznorządztwo,) Gminowładztwo, Práwołomstwo, Kráiopisárstwo, Miérnictwo, Ráchmistrzstwo [!], Odgłos, Zakład (budynku) skład, wystáwá, y insze wszytkie (że pominę) by naytrudnieysze Polityczne, Grámmátyczne, Práwne, Philozophiczne wyráży, álbo terminy, ktorym dość dostátecznie Polszczyzná dogadza. FredPrzysł A2v.
patrz: GRAMATYCZNY, GRAMATYCZNY, GRAMMATYCZNY
– Wydárte rzeczy, w sytość nie idą. FredPrzysł C3.
patrz: IŚĆ
– [...] w czym niech się Polak sławi, gdy właściwą zászczyca się Polszczyzną, zowiąc Iednowładztwo, Moznorządy (álbo Moznorządztwo) [...]. FredPrzysł A2v.
patrz: JEDNOWŁADZTWO
– Nie mogłá nikogo bárziey vkáráć náturá, iáko ktorych pysnych, á boiáźliwych oraz vformowáłá, tácy dla pychy, do vrázy káżdą rzecz pociągną, á záś dla boiáźniey, zábieżeć temu, czyli nie śmieią, czyli nie vmieiją, skąd vgryzienie cierpiąc, gotową sámi ná się kátownią noszą. FredPrzysł D3.
patrz: KATOWNIA
– [...] ná kráiopisárskich kártách znáć się przytym potrzebá. FredPrzysł A4v.
patrz: KRAJOPISARSKI
– Ze wiele nie wspomnię, bárdzo się Láćinnicy v Greczynow zádłużyli, rożnych w potoczney rozmowie názáćiągáwszy słow, gdy z Grecká mienią Monarchia, Aristocratia, Democratia, Tyrannis, Geographia, Géòmetria, Arithmetica, Echo; [...] w czym niech się Polak sławi, gdy właśćiwą zászczyca się Polszczyzną, zowiąc Iednowładztwo, Moznorządy (álbo Moznorządztwo,) Gminowładztwo, Práwołomstwo, Kráiopisárstwo, Miérnictwo, Ráchmistrzstwo, Odgłos, Zakład (budynku) skład, wystáwá, y insze wszytkie (że pominę) by naytrudnieysze Polityczne, Grámmátyczne, Práwne, Philozophiczne wyráży, álbo terminy, ktorym dość dostátecznie Polszczyzná dogadza. FredPrzysł A2v.
patrz: KRAJOPISARSTWO
– Ná lecące drzewo nie opieray się, bo cię zsobą pociągnie. FredPrzysł C2v.
patrz: LECĄCY
– Zlekkim się vcieszysz, ále y w lekkość podasz. FredPrzysł D4v.
patrz: LEKKI
– Iáko łodź nie gdzie samá, ale gdzie cudza ręká chce: ták nierozumny, y lekki zá cudzym powodem chodzi. FredPrzysł C.
patrz: LEKKI
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: MĄDR, MĄDRY
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: MEDYK
– Mędrek przećie coś widźi, lubo nic nie widźi. FredPrzysł A4v.
patrz: MĘDREK
– Nuż budownice Nazwiska, Ichnographia, Orthographia, Scenographia, i inszych czy mało; w czym niech się Polak sławi, gdy właściwą zaszczyca się Polszczyzną, zowiąc Jednowładztwo, Możnorządy (albo Możnorządztwo,) Gminowładztwo, Prawołomstwo, Krajopisarstwo, Miernictwo, Rachmistrzstwo, Odgłos, Zakład (budynku) skład, wystawa, i insze wszytkie (że pominę) by najtrudniejsze Polityczne, Gramatyczne, Prawne, Filozoficzne wyraży, albo terminy, którym dość dostatecznie Polszczyzna dogadza. FredPrzysł A2v.
patrz: MIERNICTWO
– Iáko Mięsopustnego Turá dźieći się stracháią, á stárzy żártuią; ták práwá się teraz boią, álbo lepszego ludźie sumnieniá, álbo co fortelu nie zwiedźieli. FredPrzysł D2.
patrz: MIESOPUSTNY, MIĘSOPUSTNY
– Wspániáłe dźieła Iuliuszow, Alexándrow, Scipionow, milsza przećie domowe słucháć wálecznośći, y zwyćięstwá, Krzywoustow, Batorych, Włádysłáwow, chwalne przysługi, y miłość ku Oyczyznie Brutusow, Fábiuszow, Cátonow, ále bárźiey nas wzruszáią do Cnoty, nie mniey zacne domowe spráwy Zbyszkow Oleśnickich, Tarnowskich, (że wiele tákich pominę) Zamoyskich. FredPrzysł B.
patrz: MIŁA
– Ze wiele nie wspomnię, bárdzo się Láćinnicy v Greczynow zádłużyli, rożnych w potoczney rozmowie názáćiągáwszy słow, gdy z Grecká mienią Monarchia, Aristocratia, Democratia, Tyrannis, Geographia, Géòmetria, Arithmetica, Echo; Nuż budownice Názwiská, Ichnographia, Orthographia, Scenographia, y inszych czy máło; w czym niech się Polak sławi, gdy właśćiwą zászczyca się Polszczyzną, zowiąc Iednowładztwo, Moznorządy (álbo Moznorządztwo,) Gminowładztwo, Práwołomstwo, Kráiopisárstwo, Miérnictwo, Ráchmistrzstwo, Odgłos, Zakład (budynku) skład, wystáwá, y insze wszytkie (że pominę) by naytrudnieysze Polityczne, Grámmátyczne, Práwne, Philozophiczne wyráży, álbo terminy, ktorym dość dostátecznie Polszczyzná dogadza. FredPrzysł A2v.
patrz: MOŻNORZĄDY
– Ze wiele nie wspomnię, bárdzo się Láćinnicy v Greczynow zádłużyli, rożnych w potoczney rozmowie názáćiągáwszy słow, gdy z Grecká mienią Monarchia, Aristocratia, Democratia, Tyrannis, Geographia, Géòmetria, Arithmetica, Echo; Nuż budownice Názwiská, Ichnographia, Orthographia, Scenographia, y inszych czy máło; w czym niech się Polak sławi, gdy właśćiwą zászczyca się Polszczyzną, zowiąc Iednowładztwo, Moznorządy (álbo Moznorządztwo,) Gminowładztwo, Práwołomstwo, Kráiopisárstwo, Miérnictwo, Ráchmistrzstwo, Odgłos, Zakład (budynku) skład, wystáwá, y insze wszytkie (że pominę) by naytrudnieysze Polityczne, Grámmátyczne, Práwne, Philozophiczne wyráży, álbo terminy, ktorym dość dostátecznie Polszczyzná dogadza. FredPrzysł A2v.
patrz: MOŻNORZĄDZTWO
– Práwo iáko páięczyná, bąk się przebije, muchá vwiąznie, tylko vbogiemu piskorz. FredPrzysł D2.
patrz: MUCHA
– Iák muchá nie proszona w potráwę: ták natręt do káżdey spráwy, choć go nie wołáią. FredPrzysł C1.
patrz: MUCHA
– Y muchá dokuczy, y wzgárdzony Pánu; (bo się go nie wystrzega.) FredPrzysł B4v.
patrz: MUCHA
– Naylepszemu Wodzowi naytrudnieysza, (bá y naypierwsza) Woyská swego zwoiowáć gnusność, y rospustę, gdy te przełamie, naypotężnieyszego Nieprzyiaćielá snadno potym ráźić może. FredPrzysł C4.
patrz: NAJPIERWSZA
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: NI, NIE, NIE
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: NI, NIE, NIE
– Nie czyń tedy krzywdy niemowny Polaku Polskiey wymowie, nie podchlebuy ták bárdzo mniemáney obfitości obcego ięzyká FredPrzysł A2v-A3.
patrz: NIEMOWNY
– Podłych zwyćiężáć niesławna, y zwyćiężonym bydź, iest wieczna ochyda. FredPrzysł C2v.
patrz: NIESŁAWNA
– Pewnie te (okrom Stáropolskiego Szláchectwá,) nowoświeckie Grabstwá (albo iácyszkolwiek inszy są obcych zwyczáiow náśládowne Máłpy,) niezakazą się Polszcze, nowinkámi tylko, Mieszániną, Szkodą, powtore rzekę; Zleć się dźieie Polsko! bo trudno wtobie o práwego Polaká, ći Cudzoźiemcy pewnie ćię nie wesprą. FredPrzysł E3v.
patrz: NOWOŚWIECKI
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: OBROTNY
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: ONO
– Ná lecące drzewo nie opieray się, bo cię zsobą pociągnie. FredPrzysł C2v.
patrz: OPIERAĆ SIĘ
– Práwo iáko páięczyna, bąk się przebije, muchá vwiąznie, tylko vbogiemu piskorz. FredPrzysł D2.
patrz: PAJĘCZYNA
– Y muchá dokuczy, y wzgárdzony Pánu; (bo się go nie wystrzega.) FredPrzysł B4v.
patrz: PAN
– Niemasz bárziey niedopary, iáko wielki ánimusz, á máła intratá. FredPrzysł D1v.
patrz: PARA
– [...] z frantem álbo po frántowsku, álbo go zániechay, inaczey się spárzysz [...]. FredPrzysł C3v.
patrz: PO FRANTOWSKU
– Nie czyń tedy krzywdy niemowny Polaku Polskiey wymowie, nie podchlebuy ták bárdzo mniemniem áney obfitośći obcego ięzyká, ábyś co vwłaczał twoiey Polszczyznie, ktorać ták bogáto do wymowy dostárczy, iáko sam pochopno vśiłowáć zechcesz, álbo opuśćisz. FredPrzysł A2v.
patrz: POCHLEBOWAĆ, PODCHLEBOWAĆ
– Nero, będąc w złościách naysprośnieyszy, naywięcey pochlebnych náydował pochwalcow. FredPrzysł A4.
patrz: POCHWALCA
– Ná lecące drzewo nie opieray się, bo cię zsobą pociągnie. FredPrzysł C2v.
patrz: POCIĄGNĄĆ
– Iák muchá nie proszona w potráwę: ták natręt do káżdey spráwy, choć go nie wołáią. FredPrzysł C1.
patrz: POTRAWA
– Potrzebnieysza z swoim się poiednáć, niż z obcym poswátáć. FredPrzysł D4v.
patrz: POTRZEBNA
– Iák muchá nie proszona w potráwę: ták natręt do káżdey spráwy, choć go nie wołáią. FredPrzysł C1.
patrz: PROSIĆ
– Skory koń, prędko się wysiliwszy vstánie, przyleniwszy dłużej dobry... FredPrzysł D3v.
patrz: PRZYLENIĆ SIĘ
– Moc, należy ná dostátniey intracie, y ná zdrowiu [...] Chcenie, ná nieprzynukáney woley... FredPrzysł E4.
patrz: PRZYNUKANY
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: PRZYSADA
– Niepomiárkowáne ánimusze, álbo pysznie panuią, álbo sprośnie się poniżáią. FredPrzysł C2.
patrz: PYSZNIE, PYSZNO
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: ROK
– Wydárte rzeczy, w sytość nie idą. FredPrzysł C3.
patrz: RZECZ
– Po uięciu broni, szermierzá poznáć. FredPrzysł D1v.
patrz: SERMIERZ, SZELMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIRZ, SZYRMIERZ
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: SŁÓWKO
– Więcey z przysádą Kolery spráwi obrotny w roku, niż flegmátyk zá dziesięć, (dla tego się rzec może: Obrotny iák dwá rázy żyie). FredPrzysł D2v.
patrz: SPRAWIĆ
– Sroká po Włosku gada, przeciesz oná brydzi. FredPrzysł C2v.
patrz: SROKA
– Naiádowitsza pod kształtem przyiáźniey nieprzyiaźń, y naysubtelnieysze w tej sukience oszukánie. FredPrzysł D4v.
patrz: SUKIENKA, SUKIENKA, SZUKIENKA
– Wydárte rzeczy, w sytość nie idą. FredPrzysł C3.
patrz: SYTOŚĆ
– Szczęśliwsza Pánu zgrzeszyć, niżeli vbogiemu dobrze vczynić, Páńskie błędy káżdy omawia, vbogiego cnotę rzadko kto widźi. FredPrzysł A4.
patrz: SZCZĘŚLIWA
– Naylepszemu Wodzowi naytrudnieysza, (bá y naypierwsza) Woyská swego zwoiowáć gnusność, y rospustę, gdy te przełamie, naypotężnieyszego Nieprzyiaćielá snadno potym ráźić może. FredPrzysł C4.
patrz: TRUDNA
– Iáko Mięsopustnego Turá dźieći się stracháią, á stárzy żártuią; ták práwá się teraz boią, álbo lepszego ludźie sumnieniá, álbo co fortelu nie zwiedźieli. FredPrzysł D2.
patrz: TUR
– Insza dla Stołowego mieyscá, insza dla wysokiey porády ośieść wysoko w rádźie; śiłász iest bánkietowych Tytułatow. FredPrzysł Ev.
patrz: TYTUŁAT
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: UPATROWAĆ, UPATRYWAĆ
– Bez pochlebstwá cenę ważąc, y wgłębszą się rzeczy vwagę wpuśćiwszy, prędzey Láćinnikowi nie dostárczy wykłádu, niżeli się Polakowi vskąpi co wymowy. FredPrzysł A2v.
patrz: USKĄPIĆ SIĘ
– We złym bespiecznieysza prędkim vwierzeniem, niż niedowiárą zgrzeszyć, w dobrym pożytecznieysza pozniey dáć wiárę, niż prędko vwierzyć (we złym prędkie vwierzenie, w dobrym bespiecznieysza niedowiará.) FredPrzysł D3.
patrz: UWIERZENIE
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: WĄTROBA
– Nie Greczynowie, álbo Łáćinnicy tylko, szczyćić się mogą ięzyká swego ozdobámi, dołożyłá dosyć dostátku, słow, y wyboru, swoiá ięzykowi Polskiemu wymowá, że lubo smácno płynącey mowy nárabiáć chce kto przestronnośćią, lubo domniemánych sensow, álbo skłádow zázywa węzłowátośći, dosyć nie vbogo wszytkiemu sprostáć może, ták wybornie, álbo podło rzeczom wygadzáiąc, iáko kto poprácowáć w Polszczyznie, álbo opuszczoną wymową odbyć co vśiłuie. FredPrzysł A2.
patrz: WĘZŁOWATOŚĆ
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: WIEDZIEĆ
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: WIELE, WIELO
– Iáko blawatne teraz towary, ták niektorych powstáły dowćipy, ktore w pożorze máią bláski, y blásku śiłá, lecz zá iednym vżywániem: wiotszeią, ták niektorzy przy vdatnych rzkomo rozumach, kształtnie y dowćipnie czynią, albo rádzą, ale niegruntownie y niepożyteczno, dobra rádá mniey pozoru rádá miewa, ale w sámym skutku wesoła. FredPrzysł E2v.
patrz: WIOTSZEĆ
– Nie dopuszczay się wkorzeniáć złemu, co dźiśia łacno wyrwáć możesz, iutro śiłą nie wyważysz. FredPrzysł Cv.
patrz: WKORZENIAĆ SIĘ
– Iák muchá nie proszona w potráwę: ták natręt do káżdey spráwy, choć go nie wołáią. FredPrzysł C1.
patrz: WOŁAĆ
– Wydárte rzeczy, w sytość nie idą. FredPrzysł C3.
patrz: WYDARTY
– Y muchá dokuczy, y wzgárdzony Pánu; (bo się go nie wystrzega.) FredPrzysł B4v.
patrz: WZGARDZIĆ
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: ZAMKNĄĆ
– Ktożby szalenie śiebie sámego rátować vmyślił, niedbáiąc o zatop całego w śrzod morzá okrętu, ochronić w szturmie domu, opuśćiwszy obronę Miástá, zátrzymáć prywatne dobro, o pospolite niedbawszy; rátowáć całe potrzebá, tedy się ochronią pewnie y cząstki. FredPrzysł E3.
patrz: ZATOP
– Márynarze zátopem drobieyszych rzeczy, kosztownieysze záchowuią wnawałnośći. FredPrzysł C2v.
patrz: ZATOP
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: ZAZIĘBIĆ
– Niewiem bogate słowko, wiele nim zámkniesz, wiele zbędziesz. FredPrzysł D3v.
patrz: ZBYĆ
– Mądry Medyk vpátruie, áby wątrobę chłodząc, nie záziębił żołądká. FredPrzysł C1v.
patrz: ŻOŁĄDEK