Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Mikołaj Volckmar
VolcDial 1612 oryginał
Vierzig dialogi

brak w internecie 30.06.2023.
Odnotowano 223 cytatów z tego źródła
– Co za letnik chcesz oblec? Jadamaszkowvy zielony. VolcDial 24v.
patrz: ADAMASZKOWY, ADAMASZKOWY, JADAMASZKOWY, JEDAMASZKOWY
– Wánná y bálija zeschły się doszczętu/ y cieką wszędy. VolcDial 82v.
patrz: BALIA
– Gdy już wszystko było gotowo/ y jeden Murarcżyk gałkę z bánerką już był postáwił/ tedy spadł/ áż mu się mozg ná bruk wysypał. VolcDial 154v.
patrz: BANERKA
– Sieheda bistudoch schon widerkommen. Báwey wszákeś się iuż wrocił (wrociłá). VolcDial 7.
patrz: BAWEJ
– Bęczy mi tu jedna [pszczoła] okolo glowy/ podobno mię nie zákole/ [...] szczknie. Iuźci mię uiádłá. VolcDial 130.
patrz: BECZEĆ, BĘCZEĆ, BĘCZEĆ
– VolcDial 132.
patrz: BELICA, BYLICA, BYLICA
– Day mi białły kołnierz y chustkę. VolcDial 12v.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– TE skory zánieś do biało skornika/ á proś go/ żeby mi je dobrze wygárbował. VolcDial 68.
patrz: BIAŁOSKÓRNIK
– Trägt denn diese Kue oder nicht? A tá krowá cielna/ czyli nie? Ich bin der meinung/ denn sie hat mit dem Viehe gelauffen. Ták rozumiem/ bo bráłá bydło * biegáłá z bydłem. VolcDial 130v.
patrz: BIEGAĆ
– Mieszkáją támo dwáy Bielárze/ (dwie Bielarce) dowiąduy sie miedzy ludźmi/ ktory (ktora) nalepiey bieli. VolcDial 74.
patrz: BIELARKA
– Owosám dziewko/ zánieś to płotno ná bieláwę. Mieszkáją támo dwáy Bielárze (dwie Bielarce) dowiáduy się miedzy ludźmi/ ktory (ktora) nalepiey bieli. VolcDial 74.
patrz: BIELARZ
– Owosám dziewko/ zánieś to płotno ná bieláwę. Mieszkáją támo dwáy Bielárze (dwie Bielarce) dowiáduy się miedzy ludźmi/ ktory (ktora) nalepiey bieli. VolcDial 74.
patrz: BIELAWA
– Vielleicht hastu den Narren fleissiger zugesehen/ als etwas anders. Podobnoś się błaznam pilniey przypátrował (przypátrowáłá) niżeli czemu inszemu. VolcDial 102.
patrz: BŁAZEN, BŁAZEN, BŁAŻEN
– Tylko żebyś mi przyniosł [...] gotowe pieniądze/ bo ná borg álbo ná Cyrográfy niechcę żebyś przedał [zboże]. VolcDial 142.
patrz: BORG, BORG, BORK, BÓRG
– Trägt denn diese Kue oder nicht? A tá krowá cielna/ czyli nie? Ich bin der meinung/ denn sie hat mit dem Viehe gelauffen. Ták rozumiem/ bo bráłá bydło * biegáłá z bydłem. VolcDial 130v.
patrz: BRAĆ
– PAnie Oycze/ proszę/ day mi W. M. nową szátę urobić ná swiętá. Bo mi się stára już zdrápáłá/ á pásámony/ bramy się odproły. VolcDial 62v.
patrz: BRAM, BRAMA
– Albo nie miał co inszego kázáć/ wszak też iego żoná/ corká nosi wielkie kresy/ y letnik ze czteremá bramámi. VolcDial 26v.
patrz: BRAM, BRAMA
– Er schalt auff die hoffart/ auff die grossen blawen Kröse/ vnd auff die verbremten Schörtze. Łájał [ksiądz na kazaniu] ná pychę/ ná wielkie modre kresy/ y ná bramowáne szorce. VolcDial 26v.
patrz: BRAMOWAĆ
– Jetzt könnet jhr schnarchen vnd pochen. Aber habt jhr auch also geschnarchet/ als mans euch geliehen hat. Teraz umiecie brykáć y fukáć. Izáliście też ták brykáli/ kiedy wam pożyczano. VolcDial 92 v.
patrz: BRYKAĆ
– Fragt einen verstendigen bawmeister drumb/ der wird euch wol rahten. Radzcie się mądrego budowniká/ tenci wam porádzi. VolcDial 152v.
patrz: BUDOWNIK
– HErr Bawmeister/ hie [!] auff diesem platz/ wolte ich gern ein hauss bawen/ rathet zu/ wie ich sol anfangen. Pánie Budowniku/ tu ná tym plácu radbych sobie dom postáwił/ poradźcie mi/ jáko mam począć.. VolcDial 152v.
patrz: BUDOWNIK
– A ten [ptak] co ná powietrzu buia/ stojąc ná jednym mieyscu? Jest to Orzeł/ jástrząb/ Rarog/ Krogulec/ Sęp/ Kániá. VolcDial 134v.
patrz: BUJAĆ
– Es steiget auff, es wird donnern Burzy się/ będzie grzmiáło. VolcDial 52v.
patrz: BURZYĆ SIĘ, BURZYĆ SIĘ, BURŻYĆ SIĘ
– Trägt denn diese Kue oder nicht? A tá krowá cielna/ czyli nie? Ich bin der meinung/ denn sie hat mit dem Viehe gelauffen. Ták rozumiem/ bo bráłá bydło * biegáłá z bydłem. VolcDial 130v.
patrz: BYDŁO
– Trägt denn diese Kue oder nicht? A tá krowá cielna/ czyli nie? Ich bin der meinung/ denn sie hat mit dem Viehe gelauffen. Ták rozumiem/ bo bráłá bydło * biegáłá z bydłem. VolcDial 130v.
patrz: BYDŁO
– Ten stáry bzdyk ożenił się zásię. (der alte knasterbard hat er wider gefreyet). VolcDial 115.
patrz: BZDYK
– Moy miły/ powiedz mi szczyrą prawdę/ á wspomniałeś też ná swoję namilszą. Chá/ chá, chá Nie tylko oney/ ále y Oycá y Mátkim był zápomniał. VolcDial 106v.
patrz: CHA
– Konte ich sie bekommen/ ich wolt sie lassen am Back streichen. Bych ją mogłá dostać/ dáłábych ją smágáć * chłostać] ná prągu *kaku. VolcDial 98.
patrz: CHŁOSTAĆ
– Iestem bárzo chor/ y podobno tą chorobą umrę. VolcDial 166v.
patrz: CHOR, CHORY
– (Ich bin kräncklich) Trochem chor (chora). VolcDial 2.
patrz: CHOR, CHORY
– Bo z tych pieszcżkow/ co záwsze przy cycu wyszą/ rzadko co dobrego bywa. VolcDial 21v.
patrz: CYC
– O KRolu Dawidzie/ y o wielkim Olbrzymie Goliácie. VolcDial 101v.
patrz: DAWID
– Lass die Gaertner den Rest vollends dreschen/ unnd lass die Bawren in die Stadt bringen. Niechay ogrodnicy ostátek [zboża] domłocą/ a kmieci niechay záwiozą do miástá. VolcDial 129.
patrz: DOMŁÓCIĆ
– Er ist nicht genug gesaltzen. Nie dosolono jey [pieczeni]. VolcDial 45.
patrz: DOSOLIĆ
– Sie haben schon aussgesungen/ hebt auff/ vn[d] lasst vns gehen in Gottes nahmen. Iużci dośpiewáli/ podnieście [trumnę]/ á podźmy w imię Páńskie. VolcDial 173v.
patrz: DOSPIEWAĆ, DOŚPIEWAĆ, DOŚPIEWAĆ
– Wolałbych dźiesięćkroć umrzeć/ niżeli ták żyć. VolcDial 124.
patrz: DZIESIĘĆKROĆ
– COż to zá ptak/ ktory ták pięknie spiewa? Jest to słowik [...] Czyżyk/ zwoniec [...]. VolcDial 134-134v.
patrz: DZWONIEC, DZWONIEC, ZWONIEC
– Nalepiey też ták/ ábowiem nabogátszy kupcy narychley więc * pospolicie fálluią. VolcDial 151v.
patrz: FALLOWAĆ, FALOWAĆ, FALOWAĆ
– Fuy wyiebány smrodzier/ á nie sromasz się? VolcDial 13v.
patrz: FUJ
– Day sám máły garnuszek/ że polewkę odleję. VolcDial 42v.
patrz: GARNUSEK, GARNUSZEK, GARNUSZEK
– A tyś co? podobnoś szláchćic? (szláchćianká. Gburcżykeś ty/ gburkáś ty. VolcDial 63v.
patrz: GBURKA
– O KRolu Dáwidźie/ y o wielkim Obrzymie Goliáćie. Iáko go Dáwid zábił/ y głowę mu ściął. VolcDial 101v.
patrz: GŁOWACZ
– Die Knochen vnnd Graden würff für die Hunde. Gnaty y jesiory (ości) wyrzuć przed psy. VolcDial 47v.
patrz: GNAT
– So wil ich ihn auch auff die Gasse/ auff den Misthauffen schmeissen. Więc go też wyrzucę ná ulicę/ ná gnojewisko. VolcDial 63v.
patrz: GNOJEWISKO, GNOJEWISKO, GNOJOWISKO
– Vn[d] das kehrig nim auff ein Schauffel/ vnnd wirffs hinauss auf den Misthauffen. A smieci zábierz łopátą/ á wyrzuć ná gnoiewisko. VolcDial 39.
patrz: GNOJEWISKO, GNOJEWISKO, GNOJOWISKO
– Es reisst mich/ ich habe reissen im bauch/ in den därmen/ und umb den Nabel. Gryzie mię/ mam gryzienie wżywocie/ * w żołątku] w trzewách/ y około pępká. VolcDial 162v.
patrz: GRYŹĆ
– Es steiget auff, es wird donnern Burzy się/ będzie grzmiáło. VolcDial 52v.
patrz: GRZMIEĆ
– W niżynách musiemy siać jęczmień/ álbo jarę/ bo mokro tám było bárzo/ y jeszcze nie dobrze uschło. VolcDial 137.
patrz: JARA
– A ten [ptak] co ná powietrzu buia/ stojąc ná jednym mieyscu? Jest to Orzeł/ jástrząb/ Rarog/ Krogulec/ Sęp/ Kániá. VolcDial 134v.
patrz: JASTRZĄB
– Die Knochen vnnd Graden würff für die Hunde. Gnaty y jesiory (ości) wyrzuć przed psy. VolcDial 47v.
patrz: JESIORY
– A potym co? [dawano] Pieczenią wołową/cielęcą/ skopową/ jágnięcą/ wieprzową/ jesiotrową. VolcDial 49.
patrz: JESIOTROWY
– Oto teraz masz drwá/ zápalże teraz w piecu. Czemu się ták kurzy/ álbo piec nie dobry? Kachle się rozpádły. Wziąwszy glinę/ zámász tę dziurę. VolcDial 87v.
patrz: KACHEL, KAFEL, KAFEL
– A wiele masz kokoszy/ gęśi/ káczek/ naśiadek? A nie masz więcey kurcząt/ gąsiąt/ kacząt/ jedno tyle? VolcDial 131.
patrz: KACZĘ
– Co W. M. każe? Idź to káczmarzá/ á powiedz mu żeby mi pieniądze przysłał/ ktore mi winien. VolcDial 92.
patrz: KACZMARZ, KARCZMARZ, KARCZMARZ
– Dobra żono/ zá co dáiećie tę szcżukę/ tego ieśiotrá/ łososiá/ kárpia/ kłeszcżá/ Sędacżá/ Sumá/ węgorzá/ mięntusá/ pstrągá. Co mam dáć zá tę trochę płoćic/ káraskow/ okuniow/ iáżdżow/ linow/ Kiełbikow/ Sliżykow/ mrzewek. Pocżemu rożen śledźi? Kopá rákow? Daćie mi dwánaśćie groszy. Mátko Boża toćby drogie ryby były. VolcDial 39v.
patrz: KARASEK
– A zá co tá furká drew/ karcżow? Zá dwie grzywnie. Cżemu ták drogo? Izali niewidźićie/ jáka to furá/ y jákie kloce? VolcDial 86.
patrz: KARC, KARCZ, KARCZ
– Als man ihn jerzund auffhengen solt/ da kam eine Magd vnd hat ihn loss vom Galgen. Gdy go jusz miano objesić aliszci przyszłá dziewká/ y odprosiłá go od Szubienice. Der Hencker hat ihn erbeten ihm zum Racker knecht. Kát go odprosił sobie zá kátowcżyká. VolcDial 123v-124.
patrz: KATOWCZYK
– Wolę ja kárty gráć/ álbo wárcaby [...]. To przysłucha kostyrom/ nie dziátkom uczciwym. (Das gehört den Spitz buben/ nicht ehrichen kindern). VolcDial 56v.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– A ten [ptak] co ná powietrzu buia/ stojąc ná jednym mieyscu? Jest to Orzeł/ jástrząb/ Rarog/ Krogulec/ Sęp/ Kániá. VolcDial 134v.
patrz: KROGULEC
– A maćie też w nim dźikie zwierzątá? Są tám zájące/ lisy/ kuny/ sobole/ bobry/ sárny. Iest też tám Ielen/ Loś/ Wilk/ Ryś/ Dźiki Wieprz/ Tur/ Báwoł/ Iednorożec/ Miedźwiedź/ Lew/ Słoń. VolcDial 134.
patrz: KUNA
– Mam domá piękne Lisy/ kuny/ wydry/ kroliki/ szkockie koty / byłby z nich kożuch osobliwy. VolcDial 68v.
patrz: KUNA
– Wbiyćie nam też kilká jay ná másło. Ieszcże kokoszy nie zniosły. Niechcą śię látoś nieść/ jáko łoni/ nie wiem cżemu. VolcDial 128v.
patrz: LATOŚ
– Co zá letnik chcesz oblec? Iádámászkowy źielony. Vszárgasz go szpetnie/ bo iest błoto ná dworze. VolcDial 24v.
patrz: LETNIK
– A wsypie śię też wszystko w jednę szkutę? Iesli śię nie wsypie/ tedy muśimy też y lichtan wźiąć. VolcDial 140v.
patrz: LICHTAN, LICHTAN, LICHTON
– Co mam dáć zá tę trochę płoćic/ káraskow/ okuniow/ iáżdżow/ linow/ Kiełbikow/ Sliżykow/ mrzewek. VolcDial 39v.
patrz: LIN
– Pánie teszárzu/ Pan moy kazał was prośić/ jesli sámi przyść nie możećie/ żebyśćie mu towárzyszá przysłáli. Ma stoł popráwić/ heblowáć/ listewki przybić/ przykleić. VolcDial 70v.
patrz: LISTEWKA, LISTEWKA, LISZTEWKA
– W cżymkolwiek záśię PAn Młody y z Pánią młodą W. M. służyć będą mogli/ żadney prace y pilnośći lutowáć nie będą. VolcDial 79.
patrz: LITOWAĆ, LITOWAĆ, LUTOWAĆ
– DZiewko/ zápal mi świecę/ á przynieś mi wody ná nogi. Ey cżyśćieś wyszorowáłá lichtarz/ wey iáko śię łskni. VolcDial 14.
patrz: LŚNIĆ SIĘ, LŚNIĆ SIĘ, ŁSKNIĆ SIĘ, ŁSNIĆ SIĘ, ŁŚNIĆ SIĘ
– A coż zá ptacy są? Kwicżoły álbo Iemiołuchy/ źięby/ wywielgi/ dźięćioły/ śikory/ piegży/ ludarki/ strzyżykowie. VolcDial 135.
patrz: LUDARKA
– A jestże woz gotow/ drabi/ kłonice/ luśnie sąż gotowe? VolcDial 138v.
patrz: LUSZNIA, LUŚNIA, LUŚNIA
– Er schalt auff die hoffart/ auff die grossen blawen Kröse/ vnd auff die verbremten Schörtze. Łájał [ksiądz na kazaniu] ná pychę/ ná wielkie modre kresy/ y ná bramowáne szorce. VolcDial 26v.
patrz: ŁAĆ, ŁAJAĆ
– A mamże tu kotkę wsádźić? Wszák nie chce myszy łápáć/ zástaw lepiey łápicę/ tá iest pewnieysza. VolcDial 14v.
patrz: ŁAPICA
– Náżycżćie mi wászego szpichlerzá ná trzy mieśiące/ dam wam po złotemu od łásztá. VolcDial 145v.
patrz: ŁASZT
– Ieszcże kokoszy nie zniosły. Niechcą śię látoś nieść/ jáko łoni/ nie wiem cżemu. VolcDial 128v.
patrz: ŁONI
– Cżemu śię ludźie żegnáją świętym krzyżem/ kiedy śię łyska? VolcDial 53.
patrz: ŁYSKAĆ SIĘ
– Zebyśćie się nie długo mádrowáły * báwiły) ále żebyśćie rázem oprawszy mogły názáiutrz/ opłokáć y zawieśić. VolcDial 83.
patrz: MADROWAĆ SIĘ
– Po cżemu mędel jay? Po piąći groszy. VolcDial 30.
patrz: MANDEL, MĄDEL, MENDEL, MENDEL, MĘDEL
– MIła dworko/ náleyćie nam ná misę słodkiego mleká/ máślanki. VolcDial 128.
patrz: MAŚLANKA, MAŚLANKA, MAŚLONKA
– Náżći płaszcż y cżapkę/ około piątey przydźi tu záś/ á przynieś mi mętlik. VolcDial 78.
patrz: MENTLIK, MENTLIK, METLIK, MĘTLIK
– Ia więcey nie znam jedno Kruká/ Wroblá/ y nietoperzá. VolcDial 134v-135.
patrz: MENTOPERZ, NIEDOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPYRZ
– Niechay wiążą mocnie/ nie bárzo wielkie snopy/ nie bárzo też máłe/ ále śrzednie/ * miárne. VolcDial 139v.
patrz: MIARNY, MIERNY, MIERNY
– A maćie też w nim dźikie zwierzątá? Są tám zájące/ lisy/ kuny/ sobole/ bobry/ sárny. Iest też tám Ielen/ Loś/ Wilk/ Ryś/ Dźiki Wieprz/ Tur/ Báwoł/ Iednorożec/ Miedźwiedź/ Lew/ Słoń. VolcDial 134.
patrz: MIEDŹWIEDŹ, NIEDŹWIEDŹ, NIEDŹWIEDŹ
– IDź do mielcuchá/ browárni) á pátrz jesli tám jest Mielcarz. Mielcarzu á co robisz? Wárzę piwo/ ożdżę/ zálewam słod. VolcDial 129.
patrz: MIELCARZ
– IDź do mielcucha/ browarni) a patrz jeśli tam jest Mielcarz. Mielcarzu a co robisz? Warzę piwo/ ożdżę/ zalewam słód. VolcDial 129.
patrz: MIELCUCH
– Dobra żono/ zá co dáiećie tę szcżukę/ tego ieśiotrá/ łososiá/ kárpia/ kłeszcżá/ Sędacżá/ Sumá/ węgorzá/ mięntusá/ pstrągá. VolcDial 39v.
patrz: MIENTUS, MIĘNTUS, MIĘTUS, MIĘTUS
– PANie Mierniku/ toć powiedam/ mierzże tá/ żeby áni mnie/ áni Ieo Mośći krzywdá nie byłá. VolcDial 144v.
patrz: MIERNIK
– Nie miękko mi było posłano. Twárdom leżał (leżáłá) áż mię boki bolą. VolcDial 11v.
patrz: MIĘKKO
– A konie pocżęły wierzgáć y skakáć/ że ich woźnicá zátrzymáć nie mogł. Tám przewroćił śię woz/ że śię młyńcem tocżył. VolcDial 136.
patrz: MŁYNIEC
– Morá mię duśiełá. VolcDial 12.
patrz: MORA
– A cośćie pili? Białe/ cżarne/ gdańskie piwo. Fráncuskie/ Moráwskie/ Ryńskie/ Węgierskie/ Hiszpáńskie wino. Muszkátelę y Máłmázyą. VolcDial 49v.
patrz: MOSZKATELLA, MUSZKATELA, MUSZKATELA, MUSZKATELLA
– Cośćie zá gracże mieli. Piszcżki (Trębácże) y skrzypki/ też jednego z multánkámi. VolcDial 50.
patrz: MULTANKI, MULTANKI, MULTIANKI
– Gdy już wszystko było gotowo/ y jeden Murarcżyk gałkę z bánerką już był postáwił/ tedy spadł/ áż mu się mozg ná bruk wysypał. VolcDial 154v.
patrz: MURARCZYK
– Myłem się (myłám się) nie dawno VolcDial 88.
patrz: MYĆ
– O Láźni. Dźisia po obiedźie poydę do łáźni. Chceszli zemną/ tedy się nágotuy/ á przydź w cżás do mnie. Myłem się (myłám się) nie dawno. VolcDial 88.
patrz: MYĆ SIĘ
– Pátrz jáko się pocę/ y jaki brud idźie ze mnie/ własnie jákobych się przez cáły rok nie mył (myłá.) VolcDial 89.
patrz: MYĆ SIĘ
– Iáko W. M. drugi raz przyjedźiesz/ racżże mi w. m. zboża swego náżycżyć przed kim innym. VolcDial 145.
patrz: NAŻYCZYĆ
– A gdźieś był? In der Naerung. W Nerzeiey. VolcDial 9v-10.
patrz: NERZEJA
– A dokąd idźiesz? In die Naerung. Ná Nerzeię. VolcDial 9-9v.
patrz: NERZEJA
– Vyźrzysz nowożeniego swego/ oblubieńcę swoię. VolcDial 12.
patrz: NOWOŻENI
– Niechay odłożą w imię Páńskie. Nuże Dziatki do pácyn/ do lask. ([...] Nu Kinder zu den Rudern/ zu den Stangen). VolcDial 141v.
patrz: NU, NUŻ, NUŻE
– Kanstu auch schon etwas nehen. A umiesz już co szyć? Ich kan eine schlechte nad nehen/ Seumen/ auch etliche schlechte fan tzun. Vmiem szew prosty szyć/ obrąbić/ y kilká prostych wzrokow. VolcDial 72v.
patrz: OBRĄBIĆ
– PAnie Oycze/ proszę day mi W. M. nową szátę urobić ná swiętá. Bo mi się stárá już zdrápáłá/ á pásámony/ bramy się odproły. VolcDial 62v.
patrz: ODPRÓĆ SIĘ, ODPRUĆ SIĘ, ODPRUĆ SIĘ
– A ten [ptak] co ná powietrzu buia/ stojąc ná jednym mieyscu? Jest to Orzeł/ jástrząb/ Rarog/ Krogulec/ Sęp/ Kániá. VolcDial 134v.
patrz: ORZEŁ
– Co to zá kwiát/ źiele/ kierz? Iest to piołun/ Bylicá/ rzeżuchá/ Mák/ Mácierzanká. Cżosnek/ Hániż/ Ostropest/ Bukwicá/ Podrożnik. Slaz/ Miętkiew/ Káruy/ Kopr włoski/ száłwyia/ szcżaw. VolcDial 132v.
patrz: OSTROPES, OSTROPEST, OSTROPEST
– Chłopcze day sám kord/ száblę/ szpadę [...] Pácholci do strzelby. Biy/ zábiy [swada na weselu]. VolcDial 80.
patrz: PACHOLEC
– Siostrá moja dopiero Się uczy prząść [...] A co przędzie? Zgrebi/ páczesi/ len/ konopie. VolcDial 72v.
patrz: PACIESZE, PACZESI, PACZESIE, PACZESIE
– Niechay odłożą w imię Páńskie. Nuże Dziatki do pácyn/ do lask. ([...] Nu Kinder zu den Rudern/ zu den Stangen). VolcDial 141v.
patrz: PACYNA, PACYNA, PACZYNA, PĘCZYNA
– A pántofle moie kędy Z zuy mi pończochy (meine korcken)[rozmowa ze sługą przed snem]. VolcDial 14v.
patrz: PANTOFEL, PANTOFEL, PANTOFLA, PANTOFLA, PANTOFLIA
– Párobku/ przynieś mi náręcze drew. VolcDial 39-39v.
patrz: PAROBEK
– Ledwie mi dáli suchy chleb/ y muśiałem (muśiáłám) wodę żłopáć/ jáko pies. VolcDial 21.
patrz: PIES
– Funffzehn. Piećnaście/ pięcioronaście. VolcDial 3.
patrz: PIĘCIORONAŚCIE
– Nalepszy pływácze narychley toną. VolcDial 57v.
patrz: PŁYWACZ
– Aber die Wanne vnd Balge sind gar vertreuget/ vnd lecken allewegen. Auch etliche bande sind abgesprungen. Hole den Bödger/ vnd lass sie beschlagen/ lass newe bande anschlagen. Ale wánná y bálija zeschły się doszczętu/ y cieką wszędy. Y kilka obręcży spádło. Idź po bednarzá á day je pobić/ niechay nowe obręcży wbije. VolcDial 82v.
patrz: POBIĆ
– Otoś mi rozlał [...] moy inkaust. Poczkay/ powiem ia to vczycielowi! VolcDial 18.
patrz: POCZEKAĆ, POCZKAĆ
– Dayćie się poczestowáć, dobre to od złego powietrza/ y zágrzewa żołądek. Lepiey to smákuje, niżeli kijem w łeb. VolcDial 36.
patrz: POCZESTOWAĆ, POCZĘSTOWAĆ
– Nie potrzebá/ dziękuje W. M. zápoczestowánie. VolcDial 36.
patrz: POCZESTOWANIE, POCZĘSTOWANIE
– Bá pátrz/ iáka tu weż siedzi.Schlag sie todt, vnd mache nicht viel wesens. Zábiyże ią, á nie poczwáruy się. VolcDial 24.
patrz: POCZWAROWAĆ SIĘ
– Vszárgasz go [letnik] szpetnie/ bo iest błoto ną dworze. Vmiém ia obyczáynie chodzic/ do tego się podkászę/ kędyż moiá podkáská? (wo ist mein gürtel?). VolcDial 24v.
patrz: PODKASAĆ SIĘ
– Pożycżęć/ ále pátrz/ byś mi ie nie popsował/ podrápał/ pomázał/ (popsowáłá) Nie stánieć śię żadna szkodá. VolcDial 17.
patrz: PODRAPAĆ
– A choć człowiek iuż stárguie [na targu rybnym]/ tedy przyszedszy Holenderki/ podrzucáią groszem więcey/ y wydzieráią z gársci. VolcDial 40v.
patrz: PODRZUCAĆ
– Tá krucza stráwá niechce ciągnąć [o koniu] A ktory? naręczny? Nie/ ále podsobny. VolcDial 126v-127.
patrz: PODSOBNI, PODSOBNY
– Słyszę/ że kilká okrętow w onegdáyszym szturmie zginęło. Ludźie z trudnośćią uszli. Y wielkie hániebnie drzewá niektore pogruchotał/ niektore z korzeniem y ze wszystkim wyrwał. VolcDial 54v.
patrz: POGRUCHOTAĆ
– Wenn du soltest sehen/ wie meine schultern so braunblaw sind/ sie hat mich also zerschlagen/ vnd zerhundaset/ das ich meine arme nicht kan auffheben. Byś miáłá widzieć/ jáko plecy moje sine/ ták mię potłukłá y pokátowáłá/ że y ręku nie mogę podnieść. VolcDial 99v.
patrz: POKATOWAĆ
– Zono náprośmy kilka dobrych przyjaciół/ ná polánie ogniská/ á poleymy ognisko ["oblewanie" nowego domu]. VolcDial 154v-155.
patrz: POLANIE
– Kędy ták bywa [głód] tám też koniecznie y powietrze musi przybyć. Y owszem/ wszakci już pomiera u tu y owdzie. VolcDial 119.
patrz: POMIERAĆ
– A co wádźi tey krowie/ że ták chuda? Porzućiłá * pomiotáłá. VolcDial 130v.
patrz: POMIOTAĆ
– Iáko sprośnie krety poryli tę lechę. VolcDial 133.
patrz: PORYĆ
– Er hat das getreyde auff dem felde niedergeschlagen/ aussgerissen/ vnd grossen schaden gethan. Zboże ná polu potłukł/ wyrył/ wielką szkodę poczynił [deszcz]. VolcDial 51.
patrz: POTŁUC
– Wenn du soltest sehen/ wie meine schultern so braunblaw sind/ sie hat mich also zerschlagen/ vnd zerhundaset/ das ich meine arme nicht kan auffheben. Byś miáłá widzieć/ jáko plecy moje sine/ ták mię potłukłá y pokátowáłá/ że y ręku nie mogę podnieść. VolcDial 99v.
patrz: POTŁUC
– Podayże powąz/ á przyćiągay go dobrze/ jeszcże lepiey/ ták dobrze. Idź ty podle wozá/ á podpieraj go wydłámi/ żeby śię nie przewroćił. VolcDial 138v.
patrz: POWĄZ
– Toć szkodá/ godnić byli dłuższego żywotá. Stárzec niektory zgrzybiáły/ stára bábá. Tychći nie szkodá/ niechay stárzy młodym ustępują. Stryy/ Wuy/ Powinowáty/ Szwágier/ Ziemek moy vmárł. VolcDial 171.
patrz: POWINOWATY
– Niechaj ci dádzą białe poszewski/ á powlecz poduszki/ tákże y zwierzchnią y spodnią pierzynę. VolcDial 14.
patrz: POWLEC
– Muszę pieluchy práć/ y powoynik chędogo trzymáć. (Ich musz die Windeln waschen/ vnd das windelband rein halten.) VolcDial 76.
patrz: POWOJNIK
– Naymićie tragárze/ á niechay powynoszą. VolcDial 144.
patrz: POWYNOSIĆ
– Ich muss das Kind tragen/ wiegen/ die windel waschen. Muszę dziecię piástowáć/ kołyssáć/ pieluchy práć. VolcDial 23.
patrz: PRAĆ
– A coć śię zda? jeżeli dobre? Iest [piwo] bárzo podłe słotkie/ kwáśne/ gorzkie/ mocne/ przygorzáłe. Trąći kłodą. Nie ma chmielu dostátek. VolcDial 34v.
patrz: PRZYGORZAŁY
– A już te száty wysztukowáne/ * wyknycżkowáne?) Iuż Páni/ jedno w koćieł z nimi. Nátrzeć je było dobrze mydłem. Nátárlimći práwie postátku. Mieszayże je cżęsto/ niechay nie przygorzeią. VolcDial 84.
patrz: PRZYGORZEĆ
– Chłopcze nie spal mi pieczeni. Pokropże ią czásem tłustem/ á przygrzeb węgła/ nie siedź by pień... VolcDial 39.
patrz: PRZYGRZEBAĆ
– Ma stoł popráwić/ heblowáć/ listewki przybić/ przykleić. NIechay tu prydźie zdun/ á piec niechay zálepi y zámáże gliną wewnątrz y zewnątrz... VolcDial 70v.
patrz: PRZYKLEIĆ, PRZYKLEIĆ, PRZYKLIIĆ
– Okręt y wszytkie towáry nam pobrano/ w żelázá nas włożono/ y ná gálery przykwoano. VolcDial 150.
patrz: PRZYKOWAĆ
– Chciałem [...] go [ząb] dáć wyrwáć/ álić mi się przyłomił. VolcDial 162.
patrz: PRZYŁOMIĆ SIĘ
– Iuż mam wszytko/ co do tego przysłucha/ pułtynek nowy piękney wkłádáney roboty... VolcDial 72.
patrz: PRZYSŁUCHAĆ
– Iedney Pániey [aktorce] bárzo pięknie przystoiáło/ umiáłá się ták żáłośnie stáwić/ przysiągłby kto/ żeby poprawdzie było. VolcDial 102.
patrz: PRZYSTAĆ, PRZYSTOIĆ
– Iedney Pániey bárzo pieknie przystojáło/ umiáłá się ták żáłośnie stáwić/ przysiągłby kto/ żeby poprawdzie było. VolcDial 102.
patrz: PRZYSTAĆ, PRZYSTOIĆ, PRZYSTOJEĆ
– Oto oskub tę gęś [...] Pierze schoway osobno/ á puch (kwáp) też osobno. VolcDial 42.
patrz: PUCH, PUSZ
– Tego nie dopuszcżę/ bo ja wiem/ że będźiećie pustowáć/ y jedno drugiemu złość wyrządzáć. VolcDial 55v.
patrz: PUSTOWAĆ
– A chcećie krew puśćić? Chcę/ tu ná tey ręce. Ale nie bárzo mię tnicie/ á nie chybiayćie żyły/ boć pewnie omgleię. Nie boyćie się/ trafięć ją dobrze. Wielkie to puszcżadło maćie/ ucżyni to wielką dźiurę. VolcDial 89v.
patrz: PUSZCZADŁO
– A ten [ptak] co ná powietrzu buia/ stojąc ná jednym mieyscu? Jest to Orzeł/ jástrząb/ Rarog/ Krogulec/ Sęp/ Kániá. VolcDial 134v.
patrz: RARÓG
– Kędy drwá rąbią/ tám muszą wiory pádáć. VolcDial 117v-118.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– HERr wolt jhr dies Holtz hawen lassen. Pánie/ á dacie te drwá rąbić? VolcDial 86v.
patrz: RĄBIĆ
– Es ist noch raum genug gewesen. Było jeszcże rumu *mieyscá dosyć.]. VolcDial 101v.
patrz: RUM
– Es ist bey mir kein raum für Gäste. Niemasz u nie rumu *mieyscá] dla gości. VolcDial 109v.
patrz: RUM
– Poććiwy mieszcżánin/ rzemiesłnik/ gbur/ żołnierz. VolcDial 76.
patrz: RZEMIESŁNIK, RZEMIEŚLNIK, RZEMIEŚLNIK, RZEMIĘSŁNIK, RZEMIĘŚLNIIK
– Oto idą Szermirze á chcemy pátrzyć iáko szermują. VolcDial 58.
patrz: SERMIERZ, SZELMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIERZ, SZERMIRZ, SZYRMIERZ
– A ten [ptak] co ná powietrzu buia/ stojąc ná jednym mieyscu? Jest to Orzeł/ jástrząb/ Rarog/ Krogulec/ Sęp/ Kániá. VolcDial 134v.
patrz: SĘP
– Niechay mi też urobi parę nowych trzewikow z smárowánego rzemienia. VolcDial 67v.
patrz: SMAROWANY
– Przynieś mu oponę/ á niechay woz przykryje. Bráćie pomoż mi smárowáć/ żebych śię tym rychley odpráwił. A smolnicę kędy masz? á jest też smołá w niey. Iest to dobry dźiegieć. VolcDial 126.
patrz: SMOLNICA, SMOLNICA, SMÓLNICA
– Vkaż twoy skripturał popráwię moiego piorá. Iest tępy/ y do tego szcżerbáty/ záostrz go trochę. VolcDial 17v.
patrz: SZCZERBATY
– Szostanasta rozmowá/ o grániu. VolcDial 55.
patrz: SZÓSTANASTY
– A potym co? Rozmáitą zwierzynę wárzoną y piecżoną/ misę ták pełno nákłádźioną że ją chłop ledwie uniosł. Piecżenią wołową/ ćielęcą/ skopową/ jágnięcą/ wieprzową/ jeśiotrową. Zájącá piecżonego y szpikowánego. VolcDial 49.
patrz: SZPIKOWANY
– A trzećia potráwá ktora byłá? Ostátnia potráwá byłá pástetá/ schab/ (szynka) mięso z rosołu (solone) ozor wołowy/ głowizná wieprzowa/ y kiełbásy z gorcżycą. VolcDial 49v.
patrz: SZYNKA
– Zleś z wozá/ zsadź pirwey dźieci. Nogi mi śćierpły/ * śćiarniáły * usnęły) nie mogę ná nich stać. VolcDial 127v.
patrz: ŚCIARNIEĆ
– A coż mu ucżynią? Objeszą go nogámi wzgorę jáko żydá. Zetną go/ rospalonemi kleszczámi będą tárgáć/ ná koło go wpletą będą go czwiertowáć/ spalą go. VolcDial 122.
patrz: ŚCIĄĆ
– O KRolu Dáwidźie/ y o wielkim Obrzymie Goliáćie. Iáko go Dáwid zábił/ y głowę mu ściął. VolcDial 101v.
patrz: ŚCIĄĆ
– Sćiel łoże/ cżyliś iuż posłáłá. Iuśći posłano. Niechay ći dádzą białe poszewki/ á powlecż poduszki/ tákże y zwierzchnią y o spodnią pierzynę. VolcDial 14.
patrz: ŚCIELIĆ
– Zleś z wozá/ zsadź pirwey dźieci. Nogi mi śćierpły/ * śćiarniáły * usnęły) nie mogę ná nich stać. VolcDial 127v.
patrz: ŚCIERPŁY
– Slisko jest ná dworze/ trzebá bárzo ostrożnie chodźić. Padłem (pádłám) ták szkárádnie/ żem ledwie zásię mogł (mogłá) wstáć. VolcDial 52.
patrz: ŚLISKO
– Co mam dáć zá tę trochę płoćic/ káraskow/ okuniow/ iáżdżow/ linow/ Kiełbikow/ Sliżykow/ mrzewek. Pocżemu rożen śledźi? Kopá rákow? VolcDial 39v.
patrz: ŚLIŻYK
– Ale proszę/ nie miey mi W. M. zá złe/ że W. M. spełnić nie mogę/ bom jeszcże nie śniadał. Siądźćie do nas/ á jedzćie kąsek. VolcDial 78.
patrz: ŚNIADAĆ
– Ustrzygnicie mi włosy/ nie wysoko/ ani nisko/ ale śrzedno. VolcDial 90v.
patrz: ŚRZEDNIE, ŚRZEDNIO, ŚRZEDNO
– Posłał W. M. połowicę/ á ostátká ma W. M. poczekáć aż do śrzodpostu. VolcDial 93v.
patrz: ŚRZÓDPOST
– Domowe motowidło/ jákiego tu pospolićie używáją/ ále ná tándetne motowidło nie motamy. VolcDial 73.
patrz: TANDETNY
– Masz mi drwá nosić ná gorę. A wysoko? Jedno ná dwá wschody ná dwie trepie. VolcDial 16/2 /87,144.
patrz: TREP, TREPA
– Es bullert etwas/ das ich erwachte/ darnach kondte ich nicht wider einschlaffen. Trzáskáło coś/ áżem ocknął/ (ockłá) potym niemogłem (niemogłám) zásię vsnąć. VolcDial 11v.
patrz: TRZASKAĆ
– Auch die Kirche ist weggebrent/ vnd die glocken zerschmoltzen/ das fewer hat man vber drey Meilen sehen können. Y Kościoł zgorzał/ y zwony się rostopiły ogień było widzieć dáley niż ná trzy mile. Nie dziw ci to/ bo tákie było trzáskanie/ jákiegom jáko żyw [...] nie słyszał [...]. VolcDial 53.
patrz: TRZASKANIE
– Teraz tu Kśiążę wjedźie ze trzemá sty koni. VolcDial 58v.
patrz: TRZYSTA
– Poydź lepiey zemną do zwierzyńcá. A maćie też w nim dźikie zwierzątá? Są tám zájące/ lisy/ kuny/ sobole/ bobry/ sárny. Iest też tám Ielen/ Loś/ Wilk/ Ryś/ Dźiki Wieprz/ Tur/ Báwoł/ Iednorożec/ Miedźwiedź/ Lew/ Słoń. VolcDial 134.
patrz: TUR
– A kędyż jest/ nie widzęć go? Leży kędyś w chrośćie/ w jámie. Poydź jedno bliżey/ tedy go uźrzysz. VolcDial 134.
patrz: UJRZEĆ, UJRZEĆ, UJZDRZEĆ, UJZRZEĆ, UJŹREĆ, UJŹRZEĆ, UŹRZEĆ
– Jużći ni teraz/ chwáłá Bogu/ troche ulgło. VolcDial 90v.
patrz: ULGNĄĆ, ULGNĄĆ, ULNĄĆ
– Dźiatki zewłocżćie śię/ á vmyćie[!] nogi. VolcDial 14.
patrz: UMYĆ
– Ná káżdy dźień się/ upija nie dba nic o gospodárstwo. VolcDial 115.
patrz: UPIJAĆ
– Więc naymićie jáką szkutę/ á urządźćie Styrniká. VolcDial 140v.
patrz: URZĄDZIĆ
– A jákoż dźiewko/ chceszże u mnie zostáć ná drugie pułroká/ tedy mi powiedz/ ábych się ná to spuśćiłá. Albo jesliś się gdźie indźiey urządźiłá/ tedy mi też powiedz/ ábych się o inszą stáráłá. VolcDial 98.
patrz: URZĄDZIĆ SIĘ
– Co zá letnik chcesz oblec? Iádámászkowy źielony. Vszárgasz go szpetnie/ bo iest błoto ná dworze. VolcDial 24v.
patrz: USZARGAĆ
– Vznoiłem śię/ áż mi koszulá od potu mokra. VolcDial 57v.
patrz: UZNOIĆ SIĘ
– Dostańćie kędy chłopá/ co wam pomoże wáłkowáć/ ja sámá będę náwijáłá ná wáłki. VolcDial 85.
patrz: WAŁKOWAĆ
– A niewiesz kędy dobrą Wałkownicę? prásę. VolcDial 85.
patrz: WAŁKOWNICA
– Mich düncket/ es Spocket in der kamer. Zda mi się/ iż wánkuię w tey komorze [o spaniu w nocy]. VolcDial 12.
patrz: WANKOWAĆ
– Handluje [kupiec] drzewem [...] Wanczosem/ klepkámi/ Wásiekámi/ pipełkámi [...] (mit wagenschosz klapholtz/ mit faszholtz/ mit Pferffenholtz). VolcDial 147.
patrz: WAŃCZOS
– Handluje drzewem [...] Wanczosem/ klepkámi/ Wásiekámi/ pipełkámi [...] mit Wagenschosz/ klapholtz/ mit faszgoltz/ mit Pferffenholtz... VolcDial 147.
patrz: WASIEK
– Iest to Lobodá/ pokrzywá/ oset/ łopian. Nárwi trochę * nieco) kwiatkow/ uwiję wieniec/ wąchádło. VolcDial 133.
patrz: WĄCHADŁO
– Stárá bábá bierze młodego chłopá/ co jeszcże wąśika nie ma/ mogłáby być mátką jego. Stáry śiwy cżłowiek poymuje młodźiuchną dźiewecżkę/ o ośminaśćie lat. Będźie tám śmiechu dosyć. VolcDial 76v.
patrz: WĄSIK
– Iużći jeden leży/ chwałá Bogu/ á chcemy drugiego gonić? Niechay idźie do wciornastkich złych duchow/ my poydźiemy swą drogą. VolcDial 106.
patrz: WCIORNASKI, WCIORNASTKI, WCIORNASTY
– Weycie/ jáko to drwá sękowáte. VolcDial 87.
patrz: WEJ, WEJCIE
– Ey czyścieś wyszorowáłá lichtarz/ wey iáko się łskni [gospodarz do dziewki]. VolcDial 14.
patrz: WEJ, WEJCIE
– Der mittelste. Weśrzedny. VolcDial 4.
patrz: WEŚREDNI, WEŚREDNI, WEŚRZEDNI, WEŚRZEDNY
– Oto macie siedm/ wszak zapłacone. Dajcie ośm/ a porwoniście Panu Bogu. Wsypcie mi je [ryby] w węborek. Bodajżeście je zdrowi strawili. VolcDial 40.
patrz: WĘBOREK
– Acoż niesiesz w twym koszyku w węborku? VolcDial 17.
patrz: WĘBOREK
– DWudźiesta y dźiewiąta Rozmowá. O wędrowániu y o drogách. VolcDial 102v.
patrz: WĘDROWANIE
– Izali tego niewiećie, jeden wiárdunek czyni dwánaśćie groszy. Toć bárzo drogo. VolcDial 38.
patrz: WIARDUNEK, WIARDUNK, WIARDUNK, WIERDONK, WIERDUNK, WIERDUNK
– A zá cosz to mięso? Zá trzy wierdunki. VolcDial 38.
patrz: WIARDUNEK, WIARDUNK, WIARDUNK, WIERDONK, WIERDUNK, WIERDUNK
– Albo kup wołowinę/ ćielęcinę/ wieprzowinę/ szkopowinę, jágnięćinę. Cżwierć skopowego mięsá, pułjágnięćiá. VolcDial 36v.
patrz: WIEPRZOWINA
– Niechcą wierzchem wrzeć od wielkiey tłustośći. Day sám dunice y wierćioch. A nie wierćisz? wierć maszli wierćieć/ albo niechay. VolcDial 42v.
patrz: WIERCIOCH
– Wiory też pięknie zgarni ná gromadę [rąbanie drew]. VolcDial 87v.
patrz: WIÓR
– Bá y wárkocże twoie pełne są gnid. Niewiem skąd śię te wszy bierza. Wszák śię cżeszę máło nie ná káżdy dźień/ y każę sobie wiskáć. VolcDial 23.
patrz: WISKAĆ
– Iuż nam wszytko/ co do tego przysłucha/ pułtynek nowy piękney wkłádáney roboty [do szycia]. VolcDial 72.
patrz: WKŁADANY
– PAnie Włodarzu/ á jákoż około nászey roboty/ á dałeś już zoráć? VolcDial 136v.
patrz: WŁADARZ, WŁODARZ
– Zánieś to futro do postrzygácżá. Owo sám przyniosłem (przyniosłám) trochę sukná radbych (rádábych) żeby je postrzyżono. A mocżone. Ieszćże nie/ muśićie je sámi wmocżyć. Z stąpi śię tu przynamniey ze trzy cżwierći. VolcDial 69.
patrz: WMOCZYĆ
– ...kup wołowinę/ cielęcinę/ wieprzowinę... VolcDial 36v.
patrz: WOŁOWINA
– Tákie okrutne wrácanie/ [mam] bez máłam dzisia płuce z wątrobą nie wyrzucił. VolcDial 126v.
patrz: WRACANIE
– Iużci ryby wráją. Więc niechay pięknie wywráją. VolcDial 42.
patrz: WRAĆ
– Niewiásty y dzieci ták wrzeszczáły krzyczały/ że człowiek/ y własnego słowá nie mogł słyszeć. VolcDial .
patrz: WRZESZCZEĆ, WRZESZCZYĆ
– A kiedy się okázia tráfi/ tedy pisz do mnie/ álbo wskázuy do mnie/ abych mogł (mogłá) wiedźieć/ jáko śię masz. VolcDial 102.
patrz: WSKAZOWAĆ, WSKAZYWAĆ
– DIese felle bring hin zum Weissgerber/ und bitte ihn/ er wolle sie mir wol aussgerben/ vnd das ich sie mit dem ersten mag wider bekom men. TE skory zánieś do biało skorniká/ á proś go/ żeby mi je dobrze wygárbował/ á żebych je co narychley mogł (mogłá) zaś dostáć. VolcDial 68.
patrz: WYGARBOWAĆ
– Meister/ hie bringe ich euch ein pahr Bockfell/ die solt ihr wol aussgerben/ vn[d] das sie nicht verwechselt werden. Mistrzu/ oto wam niosę parę kozłowych skor/ macie je dobrze wygárbowáć á żeby ich nie odmieniono. VolcDial 68.
patrz: WYGARBOWAĆ
– A coż zá ptacy są? Kwicżoły álbo Iemiołuchy/ źięby/ wywielgi/ dźięćioły/ śikory/ piegży/ ludarki/ strzyżykowie. VolcDial 135.
patrz: WYWIELGA
– Vnd den Backenbart schert weg mit dem Schermesser. A brodę ná jágodách ogolcie brzytwą. Aber schneid mir die Gurgel nicht ab. A nie zárznicie mię w gardziel. VolcDial 90v.
patrz: ZARZNĄĆ
– Thue die Hüner ab. Zárzni kury. Ich hab sie schon abgethan. Iużemci je zárznął (zárzłá.). VolcDial 42.
patrz: ZARZNĄĆ
– Morgens frü wils Gott sobald der tag anbricht. Jutro da Pan Bog/ skoro záświta (rowno zedniem). VolcDial 6.
patrz: ZAŚWITAĆ
– Zmyyże mi głowę/ owo sám ług y mydło. Omyyże mię wszędy/ już ja wylázę/ już ja mam dosyć. VolcDial 91.
patrz: ZMYĆ
– Nie rad (rádá) tám idę/ boję się/ bych się nie záráźił (záráźiłá.) [...] A wieszże co/ pocżekay jeszcże áż zá tydźień tedy się zmyjesz zemną. Poślemy sobie po Láźiebniká álbo Bálwierzá. VolcDial 88v.
patrz: ZMYĆ SIĘ
– Nie będźieszli dobry/ tedyć te száty wezmę/ y dam je ktoremu chłopięćiu żebráckiemu/ á ty nágo będźiesz chodźił. VolcDial 60v.
patrz: ŻEBRACKI
– Ledwie mi dáli suchy chleb/ y muśiałem (muśiáłám) wodę żłopáć/ jáko pies. VolcDial 21.
patrz: ŻŁOPAĆ