Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
SolGeom I 1683 oryginał
Geometra polski to iest nauka rysowania, podziału, przemięniania, y rozmierzania Liniy, Angułow, Figur, y Brył pełnych. Podany do druku przez X. Stanisława Solskiego, Societatis Iesu, w Krakowie Roku MDCLXXXIII [1683]

http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=1723&dirids=1, http://polona.pl/item/12027217/10/, http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=117721&from=FBC
Odnotowano 227 cytatów z tego źródła
– Skálá: Scala. Miárá na Máppách, y ábrysách Architektonickich, y Geometrycznych, w piędzi, w łokcie, w laski, w stáiá, w łany, álbo w mile, według ktorych odległość mieyscá, álbo części od części; pomiar liniy, y budynkow, do wiádomości przychodzi. SolGeom I 7.
patrz: ABRYS, ABRYSA
– Jmioná y názwiská Liniy, Angułow, y Figur, tákem ákkomodował, áby nie trudniły własnego ich wyrozumięnia, áni pámięci nie fátygowáły: iakie są zebráne porządkiem obiecádła w Zábáwie pierwszey. SolGeom I 12 nlb..
– Axis. Axis.Oś, linia srzednia w figurách pełnych; álbo w bryłách, od wierzchu do srzodká Bázy. SolGeom I 2.
patrz: AKSIS
– AKus mágnesowa. Acus magnetica. Igiełká, álbo strzałká mágnesem nátárta. Iáka w kompásách kościánych zwyczáynych bywa. SolGeom I 1.
patrz: AKUS
– Alhidádá. Alhidada. Liniia z Celámi: Liniia cele máiąca, przez ktorą Geometrá liniie wzrokiem prowádzi. Dyoptra. SolGeom I 1.
patrz: ALHIDADA
– Poboczny anguł. Angulus deincops. Iakie są około linii, postawioney iednym końcem, na drugiey. SolGeom I 5.
patrz: ANGUŁ
– Anguł płáski. Angulus planus; iáki iest káżdy ná tablicy, álbo ná czym rownym, zrysowány. SolGeom I 1.
patrz: ANGUŁ
– Anguł płáski, dzieli się ná Krzyżowy, Ostry, y Rozwárty. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł dzieli się ná pełny y płáski. Pełny iest między ściánámi, iákiey figury pełney, álbo Bryły. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł Sferyczny. Angulus Sphaericus. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Anguł cyrkułowy Angulus Circuli. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Anguł krzyżowy. Angulus rectus. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Anguł pułcyrkułowy zowie się anguł ktory Dyameter CL i połcyrkuł CTL zawiera. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Sferyczny anguł. Sphericus Angulus, Anguł ktory składaią dwa cyrkuły nawiększe Sfery. SolGeom I 7.
patrz: ANGUŁ
– Anguł. Angulus. Kąt. SolGeom I 1.
patrz: ANGUŁ
– W Tryangule, Rozwartokątnym BCD kwadrat na ścianie BD przeciwney angułowi rozwartemu C większy iest niż dwa drugie kwadraty na drugich dwoch ścia nach (BC, CD). SolGeom I 264.
patrz: ANGUŁ
– Anguł pełny. Angulus solidus, iaki iest, w figurach pełnych albo w Bryłach. SolGeom I 1.
patrz: ANGUŁ
– Pełny anguł: Czytay: Anguł pełny. SolGeom I 5.
patrz: ANGUŁ
– Anguł naprzemiany. Alternus. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Anguły Płaskie, insze są Przeciwne, albo przeciwko położone LCV, KCV; także LCK, VCF; ktore zawierają, dwie liniie LF, VK, spolnie się przecinaiące w punkcie C. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł poboczny. Angulus deinceps. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Ostry ánguł: Actus angulus. Mnieyszy od krzyżowego. SolGeom I 5.
patrz: ANGUŁ
– Anguł płaski: iest dwuch liniy [TC, CL] ná rowney płászczyźnie ztykáiących się iednymi końcámi [C] náchylenie zoboplne drugimi [L, T]. SolGeom I 14-15.
patrz: ANGUŁ
– Obserwuy że tákiego tryángułu Dwuściennorownego ánguł T, iest piąta cześć dwuch ángułow krzyżowych; to iest 36. gradusow, iákich kwádráns ma 90. SolGeom I 108.
patrz: ANGUŁ
– Rozwárty ánguł. Obtusus angulus. Anguł większy niż krzyżowy. SolGeom I 6.
patrz: ANGUŁ
– Liniie [TC, CL] ánguł [C] záwieráiące, zowią się boki, álbo ściány ángułowe. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁOWY
– Animella. Animella: Zamek do pompy. SolGeom I 2.
– Skálá: Scala. Miárá na Máppách, y ábrysách Architektonickich, y Geometrycznych, w piędzi, w łokcie, w laski, w stáiá, w łany, álbo w mile, według ktorych odległość mieyscá, álbo części od części; pomiar liniy, y budynkow, do wiádomości przychodzi. SolGeom I 7.
– Area. Area. Pole, Plác, płászczyzná. SolGeom I 2.
patrz: AREA
– Z tego kwadratu wyciągniona Arythmetycznie Radix, to iest ściana: iest Synus Gradusow 45. SolGeom I 165.
– Dwie figury Arithmetyczne zá punktámi trochę oddzielone ku prawey ręce, służą z poprzedzáiącymi figurámi Połdyámetrowi [..]. SolGeom I 76.
– Astrolab. Astrolabium. Instrument Astronomiczny. SolGeom I 2.
patrz: ASTROLAB
– Wszelki cyrkuł [...] dzielą Geometrowie, y Astronomowie, na 360 części, ktore Gradusami zowią. SolGeom I 73.
patrz: ASTRONOM
– Kwadrans: Quadrans. Czwarta część cyrkułu. Figura y Instrument Geometryczny, Astronomiczny. SolGeom I 4.
– Bazá. Basis. liniia w tryángule, ná ktorey dwá boki stoią: służy toż názwisko, y spodom figur pełnych. SolGeom I 2.
patrz: BAZA
– Pryzma: Prisma: Bryłá z wielu pol złożona; ktorych dwá ná końcách (bázámi názwáne) są y rowne, y podobne, y rowno odległe oraz; insze záś (które bokámi zowią) są podłużne kwádraty. SolGeom I 6.
patrz: BAZA
– Pole iákieykolwiek części [...] sfery [...] iest rowne cyrkułowi, ktorego połdyámeter iest liniia [...] od wierzchu [...] pzeciągniona do obwodu cyrkułu [...] ktory iest wárgą, álbo Bázą tákowey części Sfery. SolGeom I 279.
patrz: BAZA
– Dwie liniie mogą bydż sobie co raz bliższe, á nigdy się w kupę nie zeydą, áni przetną. SolGeom I 228.
patrz: BLISKI
– Bryłá. Corpus. Sztuká, Figurá Pełna. SolGeom I 2.
– Anguł pełny. Anguluis solidus, iáki iest w figurách pełnych; álbo w Bryłách. SolGeom I 1.
– GEOMETRA POLSKI TO IEST NAVKA RYSOWANIA, PODZIAŁU, PRZEMIĘNIANIA, y ROZMIERZANIA Liniy, Angułow, Figur, y Brył pełnych. SolGeom I k. tyt..
– Nástępuią Náuki Architektom, y Geometrom ták potrzebne, że ich nieumieiętność miáłá by bronić tákiey Professyi. SolGeom I 187.
patrz: BRONIĆ
– Mosiężney, y Srebrney [linii] nie rádzę vżywáć, gdyż psuią oczy, y brudzą pápier. SolGeom I 30.
patrz: BRUDZIĆ
– Architekt polski [...] Przestrogi budownicze od Fundamentow, aż do dáchow oznáymuie. SolGeom I 288.
– Máppá: Mappa: Zrysowánie plácow Budynkowych, Gránic, Powiátu, Krolestwá, Ziemie cáłey. SolGeom I 4.
patrz: BUDYNKOWY
– Gruntrys. Planta. Zrysowánie fundámentu Budynkowego. SolGeom I 3.
patrz: BUDYNKOWY
– NAd 45. gradusow Tángense ED, dálsze się tu nie dzielą, gdyż do nawyższych budynkow [iáko Architekt Polski pokaże] nie trzebá bárdziey przyczyniáć wielkości sztuk budynkowych, nád tę ktorą połkwádránsá, to iest 45. gradusow, wydáią. SolGeom I 79.
patrz: BUDYNKOWY
– Pinnácydya: Pinnacidia. Cele, przez ktore Geometrá liniie wzrokiem prowádzi. SolGeom I 5.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Moie nacelnieysze przedsięwzięcie, same Práxes tráktowáć. SolGeom I Przedmowa.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– KWádráns, Kwádrat, álbo Plánimetrum W, z liniyką celową CB [...] ták postaw. SolGeom I . 36.
patrz: CELOWY
– Bok ieden [...] Instrumentu W postaw [..] patrząc [...] A nie rucháiąc Instrumentu przez tęż liniykę celową. SolGeom I 37.
patrz: CELOWY
– Będziesz miał dwá centrá P, E, w ktore wbiiesz dwie igły álbo ćwieki. SolGeom I 144.
patrz: CENTR, CENTRUM
– CEntrá odbicia, zowią Geometrowie punktá, do ktorych wszystkie cieńciwy odbite Ellipsy, Páráboli, y Hiperboli, schodzą się w kupę. SolGeom I 153.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Dwie liniie z centrow P, F, wyprowádzone do obwodu Ellipsy [...] są obiedwie społem, rowne długości Ellipsy. SolGeom I 144.
patrz: CENTR, CENTRUM
– CEntrum [O] ciężkości połcyrkułu płáskiego, iest rożne od [E,] centrum ciężkości sámego połobwodu cyrkułu. SolGeom I 275.
patrz: CENTR, CENTRUM
– PRZESTROGA o Centrách, y Lunetách Voluty. SolGeom I 156.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Semidyámeter: Semidiameter; Połdyámeter: Promień w Cyrkule od centrum do obwodu. SolGeom I 7.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Zátocz pierwszą lunetę kwádránsową BY, od B, do Y [...] áż do ostátniey lunety RN, z centrow wspácznych 4, 3, 2, 1. SolGeom I 155.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Postawiwszy cyrklá nogę iednę ná I. piewszym centrze; á drugą ná N, kędy cyrkulik przecina krzyżá rámię CV, zátocz lunetę pierwszą NK. SolGeom I 154.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Znáyduie się v Geometrow bogátych w Instrumentá: Cyrkiel proporcyonálny, z centrum ruchomym. SolGeom I 69.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Horyzont. Horizon. Liniia w poł przecináiąca niebo przy zięmi. SolGeom I 3.
– Tey Náuki chwalebnie vżyiesz do ordynowánia szerokośći y długośći budynkow, bez vszczerbku plácu w takowym obwodźie, iáko szerzey Architekt wywiedźie ná swoim mieyscu ẃ ostátniey swoiey Zábáwie. SolGeom I 221.
– CEntrum [O] ciężkości połcyrkułu płáskiego, iest rożne od [E,] centrum ciężkości sámego połobwodu cyrkułu. SolGeom I 275.
– Anguł cyrkułowy Angulus Circuli. SolGeom I 2.
patrz: CYRKUŁOWY
– POCZYNAIĄCY GEOMETRA niech sobie tymi dwiemá definicyámi, nie záprząta głowy. SolGeom I 10.
patrz: DEFINICJA
– Ná linii CBDE [...] niech będzie deszczułka dłuższa trochę niż łokieć [...]. SolGeom I 116.
– Dyágonálna liniia. Diagonalis. Węgielna. nadłuższa liniia w kwádratách, y w inszych wielościennych figurách, między ángułámi przeciwnymi. SolGeom I 2-3.
patrz: DIAGONALNY
– Dodekáedr: Dodecàédrum: Bryłá dwunastą piąciokątow rownych y doskonáłych záwárta: Może się zwáć iednym słowem: Dwunastopiąciokąt. SolGeom I 2.
patrz: DODEKAEDR
– Dorysowawszy kwádratow CE, między LC, y TS, á TF między TL, y TC. Te kwádraty CE, TF, są dwá rázy większe od tryángułu CTL. SolGeom I 258.
patrz: DORYSOWAĆ
– Duplikowáć: Bráć dwá rázy wielkość iednę. SolGeom I 2.
– Pięć tylko iest figur pełnych doskonáłych, ktore sferá obiąć może. Czworotryánguł, Kostká, Ośmiotryánguł, Dwánaściopiąciokąt, Dwádziestotryánguł. SolGeom I 278.
– Icosáedr, álbo dwádźieściotryánguł, iest figurá pełna, ktorą dwádzieściá pol tryángułow iednákowych y rownościennych, záwieráią w ten sposob sporządzonych, iáko ná figurze. SolGeom I 24.
– Dwánaściopiąciokąt. Dodecaëdrum. Figurá pełna, ze dwunastu piąciokątow złożona. SolGeom I 2.
– Ná dáney linii [...] Rombusá to iest Czwártak álbo Kwádrat dwoykątnorowny [...] zrysowáć [...]. SolGeom I 112.
– Drugi krzyżyk, zowią Dwoymillion; trzeci, troymillion [.... SolGeom I III, 83.
– Dwunastokąt w cyrkule dánym zrysowáć. SolGeom I 14.
– Dodekáedr: Dodecàédrum: Bryłá dwunastą piąciokątow rownych y doskonáłych záwárta: Może się zwáć iednym słowem: Dwunastopiąciokąt. SolGeom I 2.
– Zdánych dwoch liniy nierownych, tryánguł dwuściennorowny, postáwić. SolGeom I 12.
– NAVKA XLI. Dwiemá liniiom wiádomych części w liczbie (we 3. náprzykład y 6. łokci) ználeść trzecią nieprzerwánie proporcyonálną. WTorą (6.) multyplikuy wsię (to iest 6 przez 6) á produkt (36.) dywidowány przez pierwszą liniią (3,) da (12,) trzećią proporcyonálną. Gdyż iáko 3. do 6. ták 6. Do 12. SolGeom I 51.
patrz: DYWIDOWANY
– Wtora część, záwiera w sobie Dzielenie liniy prostych, y cyrkułowych ná części rowne, y proporcyonálne. SolGeom I 28.
patrz: DZIELENIE
– Kto záś sobie życzy áby mu dłużey tákowy Instrument służyć mogł, niech nie znáczy ná nim ołowkiem, áni nożem linii VZ; ále liniykę, álbo rowną kártę pápieru, dáney linii AW, niech przystáwi do punktow V, Z, ná Instrumenćie, y przy liniyce álbo przy kárcie, niech zábierze cyrklem podział dziesiątkowy, y niech go postáwi 9 rázy, ná AW. Potym piąciu wespoł części, áż nákoniec iednego podziału. SolGeom I 68.
– Dziesięćgráni álbo Dziesiątokąt [...] w cyrkule dánym postáwić. SolGeom I 133.
– Dziesięciokąt: Decangulus. Figurá Dziesięciokątna; to iest o dziesiąci kątách, álbo ángułách, y Sciánách. SolGeom I 3.
– Dziesięciokąt: Decangulus. Figurá Dziesięciokątna; to iest o dziesiąci kątách, álbo ángułách, y Sciánách. SolGeom I 3.
– NAVKA LII. Dziesięćgráni álbo Dziesiątokąt: to iest o Dziesiąci kątách figurę w cyrkule dánym postáwić. SolGeom I 133.
– [...] trzecią laskę nadłuższą [..] dziesięć łokciową, przystawisz iednym koońcem do S. SolGeom I 38.
– WAgá: Vectis: Drąg dźwigálny. SolGeom I 8.
patrz: DŹWIGALNY
– Dwie figury Arithmetyczne zá punktámi trochę oddzielone ku prawey ręce, służą z poprzedzáiącymi figurámi Połdyámetrowi [..]. SolGeom I 76.
patrz: FIGURA
– ZABAWY VI. CZĘSC XI. O Własnościách Słupow Grániástych. SolGeom I . 285.
patrz: GRANIASTY
– WSzelka Pirámidá grániasta, iest trzecią częścią Słupu, máiącego, iednęż bázę y wysokość. SolGeom I 286.
patrz: GRANIASTY
– SŁupy grániáste rownowysokie, máią się iáko ich bázy. SolGeom I 285.
patrz: GRANIASTY
– Poliedr. Polyedrus: Polyedrum: Bryłá, ktorą w obudwuch końcách záwieráią polá, o więcey ángułách niżeli czterech. Iákie są słupy w pięć gráni, álbo w sześć. SolGeom I 5.
patrz: GRANIE, GRAŃ
– Isosceles. Isosceles. Tryánguł dwuściennorowny: Tryánguł o dwuch sciánách rownych. SolGeom I 3.
patrz: ISOSCELES
– [...] zrysowáć ]...] Iedenaściokąt. SolGeom I 134.
– Obserwuy że tákiego tryángułu Dwuściennorownego ánguł T, iest piąta cześć dwuch ángułow krzyżowych; to iest 36. gradusow, iákich kwádráns ma 90. SolGeom I 108.
patrz: KRZYŻOWY
– Anguł krzyżowy. Angulus rectus. SolGeom I 2.
patrz: KRZYŻOWY
– Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat spłászczony. Rhombus. Czwártak, kwádrat máiący wszytkie cztery śćiány rowne, ále ánguły tylko po dwá przećiwne rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat doskonáły. Quadratum aquilaterum et aequiangulum. Kwádrat máiący wszytkie cztery ánguły, y śćiány rowne. Rownościennokątny kwádrat. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Libellá: Libella. Srzodwagá. Instrument do ważęnia długośći y szerokośći, ieżeli ták rowno stoią, iáko wodá ćicha w sádzawce, álbo w státku iákim. SolGeom I 4.
patrz: LIBELLA
– Bok ieden [...] Instrumentu W postaw [..] patrząc [...] A nie rucháiąc Instrumentu przez tęż liniykę celową. SolGeom I 37.
– KWádráns, Kwádrat, álbo Plánimetrum W, z liniyką celową CB [...] ták postaw. SolGeom I . 36.
– A przeto liniie rowne z cyrkułow nierownych, wyymuią lunety nie rowne: y mnieyszego Cyrkułu lunetá, iest większa od lunety większego. SolGeom I 273.
patrz: LUNETA
– CEntrum (O) ćiężkośći połcyrkuł płáskiego, iest rożne od (E,) centrum ćiężkości sámego połobwodu cyrkułu, to iest sámey lunety połcyrkułowey. SolGeom I 275.
patrz: LUNETA
– A ták będżiesz miał instrument, z ktorego łátwiuśińko káżdey linii prostey wystáwisz lunetę cyrkułową przyzwoitą, ná gradusy wydżieloną [...]. SolGeom I 170.
– Drugi sposob Rysowánia Wężownice łátwiuśinki dla prostych Rzemieślnikow. SolGeom I 155.
– Cyrkuły w kilkádżieśiąt łokći, zátaczáć muśimy sznurem mokrym, áby się nie ták niestátecznie wyćiągał iáko suchy: álbo pásámi łyczákowymi powiązánymi, nie kręconymi. SolGeom I 115.
patrz: ŁYCZAKOWY
– NAVKA XC. Wężownicę Architektoniką zrysowáć. TAkowey Figury Architekći, Sznicerze, Marmurnicy, y Mulárze w porządku Ionickim naczęśćiey potrzebuią: y vżywáią w niey troygá zákręcęnia, z náżywáią z Włoská: Voluta. SolGeom I 155.
patrz: MARMURNIK
– Táki podźiał służy do nagłębszych persppektyw; do mierzenia źimná y ćiepłá; do podnoszęnia Kompásow po wszytkim świećie służących: y do málowánia globusow, kul, y gałek, ná perspektywę, áby się zdały, we srzodku przy B, wypukłe; á przy C vstępuiące, y sloczne. SolGeom I 74.
patrz: MIERZENIE
– Czego że Mulárze nie wiedzą, znácznie budynki krzywią máłymi węgielniczkámi. SolGeom I 98.
patrz: MULARZ
– Quadratus Numerus. Liczbá, ktora rośćie z multyplikácyi iákiey liczby w śię. Iáka iest 9. ktora rośćie ze 3. SolGeom I 5.
– Multyplikuy trzećią 12, náprzykład przez wtorą 6: y produkt 72, rozdżiel przez pierwszą 3, wynidźie czwarta szukána 24. Ponieważ produkt 72, z multyplikowánia czwartey, 24; przez pierwszą 3, iest rowny produktowi 82, z multyplikowáney trzećiey 12, przez wtorą 6. SolGeom I 222.
– Ktore multiplikowánie nie iest nic inszego, tylko wymiar figury według iey długośći y szerokośći. SolGeom I 11.
– Niech będzie dána rożnicá LD wiádoma, między Dyámetrem [CD] iákiegożkolwiek kwádratu, y ściáną [PD] niewiádomymi: y niech będzie potrzebá ściány niewiádomey Kwádratu. SolGeom I 138.
– Ná trzecim záś terminie, gdy postáwisz cáłą [linię] EZ, 2000; znaydziesz (przez złotą liczbę, ze trzech wiádomych,) czwartą nie wiádomą 536. SolGeom I 82.
patrz: NIEWIADOMA
– Niech będzie dána rożnicá LD wiádoma, między Dyámetrem [CD] iákiegożkolwiek kwádratu, y ściáną [PD] niewiádomymi: y niech będzie potrzebá ściány niewiádomey Kwádratu. SolGeom I 138.
patrz: NIEWIADOMA
– POle, álbo obiętność powierzchowna Wálcá prostego, krom oboiey bázy: rowna iest cyrkułowi, ktorego połdyámeter iest liniia śrzednia proporcyonálna między długością Wálcá, y dyámetrem bázy tegoż Wálcá. SolGeom I 281.
– Obłączystość: Convexum. SolGeom I 5.
– CEntrá odbicia, zowią Geometrowie punktá, do ktorych wszystkie cieńciwy odbite Ellipsy, Páráboli, y Hiperboli, schodzą się w kupę. SolGeom I 153.
patrz: ODBICIE
– Ostry ánguł: Actus angulus. Mnieyszy od krzyżowego. SolGeom I 5.
patrz: OSTRY
– NAVKA LI. Ośmgráni álbo Ośmiokąt, to iest o ośmi kątách figurę w cyrkule dánym zrysowáć. SolGeom I . 133.
patrz: OŚMGRANI
– Párábolę [...] przemienić w Tryánguł. SolGeom I 219.
– W Páráboli FEC, zrysuy tryánguł FEC. SolGeom I 219.
– Párábola: [...] Liniia, y figura okrągłáwa, rożna od cyrkułu, y od Owaty. SolGeom I 5.
– Będziesz miał tryánguł CEL, rowny Páráboli. SolGeom I 219.
– WSzytkie Párábole ziákiegokolwiek Konusá wycięte, są sobie podobne: y otwieráią się według odległości centrá odbicia od wierzchu Páráboli. SolGeom I 277.
– Ściánę krzyżową DZ páráboliczną, ználezioną w Nauce poprzedzaiącey 87. wstaw Párábolę. SolGeom I 153.
– W Konusie prostym [...] ściáná przecięciá párábolicznego [...] ták się ma do bázy [...] iáko ściáná przednia [...] do ściány krzyżowej. SolGeom I 276.
– Parallelá; Parallela. Linia w iedney odległości z drugą Rownoodległą. SolGeom I 5.
– Liniią Párállelną: to iest Rownoodległą przez dány punkt zrysowáć, bez Cyrklá, y Linii Stolárskiey. SolGeom I 42.
patrz: PARALELNY
– Párallelna liniia: Parallela: Równoległa. SolGeom I 5.
patrz: PARALELNY
– Może bydź [...] y kwádrat podłużny z ángułámi czteremá rownymi, ktory się náżywa Parallelogram. SolGeom I 190.
– Trápezyusz: [...] Figurá czworościenna, rożna od Kwádratu, Párállelográmu [...] zwáć się będzie czterokąt. SolGeom I 7.
– Vtwierdz sznur reprezentuiący liniią CL dána w polu, álbo podle ściány, párkánu, przyciesi. SolGeom I 33.
patrz: PARCHAN, PARKAN
– Pełny anguł: Czytay: Anguł pełny. SolGeom I 5.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Anguł pełny. Angulus solidus, iaki iest, w figurach pełnych albo w Bryłach. SolGeom I 1.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Anguł dzieli się ná pełny y płáski. Pełny iest między ściánámi, iákiey figury pełney, álbo Bryły. SolGeom I 15.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– GEOMETRA POLSKI TO IEST NAVKA RYSOWANIA, PODZIAŁU, PRZEMIĘNIANIA, y ROZMIERZANIA Liniy, Angułow, Figur, y Brył pełnych. SolGeom I k. tyt..
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Skálá: Scala. Miárá na Máppách, y ábrysách Architektonickich, y Geometrycznych, w piędzi, w łokcie, w laski, w stáiá, w łany, álbo w mile, według ktorych odległość mieyscá, álbo części od części; pomiar liniy, y budynkow, do wiádomości przychodzi. SolGeom I 7.
– NAVKA XVI. Pięćgráni, álbo Piąciokąt doskonáły, ná dáney linii zrysowáć. SolGeom I 114.
– Kiedy pierwsza wielkość (C,) ma się do wtorey (F,) iáko trzećia (L,) do czwartey (T;) ich proporcya pewnym sposobem po pięćkroć mięszána, iest prawdżiwa. SolGeom I 236.
– WSzelka Pirámidá grániasta, iest trzecią częścią Słupu, máiącego, iednęż bázę y wysokość. SolGeom I 286.
– Anguł płáski, dzieli się ná Krzyżowy, Ostry, y Rozwárty. SolGeom I 15.
patrz: PŁASKI
– Anguł płáski. Angulus planus; iáki iest káżdy ná tablicy, álbo ná czym rownym, zrysowány. SolGeom I 1.
patrz: PŁASKI
– Anguł płaski: iest dwuch liniy [TC, CL] ná rowney płászczyźnie ztykáiących się iednymi końcámi [C] náchylenie zoboplne drugimi [L, T]. SolGeom I 14-15.
patrz: PŁASKI
– Poboczny anguł. Angulus deincops. Iakie są około linii, postawioney iednym końcem, na drugiey. SolGeom I 5.
– Anguł poboczny. Angulus deinceps. SolGeom I 2.
– Może linii, wzdłuż przybywáć bez przestánku, ná wszytkę wieczność; á przeciewszytko iey pociągnienie, nie doydzie szerokości pálcá wielkiego. SolGeom I I, 228.
– NIech będżie potrzebá liniyce CD, pokazáć poczworną, (to iest cztery rázy wżiętą.) Rośćiągnąwszy cyrkiel do vpodobánia z punktu C, do E, weźmi trzy EF, FG, GH, rowne sámey CE; áby cáła CH, sámey CE, byłá poczworna. SolGeom I 94.
patrz: POCZWÓRNY
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
patrz: PODŁUŻNY
– Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. SolGeom I 4.
patrz: PODŁUŻNY
– DAnego curkułu, czwartą część ná domysł, podpasz liniią prostą CD. SolGeom I 120.
patrz: PODPASAĆ
– Cienciwá, iest wszelka liniia prosta w cyrkule, dzieląca go ná dwie części, y obiedwie podpásuiąca. SolGeom I 12.
– Nauki, Drukiem podręcznym większym, możesz odkładáć do dálszey wiádomości w Náuce Geometryczney. SolGeom I 28.
patrz: PODRĘCZNY
– Poliedr. Polyedrus: Polyedrum: Bryłá, ktorą w obudwuch końcách záwieráią polá, o więcey ángułách niżeli czterech. Iakie są słupy w pięć gráni, álbo w sześć SolGeom I 5.
patrz: POLIEDR
– rozdżiel te graduse (75) ná 60 częśći rownych, dźieląc CV, naprzod ná poł: potym iednę połowicę, (zostáwiwszy drugą bez podżiału) ná trzy częśći: y iednę trzećią ná 5: y iednę piątą, ná 2. áby tá ostátnia połowiczká, byłá część sześćdżieśiąta lunety CV. SolGeom I 94.
– Jeżeli liniia prosta, iest dwá rázy dłuższa od drugiey, figurá ná niey postáwiona, iest cztery rázy większa od figury ná linii połowiczney zrysowáney. SolGeom I 240.
– JEżeli sporządzisz liniykę z pioskiem, y ze dwiemá gwoździkámi pomykálnymi po liniyce [...] miałbyś ná wszelkie Ellipsy, powszechny instrument. SolGeom I 145.
patrz: POMYKALNY
– ...cztery tryánguły [...] zrysuiesz ná tekturze, y po ich liniiách ponárzynawszy tekturę, tryángułow ściány, złożysz do kupy. SolGeom I 23.
– Z Punktu B, przez N,O,R,S poprzeciągay promienie. SolGeom I 61.
– Między dwiemá skráynymi śrzodkuiąca. Powierzchność: Superficies Pole figur osobliwie pełnych; álbo płászczyzná powierzchna kostki, álbo inszey bryły. Obiętność. SolGeom I 5.
– DAną liniią SR, rozdżieliwszy ná trzy częśći rowne SF, FD, DR; z punktow F, y D, zátocz otwárćiem cyrklá ná DR, dwá cyrkuły przećináiące się w punktáh M, y C.) (2. Zpunktow S, y R, połdyámetrem DR, pozáćinay lunety SG, SL, z punktu S; y RZ, RH, z punktu R.) SolGeom I 141.
patrz: POZACINAĆ
– Z centrum C pozátaczay kwádránsowe lunety przez u, K, H, G, F, E, B, y niech będą u N, KQ, HR, GS, FT, EV, BWW. y ostátnią BW rozdżiel ná 90. gradusow. SolGeom I 170.
– Anguł pułcyrkułowy zowie się anguł ktory Dyameter CL i połcyrkuł CTL zawiera. SolGeom I 15.
– Produkt: Productum ex multiplicatione. Liczbá rostąca z multyplikácyi dwuch miar, álbo liczb. SolGeom I 5.
patrz: PRODUKT
– Anguły Płaskie, insze są Przeciwne, albo przeciwko położone LCV, KCV; także LCK, VCF; ktore zawierają, dwie liniie LF, VK, spolnie się przecinaiące w punkcie C. SolGeom I 15.
patrz: PRZECIWNY
– DWiemá liniiámi przydłuższymi, BT, BN, záwárszy ánguł iákikolwiek słuszny NBT. Postaw w podłusz ná linii BT, pierwszą C, y wtorą E dáne; żeby były BF, FT. SolGeom I 54.
– NA CL, rowney większey dáney D, zátoczywszy połcyrkuł CHL, mnieyszą C, wpraw weń ták; żeby koniec ieden, stánął ná C, á drugi przystał do połcyrkułu CHL, w punkcie H. SolGeom I 58.
patrz: PRZYSTAĆ
– Węgielnicá iest ánguł krzyżowy. Záczym ánguł do niey przystáiący, iest Krzyżowy: szczupleyszy, iest Ostry: szerszy, iest Rozwárty. SolGeom I 96.
– Ieżeli drewniána [linia] do zarysowáney doskonále przystánie, drewniáney bezpiecznie vżywáć będziesz... SolGeom I 30.
– Zowią się Anguły zetknienia; dla tego, iż liniia WS, w ángule WSN, przeciągniona zá S, przystawáiąc do krzywey NS, á nie przecináiąc iey, może ánguł záwrzeć. SolGeom I 15.
– Ná dáney linii, by dobrze wsámey liczbie wiádomey, postáwić część cyrkułu, ktoraby przytráciłá połowicę wysokośći połcyrkułu, gdyby miał bydź postáwiony, ná tey linii dáney. SolGeom I 13.
– Gdyżem ćię ná początku, nie chćiał zátrudniáć przytrudnieyszą Zábáwą, przed inszymi potrzebnieyszymi, y vćiesznieyszmi. SolGeom I 220.
– Ieżeli tá miárá punktuálnie wynidżie; między F, y V; będżie ánguł C, Krzyżowy: ieżeli nie donieśie, będżie ánguł C, Rozwárty: ieżeli przenieśie, będżie ánguł C, Ostry. SolGeom I 98.
– W Tryangule, Rozwartokątnym BCD kwadrat na ścianie BD przeciwney angułowi rozwartemu C większy iest niż dwa drugie kwadraty na drugich dwoch ścia nach (BC, CD). SolGeom I 264.
patrz: ROZWARTY
– Rozwárty ánguł. Obtusus angulus. Anguł większy niż krzyżowy. SolGeom I 6.
patrz: ROZWARTY
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
– ROZDZIAŁ II. O prowádzeniu liniy Rownoodległych. SolGeom I a2.
– Drugi nowy sposob Geometryczny, postáwięnia Rownoodległey linii, od dáney; przez punkt ná kilkanaście, álbo kilkádziesiąt krokow, albo łokci. SolGeom I a2-a2v.
– Przy linii prostey, przez punkt náznáczony, liniią prostą párállelną, to iest rownoodległą postáwić. SolGeom I a2.
– Liniią dáną Rownoodległą iedney ścianie w tryángule dánym, większą álbo mnieyszą nád ściánę daną, postawić. SolGeom I a2v.
– Kwádrat doskonáły. Quadratum aquilaterum et aequiangulum. Kwádrat máiący wszytkie cztery ánguły, y śćiány rowne. Rownościennokątny kwádrat. SolGeom I 4.
– Anguł Sferyczny. Angulus Sphaericus. SolGeom I 2.
patrz: SFERYCZNY
– Sferyczny anguł. Sphericus Angulus, Anguł ktory składaią dwa cyrkuły nawiększe Sfery. SolGeom I 7.
patrz: SFERYCZNY
– NAVKA L. Siedmgráni, álbo Siedmiokąt w Cyrkule zrysowáć. SolGeom I 132.
patrz: SIEDMGRANI
– SŁupy grániáste rownowysokie, máią się iáko ich bázy. SolGeom I 285.
patrz: SŁUP
– ZABAWY VI. CZĘSC XI. O Własnościách Słupow Grániástych. SolGeom I . 285.
patrz: SŁUP
– Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. SolGeom I 4.
– Kwádrat spłászczony. Rhombus. Czwártak, kwádrat máiący wszytkie cztery śćiány rowne, ále ánguły tylko po dwá przećiwne rowne. SolGeom I 4.
– Záczym nie iest doskonále srzednią proporcyonálą ze dwuch, ále trochę większą. SolGeom I 56.
– NAVKA XX. Sześćgráni, ábo Sześciokąt rownościenny, zrysowáć ná linii dáney. SolGeom I 117.
– [...] gdybyś dał [...] ná spodzie dziurę z gwintámi, w ktorąby się mogłá śzrobowáć [!] rurkámosiężna, álbo żelázna, dla zátrzymánia ołowku, álbo rubryki: tákże ostrze iákie śrzobowáne, [...] miałbyś bárdzo wygodny cyrkiel [...]. SolGeom I 115.
– Czwártak. Rhombus: Czworo-śćienna figurá, cztery śćiány rowne máiąca, y po parze ángułow rownych. Kwádrat zplászczony śćiennorowny. SolGeom I 2.
– Końce laseczek máią bydź ostro zástrugáne, álbo z boku iednego ślużem zerznięte. SolGeom I 32.
– Pośrzednia proporcyonálna: Media proportionalis. Między dwiemá skráynymi śrzodkuiąca. SolGeom I 5.
– SZnury niech będą iednákowo podniesione od ziemie, przynamniey do oká, choć nie do śrzodwagi; bo nierowne ich podniesienie, przyczyniłoby miáry. SolGeom I 45.
– Teorema: Theorema: Náuká w Geometryi, pokázuiąca iáką własność Linii, álbo ángułu, álbo figury. SolGeom I 7.
patrz: TEOREMA
– Tetráedr, Albo Czworotryánguł, iest figurá pełna, ktorą záwieráią cztery polá tryángułow rownośćiennych, y rownokątnych. SolGeom I 23.
patrz: TETRAEDR
– VGadzáiąc tákowym, ktorzy sie nie rádzi bawią rysowániem; podaię sposob w tey Náuce zrysowánia łatwiusińkiego wężownice Architektonickiey. SolGeom I 157.
patrz: UGADZAĆ
– Wziąłem przed się vłátwienie tych przeszkod w Geometrze moim, w ktorym Praxes ábo vżywánie Geometryi, znaydziesz Polskim ięzykiem porządnie rozłożone ná pewne części: Zabawami názwáne. SolGeom I 3.
– Niech weźmie trzaskę ćienką M, z guntá náprzykład ułupáną, długą ná cztery pálce, y niech końce iey rowniuśińko obetnie. SolGeom I 32.
patrz: UŁUPANY
– TAką proporcyą dẃoch nierownych Wálcow, słupow, Konusow, (to iest Pirámidow okrągłych) y Pirámidow grániástych, wyráchuiesz snádno; ználaższy pełność obudwoch zosobná, według Náuki Zábawy... SolGeom I 282.
patrz: WALEC
– Zdáło mu się w kupie wszytkie położyć, ábyś gdy ktorey potrzebowáć będźiesz, bez prace vprzykrzoney, y wártowánia Kśięgi, wiedźiał kędy iest wypisána. SolGeom I 8.
patrz: WARTOWANIE
– Połdyámeter CN, pociągnąwszy wciąż ku P, odmierz ná nim połdyámeter EB, áby był CP [...]. SolGeom I 178.
– Wertykálny Zegar. Verticale. Zegar, álbo Kompás zmálowány ná śćiánie, prosto pátrzącey ná południe... SolGeom I 8.
patrz: WERTYKALNY
– Przystaw podle Cwieká álbo Igły M, Węgielmuż Stolárski WL:... SolGeom I 149.
– Drugi sposob łátwieyszy, ZAwrzy węgielnice DFB, w kwádrat CH y śćiánę iednę HB, kwádratu CH, zpunktu G, przystaw do śćiány HD; żeby byłá GL: Stánie kwádrat ná śćiánie LH, rowny węgielnicy DFB. SolGeom I 199.
– POstaw Węgielniczki HLV [...] przy linii dáney EC. SolGeom I 38.
– Máiąc Węgielniczkę, trzymay się Náuki 15. SolGeom I 30.
– Między dwiemá dánymi liniiámi (HV, VM,) Kwádrat podłużny (HVME,) postáwić. WPoprzedzáiącey Figurze złoż dwie dáne HV, VM, do węgłá krzyżowego HVM. SolGeom I 112.
patrz: WĘGIEŁ
– 90. Wężownicę Architektonicką zrysowác. SolGeom I 15.
– Ná trzecim záś terminie, gdy postáwisz cáłą [linię] EZ, 2000; znaydziesz (przez złotą liczbę, ze trzech wiádomych,) czwartą nie wiádomą 536. SolGeom I 82.
patrz: WIADOMA
– IEżeli poiedynkowe wielkośći, wielekolwiek ich będżie (B, C, D,) będą miáły iednęż proporcyą do káżdey zinszych dánych w teyże liczbie (F, H, L:) iáką proporcyą máią poiedynkiem, táką iy wespoł wszytkie (B, C, D,) do wszytkich społem (F, H, L.) mieć... SolGeom I 239.
– Zegar, álbo Kompás zmálowány ná śćiánie, prosto pátrzącey ná południe Winkiel: Angulus internus. Kąt między śćiánámi. SolGeom I 8.
patrz: WINKIEL
– ...vżywáią w niey [wężownicy] troygá zákręcęnia, á náżywáią z Włoská: Voluta. SolGeom I 155.
patrz: WOLUTA
– ZE niemáło pracy záchodzi w wrzynániu Cyrkułow godzinnych ná poprzedzáiącym Zegárzé: dość będzie zrysowáć ná gałce BDCE, Cyrkuły godzinne też ich w wrzynánia... SolGeom I III, 54.
patrz: WRZYNANIE
– Zátocz pierwszą lunetę kwádránsową BY, od B, do Y [...] áż do ostátniey lunety RN, z centrow wspácznych 4, 3, 2, 1. SolGeom I 155.
patrz: WSPACZNY
– NA kárcie IML, prżełamáney po dwá kroć (z nauki 3. tey zábáwy) zgotowawszy ánguł krzyżowy IML, y wyciąwszy go nożyczkámi, álbo nożem wyrznąwszy po liniiách IML (z Náuki 5. tey zábáwy;) ściánę ML, ángułu wyciętego ná kárcie, przystaw do linii dáney CA, ták żeby druga ściáná IM, pádłá ná punkt O. SolGeom I 40.
patrz: WYCIĄĆ
– NA kárcie IML, prżełamáney po dwá kroć (z nauki 3. tey zábáwy) zgotowawszy ánguł krzyżowy IML, y wyciąwszy go nożyczkámi, álbo nożem wyrznąwszy po liniiách IML (z Náuki 5. tey zábáwy;) ściánę ML, ángułu wyciętego ná kárcie, przystaw do linii dáney CA, ták żeby druga ściáná IM, pádłá ná punkt O. SolGeom I 40.
patrz: WYCIĘTY
– WSzytkie Párábole ziákiegokolwiek Konusá wycięte, są sobie podobne: y otwieráią się według odległości centrá odbicia od wierzchu Páráboli. SolGeom I 277.
patrz: WYCIĘTY
– WYcinek álbo klin Sfery rowny iest Konusowi, ktorego Konusá wysokość, iest połdyámeter Sfery: á bázá, pole wycinku. SolGeom I 280.
patrz: WYCINEK
– Potym nożem wyrzni ná tey kárcie ánguł ieden IML, po zágięciu IM. y ML. SolGeom I 31.
patrz: WYRZNĄĆ
– NA kárcie IML, przełamáney po dwá kroć (z nauki 3. tey zábáwy) zgotowawszy ánguł krzyżowy IML, y wyciąwszy go nożyczkámi, álbo nożem wyrznąwszy po liniiách IML (z Náuki 5. tey zábáwy;) ściánę ML, ángułu wyciętego ná kárcie, przystaw do linii dáney CA, ták żeby druga ściáná IM, pádłá ná punkt O. SolGeom I 40.
patrz: WYRZNĄĆ
– TABLICA XII. Węgielnicá Płaská, należyta do Tablice Mierniczey, dla wymierzánia wszelkiey Długośći, bez Arythmetyczney operacyy Wyrznięćie, ktorym się Węgielnicá pomyka po Tablicy. SolGeom I 160a.
– Clauius Scholio 17. sexti Euclidis ten podźiał zmudniey opisuie [...]. SolGeom I 222.