Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
SolGeom I 1683 oryginał
Geometra polski to iest nauka rysowania, podziału, przemięniania, y rozmierzania Liniy, Angułow, Figur, y Brył pełnych. Podany do druku przez X. Stanisława Solskiego, Societatis Iesu, w Krakowie Roku MDCLXXXIII [1683]

http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=1723&dirids=1, http://polona.pl/item/12027217/10/, http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=117721&from=FBC
Odnotowano 232 cytatów z tego źródła
– Skálá: Scala. Miárá na Máppách, y ábrysách Architektonickich, y Geometrycznych, w piędzi, w łokcie, w laski, w stáiá, w łany, álbo w mile, według ktorych odległość mieyscá, álbo części od części; pomiar liniy, y budynkow, do wiádomości przychodzi. SolGeom I 7.
patrz: ABRYS, ABRYSA
– Jmioná y názwiská Liniy, Angułow, y Figur, tákem ákkomodował, áby nie trudniły własnego ich wyrozumięnia, áni pámięci nie fátygowáły: iakie są zebráne porządkiem obiecádła w Zábáwie pierwszey. SolGeom I 12 nlb..
– Axis. Axis.Oś, linia srzednia w figurách pełnych; álbo w bryłách, od wierzchu do srzodká Bázy. SolGeom I 2.
patrz: AKSIS
– AKus mágnesowa. Acus magnetica. Igiełká, álbo strzałká mágnesem nátárta. Iáka w kompásách kościánych zwyczáynych bywa. SolGeom I 1.
patrz: AKUS
– Alhidádá. Alhidada. Liniia z Celámi: Liniia cele máiąca, przez ktorą Geometrá liniie wzrokiem prowádzi. Dyoptra. SolGeom I 1.
patrz: ALHIDADA
– Anguł dzieli się ná pełny y płáski. Pełny iest między ściánámi, iákiey figury pełney, álbo Bryły. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł płáski, dzieli się ná Krzyżowy, Ostry, y Rozwárty. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł płaski: iest dwuch liniy [TC, CL] ná rowney płászczyźnie ztykáiących się iednymi końcámi [C] náchylenie zoboplne drugimi [L, T]. SolGeom I 14-15.
patrz: ANGUŁ
– Obserwuy że tákiego tryángułu Dwuściennorownego ánguł T, iest piąta cześć dwuch ángułow krzyżowych; to iest 36. gradusow, iákich kwádráns ma 90. SolGeom I 108.
patrz: ANGUŁ
– Rozwárty ánguł. Obtusus angulus. Anguł większy niż krzyżowy. SolGeom I 6.
patrz: ANGUŁ
– Anguł pełny. Angulus solidus, iaki iest, w figurach pełnych albo w Bryłach. SolGeom I 1.
patrz: ANGUŁ
– Anguł cyrkułowy Angulus Circuli. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– W Tryangule, Rozwartokątnym BCD kwadrat na ścianie BD przeciwney angułowi rozwartemu C większy iest niż dwa drugie kwadraty na drugich dwoch ścia nach (BC, CD). SolGeom I 264.
patrz: ANGUŁ
– Anguł pułcyrkułowy zowie się anguł ktory Dyameter CL i połcyrkuł CTL zawiera. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł krzyżowy. Angulus rectus. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Anguł płáski. Angulus planus; iáki iest káżdy ná tablicy, álbo ná czym rownym, zrysowány. SolGeom I 1.
patrz: ANGUŁ
– Anguł Sferyczny. Angulus Sphaericus. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Anguł. Angulus. Kąt. SolGeom I 1.
patrz: ANGUŁ
– Sferyczny anguł. Sphericus Angulus, Anguł ktory składaią dwa cyrkuły nawiększe Sfery. SolGeom I 7.
patrz: ANGUŁ
– Poboczny anguł. Angulus deincops. Iakie są około linii, postawioney iednym końcem, na drugiey. SolGeom I 5.
patrz: ANGUŁ
– Ostry ánguł: Actus angulus. Mnieyszy od krzyżowego. SolGeom I 5.
patrz: ANGUŁ
– Anguł poboczny. Angulus deinceps. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Pełny anguł: Czytay: Anguł pełny. SolGeom I 5.
patrz: ANGUŁ
– Anguły Płaskie, insze są Przeciwne, albo przeciwko położone LCV, KCV; także LCK, VCF; ktore zawierają, dwie liniie LF, VK, spolnie się przecinaiące w punkcie C. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁ
– Anguł naprzemiany. Alternus. SolGeom I 2.
patrz: ANGUŁ
– Liniie [TC, CL] ánguł [C] záwieráiące, zowią się boki, álbo ściány ángułowe. SolGeom I 15.
patrz: ANGUŁOWY
– Animella. Animella: Zamek do pompy. SolGeom I 2.
– Skálá: Scala. Miárá na Máppách, y ábrysách Architektonickich, y Geometrycznych, w piędzi, w łokcie, w laski, w stáiá, w łany, álbo w mile, według ktorych odległość mieyscá, álbo części od części; pomiar liniy, y budynkow, do wiádomości przychodzi. SolGeom I 7.
– Area. Area. Pole, Plác, płászczyzná. SolGeom I 2.
patrz: AREA
– Z tego kwadratu wyciągniona Arythmetycznie Radix, to iest ściana: iest Synus Gradusow 45. SolGeom I 165.
– Dwie figury Arithmetyczne zá punktámi trochę oddzielone ku prawey ręce, służą z poprzedzáiącymi figurámi Połdyámetrowi [..]. SolGeom I 76.
– Astrolab. Astrolabium. Instrument Astronomiczny. SolGeom I 2.
patrz: ASTROLAB
– Wszelki cyrkuł [...] dzielą Geometrowie, y Astronomowie, na 360 części, ktore Gradusami zowią. SolGeom I 73.
patrz: ASTRONOM
– Kwadrans: Quadrans. Czwarta część cyrkułu. Figura y Instrument Geometryczny, Astronomiczny. SolGeom I 4.
– Pryzma: Prisma: Bryłá z wielu pol złożona; ktorych dwá ná końcách (bázámi názwáne) są y rowne, y podobne, y rowno odległe oraz; insze záś (które bokámi zowią) są podłużne kwádraty. SolGeom I 6.
patrz: BAZA
– Bazá. Basis. liniia w tryángule, ná ktorey dwá boki stoią: służy toż názwisko, y spodom figur pełnych. SolGeom I 2.
patrz: BAZA
– Pole iákieykolwiek części [...] sfery [...] iest rowne cyrkułowi, ktorego połdyámeter iest liniia [...] od wierzchu [...] pzeciągniona do obwodu cyrkułu [...] ktory iest wárgą, álbo Bázą tákowey części Sfery. SolGeom I 279.
patrz: BAZA
– Dwie liniie mogą bydż sobie co raz bliższe, á nigdy się w kupę nie zeydą, áni przetną. SolGeom I 228.
patrz: BLISKI
– Bryłá. Corpus. Sztuká, Figurá Pełna. SolGeom I 2.
– GEOMETRA POLSKI TO IEST NAVKA RYSOWANIA, PODZIAŁU, PRZEMIĘNIANIA, y ROZMIERZANIA Liniy, Angułow, Figur, y Brył pełnych. SolGeom I k. tyt..
– Anguł pełny. Anguluis solidus, iáki iest w figurách pełnych; álbo w Bryłách. SolGeom I 1.
– Nástępuią Náuki Architektom, y Geometrom ták potrzebne, że ich nieumieiętność miáłá by bronić tákiey Professyi. SolGeom I 187.
patrz: BRONIĆ
– Mosiężney, y Srebrney [linii] nie rádzę vżywáć, gdyż psuią oczy, y brudzą pápier. SolGeom I 30.
patrz: BRUDZIĆ
– Architekt polski [...] Przestrogi budownicze od Fundamentow, aż do dáchow oznáymuie. SolGeom I 288.
– Máppá: Mappa: Zrysowánie plácow Budynkowych, Gránic, Powiátu, Krolestwá, Ziemie cáłey. SolGeom I 4.
patrz: BUDYNKOWY
– Gruntrys. Planta. Zrysowánie fundámentu Budynkowego. SolGeom I 3.
patrz: BUDYNKOWY
– NAd 45. gradusow Tángense ED, dálsze się tu nie dźielą, gdyż do nawyższych budynkow (iáko Architekt Polski pokaże) nie trzebá bárdźiey przyczyniáć wielkośći sztuk budynkowych, nád tę ktorą połkwádránsá, to iest 45. gradusow, wydáią. SolGeom I 79.
patrz: BUDYNKOWY
– Pinnácydya: Pinnacidia. Cele, przez ktore Geometrá liniie wzrokiem prowádzi. SolGeom I 5.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Moie nacelnieysze przedsięwzięcie, same Práxes tráktowáć. SolGeom I Przedmowa.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– KWádráns, Kwádrat, álbo Plánimetrum W, z liniyką celową CB [...] ták postaw. SolGeom I . 36.
patrz: CELOWY
– Bok ieden [...] Instrumentu W postaw [..] patrząc [...] A nie rucháiąc Instrumentu przez tęż liniykę celową. SolGeom I 37.
patrz: CELOWY
– Semidyámeter: Semidiameter; Połdyámeter: Promień w Cyrkule od centrum do obwodu. SolGeom I 7.
patrz: CENTR, CENTRUM
– CEntrá odbicia, zowią Geometrowie punktá, do ktorych wszystkie cieńciwy odbite Ellipsy, Páráboli, y Hiperboli, schodzą się w kupę. SolGeom I 153.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Postawiwszy cyrklá nogę iednę ná I. piewszym centrze; á drugą ná N, kędy cyrkulik przecina krzyżá rámię CV, zátocz lunetę pierwszą NK. SolGeom I 154.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Zátocz pierwszą lunetę kwádránsową BY, od B, do Y [...] áż do ostátniey lunety RN, z centrow wspácznych 4, 3, 2, 1. SolGeom I 155.
patrz: CENTR, CENTRUM
– CEntrum [O] ciężkości połcyrkułu płáskiego, iest rożne od [E,] centrum ciężkości sámego połobwodu cyrkułu. SolGeom I 275.
patrz: CENTR, CENTRUM
– PRZESTROGA o Centrách, y Lunetách Voluty. SolGeom I 156.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Dwie liniie z centrow P, F, wyprowádzone do obwodu Ellipsy [...] są obiedwie społem, rowne długości Ellipsy. SolGeom I 144.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Znáyduie się v Geometrow bogátych w Instrumentá: Cyrkiel proporcyonálny, z centrum ruchomym. SolGeom I 69.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Będziesz miał dwá centrá P, E, w ktore wbiiesz dwie igły álbo ćwieki. SolGeom I 144.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Horyzont. Horizon. Liniia w poł przecináiąca niebo przy zięmi. SolGeom I 3.
– Tey Náuki chwalebnie vżyiesz do ordynowánia szerokośći y długośći budynkow, bez vszczerbku plácu w takowym obwodźie, iáko szerzey Architekt wywiedźie ná swoim mieyscu ẃ ostátniey swoiey Zábáwie. SolGeom I 221.
– CEntrum [O] ciężkości połcyrkułu płáskiego, iest rożne od [E,] centrum ciężkości sámego połobwodu cyrkułu. SolGeom I 275.
– Anguł cyrkułowy Angulus Circuli. SolGeom I 2.
patrz: CYRKUŁOWY
– Wkwádratách, ẃ Rombách álbo Czwartakách, y w Romboidách, álbo Czwártaczkách centrum ználeść. SolGeom I 13 nlb.
patrz: CZWARTAK
– Ná daney linii, Rombusá to iest Czwártak, álbo kwádrat dwoykątnorowny zrysowác, ktoryby miał dẃá anguły rowne danemu angułowi. SolGeom I 12 nlb.
patrz: CZWARTAK
– POCZYNAIĄCY GEOMETRA niech sobie tymi dwiemá definicyámi, nie záprząta głowy. SolGeom I 10.
patrz: DEFINICJA
– Ná linii CBDE [...] niech będzie deszczułka dłuższa trochę niż łokieć [...]. SolGeom I 116.
– Dyágonálna liniia. Diagonalis. Węgielna. nadłuższa liniia w kwádratách, y w inszych wielościennych figurách, między ángułámi przeciwnymi. SolGeom I 2-3.
patrz: DIAGONALNY
– Dodekáedr: Dodecàédrum: Bryłá dwunastą piąciokątow rownych y doskonáłych záwárta: Może się zwáć iednym słowem: Dwunastopiąciokąt. SolGeom I 2.
patrz: DODEKAEDR
– Dorysowawszy kwádratow CE, między LC, y TS, á TF między TL, y TC. Te kwádraty CE, TF, są dwá rázy większe od tryángułu CTL. SolGeom I 258.
patrz: DORYSOWAĆ
– Duplikowáć: Bráć dwá rázy wielkość iednę. SolGeom I 2.
– Pięć tylko iest figur pełnych doskonáłych, ktore sferá obiąć może. Czworotryánguł, Kostká, Ośmiotryánguł, Dwánaściopiąciokąt, Dwádziestotryánguł. SolGeom I 278.
– Icosáedr, álbo dwádźieściotryánguł, iest figurá pełna, ktorą dwádzieściá pol tryángułow iednákowych y rownościennych, záwieráią w ten sposob sporządzonych, iáko ná figurze. SolGeom I 24.
– Dwánaściopiąciokąt. Dodecaëdrum. Figurá pełna, ze dwunastu piąciokątow złożona. SolGeom I 2.
– Ná dáney linii [...] Rombusá to iest Czwártak álbo Kwádrat dwoykątnorowny [...] zrysowáć [...]. SolGeom I 112.
– Drugi krzyżyk, zowią Dwoymillion; trzeci, troymillion [.... SolGeom I III, 83.
– Dwunastokąt w cyrkule dánym zrysowáć. SolGeom I 14.
– Dodekáedr: Dodecàédrum: Bryłá dwunastą piąciokątow rownych y doskonáłych záwárta: Może się zwáć iednym słowem: Dwunastopiąciokąt. SolGeom I 2.
– Zdánych dwoch liniy nierownych, tryánguł dwuściennorowny, postáwić. SolGeom I 12.
– NAVKA XLI. Dwiemá liniiom wiádomych części w liczbie (we 3. náprzykład y 6. łokci) ználeść trzecią nieprzerwánie proporcyonálną. WTorą (6.) multyplikuy wsię (to iest 6 przez 6) á produkt (36.) dywidowány przez pierwszą liniią (3,) da (12,) trzećią proporcyonálną. Gdyż iáko 3. do 6. ták 6. Do 12. SolGeom I 51.
patrz: DYWIDOWANY
– Wtora część, záwiera w sobie Dzielenie liniy prostych, y cyrkułowych ná części rowne, y proporcyonálne. SolGeom I 28.
patrz: DZIELENIE
– Kto záś sobie życzy áby mu dłużey tákowy Instrument służyć mogł, niech nie znáczy ná nim ołowkiem, áni nożem linii VZ; ále liniykę, álbo rowną kártę pápieru, dáney linii AW, niech przystáwi do punktow V, Z, ná Instrumenćie, y przy liniyce álbo przy kárcie, niech zábierze cyrklem podział dziesiątkowy, y niech go postáwi 9 rázy, ná AW. Potym piąciu wespoł części, áż nákoniec iednego podziału. SolGeom I 68.
– Dziesięćgráni álbo Dziesiątokąt [...] w cyrkule dánym postáwić. SolGeom I 133.
– Dziesięciokąt: Decangulus. Figurá Dziesięciokątna; to iest o dziesiąci kątách, álbo ángułách, y Sciánách. SolGeom I 3.
– Dziesięciokąt: Decangulus. Figurá Dziesięciokątna; to iest o dziesiąci kątách, álbo ángułách, y Sciánách. SolGeom I 3.
– NAVKA LII. Dziesięćgráni álbo Dziesiątokąt: to iest o Dziesiąci kątách figurę w cyrkule dánym postáwić. SolGeom I 133.
– [...] trzecią laskę nadłuższą [..] dziesięć łokciową, przystawisz iednym koońcem do S. SolGeom I 38.
– WAgá: Vectis: Drąg dźwigálny. SolGeom I 8.
patrz: DŹWIGALNY
– Dwie figury Arithmetyczne zá punktámi trochę oddzielone ku prawey ręce, służą z poprzedzáiącymi figurámi Połdyámetrowi [..]. SolGeom I 76.
patrz: FIGURA
– ZABAWY VI. CZĘSC XI. O Własnościách Słupow Grániástych. SolGeom I . 285.
patrz: GRANIASTY
– SŁupy grániáste rownowysokie, máią się iáko ich bázy. SolGeom I 285.
patrz: GRANIASTY
– WSzelka Pirámidá grániasta, iest trzecią częścią Słupu, máiącego, iednęż bázę y wysokość. SolGeom I 286.
patrz: GRANIASTY
– Poliedr. Polyedrus: Polyedrum: Bryłá, ktorą w obudwuch końcách záwieráią polá, o więcey ángułách niżeli czterech. Iákie są słupy w pięć gráni, álbo w sześć. SolGeom I 5.
patrz: GRANIE, GRAŃ
– Isosceles. Isosceles. Tryánguł dwuściennorowny: Tryánguł o dwuch sciánách rownych. SolGeom I 3.
patrz: ISOSCELES
– [...] zrysowáć ]...] Iedenaściokąt. SolGeom I 134.
– Obserwuy że tákiego tryángułu Dwuściennorownego ánguł T, iest piąta cześć dwuch ángułow krzyżowych; to iest 36. gradusow, iákich kwádráns ma 90. SolGeom I 108.
patrz: KRZYŻOWY
– Anguł krzyżowy. Angulus rectus. SolGeom I 2.
patrz: KRZYŻOWY
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat doskonáły. Quadratum aquilaterum et aequiangulum. Kwádrat máiący wszytkie cztery ánguły, y śćiány rowne. Rownościennokątny kwádrat. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Kwádrat spłászczony. Rhombus. Czwártak, kwádrat máiący wszytkie cztery śćiány rowne, ále ánguły tylko po dwá przećiwne rowne. SolGeom I 4.
patrz: KWADRAT
– Libellá: Libella. Srzodwagá. Instrument do ważęnia długośći y szerokośći, ieżeli ták rowno stoią, iáko wodá ćicha w sádzawce, álbo w státku iákim. SolGeom I 4.
patrz: LIBELLA
– KWádráns, Kwádrat, álbo Plánimetrum W, z liniyką celową CB [...] ták postaw. SolGeom I . 36.
– Bok ieden [...] Instrumentu W postaw [..] patrząc [...] A nie rucháiąc Instrumentu przez tęż liniykę celową. SolGeom I 37.
– A przeto liniie rowne z cyrkułow nierownych, wyymuią lunety nie rowne: y mnieyszego Cyrkułu lunetá, iest większa od lunety większego. SolGeom I 273.
patrz: LUNETA
– CEntrum (O) ćiężkośći połcyrkuł płáskiego, iest rożne od (E,) centrum ćiężkości sámego połobwodu cyrkułu, to iest sámey lunety połcyrkułowey. SolGeom I 275.
patrz: LUNETA
– A ták będżiesz miał instrument, z ktorego łátwiuśińko káżdey linii prostey wystáwisz lunetę cyrkułową przyzwoitą, ná gradusy wydżieloną [...]. SolGeom I 170.
– Drugi sposob Rysowánia Wężownice łátwiuśinki dla prostych Rzemieślnikow. SolGeom I 155.
– Cyrkuły w kilkádżieśiąt łokći, zátaczáć muśimy sznurem mokrym, áby się nie ták niestátecznie wyćiągał iáko suchy: álbo pásámi łyczákowymi powiązánymi, nie kręconymi. SolGeom I 115.
patrz: ŁYCZAKOWY
– NAVKA XC. Wężownicę Architektoniką zrysowáć. TAkowey Figury Architekći, Sznicerze, Marmurnicy, y Mulárze w porządku Ionickim naczęśćiey potrzebuią: y vżywáią w niey troygá zákręcęnia, z náżywáią z Włoská: Voluta. SolGeom I 155.
patrz: MARMURNIK
– Táki podźiał służy do nagłębszych persppektyw; do mierzenia źimná y ćiepłá; do podnoszęnia Kompásow po wszytkim świećie służących: y do málowánia globusow, kul, y gałek, ná perspektywę, áby się zdały, we srzodku przy B, wypukłe; á przy C vstępuiące, y sloczne. SolGeom I 74.
patrz: MIERZENIE
– Czego że Mulárze nie wiedzą, znácznie budynki krzywią máłymi węgielniczkámi. SolGeom I 98.
patrz: MULARZ
– Quadratus Numerus. Liczbá, ktora rośćie z multyplikácyi iákiey liczby w śię. Iáka iest 9. ktora rośćie ze 3. SolGeom I 5.
– Multyplikuy trzećią 12, náprzykład przez wtorą 6: y produkt 72, rozdżiel przez pierwszą 3, wynidźie czwarta szukána 24. Ponieważ produkt 72, z multyplikowánia czwartey, 24; przez pierwszą 3, iest rowny produktowi 82, z multyplikowáney trzećiey 12, przez wtorą 6. SolGeom I 222.
– Ktore multiplikowánie nie iest nic inszego, tylko wymiar figury według iey długośći y szerokośći. SolGeom I 11.
– Niech będzie dána rożnicá LD wiádoma, między Dyámetrem [CD] iákiegożkolwiek kwádratu, y ściáną [PD] niewiádomymi: y niech będzie potrzebá ściány niewiádomey Kwádratu. SolGeom I 138.
– Niech będzie dána rożnicá LD wiádoma, między Dyámetrem [CD] iákiegożkolwiek kwádratu, y ściáną [PD] niewiádomymi: y niech będzie potrzebá ściány niewiádomey Kwádratu. SolGeom I 138.
patrz: NIEWIADOMA
– Ná trzecim záś terminie, gdy postáwisz cáłą [linię] EZ, 2000; znaydziesz (przez złotą liczbę, ze trzech wiádomych,) czwartą nie wiádomą 536. SolGeom I 82.
patrz: NIEWIADOMA
– POle, álbo obiętność powierzchowna Wálcá prostego, krom oboiey bázy: rowna iest cyrkułowi, ktorego połdyámeter iest liniia śrzednia proporcyonálna między długością Wálcá, y dyámetrem bázy tegoż Wálcá. SolGeom I 281.
– Obłączystość: Convexum. SolGeom I 5.
– CEntrá odbicia, zowią Geometrowie punktá, do ktorych wszystkie cieńciwy odbite Ellipsy, Páráboli, y Hiperboli, schodzą się w kupę. SolGeom I 153.
patrz: ODBICIE
– Ostry ánguł: Actus angulus. Mnieyszy od krzyżowego. SolGeom I 5.
patrz: OSTRY
– NAVKA LI. Ośmgráni álbo Ośmiokąt, to iest o ośmi kątách figurę w cyrkule dánym zrysowáć. SolGeom I . 133.
patrz: OŚMGRANI
– Párábolę [...] przemienić w Tryánguł. SolGeom I 219.
– WSzytkie Párábole ziákiegokolwiek Konusá wycięte, są sobie podobne: y otwieráią się według odległości centrá odbicia od wierzchu Páráboli. SolGeom I 277.
– W Páráboli FEC, zrysuy tryánguł FEC. SolGeom I 219.
– Párábola: [...] Liniia, y figura okrągłáwa, rożna od cyrkułu, y od Owaty. SolGeom I 5.
– Będziesz miał tryánguł CEL, rowny Páráboli. SolGeom I 219.
– Ściánę krzyżową DZ páráboliczną, ználezioną w Nauce poprzedzaiącey 87. wstaw Párábolę. SolGeom I 153.
– W Konusie prostym [...] ściáná przecięciá párábolicznego [...] ták się ma do bázy [...] iáko ściáná przednia [...] do ściány krzyżowej. SolGeom I 276.
– Parallelá; Parallela. Linia w iedney odległości z drugą Rownoodległą. SolGeom I 5.
– Liniią Párállelną: to iest Rownoodległą przez dány punkt zrysowáć, bez Cyrklá, y Linii Stolárskiey. SolGeom I 42.
patrz: PARALELNY
– Párallelna liniia: Parallela: Równoległa. SolGeom I 5.
patrz: PARALELNY
– Może bydź [...] y kwádrat podłużny z ángułámi czteremá rownymi, ktory się náżywa Parallelogram. SolGeom I 190.
– Trápezyusz: [...] Figurá czworościenna, rożna od Kwádratu, Párállelográmu [...] zwáć się będzie czterokąt. SolGeom I 7.
– Vtwierdz sznur reprezentuiący liniią CL dána w polu, álbo podle ściány, párkánu, przyciesi. SolGeom I 33.
patrz: PARCHAN, PARKAN
– GEOMETRA POLSKI TO IEST NAVKA RYSOWANIA, PODZIAŁU, PRZEMIĘNIANIA, y ROZMIERZANIA Liniy, Angułow, Figur, y Brył pełnych. SolGeom I k. tyt..
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Anguł pełny. Angulus solidus, iaki iest, w figurach pełnych albo w Bryłach. SolGeom I 1.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Pełny anguł: Czytay: Anguł pełny. SolGeom I 5.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Anguł dzieli się ná pełny y płáski. Pełny iest między ściánámi, iákiey figury pełney, álbo Bryły. SolGeom I 15.
patrz: PEŁEN, PEŁNY
– Skálá: Scala. Miárá na Máppách, y ábrysách Architektonickich, y Geometrycznych, w piędzi, w łokcie, w laski, w stáiá, w łany, álbo w mile, według ktorych odległość mieyscá, álbo części od części; pomiar liniy, y budynkow, do wiádomości przychodzi. SolGeom I 7.
– Twierdzę że kwádrat na CN, iest pięciorny kwádratowi ná LN. SolGeom I 235.
patrz: PIĘCIORNY
– Nákoniec káżdą trzećią (ktorych będżiesz miał 24.) podżielisz pierwszym cyrklem ná pięć częśći tákich, iákiemiś ná początku wydżielił część IB. (Figurá, tych podźiałow ostátnich pięćiornych, nie ma, dla ćiásnośći.) SolGeom I 67.
patrz: PIĘCIORNY
– NAVKA XVI. Pięćgráni, álbo Piąciokąt doskonáły, ná dáney linii zrysowáć. SolGeom I 114.
– Kiedy pierwsza wielkość (C,) ma się do wtorey (F,) iáko trzećia (L,) do czwartey (T;) ich proporcya pewnym sposobem po pięćkroć mięszána, iest prawdżiwa. SolGeom I 236.
– WSzelka Pirámidá grániasta, iest trzecią częścią Słupu, máiącego, iednęż bázę y wysokość. SolGeom I 286.
– Anguł płaski: iest dwuch liniy [TC, CL] ná rowney płászczyźnie ztykáiących się iednymi końcámi [C] náchylenie zoboplne drugimi [L, T]. SolGeom I 14-15.
patrz: PŁASKI
– Anguł płáski, dzieli się ná Krzyżowy, Ostry, y Rozwárty. SolGeom I 15.
patrz: PŁASKI
– Anguł płáski. Angulus planus; iáki iest káżdy ná tablicy, álbo ná czym rownym, zrysowány. SolGeom I 1.
patrz: PŁASKI
– Anguł poboczny. Angulus deinceps. SolGeom I 2.
– Poboczny anguł. Angulus deincops. Iakie są około linii, postawioney iednym końcem, na drugiey. SolGeom I 5.
– Może linii, wzdłuż przybywáć bez przestánku, ná wszytkę wieczność; á przeciewszytko iey pociągnienie, nie doydzie szerokości pálcá wielkiego. SolGeom I I, 228.
– NIech będżie potrzebá liniyce CD, pokazáć poczworną, (to iest cztery rázy wżiętą.) Rośćiągnąwszy cyrkiel do vpodobánia z punktu C, do E, weźmi trzy EF, FG, GH, rowne sámey CE; áby cáła CH, sámey CE, byłá poczworna. SolGeom I 94.
patrz: POCZWÓRNY
– Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. SolGeom I 4.
patrz: PODŁUŻNY
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
patrz: PODŁUŻNY
– DAnego curkułu, czwartą część ná domysł, podpasz liniią prostą CD. SolGeom I 120.
patrz: PODPASAĆ
– Cienciwá, iest wszelka liniia prosta w cyrkule, dzieląca go ná dwie części, y obiedwie podpásuiąca. SolGeom I 12.
– Nauki, Drukiem podręcznym większym, możesz odkładáć do dálszey wiádomości w Náuce Geometryczney. SolGeom I 28.
patrz: PODRĘCZNY
– Poliedr. Polyedrus: Polyedrum: Bryłá, ktorą w obudwuch końcách záwieráią polá, o więcey ángułách niżeli czterech. Iakie są słupy w pięć gráni, álbo w sześć SolGeom I 5.
patrz: POLIEDR
– rozdżiel te graduse (75) ná 60 częśći rownych, dźieląc CV, naprzod ná poł: potym iednę połowicę, (zostáwiwszy drugą bez podżiału) ná trzy częśći: y iednę trzećią ná 5: y iednę piątą, ná 2. áby tá ostátnia połowiczká, byłá część sześćdżieśiąta lunety CV. SolGeom I 94.
– Jeżeli liniia prosta, iest dwá rázy dłuższa od drugiey, figurá ná niey postáwiona, iest cztery rázy większa od figury ná linii połowiczney zrysowáney. SolGeom I 240.
– JEżeli sporządzisz liniykę z pioskiem, y ze dwiemá gwoździkámi pomykálnymi po liniyce [...] miałbyś ná wszelkie Ellipsy, powszechny instrument. SolGeom I 145.
patrz: POMYKALNY
– ...cztery tryánguły [...] zrysuiesz ná tekturze, y po ich liniiách ponárzynawszy tekturę, tryángułow ściány, złożysz do kupy. SolGeom I 23.
– Z Punktu B, przez N,O,R,S poprzeciągay promienie. SolGeom I 61.
– Między dwiemá skráynymi śrzodkuiąca. Powierzchność: Superficies Pole figur osobliwie pełnych; álbo płászczyzná powierzchna kostki, álbo inszey bryły. Obiętność. SolGeom I 5.
– DAną liniią SR, rozdżieliwszy ná trzy częśći rowne SF, FD, DR; z punktow F, y D, zátocz otwárćiem cyrklá ná DR, dwá cyrkuły przećináiące się w punktáh M, y C.) (2. Zpunktow S, y R, połdyámetrem DR, pozáćinay lunety SG, SL, z punktu S; y RZ, RH, z punktu R.) SolGeom I 141.
patrz: POZACINAĆ
– Z centrum C pozátaczay kwádránsowe lunety przez u, K, H, G, F, E, B, y niech będą u N, KQ, HR, GS, FT, EV, BWW. y ostátnią BW rozdżiel ná 90. gradusow. SolGeom I 170.
– Anguł pułcyrkułowy zowie się anguł ktory Dyameter CL i połcyrkuł CTL zawiera. SolGeom I 15.
– WAlec prosty, ktorego bázá iest nawiększy cyrkuł Sfery, á wysokość rowną dyámetrowi, teyże Sfery: ma proporcyą połtorną do Sfery, to iest iáko 3. do 2. SolGeom I 281.
patrz: PÓŁTORNY
– Produkt: Productum ex multiplicatione. Liczbá rostąca z multyplikácyi dwuch miar, álbo liczb. SolGeom I 5.
patrz: PRODUKT
– Anguły Płaskie, insze są Przeciwne, albo przeciwko położone LCV, KCV; także LCK, VCF; ktore zawierają, dwie liniie LF, VK, spolnie się przecinaiące w punkcie C. SolGeom I 15.
patrz: PRZECIWNY
– DWiemá liniiámi przydłuższymi, BT, BN, záwárszy ánguł iákikolwiek słuszny NBT. Postaw w podłusz ná linii BT, pierwszą C, y wtorą E dáne; żeby były BF, FT. SolGeom I 54.
– NA CL, rowney większey dáney D, zátoczywszy połcyrkuł CHL, mnieyszą C, wpraw weń ták; żeby koniec ieden, stánął ná C, á drugi przystał do połcyrkułu CHL, w punkcie H. SolGeom I 58.
patrz: PRZYSTAĆ
– Węgielnicá iest ánguł krzyżowy. Záczym ánguł do niey przystáiący, iest Krzyżowy: szczupleyszy, iest Ostry: szerszy, iest Rozwárty. SolGeom I 96.
– Ieżeli drewniána [linia] do zarysowáney doskonále przystánie, drewniáney bezpiecznie vżywáć będziesz... SolGeom I 30.
– Zowią się Anguły zetknienia; dla tego, iż liniia WS, w ángule WSN, przeciągniona zá S, przystawáiąc do krzywey NS, á nie przecináiąc iey, może ánguł záwrzeć. SolGeom I 15.
– Ná dáney linii, by dobrze wsámey liczbie wiádomey, postáwić część cyrkułu, ktoraby przytráciłá połowicę wysokośći połcyrkułu, gdyby miał bydź postáwiony, ná tey linii dáney. SolGeom I 13.
– Gdyżem ćię ná początku, nie chćiał zátrudniáć przytrudnieyszą Zábáwą, przed inszymi potrzebnieyszymi, y vćiesznieyszmi. SolGeom I 220.
– Ieżeli tá miárá punktuálnie wynidżie; między F, y V; będżie ánguł C, Krzyżowy: ieżeli nie donieśie, będżie ánguł C, Rozwárty: ieżeli przenieśie, będżie ánguł C, Ostry. SolGeom I 98.
– Rozwárty ánguł. Obtusus angulus. Anguł większy niż krzyżowy. SolGeom I 6.
patrz: ROZWARTY
– W Tryangule, Rozwartokątnym BCD kwadrat na ścianie BD przeciwney angułowi rozwartemu C większy iest niż dwa drugie kwadraty na drugich dwoch ścia nach (BC, CD). SolGeom I 264.
patrz: ROZWARTY
– Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. SolGeom I 4.
– ROZDZIAŁ II. O prowádzeniu liniy Rownoodległych. SolGeom I a2.
– Drugi nowy sposob Geometryczny, postáwięnia Rownoodległey linii, od dáney; przez punkt ná kilkanaście, álbo kilkádziesiąt krokow, albo łokci. SolGeom I a2-a2v.
– Przy linii prostey, przez punkt náznáczony, liniią prostą párállelną, to iest rownoodległą postáwić. SolGeom I a2.
– Liniią dáną Rownoodległą iedney ścianie w tryángule dánym, większą álbo mnieyszą nád ściánę daną, postawić. SolGeom I a2v.
– Kwádrat doskonáły. Quadratum aquilaterum et aequiangulum. Kwádrat máiący wszytkie cztery ánguły, y śćiány rowne. Rownościennokątny kwádrat. SolGeom I 4.
– Sferyczny anguł. Sphericus Angulus, Anguł ktory składaią dwa cyrkuły nawiększe Sfery. SolGeom I 7.
patrz: SFERYCZNY
– Anguł Sferyczny. Angulus Sphaericus. SolGeom I 2.
patrz: SFERYCZNY
– NAVKA L. Siedmgráni, álbo Siedmiokąt w Cyrkule zrysowáć. SolGeom I 132.
patrz: SIEDMGRANI
– ZABAWY VI. CZĘSC XI. O Własnościách Słupow Grániástych. SolGeom I . 285.
patrz: SŁUP
– SŁupy grániáste rownowysokie, máią się iáko ich bázy. SolGeom I 285.
patrz: SŁUP
– Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. SolGeom I 4.
– Kwádrat spłászczony. Rhombus. Czwártak, kwádrat máiący wszytkie cztery śćiány rowne, ále ánguły tylko po dwá przećiwne rowne. SolGeom I 4.
– Záczym nie iest doskonále srzednią proporcyonálą ze dwuch, ále trochę większą. SolGeom I 56.
– NAVKA XX. Sześćgráni, ábo Sześciokąt rownościenny, zrysowáć ná linii dáney. SolGeom I 117.
– [...] gdybyś dał [...] ná spodzie dziurę z gwintámi, w ktorąby się mogłá śzrobowáć [!] rurkámosiężna, álbo żelázna, dla zátrzymánia ołowku, álbo rubryki: tákże ostrze iákie śrzobowáne, [...] miałbyś bárdzo wygodny cyrkiel [...]. SolGeom I 115.
– Czwártak. Rhombus: Czworo-śćienna figurá, cztery śćiány rowne máiąca, y po parze ángułow rownych. Kwádrat zplászczony śćiennorowny. SolGeom I 2.
– Końce laseczek máią bydź ostro zástrugáne, álbo z boku iednego ślużem zerznięte. SolGeom I 32.
– Pośrzednia proporcyonálna: Media proportionalis. Między dwiemá skráynymi śrzodkuiąca. SolGeom I 5.
– SZnury niech będą iednákowo podniesione od ziemie, przynamniey do oká, choć nie do śrzodwagi; bo nierowne ich podniesienie, przyczyniłoby miáry. SolGeom I 45.
– Teorema: Theorema: Náuká w Geometryi, pokázuiąca iáką własność Linii, álbo ángułu, álbo figury. SolGeom I 7.
patrz: TEOREMA
– Tetráedr, Albo Czworotryánguł, iest figurá pełna, ktorą záwieráią cztery polá tryángułow rownośćiennych, y rownokątnych. SolGeom I 23.
patrz: TETRAEDR
– VGadzáiąc tákowym, ktorzy sie nie rádzi bawią rysowániem; podaię sposob w tey Náuce zrysowánia łatwiusińkiego wężownice Architektonickiey. SolGeom I 157.
patrz: UGADZAĆ
– Wziąłem przed się vłátwienie tych przeszkod w Geometrze moim, w ktorym Praxes ábo vżywánie Geometryi, znaydziesz Polskim ięzykiem porządnie rozłożone ná pewne części: Zabawami názwáne. SolGeom I 3.
– Niech weźmie trzaskę ćienką M, z guntá náprzykład ułupáną, długą ná cztery pálce, y niech końce iey rowniuśińko obetnie. SolGeom I 32.
patrz: UŁUPANY
– TAką proporcyą dẃoch nierownych Wálcow, słupow, Konusow, (to iest Pirámidow okrągłych) y Pirámidow grániástych, wyráchuiesz snádno; ználaższy pełność obudwoch zosobná, według Náuki Zábawy... SolGeom I 282.
patrz: WALEC
– Zdáło mu się w kupie wszytkie położyć, ábyś gdy ktorey potrzebowáć będźiesz, bez prace vprzykrzoney, y wártowánia Kśięgi, wiedźiał kędy iest wypisána. SolGeom I 8.
patrz: WARTOWANIE
– Połdyámeter CN, pociągnąwszy wciąż ku P, odmierz ná nim połdyámeter EB, áby był CP [...]. SolGeom I 178.
– Wertykálny Zegar. Verticale. Zegar, álbo Kompás zmálowány ná śćiánie, prosto pátrzącey ná południe... SolGeom I 8.
patrz: WERTYKALNY
– Przystaw podle Cwieká álbo Igły M, Węgielmuż Stolárski WL:... SolGeom I 149.
– Drugi sposob łátwieyszy, ZAwrzy węgielnice DFB, w kwádrat CH y śćiánę iednę HB, kwádratu CH, zpunktu G, przystaw do śćiány HD; żeby byłá GL: Stánie kwádrat ná śćiánie LH, rowny węgielnicy DFB. SolGeom I 199.
– Máiąc Węgielniczkę, trzymay się Náuki 15. SolGeom I 30.
– POstaw Węgielniczki HLV [...] przy linii dáney EC. SolGeom I 38.
– Między dwiemá dánymi liniiámi (HV, VM,) Kwádrat podłużny (HVME,) postáwić. WPoprzedzáiącey Figurze złoż dwie dáne HV, VM, do węgłá krzyżowego HVM. SolGeom I 112.
patrz: WĘGIEŁ
– 90. Wężownicę Architektonicką zrysowác. SolGeom I 15.
– Ná trzecim záś terminie, gdy postáwisz cáłą [linię] EZ, 2000; znaydziesz (przez złotą liczbę, ze trzech wiádomych,) czwartą nie wiádomą 536. SolGeom I 82.
patrz: WIADOMA
– IEżeli poiedynkowe wielkośći, wielekolwiek ich będżie (B, C, D,) będą miáły iednęż proporcyą do káżdey zinszych dánych w teyże liczbie (F, H, L:) iáką proporcyą máią poiedynkiem, táką iy wespoł wszytkie (B, C, D,) do wszytkich społem (F, H, L.) mieć... SolGeom I 239.
– Zegar, álbo Kompás zmálowány ná śćiánie, prosto pátrzącey ná południe Winkiel: Angulus internus. Kąt między śćiánámi. SolGeom I 8.
patrz: WINKIEL
– ...vżywáią w niey [wężownicy] troygá zákręcęnia, á náżywáią z Włoská: Voluta. SolGeom I 155.
patrz: WOLUTA
– ZE niemáło pracy záchodzi w wrzynániu Cyrkułow godzinnych ná poprzedzáiącym Zegárzé: dość będzie zrysowáć ná gałce BDCE, Cyrkuły godzinne też ich w wrzynánia... SolGeom I III, 54.
patrz: WRZYNANIE
– Zátocz pierwszą lunetę kwádránsową BY, od B, do Y [...] áż do ostátniey lunety RN, z centrow wspácznych 4, 3, 2, 1. SolGeom I 155.
patrz: WSPACZNY
– NA kárcie IML, prżełamáney po dwá kroć (z nauki 3. tey zábáwy) zgotowawszy ánguł krzyżowy IML, y wyciąwszy go nożyczkámi, álbo nożem wyrznąwszy po liniiách IML (z Náuki 5. tey zábáwy;) ściánę ML, ángułu wyciętego ná kárcie, przystaw do linii dáney CA, ták żeby druga ściáná IM, pádłá ná punkt O. SolGeom I 40.
patrz: WYCIĄĆ
– WSzytkie Párábole ziákiegokolwiek Konusá wycięte, są sobie podobne: y otwieráią się według odległości centrá odbicia od wierzchu Páráboli. SolGeom I 277.
patrz: WYCIĘTY
– NA kárcie IML, prżełamáney po dwá kroć (z nauki 3. tey zábáwy) zgotowawszy ánguł krzyżowy IML, y wyciąwszy go nożyczkámi, álbo nożem wyrznąwszy po liniiách IML (z Náuki 5. tey zábáwy;) ściánę ML, ángułu wyciętego ná kárcie, przystaw do linii dáney CA, ták żeby druga ściáná IM, pádłá ná punkt O. SolGeom I 40.
patrz: WYCIĘTY
– WYcinek álbo klin Sfery rowny iest Konusowi, ktorego Konusá wysokość, iest połdyámeter Sfery: á bázá, pole wycinku. SolGeom I 280.
patrz: WYCINEK
– NA kárcie IML, przełamáney po dwá kroć (z nauki 3. tey zábáwy) zgotowawszy ánguł krzyżowy IML, y wyciąwszy go nożyczkámi, álbo nożem wyrznąwszy po liniiách IML (z Náuki 5. tey zábáwy;) ściánę ML, ángułu wyciętego ná kárcie, przystaw do linii dáney CA, ták żeby druga ściáná IM, pádłá ná punkt O. SolGeom I 40.
patrz: WYRZNĄĆ
– Potym nożem wyrzni ná tey kárcie ánguł ieden IML, po zágięciu IM. y ML. SolGeom I 31.
patrz: WYRZNĄĆ
– TABLICA XII. Węgielnicá Płaská, należyta do Tablice Mierniczey, dla wymierzánia wszelkiey Długośći, bez Arythmetyczney operacyy Wyrznięćie, ktorym się Węgielnicá pomyka po Tablicy. SolGeom I 160a.
– Clauius Scholio 17. sexti Euclidis ten podźiał zmudniey opisuie [...]. SolGeom I 222.