Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Andrzej Jan Żydowski
GorzWol ca 1700 oryginał
GORZKA WOLNOSC MŁODZIENSKA, ALBO ODPOWIEDZ NA ZŁOTE IARZMO MAŁZENSKIE, Przez Iednę Dámę Dworską, Imieniem Drugich WYRAZONA, y ná Widok PODANA

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=90128&from=FBC, https://rcin.org.pl/dlibra/publication/60137/edition/42787/content
Odnotowano 148 cytatów z tego źródła
– Nie to uważa [pan młody]/ iakie tesz będzie dalsze iego pożycie/ ale to mu tylko w głowie tkwiało/ iako ucałuie on obrazek w iego oczach [...] iako oney Fortece obleżenie pożądanym akkordem skończy. GorzWol 62.
patrz: AKORD, AKORD, AKORT
– Pretensye wzaięmne Białogłowskiego do Męskiego Stanu, z Aktoratu ich Wywiedzione. GorzWol 59.
patrz: AKTORAT
– Ieśli z Bezżennych, wyniść życzysz áláspásow, A do Małżeńskich myślisz pobieráć się wczásow. Stárszey się kłániay Siostrze; uznasz chęć w stárániu. GorzWol 33.
patrz: ALASPAS, ALASPAS, HALASPAS
– Drugi/ trąciwszy proch y amunicyą/ ktorey y w Weneckich Cekauzach nie dostanie/ na Opera externa albo nie potrzebne kakiety [!] y w Ausęnwerkach wystrzelawszy się/ na fortece nie ma z czym. GorzWol 91.
patrz: AMONICJA, AMUNICJA, AMUNICJA
– Y ten niech bannizuie poboczne amory, Kto chce z dziatek własnych w domu swym podpory. GorzWol 88.
patrz: AMORY
– Ożeniwszy się drugi/ zapomni przysięgi/ y obowiązkow swoich y tak sobie postępuie/ iak gdyby ieszcze młodzieńcem był [...] są drudzy co domowy defekt pokrywaiąc czynią to dla konserwowania reputacyey [...] Insi z fałszywego częstokroć appetytu/ choć maią swego do nowego. GorzWol 87.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– O tym myśl iego [pana młodego] wszytka/ w tym naysmacznieysze Medytacje/ iako do pierwszego szturmu approszować się będzie/ iako miłą uszom iego y sercu Capitulacyą z przesileniem trochę/ ona podda mu się Forteca. GorzWol 62.
patrz: APROSZOWAĆ SIĘ
– Jesli według ludzkich oczu chcesz zonę sobie z twarzy obrać/ to iest rzecz nieskończona; bo iednemu będzie sie zdała arcypiękna/ drugi rzecze nie masz nic nad ludzi. GorzWol 14.
patrz: ARCYPIĘKNY
– W ostatku (talerow/ ortow/ tynfow/ czerwonych złotych) nie wspominam/ wyszyple się co przepiiesz/ stracisz dla nieszczęsnych amorow [...] assekuruię żebyś nie tylko zonę/ ale kilka ich [...] mogł tym wyżywić. GorzWol 45.
patrz: ASEKUROWAĆ
– Astronom gwiazd na Niebie w nocy upatruie. A tu mu drugi żonkę astronomizuie. GorzWol 90.
patrz: ASTRONOMIZOWAĆ
– Athenczykowie [...] tákich Pánow Młodziencow co się do trzydziestu lat nie ożenili/ zewlokszy po pás [...] kanczugámi mocno kazali biczowáć bábom/ ná większą ich wzgárdę [...] że choć nayoziębleyszego Młodziencá miáłáby táka exhortá zágrzać y poruszyć ile gdyby ieszcze czerstwe bábki do tego ordynowáć. GorzWol 58.
patrz: ATEŃCZYK
– [...] kiedy drugi stráciwszy proch y ámunicyą/ ktorey y w Weneckich Cekáuzách nie dostánie/ ná opera externa álbo nie potrzebne Kákiety y w Ausenwerkach wystrzeláwszy się/ ná Fortece nie má z czym. GorzWol 91.
patrz: AUZENWERK
– Athenczykowie [...] tákich Pánow Młodziencow co się do trzydziestu lat nie ożenili/ zewlokszy po pás [...] kanczugámi mocno kazali biczowáć bábom/ ná większą ich wzgárdę [...] że choć nayoziębleyszego Młodziencá miáłáby táka exhortá zágrzać y poruszyć ile gdyby ieszcze czerstwe bábki do tego ordynowáć. GorzWol 58.
patrz: BABKA
– Aleś ty wielki w tey mierze báłámut/ że się wdałeś w dyskurs o tym czego sam [...] nie wiadomy. GorzWol 92.
patrz: BAŁAMONT, BAŁAMUNT, BAŁAMUT, BAŁAMUT
– Jest to większe nád insze báłámuctwo y zazdrość nieporownána/ frásowáć się że Zoná po twoiey śmierci będzie inszego á podobno lepszego gáchá miáłá. GorzWol 25.
patrz: BAŁAMUCTWO, BAŁAMUCTWO, BAŁAMUSTWO
– Y ten niech bánnizuie poboczne ámory, Kto chce mieć z dziatek własnych w domu swym podpory. GorzWol 88.
patrz: BANIZOWAĆ, BANIZOWAĆ, BANNIZOWAĆ
– Bogáta [żona], w Dom mi wprowádzi dostátki [...] piękna, iák w sośni wysoko bárć głádki [gładkiej]. GorzWol 39.
patrz: BARĆ
– Drugi zaś o twarz nie dba ale o pieniądze [...] pyta o posag iak wielki y kiedy? [...] Wyieżdza szczęśliwie/ marcypany sprawuie/ barwianych odziewa. GorzWol 73.
patrz: BARWIANY
– Jedź do Lwowá/ do Wárszáwy/ tám znaydziesz w czerwoney bászcie táką co ią możesz w ręce wziąć/ iák kápłoná [...] możesz ią przeiezdzić iák konia. GorzWol .
patrz: BASTA, BASZTA
– Wszytkie wady cukruie ten, co go bąk zatnie Miłości, y iak swego pędzi do tey matnie. GorzWol 64.
patrz: BĄK
– Bestye nierozumne/ á wzdy ktore się zparzą/ zgadzáią się z sobą. GorzWol 86.
patrz: BESTIA
– O Nieboże bezżenny! gdybys uważyć chciał/ iák gorzka iest tá domiemána Stanu twego wolność. GorzWol 8.
patrz: BEZŻENNY
– O? nieboże Bezżenny! co to każesz Zonátym ráchowáć się y uważáć/ iák śiłá kosztuie Zoná/ wyliczáiąc że nie mász żadnego w niey członká/ ktoregoby nie miał Mąż opłáćić: To ia ták mowię/ że wam to bárdźiey kredki potrzebá/ żebyśćie się poráchowáli/ co to przez Rok drugiego kosztuie. GorzWol 45.
patrz: BEZŻENNY
– Lácedemonczykowie sławnego swego práwodawce Lykurgá práwem/ ták kochali stan wasz bezżenny/ że tego ktory się żenić nie chćial w pułnaytęższey źimy rozebrawszy z sukien w Rynek mieyski puszczáli. GorzWol 57.
patrz: BEZŻENNY
– Y nie wolno było zápisowáć albo testámentem legowáć tákim ludźiom bezżennym cokolwiek. GorzWol 57.
patrz: BEZŻENNY
– Troiáko osobliwie błądźićie PP. Bezżenni. Naprzod że czásu nie uważaćie/ y álbo bárdzo młodo/ álbo bárdzo stáro żenićie się. Druga że álbo názbyt śiłá uważaćie w ożenieniu/ álbo nic y nagle bez rekollekciey żenićie się. A potrzećie że nie proporcyálnie/ nie według kondycyi stanu lat swoich/ Zony dobieraćie. GorzWol 61.
patrz: BEZŻENNY
– Bo iáko z iałowego ćielcá żadnego pożytku ná oborze nie mász/ poki go do pługá nie záprzężesz/ ták y z káżdego bezżennego cosz zá korzyść/ poki go do Iárzmá Małżeńskiego nie założysz. GorzWol 56.
patrz: BEZŻENNY
– Cokolwiek záś pisał Sálomon przećiw Niewiástom złym/ to naybárdźiey ná wszetecznice/ ná máłpy/ y tákie iákiemi się rádźi PP. bezżenni báwićie pisał/ czego pełno po iego Xięgách znáydźiećie. GorzWol 51.
patrz: BEZŻENNY
– Ieśli z Bezżennych, wyniść życzysz áláspásow, A do Małżeńskich myślisz pobieráć się wczásow. Stárszey się kłániay Siostrze; uznasz chęć w stárániu. GorzWol 33.
patrz: BEZŻENNY
– V nieboraká záś bezżennego choć naybárdźiey ćiągnie iák kotá uskramnia się/ chce sknerowáć/ chce gospodárowáć/ postáremu wszytko oporem/ wszytko skrzypi iák Ruska koláska: nie dármo Mędrzec nápisał kto ma dobrą Zonę/ ma początek gospodárstwá [...]. GorzWol 55.
patrz: BEZŻENNY
– Iáko tedy Zołnierzá/ ktoremu Lat pięćdźieśiąt mineło/ Rzymiánie od woyny uwalniáli/ ták y tego co w bezżennym wieku kilká krzyżykow przepędźił/ od miłosnych korwetow wolnym mieć chćieli/ ztąd owo nápisáno. GorzWol 80.
patrz: BEZŻENNY
– Ieśli też z krewkośći zgrzeszysz álbo piiáństwem/ álbo inszemi Bezżennych grzechámi? to ieszcze możesz się/ obaczywszy/ postánowić. GorzWol 44.
patrz: BEZŻENNY
– A tosz masz zá Cukier Małżeński Lodowáty te Confitury Bezżenney waszey wolnośći/ o ktorey ia lepiey sądźić mogę: bom byłá w Pánieńskim/ á teraz iestem w Małżeńskim stanie: y mogę o obu sądźić. GorzWol 92.
patrz: BEZŻENNY
– Derywácya twoiá że bezżenny po Láćinie Caelebs się zowie/ iákby Caelestis Niebieski/ dáleka bárdzo. GorzWol 55.
patrz: BEZŻENNY
– Pretensye wzaięmne Białogłowskiego do Męskiego Stanu, z Aktoratu ich Wywiedzione. GorzWol 59.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Athenczykowie [...] tákich Pánow Młodziencow co się do trzydziestu lat nie ożenili/ zewlokszy po pás [...] kanczugámi mocno kazali biczowáć bábom/ ná większą ich wzgárdę [...] że choć nayoziębleyszego Młodziencá miáłáby táka exhortá zágrzać y poruszyć ile gdyby ieszcze czerstwe bábki do tego ordynowáć. GorzWol 58.
patrz: BICZOWAĆ
– Rodzicom iaka rádość/ kiedy im grzeczną poymiesz Synową [...] sługom iák miło/ że nie ledá biesá dziwego/ ále Pániey własney słucháć będą. GorzWol 7-8.
patrz: BIES, BIES, BIS
– A ieszcze to nayżáłośnieysza/ że przywiodszy cię do tego/ że ią poymiesz/ nie ták to interpretuie/ żeś to z grzeczności twoiey/ nie upátruiąc áni dostátkow/ áni stanu y urodzenia iey nierownego uczynił/ ále swoiey to rostropności [...] y rozumowi przypisuie/ że cię umiała w błazná postrzydź/ y dostąpiwszy potym czego chciáłá/ nigdy tobą kontentowáć się nie będzie. GorzWol 46.
patrz: BŁAZEN, BŁAZEN, BŁAŻEN
– Co się záś boisz że by we Wśi Błáżek nie uczył Páni śieczki rznąć/ álbo w Mieśćie żeby Listki nie latáły/ ná tom ći iuż ze sto rázy odpowiedźiáłá: y ieśli chcesz czytay sobie wyżey. GorzWol 32.
patrz: BŁAŻEK
– Ktosz winien ieśli nie mąż/ kiedy w domatorskim stanie (bo u Dworu insza) do stroiu/ do bryzowánia przyuczy żonę [...] nie wpráwuiąc iey do przystoynych zábaw/ álbo gospodárstwá álbo robot pieknych. GorzWol 82.
patrz: BRYŻOWANIE
– Piszą/ że kiedy Cesarz Turecki záczną ktorą z száráiu krewną/ lub kocháną przedtym swoię/ daie Baszy ktoremu zá żonę [...] żeby on wdzięcznie tę łáskę przyiąwszy/ ták w podárunkách ciągnąć się musi/ że wszystko práwie co ma wyda. GorzWol 76-77.
patrz: CESARZ, CESARZ, CYSARZ
– Ieśli z dziatkámi chodzi/ álbo choruie [żona]/ uczyń iey należyty [...] wczás. GorzWol 32.
patrz: CHODZIĆ
– GorzWol 15.
patrz: CHODZIĆ
– Y to do niedbálstwá należy/ co drugi tylko kuflá pilnuie/ ná káżdy dzień po uszy brzuch naleie/ ztąd potym y żonie obmierznąć musi; ile ktory ma po piianu narowy. To tesz zwyczáynie zá tym chodzi/ ze iáko wy żonom miásto powinnego czopowego podatku obmierzłym podymnym płácicie: Ták tesz ony wzáiemnie Rogowym to oddáią podatkiem. GorzWol 90.
patrz: CZOPOWY
– Derywácya twoiá że bezżenny po Lácinie Caelebs się zowie/ iákby Caelestis Niebieski! dáleka bárdzo. GorzWol 55.
patrz: DERYWACJA
– diaboł GorzWol 27.
patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DIACHEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ
– Nusz owe w Indiey Zony/ ktore dobiiáły się prawie tego/ żeby w ten ogień/ ktorym ciáłá zmárłe Mężow ich palono wskákiwáły żywo. GorzWol 52.
patrz: DOBIJAĆ SIĘ
– Ktosz winien iśli nie mąż/ kiedy w domatorskim stanie (bo u Dworu insza) do stroiu/ do bryzowánia przyuczy żonę [...] nie wpráwuiąc iey do przystoynych zábaw. GorzWol 82.
patrz: DOMATORSKI
– O Nieboże bezżenny! gdybyś uważyć chciał/ iák gorzka iest tá domniemána stanu twego wolność. GorzWol 8.
patrz: DOMNIEMANY
– Ciebie tedy ktoryś ták bárdzo nie dowierzáiący Zonie odsyłam tám/ iáko Łaćinnicy mowią. Ad Indos et Garamantas; żebyś álbo ty drugim/ álbo tobie sámemu nos y uszy oberznięto: u nas w Polszcze po tákich nić/ niech się złe nie mnoży plemie. GorzWol 30.
patrz: DOWIERZAJĄCY
– Ieśli z dziatkámi chodzi/ álbo choruie [żona]/ uczyń iey należyty [...] wczás. GorzWol 32.
patrz: DZIATKI
– [...] niech zmierzáią po oku iák do celu; niech świegocą iák wróble. Dziw/ dziw/ dziw/ niech wzdychaią/ niech się gorszą/ y nie wiedzieć co czynią; fraszká to wszytko/ kiedy Zoná będzie miáłá w tobie ukontentowánie [...]. GorzWol 11.
patrz: DZIW
– Chrąmemu kuláwa Zoná, nie żebym to ia chwalić miáłá/ ále kto ma ták dziwáczne fantázye/ stosowáć się chce do iego woli/ ieśli mu z tym dobrze będzie/ sam potym uzná. GorzWol 44.
patrz: DZIWACZNY
– Nie wątpię, że śiła będźie ktorzy widząc iáko w tey Edycyey rożnych Náciy ięzyki, osobliwie łácinskie Sentencye, y Historye się znáyduią; będą rozumieć że to z Męszczyzn kto pod Imieniem Dámy wydał. GorzWol 2.
patrz: EDYCJA
– Ożeniwszy się drugi/ zapomni przysięgi/ y obowiązkow swoich y tak sobie postępuie/ iak gdyby ieszcze młodzieńcem był [...] są drudzy co domowy defekt pokrywaiąc czynią to dla konserwowania reputacyey [...] Insi z fałszywego częstokroć appetytu/ choć maią swego do nowego. GorzWol 87.
patrz: FALSZYWY, FAŁSZYWY, FAŁSZYWY
– Ieśli się stroi twoiá Zoná/ nie masz czego gánić/ byle miernie według swego stanu y kondycyi [...] Miley ci przecię y sámemu ná nie [!] poyrzeć/ niż kiedy iák flurá opuściwszy wszytko chodzi/ co się przed ludźmi za nię wstydzić musisz. GorzWol 31.
patrz: FLURA
– Jest to większe nád insze báłámuctwo y zazdrość nieporownána/ frásowáć się że Zoná po twoiey śmierci będzie inszego á podobno lepszego gáchá miáłá. GorzWol 25.
patrz: GACH
– Z kąd że to? z tąd/ że poznał támtego dutká; á tego dobrego Iezdcá Ieśli tedy biedne nierozumne stworzenie/ zrozumie co dobry iezdźiec/ co dureń? iákosz dáleko więcey Zoná/ ile ktora swoy rozumek/ á y much potrosze ma w głowie; niezrozumie co kto umie? GorzWol 40.
patrz: GŁOWA
– Lubo ná kogo poyrzy [żona], lubo się rozśmieie, Lub się komu ukłoni: Mąż z iádu topnieie. Wárgi gryzie. GorzWol 28.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Skromność u młodych golcow teraz nie ma ceny, Skromna by naygrzecżnieysza żadney nie ma weny. Nieluszą słynie, ktora nieporywcza z mową, A tę ktora wstydliwa, grubiiánką zowią. GorzWol 76.
patrz: GRUBIANKA
– Nie trzebáć ná krzciny kosztu łożyć/ zápraszáć Kmotrow/ záciągáć Inspektorow Synom/ Ochmistrzyn Corkom. GorzWol 20.
patrz: INSPEKTOR
– Co záś dedykuiesz/ że w Láćinskim Zoná zowie się Uxor ab ungendo, to iest od smárowánia. To bárdzo dobrze y słusznie. Gdysz iáko ten (zwyczáyna przypowieść) kto smáruie iedźie; ták ten co Zonę bierze/ iákoby násmárował/ wszytkie spráwy swoie. GorzWol 55.
patrz: JECHAĆ
– Ieślić Oćiec náskárbił złotá y srebrá/ ieślić Mátká zostáwiłá Láncuchy/ Kánaki/ Perły/ y insze kleynoty/ nie ná to pewnie/ żeby ie po Krákowie/ Wárszáwie/ Lwowie/ poprzepiiáć/ hultáić się/ máłpom rozdáwáć/ ále żebyś odważywszy to ná usługę Oyczyżny/ potym ośiadszy w Domá Przyiáćiołom/ Sąśiádom służy [...]. GorzWol 8.
patrz: KANAK
– Włoska jest przypowieść [...] Kto żonę śle w bieśiády, koniá w biegu poi, Z żony urwę, á z koniá kálikę wystroi. GorzWol 82.
patrz: KURWA, KURWA, URWA
– Rodzicom iaka rádość/ kiedy im grzeczną poymiesz Synową [...] sługom iák miło/ że nie ledá biesá dziwego/ ále Pániey własney słucháć będą. GorzWol 7-8.
patrz: LADA, LADA, LEDA
– Zoná niech będźie żoną, nie lálką u ćiebie, Y nie szánuy iey bárdźiey niżeli sam siebie. GorzWol 83.
patrz: LALKA
– Zbytnim kochániem błądźićie/ kiedy się ták bárdzo w oney láluśi Pan Małżonek zákocha/ że iey ledwo nie ná głowie iezdźić pozwoli. GorzWol 87.
patrz: LALUSIA
– Trzebá się ciągnąć choćbyś miał zerwáć/ y ostátnią wieś zástáwić/ ináczey y u zony/ y u krewnych w lekkim będziesz poważeniu. GorzWol 76.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– A nie tylko to tá twarzyczká/ uwodżi dobrze się máiących ktorym to uydżie/ ále y ow lichotá/ pod czás co sam nie ma co ieść/ á przećię tylko ná twarz pátrzy/ á potym głod ćierpi/ bo tám gotowy szpital/ y nie dźiw że tákie muszą pożywienia szukáć/ y mocną robotą zárabiáć chleb/ ná tákiego to wlaśnie służy. GorzWol 71.
patrz: LICHOTA
– Bo to są iák owe łebskie konie/ co/ co raz porwie/ co raz szárpie/ á potym wćiąż poszedszy ustánie prętko/ y dla tegosz tákim pospolićie krzywią się Zony. GorzWol 49.
patrz: ŁEBSKI
– Boday młodźikiem ptakiem gonić/ iáko myśliwska nieśie przypowieść. Młodźik niewolnik/ Máisz Towarzysz/ Cwik Pan. GorzWol 15.
patrz: MAISZ, MAIŻ, MAIŻ
– Bogaty Dźiáduś w swey iusz stárey dobie, Oblubienicę młodą bierze prętko sobie. Y dobrze: My go chwalić mamy z tego Ze fundusz czyni dla człeká młodszego. Gawinski. A ieszczeby to mnieysza/ gdyby po śmierći/ ale bywa podczás y zá żywotá. GorzWol 79.
patrz: MAŁA
– Aleć mi naymárkotniey ná owych Dźiádow Wdowcow (bo y Wdowcom/ słuszna żeby się tey Láciny dostáło) co mu trunna z oczu/ á z twarzy kośnica pátrzy á postáremu niechże przyidźie do konwersacyey/ asz Dźiaduś korwety/ figle stroi/ iák ow w osmnastu lat. GorzWol 77.
patrz: MARKOTNO
– W ostátku (tálerow/ ottow/ tynfow/ czerwonych złotych) nie wspominám/ wyszyple się co przepiiesz/ stráćisz dla nieszczęsnych ámorow/ á naymárkotniey/ kiedy ieszcze bez pożytku/ ássekuruię żebyś nie tylko Zonę/ ále kilka ich (gdyby się godźiło po Turecku) mogł tym wyżywić/ á to wszytko przepádnie/ y skorupeczki/ y niteczki z tego nie wroći się do domu ná zad. GorzWol 45.
patrz: MARKOTNO
– To iednák wiedz/ że lubo w tym dyskursie moim tu y owdzie znaydziesz nád czym się rozśmieiesz/álem go ia pisáłá/ łzámi práwie káłámarzá dolewáiąc; Widząc/ że czás márnie trácąc/ przyidziesz ná tę ochydę z láty/ że cię sobie pálcem pokázowáć będą/ y zárobisz. GorzWol 9.
patrz: MARNIE, MARNO
– Vczerni ręce, kto się tyka máźi, Zła kompánia obyczáie káźi. GorzWol 82.
patrz: MAŚ, MAŹ, MAŹ
– Bo żadney grzeczney ludźie sobie lekce nie ważą. Tym bárdźiey/ że według práwá: Uxor sequitur Conditionem Mariti. Zoná bierze ná się Mężow Stan y kondycyą. GorzWol 16.
patrz: MĘŻOWY, MĘŻÓW
– Domátorká mi doyrzy y Ogrodá; Y, iako się ma ná oborze bydło, Choć nie modźiásta ále Gospodyni. GorzWol 40.
patrz: MODZIASTY
– Tráfi się Zołnierz grzeczny/ albo inszey wokácyey Mołodec/ ále rownieyszy kondycyey; służy/ przesłuży/ pod czás y to co ma/ stráći ná usłudze Oyczyżny/ nie ma sposobu urość. GorzWol 24.
patrz: MOŁODEC, MOŁODEC, MOŁODZIEC
– Mężney Krolowy Szwedzkiey Margárethy postępek/ ktora ná moniećie miasto Herbow/ albo twarzy Krolowey prásowáć Pudenda Muliebria kazáłá; ieśli gánisz postępek/ to wprzod wász zwyczay zgánić trzebá/ gdyż od Męszczyn to swoy wźięło początek. GorzWol 36.
patrz: MONETA, MONETA, MONIETA
– Ná to Niemiec/ żebyśćie iák w gárce kołátali czy dobrá miedź/ y złość ieśli się w niey nie ozwie/ ná to Angielskie tańce świeżo wprowádzone/ żebyśćie ku sobie rękámi kláskali/ motáli się zsobą. GorzWol 47.
patrz: MOTAĆ SIĘ
– Z kąd że to? z tąd/ że poznał támtego dutká; á tego dobrego Iezdcá Ieśli tedy biedne nierozumne stworzenie/ zrozumie co dobry iezdźiec/ co dureń? iákosz dáleko więcey Zoná/ ile ktora swoy rozumek/ á y much potrosze ma w głowie; niezrozumie co kto umie? GorzWol 40.
patrz: MUCHA
– A wzdy Pan Małżonek upiwszy się/ álbo iák muchá w nos wleźie/ wszytkiemi tymi tytułámi Zonę swoię uraczy. GorzWol 47.
patrz: MUCHA
– Co do Putifarowey Zony/ tey nie bronię; ále też wątpię/ żebyśćie tákiego Iozefá Bogoboynego/ z między śiebie wyłatáli: choćbyśćie wszyscy swoie naywiększe czystośći w kupę włożyli: Iestći was śiłá tákich/ co suknie (iáko on) odbieżyćie pod czás u cudzey Zony/ ále pewnie nie z cnoty/ chyba z muszu/ kiedy Mąż zástánie ktorego. GorzWol 35.
patrz: MUS, MUS, MUSZ
– Fráncuz mowi: Nagłość nigdźie się nie nadáie procz w iedney ućieczce przed powietrzem/ bo tám długiego namysłu nie potrzebá/ Ale w inszych rzeczách/ ile w ożenieniu potrzebna rekollekcia. GorzWol 63.
patrz: NADAWAĆ SIĘ
– Co większa/ biorąc Wdowę/ iuż práwie ták/ iák uiezdzonego koniá/ z ktorym nie trzebá się dopiero számotáć/ oszárpywáć/ żeć pod czás y bokow náderwie; iuż ták wpráwnego ptaká ná rękę wźiąć z ktorym nie trzebá się dopiero nośić/ po cáłey nocy nie sypiáć/ wábić/ wpráwiáć. GorzWol 19.
patrz: NADERWAĆ
– Aczci tych brákow nie mász co chwalić/ gdyż brákuiąc y biorąc młodszą przed stárszemi/ nie tylko/ że álbo w Posagu ustąpić musisz/ nie tylko żeś nie miłym gościem u stárszych Siostr/ ále ieśli osobliwie młodą bárdzo bierzesz/ y z sámey nie że wszytkim będziesz miał ukontentowánie: y tenże pożytek będziesz miał/ co ow/ ktory ná niedoyrzáły owoc prágnie/ że nim go dostanie/ nátrzęsie się drzewem/ nátłucze się gáłęziem/ y sám się uszámoce; á dostáwszy/ potym przykry smák w nim uczuie; że mu ścierpną zęby. GorzWol 33.
patrz: NATŁUC
– [...] nie trzebá przy niey [żonie]/ iáko pies przy kramiku leżeć ustáwicznie/ áni pilnowáć; bo to y szpetna y nieprzyzwoita. GorzWol 11.
patrz: NIEPRZYZWOITA
– Bestye nierozumne/ á wzdy ktore się zparzą/ zgadzáią się z sobą. GorzWol 86.
patrz: NIEROZUMNY
– A wzdy Pan Małżonek upiwszy się/ álbo iák muchá w nos wleźie/ wszytkiemi tymi tytułámi Zonę swoię uraczy. GorzWol 47.
patrz: NOS
– [...] kiedy Zoná będzie miáłá w tobie ukontentowánie/ á pozna też iák Kuropatwá Cwiká po oku/ to to iáki táki poydzie nos zwiesiwszy [...]. GorzWol 11.
patrz: NOS
– Nie to uważa/ iákie tesz będzie dalsze iego pożycie/ ale to mu tylko w głowie tkwiało/ iáko ucáłuie on obrażek w iego oczách/ choć nie w sámey rzeczy nád insze pięknieyszey/ iáko o onei Fortece obleżenie pożądánym ákkordem skończy. GorzWol 62.
patrz: OBRAZEK, OBRAZEK, OBRAŻEK
– Ieśli záś będzie stára [żona] to będzie rozumna/ będzie o wczásie twoim bárdziey miáłá pieczą/ niż o swoim [...] nie boy się żebyć miáno nad głową nátrzáskáć/ bo zá ieden twoy raz/ co pogłaszczesz Bábusię/ pozámykáią okienice/ drzwi pozálewáią/ ná pálcách y sámá chodzić będzie/ nie wstaniesz/ aż ieszcze [...] śniadánie wyborne przyniosą. GorzWol 15.
patrz: PALEC
– A ieszcze zá te twoie kleynoty/ Ktorymi się niesłuszney miłości dokupuiesz/ lepiey kto inszy gości. Náostátek/ przy tey zwierzynie gębęć podczás wytną/ álbo páluszki okrzeszą. GorzWol 8.
patrz: PALUSZEK
– Chcielibyście ieść ryby/ ále żeby rąk nie umaczáć [...] dla wás co to o pápierowych botách stáránie chcecie odpráwić/ są pápierowe Pánny w Krákowie w kramach/ tám was do nich z stárániem wászym odsyłam. GorzWol 70.
patrz: PAPIEROWY, PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIROWY
– Dla tegosz Fráncuzowie mowią. Un homme vieil qui se marie Preud Congi de sa bone vie. A po Polsku: stáremu młoda żoná do Niebá parepa. GorzWol 78.
patrz: PAREPA, PAREPA, PARYPA
– Wyuwiodłám ci/ że iáko wy nie wszyscyście Párysowie głádcy [...] ták y między nas Pan BOG rożne dáry swoie podzielił [...] ktorey głádkości nie dostáie/ nádgradza iey piękny rozum/ grzeczność/ obyczáie przystoyne. GorzWol 19.
patrz: PARYS
– Ieśli záś według swoich oczu dobieráć będźiesz sobie Zony to naypięknieysza: Niech oná komu będźie szpetna/ kiedy tobie piękna: Dla tegosz ia kończąc o urodźie/ tákąć rádę dáię: explikując ci owo zwyczáyne przysłowie/ ktore się każe żenic oczymá y uszymá. GorzWol 14.
patrz: PIĘKNA
– Ieśli záś wyższego/ nád swoy/ stanu Zonę poymiesz/ piękna to [...]. GorzWol 19 [16].
patrz: PIĘKNA
– Do tego/ tá gładkość twoiey Zony/ będźieć ná pomocy/ wszák y w głádkiey sośni nie bárći wyłupaią; álbo podbiorą pszczoły/ ile kiedy Bártnik sam nie ospáły/ nie omieszkiwa czása podbieránia miodu. GorzWol 12.
patrz: PODEBRAĆ
– Y w tym sobie [...] skrypuł [!] czynisz/ że to nie dármo y podeyrzáno/ iż po Pánnách Rodzicy dáią posági, że to ich iákoby zbywáiąc z domu/ osypuią pieniądzmi/ żeby ie kto wziął. GorzWol 48.
patrz: PODEJRZANO
– Jest to większe nád insze báłámuctwo y zazdrość nieporownána/ frásowáć się że Zoná po twoiey śmierci będzie inszego á podobno lepszego gáchá miáłá. GorzWol 25.
patrz: PODOBNO
– Ale/ cosz ći tesz z tego zá poćiechá cudzego/ nie wiedźieć czyiego y iákiego podrzutká bráć zá syná. GorzWol 57.
patrz: PODRZUTEK, PORZUTEK
– To tesz zwyczáynie zátym chodzi/ że iáko wy żonom miásto powinnego czopowego podatku obmierzłym podymnem płacicie: Ták tesz ony/ wzaiemnie rogowym to oddáią podatkiem. GorzWol 90.
patrz: PODYMNE
– Pięknie tego záżył/ ieden/ ktory ostátnią Corkę naygorszą ze wszytkich/ bowiem się iey wszyscy báli/ widząc co Siostry iey z Mężami robiły/ poiąwszy/ iednym tylko pułhakiem ktory tetrykowáty á pokárbowány Páchołek ná sobie záwsze nábity nośił/ á do czegokolwiek Pan strzelić kazał/ y do naykocháńszego psá gdy w czym Páná nie usłuchał/ y do naypięknieyszego konia/ gdy się mu przećiwił/ záráz strzelił/ y zábił; ták (mowię) onym pułchakiem Zonę/ ktorey nigdy przykrego słowá nie rzekł... GorzWol 41.
patrz: POKARBOWANY
– Bierz że to sobie dobrze w rozum Pánie młody, Ieżeli z láty niechcesz przyść ná ták złe gody. Nie bierz chudego ieśli Dom nie ma pokrásy, Boć y kuchnia y miłość obmierznie zá czásy. GorzWol 72.
patrz: POKRASA
– Poniewczáśie to, nieść kłotkę z komory, Gdy wywiedźiono jusz woły z obory. GorzWol 84.
patrz: PONIEWCZASIE
– Iáko tedy ći błądzą/ ktorzy zá naymnieyszym się porożnieniem záraz okrzyk/ záraz háłas nie tylko przed swoiemi/ ále y przed obcymi się skárzą/ tákże o náymnieyszey zwadce muśi cáła Fárá wiedźieć... GorzWol 85.
patrz: PORÓŻNIENIE SIĘ
– A ieszcze to nayżáłośnieysza/ że przywiodszy cię do tego/ że ią poymiesz/ nie ták to interpretuie/ żeś to z grzeczności twoiey/ nie upátruiąc áni dostátkow/ áni stanu y urodzenia iey nierownego uczynił/ ále swoiey to rostropności [...] y rozumowi przypisuie/ że cię umiała w błazná postrzydź/ y dostąpiwszy potym czego chciáłá/ nigdy tobą kontentowáć się nie będzie. GorzWol 46.
patrz: POSTRZYC
– ...umieią to te miłościwe Pánie przyciągáć pieknie/ iák wędą Ryby/ coraz powalniáiąc sznurká. GorzWol 46.
patrz: POWALNIAĆ
– A to nayprzednieysza powinno bydź/ żeby Rodźicow upátrowáć. Bo dobrzego drzewá szczep rzadko chybi. GorzWol 74.
patrz: PRZEDNIA
– Ale zas pod czás przyskrzynie się/ że obiecáwszy mu siłá/ álbo nic/ álbo nie wiele dádzą GorzWol 74.
patrz: PRZYSKRZYNĄĆ SIĘ
– A ieśli cię to odraża od ożenienia/ że się czuiesz iż nie możesz profitowáć/ tom powiedziałá/ weś Wdowę státeczną z dziećmi/ uczyń ktorego Pásierbá Dziedzicem po sobie/ álbo Pásierbicę/ zá krewnego swego wyday y uczyń im dobrze/ przystoynieyszać ták/ nisz co wiedzieć czyiego bęsiá wziąć zá syná/ ktory po tobie dziedziczyć według Oyczystych praw nie mogłby. GorzWol 57.
patrz: PRZYSTOJNA
– Gdyby to ták człek miał uważáć/ toby nie trzebá nic czynić/ nie trzebáby chodzić/ áni ieżdzić [!]/ bo możesz się udáwić álbo záchlysnąć ná śmierć/ nie trzebáby w ostátku pod niebem mieszkáć/ bo się może obálić/ skowronki przywálić. GorzWol 66.
patrz: PRZYWALIĆ
– ...kiedy da się w moc dobrowolnie żonie/ że kiedy się Iey Mśc zásępi/ to ią głaszcze/ przeprasza/ y powoli ták ią sam przyuczy/ że potym do tego przyidźie/ (iáko o iednym Małżenstwie wiem) co mu rzecze pśik koćie ná myszy; vczyni sobie fántázyą/ to Pan Małżonek w kąt/ álbo z domu; gdzie/ czegosz dobrego się spodźiewáć. GorzWol 87.
patrz: PSIK
– Głupi frycu co z prętká porwáwszy ná wędę, Otym myślisz, to mowisz, ták ią, ták ią będę. Swą potyczkę, iey proźbę w głowie ruminuiesz, Vstá piersi swey Dámy w swych myślách cukruiesz. GorzWol 62-63.
patrz: RUMINOWAĆ
– Nie tylko według Tureckich/ y inszego Pogáństwá zwyczáiow/ sámych rzezańcow w Száráiách do posługi Białogłow záżywał [król indyjski Puna]; ále nie kontentuiąc się tym/ rámioná/ uszy/ nosy/ tymże posługáczom obrzynáć kazał/ zeby się ktora w ktorym nie zákocháłá byłá. GorzWol 30.
patrz: SARAJ, SERAJ, SZARAJ, SZARAJ
– Ale choćby tesz co y ná Zony źle nápisał/ nie dźiwowáć się/ bo ich miał siedemset/ á do tego ieszcze trzysta nałożnic: nie dźiw się że tám między tymi muśiáłá ktora zła bydź. GorzWol 51.
patrz: SIEDEMSET, SIEDEMSET, SIEDMSET
– Zkądże to proszę/ że przed tym/ ták śiłu żonom Mąż [...] ieden wystarczył? GorzWol 90.
patrz: SIEŁA, SIŁA, SIŁA
– Co záś dedykuiesz/ że w Láćinskim Zoná zowie się Uxor ab ungendo, to iest od smárowánia. To bárdzo dobrze y słusznie. Gdysz iáko ten (zwyczáyna przypowieść) kto smáruie iedźie; ták ten co Zonę bierze/ iákoby násmárował/ wszytkie spráwy swoie. GorzWol 55.
patrz: SMAROWAĆ, SMAROWAĆ, SZMAROWAĆ
– Pretensye wzaięmne Białogłowskiego do Męskiego Stanu, z Aktoratu ich Wywiedzione. GorzWol 59.
patrz: STAN, STON
– Cesarz ieden [...] powróciwszy z woyny posądźił zonę swoię Rychildę o cudzołostwo y sam przysiągł w Senáćie że iey nie tykał przez cáły czás zámęyśćia [...] Wywiodszy się oná cnotliwa Páni [...] y pokazáwszy się bydź nietykáną z żalu że ią w táką sukienkę niewinnie oblokł do Klasztoru wstąpiłá. GorzWol 29.
patrz: SUKIENKA, SUKIENKA, SZUKIENKA
– Naprzod/ kiedy o Dom y Vrodzenie pytasz tey o ktorą się myślisz stáráć/ poradź się wprzod swoiey Geneálogiey. Ieśliś ślachćić/ bierz śláchćiankę: mieszczánineś/ mieszczkę: rolnik/ kmiecą dźiewkę; ták nie będźie miáło iedno drugiemu czym urągáć. GorzWol 43.
patrz: SZLACHCIANKA, SZLACHCIANKA, ŚLACHCIANKA
– [...] nie trzebá przy niey [żonie]/ iáko pies przy kramiku leżeć ustáwicznie/ áni pilnowáć; bo to y szpetna y nieprzyzwoita. GorzWol 11.
patrz: SZPETNA
– Ieśli záś (mowisz) nabożna/ to będźie długo w Kośćiele śiádáć/ y rokowáć nie wiedźieć czym. Ieśli kogo chwali/ to znáć w nim się kocha. Ieśli gáni/ to pokrywáiąc przed Mężem z kochánia czyni to. Ieśli umie czytáć/ pisáć/ gráć/ to listki/ to świstki/ to podarunki. GorzWol 27.
patrz: ŚWISTEK
– Piszą/ że kiedy Cesarz Turecki záczną ktorą z száráiu krewną/ lub kocháną przedtym swoię/ daie Baszy ktoremu zá żonę [...] żeby on wdzięcznie tę łáskę przyiąwszy/ ták w podárunkách ciągnąć się musi/ że wszystko práwie co ma wyda. GorzWol 76-77.
patrz: TURECKI
– Ieszczeby trzebá się o káżdy z tych przykłádow rozmowić: Bo/ co do pierwszego upádku w Ráiu/ o tym piękny dyskurs wywiodłá iedná uczona Włoská z Werony/ że ták był winien w tym Adam/ iáko y Ewá; ieśli nie bárdźiey. GorzWol 35.
patrz: UCZONA
– Y potym tesz iáko támtemu w nocy spiącemu głowę ugryzłá/ ták tym Pánom co posag nie żony poymuią/ nie raz potym glowę/ nie ugryźieć cále/ ále dobrze we dnie y w nocy gryźie. GorzWol 73.
patrz: UGRYŹĆ
– Ieśli nie chcesz poprzestáć zaletow/ tákąż sobie poymiy Zonę to ty do iednych/ oná do drugich/ y nie będźie miáło iedno ná drugie o co się urażáć. GorzWol 44.
patrz: URAŻAĆ SIĘ
– V nieboraká záś bezżennego choć naybárdźiey ćiągnie iák kotá uskramnia się/ chce sknerowáć/ chce gospodárowáć/ postáremu wszytko oporem/ wszytko skrzypi iák Ruska koláska: nie dármo Mędrzec nápisał kto ma dobrą Zonę/ ma początek gospodárstwá/ ma pomoc wedle śiebie/ y śiłę odpocznieniá kędy nie mász płotu/ Máiętność rozszárpáná bywá/ á kto nie ma Zony/ wzdycha tułáiąc się. GorzWol 55.
patrz: USKRAMNIAĆ SIĘ
– y tenże pożytek będźiesz miał/ co ow/ ktory ná niedoyrzáły owoc prágnie że nim go dostánie/ nátrzęśie się drzewem/ nátłucze się gałęźiem/ y sam śię uszámoce; á dostáwszy/ potym przykry smák w nim uczuie; że mu śćerpną zęby. GorzWol 33.
patrz: USZAMOTAĆ SIĘ
– Szcwácz wraz smyczą chártow, dwoch záięcy szczuie, albo iednego, álbo obu nie uszczuie. GorzWol 65.
patrz: USZCZUĆ
– A ieszcze to nayżáłośnieysza/ że przywiodszy cię do tego/ że ią poymiesz/ nie ták to interpretuie/ żeś to z grzeczności twoiey/ nie upátruiąc áni dostátkow/ áni stanu y urodzenia iey nierownego uczynił/ ále swoiey to rostropności [...] y rozumowi przypisuie/ że cię umiała w błazná postrzydź/ y dostąpiwszy potym czego chciáłá/ nigdy tobą kontentowáć się nie będzie. GorzWol 46.
patrz: W
– Tybyś rad swemu pokoiowi/ á onáć stánie zá uprzykrzony wárczący nád głową excytarz. GorzWol 70.
patrz: WARCZĄCY
– Ale podźmy jedno dalej/ kiedyć już ubywać sił pocznie/ kiedy razy owe w[...] Marsowym albo w Wenerycznym polu nabyte/ odzywać się poczną w kościach/ w ten cz[as] się trochę a już po czasie reflektujesz. GorzWol 58.
patrz: WENERYCZNY
– Jeśli cię twoiá zoná nie miłuie iáko piszesz/ to źle/ nie mász czego chwalić: áleć podobno wet za wet oddáie. GorzWol 32.
patrz: WET
– ...ktosz w tym winien/ że Pan młody obaczywszy pod śiatką twarzyczkę/ záráz zálśnie/ y ogłuchnie/ áni wychowánia/ áni cnot Pánieńskich/ áni więcey nie upátruie/ ále tám záraz iák wierzbká się przyimie/ albo iák Rzep suknie się chwyći/ zwłaszczá owo przy piiáney ochoćie/ gdźie wino w głowie rozum miesza/ oczy odmieni/ przy świecy zda się mu Anioł/ nie wiedźieć iákie się w nim nie wzruszáią niepomiárkowane áffekty. GorzWol 64.
patrz: WIERZBKA
– Corki tákże ná przystoyne mieyscá day ná służbę/ toć się w wieśniaczki nie obrocą. GorzWol 32.
patrz: WIEŚNIACZKA
– A wzdy Pan Małżonek upiwszy się/ álbo iák muchá w nos wleźie/ wszytkiemi tymi tytułámi Zonę swoię uraczy. GorzWol 47.
patrz: WLEŹĆ, WLIŹĆ
– Tráfi się Zołnierz grzeczny/ albo inszey wokácyey Mołodec/ ále rownieyszy kondycyey; służy/ przesłuży/ pod czás y to co ma/ stráći ná usłudze Oyczyżny/ nie ma sposobu urość. Iáko to zwyczáynie. GorzWol 24.
patrz: WOKACJA
– O Nieboże bezżenny! gdybys uważyć chciał/ iák gorzka iest tá domiemána Stanu twego wolność. GorzWol 8.
patrz: WOLNOŚĆ
– Nie trzebáć ná krzciny kosztu łożyć[gdy się nie ma dzieci]/ zápraszáć Kmotrow [...] nie będą z ciebie báby y mámki żártowáć/ mowiąc. Tákieć iák Waszmość/ cále się do Iego Mści wrodziło. GorzWol 20.
patrz: WRODZIĆ SIĘ
– ...ten co boiąc się wroblow/ prosá niechce siać/ zie nieszczęście nie iágláną kászę. GorzWol 66.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– Nusz owe w Indiey Zony/ ktore dobiiáły się prawie tego/ żeby w ten ogień/ ktorym ćiáłá zmárłe Mężow ich palono wskákiwáły żywo. GorzWol 52.
patrz: WSKAKIWAĆ
– Ktosz nie widzi/ że y tá ochotá służby Woyskowey/ ktorą się drugi wymawia/ iest tylko płaszczyk iego Impotenciey: znamy tákich Ochotnisiow/ że drugiego Woienna Ochotá y miłość Oyczyzny ták zágrzeie/ isz trzeciego dniá po ślubie ledwo doczekawszy/ od swieżey Zony wypali/ y iáko pies opárzony z kuchnie/ álbo kot upátrzony kiedy go hárápnikiem wytnie nie obeyźrzy się ná Dom ász w kilká mil. GorzWol 4.
patrz: WYCIĄĆ
– A ieszcze zá te twoie kleynoty/ ktorymi się niesłuszney miłości dokupuiesz/ lepiey kto inszy gości. Náostátek/ przy tey zwierzynie gębeć podczás wytną/ álbo páluszki okrzeszą. GorzWol 8.
patrz: WYCIĄĆ
– [...] kiedy Zoná będzie miáłá w tobie ukontentowánie/ á pozna też iák Kuropatwá Cwiká po oku/ to to iáki táki poydzie nos zwiesiwszy [...]. GorzWol 11.
patrz: ZWIESIĆ, ZWIESIĆ, ZWIESSIĆ
– Jeśliś tego Pan/ uczyń w tym jak rozumiesz/ i rozporządź jako chcesz: a jeśliś chudy pachołek przyjm jako może być O wydanie Corek/ i żenienie nie frasuj się: bo to Pan BÓG o tym zawiadnie: jak bogatego/ tak ubogiego nie opuści. GorzWol 21.
patrz: ŻENIENIE