Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Wojciech Bystrzonowski
BystrzInfRóżn 1743 oryginał
JNFORMACYA Rożnych ciekawych kwestyi
link do źródła

https://polona.pl/item-view/964fb2b2-9df4-4ab3-b596-8b8799cf5832?page=500
Odnotowano 216 cytatów z tego źródła
– Bir Achcze iest naymnieysza w Turczech moneta. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: ACHCZE
– Bir Para Waży Achczow 3. Bir Urub Waży Achczow 45. Bir Tult waży Achczow 60. To iest złotych dwa Tureckich. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: ACHCZE
– Piędź miara, rożna iest według rożności Państw, [...] publiczną determinowana acceptacyą. BystrzInfRóżn Z1v.
patrz: AKCEPTACJA
– Bir Altult to iest czerwony złoty, czyni Lewow 3. á złotych Tureckich 18. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: ALTULT
– W Moskwie idą Czerwone złote. Ruble. Pautyniki. Poł Pautyniki. Piać Autyniki. Grywienniki. Poł Grywinniki. Antyny[!]. Kopieyki. Dzieniuszki. Polużki. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: AŁTYN
– Autyn ma w sobie 3. kopieyki. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: AŁTYN
– Piać Autynik, ma w sobie 5. Autynow, to iest kopieiek 15. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: AŁTYN
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Amszterodamskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: AMSTERODAMSKI, AMSTERODAMSKI, AMSZTERODAMSKI
– Samego nawet komara anatomizować okiem możesz, y w samym łbie wszystkie rozeznać części [za pomocą mikroskopu]. BystrzInfRóżn Y4.
patrz: ANATOMIZOWAĆ
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ANGIELSKI
– Do ołowiu roztopionego wrzuć uncyą iednę kontryfału, czyli cyny Angielskiey. BystrzInfRóżn Y1.
patrz: ANGIELSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Antwerpskich – 80. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: ANTWERPSKI
– Taka iest apparencya rzeczy, iaka rcflexya radyacyi promieni [w lustrze]. BystrzInfRóżn Y1v.
patrz: APARENCJA
– Arszyn Ruski pięć cwierci łokcia Krakowskiego. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: ARSZYN, ARSZYNA
– Bir Asłanne álbo Lew czyni złotych sześć Tureckich. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: ASŁANNE
– [Szkła powiększajace] naydrobnieysze atomiki, gołemu niewidome oku, odkrywaią. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: ATOMIK
– Obaczysz w wydrążonym zwierciadle dość znaczną iego [obiektu] aukcyą. BystrzInfRóżn Y4v.
patrz: AUKCJA
– Toż samo się wyda ná tablicy wysrebrzoney y zębem wypolerowaney, drobnych według upodobania bagátel po niej posypawszy. BystrzInfRóżn Y 4v.
patrz: BAGATELA
– Mezo baiok, to iest poł Baioka: ktorych Juliusz ma w sobie 20. BystrzInfRóżn Z4v.
patrz: BAJOK
– Baiok, zas iest to dziesiąta część Juliusza. Bo Juliusz ma w sobie 10. Baiokow. BystrzInfRóżn Z4v.
patrz: BAJOK
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y [mil] Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: BAWARSKI
– Bella sukna [liczy] postawow - 20. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Bella pápieru [liczy] ryz ... 10. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Bir Asłanne álbo Lew czyni złotych sześć Tureckich. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: BIR
– Bir Altult to iest czerwony złoty, czyni Lewow 3. á złotych Tureckich 18. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: BIR
– Bir Urub waży Achczow 45. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: BIR
– Bir Tult waży Achczow 60. To iest złotych dwa Tureckich. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: BIR
– Bir Para waży Achczow 3. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: BIR
– Bir Achcze iest naymnieysza w Turczech moneta. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: BIR
– Sposob robienia zwierciadeł. [...] 1mo. Ná tablicy gładkiey bibułą lub papierem przykrytey y kretą potrzęśnioney należy blaszkę z kontryfału bitą według wymiaru szklaney tafli rozciągnąc, y wygładzić. 2do. Merkuryuszu ná nię nalać, y zaięczą stopą lub innym instrumentem po całey go blaszce rozpędzić. Aby iednostainie cała blaszka w się wpiła Merkuryusz. 3tio. Tákąż drugą blaszkę z kontryfału ná pierwszey rowno rozpostrzeć, y kartą tęgiego papieru przykryć. 4to. Taflę szklaną iednym końcem ná blaszkach pápierem pokrytych położywszy powoli przykładáć coraz dálei przyciskaiąc taflę, á pápier zwierzchni wysuwaiąc, poty, poki cała tafla nieprzypadnie do blaszki. 5to. Co wszystko iákim ciężarem przycisnąć, dáiąc tylą pauzę czasu, poki dostatecznie blaszka Merkuryuszem zmacerowana nieprzylgnie do tafli. BystrzInfRóżn X4v.
patrz: BLASKA, BLASZKA, BLASZKA, BŁASZKA
– Bunt zámyka liczbę [...] 15. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Ani figurowa áni cechowana miedź, srebro, złoto, według mnieyszey lub większey wagi y iey nazwiska, mnieysza lub większą u ludzi miała stymę. BystrzInfRóżn Z4.
patrz: CECHOWANY
– Insza niż w Rzymie idzie moneta w Państwie Weneckim. Iáko to Solioli. Markietti Lyry álbo Libry. Philippi. Dukaty. Cekiny. BystrzInfRóżn Aa1.
patrz: CEKIN
– Do ołowiu roztopionego wrzuć uncyą iednę kontryfału, czyli cyny Angielskiey. BystrzInfRóżn Y1.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cetnar Krakowski funtow 130. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Cetnar ma kamieni – 5. Cetnar Krakowski funtow – 130. Kamień Krakowski funtow 26. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Oprocz tych znaiduie się szosty łan w Woytostwach y dobrach Krolewskich ktory się Chełmiński zowie, dáleko większy nad inne. Ten w zdłuż liczy Morgow 30. A sznurow 90. A prętow 900. A łokci 6750. W szerz Morg – 1. á sznurow 3. A prętow 30. A łokci 225. Morg zaś ieden zamyka w sobie sznurow 3 BystrzInfRóżn Z2.
patrz: CHEŁMIŃSKI
– JNFORMACYA Nayciekawsza, naypotrzebnieysza, naypozytecznieysza. BystrzInfRóżn Aa3v.
patrz: CIEKAWY
– Czwartak, był srebrnik drobny, álbo poczworny grosz Polski, według starey ceny, iednegoż szacunku, co Juliusz Włoski. BystrzInfRóżn Aa3.
patrz: CZWARTAK
– Dieniuzka ma w sobie poł kopieiki. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: DIENIUZKA, DZIENIUŻKA, DZIENIUŻKA
– W Moskwie idą [...] Autyny. Kopieyki. Dzieniuszki. Polużki. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: DIENIUZKA, DZIENIUŻKA, DZIENIUŻKA
– JNFORMACYA DYOPTRYCZNA. O szkłach rożney figury, y ich używaniu. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: DIOPTRYCZNY
– 2. Dłoń, záwiera w sobie 4. cale. 3. Piędź, ráchuie w sobie 3. dłoni, á 12. cali. 4. Stopa, ráchuie w sobie 4. dłoni, á 16. cali. 5. Łokieć, ráchuie w sobie 2. piędzi, á dłoni 6. á cali 24. BystrzInfRóżn Z.
patrz: DŁOŃ
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y [mil] Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: DOŃSKI, DUŃSKI, DUŃSKI
– Ieszcze iest czerwony złoty włoski, ktory się nażywa Dopia álbo Dopla. BystrzInfRóżn Aa .
patrz: DOPIA
– Ieszcze iest czerwony złoty włoski, ktory się nażywa Dopia álbo Dopla. BystrzInfRóżn Aa.
patrz: DOPLA
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Drezneńskich y Frankofurskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: DREZDEŃSKI, DREZDEŃSKI, DREZNEŃSKI, DREZNIEŃSKI
– [Szkła powiększajace] naydrobnieysze atomiki, gołemu niewidome oku, odkrywaią. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: DROBNY
– Dukat iest srebrna moneta iak nász talar bity. BystrzInfRóżn Aav.
patrz: DUKAT
– Tym wszechmocność Boska dystyngwowáłá człowieka od innego ná ziemi żyiącego stworzenia. Ze lubo co dociała, iego zmysłow, y własności coś mu pospolitego dała co y bestyom, ptastwu, rybom. [...] Atoli iedną rozumną duszą te stworzenia materyalne celuie człowiek. BystrzInfRóżn Aa3v.
patrz: DYSTYNGWOWAĆ
– Do ważenia rożnych towarow, rozmaite zinwentowane są ciężary, ktore ten álbo ow szacunek czynią rzeczom według taxy y estymacyi ludzkiey. Ktorych názwiska są te. Cetnar ma kamieni – 5. [...] BystrzInfRóżn Z3.
patrz: ESTYMACJA
– Fening ieden, iest nadrobnieysza moneta, nakształt nászego poł grosza. BystrzInfRóżn Aav.
patrz: FENIK, FENING, FENING, FENYG, PFENIG, PFENNING
– [...] Fiżyczna nátur inwestygácya [...]. BystrzInfRóżn Aa4.
patrz: FIZYCZNY
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Florentskich – 100. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FLORENCKI, FLORENCKI, FLORENTSKI, FLOREŃSKI
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. [mil] Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: FRANCUSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Drezneńskich y Frankofurskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FRANKOFORTSKI, FRANKOFORTSKI, FRANKOFURSKI, FRANKOFURTCKI
– Pierwszy łan Frankoński liczy w zdłuż miar 270. á łokci 3915. w szerz miar 12. á łokci 174. Jedna miara według tegoż statutu liczyć powinna łokci 14. y piędź iednę: to iest iak cali 12. á zátym puł łokcia Krakowskiego, według explikácyi X. Solskiego w Geometrze Polskim ná kárcie 145. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: FRANKONSKI, FRANKOŃSKI, FRANKOŃSKI
– Staie oprocz Geometrycznego, według Statutu iest dwoiakie. Pierwsze łanu Frankońskiego, ktore liczy łokci Krákowskich 217. y poł łokcia. Drugie, ktore liczy łokci 84. BystrzInfRóżn Zv.
patrz: FRANKONSKI, FRANKOŃSKI, FRANKOŃSKI
– Drugi łan Frankoński liczy w zdłuż stai 18. á miar 270. á łokci 3915. Wszerz staie 1. á miar 15. á łokci 217. y poł. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: FRANKONSKI, FRANKOŃSKI, FRANKOŃSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Praskich y Lipskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Lwowskich – 95. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Drezneńskich y Frankofurskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Poznańskich – 94. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Kiiowskich – 128. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Drezneńskich y Frankofurskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Gdańskich – 97. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Antwerpskich – 80. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krakowskich blisko – 93. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Londyńskich – 97. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krakowskich blisko – 93. Gdańskich – 97. Lwowskich – 95. Poznańskich – 94. Toruńskich – 96. Warszawskich – 107. Wileńskich – 112. Kiiowskich – 128. Krolewieckich – 110. Wrocławskich – 96. Wiedeńskich – 68. Praskich y Lipskich – 96. Normymberskich – 77. Drezneńskich y Frankofurskich 76. Weneckich – 124. Florentskich – 100. Paryskich – 76. Madrytskich – 80. Konstantynopolskich – 70. Sztokholmskich – 96. Londyńskich – 81. Antwerpskich – 80. Amszterodamskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Sztokolmskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Biorę za normę funtow Rzymskich 100. czyniąc proporcyą do liczby funtow w inszych Państwach, siła gdzie wynoszą. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Amszterodamskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Paryskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Wileńskich – 112. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Weneckich – 124. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Norymberskich – 77. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Wrocławskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Konstantynopolskich – 70. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– JNFORMACJA STATYSTYCZNA O wagach, y monecie. [...] Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Madrytskich – 80. BystrzInfRóżn Z3-Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. [...] Warszawskich – 107. [...] BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Florentskich – 100. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krolewieckich – 93. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Toruńskich – 96. [...] BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: FUNT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Gdańskich – 97. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: GDAŃSKI
– Záczym podrożnemu ná iednę godzinę przypada uiść krokow Geometrycznych 3000: to iest krokow zwyczainych 6000. Gdyż krok Geometryczny zábiera zwyczaine dwa kroki. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: GEOMETRYCZNY
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: GEOMETRYCZNY
– Do czego zinwentowane od Geometrow rożne instrumenta. Jáko to dawnieysze: Baculus Jacobi. Protheus Militaris. Horoscopium. Horometrum. Asserculus Zublerianus. Mensulae Praetoriana. Triquetrum. Radius Latinus. Pantometrum Kircherianum. etc. Teraźnieyszych czasow pospolitsze są: Kwadrat Geometryczny, Cyrkuł, Semicyrkuł, Kwadrans, tablica X. Solskiego etc. BystrzInfRóżn Z.
patrz: GEOMETRYCZNY
– [Szkła powiększajace] naydrobnieysze atomiki, gołemu niewidome oku, odkrywaią. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: GOŁY
– Do ważenia rożnych towarow, rozmaite zinwentowane są ciężary, ktore ten álbo ow szacunek czynią rzeczom według taxy y estymacyi ludzkiey. Ktorych názwiska są te. Cetnar ma kamieni – 5. [...] Łot gran – 6. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: GRAN, GRANUM
– Łot [ma] gran 6. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: GRANO
– Cal, zámyka w sobie szerokość wielkiego palca, á cztery grana, to iest ziarna ieczmienne,w poprzek przy sobie ułożone [...]. BystrzInfRóżn Z1.
patrz: GRANO
– Czwartak, był srebrnik drobny, álbo poczworny grosz Polski, według starey ceny, iednegoż szacunku, co Juliusz Włoski. BystrzInfRóżn Aa3.
patrz: GROSZ
– Grywiennik ma w sobie 10. Kopieiek, niby nasz Polski złoty. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: GRYWIENNIK
– W Moskwie idą Czerwone złote. Ruble. Pautyniki. Poł Pautyniki. Piać Autyniki. Grywienniki. Poł Grywinniki[!]. Antyny[!]. Kopieyki. Dzieniuszki. Połużki. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: GRYWIENNIK
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. [mil] Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: HISZPAŃSKI
– Poniewaz przez experyencyą iawna, iż wolno y wolnym krokiem idący, pospolicie uidzie na kwadrans krokow 1500. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: JAWNA
– Czwarte są katoptryczno Dyoptryczne Polemoscopia nazwane, złożone z szkiełek gołych, y z zwierciadełka. BystrzInfRóżn Y4.
patrz: KATOPTRYCZNO
– W naysubtelnieyszym włosie doirżysz dziurki. Być może y kátoptryczne microscopium. Jeżeli w skrzyneczce ná przeciw sobie perpendykularnie ułożysz dwa zwierciadła, iedno płáskie, drugie wydrążone. BystrzInfRóżn Y4.
patrz: KATOPTRYCZNY
– Jnszy sposob katoptryczney skrzyneczki konstrukcyi do reprezentowania ná podziw widowisk iest ten. 1mo. Zrob wielościenną regularną skrzyneczkę ná przykład sześć ścienną według wysokości y szerokości zwierciadeł. 2do. Wewnątrz tey skrzynki obwiedź perpendykularnie wszystkie ściany zwierciadłámi. BystrzInfRóżn Y3.
patrz: KATOPTRYCZNY
– JNFORMACYA KATOPTRYCZNA O zwierciadłach. BystrzInfRóżn X4.
patrz: KATOPTRYCZNY
– Co się zaś tycze katoptryki? tey niektore łátwieysze rezolwuię kwestye, pominąwszy Teoryą, y suppozycye przytrudnych szpekulacyi, ktore bez figur trudne do poięcia y explikácyi. Sposob robienia zwierciadeł. BystrzInfRóżn X4v.
patrz: KATOPTRYKA
– Kto chce mieć więcey sposobow praktyczney katoptryki lub Dyoptryki ukontentowaniu oka służących, y rożnych ná podziw apparencyi wyrabianiu. Niech czyta X. Kirchera Artem lucis et umbrae [...]. BystrzInfRóżn Y4v.
patrz: KATOPTRYKA
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Kiiowskich – 128. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: KIJOWSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Konstantynopolskich – 70. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: KONSTANTYNOPOLSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krakowskich blisko – 93. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: KRAKOWSKI
– Cetnar Krakowski funtow 130. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: KRAKOWSKI
– Záczym podrożnemu ná iednę godzinę przypada uiść krokow Geometrycznych 3000: to iest krokow zwyczainych 6000. Gdyż krok Geometryczny zábiera zwyczaine dwa kroki. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: KROK
– Mila, pospoliciey iáka iest Włoska liczy stai 8. á krokow 1000. BystrzInfRóżn Zv.
patrz: KROK
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: KROK
– Krok, liczy w sobie stop 5. [...] Staie, liczy krokow 125. á stop 625. á łokci 416. BystrzInfRóżn Z.
patrz: KROK
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krolewieckich – 93. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: KRÓLEWIECKI
– Do czego zinwentowane od Geometrow rożne instrumenta. Jáko to dawnieysze: Baculus Jacobi. Protheus Militaris. Horoscopium. Horometrum. Asserculus Zublerianus. Mensulae Praetoriana. Triquetrum. Radius Latinus. Pantometrum Kircherianum. etc. Teraźnieyszych czasow pospolitsze są: Kwadrat Geometryczny, Cyrkuł, Semicyrkuł, Kwadrans, tablica X. Solskiego etc. BystrzInfRóżn Z.
patrz: KWADRAT
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Praskich y Lipskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: LIPSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Londyńskich – 97. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: LONDYŃSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Lwowskich – 95. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: LWOWSKI
– Trzeci łan Niemiecki liczy w zdłuż sznurow 90. á lasek 270. á łokci 4050. Wszerz sznurow 4. á lasek 12. á łokci 180. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Drugi łan Frankoński liczy w zdłuż stai 18. á miar 270. á łokci 3915. Wszerz staie 1. á miar 15. á łokci 217. y poł. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Łan álbo włoka iest pięcioraki. Dwa Frankońskie. Jeden Teutoński álbo Niemiecki. J dwa Polskie. Ktore statut Polski w księgach skarbowych opisuie, ná karcie 390. BystrzInfRóżn Zv-Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Staie oprocz Geometrycznego, według Statutu iest dwoiakie. Pierwsze łanu Frankońskiego, ktore liczy łokci Krákowskich 217. y poł łokcia. Drugie, ktore liczy łokci 84. BystrzInfRóżn Zv.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Pierwszy łan Frankoński liczy w zdłuż miar 270. á łokci 3915. w szerz miar 12. á łokci 174. Jedna miara według tegoż statutu liczyć powinna łokci 14. y piędź iednę: to iest iak cali 12. á zátym puł łokcia Krakowskiego, według explikácyi X. Solskiego w Geometrze Polskim ná kárcie 145. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Czwarty łan Polski ma w zdłuż Pol: 3. á stay 36. á łokci 3024. w szerz – łokci 120. Pole według statutu w łánie Polskim liczyc powinno w zdłuż stay 12. z ktorych każde staie w zdłuż liczy łokci 84. Záczym iedno że trzech pol łanu liczy w zdłuż łokci 1008. w szerz łokci 120. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Piąty łan Polski z ktorego kmiecie powinni odrabiać Panom swoim dzień ieden w tydzień, według statutu. Táki łan ma bydź podzielony ná trzy pola. W każdym polu w zdłuż na bydź stai 4. A każde staie w zdłuż ma mieć stop 150. W szerz zaś każde pole ma mieć zagonow 24. A każdy zagon stop 6. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– Oprocz tych znaiduie się szosty łan w Woytostwach y dobrach Krolewskich ktory się Chełmiński zowie, dáleko większy nad inne. Ten w zdłuż liczy Morgow 30. A sznurow 90. A prętow 900. A łokci 6750. W szerz Morg – 1. á sznurow 3. A prętow 30. A łokci 225. Morg zaś ieden zamyka w sobie sznurow 3 BystrzInfRóżn Z2.
patrz: ŁAN, ŁAN, ŁON
– JNFORMACJA STATYSTYCZNA O wagach, y monecie. [...] Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Madrytskich – 80. BystrzInfRóżn Z3-Z3v.
patrz: MADRYCKI, MADRYCKI, MADRYTSKI
– Mędel liczbę - 15. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: MANDEL, MĄDEL, MENDEL, MENDEL, MĘDEL
– W Węgrzech idą Pieniądze, Groszliki, Kraycary. Troiaki. Grosze. Piątaki. Maryasze. Talery. Połtalerki. Cwiartki. Furynty álbo złote Wegierskie. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: MARIASZ
– Maryasz srebrny iák orlanka: czyni groszy Węgierskich 6. y kraycary dwa. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: MARIASZ
– Cokolwiek oka ludzkiego, sposob widzenia, y instrumentow do tego służących się tycze, u Matematykow generalnym terminem nażywa się Optica. BystrzInfRóżn X4.
patrz: MATEMATYK
– Merkuryuszu ná nię nalać, y zaięczą stopą lub innym instrumentem po całey go blaszce rozpędzić. BystrzInfRóżn X4v.
patrz: MERKURIUSZ
– Trzeci iest kubiczny: ktorym się wymierza razem długość szerokość y miąższość rzeczy. BystrzInfRóżn Zv.
patrz: MIĄSZOŚĆ, MIĄSZSZOŚĆ, MIĄŻSZOŚĆ, MIĄŻSZOŚĆ
– Kładę tu differencyą mil między sobą, ktore się znaiduią w pryncypalnych Państwach Europy, á liczba ich iest wymiarem iednego gradusu cyrkułu naywiększego cáłego okrągu ziemi. Cyrkuł bowięm naywiększy sfery ziemney dzieli się według Geografow ná gradusow 360. ieden zaś gradus zabiera mil 15. tákich, ktorych każdy liczy po mil Włoskich 4. to iest krokow Geometrycznych 4000. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y [mil] Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. [mil] Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mile Polskie nie po wszystkich Prowincyach są iednakowe. Atoli do troiakiego wymiaru redukować się mogą. Jedne są ktore liczą w sobie mil Włoskich 4. to iest krokow Geometrzycznych 4000. á stay 32. Drugie ktore liczą mil Włoskich poł pięty: to iest krokow 4500. á stay 36. Trzecie ktore liczą mil Włoskich pięć to iest krokow 5000. á stay 40. Atoli pospolitsze są pierwsze. BystrzInfRóżn Z2-Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni [mil] Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y [mil] Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. [mil] Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. [mil] Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. [mil] Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. [mil] Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y [mil] Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. [mil] Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Gdyż według niedawney w Moskwie ordynacyi stanęło; Aby iedna mila Moskiewska liczyła tylko sązni 500. Ktorych sześć wchodzi w iednę milę Polską á 4. Włoskie. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MIELA, MILA, MILA
– Geometria iest náuka miernicza. BystrzInfRóżn Y4v.
patrz: MIERNICZY
– Miary Geometryczne, ktorych Geometrowie zażywaią czyli to w abrysach, czyli w mierzeniu iákichkolwiek płaszczyzn, pełnych figur, y gruntow, są nástępuiące. BystrzInfRóżn Z.
patrz: MIERZENIE
– Dwa zwierciadła w pewney swoiey sytuácyi deformuią osobę ludzką y iáko monstrum reprezentuią, w ten sposob. BystrzInfRóżn Y2v.
patrz: MONSTRUM
– Morg zaś ieden zamyka w sobie sznurow 3. á prętow 30. á łokci 220. Bo ieden sznur liczy prętow 10. ieden sznur łokci połosma. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: MORGA, MÓRG
– Gdyż według niedawney w Moskwie ordynacyi stanęło; Aby iedna mila Moskiewska liczyła tylko sązni 500. Ktorych sześć wchodzi w iednę milę Polską á 4. Włoskie. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: MOSKIEWSKI
– Według wielości zaś zwierciadeł, lub kawałkow iednego, rzecz widoma się multyplikuie oku, gdy w anguł, to iest w nieiakim nachyleniem ku sobie, są ułożone. BystrzInfRóżn Y2.
patrz: NACHYLENIE
– Czwarta własność iest. Jż zwierciadło nad głową choryzontalnie ustáwione, człowieka do gory nogámi reprezentuie. Tákże rzecz do gory lecącą, gdy się ná doł spuszcza. Albo niby lecącego iák ptak człowieka, gdy gradusami 45. iest náchylone zwierciadło ku páwimentowi. BystrzInfRóżn Yv.
patrz: NACHYLONY
– Ktorych wszystkich skutkow cáłą przyczyną iest polerownego szkła rożna figura, to płaska, to wydrożona, to wypukła, to sferyczna, to tryangułowa, to węglasta, etc: przez ktorą przechodząc radyacya rzeczy widomych, z nieiakim nadłomaniem promieni swoich, rożmaite oku wydáie pozory. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: NADŁOMANIE
– Czym tedy są dłuższe lub krotsze promienie rzucone od rzeczy widomey mniey lub więcey oddaloney od zwierciadła, tym dalsza lub bliższa zwierciadła rzecz się widzi. Záczym lub ná pierwsze weirzenie, według zdania pospolitego, wydáie się niby iákiś obrazek zá zwierciadłem. BystrzInfRóżn Yv.
patrz: NIBY
– Trzeci łan Niemiecki liczy w zdłuż sznurow 90. á lasek 270. á łokci 4050. Wszerz sznurow 4. á lasek 12. á łokci 180. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: NIEMIECKI
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni [mil] Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: NIEMIECKI
– Biorę za normę funtow Rzymskich 100. czyniąc proporcyą do liczby funtow w inszych Państwach, siła gdzie wynoszą., BystrzInfRóżn Z3.
patrz: NORMA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. [mil] Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: NORWEGSKI, NORWEJSKI, NORWERGSKI, NORWESKI, NORWESKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Norymberskich – 77. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: NORYMBERSKI
– Wyrob ucinek obłąku szerokiego według wysokości zwierciadeł, ktoryby przywiększego doskonałego cyrkułu był arkus. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: OBŁĄK
– [Szkła powiększajace] naydrobnieysze atomiki, gołemu niewidome oku, odkrywaią. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: OKO
– Urt była srebrna moneta, czwarta część srebrnego talara. BystrzInfRóżn Aa3r.
patrz: ORT, URT, URT
– Wiedzieć należy iż Starodawnych wiekow, osobliwie u Rzymian, Grekow, Hebraiczykow, niezażywano cechowanych pieniędzy. BystrzInfRóżn Z4.
patrz: OSOBLIWIE, OSOBLIWIE, OSSOBLIWIE
– Bella pápieru [liczy] ryz ... 10. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: PAPIER, PAPIER, PAPIOR, PAPIR
– Bir Para waży Achczow 3. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: PARA
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Paryskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: PARYSKI
– Przestroga dla Peregrynantow, osobliwie po Imperium y Włochach. BystrzInfRóżn Aa1v.
patrz: PEREGRYNANT
– Piędź, ráchuie w sobie 3. dłoni, á 12. cali. BystrzInfRóżn Z.
patrz: PIĄDŹ, PIĘDZIA, PIĘDZIA, PIĘDŹ, PIĘDŹ
– W Węgrzech idą Pieniądze, Groszliki, Kraycary. Troiaki. Grosze. Piątaki. Maryasze. Talery. Połtalerki. Cwiartki. Furynty álbo złote Wegierskie. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: PIĄTAK, PIĘTAK, PIĘTAK
– Piętak był srebrnik drobny, pięć groszy szacowany. BystrzInfRóżn Aa3.
patrz: PIĄTAK, PIĘTAK, PIĘTAK
– Piątak srebrny: nakształt szostaka bitego, czyni groszy Węgierskich dwa y dwa pieniążow[!]: to iest groszy Polskich 14. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: PIĄTAK, PIĘTAK, PIĘTAK
– Co się stanie: ieżeli wpokoiu ná przykład chcąc mieć pięć zwierciadeł, cyrkuł według obszerności pokoiu zawiodszy, y figurę siedm ścienną doskonałą weń wpuściwszy, według tych pięciu ścian imaginaryiney figury perpendykularnie rozłożysz pięć zwierciadeł, przy szostey ścianie lokuiąc oko ukosnie ku piątemu zwierciadłu, obaczysz objectum ná siodmey ścianie zostáiące, choćby między tobą y objectum iaka zasłona była. BystrzInfRóżn Y2v.
patrz: PIĘĆ
– Czwartak, był srebrnik drobny, álbo poczworny grosz Polski, według starey ceny, iednegoż szacunku, co Juliusz Włoski. BystrzInfRóżn Aa3.
patrz: POCZWÓRNY
– Poluzka, iest czwarta część kopieyki. Szostak bity Polski ná pograniczu Moskiewskim idzie zá 5. kopieiek. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: PODGRANICZE, POGRANICE, POGRANICZE
– Ktora odległość ináczey wydáć się niemoże, tylko przez pogrążenie obrazka w zwierciadle. BystrzInfRóżn Y1v.
patrz: POGRĄŻENIE
– A prostacy się iey dziwuią, gdy się istne machiawelstwo, zá obrot, y rozumną udáie polityą [św. Grzegorz]. BystrzInfRóżn Aa4.
patrz: POLICYJA, POLITYJA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: POLSKI
– Czwarty łan Polski ma w zdłuż Pol: 3. á stay 36. á łokci 3024. w szerz – łokci 120. Pole według statutu w łánie Polskim liczyc powinno w zdłuż stay 12. z ktorych każde staie w zdłuż liczy łokci 84. Záczym iedno że trzech pol łanu liczy w zdłuż łokci 1008. w szerz łokci 120. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: POLSKI
– Mile Polskie nie po wszystkich Prowincyach są iednakowe. Atoli do troiakiego wymiaru redukować się mogą. Jedne są ktore liczą w sobie mil Włoskich 4. to iest krokow Geometrzycznych 4000. á stay 32. Drugie ktore liczą mil Włoskich poł pięty: to iest krokow 4500. á stay 36. Trzecie ktore liczą mil Włoskich pięć to iest krokow 5000. á stay 40. Atoli pospolitsze są pierwsze. BystrzInfRóżn Z2-Z2v.
patrz: POLSKI
– Piąty łan Polski z ktorego kmiecie powinni odrabiać Panom swoim dzień ieden w tydzień, według statutu. Táki łan ma bydź podzielony ná trzy pola. W każdym polu w zdłuż na bydź stai 4. A każde staie w zdłuż ma mieć stop 150. W szerz zaś każde pole ma mieć zagonow 24. A każdy zagon stop 6. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: POLSKI
– Połuzka, iest czwarta część kopieiki. BystrzInfRóżn Aa2.
patrz: POŁUŻKA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y [mil] Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: PORTOGALSKI, PORTUGALSKI
– Szosta własność iest. Iż potłuczone zwierciadło, iednę rzecz widomą raz tylko reprezentuie, gdy wszystkie iego części w raz złożone, lub wiele całkowitych zwierciadeł, w iedneyże płászczyznie zostaią. BystrzInfRóżn Y2.
patrz: POTŁOCZONY, POTŁUCZONY
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Poznańskich – 94. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: POZNAŃSKI
– Kwadryn, czyni iákoby pułtora szeląga nászego. BystrzInfRóżn Z4v.
patrz: PÓŁTORA
– Troiak srebrny w ktory wchodzi pieniążow trzy, á kraycarow połtora. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: PÓŁTORA
– Co się zaś tycze katoptryki? tey niektore łátwieysze rezolwuię kwestye, pominąwszy Teoryą, y suppozycye przytrudnych szpekulacyi, ktore bez figur trudne do poięcia y explikácyi. BystrzInfRóżn X4v.
patrz: PRZYTRUDNY
– Wyrob ucinek obłąku szerokiego według wysokości zwierciadeł, ktoryby przywiększego doskonałego cyrkułu był arkus. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: PRZYWIĘKSZY, PRZYWIĘKSZY, PRZYWIĘTSZY
– Arszyn Ruski pięć cwierci łokcia Krakowskiego. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: RUSKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krakowskich blisko – 93. Gdańskich – 97. Lwowskich – 95. Poznańskich – 94. Toruńskich – 96. Warszawskich – 107. Wileńskich – 112. Kiiowskich – 128. Krolewieckich – 110. Wrocławskich – 96. Wiedeńskich – 68. Praskich y Lipskich – 96. Normymberskich – 77. Drezneńskich y Frankofurskich 76. Weneckich – 124. Florentskich – 100. Paryskich – 76. Madrytskich – 80. Konstantynopolskich – 70. Sztokholmskich – 96. Londyńskich – 81. Antwerpskich – 80. Amszterodamskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: RZYMSKI
– Biorę za normę funtow Rzymskich 100. czyniąc proporcyą do liczby funtow w inszych Państwach, siła gdzie wynoszą. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: RZYMSKI
– 4. Stopa, ráchuie w sobie 4. dłoni, á 16. cali. 5. Łokieć, ráchuie w sobie 2. piędzi, á dłoni 6. á cali 24. 6. Krok, liczy w sobie stop 5. BystrzInfRóżn Z.
patrz: STOPA
– Bella sukna [liczy] postawow - 20. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: SUKNO
– Piątak srebrny: nakształt szostaka bitego, czyni groszy Węgierskich dwa y dwa pieniążow[!]: to iest groszy Polskich 14. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: SZÓSTAK
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. [mil] Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: SZWAJCARSKI
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. Węgierskich – 12. [mil] Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: SZWEDZKI
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Toruńskich – 96. [...] BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: TORUŃSKI
– Złoty Polski liczy groszy 30. Srebrna zaś moneta są Troiaki. Ktorych walor groszy 3. BystrzInfRóżn Aa3.
patrz: TROJAK
– Bir Tult waży Achczow 60. To iest złotych dwa Tureckich. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: TULT
– Záczym Piotr ukośnie stoiący po práwey stronie zwierciadła, á po lewey Paweł, ieden drugiego widzieć będzie, á siebie żaden. BystrzInfRóżn Yv.
patrz: UKOŚNIE, UKOŚNO
– Bir Urub waży Achczow 45. BystrzInfRóżn Aa2v.
patrz: URUB
– Aby obiedwie strony, szklaney náprzykład tablicy, były doskonale utryturowane, to iest wygładzone. BystrzInfRóżn X4v.
patrz: UTRYTUROWANY
– Do ważenia rożnych towarow, rozmaite zinwentowane są ciężary, ktore ten álbo ow szacunek czynią rzeczom według taxy y estymacyi ludzkiey. BystrzInfRóżn Z3.
patrz: WAŻENIE
– Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Weneckich – 124. BystrzInfRóżn Z3v.
patrz: WENECKI
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących - 15. Czyni [...] Moskiewskich Wierstow 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: WERSTA, WIERSTA, WIERSZTA, WIORSTA
– Mil zwyczaynych Polskich ieden gradus zábieraiących – 15. Czyni Niemieckich – 15. [mil] Węgierskich – 12. Szwedzkich y Duńskich – 12. Norweskich – 10. Swaycarskich y Bawarskich – 13. Francuskich – 20. Włoskich – 60. Hiszpańskich y Portugalskich – 18. Moskiewskich Wierstow – 90. BystrzInfRóżn Z2v.
patrz: WĘGIERSKI
– Ktorych wszystkich skutkow cáłą przyczyną iest polerownego szkła rożna figura, to płaska, to wydrożona, to wypukła, to sferyczna, to tryangułowa, to węglasta, etc: przez ktorą przechodząc radyacya rzeczy widomych, z nieiakim nadłomaniem promieni swoich, rożmaite oku wydáie pozory. BystrzInfRóżn Y3v.
patrz: WĘGLASTY
– Zgoła liczba wielościenney figury ma dwiema przewyższać liczbę zwierciadeł. BystrzInfRóżn Y2v.
patrz: WIELOŚCIENNY
– Mila Z Łacińskiego Milliare według pierwszey swoiey sygnifikácyi iest wymiar długości drogi ná krokow Geometrycznych mille to iest 1000. A stai Geometrycznych 8. Jákiey miary zwyczaine są mile Włoskie y Angielskie. BystrzInfRóżn Z2.
patrz: WŁOSKI
– Łan álbo włoka iest pięcioraki. Dwa Frankońskie, Jeden Teutoński álbo Niemiecki. I dwa Polskie. BystrzInfRóżn Z1v-2.
patrz: WŁÓKA
– Atoli co do istoty, iest to ta sama rzecz widoma przed zwierciadłem, swoią radyacyą ná reflex wpadáiąca w oko. BystrzInfRóżn Yv.
patrz: WPADAJĄCY
– Jż species álbo obrazki przez radyacyą rzeczy widomey wpadaiące w perspektywę, iedno szkiełko drugiemu podáie, poki do oka niewpadną. BystrzInfRóżn Y4.
patrz: WPADAJĄCY
– Obaczysz w wydrążonym zwierciadle dość znaczną iego [obiektu] aukcyą. BystrzInfRóżn Y4v.
patrz: ZWIERCIADŁO