Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Maciej Dobracki (Gutthäter)
DobrGram 1669 oryginał
Polnische Teutsch erklärte Sprachkunst. Darinn die überauß Wortreiche / Hochzierliche / vollkommene Helden-Sprache der Pohlen / auß ihren Gründen erhoben / dero Eigenschafften und Kunststücke völliglich entdecket / und in eine richtige Form der Kunst zum ersten mahle gebracht worden Grámátyká Polska, Niemieckim językiem wyráżona

https://books.google.pl/books?id=1bBOT000ueYC&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
Odnotowano 230 cytatów z tego źródła
– Zoczywszy Adwersarzá swego/ kazał go poimáć. DobrGram 230.
patrz: ADWERSARZ
– Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379.
patrz: AFEKT
– Komu swe żądze rozkazują Y prywatne affekty/ niegodzien wolnego Niegodzien y ślachcica Tytułu. DobrGram 483.
patrz: AFEKT
– Aniołowie święci mają straż nad nami. DobrGram .
patrz: AMNIOŁ, ANGIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, ANJOŁ, ANNIOŁ, JAMIOŁ, JANIOŁ, JENIOŁ
– Anjoł der Engel/ Anjeli und Anjołowie die Engel. DobrGram 139.
patrz: AMNIOŁ, ANGIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, ANJOŁ, ANNIOŁ, JAMIOŁ, JANIOŁ, JENIOŁ
– Arcybiskup Gnieźnieński jest pierwszy po Krolu. DobrGram 413.
patrz: ARCYBISKUP
– Do zazdrośnika y Laskawego Czytelnika Authorow dobry Przyjaciel [tytuł wiersza]. DobrGram 4 nlb..
patrz: AUKTOROWY, AUKTORÓW, AUTOROWY, AUTOROWY, AUTORÓW, AUTORÓW
– NA pisánie Wm. krotkimi odpowiádam y wyráźnemi Wm. áwizuję słowy/ że tu w tym kráju nászym tá nie jest zwyczáyna manierá/ czestemi Pánny obsyłáć listkámi. DobrGram II, 236-238.
patrz: AWIZOWAĆ
– Wie viel sind der Polnischen Buchstaben? Ein und zwanzig als: Aaáą bb’ cć. DobrGram Aiiv.
patrz: B
– Von Bábá die Groszmutter/ Bábusiá/ Bábusinká/ Bábusineczká das Groszmütterchen. DobrGram 192-193.
patrz: BABUSIA
– Stárczyn/ Babusin der Grosz Mutter. DobrGram 190.
patrz: BABUSIN
– Von Bábá die Groszmutter/ Bábusiá/ Bábusinká/ Bábusineczká das Groszmûtterchen. DobrGram 192-193.
patrz: BABUSINECZKA
– Von Bábá die Groszmutter/ Bábusiá/ Bábusinká/ Bábusineczká das Groszmûtterchen. DobrGram 192-193.
patrz: BABUSINKA
– O ják owo śmieszna! gdy się Bábuś wymuszcze/ gdy brwi ufárbuje. DobrGram 576.
patrz: BABUŚ
– Ták się bał/ że od stráchu drzał. DobrGram 505.
patrz: BAĆ, BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BOJAĆ SIĘ
– Puk/ łup/ bif/ báf. DobrGram 366.
patrz: BAF
– Bagno der Morast gesaget/ Bagien und nicht Bagen des Moraste. DobrGram 159.
patrz: BAGNO
– Otóż tobie cześć/ Bánkiet. Da hast du die Ehre/ das Panquet. DobrGram 533.
patrz: BANKIET
– Barszcz das Beerenklaukraut. DobrGram 118.
patrz: BARSZCZ
– Pluralis [...] Bąk die Rohrdom[m]el/ Bący der Rohrdommeln. DobrGram 140.
patrz: BĄK
– Nie koróná Krolem/ áni Berło Pánem czyni/ jeśli sam żywey nie doda koronie sławą ozdoby. DobrGram 508.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Bezbożny Gottloss. DobrGram 313.
patrz: BEZBOZNY, BEZBOŻNY, BEZBOŻNY
– Ze wszystkich na bez bożnieyszy. Er ist unter allen der aller Gottloseste. DobrGram 397.
patrz: BEZBOZNY, BEZBOŻNY, BEZBOŻNY
– Przypominay złość (wystepki) bezbożnemu. DobrGram 489.
patrz: BEZBOŻNY
– Bezbramne miásto (gleichsam Bezbramy/ ohne Thor) die unverwahrete Stadt. DobrGram 313.
patrz: BEZBRAMNY
– Bezbramne miásto (gleichsam Bezbramy/ ohne Thor) die unverwahrete Stadt. DobrGram 313.
patrz: BEZBRAMY
– Bezdrożny unwegsam. DobrGram 313.
patrz: BEZDROZNY, BEZDROŻNY, BEZDROŻNY
– Bębnię ich schlage die Drummel/ Bębnisz [...] Bębniłem [...]/ Bębni [...] DobrGram 299-300.
patrz: BĘBNIĆ
– Twojá rzecz Brewiárz/ Biblia/ księże. DobrGram 430.
patrz: BIBLIA
– Bieleję ich werde weisz. DobrGram 223.
patrz: BIELEĆ
– Puk/ łup/ bif/ báf. DobrGram 366.
patrz: BIF
– Das ch in ein sz/ als: bláchá/ das Blech/ Blásze/ in der Gebendung/ (in Dativo casu) dem Bleche. DobrGram 24.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Błędu lepie poprawić/ á niżeli bronić. DobrGram 434.
patrz: BŁĄD
– Náwrość [!] błądzącego ná drogę práwą Weise einem ierigen Menschen auff dem rechten Weg. DobrGram 459.
patrz: BŁĄDZĄCY
– Sie endet sich aber auch offtmals auf ein ech/ zumahl in den Nennwörtern so auff d, t, s, aussgehen/ denn da wird recht gesaget [...]w błotách und w błociech im Kotte/ oder in Morasten. DobrGram 145-146.
patrz: BŁOTO
– Bodę ist [!] stosse mit den Hörnen [...] Bodzenia zustossen. DobrGram 291.
patrz: BODZENIE
– Od złego Włodárzá bogáto racyj/ pieniędzy máło. DobrGram 391.
patrz: BOGACIE, BOGACIE, BOGATO, BOGATO, BOHATO
– Nád Krezá bogátszy/ Reicher denn Cresus. DobrGram 412.
patrz: BOGATY
– Nád Krezá bogátszy/ Reicher denn Cresus. DobrGram 412.
patrz: BOGATY
– Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569.
patrz: BOGATY
– Ktorędy WM. pojedziesz? Wo durch wird der Herr reisen? Borem/ lásem/ polem/ ziemią/ wodą. Durch den Wald/ durch die Heyde/ über Feld/ zu Lande/ zu Wasser.. DobrGram 518.
patrz: BOREM
– Borgowałem mu zboża wiele rázow Borguję ich borge. DobrGram 435.
patrz: BORGOWAĆ
– Bodę ist [!] stosse mit den Hörnern/ bodziesz du stössest bódł er stoss Bodź stosse du Bóść stossen. DobrGram 291.
patrz: BÓŚĆ
– Poświącáłá niegdyś swym Bożkom wiekopomność bramy/ prze ktore Nowożeńcy/ do swych Pogáńskich wchodzili obrzędow. DobrGram 558.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Wżdy raz poniechay tego niestátku/ albo bráwáryey stroić Unterlass doch dermaleins solche Untugend. DobrGram 365.
patrz: BRAWARIA
– Człowiek iest brelá ziemie/ der Mensch ist ein Erdenfloss. DobrGram 428.
patrz: BRELA, BREŁA, BRYŁA, BRYŁA
– Twojá rzecz Brewiarz/ Biblia/ Księże. dein thun ist ein Brewir/ und Bibel/ Pfasse. das ist/ die Bibel stehet dir Pfasse besser an. DobrGram 430.
patrz: BREWIARZ
– Brnę ich wate/ gründe Brniesz du watest/ Brnąłem ich watete Zá und Webrnąłem ich habe gewatet/ Zabrnę und Webrnę ich will waten/ Brni und webrni wate du/ Brnąć wattn [!] gründen [...]. DobrGram 303.
patrz: BRNĄĆ
– W dostátkách ich Gáchowie/ álbo też Pan Oyczym/ Brodzi po uszy z Mátką/ Ociec w grobie gnije. DobrGram 510.
patrz: BRODZIĆ
– Broję ich stiffte alles übel/ Broisz du stifftest alles übel Broiłem ich stifftete alles übel. DobrGram 298.
patrz: BROIĆ
– Nie umiesz záżyć broni/ rozumu twego. Du weist das Gewehr/ deinen Verstand noch zu gebrauchen [...]. DobrGram 520-521.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Záżywam broni ná obronę swoję. Ich gebrauche das Gewehr mir zu meinem Schutz. DobrGram 475.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Błędu lepie poprawić/ á niżeli bronić. DobrGram 434.
patrz: BRONIĆ
– Bronić będę twey sławy poki mi żywotá zstawáć będzie. Ich wil deine Ehre vertheidigen weil ich lebe. DobrGram 434.
patrz: BRONIĆ
– Brykam ich schnarche/ trotze/ brykałem ich schnarckte/ trotzete . DobrGram 276.
patrz: BRYKAĆ
– Bryknąłem ich habe [...] getrotzet. DobrGram 276.
patrz: BRYKNĄĆ
– Bryknąłem ich habe geschnarchet [...]. DobrGram 276.
patrz: BRYKNĄĆ
– Bif/ baf/ buf/ chlust/ szust. DobrGram 366.
patrz: BUF
– Was hast du [.or] ein Ampt erlanget? Eines Bürgermeisters. Iákiegoś dostał Urzędu? Burmistrzowskiego. DobrGram 385.
patrz: BURMISTROSKI, BURMISTROWSKI, BURMISTRZOWSKI, BURMISTRZOWSKI
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Y tobie się też Bzdyku chce żony? Oszalał! Młodziusineczką zonę poymuie nie sobie! DobrGram 494.
patrz: BZDYK
– N. Cechá die Zeche/ G. Cesze der Zeche. DobrGram 81.
patrz: CECHA, CECHA, CYCHA, CZECHA, CZYCHA
– Zá co tego Wołu ceni? zá złotych sześćdziesiąt/ Wie tewer beut er den Ochsen? vor 60. fl. DobrGram 501.
patrz: CENIĆ
– Cesarz iest namożnieyszy z Monárchow. Der Kayser ist der mächtigste unter den Monarchen. DobrGram 399.
patrz: CESARZ, CESARZ, CYSARZ
– Eines der da lachet/ Chá/ Chá/ Chá/ ha/ ha/ ha. DobrGram 377.
patrz: CHA
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: CHAŁAPA, CHAŁUBA, CHAŁUPA, CHAŁUPA, HAŁUPA
– Gehet eigentlich auff ámi auss// sie wird aber auch offtmals abgekürtzet/ als: z Krolmi an stat z Krolámi mit den Königen/ z chárty an statt z chártámi mit den Windhunde[n]. DobrGram 145.
patrz: CHART, CHART, HART
– A gdyby to ciszey/ Chłopie!/ Wenns doch stiller du Kerle wäre. DobrGram 378.
patrz: CHŁOP
– Poczekay tylko chłopie/ Drwalu/ Pogáninie/ warte nur mein Kerle/ du Pengel/ du Heide. DobrGram 376.
patrz: CHŁOP
– Usłyszysz że Chłopie? Hörest du Kerle denn nicht? DobrGram 378.
patrz: CHŁOP
– Ey chłopie wárá/ ey auss dem Wege du Kerle. DobrGram 30.
patrz: CHŁOP
– Ieśli Szláchcic/ Szláchciánkę niech poymuie/ Ieśli chłop/ chłopównę. DobrGram 567.
patrz: CHŁOP
– Von Chłopię der Knabe ist chłopiątko/ chłopiąteczko/ das Knäblein. DobrGram 193.
patrz: CHŁOPIĄTECZKO
– Cyt/ cyt chłopcze. Stille/ stille Junge. DobrGram 378.
patrz: CHŁOPIEC, CHŁOPIEC, CHŁOPIECZ
– Chłopiec der Junge. DobrGram 61.
patrz: CHŁOPIEC, CHŁOPIEC, CHŁOPIECZ
– Von chłopiec der Knabe/ Chłopieczek das Knäblein. DobrGram 191.
patrz: CHŁOPIECZEK
– Also sage ich auch dwoje/ troje/ czworo chłopiąt/ zwey/ drey/ vier Iungen/ und nicht dwie trzy/ cztery chłopiąt. DobrGram 74.
patrz: CHŁOPIĘ
– Zkąd to chłopowsko? (nicht aber chłopisko den die Pohlen zu mahl dass Frawenzimmer/ achten es vor ein sehr unhöfliches Wort) welches zu Deutsch so viel heisset/ als woher oder wannen ist der greuliche/ garstige und grosse Kerl oder Bauer/ und kompt von dem Worte Chłop der Bauer. DobrGram 192.
patrz: CHŁOPISKO
– Zkąd to chłopowsko? (nicht aber chłopisko den die Pohlen zu mahl dass Frawenzimmer/ achten es vor ein sehr unhöfliches Wort) welches zu Deutsch so viel heisset/ als woher oder wannen ist der greuliche/ garstige und grobe Kerl oder Bauer/ und kompt von dem Worte Chłop der Bauer. DobrGram 192.
patrz: CHŁOPOWSKO
– Ieśli Szláchcic/ Szláchciánkę niech poymuie/ Ieśli chłop/ chłopównę. DobrGram 567.
patrz: CHŁOPÓWNA
– Stu Gąb/ y stu Ięzykow/ y to jeszcze máło/ Potrzebáby ná słuszne Chłopskich Oppressyi wyrażenie. DobrGram 438-439.
patrz: CHŁOPSKI
– Die Ruffendung [...] Chmiel der Hoppe/ o Chmielu o du Hoppe. DobrGram 131-134.
patrz: CHMIEL, CHMIEL, HMIEL
– Chmurzę ich mache es finster. DobrGram 306.
patrz: CHMURZYĆ
– Hułduią Miástá niektore Turkowi. Es huldigen etliche Städte dem Türcken. DobrGram 489.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Sámey tylko sławy/ ktora cnocie wiecznie hołduje/ za den wiek z swojey zkássowáć nie może pámięći. DobrGram 485.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569.
patrz: CNOTA
– czárt DobrGram 558.
patrz: CZART
– Czterdzieści Vierzig. Czterdziestu/ Czterdziestom. DobrGram 181.
patrz: CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCIE, CZTERYDZIEŚCI, CZTYRDZIEŚCI, SZTERDZIEŚCI, ŚTERDZIEŚCI
– Delia der Oberrock. DobrGram 93.
patrz: DELIA
– Dobiy kto cnotliwy/ Wer ein rechtschaffener Kerl ist/ der Schlage vollends todt. DobrGram 505.
patrz: DOBIĆ
– Dobijam ich schlage vollen Tod. DobrGram 313.
patrz: DOBIJAĆ
– Rzeźnik dobija Wołu/ Krowy. Der Fleischer schlägt vollends Ochsen todt. DobrGram 451.
patrz: DOBIJAĆ
– Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379.
patrz: DOBRY
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: DOBRY
– Ledwiem się dokopał gruntu. Ich habe kaum den Grund der Mauer ergründen können. DobrGram 451.
patrz: DOKOPAĆ SIĘ
– Dopadám ich ertrappe. DobrGram 326.
patrz: DOPADAĆ
– Dopytáć erfragen. DobrGram 327.
patrz: DOPYTAĆ
– Dopytywam się ich frage nach/ er frage. DobrGram 327.
patrz: DOPYTYWAĆ SIĘ
– Dorabiam szat/ Ich verfertige vollends das Kleid. DobrGram 453.
patrz: DORABIAĆ
– Dorastam ich erwachse. DobrGram 313.
patrz: DORASTAĆ
– Chodź ty sám me Pácholę/ ucz się wybornego z tey Książki dosyć jásney języká Polskiego. DobrGram 4 nlb.
patrz: DOSYĆ
– Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569.
patrz: DOŚĆ
– Ledwom się dowołał sługi. Ich habe kann den Diener erschien. DobrGram 455.
patrz: DOWOŁAĆ SIĘ
– Dwádzieście chlebow/ zwantzig Brodte. als: Pięcioronaście oder Dwádzieścioro/ wie unten in der Abwandelung [Declinatione] zu zehen seyn wird. DobrGram 58-59.
patrz: DWADZIEŚCIORO
– Denn da saget man besser Piętnaście Okien Funffzehen Fenster/ Dwádzieścia Okien Zwanzig Fenster/ als Pięcioronaście und Dwádzieścioronaście/ wird derohalben folgender weyse gebenget. DobrGram 180.
patrz: DWADZIEŚCIORONAŚCIE
– Dżdży się es rieselt. DobrGram 343.
patrz: DŻDŻYĆ SIĘ
– [...] tere fere sidłu widłu. Krzętu/ wętu/ fátásámfá/ lelom polelom [...]. DobrGram 366.
patrz: FATASAMFA
– [...] fik/ myk/ sio/ fiu/ bziu [...]. DobrGram 366.
patrz: FIK MIK, FIK MIK, FIK MYK
– W dostátkách ich Gáchowie/ álbo też Pan Oyczym/ Brodzi po uszy z Mátką/ Ociec w grobie gnije. DobrGram 510.
patrz: GACH
– Kokosz gdacze die Henne gackzet. DobrGram 12.
patrz: GDAKAĆ
– von Gebá das Maul/ Gebiáty Grossmäulicht. DobrGram 190.
patrz: GĘBIATY
– Gebsko das gräuliche Maul. DobrGram 193.
patrz: GĘBSKO
– Gmerzę ich forsche/ Gmerzesz du forschest/ Gmerałem ich förschete und habe geforschet/ Gmeray forsche du/ Gmeráć forschen. DobrGram 307.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– [...] Gnałem ich jagte [...] Gnáć/ jagen/ treiben. DobrGram 303.
patrz: GNAĆ
– Arcybiskup Gnieźnieński jest pierwszy po Krolu. DobrGram 413.
patrz: GNIEŹNIEŃSKI
– Máciejá Guttheterá Dobráckiego GRÁMÁTYKÁ POLSKA, Niemieckim językiem wyráżona [...]. DobrGram 29 nlb.
patrz: GRAMATYKA
– SPrach Kunst/ Grammatica, Grámátyká/ mowienia Náuká. DobrGram 24 nlb.
patrz: GRAMATYKA
– Grzéczné to dziecię dass ist ein hubsches Kind. DobrGram 209.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Gryzę ich beisse/ nage/ Gryziesz du beissest/ nagest/ Gryzłem ich biss/ ich nagete/ Ugryzłem ich habe gebiessen/ genaget/ Ugryzę ich will beissen/ nagen/ Gryz beisse/ nage du/ Grysć beissen/ nagen/ Zgryziony zerbeissen/ zernagen. DobrGram 309-310.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Grzmi es Donnert [...] Grzmiáło es Donnerte/ oder hat gedonnert. [...] Będzie Grzmiáło es wird Donnern. [...] Niech Grzmi lass es Donnern. [...] Boday Grzmiáło ach dass es Donnerte. [...] Grzmieć Donnern. DobrGram 339-340.
patrz: GRZMIEĆ
– Gwiżdżę ich pfeiffe mit dem Munde Gwiżdżesz [...] Gwizdałem [...[ Gwiżdż [...] Gwizdać und Gwizdnąć und zágwiznąć pfeiffen DobrGram 311.
patrz: GWIZDAĆ
– Gwiżdżę ich pfeiffe mit dem Munde Gwiżdżesz [...] Gwizdałem [...[ Gwiżdż [...] Gwizdać und Gwizdnąć und zágwiznąć pfeiffen DobrGram 311.
patrz: GWIZDNĄĆ
– Jednásob einfach/ enzliche DobrGram 364.
patrz: JEDNASÓB
– Iegoyski was für ihn ist. DobrGram 200.
patrz: JEGOJSKI
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: KAŻDY
– Kilof der Streithammer/ Kilofá des Streithammers. DobrGram 118.
patrz: KILOF
– Według Sił y dostátkow wszystko czyń. Nie szálij/ Trzymay miárę w wydátkách. Miárą kotek mowi. DobrGram 560.
patrz: KOTEK
– Nád Krezá bogátszy/ Reicher denn Cresus. DobrGram 412.
patrz: KREZUS
– Ksiądz der Pfarr/ Księdzowa die Pfarrin. DobrGram 40.
patrz: KSIĘDZOWA
– Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569.
patrz: KTO
– Lekko Lekuśinko allgemach/ leuchte DobrGram 361.
patrz: LEGUSIEŃKO, LEKUSIEŃKO, LEKUSIEŃKO, LEKUSINKO
– Błędu lepie poprawić/ á niżeli bronić. DobrGram 434.
patrz: LEPIE
– Zahlwörter/ Numeralia, Liczebne słowá DobrGram 26 nlb.
patrz: LICZEBNY
– Łatwiey dokazáć bez prace/ áby strzał ná cięciwę nie nákładáć/ niżeli kiedy z łuku wypuszczona/ dopiero ją w locie chcieć zátrzymáć. DobrGram 567.
patrz: LOT
– Von Máły klein/ máluśki máluchny máluczki/ málutorny/ málutki/ máluteńki/ máluśinki/ máluśineczki gar Sehr klein. DobrGram 191.
patrz: MALUSIEJKI, MALUSIENKI, MALUSIEŃKI, MALUSIEŃKI, MALUSINKI, MALUSIŃKI
– Von Máły klein/ máluśki máluchny/ máluczki/ málutorny/ málutki/ máluteńki/ málusinki/ málusineczki gar Sehr klein. DobrGram 191.
patrz: MALUSINECZKI
– Mięsopustá/ die Fastnacht. DobrGram 198.
patrz: MIĘSOPUST, MIĘSOPUSTA, MIĘSOPUSTY
– Anmerckung. Es gehören auch zu den Zuwörtern die g ausworte/ daß ist/ die jenigen/ wodurch man einen g aus oder [...] außspricht/ oder welches Wort man nach dem Laute oder Schasse bilder und formiret/ also sagen die Polen/ Pláski oder prásk/ trzásk/ szást/ puk/ łup/ bif/ báf/ buf/ chłust/ szust/ rum/ fik/ myk/ śio/ fiu/ bziu/ tere fere śidłu/ widłu. DobrGram 366.
patrz: MIK, MYK, MYK
– Cesarz iest namożnieyszy z Monárchow. Der Kayser ist der mächtigste unter den Monarchen. DobrGram 399.
patrz: MOŻNY
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: MÓJ
– Myitá się Wmm. moi MM. Panowie/ Meine hochgehrte Herren nedmen Wasser. DobrGram 75.
patrz: MYĆ
– Myjtá śię Wmm. moi MM. Panowie/ Meine hochgeehrte Herren nehmen Wasser. DobrGram 75.
patrz: MYĆ SIĘ
– Nábáwił mię frásunku/ żalu/ kłopotu. Er hat mir einen grossen Kummer/ Leid/ Händel angerichtet. DobrGram 455.
patrz: NABAWIĆ
– Nád Krezá bogátszy/ Reicher denn Cresus. DobrGram 412.
patrz: NAD
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: NIEFORTUNA
– Komu swe żądze rozkazują Y prywatne affekty/ niegodzien wolnego Niegodzien y ślachcica Tytułu. DobrGram 483.
patrz: NIEGODNY, NIEGODZIEN
– Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379.
patrz: NIEPRZYJACIEL
– Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569.
patrz: NIEUBOGI
– Niewiadom rzeczy. Er ist der Sache unerfahren. DobrGram 393.
patrz: NIEWIADOM, NIEWIADOMY
– O niewysłowiona litości! O unauff prechliches erbarmen DobrGram 377.
patrz: NIEWYSŁOWIONY
– Błędu lepie poprawić/ á niżeli bronić. DobrGram 434.
patrz: NIEŻELI, NIZELI, NIŻELI, NIŻELI
– Chodź ty sám me Pácholę/ ucz się wybornego z tey Książki dosyć jásney języká Polskiego. DobrGram 4 nlb..
patrz: PACHOLĘ
– Pálcat die Spieszgerte/ Pálcatá der Spieszgerte. DobrGram 127.
patrz: PALCAT, PALCAT, PALCZAT
– Z Pálcow nadłuższy jest srzedni. Unter den Fingern ist der Mitlere der allerlängste. DobrGram 400.
patrz: PALEC
– Wyższy odemnie pálcem. Er ist eines fingers länger denn ich. DobrGram 411.
patrz: PALEC
– Panięco Goście czestował/ Er hat hestlich die Gäste tractiret. DobrGram 531.
patrz: PANIĘCO
– Pánin der Frauen. DobrGram 190.
patrz: PANIN
– Odbieżycie Obozu/ y sławy y Cnoty/ Boście już odbieżeli dobrego ćwiczenia Pápinkarze! DobrGram 460.
patrz: PAPINKARZ
– Cyrograf die Handschrift. Párágráf der Paragraphus. DobrGram 64.
patrz: PARAGRAF
– Cyrograf die Handschrift. Párágráf der Paragraphus. DobrGram 64.
patrz: PARAGRAF
– Parskam ich briese brause. Parsknąłem ich briesete/ brasete. DobrGram 277.
patrz: PARSKNĄĆ, PARSKNĄĆ, PARZCHNĄĆ
– Von Párchy der Rauden/ Párszywieć ráudicht werden. DobrGram 195.
patrz: PARSZYWIEĆ
– Płát die Zinse/ Interesse. DobrGram 70.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Biję ich schlage/ bijesz du schlägest/ bije er schlägt/ biłem ich schlug/ pobiłem ich habe geschlagen (und nicht byłem/ welches heisset ich bin gewesen) pobiję ich wil schlagen u. tödten/ biy schlag/ bić schlagen (und nicht być seyn) bicia zuschlagen/ bity geschlagen. DobrGram 296-297.
patrz: POBIĆ
– Niech pobije Bednarz obręcze. Lass den Bütner den Reiffen auff das Fass anschlagen. DobrGram 461.
patrz: POBIĆ
– Pochlebiam ich heuchele/ pochlebiłem ich habe geheuchelt. DobrGram 275.
patrz: POCHLEBIĆ, PODCHLEBIĆ
– Pochlebuje Páństwu dla łáski. Er heucheit der Herrschafft Gunst halben. DobrGram 487.
patrz: POCHLEBOWAĆ, PODCHLEBOWAĆ
– Czuję ich empfinde oder fühle/ Poczuwam ich spürt [spüre]. DobrGram 329.
patrz: POCZUWAĆ
– Ieśli Szláchcic/ Szláchciánkę niech poymuie/ Ieśli chłop/ chłopównę. DobrGram 567.
patrz: POJMOWAĆ
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: POKAZOWAĆ, POKAZYWAĆ
– Sátyristá záczym ci wpolewaczkę/ miásto Cukru/ álbo Czego słodkiego/ wszypią w trąbkę Arseniku. DobrGram 469.
patrz: POLEWACZKA
– Błędu lepie poprawić/ á niżeli bronić. DobrGram 434.
patrz: POPRAWIĆ
– Porospráwiáć bestellen. DobrGram 233.
patrz: POROZPRAWIAĆ
– Smáruię ich Schmiere/ posmárowałem ich habe geschmieret DobrGram 268.
patrz: POSMAROWAĆ
– Dał mu w powiádaczkę (w gębę) w szczekárnie. Er gab ihm auff die Fresse. DobrGram 568.
patrz: POWIADACZKA
– Piorę ich wasche/ Piérzesz du waschest/ Pierze sie wäschet/ Prałem ich habe gewaschen/ Upiorę ich werde oder will waschen/ Prány und Uprány gewaschen. DobrGram 305.
patrz: PRAĆ
– Piorę/ ich wasche/ Pierzesz/ du wäschest. DobrGram 24.
patrz: PRAĆ
– Piorę ich wasche/ Piérzesz du waschest/ Pierze sie wäschet/ Prałem ich habe gewaschen/ Upiorę ich werde oder will waschen/ Prány und Uprány gewaschen. DobrGram 305.
patrz: PRANY
– przycięższym etwas oder ein venig öffer/ przyćięższym etwas schwerer DobrGram 361.
patrz: PRZYCIĘŻSZYM
– Nachlassende Zuworte: Sind nachfolgende: [...] przy Dłuższym etwas länger [...]. DobrGram 361.
patrz: PRZYDŁUSZYM, PRZYDŁUŻSZYM, PRZYDŁUŻSZYM
– ...przylepszym etwas besser. DobrGram 361.
patrz: PRZYDOBRY
– Przyskwiera,/ ich se[t]ze einem zu (bringe ihn ins gedrange). przyskwarłem / ich habe ihn zugese[t]zt. DobrGram 280.
patrz: PRZYSKWRZEĆ
– Przysmetnieyszy etwas zu traurig. DobrGram 48.
patrz: PRZYSMĘTNY, PRZYSMUTNY
– Psisko/ Wilczysko der garstige Hund/ Wolff. DobrGram 193.
patrz: PSISKO
– Dobry/ kiedy się pocznie psowáć przeydzie naygorszego. DobrGram 27.
patrz: PSOWAĆ SIĘ, PSUĆ SIĘ
– Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379.
patrz: ROZUM
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: ROZUM
– Es gehören auch den Zuwörrern die Lautworte/ dass ist/ die jenigen/ wodurch man einen Laut oder Thon ausspricht/ oder welches wort man nach dem Laute oder Schalle bildet und formiret/ also sagen die Polen/ Plásk/ oder prásk/ trzásk/ szást/ puk/ łup/ bif/ báf/ buf/ chłust/ szust/ rum/ fik/ myk/ sio/ fiu/ bziu/ tere fere sidłu/ widłu. Krzętu/ wętu/ fátásámfá/ lelom polelom und dergl. DobrGram 366.
patrz: RUM
– Niewiadom rzeczy. Er ist der Sache unerfahren. DobrGram 393.
patrz: RZECZ
– Samoczterdziest selb vierzig DobrGram 188.
patrz: SAMOCZTERDZIEST
– Samodwudziest selb zwanzig DobrGram 188.
patrz: SAMODWUDZIEST
– Samopięt selbfünffte DobrGram 187.
patrz: SAMOPIĄT, SAMOPIĄT, SAMOPIĘT
– Sámoszost selbsechste DobrGram 187.
patrz: SAMOSZÓST
– Samotrzydziest selb dreyzig/ DobrGram 188.
patrz: SAMOTRZYDZIEST
– Afekt naylepszemu Nieprzyjaciel rozumowi (ba y Sumnieniu). DobrGram 379.
patrz: SUMNIENIE
– Ieśli Szláchcic/ Szláchciánkę niech poymuie/ Ieśli chłop/ chłopównę. DobrGram 567.
patrz: SZLACHCIANKA, SZLACHCIANKA, ŚLACHCIANKA
– Ieśli Szláchcic/ Szláchciánkę niech poymuie/ Ieśli chłop/ chłopównę. DobrGram 567.
patrz: SZLACHCIC, SZLACHCIC, ŚLACHCIC
– Sleżánká die Schlesierin. DobrGram 189.
patrz: ŚLĘŻANKA
– Sni mi się sen/ ich habe einen Traum [...]. DobrGram 499.
patrz: ŚNIĆ SIĘ
– Ciskam ich werffe/ ciskałem ich warff/ Cisnąłęm ich habe geworffen. Und andere auff ein skam aussgehende/ welche dass [.] der härtigkeit halben/ wegwerffen/ wie in den folgenden zu sehen/ als: trzáskam ich Pliedre Poltere trzáskałem ich pliederte polterte/ trzásnąłem habe gepliedert gepolltert. DobrGram 277.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Troynásob dreyfach oder dreyfältig DobrGram 364.
patrz: TRÓJNASÓB
– Ciskam ich werffe/ ciskałem ich warff/ Cisnąłęm ich habe geworffen. Und andere auff ein skam aussgehende/ welche dass [.] der härtigkeit halben/ wegwerffen/ wie in den folgenden zu sehen/ als: trzáskam ich Pliedre Poltere trzáskałem ich pliederte polterte/ trzásnąłem habe gepliedert gepolltert. DobrGram 277.
patrz: TRZASKAĆ
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: TWÓJ
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: TY
– uiszczam się/ ich halte mein Wort. DobrGram 20.
patrz: UISZCZAĆ SIĘ
– Umywam ich wasche offt. DobrGram 329.
patrz: UMYWAĆ
– Dayże jeno pokoy Urwipołciu DobrGram 376.
patrz: URWIPOŁEĆ
– [...] tłukę ich stosse/ utłukłem ich habe gestossen [...]. DobrGram 268.
patrz: UTŁUC
– Tłukę ich stosse/ tłukłem [...] utłukłem [...] tłuc [...]. DobrGram 293.
patrz: UTŁUC
– potrąsłem ich habe auffgeschüttelt/ utrząsłem ich habe [...]. DobrGram 281.
patrz: UTRZĄŚĆ
– Boć mi to Brát/ ktory mi w brew powie me wády Nie ten co mię po stronie szczypie przed sąsiády. DobrGram 4 nlb..
patrz: WBREW
– ...das Zwischenwort [Interjectio] Wdánie. DobrGram 33.
patrz: WDANIE
– Wesoły frölich/ weselszy frölicher. DobrGram 47-48.
patrz: WESOŁY
– Widełce/ Widły die Gabel. DobrGram 198.
patrz: WIDEŁCE
– Das Fü hrende Zeitwort wiedzenia und wiedząc zu wissen. DobrGram 256.
patrz: WIEDZENIE
– Iszcz und Uiszczay się Wierzycielom twoim dla dálszego kreditu. DobrGram 490.
patrz: WIERZYCIEL, WIZITEL
– Wojewodzin des Fürsten. DobrGram 189.
patrz: WOJEWODZIN
– Animuszow Ludzkich/ jáko dzielnych Koni/ wolnym powodem łácniey záżyjesz. DobrGram 446.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wrocłáwiánin den Breszlawer/ Wrocłáwianká die Breszlawerin. DobrGram 189.
patrz: WROCŁAWIANIN
– Wrocłáwiánin den Breszlawer/ Wrocłáwianká die Breszlawerin. DobrGram 189.
patrz: WROCŁAWIANKA
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: WSZYSTKO
– Gwiżdżę ich pfeiffe mit dem Munde Gwiżdżesz [...] Gwizdałem [...[ Gwiżdż [...] Gwizdać und Gwizdnąć und zágwiznąć pfeiffen. DobrGram 311.
patrz: ZAGWIZDNĄĆ
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: ZAWIERUCHA
– Gnoję ich tünge/ gnoiłem [...] Zgnoiłem ich habe getünget [...]. DobrGram 299.
patrz: ZGNOIĆ
– Przyśli pić/ żrzeć/ wypijać/ wyżyrać. DobrGram 527.
patrz: ZRZEC, ZRZEĆ, ŹRZEĆ, ŹRZYC, ŻREĆ, ŻREĆ, ŻRZEĆ
– Umarł żalem. Er ist vor Leide gestorben. DobrGram 506.
patrz: ŻAL
– In der Gegenwärtigen Zeit aber wird das Wort jest verstanden/ als żal mi anstatt żal mi jest/ es ist mir leid/ es gereuet mich. In der Vergangenen Zeit. żal ci było/ es ist dir leid gewesen/ es hat dich gereuet. Künft. Zeit Żal mi będzie es wird mir leid seyn/ mich gerauen. Denn man saget żal ci es ist dir leid/ żal mu es ihm leid. DobrGram 342.
patrz: ŻAL
– Nábáwił mię frásunku/ żalu/ kłopotu. Er hat mir einen grossen Kummer/ Leid/ Händel angerichtet. DobrGram 455.
patrz: ŻAL
– Záwieruchá dobrego Zeglarzá/ niefortuná dobry kázdego pokázuie rozum. DobrGram 424.
patrz: ŻEGLARZ
– I ty/ y żoná y cháłupá/ y wszystko twoje/ (scil.jest) Du/ dein Weib/ deine Hütte/ und alles das deine/ ist mein. [Also pflegen die Polnischen von Adel wieder ihre leibeigene Unterthanen zu sagen]. DobrGram 427-428.
patrz: ŻONA