Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Samuel Maskiewicz
MasDiar 1601-1620 oryginał
Diariusz …

Odnotowano 191 cytatów z tego źródła
– Na roki Troieckie do Nowogrudka od Sędow Głownych absentować musiałem. MasDiar 136v.
patrz: ABSENTOWAĆ
– Niesłychana, ach i załosna nowina. MasDiar 139.
patrz: ACH, ACH, AH
– Płacz i narzekanie wielkie Matek nań było w Polszcze o stracenie Dzieci, bo Akademie z Szkoł wywiodł był [Stefan Potocki] na tę Woynę i potracił też łacno. MasDiar 115.
patrz: AKADEMIA
– Więc że był [drugi car samozwaniec] Chłop grubian wielki, obyczaiow brzydkich bezpieczny wmowach plugawych, uczył go [Miechowiecki] policyi y akkomodowania się naszym przykładem pierwszego. MasDiar 30v-31.
patrz: AKOMODOWANIE SIĘ
– [...] a mogę smiele rzec ani koła Czwartego Apryla w poniedziałek wielkanocny dano znać ze Proszowiecki idzie w 15000. Woyska, [...]. MasDiar 81v.
patrz: APRYL
– Musielismy potężniey i ostrożniey i wednie i w nocy straż od prawować, niż przed tym i w bramach wozow strząsając, iesliby armaty iakiey niemieli [żołnierze moskiewscy]. MasDiar 59.
patrz: ARMATA, ARMATA, HARMATA
– Turcy i Tatarowie armują się do nas z wielką potęgą. MasDiar 138.
patrz: ARMOWAĆ SIĘ
– [...] żaden niedał oprocz Gąsiewski atłasu łokci ośm dał mi. MasDiar 123v.
patrz: ATŁAS, ATŁAS, GATŁAS, HATŁAS
– Szlismy z Chorągwią przy Rotmistrzu do tego wielebnego Rosławia Lasami, bagnami gdzie ledwo kiedy ptak przeleciał. MasDiar 41.
patrz: BAGNO
– Nasi starsi [...] piechotę zaprowadziwszy wszystkę na dniu w inszą stronę Zamku aby okrzyk: i Baluch wnocy czyniąc moskwę wszystkę do Siebie obrócili. MasDiar 24v-25.
patrz: BAŁUCH
– Była też i oto skarga, że ktoś strzelił z Łuku do krzyża na Cerkwi że strzała pod krzyżem w Bani została. MasDiar 57.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Zawarszy już zgodę statecznie z Sobą [...] P. Hetman 29 Aug. Boiarow z Stolice wszystkich celnieyszych do siebie do obozu na bankiet [zaprosił]. MasDiar 53v.
patrz: BANKIET
– Wyiechalismy y poymali samego Herszta tych Zboycow Sałatę, ktorego odesłano do Baru do P. Woiewody Ruskiego Galskiego. MasDiar 8.
patrz: BAR
– Chłop ledwo żyw doczekał dnia, skoro swit do mnichow do bernardynow; tamże niewychodził z klasztoru niedziel 2. MasDiar 117.
patrz: BARNADYN, BERNADYN, BERNARDYN, BERNARDYN
– Do tey mikulskiey Bakszty [!] Szturmowali potężnie Moska [!]. MasDiar 92v.
patrz: BASTA, BASZTA
– W Zamku mur Zamkowy wSzerz na 3 sąznie awzwyz na 3 kopie. Baszt około niego takwKwadracie iako y okrągłych 38. MasDiar 21. Niedaleko tey cerkwi [św. Jana] iest dzwon [...] stoi na drewnianey baszcie, na 2 sążnie wysoki, aby tym znaczniey mogł być widziany. MasDiar 71v.
patrz: BASTA, BASZTA
– Ta Batalia była pod Kłuszynem. MasDiar 45.
patrz: BATALIA, BATALIA, BATALLIA, BATTALIA
– Niebawiąc się z niemi [żołnierzami z obozu Samozwańca, którzy przeszli na stronę Hetmana] dłużey Hetman ruszył się sam. MasDiar 42.
patrz: BAWIĆ SIĘ
– tylko z beczkę go mieli MasDiar 92v.
patrz: BECZKA
– Hetman […] każe postępować do nieprzyiaciela, a zatym kapłani iezdząc benedykcyą daią. MasDiar 45v.
patrz: BENEDYKCJA
– Iesli Car mi Sam iakie bez prawie uczyni, to iemu wolno. MasDiar 69.
patrz: BEZPRAWIE
– Zarzucki też Chciwy na te rządy podbił bębenka, Dońcom, że się wraz na Lepuna zrzuciwszy na szablach go roznieśli i zabili. MasDiar 98v.
patrz: BĘBENEK
– Ci kwitę czyniąc nie chcieli pod Regimentem Imci być pod bijając drugim bębenka do wypowiedzenia służby. MasDiar 104v.
patrz: BĘBENEK
– Rotmistrzom po Parze tylko soboli dla samey wzgardy ieno aby się moskwa nie obrażała przyimowano rzkomo zmysliwstwa P. Hetmanowi dał białozora i psa do niedzwiedzia,a ale go pierwey nim szczwał na podworzu za tym odiechalismy do Obozu. MasDiar 54v.
patrz: BIAŁOZOR, BIAŁOZÓR, BIAŁOZÓR, BIAŁOŻOR, BIAŁOŻÓR
– MasDiar 117.
patrz: BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Kiedy za zdrowie JKMci pił to zdział burzących tak bito zeledwo okna niepowypadały z kamienic. MasDiar 137.
patrz: BIĆ
– Od tych tarasow z ruznić byli. MasDiar 76v.
patrz: BIĆ
– A chłopi powinnosci inszey tam niemieli ieno kapustę do kuchni Carskiey dawać a przetoż u każdego prawie bielusieńkiey kapusty dołow 2 i 3. nalezliśmy pełne kadzi. MasDiar .
patrz: BIELUSIEŃKI, BIELUSIEŃKI, BIELUSINKI
– Gdy na roczkach w Brześciu byłem, Kobielski, biskup łucki, zjechał do Rasny i sam marianów do klasztoru i kościoła mariańskiego introdukował, kościół poświęcił, bierzmował zgromadzonych gości niemałą frekwencją i ludu pospolitego. MasDiar I, 295.
patrz: BIERZMOWAĆ
– W Prucie albo Dziezy rzekach (gdyż tam bitwę zwiedli) uchodząc potonęli. MasDiar 115.
patrz: BITWA
– ...Moskwa z Blankow ztrwożona i zDomow tłumem wielkim do Cerkwi uciekać i cisnąc się poczeła była. MasDiar 24.
patrz: BLAMK, BLAMKA, BLANK, BLANK, BLANKA, BLANKA, BŁAMK, BŁANK, BŁANKA
– ...przypadnie Pan Gosiewski [...] a widząc z wielkim niebespieczeństwem naszym stracenie tey baszty, przełozy Towarzystwu i Rotę Młockiego tak obroci, a oni [żołnierze] i sami zochoty, a ile widząc swoie Złe rezolute z Szablami ieno skoczylli do nich po murze, po blankowaniu. MasDiar 91v.
patrz: BLANKOWANIE, BLANKOWANIE, BŁANKOWANIE
– Przystałęm rękodaynie do Xcia Krzysztofa Radziwiłła Hetmana Polnego W. X. Litt. jurgieltu postąpiono Złł. 500. i Bławatu na parę szat do Roku. MasDiar 140.
patrz: BŁAWAT
– Wywabilismy moskwę prawie im pod nos na błonie dosyć szerokie i rowne ktorę między Stolicą, a obozem Pana Sapiehy Leżą. MasDiar 89.
patrz: BŁONIE, BŁONIE, BŁOŃ, BŁOŃ, BŁÓNIE
– Moskwa swoię Fortecę w kącie lasa własnie ufortyfikowała ze dwu stron Las mając a z trzeciey błoto. MasDiar 43.
patrz: BŁOTO
– Tak smaczna ze się naieść iey niemoglismy ale wyszła nam ta kapusta bokiem. MasDiar 108v.
patrz: BOK
– [...] Pan Poniatowski Ludwik z Stadnicko się ozenił w Łancucie wrzkomo ią gwałtem brał [...]. MasDiar 121.
patrz: BRAĆ
– [...] żona albo curka brali ią gwałtem [...]. MasDiar 55.
patrz: BRAĆ
– ...znacznie na nas iechali, aż do samych Bram Zamkowych Tamże ci Co na Bramach byli iesli nie wszedł znami ktory do Zamku, to im się wręce dostał. MasDiar 92.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– ...to przeciwko bramy wodney żywego mostu stoi w Pułrynku tey działo moździerz na przepych snadź ieno ulany... MasDiar 72.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Kogo pianym obaczono do turmy go zaraz wzięto brazney. MasDiar 67.
patrz: BRAZNY
– Poczołem sobie mierzić tę służbę [u pana Albrychta, polegającą na towarzyszeniu mu w licznych podróżach] i zkosztu Wielkiego ktory własnie na bruku mieszkając, być musi, i z pracy, a barziey z niewdzięczności. MasDiar 134.
patrz: BRUK, BRUK, BURK
– Placu gołego naymniey niema, ieno przy bramach, co z krym- i kitaygrodow do niego [zamku] są, i to trochę od murow, iednak i par kanow [!] daleko budowanie sadzą że tam przestrzeństwo do obrony nieprzyiacielowi wielkie. MasDiar 74.
patrz: BUDOWANIE
– IP. Hetman Litt. rozgniewał sie był tam na Brata Pana Daniela, ze się wymawiał z tey drogi iść z Chorągwią do Stolicy [...] przemowił się był z Panem Hetmanem w kole, że mu rzekł Buntowniku dam Cię z ciąc. MasDiar 106.
patrz: BUNTOWNIK
– Cechy zmiasta wychodziły z Chorągwiami. MasDiar 136v-137.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Rotmistrz kozacki Rudnicki upatrzył sobie sklep w Cekauzie prożny, z ktorego prochy już wystrzelano było. MasDiar 99.
patrz: CECHAUZ, CEJHAUS, CEJHAUZ, CEKAUS, CEKAUZ, CEKAUZ, CEKAWZ, CEKHAUZ, CEKTAUZ
– Już kamieńmi cegłami zgory bronili się im dopieroz prawie gołą ręką ich wzieli na miarę. MasDiar 92v.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– 3-tio Aby Carzyka zaraz znosili pospołu z niemi, i więcey, ale pominę, te naycelnieysze były. MasDiar 52.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Moskwa co celnieysza w Zamku się zawarła niechcąc dać Pacholikom. MasDiar 41.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Moskwa co przy nim była na Tuszynie, obrocoili się do Krola wszyscy Bojarowie i co celnieysi. MasDiar 37.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Oni potym sami Celnieysi Bajorowie (kiedy [...] był P. Sapieha w mil 6. od Stolicy u manastyra wiazemy nazwanego) do niego iachali z Czołem bitnym. MasDiar 88.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Rotmistrz kozacki Rudnicki upatrzył sobie sklep [...] i chcąc się tam wprowadzić dla mieszkania rozkazał ognia przyniesc Chłopcowi. MasDiar 99-99v.
patrz: CHŁOPIEC, CHŁOPIEC, CHŁOPIECZ
– Wten czas mi Czeladz przywiodła chłopca małego zwanego potap Jam go Ezopkiem nazwał i dałem go na Cymbale uczyć. MasDiar 102.
patrz: CHŁOPIEC, CHŁOPIEC, CHŁOPIECZ
– Musiałem Czeladz rozprawić i potrzebną i dobrą kwoli Panu przy iednym tylko Pacholiku zostawszy, a przy wyrostku, chłopiąt też dwoie mając pusciłem się do Warszawy. MasDiar 133v.
patrz: CHŁOPIĘ
– 30. do Berezan gdzie Konie moie były z Łaski Xięzny, a Iam na Chłopskich iezdziłł. MasDiar 6.
patrz: CHŁOPSKI
– [...] Z malusieńkiey Chmurki deszcz tak okrutny spadł, że Człowieka przed Sobą nie widać było [...]. MasDiar 94v-95.
patrz: CHMURKA
– Potym nad wieczor zeszliśmy z pola nie znacznego niesprawiwszy insze Pułki zaś na swych mieyscach według porządku chodzenia w woysku wychodziły ku nim [wojskom moskiewskim]. MasDiar 83.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Oni to chwalą barzo, i tak wiele uciechy mają bo daysię ich trzymała a nie większa. Na tańce nasze tak mowią, chodzić po jźbie, szukać czego niezgubił, szalonym się czynić. MasDiar 63.
patrz: CHODZIĆ
– Komu gdzie potzreba iachać, iakie położenie szyrokie miasta, tedy woli niż pieszą chodzić. MasDiar 73.
patrz: CHODZIĆ
– W Łytkę go [dłużnika] bije stojącego na kazdy dzien po godzinie niż zadzwonią do Cerkwi, poty, poki dosyć uczyni stronie, a tych bywa zawsze do kilkunastu przez rozradem, to też kilka sług musi około nich chodzić rozdzieliwszy między się a każdy sobie wrząd ich postawi i od konca, do konca chodząc maca ich po łytkach każdego po trzykroć zaymując. MasDiar 66v.
patrz: CHODZIĆ
– Boiarzyn sam na zamek jadąc, konia rosłego iednego, a nayczęsciey białego ma w saniach, na Chomoncie Sorok Soboli. MasDiar 65.
patrz: CHOMĄT, CHOMĄT, CHOMĄTO, CHOMĄTO, CHOMUNT, CHOMUNTO
– [...] wolno też dłużnikowi mając za siebie kogo po rozradnia naydzie prętko za dengi. MasDiar 66v.
patrz: DENGA
– diabłem MasDiar 116v.
patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DIACHEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ
– MasDiar 77v.
patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DIACHEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ
– MasDiar 130.
patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DIACHEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ
– Dyabeł MasDiar 10.
patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DIACHEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ
– Poseł wielki do Turek Stta Dorohubicki gdzie nic niesprawiwszy odiechał bo go y słuchać niechciano powiadaiąc,że uwas interregnum. MasDiar 11.
patrz: DOROHUBICKI, DROHOWISKI, DROHOWISKI
– Nie dość na tym Hetman mając, a chcąc nieprzyjaciela znosić do końca, chciał z tyłu na Obóz Niemiecki uderzyć, ktory był snadnieyszy do wzięcia, niż Moskiewski [...]. MasDiar 49.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– [...] z Carzykiem zawsze drakę miewali. MasDiar 51v.
patrz: DRAKA
– [...] Gosiewski już temu iako dufałemu Człowiekowi rzkomo poczoł się zwierzać [...]. MasDiar 98.
patrz: DUFAŁY
– Potym z Izby dalszey gdzie białe głowy siedzą/ bo tam budowanie wciąz idzie/ Izba z Izby bywa, i trzy i cztery wynidzie Białych głow pięknie ubranych kilka, ktorych zowią oni Dworzankami a to są zony Sług ich [...]. MasDiar 62v-63.
patrz: DWORZANKA
– [...] oprawcy pod ręce nazad związane pod sadzili Dymnicę z Ogniem, Siarki weń na sypawszy palili [...]. MasDiar 143v.
patrz: DYMNICA
– [Mikołaj Krzysztof Radziwiłł] w Pielgrzymskim odzieniu połozyć się kazał, a bez tych katafalkow, bez niesienia mar proznych, bez koni ubranych, bez kruszenia kopij, owo zgoła nay mnieyszey Ceremonij niepotrzebował w czym wszystkim działo się zadosyć woli Jego [...]. MasDiar 132v-133.
patrz: DZIAĆ SIĘ
– [...] na kupili dostatek, a potym dziesiąciorako pieniądze brali zato [...]. MasDiar 87.
patrz: DZIESIĄCIORAKO, DZIESIĘCIORAKO, DZIESIĘCIORAKO
– Zamek ten wszystek zabudowany dworami bojarskiemi Cerkwiami, Manastyrami że mieysca niemaż gołego ledwo iak w podworzu szlacheckim. MasDiar 71v.
patrz: GOŁY
– Pod ten czas, kiedym był na Zamku z Xięciem z Pacholęty Xiązęcemi zawiodł się do Pokoju Pańskiego i grał w kostki. MasDiar 136.
patrz: GRAĆ
– [...] upewnił go także i do siebie znowu od Lepunowa przy przyniesienie Grammaty obietnice odniosł, ażeby się nań domyślić nie mogli na zamianego za naszego dał iako i drugiego więźnia. MasDiar 98-98v.
patrz: GRAMMATA, GRAMOTA, GRAMOTA
– On przyszedłszy do Obozu swego a zapomniawszy znowu i drugiey Przysięgi, comiał do Lepuna z tymi Listy, to on do Rozradu i Bojarom wszystkim opowiedział, twierdząc zapewne że sam widział u Gosiewskiego Gramoty własney ręki Lepunowey pisane, gdzie z nim zdradę o was knuie [...]. MasDiar 98v.
patrz: GRAMMATA, GRAMOTA, GRAMOTA
– [...] wlazło ich 3 we srzodek działa i tamze w kąt pod zapał i w karty grywali, od wierzchu zapałem, iako oknem widno im było. MasDiar 72v.
patrz: GRAWAĆ, GRAWAĆ, GRYWAĆ
– [...] ledwie ktoren ziemię dopadnie, to go wnet na szablach moskwa rozniosą ktorych tam było gwałt [...]. MasDiar 93v.
patrz: GWAŁT
– [...] wiachali w Grodno, w Brześć, w mohylow, z tymi się nasi porozumieli, abyśmy bespieczniej zasług doyśc i potężniey przeciwko tym uniwersałom być mogli obiecawszy im posiłki a oni też nam, przyidzieli gwałt na kogo [...]. MasDiar 113.
patrz: GWAŁT
– Pacholik też ieden Boiarzynowi i dącemu z łazni z Zoną i Córką wzioł mu Córkę gwałtem [...]. MasDiar 57.
patrz: GWAŁTEM
– [...] żona albo curka brali ią gwałtem [...]. MasDiar 55.
patrz: GWAŁTEM
– [...] Pan Poniatowski Ludwik z Stadnicko się ozenił w Łancucie wrzkomo ią gwałtem brał [...]. MasDiar 121.
patrz: GWAŁTEM
– W Niedzielę iako iest zwyczay kiedy publice Mszy król jmć Słuchać ma Szedł do koscioła zwyczayną Gwardyą Dwor i sanat [!] wszystek nayprzod, pod ręce krola jmć dway Biskupi prowadzili, królewica tuż za królem prowadzono a pacholenta i młode za nim. MasDiar 142v.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Trafiło się wchodząc w koscioł, iż pismo Iakis nowo do drzwi koscielnych było przybite ktore czytając królewic [..] zatrzymał się trochę a krol zwyczaynie idąc nikogoż niemiał, za Sobą poniewasz wszystka Gwardya, to iest alabartnicy i Piechota u drzwi koscielnych zostawszy, a Pacholęta i młodz wszystka przez królewica jmć zatrzymana we drzwiach koscielnych czytając to pismo, plac goły za królem czyniły. MasDiar 142v.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– [...] na koniec Człowiekowi pospolitemu oprocz Bojarzyna niewolno i sobie g woli robic w Domu to, czym by się miał upic [...]. MasDiar 67.
patrz: GWOLEJ, GWOLI, GWOLI, KWOLI
– [Podkomorzy] nazad prętko kazał bywać, ale już na swoich ludziach, a moie w kroszynie zostawić roskazał [...] musiałem Czeladz rozprawić i potrzebną i dobrą kwoli Panu przy iednym tylko Pacholiku zostawszy [...]. MasDiar 133v.
patrz: GWOLEJ, GWOLI, GWOLI, KWOLI
– 2315 MasDiar I, 589.
patrz: HULTAJKA
– [...] a ta lira nakształt skrzypiec, ieno miasto smyczka kołko iest przyprawione we srzodku, że od spodu struny rznie, kręcąc iedną ręką a drugą klawiszow przyciska, ktorych przy szyice zdziesiątek jest. MasDiar 62v.
patrz: KLAWIS, KLAWISZ, KLAWISZ
– Pod ten czas, kiedym był na Zamku z Xięciem z Pacholęty Xiązęcemi zawiodł się do Pokoju Pańskiego i grał w kostki. MasDiar 136.
patrz: KOSTKA
– [Krolewicz] sam lekko w sankach iednym koniem biezy do Warszawy chcąc być na kąkluzyą Seymu zostawiwszy wszystkich swoich pozad a kozakow 50 za nim. MasDiar 140.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– [...] wiedząc też żeśmy straży niemieli około siebie napadli na nas srzod białego Dnia łyżnicy i konnych część [...]. MasDiar 108v-109.
patrz: ŁYŻNIK
– [...] com był kupił trochę, a insze z kazmy wzioł w karmowych pieniądzach, to tamże zostało i moie własne przy tym, kiedy nagromiono w Rodni pod starzycą Maydanowych pieniędzy po złł. 28 na koń woysku Całemu dostało się. MasDiar 87.
patrz: MAJDANOWY
– Z malusieńkiey Chmurki deszcz tak okrutny spadł, że Człowieka przed Sobą nie widać było. MasDiar 94v-95.
patrz: MALUSIEJKI, MALUSIENKI, MALUSIEŃKI, MALUSIEŃKI, MALUSINKI, MALUSIŃKI
– 17 Maja Pan Sapieha przyszedłszy pod Stolice a nieprzechodząc Rzeki Moskwy między manastyrami Dziewiczym i Siemieniowym na Gorze oboz połozył, do Stolicy ani Sam ani towarzysz z Woyska Jego żaden do nas niepostał. MasDiar 88v.
patrz: MANASTER, MANASTYR, MONASTER, MONASTER, MONASTERZ, MONASTYR
– Pan Struś w kilka dni po nas mając 3000 z Sobą ale głodnego Woyska, pod Stolice też przyszedł. Stanelismy obozem pod Dziewiczym Manastyrem przeprawiwszy się, przez Rzekę moskwę Pan Struś osobno tamże też stanoł obozem. MasDiar 112v.
patrz: MANASTER, MANASTYR, MONASTER, MONASTER, MONASTERZ, MONASTYR
– Zamek ten wszystek zabudowany dworami bojarskiemi Cerkwiami, Manastyrami że mieysca niemaż gołego ledwo iak w podworzu szlacheckim. MasDiar 71v.
patrz: MANASTER, MANASTYR, MONASTER, MONASTER, MONASTERZ, MONASTYR
– Jmpostor w Kaludze widząc o wygraney bitwie naszey, i otym że Szuyskiego Moskwa już do Manastyru dała, pospieszył się też pod stolicę z Kaługi i stanoł z drugiey strony Moskwy w mili z Sapieho Ianem Stta. uswiackim. MasDiar 51.
patrz: MANASTER, MANASTYR, MONASTER, MONASTER, MONASTERZ, MONASTYR
– Nie dość na tym Hetman mając, a chcąc nieprzyjaciela znosić do końca, chciał z tyłu na Obóz Niemiecki uderzyć, ktory był snadnieyszy do wzięcia, niż Moskiewski [...]. MasDiar 49.
patrz: MIEĆ
– W tym zamku zastąpiły domy, i boiarskie częścią i mieszczańskie, ale kramy nay więcey mieysca zastąpiły, do tego Planu barzo mało przy przy samym rowie albo przekupie od krymgoroda. MasDiar 73v.
patrz: MIESZCZAŃSKI
– Na Bramie Mikulskiej, ktora od zwierskiej Bramy pierwsza było Niemcow naszych 300 bo też zwierska Brama była od moskwy dobrze osadzona a co za wierską Bramo było muru aż do samey Baszty tey gdzie Bobowski Straż miewał, co ją byli nam wzieli, to moskwa trzymała i osadzała [...]. MasDiar 92-92v.
patrz: MIKULSKI
– Jako sniegi zbiegły Ziemia nadeschła Pan Hetman ruszywszy się z Fiedorowska ku mozayska przyszedł, stał w mili obozem poszli i my do niego a Za Czestym molestowaniem naszym ruszyli się ku Stolicy pomału oczekiwając na woysko. MasDiar 111v.
patrz: MOLESTOWANIE
– Boiarzyn sam na zamek jadąc konia rosłego iednego, a nayczęsciey białego ma w saniach, na Chomoncie Sorok Soboli, Woznica na koniu siedzi, bez siodła, sanie usłane Niedzwiedziem, białym u moznieyszego, a u drugich czarnym [...]. MasDiar 65.
patrz: MOŻNIEJSZY
– [...] koni u nay moznieyszey Boiarki Para wtey Kołymadze [...]. MasDiar 63v-64.
patrz: MOŻNY
– [...] za radą Pukińskiego idąc obrócił się do Budziwiszek pod Wilno rozumiejąc że tam mogł co przemieszkać nieznacznie, i lekarstwo zażyć, bo też był w Warszawie zarobił na nie przyDworze, ale potym wszyscy wiedzieli otym, bo w mil kilka od klecka pod koreliczami załamał się na Serweczy rzece z karetą, że aż na gwałt zbito chłopy i tak ledwo ratowali. MasDiar 132.
patrz: NA GWAŁT
– [...] ztych ieno porucznik wyszedł potym na zamianę, a wszyscy pogineli [...]. MasDiar 93v-94.
patrz: NA ZAMIANĘ
– Tam [w Hulach] chłopi zbuntowawszy się niechcieli Chorągwi do wsi puscic, az ich nasieczono y nabito. MasDiar 7v.
patrz: NABIĆ
– [...] widziałem działo iedné co stem kul bywa nabite, i 100 razy strzeli, a iest tak wysokie, mnie stojącemu po ramie, kula iako gęsie iaie [...]. MasDiar 104v.
patrz: NABITY
– [Król] tych ktorzy przyczyną tych Buntow byli, iako Leznickiego z Roty P. Zaboklickiego dał obiesić a Rudzinski się strachu naiadł: bo trochę niebył tam gdzie y drugi, iuz go było y nakryto. MasDiar 13.
patrz: NAJEŚĆ SIĘ
– Tam w Chreptyiowie od zboycow mielismy wielkie przenagabanie, ze nie lża było y na przystawstwo się wychylic czeladnikowi [...]. MasDiar 8.
patrz: NIE LZA, NIE LZA, NIE LŻA, NIE ŁZA
– W Poniedziałek po kwietney niedzieli dadzą szpiegowie znać że Lepanow z rzezanay idzie w 80000 woyska i już w mil 20. MasDiar 75v.
patrz: NIEDZIELA
– Chłop ledwo żyw doczekał dnia, skoro swit do mnichow do bernardynow; tamże niewychodził z klasztoru niedziel 2. MasDiar 117.
patrz: NIEDZIELA
– [...] znosić nieprzyiaciela niepodobno, oboz dosyć warownie ufortyfikowany, pogaństwa tego cma niemała, i myslić prożno a żywności już też nam niestawało. MasDiar 90.
patrz: NIEPODOBNO
– Poczołem sobie mierzić tę służbę [u pana Albrychta, polegającą na towarzyszeniu mu w licznych podróżach] i zkosztu Wielkiego ktory własnie na bruku mieszkając, być musi, i z pracy, a barziey z niewdzięczności. MasDiar 134.
patrz: NIEWDZIĘCZNOŚĆ
– W Niedziele iako iest zwyczay kiedy publice Mszy król jmć Słuchać ma Szedł do koscioła zwyczayną Gwardyą Dwor i sanat wszystek nayprzod, pod ręce krola jmć dway Biskupi prowadzili, królewica tuż za królem prowadzono a pacholenta i młode za nim. MasDiar 142v.
patrz: PACHOLĘ
– Pod ten czas, kiedym był na Zamku z Xięciem z Pacholęty Xiązęcemi zawiodł się do Pokoju Pańskiego i grał w kostki. MasDiar 134.
patrz: PACHOLĘ
– Nie wspominam i tego Skarbu, kędy Religwie S. chowają w złotych Szufladach a ten iest iako na 5 Sązni wzdłuz sklepiony, okna wedwoch scianach przeciwko sobie tam przy trzech scianach Stolarskiey Towarzyskiey i Pacholikow palce urąk u nog, i nogi same od mrażali, niebyło tak cieszko nigdy na naszych od zimna iako wtedy. MasDiar 105v-106.
patrz: PACHOLIKÓW
– I co kolwiek kto w Moskwie odmroził, na tenczas to wszystkie sam kniaź Korecki palce i urąg i unog odmroził. MasDiar 106.
patrz: PALEC
– Chorągiew P Firlejowa koni 100. MasDiar 39v-40.
patrz: PANAFIRLEJOWY
– Kul ognistych [...] pełno w tey Baszcie [...] ktora na kształt Bromy dziurę miała do tego tam mieysca, a niezawarta była, bo i wrot niebyło, tam że, oni wnet strzał parę przyprawnych zapaliwszy wystrzelili. MasDiar 93.
patrz: PARA
– I nie dlatego to ja też wdałem się, lubo barzo skromnie, w pochwały familii, jako było do mnie należało, sławnych u świata dziadów, naddziadów, baby parantelatki, prababy chwalić, ale że mi ta sztuka i sposób służy do tego, aby się gruntowniej wydała i pewniejsza prawda była, że Wielmożny śp. JMPan Jerzy Matuszewic, starosta stokliski, przy wysokim urodzeniu przez pańskie, chrześcijańskie cnoty swoje życie doczesne u ludzi w nieśmiertelne u Boga zamienił. MasDiar I, 486.
patrz: PARANTELATKA
– Placu gołego naymniey niema [...] ieno przy bramach co z krym- i kitaygrodow do niego są, i to trochę od murow, jednak i parkanow daleko budowanie sadzą że tam przestrzeństwo do obrony nieprzyiacielowi wielkie. MasDiar 74.
patrz: PARCHAN, PARKAN
– Pan Struś nastąpił pod stolicę [...] ktorey mu nie chcą dopuscić z nami się złączyć, a też niema którędy w parkanie drewnianym wszystkie Bramy pozamykano. MasDiar 80.
patrz: PARCHAN, PARKAN
– Parkan ten był wezwyż na 3 kopie. MasDiar 74.
patrz: PARCHAN, PARKAN
– [...] to tańcami rozmaitemi Moskiewskiemi łamiąc się pod czas iako mietelnicy, to piostkami ale barzo i nader sprosnemi, a oni zastołem siedząc tym się Cieszą a podczas nam się akkomodując kazali na lirach grać [...]. MasDiar 62v.
patrz: PIOSENKA, PIOSNKA, PIOSNKA, PIOSTKA
– [...] i staną zaraz w podwoju drzwi z kąd wynidą przy koncustoła siedzących u niego i zarty swoie zaczną dla uciechy siedzących, naprzod gadki rozmaite przypowiastki foremne a potym piostki [...] MasDiar 63.
patrz: PIOSENKA, PIOSNKA, PIOSNKA, PIOSTKA
– [...] Bram wtym zamku 4. iedna ku rzece Moskwie, drugo [!] do sargorodu, na iedney ztych, Bramie, ktorą nazywają Fro[.]viesko wa worota, orzeł na gałce płatany, ktorego Maskwa [!] za herb nazywa. MasDiar 71v-72.
patrz: PŁATANY
– [...] Pachołka nam iednego zabito zaraz drugiego ranioną [!] P. Grabianie też okrutnie pobito Cepami, i goleń mu przetrąconą [!] ktory od tychże razow umarł i Czeladnik ranny [...]. MasDiar 118.
patrz: POBIĆ
– [...] niemając nigdzieć dziury do taboru, nielza była naszemu ko pienikowi spieszyć się z koni, a rozerwać tabor, i tak uczynili, w padszy zatym tą 700. człowieka Za pomocą naywyszego pobili i pogromili. Nieprzyiaciela znacznie, więźniow niekazał mieć, co się na winęło scinać [...]. MasDiar 82.
patrz: POBIĆ
– A iesli komu z faworu pokażą Pannę, i to nie inaczey ieno Panna iednemi drzwiami do Izby w Chodzi a młodzieniec drugiemi i tak potkawszysię w puł Izby pocałują się, miasto przywitania i zaraz Panna od chodzi nic nie mowiwszy ani on też do niey. MasDiar 64-65r.
patrz: POCAŁOWAĆ SIĘ
– Prawił [...], że miał brata rodzonego wielce pochopnego do cudzych ięzyków, ale iemu się nie wolno było publice w nich cwiczyć, chował Niemca, o ktorych tam w Moskwie nie trudno, trafił mu się też Polaczek, co łaciński ięzyk rozumiał. MasDiar 68-68v.
patrz: POCHOPNY
– To iest na iedney stronie Zamek a na drugiey miasto iest iednak gora Zamkowa pochyła barzo ku Dnieprowi. MasDiar 20v.
patrz: POCHYŁY
– P[ano]wie Posłowie Króla Imci ruszywszy się ztym woyskiem co do Krola pociągnęli stanęli wpoł drogi od stolicy do Smoleńska na Uroczyszczu pod Szuyskim. MasDiar 37.
patrz: POCIĄGNĄĆ
– Kusił i nas z niemi godzić przez traktaty więc że iwtym nic niesprawił (bo Moskwicin gruby ni do czego się pociągnąc niedał) opuscił ich i udał się ku nam [...] MasDiar 90.
patrz: POCIĄGNĄĆ SIĘ
– To on szeregiem na wrocił wszystkim nazad woczach patrzającego nieprzyiaciela, ktory wielkie serce ztąd wziowszy rozumiejąc że uchodzim wszystkim tłumem pocisno[ł] się za nami. MasDiar 84v.
patrz: POCISNĄĆ SIĘ
– Pod Seym około mieliśmy we Lwowie 10 [decem]bra byli Posłowie od króla do koła, P.Jan Frąckiewicz Radzimiński Nowogrodzianin nasz, a nas zatrzymano z responsem poki się oni wrucili nazad, a że ich doczekawszy, nas odprawiono. MasDiar 124v.
patrz: PODSEJM
– Wyrachowałem wszystko sobie wprzod zapłaciwszy 120 aur[eos] Co był pod smolenskiem na przywiley podsękowstwa Bratu Janowi. MasDiar 128.
patrz: PODSĘDKOSTWO
– Pan Gabriel i swoie i Pana Podsędkowe pieniądze przyrzekł oddać. MasDiar 128.
patrz: PODSĘDKOWY
– W Poniedziałek po kwietney niedzieli dadzą szpiegowie znać że Lepanow z rzezanay idzie w 80000 woyska i już w mil 20. MasDiar 75v.
patrz: PONIEDZIAŁEK
– (...) a mogę smiele rzec ani koła Czwartego Apryla w poniedziałek wielkanocny dano znać ze Proszowiecki idzie w 15000. Woyska, (...). MasDiar 81-81v.
patrz: PONIEDZIAŁEK
– Dniem przed zmiano iako w poniedziałek wielki przysłał mi brat Pan Daniel z Mazoyska (bo tam miał leżą z Rotą Stty Brasławskiego Kalinowskiego w Pułku Strusiowym) podwod 24. z leguminami różnemi, (...) MasDiar 77v-78.
patrz: PONIEDZIAŁEK
– ...ten włożywszy w woreczek i pereł urgańskich za złł. 70 tamże włożyłem [...] rozumiejąc, że choćby i wszystko pogineło iakim przypadkiem to będzie cało, co naszyi, i iesli Pan Bog da przyzdrowiu zachowa, będzie wzdy czym iakozkolwiek się poratować... MasDiar 100v.
patrz: PORATOWAĆ SIĘ
– ...zatym o zmianach przenaięci od Turków iako po swiezey porazie naszych z Hetmany nieostrachało się ieszcze było Serce, i tak iż już Tatarowie na Pradze juz się przeprawują przez Wisłę. MasDiar 143.
patrz: PORAZ, PORAZA
– [...] zdaiemy stolice JP. Hetmanowi, aby nas już wyzwolił zniey prosiemy, obiecując mu i żywności dodawać i odsiedcz prętko gdzieby tego potrzeba ukazowała. MasDiar 104v-105.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– 5 Iunij potym nieprzyiaciel w kilka Dni wziowszy armaty i ludzi z potrzebę, szedł pod Dziewiczy Monastyr [...]. MasDiar 94.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– ...i nie powiadając się i nie głosząc, o drodze wyiechał barzo lekko z Klecka. MasDiar 132.
patrz: POWIADAĆ SIĘ, POWIEDAĆ SIĘ, POWIEDAĆ SIĘ
– Tam z Panem Strusiem na ten czas służył stalismy we wsi nad samą Wołgą ze wszystkim Pułkiem Strusiowym a nie było nas 200 bo się na murze pozostawali... MasDiar 108v.
patrz: POZOSTAWAĆ SIĘ
– [...] wydywać było na tamtym mieyscu po kilka nocy swiatłość iakoś iakoby swiece zapalone, prawdali nietwierdzę i bom sam nie widział ale słyszał od róznych. MasDiar 143.
patrz: PRAWDA
– ...kniaz ogiński Jan za zezwoleniem wszystkich był na mieyscu Marszałka do przyiechania, a potym i przez wszystek Trybunał rządził laską. MasDiar 137-137v.
patrz: PRZYJECHANIE
– Czatami się bawili, dupy Moskwie przypiekali, i mieli się ztąd dobrze, krolowi niesłużyli... MasDiar 96v.
patrz: PRZYPIEKAĆ
– Przystałem rękodaynie do Xcia Krzysztofa Radziwiłła Hetmana Polnego W.X. Litt. jurgieltu postąpiono Złł. 500. i Bławatu na parę szat do Roku. MasDiar 140.
patrz: PRZYSTAĆ
– [...] y tak pod fundament murowany z Zamku przeciwko naszym się kopa iąc albo z sobą się trafią albo spod kiem podnaszych podkopawszy się prochami wyrzucają gdzie oraz y ziemie zepsuią y Ludzie ziemią przywalą [...]. MasDiar 28v.
patrz: PRZYWALIĆ
– Moskwa zaraz ostrzegłszy się bramy wszystkie kamieńmi z piaskiem zafasowawszy sztakiety zrębow przed kazdą znich postawiwszy także nafaszowali piaskiem y kamienmi i strazą potezną opatrzyli [...]. MasDiar 25.
patrz: RĄB
– Gdy na roczkach w Brześciu byłem, Kobielski, biskup łucki, zjechał do Rasny i sam marianów do klasztoru i kościoła mariańskiego introdukował, kościół poświęcił, bierzmował zgromadzonych gości niemałą frekwencją i ludu pospolitego. MasDiar I, 295.
patrz: ROCZKI
– [...] Zołnierz ieden podniosł króla z Ziemię [!], Iego też tam zaraz złapano, rumor wielki w kościelesię wszczoł trwoga rozmaicie każdy i rozumiał i mowił pomyslano było o wielkich stanach. MasDiar 143.
patrz: ROMUR, RUMOR, RUMOR
– Ten się dostał Gąsiewskiemu i Dunkowskiemu w zasługach murowych z szafirem z korony na dwa palce wielkim we 28 000 Złł-ch kamien ten u nas szacowano 4 000 Złł-ch a wMoskwie 10 000 Rubli [...]. MasDiar 126v.
patrz: SAFIER, SAFIR, SZAFIER, SZAFIR, SZAFIR
– [...] a ta lira nakształt skrzypiec, ieno miasto smyczka kołko iest przyprawione we srzodku, że od spodu strupy rznie, kręcąc iedną ręką a drugą klawiszow przyciska, ktorych przy szyice zdziesiątek iest. MasDiar 62v.
patrz: SKRYPCE, SKRZYPCE, SKRZYPCE, SKRZYPCZE
– [Król] tych ktorzy przyczyną tych Buntow byli, iako Leznickiego z Roty P. Zaboklickiego dał obiesić a Rudzinski się strachu naiadł: bo trochę niebył tam gdzie y drugi, iuz go było y nakryto. MasDiar 13.
patrz: STRACH
– [...] skoczyliśmy go ratować, dopieroż i do nas, niebył w Stolicy wzmianę taki strach na nas iako tam [...]. MasDiar 118.
patrz: STRACH
– Mając szpiegow do nas moskwa kiedy się Towarzystwo do koła roziechało a wiedząc też żeśmy straży niemieli około siebie napadli na nas srzod białego Dnia. MasDiar 108v-109.
patrz: ŚRÓD, ŚRZÓD
– [...] więcey niż po trzy kroć sto tysięcy w Samey stolicy przysięgało. MasDiar 52v.
patrz: TRZYKROĆ
– 1617 na Roki trzykrólskie iechałem do Pana Szwagra do Nameykow bo mu sprawa przypadła z Zabickim, a my miod popiwszy, a Pani Siestrze nogę złamawszy (: ale Pan Podsędek nie Ja) precz odiechali. MasDiar 135.
patrz: TRZYKRÓLSKI
– Kogo pianym obaczono do turmy go zaraz wzięto brazney. MasDiar 67.
patrz: TURMA
– Moskwa tek re solute w padła do szeregow naszych Ześmysię tak wrącz z niemi sciąga li z koni, złukow też nam szkodzi li, co rzadka unich ale takim iednak sposobem, że ugadzali tam gdzie Zbroie niebyło, a do tego zblizu. MasDiar 85.
patrz: UGADZAĆ
– [...] zdaiemy stolice JP. Hetmanowi, aby nas już wyzwolił zniey prosiemy, obiecując mu i żywności dodawać i odsiedcz prętko gdzieby tego potrzeba ukazowała. MasDiar 104v-105.
patrz: UKAZOWAĆ, UKAZYWAĆ
– [...] ten włożywszy w woreczek i pereł urgańskich za złł. 70 tamże włożyłem i nasznurku uwiązawszy zawiesiłem go na Szyi, rozumieiąc, że chocby i wszystko pogineło iakim przypadkiem to będzie cało, co naszyi, i iesli Pan Bog da przyzdrowiu zachowa, będzie wzdy czym iakozkolwiek się poratować [...] MasDiar 100v.
patrz: URGAŃSKI, URIAŃSKI, URIAŃSKI
– ...i już niebylięmy od niego nawiorstę, ale na szczęście nasze Rucki, Cona Ruzie z Rotą swoią leżąc kozacką w mil 4 od Wołoka mieszkał... MasDiar 111.
patrz: WERSTA, WIERSTA, WIERSZTA, WIORSTA
– Z malusieńkiey Chmurki deszcz tak okrutny spadł, że Człowieka przed Sobą nie widać było. MasDiar 94-95.
patrz: WIDAĆ
– [...] cerkiew S. Jana iakoby w poł zamku stoi, na tey wszystkiey cerkwi wieza barzo wysoko wymurowana z ktorey widać daleko na wszystkie struny stolice [...]. MasDiar 71.
patrz: WIDAĆ
– [...] tey nocy kiedy iuż okrutny srogi ogień opanował miasto, widno tak w Zamkach było iako w nayswietleyszy dzień nigdy Lepiey [...]. MasDiar 81.
patrz: WIDNO
– [...] wlazło ich 3 [pachołków] we srzodek działa i tamze w kąt pod zapał i w karty grywali, od wierzcha zapałem, iako oknem widno im było. MasDiar 72v.
patrz: WIDNO
– Zatym samego wziowszy i te targane członki włożyli na stos drew i zpolili twierdzili potym rożni Ludzie a ile przekupki białogłowy iż wydywać było na tamtym mieyscu po kilka nocy swiatłość iakoś iakoby swiece zapalone [...]. MasDiar 143v.
patrz: WIDYWAĆ
– ...to przeciwko bramy wodney żywego mostu stoi w Pułrynku tey działo moździerz na przepych snadź ieno ulany... MasDiar 72.
patrz: WODNY
– Na Swięto Bożego Narodzenia wielki konkurs ludzi tam bywa, a na trzy króle to iest na Wodo chrzeszczenie ieszcze, bo że wszystkiey ziemi Boiarowie zbieraią się dla tak wielkiey Ceremonij przez samego Patryarchy odprawowany. MasDiar 59-59v.
patrz: WODOCHRZESZCZENIE
– Przed obozem na gorze ku zamkowi w szancach między Koszami dział trzy nosnych staneło, z ktorych w zamku [...] szkodę czynią, przez wierzch muru przy nich piechoty wolney 300 z Dobrskim y Boryałem Rotmistrzami pieszemi. MasDiar 21v.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Zarucki iest zurodzenia Wołyniec ktory przez wzięcie od Tatar Podola dostał się do Moskwy... MasDiar 33-33v.
patrz: WOŁYNIEC
– ...w padszy do Baszty wysiekli ich zniey wrącz y Basztę opanowali... MasDiar 91v.
patrz: WRĄCZ, WRĘCZ
– [...] i potym z szedłszy z nim z gory, te cztery konie wyprzągłszy po przy wiązywali postrąki do rąk i do nog Chcąc go roztargnąc ale iż temu dosyć niemogli uczynic nacinał kat siekiero a wycinając konie urwali mu nogię prawą [...]. MasDiar 143v.
patrz: WYCINAĆ
– Tak smaczna ze się naieść iey niemoglismy ale wyszła nam ta kapusta bokiem. MasDiar 108v.
patrz: WYJŚĆ
– [...] skoczyli do nich po murze [...] ktorędy od nas do niey przyiscie było gdzie tak woysko, że ledwo dway po społu iść mogło, i w padszy do Baszty wysiekli ich zniey wrącz y Basztę opanowali, prochu kilka beczek znalezli, co go oni byli przyprowadzili. MasDiar 91v.
patrz: WYSIEC
– Pacholik też ieden Boiarzynowi i dącemu z łazni z Zoną i Córką wzioł mu Córkę gwałtem [...]. MasDiar 57.
patrz: WZIĄĆ
– 5 Iunij potym nieprzyiaciel w kilka Dni wziowszy armaty i ludzi z potrzebę, szedł pod Dziewiczy Monastyr [...]. MasDiar 94.
patrz: Z
– [Mikołaj Krzysztof Radziwiłł] w Pielgrzymskim odzieniu połozyć się kazał, a bez tych katafalkow, bez niesienia mar proznych, bez koni ubranych, bez kruszenia kopij, owo zgoła nay mnieyszey Ceremonij niepotrzebował w czym wszystkim działo się zadosyć woli Jego [...]. MasDiar 132v-133.
patrz: ZADOSYĆ
– ...znacznie na nas iechali, aż do samych Bram Zamkowych Tamże ci Co na Bramach byli iesli nie wszedł znami ktory do Zamku, to im się wręce dostał. MasDiar 92.
patrz: ZAMKOWY
– Po zamordowaniu tyransko Carzyka pierwszego korowanego [!] Dymitra, za ktorym była Maryna Corka Woiewody Sendomir. Mniszka w R[ok]u 1606 o którym na swoim mieyscu wziamkem [!] czynił acz niedoskonałą, ale niżey otym dostateczniey. MasDiar 30-30v.
patrz: ZAMORDOWANIE
– Rudcki z Czeladzią niemogąc już tymi ktorędy wyszedł, bo już to w ręku nieprzyjacielskich było, poszedł około Dziewiczego Monastyru po zarzeczku Zywność w Obozie Pana Sapiehy zostawiwszy. MasDiar 95v.
patrz: ZARZECZEK
– [...] bywa tego razy do Dziesiątka, że mu zmierzą Pijaństwo co raz wychodząc aknucąc a nakoniec niepoprzestanieli, tedy go i zgnoją w turmie. MasDiar 67v.
patrz: ZGNOIĆ
– W Przemyslu przedałem zmuydziny siwe P. Droczyłowskiemu za Złł-ch 120 Gotowych. MasDiar 127.
patrz: ZMOJDZIN, ZMUDZIN, ZMUJDZIN, ŻMUDZIN, ŻMUDZIN, ŻMUJDZIN
– W Prucie albo Dziezy rzekach (gdyż tam bitwę zwiedli) uchodząc potonęli. MasDiar 115.
patrz: ZWIEŚĆ
– Ten isty Piekarski miał dwie siostry za Domaszewskim Starostą Żukowskim, i za Płuze wielko rządcą Krakowskim [...]. MasDiar 142.
patrz: ŻUKOWSKI