– Prosty człowiek, co trochę rozumu ma, widząc gdzie farby położono, on także takiez położy, maiąc na płotnie iuz wybitą formę i abrys. SekrWyj 46.

– Iezeli miedzy kwiatkami rzucisz abślag, to iest, owe centki świecące mosięzne okrągłe. Cudny i bogaty haft wydadzą. SekrWyj 38.

– O preparácyi albo zgotowaniu i zażywaniu Saletry przeciw upałowi gorączek i innych gorących áffekcyij. SekrWyj 178.

– Paciorki alabastrowe okrągłe, tu i owdzie po bokach zpiłuią na nierowności, według upodobania. SekrWyj 61.

– W Rzymie Miasto Gałeczek i paciorkow szklanych, zazywaią paciorkow alabastrowych. SekrWyj 61.

– Natrącali się i mnie samemu w roznych kraiach, rozni z tey dymney Alchimiey przykopcieli Mistrzowie [szukający kamienia filozoficznego]. SekrWyj 1.

– Aloesu Hepatico [!] na proch ztartego [...] wsyp librę l. SekrWyj 118.

– Włoż weń [w olej] zywice i aloes z gruba tłuczony. SekrWyj 119.

– Potym na suchym iuz [płótnie] narysuy sobie węglem kwiaty i łamania takie, iakie bywa na Altembasie. SekrWyj 33.

– Zkliy kartę niemałą, na ktorey niech ci kto [...] naresuie kwiat Altembasowy iakić się podoba. SekrWyj 34-35.

– SEKRET I. Zrobić sobie Antependia i tym podobne, ná pozor właśnie, Altembasowe. SekrWyj 33.

– Przeciw Anginie i zapaleniu gardła, gargaryzmy z tą czynią wodą. SekrWyj 180.

– Wyrzniy z karty iakiey Trianguł Rectanguł, ktorego Anguł ieden niech ma Anguł Elewacyey Aequatora. SekrWyj 136.

– Miey szkiełka gotowe rznięte lub w Anguły, lub płasko. SekrWyj 94.

– Obicia, Antependia. Ornaty [...] Kwiatem rozlicznym rzucone [...] iak haftem iakim ozdobione zrobić. SekrWyj 36.

– Po purgacyi Antimoniowey [...] nie lada appetyt do iedzenia przystępuie. SekrWyj 167.

– Po purgacyi Antimoniowey, zwyczaynie [...] nie lada appetyt do iedzenia przystępuie. SekrWyj 167.

– Przeszłego roku w tym tu mieście był patient wieku i sił mocnych, ale apoplexyą iako naygorszą cale ruszony. SekrWyj 151-152.

– Niech powiedzą sami Galenistowie, kiedy zaraz iednego prawdziwego Hydropika, albo tak cale i w naygorszą, apoplektyka uleczyli? SekrWyj 152.

– Moia rada, rob go [złoty werniks] na piecyku aptekarskim w pateli albo kociełku. SekrWyj 122.

– Jest w morzu za Rzymem pewna rybka co się zowie Argentina, srebrnica. SekrWyj 59.

– Z Wenecyi dostawaią blaszki cienkiey/ umyślnie zwierciadłowey arkuszowey. SekrWyj 96.

– Możesz bydź srozsza trucizna nad Sandarakę? nad arszenik? SekrWyj 153.

– Assasynowie [...] Za roskazaniem Krola swego, na pewne katowania, y iawną śmierć się odwazali. SekrWyj 27.

– Weś wosku cztery łoty./ Aspaltu łot ieden. SekrWyj 289.

– Antimonium [...] staie się lekarstwem prawie powszechnym przeciw febrom [...] asthmie, albo ciężkości w piersiach. SekrWyj 144.

– Matthiolophilus Auctor powiada, iż się częściey powtarzać ma [dawki antymonium] [...] w Asthmacie i iakieykolwiek oddychania trudności. SekrWyj 166.

– Dioscorides Sandarakę z miodem albo w pigułkach Asthmatykom radzi. SekrWyj 153.

– Miey potym i farb następuiących tych niemało. [...] 5. Auripigmentu. 6. Vmbry, i nieco Bleygielu. SekrWyj 43.

– Vernis ná błękitne i czerwone bánie tak mieć będziesz. SekrWyj 122.

– Gdy się ustoi [wino], á proszek upadnie, moze tegoz wina wziąć uncyą iaką; proszek zaś chować w banieczce iakiey. SekrWyj 146.

– Potrząsnąwszy spodem póltna ręką podbiiay, aby pokost Barwicę lepiey przyiął. SekrWyj 34.

– Barwica nie łatwo zpełznie. SekrWyj 34.

– O Barwicę tyrudno, osobliwie gdzie Postrzygaczow nie masz. SekrWyj 35.

– Ieżeli zaś chcą [rzemieślnicy w Rzymie] áby było Mat albo nie polerowno, to za trzecim razem iuż nie krwawnikiem ale bawełną płaty [złota] przytykaią [do pozłacanej rzeczy]. SekrWyj 93.

– Trzy [złoto] kurrentem tak długo, aż się w tarciu pokazować będą iakoby bąbelki. SekrWyj 97.

– VVystrzyż sobie z papieru białego czworo listkowe kwiateczki, takie iakie na bzie białym włoskim bywaią. SekrWyj 51.

– Zrobić kwiecie lśniące się, ná podobieństwo bzu włoskiego. SekrWyj 51.

– Antimonium [...] iest to [...] lekarstwo skutecznieysze anizeli iednorożeć, bezuar, albo iakakolwiek teryaka, dryakiew, albo i insze lekarstwa. SekrWyj 171.

– Woyna, nieprzyiaciel, ubostwo, choroba, zły człowiek [...] Szkodzić tedy może człowiekowi i niechcącemu, bezgrzesznemu. SekrWyj 11.

– List papierowy białkiem iaia, albo gumią nasmarowawszy, położ na złocie albo srebrze, i przylgnie. SekrWyj 52.

– Owoc alboli i kwiát białoczerwony tak zrobisz [wierzchołek czerwony, reszta biała]. SekrWyj 114.

– Toż wino, nim się da do używania, ma się przecedzić przez gęstą chustkę, alboby lepiey przez bibułę. SekrWyj 156.

– Ten [wosk] gdyć skrzepnie na bibule, możesz znowu przy węglu trochę rozgrzać. SekrWyj 47.

– Gdy na szynę rospaloną złoto, srebroli, ich [alchemików] sposobem robione włozysz, kurzyć się pocznie, á bieleć szyna. SekrWyj 2.

– Obłup [cytryny] pięknie z skorki, bieliznę co pod skorą bywa precz odskrob. SekrWyj 102.

– To Antimonium będzie proszkiem bieluchnym, i po częściey á nie raz się daie. SekrWyj 160.

– Znaydziesz pod, i około kity tey błękitney, piękne, bielusinkie, prawie srebrne, nakształt ięzyczkow wyrosłe listki [karczocha]. SekrWyj 50.

– Antimonium Diaphoreticum iest proszek bielusinki sam pot tylko sprawuiący. SekrWyj 172.

– Tuby było mieysce o Mastykierowániu: flusách/ szmelcách bláchmálách/ ale że w rzedszym są używaniu przestępuię. SekrWyj 286.

– Łatwo zaś wąglem ábo ołowkiem iákim wyrázniey sobie określisz to, co wąglik blado był naznaczył przez szpilkowe przepchnienia. SekrWyj 35.

– Bleygielu też zażyc możesz, i ten lentrichem rospraw. SekrWyj 44.

– ... miey potym i farb następuiących tych niemało. 1. Gryszpanu. 2. Soku nicianego. [...] 6. Umbry, i nieco Bleygielu. SekrWyj 43.

– ...do Bleygelu przykładaiąc Indychu, trzy oboie z sobą. SekrWyj 44.

– ... miey potym i farb następuiących tych niemało [...] 3. Indychu. 4. Bleywasu alboli krety. SekrWyj 43.

– Gdy masz kwiat robić z kitayki takiey co blakuie od wody, iaka bywa rozowa, wprzod sam papier [...] wytłocz. SekrWyj 38-39.

– Miey pazłotke albo blaszkę złotą i srebrną szychową, co ią więc na wałeczkach w kramach przedawaią. SekrWyj 48.

– Widziałem że w tym samym proszku blaszka mosiądzowa czas niemały poleżawszy, pozieleniała iako śliczny szmaragd. SekrWyj 126.

– Inne [liście] co iakoby na słońcu i bliku będą zołtawe. SekrWyj 45.

– Wody, bleywasem biało, tu i owdzie trochę błękitno (lazur z bleywasem zmieszawszy uczynisz.) SekrWyj 45.

– Będzie się zdała ona przyrodzona błękitność, ktora się więc na doyzrzałych gronach i sliwach z rana osobliwie pokazuie. SekrWyj 55.

– Obłoki także białym i błękitnym, wysoko, znaczno błękitne ku zięmi szarawo [pomalujesz]. SekrWyj 45.

– Błonkę subtelną przezroczystą, na kształt kamienia Moskiewskiego, do rożnego zażywania zrobić. SekrWyj 55.

– Antimonium [...] staie się lekarstwem prawie powszechnym przeciw febrom [...] robakom, boleści głowy, kolce [...]. SekrWyj 144.

– Bret [materiału] ieden na drugim rowno połozywszy [...] na wierzchu naresuy sobie [...] lub to kwiecie, lub zawiiania i essy rozne, lub inne floryzowanie według upodobania. VVeś potym nożyce, rowno i razem obadwa brety z końca przerzniy prowadząc nożycami [...] tak iako rysowanie idzie cale i do koła. SekrWyj 39.

– Wargi cynobrem zarumienisz. Oczy, brwi pomaluy. SekrWyj 85.

– Weśze gliny na kiełbasę porobioney, przylep na obudwu skroniach [głowy prototypu], także na brodzie i na czele czyniąc tę zagrodę do koła. SekrWyj 69.

– Bywáią oczy robione ták piękne z smelcu/ iákoby cale przyrodzone. Te ieżeli mász [...] Bruy dobrze ostrym i gładkim drewienkiem [figurę woskową] nastroiwszy wyrzniy cale oko woskowe. Zárzniy i tył głowy nożykiem gorącym i tamtędy wsádź oczy robione. SekrWyj 86.

– Chceszli miec żołtą, czerwoną [błonkę]; przymieszay trochę szafranu, bryzeliey laki do karuku rospuszczonego. SekrWyj 56.

– Rospuść przy ogniu karuk. Vwarz i bryzeliey czerwoney trochę. SekrWyj 54.

– Przyley trochę lub wody, lub zgotowanego karuku, i przez chustkę cedząc przecieray. SekrWyj 60.

– VV te formy gnieciono glinę garnczarską i z niey takie piora formowano, ktore potym w piecu cegielnym ostrożnie wypalono. SekrWyj 82.

– Rozpuść cynę, ołow, i marchezytę w łyszce żelazney naprzykład. SekrWyj 121.

– Tam gdzie do muru doydzie [nitka] znaczek uczynisz, bo tam centrum będzie Zegaru. SekrWyj 134.

– Postaw w chłodzie: iezeli zgęstnieie i stęzeie to dobrze uwrzał [karuk]. SekrWyj 105.

– W cholicznych wnętrzności bolach dziwnie prętkie remedium, prętko uwolniaiące [lekarstwo antymoniowe purgujące, tj. wino antymoniowe albo syrop antymoniowy]. SekrWyj 169.

– Zrysuy zegarek Horyzontalny, zwyczayny. SekrWyj 137.

– Mieć możesz i zegarek Horyzontalny tenże skutek czyniący. SekrWyj 137.

– Rospuść przy ogniu karuk. Vwarz i bryzeliey czerwoney trochę. SekrWyj 54.

– Prosty człowiek, co trochę rozumu ma, widząc gdzie farby położono, on także takiez położy, maiąc na płotnie iuz wybitą formę i abrys. SekrWyj 46.

– [...] pierwszym razem szesnaście, wtorym dwadziescia cztery, trzecim dwadzieścia purgacyi, częścią przez womit, częścią przez deiekcyą, spodem sprawiło [antimonium]. SekrWyj 166.

– Depurowanym tym sposobem Saletrę ieszcze rozpuszczoną wyley w naczynie gliniane albo spiżowe. SekrWyj 179.

– W destyllacyach albo spadnieniu humorow z głowy do gardła prawie duszących [pomaga antimonium]. SekrWyj 169.

– [...] gdy dozy przesadzi Medyk i przebierze miarkę [...] człowieka pod czas tak długo czyszczą, że i zwątlą. SekrWyj 140.

– Dostań płatkow kieru czerwonego [...] drobno go nożycami postrzyżesz [...]. SekrWyj 35.

– Tom widziáł; iż pozłociwszy álbo posrebrzywszy łokciowy drot miedziany przygrubiey/ woskiem go żołtym po wierzchu nie skąpo násmarowawszy przez Cyáyzen przeciągano/ znowu smárowáno/ á to ták długo/ áż ná ćieniuchny droćik wyćiągniono/ bez odnowieniá pozłoty álbo posrebrzeniá /á przecie wszystek był złocisty álbo posrzebrzány/ i sámem probowáł tego. SekrWyj 285-286.

– Tulipany pstre i odmienne mieć będziesz, wziąwszy roznego koloru iedwabiu po trosze. SekrWyj 117.

– Jeżeli wypukłości trzeba znaczney, (iako to u tulipanow) to i formeczkę miey pogotowiu. SekrWyj 117.

– Natrącali się i mnie samemu w roznych kraiach, rozni z tey dymney Alchimiey przykopcieli Mistrzowie [szukający kamienia filozoficznego]. SekrWyj 1.

– Na srebro dla lasserowania, kładą farby przezroczyste [..] na zieloną, gryszpan distillowany [...]. SekrWyj 92.

– Rog płáski ná zimno fárbowno. SekrWyj 63.

– [...] wziąwszy z grubszych á prostszych szmatek farbowną ktorą, mydłem ią weneckim natrzyy. SekrWyj 104.

– [...] melancholia dla ciepła fermentuie i w głowę biie. SekrWyj 143.

– Skręciwszy wedle woley i uformowawszy drociki srebrne/ ná wosku ie układać w swoie figurki [...]. SekrWyj 286.

– Iest w morzu za Krymem pewna rybka co się zowie Argentina Srebrnica, ktora ma w sobie Ieliteczko albo flaczek iakoby srebrny. SekrWyj 59.

– [...] gdy flisowáć pocznie slaglet/ zeby nie odflisnął drot sám wrzucić garść otrąb na robotę [...]. SekrWyj 287.

– Zasiadałem na gościńcach, na gaci, na moście; Tamem dość nawiętszą czynił, gdzie jachali goście. SekrWyj 41.

– Drudzy po wykráceniu w gárnuszek nietłusty/ wody wstawiwszy/ gdy tá wezwreć poczyná [...] ná nitce metállá w nie wpuszczáią. SekrWyj 275.

– Warz te tabliczki z bryzelią w garnuszku. Gdy trzecia część wywre wyymiy. SekrWyj 62.

– gluzuy ná węglu/ wywarz, wykrácuy/ ráz drugi i trzeci tak uczyń SekrWyj 283.

– O preparácyi albo zgotowaniu i zażywaniu Saletry przeciw upałowi gorączek i innych gorących áffekcyij. SekrWyj 178.

– Kolor piękny cielisty, czerwony, karmazynowy mieć będziesz, z iąderek kiermesu, po włosku grana. SekrWyj 113.

– Lakmus szmelc z karukiem piękny daie kolor [...] Także grana z trochą kurkumy. SekrWyj 112.

– [...] iezeli iest śkło albo Vitrum Antimonii korrygowane, daie się waga. 3. 4. 5. gran albo ziarn ięczmienia [...]. SekrWyj 159.

– Dosis albo wielkość brania [antimonium] [...] aż do 25. gran albo ziarn ięczmiennych wagi. SekrWyj 173.

– Przyley do niego [klajstru] mozeszli trochę zołci dla mola żeby nie gryzł. SekrWyj 37.

– Będzie się zdała ona przyrodzona błękitność, ktora się więc na doyzrzałych gronach i sliwach z rana osobliwie pokazuie. SekrWyj 55.

– [...] miey potym i farb następuiących tych niemało. 1. Gryszpanu. 2. Soku rucianego [...]. SekrWyj 43.

– Naley octu na gryszpan i tak rozprawionym maluy. SekrWyj 43.

– Na srebro dla lasserowania, kładą farby przezroczyste [..] na zieloną, gryszpan distillowany [...]. SekrWyj 92.

– [...] pędzlem w niey [gorzałce] dobrze umaczanym robotę smaruy i rownay. Bo się wosk pod nim grzeiąc i potrosze rospuszczaiąc rowno pogładzi. SekrWyj 85.

– Co czynić gdyby zbyt gwałtownie operowało [antimonium]? SekrWyj 148.

– Vczyń kley biały nie gęsty z skorek, ierchy, pergamenu, albo karuku. SekrWyj 125.

– Bywáią i pięknie złociste bánie. Iasno-błękitne, iásno czerwone ták lasserowane. SekrWyj 121.

– VVedle dłuzszego albo krotszego wezwrzenia farby, mniy albo barzo iasno zielono będzie. SekrWyj 123.

– Iest w morzu za Rzymem pewna rybka co się zowie Argentina, Srebrnica, ktora ma w sobie Ieliteczko albo flaczek iakoby srebrny. SekrWyj 59.

– Ielitko takież włąśnie iest w śledziach. SekrWyj 59.

– Perły zeby się zdały Kálekuckie, á nie tylko okrągłe Vryańskie, tak czynią. SekrWyj 61.

– Weź [...] dwa łoty kurkumy, dwa łoty kolophoniey SekrWyj 121-122.

– WEŹ [...] pokostu malarskiego i kolofoniej rowne części SekrWyj 118.

– Była słuzebna katholiczka lat maiaca 20. SekrWyj 175.

– Assasynowie [...] Za roskazaniem Krola swego, na pewne katowania, i iawną smierć się odwazali [...]. SekrWyj 27.

– Tym omamieni ludzie oni, inszey oprocz ciała roskoszy nieznaiący; szli wesoło z Oyczyzny za dalekie morze na katownie i na śmierć pewną. SekrWyj 28.

– Coż ich na śmierć i wytrzymanie wszelkich katowni, tak odwaznemi czyniło? SekrWyj 27-28.

– Zbierz wszystkie [tabliczki] ná kupki po piąci albo po sześci. Przyłoż ie czym żeby rowne zostawały, á nie paczyły się. SekrWyj 62.

– Bryzelią álbo lákmus (torna solis názywáią) rozpuść w káruku. SekrWyj 210.

– Náostátek weś laki suchey skrobaney pędzlikiem álbo bawełną/ nią dász rumieniec ná iunkturách álbo przegubách/ ná kolánách/ łokćiach/ policzkách/ pierśiách/ pępku/ etc. SekrWyj 152.

– Figura ná szpalerze/ sámá rozumowi pokaże/ iákich fárb rzecz potrzebuie. Bo ieżeli lásy/ drzewa/ lantszáwty/ wyráża; toć ná nie trzebá zielonego: á to iasnego i ćiemnieyszego/ potrosze i żołtośći etc. SekrWyj 85.

– Potym (worek iuż położywszy z krokosem ná stronę) w sok krokosowy wyćiśniony/ wley ow ćiepły ocet z sokiem cytrynowym/ á zámieszáy kilká rázy láseczką. SekrWyj 188.

– Ná srebro dlá lásserowániá/ kłádą farby przezroczyste iákie są/ ná źieloną/ gryszpán distillowány; na czerwoną lákę/ ná żołtą száfran/ etc. SekrWyj 165.

– Bywaią i pięknie złoćiste bánie. Iásno błękitne, iásno czerwone iák lászerowáne, ále te przytrudniey się robią/ bo potrzebuią wernisow abo pokostow przydrozszych/ i roboty nie máło. SekrWyj 223-224.

– W drugim státyszku miey trochę (bo nie wiele trzeba) láugrunu/ to iest fárby soczystey źieloney; ná tę naley wody/ á zźielęnieie. SekrWyj 199.

– Weś lautercynu/ rospuść/ gdy trochę ochłodnieie ná łyszce/ wyley ná pápier tyle/ ileć dość będźie ná formeczkę do twárzy metállowey/ aby się wyráżáłá. SekrWyj 115.

– [Crocus metallorum] ma moc purguiącą lekszą i lżeyszą niżeli śkło. SekrWyj 157.

– Pápier má bydź kliiony mączką z lentrychem. SekrWyj 203.

– Ieżeli ćię nie stánie na to abyś pragnął i sobie życzył przećiwnosći. Tedy chćiey przyiąc/ przyimuy chcący iz chućią. Albo przynámniey nie ućiekáy/ nie boy się lękliwie; ále bądź gotow/ stáw się/ i przyimuy sercem mężnym/ gdy co na ćię przykrego i przećiwnego Bog dopusći. SekrWyj 47.

– Odeym zaráz od ogniá/ i Aloesu Hepático ná proch ztártego (po trosze/ nie rázem) wsyp librę 1. mieszáiąc záwsze drewienkiem/ ostrożnie żeby nie wykipiáł. SekrWyj 217.

– Wystrzyż sobie z pápieru białego cztery listkowe kwiateczki/ takie iákie ná bźie biáłym włoskim bywáią. SekrWyj 103.

– Weś wapna nie gászonego/ litrárgirum álbo gleyty żołtey/ ługiem to oboie rospraw przygęściey trochę á ćiepło. SekrWyj 127.

– Zrobić kwiećie lśnące się, ná podobienstwo bzu Włoskiego, wiele kwiećia drobnego w iednę iákoby rożą zámykáiącego. SekrWyj 103.

– Potym też ielitká w miseczce drewniáney ábo inney/ łopáteczką zetrziy cále. SekrWyj 121.

– Po tym ná suchym iuż/ nárysuy sobie węglem kwiáty i łámániá tákie/ iákie bywá ná Altembáśie/ mieyscá te gdzie kwiát i rzeczone łámániá nárysowáne są/ pokostem málárskim (dobrze uczynisz gdy z nim trochę wosku pierwey rospuśćisz aby zgęstniáł/ i trochę Gleyty czerwoney terpentyny aby prędzy schnął przydász) bogáto nápuść nie wszystkie rázem/ ále po częśći. SekrWyj 67.

– MANTISSA i PRZYDATEK O prepáracyi albo zgotowaniu i zażywaniu Saletry przećiw upałowi gorączek. SekrWyj 178.

– Miey i kláyster z mączki álbo z piękney mąki. SekrWyj 74.

– Iednaż melodia wesołemu miła [...] w kłopocie iakim przykra i utęskniona. SekrWyj 20.

– Weź tey Saletry uncyą iednę zetrzyy i umieszay z mensurą iedną urody fontanney. SekrWyj 179.

– Miey albo grzebień z szerokimi zębami, albo sobie w deszczkę nabi szpilek iak grabie. SekrWyj 130.

– Obrona Antimonium przeciw kalumniey niewiádomych, ktorzy rádzą, áby od niego, iáko od trucizney uciekáć [...]. SekrWyj 150.

– Matthiolophilus Auctor powiada, iż się częściey powtarzać ma [dawki antymonium] [...] w Asthmacie i iakieykolwiek oddychania trudności. SekrWyj 166.

– Obicia, Antependia. Ornaty [...] Kwiatem rozlicznym rzucone [...] iak haftem iakim ozdobione zrobić. SekrWyj 36.

– Paciorki alabastrowe okrągłe, tu i owdźie po bokach zpiłuią na nierownosći, według upodobania. SekrWyj 61.

– Nakoniec trochą oliwy napuśc dłoń, i w niey paciorki otrzyy á będą czerwone. SekrWyj 100.

– Tę[masę] ślifuią, poleruią rozne tabliczki na ktorych obrazy maluią i paciorki kosztowne robią. SekrWyj 95.

– Miey paciorki białe przezroczyste proste, szklane. SekrWyj 60.

– Trzymay ie [wyroby z rogu] iednak pod cięzarem miernym w rowni, aby się nie paczyły áż do zażywania. SekrWyj 62.

– Zbierz wszystkie [tabliczki] ná kupki po piąci albo po sześci. Przyłoż ie czym żeby rowne zostawały, á nie paczyły się. SekrWyj 62.

– Zagrzać ią [formę] trzebá (napuściwszy iuz trochą a nie wielą, bo się inaczey wosk pada, oliwą). SekrWyj 83.

– Poszło to wszystko iakoby na paięczynkę albo robotę paięczą. SekrWyj 49.

– Poszło to wszystko iakoby na paięczynkę albo robotę paięczą. SekrWyj 49.

– Prości; wieyscy ludzie, iako do Panaceyi ze zdrowiem do nich [ludzi mających antymonium] się uciekali. SekrWyj 143.

– Maiąc farbę, rozepniy na ramach płotno, á [...] kliiem z ierchy, albo z pargamenu napuść. SekrWyj 109.

– Toż wszystko się zrobi z pargamenu, gdy karuku nie będzie. SekrWyj 61.

– Ktoby wernysem pokościł lśnącym alboli umoczył w karuku, kliiu z pargamenu robionym, albo tym nasmarował, miałby rzecz lśnącą się. SekrWyj 91.

– Iezeli listek iest papierowy albo pargamenowy, nasmaruy go wprzod gummą git. SekrWyj 111.

– Okrawki pargamenowe pozbieray. SekrWyj 61.

– E. Drążek od wrzeciona, i pierścienie po obydwoch stronach. [opis młynka,żaren]. SekrWyj 129.

– Zmawiaią się z Goldschlagerem aby im płaty z-złota albo srebra w przygrubsze bił listki. SekrWyj 92.

– Kliiem pargamenowym iak klaystrem cienko nasmarowawszy, [skóry] płátámi śrebrnemi nanoszą. SekrWyj 120.

– [...] weź garnuszek z wodą, á otworzywszy worek, wley po lekku po wszytkim krokosie. SekrWyj 47.

– W tenze iuż zielony szeydwaser włoz kość twoię, niech w nim słuszny czas pobędzie á weźmie na się kolor. SekrWyj 95.

– Krol bowiem tych ktorych widział ku swey myśli sposobnych pewnym nápoiem usypiaiącym podpoić kázał. SekrWyj 56.

– Potym srebro, złoto [proszek] ususzysz nad wolnym żarzewiem szpadlikiem podruszaiąc do wzięcia koloru swego. SekrWyj 98.

– Listki papierowe nożykiem podskrob ten ku dołowi albo ku wierzchu wedle potrzeby. SekrWyj 117-118.

– Pędzlem w niey [gorzałce] dobrze umaczanym robotę smaruy i rownay. Bo się wosk pod nim grzeiąc i potrosze rospuszczaiąc rowno pogładzi. SekrWyj 85.

– Massę pogrązłą w-wodzie wyymi, i utrzyy. SekrWyj 160.

– Ktoby wernisem pokośćił lśnącym álboli umoczył w káruku/ kliiu z párgámenu robionym/ albo tym násmárowáł/ miáłby rzecz lśnącą się. SekrWyj 163.

– Toż grzebieniem wzdłuż po wierzchu lekko przećiągniy przez drágánt i fárby/ możesz ieszcze i piorem iáko chcesz pokręćić ná wiry owe fárby i drágánt. SekrWyj 239.

– Gdy uschnie/ ieżeli chcesz potym i inszą fárbą pomálowáć/ to probuy fárbą czy nie przebiiá/ boby trzebá gęstszym krochmálem pokrochmálić. SekrWyj 204.

– Rozepnij płotno piękne na ramach. Pokrochmaluy iako wyżey powiedziano. SekrWyj 111.

– Pokwitowáwszy rzecz/ i naniozszy srebrem szeydowanym/ lub zmálowánym/ skop łoiu niesłonego w skorupie. SekrWyj 283-284.

– Rzecz w sobie coś na podobieństwo owego kamienia połyskującego się/ którego proszku świecącego na potrząśnienie listów i pisma zażywają. SekrWyj 255.

– Ták się twárzyczka dość dobrze/ y dość głęboko wybiie. Poncikámi ią iednák potrosze popráwuią. SekrWyj 277.

– [...] czym się podrożny umacnia, ze się na dzdze, pluskoty, upały poniewierania odwaza. SekrWyj 24.

– I tak coraz poruszáiąc/ zlewáiąc/ we trzy álbo cztery godźiny wodę żołtą/ toż powtorzysz przez dzień/ pięc albo sześć rázy. Strzegąc się iednák tego/ żeby w poruszaniu worka/ niezbyt przyćiskáć álbo wyćiskać/ bo by tak z żołtośćią i fárbą oráz rożową poszłá. SekrWyj 183.

– Dopieroz gdy się na to obeyrzysz: ze iako wszelki człowiek, tak i ty zporządzenia Boskiego, masz sobie wyraznie założoną zawsze trwaiącą Szczęśliwość. SekrWyj 12.

– Vczyni łyg z popiołu głąbkow kapuścianych suchych, albo z potaszu. SekrWyj 63.

– Miey wosk iarzęcy, potłukszy go w kawałki, rospuść w tygeliku na nozkach, przy węglu barzo wolno [...]. SekrWyj 82.

– Máiąc prototyp utwierdź go ná stole náprzykład. Potym ábyś sztukę formy ulał/ upátruy w káżdey częśći prototypu/ od ktorego mieyscá/ do ktorego má náwiętszą szerokość bez podwiiániá i potoczeniá. SekrWyj 139.

– Ze náyszerszá część iest/ twárz od skroni (bo potym następuie záwiiánie i potoczystość zá ucho (weśze gliny ná kielbásę porobioney/ przylep/ ná obudwu skroniách /tákże ná brodzie/ na czele/ czyniąc tę zágrodę do kołá. SekrWyj 139.

– Mám tego ten fundáment/ ná ktorym i ty łácno stániesz/ gdy uważysz. Iż dobro powszechnie/ według pospolitego zdánia i opisánia mądrych; iest to co komu przyzwoito/ náleży/ przystoi/ z czym mu wygodno. Więc tedy Dobro Człowieká będzie to co Cłowiekowi iáko stworzeniu rozumnemu przystoi/ przyzwoito/ należy/ i z czym mu wygodno. SekrWyj 7-8.

– [...] złoż álbo spoy cáłe náprzykład ciáło [figurę z wosku]/ nożykiem gorącym zerznąwszy ile trzebá aby część do części iáko powinno przystáwáłá. SekrWyj 150.

– Z lipowego álbo osikowego miękkiego drewná miey tárcice/ ktorećby wzdłuż i wszerz ná szpáler wystárczyły. Te zcheblowane i wyrownáne po bokách/ żeby do siebie przystáwáły/ przy ściánie postawiwszy /ná nichze choćby po drábinie/ naresuiesz to co chcesz mieć ná szpálerze Lántszáwt/ drzewá/ wody/ skáły zwierzętá/ etc. SekrWyj 81-82.

– Ale mi to samo podeyzrzenie czyniło/ że ci złoci Mistrzowie [=alchemicy]/ i słuszney sukni ná grzbiecie nie mieli. Drudzy lub dość przystoyni, przy wielu piecykach, tyglach i kolbach; więcey długow i niedostatku, niżeli złota pokazowali [...]. SekrWyj 2.

– Dobro powszechnie, według pospolitego zdania i opisania mądrych; iest to co komu przyzwoito, należy, przystoi, z czym mu wygodno [...]. SekrWyj 4.

– Dobro Człowieka będzie to co Człowiekowi iako stworzeniu rozumnemu przystoi, przyzwoito, należy, i z czym mu wygodno [...]. SekrWyj 4.

– [...] ktore z nich [płócien] maią bydz nayrumieńsze, zaczym w pośrzodek rozy nalezące, te zanurz w tey farbie [...]. SekrWyj 104.

– Gdy dobrze uschnie, day rumieniec osobie laką suchą. SekrWyj 91.

– [...] nią [laką] dasz rumieniec [na posągu] na iunkturach albo przegubach, na kolanach, łokciach, policzkach [...]. SekrWyj 85.

– Znak dobrego rozprawienia [masy] gdy trochę ochłodszy ztęzeie, i ledwo tykaiącego się palca chwyta. SekrWyj 95.

– Rosprostowawszy znowu papier, namasz klaystrem. SekrWyj 37.

– Miey szkiełka gotowe rznięte [...] Miej i lakę piękną Wenecką dla rubinu. [o wyrobie sztucznych kamieni] SekrWyj 94.

– Miey i lakę piękną Wenecką dla rubinu [...] Transmarin dla szafiru [o wyrobie sztucznych kamieni]. SekrWyj 94.

– Jest w morzu za Rzymem pewna rybka co się zowie Argentina, srebrnica. SekrWyj 59.

– Tam gdzie wyślifowano/ zdał się Krucyfiks z drugą stronę/ jakoby był szczero srebrny/ lity/ nawierzchu; temi miejscami zaś gdzie nie ślifowano/ było zwierciadło. To dla tego namieniam/ bo wiem że nie każdy Ślifierz o tym wie/ gdyż mię sami o to prosili/ i mnie samemu w obcych krajach/ dwie tylko sztuczce takiej roboty widzieć się dostały. SekrWyj 295.

– Perły żeby się zdáły Kálekuckie, á nie tylko okrągłe Vryáńskie/ ták czynią. Páćiorki alábastrowe okrągłe/ tu i owdźie po bokach spiłuią ná nierownośći/ według upodobániá. Dopieroż moczą w karuku. Tym sposobem. Robią i podługowáte/ ná ksztáłt śliweczek/ gruszeczek etc. SekrWyj 125.

– Ielitko tákież włáśńie iest w śledźiach/ ieno że śledzie u nás słone/ záczym z niego solą przeiętego nie będą perły/ chybá śniáde/ ilem sprobowáł. Ktoby takich nazbieráł lub z świeżych ślodkow/ co się przy morzu połáwiáią/ lub z inszych rybek w ktorychby się tákież ielitko znáydowáło [...]. SekrWyj 120.

– Rospráw gips ná smiotanę gęstą/ ále nie więcey tylko ileć potrzebá do iednego wylánia/ boć ná drugie wylánie uschnie. SekrWyj 136.

– Chceszli go do skor záżyć? nim skory iuż posrzebrzáne námáżesz/ i ná gorące słońce wystáwisz. Poklepiesz ręką/ etc. Iáko się zás z skorami wypráwnemi do śrzebrzenia obchodzą? iáko ie śrzebrzą/ iáko poleruią? Długoby tu o tym/ i bez widzenia przytrudniey. SekrWyj 220.

– Możesz bydź srozsza trucizna nad Sandarakę? nad arszenik? SekrWyj 153.

– Potym miásto káruku/ uczyń i wárz krochmal przytęższy/ gdy przestydnie/ szmátki (bo ieźli sztuki płotná wielkie/ to z niemi pierwey ná rámy) przyláwszy trochę soku cytrynowego/ i zmieszáy dobrze/ pędzlikiem álbo ręką ukrochmál. SekrWyj 196-197.

– Te sobie przekładáy/ przed oczy rozumu stawiáy; á pewnie się ich wolá chwyći/ nimi ukrzepczy; ná męzne/ ćierpliwe i owszem wesołe wytrzymánie/ zdobędźiesz się. SekrWyj 49.

– Ták i formy iedne pláskie z iedney sztuki/ Drugie całe / cáły prototyp i osobę obeymuiące/ z sztuk i częśći wiele/ w ktore się rożne cząstki/ członki osoby leią/ á po ulećiu skliiáią się do kupy ná wyráżenie náprzykład cáłego człowieká. SekrWyj 138.

– Kurkumy ćienko urybowáney do żołtey/ ultrámárynu do niebieskiey. SekrWyj 289.

– Do roży we śrzodek száfránem pápier umáluy/ i drobno nárzniy/ ná droćiku we śrzodku zwiiáiąc. SekrWyj 215.

– Ley przez uczynioną w formeczce dziurę wosk iáki chcesz/ trochę żywice przydáwszy żeby się nie kruszył/ potrzymáy trochę/ ostátek wosku wyley/ á będzie dęty owoc. Ten przy ćieple nożykiem/ gładkim drewienkiem/ álbo pędzlem w wodźie terpentinowey/ álbo gorzáłce kilká rázy przepáloney umoczonym obrownász. SekrWyj 108.

– W tym káruku záfárbowánym/ unurzay owę z háłunu wiśnie. SekrWyj 109.

– Zágrzać ią [sc. formę] trzebá (nápusćiwszy iuż trochą á nie wielą/ bo się ináczey wosk pada/ oliwą iáko się gdźie indźiey mowiło) lub sucho/ lub wodą ćiepłą poláwszy/ alboli też cále w letniey wodźie unurzywszy/ ták ią postawisz/ áby śćiekł ostátek wody/ i ośiaknełá. SekrWyj 148.

– Ieżeli chcą poleru to upoleruią. SekrWyj 168.

– Kurkumy ćienko urybowáney do żołtey [farby]/ ultrámárynu do niebieskiey. SekrWyj 289.

– Niech tak uschnie/ potym ládá pápier/ albo bibułę/ kliiem albo lentrychem násmáruy/ á urywáiąc kłádź ná tenże pápier/ (ácz dobrze uczynisz gdy wolnym lentyrchem trochą żołći wołowey rospráwionym i pierwszy ow uschniony przed tym drugim nápuśćisz/ bo się lepiey trzymać siebie będzie) gdy ten uschnie/ znowu trzeći raz pápierem nákleić mozesz. SekrWyj 160.

– Miey żywicę przezrozystą czarnawą, utłucz ią na mąkę. SekrWyj 96.

– Posiekany [kir] włoż w mozdzerz. Vtłucz prawie na proch. SekrWyj 35.

– Na błękitny [altembas] dość utłuc sukna błękitnego [...]. SekrWyj 35.

– Materyą tę z Włoch w szkatułach przesyłaią, za rzecz niewidaną wtych tu kraiach [...]. SekrWyj 50.

– Zrobić kwiecie lśniące się, ná podobieństwo bzu włoskiego. SekrWyj 51.

– VVystrzyż sobie z papieru białego czworo listkowe kwiateczki, takie iakie na bzie białym włoskim bywaią. SekrWyj 51.

– Sam sobie w desce miękkiego drzewa, lipowego naprzykład albo osikowego wyrzniy w głąb kwiat. SekrWyj 36.

– Bruy dobrze ostrym i gładkim drewienkiem nastroiwszy wyrzniy cale oko woskowe. SekrWyj 86.

– Z płotna gotowego wyrzniesz listki na kwiecie albo roże do upodobania. SekrWyj 108.

– Tak z gotowego płotna zielonego, listkow narzniesz, albo wyrżniesz żelazem ostrym, na to zrobionym na kształt listka. SekrWyj 110.

– [...] wyrznie się iednakie floryzowanie w zołtey i czerwoney materyi [...]. SekrWyj 39.

– VVezmiy wyrznięcie żołte, włoż w materyą czerwoną, i znowu wyrznięcie czerwone włoz w materyą żołtą. SekrWyj 39-40.

– Acz sposobniey będzie, ieżeli rurka wzdłuż przerznięta otworzystość swoię, á po bokach wyrznięcia gradusy naznaczone mieć będzie. SekrWyj 136.

– [...] czwartą stronę ulitey blisko przed tym sztuki miec będziesz z karbami oraz wyrzniętymi, dla lepszego iedney do drugiey strony przylegania. SekrWyj 80.

– [...] w desce [...] wyrzniy w głąb kwiat [...] Alboli miey od Sznycerza wyrznięty [...]. SekrWyj 36.

– [..] rob go [złoty werniks] [...] pod gołym niebem dla ognia [...] maiąc pokrywkę, chustą mokrą obwinioną pogotowiu, dla zatłumienia gdyby się zapaliło [...]. SekrWyj 122.

– Mieć możesz i zegarek Horyzontalny tenże skutek czyniący. SekrWyj 137.

– Zrysuy zegarek Horyzontalny, zwyczayny. SekrWyj 137.

– [..] z nieprzyiacielem sprawa bez pilnego oka, pracy, zmordowania się, bydz nie może. SekrWyj 26.

– Tom tu przytoczył/ bo tu drudzy za osobliwszy sekret máią: osobliwie że innym sposobem wyrobienie tákich śkiełek/ rzecz iest bárzo zmudliwá y trudná. SekrWyj 294.

– Obłoki także białym i błękitnym, wysoko, znaczno błękitne ku zięmi szarawo [pomalujesz]. SekrWyj 45.

– Potym zágrzáwszy żelázká/ przyłosz mocno do listkow/ ná poduszce złożonych/ á uczyni się wupukłość spodem. SekrWyj 207.

– Otoli tákze chędogie mieć będźiesz/ gdy troszynkę száfránu przymieszáwszy żołtáwo/ (bárzo iednák bládo) káruk zapráwisz. SekrWyj 117.

– A potym gdy się iuż ná formeczce zśiądźie/ trochę inkáustu tu i owdźie przydász; álbo tez iuż po odięćiu formki/ z tyłu inkáustem ręce ná przykłád i twárz násmáruiesz/ będźie bowiem iák z żołwiowey kośći. SekrWyj 118.

– Włoż weń [w olej] zywice i aloes z gruba tłuczony. SekrWyj 119.