– ZawiszaPam 171.

– Podatek z dymu abjuratowego po 16 zł, na wojsko uchwalony [...] i nobilitas musiała płacić podatek, i z dóbr dziedzicznych alimentować żołnierza. ZawiszaPam 276.

– 29go byliśmy na balu i kolacyi u jp. Bonaka ablegata francuzkiego. ZawiszaPam 112.

– Pracuje koło pokoju mocno ablegat cesarski, nie mający estymy u tej strony, alias człowiek grzeczny, lecz bez szczęścia, aby go akceptowano z jego maxymami i propozycyami. ZawiszaPam 219.

– Imieniny żenie mojej na św. Teresę sprawowałem, ichmość pp. sąsiad na ten akt mając u siebie. ZawiszaPam 103.

– Administracyę skarbu wielkiego księstwa litewskiego oddano p. Pociejowi i p. Wołowiczowi. ZawiszaPam 222.

– Tamże jest szkatuła zwierciadłowa na kołowrocie, tak adoptowana, że za każdem nakręceniem pokazuje inne osobliwości. ZawiszaPam 45.

– Swego syna Ignacego wyprawiliśmy do Saksonii, aby ztamtąd szukał sobie szczęścia, fortuny i honorów, adresując się gdzie do wojsk cudzoziemskich przeciw nieprzyjacielowi Krzyża świętego. ZawiszaPam 167.

– Anno 1702. Ten rok odprawiłem kłopotliwie: Litwa z pp. Sapiehami emulująca, ex vi adresowania się mojego parti Sapiehanae. ZawiszaPam 26.

– Ipan Benedykt Sapieha [...] na affekcyą dissenterii umarł in Augusto. ZawiszaPam 256-257.

– [...] jest tam stół, cała tablica stołowa [...], z kamienia ametystowego; dwie wysokie kolumny z kamienia agatowego rznięte. ZawiszaPam 95-96.

– Po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: miseczkę N. Panny z któréj jadała, pieluszki któremi Pana Jezusa spowijała, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła; o to wszystko ocieraliśmy rozmaite paciorki i agnuszki, także wzięliśmy wody, którą miseczkę ksiądz opłukiwał. ZawiszaPam 86.

– W siódmym roku dany jestem do akademii wileńskiej. ZawiszaPam 17.

– Pracuje koło pokoju mocno ablegat cesarski, nie mający estymy u tej strony, alias człowiek grzeczny, lecz bez szczęścia, aby go akceptowano z jego maxymami i propozycyami. ZawiszaPam 219.

– Za otworzeniem fontanny grał sonaty dwie, tak ślicznie z akkomodowaniem głosów z basami [satyr - figura w fontannie]. ZawiszaPam 94.

– Częstował nas król eadem die w szopie, która z brzeziny wiązane ściany pokojów miała dobrze akkomodowane. ZawiszaPam 52.

– Iunii wyjechałem z Warszawy aż do Krzemienia akkompaniowany jp. staroście żmujdzkiemu, z którym były trzy wołoskie chorągwie. ZawiszaPam 100.

– [...] kolumny porfirowe, marmurowe, alabastrowe, misterném wyrabiane rznięciem [w pałacu, którego właścicielem był don Livio Odescalchi]. ZawiszaPam 96.

– Dwa słupy w ołtarzu, gdzie Venerabile, alabastrowe, bez spajania z jednéj sztuki [w kościele św. Marka w Wenecji]. ZawiszaPam 80.

– Byłem w Warszawie u króla imci względem ewakuacyi sasów z Litwy, a lubo nie wyjednałem tego, jednak trybunałowi całemu przywiozłem kwity, że pro persoluto na wszystkie deputatów dobra i allewiacyą nałożonych kontrybucyj na szlachtę. ZawiszaPam 159.

– Podatek z dymu abjuratowego po 16 zł, na wojsko uchwalony [...] i nobilitas musiała płacić podatek, i z dóbr dziedzicznych alimentować żołnierza. ZawiszaPam 276.

– Anno 1701. Z cudzych krajów powróciłem, w których cały czas przepędziłem w alteracyi zdrowia. ZawiszaPam 26.

– Książę kardynał w Gdańsku [...] gryząc się, że nie mógł adesse Coronationi najjaśniejszego króla Stanisława [...] wpadłszy w alteracyą wielką, umiera die 14 Octobris. ZawiszaPam 235.

– Na tym seymie [...] prowincye dwie koronne zgodzić sie o alternatę nie mogły. ZawiszaPam 68.

– Ubiłem na Rusi jedenaście niedźwiedzi [...] od dwóch ich byłem w niebezpieczeństwie, zwłaszcza amazonki córki moje, których salwując, samem się in periculo naraził. ZawiszaPam 171.

– Był tam [w Sławkowie] od jp. Lubomirskiego marszałka nadwornego koronnego, ambasador jp. Oborski starosta liwski, z przeprosinami do pana posłany. ZawiszaPam 52.

– Znalazłem [w Hrajnie) jp. Sapiehę stolnika w. księstwa litew., z którym dawna przyjaźń wznowiona, a wszelkie ab utrinque urazy w amnestyą puściły się. ZawiszaPam 63.

– Wyjechał w dzień wtorkowy Aniołów Stróżów die 25 Maii. ZawiszaPam 167.

– Z jp. Stetkiewiczem zgodziłem się o Bystrzyk, o Szablę złotą dyamentami sadzoną i o andzar. ZawiszaPam 44.

– Sam zaś król szwedzki pod Warszawą w 15. 000 stał dla ufundowania Stanisława, częścią dla animadwersacyi na obroty nieprzyjacielskie. ZawiszaPam 235.

– Wiązał mnie jp. Wojewoda podlaski antałem wina starego i parą pistoletów paryzkich. ZawiszaPam 114.

– Ztamtąd jechałem na sejmik do Mińska antekomicyalny i zostałem posłem, z posła sejmowym marszałkiem unanimi assensu. ZawiszaPam 177.

– Ja sam 2da Ianuarii, ubiwszy niedźwiedzia w łomie, nazajutrz świń dzikich dwoje, jechałem pro consilio ante sejmowe do Mińska. ZawiszaPam 48 ZawiszaPam 48.

– Jpan Butwiłowski Antoni, syn nieboszczyka Kazimierza Butwiłowskiego sługi mego; służył lat siedm, aż do czasów zamieszania, pokojowo. ZawiszaPam 391.

– 19 Iunii z królem na pokoju upiłem się ad salietatem, wino wprzódy potem gorzałkę pijąc, alias dubl (double) anyż, któregośmy się z królem po razy pięć napili. ZawiszaPam 69.

– To dziecię umarło w niedziel sześć, natenczas, gdy w Saxonii gotowano się z wielkim kosztem i apparencyami na chrzciny. ZawiszaPam 358.

– J. p. p. Brzeskich posłów litewskich na sejmiku granicznym [...] początek w Litwie czyniących kapitulacji, i ut fertur, apprecyowanych ledwie nie rozsiekano. ZawiszaPam 306.

– Gotował mi go [dekokt] zaś towarzysz aptekarski Zygmunt z Królewca rodem. ZawiszaPam 156.

– Wielkanoc odprawiłem wesoło, przy zacnych gościach, bo był u mnie książę imć Mikołaj Radziwiłł, jp. chorążyna mińska i jp. Urbanowiczowa siostrzenice, jp. kapitan Czewkin i p. porucznik Hrehory Bobarykin; piliśmy i tańcowali, i w wesołości a inwencyach jéj rozmaitych trzy dni hulaliśmy, czwartego do Dworca całą archandryą pojechaliśmy, wymyślając sposoby nowe wesołości. ZawiszaPam 148-149.

– Zapusty odprawiłem u siebie w Rohotnej w kompanii arcy dobrej. ZawiszaPam 65.

– Droga mi służyła w pogodzie aż na miejsce [...] ale w Pińszczyznie i od Międzyrzeca pod Płonną, koło Dąbrówki, arcy-niecnotliwą w puszczach miałem drogę. ZawiszaPam 74.

– Do Potu arcyprzeklętą drogą skałami i błotami mil 3 [jechałem]. ZawiszaPam 78.

– Z Krakowa 3 Novembris na Trzciannę, Wiśnicz it.d., do domu arcy przeklętą drogą przyjechałem do Usnarza 15 Novembris. ZawiszaPam 54.

– 12go do Warszawy wyjechałem arcy złą drogą, wszędziem się topił na przeprawach. ZawiszaPam 58.

– Byłem z jks. Jurewiczem kanonikiem wileńskim u jp. Oborskiej w Baksztach, bo natenczas arendą jejm. Bakszty trzymała. ZawiszaPam 35.

– Gdy przybył in adorationem Cara imci, wzięty w areszt, sromotnie jako zmiennik et rem satisfactionis za wzięte od Cara miliony, traktowany źle, do Kijowa zaprowadzony. ZawiszaPam 274.

– 27 Maii do Krolewca z jejmością jeździliśmy, gdzie wiele trudności mieliśmy z kupcami nie tylko w towarach nie popłatnych ale w aresztach niesłusznych. ZawiszaPam 163.

– 27go z Berdyczewa wyjechałem w huku armatnim i wszystek w prochu. ZawiszaPam 41.

– Pałac Pallawicyniego, nie wielki, lecz ozdób siła mający, w każdym pokoju coś osobliwego, w pierwszym: obicie axamitne karmazynowe, samo przez się, z galonem złotym; krzeseł garniturowych dwadzieścia, zwierciadło z kryształowemi ramami bardzo wielkie, luster sześć okrągłych sporych ze szlifowanemi we środku cyframi, portyra axamitna złotem haftowana z osobami jak żywemi, haft wypukły, d'oro ricamato; stół porfirowy. ZawiszaPam 96.

– W pracach ustawicznych dziennych i nocnych, sześć niedziel sejmu wysiedziałem, rzadko gdzie na bankietach i assamblach bywając. ZawiszaPam 170.

– Za pałacem fontanny misterne a prawie cudowne, wciąż wielkiego podworza, pierwsza we środku: atlas świat dźwigający, grota nad nim wielka. ZawiszaPam 93.

– Augustani uchodzili, nie przeszkadzając nawet przeprawy od Pragi. ZawiszaPam 231.

– Z Ołomuńca księdza Kazimierza augustyana odprawiłem z powozem, jmć księdza Glindy kommissarza. ZawiszaPam 77.

– Anno 1710. Zaczęty adversante Fortuna, bo z Prus wyjechawszy, częścią nas ciężkie premebant maligny, że powałem leżeć przyszło; częścią wiadomoście o ruinach w domu, kiedy jedne pozajeżdżali Malignantes, drugie przez auxiliarne wojska funditus zrujnowane. ZawiszaPam 28.

– W Wiedniu zabawiłem się dni trzy, wyjechałem die 22 Julii. Z Wiednia do Neysztadtu mil 8, droga bardzo dobra; austerya pod „Kozłem," gospodyni zła. ZawiszaPam 78.

– Generał Weysbach cudzoziemiec austryak, godny człowiek. ZawiszaPam 388.

– Król Stanisław [...] z jp. wojewodą kijowskim awansuje przeciw kwarcianemu wojsku ku Jarosławiu, chcąc albo przymusić do batalii tę partem, albo do traktatu. Wojsko kwarciane wstępuje. ZawiszaPam 265.

– Król szwedzki awansuje wciąż za niemi [Rosjanami]. ZawiszaPam 261.

– Hetman [...] będąc w tak dobrej posturze nie dba o suspicyę dworu i imposturę menażowania hetmanów koronnych, i owszem żartuje ac fremit na praecocia consilia i tak niebezpieczne awansowanie. ZawiszaPam 266.

– Co przez lat sześć rzczęście [!] miał [król szwedzki] z wielkim awantażem, sławą i chwałą imienia swego [...], że go nad wszystkich monarchów stymowano i preferowano, jeden dzień wszystko to zgładził [...] jedna lekkomyślna bitwa wszystko to zatłumiła. ZawiszaPam 272-273.

– Król imć szwedzki wyszedł tandem z Bandyra, przez Saxonią z wielkim dość azardem samowtór przebiegł. ZawiszaPam 306.

– 8 Julii król imć szwedzki przez azard swój i nierozmyślną precypitancyą przegrał batalią z carem pod Pułtawą na Ukrainie. ZawiszaPam 271.

– Wreszcie widząc tak ciężką klęskę król imć szwedzki, uszedł sam do Lewenhaupta przy piechotach i taborach będącego, a czując się być niezdolnym do wytrzymania potencyi moskiewskiej, ile gdy kawaleryą stracił i nie miał nad 10,000 piechot; Moskwy zaś 70,000 piechot było i kawaleryi 30,000, tedy Lewenhauptowi zleciwszy aby uchodził ku Dnieprowi, i jeśli wojsko moskiewskie nacierać będzie, aby nie azardując swego wojska poddał się i kapitulował, sam z Mazepą uszedł do Bandyru fortecy tureckiej otoczony małą kupką ludzi [...]. ZawiszaPam 272.

– Często bywałem u różnych ichmościów na ucztach i bankietach, ale i u mnie bywali często, zwłaszcza na trzeci dzień zapustny był na bankiecie u mnie: jp. wojewoda poznański, jp. podczaszy koronny, jp. podskarbina w. księstwa lit. z jpanny starościankami goszczyńskiemi, jp. Sapieha starosta bobrujski, jp. Tarło wojewodzic smoleński, ksiądz Rozdrażewski opat lubieński, jp. Gurzyński wojski poznański, jp. Poniński starosta babimojski, jp. Pac kawaler, jp. Łużecki starosta kąkolewnicki, jp. Branicki starosta brański, jp. Przyjemski kasztelanie chełmiński, jp. Grothus, jp. Mirzewski i wielu innych ichmościów pp. wielkopolan; bardzo byli weseli i wesoło zapust odprawili. ZawiszaPam 117-118.

– Jp. Kryszpin wiązał mnie tureckim koniem kasztanowatym, jp. cześnik bachmatem srokatym. ZawiszaPam 102.

– JP. Roża z Ogińskich Krasińska starościna warszawska, wiązała mnie antałem głównego wina przy inszych podarunkach; insi wiązali bagatelami. ZawiszaPam 114.

– Sasów żywcem sześćset wzięto, drugie tyle trupem położono, oprócz potopionych. Wozy, konie, bagaże, prowianty zabrano. ZawiszaPam 220.

– Zgorzało kawalerów i rozmaitych osób 32, między któremi Bencdorf marszałek dworu, Fluk, Fiszer, doktor, kamerpaź, cyrulik i insi. Koni rumaków królewskich zgorzało 26. Bagaże z pieniędzmi, srebrem i rozmaitym sprzętem tak królewskie jako assystencyi jego. ZawiszaPam 228.

– Pod faworem tedy i tych, in primario cara, gospodarowałem sobie spokojnie przy boskiém błogosławieństwie i obfitości wszystkiego. W domach z podziwieniem, że po ruinach wielkich była przecie tak w domach jako i we włościach, zwłaszcza baksztańskiéj, wszystkiego abundantia. Za co Pan Bóg niechaj będzie pochwalony na wieki. Amen. ZawiszaPam 29.

– I póty się niedobyty bronił, aż pałac z nim zapalili, i dopiéro jak balki przepalone padać poczęły, z których jedna uderzyła go w czoło, poddał się. ZawiszaPam 304.

– Wkoło ołtarza palustrada wybornéj śpiżowéj roboty, grubéj, odlewanéj, ale dość subtelnie wyrabianéj. ZawiszaPam 90.

– Do Ankony mil 3: forteca wielka nad morzem na skale, nad miastem, jest na skale bulwark wielki alias rzańc [szańc], który może bronić całego miasta. ZawiszaPam 85.

– Tu [w Czeczersku] dwie niedziele bawiłem się, zabawa moja była [...] częścią z ichm. pany sąsiady, częścią na cietrzewie przy bałwanach wyjeżdżając. ZawiszaPam 35.

– Kościół wielki okrągły, w górze okrągła nad całym kościołem bania, na samym wierzchu jedne okrągłe okno na cały kościół. ZawiszaPam 90.

– Całe półtory niedzieli w Mińsku bawiłem się: ustawicznie na bankiecikach. ZawiszaPam 73.

– 29 go jechałem do Mińska, tamem po kilkakroć ichm. pp. sędziów głównych trybunału w. księstwa lit. bankietował. ZawiszaPam 43.

– W Wilnie deboszowaliśmy przez niedziel trzy, bankietując i różne posiedzenia mając. ZawiszaPam 126.

– Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.

– Temi wszystkiemi czasy nie próżnowały wojska koronne i litewskie częstemi podjazdami infestando nieprzyjaciela, zwłaszcza z Korony dywizya jp. Gniazdowskiego, który Poznań attakowawszy dobył go szturmem we czterech dniach, saską praesidium zabrawszy, z armatami i amunicyą, flint kilka tysięcy i barwę na piechoty. ZawiszaPam 313.

– Z Tylży wodą i batem z całą familią wybraliśmy się do Plikur i Szwekst jp. Grotuza kasztelana żmujdzkiego, gdzieśmy dobrych dni zażywali; jam polowaniem bawił się koło Szwekst i Wywierzan, alem cale nie miał szczęścia. ZawiszaPam 131.

– Codzień na przejażdżkach bywaliśmy w kompaniach a najczęściéj batami po Niemnie. ZawiszaPam 127.

– 5 Augusti batalią genaralną pod Kryczborkiem w Kurlandyi wygraliśmy nad Moskwą i Litwą. ZawiszaPam 120.

– 21 Maii jp. hetman podjazdem z wyborem ludu 3000 chodził na samego generała Golcza, któremu dał batalią pod Nakwaszą w 5000 jazdy będącemu. ZawiszaPam 145.

– Tandem gdy już nobilitas uprzykrzyła sobie incommoda zimy, okrzyknąwszy pryncypałów, aby albo się zgodzili, albo nastąpili batalią na wojsko w. księstwa litewskiego. ZawiszaPam 201.

– Na batalii pod Kryczborkiem przeciw Moskwie i Litwie byłem. ZawiszaPam 27.

– Tegoż czasu pod Warszawą na początku téj rady generał Niroth dał batalią sasom i polakom, [...], była ta batalia między Wolą a Warszawą. ZawiszaPam 234.

– Z tymże jpanem do Bakszt 6 Januarii wyjechałem: bawił się u mnie trzy dni. ZawiszaPam 49.

– Król imć szwedzki po skończonym traktacie, bawi się przez zimę, lato aż do jesieni w Saxonii, zapatrując sięad Imperium i kolligatów, którym straszna szwedzka potencya zbliżona tak bardzo. ZawiszaPam 252.

– Ciała całego relikwie ś Felicyana męczennika, dane mi w Rzymie roku jubileuszowego 1,700 od najwyższego pasterza Klemensa XI, do kościoła ww. oo. jezuitów w Mińsku ofiarowałem, którego jako wielkiego księstwa litewskiego i województwa patrona, solennie introdukował jksiądz Brzostowski biskup wileński podczas sądów trybunału kadencyi mińskiej, przy wielkiem zbiegowisku ludzi zacnych i zgromadzeniu pospólstwa, w processyi od cerkwi ś. Ducha, oo. Bazylianów unitów z cechami, bractwami, muzykami i t.d. do pomienionego kościoła. ZawiszaPam 302.

– Téj drogi sukcess dobry przypisujemy opiece św. Felicyana, bośmy się jemu ofiarowali i tam u ołtarza jego benedykcyą brali. ZawiszaPam 161.

– Kościół i klasztor benedyktynów na wyspie bardzo wspaniały i piekny, z perspektywami na morze. ZawiszaPam 81.

– W Mińsku będąc 1 Augusti wpisałem się w bractwo S[ancti]S[si]mi Sacramenti u pp. wielebnych benedyktynek. ZawiszaPam 46.

– Miał już iść in theatrum osądzony na rozstrzelanie, ale liber pronuntiatus za ustąpieniem dobrowolném jp. Krasińskiego egzekucyi dekretu, przyjąć bernardyński habit obiecał [p. Lipert, porucznik regimentu jp. Denhofa]. ZawiszaPam 348.

– Miał już iść in theatrum osądzony na rozstrzelanie, ale liber pronuntiatus za ustąpieniem dobrowolném jp. Krasińskiego egzekucyi dekretu, przyjąć bernardyński habit obiecał [p. Lipert, porucznik regimentu jp. Denhofa]. ZawiszaPam 348.

– Miałem trochę biedy z weturynami, ale nas gubernator pomiarkował i zganił bezpieczeństwo chłopów. ZawiszaPam 86.

– Mimo jus civitatis, mimo charitatem proximi, czego i dzikie nad niewolnikiem nie praktykują narody [...] bezbożnie [...] wszystkich rozsiekali. ZawiszaPam 208.

– Z wielką turbacyą w to bezdroże [...] wyprowadziłem żonę, z którą w Wilnie nazad pro termino stanąłem. ZawiszaPam 136.

– Ostatni domu Karol Chodkiewicz zczarowany, nasłanych szatanów pełen, bezpotomny, w młodym wieku nikczemnie, nie jako Chodkiewicz, ale jako najnędzniejszy mizerak, opuszczony od najbliższych w Borunach u tamecznego exorcysty, na kuracyi umarł die 26 Decembris. Annus 1713. ZawiszaPam 301.

– Podatek z dymu abjuratowego po 16 zł. na wojsko uchwalony czterma ratami in tantum, że miała być ewakuacya Moskwy, ale i jéj pełno było na bezroli, i nobilitas musiała płacić podatek, i z dóbr dziedzicznych alimentować żołnierza. ZawiszaPam 276.

– 10 Martii ubiłem dwóch łosi [...] Posłałem tę zwierzynę jp. feldmarszałkowi Szwemetowi, który w Mińsku wdzięcznie przyjął i przysłał mi bieług, jesiotrów, sterli gromadę. ZawiszaPam 152.

– Słup, u ktorego Pan Jezus był przywiązany i biczowany. ZawiszaPam 92.

– Curiosum, wiedzieć, że przez morze i teraz znaczna droga bieleje się, którędy aniołowie nieśli domek N. Panny do Loretu [...]. ZawiszaPam 87.

– Eodem die jp. stolnikowa w. księstwa lit., Basi córce mojej (ktorej wczora była matka do bierzmowania) darowała materyi bogatej i pięknej sztukę. ZawiszaPam 127.

– Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.

– Są moździerze wielkie i małe [...] blachy, muszkiety flinty, koncerze z fordymentami i. t. d. ZawiszaPam 82.

– Attakował [Król szwedzki z wojskiem] Grodno nazajutrz, ale ex consilio bellico non visum dobywać Grodna, okopami i fossą dobrze opatrzonego, [...] conclusum blokadę uczynić aż do dobréj wiosny i cieplejszych czasów. ZawiszaPam 238.

– Byłem 24 Aprilis u jp. Szemiota, utraktowany byłem zbytnie, w nocy wyjechawszy błądziłem i na Wiryncie, rzece, kąpałem się. ZawiszaPam 36.

– Do Potu arcyprzeklętą drogą skałami i błotami mil 3: tam są wody zdrowe, i dla tego od wanien, których tam zażywają nazywa się miejsce Pot. ZawiszaPam 78.

– Ludzi tam [u p. Karpia] było bohato, inter alios p. Odachowski Wawrzyniec, poczciwy i haniebnie w terminach śmieszny. ZawiszaPam 116.

– Eodem die jp. stolnikowa w. księstwa lit. Basi córce mojéj (któréj wczora była matką do bierzmowania) darowała materyi bogatéj i pięknéj sztukę. ZawiszaPam 127.

– Dziwnie hulaliśmy wesoło, żartowali, pili niezmiernie, tańcowali do upaści i nóg bolenia [...]. ZawiszaPam 65.

– Suki gończe trzy, Płaksa, Bomba i Lutnia w Słobodzie 6 Februarii stanowione. ZawiszaPam 56.

– U mnie ci ichmościowie w Usnarzu dwa dni bonowali. ZawiszaPam 71.

– Od sejmu tego roczie aż do annum 1693 privatam vitam prowadziłem, od majętności do majętności przejeżdżając się, z sąsiady bonując, myśliwstwem się bawiąc. ZawiszaPam 23.

– 10[go] bonowałem u jp. marszałka w Olekrzycach przez trzy dni, udarowany odjechałem do Usarza. ZawiszaPam 116.

– W związku wojsko [...] powstaje przytém przeciw konfederackiemu marszałkowi [...] że niepłatne, buntuje się iść do Litwy na konsystencyę, mimo wolę rzeczypospolitéj. ZawiszaPam 311.

– Tegoż roku wojska księstwa litewskiego cześć, poczęła się była trochę buntować, i nakształt spisku coś sapiebat, ale się to jako prędko wszczęło, tak niebawiąc zginęło. ZawiszaPam 184.

– Wyjechaliśmy na dwa dni w pole z jp. cześnikiem: splądrowaliśmy Starzynę, orczakowski bór, w górach za borem knieją, Miszkinniki, Sielanowszczyznę. ZawiszaPam 60-61.

– Zalecam sukcessorom knieje pod Stwołowiczami samemi, Item w bok Stwołowicz [...] Item pod Iskłodzią choinę na przygórku i na dole błoto, Item za Iskłodzią, knieja alias borek, Item bór na gościńcu od Żuchowic do Mira po prawej ręce. ZawiszaPam 159.

– Różnemi czasy téj jesieni uszczwaliśmy wilków 8, lisów 16, zajęcy 72, rysia jednego, borsuków dwóch. ZawiszaPam 168.

– Naszczwaliśmy zwierza gwałt: lisów dwanaście, zajęcy koło czterdziestu, borsuków, a wilcy po dwakroć nam uciekali; zabawiwszy się dni 14, nazad wróciliśmy 17 Praesentis do Rohotnéj. ZawiszaPam 155.

– Niech za wszystko Bóg będzie pochwalony, i że na nas turbacye dopuścił. [...] W których jeśli Mu się podoba i daléj nas trzymać, niech się dosyć dzieje świętej Jego woli [...]. ZawiszaPam 30.

– Rok ten zacząłem od przypadku, albowiem przypadkiem nieszczęśliwym stojąc na miejscu w prędkiém obróceniu się nogęm sobie w samém kolanie wywinął, ciężki ból cierpiąc i długo nie mogąc chodzić, a po doktorach i cyrulikach musiałem mistrzom wileńskim dać się na leki. ZawiszaPam 27.

– Gospodarza król imć regalował: jp. wojewodzinie podlaskiéj dał bransoletę z swoim portretem we cztery piękne brylanty. ZawiszaPam 171.

– Szkoda bardzo tego kawalera Bandomira, bom go znał dobrze, dość był grzeczny, hoży i brawo. ZawiszaPam 264.

– Gospodarza król imć regalował: jp. wojewodzinie podlaskiej dał bransoletę z swoim portretem we cztery piękne brylanty. ZawiszaPam 171.

– W Koronie hetmani koronni i ich przeciwna konfederacya nic na zgubę ojczyzny nie uważają, nie biorą się do zgody, brną i daléj się zapędzają w swoich zawziętościach. ZawiszaPam 260.

– Była tamże jp. Potocka starościna czerkaska, piękna i wesoła dama, która nam nocy nie pozwalała żadnéj dla wczasu, aleśmy ustawicznie tańcowali, hulali i broili. ZawiszaPam 111.

– Na 15,000 wojska jest rynsztunku porządnie bardzo złożonego generałów dawnych wojenne bronie. ZawiszaPam 82.

– Na tym sejmiku dyrektorem był jp. Kryszpin podczaszy w. księstwa lit., na na którym unanimiter et nemine reclamante sprzysięgaliśmy się przy wierze świętéj, przy wolności i unii z Koroną vitam et sanguinem broniąc wolności, a broniąc się tym, ktorzy oną abutuntur. ZawiszaPam 48.

– Jak się poczęli [Litwini] zaś przejeżdżać z obozu do Warszawy, także i sasi pokazywać się często, ustały brygady, bośmy się bali zdrady, a nastąpiły bojaźni, ostrożność, czynność, krycie się it.d. ZawiszaPam 113.

– Odprowadzała ją żona moja do Horki, ja zaś aż do Słonima, zkąd powróciwszy, jeździłem do Zdzięcioła do p. brygadiera Czernicowa. ZawiszaPam 148.

– Podjazd wielki koronny i litewski poszedł z pod Łęcznéj pod Zamość, miał nad koronnym komendę p. Jaroszewski, nad litewskim p. Staszkiewicz, generalną zaś jp. brygadyer Wapowski. ZawiszaPam 314.

– Stałem we dworze jp. Stryjeńskiéj wojskiéj grodzieńskiéj, przeciw pałacu jpana krakowskiego niedaleko pp. brygitek. ZawiszaPam 170.

– Anno 1697, 23 Januarii, pod Charewiczami obławą niedźwiedzia ubiliśmy: [...] pod Dryczynem drugiego ubiliśmy: tąmże dobry brytan moręgi, Tatar, przy nim poległ. ZawiszaPam 49.

– Anno 1700 suczka brytanica nie wielka, pilna państwa, wozów i domu, śmiała nad mniemanie do niedźwiedzia i każdego zwierza [...] w drodze pod Łańcutem za Jarosławiem zdechła. ZawiszaPam 363.

– Jechaliśmy na [...] Łańcut, kędy mi kochana brytaniczka (Pijawką zwana) zdechła. ZawiszaPam 76.

– Częstował nas król eadem die w szopie, która z brzeziny wiązane ściany pokojów miała dobrze akkomodowane. ZawiszaPam 52.

– Przez dwa dni huczno i buczno króla imci traktowała jp. wojewodzina podlaska. ZawiszaPam 170.

– Tamże [w potyczce pod wsią Nakwaszą k. Podkamienia] wzięty casu szwanku konia jp. Nowosielski Leon, buńczuczny hetmański. ZawiszaPam 271.

– Podatek z dymu abjuratowego po 16 zł. na wojsko uchwalony czterma ratami in tantum, że miała być ewakuacya Moskwy, ale i jéj pełno było na bezroli, i nobilitas musiała płacić podatek, i z dóbr dziedzicznych alimentować żołnierza. ZawiszaPam 276.

– Nie tylko domowemu bydłu szkodziło robactwo to, ale leśnemu zwierzu. ZawiszaPam 361.

– Arsenał albo cekauz, ma dział niezliczoną moc różnych [...]. ZawiszaPam 81.

– Skarby tego kościoła nadzwyczajnie wielkie i nieporównane it. d.; na wierzchu kościoła Cegielnie it. d. ZawiszaPam 89.

– Item bór na gościńcu od Żuchowic do Mira po prawéj ręce i zarośla po lewéj ku cegielniom. ZawiszaPam 159.

– Posadzka marmuru białego z czarnym robiona tak apté ze rożnie się widzi, raz w kawalerskich krzyżach, z drugiéj strony patrząc widzi się w gwiazdach, z trzeciéj w tryumfalnych cegiełkach. ZawiszaPam 81.

– Z Torunia ruszyliśmy się [...] 12 stycznia [...] nieraz w lesie pod dębem albo sosną nocleg i kwatera nasza była; a jeszczem miał szwank z konia i nogęm był sobie dużo stłukł, który ból bardzo mi się przykrzył, ile bez ciepłéj często chałupy. ZawiszaPam 134.

– W nocy często, ile na przedmieściach, Litwa domy rabowała, stada zabierała, miastu naprzykrzała się, hałasy i tumulty robiła z wielkim rezydujących strachem. ZawiszaPam 221.

– Anno 1685. Na sejmie warszawskim bez charakteru poselskiego byłem. ZawiszaPam 18.

– Po natenczas wziąłem cudnych smycz chartów pożarych. ZawiszaPam 36.

– Wilka haniebnie wielkiego, kusego, szkody wielkie czyniącego, pod samą sadzawką żubrzycką uszczwałem gdzie siła hart Feruj dokazywał. ZawiszaPam 61.

– Po natenczas wziąłem cudnych smycz chartów pożarych. ZawiszaPam 36.

– Majestas kościoła, do którego wszedłszy, nie zda się wielki, interea kaplice w nim są jak największe kościoły, i obchodząc wszystkie, dużo czasu użyć trzeba; ludzi żeby najwięcéj było, jakoż nie może być więcéj jak wówczas, kiedy był pogrzeb Innocentego XII, jako kiedy in votiva de Spiritu Sancto przed Conclave lud był zgromadzony, jako kiedy Klemens XI obrany był prezentowany, a przecie nie tylko że nie było ścisku, ale mógłby na koniu chcący po kościele jeździć. ZawiszaPam 88.

– Są przytem dwie rury wiatry czyniące, [...]; rękę nad temi rurkami postawiwszy nie utrzyma od chłodu: tam się zaprawdę damom chłodzić latem, nic pewniejszego i skuteczniejszego. ZawiszaPam 94.

– Pod gumnami chłopskiemi leżącą niedźwiedzicę psy same dotrzymały i bez strzelania zagryzły. ZawiszaPam 160.

– Są przytem dwie rury wiatry czyniące [...] rękę nad temi rurkami postawiwszy nie utrzyma od chłodu. ZawiszaPam 94.

– Die 29 z podjazdu wrócił się p. rotmistrz Bońkowski, ten chodził do Drui na Moskwę w koni dwuchset, nasiekł siła i żywcem mi kilku przyprowadził. ZawiszaPam 130.

– Zalecam sukcessorom knieje pod Stwołowiczami samemi, Item w bok Stwołowicz, [...], Item pod Iskłodzią choinę na przygórku. ZawiszaPam 159.

– Była to wielka bardzo krwawa i długa batalia, w któréj chwalebnie stawał generał Flemming wojsk saxońskich, generał lejtnant Dykier szwedzki postrzelony. ZawiszaPam 302.

– Z Torunia ruszyliśmy się [...] 12 stycznia [...] nieraz w lesie pod dębem albo sosną nocleg i kwatera nasza była; a jeszczem miał szwank z konia i nogęm był sobie dużo stłukł, który ból bardzo mi się przykrzył, ile bez ciepłéj często chałupy. ZawiszaPam 134.

– Rok ten zacząłem od przypadku, albowiem przypadkiem nieszczęśliwym stojąc na miejscu w prędkiém obróceniu się nogęm sobie w samém kolanie wywinął, ciężki ból cierpiąc i długo nie mogąc chodzić, a po doktorach i cyrulikach musiałem mistrzom wileńskim dać się na leki. ZawiszaPam 27.

– 16 Martii wielką klęskę król polski miał w ludziach i splendorach przez pożar północny w Piotrowinie, gdzie cudowny jakiś ogień razem stodoły opanował tak, iż niepodobna była rzecz ratować się samym, nie tylko rzeczy bronić. ZawiszaPam 228.

– Za pałacem fontanny misterne a prawie cudowne, wciąż wielkiego podworza, pierwsza we środku: atlas świat dźwigający, grota nad nim wielka. ZawiszaPam 93.

– I póty się niedobyty bronił, aż pałac z nim zapalili, i dopiero jak balki przepalone padać poczęły, z których jedna uderzyła go w czoło, poddał się. ZawiszaPam 304.

– Zaćmienie słońca było tego roku z wiosny in Majo bardzo straszne, bo w sam dzień przed południem ćmiło się powoli słońce i zaćmiło tak, jakoby zmrok był [...]. ZawiszaPam 363.

– W trybunale litewskim [..] dekretowany z aktoratu jp. Ogińskiego [...] jp. Kociełł [...] o wiolencye na cłach, rabunki, wymysły generum variorum, jako to: pniowszczyzny, jawarzczyzny, dworzaństwa, substytutowstwa, dachowego, wozowego it. d. [...] wskazany na infamią i wieczną banicyą. ZawiszaPam 269.

– 21 Maii jp. hetman podjazdem z wyborem ludu 3000 chodził na samego generała Golcza, któremu dał batalią pod Nakwaszą w 5000 jazdy będącemu. ZawiszaPam 145.

– Tegoż czasu pod Warszawą na początku téj rady generał Niroth dał batalią sasom i polakom, [...], była ta batalia między Wolą a Warszawą. ZawiszaPam 234.

– W Wilnie deboszowaliśmy przez niedziel trzy, bankietując i różne posiedzenia mając; dzieweczkiśmy téż piękne nawiedzali w dobréj kompanii. ZawiszaPam 126.

– Listy przejęte i decyfrowane jp. Jabłonowskiego die 12 Augusti wojewody ruskiego [...]. ZawiszaPam 304.

– Po zakończonym traktacie i sejmie, malkontenci zwinionych regimentów i chorągwi poczęli się byli bawić najazdami i swawolą. Między inszemi jpp. Przezdzieccy, których połapano i byli in periculo vitae, Sądził ich jp. Mniszech marszałek koronny, ale dekret miłosierny padł, jeno kazano ukrzywdzonym oddać, co zabrali i na wieżę rok i sześć niedziel wskazano. ZawiszaPam 316.

– Do Porty posłać emisssarium, upominając się, że się nie dość staje traktatowi [...] kiedy miasto demollicyi Chocima, z ktorego ustawiczna zarazy bojaźń powierzowéj, przytém zatargi do niechęci i zaczepki, restauratur tu fortecę i mono koło jéj fortykikacyi pracują [...]. ZawiszaPam 358.

– W dzień Bożego Wstąpienia o zachodzie słońca, w dzikich polach spotkałem się z niedźwiedziem bardzo wielkim, którego samotrzeć na koniach goniąc, bez strzelania spisami alias dzidami zabiliśmy; szczwacza mego Stawińskiego chcącego dobijać, gdy się świeżył, za nogę porwał i szkodliwie zeżwał. ZawiszaPam 75.

– Docierali punkta traktatu przez dwa dni i dotarli. ZawiszaPam 202.

– Grób Pański ubrany był, u którego od godziny 12 w piątek, godziny kolejno klęczano, nie opuszczając nocy, aż do 12 na niedzielę, którego czasu przy doczekaniu Zmartwychwstania Pańskiego Te Deum Laudamus z dział i armaty strzelano. ZawiszaPam 74.

– [...] przy śmierci siedmiudziesięciu niedźwiedzi i trzech był [ogar], nie znając nigdy tego, aby puszczony na trop, albo dołowić go nie miał, albo odstąpić [...]. ZawiszaPam 361.

– Po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: miseczkę N. Panny z któréj jadała, pieluszki któremi Pana Jezusa spowijała, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła; o to wszystko ocieraliśmy rozmaite paciorki i agnuszki, także wzięliśmy wody, którą miseczkę ksiądz opłukiwał. ZawiszaPam 86.

– Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.

– Nie tylko domowemu bydłu szkodziło robactwo to, ale leśnemu zwierzu. ZawiszaPam 361.

– Zawisza nazwany Czarny, Anno 1424 podczas solennéj koronacyi sławnéj na cały świat królowéj Zofii w Krakowie, na któréj koronacyi był cesarz i cesarzowa, król duński, książę bawarski i wiele inszych udzielnych, także wielka liczba posłów z całéj Europy; na piątek po koronacyi wszystkich pomienionych gości do siebie zaprosił, znamienicie ich częstował i udarował (Bielski, str. 325). ZawiszaPam 4.

– Bywali z nami w tejże kompanii jp. Sapieha stolnik w. księstwa lit., jp. Sapieha starosta wilkowski, jksiądz Ogiński nominat smoleński, jp. Łazowy starosta dorohobuski i t. d. ZawiszaPam 164.

– Niech za wszystko Bóg będzie pochwalony, i że na nas turbacye dopuścił. [...] W których jeśli Mu się podoba i daléj nas trzymać, niech się dosyć dzieje świętej Jego woli [...]. ZawiszaPam 30.

– Jeździłem na polowanie za Mołczadz pod Żeleźnicę, pod Krępacz, pod Kołdyczew ku Horodyszczu. Uciechy mieliśmy dość, bo i polowanie dobre i gęsty zwierz. ZawiszaPam 34.

– Anno 1696. Na nowe lato było u mnie dość gości, jako to: jp. podkomorzy miński z panią jejmością, jpanna stolnikówna w. księstwa lit. i insi ichmoście. ZawiszaPam 44.

– Z Rohotnéj 14go wyjechałem na Ruś [...] Dowlokłem się do Bakszt 18go. ZawiszaPam 50.

– Zakrystyą odbili i Narkiewicza na kawałki rozsiekali drobniusienkie. ZawiszaPam 188.

– Z Mińska do Wilna dla kontraktu o starostwo pieniańskie z jp. wileńską biegałem, ale u drożącéj się non successit kupno. ZawiszaPam 65.

– Oj! śmierdzą szwedzi, niechże i w krzywdach zadanych ojczyznie, nie będzie wwmpanom taediosum przysłuchać się, kto więcéj czyni nam inkonwencyi, czy szwed czy sas? Jeśli męczą szwedzi jak i sasowie, drzazgi za paznogcie zabijając, chłopom ostatnie biorąc, koronnym i wam pozabierali konsystencye, żołd, hyberny, a przecie u was sasowie grzeczni, po sasach chyba pies zawyje. ZawiszaPam 422.

– 19 Junii z królem na pokoju upiłem się ad satietatem, wino wprzódy potém gorzałkę pijąc, alias dubl (double) anyż, któregośmy ię z królem po razy pięć napili. ZawiszaPam 69.

– Naszczwaliśmy zwierza gwałt: lisów dwanaście, zajecy koło czterdziestu, borsuków, a wilcy po dwakroć nam uciekali; zabawiwszy się dni 14, nazad wróciliśmy 17 Praesentis do Rohotnéj. ZawiszaPam 155.

– Do Dworców, miasteczka małego ale porządnego, mil 4 górami bardzo wielkiemi. ZawiszaPam 77.

– Interes Giebleytarum i Machum odłożono do kongresu [...] orosznickiego; jest nadzwyczaj wynalezienie (trudne) mediorum na ukontentowanie angielczyka i madryckiego dworu, interim aby ten ostatni dwór skłonniejszy był do pokoju pod Fontarabią, 20 tysięcy francuzów idzie i inne wojsko francuzkie ku granicom hiszpańskim accelerat, ad interim Regens francuzki kazał upewnić holendrów, że i flota francuzkiego państwa in parte ziemi łączy się z niemi na pogrążenie pogaństwa, aż nazbyt exorbitującego rozbijaniem okrętów chrześciańskich. ZawiszaPam 433.

– W Mińsku na sejm warszawski dwuniedzielny posłem zostałem; nic mi po tém było. ZawiszaPam 156.

– Podjazd dwutysięczny litewski pod komendą p. Nowosielskiego zbił podjazd szwedzki czterechset koni i komendanta Funka grzecznego kawalera wziął żywcem [...]. ZawiszaPam 224.

– Ptzejechawszy do miasta, eodem die widziałem cesarza cum tota Domo do oo. Discalceatów jadącego apparatem staroświeckim ale poważnym. ZawiszaPam 77.

– [...] Sapieha hetman w nadziei dobréj utrzymania się przy buławie przybył witać monarchów; ale choć dobrze przyjęty, amnestyą darowany, co do securitate et integritate dóbr assekurowany, od buławy jednak alienatus, a tak oszukał się, że i u nowéj protekcyi nie utrzymał się przy władzy i wojsku, i u staréj podobno wpadł w dyskredyt. ZawiszaPam 275.

– Uważając naturam sejmu, przyznać każdy musi, iż nie mamy jeszcze animam viventem, którą teraz weźmiemy po elekcyi marszałka; o tém tedy dysputować, jest to sapit inversionem status. ZawiszaPam 408.

– 12 maja. Król munstrował wojsko swoje, i z dział różnemi sztukami do celu strzelał, także granaty rzucał. ZawiszaPam 58.

– Nawet świnie i wieprze dziczały po lasach ustawicznie bawiąc się a nie idąc do domów, i nie dając się zapędzać do chlewów. ZawiszaPam 360.

– Przez dni wszystkie ostatnie byli ci goście: jp. chorąży miński brat mój, jp. Pancerzyński podstoli oszmiański z jejmością przybyłą umyślnie z kraju grodzieńskiego, jp. Sokołowski z jejmością, jks. Jodłowski dziekan słonimski, jp. Suryn z jejmością; słudzy jp. stolnika w. księstwa lit., to jest: jp. Szumski i Giełda, jp. Kniahnicki, Włochowicz i t. d. i t. d. ZawiszaPam 65.

– W tym roku dziesiątą perorę miałem, oddając pannę na weselu jp. Biegańskiego starosty starodubowskiego, z siostrzenicą moją jpanną Kryszpinówną kasztelanką trocką żeniącego się. ZawiszaPam 25.

– Daj my tedy to, że wszystkie exorbitancje wypełnia szwed, bo według nas nieprzyjaciel, według nas malkontent z polaków że go nie dobrze przyjęli, justam causam cum interesse Reipubl. łączącego; ale sas za co drze? ZawiszaPam 422.

– [...] podskarbi wielki koronny ma trzymać per contractum wszystkie jkr. mości ekonomie [...]. ZawiszaPam 429.

– Tamże jest kaplica, zowie się: Sancta Sancto, gdzie niezliczona moc leży złożonych kości śś., i na spodzie i po bokach zamkami wielkiemi zamknięta, gdzie białogłowom nie godzi się wchodzić i jest exkommunika. ZawiszaPam 92.

– Pan Bildziukiewicz téż z p. Jurewiczem z Bychowa często wypadali i exkursyami naprzykrzali się republikantom. ZawiszaPam 210.

– Kontynuacya roku szczęśliwsza acz kłopotliwa, bom był na sejm grodzieński marszałkiem poselskim: który sejm zalimitowany po expiracyi niedziel sześciu, szczęśliwie wypełnionych. ZawiszaPam 31.

– Jechałem na Warszawę, tam dni kilka zabawiwszy, szczęśliwieśmy wyjechali do Saxonii na Piotrków, Wrocław; gdzie od Drezna mil siedm, pocztąśmy się wybrali dla prędszéj drogi, porzuciwszy ekwipaże, które potém nadeszły. ZawiszaPam 371.

– Cnotę, miłość ojczyzny, poczciwość przekłada nad to wszystko, co jest u świata honorem i estymacyą. ZawiszaPam 9.

– Na tym sejmie cinvicti criminalissime jp. Biegański starosta starodubowski i jp. Kaszuba: o falsifikacyą ręki królewskiéj w podpisie, i o falsifikacyą pieczęci kancellaryi wiel. księstwa litewskiego, na gardło dekretowani. ZawiszaPam 351.

– Z tym seraskier przyszedłszy fermanem, gdy wolą Porty opowiedział, a niby niedyskretniejszemi terminami, mieniąc go niewdziecznym gościem, i że Porta z jego rezydencji malkontenta, a pono przydał coś jeszcze gorszego. ZawiszaPam 304.

– [...] droga moja była na Chalcz, tamem się dwa dni u jp. starosty mozyrskiego bawił, i w jego poddanych moskalach alias filipowcach przejrzał. ZawiszaPam 40-41.

– [...] między kolumnami i sztukami ołtarza złote fladry i lisztwy, kolumny zaś i sztuki tak obrabiane, że naturalne fladry jak wyrabiane albo malowane zdają się: słowem nic wyśmienitszego i wspanialszego. ZawiszaPam 89.

– Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.

– KILKA URYWKÓW Z ROKU 1721. GAZETA PISANA SPÓŁCZESNA Z Warszawy d. 22 Maii. ZawiszaPam 427.

– 5 Augusti batalią genaralną pod Kryczborkiem w Kurlandyi wygraliśmy nad Moskwą i Litwą. ZawiszaPam 120.

– Za otworzeniem fontanny grał sonaty dwie, tak ślicznie z akkomodowaniem głosów z basami [satyr figura w fontannie]. ZawiszaPam 94.

– Z tym seraskier przyszedłszy fermanem, gdy wolą Porty opowiedział, a niby niedyskretniejszemi terminami, mieniąc go niewdziecznym gościem, i że Porta z jego rezydencji malkontenta, a pono przydał coś jeszcze gorszego. ZawiszaPam 304.

– Z mojéj strony tylko jednego górala Ignacego i to cale nieszkodliwie postrzelono. ZawiszaPam 106.

– Scalae albo gradusy pałacu Piłatowego z Jerozolimy, któremi był na ostatni dekret śmierci prowadzony Jezus Odkupiciel nasz; po tych wschodach które są marmuru białego, nie wolno z orężem ani szpadą iść, ani inaczéj iść, tylko na kolanach pełząc. ZawiszaPam 92.

– W siódmym roku dany jestem do akademii wileńskiéj. Professorami byli: w infimie magister Chołchowski, na drugi rok magister Malijewski; w grammatyce magister Bystrzycki, In Sintaxi magister Mossakowski, In Poesi magister Ian Żabicki, kochany i najmilszy professor mój [...]. ZawiszaPam 17.

– [...] Inflant z Biełohorodki, straciwszy kilkaset Moskwy zwłaszcza grenadyerów dobrze mundurowanych i sam prae desperatione przegranéj i sromotnéj ucieczce w tydzień umarł. ZawiszaPam 270-271.

– Nazajutrz na kolacyą rybną, we środę, wszyscy się zaprosili znowu do mnie. Wczorajsi byli wszyscy goście i więcéj ich, bo był: jp. Bronisz marszałek konfederacyjny, jp. Unruh, jp. Kotowicz starosta grodzieński z córką swoją, jp, starościanka lelowska, jp. Ankiewiczowa pisarzowa dekretowa koronna z córką swoją piękną i grzeczną, i wiele inszych. ZawiszaPam 118.

– Książę kardynał w Gdańsku multis aliis turbinibus praeocupatus, ale najbardziéj gryząc się, że nie mógł adesse Coronationi najjaśniejszego króla Stanisława, bo chciał; ale i Rzym i inne przeszkody były: wpadłszy w alteracyą wielką, umiera die 14 Octobris. ZawiszaPam 235.

– Ten Sinicki był to człowiek urodzony dobrze ale małéj fortuny [...] protegente principe Wiśniowieckiego do pieniędzy wielkich przyszedł, a przeto grzecznym został, contemnebat viliorem fortunam [...] a jako z chudego pachołka prędko panem został, tak w krótkim bardzo czasie do mizernéj wrócił się fortuny. ZawiszaPam 256.

– Z obu stron kaplicy chory fladrowanych porfirowych marmurów it. d; srebra gwałt it. d [...]. ZawiszaPam 89.

– Do Tylży do jp. hetmana przyjechałem, gdziem napaści i inuidii na się gwałt znalazł i impostur. ZawiszaPam 131.

– Drugi podjazd z p. rotmistrzem Piłsudzkim, gwałt miał zdobyczy i towarzyszów dwóch pancernych pana Ogińskiego przyprowadził: Staszkiewicza i Pacewicza. ZawiszaPam 122.

– Pobrane rzeczy jp. podkomorzemu brzeskiemu podczas owego w drodze gwałtownego napadnienia, wrócone być mają. ZawiszaPam 197.

– Miał już iść in theatrum osądzony na rozstrzelanie, ale liber pronuntiatus za ustąpieniem dobrowolném jp. Krasińskiego egzekucyi dekretu, przyjąć bernardyński habit obiecał [p. Lipert, porucznik regimentu jp. Denhofa]. ZawiszaPam 348.

– Miał już iść in theatrum osądzony na rozstrzelanie, ale liber pronuntiatus za ustąpieniem dobrowolném jp. Krasińskiego egzekucyi dekretu, przyjąć bernardyński habit obiecał [p. Lipert, porucznik regimentu jp. Denhofa]. ZawiszaPam 348.

– I my mamy sobie w instrukcyach naszych zalecone restitutionem władzy hetmańskiéj ad pristinum statum, gotowiśmy na ten czas dopomódz ichmość panom sandomierskim, których prosił, aby praescriptum ordinem sejmowania invertere nie raczyli. ZawiszaPam 402.

– Na nowe lato było u mnie dość gości, jako to: jp. podkomorzy miński z panią jejmością, jpanna stolnikówna w. księstwa lit. i insi ichmoście. ZawiszaPam 44.

– Do czego suo tempore przymówimy się, mając i my w instrukcji swojej tęż samą materią zaleconą, aby władza ichmościów panów hetmanów, juxta jura antiqua, salva repartitione, regulamine nienaruszenie zachowana była. ZawiszaPam 400.

– Tenże poseł w dzień Ś. Elżbiety, nominalia cesarzowéj jmci odprawował, bankiet solenny i kolacyą z wielkim kosztem i apparencyą dawszy [...]. ZawiszaPam 357.

– Jmć pani grafowa Denhoff, podkomorzyna litewska z domu Bylińska, po rozwodzie z mężem, ślub niedługo wzięła w dzień Trzech Królów w kaplicy królewskiéj z jp. Lubomirskim starostą bohusławskim, przez jksiędza Szembeka biskupa poznańskiego. ZawiszaPam 351-352.

– Anno 1712, Ultimis Januarii do Rohotnéj wyjechaliśmy, dla czasu następującego połogu księżny imć córki naszéj, którą Pan Bóg rozwiązał szczęśliwie w Zdzięciele, dawszy jéj syna; była przy rodzinach matka jéj a moja żona: jam był natenczas w Wilnie na trybunale skarbowym. ZawiszaPam 156.

– Ta batalia nabawiła nowych trwog na Rusi, zaraz bowiem Moskwy część i kałmuków w orszański i mścisławski kraj przyszła, tak że opuszczony Połock znowu osiadła, kontrybucye nakazywała, extorsye czyniła, na szlachtę pomsty szukała, partyzantów szwedzkich infestowała. ZawiszaPam 262.

– Gurzyński marszałek związkowy, wiele po sobie okazawszy dowodów zdrady, enormiter zrzucony, na jego miejscu installowany jp. Branicki. ZawiszaPam 308.

– Lemko Ulfowicz żyd pisarz ceł, tymże dekretem convictus, że się ważył interesować do skarbu, exakcye czynić i zdzierstwa, na szubienicę w Wilnie przy żydowskiej szkole wskazany. ZawiszaPam 297.

– Introdukowaliśmy relikwie św. Felicyana do oo. jezuitów mińskich [...]. ZawiszaPam 158.

– [...] ten rok cały przebyłem na życiu prywatném, nie intrygując do się partyi żadnéj [...]. ZawiszaPam 26.

– Zaćmienie słońca było tego roku z wiosny in Majo bardzo straszne, bo w sam dzień przed południem ćmiło się powoli słońce i zaćmiło tak, jakoby zmrok był; powoli potém ciemność odchodziła, i trwało to przez dobrą godzinę. ZawiszaPam 363.

– Od Królewca aż do Wilna urodzaj ile jarzynny, bardzo słaby, od Wilna jak inszy kraj. ZawiszaPam 161.

– Legło na placu 6,000, wzięto w niewolą 8,240, mirabili prawie Dei manu; inni uszli, ale nie tak do Saxonii nazad, jak ku Węgrom do Rakocego, tam lepszego szukając szczęścia; piechoty poddały się wszystkie, Moskwę wycięto, jazda tylko salwowała się ucieczką: nie trwała ta batalia nad godzinę. ZawiszaPam 239.

– [...] sejmik relacyjny traktatu ustanowionego i sejmu jednodniowego odprawiwszy [...] do Usnarza w sobotę wielką wyjechałem z familią całą. ZawiszaPam 166.

– Anno 1713. Na którego początkach, dane mi było od najwyższego pasterza Klemensa XI ciała całego relikwie św. Felicyana męczennika [..] wprowadzałem solennie do kościoła mińskiego Societatis Jesu ofiarowane odemnie, przy bytności jks. Brzostowskiego biskupa wileńskiego, jks. Pancerzyńskiego, biskupa jeropolitańskiego [...]. ZawiszaPam 29.

– Ciała całego relikwie ś Felicyana męczennika, dane mi w Rzymie roku jubileuszowego 1,700 od najwyższego pasterza Klemensa XI, do kościoła ww. oo. jezuitów w Mińsku ofiarowałem, którego jako wielkiego księstwa litewskiego i województwa patrona, solennie introdukował jksiądz Brzostowski biskup wileński podczas sądów trybunału kadencyi mińskiej, przy wielkiem zbiegowisku ludzi zacnych i zgromadzeniu pospólstwa, w processyi od cerkwi ś. Ducha, oo. Bazylianów unitów z cechami, bractwami, muzykami i t.d. do pomienionego kościoła. ZawiszaPam 302.

– Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.

– Po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: miseczkę N. Panny z któréj jadała, pieluszki któremi Pana Jezusa spowijała, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła; o to wszystko ocieraliśmy rozmaite paciorki i agnuszki, także wzięliśmy wody, którą miseczkę ksiądz opłukiwał. ZawiszaPam 86.

– Jazdę zbił moskiewską, któréj według relacyj pewnych języków zginęło na 800, a więcéj tysiąca porąbanych i postrzelanych; ledwo kto z nich wyżył. ZawiszaPam 271.

– Siostra moja rodzona, jp. Anna Zawiszanka Kryszpinowa, podstolina w. księstwa l., z dobrą bardzo dyspozycyą aż do skonania święte słowa mówiąc, umarła w Swisłoczy [...]. ZawiszaPam 12.

– Synek mój miły Józef wielą chorób zdjęty, i prawie nie mógłszy się impar. tak wielkim affekcyom, 27 Septembris w Wólce u jp. Juszkiewiczowéj chorążynéj wendeńskiéj umarł; zostawiwszy pozostałym rodzicom w niezabud łzy i żal nieznośny. ZawiszaPam 14.

– Po tym sejmie znalazłem rodzonego mego brata jp. Jana Zawiszę chorującego, który i umarł [...]. ZawiszaPam 18.

– Z stolicy wróciwszy za radą i włożeniem się z obu stron ichm. pp. przyjaciół, pojąłem sobie za żonę jp. Teressę Tyszkiewiczównę krajczankę w. księstwa lit. [...]. ZawiszaPam 18-19.

– Nastąpiła potém kampania żwaniecka, więc z ochoty swojéj byłem na téj kampanii nie obowiązany żadną szarżą, jeno jako woluntaryusz przy tymże swoim wuju jp. kanclerzu. ZawiszaPam 18.

– Jp. Jerzy Zawisza, także rodzony mój, powracając z kampanii żwanieckiéj Anno 1684 dnia 15 Decembris, we Lwowie, w klasztorze oo. bernardynów, aetatis suae anno 23 umarł. ZawiszaPam 12.

– Ze szkół powróciwszy, zaraz jechałem z jp. Marcyanem Ogińskim wojewodą trockim, a potém kanclerzem w. w. księstwa lit., wujem moim rodzonym, na kommisyą moskiewską w Kadzinie naznaczoną. ZawiszaPam 18.

– Urodził się syn w Tykocinie, 9na Julii; wtenczas rezydowaliśmy u jp. Branickiego, wojewody podlaskiego, dla zamieszania generalnego w Litwie. ZawiszaPam 15.

– [...] ludu 40 bitnego, junackiego siedziało pod wartą cały tydzień [...]. ZawiszaPam 48.

– Tu ordynans przyszedł od króla szwedzkiego do p. Maydla, aby się spieszył do Krakowa. Na Bychawę [...] na Bełżyce, gdzieśmy téż byli dobrze przyjęci przez p. Gałęzowskiego pisarza lubelskiego, żona junaczka i frant wielki [...]. ZawiszaPam 110.

– [...] na miasto, zakony i juryzdyki wielką summę nałożono i póty z więzienia nie wypuszczano aż tę uiścili. ZawiszaPam 213.

– [...] wzięty i nazajutrz bene dispositus, justicyowany instinctu p. Burby, pochowany w cerkwi w Więzowcu. ZawiszaPam 106.

– A tak po egzaminie uczynionym z nauk, czegom się nauczył, jako zwyczaj tameczny niesie dla każdego kadeta, gdy się od nauk i usług kadeckich uwalnia, jp. feldmarszałek Fleming uczynił mnie pod regimentem gwardyi pieszéj chorążym [...]. ZawiszaPam 373.

– Obligowano téż Albaniego kardynała kamerlinga, a drugiego wnuka papiezkiego, aby te 60,000 szkotow do kastellu odłożył, co nieboszczyk stryj jego pro necessitate publica wziął ztamtąd; co ten fideliter uczynił. ZawiszaPam 435.

– Zgorzało kawalerów i rozmaitych osób 32, między któremi Bencdorf marszałek dworu, Fluk, Fiszer, doktor, kamerpaź, cyrulik i insi. ZawiszaPam 228.

– [...] jest tam stół, cała tablica stołowa [...], z kamienia ametystowego; dwie wysokie kolumny z kamienia agatowego rznięte. ZawiszaPam 95-96.

– Bawiliśmy się przez tydzień tamże, a potém jechaliśmy do Karlsbadu, na Cieplice, do króla jmci, który zakończywszy wody karlsbadzkie, umyślił dalsze kontynuować w Teplic wody. ZawiszaPam 372.

– [...] ale nie długo tego wesela było, bo to dziecię umarło w niedziel sześć, natenczas, gdy w Saxonii gotowano się z wielkim kosztem i appareneyami na chrzciny, a tak i koszt w niwecz poszedł i uciechy w smutek się odmieniły, i karnawałowe przygotowania smutkiem się skończyły. ZawiszaPam 358.

– Karol XII król szwedzki, die 11 decembris Anni anticipative praeteriti, pod fortecą Frydrychsztadt, o godzinie północnéj, rekognoskujący na wierzchu approszów swoich nieprzyjaciela i fortecę, kartaczem w lewą stronę głowy uderzony tak, że ten postrzał przeszedł na wylot na prawą stronę pod brodę przez ramię, cessit fatis. ZawiszaPam 352.

– Szturmował interea bardzo często, a do tego zakonom i miastu naprzykrzyło się i karystyja być poczęła, musieli w medium y komplanacyą uderzyć, którym jp. hetman de proprio aerario wypłacił za dwie ćwierci, w ekonomiach rozdał konsystencye i urazy amnestyą pokrył. ZawiszaPam 187.

– Damy były te: sama jp. hetmanowa, jp. Kryszpinowa wojewodzina witebska i z córką, jp. Kopciowa stara kasztelanowa brzeska, jp. Kopciowa młoda z domu Wapowska kasztelanicowa brzeska, jp. Kotowiczowa starościna grodzieńska, jp. Lubecka stolnikowa włodzimierska z domu Kopciówna,jp. Szemiotowa stolnikowa orszańska z domu Korsakówna, jp. Głuszyńska, jp. Chrzanowska, jp. Dąbrowska z domu Podoska; wszystko to i piękne i grzeczne. ZawiszaPam 141.

– [...] byli u mnie na kolacyi: jp. Kryszpinowa wojewodzina witebska, jpp. Kryszpinowie podczaszy i strażnik litewscy, jp. Podbereska marszałkowa upitska, jp. Biegański starosta starodubowski z jejmością i jpanny kasztelankami trockiemi siostrzenicami memi, jp. Puzyna starosta upitski; wszystko familia moja. Deboszowaliśmy i pili za powodem jpana Puzyny. ZawiszaPam 139.

– Damy były te: sama jp. hetmanowa, jp. Kryszpinowa wojewodzina witebska i z córką, jp. Kopciowa stara kasztelanowa brzeska, jp. Kopciowa młoda z domu Wapowska kasztelanicowa brzeska, jp. Kotowiczowa starościna grodzieńska, jp. Lubecka stolnikowa włodzimierska z domu Kopciówna,jp. Szemiotowa stolnikowa orszańska z domu Korsakówna, jp. Głuszyńska, jp. Chrzanowska, jp. Dąbrowska z domu Podoska; wszystko to i piękne i grzeczne. ZawiszaPam 141.

– [...], widzieliśmy sam grający pozytyw, a klawisze przyprawione woda tak przebiera, jakby téż kto ręką owe przebierał. ZawiszaPam 94.

– Wyjechaliśmy na dwa dni w pole z jp. cześnikiem: splądrowaliśmy Starzynę, orczakowski bór, w górach za borem knieją, Miszkinniki, Sielanowszczyznę. ZawiszaPam 60-61.

– Jam komenderował lewém skrzydłem nad chorągwiami polskiemi, i szczęśliwie najpierwéj prawe skrzydło nieprzyjacielskie daleko mocniejsze i potężniejsze przełamałem i zdrowo wyszedłem. P. Bogu chwała. ZawiszaPam 120.

– 4to. ratione zwinienia Tatarów że na kompanią idą, i aby komput wojska nie ginął, do sejmu się odkłada. ZawiszaPam 197.

– Z Krzemienia komunikiem dniem i nocą poszedł [starosta żmudzki] do Mścibowa, przy moich wozach swoje zostawiwszy. ZawiszaPam 100.

– Po konferencyi między monarchami car imć przez Prusy pocztą przebiera się na Zmujdź pod Rygę. ZawiszaPam 275.

– Kasztelanią przemyską konferował król jmć jmp. Ponińskiemu kasztelanowi nakielskiemu, a nakielską jmpanu Gąszyńskiemu ex respectu, że już dawno fidem catholicam est amplexus. ZawiszaPam 427-428.

– Bywali ichmość panowie deputaci, a sam marszałek ustawicznie z łaski przyjaźni i braterskiéj do nas konfidencyi. ZawiszaPam 168.

– Król Stanisław in assistentia pięciu regimentów konnych szwedzkich, pod komendą Krassawa generała będących, i z jp. wojewodą kijowskim awansuje przeciw kwarcianemu wojsku ku Jarosławiu, chcąc albo przymusić do batalii partem albo do traktatu. ZawiszaPam 265.

– Po sejmie jechałem na Ruś na wypoczynek: rezydowałem w Baksztach a 7 Januarii 1719 usque ad 16 Martii, cujus diebus primis jeździłem do Wilna dla odebrania komory wileńskiéj vigore konstytucyi sejmu grodzieńskiego, i odebrawszy ją officiose, wróciłem się nazad. ZawiszaPam 171.

– Jp. wojewoda wileński kontent z przyjaźni mojéj obligował mnie in assistentiam obozowych prac. ZawiszaPam 108.

– 29 Junii, w Drui, podjazdem szczęśliwie zbiłem pięć kornetów rajtaryi i dwie chorągwie dragonii p. Ogińskiego: oficerów 27, rajtaryi i dragonii 132 przyprowadziłem hetmanowi; drudzy wycięci, prowianty moskiewskie zabrałem. ZawiszaPam 120.

– Jp. Grudziński i jp. Urbanowicz w przedniéj straży przed królem imci szwedzkim w kilku tysięcy ludzi rozmaitych od Krakowa pokazawszy się, w cichéj i skromnéj bardzo posturze, Moskwę w Wielkiéj Polsce gospodarującą i rządzącą się, grasują i wycinają pod Poznaniem i Pyzdrami, ale prędko potém od Moskwy i kwarcianych rozproszeni poszli nazad ku Bandyrowi Szlązkiem. ZawiszaPam 300.

– Jakoż w roku 1715 miesiąca Aprila 5go dnia, regiment nasz gwardyi, który był na garnizonie w Dreznie, ruszył się ztamtąd in comitatu wielu przyjaciół przeprowadzających i szedł traktem od cesarza naznaczonym na Cieplice, daléj na Wielki Karolin, które to dobra grafa Walensztejna, mil trzy od Pragi, na Łuki, dobra Zawiszy landhofmistrza czeskiego, przez niemieckie Czechy, w których największe znajdują się dobra grafa Szlika kanclerza, grafa Kollowrata, grafa Herbersztejna i grafa Kolloredego; tamże się skończyła granica czeska miasta Pilnie. ZawiszaPam 373.

– Zaczém z początkiem roku przybyłem do Warszawy, a to w legacyi od prowincyi w. księstwa lit., cum suplici expostulatione o wyprowadzenie wojsk saxońskich, i pod tém poselstwem (choć to ono mogło parere odium) witałem raz pierwszy pana; et tandem reconciliatus. ZawiszaPam 30.

– [...] przed samym pałacem palustrada, na których Vasa wielkie z rozmaitemi szczepami: pomarańcz, cytryn, limonów, rodzynek i inszych owoców, a wszystko to, gradatim idzie, to jest ogród na dole spuścisto, ganki wyżéj nad ogrodem, plac do grania wyżéj nad gankami, palustrada wyżéj nad placem, pałac nad tém wszystkiém. ZawiszaPam 93.

– Szwedów alias finów dziewięćdziesiąt z majorem von der Pahlen uderzyło na wszystek ich szyk i komenderowanego naszego ludu było koni pięćdziesiąt, gdzie i ja byłem; szyki rozerwaliśmy, wołoskie pryskały sromotnie chorągwie nawet i pancerne; rajtarya księcia Wiśniowieckiego hetmana polnego nam się oparła; noc zatém dalszego sukcessu zabroniła. ZawiszaPam 108.

– Byłem tamże u rezydującéj jp. Podbereskiéj marszałkowéj upitskiéj, obiad jadłem i napiłem się łebsko. ZawiszaPam 139.

– Potém chłopów i kozaków łojowskich zniesiono. ZawiszaPam 210.

– Téj zimy w Baksztach obławą ubiliśmy niedźwiedzi dziewięć i łosi ośm. ZawiszaPam 165.

– Interes Giebleytarum i Machum odłożono do kongresu [...] orosznickiego; jest nadzwyczaj wynalezienie (trudne) mediorum na ukontentowanie angielczyka i madryckiego dworu, interim aby ten ostatni dwór skłonniejszy był do pokoju pod Fontarabią, 20 tysięcy francuzów idzie i inne wojsko francuzkie ku granicom hiszpańskim accelerat, ad interim Regens francuzki kazał upewnić holendrów, że i flota francuzkiego państwa in parte ziemi łączy się z niemi na pogrążenie pogaństwa, aż nazbyt exorbitującego rozbijaniem okrętów chrześciańskich. ZawiszaPam 433.

– W siódmym roku dany jestem do akademii wileńskiéj. Professorami byli: w infimie magister Chołchowski, na drugi rok magister Malijewski; w grammatyce magister Bystrzycki, In Sintaxi magister Mossakowski, In Poesi magister Ian Żabicki, kochany i najmilszy professor mój [...]. ZawiszaPam 17.

– Kanclerz Gołowkin, grzeczny w swoich manierach. ZawiszaPam 388.

– Do Grodna stanąwszy, jpp. Sapiehowie za królem szwedzkim nic w Grodnie nie bawiącym się, poszli, a jam został na dni kilka i potém z królem imść polskim maszerowałem w lepszych wygodach i kompanii polskiéj więcéj mając: marsz ten zszedł nam wesoło i nie uprzykrzenie. ZawiszaPam 134.

– Ostatki zapustne odprawiliśmy: pierwszego dnia u księcia kardynała; drugiego byłem na balu, który prywatnie sprawował dla dobréj kompanii jp. Towiański podczaszy koronny u pani Ankiewiczowéj w mieście; były tam naszéj kompanii maszkary, w których i moje córki były. ZawiszaPam 113.

– Zapusty odprawowałem w Rohotnéj, na których przez wszystkie trzy dni byli: jp. chorąży miński brat mój, jksiądz Jodkowski dziekan słonimski, jp. Tołokoński, jp. Łukaszewicz, jp. Jacynicz; hulaliśmy dobrze, a najbardziéj trzeciego dnia, którego ubieraliśmy się maskując się rozmaicie, i kto jakie umiał sztuki wyprawując: między któremi był najprzedniejszy kunstmistrz p. Małkowski, lutnista i skrzypek sławny jp. Sapiehy stolnika w. księstwa lit. ZawiszaPam 107.

– Wojska litewskiego w komendzie Jana Sapiehy hetmana wielkiego radby na tę imprezę zażywał, ale hetman hetmana menażuje dla konjunktur. ZawiszaPam 263.

– 1ma Augusti ubiłem niedźwiedzia pod Szostakami, machinę bardzo wielką; 7ma Augusti pod Ładzinkami ubiłem niedźwiedzia miernego, ale zbytnie złego, który i nas płoszył i psy tłukł. ZawiszaPam 33.

– Jechałem do Usnarza, ztamtąd 25go na Wilno jechałem do Mińska, bo w Wilnie do jp. hetmana miałem potrzebę, którego końmi biegłem na sejmik przedsejmowy [...]. ZawiszaPam 39.

– Do Trewizu włoskiego mil trzy, droga między wyśmienitemi ogrodami i pałacami. ZawiszaPam 80.

– Pod Alle Tre Fontanne, miejsce cudowne i bardzo piękne, mila polska za miastem. ZawiszaPam 91.

– Do Trewizu niemieckiego arcyprzeklętéj drogi mil dwie. Do Pontewy mil 2 skałami; tu granica z Włochami: stałem pod znakiem orła polskiego z napisem: hospicium Inclytae Poloniae. ZawiszaPam 79.

– Bądź Panie duszy jego miłościw, którąś odkupił drogą krwią swoją. ZawiszaPam 395.

– Pierwéj za starych tu Rzymian była wieś i mieszkanie różnych Rzymian, zwała się: Aqua Salvia. ZawiszaPam 92.

– Zdarzyło się onemu [psu] po trzykroć i nocować przy nieźwiedziu, nie milczkiem, ale z oszczekiwaniem onego. ZawiszaPam 361.

– Tego dnia jp. hetman polny, Słuszka Józef, mimo Usnarz do Grodna pobiegł, który minął mnie z niewiadomości o byciu mojem w Usnarzu. ZawiszaPam 63.

– 9go w Dereczynie byłem mimojazdem, pierwszego wieczora hulaliśmy. ZawiszaPam 64.

– W Usnarzu u siebie byłem mimojazdem 21 Januarii, był ze mną jp. starosta bobrujski, jp. Esperyeszy, jp. Grabowski; zastaliśmy pustki: dlatego, tylko przenocowawszy, daléj ztamtąd ku Grodnowi za wojskiem poszliśmy. ZawiszaPam 125.

– Z Koffemberku do Loiu mil 3, także złéj drogi; to miasto porządne, kamienica gdziem stał bardzo piękna, łóżko tam miałem zamczyste jako szafę miniaturowaną. ZawiszaPam 78.

– Samych obrazów miniaturowych sztuk pięknych jest kilkaset i t. d. ZawiszaPam 96.

– Darował mi król imć pięknego tureckiego konia, przytém dał assekuracyą ręką własną pisaną, na pierwsze ministeryum, któreby wakowało w wielkiém księstwie lit., i póki go miéć nie będę, na pensyą trzech tysięcy talarów bitych. ZawiszaPam 144.

– Jechałem na Królewiec, gdzie kilka dni w dobréj haniebnie kompanii zabawiłem się; tamże na wschodach szwank miałem podpiwszy u jp. wojewodziny trockiéj miodeczkiem. ZawiszaPam 133.

– Do Bononii mil dwie lekkich; stałem w Bononii u człowieka poczciwego Austeria: alla posta, pod znakiem „il pelgrino”; te dwie mile bardzo pięknemi ogrodami wysadzone, drzewa przy drogach rozmaitą misternością z bukszpanu wyrabiane. ZawiszaPam 85.

– Anno 1707 die 12 Januarii, częstowałem solennie wszystkich oficerów szwedzkich, ale nieszczęśliwy miałem przypadek, bom na miejscu stojąc i szybko się na nodze okręciwszy, nogę w samém kolanie wywinąłem i w wielkim bolu kilka niedziel leżałem; doktorowie i cyrulicy koło zdrowia chodzili, ale naostatek mistrzowa wileńska. ZawiszaPam 130.

– Item mizeria domku ubogiego, który dłubią i biorą sobie ludzie na relikwie, przecie go nie ubywa. ZawiszaPam 87.

– Z Krakowa incognito et nemine sciente wyjechał w noc młodziankową król do Drezna. ZawiszaPam 225.

– Cała prawie Polska sprzysięgła się circa libertatem ac leges patrias tuendas przeciw potencyi saskiéj, którą podjazdami polacy urywają, a wojska saskie mocnią się i gromadzą nad Pilicą rzeką. ZawiszaPam 308.

– U ich. pp. Sapiehów byłem in eodem statu niełaski, ale mi krzywdy czynić nie mogli, bo już mnie protekcya króla trzymała mocno. ZawiszaPam 25.

– Raz na jp. Ogińskiego starosty żmudzkiego z którym był generał Inflant z pułkiem jednym jazdy; spędzeni z kwater, tojest Ogiński z Laehowców, straciwszy taborów siła; Inflant z Biełohorodki, straciwszy kilkaset Moskwy zwłaszcza grenadyerów dobrze mundurowanych i sam z prae desperatione przegranéj i sromotnéj ucieczce w tydzień umarł. ZawiszaPam 270.

– O co jednak nie tylko in clero fremitus, ale i ad extrema ventum, bo kościoły pozamykano wszędzie per totam Dioecesim i monitorye wyszły do jp. wojewody wileńskiego, jp. hetmana wielkiego wiel. księstwa lit., jp. Jerzego Sapiehy starosty wilkowskiego pod którego komendy wartą siedział ksiądz Białozor, ut in spacio trium septimanarum restituatur władzy duchownéj, która ad quodlibet forum competens obligowała się stawić reum. ZawiszaPam 266.

– Jp. Grużewska darowała żonie piękny złoty zegarek, mopsika i pieska maluśkiego. ZawiszaPam 128.

– Miasto w sobie nic niema obronnego: mury stare, domy drewniane, cytadella Leopold nieco zdaje się być ufortyfikowana. ZawiszaPam 374.

– Item 24[e]go pod Dryczynem drugiego ubiliśmy: tamże dobry brytan moręgi, Tatar, przy nim poległ. ZawiszaPam 49.

– Anno 1697, 23 Januarii, pod Charewiczami obławą niedźwiedzia ubiliśmy: [...] pod Dryczynem drugiego ubiliśmy: tąmże dobry brytan moręgi, Tatar, przy nim poległ. ZawiszaPam 49.

– Na batalii pod Kryczborkiem przeciw Moskwie i Litwie byłem. ZawiszaPam 27.

– Tandem 3 Aprilis, zebrawszy się na siły, bo miał saxonów 4000, związkowych chorągwi acz bardzo kusych 70, konfederackich kilkanaście, na tę stronę zbudowanym przez Wisłę mostem przeprawił się pod Piotrowinem, mając chęć attakować Rynszeldta, który o milę stojąc gdy podemknął się dla dania królowi batalii, obaczywszy król następujące wojsko szwedzkie in fugam se dedit; najpierwéj polskie chorągwie uciekły, potém Augustus bojąc się angustiam z sasami umknął. ZawiszaPam 228.

– 19go Julii nad samym zachodem słońca, wojsko cesarskie w liczbie 60,000 stanęło pod wsią Futakiem z tamtéj strony Peterwaradynu, gdzie wraz przy parolu injunctum było pod gardłem, aby żaden żołnierz nie ważył się kurzyć w nocy tytoniu, i byli gotowi wszyscy do dalszego wymarszu, a wzajem ordynował wraz książę Eugeniusz do generała mostowniczego, aby nocą, jako to z wodą płynąc, pospieszało statkami, na których były gotowe do mostu beczki, pod utratą gardła i honoru jego, jeśliby nocą nie pospieszył i w nocy na temże miejscu nie miałby stanąć most do miasta Peterwaradynu dla kommunikacyi i dla przejścia na tamtą stronę wojska. ZawiszaPam 377.

– Przy expiracyi czterech niedziel znowu prolongowano w izbie poselskiéj cum consensu privato króla do tygodnia i znowu do drugiego; tandem gdy elapsum tempus było niedziel sześciu, bez żadnych konstytucyj, na górę poszła izba, ale nie łączyć się tylko prosić, aby jeszcze frysztu dał jego królewska mość do pisania konstytucyi, a zatém do regressu do izby poselskiej. ZawiszaPam 354.

– Arsenał albo cekauz, ma dział niezliczoną moc różnych: są jedne co za polską milę niosą, drugie co w jednéj sztuce po kilka dziur do wystrzałów kul mają, są moździerze wielkie i małe, jest ze skóry misternéj roboty działko polowe; rynsztunki téż bardzo piękne i porządne: jedne używane, drugie do użycia, trzecie do apparencyi; staroświecczyzny, kirysów nabijanych złotem, blachy, muszkiety, flinty, koncerze z fordymentami i t. d. ZawiszaPam 152.

– Bywali u mnie z Onikszt szwedzi na jeziorze. Jednego dnia na kępie jeziora, blisko bardzo toni, upatrzyłem zająca i onego z muszkietu ubiłem. ZawiszaPam 130.

– Po bokach dwie fontanny z obmurowanemi nizko także sadzawkami: w jednéj Satyr z myśliwczą trąbą, za otworzeniem fontanny, trąbi in forma na psy; w drugiéj Satyr, mający organki głosów flautowych. ZawiszaPam 94.

– Ztamtąd [od Połonki] koło p. Buchozieckiego aż do Żuchowic, gdzie sedem polowych uciech i obozu myśliwczego założyłem, polując po tamtéj stronie ku Mirowi koło p. Rymszy ku Iskołdzi. ZawiszaPam 154.

– U jp. Naruszewicza starosty uszpolskiego, myśliwych wszystkich wodza, byłem 9 Decembris przeprowadzając żonę moją do Wilna jadącą na jubileusz. ZawiszaPam 103.

– Na nezabud od pana wziąłem przy pożegnaniu tabakierę szczerozłotą szacunku 120 czerwonych złotych, jp. wojewoda trocki wziął angielskiego konia, insi nic. ZawiszaPam 171.

– Pierwszy podjazd mój z p. Micutą rotmistrzem ordynowany, zniósł dwie chorągwie w Pozwolu pancerne; towarzystwa gwałt nabito, i koni i zdobyczy nabrano, czterech pancernych wzięto i przyprowadzono: Legieckiego, Białozora, Okuszkę, Budrewicza. ZawiszaPam 122.

– Zabito mi trzech szwedów, polaka towarzysza z pod chorągwi p. Piłsudzkiego i dwóch polaków postrzelono, z tamtéj strony nabitych siła leżało. ZawiszaPam 130.

– Ta, jako dobrze na świecie Bogu służyła na modlitwach, postach, mortyfikacyach, jałmużnach, kościołom nadaniach, ubogich ustawiczném wspomożeniu, momenta wieku swego pędząc: tak szczęśliwie skonała, przez kilka niedziel codzień na śmierć gotową będąc. ZawiszaPam 11.

– Wojsko się umykało, szwed go nie mógł w persequi nadążyć dla zgłodzonego kraju. ZawiszaPam 213.

– Po świętach i po Nowym Roku zaraz do Czeczerska na Mohilew jechałem, tamem futer dość nakupował i tanie; stanąłem w Czeczersku 6 Januarii 1698. ZawiszaPam 54.

– Spotkały się wojska z sobą i ucierały formalnie, z obu stron ognia do siebie dając, tymczasem koronne i litewskie wojska nastąpiły, za ujrzeniem których, zaraz i Moskwa i Litwa republikańska uchodziła z wielką swoją klęską aż do Wilna. ZawiszaPam 240.

– Tandem gdy już nobilitas uprzykrzyła sobie incommoda zimy, okrzyknąwszy pryncypałów, aby albo się zgodzili, albo nastąpili batalią na wojsko w. księstwa litewskiego. ZawiszaPam 201.

– Polowałem często, a zwłaszcza na niedźwiedzie wyjeżdżałem, ale bez szczęścia [...]. Zające zaś i liszki do nasycenia szczwaliśmy. ZawiszaPam 102-103.

– 27 Novembris Experyment miałem w Dukorze z tatarską, rotmistrzowstwa p. Trojanowskiego chorągwią, w dobrach tych exorbitującą: nabrałem ich dosyć i natłukłem: konie, wozy i czeladź pobrano; jednego tamże zabito pocztowego. ZawiszaPam 44.

– Die 15 Aprilis ksiądz biskup wileński publice w zamku kościele katedralnym, in praesentia w Wilnie naonaczas będącego jpana hetmana wyklął, klątwą generalną bardzo uszczypliwą i srogą, której nie lza słuchać było, i wszystkich adherentów konsyliarzów wyjąwszy generaliter wojsko w. ks. lit. ZawiszaPam 179.

– Powróciłem 18 Augusti, bardzo niebezpiecznie, bo między niechętnemi jadąc wojskami w. księstwa lit., przecie zdrowo. ZawiszaPam 114.

– Książę Karol Radziwiłł podkanclerzy w. księstwa lit. extra omnem słuszności apparentiam te dobra pozajeżdżał; Słucka excessów chcąc dobyć, siła dewastował niesłychanych porobił: wsi violenter, szlachtę, sług księżnéj nieboszczki porabował, po drogach rozboje ustanowrone były; wielu umęczono i ubiczowano usque ad mortem: wstyd i pisać. ZawiszaPam 183.

– W Rydze dwa dni i dwie noce zabawiwszy się, do Zydejkan pro die 21 wróciliśmy, a jam do Rohotnéj die 26 wyjechał, i stanąłem w Rohotnéj 1 Februarii po ośmioletniem niebyciu. ZawiszaPam 141.

– Niech za wszystko Bóg będzie pochwalony, i że na nas turbacye dopuścił. [...] W których jeśli Mu się podoba i daléj nas trzymać, niech się dosyć dzieje świętej Jego woli [...]. ZawiszaPam 30.

– Nie dziwować się, żeby te inkonweniencje były od nieprzyjaciela, ale się bardziéj dziwię, że ojczyzna ginie nie od nieprzyjaciela, owszem od pana swego: nie tak żal, gdyby mi majętność moją cudzy niechętny, jak gdyby mi to uczynił, choć z pretensyi jakich, brat, albo siostrzeniec, albo krewny. ZawiszaPam 422.

– W tym roku trudności nieco miałem i kłopotów w Królewcu za różne dawne i nie własne długi, alem one z łaski Bożéj sam bytnością swoją uspokoił. ZawiszaPam 30.

– Król August tą przeprawą przerażony, z Warszawy idzie na rezydencyą do Krakowa, do którego confluunt i niedobitkowie i kozacy i inne wojska głodzące tylko kraj, a zawsze przegrawające. ZawiszaPam 239.

– W pracach ustawicznych dziennych i nocnych, sześć niedziel sejmu wysiedziałem, rzadko gdzie na bankietach i assamblach bywając. ZawiszaPam 170.

– Urodziła się córka księztwu ichm., Tekla, Anno 1718, ale że nie donoszony był płód dwoma miesiącami, przeto żyła tylko w osobliwéj Opatrzności niedziel trzy. ZawiszaPam 16.

– 6 Januarii Anno 1702, w dzień Trzech Królów Kaczanowski wprzódy przysławszy przyjaciół do mnie z przeprosinami i traktatem, tandem na ubezpieczonych nas summo mane na niegotowych i jeszcze na śpiących violenter najechał. ZawiszaPam 105.

– Lubo najjaśniejszy książę i pan, pan Fryderyk August król i elektor saski w XXII artykule tego traktatu przyobiecał, tam mianowane gwarancye in spatio pół roku otrzymać i wygotować, jednakże jeśliby dla jakich przyczyn trafiło się, iż tę albo owę z onych nie możno będzie otrzymać, albo onych otrzymanie nad naznaczony czas musi się przewlec, tedy umówiono, że ten traktat jednakże przy swojéj mocy i ważności ma zostawać, i z téj przyczyny nie ma być rozumiano, że przez to cokolwiek jego ważności i mocy ujęło się. ZawiszaPam 252.

– Car moskiewski w Mińsku, kozacy z Mazepą w Słucku, Nieświeżu, Brześciu zbierają się, ale coś niesporo. ZawiszaPam 240.

– W Grodnie na ustawicznych konwersacyach tydzień wymieszkawszy i króla z nieukontentowaniem pożegnawszy, odjechałem. ZawiszaPam 64.

– Tandem widząc tak ciężką klęskę król imć szwedzki, uszedł sam do Lewenhaupta przy piechotach i taborach będącego, a czując się być niezdolnym do wytrzymania potencyi moskiewskiéj, ile gdy kawaleryą stracił i nie miał nad 10,000 piechot; Moskwy zaś 70,000 piechot było i kawaleryi 30,000, tedy Lewenhauptowi zleciwszy aby uchodził ku Dnieprowi, i jeśli wojsko moskiewskie nacierać będzie, aby nie azardując swego wojska poddał się i kapitulował, sam z Mazepą uszedł do Bandyru fortecy tureckiéj stipatus małą kupką ludzi, a książę Mężyków we 30,000 poszedłszy za Lewenhauptem nagnał go nad Dnieprem i onemu Lewenhauptowi z regimentami poddał się przez kapitulacyą. ZawiszaPam 272.

– 1 Augusti na Łobzów wprowadziliśmy króla imci, gdzie ustawiczna jego była zabawa ze strzelbą i z łukiem: ucinał z pistoletu nitki przewieszone, kule w kulę pędził z prawéj i z lewéj ręki strzelając, i na wspak pistolety obracając w cel uderzał; z muszkietu od gęby bez przykładu, ubijał na tysiąc kroków i t. d. ZawiszaPam 52.

– Z Berdyczowa wyjechaliśmy 30 Junii, drogę odmieniłem z Ostroga na Ołykę, na Kołki, na Janów, na Chomsk Pińszczyzną do Rohotnéj; ale niepodobna gorszéj drogi dla błot, rzek, mostów i dla traktu niepożywnego i w stancye niewygodnego noclegowe. ZawiszaPam 170.

– Z tego poparcia nie mogąc Confirmare nominacyi przeszłéj na pomienionego francuza, na żadnego zgodzić się nie zdali. ZawiszaPam 190.

– Krzysztof Stanisław Zawisza, téj księgi i notacyi autor i pisarz, ostatni i najmłodszy syn Andrzeja, pisarza w. w. księstwa l. nie kładzie w komput żadnych zalet albo zasług osoby swojej. ZawiszaPam 8.

– Z wielkiego księstwa litewskiego: jp. Ogiński wojewoda trocki, jp. Nowosielski kasztelan nowogródzki, jp. Sapieha stolnik litewski, ja Krzysztof Zawisza starosta miński, jp. Scypion starosta lidzki, jp. Kamiński sędzia ziemski oszmiański, jp. Kotowicz łowczy wiel. księstwa litewskiego. ZawiszaPam 312.

– Karety jego były cztery, bardzo wyśmienite i wielkie, tak dalece, że w bramie Nowomiejskiéj, (bo wjeżdżał z Marymontu), musiano bruk wyjmować, zniżając ziemię, żeby się karety w bramie pomieściły. ZawiszaPam 357.

– Z Usnarza żona moja 19 Junii do Królewca jechała; po drodze wstąpiliśmy do Siderki, gdzieśmy traktowani byli bardzo pańsko u jp. Chaleckiego starosty nowosielskiego. ZawiszaPam 42.

– Ciała całego relikwie ś Felicyana męczennika, dane mi w Rzymie roku jubileuszowego 1,700 od najwyższego pasterza Klemensa XI, do kościoła ww. oo. jezuitów w Mińsku ofiarowałem, którego jako wielkiego księstwa litewskiego i województwa patrona, solennie introdukował jksiądz Brzostowski biskup wileński podczas sądów trybunału kadencyi mińskiej, przy wielkiem zbiegowisku ludzi zacnych i zgromadzeniu pospólstwa, w processyi od cerkwi ś. Ducha, oo. Bazylianów unitów z cechami, bractwami, muzykami i t.d. do pomienionego kościoła. ZawiszaPam 302.

– Kościół św. Grzegorza, nie wielki, gdzie największe zaduszne nabożeństwo. Nie masz tam ullam raritatem, oprócz miejsca, bo tam mieszkał: jest miejsce gdzie sypiał, stół na którym jadał, u którego często obiadowali anieli z nim, gdzie siadał ad Consilium i t. d. ZawiszaPam 90.

– W Wilnie gdy wojsko szwedzkie na Snipiszkach stało, od wojska litewskiego prima die Resurectionis Christi Domini, w obiadową godzinę modo stratagemmatico, podjazd trzech tysięcy pod komendą jp. Pocieja strażnika w. księstwa lit. wpadł w miasto, warty szwedzkie wyciął i siła po ulicach i kamienicach będących szwedów. ZawiszaPam 212.

– Trumnę obito aksamitem karmazynowym, z bogatemi galonami we szkłach wszystką nieśli in Pharetro, zakonów wszystkich mińskich przełożeni. ZawiszaPam 303.

– Król szwedzki non persequitur, jeno ławą idzie krajem słonimskim i nowogrodzkim; w Lachowiczach pułkownik Kreyc obiegł kozaków, w Zabierzu także szwedzi obiegli kozaków i Litwę. ZawiszaPam 241.

– Miejsce śliczne w innéj alio, które całą Wenecyę a fronte zasłania od impetycyi morza: jest wyspa tak długa jako całéj jest długości Wenecya, ta wyspa od spodu do wierzchu i nad ziemią jeszcze jako szanc cegłą obmurowana i umocniona, że największy impet fali nie zaleci, tylko się obija o tę wyspę oszancowaną i pryska wodę na wyspę. ZawiszaPam 83.

– Miasto w sobie nic niema obronnego: mury stare, domy drewniane, cytadella Leopold nieco zdaje się być ufortyfikowana. ZawiszaPam 374.

– Po popisie prędko jechałem do Białegostoku do jp. wojewody podlaskiego, z jp. Józefem Sapiehą generał-majorem w. ks. lit., tamże przyjechał jp. wojewoda wileński i jp. hetman wielki Sapiehowie; dwa dni hulaliśmy przy dobréj gospodarskiéj ochocie i specyalném winie. ZawiszaPam 137.

– Za wszystkiemi wojskami ruszyliśmy się z Wilna 5 Decembris; przy wyjściu napadła dywizya Wiśniowieckiego księcia, pod komendą p. Kryszpina starosty płungiańskiego, na Wilno i na odwód, który ja trzymałem: we stu koni szwedów i z kilkądziesiąt ochotnika polskiego, wprzódy nas wsparto, potém przez całe miasto i przez rynek pędziłem ich aż za przedmieście bramy Ostrej. ZawiszaPam 129.

– Tandem z wielkiéj burzy mały deszcz; pernoctata siła przemogła, bo gdy na dniu trzecim post captivitatem stawiony został personaliter do oczywistéj rozprawy, dekret favorabilius padł, po którym nakazano płacić szkody praetendis conditionaliter, że miał jp. Ogiński przysiądz corporaliter, jak jego własne a nieprotekcyjne towary były; post juramentum miało nastąpić wynagrodzenie. ZawiszaPam 298-299.

– w któréj kaplicy malowany jest po wszystkich ścianach Universale extremum Judicium, na odgłos trąb ciał powstających na sąd Boży; cudowna sztuka jakiéj równa być nie może: jedne ciała wstały, drugie wstają, trzecie wstać gotują się i niby przez gwałt dobywają się [...]. ZawiszaPam 89.

– Niedługo bawiąc jp. Szmigielski dość dobrze gościł, na odwód wojska kwarcianego napadłszy, wozów kilkaset zabrawszy, chorągiew huzarską jp. Branickiego wojewody podlaskiego i piechotę węgierską jp. Rzewuskiego hetmana polnego koronnego zagarnąwszy. ZawiszaPam 265.

– Albowiem kilka chorągwi tylko jmci pod Brześciem będące skupił nie porozumiawszy się z inszemi na Rusi i Żmudzi stojącemi. A lubo i te na taką okazyę z chęcią się gotowały. ZawiszaPam 187.

– Inkurtowiny sprawowałem pierwszego dnia Zielonych Świątek, złączone z Petrusinami, bo w oktawę św. Petronelli przypadły Świątki. ZawiszaPam 169.

– [...] zastałem bowiem zdrowych z najjaśniejszym królem szwedzkim rad, prześwietnéj Porty Ottomańskiéj mutuam communicationem, która przezornością swoją zważywszy stan rzeczypospolitéj gorejący, fatalnym ostatniego zniszczenia i sąsiedzkim państwom strasznym płomieniem, wypowiedziała wojnę tym wszystkim, którzy władzy najjaśniejszego króla imci Stanisława pana mego miłościwego liberis suffragiis na tronie polskim osadzonego, prawdziwą miłość ku ojczyznie z niejże saméj wziętą niosącego, w niewymowne cnoty, dobroci pretie ozdobionego, przeciwić się, królestwo zaś polskie, nowszemi coraz oppressyami in casus deflendos przywodzić ważą się. ZawiszaPam 290-291.

– Primis diebus octobris książę kurfistrz brandeburski, wojsko 10,000 pod Elbląg ordynował i aby się zdali posłał. ZawiszaPam 199.

– Byłem do Litwy od króla ordynowany z prywatną negocyacyą mitigando kłótnie litewskie; inter Proceres byłem pod Kamionką, przy zwijaniu wojska pro Consiliario. ZawiszaPam 25.

– Hetman [...] będąc w tak dobrej posturze nie dba o suspicyę dworu i imposturę menażowania hetmanów koronnych, i owszem żartuje ac fremit na praecocia consilia i tak niebezpieczne awansowanie. ZawiszaPam 266.

– Tego roku kłóciłem się z Kaczanowskim, który nie dał spokojnie wysiedzieć się, opiekuna mając nad sobą p. Ogińskiego starostę żmujdzkiego, którego potencyą najeżdżał i wojował mię póty, aż się musiałem postarać o życiu jego. ZawiszaPam 26.

– Z pod lekkich chorągwi towarzystwo i pachołcy, parkan tymczasem wycinali. ZawiszaPam 313.

– Jako z chudego pachołka prędko panem został, tak w krótkim bardzo czasie do mizernej wrócił się fortuny. ZawiszaPam 256.

– Pod Tryszkami 2 Julii napadł na obóz mój polski p. Ważyński ze dwunastu chorągwi insperate o zmroku: w koniach szkodę wielką uczynił i nachwytawszy uszedł nie bawiąc kilka pacierzy. ZawiszaPam 127.

– Po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: miseczkę N. Panny z któréj jadała, pieluszki któremi Pana Jezusa spowijała, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła; o to wszystko ocieraliśmy rozmaite paciorki i agnuszki, także wzięliśmy wody, którą miseczkę ksiądz opłukiwał. ZawiszaPam 86.

– Nie tylko domowemu bydłu szkodziło robactwo to, ale leśnemu zwierzu; zkąd bardzo często znajdoano po lasach łosie zwłaszcza zdechłe. [...] I gdzieindziej znajdowano padlinę zwierza. ZawiszaPam 361.

– Po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: miseczkę N. Panny z któréj jadała, pieluszki któremi Pana Jezusa spowijała, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła; o to wszystko ocieraliśmy rozmaite paciorki i agnuszki, także wzięliśmy wody, którą miseczkę ksiądz opłukiwał. ZawiszaPam 86.

– Woysko w. księstwa lit. zwinęli husarzów, pancernych, tatarów, rajtaryą. ZawiszaPam 202.

– Drugi podjazd z p. rotmistrzem Piłsudzkim, gwałt miał zdobyczy i towarzyszów dwóch pancernych pana Oginskiego przyprowadził: Staszkiewicza i Pocewicza. ZawiszaPam 122.

– 26-go było u mnie z Kodni grzeczne towarzystwo pancernej chorągwi jp. Morsztyna [...], z którem towarzystwem podpiłem. ZawiszaPam 75.

– Kałamarzyk w tejże szafie z piórem stoi, malowany jakby prawdziwy: karty z napisami nad szafami jakby papierowe it. d. ZawiszaPam 82.

– Samem się został i tam kilka przebywszy paroxyzmów, a do siebie przyszedłszy, do Usnarza wyjechałem: tamem się jejmości w kilka dni doczekał. ZawiszaPam 41.

– Kraj się gubi, bo partyi gwałt, a każda drze. ZawiszaPam 260.

– Ten rok cały przebyłem na życiu prywatném, nie intrygując do się partyi żadnéj. ZawiszaPam 26.

– Całą Żmudź przeszliśmy, nigdzie od nieprzyjaznych wojsk nie zagabnieni, których partye wkoło naszego marszu były, ale natrzéc nie śmiały; nasze zaś podjazdy po kilka razy dobrze gościły. ZawiszaPam 119.

– Piw, gorzałek, chleba mieć szwedzi nie mogli, a przytém tak ich kałmucy ustawicznie infestowali, że wychylić się nie było jak, chyba w wielkim podjeździe i partyi, dla tego trudno i o prowiant było. ZawiszaPam 261.

– Całą Żmudź przeszliśmy, nigdzie od nieprzyjaznych wojsk nie zagabnieni, których partye wkoło naszego marszu były, ale natrzeć nie śmiały; nasze zaś podjazdy po kilka razy dobrze gościły. ZawiszaPam 119.

– Przejeżdżaliśmy się często mierzkając w Berdyczowie, to do Białopola, to do pasiek i polowaniem bawiąc się. ZawiszaPam 167.

– Tegoż roku trwała dissensia między hetmanem i wojskiem, a między biskupem i duchowieństwem, paszkwilując się. ZawiszaPam 178.

– Mieszkałem w Wenecyi zupełnie niedziel pięć, tandem die 8va Septembris [...] wyjechałem peotą do Padwy na noc. ZawiszaPam 83.

– Anno 1717. Na Ruś zimą jechałem, zmieszkawszy tam niedziel siedm i ubiwszy obławą niedźwiedzi pięciu, sejmik relacyjny traktatu ustanowionego i sejmu jednodniowego odprawiwszy, dyspozycyą chorągwi petyhorskiéj w gospodarstwie jp. Stanisława de Raesa starosty celskiego uczyniwszy i na stanowisko w powiat upitski wyprawiwszy, do Usnarza w sobotę wielką wyjechałem z familią całą. ZawiszaPam 166.

– Tamże sceny różne wyprawowano, między któemi najlepiéj moję udał p. Bury, pokojowy jp. strażnika, ubrany po białogłowsku, mający na sobie osobę damy lubieżnéj; [...]. ZawiszaPam 39-40.

– Przyjechałem do Czeczerska 22 Novembris; tu dwie niedziele bawiłem sie, zabawa moja była jako to in loco solitudinis, częścią nad księgą częścią z ichm. pany sąsiady, częścią na cietrzewie przy bałwanach wyjeżdżając, którego ptastwa jako zbytnie siła było, tak nie małom onego pobił i nastrzelał. ZawiszaPam 35.

– Suki gończe trzy, Płaksa, Bomba i Lutnia w Słobodzie 6 Februarii stanowione; 17 i 18go łowy odprawowałem: na dniu pierwszym świnie pobito haniebnie wielkie, nazajutrz niedźwiedź, machina niezwyczajna, przez obławę uciekł. ZawiszaPam 56.

– Bydła z folwarków i chłopskie z włości zabrane, zboża folwarkowe pozabierane,stawy pospuszczane, zwierz w zwierzyńcu pobity, w pałacu téż i w pokojach wszędzie abominatio desolationis; wsi niektóre popalone przez szwedów, Różanka p. Pocieja spalona. ZawiszaPam 109-110.

– Szerzyło się z czasem to powietrze, dla tegosmy wyjechali z Berdyczowa 15 Augusti; w drodze nam córki pochorowały i insi ludzie służący to na febry to na zepsowanie żołądkow to na krzyżow bole itd. ZawiszaPam 172.

– Niech za wszystko Bóg będzie pochwalony, i że na nas turbacye dopuścił. [...] W których jeśli Mu się podoba i daléj nas trzymać, niech się dosyć dzieje świętej Jego woli [...]. ZawiszaPam 30.

– Tandem 3 Aprilis, zebrawszy się na siły, bo miał saxonów 4000, związkowych chorągwi acz bardzo kusych 70, konfederackich kilkanaście, na tę stronę zbudowanym przez Wisłę mostem przeprawił się pod Piotrowinem, mając chęć attakować Rynszeldta, który o milę stojąc gdy podemknął się dla dania królowi batalii, obaczywszy król następujące wojsko szwedzkie in fugam se dedit; najpierwéj polskie chorągwie uciekły, potém Augustus bojąc się angustiam z sasami umknął. ZawiszaPam 228.

– Wyszedłem wespół z pułkownikiem Clodtem na Żmudź, podjazdami częstośmy Moskwę bili. ZawiszaPam 122.

– Podjazdy odprawowałem zawsze szczęśliwie, jako to: pod Tykocinem, pod Olitą, w Olkinnikach, koło Wilna, vide infra. ZawiszaPam 27.

– Tam poznaliśmy się z oficerami wojsk moskiewskich przechodzących, jako to: z księciem imć Golicynem podpułkownikiem pułku preobrażeńskiego, którego pułku sam car pułkownikiem, książę to grzeczne dosyć i ludzkie; i z różnemi ichmościami, jako to, z księciem Wołkońskim, Wasylem Iwanowiczem Czeodajewym zdawna pobratymem moim, z Buturlinem i inszemi. ZawiszaPam 153.

– Występowaliśmy potém do jpana Wolskiego podsędkowicza, gdzieśmyu dość dam znaleźli. ZawiszaPam 151.

– Wyjechałem z Rzymu, i ze mną jp. Róża Ogińska podskarbianka w. w. ks. lit. od dworu królowéj 20 Februarii, wyjechało przy jpannie podskarbiance dam kilka królowéj, także kilku paziów, jpp. Zamojscy wyprowadzili nas za mil 4, darował mi ordynat kolaskę gdańską krytą do drogi. ZawiszaPam 98.

– Andrzéj Zawisza, za króla Stefana Batorego zostawszy wojewodą mińskim; z województwa, za króla imci Zygmunta Trzeciego in Anno 1590, zstąpił na podskarbiostwo w. w. księstwa lit., jako o nim konstytucya Anno 1601 wzmiankę czyni. ZawiszaPam 5.

– ... tę klęskę pamięci podać dlatego się godzi, że mi zdechł najukochańszy ogar [...], który przez lat cztery, przy śmierci siedmiudziesięciu niedźwiedzi i trzech był, nie znając nigdy tego, aby puszczony na trop, albo dołowić go nie miał, albo odstąpić, lubo się zdarzały i południa i upały słoneczne i po hałych borach, częścią po pogorzelinach wyprawowania się, nigdy nie uprzykrzone, na mil trzy i dalej. ZawiszaPam 361.

– Eadem die przyjechał do mnie z Mińska jks. Juriewicz kanonik wileński, z którym pohulaliśmy. ZawiszaPam 49.

– Jeździłem do Choroszowczyc dla ubicia niedźwiedzi; nocowałem tam nocy trzy; niedźwiedzi moc wielka była, zboża w niwecz pojedli, ale tak nasz wyjazd był nieszczęśliwy, żeśmy żadnego nie ubili: szturmy, deszcze, wiatry, zbyteczną były przeszkodą. ZawiszaPam 38.

– ...w Warszawie czas strawiłem, doznawszy, że w dzień Nowego Roku kto z domu wyjeżdża, tak jako ja uczyniłem, cały rok w drogach bywa i pojezduszkach. ZawiszaPam 31.

– Ip. pisarz ziemski miński [...], jpp Bykowscy [...] byli u mnie przez tydzień ze psy zwierzynnemi takze jp.de Räu porucznik moj; mieliśmy pokurcików i psów zwierzynnych 59. ZawiszaPam 173.

– 12[go] byłem na polowaniu pod Mołczadzią, Żeleźnicą, Horodyszczem, zażywszy polowéj uciechy. ZawiszaPam 39.

– Pod Alle Tre Fontanne, miejsce cudowne i bardzo piękne, mila polska za miastem. ZawiszaPam 91.

– Król szwedzki w sandomierskiém województwie bawi się całą ćwierć roku, pomaluśku ku Warszawie pomykając się. ZawiszaPam 217.

– Tamże jest miejsce, kędy św. Paweł pomodlił się trochę, prowadzony na ścięcie i widział św. Piotra duszę świętą idącą do nieba. ZawiszaPam 91.

– W obozie pod Rudawą stanąłem 15 Julii; w kilka dni po mojém przybyciu był popis generalny wojska, które ja na miejscu jp. pisarza polnego popisywałem za wolą jp. hetmana. Po popisie prędko jechałem do Białegostoku do jp. wojewody podlaskiego [...]. ZawiszaPam 137.

– Król szwedzki awansuje wciąż za niemi. Wojsko litewskie popisywało się generalnie pod Rudawą, po popisie poszło pod Brześć; w dobrą rezę wzięto i dobrą dyscyplinę: stanęło linią od Mozyra ku Pińskowi i Brześciowi z jednej, ku Nurze nad Bugiem z drugiej strony rozłożono. ZawiszaPam 261.

– Jeszczem słabą znalazł żonę moją, ale poprawiającą się na zdrowiu: daj Panie Jezu jéj jako najlepsze. ZawiszaPam 46.

– ...tamem 27 Decembris wyjechał z Rzymu dla powietrza, bo tu naprzód miejsca tego qualitas, że jest zdrowe, i ludzie którym wcale nie służy, na kilka niedziel wyjeżdżają do Freskat dla poprawienia zdrowia. ZawiszaPam 92.

– 19-go poprzysiężona ta konfederacya od prymasa począwszy, usque ad ultimum. ZawiszaPam 227.

– 3 Novembris żonę swoją do Królewca po pilnych potrzebach wyprawiwszy, sam jechałem na kwaterę wojnucką, dla porachowania się z włością o hybernę, którąm miał od jp. hetmana na moją kuchnię naznaczoną; był ze mną Feliś, syn mój. ZawiszaPam 140.

– 30go ubiłem niedźwiedzia pod Bialą, osaczonego na pierwszéj poroszce. ZawiszaPam 47.

– Z tym seraskier przyszedłszy fermanem, gdy wolą Porty opowiedział, a niby niedyskretniejszemi terminami, mieniąc go niewdziecznym gościem, i że Porta z jego rezydencji malkontenta, a pono przydał coś jeszcze gorszego. ZawiszaPam 304.

– Ugoda nie doszła, bo legat francuzki do pośrednictwa intrygował się; jp. hetman simpliciter nie pozwolił; ZawiszaPam 182.

– Zawisza Andrzéj, syn Krzysztofa marszałka, wprzódy starosta miński, potém pisarz w. w. księstwa l., senatoryami konferowanemi respuens, vir consilii, delicium populi, w wielkich kompaniach najbardziéj akceptowany i dla zabaw chwytany, człowiek uczony... ZawiszaPam 7.

– Do Mińska jadącego znosił mię koń w sankach, i wywróciwszy w impecie, potłukł mię bardzo, żem długo kawęczyć musiał. ZawiszaPam 158.

– W tym roku miałem szwank, znosił mię bowiem koń w sankach jadącego, do Mińska, o pół mile od Trościeńca, potłukł mnie wywróconego, żem dużo i długo kawęczał. ZawiszaPam 30.

– Do Mińska jadącego znosił mię koń w sankach, i wywróciwszy w impecie, potłukł mię bardzo, żem długo kawęczyć musiał. Introdukowaliśmy relikwie św. Felicyana do oo. jezuitów mińskich, któréj introdukcyi opisanie vide sub titulo "Orbis Pol. actorum." Wyjechaliśmy z Bakszt do Rohotnéj 10 Februarii, jam w tém potłuczeniu jechał w słabości zdrowia; stanęliśmy w Rohotnéj 22 Februarii. ZawiszaPam 158.

– Szkoła alias bractwo u św. Rocha: są tam obrazy bardzo piękne dal miniatura; księgi z drzewa robione w szafie, których od prawdziwych ksiąg rozróżnić trudno: jedne wpółotwarte, drugie od szczurów niby pogryzione, trzecie od molów potoczone, inne podarte i t. d. ZawiszaPam 82.

– Jechałem do Usnarza, ztamtąd 25go na Wilno jechałem do Mińska, bo w Wilnie do jp. hetmana miałem potrzebę, którego końmi biegłem na sejmik przedsejmowy [...]. ZawiszaPam 39.

– Była okazya, żeśmy się z sobą nieco powarcholili o Przezdzieckiego, alem odjechał w dawnéj konfidencyi... ZawiszaPam 38-39.

– Są przytém dwie rury wiatry czyniące, takie, że kulę drewnianą nad niemi powieszoną trzyma wiatr na powietrzu i nie dopuszcza ad centrum; rękę nad temi rurkami postawiwszy nie utrzyma od chłodu: tam się zaprawdę damom chłodzić latem, nic pewniejszego i skuteczniejszego. ZawiszaPam 94.

– Byłem na Ukrainie w dobrach swoich, kędy nie wiele zmieszkawszy do Litwy musiałem regres uczynić dla powietrza wkoło grasującego. ZawiszaPam 32.

– Z cudzych krajów powróciłem, w których cały czas przepędziłem w alteracyi zdrowia, bo mi powietrze tameczne nie służyło... ZawiszaPam 26.

– Doporty posłać emissarium, upominając sie, że nie dość staje traktatowi [...] kiedy miasto demollicyi Chocima z którego ustawiczna zarazy bojaźń powietrzowej, przytém zatargi do niechęci i zaczepki, restaurator tu fortecę i mocno koło jej fortyfikacji pracują, amunicyę sprowadzając i praesidium. ZawiszaPam 358.

– Do Mińska jechałem 1 Martii dla roczków sądzenia, alem ich nie sądził, bo przeszkoda od pułków moskiewskich nadchodzących była, dla których szlachta ab metum zabierania koni, także dla stancyi pozajmowanych nie mogłaby comparere; sądy tedy odwołane. ZawiszaPam 152.

– Kościół Al Jesu jezuitów, któremu równy być może, ale nie piękniejszy: sklepienie miniaturami malowane między gipsami białemi i pozłacanemi, od których nierozeznać malowania, bo malowanie tak kunsztowne, że na gładkim murze osoby malowane i obłoki it.d. ZawiszaPam 89.

– Król imć szwedzki wyszedł tandem z Bandyra, przez Saxonią z wielkim dość azardem samowtór przebiegł; stanął w Stralshundzie inkognito w nocy ledwie poznany, cum magno applausu przyjęty. ZawiszaPam 306.

– Po natenczas wziąłem cudnych smycz chartów pożarych. ZawiszaPam 36.

– ...tę klęskę pamięci podać dlatego się godzi, że mi zdechł najukochańszy ogar [...], pożary, który przez lat cztery przy śmierci siedmiudziesięciu niedźwiedzi i trzech był, nie znając nigdy tego, aby puszczony na trop, albo dołowi go nie miał, albo odstąpić, lubo się zdarzały i południa i upały słoneczne i po hałych borach, częścią po pogorzelinach wyprawował się, nigdy nie uprzykrzone, na mile trzy i daléj. ZawiszaPam 361.

– Był tam jp. pisarz ziemski z jéj mością i gród zupełny z żonami, i szlachty było dość; częstowano nas solenniter; hulaliśmy aż do północy pijąc i tańcując. ZawiszaPam 56.

– Karol XII król szwedzki, die 11 decembris Anni anticipative praeteriti, pod fortecą Frydrychsztadt, o godzinie północnéj, rekognoskujący na wierzchu approszów swoich nieprzyjaciela i fortecę, kartaczem w lewą stronę głowy uderzony tak, że ten postrzał przeszedł na wylot na prawą stronę pod brodę przez ramię, cessit fatis. ZawiszaPam 352.

– Nie dosyć jednéj biedy na Polskę, więcéj się ich przymnożyło; kozacy których hersztem Samuś, od Kijowa i Dniepru wastował Wołyń: Niemirów, Winnicę, Międzyboż, Berdyczow, i t. d. wycięli, haniebne męki gubernatorom, ekonomom pańskim, księżom, szlachcie, których złapali zadając, i prawie nieludzkiemi mąk sposobami męczyli. ZawiszaPam 217.

– Kiedy tandem dowiedziawszy się p. Ogiński że obiecana buława p. Pociejowi, przyjechał do Warszawy, pretendując jure merito buławy. ZawiszaPam 223.

– Ciała całego relikwie ś Felicyana męczennika, dane mi w Rzymie roku jubileuszowego 1,700 od najwyższego pasterza Klemensa XI, do kościoła ww. oo. jezuitów w Mińsku ofiarowałem, którego jako wielkiego księstwa litewskiego i województwa patrona, solennie introdukował jksiądz Brzostowski biskup wileński podczas sądów trybunału kadencyi mińskiej, przy wielkiem zbiegowisku ludzi zacnych i zgromadzeniu pospólstwa, w processyi od cerkwi ś. Ducha, oo. Bazylianów unitów z cechami, bractwami, muzykami i t.d. do pomienionego kościoła. ZawiszaPam 302.

– Droga mi służyła w pogodzie aż na miejsce, com miał za dobry prognostyk; ale w Pińszczyznie i od Międzyrzeca pod Połonną, koło Dąbrówki, arcy-niecnotliwą w puszczach miałem drogę, wozy połamałem i kary pod niemi. ZawiszaPam 74.

– Dwór polski na dom jpanów Sapiehow malkontent z przyczyn różnych, ale między niemi niepośledniejsza i ta, że mimo swego króla we wszystkich interesach swoich udawali się zawsze do protekcyi króla szwedzkiego i jakby rencontre czynili. ZawiszaPam 259.

– Pan Działyński wojewoda chełmiński mimo protestacye pojechał do Moskwy. ZawiszaPam 226.

– Od Grodna umknął się daléj król szwedzki do Żołudka, ogłodziwszy kraj koło Grodna, że prowiantu Moskwie trudno było znajdować. ZawiszaPam 288.

– Listy margrabskie informują nas o zgromadzeniu się w różnych miejscach ludzi brandeburgskich, których lustrować pryncypał ich wyjeżdża. ZawiszaPam 432.

– Kozacy w opłotkach miasta stali, nie mogli przebrać się do dworu. ZawiszaPam 106.

– I moskiewskie wojska choć dyskretnie przechodziły, nie przydały jednak, chyba ujęły; i oprócz tego wszystkiego, co się wydarło i umniejszyło przechodami sasów i bawieniem się, kontrybucyi płacono po tymfów 25 na wojska saskie i litewskie. ZawiszaPam 365.

– Pozwolone mieliśmy przejście przez Prusy nie chorągwiami i nie jedném ale różnym traktem, ale kazano nam convolutis signis per modum przejeżdżających. ZawiszaPam 123.

– Po zakończonym trybunale do Bakszt jechaliśmy na zapusty, które z tymże jp. starostą wilkowskim przeszłym marszałkiem odprawiliśmy. ZawiszaPam 168.

– [...] w któréj kaplicy malowany jest po wszystkich ścianach Universale extremum Judicium, na odgłos trąb ciał powstających na sąd Boży; cudowna sztuka jakiéj równa być nie może: jedne ciała wstały, drugie wstają, trzecie wstać gotują się i niby przez gwałt dobywają się [...]. ZawiszaPam 89.

– Miéj ją Panie Boże w opiece swojéj, za przyczyną patronek świętych swoich, aby i na tym świecie żyła doskonale i po długiém pożyciu w wiecznéj była chwale. ZawiszaPam 14.

– Ztąd tumult się wszczął i zaraz janczarowie przyszli, chcąc wziąść króla szwedzkiego, ale się ten przygotowany, bronił potężnie i mężnie w okopku swoim i pałacyku... ZawiszaPam 304.

– Okołowem blisko Połonki, Item pod folwarkiem co p. Micuta trzyma, Item pod jp. Buchowieckim, Item pod Iskołdzią choinę na przygórku i na dole błoto, Item za Iskołdzią, knieja alias borek, Item bór na gościńcu od Zuchowic do Mira po prawéj ręce i zarośla po lewéj ku cegielniom, Item błota od Piasecznéj ku Uszy, Item za Uszą ku Turcowu i za Turcem. ZawiszaPam 159.

– Hetmanami natenczas byli, za których to prawo circum scriptionis stanęło buław, sejmem tym utwierdzone i przygwożdżone... ZawiszaPam 351.

– Miał już iść in theatrum osądzony na rozstrzelanie, ale liber pronuntiatus za ustąpieniem dobrowolném jp. Krasińskiego egzekucyi dekretu, przyjąć bernardyński habit obiecał [p. Lipert, porucznik regimentu jp. Denhofa]. ZawiszaPam 348.

– Zdarzyło się eo tempore z p. Kazimierzem Unichowskim, u jp. hetmana, przymówić się i położyć mu rękę na gębie; byłoby i większego coś, gdyby tego rozruchu sam hetman nie umiarkował. ZawiszaPam 72.

– Sapiehowie, tojest ip. hetman imieniem synów, naturalną objąwszy córki dwuletniej opiekę, nad jej w Litwie dobrami, one in tutelam wzięli tak, że intrata jako i pierwej iść miała na księcia imć samego, a oni tylko do nich przypowiedzieli się tanquam tutores. ZawiszaPam 183.

– W dzień Trzech Króli Kaczanowski który to wprzódy służąc, potém się z panią swoją jp. Chodkiewiczową primi voti oboźniną w. księstwa lit., secundi Pacową starościną żmujdzką ożenił, a siostrą przyrodnią żony mojéj, infamiami o skradzenie skarbcu za zawiadywania swego, o czary za któremi się ożenił... ZawiszaPam 210.

– Stanęliśmy w Petrykowie 7 Martii, przywitani za miastem a populo. ZawiszaPam 107.

– Do króla jegomości, jako ma adirejpan marszałek, chyba po elekcyi; wprzód trzeba jura humanitatis względem króla jegomości wypełnić, powitać majestas, a po przywitaniu supplikować o przywrócenie tego skryptu. ZawiszaPam 409.

– W tych leciech dwóch także, od publiczniejszych zabaw wolny, dla niestracenia darmo czasu, pisałem historyą wierszem polskim o „Agnulfie i Floreście”, i do druku podałem. ZawiszaPam 22.

– A z téj strony Berezyny rozłożyły się wojska szwedzkie regimentami w oszmiańskiém, mińskiém, nowogródzkiém, słonimskiém, lidzkiém, wileńskiém, trockiém, grodzieńskiém, ku Mozyrowi z jednéj, ku Zielonéj puszczy z drugiéj, ku Połockowi z trzeciéj, ku Brześciowi z czwartéj strony. ZawiszaPam 258.

– Pan Sebestyan Cedrowski z województwa mińskiego do karety jp. Sapiehy wojewody wileńskiego jadącego ulicą publice strzelił, ale Bóg nie dał kuli szkodzić; instantanee captus i pytany cujus instinctu, nie przyznał się... ZawiszaPam 206.

– Król Stanisław in assistentia pięciu regimentów konnych szwedzkich, pod komendą Krassawa generała będących, i z jp. wojewodą kijowskim awansuje przeciw kwarcianemu wojsku ku Jarosławiu, chcąc albo przymusić do batalii partem albo do traktatu. ZawiszaPam 265.

– Professorami byli: w infimie magister Chołchowski, na drugi rok magister Malijewski; w grammatyce magister Bystrzycki, In Sintaxi magister Mossakowski, In Poesi magister Jan Zabicki, kochany i najmilszy professor mój; w retoryce pierwszego roku ojciec Jacobus Hladowicki, drugiego ojciec Casimirus Bielski. ZawiszaPam 17.

– Dla różnych przeszkód a najbardziéj dla spustoszonych majętności i ciężkiéj drożyzny w domach nie mieszkając kontynuowałem rezydencyą w Prusiech, tojest Tylży. ZawiszaPam 28.

– Miał już iść in theatrum osądzony na rozstrzelanie, ale liber pronuntiatus za ustąpieniem dobrowolném jp. Krasińskiego egzekucyi dekretu, przyjąć bernardyński habit obiecał [p. Lipert, porucznik regimentu jp. Denhofa]. ZawiszaPam 348.

– Okrętów, galer, galead, pełno noworobionych, staropoprawionych i t. d., ale to nadewszystko porządek nieporównany, że w tym arsenale jako w mieście wszyscy rzemieślnicy potrzebni zawierają się: jedni ślusarze, drudzy kowale, co continue czasu wojny i pokoju robią nowe i stare przerabiają [...]. ZawiszaPam 82.

– Koni rumaków królewskich zgorzało 26. ZawiszaPam 228.

– W Padwie zaś saméj, kaplica dopiero budowana na św. Antoniego, relikwie bardzo piękne; relikwie jego są te: język calusieńki i rumiany, spodnia szczęka z zębami; są zaś insze relikwie. ZawiszaPam 84.

– Tandem z wielkiéj burzy mały deszcz; pernoctata siła przemogła, bo gdy na dniu trzecim post captivitatem stawiony został personaliter do oczywistéj rozprawy, dekret favorabilius padł, po którym nakazano płacić szkody praetendis conditionaliter, że miał jp. Ogiński przysiądz corporaliter, jak jego własne a nieprotekcyjne towary były; post juramentum miało nastąpić wynagrodzenie. ZawiszaPam 298-299.

– Okazyą rozterków bandyrskich tę najformalniejszą gazety publiczne i prywatne twierdziły, że z pobuntowania greków, a z wielkiego jakiegoś turków ku królowi szwedzkiemu odium, [...]. ZawiszaPam 304.

– Mało co czasu spełzło, Pomerania wzięta przez kapitulacyą i cale króla szwedzkiego rzeczy źle idą. ZawiszaPam 305.

– Król August wojska saxońskie porzuciwszy w Saxonii, incognito pocztą samopiąt przebiegł Prusami i die 3 Novembris stanął w Tykocinie u cara kolligata swego. ZawiszaPam 237.

– W sprawie o zabicie jp. Sapiehy koniuszego wielkiego księstwa litewskiego w Olkienikach, dekretowano Siatyckiego herszta i ścięto. Slizień samoszóst odprzysiągł się; księdza Białozora za reum mortis osądzono, ale non violando jura Ecclesiastica ad forum nuncyatury odesłano po wyrok, ale pro decretu salvo aresto przy trybunalskiéj warcie ad decisionem et decretum. ZawiszaPam 266.

– Stanąłem w Baksztach, daj Boże szczęśliwie, 19 Februarii, i zaraz miałem trzy obławy niedźwiedzie: jedną w Słobodzie, gdzie w sieciach ubito dwóch piastunów, sama przebiła się obcess przez obławę; drugą w Korowajowie, gdzie pod samym browarem żydowskim i pod gumnami chłopskiemi leżącą niedźwiedzicę psy same dotrzymały i bez strzelania zagryzły; trzecią w Wołmie, ale przed obławą wyszła i nie doleżała samotrzecia. ZawiszaPam 160.

– W dzień Bożego Wstąpienia o zachodzie słońca, w dzikich polach spotkałem się z niedźwiedziem bardzo wielkim, którego samotrzeć na koniach goniąc, bez strzelania spisami alias dzidami zabiliśmy; szczwacza mego Stawińskiego chcącego dobijać, gdy się świeżył, za nogę porwał i szkodliwie zeżwał. ZawiszaPam 75.

– Król imć szwedzki wyszedł tandem z Bandyra, przez Saxonią z wielkim dość azardem samowtór przebiegł; stanął w Stralshundzie inkognito w nocy ledwie poznany, cum magno applausu przyjęty. ZawiszaPam 306.

– W Bandyrze nowa, straszna i wiarę przenoszaca stała się rewolucya miedzy królem imci szwedzkim a hanem i seraskierem, z okazji, że seraskier nacierał na króla, aby do państw swoich z Banderu ustapił. ZawiszaPam 303.

– Ztamtąd jechałem na sejmik do Mińska antekomicyalny i zostałem posłem, z posła sejmowym marszałkiem unanimi assensu. ZawiszaPam 177.

– Administracyę skarbu wielkiego księstwa litewskiego oddano p. Pociejowi i p. Wołowiczowi. ZawiszaPam 222.

– Na św. Teressę sprawowałem imieniny solenne żonie mojéj; był u mnie na ten dzień jp. Rudomina starosta raduński z żoną swoją, jp. Szemiot, jp. Tołokoński, jp. Wojniłowiczowa, i inni ichm. panowie sąsiedzi. ZawiszaPam 39.

– W dzień Bożego Wstąpienia o zachodzie słońca, w dzikich polach spotkałem się z niedźwiedziem bardzo wielkim, którego samotrzeć na koniach goniąc, bez strzelania spisami alias dzidami zabiliśmy; szczwacza mego Stawińskiego chcącego dobijać, gdy się świeżył, za nogę porwał i szkodliwie zeżwał. ZawiszaPam 75.

– Z pod Drui powracając na Rygę pod Janiszki i nakładając kilkadziesiąt mil, a to dla wziętych wiadomości, że książę Wiśniowiecki chciał nas przejmować: od strugów powracających na Ruś, miałem honoraria wielkie tak gotowych pieniędzy, jako win i rozmaitego korzenia. ZawiszaPam 120.

– Dałem batalią w polach pod Szkudami: zrazu wsparłem nieprzyjaciela, potém nie strzymawszy potencyi, ustępować musiałem, piechotę straciwszy a kawaleryi kilkunastu tylko; uprowadziłem rajtaryą i dragonia do Kurlandyi. ZawiszaPam 121.

– [...] po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: [...], pieluszki któremi Pana Jezusa spowiła, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła. ZawiszaPam 86.

– [...] musieliśmy nocą wnijść do fortecy téj, lubo małéj, ale z natury saméj mocnéj, bo na wielkiéj skale, czekając sukursu od wojska cesarskiego. ZawiszaPam 375.

– I szwedów mostu broniących a dających sukkurs zginęło pod sto. ZawiszaPam 236.

– Kiedy zaś taż prowincya przez iniqua armorum sorte potencyi moskiewskiéj cessit, bądźże pewna mizerna Polsko, że chimeryczne to recuperatio avulsorum, którą się łudzą, in tumulum swobód swoich się obróci, jeżeli się sama nie wskrzesisz; jawnym tego dowodem to, co się dzieje, bo kiedyż surowiéj nieprzyjaciel dobył na Polskę pazurów, kiedy wszystkie swoje żwawiéj wywarł intencye, jeżeli nie przez ten czas, w którym rzeczpospolitą rozumiał być destitutum omni spe sukkursu od najjaśniejszego króla imci szwedzkiego kolligata naszego, którego już zatłumić i zagasić rozumiał; lecz jeszcze wszędzie ta sidus septemtrionale illuminavit i księżyc oryentalny, instillando magnalia Porcie othomańskiéj [...]. ZawiszaPam 287.

– Kiedy już książę imć Wiśniowiecki przedsiębrał accesum do Stanisława i już miał w ręku amnestyą, p. Sinicki miecznik wiel. księstwa litewskiego i generał artyleryi pośpieszył się zaczepić Moskwę na Rusi, zabrał pieniędzy sześć kroć sto tysięcy, które od cara Ogińskiemu wieziono na spraktykowanie niektórych wojska księcia imci chorągwi, i z temi pieniędzmi inconsulto et imprudenter umyka do Bychowa i tam się zamyka, którego Moskwa pobliżu stojąca w Mohilowie i na Rusi wkoło attakuje, wprzódy w osiem tysięcy, a potém za wydanym carskim ordynansem, aby go dobywano z Połocka [...]. ZawiszaPam 255.

– W Grodnie w sześciuset kawaleryi sam swą osobą kroi szwedzki most odebrał, z miasta sześć pułków moskiewskich wypędził. ZawiszaPam 258.

– Podjazdy koronny i litewski pod kommendami wojewody kijowskiego Potockiego, drugi pod komendą starosty bobrujskiego Sapiehy, dobrze gościły, bo Chomentowskiego marszałka związkowego nie tylko z Prus i Warmii wypędziły, ale na nim i na rebellizantach jechały aż do Szlązkiéj granicy, tłukąc, bijąc, zabierając z wielką swoją zdobyczą, a zgubą ich i sasów siła zginęła. ZawiszaPam 236.

– Pałac Pallawicyniego, nie wielki, lecz ozdób siła mający, w każdym pokoju coś osobliwego, w pierwszym: obicie axamitne karmazynowe, samo przez się, z galonem złotym; krzeseł garniturowych dwadzieścia, zwierciadło z kryształowemi ramami bardzo wielkie, luster sześć okrągłych sporych ze szlifowanemi we środku cyframi, portyra axamitna złotem haftowana z osobami jak żywemi, haft wypukły, d'oro ricamato; stół porfirowy. ZawiszaPam 96.

– Z Rohotnéj do Mińska jechałem, tamem się cały tydzień bawił. Między inszemi memi obrotami, byłem téż na weselu miejskiem z jéj mością swoją: wesele było p. Szyszki z p. Derszkofówną; traktowano nas dobrze. ZawiszaPam 40.

– [...] miałem u siebie gości wdzięcznych na obiedzie: jp. Leszczyńskiego podczaszego koronnego, księcia Czartoryskiego, jp. Denhofa łowczego w. księstwa lit., [...] jp. Rozdrażewskiego starostę srzedskiego i brata jego najmilszego opata, jp. Potockiego kasztelanica kamienieckiego i innych. ZawiszaPam 54.

– Wyjechawszy z Usnarza 5 Decembris i wstępując do cześnika, tamże dwa dni zabawiwszy się przeprowadzony od niego aż do Łunny w pożegnaniu się żałosném stanąłem w Rohotnéj 9go, w drodze przypadku nagłéj śmierci świaszczennika w Więzowcu gotującego się przed nami miéć służbę Bożą napatrzywszy się. ZawiszaPam 72.

– W dzień Bożego Wstąpienia o zachodzie słońca, w dzikich polach spotkałem się z niedźwiedziem bardzo wielkim, którego samotrzeć na koniach goniąc, bez strzelania spisami alias dzidami zabiliśmy; szczwacza mego Stawińskiego chcącego dobijać, gdy się świeżył, za nogę porwał i szkodliwie zeżwał. ZawiszaPam 75.

– Przy drodze jest tam słup marmurowy na skalistym kamieniu z napisem, na pamiątkę tę, że tamtędy jadąc doktor pewny do pacyenta, padł z koniem w biegu, i uderzony mocno o ten kamień, tamże umarł; a tak spiesząc się na ratunek drugiemu, sam sobie śmierć bez ratunku odniósł. ZawiszaPam 79.

– Kiedy jejmość pani wojewodzina wileńska odjeżdżała do króla imci, i z nią żona moja, tedy miałem ten honor służyć jpannie Gosiewskiéj starościance koszańskiéj, którą jpani wojewodzina zostawowała u mnie w kompanii z Basią córką moją. ZawiszaPam 136.

– [...] bo naprzód, że okręta dla miałkości nie dojdą, gdyż Wenecya na miałkiéj bardzo wodzie; powtóre, że morzem do Wenecyi dwa tylko przystępy z téj i drugiéj strony wyspy naturalnéj, która broni miasta, i z miasta nie wychodzą na morze okręty tylko temi dwoma miejscami. Z obu stron tedy téj wyspy, na kończącéj się wodzie morza, a zaczynającéj się miałkiéj odnodze, na któréj Wenecya, są cztery potężne fortalitia jako bramy [...] ZawiszaPam 83.

– [...] jednoroczną wysłuchawszy dyalektykę, lat mając 17 tentowałem dalszego w naukach sukcessu być w logice, ac tandem odebrali mnie rodzice moi ze szkół, i zaraz mnie ojciec dobrodziéj mój applikował do stanu rzeczypospolitej. ZawiszaPam 370.

– Częstował nas król eadem die w szopie, która z brzeziny wiązane ściany pokojów miała dobrze akkomodowane; na trzy stoły wielkie traktowano: dostatki w jedzeniu były i w piciu. Po tym traktamencie jechał król do wojska swego obozem stojącego; na koniu biegł, skakał i t. d. ZawiszaPam 52.

– Po bokach dwie fontanny z obmurowanemi nizko także sadzawkami: w jednéj Satyr z myśliwczą trąbą, za otworzeniem fontanny, trąbi in forma na psy; w drugiéj Satyr, mający organki głosów flautowych. ZawiszaPam 94.

– Zdarzyło się onemu po trzykroć i nocować przy niedźwiedziu, nie milczkiem, ale z oszczekiwaniem onego. ZawiszaPam 361.

– Uważając dawne lata, coby się moskal miał nauczyć polityki, to się my grubości, tyraństwa od tych chłopów nauczyli. ZawiszaPam 425.

– Jakoż pospieszył tak prędko, że téj saméj nocy most stanął, i całe wojsko cichusieńko bez kurzenia tytoniu przeszło przez Dunaj, a tymczasem, aby tententu końskiego słyszeć nie było, bito haniebnie z armat z fortecy tak mocno, iż wojsko tureckie, które było w retranszamentach attaku i tak blizko miasta, nie słyszało, aż na ten czas, gdy ich w retranszamentach atakowano, których wypędzono, bateryę i całą robotę zepsuto, armaty i moździerze pozabierano, tak iż nazajutrz na temże miejscu całe wojsko cesarskie ord de batalie stało w uszykowanych trzech kolumnach dla wielkich gór i dla przeszkód winnic, która batalia 20go Julii zaczęła się tym sposobem i niespodzianie. ZawiszaPam 377-378.

– Tamże pod wsią jp. Darewskiéj ubiłem niedźwiedzia z wielką uciechą, pędząc go najczęściéj polami przy pospolitém wszystkiego myślistwa i złych i dobrych psów ruszeniu. ZawiszaPam 33.

– Z tą żoną mam dotąd żyjących dzieci: Barbarę Franciszkę, księżnę Badziwiłłową, miecznikową w. księstwa lit., dobrze od Pana Boga w piękność, cnotę i przymioty ubłogosławioną, Maryę-Beatę, Petronellę i Brygidę w panieńskim jeszcze stanie; Ignacego i Felicyana synów, a trzech przed Bogiem: Józefa, Jędrzeja, Eryka. ZawiszaPam 9.

– Łowy były pod Klinkiem na niedźwiedzia, ongi przez obławę uciekłego i znowu osoczonego: ubito go w oczach moich, mnie się strzelić nie zdarzyło. ZawiszaPam 56.

– Na ufundowaniu trybunału byłem w Wilnie, i siłam był zrobił in rem jp. Wołodkowicza wojskiego mińskiego, który mimo jp. Pocieja wojewodę witebskiego, i mimo jp. Sapiehę starostę mereckiego, najpewniejszy był do laski, ale skryta jakaś fakcyjka i racya w momencie już na górze przy przysiędze rzeczy przerobiła ZawiszaPam 171.

– Tandem dziesiątek minoris conditionis obieszono; innych winnych funditus zrabowano; na miasto, zakony i juryzdyki wielką summę nałożono i póty z więzienia nie wypuszczano aż tę uiścili. ZawiszaPam 213.

– Tegoż roku, tamże, robactwo zjawiło się dziwnie szkodzące ludziom i bydłu, od którego ukąszenia in spacio dwudziestu czterech godzin, ludzie umierali, bydło zdychało. Ale ludzkie inwencye prędko wynalazły sposób uleczenia się, takowy: że to miejsce które było ukąszone, dziegciem okładali, od którego jad ów ustępował. ZawiszaPam 361.

– Był tam w Grodnie natenczas król August i Mężyków ulubieniec carski, którzy w nocy już po podstąpieniu szwedzkiém nazajutrz umknęli: król do Warszawy incognito, Mężyków ku Nowogródkowi na Ruś do cara. ZawiszaPam 288.

– Ciała całego relikwie ś Felicyana męczennika, dane mi w Rzymie roku jubileuszowego 1,700 od najwyższego pasterza Klemensa XI, do kościoła ww. oo. jezuitów w Mińsku ofiarowałem, którego jako wielkiego księstwa litewskiego i województwa patrona, solennie introdukował jksiądz Brzostowski biskup wileński podczas sądów trybunału kadencyi mińskiej, przy wielkiem zbiegowisku ludzi zacnych i zgromadzeniu pospólstwa, w processyi od cerkwi ś. Ducha, oo. Bazylianów unitów z cechami, bractwami, muzykami i t.d. do pomienionego kościoła. ZawiszaPam 302.

– Mamy świeże exemplarze w Grodnie; gdzie prawie uniwersalnie wszystkich województw votum zaszło do niczego nie przystępować, pókiby ewakuacya wojsk moskiewskich promitti nie miała, a przecież stan rycerski do elekcyi marszałka przystąpił, dawszy sobie sponsionem, tę materyą ante omnia po obraniu marszałka promowować. ZawiszaPam 401.

– Skarby moskiewskie, z któremi uciekała starszyna moskiewska z Grodna zabierali nasi, i sama po szlakach szlachta bijąc Moskwę uchodzącą i skarby uprowadzającą. ZawiszaPam 288.

– Staliśmy dni cztery, gdzie wozom regimentowym kazano się uprowiantować, jak na dni pięć; ruszyliśmy się 18go Junii wieczorem i szliśmy dwie mile marszu do Grecu, gdzieśmy atakowani byli od turków: i tak musieliśmy nocą wnijść do fortecy téj, lubo małéj, ale z natury saméj mocnéj, bo na wielkiéj skale, czekając sukursu od wojska cesarskiego. ZawiszaPam 375.

– 27 Julii z Kurkl wyjechałem z całym dworem z jejmością bardzo chorą, którą w Wilnie zostawiwszy dla uratowania zdrowia, sam na sejmik ante konwokacyjny biegłem rozsadnemi końmi do Mińska; tam się nic nie zabawiwszy, powróciłem do Wilna. ZawiszaPam 46.

– Przecie urywczo i na morzu i lądem biją szwedzi. ZawiszaPam 307.

– KILKA URYWKÓW Z ROKU 1721. GAZETA PISANA SPÓŁCZESNA ZawiszaPam 427.

– Jpan Paweł Wołek, służył lat trzy; potém urzędował w Usnarzu lat dwa, potém w Kurklach lat dwa; tamże umarł. ZawiszaPam 392.

– Trwało to przez tydzień i daléj, tandem zaczęło się uspokajać. ZawiszaPam 59.

– Sądy, dyspozycye rzeczy, bez apellacyi do króla zlecone mieli, a nadewszystko, sam tylko biskup pozwolenie miał wakanse wszystkie i urzędy rozdawać według upodobania swego, oprócz kasztelanii i województwa krakowskich, które dwa urzędy in casu wakansów król do swojéj dyspozycyi zachował. ZawiszaPam 2.

– Darował mi król imć pięknego tureckiego konia, przytém dał assekuracyą ręką własną pisaną, na pierwsze ministeryum, któreby wakowało w wielkiém księstwie lit., i póki go miéć nie będę, na pensyą trzech tysięcy talarów bitych. ZawiszaPam 144.

– Ztamtąd po święcie wielkanocném jechałem do Wilna na trybunał, ex quo deputatem byłem z Mińska; spodziewałem się być marszałkiem, alem laski ustąpił jp. Sapiezie wojewodzie brzeskiemu wielkiemu memu przyjacielowi, w co wchodzili książę imć kanclerz i jp. hetman. ZawiszaPam 158.

– Moskwa co koło Warszawy była, miesza się. Impreza elekcji nowej et altaris contra altare ustaje, ad famam wejścia szwedów do Polski, uchodzi ku Litwie Moskwa, którą napędzając szwedzi partiami biją, koło Torunia, Piotrkowa i Łowicza. ZawiszaPam 253.

– ...fatalną i dotąd gwałtownym płomieniem gorejącą wojnę, wymyśliwszy na rozdwojenie serc polskich różne media, ut singuli certarent et vincerentur sine publico loco, województw konferencyi sandomierskiéj, zgoła najmniejszego prawa wolności polskiéj w swojém nie zostawiwszy zachowaniu, z prześwietném jego carskiem wieliczeństwem na zgubę rzeczypospolitéj naszéj sprzysieżony pokazał skutek i dowody, kiedy za najpierwszém na Saxonią zamieszaniem się, dla obrony dethronisationem sui authoryzował,... ZawiszaPam 294.

– Józef Zawisza na Baksztach, wojewoda wendeński, człowiek i senator wielkiej rady; wziąwszy za żonę księżnę Wiśniowiecką z Korybutów, miał z nią trzech synów: Andrzeja, Jana i Mikołaja... ZawiszaPam 4.

– Biblioteka dość porządna, za szkłami weneckiemi. ZawiszaPam 81.

– Ten wieczór weseléj odprawiony niźli wczorajszy dzień. ZawiszaPam 118.

– Stałem w austeryi al orso d'oro, gdzie gości było nie mało, zwłaszcza niemieckiéj szlachty z pod Wiednia; miałem trochę biedy z weturynami, ale nas gubernator pomiarkował i zganił bezpieczeństwo chłopów. ZawiszaPam 86.

– Osobliwy jest skarbiec kościelnych skarbów, i te mi chcieli pokazać, alem się spieszył w drogę i weturynowie czekać nie chcieli; bawiłem się tam dzień cały i dwie nocy. ZawiszaPam 86.

– Radziła tedy rzeczpospolita co czynić, a mając ordynans do wojsk jego królewskiej mości niemieckich, saksońskich, aby one in causa necessitatis sekundowały rzeczpospolitę, wezwawszy Generałem de Fleming ad consilium, który pomódz obiecał, conclusit iść offensive za hetmanem i wojskiem. ZawiszaPam 201.

– Eo tempore przed koronacją per modum brevis Apostolicae wyszedł a Clemente interdykt do biskupów, aby nie ważyli się koronować Stanislaum. Do księcia osobliwie kardynała wezwania, ażeby Vocatorie Romam przyszły, in quantum aderit huic consilio, et coronabit; ale na to mniej uważano... ZawiszaPam 234.

– Zawisza Skurozwęcki, biskup krakowski [...] Ten, Anno Domini 1381, za panowania Ludwika, króla polskiego i węgierskiego, na sejmie złożonym w Budzyniu w Węgrzech [...] trzymał rządy całéj Polski od króla postanowione... ZawiszaPam 2.

– NB. W.[...] excess stał się, bo się pan młody rozgniewany i zirrytowany na pewne osoby pomścił się na swoim węgrzynie, ante actum matrimonii obciąwszy[...] go... ZawiszaPam 45.

– Deszcze wielkie i burzliwe wichry w drodze panowały; drożyznę po drogach wielką zwłaszcza owsów miałem. ZawiszaPam 76.

– ...dzieli między siebie, jakiem zaś pożałowaniem, manet, nullo tacendum ori, ten chyba zaniedbać może tak pogodnéj okazyi ad eluctandum z gwałtownéj niebezpieczeństwa toni, panowania najjaśniejszego króla imci Augusta (absit iactantia verbis) skutki niosą widome... ZawiszaPam 293.

– Tum wieczerzę zjadł zbyt apasto, dla tegom téż dobrze zapłacił. ZawiszaPam 77.

– ...syn Krzysztofa, godnego i w ojczyźnie zasłużonego Zawiszy wojewody mińskiego, a za wolą jego, który potomstwu swemu kazał, ażeby notowali dla sławy domu, cokolwiek w zaszczyt być może, a nie dla próżnéj chwały, wiek mój od młodości tym sposobem wyrażam. ZawiszaPam 369.

– Jp. Ogiński podstoli wiel. księstwa lit. i jp. Pociej podkomorzy brzeski ordynowani do króla imci od księstwa litewskiego in confoederatione zostającego ex incircumspectione samych siebie, przejęci pod Brześciem od ludzi jp. Sapiehy strażnika wiel. księstwa lit. na zdrowiu i fortunie wielką klęskę ponieśli, bo jp. Podstolego trzy razy postrzelono, jp. Pociej ledwie uciekł: zabrano mu wszystko. ZawiszaPam 196.

– Trybunał dyrekcyi mojéj nie reassumował się, bo Litwa w większych siłach będąc niż pars sapiehana, nie dopuszczała. ZawiszaPam 216.

– W trudnościach rozmaitych i że się prawie nic nam nie wiodło dobrze, ani w domu, ani w sądach, ani w handlach. ZawiszaPam 30.

– ...baszę zabił, ale potém nie mogąc potencyi coraz szpahów przybywających, wystarczyć, rejterować się musiał do pozostałych trzech regimentów: więc gdy regimenta widzieli już i swoje niebezpieczeństwo, razy ze dwa spotkawszy się, nic nie wskórawszy, dla wielkiéj potencyi, obrócić się musieli nazad uchodząc do obozu. ZawiszaPam 378.

– Ojciec dobrodziéj mój do Wilna schorzały przybywszy na poratowanie zdrowia swego, tamże Anno 1678 w wilią. św. Jana Chrzciciela dysponowany od jks. Mętyckiego kanonika smoleńskiego, o godzinie szóstéj z południa światu oddał aeternum vale, Bogu salve, życia swego rok sześćdziesiąty przepędziwszy. ZawiszaPam 11.

– Dość na polskie wojska trzy godziny być in continno igne, bić się i wytrzymać i wiktoryzować, a nie było na 3,000 do boju naszych. ZawiszaPam 271.

– 1 Maii jksiądz biskup wileński darował mi konia pięknego wilczatego z przyjaźni swéj ku mnie. ZawiszaPam 127.

– 15[-go] miałem na obiedzie u siebie jksiędza biskupa wileńskiego, jp. Kryszpinowę wojewodzinę witebską, jp. Puzynę starostę i jp. Koszczyca pisarza wileńskiego. ZawiszaPam 139.

– W siódmym roku dany jestem do akademii wileńskiej. ZawiszaPam 17.

– ...en rok cały przebyłem na życiu prywatnem, nie intrygując do się partyi żadnéj; zjazdów wileńskich, grodzieńskich nie pilnowałem, ani sejmików, ani sejmu, z daleka przysłuchiwałem się Malis Reipublicae. ZawiszaPam 26.

– W jednéj ze mną kompanii bywali: jp. Lanckoroński wojewoda krakowski poczciwy człowiek, jp. Czarnkowski podskarbi wielki koronny, chlébodawca i winodawca nasz, jp. Bronisz marszałek konfederacki, jp. Towiański wojewoda łęczycki, jp. Radliński regent koronny, jp. Rumocki podsędek dobrzyński, jp. Urbanowski sekretarz konfederacki; wszystko ludzie zacnii grzeczni. ZawiszaPam 135.

– Car imć przejeżdżając przez Ragnetę z wizytą był u mojéj żony in absentia mea; był wesół, pił i tańcował, kontent z przyjęcia dobrego i konwersacyi; faworów dość świadczył i świadczyć obiecał... ZawiszaPam 147.

– 31[go] ejusdem po mszy kardynalskiéj de Spiritu Sancto, wszyscy kardynałowie, którzy w Rzymie byli, okrom dwóch chorych processionaliter do pałacu z kościoła do konklawe przenieśli się i tam tego dnia wizytowani byli od różnych ambasadorów i panów rzymskich aż do nocy. ZawiszaPam 436.

– Partya przeciwnie moskiewska erexit animum klęską Lewenhaupta, bo i wojsko koronne pod władzą Sieniawskiego hetmana wielkiego koronnego już droższe względem de accessu do króla imci Stanisława cunctatione utitur i nowe trudności czyni, dawne resolutiones odmienia. ZawiszaPam 262.

– 7 [-go] ejusdem, książę podkanclerzy Radziwiłł, upominającego się p. Bildziukiewicza o swoją własność (bo mu zostawioną majętność pieniędzy nieodebrawszy zajechał), w Warszawie zabić rozkazał. ZawiszaPam 183.

– W domach z podziwieniem, że po ruinach wielkich była przecie tak w domach jako i we włościach, zwłaszcza baksztańskiéj, wszystkiego abundantia. ZawiszaPam 29.

– Z stolicy wróciwszy za radą i włożeniem się z obu stron ichm.pp. przyjaciół, pojąłem sobie za żonę jp. Teressę Tyszkiewiczównę... ZawiszaPam 18-19.

– Ja zaś pro munere urzędu mego, wszystkie in genere i każdego in particulari z wmpanów obwieszczając, hoc auxilio armorum prześwietnéj Porty, ostrzegam i przez miłość upraszam, abyście wyrugowawszy niezgodę, która przez tak długi immorari facit angustia, et miserias nostras, raczyli się do pożądanéj jedności animorum et armorum, przeciwko wspólnemu wolności i publicznego pokoju nieprzyjacielowi zabierać, ut non detur causa civilibus armis, zaraz po publikacyi tego mego uniwersału i obedientiam najjaśniejszego króla imci Stanisława pana mego miłościwego albo do boku jego pańskiego, lubo ad corpus wojska władzy mojéj, pro unius cujusque conditione chorągwiami, albo partykularnie garnąć się raczyli, i nie uwodzili bynajmniéj credulitate, falsae criminationis, którą nieprzyjaciel dla pokrycia swego umysłu, a dla pozyskania sobie u wmpanów pomocy, na uwikłanie nas samych i wolności naszéj rozsiał, że ta przeciwko niemu rezolucya prześwietnéj Porty w pretio ustąpionego Kamieńca, pozwolonego Tatarom haraczu od Polski, koniec swój bierze. ZawiszaPam 291-292.

– Polacy aż się wmieszali placentini spe futurae victoriae przy większości wojsk, post actum jednak siła odstąpiła ich, idąc ad partes sveticas. ZawiszaPam 215.

– Z obu stron tedy téj wyspy, na kończącéj się wodzie morza, a zaczynającéj się miałkiéj odnodze, na któréj Wenecya, są cztery potężne fortalitia jako bramy; z jednego końca szańcu dwa obok stojące, środek mający otwarty na wnijście okrętów; z drugiego końca podobnież; tak działami, armatą i różną ammunicyą ufortyfikowane, że gdyby wszedł który nieprzyjacielski okręt, temi działami rażony z obu stron, razemby ginąć musiał;... ZawiszaPam 83.

– ...i tak musieliśmy nocą wnijść do fortecy téj, lubo małéj, ale z natury saméj mocnéj, bo na wielkiéj skale, czekając sukursu od wojska cesarskiego. ZawiszaPam 375.

– Jeździłem do Choroszowczyc dla ubicia niedźwiedzi; nocowałem tam nocy trzy; niedźwiedzi moc wielka była, zboża w niwecz pojedli, ale tak nasz wyjazd był nieszczęśliwy, żeśmy żadnego nie ubili: szturmy, deszcze, wiatry, zbyteczną były przeszkodą. ZawiszaPam 38.

– Na 15,000 wojska jest rynsztunku porządnie bardzo złożonego generałów dawnych wojenne bronie. ZawiszaPam 82.

– Andrzéj Zawisza, za króla Stefana Batorego zostawszy wojewodą mińskim; z województwa, za króla imci Zygmunta Trzeciego in Anno 1590, zstąpił na podskarbiostwo w. w. księstwa lit. ZawiszaPam 5.

– Z Tylży jeździłem za granicę i za puszczę z jp. wojewodziną witebską, a to nie tylko do kwater moich, ale i dla ochronienia dóbr jejmości od wojsk naszych w tamtym kraju będących, bo miała tam jejmość swoje puńskie leśnictwo. ZawiszaPam 126.

– Anno 1710. Zaczęty adversante Fortuna, bo z Prus wyjechawszy, częścią nas ciężkie premebant maligny, że powałem leżeć przyszło; częścią wiadomoście o ruinach w domu, kiedy jedne pozajeżdżali Malignantes, drugie przez auxiliarne wojska funditus zrujnowane. ZawiszaPam 28.

– Medius był jksiądz biskup, z tamtéj strony sam jp. podskarbi w. księstwa litewskiego wchodził in tractatum, z nim jp. Gąsiewski sędzia wojskowy, jp. Judycki chorąży rzeczycki porucznik jp. Sapiehy strażnika wiel. księstwa lit. i jp. Rusiecki kasztelanie miński, porucznik księcia Radziwiła kanclerza wiel. księstwa lit. ZawiszaPam 200.

– ...i szuka sposobów odebrać księciu wojsko, aby się utrzymał przy buławie; pieniądze na wojsko rzuca, potencyi moskiewskiéj zażywa, uniwersały wokujące i straszące rozrzuca, powiaty i województwa convocat, wojsko tém bardziéj naciągając i nowe wojsk erekcye sub favore cara i litewskich powiatów praktykuje. ZawiszaPam 255.

– Ten generał, człowiek to ludzki et civilissimus był; podziwieniem wszystkim na tę akcyę sromotną i w najgrubszych narodach ledwie praktykowaną odważył się; i dlatego judicio omnium musiał być z góry ordynansem takim, a nie wolą swoją przymuszony. ZawiszaPam 314.

– 1696, die 17 August w Rohotnéj, dał był Pan Bóg z łaski swojéj świętéj syna, który trzy tylko godziny żyjąc, ochrzczony umarł, którego woli i samych siebie grzeszni oddajemy rodzice. Imię mu było dane Jędrzej. ZawiszaPam 15.

– W tych leciech dwóch także, od publiczniejszych zabaw wolny, dla niestracenia darmo czasu, pisałem historyą wierszem polskim o "Agnulfie i Floreście", i do druku podałem. ZawiszaPam 22.

– Iunii wyjechałem z Warszawy aż do Krzemienia akkompaniowany jp. staroście żmujdzkiemu, z którym były trzy wołoskie chorągwie. ZawiszaPam 100.

– Po wysłuchanéj wotywie w kościele kolegiackim oo. jezuitów de Spiritu sancto, pontyficaliter, jpanowie posłowie in numerosa frequentia zebrawszy się do izby poselskiéj, na swoich zasiedli miejscach. ZawiszaPam 398.

– A tak, téj zimy ubito 11, więcéj ich byłoby, gdyby nie Moskwa przechodząca, która pokrytych po lasach szukając wołów pod podwody. hukiem swoim powyganiała. ZawiszaPam 160.

– Ogród pięć mil włoskich alias mila polska, po ulicach między kwaterami karetami jeżdżą, kwatery ściany laurowe wszystkie, drzew rozmaitych bardzo wiele wyśmienitych, statuy w ogrodzie wielkie, perspektywy i fontanny śliczne; między statuami, jest statua wpadającego Kurcyusza na koniu w przepaść, nigdy żywa osoba i koń nie mógł lepiéj reprezentować się jak ta figura, reprezentuje oną historyą Kurcyusza. ZawiszaPam 95.

– 10 Martii ubiłem dwóch łosi pod Zapolem na obławie z wielką uciechą, bo naprzód żem sam do jednego strzelił i postrzeliłem, druga, żem sam ich razem wpędził w sieci i patrzyłem jako ich kijami chłopi zabijali i siekierami, a jam żywemu kopyta poucinał. ZawiszaPam 152.

– W Mińsku będąc 1 Augusti wpisałem się w bractwo SSmi Sacramenti u pp. wielebnych benedyktynek, obrawszy cztery godziny do roku na cześć Najświętszego Sakramentu... ZawiszaPam 46.

– Skały szmat, gładkiéj jak kamień wygładzony, téj skały, która z siebie wodę dała na uderzenie laski Mojżeszowej; znać i dziureczki albo meaty, i ta opoka w murze wprawiona. ZawiszaPam 81.

– ...odjechawszy do Berlina, tamże na affekcyą dissenterii umarł in Augusto; którego straty i familia i dwory obadwa i ojczyzna żałować powinny, a chyba się cieszyć malevoli, których grzechy, exorbitancye, novitatum wprowadzenia, nie będą mieli już więcéj censuram tantam et censorem. ZawiszaPam 257.

– ...ożenił się z Alexandrą Ogińską, kasztelanką trocką, rodzoną siostrą Marcyana Ogińskiego, wprzódy wojewody trockiego, potém kanclerza w. w. księstwa lit. ZawiszaPam 8.

– ...regiment konny szwedzki z pułkownikiem Dykierem. Ten wprzódy maszerując trafił pod samemi Olkienikami niespodziewanie na podjazd Moskwy... ZawiszaPam 240.

– 14[go] do Rohotnéj na czasik krótki pobiegłem, kędym jadąc i nazad wracając, miał dobre z łaski Bożéj powodzenie. ZawiszaPam 53.

– Wyprawy które z województw i powiatów są przy jp. Ogińskim aby convolutis signis do domów wracały. ZawiszaPam 197.

– W Wilnie będąc, darowałem cug koni wronych żmujdów jp. wojewodzie mścisławskiemu marszałkowi trybunalskiemu. ZawiszaPam 67.

– Staliśmy dwaa dni na miejscu, ale koło Grodna po wsiach na exekucyi Moskwę idącą strzelaliśmy i bili jako wróblów. ZawiszaPam 125.

– ...w któréj kaplicy malowany jest po wszystkich ścianach sąd ostateczny, na odgłos trąb ciał powstających na sąd Boży [...] jedne ciała wstały, drugie wstają [...] jedne dusze z ciałami wesoło i z afektem pragnienia powstające, drugie odwracające i zakrywające oczy od twarzy Majestatu Pańskiego; krzywiące się, marszczące, wrzeszczące, rozpaczające i t.d. ZawiszaPam 89.

– Anno 1699 caristia wielka w całém państwie, nie tylko w Litwie była, a to ex occasione zamieszań, zdzierstw, które inter partes aemulas zagęściły się były, z okazyi województw na koń wsiadania, a najbardziéj z okazyi wojska niemieckiego. ZawiszaPam 362.

– Między inszemi jpp. Przezdzieccy, których połapano i byli in periculo vitae, Sądził ich jp. Mniszech marszałek koronny, ale dekret miłosierny padł, jeno kazano ukrzywdzonym oddać, co zabrali i na wieżę rok i sześć niedziel wskazano.[...] Anno 1717. ZawiszaPam 316.

– [...] baszę zabił, ale potém nie mogąc potencyi coraz szpahów przybywających, wystarczyć, rejterować się musiał do pozostałych trzech regimentów: więc gdy regimenta widzieli już i swoje niebezpieczeństwo, razy ze dwa spotkawszy się, nic nie wskórawszy, dla wielkiéj potencyi, obrócić się musieli nazad uchodząc do obozu. ZawiszaPam 378.

– Ventum ad haec, że iksiądz biskup wileński, cum adcitatione do Rzymu ip. hetmana, jechał in persona wielu biskupów wsparty charitativis subsidiis. ZawiszaPam 184.

– Wyjechał w dzień wtorkowy Aniołów Stróżów die 25 Maii. ZawiszaPam 167.

– Strzelał się z niemi przez parkan bardzo generosissime, tak że sasi zza parkanu rury, a nasi przez te dziury swoje flinty rychtując i strzelając, wystrzelał sasów, a z pod lekkich chorągwi towarzystwo i pachołcy, parkan tymczasem wycinali, i tak dobywszy w pień wycięli, majora tylko co miał komendę żywcem wziąwszy. ZawiszaPam 313.

– W pracach ustawicznych dziennych i nocnych, sześć niedziel sejmu wysiedziałem, rzadko gdzie na bankietach i assamblach bywając [...]. ZawiszaPam 170.

– Tego roku kłóciłem się z Kaczanowskim, który nie dał spokojnie wysiedzieć się, opiekuna mając nad sobą p. Ogińskiego starostę żmujdzkiego którego potencyą najeżdżał [...]. ZawiszaPam 26.

– Gdy przybył in adorationem Cara imci, wzięty w areszt, sromotnie jako zmiennik et rem satisfactionis za wzięte od Cara miliony, traktowany źle, do Kijowa zaprowadzony. ZawiszaPam 274.

– Biskup wszystkie zakonniki, którzy in praesentia jp. Hetmana albo mszą świętą odprawują, albo do kościoła chodzić nie bronią, albo konwersacyę prowadzą i t. d., wyklął, jako to: jezuitów, dominikanów, franciszkanów, bernardynów i t. d. ZawiszaPam 180.

– Polowałem często, a zwłaszcza na niedźwiedzie wyjeżdżałem, ale bez szczęścia: bo siedemnaście razy otoczonych goniliśmy, a tylko dwóch i to piastunów zamordowały psy, przez czas wszystek: albo wiatry i szturmy, albo deszcz, albo wilcy, albo jakakolwiek zawada zawsze musiała nam przeszkodzić. ZawiszaPam 102-103.

– W téj kompanii jechaliśmy do Prus na rezydencyą, stanęliśmy w Tylży 12 Octobris, aleśmy tam tylko dwie niedziele zmieszkali dla niebezpieczeństwa i chorób zaraźliwych specie powietrza. Wyjechała ztamtąd i jpani hetmanowa, u któréj w gospodzie kilka się ludzi zapowietrzyło było. ZawiszaPam 147.

– Często bywałem u różnych ichmościów na ucztach i bankietach, ale i u mnie bywali często, zwłaszcza na trzeci dzień zapustny był na bankiecie u mnie: jp. wojewoda poznański [...]. ZawiszaPam 117.

– Pod Tryszkami 2 Julii napadł na obóz mój polski p. Ważyński ze dwunastu chorągwi insperate o zmroku: w koniach szkodę wielką uczynił i nachwytawszy uszedł nie bawiąc kilka pacierzy, i nim do sprawy szwedzi w mieście przyszli, już Ważyński uszedł zarwawszy konie. ZawiszaPam 127.

– [...] przegrał [książę] tak, że ledwie kiedy słyszana taka wiktorya i co przez lat sześć szczęście miał z wielkim awantażem sławą i chwałą imienia swego aż do tego stopnia, że usque ad tremorem gentium, że go nad wszystkich monarchow estymowano i preferowano, jeden dzień wszystko to zgładził i jedna praecox actio wszystko to zatłumiła. ZawiszaPam 272-273.

– Horn jeno zawarł się w zamku, którego dobyto et humanissime. ZawiszaPam 230.

– Jazdę zbił moskiewską, któréj według relacyj pewnych języków zginęło na 800, a więcéj tysiąca porąbanych i postrzelanych; ledwo kto z nich wyżył. ZawiszaPam 271.

– Miałem trochę biedy z weturynami, ale nas gubernator pomiarkował i zganił bezpieczeństwo chłopów. ZawiszaPam 86.

– Interea insperatissime et occultissime, król polski złożył sejm w Lublinie, pro 19 Junii. ZawiszaPam 221.

– Dał mi jp. hetman pięknego wałacha ze wszystkiém, jak wsiąść, cug żmudzinów i szablę turecką. ZawiszaPam 143.

– Znieśli podjazd moskiewski, trupem położyli ze sześćdziesiąt, kapitanów dwóch zabito, żywcem przyprowadzono dwunastu, insi po lasach rzucając flinty rozpierzchnęli się. ZawiszaPam 122.

– Wojsko w. księstwa lit. zwinęli husarzów, pancernych, tatarów, rajtaryą. ZawiszaPam 202.

– Z Królewca, żałośnie go pożegnawszy, jechałem die 21 Decembris w kompanii z ip. Sapiehą generałem wielko-polskim i bratem jego Jerzym na Rybkarty, gdzieśmy zastali ip. wojewodę podlaskiego i samą jejmość u ip. wojewody wileńskiego hetmana w. w. księstwa lit. ZawiszaPam 133.

– Pietraszkiewicz rodem ze Dworca, facetus et jovialis, w Dworcu umarł. Requiescat in sanctissima pace, Anno 1699, w leciech 46. Kochałem go, bo był bardzo żartobliwy. ZawiszaPam 395.

– W Wilnie będąc darowałem cug koni wronych żmujdów jp. wojewodzie mścisławskiemu marszałkowi trybunalksiemu. ZawiszaPam 67.

– Kościół żołudzki zamkniony. ZawiszaPam 211.

– Na ostatek wieczór po obiedzie od jejmości p. Pancerzyńskiéj w Żubrzycy, z wojnowskich gór wilka haniebnie wielkiego, kusego, szkody wielkie czyniącego, pod samą sadzawką żubrzycką uszczwałem gdzie siła hart Feruj dokazywał. ZawiszaPam 61.

– Tego witaliśmy króla naszego; perorował jp. Jabłonowski wojewoda wołyński dość godnie i zacnie. Ab equestri ordine jp. Dzieduszycki starosta żydaczowski. ZawiszaPam 51.