Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Samuel Ludwik Twardowski
TwarSLeg 1633 oryginał
PPRZEWAŻNA LEGACYA, Iáśnie Oświeconego Kśiążęćiá KRZYSZTOFA ZBARASKIEGO, Koniuszego Koronnego, Krzemienieckiego, Soleckiego, Wiślickiego, Rubieszowskiego, etc. STAROSTY. Od Náiáśnieyszego ZYGMVNTA III. Krolá Polskiego, y Szwedzkiego: Do Napotężnieyszego SOLTANA Cesárzá Tureckiego MVSTAFY; w Roku 1621. Ná Pięć rozdźielona Punktow; Z dotknieniem krotko przez vćieszne digressye Stanu pod ten czás, Rządow/ Ceremoniy/ y zwyczáiow Pogánskich

http://polona.pl/item/10176922/6/
Odnotowano 325 cytatów z tego źródła
– Gdzie Nylus siedmiorogi/ długim sięga końcem Abissynow dalekich: y gdzie wielka sámá Azya Páństwá kończy Tátárskiego Chámá. Moim się świat tak wielki obraca rozumem/ Pomierzywszy od Dniestru/ tám gdzie aż z Uzrumem Waleczny Pers grániczy. TwarSLeg 80.
patrz: ABASEN, ABASYN, ABISYN, ABISYN
– Abuchty wołowe, Bástramy baránie, wędzone ná słońcu, máią sławę swoię w Wołoszech. TwarSLeg 41.
patrz: ABUCHT
– Część y potraw gorętszych saporem y smakiem (Krom ábuchtow á bástram/ dosyć ledaiakiem. TwarSLeg 41.
patrz: ABUCHT
– W ktorym tedy y Książe mieszał się obłoku/ Strzegąc iáko Achátes Paná swego boku: Gdzież mu było pod Chocim przepaść ná Pegázie/ Zeby y w tym Oyczyźnie dopomogł był razie. TwarSLeg 20.
patrz: ACHATES
– Tyran [...] wszakże ku iednemu umierzywszy celu/ W Acheruntach nowego szpieguie fortelu. TwarSLeg 63.
patrz: ACHERANT, ACHERON, ACHERONT, ACHERONT, ACHERUNT
– Onby [królewicz Władysław] cnotą y sercem przeszedł y Achillę/ I święte Rzymskie one dobrocią Kamille. TwarSLeg 20.
patrz: ACHIL, ACHILL, ACHILL, ACHILLA, ACHILLA
– Mecet Achmetow znaczny w Konstantinopolu, Turcy swoim ięzykiem zowią go upartym, że y przeciw Statutom y Zakonowi Achmet go postawił, Prowincyey żadney nie wziąwszy. TwarSLeg 55 marg.
patrz: ACHMETOWY, ACHMETÓW
– Po śmierci Achmetowey o coś oskarżony/ Od zawistnych Emułow do przejasnej Brony: Czym zaraz z Buiurdunem spadszy Działałyie/ Przyniosą mu siekierę ná uciecie szyię. TwarSLeg 14.
patrz: ACHMETOWY, ACHMETÓW
– Zołnierz konny, alias Szłáchcic Turecki, Adziamugłáni z dziesięcin Europskich, z ktorych obieráią potym Spahye, y Iáńczáry. TwarSLeg 18.
patrz: ADZAMOGŁAN, ADZAMOGŁANIN, ADZAMUGLAN, ADZIAMUGŁAN, ADZIAMUGŁAN, ADZIAMUGŁANIN, ADZIAMUGŁANIN
– Tu Spáphiy lekkomyślny z Dzidą się wesoło/ Wynioższy przed innymi Pierwsze trzyma czoło: Ktoremu z dzięsięcinney Adziámugłan zgraie/ Snuiąc się źartkim táńcem posiłku dodaie. TwarSLeg 18.
patrz: ADZAMOGŁAN, ADZAMOGŁANIN, ADZAMUGLAN, ADZIAMUGŁAN, ADZIAMUGŁAN, ADZIAMUGŁANIN, ADZIAMUGŁANIN
– Wielcy oni Heroes z sobą się żegnaią/ A prze affekt ledwie łez w oczu dotrzymaią. TwarSLeg 46.
patrz: AFEKT
– Wiedział dobrze Książę, że go [wezyra] nie mogł czym barziey ustraszyć: bo gmin żadną miarą niechciał woyny, ktorey on chytrze affektował. TwarSLeg 62.
patrz: AFEKTOWAĆ
– Rzecz nie affektuiąca słow y Sztylu/ y zwyczayne Oyczyste Heroicum, bez farb y licenciy Poetyckich. TwarSLeg 2v.
patrz: AFEKTUJĄCY
– Ianczar Aga, Starszy Ianczarski, ktorych tu znaczne praesidium. TwarSLeg 50.
patrz: AGA
– Spahye nie maią Agi swego, iako Ianczarowie: ale Bołukow siedmi, to iest Sedziew, ktorych wielka authoritas. TwarSLeg 56.
patrz: AGA
– Snadź gorące przyczyny przez Agentow pewnych Krola Pana/ y innych zacnych twych pokrewnych Ważyły u Cesarza. TwarSLeg 34.
patrz: AGENT, AGENT, AJENT
– Pomkniem się do Assy [...], Gdzie w cieniu oliwnym/ Meczet widzieć y łaźnię z Aqueduktem dziwnym. TwarSLeg 51.
patrz: AKWEDUKT
– On [książę] pod Kitą ogromną/ przy złotym Halzbancie/ Ná pysznym swym ubada [!] wesoły táráncie. TwarSLeg 45.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– Baczył Mieyskie roskoszy/ na takiey przeszkodzie Były im do karności/ gdzie iako w ogrodzie: Y onym niegdy sławnym Amaltheyskim rogu/ Wszytko do ich sprosnego zniosło się nałogu. TwarSLeg 72.
patrz: AMALTEJSKI
– Szaray ozdobny naznaczył [wezyr] y Książęciu/ y iny osobny Rzeczom iego Karwaser: a czeladzi drugi Tamten Ambit vlice/ iako idzie długi. TwarSLeg 58.
patrz: AMBIT
– Porządna Analogia Domu Książ[ąt] Zbaraskich, z Wielkich Książąt Litewskich. TwarSLeg 4.
patrz: ANALOGIA
– Iest prawo starożytne w Ottomanskim Domu/ ze niewolno Meczetu murować nikomu: Ażby wziął Prowincyą/ z ktoreyby Intraty/ Coroczne szły na Księżą czynsze y Annaty. TwarSLeg 54.
patrz: ANATY, ANNATY, ANNATY
– Ianczar Aga, Starszy Ianczarski, ktorych tu znaczne praesidium. TwarSLeg 50.
patrz: ANCZAR, JANCAR, JANCZAR, JANCZAR, JAŃCAR, JAŃCZAR
– Szubę przytym Sobolą/ y w iasnym Zegárek Krysztale Parę długich Bołduckich Iánczarek/ Ibraim pośle Bászy/ w hebanowych lożach: Y smycz chártow Podolskich w złoconych obrożách TwarSLeg 70.
patrz: ANCZARKA, JANCZARKA, JANCZARKA, JAŃCZARKA
– Ma te prerogátywe Poseł Angielski, ze gdy bywa u Cesárza, ábo w Dywánie i Rápir zá nim noszą, czego nie máią drudzy. TwarSLeg 59.
patrz: ANGIELSKI
– Nałog, rzecz wielka, zkąd okazya y ansa wszytka woien naszych z Turki. TwarSLeg 31.
patrz: ANSA
– Po stolech tuwalniámi pięknymi nákrytych Antypastow na srebrze stałá część sowitych. TwarSLeg 41.
patrz: ANTYPAST
– Czausz on wziąwszy się co pręcy/ Respons cale Dziurdziemu odnosi Książęcy: Powie o iego gestach/ o dzilney [!] urodzie. Dziurdzi skromnieyszy, z tych apprehensiy. TwarSLeg 62.
patrz: APREHENCJA, APREHENSJA, APREHENSJA, APRENSJA
– Seraglije arabskie – szkoły tureckie, w których nie inaczej się uczą arabszczyzny, jako uczy łacińskiego języka. TwarSLeg 168 marg..
patrz: ARABSKI, ARABSKI, HARABSKI
– Támże y Car w Kássánie siedzi złotonity/ Ná Arabskim dziánecie/ ktoremu dwie kity Po kosztownych skofiách zawoy otoczyły/ A w okrąg Iczogłanow kupy go okryły. TwarSLeg 19.
patrz: ARABSKI, ARABSKI, HARABSKI
– Przeto ich [Turków] wszystek dyskurs w ostrzu szable gołej, koń osieść, strzelić dzidą, to ich wszystkie szkoły, Krom arabskich palestryt, a Seraglii owej, Kędy stylu i gładszej uczą się wymowy [...]. TwarSLeg 125.
patrz: ARABSKI, ARABSKI, HARABSKI
– Fatalna Michałowi Telezyna płynie/ Po brzegach swych obfita w garbuzy/ y dynie. TwarSLeg 44.
patrz: ARBUZ, ARBUZ, GARBUZ, HARBUZ, KARBUZ
– Garbuzy, ktore Włoszy zowią Mellondi aqua, pragnienie gaszą. TwarSLeg 44.
patrz: ARBUZ, ARBUZ, GARBUZ, HARBUZ, KARBUZ
– Wiem i to/ że cokolwiek tak drogiego mieli [Polacy] W Domiech swych/ y Archiwach/ tak rok ożaleli. TwarSLeg 69.
patrz: ARCHIW, ARCHIWUM
– Nadieżdżamy ku Iassom/ gdzie stał niedaleki Woney znowu Hospodar armaturze lekki. TwarSLeg 40.
patrz: ARMATORA, ARMATURA, ARMATURA
– Był [wezyr] tu kiedyś Gońcem do nas, zaczym to sobie arrogował, że y Polski dobrze wiadom. TwarSLeg 93.
patrz: AROGOWAĆ
– W ozdobnym kole Boiar przednych Multańskich: stanie na Lektyce Hospodar/ w swey zwyczayney nie duż Artetyce. TwarSLeg 44.
patrz: ARTETYKA, ARTETYKA, ARTRETYKA
– Stroy Bulgarskich białychgłow. Z Turskich Aspr pleciona. Na iey głowie Missura/ taftą vściągniona. TwarSLeg 50.
patrz: ASPER, ASPRA
– Kiedy iachał [książę], dawano Aspry ubogim. TwarSLeg 75.
patrz: ASPER, ASPRA
– Senatorowie na ten sejm żołnierza nijakiego i asystencej [...] zaciągać nie będą. TwarSLeg 139.
patrz: ASYSTENCA
– Wieść iednak niecierpliwa dosiągszy ramiony Wysokiego Athlantu/ a z dementy ony/ Cesarskiey wziąwszy pochop: miedzy gminem sieie/ Hołdu postąpionego łakome nadzieie. TwarSLeg 23.
patrz: ATLANT
– Wteż waleczny Gedymin strzemiona wstępuie/ On Troki/ Zamki Wilenskie buduie: Za wrożbą y powodem grubego Augura Ogromnego nad zwyczay ustrzeliwszy Tura. TwarSLeg 5.
patrz: AUGUR
– Pomierzył [książę Zbaraski] Kampanijej roskoszne rowniny; Gdzie szlachetne nad morzem leży Neapoli/ Gdzie siarczyste Awerno/ y dziwne Puzzoli. TwarSLeg 9.
patrz: AWERN, AWERNO
– Gdzie kto okiem pokinie/ nád sobą obłoki/ Pod sobą uyźrzy przepáść/ y Awern głęboki. TwarSLeg 50.
patrz: AWERN, AWERNO
– [Pluto] iako Tyran piekielny Krolewską Dziewczynę/ z łona matki ucieszney uniosł Proserpinę/ A ta wstydu stradawszy y ust koralowych/ Kopci się nieszczęśliwa w łunach Awernowych. TwarSLeg 2.
patrz: AWERNOWY
– Część czásu ná áwizách strawiwszy postronnych/ Część ná Seymách/ y innych publikách Koronnych: Doczekał się áż oney potym náwáłnośći/ Ktora wbiłá wostátnie Oyczyznę trudnośći. TwarSLeg 13.
patrz: AWIZA, AWIZY
– Hospodár sam w poczesney szacie/ Przystárszy/ na Smáilskim krzepi się bachmácie. TwarSLeg 39.
patrz: BACHMAT
– Niech nie bada/ y nie szuká iny: Gdzie nam iako o wolność umrzeć będzie mili/ O tęsmy pod Chocimem/ y takrok się bili. TwarSLeg 62.
patrz: BADAĆ
– Kędy po szerokiem Cmyntarzu psow nie przeyźrzeć/ y moręgich okiem Kotow wielkich Bágdeckich. Tym z kamiennych stołow Pewną część zreżą ná dzień birek y báwołow. TwarSLeg 76.
patrz: BAGDECKI
– Gdzieby z włoka dluzsza w tey była wyprawie/ Kantymirby Baieran odprawił w Warszawie. TwarSLeg 41.
patrz: BAJARAN, BAJERAN, BAJERAN, BAJRAM, BAJURAN
– Kędy po szerokiem Cmyntarzu psow nie przeyźrzeć/ y moręgich okiem Kotow wielkich Bágdeckich. Tym z kamiennych stołow Pewną część zreżą ná dzień birek y báwołow. TwarSLeg 76.
patrz: BAJWÓŁ, BAWÓŁ, BAWÓŁ
– Rzeka Haspali Kamiennym zięta mostem/ poda brzeg wesoły: Podnie pławiąc żołtawym pieniste bawoły. TwarSLeg 46.
patrz: BAJWÓŁ, BAWÓŁ, BAWÓŁ
– Gwárdya pocztowey czeladzi/ Nie mniey w stroy/ iako w Konie/ y Rzędy się sádzi: Z ramion im srebrosute wiszą Bándolety/ Y z łękow Pietyhorskich włoskie Pistolety. TwarSLeg 67.
patrz: BANDELET, BANDOLET, BANDOLET
– Znowu Dniestr/ znowu y Prut krwią się nászą grzeie/ [...] W czym ieśliżby z Kozakow miała być przyczyná/ Natych bando surowe/ y na gardle winá. TwarSLeg 31.
patrz: BANDO
– Siedm ich [Kozaków] czołnow nad wolą Starszyny/ Poszło do Diźurdzistánskiey [!] dálekiey krainy: Aż ku Perskim gránicom Tych Hetman społecznie/ Z wolą wszytkiey Korony bánnizował wiecznie. TwarSLeg 31.
patrz: BANIZOWAĆ, BANIZOWAĆ, BANNIZOWAĆ
– Szubę przytym Sobolą/ y w iasnym Zegárek krysztale Parę długich Bołduckich Iánczarek/ Imbraim pośle [książę Krzysztof Zbaraski] Bászy/ w hebanowych łożach: Y smycz chártow Podolskich w złoconych obrożách. [marg.] Imbráim Bászy Koniuszemu Wielkiemu. TwarSLeg 70.
patrz: BASA, BASSA, BASZA, BASZA
– Gdanskiego czynu Nalewkę, y Miednicę z Białego Bursztynu. [pośle książę Krzysztof Zbaraski] [marg.] Hálli Bászy Kápitanowi Morskiemu. TwarSLeg 71.
patrz: BASA, BASSA, BASZA, BASZA
– Tym czasem pod Podolskim spoczyniem Kámieńcem/ Basztą przednią Ewropy, gdzie uciesznym wieńcem Skał ogromnych nátura Miasto w okrąg toczy. TwarSLeg 37.
patrz: BASTA, BASZTA, BASZTA
– Ani u stołu znaczny jego [cesarza tureckiego] zbytek, służba jego i kuchnia, i aparat wszytek, w jedle: w ryżu bastramy na bielonej blasze, a serbetem sowite afrykańskim czasze. TwarSLeg 145.
patrz: BASTRAMA
– Abuchty wołowe, Bástrámy baránie, wędzone ná słońcu, máią sławę swoię w Wołoszech. TwarSLeg 41.
patrz: BASTRAMA
– Niemniey y Wezer pilen swey prywaty/, Iuż gotowey dosiadał ná Preponcie Baty. TwarSLeg 72.
patrz: BAT, BATA
– Mało tu y Cypriyskie Grácye iuź spráwią/ Poprozno słodkim dźwiękiem głuche uszy báwią. TwarSLeg 74.
patrz: BAWIĆ
– To [bunt janczarów] gdy stárszych obchodzi/ wnetże y tych oni Zámięszawszy między się pozrucaią z koni: Gdzie wszytkie, co przednieysze zábiiáią Begi/ Porty Morskie zalegszy/ y Báłátskie brzegi. TwarSLeg 29-30.
patrz: BEG, BEG, BEJ, BIEJ
– Beglerbegow trzech iest naywyzszych w Páństwie Tureckim, Rumel ski, Narolski, y Gołetski: á máią więtszą powagę nád inne wszytkie Básze. TwarSLeg 51.
patrz: BEGLERBEG, BEGLERBEG, BEGLERBEJ, BEGLERBEK, BEHLIERBEG, BEJLERBEJ, BEKLERBEJ, BEKLERBEK
– Belloná Bogini woyny. TwarSLeg 15 marg..
patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA
– Te pompy ná pogrzebie ludzi tych [którzy zginęli w obronie ojczyzny po porażce cecorskiej] odprawi. Gdy nad Dniestrem Belloná świeże woyská stáwi. TwarSLeg 17.
patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA
– Wre ukrop bełkotliwy/ a sapliwe piany/ Obłok dymu czarnego burzy ná przemiány. TwarSLeg 18.
patrz: BEŁKOTLIWY
– W tym gdy ręką bezbronną mężnie czyni sielá/ Niechcąc umrzeć bez pomsty/ z tełu go pożełá Nożem krwáwym Láchezys. TwarSLeg 35.
patrz: BEZBRONNY
– Srzodkiem Miástá Bezestán z pokłádem kosztownym/ Stem wspiera się filarow pod dáchem ołownym: Gdzie rożne Kupcom handle. TwarSLeg 51.
patrz: BEZESTAN
– Ludzi zewsząd tłumu/ trudno zmierzyć okiem. Dziwuią się wyboru/ y Osob/ y Młodzi/ Przypátruią się koniom/ iako ktory chodzi: Ale z Posła dopiro/ ci z gor/ y wysoká/ Ci z szránek Bezestáńskich áni spuszczą oká. TwarSLeg 75.
patrz: BEZESTAŃSKI
– Czegoż się nie imie Bezmierna gminu żądza? czego się nie waży? Kiedy Paná nie czuie/ y nád sobą straży. TwarSLeg 73.
patrz: BEZMIERNY
– Srzodkiem iey [oddziału piechoty węgierskiej] w bebny grzmią Dobosze/ Y na Serbskich dumaią fciárach Szyposze. TwarSLeg 66.
patrz: BĘBEN
– Stroy Bulgárskich białychgłow. Z Turskich Aspr pleciona Ná iey głowie Missurá/ táftą vścięgniona Biała pierś: z głádkich wiszą nausznice skroni/ A skorá się Niedźwiedzia toczy z tełu po niey. TwarSLeg 50.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Halli Bászy [...] Miednicę z Białego Bursztynu [pośle Daud]. TwarSLeg 71.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Początek iego w Szwaycarskiey Ziemi, zkąd tákże Ren, y Rodanus wynika. Záczym rozumieią, że tá Ziemiá naywyzsza ma być w Europie. Po niey żyzne ostrowy/ gdzie po wdzięcznej trawie Gesi/ y białopiore pasą się żorawie. TwarSLeg 47.
patrz: BIAŁOPIÓRY
– Muzułmanska iako dym náwałność się wáli: Bielą się po szerokim polu ich namioty/ Ziemia drży od Taratan/ y Mężow ochoty TwarSLeg 15.
patrz: BIELIĆ SIĘ
– Przykreby to nam iarzmo/ y owszem z swobody Jako między wszytkimi chlubiem się Narody: Ták zá Kleynot naypierwszy sobie ią szacuiem/ Bo iey krwią nábywamy/ y krwią ią kupuiem. Ciebież to kole bierzmo? Ale z drugiey strony: Wiem ia o tym/ żeś ty był záwsze vrodziny Nieprzyiaciel Polakom. TwarSLeg 97.
patrz: BIERZMO
– Kędy po szerokiem Cmyntarzu psow nie przeyźrzeć/ y moręgich okiem Kotow wielkich Bágdeckich. Tym z kamiennych stołow Pewną część zreżą ná dzień birek y báwołow. TwarSLeg 76.
patrz: BIRKA
– Tu w polách rozłożystych ledwie przeyrzeć okiem Bissurmáńskich zástępow. TwarSLeg 18.
patrz: BISSURMANSKI, BISSURMANSKI, BISSURMAŃSKI, BISURMANSKI, BISURMAŃSKI, BISZURMANSKI
– Nie zmogła rádá zdrowa/ á niktorych z Lithwy Przeważyły prywaty: ztądże Polem bitwy Chroni się y dziś Gustaw/ Pánem będąc Wiśle: Dobrzyń/ y drogę dalszą máiąc ná vmyśle. TwarSLeg 26.
patrz: BITWA
– Achmet postáwił Meczet známienity/ Luską go przyoblegszy błáchy złotolity. TwarSLeg 55.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Ze wielu nie porusze ktorych w bladey zgrái Skazitelnych do czasu śmierć zawisna tái/ Iednego Bohatyra przypomnię onego/ Xiążęcia Woiewodę Ianá Bracławskiego. TwarSLeg 6.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Brzegi [Dunaju] bluszcz buyne snuie. TwarSLeg 47.
patrz: BLIUSZCZ, BLUSZCZ, BLUSZCZ
– Hebrum zátym przebywszy sławny niegdy głową/ Y Bogi błágáiącą lutnią Orpheową: W Miasto wnidziem budowne Tracyey gránice Dziś Beglerbegow/ przedtym Cesarzow Stolicę. TwarSLeg 51.
patrz: BŁAGAJĄCY
– Tu Niemiec rozbrátány ku wam w oczy zmierza/ Tu Morze od pułnocy/ tu hárdy Przymierza Niedotrzyma Moskwicin: Tatry wiszą z boku/ A z tełu się okrywa w krwawym Mars obłoku. TwarSLeg 17.
patrz: BOK
– Zołnierska go [Wezyra] niekárá/ pospołu z swawolą Lekkomyślnych Jánczarow/ niepodobne bolą [...]. TwarSLeg 72.
patrz: BOLEĆ
– Spahye nie maią Agi swego, iako Ianczarowie: ale Bołukow siedmi, to iest Sedziew, ktorych wielka authoritas. TwarSLeg 56.
patrz: BOŁUK
– Gdy [...] obozy miiał Cieszki łupem Pogánin/ á niebo rozbiiał Bráńcow láment: gdy iedni okrutnie sieczeni/ Drudzy w trokách wisieli z koni przeszynieni. TwarSLeg 12.
patrz: BRANIEC
– Nie inakszych Dziurdzi był oczu i urody: Oprocz ze áni wąsów/ áni miał y brody: Rzezány brzydki trzebień/ y długo wątpimy/ Onegoli/ iakąli maszkárę widzimy. TwarSLeg 77.
patrz: BRZYDKI
– Tákli z wiátru lekkiego buduiesz przyczyny/ Y tę z wiotchey machinę przedziesz páięczyny/ Ktorey potym rozsnowáć nie będziesz miał siły. TwarSLeg 98.
patrz: BUDOWAĆ
– Iáko gdy Dońcy z tełu/ á Turcy z tę stronę/ Snadnieby mogli Polską rozerwáć Koronę Co Groff z Turnu buduie y iego praktyká/ Iakoby wznieść ná nogi znowu Fryderyká. TwarSLeg 42.
patrz: BUDOWAĆ
– Podniezszy iednák sercá miniem Parabucie/ Y Wsi kilka budownych z ktorych ná pápucie Zon Cesarskich intratá. TwarSLeg 49.
patrz: BUDOWNY
– Po śmierci Achmetowey o coś oskárżony [Gracjanus]/ Od zawisnych Emułow do przeiásney Brony: Czym zaraz z Buiurdunem spadszy Działáłyie/ Przyniosą mu siekierę ná vcięcie szyie. TwarSLeg 14.
patrz: BUJURDAN, BUJURDUN, BUJURDUN
– Buiurdun mu [Koreckiemu] śmierci oddádzą [działałyje]. TwarSLeg 35 marg..
patrz: BUJURDAN, BUJURDUN, BUJURDUN
– Buiurduny, w Turczech są Ceduły śmier ci, z podpisem Cesárskim: ktorą komu oddádzą Dziáłałye, to iest siepácze: powinien tą submisse przyiąć, iako wyrok Boży. TwarSLeg 14 marg..
patrz: BUJURDAN, BUJURDUN, BUJURDUN
– Ale wy przecie gorą? Y ieśli wam dłuży Z Pány Ottomáńskimi igraszka popłuży? Ze dawnieysze przyczyny ze dwuletnią onę Z Wołoskim Grácyanem praktykę wspomionę? Wászym on naprzod duchem nápuszon oszálał/ Y tyle krwie szláchetney Muzułmánskiey przelał: Porzezał Dziáłáłye/ zdrápał Buiurduny/ Zdrádzieckim iednák dziłom [!] nie dáł Bog fortuny. TwarSLeg 94.
patrz: BUJURDAN, BUJURDUN, BUJURDUN
– Stroy Bulgárskich białychgłow. Z turskich Aspr plecioną Na iey głowie Missurá/ taftą uścięgniona Biała pierś: z głádkich wiszą nausznice skroni/ A sfora się niedźwiedzia toczy z tełu po niey. TwarSLeg 50.
patrz: BULGARSKI, BULGARSKI, BUŁGARSKI, BUŁHARSKI
– Lubomirski, dzisieyszy I.M.P. Woiewodá Ruski, po zmárłym sławney pámięci Chodkiewiczu Hetmánie, wziął bułáwę. TwarSLeg 20 marg.
patrz: BUŁAWA
– W około Kopiynika mur nieprzełomiony/ w szyku stoi w żeláznym: gdzie w zbroi złocony Wyniozszy się z bułáwą Hetmáni Podczászy/ Sam gromi/ sam przywodzi/ y pohance strászy. TwarSLeg 20.
patrz: BUŁAWA
– [Słowa do księcia Krzysztofa Zbaraskiego] Zá twym burdy przyiazdem y turnieie one: Ktorymi wrzał Całogrod były uciszone. TwarSLeg 8.
patrz: BURDA
– Halli Bászy [...] Miednicę z Białego Bursztynu [pośle Daud]. TwarSLeg 71.
patrz: BURSTYN, BURSZTYN, BURSZTYN, BURZTYN
– Zwierciadło Iánczár Adze w Bursztynowey ramie/ Y kredence z Bursztynu [pośle Daud]. TwarSLeg 70.
patrz: BURSTYN, BURSZTYN, BURSZTYN, BURZTYN
– Zwierciadło Iánczár Adze w Bursztynowey ramie/ Y kredence z Bursztynu [pośle Daud]. TwarSLeg 70.
patrz: BURSZTYNOWY
– Noc ich w tym przeymie mowę/ w iásne po Arkturze Rozwywszy się pochodnie/ gdy poránney burze Wieszcze serce Książęce rożne myśli toczy/ Márą ledwie subtelną pomrużywszy oczy. TwarSLeg 57.
patrz: BURZA
– Máło mieyscá y owym [Księciu i Wezyrowi] ná ták wielkiey Sali/ Gdy obu zápalczywych gniew ieden rospali. A gdzieby w burzy oney ieden wżdy nie skłádał/ Przyszłoby do piorunow/ ták raczey popádał Affekt ich. TwarSLeg 93.
patrz: BURZA
– Gdy więc z drew suchych ogien náłożony/ Panew wody sowitą przeymie z każdey strony: Wre ukrop bełkotliwy/ a sapliwe piany/ Obłok dymu czarnego burzy ná przemiány. TwarSLeg 18.
patrz: BURZYĆ
– Dzikich Tátárow niepomierne zgráie/ Bez odporu burzeły żyzne one kráie [Podole]. TwarSLeg 12.
patrz: BURZYĆ
– Burzy się chuć we wszystkich/ co żywo do broni/ Y podobnych do boiu ruguie się koni. TwarSLeg 18.
patrz: BURZYĆ SIĘ, BURZYĆ SIĘ, BURŻYĆ SIĘ
– Czemu że ták odymasz/ y ze wnątrz się burzysz/ Co mász do nas/ y baczysz/ iáwnie nie wynurzysz. TwarSLeg 97.
patrz: BURZYĆ SIĘ, BURZYĆ SIĘ, BURŻYĆ SIĘ
– To záczym rozumieiąc mniey się śmierci strzeże/ Ktora ich tym niesytsza iako bydło rzeże. TwarSLeg 48.
patrz: BYDŁO
– Przed nim Cárscy Cáusze/ y Márszalcy przedni/ Z tych ieden laską srebrną: trzcinianą pośledni Czynią rum po gwardyách. TwarSLeg 45.
patrz: CAUSZ, CZAUS, CZAUSZ, CZAUSZ
– Záczym y my z pod Kotar iáko się poruszem/ Kulikowski z Tambolu powroci z Causzem. TwarSLeg 57.
patrz: CAUSZ, CZAUS, CZAUSZ, CZAUSZ
– Wielki przed nim Sekretarz Klawą grozi złotą/ Więc Goniec Podchocimski/ więc y z Kándyotą Platemberg: y z obu stron dáni zá przystawy Czausze/ z lewey Achmet/ á Mustáfá z prawey. TwarSLeg 67.
patrz: CAUSZ, CZAUS, CZAUSZ, CZAUSZ
– Czaus także Wezyrow rękę wprzod cáłuie/ Potym mu szczęśliwego przyiazdu winszuie Páná swego imieniem. TwarSLeg 58.
patrz: CAUSZ, CZAUS, CZAUSZ, CZAUSZ
– Woyny Cecorskiey, y zátym wálney Chocimskiey okázya zkąd? TwarSLeg 13.
patrz: CECORSKI
– Rozne były miedzy ludźmi rumory, y te go nákoniec o Cecorska resolucya przypráwiły. TwarSLeg 12-13.
patrz: CECORSKI
– Buiurduny, w Turczech są Ceduły śmierci, z podpisem Cesárskim. TwarSLeg .
patrz: CEDUŁA
– Więc y prze łzy obfite/ słow gdy mu nie stánie/ kończą owi Cesarskie zátym roskazánie: Tedy iáko ná gorę z dołu go wyważą/ Srogiey śmierci Cedułę iawnie mu ukáżą. TwarSLeg 35.
patrz: CEDUŁA
– A co dziś na swobody iakieś tam każecie/ Cegłę nosić, W Stambole y wapno będziecie. TwarSLeg 95.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– I. M. P. Koniuszego. Fatumli w tym ubogich srogie iákie było/ Ze w Pogáńskiey niewoli być im przeznáczyło: Respektyli woieńnych kunsztow y fortelow/ Ktore często zmierzonych pochybiaią celow. TwarSLeg 13.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Co czyni że się zátym nie wściekł Tyran ziádły/ Gdy mu ták pierwsze kunszty niepomyślnie pádły? A wszakże ku iednemu umierzywszy celu/ W Acheruntách nowego szpieguie fortelu. TwarSLeg 63.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Przed nim [księciem] oprocz ná koniech Osoby celnieysze/ A ktorym krew gorętsza/ y nogi lekczeysze. TwarSLeg 75.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Niech kto Małmazyą/ Niech leie y Cymenty: tylko nie zábiegą/ Ale tym zarzy więcey/ tym więcey zażegą. TwarSLeg 71.
patrz: CEMENT, CHYMENT, CYMENT, CYMENT
– Gdziezby Muze Sármáckie doszły takiey Ceny? Zeby mogły ukoić gładkimi Kámeny/ Sercá zapámiętáłe Mieszkańcow pod ziemnych. TwarSLeg 1.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Práwy z boku Reiment Sieniáwscy zálegli/ W Rycerskim nád Fabie niemniey dzile biegli/ Iako trzey Centaurowie/ gdy z iedneyże sfory/ Ná Mieszańce Tessalskie wypadáią z gory. TwarSLeg 20.
patrz: CENTAUR, CENTAUR, CENTAWR
– Cesarz tumult poczuwszy/ do Eski Száraiu Boiáźliwy ubiega/ gdźie według zwyczaiu Dawnego: w Ottomániech sroga byłá kárá Komu wniśdź/ krom Eunuchow/ á sámego Cará. Eski Száráy, Páłac Białych głow, Pań Cesárskich. TwarSLeg 29.
patrz: CESARZ, CESARZ, CYSARZ
– Niedawno y w Szaraiu piiani napoły/ z Ciorbą razem Cesarską rozrzućili stoły: Po wielkim wrzask niezwykły rozlegał się gmáchu/ Ze rozbity y Dywan/ y Cesarz był w strachu. TwarSLeg 72.
patrz: CESARZ, CESARZ, CYSARZ
– Bieli się od Oponczey/ y Hab zgráia oná/ Iasny dzien/ y twarz wdzięczną lżąc Hiperioná. TwarSLeg 40.
patrz: CHABA, HABA, HABA
– Tedy Książę z siędzie do Dworu/ Pałácu niekiedy Woiewody Mohilá. Dziś lepionki szczery/ Zewnątrz w Habę przybráney/ y niestroyne dary. TwarSLeg 41.
patrz: CHABA, HABA, HABA
– Szubę przytym Sobolą/ y w iásnym Zegárek Krysztale Parę długich Bołduckich Iánczarek/ Imbraim pośle Bászy/ w hebanowych łożach: Y smycz chártow Podolskich w złoconych obrożách. TwarSLeg 70.
patrz: CHART, CHART, HART
– Szubę przytym Sobolą/ y w iásnym Zegárek Krysztale Parę długich Bołduckich Iánczarek/ Imbraim pośle Bászy/ w hebanowych lożach: Y smycz chártow Podolskich w złoconych obrożách. TwarSLeg 70.
patrz: CHART, CHART, HART
– Iuż y wciekła Alekto ná iad on záżarty Pospuszczałá z Awernu nieścignione chárty: Iuż żywe pochodnie po Stambole siały Furye/ á mury się Száráiowe chwiały. TwarSLeg 56.
patrz: CHART, CHART, HART
– Niegdy brzeg Hersonezu: gdzie pyszna Pomoná Sciera iuż z Fłorą [!] hárce. Tali w słodsze groná Y chłodnieysze Cytryny/ Owáli w przemiány W Pinole/ y doyźrzalsze pierwsza pomagrámy. TwarSLeg 52.
patrz: CHŁODNY
– Po Nurtach Nereidy z sobą harce swodzą/ A w cieniu sprácowáne Myrthámi się chłodzą. TwarSLeg 47.
patrz: CHŁODZIĆ SIĘ
– Iczogłáni pokoiowe chłopiętá. TwarSLeg 14 marg.
patrz: CHŁOPIĘ
– Capy chodzą sámopás/ wiecznym się przymierzem Ziednoczywszy z Sátyry/ y z drápieżnym źwierzem. TwarSLeg 52.
patrz: CHODZIĆ
– Gellesponski Amirał/ w iego ważney spráwie/ z Dziurdzim chodzą niechętnym szczyrze y łaskáwie. TwarSLeg 57.
patrz: CHODZIĆ
– Hospodar Wołoski od Cesárzá ma Chorągiew, iáko Hołdownik. TwarSLeg 40 marg.
patrz: CHOŁDOWNIK, HOŁDAWNIK, HOŁDOWNIK, HOŁDOWNIK, OŁDOWNIK
– Ztąd w gorę się podniozszy/ obáczym w rowninie Dunay/ iáko y bystrze y szeroko płynie: Rzekę przednią Ewropy. Ktora w Horyzoncie Począwszy się Helwetow/ w czarnym znika Poncie. TwarSLeg 47.
patrz: CHORYZONT, HORYZON, HORYZONT, HORYZONT, HORYŻONT, ORYZONT
– Coż świát/ y wspánialszego pod swym Horyzontem/ Kiedy nád Solimaná z nászym miał Zygmuntem? TwarSLeg 78.
patrz: CHORYZONT, HORYZON, HORYZONT, HORYZONT, HORYŻONT, ORYZONT
– Czaus także Wezyrow rękę wprzod cáłuie/ Potym mu szczęśliwego przyiazdu winszuie Páná swego imieniem: życząc by záczętey Sstało się dosyć lidze/ y przyiáźni świętey. Czauszowá od Wezera Legácya. TwarSLeg 58.
patrz: CZAUSZOWY
– Tám iako ku poźnemu Hesperu się skłoni/ Pod złotymi czołdary parę Turskich koni: Obu sobie podobnych stroiem y vrodą/ W podárku od Spodárá Kśiążęćiu przywiodą. TwarSLeg 46.
patrz: CZOŁDAR
– Zołdu tyśiąc czterdżieśći: tyleż y ná Spassy/ Korona im wiecznymi ofiáruie czásy. TwarSLeg 32.
patrz: CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCI, CZTERDZIEŚCIE, CZTERYDZIEŚCI, CZTYRDZIEŚCI, SZTERDZIEŚCI, ŚTERDZIEŚCI
– Niżey widziem zwierzyniec/ gdzie ná swe delágry Cesarz się przeieżdżywa. TwarSLeg 53.
patrz: DELAGRA
– Wieść iednak niecierpliwa dosiągszy rámiony Wysokiego Athlántu/ á z dementy ony/ Cesarskiey wziąwszy pochop: miedzy gminem sieie/ Hołdu postąpionego łákome nádzieie. TwarSLeg 23.
patrz: DEMENTA
– Dopiro wdzięcznym tańcem z tełu go okryie Zywa Młodź/ ci w nasowia/ y świetne Telie Po Rumelsku vbráni; tym z Koni bonczuki/ Tym z Tafet wiszą złotych/ Dyárbeckie łuki. TwarSLeg 67.
patrz: DIARBECKI
– Hospodar iednak niebá niezniozszy niewczasu Dociągnął Iass wieczorem [...]. TwarSLeg 40.
patrz: DOCIĄGNĄĆ
– Ruszyłá Ludzi onych/ y doyzrzałość rady/ Y osoby powagá [...]. TwarSLeg 25.
patrz: DOJRZAŁOŚĆ, DOJRZAŁOŚĆ, DOJZRZAŁOŚĆ, DOJZRŻAŁOŚĆ, DOJŹRZAŁOŚĆ, DOŹRZAŁOŚĆ
– A lubo to powszechną wszytkiey Europy Baczy rzecz; gdy zá Polską iako zá okopy Y mury Chinenskimi/ bespiecznie Koronę Leży w cieniu/ áni iey złe wiátry dowioną. TwarSLeg 60.
patrz: DOWIONĄĆ
– Ma te prerogátywe Poseł Angielski, ze gdy bywa u Cesárza, ábo w Dywánie i Rápir zá nim noszą, czego nie máią drudzy. TwarSLeg 59 marg.
patrz: DYWAN
– Niedawno y w Szaraiu piiani napoły/ z Ciorbą razem Cesarską rozrzućili stoły: Po wielkim wrzask niezwykły rozlegał się gmáchu/ Ze rozbity y Dywan/ y Cesarz był w strachu. TwarSLeg 72.
patrz: DYWAN
– Dywanu tureckiego grandeca. TwarSLeg 184 marg.
patrz: DYWAN
– W dalszych Salá Dywańska świeciła się Páłácách [...]. TwarSLeg 76.
patrz: DYWAŃSKI, DYWAŃSKI, DYWOŃSKI
– Támże y Car w Kássánie siedzi złotonity/ Ná Arabskim dziánecie/ ktoremu dwie kity Po kosztownych skofiách zawoy otoczyły/ A w okrąg Iczogłanow kupy go okryły. TwarSLeg 19.
patrz: DZIANET
– Ale niech się on pisze/ niech się on y sadzi/ Niech go y dziwowidzow zastęp ten prowádzi [...]. TwarSLeg 69.
patrz: DZIWOWIDZ
– Mało tu y Cypriyskie Grácye iuź spráwią/ Poprozno słodkim dźwiękiem głuche uszy báwią. TwarSLeg 74.
patrz: DŹWIĘK
– A Wezer ná to. Nie mniey y ia wzaiem Ućieszon/ że przed Carskim widzę ćię Szaraiem/ Y iásną iego Portą. O ktorym ták śiła/ Dźwięku po Ottomániech sława rospuściłá. TwarSLeg 79.
patrz: DŹWIĘK
– Pieć par zá nim Pácholąt w Cerkieskich fauszurách/ Ci Hełmy y Páiże/ ci po złotych sznurách Niosą broń y sáydaki [...]. TwarSLeg 67.
patrz: FAŁSZORA, FAŁSZORA, FAUSZURA
– [...] Niechże mu się godzi Słowo Páńskie fantować/ y kredenc mieć cały: Gdzieby się ná tym punkcie rzeczy rozbiiáły. TwarSLeg 36.
patrz: FANTOWAĆ
– [...] Lubo z okien y fianek ważył przypátrować. TwarSLeg 69.
patrz: FIANK, FIANKA
– Srzodkiem iey w bębny grzmią Dobosze/ Y ná Serbskich dumaią foiárach Szyposze. TwarSLeg 66.
patrz: FOJARA, FUJARA, FUJARA
– Gdzie nasz Agent dawa znać o Wezerze nowym/ Dźiurdźi Mechmet/ Eunuchu starym Szaraiowy O znaczney frequencyey Posłow Chrześćianskich/ Do szaty całowania. TwarSLeg 42.
patrz: FREKWENCJA
– Garbuzy, ktore Włoszy zowią Mellondi aqua, pragnienie gaszą. TwarSLeg 44.
patrz: GASIĆ
– Czausz on wziąwszy się co pręcy/ Respons cale Dziurdziemu odnosi Książęcy: Powie o iego gestach/ o dzilney [!] urodzie. Dziurdzi skromnieyszy, z tych apprehensiy. TwarSLeg 62.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Więc rázem y dawnieyszą rozsrożywszy ránę/ Burzy się [wezyr]. Coż iali ták począwszy vstánę? Y tego psá nie skrocę? Kto będzie rozumiał? Ze kiedy co w Ossmániech Dziurdzi mogł/ y vmiał. Smiałli Rustan niekiedy Posły Perskie gnoić/ Smiał y świeżo Dylawer w sobie gniew vkoić: Weneckiego Agentá zá iego niecnoty/ Nád swoimi zelżywie powiesiwszy wroty!. TwarSLeg 100.
patrz: GNOIĆ
– Niech iuż Wezyr nie goli/ nie strzyze/ Raczey mię nie liże: Y schowa to na owę/ co mu wodzą Osły/ Co y kupczą Kaymakiem/ nie na Polskie Posły. TwarSLeg 100.
patrz: GOLIĆ
– Ludzi zewsząd tłumu/ trudno zmierzyć okiem. Dziwuią się wyboru/ y Osob/ y Młodzi/ Przypátruią się koniom/ iako ktory chodzi: Ale z Posła dopiro/ ci z gor/ y wysoká/ Ci z szránek Bezestáńskich áni spuszczą oká. TwarSLeg 75.
patrz: GÓRA
– Dworu Hospodárskiego grandeca [marg.]. Po przysionkách okropni drábántowie stali/ Z kąd ná gorę do iasney podá się wschod Sali: Gdzie gędkow Hospodarski melodyą nową Foiary/ y niewdzięczne Dżingr się ozową. Po stołech tuwalniámi pięknemi nákrytych Antypástow ná srebrze stałá część sowitych [...]. TwarSLeg 41.
patrz: GRANDECA
– Iákoby kto po wonnym Eliziyskim sádzie/ w Kreteńskim w Iesieni chodząc winográdzie: Od wdzięcznych gron zátrzymał chciwy wzrok y rękę/ Ieden tylko Tantalus/ táką cierpi mękę: Trudność między tak wielą mieszaiąc się zbrodni Złym nie być? y tak silu nie zgorzeć pochodni? TwarSLeg 73.
patrz: GRONO
– W ktorey wszytko stworzenie vcisza się dobie/ Sam ieden nie śpi Wezyr/ sam się grzyzie w sobie: Iako Hidra od iadu piekielna się wspina/ Wściekła gdy Tyzyfona biczem iey zácina. TwarSLeg 100.
patrz: GRYŹĆ SIĘ, GRYŹĆ SIĘ, GRZYŹĆ SIĘ
– Znáć dobrze było tę cerę, y áffekt, gdy wychodził z Pokoiu: Wezyr iednák iuż ná ten czás opłonąwszy, nie rzekł na to nic, tylko się w sobie gryzł, y zdzymał. TwarSLeg 99.
patrz: GRYŹĆ SIĘ, GRYŹĆ SIĘ, GRZYŹĆ SIĘ
– Znowu Dniestr/ znowu y Prut krwią się nászą grzeie/ Gdy mimo nieszczęśliwych poddánych nádzieie: Y powagę przymierza Kántymir woiuie/ A Tomszá niecnot wszytkich hettszy przechowuie. TwarSLeg 31.
patrz: GRZAĆ
– Znowu Dniestr/ znowu y Prut krwią się nászą grzeie/ Gdy mimo nieszczęśliwych poddánych nádzieie: Y powagę przymierza Kántymir woiuie/ A Tomszá niecnot wszytkich hettszy przechowuie. TwarSLeg 31.
patrz: GRZAĆ SIĘ
– Srzodkiem iey [oddziału piechoty węgierskiej] w bebny grzmią Dobosze/ Y na Serbskich dumaią fciárach Szyposze. TwarSLeg 66.
patrz: GRZMIEĆ
– Noc zátym nástąpiłá/ w ktorey on y dobie/ Ná łożu opłonąwszy rożnie myśli sobie: Z kim záczął/ w co y daley biedny się záwodzi/ A iako tak gwałtowney oprzeć się powodzi. TwarSLeg 14.
patrz: GWAŁTOWNY
– Noc zátym nástąpiłá/ w ktorey on y dobie/ Ná łożu opłonąwszy rożnie myśli sobie: Z kim záczął/ w co y daley biedny się záwodzi/ A iako tak gwałtowney oprzeć się powodzi. TwarSLeg 14.
patrz: GWAŁTOWNY
– Tego ogniá nie przyszedł poki do pożáru/ Nászy niezátlumili/ ze z onego gwáru y Płonnych potym wieści: Dziurdzi oszalony/ Napieráł się przez dzięki trybutu z Korony. TwarSLeg 23.
patrz: GWAR
– Tym nie kontent ná Mieyskie wypada Bazáry/ Gdzie Cesarskie przystawy/ pospoły Iańczary Morduie po Ulicach, leią się krwią Iassy: A prze bunt y gwar ludzi grzmią pobliższe lássy. TwarSLeg 14.
patrz: GWAR
– Książę ná kon/ Hospodár tákże ná Lektykę: A z obu stron gwardzie [!] zmięszawszy się społem/ Swietnym z czołá/ y tyłu otoczą ich kołem [..]. TwarSLeg 45.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Ráno ztąd do Giergice/ gdzie puściwszy w przody Gwárdye Młodź co żywsza: ci z sobą w zawody/ Owi ćwiczą wężyka/ że się Phebus śmieie/ Na żywe ich igrzyska pátrząc/ y turnieie. TwarSLeg 45.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Przed nim Cárscy Cáusze/ y Márszalcy przedni/ Z tych ieden laską srebrną: trzciniáną pośledni Czynią rum po gwardyách. Pácholętá potem Niosą broń/ y Páiże nábiiáne złotem. TwarSLeg 45.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Nie wiele z tąd odszedszy ná piękney przestrzeni Dwor poda się Wezerow/ po szerokiey sieni: Y po gornych fiánkach. Ianczárow gwardyie/ Y w pierzastych Infułach stoią Ciorbadziie. TwarSLeg 76.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– W ichże tropy gwárdya pocztowey czeladzi/ Nie mniey w stroy/ iáko w Konie/ y Rzędy się sádzi: Z rámion im srebrosute wiszą Bándolety/ Y z łękow Pietyhorskich włoskie Pistolety. TwarSLeg 67.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Gdzie tedy Myta kupcy záraz nie zápłácą/ Y sami siebie/ y to co przywiezli strácą: Abo y on nie poydzie trybem hołdowniczym/ Y Cesárzá nie uyrzy/ y odiedzie z niczym. TwarSLeg 61.
patrz: HOŁDOWNICZY
– Książęca znowu do Wezyrá moẃá: gdzie intenduie Kántimrá naprzod y Tomszę zrzucić. TwarSLeg 91.
patrz: INTENDOWAĆ
– Co czyni że się zátym nie wściekł Tyran ziádły/ Gdy mu ták pierwsze kunszty niepomyślnie pádły? A wszakże ku iednemu umierzywszy celu/ W Acheruntách nowego szpieguie fortelu. TwarSLeg 63.
patrz: JEDEN
– Iedykułá Zamek o siedmiu wieżách, mieysce wieźniow znácznych. TwarSLeg 29.
patrz: JEDYKUŁA
– Seraglije arabskie – szkoły tureckie, w których nie inaczej się uczą arabszczyzny, jako uczy łacińskiego języka. TwarSLeg 168 marg.
patrz: JĘZYK
– Niech iuż Wezyr nie goli/ nie strzyze/ Raczey mię nie liże: Y schowa to na owę/ co mu wodzą Osły/ Co y kupczą Kaymakiem/ nie na Polskie Posły. TwarSLeg 100.
patrz: KAJMAK
– Kajmak - mleko zsiadłe od bawolic. TwarSLeg 210 marg.
patrz: KAJMAK
– Gdy sobie ochydziwszy Mieszkánce támeczne/ Iáko grube Káywány/ y máło waleczne: Tę á sam w sobie vprządł táiemnicę/ Zeby przeniosł do Számu Cesárską Stolicę. TwarSLeg 27.
patrz: KAJWAN
– Bessárábiá u Kozmográfow, co dziś Krymskie Oczakowsie polá. TwarSLeg 7.
patrz: KOSMOGRAF
– Kędy po szerokiem Cmyntarzu psow nie przeyźrzeć/ y moręgich okiem Kotow wielkich Bágdeckich. Tym z kamiennych stołow Pewną część zreżą ná dzień birek y báwołow. TwarSLeg 76.
patrz: KOT
– Tu w polách rozłożystych ledwie przeyrzeć okiem Bissurmáńskich zástępow/ ktorych pod wysokiem Trzech stron świáta Arkturem krwie nienasycony: Ná onę ruszył woynę Ossman niezwalczony. TwarSLeg 18.
patrz: KREW
– Ani u stołu znaczny jego [cesarza tureckiego] zbytek, służba jego i kuchnia, i aparat wszytek, w jedle: w ryżu bastramy na bielonej blasze, a serbetem sowite afrykańskim czasze. TwarSLeg 145.
patrz: KUCHNIA
– Krzyk i láment łabęci Echo w cieniu sporzy/ Z łożnice gdy pożáney przyidzie wstawáć zorzy. TwarSLeg 47.
patrz: LAMENT
– Wieść zátym iedná drugiey świegotliwsza leci/ Ze z Gałgą Skinderbasza/ y Kantymir trzeci/ Z [!] tę stronę iuż Dunaiu [...]. TwarSLeg 15.
patrz: LECIEĆ
– Pospolita to Turkom, wszytkich lekko ważyć, sámi się máiąc za Pány świáta wszytkiego. TwarSLeg 93.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– Tá iáko wozow zgráiá/ y lekceyszych minie/ Zá nimi y sam Książę ruszy się w godzinie [...]. TwarSLeg 66.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Przed nim [hospodarem] zgráiá lekczeysza/ Młodź y Pietyhorcy/ W Pancerzách/ y Missurkach/ pod kilką Proporcy [...]. TwarSLeg 44.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Azapi, Ludzie lekcy, ktorych tylko ad praesidia Zamkow á szturmow Turcy używáią. TwarSLeg 48.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Wbok kinąwszy okiem/ Dziurdziow uyźrzym ná skale/ y kopcu wysokiem. Podeń iako się spuścim/ na znak swey ochoty Straż Cesarskich Azapow/ y lekkiey piechoty Z Dział vderzy [...]. TwarSLeg 47-48.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Rzekszy ná dno głębokie spuśćiła się potem/ Tu iuż z Lipárytańskim da się słyszeć młotem/ W śiárczystey Wulkan Ethnie [...]. TwarSLeg 17.
patrz: LIPARYTAŃSKI
– Seraglije arabskie – szkoły tureckie, w których nie inaczej się uczą arabszczyzny, jako uczy łacińskiego języka. TwarSLeg 168 marg.
patrz: ŁACIŃSKI
– W ogromnym tedy śiedźiał niewdźięcznik on Czubie/ W Soboli by Lucyper odąwszy się szubie: Oczy mu świdrem poszły/ á twarz máglowáná/ Iako w ogniu święći się Miedz polerowana. TwarSLeg 76.
patrz: MAGLOWANY
– Wielką cześć przeydźiem Miástá/ miniemy Selimow Sławny Meczet/ gdźie roźnych kuglarzow y Mimow Zgráie nas potykaią: káźdy zá kunszt nowy/ Y swoie inwencyą wźiąć co był gotowy. TwarSLeg 75.
patrz: MIM
– Cożkolwiek iest/ ná twoy przypuszczam rozsądek/ gdzie (niezáwádzieli iáki w oczách Momus) przyznasz, cokolwiek szczery pracey nászey/ y łáskáw będziesz; [...]. TwarSLeg 2v.
patrz: MOM, MOMUS
– Tu Niemiec rozbrátány ku wam w oczy zmierza/ Tu Morze od pułnocy/ tu hárdy Przymierza Niedotrzyma Moskwicin: Tatry wiszą z boku/ A z tełu się okrywa w krwawym Mars obłoku. TwarSLeg 17.
patrz: MOSKWICIN
– Wiem y to/ że cokolwiek tak drogiego mieli W Domiech swych/ y Archiwach/ ták rok ożaleli. Wszytkiego pod Chocimem: ledwie ze co mało Przy Krolu się/ y Trosze Możnieyszych zostało. TwarSLeg 69.
patrz: MOŻNIEJSZY
– Wdzięcznością mu [księciu Zbaraskiemu] y oczy/ y skronie pałały/ A łuny/ ktore z drogiey száty się zrażáły Glańce niosły dálekie [...] Nie inszych był Scypio oczu y powági/ Gdy po możney zburzeniu wrácał się Kárthági [...] TwarSLeg 66-67.
patrz: MOŻNY
– Monárchy tak możnego/ y my pogotowiu Czekalismy w Wołoszech/ przeczuwszy o zdrowiu. TwarSLeg 78.
patrz: MOŻNY
– Ná kontempt przyiacielski Książę zádumány/ Tákli między możnymi on Roziemcá Pány Do tey przyszedł zniewagi [...]. TwarSLeg 37.
patrz: MOŻNY
– Tedy dzikich Tátárow niepomierne zgráie/ Bez odporu burzeły żyzne one kraie: A trwogi w się natchnąwszy z wiátrow lekkych siły/ z dział po wszytkim Podolu iednostayne bily. TwarSLeg 12.
patrz: NADCHNĄĆ, NADKNĄĆ, NADTCHNĄĆ, NATCHNĄĆ, NATCHNĄĆ
– A też iuż Rycerstwu nie był więcey táyny/ Cesárski on nie affekt/ y iad niezwyczayny: Gdy ich co noc po kárczmách Bálátskich zbierano/ A w Morze nieobacznych táiemnie miotano. TwarSLeg 28.
patrz: NIEAFEKT
– Dáley Stogniew potyka z Emirem Cesarskim/ Ten o Stanie Tureckim/ y o Hospodarskim Przestrzeże nieaffekcie: gdy świeżo wtychczásiech Poimawszy osadził Wewelego w Iásiech. TwarSLeg 37.
patrz: NIEAFEKT
– Y niechayby Cyneas ozył w Illiryku/ Po ktorego wymowie y głádkim ięzyku: Włoskie Miastá pádały/ pod Pitrhowe nogi/ Czego ogień dokázać/ y miecz nie mogł srogi. TwarSLeg 74.
patrz: NIECHAJBY
– Niechby tylko zdrowá Krolá byłá Polskiego Pána iego głowá: z łaski iego/ Posłowi wszytkiego dostánie/ Mnieysza to Wezerowá piecza y stáránie. TwarSLeg 54.
patrz: NIECHBY
– Zołnierska go [Wezyra] niekárá/ pospołu z swawolą Lekkomyślnych Jánczarow/ niepodobne bolą [...]. TwarSLeg 72.
patrz: NIEKARA
– Tu w polách rozłożystych ledwie przeyrzeć okiem Bissurmáńskich zástępow/ ktorych pod wysokiem Trzech stron świáta Arkturem krwie nienasycony: Ná onę ruszył woynę Ossman niezwalczony. TwarSLeg 18.
patrz: NIENASYCONY
– Słyszeć o tym y dáley/ á co trwoży więcy Ze grube to poganstwo/ y narod bydlęcy [Turcy]: Bogá mniema samego przyczyną tey plági [moru]/ Ktorey vyśdź ludzkiey żadney/ nie iest rzecz przewagi. To záczym rozumieiąc mniey się śmierci strzeże/ Ktora ich tym niesytsza iako bydło rzeże [...]. TwarSLeg 48.
patrz: NIESYT, NIESYTY
– Iest prawo starożytne w Ottomanskim Domu/ ze niewolno Meczetu murować nikomu: Ażby wziął Prowincyą/ z ktoreyby Intraty/ Coroczne szły na Księżą czynsze y Annaty. TwarSLeg 54.
patrz: NIEWOLNO
– A co dziś na swobody iakieś tam każecie/ Cegłę nosić, W Stambole y wapno będziecie. TwarSLeg 95.
patrz: NOSIĆ
– To záczym rozumieiąc mniey się śmierci strzeże/ Ktora ich tym niesytsza iako bydło rzeże. TwarSLeg 48.
patrz: OFIARA
– Ciáło zátym ostydłe w Oycowskim Meczycie/ Z cery oney otchnąwszy grzebią známienicie: Pogrzeb Osmanow w [...] Achmátowym Meczycie. TwarSLeg 30.
patrz: OTCHNĄĆ
– Więc z affektu y cery otchnąwszy ninieyszy/ Czas inny do Traktatow naznaczy y wolnieyszy: [...]. TwarSLeg 100.
patrz: OTCHNĄĆ
– Z ktorey to ták szláchetney Wenedyckiey Spumy/ Posyła y Moftemu skrzyneczkę z Perfumy/ Y Pacierze: bo y tych Turcy używáią/ Lub w Monsserrato áni Lorecie bywaią. TwarSLeg 70.
patrz: PACIERZ
– Legácya do Turek Tákli z wiátru lekkiego buduiesz przyczyny/ Y tę z wiotchey machinę przedziesz páięczyny/ Ktorey potym rozsnowáć nie będziesz miał siły. TwarSLeg 98.
patrz: PAJĘCZYNA
– Pałatyná onego po Praskim Pogromie/ Ciężar woyny zwaliwszy ná nas niewiádomie. TwarSLeg 42-43.
patrz: PALADYN, PALADYN, PALATYN
– Onby wdzięczną urodą/ y gesty głádkiemi z Pálánty y Párygy porownał dawnemi: Onby cnotą y sercem przeszedł y Achillę/ I święte Rzymskie one dobrocią Kámille. TwarSLeg 20.
patrz: PALANT
– Przeto ich [Turków] wszystek dyskurs w ostrzu szable gołej, koń osieść, strzelić dzidą, to ich wszystkie szkoły, Krom arabskich palestryt, a Seraglii owej, Kędy stylu i gładszej uczą się wymowy [...]. TwarSLeg 125.
patrz: PALESTRYTA
– Bo coz nam dadzą Pákta? co złote pápiry? Gdy serce pod pokrywką/ y umysł nie szczyry. TwarSLeg 91.
patrz: PAPIER, PAPIER, PAPIOR, PAPIR
– Podniezszy iednák sercá miniem Parabucie/ Y Wsi kilka budownych z ktorych ná pápucie Zon Cesarskich intratá. TwarSLeg 49.
patrz: PAPUĆ
– Zegar w złotopiory Podskarbiemu Pápudze: tá z tęgiey sprężyny Wzbiwszy się tarka skrzydły/ quadry y godziny. TwarSLeg 71.
patrz: PAPUGA
– Wárcaby Kizłarádze/ y Száchy z Bursztynu/ Dla Carskich Pań zábawy/ y białego gminu: Takichże Tacz dwie parze/ do słodycz/ y wetow/ y dwa Kubki do Kaffy/ y Szamskich serbetow. TwarSLeg 71.
patrz: PARA
– I tak miasto ze wnętrznym umiotszy żelazem z Pana y Urzędnikow/ szukaią zárazem Mustáfy: ktory w iedney táił się Pieczárze/ Przy dziewkách dwoch Cekierskich/ y Ewnuchow párze. TwarSLeg 30.
patrz: PARA
– Po iego to lutni Słonie/ Lwi/ y Pardowie skakáli okrutni. TwarSLeg 49.
patrz: PARD, PARDA
– Iáko chytry na pardwę gdy się lis uczai/ Wściekłe oczy pomruży/ y duszę zatai. TwarSLeg 63.
patrz: PARDWA
– Będziem y párgáminy/ ku płonney pámięci? A wzaiem się náieżdżáć z tey y owey strony/. Y kupczyć po Taurykách wygnánymi plony. TwarSLeg 91.
patrz: PARGAMIN, PARGAMINA
– Sorok k temu Soboli Spabyow záś zgráli/ złocone dwa puháry. Wielkiemu Kihái. Więc subtelny w zielonym Pektorał Aspisie/ Y przednie pod Florentskim złotogłowem Ryśie. TwarSLeg 71.
patrz: PEKTORAŁ
– Brzmią płátnerskie wárstáty/ ci stáre páłásze/ Owi cudzą páncerze/ y śmiáde kárwásze: Burzy się chuć we wszytkich/ co żywo do broni/ Y podobnych do boiu ruguie się koni. TwarSLeg 18.
patrz: PŁATNERSKI
– Dopiro wdzięcznym tańcem z tełu go okryie Zywa Młodź/ ci w násowią/ y świetne Telię Po Rumelsku ubráni: tym z Koni bonczuki/ Tym z Táfet wiszą złotych/ Dyárbeckie luki. TwarSLeg 67.
patrz: PO RUMELSKU
– O czym gdy iuż pewna wieść zábrzmi po Koronie/ Przybywa Młodź kwitnąca/ á wozy/ y konie Po stayniách się ruguią. Gdy w tym z Vkráiny Ledwie pzzyidą do wiary podobne nowiny. Że y od Porty samey/ o dziwney odmiánie W Ottomániech/ y srogo zábitym Ossmánie: O pobiciu Wezerow/ y przednieyszych z Dworu/ Páná lekkomyślnego/ nie zmogszy vporu. TwarSLeg 27.
patrz: POBICIE
– Coż gdyby Upominki do tey ieszcze słomy Kto przyżgnął/ podburzywszy żądze ich tákomy. TwarSLeg 63.
patrz: PODBURZYĆ
– Przytym żołd Podchocimski żeby im zárázem Płácono/ bo ináczey doydą go żelazem. TwarSLeg 56.
patrz: PODCHOCIMSKI
– Tu się z boku mieszáią bitni Poddunáycy/ Owdzie Iunak Rumelski z Ráwiskiemi bráńcy: Swoich pilen szeregow/ gdzie y Cárscy Máni/ W ktorym Węgrzy ordynku Wołoża Multáni. TwarSLeg 19.
patrz: PODDUNAJEC
– Gmin iednák on niezmierney/ ná práwá/ ná Bogi Máłopomny/ podepce święte one progi: Tám ználazszy Cesarza ná ubogim mule/ Ku wieżastey prowádzą hurmem Iedykule. TwarSLeg 29.
patrz: PODEPTAĆ
– [...] Przybywa Młodź kwitnąca/ á wozy/ y konie Po stayniach się ruguią. Gdy w tym z Vkráiny Ledwie prziydą do wiary podobne nowiny. TwarSLeg 27.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Lewych skrzydeł y práwych Tátárowie bronią/ Niemniey bystrzy nátárciem iako y pogonią: Ktorych krzywym Kántymir szykuie Miesiącem Podobnieyszy urodą przed innych tysiącem. TwarSLeg 19.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Burzy się chuć we wszystkich/ co żywo do broni/ Y podobnych do boiu ruguie się koni. TwarSLeg 18.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Podobnali na on czas ták możnemu Pánu/ Przed ktorym drżałá wielka Azya poránu: O chwili południowey prze fortunę srogą/ Nie mieć ledwo koszulę ná sobie ubogą. TwarSLeg 29.
patrz: PODOBNA
– Szubę przytym Sobolą/ y w iásnym Zegárek Krysztale Parę długich Bołduckich Iánczarek/ Imbraim pośle Bászy/ w hebanowych łożach: Y smycz chártow Podolskich w złoconych obrożách. TwarSLeg 70.
patrz: PODOLSKI
– Ztąd nád Dniestr/ gdzie iuż z brzegi y Oyczystym kráiem/ W poiezdne wsiádszy Sudna mile się rozstaiemy. TwarSLeg 38.
patrz: POJEZDNY, POJEZNY
– Iczogłáni pokoiowe chłopiętá. TwarSLeg 14 marg.
patrz: POKOJOWY
– Tedy o czym wątpiono pewny głos przynoszą/ Iże nie przez Tátáry/ ále przez Wołoszą Y Pokuckie Opryszki/ działy się te trwogi. TwarSLeg 37.
patrz: POKUCKI
– w głębsze pokunemBulgáryey kráie/ Dobrzydz/ y morwirode miniem Kopyćzále. TwarSLeg 49.
patrz: POKUNĄĆ
– Nie zmogła rádá zdrowa/ á niktorych z Lithwy Przeważyły prywaty: ztądże Polem bitwy Chroni się y dziś Gustaw/ Pánem będąc Wiśle: Dobrzyń/ y drogę dalszą máiąc ná vmyśle. TwarSLeg 26.
patrz: POLE
– W czym żebyś wiary doszedł i krzywd wielkich naszych - pełno i dziś Rusnaków po bazarach waszych świeżo w polon zajętych. TwarSLeg 205.
patrz: POLON
– Połuk ieden z siedmi, ktorychmiędzy sobą Stárszych máią Spahye. Z Wezerowym Sekretarzem. TwarSLeg 68.
patrz: POŁUK
– Ubieżeć záczym myśli/ y zatrzymać Posłá/ Niżby tego Dywanu skargá się doniosłá: Y żeby tyry onę opak ponicował/ Niżby się przed Cesarzem Książe ich żáłował. TwarSLeg 99.
patrz: PONICOWAĆ
– Prosi żeby ponurne nieżyczliwych oko/ Ktore truny przenika pod ziemię głęboko/ Dáło pokoy umarłym: ktorych za żywotá/ Sama wiekom potomnym záleciłá cnota. TwarSLeg 3.
patrz: PONURNY
– Y ták wam dłuży z Pány Ottománskimi igraszká popłuży? TwarSLeg 94.
patrz: POPŁUŻYĆ
– W czym ieśliżby z Kozakow miała być przyczyn.á/ Natych bando surowe/ y na gardle wina: Ieszcze wyszłá ná on czás w Chocimskim Taborze/ Gdzieby kto spaść z Porohow ważył się na Morze. TwarSLeg 31.
patrz: POROCH, POROG, POROH, POROH
– Porohy ná Dnieprze, zkąd Kozacy spadaią. TwarSLeg 28 marg.
patrz: POROCH, POROG, POROH, POROH
– Czy mniema/ żeby iego zamysły szalone Taić się do tąd miały? Miasto obnażone/ Mit niedoszły s Polaki/ ná Porohach trwogi? Co czyni że y sobie/ y swoim ták srogi? TwarSLeg 28.
patrz: POROCH, POROG, POROH, POROH
– Ztąd wniebieskim posępie spoczyniem nad Dzieżą/ Dżdżem/ y zimnem strudzeni/ gdzie po dziś dzien świeżą toczą krew mętne nurty. TwarSLeg 40.
patrz: POSĘP, POSĘPA
– Ci pośrzod Wsi wesołey uiąwszy się społem/ Rey corocznych praźnikow pięknym toczą kołem: Ci pląszą/ ci w Foiary y Dzingi brząkáią/ A młodszy/ y Dziewoie w takt im nápiewáią. TwarSLeg 50.
patrz: POŚRÓD, POŚRÓD, POŚRZÓD, POŚRZÓD
– Tak z sobą się rozstawszy ku Iassom powernie Hospodar/ z nowin onych ucieszon niezmiernie... TwarSLeg 43.
patrz: POWERNĄĆ
– Garbuzy, ktore Włoszy zowią Mellondi aqua, pragnienie gaszą. TwarSLeg 44.
patrz: PRAGNIENIE
– Coż gdyby Upominki do tey ieszcze słomy Kto przyżgnął/ podburzywszy żądze ich łakomy... TwarSLeg 63.
patrz: PRZYŻGNĄĆ
– Iuż wdzięcznymi Lucyfer przeglądał oczoma/ Y konie Phaetońskie puhały nozdrzomá... TwarSLeg 65.
patrz: PUCHAĆ, PUHAĆ
– Ma te prerogátywe Poseł Angielski, ze gdy bywa u Cesárza, ábo w Dywánie i Rápir zá nim noszą, czego nie máią drudzy. TwarSLeg 59 marg.
patrz: RAPIER, RAPIER, RAPIR
– W tym gdy ręką bezbronną mężnie czyni sielá/ Niechcąc umrzeć bez pomsty/ z tełu go pożełá Nożem krwáwym Láchezys. TwarSLeg 35.
patrz: RĘKA
– Ochotny był tedy żołnierz bárzo, do stárcia się z Pogáninem; Niebosczyk iednák świętey pámięći, ná swoie się odwoływał kunszty, ktore gdy ináczey pádły, rożne były między ludźmi rumory, y te go nákoniec o Cecorska resolucya przyprawiły. TwarSLeg 12-13.
patrz: ROMUR, RUMOR, RUMOR
– Tego ogniá nie pszyszedł poki do pożáru/ Nászy niezátłumili/ że z onego gwáru Y płonnych potym wieści: Dziurdzi oszalony/ Napiráł się przez dzięki trybutu z Korony. Przyczynił tych rumorow y Weweli potym W szkrypcie ońym [!] taiemnym/ że głośniey iuż o tym Trzęsiono po Wołoszech: á do iakiey chluby/ Przez to dziś Bissurmánin przyszedłby był gruby. TwarSLeg 23.
patrz: ROMUR, RUMOR, RUMOR
– Baczył Mieyskie roskoszy/ na takiey przeszkodzie Były im do karności/ gdzie iako w ogrodzie: Y onym niegdy sławnym Amaltheyskim rogu/ Wszytko do ich sprosnego zniosło się nałogu. TwarSLeg 72.
patrz: RÓG
– Názáiutrz iako wdzięczna z Ionskiego Morzá Cienie zmozszy poránne záwitałá Zorzá: W drogęrum wprzod Taborem wypráwiwszy wozy/ Gdzie nam/ y przez Tureckie przyszło iśdź Obozy. TwarSLeg 38.
patrz: RUM
– Gdy ku Miastu pysznemu ruszenia się dáły Trąby znák/ y wesoły Peán zachucáły: Tedy rum da się słyszeć/ y wozow/ y koni/ A Echo dźwięki zbiera/ y wiatr lekkigoni. TwarSLeg 65.
patrz: RUM
– Ták gdy się ci monstruią/ iuż Koronne były Węny wszytkie/ y siły z gruntu się ruszyły: Iako duchow ostátnich Eurus gdy dobędzie/ Morza wyią/ lassy grzmią/ rum y tumult wszędzie. TwarSLeg 20.
patrz: RUM
– Przed nim Cárscy Cáusze/ y Márszalcy przedni/ Z tych ieden laską srebrną: trzciniáną pośledni Czynią rum po gwardyách. TwarSLeg 45.
patrz: RUM
– Kiedy Mars przychełpliwszy serdakiem żeláznym/ Siedmiu zimnym Tryonom będąc nieprzyiáznym: W ziemi ich rum vczynił/ y Mieście stołecznym/ Od Wisły aż Kárpatskiey Polakom wálecznym. TwarSLeg 11.
patrz: RUM
– Iako tu sławni byli/ świadczą ich zabiegi/ Po Włoskie áż Liburny/ y Weneckie brzegi/ Iliryk/ y Kroáthy zchołdowáli bitne/ Imię iednak zgubiwszy swoie stárożytne. Ná on czás zá kwitnącey ieszcze swey Korony/ Od przedniey Prowincyey zwáli się Szkláwony: Dziś w pogáńskiey niewoli Rumáni ich zową/ Podobni nam y dotąd Słowieńską swą mową. [marg.] Rumi, zkąd Rumelią zowią Turcy te tu cześć świátá. TwarSLeg 48-48 marg.
patrz: RUMAN
– Beglerbegow trzech iest naywyzszych w Páństwie Tureckim, Rumel ski, Natolski, y Gołetski: á máią większą powagę nád inne wszytkie Básze. TwarSLeg 51.
patrz: RUMELSKI
– Czysmy w on czas Azyey ták wielkiey obłoku/ Y Rumelskim zástępom vstąpili kroku? TwarSLeg 98.
patrz: RUMELSKI
– Tu się z boku mieszáią bitni Poddunáycy/ Owdzie Iunak Rumelski z Káwiskiemi bráńcy: Swoich pilen szeregow/ gdzie y Cárscy Máni/ W ktorym Węgrzy ordynku Wołosza Multáni. TwarSLeg 19.
patrz: RUMELSKI
– Nieináczey/ gdy z Hemu y przykrey Rodopy/ Lecą wod rospuszczonych ogromne rostopy: Groble tęgie rumuiąc/ y wárowne thámy/ Ze się w łonie okryią Propontydy sámy. TwarSLeg 29.
patrz: RUMOWAĆ
– Rzecz nie áffektuiąca słow y stylu/ y zwyczáyea Oyczyste Heroicum, bez farb y licenciy Poetyckich. W czymli niezwyczáiem y peregrinate słow uraźisz uszy: ńie zaraz potępiay/ ále poyźrzy ná Márgines gdźie masz rzetelną ich Enukleacyą. TwarSLeg 2v.
patrz: RZETELNY, RZETELNY, ZRZETELNY, ŹRZETELNY
– To záczym rozumieiąc mniey się śmierci strzeże/ Ktora ich tym niesytsza iako bydło rzeże. TwarSLeg 48.
patrz: RZEZAĆ
– W dalszych Salá Dywańska świeciła się Páłácách [...]. TwarSLeg 76.
patrz: SALA
– Capy chodzą sámopás/ wiecznym się przymierzem Ziednoczywszy z Sátyry/ y z drápieżnym źwierzem. TwarSLeg 52.
patrz: SAMOPAS
– Nie inakszych Dźiurdźi był oczu y urody: Oprocz że ani wąsow/ áni miał y brody: Rzezány brzydki trzebień/ y długo wątpimy/ Onegoli/ iakąli maszkarę widzimy. Z Száráiu był wźięty od Białychgłow, á miał iuż lat 70. TwarSLeg 77.
patrz: SARAJ, SERAJ, SZARAJ, SZARAJ
– Cesarz tumult poczuwszy/ do Eski Száraiu Boiáźliwy ubiega/ gdźie według zwyczaiu Dawnego: w Ottomániech sroga byłá kárá Komu wniśdź/ krom Eunuchow/ á sámego Cará. Eski Száráy, Páłac Białych głow, Pań Cesárskich. TwarSLeg 29.
patrz: SARAJ, SERAJ, SZARAJ, SZARAJ
– A Wezer ná to. Nie mniey y ia wzaiem Ućieszon/ że przed Carskim widzę ćię Szaraiem/ Y iásną iego Portą. O ktorym ták śiła/ Dźwięku po Ottomániech sława rospuściłá. TwarSLeg 79.
patrz: SARAJ, SERAJ, SZARAJ, SZARAJ
– Niedawno y w Szaraiu piiani napoły/ z Ciorbą razem Cesarską rozrzućili stoły: Po wielkim wrzask niezwykły rozlegał się gmáchu/ Ze rozbity y Dywan/ y Cesarz był w strachu. TwarSLeg 72.
patrz: SARAJ, SERAJ, SZARAJ, SZARAJ
– Iuż y żywe pochodnie po Stambole stały Furye/ a mury się Szaraiowe chwiały. TwarSLeg 56.
patrz: SARAJOWY, SZARAJOWY, SZARAJOWY
– Gdzie nasz Agent dawa znać o Wezerze nowym/ Dźiurdźi Mechmet/ Eunuchu starym Szaraiowy O znaczney frequencyey Posłow Chrześćianskich/ Do szaty całowania. TwarSLeg 42.
patrz: SARAJOWY, SZARAJOWY, SZARAJOWY
– Seraglije arabskie – szkoły tureckie, w których nie inaczej się uczą arabszczyzny, jako uczy łacińskiego języka. TwarSLeg 168 marg..
patrz: SERAGLIA
– Hospodár sam w poczesney szacie/ Przystárszy/ na Smáilskim krzepi się bachmácie. TwarSLeg 39.
patrz: SMAILSKI
– Zołnierz konny, alias Szłáchcic Turecki, Adziamugłáni z dziesięcin Europskich, z ktorych obieráią potym Spahye, y Iáńczáry. TwarSLeg 18.
patrz: SPAH
– Spahye nie maią Agi swego, iako Ianczarowie: ale Bołukow siedmi, to iest Sedziew, ktorych wielka authoritas. TwarSLeg 56.
patrz: SPAH
– [Pluto] iako Tyran piekielny Krolewską Dziewczynę/ z łona matki ucieszney uniosł Proserpinę/ A ta wstydu stradawszy y ust koralowych/ Kopci się nieszczęśliwa w łunach Awernowych. TwarSLeg 2.
patrz: STRADAĆ
– W tym gdy ku wieczoru Skłoni się: do świetnego Książę wiedzie Dworu. Gdzie w Gmachu przeźroczystym Sale srzod wesoły/ Wieczerza sowitemi zastawiona stoły [...]. TwarSLeg 69.
patrz: ŚRÓD, ŚRÓD, ŚRZÓD
– Dworu Hospodárskiego grandeca [marg.]. Po przysionkách okropni drábántowie stali/ Z kąd ná gorę do iasney podá się wschod Sali: Gdzie gędkow Hospodarski melodyą nową Foiary/ y niewdzięczne Dżingr się ozową. Po stołech tuwalniámi pięknemi nákrytych Antypástow ná srebrze stałá część sowitych [...]. TwarSLeg 41.
patrz: TOWALNIA, TUWALNIA, TUWALNIA
– Ludzi zewsząd tłumu/ trudno zmierzyć okiem. Dziwuią się wyboru/ y Osob/ y Młodzi/ Przypátruią się koniom/ iako ktory chodzi: Ale z Posła dopiro/ ci z gor/ y wysoká/ Ci z szránek Bezestáńskich áni spuszczą oká. TwarSLeg 75.
patrz: TRUDNO
– Co czyni że się zátym nie wściekł Tyran ziádły/ Gdy mu ták pierwsze kunszty niepomyślnie pádły? A wszakże ku iednemu umierzywszy celu/ W Acheruntách nowego szpieguie fortelu. TwarSLeg 63.
patrz: UMIERZYĆ
– A co dziś na swobody iakieś tam każecie/ Cegłę nosić, W Stambole y wapno będziecie. TwarSLeg 95.
patrz: WAPNO
– Pospolita to Turkom, wszytkich lekko ważyć, sámi się máiąc za Pány świáta wszytkiego. TwarSLeg 93.
patrz: WAŻYĆ
– Był [wezyr] tu kiedyś Gońcem do nas, zaczym to sobie arrogował, że y Polski dobrze wiadom. TwarSLeg 93.
patrz: WIADOM, WIADOMY
– [...] Przybywa Młodź kwitnąca/ á wozy/ y konie Po stayniach się ruguią. Gdy w tym z Vkráiny Ledwie prziydą do wiary podobne nowiny. TwarSLeg 27.
patrz: WIARA
– Narymunt z Fámiliey Włoskiey Kitauroima pierwszy, dał za herb Pogonią Wiel: Ks. Litewskim. Wicien. TwarSLeg 4.
patrz: WICIEŃ
– Pomkniem się do Assy [...], Gdzie w cieniu oliwnym/ Meczet widzieć y łaźnię z Aqueduktem dziwnym. TwarSLeg 51.
patrz: WIDZIEĆ
– W około Kopiyniká mur nieprzełomiony/ W szyku stoi z żeláznym: gdzie w zbroi złocony Wyniozszy się z bułáwą Hetmáni Podczásy/ Sam gromi/ sam przywodzi/ y pohance strászy. TwarSLeg 20.
patrz: WOKOŁO
– [Korecki] Natárczywie do onych sunie się siepáczy [...] á iáko pieniesty srożeie Niedźwiedź na Erymáncie/ gdy z telu y w czoło/ Zgráiá go Ossocznikow obskoczy w około. TwarSLeg 35.
patrz: WOKOŁO
– Ztądże potym waleczni poszli Witułdowie/ Z tąd oni nieśmiertelni niegdy Iágiełowie/ Ktorych po wiek dzisieyszy świątobliwe plemię Rządzi Práwy wolnymi piękną Polską ziemię. TwarSLeg 5.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– [Pluto] iako Tyran piekielny Krolewską Dziewczynę/ z łona matki ucieszney uniosł Proserpinę/ A ta wstydu stradawszy y ust koralowych/ Kopci się nieszczęśliwa w łunach Awernowych. TwarSLeg 2.
patrz: WSTYD
– Tu Niemiec rozbrátány ku wam w oczy zmierza/ Tu Morze od pułnocy/ tu hárdy Przymierza Niedotrzyma Moskwicin: Tatry wiszą z boku/ A z tełu się okrywa w krwawym Mars obłoku. TwarSLeg 17.
patrz: Z
– Gotuy konie y wozy/ ze poki za chłodu/ W rychle uyźrzysz pysznego Mury Cárogrodu. TwarSLeg 26.
patrz: ZA CHŁODU
– W tey iego fantázyey promien złotey zorze Niebieską/ zaźgnie łuną/ uciszone Morze Záczym y my z pod Kotar yáko się poruszem/ Kulikowski z Tambolu powroci z Tauszem. TwarSLeg 57.
patrz: ZAŻGNĄĆ
– Tu Xiążę zięty żalem/ że mu tak przychodzi Z Oyczyzną się targowáć/ Jednak to rozwodzi Szeroko vszom Pánskim/ że iako snadź wszędy/ Z ludźmi nie vmieraią y w Turczech Vrzędy. TwarSLeg 32.
patrz: ZDJĘTY
– Achmet postáwił Meczet známienity/ Luską go przyoblegszy błáchy złotolity. TwarSLeg 55.
patrz: ZŁOTOLITY
– Zwierciadło Iánczár Adze w Bursztynowey ramie/ Y kredence z Bursztynu [pośle Daud]. TwarSLeg 70.
patrz: ZWIERCIADŁO
– Co czerń swawolna poczuwszy/ máiąc przy sobie słuszną wymowkę głodu y prágnienia/ á czuiąc się przy potędze máło nie więtszey niż był stan Szláchecki/ ięli się záraz burzyć/ y gdy Tabor zákłádano áby go znowu spráwić/ ięli gwałtem rozrywáć/ y co raz to się gorzey bestwić/ że przyszli do tego że oczywiśćie y wozy ięli żakowáć. TwarSLeg B4.
patrz: ŻAKOWAĆ
– Tu Xiążę zięty żalem/ że mu tak przychodzi Z Oyczyzną się targowáć/ Jednak to rozwodzi Szeroko vszom Pánskim/ że iako snadź wszędy/ Z ludźmi nie vmieraią y w Turczech Vrzędy. TwarSLeg 32.
patrz: ŻAL
– Zołdu tyśiąc czterdżieśći: tyleż y ná Spássy/ Korona im wiecznymi ofiáruie czásy. TwarSLeg 32.
patrz: ŻOŁD
– Zołnierska go [Wezyra] niekárá/ pospołu z swawolą Lekkomyślnych Jánczarow/ niepodobne bolą [...]. TwarSLeg 72.
patrz: ŻOŁNIERSKI
– Tedy dzikich Tátárow niepomierne zgráie/ Bez odporu burzeły żyzne one kraie: A trwogi w się natchnąwszy z wiátrow lekkych siły/ z dział po wszytkim Podolu iednostayne bily. TwarSLeg 12.
patrz: ŻYZNY, ŻYZNY, ŻYŹNY