Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Gottfried Samuel Bäumler (Beimler)
BeimJelMed 1749 oryginał
MEDYK DOMOWY SAMUELA BEIMLERA DOKTORA KURFALSKIEGO Y GERMERSHEIMSKIEGO FIZYKA, Nauczaiący Domowemi y mało kosztuiącemi lekarstwy, Leczyć Choroby, I owszem zdrowie zachowywac, WSZYSTKIM OSOBLIWIE TYM POTRZEBNY, KTORZY OD MEDYKOW są odlegli; a prędkiego ratunku potrzebuiący, Zniemieckiego na Polski Język przetłumaczony, y roznemi bardzo gruntownemi ANNOTACYAMI OBJASNIONY, przez Jana Jerzego Jelonka, Filozofii y Medycyny Doktora, J. W. Jego Mośći Pana Graffa Sulkowskiego Łowczego W. X. Litewskiego Medyka Nadwornego

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=85020&dirids=1 [defekt], https://polona.pl/preview/dcd18966-69e5-45dc-9cb2-d919315519e3
Odnotowano 569 cytatów z tego źródła
– Weźmi [...] Korżenia Aronowey Brody, (Radix Aronis) [...] ćwierć łota. BeimJelMed 428-429.
patrz: AARONOWY, AARONOWY, AARONÓW, AARONÓW, ARONOWY
– Weźmi [...] Lukrecyi, Łot 1. Korzenia Aronowey Brodki Połłota. BeimJelMed 575.
patrz: AARONOWY, AARONOWY, AARONÓW, AARONÓW, ARONOWY
– Korżen Aronowey brody w przod w otcie zmacerowany być powinien. BeimJelMed 484.
patrz: AARONOWY, AARONOWY, AARONÓW, AARONÓW, ARONOWY
– Weźmi Brodki Aronowey alias Radices Aronis [...] 2 Łoty. BeimJelMed 558.
patrz: AARONOWY, AARONOWY, AARONÓW, AARONÓW, ARONOWY
– Ususz go [korzeń piwonii] na aeryi nie na słoncu, ani przy piecu. BeimJelMed 442.
patrz: AERIA
– Naywiększe twe staranie niech będzie, żeby pacyent na aeryą wolną niewychodził [...]. BeimJelMed 63.
patrz: AERIA
– [...] pacyenta twego na wolną aeryą niepuszczay przez kilka czasow; osobliwie nim się przelaxuie [...]. BeimJelMed 76.
patrz: AERIA
– Jeżeli kto Apoplektycznym affekcyom podległy, niech sobie tył Głowy kauteryą da przypalić. BeimJelMed 377.
patrz: AFEKCJA
– Ten [ból] tylko maciczney affekcyi podległym białogłowom pospolity iest. BeimJelMed 219.
patrz: AFEKCJA
– Lekarstwa z żelaza preparowane iako to Tinctura Martis Ludovici. Item Tinctura Goelferi cum focco pomorum et Helleborata w Manii y Melancholicznych afflikcyach doswiadczone. BeimJelMed 423.
patrz: AFLIKCJA
– Afflux krwi ku piersiom ściągniony wolność tchu odbiera. BeimJelMed 566-567.
patrz: AFLUKS
– Radzę ci podeszwy trzeć szczotką poty, poki nie szczerwienieią, tym tarciem afflux od głowy ściąga się do nogi. BeimJelMed 27.
patrz: AFLUKS
– Z tego konfektu [...] trzy razy na dzień, na koniec noża raz albo dwa wziąwszy [...] dawać możesz, po ktorym niechay sobie dobrą agitacyą zrobi. BeimJelMed 164.
patrz: AGITACJA
– Agitacya konna lub wozkowa [...] wielu suchotnikom podziwienia godną zdrowia melioracyą uczyniła. BeimJelMed 191.
patrz: AGITACJA
– Naylepsza prezerwatywa w katarowych przypadkach spokoyne od wszelkich passyi y agitacyi utrzymanie się. BeimJelMed 109.
patrz: AGITACJA
– Dla uśmierzenia Kurczystych y Konwulsyi pełnych agitacyi serca [...] lekarstwa służą te. BeimJelMed 591.
patrz: AGITACJA
– Agitacya konna lub wozkowa [...] wielu suchotnikom podziwienia godną zdrowia melioracyą uczyniła. BeimJelMed 191.
patrz: AGITACJA
– Przy zażywaniu tych Pigułek konna agitacya koniecznie potrzebna przez godzinę iednę y drugą. BeimJelMed 619.
patrz: AGITACJA
– Potym Pacyent z godzinę konno lub wozkiem agitować sie musi. BeimJelMed 520-521.
patrz: AGITOWAĆ SIĘ
– O Krwi Puszczeniu [...] rożne rożnych Medykow zdania: naywiększa kwestya agituie się; ieżeli starym y flegmatykom potrzebne krwi Puszczenie? BeimJelMed 372.
patrz: AGITOWAĆ SIĘ
– Jeżeli zaś kogo aktualnie szalenstwo opanuię: to krwi puszczenie z pod ięzyka iak dla zabraniania szalonego trudne, tak szkodliwe. BeimJelMed 124.
patrz: AKTUALNIE
– Ludzie podlegli zapaleniu Oczow akuratną zachować powinni Dietę. BeimJelMed 233.
patrz: AKURATNY
– Powierzchownie maść Alabastrowa na skorce miękkiey roztarta y na boleiące mieysce przyłożona wielce pomaga. BeimJelMed 203.
patrz: ALABASTROWY
– Oleiek z ziarkow brzoskwiniowych z maścią alabastrową zmięszany [...] pomoc ci przyniesie. BeimJelMed 126.
patrz: ALABASTROWY
– [...] przepal w Alembiku 4. Garce tey Wodki przy wolnym ogniu. BeimJelMed 392.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Pokraiawszy drobno zioła; przedystylluy; z sklanego Alembika rano y wieczór po 3 łyżki biorąc. BeimJelMed 511.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Weźmi, Korzenia galapy. Senesu Alexandryiskiego, łot ieden. BeimJelMed 153.
patrz: ALEKSANDRYJSKI, ALEKSANDRYJSKI, ALEKSANDRYSKI
– Weźmi: Melissy, Miętki ogrodney kędzierzawey. Szałwii ogrodney z kwiatem, Korzenia Benedyktowego, Biedrzęcu białego, Lilii Konwalii, Lewandy, Kwiatu Rozmarynowego Kluczykowego, Kwiatu Szpikanardowego, Kwiatu Lipowego, Zołtych Fiałkow, Hizopu, Maieranu, każdego trzy garści, Korzenia Mistrzykowego, Kubebow, Kardomomow, Goździkow, Cynamonu, każdego połtora Łota. Muszkatowey Gałki, Muszkatowego Kwiatu, Jmbieru, każdego łot ieden. Drzewa Aloesowego, Pieprzu długiego, Gorczycy, Karulku, każdego Połłota. Jałowcu - 6 Łotow. Szafranu Połłota. BeimJelMed 366-367.
patrz: ALEOSOWY, ALOESOWY, ALOESOWY
– Weźmi: nasienia Biełunowego, albo zamiast tego owocu alkiekengi. BeimJelMed 259.
patrz: ALKEKENGA, ALKEKINGA, ALKEKINGA, ALKIEKENGA
– Weźmi Konfektu Alkiermesowego bez Piżma preparowanego. BeimJelMed 594.
patrz: ALKIERMESOWY
– Kiedy się Robactwo wspruchniałym Zębie zalęże; [...] zadne lekarstwa powszechne nic niepomogą. Lecz ie [robaki] przez swoiste lub specifica wykorzenić trzeba; iako to przez Dekokt z Kolokwintow; [...] Także przez Pigułki z Aloesu y Mirry preparowane. BeimJelMed 268.
patrz: ALOES
– Która złość [ospa] tak długo się tai, poki przez zewnętrzną alteracyą aeryi, lub przez zarazę się nie poruszy. BeimJelMed 59.
patrz: ALTERACJA
– Pod wieczor to dziecię lekką alteracyą febryczną cierpiało. BeimJelMed 77.
patrz: ALTERACJA
– Ta zimna alteracya częstokroć nagle ustaie: Lecz się znowu odmienia w natarczywą gorączkę. BeimJelMed 10.
patrz: ALTERACJA
– Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu, płomienia pożądliwości [...] wystrzegać się trzeba. BeimJelMed 344.
patrz: ALTERACJA
– Stare Vino Ambra y Pizma iak praeservative tak curative zażywane byc powinny. BeimJelMed 377.
patrz: AMBRA
– Kiedy Szalenstwo z Trunku wyciżdanych [wyuzdanych] amorow organki w głowie pomięsza: to tak amanti amenti daway codziennie ośley krwi suszoney. BeimJelMed 417.
patrz: AMORY
– Taż Operacya [otwarcie gardła] Operatora w Anatomii y Chirurgii instrumentalney biegłego potrzebuie. BeimJelMed 338.
patrz: ANATOMIA
– Jeżeliby zaś angina lub skwinancya przypadac miała, to iest znaczna puchlina y rozpalenie gardła, WeŹmi: Wody kwiatu bzowego 4. łoty. BeimJelMed 75.
patrz: ANGINA
– MEDYK DOMOWY SAMUELA BEIMLERA DOKTORA KURFALSKIEGO Y GERMERSHEIMSKIEGO FIZYKA, Nauczaiący domowemi i mało kosztuiącemi lekarstwy, Leczyć Choroby [...] Zniemieckiego na Polski Język przetłumaczony, y roznemi bardzo gruntownemi ANNOTACYAMI OBIASNIONY, przez Jana Jerzego Jelonka Filozofii y Medycyny Doktora, J. W. Jego Mości PANA GRAFFA SULKOWSKIEGO Łowczego W. X. Litewskiego Medyka Nadwornego. BeimJelMed k. tyt.
patrz: ANNOTACJA, ANNOTACJA, ANOTACJA
– ANOTACYA. Ponieważ dosyc obszernie y gruntownie oraz rzetelnie w tym rozdziale rzecz okrysliłem piorem, więc tylko małą obserwacyą przydaię, a żebym obszernością łaskawego niebawił czytelnika; a ta annotacya tycze się kanfory; od ktorey w malignach wystrzegac się wielce trzeba: to się zas o wodce kanforowey tylko rozumiec powinno, nie o samey kanforze. BeimJelMed 35.
patrz: ANNOTACJA, ANNOTACJA, ANOTACJA
– Nie dziwuy się łaskawy czytelniku memu w tey Annotacyi rozszerzeniu; potrzeba tego wyciąga; ktora mi ieszcze następuiący Trunek zalecić każe: [...]. BeimJelMed 616.
patrz: ANNOTACJA, ANNOTACJA, ANOTACJA
– Moy Balzam Antipileptyczny leczy kwartannę nayzastarzalszą. BeimJelMed 164.
patrz: ANTYPILEPTYCZNY
– Kamfora [...] ciężkie krwi cieczęnie [...] z wewnętrznych przyczyn pochodzące, iako to z Kurczu y Sciśnienia wnętrzności y kresek, iak wyborne, Antyspazmotyczne lekarstwo, zastanawia, y przeszkadza. BeimJelMed 538-539.
patrz: ANTYSPAZMOTYCZNY
– Weźmi [...] Anyżku Kopru włoskiego każdego ćwierć łota. BeimJelMed 124.
patrz: ANYŻEK, ANYŻEK, HANYŻEK
– Weźmi [...] Anyżku Moskiewskiego czyli Badyanu Połłota. BeimJelMed 496-497.
patrz: ANYŻEK, ANYŻEK, HANYŻEK
– Weźmi [...] Badyanu lub Anyżku Moskiewskiego (wniedostatku i swoistego) ćwierć łota. BeimJelMed 538.
patrz: ANYŻEK, ANYŻEK, HANYŻEK
– W zwyż pomienione y applikowane remedia gorączki nieuskromią. BeimJelMed 122.
patrz: APLIKOWANY
– Mocna Enema [...] w Paroxyzmie Apoplektycznym wielką pomoc przynosi. BeimJelMed 368.
patrz: APOPLEKTYCZNY
– Affekcya Paraliżowa ledwie nie na iedno z Apoplektyczną wychodzi. BeimJelMed 380.
patrz: APOPLEKTYCZNY
– Niektorzy Apoplektycy twarz czerwoną niby ognistą reprezentuią. BeimJelMed 357.
patrz: APOPLEKTYK
– Preparacyą ich [esencji] znaydziesz w Domowey Aptece naszey. BeimJelMed 113.
patrz: APOTEKA, APTEKA, APTEKA, APTYKA, HAPTEKA, JAPTYKA
– Co do [...] biegunki częstokroć z frebrą złączoney, to iuż rzekłem, że do pierwszego y drugiego dnia nie trzeba iey apprehendować. BeimJelMed 29.
patrz: APREENDOWAĆ, APREHENDOWAĆ, APREHENDOWAĆ, APRENDOWAĆ
– Czasem i Womity z tym bolem [żołądka] wspołeczność wchodzą; ktore mnieyszey są apprehensyi. BeimJelMed 602.
patrz: APREHENCJA, APREHENSJA, APREHENSJA, APRENSJA
– Większey [niż biegunka] apprehensyi iest letarg, albo y szalenstwo. BeimJelMed 32.
patrz: APREHENCJA, APREHENSJA, APREHENSJA, APRENSJA
– Lubo Doktor Villisius [...] lekko laxuiące lekarstwa mało szacuie, iednakże według approbacyi sławnego Stabiliusza [...] w naywiększey być powinny cenie. BeimJelMed 433.
patrz: APROBACJA
– Lepiey brać niektore aptekarskie lekarstwa na febrę skuteczne dosyć. BeimJelMed 145-146.
patrz: APTEKARSKI, APTEKARSKI, APTYKARSKI, HAPTEKARSKI
– Weźmi [...] Nasienia Arbużowego Nasienia Ostowego [...] każdego Połłota. BeimJelMed 546.
patrz: ARBUZOWY
– Woda z kwiatu Bobu wielkiego ciepło na oczy przykładana iest arcy dobra przeciwko płynieniu z Oczu. BeimJelMed 245.
patrz: ARCYDOBRY
– Nastepuiące płokanie bardzo sławnego niegdyś Doktora Węysbacha z wielorakiey experyencyi w affekcyach gardła [...] arcypomocne. BeimJelMed 92.
patrz: ARCYPOMOCNY
– Pigułki tę żółć y wszelaką złośliwą materyą arcyskutecznie wyniszczaią. BeimJelMed 156.
patrz: ARCYSKUTECZNIE
– W wszelkich malignach [...] następuiący iulepek arcyskuteczny przez experiencyą moię zalecic mogę. BeimJelMed 36.
patrz: ARCYSKUTECZNY
– Nastepuiąca woda [...] w wszelkich skazach y zapaleniach Oczow arcyskuteczna. BeimJelMed 233.
patrz: ARCYSKUTECZNY
– Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
patrz: ARCYSŁAWNY
– Balsamus Locatelli, ktory nie tylko wewnątrz, ale też powierzchownie w goieniu wrzodow, y ran arcysławny [...] iest. BeimJelMed 522.
patrz: ARCYSŁAWNY
– Po pierwszym y trzecim dniu choroby krwi puszczenie arcyszkodliwe. BeimJelMed 125.
patrz: ARCYSZKODLIWY
– Jeżeliby zas arcywielka potrzeba Womitow wyciągała to stoczek woskowy w Oliwie zamoczony w gardło wpuściwszy Womity wzbudzisz. BeimJelMed 337-338.
patrz: ARCYWIELKI
– Przeciwko [...] rwaniu w suchych żyłach y konwulsyi; zimney alteracyi [...] arcywysmienite następuiące lekarstwo. BeimJelMed 81-82.
patrz: ARCYWYŚMIENITY
– Ten sobie arcy zle postępuie, ktory frebrę nagle usmierża. BeimJelMed 6.
patrz: ARCYŹLE
– Materacyki z gorących Aromatow albo zioł [...] młodym, krwistym ludziom cholerykom, arcyszkodliwe. BeimJelMed 206.
patrz: AROMATA
– Gorące Aromata czyli zioła krwistym do Apoplexyi skłonnym ludziom są szkodliwe. BeimJelMed 364.
patrz: AROMATA
– W artrytycznych affekcyach krwi puszczenie wielce pożyteczne iest. BeimJelMed 262.
patrz: ARTETYCZNY, ARTETYCZNY, ARTRYTYCZNY
– Sadło z ryby Ascia nazwaney wtey affekcyi sławnym lekarstwem. BeimJelMed 239.
patrz: ASCJA
– Dychawica wilgotna lub Asthma humidum większey wyciąga attencyi. BeimJelMed 574.
patrz: ATENCJA
– Materacyki [...] mocnemi wodkami Skropione, iako to [...] Balzamem Auszpurskim, Wodką Melisową [stosować]. BeimJelMed 212.
patrz: AUGSBURSKI, AUGSBURSKI, AUSZPURSKI
– Inni sok ziela babką nazwanego z octem w godzinę przed febrą piią. BeimJelMed 136.
patrz: BABKA
– Na Symptomata, albo przymioty w takiey chorobie nie barzo uwazac trzeba; lecz na fundament y przyczynę choroby mieć baczność. BeimJelMed 28.
patrz: BACZNOŚĆ
– Weźmi [...] Anyzku Moskiewskiego lub Badyanu [...] ćwierć Łota. BeimJelMed 356.
patrz: BADIAN
– Piy w Herbacie z Weroniki, Lukrecyi y Anyżku Moskiewskiego, (Badyan) nazwanego zgotowaney. BeimJelMed .
patrz: BADIAN
– Emplastrum de Betonica z Balzamem Peruwianskim czarnym dostatecznie przymięszanym wielce pomocne. BeimJelMed 350.
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Materacyki [...] mocnemi wodkami Skropione, iako to [...] Balzamem Auszpurskim, Wodką Melisową [stosować]. BeimJelMed 212.
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Sławny Sydenham [...] zaleca Balzam Siarkowy z Anyżkiem preparowany. BeimJelMed 526.
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Zgniłe y iadowite powietrze przez swoię balsamiczną exhalacyą czyści i poprawia [ kamfora]. BeimJelMed 56.
patrz: BALSAMICZNY, BALSAMICZNY, BALZAMICZNY
– Pozwalam ci zastanawiaiące y balzamiczne lekarstwa brać [na biegunkę] BeimJelMed 680.
patrz: BALSAMICZNY, BALSAMICZNY, BALZAMICZNY
– Bol nie na iednym mieyscu się osadza, lecz tam y sam po barkach, grzbiecie, pacierzach, pod żebrami biega. BeimJelMed 563-564.
patrz: BARK
– Weźmi [...] ziela Barwinku lub zanklu [...] trzy Garści. BeimJelMed 535.
patrz: BARWINEK
– Weźmi [...] Perzu, Korzenia Barwinkowego, alias Rubiae Tinctorum [...] każdego ćwierć łota. BeimJelMed 573.
patrz: BARWINKOWY
– Przeciw temu [krwawieniu] służy także Koperwas biały zOctem gotowany y w bawełnie przykładany na dziąsła. BeimJelMed 251.
patrz: BAWEŁNA
– Potrawy z Maieranem lub Bazyliką gotuy choremu. BeimJelMed 465.
patrz: BAZYLIKA
– Weźmi [...] Ziołka Bazylikowego [...] 3 Szczypty. BeimJelMed 416.
patrz: BAZYLIKOWY
– Beciki z Labędziego puchu na dołek serca przykładane Boleść żołądka y Rozpalenie uśmierzaią. BeimJelMed 648.
patrz: BECIK
– Weźmi, Korżenia żarzyczki (inaczey Benedykt) po łacinie Catyophilata. Ib. 206. BeimJelMed 206.
patrz: BENEDYKT, BENEDYKTA
– Weźmi, Korżenia żarzyczki (inaczey Benedykt) po łacinie Catyophilata. BeimJelMed 206.
patrz: BENEDYKT, BENEDYKTA
– Złego rozsądku y omylnego są mniemánia/ ktorzy Benedikt owieczkámi/ á owieczki Benediktem sądzą. Iaskolcze ziele: y korżen Caryophilata albo Benedykt nazwany [...] wzrok wielce wzmacniaią. BeimJelMed 238.
patrz: BENEDYKT, BENEDYKTA
– Weźmi: Melissy, Miętki ogrodney kędzierzawey. Szałwii ogrodney z kwiatem, Korzenia Benedyktowego, Biedrzęcu białego, Lilii Konwalii, Lewandy, Kwiatu Rozmarynowego Kluczykowego, Kwiatu Szpikanardowego, Kwiatu Lipowego, Zołtych Fiałkow, Hizopu, Maieranu, każdego trzy garści, Korzenia Mistrzykowego, Kubebow, Kardomomow, Goździkow, Cynamonu, każdego połtora Łota. Muszkatowey Gałki, Muszkatowego Kwiatu, Jmbieru, każdego łot ieden. Drzewa Aloesowego, Pieprzu długiego, Gorczycy, Karulku, każdego Połłota. Jałowcu - 6 Łotow. Szafranu Połłota. BeimJelMed 366-367.
patrz: BENEDYKTOWY
– Weźmi Benedyktowego Korżenia czyli Cariophilatae. Korżenia Łopianowego, każdego 2 Łoty. BeimJelMed 318.
patrz: BENEDYKTOWY
– Weźmi, Korżenia Benedyktowego, skorki drzewa Sassafras, każdego łot 1. BeimJelMed 286.
patrz: BENEDYKTOWY
– Kiedy zas drugiego dnia ospa wykwita, y znowu ginie, y znowu się pokazuie, to rzecz nie barzo bezpieczna dla pacyenta. BeimJelMed 62.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Po tey Kąpieli położ się zaraz w bety, bo oziembienie nog większy descens sprowadza do głowy. BeimJelMed 195.
patrz: BET
– Albo wezmi: Kwiatu Rumianku polnego, Slazu Polnego, Betoniki, Melissy, Szałwii, Bluszczu, Nasienia lnianego, każdego wrowney części. BeimJelMed 274-275.
patrz: BETONIKA
– Zamiast Herbaty piy Wodę z Betoniką, Szałwią y Karulkiem gotowaną. BeimJelMed 603.
patrz: BETONIKA
– Zamiast iey [herbaty] weźmi garść Weroniki y Betoniki; przygotowawszy ią piy ciepło. BeimJelMed 194.
patrz: BETONIKA
– Weźmi: Ziela bukwicowego lub lepeczniku po łacinie Farfara nazwanego. Ziela płucniku, albo Pulmonaria. Weroniki każdego garść iednę. Betoniki puł garści. Lukrecyi pułłota. BeimJelMed 107.
patrz: BETONIKA
– Weźmi: Korzenia fiołkowego dwa łoty Betoniki. Szałwi ogrodney. BeimJelMed 126.
patrz: BETONIKA
– Weźmi: Betoniki, Weroniki, Zywiczkowego ziela chamoedrios nazwanego każdego garść iednę. BeimJelMed 214.
patrz: BETONIKA
– Po puszczeniu krwi zwyczaynemi bezuartowemi lekarstwy kontynuować kuracyą. BeimJelMed 54.
patrz: BEZOARDOWY, BEZOAROWY, BEZUARDOWY, BEZUARTOWY, BEZUARTOWY
– Znastępuiącey bezuardowey essencyi czterdzieści pięc [...] kropel w Herbacie dac mozesz. BeimJelMed 24.
patrz: BEZOARDOWY, BEZOAROWY, BEZUARDOWY, BEZUARTOWY, BEZUARTOWY
– Wziąwszy na koniec noza przerzeczonego bezuartowego proszku day w herbacie pacyentowi. BeimJelMed 68.
patrz: BEZOARDOWY, BEZOAROWY, BEZUARDOWY, BEZUARTOWY, BEZUARTOWY
– Melancholia nic innego nie iest iak przewrotna i bezrozumna Imaginacya. BeimJelMed 425.
patrz: BEZROZUMNY
– Niebezpieczeństwo pociagaią za sobą wtey chorobie następuiące znaki. Często mdłość, słaby y ledwie co czuyny puls, ustawiczne szalenstwo z bezsennośćią, uryna klarowna: ieszcze, gdy te plamy są błękitne, lub zielone; Kczliwośc y ciężkość w pierśiach, ięzyk czarny y suchy. BeimJelMed 40-41.
patrz: BEZSENNOŚĆ
– W tym prźypadku [kaszlu] pacyent w ustawiczney prawie bezsennośći zostawać musi. BeimJelMed 98.
patrz: BEZSENNOŚĆ
– Przećiwko bezsennosći mała rada moia, poniewaz lekarstwa sen sprawuiące więcey szkodzą, niż sama bezsenność lub niespanie. BeimJelMed 32.
patrz: BEZSENNOŚĆ
– Weźmi białku twardego od kilku ieiec. BeimJelMed 241.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Zeskrob z Ołowiu tę Białość, lub (ieżeli tak nazwać się może) Białek będziesz miał Cukier ołowiany. BeimJelMed 431.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Weźmi: Essencyi Biedrzęcu białego. Essencyi Bursztynowey, każdey ćwierć Łota. BeimJelMed 282.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Ludziom podeszłego wieku w suchotach iedno iest zyłę, co grob otworzyć. Przeciwnym sposobem, ieżeli suchoty z zatamowanego cieczenia z nosa, lub z piersi hemoroidow, lub zatrzymania białogłowskiey zwyczayney choroby się wszczęły, y do ostatniego stopnia nieprzyszły z niemałym pożytkiem krew się puszcza. BeimJelMed 186-187.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Te przyczyny [hektyki] naygłownieysze są: piianstwo z gorących trunkow pochodzące, cielesność niepomiarkowana, nagły y wielki gniew, nieostrożne zażywanie w febrach skorki China de China, nagłe zatamowanie cieczenia krwi znosa, chrachanie krwią z płuc się rwiącą haemophtysis nazwaną; zatrzymanie czasu białogłowskiego, lub hemoroidow, albo biegunki. BeimJelMed 170.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Recipe: Kleiu z pigwowych Ziarnek wodą z psich Iężyczkow wyciągnionego. Kleiu nasienia Foenum graecum lub Boża trawka, każdego połłota. Osrzodku upieczoney Borsztowki 2. Łoty. Pokarmu białogłowskiego - 10. Łotow. Thucyi preparowaney, - 10. Gran. Saccari Saturni, - Cwierć Łota. Zołtku, z dwu Iaice. Zmięszay na Maść; płynienie z Oczow y bole ich uśmierza. BeimJelMed 245-246.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Weźmi, Wodki białorozaney. Wody Iaskolczego ziela,, każdey 2. Łoty. BeimJelMed 231.
patrz: BIAŁORÓŻANY
– Zeskrob z Ołowiu tę Białość, lub (ieżeli tak nazwać się może) Białek będziesz miał Cukier ołowiany. BeimJelMed 431.
patrz: BIAŁOŚĆ
– [...] rano przecedziwszy przez Bibułę, day wypić zaraz po obiedzie; nie na czczo. BeimJelMed 414.
patrz: BIBUŁA
– Balsamus Vitae Hoffmanni w Bibule Skropioney, na dołek serca przyłożony wielce pomocny. BeimJelMed 594-595.
patrz: BIBUŁA
– Możesz także tym Likworem bibułę nakropić, y na skronie lub napuchłe szczęki przyłożyć. BeimJelMed 265-266.
patrz: BIBUŁA
– Weźmi: Essencyi Biedrzęcu białego. Essencyi Bursztynowey, każdey ćwierć Łota. BeimJelMed 282.
patrz: BIEDRZENIEC, BIEDRZENIEC, BIEDRZYNIEC
– na wzmocnienie go [żołądka], po każdym obiedzie pacyentowi daway 60. kropli dobrey essencyi żołądkowey w łyszce wina dobrego: te essencye są; biedrzęcowa, lub z skorki chascarilla, albo z piołunu preparowana. BeimJelMed 109-110.
patrz: BIEDRZEŃCOWY
– Weźmi: Korzenia dzięgielowego [...] Korżenia biedrzęcowego, Omonu [...] Każdego w rowney części według upodobania. BeimJelMed 24.
patrz: BIEDRZEŃCOWY
– W tey ciekącey krwi [osła] maczay chustki z płotna konopnego niebielonego, y z wolna na powietrzu wysusz. BeimJelMed 418.
patrz: BIELONY
– Niektorzy w takim przypadku, zalecaią nasienie Biełunowe (latine Hyoscyamus) ktorego dym przez leiek do zęba spruchniałego wpuszcza się. BeimJelMed 268.
patrz: BIELUNOWY, BIEŁONOWY, BIEŁUNOWY, BIEŁUNOWY
– Na krzyżach, biodrach, plamy wielorakiey rożności wyrzucać się zwykły. BeimJelMed 40.
patrz: BIODRA, BIODRO
– Wezmi biszkoktu lub białego chleba, zamocz w kryniczney wodzie. BeimJelMed 184.
patrz: BISKOKT, BISKOKT, BISZKOKT
– Weźmi Korżenia Tormentylla nazwanego. Bistorty albo Wężowego [...] każdego po połtora Łota. BeimJelMed 682.
patrz: BISTORTA
– Weźmi: [...] Korżenia bistorta albo wężnik [...] łot ieden. BeimJelMed 92.
patrz: BISTORTA
– Weźmi Korżenia Tormentylli, Bistorty [...] każdego Połgarści. BeimJelMed 683.
patrz: BISTORTA
– Kazał Doktor kapelusz ołowianą blachą napełnić. BeimJelMed 438.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– Weźmi Kawałek ołowiu swieżego, rozbiy cienko niby błachę. BeimJelMed 431.
patrz: BLACH, BLACH, BLACHA, BLACHA, BŁACHA
– [...] uryna blada y bardzo cienka, przytym wielka biegunka są znakami niebezpiecznemi [przy żarnicach]. BeimJelMed 87.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Takim Pacyentom [ukąszonym przez jadowite zwierzęta] ogień y blask słoneczny szkodzi, więc się go strzec trzeba. BeimJelMed 467.
patrz: BLASK
– Ten Cukier następuiącym sposobem robiony bywa. Weźmi Kawałek Ołowiu swieżego, rozbiy cienko niby błachę; naley dobrego winnego Octu na błaszki wszystkie, ile ich będziesz miał, niechay stoi poty w otwartym naczyniu poki ocet sam od siebie nie wyschnie... BeimJelMed 431.
patrz: BLASKA, BLASZKA, BLASZKA, BŁASZKA
– Weźmi kwiatu Modraku kilka garści (indziey Bławatkiem, indziey Chabrem zowią. BeimJelMed 240-241.
patrz: BŁAWATEK
– O złych znakach, to iest o [...] błękitnych y czarnych kolorach ospy et cc, daley w kuracyi rzecz opiszę. BeimJelMed 63.
patrz: BŁĘKITNY
– Wiatry mnożą się dużo, y szrednią błonę Diaphragma anatomice zwaną przytłaczaiąc, płucom wolność biorą gwałtem. BeimJelMed 549.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Żnalaższy mieysce spruchniałe, Periostium lub błonę kościaną przyzwoitym instrumentem oskrobawszy [...] przypalić ią trzeba. BeimJelMed 216.
patrz: BŁONA, BŁONA, BŁÓNA
– Nos wewnątrz bardzo cienką Błoneczką obćiągniony iest, w ktorey dopiero wspomnione suche żyłki rozłozone. Ta Błonka iak dla konserwacyi zdrowia, tak dla powonienia zawsze wilgotna być powinna: bo suchość iey Głowy Bolenie y inne nieznośne dolegliwośći rodźi. BeimJelMed 290.
patrz: BŁONECZKA
– Wielka choroba osadza się w Błonce mozgowey dura mater nazwaney; ktora to Błonka nieznosnemi Kurczami przez obciążaiącą materyą ostrą, y grube chumory sciągniona y sciśniona bywa. A ponieważ ta błonka z inszemi błoneczkami ma kommunikacyą; dla tego ie tymże kurczem zaraża y sciąga; ktorym sama iest śćisniona. BeimJelMed 439.
patrz: BŁONECZKA
– Ieżeli puszczenia krwi zaniedbasz, zapalenie błonek mozgowych y szalenstwo nieomylne ztąd wyniknąć może. BeimJelMed 45.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Niektorźy rekommenduią Błonkę kozłową ciepło na głowę przykładać Maniakom. BeimJelMed 424.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Błonka żołądkowa [...] wiatry, y kurczyste burzenie żołądka sprawuie. BeimJelMed 643.
patrz: BŁONKA, BŁONKA, BŁÓNKA
– Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu [...] wystrzegać się trzeba. Inaczey wszystkie lekarstwa iak w Błoto razem z pieniędzmi wrzucone będą. BeimJelMed 344.
patrz: BŁOTO
– Bogatsi zas wody cynamonowey po kilka łyżek zażyć mogą. BeimJelMed 90.
patrz: BOGATY
– Weźmi Iaszczurkę Polną, pokraiawszy ią, y wysuszywszy, zetrzyi na Proszek: A oddzieliwszy trochę od boleiącego Zęba Dziąseł, wsyp tego Proszku według upodobania, a bez instrumentu i bolu wypadnie. BeimJelMed 270.
patrz: BOLĄCY, BOLEJĄCY
– Powierżchownie maść Alabastrowa na skorce miękkiey roztarta, y na boleiące mieysce przyłożona wielce pomaga. BeimJelMed 203.
patrz: BOLĄCY, BOLEJĄCY
– Głowy bolenie wielce w tych chorobach dokucza. BeimJelMed 50.
patrz: BOLENIE
– Oko rozpalone boleśnym paleniem i kłociem dręczy pacyenta. BeimJelMed 226.
patrz: BOLESNY, BOLESNY, BOLEŚNY
– W Boleściach powierzchownych od katarowych descensow początek biorących wielce pomocna wodka mrowczana z macierzanką dziesięć razy przepalana, trochę w niey kamfory rozpuściwszy. BeimJelMed 114.
patrz: BOLEŚĆ
– Ususzone y na proszek miałki starte (venia dicendo) łayno człowiecze, y z niego preparowana woda inflammacye, Skaży, błonki leczy, y boleść Oczu uśmierza. BeimJelMed 237.
patrz: BOLEŚĆ
– Weźmi: [...] Wody Kwiatu Borakowego. BeimJelMed 140.
patrz: BORAGOWY, BORAKOWY, BORAKOWY
– Weżmi [...] Stokrociu, Kwiatu Borakowego Ogrodnego [...] każdego garść iednę. BeimJelMed 430.
patrz: BORAGOWY, BORAKOWY, BORAKOWY
– Pęcherz ten od dołu nożyczkami poderzniy, a iak zniego materya wypłynie, rano y wieczor liściem burakowym zawiiay. BeimJelMed 33.
patrz: BORAKOWY, BURAKOWY, BURAKOWY
– Powierzchownie Sadło niedzwiedzie, Borsukowe, Sadło Lisie, Sadło Bocianie [...] są pomocne. BeimJelMed 397.
patrz: BORSUKOWY
– Recipe: [...] Osrzodku upieczoney Borsztowki 2. Łoty [preparat na uleczenie oczu]. BeimJelMed 245-246.
patrz: BORSZTÓWKA, BORSZTÓWKA, BURSZTÓWKA
– Nasienie Slazowe sławnym lekarstwem w każdey konstupacyi [...] spać idąc zamiast kolacyi Iabłko wydrożone nasieniem Slazowym [...] ziesz. [...] Albo weźmi Bursztowkę iednę, y nalawszy szklankę Wina na nię, niech stoi aż do obiadu [lekarstwo na zatwardzenie]. BeimJelMed 653-654.
patrz: BORSZTÓWKA, BORSZTÓWKA, BURSZTÓWKA
– Weżmi [...] Botryos czyli Mołownikowego ziela [...] łot ieden. BeimJelMed 507.
patrz: BOTRIOS
– Weźmi [...] Korżenia Aronowey Brody, (Radix Aronis) [...] ćwierć łota. BeimJelMed 428-429.
patrz: BRODA
– Korżen Aronowey brody w przod w otcie zmacerowany być powinien. BeimJelMed 484.
patrz: BRODA
– Uryna cokolwiek lepszym znakiem iest; gdy brunatno czerwony reprezentuie kolor. BeimJelMed 544.
patrz: BRONATNOCZERWONY, BRUNATNOCZERWONY, BRUNATNOCZERWONY
– Jeżeli zaś Ięzyczek tak nabrzmieie y opuchnie, iż niebezpieczenstwem zaduszenia grozić się zdaie; to niektorźy radzą przyzwoitym Instrumentem odciąć Ięzyczek. Lecz ta okrutna rada [...] raczej tedy zaleconym w zwyż płokaniem pilno płokać Gardło. A ieżeliby Puchlina stęchnąć niechciała [...] to lepsza iest Operacya bronchotomia lub otworźenie Gardzieli. BeimJelMed 320.
patrz: BRONCHOTOMIA
– Weźmi Brodki Aronowey alias Radices Aronis [...] 2 Łoty. BeimJelMed 558.
patrz: BRÓDKA
– Weźmi [...] Lukrecyi, Łot 1. Korzenia Aronowey Brodki Połłota. BeimJelMed 575.
patrz: BRÓDKA
– [...] popioł z palonych bufonow czyli żab parchatych noszą na szyi w szmatce iedwabney. BeimJelMed 298.
patrz: BUFO, BUFON
– Do tegoż proszku ieszcze mozesz przymięszac bursztynu preparowanego: Korzenia rożowego, albo korżenia piwonii, każdego po cwierci łota. BeimJelMed 23.
patrz: BURSTYN, BURSZTYN, BURSZTYN, BURZTYN
– Obfitość iey [krwi] burzliwa żyły mozgowe [...] rozrywa. BeimJelMed 357.
patrz: BURSZLIWY, BURZLIWY, BURZLIWY, BURŻLIWY
– Masz lekarstwa: z ktorych iest pierwsza prawdziwa essencya Bursztynowa. BeimJelMed 276.
patrz: BURSZTYNOWY
– Potym burżącey sie do Głowy krwi impet przez otworzenie żyły na nodze [...] uśmierzysz. BeimJelMed 341-342..
patrz: BURZĄCY SIĘ
– W suchey sapce ktorey ordynaryinie, burzenie krwi przyczyną bywa; krew puścić się może krwistym ludziom. BeimJelMed 114.
patrz: BURZENIE
– Burzenie krwi chłodzącemi lekarstwy uśmierzać trzeba. BeimJelMed 204.
patrz: BURZENIE
– Burzenie krwi poznać możesz z ciężkiey opressyi piersi, y krotkiego tchu. BeimJelMed 504.
patrz: BURZENIE
– Przez cięzkie wydanie na swiat płodu, krew do niemałego burżenia się, przymuszona była. BeimJelMed 86.
patrz: BURZENIE SIĘ
– Gdzie zbytnia gorączka gorę bierze, tam dla zbytniego burzenia się krwi, szkodliwe iadem napoione chumory, czyli materia peccans, z gruntu wykorzenic się nie moze. BeimJelMed 19.
patrz: BURZENIE SIĘ
– Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu [...] wystrzegać się trzeba. Inaczey wszystkie lekarstwa iak w Błoto razem z pieniędzmi wrzucone będą. BeimJelMed 344.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu [...] wystrzegać się trzeba. Inaczey wszystkie lekarstwa iak w Błoto razem z pieniędzmi wrzucone będą. BeimJelMed 344.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Ziołko Euphralia czyli swietlikowe z winem gotowane: Gębka bzowa w Rożaney wodce, lub w bzowey na noc przykładana wielce przeciw zapaleniu oczu skuteczna. BeimJelMed 230.
patrz: BZOWY
– Emplastrum de Betonica z Balzamem Peruwianskim czarnym dostatecznie przymięszanym wielce pomocne. BeimJelMed 350.
patrz: CARNY, CZARNY, CZARNY
– Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– W niedostatku Soku Bzowego weźmi Proszku Cebuli Morskiey Sqvilla nazwaney. BeimJelMed 414.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cebula domowa na rozwolnienie flegmy zgęsłey, na piersiach iak kamien leżącey, dobra. BeimJelMed 492.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Na wyniszczenie kwasności znayduiących się w żołądku, bierz rano y wieczor na koniec noża rakowe oczy z Salitrą zmięszawszy proporcyonalnie; albo Skorupy z Ostrzyg Morskich biało upalone w cegielnym piecu. BeimJelMed 428.
patrz: CEGIELNY, CEGIELNY, CZEGIELNY
– Przytym na kadzay się nad rozpaloną cegłą, polewaiąc ią Octem winnym. BeimJelMed 689.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– W Lienteryi albowiem nienasycony apetyt do iedzenia [...] ktory w Celiace przeciwnym sposobem bardzo mały. BeimJelMed 669.
patrz: CELIAKA
– Celiaka Biegunka obmirzła y niebezpieczna. BeimJelMed 672.
patrz: CELIAKA
– Liczni Medykowie Lienteryą y Celiakę iednym być gatunkiem Dyssenteryi rozumieią; lecz wielka między niemi rożność. BeimJelMed 669.
patrz: CELIAKA
– W Celiace zaś strawione pokarmy podobne kaszy niby z Likworem mlecznym [alias cum chylo] to iest z pierwszą substancyą krwi upływaią. BeimJelMed 672.
patrz: CELIAKA
– Wostatnim niebezpieczenstwie Skwinancyi naycelnieysza ta Operacya [otwarcie gardła] [...] ponieważ od zaduszenia się człowieka, y od Smierci zachowuie. BeimJelMed 338.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Kobyle y Osle Mleko cum Agua Selterana, czyli Celtenską Wodą pite w dostatku, pomocne w tym razie. BeimJelMed 450.
patrz: CELTEŃSKI
– Proszek złoty Celteński iako y wszystkie lekarstwa o zawrocie Głowy zalecone w Apopleexyi [...] służą. BeimJelMed 378.
patrz: CELTEŃSKI
– Weźmi kwiatu Modraku kilka garści (indziey Bławatkiem, indziey Chabrem zowią). BeimJelMed 240-241.
patrz: CHABER, CHABR
– Częstokroć charcha się krwią zpowierzchownych części głowy zpływaiącą. BeimJelMed 528.
patrz: CHARCHAĆ, CHARKAĆ, CHARKAĆ, CHRACHAĆ
– Ztym wszystkim starym ludziom, y tym ktorży z ciężkością od kaszliwuią y charchaią z tłustościami ostrożnie. BeimJelMed 555.
patrz: CHARCHAĆ, CHARKAĆ, CHARKAĆ, CHRACHAĆ
– Ieszcze znak suchot, gdy chory ropą z krwią zmięszaną y obmirzłym fetorem trącącą charchac zaczyna. BeimJelMed 5o1-502.
patrz: CHARCHAĆ, CHARKAĆ, CHARKAĆ, CHRACHAĆ
– Suchy Kaszel do charchania krwią częstokroć ludzi przymusza. BeimJelMed 480.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– Ciężki oddech, charchanie materyi obfitey, y gęstey: puchlina nog: á na ostatek śmierć następuie. BeimJelMed 172.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– Charchanie w suchym Kaszlu przytrudne ułatwia się wodą Kwiatu Czerniowego z swieżym Gęsim Smalcem y Lodowatym Cukrem zmięszaną. BeimJelMed 487.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– Pomiernego charchania materyi wykorżeniać nie trzeba. BeimJelMed 505.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– ROZDZIAŁ XXX O Charchaniu Krwi Po łacinie Hamophytis. BeimJelMed 528.
patrz: CHARCHANIE, CHARKANIE, CHARKANIE, CHRACHANIE
– Dalsze sposoby kuracyi wtym zawisły, żeby [...] charchociny y sapka zbiegu swego niemiały zatamowanego. BeimJelMed 101.
patrz: CHARCHOCINA
– Gdy zaś rozpalenie płuc ugasic się nie da, ani się materya z Charchocinami wyrzuca [...] ropa w piersi się zlewa. BeimJelMed 551.
patrz: CHARCHOCINA
– Albo wziąwszy małych rozynkow y ośrodku białego chleba, skruszywszy go, naley na to zimney wody według upodobania; niech tak stoi kilka godzin, y przecadziwszy przez chustę, piy według pragnienia. BeimJelMed 21.
patrz: CHLEB, CHLEB, KLEB
– Weźmi soli, ruty ogrodowey, iałowcu, majeronu, macierzanki y lewandy, gdy ią masz, oszrodku chleba według upodobania, y pokrop ciepłym octem; przyłoż potym na czoło y skronie. BeimJelMed 31-32.
patrz: CHLEB, CHLEB, KLEB
– Przytym bardzo chłodzących rzeczy tak w potrawach iak wnapoiu wystrzegay się, żebyś bardziey nie draźnił choroby. BeimJelMed 174.
patrz: CHŁODZĄCY
– Toż burzenie krwi chłodzącemi lekarstwy uśmierzać trzeba. BeimJelMed 204.
patrz: CHŁODZĄCY
– Wszelkie słone, y rozpalaiące lekarstwa nawet salitra, lubo chłodząca iest, zwielką roztropnością záżywana być powinna. BeimJelMed 83.
patrz: CHŁODZIĆ
– Możesz przytym garść iednę y drugą Kwiatu lipowego wziąć, y w pułgarcu wody ugotować, ktory trunek y chłodzic cię będzie w gorączce, y zmacniać. BeimJelMed 49-50.
patrz: CHŁODZIĆ
– Gdy zaś Oczy wielce zaszpecone są to weźmi Uryny chłopięcia małego y umyway ie. BeimJelMed 239.
patrz: CHŁOPIĘ
– Zbytnie zaś fatygi osobliwie prędkie chodzenie, y ciężkie prace; bardziey szkodzą, niż pomagaią. BeimJelMed 432.
patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE
– Ta choroba [rozpalenie głowy] rzadko kiedy poiedynczo chodzi, Bardziey przymiotem innych. BeimJelMed 115.
patrz: CHODZIĆ
– Nieostrożnie leczony [pewien kawaler polski] znowu na tę fistułę, wpadł katarową malignę [!] do tey przyłączył cholerę z okoliczności processow ustawicznych, z cholerom ziednoczył Hektykę, y w krotkim processie smierć nad nim przewiodła prawo. BeimJelMed 561.
patrz: CHOLERA, CHOLERA, HOLERA, KOLERA
– Materacyki z gorących Aromatow albo zioł [...] młodym, krwistym ludziom, cholerykom, arcyszkodliwe. BeimJelMed 206.
patrz: CHOLERYK, CHOLERYK, HOLERYK, KOLERYK
– Ludziom podeszłego wieku w suchotach iedno iest zyłę, co grob otworzyć. Przeciwnym sposobem, ieżeli suchoty z zatamowanego cieczenia z nosa, lub z piersi hemoroidow, lub zatrzymania białogłowskiey zwyczayney choroby się wszczęły, y do ostatniego stopnia nieprzyszły z niemałym pożytkiem krew się puszcza. BeimJelMed 186-187.
patrz: CHOROBA
– Jeżeli zaś chory ciężko oddycha z wielkim chrapaniem; y szumiącą się przed usty śliną to wszelka nadzieia życia przepadła; y smierć w progach stoi. BeimJelMed 370.
patrz: CHRAPANIE
– Na reszcze zadną się zycia nadzieią karmić nie trzeba, gdy suchotnicy chrapliwość zwysuszeniem gardła cierpią, y trząść członkami zaczną. BeimJelMed 502.
patrz: CHRAPLIWOŚĆ
– Niemniey temu rowne Francuzi wielce szacuią ktore la Reglisse nazywać zwykli, iakoż godne stymy wielkiey [lekarstwo] gdyż niemały czyni skutek, przykry kaszel Chrapliwość, słone i kleiowate chumory temperuie y gubi, przez charchanie wychędaza. BeimJelMed 496.
patrz: CHRAPLIWOŚĆ
– Sok Chrzanowy [...] letnio w Ucho wpuszczany Szum uśmierza. BeimJelMed 279.
patrz: CHRZANOWY
– Zkąd zaś ten iad, ktory łozne choroby rodzi; pochodzi; nie tak ciekawym Czytelnikom, iak Doktorom zostawuię; raczey się do lekarstw udaię. BeimJelMed 42.
patrz: CIEKAWY
– [...] chory rzezwieyszym będzie y bezpiecznieyszym, kiedy go przed czwartym dniem do łóżka nie przymusisz, raczey według woli iego w wolno ciepłey iżbie siedzieć mu pozwolisz. BeimJelMed 65.
patrz: CIEPŁY
– Weźmi: Piołunu. Trifolium febrinum. Kwiatu Centuryi. Cardui benedicti, każdego garść iednę. Korżenia Encyanny Czerwoney Cykoryi Korżenia, każdego po połćwierći łota. BeimJelMed 138.
patrz: CYKORIA
– Te przyczyny [hektyki] naygłownieysze są: piianstwo z gorących trunkow pochodzące, cielesność niepomiarkowana, nagły y wielki gniew, nieostrożne zażywanie w febrach skorki China de China, nagłe zatamowanie cieczenia krwi znosa, chrachanie krwią z płuc się rwiącą haemophtysis nazwaną; zatrzymanie czasu białogłowskiego, lub hemoroidow, albo biegunki. BeimJelMed 170.
patrz: CZAS
– I ubogim w tym razie za dosyć czynię [tańsza recepta]. BeimJelMed 90.
patrz: CZYNIĆ
– Na koniec ieszcze raz przestrzegam, a żeby się od zbytnich utrzymać lekarstw, ktore chorobie gwałt czynią. BeimJelMed 94.
patrz: CZYNIĆ
– Trunku wszelkiego zimno pić wystrzegay się: Raczey Herbatą z Melissy, Hyzopu, lub Szałwii gotowaną pragnieniu czyń zadosyć. BeimJelMed 313.
patrz: CZYNIĆ
– Bolu tego znaki są, twarz iak wągiel rozpalona y nadęta, zyły krwią napełnione, oczy czerwone, y niby się ćmiące. BeimJelMed 193.
patrz: ĆMIĄCY SIĘ
– Krew z dekretowanego na smierć wynowaycy nie tak skuteczna iak pospolicie rozumie Prostactwo. BeimJelMed 441.
patrz: DEKRETOWANY
– Zimny katarowy descens ordinaryinie napastuie ludzi do Katarow skłonnych. BeimJelMed 249.
patrz: DESCENS
– Z Pigwow preparowane konfitury także ieść możesz za lekarstwo przeciw Diarei. BeimJelMed 661.
patrz: DIAREA, DIAREA, DIARIA
– Dieta na tym zawisła, abyś osobliwie zrana lekką transpiracyą zachował ktorą łatwo ciepłem Dekoktami popędzisz. BeimJelMed 579.
patrz: DIETA
– Głowy bolenie wielce w tych chorobach dokucza. BeimJelMed 50.
patrz: DOKUCZAĆ
– Cebula domowa na rozwolnienie flegmy zgęsłey, na piersiach iak kamien leżącey, dobra. BeimJelMed 492.
patrz: DOMOWY
– Preparacyą ich [esencji] znaydziesz w Domowey Aptece naszey. BeimJelMed 113.
patrz: DOMOWY
– Ieżeli zaś nieznosne bole dosadzaią Pacyentowi, a przytym powierzchowne części zimnem przerażone są; Vomitorium Trucizną się staie. BeimJelMed 611.
patrz: DOSADZAĆ
– [...] doswiadczenie mię uczy, iż czasem w dwa y trzy tygodnie po codzienney wannie dopiero skutek, przecięż pożądany nastąpił [...]. BeimJelMed 384.
patrz: DOSWIADCZENIE, DOŚWIADCZENIE, DOŚWIADCZENIE
– Weźmi [...] Wody Dragonowey, albo Tragonii Hortensis, każdey 4. Łoty. BeimJelMed 581.
patrz: DRAGONOWY
– Proszek Dreznenski także zalecony. BeimJelMed 469.
patrz: DREZDEŃSKI, DREZDEŃSKI, DREZNEŃSKI, DREZNIEŃSKI
– Ordynaryinie pacyenci w tym paroxyzmie nieznosnym paleniem y boleścią gardła dręczeni bywaią. BeimJelMed 91.
patrz: DRĘCZON, DRĘCZONY
– Takze dryakiew z makowym oleiem zmięszana, na skronie przykładana dobra iest. BeimJelMed 32.
patrz: DRIAKIEW, DRIAKIEW, DZIAKIEW
– Weźmi [...] Wody skabiozy albo Dryakwiowego ziela [...]. BeimJelMed 140.
patrz: DRIAKWIOWY
– Weźmi: Melissy, Miętki ogrodney kędzierzawey. Szałwii ogrodney z kwiatem, Korzenia Benedyktowego, Biedrzęcu białego, Lilii Konwalii, Lewandy, Kwiatu Rozmarynowego Kluczykowego, Kwiatu Szpikanardowego, Kwiatu Lipowego, Zołtych Fiałkow, Hizopu, Maieranu, każdego trzy garści, Korzenia Mistrzykowego, Kubebow, Kardomomow, Goździkow, Cynamonu, każdego połtora Łota. Muszkatowey Gałki, Muszkatowego Kwiatu, Jmbieru, każdego łot ieden. Drzewa Aloesowego, Pieprzu długiego, Gorczycy, Karulku, każdego Połłota. Jałowcu - 6 Łotow. Szafranu Połłota. BeimJelMed 366-367.
patrz: DRZEWO
– Gdy zaś suchym kaszłem duszącym człeka, prawie ścisniony iesteś, to nade wszystko wystrzegay się oziębienia [...]. BeimJelMed 483.
patrz: DUSZĄCY
– Zapalenie żołądka z Ostrey dyssenteryczney materyi wynikaiące leczy się tym sposobem. BeimJelMed 636.
patrz: DYSSENTERYCZNY
– Dziewanowy Oleiek także pomocny, gdy nim żywot nasmaruiesz. BeimJelMed 654.
patrz: DZIEWANNOWY, DZIEWANNOWY, DZIEWANOWY
– W upornych Krostach, szpetnych y zarazliwych dziurawiących Gardło [...] następuiące Płokanie wielce pomocne. BeimJelMed 321.
patrz: DZIURAWIĄCY
– Salitra z rakowemi oczami [...] wielce pomocna osobliwie, gdy pomieniony bol [głowy] z falszowanych Win pochodzi [...]. BeimJelMed 223.
patrz: FALSZOWANY, FAŁSZOWANY, FAŁSZOWANY
– Ieżeli [...] ból nie na iednym mieyscu się osadza, lecz tam y sam biega, to falszywą pleurę znaczy; ktorą Doktorowie Medycyny Pleurisim spuriam nazywaią. BeimJelMed 563-564.
patrz: FALSZYWY, FAŁSZYWY, FAŁSZYWY
– Pod wieczor to dziecię lekką alteracyą febryczną cierpiało. BeimJelMed 77.
patrz: FEBRYCZNY
– Błonka żołądkowa [...] natarczywie napastowaną zostaiąc, z wsczętey fermentacyi wiatry, y kurczyste burzenie żołądka sprawuie. BeimJelMed 643.
patrz: FERMENTACJA
– Wszystkie te przymioty albo zniestrawnych potraw, albo z kwasnych y fermentuiących trunkow pochodzić zwykły. BeimJelMed 598.
patrz: FERMENTUJĄCY
– Kogo stanie na Kaffe niechay kilka Fiżanek bez Mleka po Obiedzie wypiie. BeimJelMed 404.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– To wszystko zmięszawszy; piy po pięćdziesiąt kropli w łyżce wina, lub fiżance herbaty z Trifolium febrinum BeimJelMed 198.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– Takie trunki nawet podczas wielkiey gorączki pić się mogą, byle letnie, w ulżeniu zas gorączki, kiedy transpiracya swe skutki sprawowac zechce, to lepiey kilką fizanek Herbaty pragnienie posilic; ile tak wielką ma cnotę w tym paroxiżmie, iż nie tylko nie pomiarkowane pragnienie gasi, ale też natężoną gorączkę z głowy boleniem mityguie, y przez otworzenie porow lekko pot pędzi. BeimJelMed 22.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– każdego rana weźmi essencyalnego rosołu ze dwie lub 3. fizanki BeimJelMed 183.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– dodawszy [...] parę łyżek Soku Bluszczowego, piy codziennie po trzy lub 4. fizanki ciepło. BeimJelMed 181.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– Weźmi: senesu łot jeden [...] Naliy na to wrzącey wody dwie fiżanki BeimJelMed 89.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– radzę ci zażywac herbaty zmaczku polnego, y roży czerwoney, kilka filzanek piiąc BeimJelMed 28.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– Ięzyk także w swieżey mieć trzeba pamięci, y fizbinem z giętym często Szlamowatośc zniego sciągac, popłokuiąc wodą. BeimJelMed 329.
patrz: FIZBIN
– Te [płuca] gdy przez niepomiarkowane życie, lub inne okoliczności flegmą zawalone zostaią, y oney się opiią; ciężki oddech, ciężkość na piersiach, y inne niepomyslne Paroxyżmy [!], mianowicie suchoty na człowieka sprowadzaią. BeimJelMed 482.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Ieżeli nos masz suchy, y zalega ci w nim flegma, to parę zgorącey wody wpuszczay, a na plecy trochę kamfory w chustkę zawiązaney powieś. BeimJelMed 195.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Teraz o wilgotnym lub flegmistym Kaszlu mowić zaczynam. BeimJelMed 490.
patrz: FLAGMISTY, FLEGMISTY, FLEGMISTY
– Wszystko na drobny Proszek stłukszy, y z Białkiem Iaia zmięszawszy, w fleytuchu kładź w Nos. BeimJelMed 304.
patrz: FLAJTUCH, FLEJTUCH, FLEJTUCH
– Zmięszawszy na Maść, wtey Maści mocz fleytuszki tylko tak wielkie; ktoreby sam Polip okryły. BeimJelMed 302.
patrz: FLAJTUSZEK, FLEJTUSZEK, FLEJTUSZEK
– A ieżeliby się komu zdała wielce przykra ta Mixtura, to cokolwiek Miodu Rożanego przymięszawszy, z fleytuszkami kładź w Nos. BeimJelMed 301.
patrz: FLAJTUSZEK, FLEJTUSZEK, FLEJTUSZEK
– Niektorźy [!] radzą tylko krwistym y młodym ludziom żyłę otworzyć; flegmatyczney zaś konstitucyi ludziom krwi puszczenie szkodliwe być sądzą. BeimJelMed 372.
patrz: FLEGMATYCZNY, FLEGMATYCZNY, FLEGOMATYCZNY
– Flegmatycy y wilgotnego temperamentu ludzie tym częściey niech się laxuią Pigułkami zaleconemi w rozdziale o głowy boleniu Annotat. 11ma. BeimJelMed 273.
patrz: FLEGMATYK
– Flegmatycy podeszłego wieku bez krwi puszczenia obeyść się mogą; y powinni bo by tym samym nie pomiarkowanych affekcyi mnostwo na kark swoy sprowadzili. BeimJelMed 345.
patrz: FLEGMATYK
– Co się womitow tycze, to obżartym flegmatykom, cholerykom do womytow [!] skłonnym (iako się wzwyż nadmieniło) kiedy z betzuartowemi lekarstwy z mięszane bywaią; arcypomocne są. BeimJelMed 55.
patrz: FLEGMATYK
– Dla tego osobliwie w tym paroxyzmie zawsze trzeba miec w swieżey pamięci te okoliczności: Kto, co, kiedy, iako, komu. Ponieważ choleryczni ludzie gorących lekarstw znieść nie mogą. Przeciwnym zas sposobem flegmatycy y melancholicy z nich polepszenie odbieraią. BeimJelMed 53.
patrz: FLEGMATYK
– [...] przez zbytnie lekarstwa gwałtownie forsowana choroba większe bole wywiera. BeimJelMed 273.
patrz: FORCOWANY, FORSOWANY, FORSOWANY
– [...] na noc codziennie bierz 12. lub 10. Pigułek Frankworskich [...]. BeimJelMed 474.
patrz: FRANKFORECKI, FRANKFORSKI, FRANKFURCKI, FRANKFURCKI
– Weźmi Soku swieżego z Owocu Pigwowego, Soku z Fruktu Granatowego kwasnego, Mięty Kędzierzawey suchey, każdego poł Funta. BeimJelMed 649.
patrz: FRUKT
– Tenże likwor przez sito przepuśćiwszy, takźe przez chustę potym przecedziwszy, y wytłuczywszy konserwuy w zklanym naczyniu na zimnym mieyscu, a żeby się galareta dobrze usiadła. BeimJelMed 183.
patrz: GALAREDA, GALARETA, GALARETA, GALRETA, GAŁARETA, GAŁARYDA
– BeimJelMed 384.
patrz: GAŁGANOWY
– Jeżeliby zas arcywielka potrzeba Womitow wyciągała to stoczek woskowy w Oliwie zamoczony w gardło wpuściwszy Womity wzbudzisz. BeimJelMed 337-338.
patrz: GARDŁO, GARDŁO, GARŁO
– Ięzyczek tak nabrzmieie y opuchnie, iż niebezpieczenstwem zaduszenia grozić się zdaie; to niektorźy radzą przyzwoitym Instrumentem odciąć Ięzyczek. Lecz ta okrutna rada [...] raczej tedy zaleconym w zwyż płokaniem pilno płokać Gardło. A ieżeliby Puchlina stęchnąć niechciała [...] to lepsza iest Operacya bronchotomia lub otworźenie Gardzieli. BeimJelMed 320.
patrz: GARDŁO, GARDŁO, GARŁO
– Ziołko Euphralia czyli swietlikowe z winem gotowane: Gębka bzowa w Rożaney wodce, lub w bzowey na noc przykładana wielce przeciw zapaleniu oczu skuteczna. BeimJelMed 230.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gdzie zbytnia gorączka gorę bierze, tam dla zbytniego burzenia się krwi, szkodliwe iadem napoione chumory, czyli materia peccans, z gruntu wykorzenic się nie moze. BeimJelMed 19.
patrz: GORĄCZKA
– W wielkiey Inflammacyi gruczoł [!] y Ięzyczka krwistym ludziom Krew wObfitości puścić, po ktorym krwi puszceniu rozwalniaiące y poty pędzące lekarstwa zażywane być powinny w letniey herbacie, ktore wielki skutek czynią. BeimJelMed 316.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– O Puchlinie, wGruczolach y Spadnieniu Iezyczka. W tym Paroxyźmie osobliwie gardło ciepło zachowuiąc, zimney y ostrey Aeryi się strzeżąc, smaruy powierzchownie spuchłe gruczoły Migdałowym Oleykiem, y przykładay ciepło Worek popiołem albo Owsem napełniony. BeimJelMed 311.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Weźmi Soku swieżego z Owocu Pigwowego, Soku z Fruktu Granatowego kwasnego, Mięty Kędzierzawey suchey, każdego poł Funta. BeimJelMed 649.
patrz: GRANATOWY
– Weźmi: Skorki Granatowey, Łot ieden. Skabiozy, Zanklu, Ziela Rzepikowego, każdego połgarści. BeimJelMed 321.
patrz: GRANATOWY
– Weźmi Skorek Granatowych [...] Kwiatu Granatowego, Połłota, Mastyxu, Cwierć łota, Zgotuy w proporcyi Wina czerwonego, y piy ciepło. BeimJelMed 659.
patrz: GRANATOWY
– W tym przypadku następuiącey soli przedfebryczney co 3 godziny po 15 gran lub ziarn zażyway. BeimJelMed 139.
patrz: GRANO
– Ieżeli cię zaś cała strona dziąseł boli; boleść ta znakiem iest gorącego flusu; y wynika z wielkiey gorącości krwi z ostrą materyą pomięszaney, ktora suche żyły przez zęby przechodzące y Błonki ich gryzie. BeimJelMed 252.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Tęż wodę ciepło w Oczy wpuszczać po kilka kropli według proporcyi wziętey Salis Armoniaci. Ieżeliby bardzo gryzła, to ią wodą Kopru włoskiego lub Kwiatu Rożowego utemperować. BeimJelMed 247.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Likwor ten zpoczątku trochę gryzie, lecz wielce Oczy zdrowi. BeimJelMed 245.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– W Fałszywym Slinogorzu, w ktorym tylko Gruczołki spuchną osobliwie szkorbutycznym ludziom pod czas Iesieni, Esencya Bursztynowa prawdziwa krom wzwyz wspomionego [!] płokania wielce pomocna iest. BeimJelMed 337.
patrz: GRUCOŁEK, GRUCZOŁEK, GRUCZOŁEK
– Przyczyna tey choroby [celiakii] nie tak na osłabieniu żołądka zawisła; iak bardziey na obstrukcyi mlecznych żyłek (ktore Vasa lactea & Glandulae melenterii nazywaią się) bo gdy żyłki mleczne y gruczołki w kreskach zatkanemi zostaią; to Chylus lub Substancya potraw do obrocenia się in Substantiam aliti znayduie przeszkodę, dla tego razem z Exkrementami zbiega. BeimJelMed 672.
patrz: GRUCOŁEK, GRUCZOŁEK, GRUCZOŁEK
– W wielkiey Inflammacyi gruczoł [!] y Ięzyczka krwistym ludziom Krew wObfitości puścić, po ktorym krwi puszceniu rozwalniaiące y poty pędzące lekarstwa zażywane być powinny w letniey herbacie, ktore wielki skutek czynią. BeimJelMed 316.
patrz: GRUCZOŁY
– Doktor Trallius upewnia, że znał pewną Damę, ktora rozumiała mieć węże w żołądku ustawicznie wnętrzności gryzące [...]. BeimJelMed 438.
patrz: GRYZĄCY
– Dołek Serca smaruy Maścią z Piołunu y swieżego Masła zrobioną z Wodką Kamforową zmięszaną, y przykładay na piersi worek z ciepłym owsem. Grżanka w wodce wmoczona, goździkami, y Muszkatową Gałką posypana, także pomocna. BeimJelMed 490.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– A gdy tey wodki mieć niemożesz, to w wodzie ordynaryiney grzanką chleba utemperowaney, albo też w wodzie zsoczewicą gotowaney, ktora woda albo soczewiczny dekokt nader dobrze wypędza krosty . BeimJelMed 65-66.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Bolenie głowy zszalenstwem uśmierzałem wodką kanforową. Grzanka chleba solą y pszenną mąką posypana tenże bol usmierza. BeimJelMed 108.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Zrana rzecz dobra pić Piwo grzane z Imbierem białym. BeimJelMed 492.
patrz: GRZANY
– Bol nie na iednym mieyscu się osadza, lecz tam y sam po barkach, grzbiecie, pacierzach, pod żebrami biega. BeimJelMed 563-564.
patrz: GRZBIET
– Na koniec ieszcze raz przestrzegam, a żeby się od zbytnich utrzymać lekarstw, ktore chorobie gwałt czynią. BeimJelMed 94.
patrz: GWAŁT
– Przeciwnym sposobem przy utrzymywaney zewnętrzney gorącości trafia się, że ospa w wielkim gwałtem na wierzch się sypie [...]. BeimJelMed 64.
patrz: GWAŁTEM
– Opiata y inne gwałtownie bol uśmierzaiące lekarstwa w Dychawicy wilgotney kwitować trzeba. BeimJelMed 583.
patrz: GWAŁTOWNIE
– Na uśmierzenie gwałtownych bolow służy ieszcze męcherzyna wieprzowa Dekoktem z Mleka [...] Kwiatu Dziewanny [...] napełniona [...]. BeimJelMed 284.
patrz: GWAŁTOWNY
– Kwiat rumianku polnego, y krwawniku z skorką pomaranczową iak herbata zażywany w momencie prawie ratunek przynosi. BeimJelMed 90.
patrz: HERBATA
– Wewnątrz krom w żwyż pomienionych kordyałow w zbytnim cieczeniu krwi znosa, radzę ci zazywac herbaty zmaczku polnego, y roży czerwoney, kilka filzanek piiąc. BeimJelMed 28.
patrz: HERBATA
– [...] wźmi na proszek startego korżenia Hipekakuhanna bazwanego połćwierci Lota. BeimJelMed 676.
patrz: HIPEKAKUHANNA, IPEKAKUANNA, IPEKAKUHANNA, IPEKAKUHANNA
– Weźmi: Korzonka Ipekakuhanny, Połćwierci Łota. BeimJelMed 401.
patrz: HIPEKAKUHANNA, IPEKAKUANNA, IPEKAKUHANNA, IPEKAKUHANNA
– [...] ci życzę zażyć proszku Ipekakuanny [...]. BeimJelMed 151.
patrz: HIPEKAKUHANNA, IPEKAKUANNA, IPEKAKUHANNA, IPEKAKUHANNA
– Trunku wszelkiego zimno pić wystrzegay się: Raczey Herbatą z Melissy, Hyzopu, lub Szałwii gotowaną pragnieniu czyń zadosyć. BeimJelMed 313.
patrz: HIZOP, HIZOP, ISOP, IZOP
– Gotuy w wodzie Hizopowey, lub Skabiozowey, albo Weronikowej, y piy ciepło. BeimJelMed 539.
patrz: HIZOPOWY
– Oleum hyoerici compositum, to iest oleiek S. Jana z rożnemi ingredyencyami cudownie (że tak rzekę) leczy. BeimJelMed 127.
patrz: INGREDIENCYJA
– Ieżeliby kto według Angielskiego zwyczaiu inokulacyi, albo wszczepienia ospy pragnął, y na sobie praktykować zechciał może to uczynić. BeimJelMed 69.
patrz: INOKULACYJA
– [...] takowe medycyny [...] żołądek y kiszki rozpalaią, y instammacyą czynią. BeimJelMed 83.
patrz: INSTAMMACYJA
– Weźmi Wody Levistici lub Lubczikowey, Aquae Pirolae lub Izanklowey Wody. BeimJelMed 312.
patrz: IZANKLOWY
– Pod czas iątrzenia się ospy siła muszą ucierpieć pacyenci dla wielkiego palenia y bolu. BeimJelMed 63.
patrz: JĄTRZENIE SIĘ
– Weźmi [...] Rogu Iednorozcia ryby [...]. BeimJelMed 458.
patrz: JEDNOROZEC, JEDNOROZEĆ, JEDNOROZIEC, JEDNOROZIECZ, JEDNOROŻEC, JEDNOROŻEC, JEDNOROŻECZ, JEDNOROŻEĆ
– Iednostronne głowy bolenie, po Francuzku Migraine nazwane rowney wyciąga kuracyi. BeimJelMed 201.
patrz: JEDNOSTRONNY
– Częstokroć wewnętrzne członki iako to Ięzyk, gardło [...] pęcherz, stolcowe ielito, Paraliż ruszy. BeimJelMed 380.
patrz: JELITO, JELITO, LELITO
– Weźmi [...] Oleyku Mrowczanego, Oleyku Zwierzchołkow iodlinowych preparowanego [...]. BeimJelMed 382.
patrz: JODLINOWY
– Pod czas przypadku tey choroby możesz zaraz pierwszego dnia (toż samo dla perserwatywy słuzy) lekkie vomitorium z korźenia Ipekakuhanny, albo prźez julepek oxymcil squiliticum, albo syrupum emeticum Vienneusem według proporcyi łyzeczkę dwie lub trźy od kaffy dawszy źołc y inne materye ospę zwyiące y roziątrżaiące wykorżenić. BeimJelMed 81.
patrz: KAFA, KAFFA, KAWA, KAWA
– Powierzchownie wodka kanforowa letnio w chustce na żołądek przykładana: folgę wielką czyni BeimJelMed 90.
patrz: KAMFOROWY, KAMFOROWY, KANFOROWY
– Pokraiawszy y stłukszy na Proszek [zioła], gotuy w winie starym, przyday trochę wodki Kamforey. BeimJelMed 248.
patrz: KAMFORY
– Weźmi, Proszku Skorup iaiecznych. Ostrzyg morskich. Cukru białego albo kandysbrotu w cynowym Pułmisku dobrze startego każdego ćwierć łota. BeimJelMed 173.
patrz: KANDYSBROT, KANDYZBROT, KANDYZBROT
– Oleiek kapparowy, bobrowe sadło są skutecznemi w tym przypadku lekarstwami. BeimJelMed 165.
patrz: KAPAROWY, KAPAROWY, KAPPAROWY
– Jeżeli zaś w Maciczney affekcyi Kardyaka przypadnie, to essencya Bobrowa [...] pomaga skutecznie. BeimJelMed 612.
patrz: KARDIAKA, KORDIAKA, KORDIAKA
– Gdy bol w Kardyace długo trwa na iednym mieyscu osadzony, [...] to w tym bolu gorżkawe lekarstwa [...] wielce pomocne są. BeimJelMed 611.
patrz: KARDIAKA, KORDIAKA, KORDIAKA
– Wody [...] Karlzbadzkie w wszelkich głownych chorobach rozumni Praktycy ganią [...]. BeimJelMed 446-447.
patrz: KARLSBADZKI, KARLSBADZKI, KARLZBADZKI
– Weźmi Konfektu Alkiermesowego bez Piżma preparowanego. BeimJelMed 594.
patrz: KONFEKT
– Agitacya konna lub wozkowa [...] wielu suchotnikom podziwienia godną zdrowia melioracyą uczyniła. BeimJelMed 191.
patrz: KONNY
– Przy zażywaniu tych Pigułek konna agitacya koniecznie potrzebna przez godzinę iednę y drugą. BeimJelMed 619.
patrz: KONNY
– Żnalaższy mieysce spruchniałe, Periostium lub błonę kościaną przyzwoitym instrumentem oskrobawszy [...] przypalić ią trzeba. BeimJelMed 216.
patrz: KOŚCIANY
– A źeby tym mniey ospa kogo obsypała (czego sobie osobliwie dystyngowaney kondycyi ludźie zyczą) to zabieźec temu przez lekką laxacyą; ktora od szpetnośći kiszki y żołądek oczyśćiwszy, zbytek krost znośi. BeimJelMed 81.
patrz: LAKSACJA
– Weźmi Oleyku Ruty ogrodney, Oleyku Lewandowego, Szałwiowego, Lebiotkowego, każdego 30. kropli. BeimJelMed 378.
patrz: LEBIODKOWY
– Toż burzenie krwi chłodzącemi lekarstwy uśmierzać trzeba. BeimJelMed 204.
patrz: LEKARSTWO, LEKARSTWO, LIKARSTWO
– Pod wieczor to dziecię lekką alteracyą febryczną cierpiało. BeimJelMed 77.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekkie Piwo przyzwyczaionemu niezaszkodzi bynaymniey [...]. BeimJelMed 420.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Polewka z piwa lekkiego z miodem sporządzona. BeimJelMed 100.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Jeżeli ći się ta preskrypcya bardzo obszerna zdaie, to weźmi kwiatu swieżego stokroć nazwanego liśćia ziela lepiecznikowego rzezuchy polney, trybuli według upodobania, zmięszawszy posiekay drobno, y ugotuy zrosołem dobrym, dodawszy soku z ośmiu swieżych rakow wycisnionego; parę łyżek soku Bluszczowego, piy codźiennie po trźy lub 4. fiżanki ciepło. BeimJelMed 181.
patrz: LEPIECZNIKOWY
– [...] na ostatek włoż łot ieden lubowych orzechow, y niechay wszystko pospołu ieszcze raz zewra; piy potym ostudźiwszy, y przecedziwszy. BeimJelMed 181.
patrz: LUBOWY
– Teraz iuż zdrowego pacyenta zostawuię: to mu na koniec radząc, żeby się tego wszystkiego wystrzegał, coby krew iego wzburzyc mogło. Takze żeby niepomiarkowanie łaknącemu appetytowi zbytnie potrawami niedogadzał; ale raczey miernie stołow używał. BeimJelMed 34.
patrz: ŁAKNĄCY
– Ostre Proszki, ktoremi niektorźy Zęby wycierac zwykli, szkodliwe. Orzechy zębami łupić niemniey szkodliwa; albowiem przez takowy gwałt szklana Zębow Substancya nadwątlić się musi, y przez to samo dyspozycya do Spruchniałości czynic się zwykła. BeimJelMed 265.
patrz: ŁUPIĆ
– Korźen china nazwany w suchotach zaleconym lekarstwem iest: ile się od skorki china de choina wielce rożni. Skorka ta z drzewa (ktorym się Indya orientalna zaszczyca) łupiona bywa. BeimJelMed 177-178.
patrz: ŁUPIONY
– Weźmi: Kwiatu źiela Maćierzankowego pięknie liscie y kwiat ochędożywszy garść iednę y drugą, w cynową flaszę włożywszy pokraiane to źiele, naley na nie wina dobrego połkwarty lub więcey, tę flaszę zaszrobowaną wstaw wgarnek wodą napełniony, y gotuy poty, poki na palec nie wywrze. BeimJelMed 146.
patrz: MACIERZANKOWY
– Weźmi brzoskwiniowych żiarnek według upodobania, maczkową wodą skropiwszy, stłucz, z mięszay, y przykładay na skronie. BeimJelMed 32.
patrz: MACZKOWY
– Weźmi: Wody Czeresniowey. Wody Poźiomkowey. Wody Kwiatu lipowego. Wody maczku polnego, z każdey łot ieden. […] Julepku maczkowego łot ieden. To wszystko zmieszawszy daway choremu po łyszce. BeimJelMed 27.
patrz: MACZKOWY
– Chrząszcze Maiowe wtym przypadku lekarstwem wielkim. BeimJelMed 464.
patrz: MAJOWY
– Weźmi: Majowego Swieżego Masła niesłonego, y kilka razy go w wodce Rożaney przepłokawszy [...] rozcieray [...] BeimJelMed 237.
patrz: MAJOWY
– Kto ma prawdźiwy sok lub julepek z malin włoskich, ten sobie przeciw boleniu gardła naylepiey poradźi, gdy julepek ten w dekokcie liśćia zorzechow włoskich, albo w wodźie kwiatu bżowego rozpuśći, przydawszy trochę salitry y łayna psiego, lub album graecum. BeimJelMed 92.
patrz: MALINA
– Weźmi: Majowego Swieżego Masła niesłonego, y kilka razy go w wodce Rożaney przepłokawszy [...] rozcieray [...] BeimJelMed 237.
patrz: MASŁO
– Powierzchownie maść Alabastrowa na skorce miękkiey roztarta y na boleiące mieysce przyłożona wielce pomaga. BeimJelMed 203.
patrz: MAŚĆ
– Oleiek z ziarkow brzoskwiniowych z maścią alabastrową zmięszany [...] pomoc ci przyniesie. BeimJelMed 126.
patrz: MAŚĆ
– Lekarstwa z żelaza preparowane iako to Tinctura Martis Ludovici. Item Tinctura Goelferi cum focco pomorum et Helleborata w Manii y Melancholicznych afflikcyach doswiadczone. BeimJelMed 423.
patrz: MELANCHOLICZNY, MELANCHOLICZNY, MELANKOLICZNY, MIELANCHOLICZNY
– 7mo. Agitacya konna lub wozkowa, y odmiana mieysca wielu suchotnikom podźiwienia godną zdrowia melioracyą uczyniła, lecz w słabośći sił wystrzegać się iey trzeba. BeimJelMed 191.
patrz: MELIORACJA
– Na Symptomata, albo przymioty w takiey chorobie nie barzo uwazac trzeba; lecz na fundament y przyczynę choroby mieć baczność. BeimJelMed 28.
patrz: MIEĆ
– Podobny przypadek niedawno miałem przy pewney Damie w teyże łożney chorobie zostaiącey, ktorey drugiego dnia paroxyzmu znosa krew ciec poczęła, a trzeciego dnia miesiączny bieg salwuiącey się natury dostała, ktory szostego dnia przestał. BeimJelMed 45.
patrz: MIESIĄCZNY, MIESIĘCZNY, MIESIĘCZNY, MIĘSIĘCZNY
– Weźmi: Melissy, Miętki ogrodney kędzierzawey. Szałwii ogrodney z kwiatem, Korzenia Benedyktowego, Biedrzęcu białego, Lilii Konwalii, Lewandy, Kwiatu Rozmarynowego Kluczykowego, Kwiatu Szpikanardowego, Kwiatu Lipowego, Zołtych Fiałkow, Hizopu, Maieranu, każdego trzy garści, Korzenia Mistrzykowego, Kubebow, Kardomomow, Goździkow, Cynamonu, każdego połtora Łota. Muszkatowey Gałki, Muszkatowego Kwiatu, Jmbieru, każdego łot ieden. Drzewa Aloesowego, Pieprzu długiego, Gorczycy, Karulku, każdego Połłota. Jałowcu - 6 Łotow. Szafranu Połłota. BeimJelMed 366-367. BeimJelMed 366-367.
patrz: MIĘTKA
– Korźeń mistrzownik lub imperatoria nazwany ćwierć łota w godźinę przed paroxyzmem zażyty w dobrym winie, także febrę gubi. BeimJelMed 146.
patrz: MISTRZOWNIK
– Woda z Korżenia Mistrzykowego arcydobra. BeimJelMed 469.
patrz: MISTRZYKOWY
– O zeszpecenie twarzy bać się nietrzeba, ieżeli chorego od zbytniey gorącości y nakrywania mnostwem pościeli zachowasz. BeimJelMed 73.
patrz: MNOŻSTWO, MNÓSTWO, MNÓSTWO
– Weźmi kwiatu Modraku kilka garści (indziey Bławatkiem, indziey Chabrem zowią. BeimJelMed 240-241.
patrz: MODRAK, MODRAK, MODREK
– Weźmi Ostrzyg Morskich preparowanych bez ognia [...] ćwierć łota. BeimJelMed 617.
patrz: MORSKI
– Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
patrz: MORSKI
– [...] nic więcey zazywac nie trzeba, tylko co cztery godziny proszku z ostryg morskich z sześcią gran preparowaney sal nitry z mięszanego [...]. BeimJelMed 16-17.
patrz: MORSKI
– W niedostatku Soku Bzowego weźmi Proszku Cebuli Morskiey Sqvilla nazwaney. BeimJelMed 414.
patrz: MORSKI
– Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
patrz: MORSKI
– Na wyniszczenie kwasności znayduiących się w żołądku, bierz rano y wieczor na koniec noża rakowe oczy z Salitrą zmięszawszy proporcyonalnie; albo Skorupy z Ostrzyg Morskich biało upalone w cegielnym piecu. BeimJelMed 428.
patrz: MORSKI
– Weźmi [...] Badyanu lub Anyżku Moskiewskiego (wniedostatku i swoistego) ćwierć łota. BeimJelMed 538.
patrz: MOSKIEWSKI
– Weźmi [...] Anyżku Moskiewskiego czyli Badyanu Połłota. BeimJelMed 496-497.
patrz: MOSKIEWSKI
– Ieżeli puszczenia krwi zaniedbasz, zapalenie błonek mozgowych y szalenstwo nieomylne ztąd wyniknąć może. BeimJelMed 45.
patrz: MÓZGOWY
– W Boleśćiach powierzchownych od katarowych descensow początek biorących wielce pomocna wodka mrowczana z macierzanką dzieśięć razy przepalana, trochę w niey kanfory rozpuśćiwszy. BeimJelMed 114.
patrz: MRÓWCZANY
– Człowiek zaczyna być nudnym, smutnym, lada co mu zawadzi, nawet mucha, ktora naścianie usiądzie, do niecierpliwości przywodzi. BeimJelMed 171.
patrz: MUCHA
– Jeżeli piiawki masz na dorędziu, staw kilka za uszy. BeimJelMed 227.
patrz: NA DORĘDZI, NA DORĘDZIU
– Rosoły z Kur, Masła Jęczmiennego lub owsianego Kleiku gotowane [...] dobrze nasycaią y tuczą. BeimJelMed 328.
patrz: NASYCAĆ
– Weźmi Kawałek Ołowiu swieżego, rozbiy cienko niby błachę; naley dobrego winnego Octu na błaszki wszystkie, ile ich będziesz miał, niechay stoi poty w otwartym naczyniu poki ocet sam od siebie nie wyschnie [...]. BeimJelMed 431.
patrz: NIECHAJ
– W Lienteryi albowiem nienasycony apetyt do iedzenia [...] ktory w Celiace przeciwnym sposobem bardzo mały. BeimJelMed 669.
patrz: NIENASYCONY
– Ze iednak starzy lekarze [...] wielce mleczne kuracye szacuią w suchotach, mało ie wazyc, zda się nieprzyzwoita [...]. BeimJelMed 517.
patrz: NIEPRZYZWOITA
– To płokanie niewysłowiony skutek w rożnych (że tak rzekę) francowatych gardłach czyni. BeimJelMed 322.
patrz: NIEWYSŁOWIONY
– Na ostatek przestrzegam cię, a żebyś w pierwszych dniach tey frebry wstrzęmięzliwość zachował od potraw zbytni nutryment czyniących. BeimJelMed 52.
patrz: NUTRYMENT
– Pleura od zapalenia Płuc tym się rozni, iż nie samym płucom lez błonce piersi y zebra obciągaiącey dokucza. BeimJelMed 563.
patrz: OBCIĄGAJĄCY
– Niektorzy mniewali ięzyk bardzo czarny y suchy wędzonce podobny; niektorźy białą kliowatą materyą obciągniony; niektorźy choć wnaywiększey gorączce zawsze wilgotny. BeimJelMed 99.
patrz: OBCIĄGNIONY
– [...] wktorey okoliczności częste picie ciepłey herbaty, płokanie gardła, y obkładanie plastrami, ratunek przynosi [...]. BeimJelMed 88.
patrz: OBKŁADANIE
– A gdy nienasycony apetyt gwałtem prawie niewoli do obżarstwa, to lepiey po trosze kilka razy na dzien iadać, niżeli nagle żołądek obładować, przez co niedasz sobie okazyi do recydywy: ktora iakbyci niemiła była, tak niech miła będzie dieta. BeimJelMed 159.
patrz: OBŁADOWAĆ
– [..] okrutny bol [...] znakiem iest obładowania żołądka, ktore kleiowate z żołcią pomięszane chumory rodzi. BeimJelMed 602.
patrz: OBŁADOWANIE
– [...] przy tym będzie osłabienie członkow, obmirzłość do potraw, y strata appetytu. BeimJelMed 5.
patrz: OBMIERZŁOŚĆ, OBMIERZŁOŚĆ, OBMIRZŁOŚĆ
– Między innemi domowemi lekarstwy [...] zalecam ieszcze sok z Omanu y swieżego Dzięglu w Winie lub w Piwie ciepłym biorąc; momentalnie albo wiem oddech wolny czynią. BeimJelMed 585.
patrz: ODDECH
– Weźmi: Korzenia rozchodnikowego albo radicis cicoreae. Korzenia bistorta albo wężnik, każdego łot ieden. Ziołka prunella. Szalwii ogrodney. Psiego ięzyczka lub plantaginis minoris, każdego po pułgarści. Kwiatu roży Czerwoney, łot ieden. Roży włoskiey, lub flores ballaustiorum, pułłota. Albi Graci pułtory ćwierci łota. BeimJelMed 92.
patrz: OGRODNY
– Recipe: Aquae Cornu Cervi citratae. Scorzonerae. Ceralorum nigrorum. Rosarum. Florum aurantiorum z każdey wody po dwa łoty. Spiritus vitrioli recificati, 30. kropli. Julepku z Cytrynowey Skorki. Julepku z Kwiatu goźdźikow ogrodnych, każdego połłota. BeimJelMed 149.
patrz: OGRODNY
– Enema zas tak byc może sporządzona, Weźmi pułkwarty wody, garść ruty ogrodney, warsz, a przecedziwszy włoż sztukę masła niesłonego, lub cztery albo pięc łyżek oliwy, albo oleiu lnianego. BeimJelMed 16.
patrz: OGRODNY
– Kazał Doktor kapelusz ołowianą blachą napełnić. BeimJelMed 438.
patrz: OŁOWIANY
– Weźmi soli, ruty ogrodowey, iałowcu, majeronu, macierzanki y lewandy, gdy ią masz, oszrodku chleba według upodobania, y pokrop ciepłym octem; przyłoż potym na czoło y skronie. BeimJelMed 31-32.
patrz: OSRZÓDEK, OSZRODEK, OŚRODEK, OŚRODEK, OŚRÓDKA, OŚRÓDKA, OŚRZODEK, OŚRZÓDKA
– Albo wziąwszy małych rozynkow y ośrodku białego chleba, skruszywszy go, naley na to zimney wody według upodobania; niech tak stoi kilka godzin, y przecadziwszy przez chustę, piy według pragnienia. BeimJelMed 21.
patrz: OSRZÓDEK, OSZRODEK, OŚRODEK, OŚRODEK, OŚRÓDKA, OŚRÓDKA, OŚRZODEK, OŚRZÓDKA
– Weźmi: osrzodku jabłek słodkich miękko upieczonych - 4 Łoty. BeimJelMed 247.
patrz: OSRZÓDEK, OSZRODEK, OŚRODEK, OŚRODEK, OŚRÓDKA, OŚRÓDKA, OŚRZODEK, OŚRZÓDKA
– Naśienie Ostropesowe, alias Cardui Mariae iest osobliwsze specificum, tak w Rozpaleniu Płuć, iak w Kolkach, ktore uśmierza, y oddech wolny czyni. BeimJelMed 557.
patrz: OSTROPESOWY, OSTROPESOWY, OSTROPEZOWY
– Weźmi Maku białego. Naśienia Ostropesowego, alias Cardui Mariae, każdego dwa Łoty. BeimJelMed 537.
patrz: OSTROPESOWY, OSTROPESOWY, OSTROPEZOWY
– Na wyniszczenie kwasności znayduiących się w żołądku, bierz rano y wieczor na koniec noża rakowe oczy z Salitrą zmięszawszy proporcyonalnie; albo Skorupy z Ostrzyg Morskich biało upalone w cegielnym piecu. BeimJelMed 428.
patrz: OSTRYGA, OSTRYGA, OSTRZYGA
– [...] nic więcey zazywac nie trzeba, tylko co cztery godziny proszku z ostryg morskich z sześcią gran preparowaney sal nitry z mięszanego [...]. BeimJelMed 16-17.
patrz: OSTRYGA, OSTRYGA, OSTRZYGA
– Weźmi Ostrzyg Morskich preparowanych bez ognia [...] ćwierć łota. BeimJelMed 617.
patrz: OSTRYGA, OSTRYGA, OSTRZYGA
– [...] niebezpieczeństwem grozi [ślinienie się] osobliwie, gdy nabrzmiałość twarzy y rąk otęchnie. BeimJelMed 72.
patrz: OTĘCHNĄĆ
– [...] w ktorą dziurkę [w garle] włożyć trzeba rurkę małą aby przez nię chory mogł oddychać poty, poki puchlina w garle nieotęchnie. BeimJelMed 329.
patrz: OTĘCHNĄĆ
– Ledwie odetchnąć mogą Pacienci. BeimJelMed 543.
patrz: PACJENT
– Mdłości nieposkromione morzą, a potym Paraliż Pacyentow porywa. BeimJelMed 586.
patrz: PACJENT
– Gdy zaś z Kaszlem czysta krew wyrzuca się, Krwawey pracy Pacyentowi do pozyskania zdrowia przyłożyć trzeba. BeimJelMed 528.
patrz: PACJENT
– Oni cierpliwości niemaią. Ztym wszystkim czy chcą być Pacyentami? Czy wolą być impacyentami BeimJelMed 628.
patrz: PACJENT
– Kiedy ięzyk schnie zbytnie, y pada się, oraz barzo zapala [...] to przyłoż kawałek słoniny swieżey. BeimJelMed 30-31.
patrz: PADAĆ SIĘ
– Zwykł się także padać Język. BeimJelMed 308.
patrz: PADAĆ SIĘ
– Jeżeli palenie w dołku serca niezmiernie dokucza y dogara: bierz po łyżce Essencyą Pigwową. BeimJelMed 632.
patrz: PALENIE
– Pacyenci [...] przytym [przy ataku astmy] wielką serca Palpitacyą cierpią. BeimJelMed 586.
patrz: PALPITACYJA
– Z Palpitacyą Serca częstokroć mdłości niezmierne łączyć się zwykły. BeimJelMed 589-590.
patrz: PALPITACYJA
– Gdy Palpitacya z Zatamowanego miesięcznego czasu lub Hemoroidow przypada [...] to wielce sobą trwozyc nie trzeba. BeimJelMed 588.
patrz: PALPITACYJA
– Weźmi [...] Korzenia Paproci [...] Łot 1. Ziela Matki Bożey włoskiey, alias Capilli Veneris herba [...] Szczyptę iednę. BeimJelMed 558.
patrz: PAPROCZ, PAPROĆ, PAPROĆ
– Weźmi [...] Korżenia Paprotkowego, Korżenia Pokrzywowego. BeimJelMed 469.
patrz: PAPROTKOWY
– Krwi przyzwoitą cyrkulacyą przywrocić, y Paralityczne członki powierzchownie zmocnić, koniecznie potrzeba. BeimJelMed 381.
patrz: PARALITYCZNY
– Podobno iednak żądasz iakiey kompozycyi Wodki Paralityczney; y w tym ci dogodzę. BeimJelMed 386.
patrz: PARALITYCZNY
– Niemniey Paralitykom służą Kąpiele zrana y po południu, ile możności zawsze przez godzinę wytrzymane. BeimJelMed 383.
patrz: PARALITYK
– Tym sposobem do portu zdrowia przybiiesz z Paralitykiem, bez wielkiego [...] kosztu. BeimJelMed 386.
patrz: PARALITYK
– Popioł z palonych bufonow czyli żab parchatych noszą na Szyi w szmatce iedwabney. BeimJelMed 298.
patrz: PARCHATY
– Emplastrum de Betonica z Balzamem Peruwianskim czarnym dostatecznie przymięszanym wielce pomocne. BeimJelMed 350.
patrz: PERUWIAŃSKI
– Ztym wszystkim to pewna, ze zyćie ludzkie podobne drzewu: któremu gdy wilgoći nie dostaie: usychać musi. BeimJelMed 11 nlb.
patrz: PEWNA
– Weźmi Wody z Betoniki, Wody Koszyczkowego ziela, Wody z Kurzoślepu każdey po kwaterce; włoż wnię płatek w pomienioney krwi zbroczony, na palec długi i szeroki, niechay moknie przez noc; rano wycisniy y day choremu wypić, niech się godzinę iedną y drugą poci; tak kontynuy kuracyą przez kilka tygodni mniey uważaiąc na zesłabienie Pacyenta. BeimJelMed 418.
patrz: PŁATEK
– Zrob Maść, y smaruy na Szkarłatowy płatek; przykłada się łetnio na dołek serca. BeimJelMed 594.
patrz: PŁATEK
– Przez nazwane po Anatomicku Vas breve [...] do żołądka, zlana [krew] w sztukach czarnoczerwonych rwie się y wyrzuca. BeimJelMed 530.
patrz: PO ANATOMICKU
– Weźmi, Korżenia żarzyczki (inaczey Benedykt) po łacinie Catyophilata. BeimJelMed 206.
patrz: PO ŁACINIE
– Pęcherz ten od dołu nożyczkami poderzniy, a iak zniego materya wypłynie, rano y wieczor liśćiem burakowym zawiiay, swieżym masłem niesłonnym posmarowawszy, to za kilka dni się zagoi. BeimJelMed 33.
patrz: PODERZNĄĆ, PODERŻNĄĆ
– Ta choroba [rozpalenie głowy] rzadko kiedy poiedynczo chodzi, Bardziey przymiotem innych. BeimJelMed 115.
patrz: POJEDYNCZO
– Do uśmierzaiących lekarstw uciekaią się z pokwapieniem [cierpiący na ból zęba] żeby iak nayprędzey okrutne boleści zatłumili. BeimJelMed 260.
patrz: POKWAPIENIE
– Niemnieyszego Skutku materaciki [...] z zioł robione; iako to Betoniki [...] Tymianu, Poleiu... BeimJelMed 251.
patrz: POLEJ
– Kwiat rumianku polnego, y krwawniku z sk[o]rką pomaranczową iak herbata zażywany w momencie prawie ratunek przynosi. BeimJelMed 90.
patrz: POLNY
– Ubodzy ludzie zamiast przerzeczonych skorek kwiat rumianku Polnego albo krwawniku (vulgo millefolium) czy w proszku, czy w essencyi niech zażywaią; a doznaią skutku; ia nie tysiąc ludzi temi ziołkami na febrę wyleczyłem. BeimJelMed 163-164.
patrz: POLNY
– Dryakiew Wenecka, także Konfekt Hyacyntowy z pontakiem, lub innym czewrwonym Winem zażywany zalecenia godne lekarstwa. BeimJelMed 663-664.
patrz: PONTAK
– Weźmi dwa łoty nasienia konopnego, y gotuy w wodzie tak długo, aż się na nim popęka łupina. BeimJelMed 26.
patrz: POPĘKAĆ SIĘ
– Tatarskie Zielę żołądek do swey pory przyprowadza, y wiatry rozpędza. BeimJelMed 343.
patrz: PORA
– W porankowych godźinach przez kilka dni zażyway essentiam Alexypharmacam po 45. lub 50. kropel; ktora pory otworzy, y lekką transpiracyą sprawi. BeimJelMed 88.
patrz: PORANKOWY
– Weźmi nitkę iedwabiu czerwonego y posmarowawszy ią dryakwią gardło. obwiąż. BeimJelMed 74.
patrz: POSMAROWAĆ
– To pokraiawszy y potłukszy weźmi garść iednę na pułgarca wody y przez kwadrans nakrywszy gotuy: potym piy. BeimJelMed 20.
patrz: POTŁUC
– Ten Likwor coraz w ustach ciepło potrzymywać trzeba; zgniliznę y fetor z Dziąseł oddala. BeimJelMed 271.
patrz: POTRZYMYWAĆ
– Ci albowiem są iak kołowrotek, ktory za powionieniem wiatru tam y sam lata; tak ci Pacyenci za radámi roznemi Medykow rożnych lecą. BeimJelMed 627.
patrz: POWIONIENIE
– ...rozumnemu Cyrulikowi ten Polip każ podwiązać nitką powozkowaną. BeimJelMed 293.
patrz: POWOSKOWANY
– Pewne y nieomylne lekarstwo na pozbycie się tego [bólu ucha] nieprzyiemnego goscia iest następuiące... BeimJelMed 277.
patrz: POZBYCIE SIĘ
– ...te same [lekarstwa] oprocz cnoty zmacniaiącey y wiatry rozpędzaiącey, oraz uąmierzaiącą y zawieraią, ktora wtakich przypadkach naypożądansza. BeimJelMed 629.
patrz: POŻĄDANY
– Między pićiem tego wina laxuiące niektore lekarstwa brać pożyteczna, osobliwie, gdy niestrawność w żołądku czuiesz. BeimJelMed 138.
patrz: POŻYTECZNA
– Do tegoż proszku ieszcze mozesz przymięszac bursztynu preparowanego: Korzenia rożowego, albo korżenia piwonii, każdego po cwierci łota. BeimJelMed 23.
patrz: PREPAROWAĆ
– Naylepsza prezerwatywa w katarowych przypadkach spokoyne od wszelkich passyi y agitacyi utrzymanie się. BeimJelMed 109.
patrz: PREZERWATYWA
– Proszek złoty Celteński iako y wszystkie lekarstwa o zawrocie Głowy zalecone w Apopleexyi [...] służą. BeimJelMed 378.
patrz: PROSZEK
– [...] przepal w Alembiku 4. Garce tey Wodki przy wolnym ogniu. BeimJelMed 392.
patrz: PRZEPALIĆ
– Jezeliby kto według Angielskiego zwyczaiu inokulacyi, albo wszczepienia ospy pragnął, y na sobie praktykować zechciał, może to uczynić: tylko tego niech się strzeże, żeby nie z zlewaiącey, lecz ordynaryiney ospy materya do inokulacyi wzięta była, ktora być powinna biała y przygęsta. BeimJelMed 70.
patrz: PRZYGĘSTY
– ...weźmi biszkoktu lub białego chleba [...] zgotuy z rosołem essencyalnym masłem niesłonym przykrasiwszy... BeimJelMed 184.
patrz: PRZYKRASIĆ
– Potym przyliy kwartę wina starego, y niechay stoi przez noc; na zaiutrz day według upodobania dźiecięciu pić; alekrom tego żadnego trunku niedaway: a kiedy wypiie połowę, znowu pułkwarty wody y tyleż wina źimnego przyliy, co niechay aż do resżty wypiie. To przylewanie do trzech lub czterech razy kontynuować możesz, poki się iaka cnota w Rhabarbarum znaydować będźie. BeimJelMed 79.
patrz: PRZYLEWANIE
– Hemoroidy przysadzeniem Piiawek otworzyć zalecam. BeimJelMed 569.
patrz: PRZYSADZENIE
– Na śniadanie lub podwieczorek (ile suchotnicy mało iadaią) kasza żytna dla odmiany służyć ći będźie; po ktorey pić możesz mleko koźie cukrem przysłodzone. BeimJelMed 180.
patrz: PRZYSŁODZONY
– A ponieważ ta Choroba [puchlina] bardziey dzieciom niż dorosłym ludziom przyzwoitsza; masz y dla nich lekarstwo. BeimJelMed 283.
patrz: PRZYZWOITY
– Ztąd wszelkie łożne choroby wielkiey wyciągaią ostrożności; żeby ani zbytnemi lekarstwami naturze nieuczynic gwałtu; ani iey też nie opuszczać, lecz przyzwoitemi mądrże pomagac medykamentami [...]. BeimJelMed 54.
patrz: PRZYZWOITY
– ...lepiey sobie poradzisz; niż siłu (ktorych się nie mało znayduie) PseudoDoktorow, raczy zycioboycow. BeimJelMed IV-V.
patrz: PSEUDODOKTOR
– W żadnych paroxyzmach nie są tak prędcy Pseudomedicy, iako w febrźe codźienney y tercyannie na womity lekarstwa dawać, a nie tylko ci, ale też formalni Doktorowie częstokroć nagle sobie w tym punkcie postępuią. BeimJelMed 141.
patrz: PSEUDOMEDYK
– Folia Ligustri lub Ptaszy Zob, zgotowane z Mlekiem albo z Wodą, rozpadłe Wargi leczy. BeimJelMed 309.
patrz: PTASI, PTASNY, PTASZY
– Weźmi: [...] Korzenia Ptaszego Zobu alias Cyperi rotundi [...] połłota. BeimJelMed 349.
patrz: PTASI, PTASNY, PTASZY
– Zyły pod Językiem niby purchatki nadmą się nabrzmieią. BeimJelMed 323.
patrz: PURCHATKA, PURCHAWKA
– W kuracyi Hektyki naypryncypalnieysza rzecz natym zawisła, zeby obstrukcyą wątroby y inszych wewnętrznych części rozwolnić: trzeba tedy, żeby przy opisanym wyżey lekarstwie przez trzy lub 4. tygodnie trunek Rhabarbarowy pacyent piiał, a za pomocą Bożą tym więcey dokaże, niz innemi drogiemi medykamentami. BeimJelMed 175.
patrz: RABARBAROWY
– Przeciwko suchotney febrze lub hektyce, weźmi pułłota drobno pokraianego Rhabarbarum, nalawszy pułkwarty wody wrzącey; nakrywszy postaw w ciepłym mieyscu przez dwie godziny. BeimJelMed 79.
patrz: RABARBARUM, RABARBARUM, RABARUM, REUBARBARUM, REUBARBARUN, REUMBARBARUM
– Weźmi: Kwiatu Bzowego. Kwiatu Kommonicy Włoskiey, albo Flores Melilothi. Kwiatu Rumianku Polnego, Kwiatu Rumianku Rzymskiego, każdego 2. Garści. BeimJelMed 266.
patrz: ROMIONEK, RUMENOK, RUMIANEK, RUMIANEK, RUMIENEK, RUMINEK
– Ubodzy ludzie zamiast przerzeczonych skorek kwiat rumianku Polnego albo krwawniku (vulgo millefolium) czy w proszku, czy w essencyi niech zażywaią; a doznaią skutku; ia nie tysiąc ludzi temi ziołkami na febrę wyleczyłem. BeimJelMed 163-164.
patrz: ROMIONEK, RUMENOK, RUMIANEK, RUMIANEK, RUMIENEK, RUMINEK
– Kwiat rumianku polnego, y krwawniku z sk[o]rką pomaranczową iak herbata zażywany w momencie prawie ratunek przynosi. BeimJelMed 90.
patrz: ROMIONEK, RUMENOK, RUMIANEK, RUMIANEK, RUMIENEK, RUMINEK
– Atoli iák żadna reguła nie iest bez excepcyi, tak to rozdwoione Medykow zdanie bez racyi. Pogodzic rosterki trzeba tym sposobem. BeimJelMed 517.
patrz: ROZTERK, ROZTERK, ROZTYRK
– Enema zas tak byc może sporządzona, Weźmi pułkwarty wody, garść ruty ogrodney, warsz, a przecedziwszy włoż sztukę masła niesłonego, lub cztery albo pięc łyżek oliwy, albo oleiu lnianego. BeimJelMed 16.
patrz: RUTA
– Przytym bardzo chłodzących rzeczy tak w potrawach iak wnapoiu wystrzegay się, żebyś bardziey nie draźnił choroby. BeimJelMed 174.
patrz: RZECZ
– Weźmi: Kwiatu Bzowego. Kwiatu Kommonicy Włoskiey, albo Flores Melilothi. Kwiatu Rumianku Polnego, Kwiatu Rumianku Rzymskiego, każdego 2. Garści. BeimJelMed 266.
patrz: RZYMSKI
– Przeciwko bezsenności mała rada moia, poniewaz lekarstwa sen sprawuiące więcey szkodzą niż sama bezsenność lub niespanie. BeimJelMed 32.
patrz: SEN
– Weźmi, Korzenia galapy. Senesu Alexandryiskiego, łot ieden. BeimJelMed 153.
patrz: SENES, SENES, SENESS, SENESZ
– Sławny Sydenham [...] zaleca Balzam Siarkowy z Anyżkiem preparowany. BeimJelMed 526.
patrz: SIARCZANY
– Sławny Sydenham [...] zaleca Balzam Siarkowy z Anyżkiem preparowany. BeimJelMed 526.
patrz: SIARCZYSTY
– Sławny Sydenham [...] zaleca Balzam Siarkowy z Anyżkiem preparowany. BeimJelMed 526.
patrz: SIARKOWY
– Weźmi Wody Czosnkowego ziela albo Scordium. Wody Cardui benedicti. Wody Centuryj z każdej po 4. łoty. Wody Skabiozy albo Driakwiowego ziela. Wody Kwiatu Borakowego z każdej 2. łoty. BeimJelMed 140.
patrz: SKABIOZA
– Na wyniszczenie kwasności znayduiących się w żołądku, bierz rano y wieczor na koniec noża rakowe oczy z Salitrą zmięszawszy proporcyonalnie; albo Skorupy z Ostrzyg Morskich biało upalone w cegielnym piecu. BeimJelMed 428.
patrz: SKORUPA
– Gdy zaś żarnice osychaią y łupią się, to nayskutecznieysza pacyenta lekko przelaxować; do czego następuiący trunek służy. BeimJelMed 88-89.
patrz: SKUTECZNA
– Jeżeli zaś Pedogrycy przez Opium y inne uśmierzaiące lekarstwa czućie w nogach straćili, to niech sobie żyłę na nodze otworzyć każą; porzućiwszy powierzchowne smarowidła. BeimJelMed 389.
patrz: SMAROWIDŁO
– Jeszcze Paraliż ztych przyczyn wynika, gdy kto nieostrożnie smarowidłami swierzb, krosty wrzodziennice w ćiało wpędzi: Morzyska, Torsye, Kolikę Dryakwiami y innemi Opiatami uśmierza. BeimJelMed 379.
patrz: SMAROWIDŁO
– Sok Chrzanowy [...] letnio w Ucho wpuszczany Szum uśmierza. BeimJelMed 279.
patrz: SOK
– Ieżeli zaś takie szalenstwo z ciężkiego stłuczenia lub w strżesnienia głowy y mozgu pochodzi, to znacznym pożytkiem według zdania włoskiego niegdyś sławnego Medyka Bagliwiusz nazwanego z ręki y z nogi krew puszczona być może. BeimJelMed 125.
patrz: STŁUCZENIE
– Ieżeli zaś kto z powierzchowney przyczyny, iako to z ciężkiego stłuczenia lub z ranienia głowy Apoplexyą ruszony; to z ręki krew dostatecznie puścić. BeimJelMed 373.
patrz: STŁUCZENIE
– Następuiące ziołka na stłuczenie głowy niemniey zalecam. BeimJelMed 126.
patrz: STŁUCZENIE
– A ieżeli cię Diarhea nie trapi, to maślankę czasem pić ći pozwalam; lepsza iednak swieża serwatka, w ktorey trochę korźenia Cykoryi y kwiatu stokrociu Polnego swieżego przygotuy, tym napoiem pragnienie zaśilay według upodobania. BeimJelMed 185.
patrz: STOKROĆ
– Pod czas gorączki ogniom ognia gorącemi trunkami przydawać zachoway Boże; lepiey stokroć razy pić wodę w pragnieniu, grzankę chleba wniey zamoczywszy: albo wodę gotowaną z owsem; lub ięczmieniem y korzeniem skorzonera, ktory także z perzem pić możesz. BeimJelMed 130.
patrz: STOKROĆ
– Co wszystko drobno posiekawszy, przyday ieszcze: Cykoryi, Sałaty polney lub bobowniku. Ziołka y kwiatu stokroćiu polnego każdego garść iednę. BeimJelMed 183.
patrz: STOKROĆ
– Jeżeli ći się ta preskrypcya bardzo obszerna zdaie, to weźmi kwiatu swieżego stokroć nazwanego liśćia ziela lepiecznikowego rzezuchy polney, trybuli według upodobania, zmięszawszy posiekay drobno, y ugotuy zrosołem dobrym, dodawszy soku z ośmiu swieżych rakow wycisnionego; parę łyżek soku Bluszczowego, piy codźiennie po trźy lub 4. fiżanki ciepło. BeimJelMed 181.
patrz: STOKROĆ
– Syrop z Cebuli Morskiey [...] iest Arcysławnym lekarstwem. BeimJelMed 576-577.
patrz: SYROP
– Weźmi: Korzenia rozchodnikowego albo radicis cicoreae. Korzenia bistorta albo wężnik, każdego łot ieden. Ziołka prunella. Szalwii ogrodney. Psiego ięzyczka lub plantaginis minoris, każdego po pułgarści. Kwiatu roży Czerwoney, łot ieden. Roży włoskiey, lub flores ballaustiorum, pułłota. Albi Graci pułtory ćwierci łota. BeimJelMed 92.
patrz: SZAŁWIA
– Wiatry mnożą się dużo, y szrednią błonę Diaphragma anatomice zwaną przytłaczaiąc, płucom wolność biorą gwałtem. BeimJelMed 549.
patrz: SZREDNI, ŚREDNI, ŚREDNI, ŚREDNY, ŚREDNY, ŚRZEDNI
– Przez cięzkie wydanie na swiat płodu, krew do niemałego burżenia się, przymuszona była. BeimJelMed 86.
patrz: ŚWIAT
– Dla ochronienia oczu nader skuteczna woda zkwiatu swietlikowego y rozy preparowaney [...]. BeimJelMed 76.
patrz: ŚWIETLIKOWY
– Weźmi: [...] Ziela Rzepikowego [...] połgarści. Ziarnek Swiętojankowych [...] połłota. BeimJelMed 321.
patrz: ŚWIĘTOJANKOWY
– Kiedy Szalenstwo z Trunku wyciżdanych [wyuzdanych] amorow organki w głowie pomięsza: to tak amanti amenti daway codziennie ośley krwi suszoney. BeimJelMed 417.
patrz: TRUNEK
– Takim Pacyentom [ukąszonym przez jadowite zwierzęta] ogień y blask słoneczny szkodzi, więc się go strzec trzeba. BeimJelMed 467.
patrz: TRZEBA
– Weźmi połłota migdałow słodkich y nalawszy na nie wrzącey wody, skorkę znich sciągniy; przyday naśienia Ogorkowego, Tykwowego, naśienia Melanowego, każdego trzy ćwierći łota. BeimJelMed 174.
patrz: TYKWOWY
– ...przyday do tego [...] Garść iednę żabich udkow. BeimJelMed 183.
patrz: UDKO
– Okolo 7 dnia lub potym, iezli źimne poty cię trapią y osłabiaią, to dla ukrzepienia sił, pozwalam ći kieliszek tylko dobrego wina wypić. BeimJelMed 50.
patrz: UKRZEPIENIE
– Co się krwi puszczania w tey febrźe tycze, z wielką ostrożnośćią y z zważeniem okolicznośći wykonane być powinno; lubo niektorźy wtym prędcy są W wielkim roziątrzeniu płuc, wątroby, y zatwardzeniu ich, w ćięzkiey słabośći lub sił wyniszczeniu z krwi upływaniem przez zyłę otworzoną zyćie upływa. BeimJelMed 186.
patrz: UPŁYWANIE
– Gdy tedy ospa przyięmnego gatunku iest y niezlewaiąca się, pacyent takźe rzeźwy to nieprzymuszay go, aby bez ustanku w łożku zatopiony leżał, pozwoł mu raczey wednie letniego czasu kilka godźin prosto siedźieć: ztym wszystkim złey aeryi y oźiembienia wystrzegać się trźeba. BeimJelMed 66.
patrz: USTANEK
– Ususzone y na proszek miałki starte (venia dicendo) łayno człowiecze, y z niego preparowana woda inflammacye, Skaży, błonki leczy, y boleść Oczu uśmierza. BeimJelMed 237.
patrz: UŚMIERZAĆ
– [...] nalawszy proporcyonalnie kryniczney wody na to, utłucz y wyciśniey przez chustę [...]. BeimJelMed 26.
patrz: UTŁUC
– To wkupie utłukszy w mozdzierzu zaley wodą bzową, lipową [...]. BeimJelMed 58.
patrz: UTŁUC
– Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu [...] wystrzegać się trzeba. Inaczey wszystkie lekarstwa iak w Błoto razem z pieniędzmi wrzucone będą. BeimJelMed 344.
patrz: W
– Weźmi: Olbrotu pułłota, Oleyku weynszteynowego. BeimJelMed 82.
patrz: WAJNSZTYNOWY, WAJSZTYNOWY, WAJSZTYNOWY, WEJNSZTEJNOWY
– ...osobliwie korzeń Valeriana [...] dwa razy na dzień [...] zażywany niewypowiedziane pokazuie skutki. BeimJelMed 288.
patrz: WALERIA, WALERIAN, WALERIANA
– ...twarz blada, boleść [głowy] na kształt kolki dotkliwa, żyły nie iako w ciało wchląchnione. BeimJelMed 193.
patrz: WCHLĄCHNIONY
– Weźmi: Ziela bukwicowego lub lepeczniku po łacinie Farfara nazwanego. Ziela płucniku, albo Pulmonaria. Weroniki każdego garść iednę. Betoniki puł garści. Lukrecyi pułłota. BeimJelMed 107.
patrz: WERONIKA
– Weźmi Wody dystylowaney z Weroniki 6. Łotow, rospuść w panewce Manny Kalabryny 4. Łoty. BeimJelMed 498.
patrz: WERONIKA
– Weźmi: Betoniki, Weroniki, Zywiczkowego ziela chamoedrios nazwanego każdego garść iednę. BeimJelMed 214.
patrz: WERONIKA
– Zamiast iey [herbaty] weźmi garść Weroniki y Betoniki; przygotowawszy ią piy ciepło. BeimJelMed 194.
patrz: WERONIKA
– Gotuy w wodzie Hizopowey, lub Skabiozowey, albo Weronikowej, y piy ciepło. BeimJelMed 539.
patrz: WERONIKOWY
– ...bez odwłoki na obydwu łytkach wesikatoryą przyłozyć trzeba... BeimJelMed 32-33.
patrz: WEZYKATORIA, WEZYKATORIUM
– Jeżeliby zaś tęgość bólu nieledwie do szaleństwa przyprowadzał chorującego, to corychlej wezykatoria na obiedwie łykki przyłóż, i obserwuj, jak w przeszłym[...] ozdziale z niemi się obchodzić powinno. BeimJelMed 51.
patrz: WEZYKATORIA, WEZYKATORIUM
– Toż wezykatorium przez 12 godzin trzymac należy... BeimJelMed 33.
patrz: WEZYKATORIA, WEZYKATORIUM
– Większej aprehensyj jest letarg, albo i szaleństwo wobojgu przypadkach, więc bez odwłoki na obydwu łytkach wesikatoria przyłożyć trzeba, takowy płaster wezykatoryczny na skórkę w wielkości talerowi bitemu równą natrzeć, potym przywiązać mocno, do łytki trzeba, a żeby przez niespokojne rzucanie się, nie poruszył go pacjent z miejsca. BeimJelMed 33.
patrz: WEZYKATORYCZNY
– Pod cżas zażywania tego konfektu żadnych lekarstw na poty y purgans brać nie trźeba; lepiey wypić szklankę dobrego węgrzyna, albo Francuza mianowićie z początku Kwartanny; bo w dalszym czaśie wino szkodliwe. BeimJelMed 158.
patrz: WĘGRZYN
– Weźmi: Korźenia rożchodnikowego albo radicis cicoreae. Korźenia bistorta albo wężnik, każdego łot ieden. BeimJelMed 92.
patrz: WĘŻNIK
– Tormentilla y Bistorta vulgo Węży Korżeń osobliwszym są w białey y czerwoney Biegunce lekarstwem. BeimJelMed 682.
patrz: WĘŻY
– Pierwszym iey [chiny] wynaleszcą był Graff de Cynchon Vice-Krol Hiszpanski w Peru. BeimJelMed 188.
patrz: WICEKRÓL
– Mozg Wiewiurczy osobliwsze specificum w Zawrocie głowy. BeimJelMed 355.
patrz: WIEWIÓRCZY
– ...o ludziach zas, ktorźy do womitow nie są skłonni, niemniey delikatnych; maciczney affekcyi podległych; ciężarnych; y z sił winiszczonych; takźe o tych, ktorźy chorobę morbus ructuolus Hypocratis nazwaną: to iest: ustawiczne wiatrow y żołądka odbiianie, cierpią; wiotka w medycynalney palestrźe Kwestya de absoluto vomitorio et febribus agituie się. BeimJelMed 142.
patrz: WIOTCHY, WIOTKI
– ...obruszone zęby zmacnia, y szkorbutowi w dziąsłach w korzenionemu przeciwna iest [uryna własna] BeimJelMed 255.
patrz: WKORZENIONY
– Grżanka w wodce wmoczona, goździkami, y Muszkatową Galką posypana, także pomocna [na kaszel]. BeimJelMed 490.
patrz: WMOCZONY
– Kobyle y Osle Mleko cum Agua Selterana, czyli Celtenską Wodą pite w dostatku, pomocne w tym razie. BeimJelMed 450.
patrz: WODA
– [Suchotnikom] następuiącym Balzamem w około żywot smarowano. BeimJelMed 522.
patrz: WOKOŁO
– Między innemi domowemi lekarstwy [...] zalecam ieszcze sok z Omanu y swieżego Dzięglu w Winie lub w Piwie ciepłym biorąc; momentalnie albo wiem oddech wolny czynią. BeimJelMed 585.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– [...] pacyenta twego na wolną aeryą niepuszczay przez kilka czasow; osobliwie nim się przelaxuie [...]. BeimJelMed 76.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Naywiększe twe staranie niech będzie, żeby pacyent na aeryą wolną niewychodził [...]. BeimJelMed 63.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– [...] chory rzezwieyszym będzie y bezpiecznieyszym, kiedy go przed czwartym dniem do łóżka nie przymusisz, raczey według woli iego w wolno ciepłey iżbie siedzieć mu pozwolisz. BeimJelMed 65.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– ...naley starego Wina trzy Kwarty [zioła] y przez Alembik wolniusienko przedystyluy. BeimJelMed 244.
patrz: WOLNIUSIEŃKO
– Afflux krwi ku piersiom ściągniony wolność tchu odbiera. BeimJelMed 566-567.
patrz: WOLNOŚĆ
– Wiatry mnożą się dużo, y szrednią błonę Diaphragma anatomice zwaną przytłaczaiąc, płucom wolność biorą gwałtem. BeimJelMed 549.
patrz: WOLNOŚĆ
– Częstokroc się trafia, ze zpoczątku tey frebry natura sama takową operacyą dobrowolnie czyni; więc nie obawiay się tych skutkow pożytecznych, ani o usmierzenie womitow niemiey zadney troskliwośći. BeimJelMed 14.
patrz: WOMIT, WONIT
– Jeżeli zas pacyent w ustawicznym szalenstwie leży, y żadnego oddechu przez gardło mieć nie może, w tym prźypadku dla poratowania iego ostatnich chwycić się trźeba srzodkow, y zaraz lekkie dać womitorium z ipekakuhanny (iak wpierwszym rozdżiałe namieniłem) albo teź ex syruppo emethico; a nadźieia w BOGU, że twoy chory zdrowia y zyćia bezpiecznym będzie. BeimJelMed 75.
patrz: WOMITORIUM
– ...wypiwszy ciepło [wodę z tłuszczem] bez wątpienia womitować będziesz... BeimJelMed 43.
patrz: WOMITOWAĆ
– ...dać trzeba zaraz zpoczątku dobre Vomitorium, albo z Soli Womityczney czyli Tartaro Emetico, albo z Korzenia Ipekakuhanny. BeimJelMed 440.
patrz: WOMITYCZNY
– Weźmi: [...] Tartari Emeticiá, albo Soli Womityczney Gran 3. BeimJelMed 401.
patrz: WOMITYCZNY
– Powierzchownie wodka kanforowa letnio w chustce na żołądek przykładana: folgę wielką czyni BeimJelMed 90.
patrz: WÓDKA
– Weźmi, Wodki białorozaney. Wody Iaskolczego ziela,, każdey 2. Łoty. BeimJelMed 231.
patrz: WÓDKA
– Agitacya konna lub wozkowa [...] wielu suchotnikom podziwienia godną zdrowia melioracyą uczyniła. BeimJelMed 191.
patrz: WÓZKOWY
– Agitacya konna lub wozkowa [...] wielu suchotnikom podziwienia godną zdrowia melioracyą uczyniła. BeimJelMed 191.
patrz: WÓZKOWY
– ...nic z potraw w tak napełniony Ząb wpadnąć nie może. Coby spruchniałość rozmnazać lub fetor rodzić mogło. BeimJelMed 270.
patrz: WPADNĄĆ
– Weźmi: garść lipowego kwiatu y zgotuy z pułgarcem wody. Albo garsć iednę rozynkow małych, zaley wrzącą wodą, według proporcyi. BeimJelMed 21.
patrz: WRZĄCY
– ...nie tylko wrzodziennice, łusczki, Błonki znosi, ale tez mgłę albo cmienie się w oczach rozpędza [sok z drzewa wężowego]. BeimJelMed 239.
patrz: WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICZA, WRZEDZIENNICA, WRZODZIENICA, WRZODZIENNICA
– Przeciw Łuszczkom y wrzodziennicom na Oczach następuiąca woda; wielce skuteczna. BeimJelMed 246.
patrz: WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICZA, WRZEDZIENNICA, WRZODZIENICA, WRZODZIENNICA
– Co się tycze wrzodu, ktory Empyema nazywa się od wrzodzienic ktore Vimicae Pulmonum rzeczone rużni się... BeimJelMed 560.
patrz: WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICZA, WRZEDZIENNICA, WRZODZIENICA, WRZODZIENNICA
– ...będziesz miał [...] wodę w wszelkich przypadkach Oczu zaleconą y doświadczoną nawet wleczeniu wrzodziennic y skancerowaniu Oczow. BeimJelMed 246-247.
patrz: WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICA, WRZEDZIENICZA, WRZEDZIENNICA, WRZODZIENICA, WRZODZIENNICA
– Woda Wapienna wybornym przeciw wrzodziałości lekarstwem, z ropiałości wrzodow naybardziey przeciwnym. BeimJelMed 523-524.
patrz: WRZODZIAŁOŚĆ
– Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu [...] wystrzegać się trzeba. Inaczey wszystkie lekarstwa iak w Błoto razem z pieniędzmi wrzucone będą. BeimJelMed 344.
patrz: WRZUCONY
– Przestrzegam cię [...] a zebyś w pierwszych dniach od wszystkich gromiących ią [febrę] lekarstw zachował wstrzemięzliwość; inaczey łatwo w grob się wsadzisz. BeimJelMed 6.
patrz: WSADZIĆ SIĘ
– Przez cięzkie wydanie na swiat płodu, krew do niemałego burżenia się, przymuszona była. BeimJelMed 86.
patrz: WYDANIE
– Dla Pezerwatywy przećiw Boleniu Zębow [...] Wziąwszy szczoteczkę umocz wotcie[!] Konwaliowym albo Rożowym, potym na nię weźmi Proszku, y zwolna Zęby wyćieray: wytarszy wymyi Dziąsła Szałwiową Wodą. BeimJelMed 272.
patrz: WYMYĆ
– W tey ciekącey krwi [osła] maczay chustki z płotna konopnego niebielonego, y z wolna na powietrzu wysusz. BeimJelMed 418.
patrz: Z WOLNA
– Trunku wszelkiego zimno pić wystrzegay się: Raczey Herbatą z Melissy, Hyzopu, lub Szałwii gotowaną pragnieniu czyń zadosyć. BeimJelMed 313.
patrz: ZADOSYĆ
– I ubogim w tym razie za dosyć czynię [tańsza recepta]. BeimJelMed 90.
patrz: ZADOSYĆ
– Czasem wtych łożnych chorobach gorący flux oczy y uszy zaraża. BeimJelMed 52.
patrz: ZARAŻAĆ
– Kiedy petocie y żarnice się wyrzucaią y znowu wracaią, następuiąca emulsya bardzo skuteczna do wypędzenia ich. BeimJelMed 57.
patrz: ZARNICA, ŻARNICA, ŻARNICA
– Kiedy zarnice w połogu przypadną, bardzo wielki dozor mieć trzeba. BeimJelMed 85.
patrz: ZARNICA, ŻARNICA, ŻARNICA
– Kiedy pacyent nieostrożnie febrę zatłumi, y ztąd ciężkie dolegliwości inne cierpieć zaczyna, to naylepsza rada moiua znowu febrę naturze przywrocić, to przez pigułki Becherowe y Stablii, niemniey y przez moie bałzamiczne łatwo się dokaże. BeimJelMed 147-148.
patrz: ZATŁOMIĆ, ZATŁUMIĆ, ZATŁUMIĆ
– Zębow Bolenie ledwie nie rowne z Podagrą y Kamieniem okrucienstwo wywierać zwykło. Bol ten do naywiększey niecierpliwości pacyentow przyprowadza. Dla tego do uśmierzaiących lekarstw uciekaią się z pokwapieniem, żeby iak nayprędzey okrutne boleści zatłumili; Lecz powierzchowne lekarstwa mało co częstokroć pomagaią; ieżeli pryncypalney przyczyny tego Bolu gruntownie niewykorzeniemy. BeimJelMed 260-261.
patrz: ZATŁOMIĆ, ZATŁUMIĆ, ZATŁUMIĆ
– Tacy chorźy ciężką oppresyą piersi, ciężki oddech, pod czas prawie zatłumienie tchu cierpią. BeimJelMed 528.
patrz: ZATŁUMIENIE
– Ta zimna alteracya częstokroć nagle ustaie: Lecz się znowu odmienia w natarczywą gorączkę. BeimJelMed 10.
patrz: ZIMNY
– Folia Ligustri lub Ptaszy Zob, zgotowane z Mlekiem albo z Wodą, rozpadłe Wargi leczy. BeimJelMed 309.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– Weźmi: [...] Korzenia Ptaszego Zobu alias Cyperi rotundi [...] połłota. BeimJelMed 349.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– W tym przypadku [kaszlu] pacyent w ustawiczney prawie bezsenności zostawać musi. BeimJelMed 98.
patrz: ZOSTAWAĆ
– Z tego konfektu [...] trzy razy na dzień, na koniec noża raz albo dwa wziąwszy [...] dawać możesz, po ktorym niechay sobie dobrą agitacyą zrobi. BeimJelMed 164.
patrz: ZROBIĆ
– Ludziom podeszłego wieku w suchotach iedno iest zyłę, co grob otworzyć. Przeciwnym sposobem, ieżeli suchoty z zatamowanego cieczenia z nosa, lub z piersi hemoroidow, lub zatrzymania białogłowskiey zwyczayney choroby się wszczęły, y do ostatniego stopnia nieprzyszły z niemałym pożytkiem krew się puszcza. BeimJelMed 186-187.
patrz: ZWYCZAJNY
– Lecz chciey tu y tam wszystkie punkta w czytaniu dobrźe zwazać, pamiętać y one zachować, a lepiey sobie poradzisz; niż siłu (ktorych się nie mało znayduie) Pseudo-Doktorow, raczy zycioboycow. BeimJelMed X6v-X7.
patrz: ZYCIOBÓJCA
– Weźmi, Korzenia żarzyczki (inaczej Benedykt) po łacinie Catyophilata. BeimJelMed 206.
patrz: ŻARZYCZKA
– Błonka żołądkowa [...] wiatry, y kurczyste burzenie żołądka sprawuie. BeimJelMed 643.
patrz: ŻOŁĄDKOWY
– Pigułki tę żółć y wszelaką złośliwą materyą arcyskutecznie wyniszczaią. BeimJelMed 156.
patrz: ŻÓŁĆ