ESJP XVII i XVIII wieku

– Żona jego [Krzysztofa Serpentyna] [...] potem [...] apostatowała z Opola wygnana, i w Sokalu w apostazyjej zdechła. AktaSyn III, 223.

patrz: APOSTATOWAĆ

– A zaś nie słychał[!] kiedy Dawid podobné tym táiemnice sprawuiąc mówił: Vmyię miedzy niewinnémi ręce moié: y obstąpię ołtarz twóy Pánie. Przetóż ręce vmywáć/ wyświádczenié iest/ bydź niewinnym grzéchów. PowodLit 97.

patrz: UMYĆ

– [W domu Jana Tęczyńskiego] Groty w kole Zołnierskiem y Rycerskie sztuki/ Pismá pod Wáwrzynowym wieńcem y náuki. Krotofile wesołą słodkoć [!] z iednywáły/ Mársow tanieć Beloná/ Muzy rym śpiewáły. JurkScil A2v.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– Iuż Abironowie Polszczy Dáthánowie Ziemią pożárci/ wpádli do Plutoná/ Co z Moyżeszem lżyli Aároná. JurkPieś B4v.

patrz: DATAN

– Wiárá tarc z Boskiey iest krwie/ y zskor Swiętych/ Gási ogniste miecze/ á przeklętych Bełt wzad obráca. JurkPieś C2.

patrz: BEŁT, BEŁT, BELT

– Głupi o roskosz ziemie zgubnie pyta/ Skrzydeł sie wietrznych chwyta/ Rościąga żagle ná strácenie leci/ Portu nie zna w swey checi. Puszcza lec żądzey w Bogáctwá y w włości/ Zarzy głodne chciwości [...] Gorne budynki/ szałe [sale]/ wirydarze/ Ma z świátem na rospárze/ Ma w wieczernikách zamysł w zbytku tani/ Pan rowien wodney Báni. JurkPieś D4v.

patrz: BANIJA, BANIA, BANIA

– Máiąc sznur [Sznur do rządu przełożonym - marg.] w troiem grániu/ Umieiętność wielką z ludzką skłonną powágą/ śmiáłą cnotę wszelką/ Wielkiey godności stopień tym miárkuie/ W ieden Zbor Swiętych lud tym przywięzuie. JurkPieś F2.

patrz: GRAŃ, GRANIE

– Nákoniec nie mniey rzemiesłnicy do koncá miástá ciągną/ y do celu tego áby było błogosłáwione y sczęśliwe miásto vgadzáią/ iáko y żołnierze/ ábo szláchtá: ále żołnierze są miesczánie w Rzeczypospolitey: tedyć y rzemiesłnicy máią bydź. PetrSPolit I 166.

patrz: UGADZAĆ

– Czwartak Marsa. Która się panna w ten aspekt urodzi, Rada z towarem do galantów chodzi. MinSow 290.

patrz: CHODZIĆ

– ...świetckie vrzędy nie są nabożeństwem/ owszem odwodzą od nabożeństwá, odwodzą od Bogá. Bo co więcey odwodzi od nabożeństwá/ iáko berło złote? co więcey modlącemu przeszkadza iáko myśl o świetckich rzeczách? PetrSPolit I 461.

patrz: BERŁO, BERŁA

– Wstyd swe oczy vtracił/ niewola w wolności Práwu ręce obcięłá/ y spráwiedliwosci. JurkLech A3.

patrz: WSTYD

– Ale gdziesz cnocie grodzić? wszędy tá przechodzi. JurkHymDym A3v.

patrz: GRODZIĆ

– Słodki gryf/ gdy ożyie prawdzie ięzyk suchy A wstyd oczy w zad weźmie dla dobrej otuchy. JurkLut A4.

patrz: WSTYD

– Twa Oyczyżna [!] chorzeie głodem wymorzona/ Záginęłá iey karmia Zgodá vlubiona/ Wtey dostátku pływáiąc/ wzrost swoy roższerzyłá/ A wsláchetney wolności twą włość rozmnożyłá. JurkLech A4v.

patrz: WYMORZONY

– A Mars konno z Belloną tryumfy opiewa/ Y Moskwę y Polaká w ieden płaszcz odziewa. JurkHymDym B.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– Niesłychánych dobr mnostwo dziś wiek Polszcze rodzi, Wielki powab rádości, przyczynę wesela Rozmnażájąc cudownie ná nieprzyjacielá: Już jej służy Wołoszyn, służyły Multány, Już Inflanty skrocone z morskiemi báłchány. JurkLut Bv.

patrz: BAŁCHAN

– Nie tylko żebym kogo miał zabijać, ale ani chomąt chudszym na szyję nie myślę wprawować, ani ślacheckich domów najeżdżać. JazStadListyCz II 174.

patrz: CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMUNT, CHOMUNTO

– Znajduje cię autorem rozruchów po domiech, waśni, zwad miedzy bracią. A także to ślepi ci nietoperzowie, którzy gwałtem nie chcą prawdy znać a widzieć, co widzą przed sobą. i kładłbym zakład, że o rąbania, zabijania jeszczeby augustowskie kryminały się znalazły. ReskryptSzlachCz II 68.

patrz: NIETOPERZ, NIETOPERZ, NIEDOPERZ, NIETOPYRZ, MENTOPERZ

– Ciemność iest skrutna w Polscze tey sie dotknąć może/ Ćmią się skárby y mieszki. Nędzá swe obroże Záłożyłá ná szyie Pánom wiele władnym [...]. JurkPos A4v.

patrz: ĆMIĆ SIĘ

– Niech przyimą do szeregu/ Lichwiarze/ szalbierze/ Oszusty/ łupigrosze/ y kupce fałszerze: Krzesne dudków bękarckich/ cudzoźiemskie zbiegi/ Wędzikálety/ swędry/ zmigrosze/mitręgi. JurkPos B2. JurkPos B2.

patrz: SWĘDRA

– Sam barzo się błazeńsko mam, gwałtem mi pościć każą [w Moskwie]. NiemPam 190.

patrz: BŁAZEŃSKO

– Nocnej hałastrze. Nowy rok przyszedł, nocne pijanice, Bójcie się Pańskiej wszechmocnej prawice. Jużby czas przestać ludziom czynić złości, Porzućcie nocne czartowskie ciemności, wasze półhaki, wasze trzaskawice, Godneby z wami inszej kazalnice. GrochWiersze 196.

patrz: TRZASKAWICA

– Z tą protestacyą przed Cię przychodząc, Panie [Boże] Ciebie adwokatem, a zaraz i sędzią czyniem naszem. NiemPam 221.

patrz: ADWOKAT

– z tej co dziś pijemy Beczki tak przykrej GrochWiersze 226.

patrz: BECZKA

– A my, niestety, wiarą się chlubiemy, A pismem, którym często burkujemy, Nie mając tylko imie chrześciańskie, Sprawy daleko gorsze niż pogańskie. GrochWiersze 247.

patrz: BRUKOWAĆ, BRUKOWAĆ, BURKOWAĆ

– Czy cię okrągłą rzeczą ustnie witać, A wielkich panów łaski rymem chwytać, Nakształt rybitwów, którzy też wierszami Połowu patrzą, nietylko sieciami. GrochWiersze 306.

patrz: WIERSZA, WIERSZA, WIERSA

– Słowik słysząc sędziego głupią sentencyią, od osła do człowieka wziął apelacyą. GrochWiersze 324.

patrz: APELACJA

– Wsiadanie na rokosz P. Uporskiego, któremu odradza P. Rozumowski, przez ks. Skargę Jezuitę złożone 20 Aprilis a. 1607. WsiadRokCz II 74.

patrz: WSIADANIE

– Zginąłem wász Wándálin/ ktorym wszerz gránice Po morze Adryáckie od zmárzłego zdobił/ Wam sliczne Oreády z Nimphámi sposobił/ Ze was sytą żyznością choynie bogáciły/ W dostátku wszystko miánym niezwalczonych czciły. JurkWan A2.

patrz: SYTY, SYT

– Kto do Gdáńská wiodł szkuty/ á do Brzegá ciołki/ Gotuy teraz ármatę/ ćwicząc lud/ páchołki/ Pospolstwu drog do męstwá niegrodząc/ Ani cnot nowokwitłych swym vrokiem szkodząc/ Szlácheckie to rzemiesło żołnierską się báwić/ Gburom z rolnym nałogiem/ márny zbior zostáwić. JurkWan C3.

patrz: GRODZIĆ

– Tak którzy umysł chciwy łakomstwem wikłają, A worki spieniężone w kajdaniech chowają, Kiedy już zdrowia zbędą dla marnych pieniędzy, Łakomstwu łają, dzieci zostawując w nędzy; Bo pierwszy się potomek z nabiciem pospieszy Do utraty trzeci się po niem nie ucieszy; I choć syn mądry, jednak traci, bo tak tuszy: Że co się źle zebrało, niech się źle rozprószy! VerdBłażSet 13.

patrz: NABICIE

– Puścił się [baran] wnet na wilka słowy niecudnemi [...] Zatym mu wilk odpowie: „Nie twoje to słowa, Wiem pewnie, żeby była ciższa twoja mowa. Gdybyś sam do mnie wyszedł trochę na podwórze. Spatrzyłbym, jeśli serce lwie w baraniej skórze ?” VerdBłażSet 19-20.

patrz: BARANI

– Tak więtszym stanom, mniejszy, często więc zajźrzymy Ich zwierzchności wysokiej, a tego nie wiemy, Że im kto wyżej siedzi, tym się barziej boi, Gdyż dalej temu lecieć, kto na wieży stoi. VerdBłażSet 26.

patrz: LECIEĆ

– W kilka dni potym, gdy się wiatry rozigrały I nad zwyczaj się prawie zewsząd siłowały, Trzcina raz się położy, jakby ją podkosił, Drugi raz się podniesie, jakby ją kto wznosił; Dąb się zaś opierając ogromnie szumowi, Nie chce w nakłony podać gałęzia wiatrowi. VerdBłażSet 29.

patrz: SIŁOWAĆ

– Ta choroba [niezgoda domowa] nas prawie na połej ususzyła, zubożeła, że ani hapteki, ani doktora na nie naleźć nie możemy. AktaPozn I/1 389.

patrz: APTEKA, APTEKA, APTYKA, APOTEKA, JAPTYKA, HAPTEKA

– Inkwizytory naznaczeł, którzy by w to wejrzeli, aby przysady pagamentu nad dawne prawa nie beła [!]. AktaPozn I/1 486.

patrz: PAGAMENT

– Płácz ziemio/ płáczcie fundámentá ziemne/ Płáczcie iáskinie/ płáczcie lochy ciemne: Płáczcie/ vmárł Pan/ budownik wász miły/ W ktoregoście się ręce záwiesiły. RożAPam 104.

patrz: BUDOWNIK

– Przyidźćie do wod cżworotocżnych Ewánielskich potokow/ á omyićie błoto prostoty rozumu wászego. SmotLam 15.

patrz: OMYĆ

– Pozayźrzy świetym onym przodkom twoim pierwszym Pásterzom y Náucżyćielom/ á otrzy od sercá twego rdzę niedbálstwá: odrzuć kámień lenistwá: vmyi ocży rozumu twego. SmotLam 23.

patrz: UMYĆ

– O prawo, jakoś dobre! Tak długo ubogie katujesz i uciskasz, i gniew Boży na wszytko królestwo wnosisz. SkarPokNad 255.

patrz: KATOWAĆ

– Tyrannidem wprowadzić i wewlec na barki nasze chciano. AktaKrak I 303.

patrz: BARK

– Potym respons K. JM. nastąpił, który barwiany był, miłość ojcowską opowiadając. AktaKrak I 312.

patrz: BARWIANY

– Piąty á ten nabliższy twoiy Collegá/ ktory z tobą w tym záwołánym poselstwie do Rzymu ieźdźił/ mężoboystwem/ wszetecżeństwem/ y innemi temu podobnemi cnotámi/ o ktorych wszystek Lucki Powiát bárzo dobrze wie/ nie po iednokroć śiebie przyozdobiwszy/ y ieszcże zá żywotá nosá ná twarzy z dworskiey choroby pozbywszy/ zá drugimi się pospieszył/ Zá cżym iuż z tego poszosne[g]o tey wászey Vniiey cugu/ ty tylko sam zostałeś/ ktoremu P. Bog wszechmogący snać oczekiwáiąc vpámiętánia y náwrocenia/ ieszcże dotąd folgowáć y lat żywotá przedłużáć racży. SmotLam 78v.

patrz: POSZÓSTNY, POSZÓSTNY, POSZESNY, POSZÓSNY

– Biedá wam Doktorowie y Phárijzeuszowie pokryći, ktorzy vmywaćie kielich y misę zwierzchu, á we wnątrz pełniśćie drapiestwá y niecżystości, ktorzy iestesćie podobni grobom pobielonym, ktore z wierzchu pokazuią się być ludźiom piękne, áno we wnątrz pełno w nich iest kośći vmárłych, y wszelákiey plugáwośći. SmotLam 80.

patrz: UMYWAĆ

– Wolność tedy tylko ten ma/ kto práwa słucha: kto zwierzchności szanuie: kto oyczyzny nie słowy farbownemi/ ále rzeczą ochrania. BielDiar Ciij [Diij].

patrz: FARBOWNY

– [...] A by sie penitius pátrzyc miało nie nalázłaby sie ani tá gorąca do oyczyzny miłość: áni to przyłęczne zdobywanie sławy: áni to fárbowáne dostoienstwa pánskiego szánowanie: ani ten mászkárą iákąś nákryty ku dobru pospolitemu affekt. BielDiar Ciijv [Diijv].

patrz: MASZKARA, MASZKARA, MASKARA

– Do Oica sczere zalecenia y chwały asz pod niebiosa (takze y od starosty Kokenhauskie[g]o) ale do Krolestwa iako naigorzei ządaiąc ze mnie pomsty iako naiwiększei, tak się Krol sam zdumiewaiąc smiał prostocie moiei zem sam na się takowe biczyki [niepochlebne listy] nosieł. OssZPam 40v.

patrz: BICZYK

– Gdy przystąpiem do tego Actu szcżęśliwego/ Nieprzyiaćielá przodkow bárzo potężnego. Acz był od pierwszych Pánow znácżnie poráżony/ Iednak przedśię ná głowę nigdy zwyćiężony. Choćiasz się záwsze ktemu żnácżnie przykładáłá/ Y práwie mocą o to Koroná kuszáłá. Wszákosz on śiłą swoią domową przechodźił/ Y KSIESTVVA LITEWSKIEGO nie máłą cżęść pożył. HofmańPor Aiji.

patrz: POŻYĆ

– Bracłáwskie Woiewodztwo záś Kámienieckiemu Oddawał zacny Kryski ná pułmiskách iemu: Gdźie támże y Stárostwo Kámienieckie zaraz/ A to zá wety przydał/ zá co dźiękował wraz. OzimSzturm Biijv [Biij].

patrz: WET

– ZwierPrzykład 132.

patrz: WRÓCIĆ

– Ktory [młodzieniec] gdy się przybliżał do ołtarzá/ ták wielki náń strách padł/ iż y vpor iego dáli mu poskąpić nie dał/ y co rychley żeby sie wroćił/ przymuszał. ZwierPrzykład 132.

patrz: WRÓCIĆ SIĘ

– [...] dokąd duch mój członki rządzić będzie, pod krzyżem zawżdy myśl moja usiędzie. Lek[k]i wiatr pod tą chłodnicą powiewa, tu tren żałosny niechaj serce śpiewa, tu niechaj kwili smętnym głosem dusza, kiedy nadzieją zatrząśnie pokusa. MiasKZbiór 134-135.

patrz: CHŁODNICA

– A jako, gdy chcesz, w galilejskiej Kanie wino po stołach burstynowe stanie, tak Pan przemieni sprawy Jezus moje na wieloważne, Panno, słowa Twoje. MiasKZbiór 139.

patrz: BURSZTYNOWY

– A ták iáko Ieremiasz Prorok wołał ná Ieruzalem/ ták ia wołáć dla vpámiętania twego ná ćię nieprzestánę. Chocbysie[!] wymywáła sáletrą/ y námnożyłá byś sobie ziela Boryth/ splugáwionaś iest w niepráwośći twoiey przedemną/ mowi Pan Bog. MorochPar 15.

patrz: WYMYWAĆ SIĘ

– Szczęśliwie w serce panieńskie też promień ugodził, bo wnet niecąc w niej on płomień miłości Twojej, wieczny Oblubieńcze, oddałać wieńce [...] i pierścień lity. Pierścień z szczerego cnót branta. MiasKZbiór 159-160.

patrz: BRANT

– Zdzieram z siebie te powłoki barwianych pstrocin i obietnic; hamuję ochotę, rzekę podobno i serce, nie bez przyczyny, gdyż peccat qui recte facit, dum vitia prosunt. ChodKor 177.

patrz: BARWIANY

– Aż mie też ná krzyżu gwoźdźiámi przybito/ iednák nie rospaczam choćiay mię zábito. ty tedy robaku nie trwoż sie iesli wskok nie otrzymasz/ czego od Oyca mego szukasz. ZwierPrzykład 177.

patrz: ROBAK, ROBAK, CHROBAK

– Darujcie krzywdę Matce, dzieci, swoję, a już rumioną złóżcie z grzechów zbroję, a jezli mężnych boków nie dolega, niech przed bachmatem wprzód Niestru dobiega. MiasKZbiór 183.

patrz: RUMIANY, RUMIANY, ROMIANY, RUMIENNY, RUMIANNY, RUMIONY

– Stądże (czym się ja nie dopiero hydzę) serca tym więcej zajątrzone widzę i czekam, rychło miedzy swemi płoty złożą zaś na się ostre w Polszcze groty. Co by wypiła polskiej krwie Bellona, Furyją na się wzajem popędzona? MiasKZbiór 185.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– A nasz co mówi dalej andabata? Widzę, że mija i z passyją brata. MiasKZbiór 209.

patrz: ANDABATA

– Ja [Merkury], wiesz mój zwyczaj, chytre-m te sylaby przejął wnet potym od stoickiej baby [upersonifikowanej Cnoty w dialogu z Fortuną]. MiasKZbiór 216.

patrz: BABA

– Ale coż czynię [skargi]/ Zakonnych cnot iego milczę? onych zwłaszczá/ ktorym powodem były śluby Zakonne? alboć ie opuszczę/ bo ktoż będzie vmiał śnieg bielić/ álbo lilią zdobić? BirkSkar 22.

patrz: BIELIĆ

– Przyiął ten policzek cierpliwie/ iako vczeń Akademiey Chrystusowey X. Skarga. BirkSkar 24.

patrz: AKADEMIA

– Przeplata on bóg ten wieniec wojenny to gronem szczęścia, to bitwy odmienn[éj], a kto nie zwątpił w przeciwnym poszwanku, ten w drugim obwiódł skroń oliwą szranku. MiasKZbiór 240.

patrz: GRONO

– Chcesz, jaśnieć powiem, acz wasza sromota: w pośrzodku Polski przystałam do Szkota. [Lutnia Jana Kochanowskiego do Andrzeja Lechowica Szkota] MiasKZbiór 275.

patrz: PRZYSTAĆ

– Gród mię przywitał naprzód stołeczny, a jam zapłakał na niebezpieczny i wnet, obmyty zbawiennym zdrojem, wzgardziłem wielkich królów podwojem, spiesząc do wiecznej, za tę, korony, którą mi dał Bóg, błogosławionéj. MiasKZbiór 303.

patrz: OBMYTY

– A idąc [m]imo dziecinki one, co piersi mają krwią umoczone (jako miecz Pana szukał Herodów, a On rumionych zczedł był do brodów], wzięły go w poczet własny zarazem, chocia nie ostrym upadł żelazem, ale im równe zeszły się lata i niewinności jako śnieg szata. MiasKZbiór 310.

patrz: RUMIANY, RUMIANY, ROMIANY, RUMIENNY, RUMIANNY, RUMIONY

– Mowicie; nie iestesmy głodni w słowo Bożé [...] Niebożętá/ oszukáni iesteście od złych y fáłszywych praedykántow wászych. Rozumiecie iż słowo Bożé do was przynoszą/ á oni trucizną was zárażáią. Fárbá tylo chlebá ná wierzchu wewnątrz butwiáłość szczera. BirkSkar 4.

patrz: TRUCIZNA, TRUCIZNA, TRUJCIZNA

– O słodkie imię, a miedzy imiony imię, przez które świat jest wybawiony! balsam pociechy, imię JEZUS wieczny, a ten szczęśliwy, z kim ON jest obecny. MiasKZbiór 66.

patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁZAM, BAŁSAM

– Nie tak tatarskim dymem Podole, gdy bachmat zmierzy wzdłuż i wszerz pole, jako swych ogniem Polska snadź spłonie, a nieprzyjaciel cuha na stronie. MiasKZbiór 69.

patrz: BACHMAT

– Ná te iárzmá y łáncuchy [grzechu]/ nie mász rátunku znikąd iedno od świętey oliwy od ktorey iárzmá te butwieią. BirkSkar 7.

patrz: BUTWIEĆ, BUTWIEĆ, BOTWIEĆ, BÓTWIEĆ, BUTNIEĆ

– Jesli w małych ludziach nievmieią grzechy iedno krolować/ coż w Panach/ przy ktorych moc y dostatek iest/ grzech inego ma vmieć/ iedno arcykrolować. BirkSkar 7.

patrz: ARCYKRÓLOWAĆ

– Pan Kanclerz jawnie mi się odkrył nieprzyjacielem i w przeszkodzie Luboszan, i w zaciągu wojennym. Jednak Król Jegomość nic na to, a z Panem Podkanclerzym w znaczne szranki nieprzyjaźni wstąpił, a o mnie. ChodKor 76.

patrz: NIEPRZYJAŹŃ

– Gdzie włos powiewny spuszczony z głowy, ozdoba szyje alabastrow[éj]? Gdzie piersi, które śnieg celowały? O grzechy, wyście je skatowały, wyście przebiły ręce i nogi i wytoczyły okup tak drogi, wasze Go ostre zraniwszy strzały wznak położyły, Koronę chwały! MiasKZbiór 99.

patrz: SKATOWAĆ

– Pan M[oskorzewski] czyni się Apostołem Mahometowym. SkarMes A4v.

patrz: APOSTOŁ

– Ci ktorzy o ziołách/ y skutkách ich pisáli/ rożne ludziom o ty[m] zielu y soku iego rozumienia podáią/ ále iednák rzadcy w sam Cyl vgadzáią. SyrZiel 191.

patrz: UGADZAĆ

– Z żytá/ dla vbogich ludzi/ pospolity trunek. BYwa niegdzie trunek prosty z żytá czyniony/ dla tych ktorzy nie przemogą ná piwo/ ábo ná wino. [...] Ták będziesz miał Bráhę osobliwą dla ludzi vbogich. SyrZiel 919.

patrz: BRAHA

– Páná Bogá obráża/ spráwiedliwość lży/ duszę swoię tráci. Niewiedząc że ná wysokich stołkách od Bogá są posádzeni [urzędnicy]/ z ktorych iesli spádną bárzo y nieuleczenie się potłuką. SyrZiel 943.

patrz: POTŁUC

– Gdy tedy w tey rzeczy od Páná Bogá lekárstwá w vstáwicznych modlitwách prosił [opat Ekwicjusz]/ nocy iedney od Anyołá Páńskiego trzebionym się być widział/ w ktorym widzeniu czuł/ iż mu Anyoł wszytkę moc z członku wstydliwego wyrznął/ y ták od onego czásu był wolnym od pokusy/ iákoby płci wciele nie miał. SpInZąbMłot 15.

patrz: WYRZNĄĆ

– Nożownicy [nazywają wódkę] Kucyją, a stawarze mydłem, Malarze bryzeliją, a stolarze marsczydłem. WodGorzBad 19.

patrz: BRYZELIA, BRYZELIA, BRYZYLIA

– Dziwna rzecz, jako on chłop za pierwszym napojem Stał się mądry i jął siać rozum bystrym rojem. Potem wzięty do króla za niepośledniego Sekretarza i odszedł radła w domu swego. A ja mniemam, iże gorzałka tam była, Która go tej mądrości prędko nabawiła. WodGorzBad 20.

patrz: RADŁO, RADŁO, REDŁO

– Potáiemnie podczás w osobie wężowey zá [siostrą] młodszą się po domu przechadzaiącą szátán chodził: podczas około uszu iey wołał/ podczas kołátánie/ y wrzask. Strászny czynił. SpInZąbMłot 302.

patrz: CHODZIĆ

– Tám to bywa że álbo więźnie ich pobiią/ Albo się też Owczarze we krwi ich omyią/ Bo iuż tam o reszt[!] idźie więźniom vtrapionym/ Więc się áż do gardł biią/ w nocnym starćiu onym/ Kędy iesli wygráią/ żywnośći nábrawszy/ Bieżą wdrogę/ gdźie inszym śladem się vdawszy. PaszkMrDzieje 121.

patrz: OMYĆ SIĘ

– POKORA ARYJAŃSKA Pismem sie ustawnie bawić dla wykrętów. […] Częstochową Baalem zową. Zakonniki prożnychleb. ApenZawKontr 337.

patrz: BAAL

– Potrzebny zgoła náde wszystko Szláchcicowi ten Dworzánin. Alnowiem gdy bramę do száty swey przyszyć zechce/ o Stárostwo/ Woiewodztwo/ y insze dostoieństwá stáráiąc się: gęsto strzelbę ze wszystkich stron ná niego wypuszczáć będą. Ale on we zbroię Pacyenciey vbrawszy się/ y tą tarczą zásłániáiąc się/ po ostrych brzytwách postępuie/ y nieobráżony przechodzi. KunWOb A3.

patrz: BRAMA, BRAM

– Pátrzay pilnie Synu Koronny skąd tá iádowita gádziná [wojny domowe]/ y zárázliwa bestya się rodzi. KunWOb F4.

patrz: GADZINA

– Oná nagła goracość ná ciáło ludzkie pádáiąca/ iakoby kąsa ciáło. SykstCiepl 158.

patrz: PADAĆ

– Pácyent [...] niech się Strzeże Pániey Wenery tak kąpiąc się w wodzie/ iáko też odpráwiwszy iuż wodę. SykstCiepl 163.

patrz: PANI

– Owo tak szpetny głos miał on chatyb, że dziesiącią centnarów nad ośli głos szpetniejszy był. SaadiOtwSGul 166.

patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR

– [...] ktokolwiek na twarz twoję rano pojrzy, już u niego, choć u ludzi dopiero dzień, zmierzcha się. SaadiOtwSGul 177.

patrz: ZMIERZCHAĆ SIĘ, ZMIERZCHAĆ SIĘ, ZMIERZKAĆ SIĘ

– Vpominam tedy wszytkich tych/ ktorzy wysługę iáką znáczną máią od tey pániey francy. SykstCiepl 198.

patrz: PANI

– Málowánem bydź niechcę ná vrzędzie: Iam tu Hetmanem/ ia tu sam chcę rządzić/ Rad vyźrzę kto mi tu w niem gmerać będzie. TasKochGoff 116.

patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ

– Jornandes zowie tamte kraje [Tatarów, Niemców, Skandynawów] pochwą ludzi. Olaus Magnus warstatem mianuje, gdzie się nawięcej ludzi rodzi. PetrSEt 123.

patrz: POCHWA

– Noc ná się byłá rąbek z gwiazd włożyłá/ A niebo iásn e [!] świeciło pogodnie: Iuż y Cynthya pełna prowádziłá Swe złote wozy miedzy mnieysze ognie. TasKochGoff 161.

patrz: RĄBEK

– Vskoczy [Rambald] w stronę/ á miecz piorunowy Vderzył w filar przy moście kámienny. Skry/ y kámienie poszły pod obłoki/ A zdraycę zimny mroz viął zá boki. TasKochGoff 177.

patrz: BOK

– Z pięknem okiem okazałe czoło/ W barwę śmiałości pospolitą stroi [królewicz szwedzki]. TasKochGoff 202.

patrz: BARWA

– A sámá [Wisła w czasie powodzi] morze kilką rogow bodzie/ Y woynę/ nie dań śle Báltyckiey wodzie. TasKochGoff 235.

patrz: BÓŚĆ

– Sam Krol potrwożony/ Błędną obraca myśl ná rozne strony. TasKochGoff 25.

patrz: BŁĘDNY

– IVż też czarnáwa noc z miękkiego łoná Wielkiey mácierze ná świát wychodziłá: Y od lekkiego wiátru prowádzoná/ Nieprzepłáconą rosę przynosiłá. Y z wilgotnego rąbku winne groná/ Zbożá/ y zioła/ y trawy kropiłá: A wolne wiátry cicho powiewáły/ Y sprácowánych ludzi sny głaskały. TasKochGoff 354.

patrz: RĄBEK

– Miękką twarz y stroy pieszczony złożyłá [Klorynda]/ A męską na się postawę włożyłá. TasKochGoff 38.

patrz: MĘSKI, MĘSKI, MĘŻKI

– [Łódź] Więc ku Cyrenie bieży sámopiętey/ Puszcza precz piękney brzegi Mármáryki. TasKochGoff 382.

patrz: SAMOPIĄTY, SAMOPIĘTY, SAMOPIĄTY

– Temi [włosami] bo beły długie y zgęstwione/ Swe álábástry miękkie zasłoniła [dziewczyna wychodząca z kąpieli]. TasKochGoff 394.

patrz: ALABASTR, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTER, HALABASTER

– Choć beli twárdzi/ przedsię się zmiękczyli Obáy Rycerze/ y podszedszy blisko: Długo ná piękne płáwáczki pátrzyli/ Kiedy swe lube kończyły igrzysko. Wtem pełne piersi iedná w oney chwili/ Y pod piersiámi/ insze członki nisko Vkaże/ y to co wzrokowi miło/ Dálsze swem rąbkiem iezioro zákryło. TasKochGoff 394.

patrz: RĄBEK

– [Adrast] lud prowadźił/ ktory z Gangá piie/ Y w dálekich się Indow morzu myie. TasKochGoff 427.

patrz: MYĆ SIĘ

– A ty będąc ptak wysokiego lotu/ Chcesz się niskiego w dole trzymáć płotu? TasKochGoff 436.

patrz: LOT

– W niem [w Argancie] gniew we mdłem/ y bezkrewnem ciele Ożywia siły/ y ná wierzch wypiera. TasKochGoff 494.

patrz: BEZKREWNY

– Zá temi słowy woysko ochotnieysze/ Teskliwe świtu czekáło ránego: Nigdy powietrze nie beło pięknieysze Y pogodnieysze/ iáko dniá onego. Piękna iutrzenka śmiałá się iásnieysze Biorąc promienie/ od słońcá złotego: Niebo bez rąbku/ y nád zwyczay świetne/ Chciáło ná dziełá pátrzyć ták pámiętne. TasKochGoff 527.

patrz: RĄBEK

– Słusznie i Bradamanta na to przypadała, Choć obraz jego [Agramanta] wdzięcznej twarzy w sercu miała. Słusznie prośbą, słusznie go łzami nie wstrzymywa, Któremi bielsze nad śnieg jagody umywa; Wie najwdzięczniejsza dziewka, iż jej to nagrodzi, W krótkiem przybywszy czasie, choć teraz odchodzi, A gdyby na uczciwem wziąć miał zmazę jaką, Nie nagrodziłoby lat sto z liczbą dwojaką. ArKochOrlCz III 161.

patrz: UMYWAĆ

– Dafni [...] Póki rzeki w morze Popłyną, póki jasne świtać będą zorze, Póki rodzaje ludzkie ziemia będzie miała, Zawsze cześć, zawsze sława twoja będzie trwała. SzymSiel 169.

patrz: ŚWITAĆ

– [Opis herbu kozackiego] Mars stoi, jako giermek, dodaje mu rady, Żeby sie miał do wojny częstej i do zwady. Arcyksiężna zaś z Cypru rozkoszy mu chwali. ZimBLisBad 212.

patrz: ARCYKSIĘŻNA

– Kto przytknie lekkie skrzydła do wiersza moiego Zeby doleciał mego zmysłu wysokiego [...]. ArKochOrl 21v.

patrz: LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI, LEKI

– Phebus płaczliwie Syna swoiego wołał, ktory nieuczonie [!] Lotne wozy kierował y szalone konie Kędy załosne siostry bursztynem płakały. ArKochOrl 25v.

patrz: BURZTYN, BURSZTYN, BURSZTYN, BURSTYN

– Miece się straszliwy król, choć w bezkrewnem ciele Trochę sił zostało i mocy niewiele. ArKochOrlCz III 397.

patrz: BEZKREWNY

– Nie niewola w małżeństwie, ale myśl beśpieczna, Ale uciechy miłe, ale zgoda wieczna. SzymSiel 61.

patrz: BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEŚPIECZNY, BEŚPIECZEN, BIEZPIECZNY

– Strach jest rodzić, a któraż w tej dobie nie zbladła? Która z siły i zwykłej barwiczki nie spadła? SzymSiel 61.

patrz: BARWICZKA

– Pozwano ich 20. dnia Máiá: przychodzą nie iáko pozwáni/ ále cekłarzmi mogą być názwáni/ bo ná ktorą iedno stronę chczesz/ bądż do gwałtu bądz do zbrodni káżdey wyrządzenia gotowi/ iák ná miod/ opárkániwszy się pospolstwem/ ktore byli podustczyli obtoczywszy się sługámi/ z ktorymi się ná zgubę R.P. Chrześćiáńskiey z konspirowali. ZrzenNowiny B.

patrz: OPARKANIĆ

– Tusmy widzieli dobrze iáko się z tym Pánem sámym/ y błogosłáwieństwem iego świętym/ dobrze wybieráć ná woynę/ á bez tego y żelázne mury nie vtrzymáią/ y podáć się muszą. SzembRelWej B2v.

patrz: PODAĆ SIĘ

– 3. Z dobrą ná dzień godzinę/ stánęlismy w pádole głębokim/ wąskim/ przy wśi zápaloney od Pogan/ (bo nam wszędy y we dnie/ y wnocy/ ná koło gumná y wśi wszystkie záwżdy zápaláli) tu kuśili się o nas kilá rázow/ ále ták iuż było wźięło woysko serce ná nie/ że sámi Ciurowie/ w gorę wysoką/ wyuzdawszy się/ pod Woysko Tureckie ták vderzyli/ że ie nam z gory znieśli. SzembRelWej B2v.

patrz: WYUZDAĆ SIĘ

– Obroćili się záś naprzod do Taboru w ten kray gdzie Lisowczykow pułk stał: tám ięli naprzod z Iánczárek nászych mieszáć/ do ktorych Iánczárow/ wyuzdáło się nászych Niemcow z muszkietámi kilánaśćie: y skoro ich znieśli z kopcá/ ná ktorym się ná nas zásádzili byli/ posunęło się ich sześć zá nimi pod sáme Tureckie chorągwie [...]. SzembRelWej B3v.

patrz: WYUZDAĆ SIĘ

– Każ Twa Miłość drożdże zlewać do wielkiej piwnice, Bo do nas pewnie przyjdą wszyscy pijanice. Każ i łaźnię nagotować, a dostatek smoły: Niech się myją roskosznicy, wycierają zioły. SejmPiek 56.

patrz: MYĆ SIĘ

– Leda żak nawet przy szkole, to ludzka partyka, By mu partesy zastawić, milsza mu podwika. SejmPiek 63.

patrz: PARTYKA

– Tym kształtem się teraz sstáło z Sułtanem Osmanem Cárem Tureckim/ ktorego młodość w Cekauźie Niewieśćiego strzelánia wychowána/ y ná vdawienie brátá ieśliż też Turcy bráty máią wyuzdána. BuntCara Av.

patrz: CEKAUZ, CEKAWZ, CEJHAUS, CEKTAUZ, CEKAUZ, CECHAUZ, CEKAUS, CEJHAUZ, CEKHAUZ

– Krzywdę czynisz złotu y srebru/ gdy z nich báłwaná robisz/ ktoregoby twoie łákomstwo chwaliło. BirkNiedz 100.

patrz: BAŁWAN

– Do tego co więtsza/ iáko wszyscy widzą/ gdy piłá źle pádnie; ták y pánowie/ gdy się chłopkowi nogá podwinie/ wszyscy kraczą; żeby to przebaczyć/ ábo nie widzieć? bynamniey: y ták długo ciemiężą nieboraká / áż się w tysiąc płatkow rozleci. BirkNiedz 112.

patrz: PŁATEK

– Gáłęzie [drzewa figowego] [...] ná pálcat Márszáłkowski się nie znidą/ ábowiem drżeń ich bárzo miękki/ biały/ zda się bawełniány.BirkNiedz 113. BirkNiedz 113.

patrz: BAWEŁNIANY

– Ufając iż z nimi [elearami] Pan Jezus chodzi za hetmana [...] rozkazał książę Lichtenstejn [...] tak wiatrom, to jest wichrowatym łbom rebelizanckim, jako i [...] ministrom albo predykantom [...] aby się dla uspokojenia w królestwie czeskiem kościoła bożego naprzód z Pragi, a potem i ze wszystkich Czech koniecznie prowadzili. DembPrzew 116.

patrz: CHODZIĆ

– Może się armować niecnota aby iey nikt nic nie uczynił, bespieczna byc nie może. BirkNiedz 119.

patrz: ARMOWAĆ SIĘ

– Kámyczek ieden básztę onę z mięsá Philistyńskiego obálił/ z ręki Dawidowey rzucony. BirkNiedz 129.

patrz: BASTA, BASZTA

– Kto zápomni tak rychło głodow Moskiewskich/ [...] gdy żołnierz Polski [...] zábiiał więŹnie/ drugdy swoie sługi/ te zwłaszczá ktorzy się odiąć iáko nie mieli/ bánkiety z nich stroił. BirkNiedz 13.

patrz: BANKIET

– Wszedł [Bóg] do znáku drugiego/ ktory Taurus zowią Astrologowie; ogromne to bydlę/ nieugłaskáne: Quasi primogeniti Tauri, pulchritudo eius. Táki był Bog po grzechu Adámowym/ zápalił się ná świát słusznym gniewem ná one obywátele Rayskie. BirkNiedz 15.

patrz: BYDLĘ

– Chodził kościoł Rzymski po wężu y bázyliszku: to iest/ po rozmáitey ámbicyey tego świátá. BirkNiedz 150.

patrz: BAZYLISZEK

– Heretycy y niewierni ludzie áni habitu wiáry nie máią (to iest/ nie máią w pokłádzie rozumnym wiáry) áni używáią wiáry: wiára ich nie od Bogá/ ále od ludzi iest/ ábowiem ten rozum dla ktorego wierzą/ nie iest Boskie obiáwienie/ ále ich zmysł y vrádzenie; wierzą nie to co roskazano/ ále to co się im podoba; co się nie podoba/ tego nie wierzą. BirkNiedz 154.

patrz: HABIT

– Czosnkiem y cebulą Egiptską ustá wásze śmierdzą/ iáko onych Zydow ná puszczy/ á nie mánną/ nie gorczycą wiáry ś. BirkNiedz 155.

patrz: CEBULA, CYBULA, CEBULA, CZYBULA

– Náleźli [nowiniarze] zabáwkę iáką táką/ y báłwánik sobie ulali, [...] położą máteryą we śrzodku iako kruszec iáki/ to iest nowinki te świeckie/ wiátru nápącháią/ gdy sobie one śmiechy/ żárty/ márności powiádáią. Coż ine[g]o z tego pieca wynidzie/ iedno báłwánik iákiś/ rozdárta myśl ledá czym. BirkNiedz 183.

patrz: BAŁWANIK

– Kruk odmieni się w piękną y śliczną gołębicę/ ktorey piora/ to iest affekty łsknąć się będą od srebra czystością. BirkNiedz 186.

patrz: AFEKT

– Ustawicznie w odmianie się kocha [księżyc]/ nigdy iednego tydnia w iedney barwie nie przechodzi. BirkNiedz 246.

patrz: BARWA

– Obiecał iey to był Symeon: Twoię własną duszę przeniknie miecz; miecz mowię/ Kompássyey/ iáko mowi Bernárd ś. ábo boleści záraz y miłości/ iáko vczy Ildefonsus. BirkOboz 27.

patrz: BOLEŚĆ

– A duszyca, gdy jej drzwi zamkniono u gardła, Ledwo się inszym końcem, nieboga, wydarła. Przeto jeśliby trochę nie piżmem trąciła, Każ jej waszmość do łaźnie, niechby się wymyła. ChądzJRelKontr 293.

patrz: WYMYĆ SIĘ

– [Ksiądz protestancki] Skoczy wskok na drabinę po kokosz do kojca. Ledwie się do kurnika po drabinie dorwie, Za gardło w kojcu kokosz jarzębatą porwie. Wtem kapitan nad kury, kogutek cnotliwy, Broniąc kokoszy, począł trzepotać żarliwy. I tak długo po kojcu robił swe firleje, Aż uczynił latawca z księdza kaznodzieje. Wtem zleciał miłośniczek, nie rzekł jedno: "rata!" […]. ChądzJRelKontr 293.

patrz: LATAWIEC

– Wiele tákich ktorzy dla báłwaniká owego/ ktorego honorem zowią/ áni żenie/ áni synom/ áni sobie nie przepuszczą. BirkNiedz 30.

patrz: BAŁWANIK

– Ona [Bogarodzica] abowiem pierwsza iest/ ktora tą ścieżką panieństwa wiecznego chodzić poczęła; ona takie/ tak nabrane vfce świetych Panien/ prawdziwych Amazonek/ za sobą pociągnęła. BirkOboz 31.

patrz: AMAZONKA, AMAZONKA, AMADZONKA

– Kto záś ubogi w rozum/ odárty w cnotę/ zápomniawszy siebie sámego/ pyta o drugich: A ty kto? rad zbiera grzechy cudze/ y kłádzie że w biesági przed sobnie/ swoie w tył porzuca. BirkNiedz 33.

patrz: BIESAGA, BIESAG

– Vcichłá y vmilkłá wszytká ziemiá, vweseliłá się y wyskoczyłá: iodły, y te się vweseliły nád tobą, y Cedry Libáńskie; iakoś skoro vsnął, nie wystąpi więcey, ktoryby nas podrąbywał. BirkOboz 35.

patrz: CEDR

– Ktorzy w barkach spią/ niewiedzą kiedy/ aliści oni v portu będą. BirkNiedz 36.

patrz: BARKA

– Káżdy z nich [patriarchów i proroków] nosił ná sobie obraz Messyaszá: ná koniec Márszałek się vkazał Ian ś. za ktorym w też tropy pod báldáchinem ciáłá dziwnie ozdobionym Bog przyszedł. BirkNiedz 36-37.

patrz: BALDACHIM, BALDACHYN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDECHIN, BALDYKIN, BALDACHIN, BALDAKIN, BELDAKIN, BELDEKIN

– Oto masz hárdego człowieká/ iest pásterzem báránow bárzo zuchwáłych/ to iest wiátrow. BirkNiedz 37.

patrz: BARAN

– Cnotliwy Dawid o sobie pokornie mowił: Kogo przenáśláduiesz krolu Izráelski, psá zdechłego przenáśláduiesz, pchłę iednę? O Saulu záś/ lub nieprzyiacielu swoim iáko bogáto: Niechay mi Bog mił będzie, nie vczynię tey rzeczy Panu moiemu Chrystusowi, pomázáńcowi Páńskiemu. BirkNiedz 38.

patrz: BOGATO, BOGACIE, BOHATO, BOGACIE, BOGATO

– [...] sławę którą po sobie wszędy zostawują, (sc. Elearzy) w biesagi swojej złości, na wieczne jej zagrzebie - nie do skarbu zazdrości pilniej zbierając, niż Żydzi mannę na puszczy (sc. Zoile). DembPrzew 45.

patrz: BIESAGA, BIESAG

– Ledwie się z której strony zdaleka nieprzyjaciel pokazał, alić wnet do hetmanów supliki o którą chorągiew Elearów; to ich wprzód wypchano jak ogarów, a skoro Turki jak zająca wsparli, nie wiela za nim chartów wypuszczono, musieli sami pod obóz turecki doganiać. DembPrzew 46-47.

patrz: CHART, CHART, HART

– Wiemci ia dobrze namilszy moy Synu/ iż ty wzgorę/ na łonie Oyczystym masz łoże bárzo szerokie/ łoże naiasnieysze/ ták dálece iż rozum moy ćmić się musi pátrząc ná nie [...]. BirkNiedz 47.

patrz: ĆMIĆ SIĘ

– Drugie, nieumieiętność grubą znosi, ktora wiele dusz pod brzydkie iárzmo wiąże; y nie pierwey zgromiona bywa, áż vfce Szkolne, ábo Akádemickie Połki następowáć poczną. BirkOboz 50.

patrz: AKADEMICKI

– Sejm jest młyn konfederacji. DembPrzew 51.

patrz: MŁYN

– Złe nowiny grzesznik o sobie puścił: słycháć o nim iż odstąpił od Páná Bogá [...] Te nowiny rozsiano o grzeszniku/ dla ktorych imię iego sromotne/ áż grozá słyszeć o nim: czci odsądzenie tákie/ przechodzi wszytkie bándycye nasromotnieysze. BirkNiedz 55.

patrz: BANDYCJA

– Bo tá łotryni [śmierć] gdy wnidzie/ duszę odłączy od Bogá/ zmysły wnętrzne zámknie/ oszkárádzi obraz Boży/ odeymie świátłość/ rzuci potym do grobu pożądliwości/ zwiąże ręcznikámi namiętności/ od twarzy Bożey odepchnie/ zátwárdzi/ y kámieniem niepráwości przywáli. BirkNiedz 56.

patrz: PRZYWALIĆ

– [...] Bog zniosł Sułtaná ktory iako Nábuchodonozor nowy/ chciał był w Kościele Kátholickim z swoimi Máhometany/ iáko ná niebie wysokim vsieść y podeptáć gwiazdy niebieskie krzestem swoim/ nogámi Pogáńskimi swoimi. BirkOboz 58.

patrz: PODEPTAĆ

– Odmienia Bog nieprzyiacioły swoie w wielkie przyiacioły: łączy wilki z báránkámi/ lwy y niedźwiedzie z ciołaszkámi. BirkNiedz 61.

patrz: BARANEK

– Posyła Bog robotniki swoie/ ktore rozmáicie zowie pismo ś. [...] zowie ich Zołnierzámi/ Winogrodnikámi/ Pástyrzámi/ Woły/ Oraczámi/ Młoczącymi/ Sieiącymi/ y Budowniczemi Kościołá. BirkOboz 62.

patrz: BUDOWNICZY

– Niewiem iáko cię rozumieć Symeonie: ná vpadek położony ten ma być/ ktory powstániem iest nászym? ná vpadek ten ktory dźwignął wszystek świát? podobno ták ná vpadek/ to iest/ áby vpadki one y rysy wielkie/ ktore czárci vczynili w niebie/ nowymi duszámi zápráwił: y ták on kámień położony był pierwszy węgiełny ná to budowánie nowe [o Chrystusie]. BirkNiedz 63.

patrz: BUDOWANIE

– Nie bądźcież iáko koń/ iáko muł/ ktorzy rozumu nie máią/ bądźcie iáko bydło rozumne Dawidowe. BirkNiedz 64.

patrz: BYDŁO

– Błogosłáwiony Chryste Iezu/ ktoryś po te kámienie ták nisko się spuścił. mowił o tobie niekiedy Dawid: Inclinauit caelos & descendit. A ia dzis widzę nie niebiosá náchylone/ ale Bogá samego pochylonego áż do żłobu: Reclinauit eum in praesepio. Siedziałeś przedtym na Cherubinách/ ná obłokách chodzenie twoie było/ ná skrzydłách swoich wiátry prędkie nosiły ciebie. BirkNiedz 64.

patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE

– Jesli tedy czyiá mowá nie kole/ ále słuchácze łekce y ćieszy: tá mowá nie iest mądra. BirkOboz 65.

patrz: ŁECHTAĆ, ŁEKTAĆ, ŁECHTAĆ

– Rozdział XXV. O galardzie chłopskiej pod Habelswerdem 4 Junii.[tytuł rozdziału opisującego potyczkę zbrojna elearów] DembPrzew 66.

patrz: GALARDA

– Cedry to iest hárdych połamáłá tá trąbá; rozdzieliłá ogień/ to iest miłość/ y ięzyki ogniste ná Swiątki rozdáłá. BirkOboz 67.

patrz: CEDR

– Do kázálnice Wincentego ś. [...] przypadáli wilcy/ á w báránki pokorne się odmieniáli. BirkOboz 68.

patrz: BARANEK

– Kto kiedy widział ták wydátny cel ná ták wiele rázow/ ná ták wiele okrutnych strzał? BirkNiedz 70.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Polycletus [...] Miał ná myśli gárncarze/ y owe rzemiesłniki/ ktorzy formowáli státuy z gliny/ z ziemie: iáko przykrzeysza robotá byłá Chrystusowá/ ktorey błoto y plugástwo nie tylo zá páznogcie zálázło/ ále począwszy od głowy áż do nog/ ran mu wiele zádáła. BirkNiedz 70.

patrz: BŁOTO

– Ták niezwyciężone woysko Sędziego nawyzszego poydzie pod rozmáitemi chorągwiámi: konni pod chorągwią złotą dobrodzieystw wziętych: pieszy pod chorągwią czarną grzechow popełnionych: strzelcy poydą zá czerwoną chorągwią bluźnierstw/ ktoremi strzeláne było niebo. BirkNiedz 8.

patrz: BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERZTWO

– [...] zda mi się iż baczę piękny obraz/ ále tylko poczęty: do ktorego wszeláką doskonáłość/ fárby/ świátłá przydał Łukasz ś. Widzę fárbę szkárłatną miłości/ Ociec twoy y ia: bládą boleści: z boleścią szukálismy ciebie, cienie baczę zgubienia. BirkNiedz 81-82.

patrz: BLADY, BLIADY, BLADY

– Chciał dác znáć/ iż nogą posłuszeństwá stánął we srzodku/ iáko więc centrum w-puł cyrkułu/ y ztámtąd wyniść nie może. BirkNiedz 84.

patrz: CENTR, CENTRUM

– Jákoby miał bindą oczy przewiązáne/ wie iż przyjacioł miłych około niego wiele; chwyta/ á nie może vchwycić/ bo nie wie kędy ktory stoi [...]. BirkNiedz 85.

patrz: BINDA, BIŃDA

– Trzebá się nam wprędce okázáć wielkiemu onemu Hetmámowi: iesli rdzá będzie ná zbroi nászey/ rdzá grzechowa [...] biádá nam/ wypędzą nas z szeregu Páńskiego/ á miedzy bezecne poczytáią/ ábysmy wieczną niesławę y męki ogniste cierpieli. BirkNiedz 9.

patrz: BEZECNY

– Gdy nieczyste myśli/ y wszeteczne postępki ciáłá mego w sobie czuię; wstydam się bárzo tego/ iż biodrá moie nápełnione są pośmiewiskámi/ y niemász zdrowia: to iest czystości ná ciele moim. BirkNiedz 98-99.

patrz: BIODRO, BIODRA

– Uszczepił [Abraham] gay na mieyscu zwanym Bersabee [...] tam woney dąbrowie Akademią swoię założył. BirkNiedz I, 161.

patrz: AKADEMIA

– Iako liczba Platonowa trudna była na Philozophy/ tak y ta Arytmethyka niebieska na Dawida ś. niewiedział co znaczyła. BirkNiedz I, 70.

patrz: ARYTMETYKA, ARYTMETYKA, ARTMETYKA, ARTYMETYKA, ARYTEMETYKA

– Tak wiele tedy pracy y tak rozny w naukach nie zmordowało chęci y chciwosci moiei, zadną discipliną nieprzymuszonei, ale wsobie samei zagrzewąiący się y pragnącei iako naiwiekszei umieiętnosci. OssJŻyw 12.

patrz: ZMORDOWAĆ

– Woiewodzic sendomirsky iusz nazbyt bucznieie. Sługi moie dawne posiada, [...] a bębenka mu podbija ow gonfio [wł. ‘nadęty’] ballon sochaczewsky. OssJŻyw 24-24v.

patrz: BALON, BALON, BALLON

– Luterskie badawije w lubelskim powiecie, Czy wiecie, co się dzieje tu w lubelskim świecie? Na synod-eście młodych ministrów wysłali, Gdzie rokiem już w Lublinie starszymi sie zstali. PaszkMrTrybKontr 247.

patrz: BADAWIJA

– ŻART 6 Codzień nurkowie mędrszemi sie zstają, Choćże im głupstwo mądrzy zadawają. Przedtem mydlarzów predykantów mieli, Teraz balwierza za ministra wzięli. Wierę, nurkowie nieźle postępują, Gdy tak swą wiarę dobrze promowują. Ów mydła doda do wymycia wiary, Ów będzie płokał trzydzieste ofiary Po lat trzydziestu. PaszkMrTrybKontr 253.

patrz: WYMYCIE

– Jam [...] niewinnosc moię P.Bogu oddawszy umysleł stateczne[m] serce[m] znosic onę persecutiją aszbym ucciwie z te[go] tam burdellu mogł się extricowac. OssJŻyw 36.

patrz: BURDEL

– Skoczy ku niemu [Marcinowi Kazanowskiemu] z okrutną zapalczywoscią Hetman z buzdyganem, ktorem nan cisnąwszy po czapce go zaiął [!]. OssJŻyw 36.

patrz: CZAPKA, CZAPKA, CAPKA

– W nowym przymierzu nam zákázuią drogą bitą y przestroną chodzić/ powiádáiąc/ że táka ná zginienie prowádzi. StarPopr 41.

patrz: CHODZIĆ

– Skorom to przeczytał, przyznam się W. Ks. Mości, żem wielkie w sobie uczuł alteracye, bo mię owdzie zaciąg żołnierski, za późnem listów przypowiednych wydaniem, siwego włosa i wielkiéj dostatków mych nabawił straty: ówdzie nawałność następującego niebezpieczeństwa, a lada jaka w pole wyprawa, moję głowę mi gryzła, i śmiertelną chorobą na łóżko w obozie przywaliła. RadziwKSprawy 103-104.

patrz: PRZYWALIĆ

– Bo a to ja za cudowną Boską Opatrznością supersum meis adversitatibus i na ustroniu siedząc ten mam bonae conscientiae fructum, że ojczyzna mojego od służb odstrychnienia żałuje, że mię lepszéj łaski J. K. Mości godnym być sądzi, że mych emulos, jak Piłata w Credzie, o zamęczenie rzeczypospolitéj z urąganiem wspomina. RadziwKSprawy 569.

patrz: ZAMĘCZENIE

– W Mość miłościwi panowie dobrze to u siebie wszystko uważywszy, ten domu swego paroksyzm poczytacie sobie nie za nieszczęście, ale za wypłacony dług. RadziwKSprawy 608.

patrz: PAROKSYZM

– Wtąż ieszcze Páná Woiewody Kiiowskiego/ Lud máiąc nád sobą Dźiká zá stárszego. Więc ochoczych kilká set z Wierzchowskim przybyło/ Ták z Łukiánem y z Skibą ktorych sposobiło. Zarliwa tá wiádomość ktorą Pan Chmielecki Rozsyłaiąc/ zgromádźił onych do kupeczki. DobrociesRel Bv.

patrz: ŻARLIWY

– Poznał Daniel we mnie powietrza zmieszanie Onec tak wielkie trupy są przez smierc zdeptane Napełniłem mogiły swym gniewem y doły Uzna y hrzech ze moy iest ratunek niegoły. KodKon 136.

patrz: ZDEPTANY

– Zginąłes Elizarze gdzie cie przydzie szukac Abys cnotę porzucił myslemy wyfukac Ono widzis iak czię przeciwna armuie przeciw grzechu mysl smierci trunnę ci ratuie. KodKon 144.

patrz: ARMOWAĆ

– Amor [mówi] Iuzesmy na plac przysli chcesz zeby prawdziwie Aby grzech z granic twoich Ustąpił. KodKon 145.

patrz: AMOR

– Płyncie na moie zbawienie Zbieram was o drogie Rubiny. [o krwi Jezusa] KodKon 160.

patrz: RUBIN

– A co miłosniczek przydał/ do tego swego Argumentu ábo dowodu pierwszego clausulę onę. Zwłászcza ieśli práwá y przywileie kogo w tym obwárowáły/ niezmordował sobie głowy szukáiąc tego. SzemGrat 3.

patrz: ZMORDOWAĆ

– [Akademia Paryska] Do trzech się osobliwie árgumentow udáłá/ ktoremi się iáko trzema mury przeciw mocy teyże stolicy [Apostolskiej] obtoczyć y bronić chciáłá. Pierwszy był/ że Papież przxymusić nikogo nie może/ áby poniewolnie miał drugiego/ do swego towárzystwá/ ábo zwiąsku iákiego/ przyiąć [...] Burzy záraz y obala ten pierwszy mur/ tenże Doktor S. mowiąc/ że towárzystwá y zwiąski są dwoiákie; iedne prywatne/ ábo poiedynkowe/ ktore káżdy według vpodobánia swego czynić może [...] Drugie zaś są towárzystwa y zwiąski publiczne [...] te przymuszone bydź mogą. SzemGrat 81-82.

patrz: BURZYĆ

– [...] Znowu go na krziz srogi swoią złoscią wbiiasz Kiedy wgrzechach pływas gdy się zcnotą miiasz Kiedy grzeszysz smiertelnie srodze go katuiesz Potysiąc kroc barzi go niz żydzi morduiesz. KodKon 85.

patrz: KATOWAĆ

– Nie chciał sie tak sprawowac iakom ia nim rządził Ale wszystko za cartem po złey drodze błądził. KodKon 90.

patrz: BŁĄDZIĆ

– Masz wonną łąkę Męki Pana twego a po niej pełno kwiecia rozlicznego: są hijacynty, są róże szkarłatne, jest balsam, są i fijołki brunatne. TwarKPoch 63-64.

patrz: RÓŻA

– Tu mi już więcej zająkliwe słowa nie dały mówić, nadto prosta mowa kazała zmilknąć językowi swemu. I ja przestanę, bo mistrz nie po temu, i nie godzi się umawiać beśpiecznie z tą, która z Bogiem ma rozmowy wiecznie. Serce i pióro jednak me zostanie ku czci jej chutne, póki dusze stanie. TwarKPoch B2v.

patrz: JĘZYK

– Wydali na przeciw Apologiey [...] Script iadu Schismatyckiego y Heretyckiey trucizny pełny, a swym go Naśladowcom cukruiąc, Antidotem go otitułowali. SmotEx 3 nlb.

patrz: TRUCIZNA, TRUCIZNA, TRUJCIZNA

– Żeby też umiał [puszkarz] [...] dyskurować z ludwisarzem [...] mając z nim sprawę, nie jako niektórzy prostacy, co się czynią mądrymi, a jak ślepi dadzą się wodzić po błocie, co jest przyczyną szkód w skarbach monarchów. AquaPrax 116.

patrz: BŁOTO

– Ponurość/ Pochmurność twárzy. Kn .

patrz: POCHMURNOŚĆ

– Diablé Kn 1034.

patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ, DIACHEŁ

– BIádá Assurowi/ rozdze gniewu mego: chociaż kij rozgniewánia mego jest w ręku jego. BG Iz 10:5.

patrz: RÓZGA

– Po Ewángeliey ziáwioney (przez Lutrá) cnotá zámordowána/ spráwieliwość potłumiona/ wstrzemięźliwość skrępowána/ prawdá od psow poszárpána/ wiárá chramie/ niepráwość codzienna/ nabożeństwo wygnáne/ herezya zostáwiona; tákie zálecenie dał Religiey swoiey sam Luter/ wász ociec. BirkEgz 11-12.

patrz: ZAMORDOWANY

– Lecz ja [św. Paweł] bárzo rad nákład uczynię/ y sámego siebie wynáłożę zá duszę wászę: áczkolwiek bárzo was miłując/ mniey bywam od was miłowány. BG 2Kor 12, 15.

patrz: WYNAŁOŻYĆ

– Non rectè reddes: iáko ogánką/ sed iáko wáchlem/ ábo poddymáczką buntów/ rozruchów. [...] v. Ogánká. Kn 1219.

patrz: WACHEL

– Wáchél/wáchlarz. Flabellum, [...]. Non rectè reddes: iáko ogánką/ sed iáko wáchlem/ ábo poddymáczką buntów/ rozruchów. aliter Terent. v. Oganka. Kn 1219.

patrz: WACHLARZ

– Tám spráwię, że zákwitnie rog Dawidow; tám zgotuję pochodnią pomázáńcowi memu. Nieprzyjacioły jego przyoblokę wstydem; ále nád nim rozkwitnie się koroná jego. BG Ps 132.

patrz: WSTYD

– To iego [Lutra] Biblia byłá sklenicá kurowa wielka/ ná tey czytáł pismo ś.[więte]. BirkEgz 15.

patrz: BIBLIA

– Gdzież jest o smierci bodziec twoj? Gdzież jest piekło zwycięstwo twoje? Lecz bodziec śmierci jest grzech/ á moc grzechu jest Zakon. BG 1Kor 15, 55-56.

patrz: BODZIEC, BODZIEC, BOJEC, BODZIEĆ, BODEC

– Dwoisty iéstem/ [...] duplex sum. Kn 155.

patrz: DWOISTY

– A Zyd niektory imieniem Apollos/ rodem z Alexándriej/ mąż wymowny/ przyszedł do Efezu/ będąc możnym w piśmiech. BG Dz 18, 24.

patrz: MOŻNY

– PRzetoż przepásawszy biodrá myśli wászey/ y trzeźwimi będąc/ doskonáłą miejcie nádzieję ku tey łásce/ ktora wam dána będzie w objáwienie Jezusá Chrystusá. BG 1P 1, 13.

patrz: BIODRO, BIODRA

– A ták wygłádził Jehu Báálá z Izráelá. BG Jk 2 Krl 10, 28.

patrz: BAAL

– Umyłem w niewinnośći ręce moje: á obchodzę wokoło Ołtarz twoj PAnie. BG Ps 26, 6.

patrz: UMYĆ

– Ktorzy po nim [człowieku bezbożnym] zostáną/ w śmierci pogrzebieni będą: á wdowy jego nie będą go płákáły. Choćby śrebrá názgromadzał jáko prochu/ á násprawiał szat jáko błotá. BG Hi 27, 16.

patrz: BŁOTO

– Pijawká ma dwie corki/ ktore mowią;: Przynieś/ przynieś. Trzy rzeczy są/ ktore nie bywáją násycone: owszem cztery/ ktore nie mowią; Dosyć. Grob/ i żywot niepłodny/ ziemiá też niebywa násycona wodą/ á ogień nie mówi; Dosyć. BG Prz 30, 15-16.

patrz: NASYCONY

– Záwyi iodło/ ábowiem Cedr vpadł/ Wiele możni twoi zburzeni są. A Theologowie czemu máią milczeć/ ponieważ oni iáko duchowni/ ważnieysze przyczyny wynáleść mogą. BirkNagr 38.

patrz: CEDR

– Hetman wasz y regimentarz iest Anyoł z piekła/ to iest dyabeł. BirkEgz 4.

patrz: ANNIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, JANIOŁ, ANJOŁ, ANGIOŁ, JENIOŁ, AMNIOŁ, JAMIOŁ

– Izalim wam nie mowił tymi słowy: niegrzeszcie przeciw pácholęciu? á nieusłucháliście: Otoż teraz krwie jego z rąk naszych szukáją. BG Rdz 42, 22.

patrz: PACHOLĘ

– Przydzie obłysienie ná Gázę/ y wykorzeniony będzie Aszkálon y ostátki doliny ich: dokądże się rzezáć będziesz? BG Jr 47, 5.

patrz: OBŁYSIENIE

– Wiedzcie o tym/ że wszyscy czárci z niebá wyrzuceni/ w tákich hatách nieszkáią/ ktorych względem nas chlewy násze/ y psiárnie smrodliwe vszłyby zá páłace y za komory krolewskie. BirkNagr 53.

patrz: CHATA, CHATA, HATA

– Połkniymy go iáko piekło pożera żywego, cáłkiem go pochłońmy iáko zstępuiącego do ieziorá ognistego. BirkEgz 6.

patrz: POCHŁONĄĆ, POCHŁONIEĆ

– Nie będą cię więcey zwáć opuszczoną/ y ziemiá twojá nie będzie więcey zwána spustoszoną: Ale ty názywána będziesz/ Rozkoszą moją: a ziemiá twojá/ Mężatką. Bo PAN będzie miał rozkosz w tobie/ á ziemiá twojá będzie zámężna. BG Iz 62, 4.

patrz: MĘŻATKA, MĘŻATKA, MUŻATKA

– Przeczżeś nam PANie dopuścił błądzić z drog twojich? przeczżeś zátwárdził serce násze/ ábysmy się ciebie nie bali? BG Iz 63, 17.

patrz: BŁĄDZIĆ

– Piés ná nogi tr. i. zły ná nogi. [...] v. Koń potkliwy. Kn 693.

patrz: PIES

– Piés ná robotę. vide Niérobotny. Kn 693.

patrz: PIES

– Niechże będą zawstydzeni, niech zginą przeciwnicy dusze moiey; niech będą okryci zelżywością y wstydem/ ktorzy mi szukáją złego. BG Ps 71.

patrz: WSTYD

– Chytrék [...] Nasutus [...] Alterplex [...] Versipellis [...] vide Wilkołék [...] Vulpinus animus [...] Manticulator [...] Persibus [...] vide Szálbierz. Kn 76.

patrz: WILKOŁEK

– Bracia [...] obaczcie Apostoła Nawyższego Kapłana wyznania naszego Chrystusa JEzusa. BG Dz Hbr 3, 1.

patrz: APOSTOŁ

– Dniá onego ogoli PAN brzytwą nájętą przez te ktorzy są zá rzeką/ to jest (przez Krolá Assyryjskiego) głowę/ y włosy ná nogách: [...]. Y stánie się dniá onego/ że ledwie człowiek żywo krowkę/ albo dwie owce záchowa. BG Tt Iz 7, 20.

patrz: BRZYTWA, BRZYTEW

– A gdy obiad odpráwili/ rzekł JEzus Szymonowi Piotrowi; Szymonie Jonaszow/ miłujesz mię więcey niżeli ci? Rzekł mu; Ták jest PAnie/ ty wiesz że cię miłuję. Rzekł mu; Páś-że báránki moje. BG J 21, 15.

patrz: BARANEK

– Záprawdęć márnością są Synowie ludzcy/ kłamliwi synowie mocárzow: będąli pospołu włożeni ná wagę/ lekczejszymi będą nád márność. BG Ps LXII, 10.

patrz: LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI, LEKI

– [Dawid do Boga:] O jákoź [!] wielkie są spráwy twoje Panie! te wszystkie mądrześ uczynił: á nápełnioná jest ziemiá bogáctwem twojim. BG Tt Ps 104, 24.

patrz: BOGACTWO, BOGASTWO, BOGACZTWO, BOGACTWO

– Narod/ y mnostwo narodow będzie z ciebie/ á Krolowie z biodr twojich wynidą [Bóg do Jakuba]. BG Rdz 35, 11-12.

patrz: BIODRO, BIODRA

– Aleć wezyr podobno ruszył w sobie wrzodu, którym on z urodzenia bolał do narodu polskiego. TwarSLegK 116.

patrz: BOLEĆ

– On [Soliman] z europskich dziesięcin pierwszy adzamugle [!] obrócił na janczary i wojskowe cugle twardo ujął niekarze. TwarSLegK 135.

patrz: NIEKARA

– Noc zátym nástąpiłá/ w ktorey on y dobie/ Ná łożu opłonąwszy rożnie myśli sobie: Z kim záczął/ w co y daley biedny się záwodzi/ A iako tak gwałtowney oprzeć się powodzi. TwarSLeg 14.

patrz: GWAŁTOWNY

– Te pompy ná pogrzebie ludzi tych [którzy zginęli w obronie ojczyzny po porażce cecorskiej] odprawi. Gdy nad Dniestrem Belloná świeże woyská stáwi. TwarSLeg 17.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– To gdy rzekł [wezyr], na powagę ważnej jego mowy Zeżdżmą piersi i razem uniżą swe głowy (Jaki zwyczaj narodu). Ztąd gruchnie: Iż Hałła! Że z aplauzów i huku area zagrzmiała. TwarSLegK 229.

patrz: AREA

– Gmin iednák on niezmierney/ ná práwá/ ná Bogi Máłopomny/ podepce święte one progi: Tám ználazszy Cesarza ná ubogim mule/ Ku wieżastey prowádzą hurmem Iedykule. TwarSLeg 29.

patrz: PODEPTAĆ

– Znowu Dniestr/ znowu y Prut krwią się nászą grzeie/ Gdy mimo nieszczęśliwych poddánych nádzieie: Y powagę przymierza Kántymir woiuie/ A Tomszá niecnot wszytkich hettszy przechowuie. TwarSLeg 31.

patrz: GRZAĆ

– Znowu Dniestr/ znowu y Prut krwią się nászą grzeie/ Gdy mimo nieszczęśliwych poddánych nádzieie: Y powagę przymierza Kántymir woiuie/ A Tomszá niecnot wszytkich hettszy przechowuie. TwarSLeg 31.

patrz: GRZAĆ SIĘ

– [Mówi Śmierć] Iżem w Turczech była Przez te lata, wielem tam brzytwą pogoliła, Bom tu, w Polszcze, już była wyrobiła kosę. NędzBied 447.

patrz: BRZYTWA, BRZYTEW

– Rzeka Haspali Kamiennym zięta mostem/ poda brzeg wesoły: Podnie pławiąc żołtawym pieniste bawoły. TwarSLeg 46.

patrz: BAJWÓŁ, BAWÓŁ, BAWÓŁ

– Iuż y wciekła Alekto ná iad on záżarty Pospuszczałá z Awernu nieścignione chárty: Iuż żywe pochodnie po Stambole siały Furye/ á mury się Száráiowe chwiały. TwarSLeg 56.

patrz: CHART, CHART, HART

– Mało tu y Cypriyskie Grácye iuź spráwią/ Poprozno słodkim dźwiękiem głuche uszy báwią. TwarSLeg 74.

patrz: BAWIĆ

– Przykreby to nam iarzmo/ y owszem z swobody Jako między wszytkimi chlubiem się Narody: Ták zá Kleynot naypierwszy sobie ią szacuiem/ Bo iey krwią nábywamy/ y krwią ią kupuiem. Ciebież to kole bierzmo? Ale z drugiey strony: Wiem ia o tym/ żeś ty był záwsze vrodziny Nieprzyiaciel Polakom. TwarSLeg 97.

patrz: BIERZMO

– Gdźieby inszy plác był y obronie/ Y mowom bespiecznieyszym vmiałbym ná stronie Znieść ináczey. Nie piesem. Y tym iádowity Do twoiey się wroći tyr gęby nie wymyty. TwarSLeg 98.

patrz: NIEWYMYTY

– Zawsze antidota na nieprzyjacielskie zamysły do ich postępków stosować się muszą. [1621] MalListy 190.

patrz: ANTYDOTUM

– Powiedział mi zaraz: Że mój kochany bracie i kolego! wszystkom dla ciebie gotów i ten marmur, na którym stoję, będę gryzł, jeśli każesz [...]. [1637] MalListy 308.

patrz: GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ, GREŹĆ

– Zwyćiężco wielki z ktorego to rady/ Są potłoczone: Moskalowe zdrády/ Krolowi twemu chćiey do konca scżęśćić/ Niechćiey go smęćić. PieśńTriumf 4.

patrz: POTŁUCZONY, POTŁOCZONY

– Druga/ obwołáć było y obesłáć Tátáry/ y vpewnić/ żeby sie potężnie mocą zebrawszy/ kilką ślákow/ Czarnym/ Złotym/ Kuchnáńskim/ do Polski wpádli/ y tám co spráwiwszy/ y ich zturbowawszy/ tobie o wszytkim znáć dáli y mieysce tám nam do prześćia nágotowáli/ y o gotowośći ich/ y ostrożnośći nám oznáymili [...]. StarWyp D-Dv.

patrz: STURBOWAĆ

– Owá w Chimeropłodney Liciey/ gdy srodze Piekło słonce/ prágnienie po niemáłey drodze/ Z vpalenia srogiego Boginiey przystało [...]. OvŻebrMet 147.

patrz: PRZYSTAĆ

– Ná cien odrażonego ciáłá pátrzasz ninie. Ten nie ma nic od siebie/ przystał/ y trwa ztobą: Z tobą odstánie/ swą sam tylko zbądź osobą. OvŻebrMet 68.

patrz: PRZYSTAĆ

– Południm skronie ogniem iey pałáią/ A pot perłowy spadá ná iágody/ Ptaszętá drobne iey przyśpiewywáią/ Łágodnie szemrząc pochlebuią wody/ A Fáwoniie ze stron powiewáią. TwarSDaf 100.

patrz: PODCHLEBOWAĆ, POCHLEBOWAĆ

– Lás stał stáry/ siekierą żadną nie gwałcony [...]. OvOtwWPrzem 102.

patrz: GWAŁCONY

– Pisze Ioráth o rybie Fasten rzeczoney/ y práwi/ iż tá żyiąc w morzu/ gdy bierze w vstá swoie słoną wodę/ tudźież ią osładza/ ná ktorey słodkość gdy się pospieszáią drugie rybki/ pożyra ich. Zá prawdy nienawisnych [...] potwarcow y pochlebcow słodkość wszystkich wymiotłá/ wypędźiłá/ wygnáłá dobrych ludźi [...] boć Pánowie lubo przyiaćioł/ lubo namiestnikow/ lubo Vrzędnikow swoich słodkim á łápáczkowátym słowam vwierzywszy/ poczćiwych o hániebną nienawiść/ wygnánie/ lubo śmierć przypráwuią. Strzeżćie się tych Brytánnikow (rodzay ryby iest) Przełożeni [...] boć gdy wam ći pochlebuią/ czynią to/ áby [...] porwáli was/ y ogniowi wiecznemu [...] poświęcili. KalCuda 102.

patrz: BRYTANNIK

– [...] przyszedłe[m] własnie ná to mieysce w Swiętey Cerkwi Pieczárskiey/ gdzie Presbyterowie po Communiey vstá wypłukiwáią swoie/ to porządnie wystáwione y dziś ieszcze stoi ná swym mieyscu/ więc że wodá bezzemba/ ták mur/ iáko mol nieznáczny sukno gryzie: zá vrzędu mego grob pod tą vmywálnicą/ nielza wiedzieć ktoreg[o] z comitywy Swiętych/ zapadł się y záwálił. KalCuda 109.

patrz: BEZZĘBY

– Ten nie perit Anatomista po członkach cię (gdzieżeście rozbierania y nauki spectatorowie Doktorzy?) rozbiera. KalCuda 114.

patrz: ANATOMISTA

– Oto iák głowę niesie pod obłoki/ Nawyższey Pálmie Pháryiskiey podobne/ Iáko się szerzy/ y rospiera boki/ Podbiwszy pod się lásy inne drobne [drzewo bobkowe]. TwarSDaf 122.

patrz: BOK

– Tą [Mleczną Drogą] mieszkáńcy Niebiescy gdy trzebá chadzáią Do poważnych Páłacow/ zacnie wielmożnego Piorunowładźce. OvOtwWPrzem 13.

patrz: CHADZAĆ, CHADZAĆ, CHADŻAĆ, CHODZAĆ

– Głádki kto się w krwawey wánnie myie. [...]. O iako głádki kto sobie krwáwą z ćiáłá swoiegó wytoczoną wánnę czyni. O iako piękny/ kto się ná świećie dla IEZVSA często poći. HinPlęsy 14.

patrz: MYĆ SIĘ

– Nie boy się wypiie on [Chrystus] choć y natęższe gorzkośći/ y owszem gotow pić y konáć po napoiu/ gotow ná krwáwe poty; milsza mu wylać krew z wodą z ćiáłá/ á niżeli mieć iák naywonnieysze Máryiey Pánny przygotowáne kąpiele: bieley bo krople wymyią krwáwe/ bieley optoczą ze krwią zmieszáne poty/ á niżeli wánny nawcześnieysze. HinPlęsy 14.

patrz: WYMYĆ

– Trzykroć się ociera o mroźny woz; trzykroć/ gdzie Rak barki rozpiera. OvOtwWPrzem 170.

patrz: BARK

– Kto chce mieć z dzieci uciechę [...] zá máłu prostuy ie [...] by się nie krzywiły złościámi/ y potym iáko niepożyteczne wycięte y w piec wrzucone nie były. KalCuda 185.

patrz: WYCIĘTY

– Perseus, obawiáiąc się wielkiey sprzeciwnikow gwárdyey, roskazał swoim, áby z poyźrzenia iego ustąpili. OvOtwWPrzem 186.

patrz: GWARDIA, GWARDIA, GWARDA

– Sycylská Etná [...] okrutną swą gębą srogi płomień bluie. OvOtwWPrzem 196.

patrz: BLUĆ

– [...] kłamcá ten/ gdy towáry swey mátániny [...] chce zálecić/ osobliwą dáie im sukienkę/ y zkąd inąd wziętym rumieni ie rumienidłem [...]. KalCuda 2.

patrz: RUMIENIDŁO, RUMIENIDŁO, RUMIDŁO

– [...] kłamcá ten/ gdy towáry swey mátániny [...] chce zálecić/ osobliwą dáie im sukienkę/ y zkąd inąd wziętym rumieni ie rumienidłem [...]. KalCuda 2.

patrz: RUMIENIĆ

– Arka postanowiona od Azotyczykow przy bałwanie Dagonowym. KalCuda 208.

patrz: ARKA

– Nad sławę nic prędszego/ ktora lotem zyiąc sił dostępuie [...]. KalCuda 214.

patrz: LOT

– Ktory cel snádniey moze bydź pożyty/ Nád piersi nágie/ y mármor odkryty. TwarSDaf 22.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– O Apoteko w gorniey Academiey maiąca Pieczary [...] iesli na początku wesela y smętku mego przepomnię was/ niech przyschnie ięzyk moy do podniebienia mego. KalCuda 22.

patrz: APTEKA, APTEKA, APTYKA, APOTEKA, JAPTYKA, HAPTEKA

– Dobrze stworzone [rzeczy] w bicze nam [Bóg] przetwarza/ ktorzy złe czynimy/ áby snadź te sáme przez bol/ ktory[m] chłoszczą/ grzeszącym złe były. KalCuda 231.

patrz: CHŁOSTAĆ

– Iakich w czartowskiey wyćwiczył się [diabeł] Akademiey od Mistrza swego Lucipera kunsztow/ te [...] odprawował. KalCuda 248.

patrz: AKADEMIA

– Pan na serce skruszone y na łzy patrza/ temi chociaż Adamantowy na złości iest nasze/ łamie się przecię. KalCuda 266.

patrz: ADAMANTOWY

– Dusze násze [...] Nábuchodonozor/ to iest siedzący w ciemności podeptał ie/ grzechow táránámi/ czy báránámi [...] gdy się sstáły złości grobem. KalCuda 269.

patrz: BARAN

– Życzył bym ia/ aby y człowiek gdy w grzechowe sidła padnie/ nie bawił się w nich wiele. KalCuda 273.

patrz: BAWIĆ SIĘ

– [...] zá ták hoyne dáry/ vleczenie od choroby/ y sámey się Naś: Bogárodźice/ przed nią oczywiste praesentowánie/ hoyne łez rzeki zrzenicznych tocząc źrzodeł/ y temi się obmywáiąc serdecznie dźiękowáłá [...]. KalCuda 277.

patrz: OBMYWAĆ SIĘ

– Liturgia świętą támże w Cerkwi Ofiárowánia Pánny Przeczystey odpráwi [...] po biesiádzie tey/ poczyna Jásnie Przenawielebnieyszy Je[go] Mść Ociec METROPOLIT/ ták iák pierwey exorcisowáć Czártá przeklętego. KalCuda 299-300.

patrz: BIESIADA, BIESIEDA, BIESIADA

– Gdy [...] iuż w drogę się brali nieprzyiaciele dusz ludzkich/ zopyta [!] tragaediey Actor: Co wżdy zostawicie po sobie za znaki? KalCuda 300.

patrz: AKTOR

– [Bóg] ma Wszystko po władzą swoią/ y w swey wielkiey trzyma Ręce Niebieskie berło. OvOtwWPrzem 34.

patrz: BERŁO, BERŁA

– Dla ludzi rycerskich w Akademiey Marsowey z pałaszami zostawił kopiie [Konstantyn Iwanowicz]. KalCuda 34.

patrz: AKADEMIA

– Więcey nie dopuszczał żal/ mowić/ surowy: Bowiem się/ y srogi płácz/ błąkał między słowy. OvOtwWPrzem 462.

patrz: BŁĄKAĆ SIĘ

– [Mówi Apollo] O Gdzieżby białe złożyłá swe skronie [Dafnis]/ Gdzie ták ná ręku moich się ukłádłá/ Iákobym mile piástuiąc ná łonie/ z oczu iey sobie budował zwierciádłá. TwarSDaf 53.

patrz: BUDOWAĆ

– Iuz y Burstynowy Włos po rámionach w złoty czepek zbiera [Dafnis]/. TwarSDaf 54.

patrz: BURSZTYNOWY

– [Słońce] chociaż też od wschodu Słońcá ku zachodowi, z niebem swoim bywa porywáne, iednak też potężnie y wolnie bieg swoy własny odpráwuie sprzeciwny zapędowi niebá [...]. OvOtwWPrzem 56.

patrz: WOLNIE, WOLNO

– Czci [Cyrce]/ czárowną mową/ Bogi nieznáiome. Ktorą zwykłá/ księżycá twarz/ brudzić iásnego. OvOtwWPrzem 573.

patrz: BRUDZIĆ

– Oczy nád kruki/ płeć nád śnieg ozdobna/ Ustá kánárskich rumieńsze korali/ Pierś w Alábastrze. TwarSDaf 62.

patrz: ALABASTR, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTER, HALABASTER

– Oczy nad kruki/ płeć nad śnieg ozdobna/ Usta kanarskich rumieńsze korali/ Pierś w Alabastrze. TwarSDaf 62.

patrz: KRUK

– Oto człowiecze świecki y Zákonny/ masz we mnei wszelkie fáwory/ weś tylko áby ten ieden kának odemnie/ weś tylko ieden rubinek by namnieyszy krwie moiey/ przyłożże go do sercą twego/ obaczysz żem ći iá tobie przygodnieyszy/ żem ći ia tobie milszy przyiaciel. HinPlęsy 624-627 [625].

patrz: RUBINEK

– [Apollo:] Tak niegdy Palant/ tak nieszczęsny y ia Od Amazonki/ ginę tey zdradliwy [Dafnis] Mieszkam? Czemu iey nie gonię co pręcey. TwarSDaf 64.

patrz: AMAZONKA, AMAZONKA, AMADZONKA

– ONie niosęć ia woyny zadney tobie/ Co się tak palisz na mię y armuiesz. TwarSDaf 70.

patrz: ARMOWAĆ SIĘ

– [...] śmierci żądło podeptawszy Triumphator powstał/ y wszedł w niebieskie kráiny. KalCuda 85.

patrz: PODEPTAĆ

– Dumne Kozakow Dnieprowych iuż trzeci raz ánimusze, odmścicielce szábli W. X. M. podáie, tábor nieprzyiázny odwadze otwira, y trupámi ná milę końkiemu kopytu gościniec burkuie [Hetman Polny Mikołaj Potocki]. KalCuda c3v.

patrz: BRUKOWAĆ, BRUKOWAĆ, BURKOWAĆ

– Dziedzicem męstwá swego przytym zostáwili, Przed oczy bitny ci Herb gdy ten wystáwili. KalCuda D.

patrz: BITNY

– Bogáctwá świetckie/ roskoszy/ Vrzędy/ Dignitárstwá/ y zgołá wszytkie doczesne dobrá/ słabo sie ná nas/ nie ináczey iedno iák ná słábey y zgniłey nici wieszáią/ y snádno łákoma śmierć zebráć toz nas może/ ále cnotá ruszyć sie iey nie dá bo do zmárłego dusze nierozdzielnie przystałá/ y z niey nie przerwáney wieczności nábywa. SpiżAkt F3v.

patrz: PRZYSTAĆ

– Dla ktorey powiescy tak osoblywey Jey Moscz iest vcczona vrzędem w tey R[zecz]p[ospoli]tey. to iest zostala Aptekarką Babynską. AktaBab 15.

patrz: APTEKARKA

– Powiedział [...] za co odniosl vrząd Starszym nad Cekauzem babinskim. AktaBab 28.

patrz: CEKAUZ, CEKAWZ, CEJHAUS, CEKTAUZ, CEKAUZ, CECHAUZ, CEKAUS, CEJHAUZ, CEKHAUZ

– Powiedział [myśliwiec] iż sczenięta tą dziura w Boku vrodzila Icharcica], a iusz po drugi raz za ktoroy [!] powieść JMci dał sio vrząd Anathomista Babiński. AktaBab 36.

patrz: ANATOMISTA

– Vrzednikiem Babinskiem Ie-o Bedacz capelmaistrem postapil dla tey godnosczy na wietszy vrzad y Admiral Morza Babinskiego zostal. AktaBab 5.

patrz: AMMIRAŁ, AMIRAŁ, ADMIRAŁ, ADMIRAŁ

– [W satyrycznym liście do wyższego duchownego luterańskiego, w którym autor donosi o bijatyce w zborze podczas nabożeństwa] Waszej wielłebności sługa i baran Matyjasz Doliwski, kantor zboru ewanjelickiego. DolBitKontr 311.

patrz: BARAN

– Názbyt mię WM. chwalisz/ affektowi w tym swemu wolne wyrzucáiąc wodzá [...]. OpalŁRoz A3.

patrz: WOLNY, WOLNY, WOLEŃ, WOLEN, WOLEN, WOLIEN

– Lodem palić. GrodzMisc 196b.

patrz: PALIĆ

– Przeciw kuchnia także w murze, Mieszkania w niej jak po sznurze; Pod tymiż piwnice dolne, Czasem od wina nie wolne. JarzGośc 115.

patrz: NIEWOLNY, NIEWOLEN

– Nade drzwiami Justycyja Z mieczem, jak Jurysdykcyja, Waży szalami cne sprawy, Binda w oczach dla rozprawy; Nie patrzy na żadną stronę: Kto przeważy, ma obronę. JarzGośc 14.

patrz: BINDA, BIŃDA

– Dalekom się podobno rozwiodł/ gdym [...] od zwycięstwa do pociemiężenia/ od applauzu do threnu appellacyą pociągnął. WojszOr 119.

patrz: APELACJA

– Cięszki to y twardy sen/ álbowiem wiecznym snem vspił nam Iásnie Wielmożne[g]o Woiewodę nászego/ ogołoćił z známienite[g]o Senatorá Senat/ Orłá pierśi po vtraćie ták znáczney żalem opárkánił/ iego Senatorską eminentią iuż zásklepił y kámieniem przywalił. WojszOr 145.

patrz: OPARKANIĆ

– Odmiány na świecie/ są też to ciężary/ ktore człowieká ták chcą pogrą życ/ áby pod onych przywáleniem/ nie iuż powstáwał/ ále záwsze vpadał. WojszOr 156.

patrz: PRZYWALENIE

– Prowadzisz Oyczyzno Syná tákowego/ [do grobu] ktoremu strászne Aquilones dzdżem krwáwym/ grad[em] żelaznym/ chmurą ognistą párskáiące/ ná walecznych expediciach fortunnie rotmistrzuiącemu nic nie zaszkodziły. WojszOr 199.

patrz: PARSKAJĄCY

– Zywot ludzki, iest podobny komedii: ludzie żyiący na ziemi są Aktorami. WojszOr 209.

patrz: AKTOR

– Sczodrobliwy Piaście Krolu Polski/ iuż po iednym akcie muzyka zagrawa. WojszOr 210.

patrz: AKT, AKT, ACHT

– Táko y po tym cnym mężu/ ktorego nam Parki zazdrosne z świátá bánitowáły/ y Rodzice y Oyczyzna to sobie nieomylnie osądzili/ że iego wiek wszytek miał być rolą/ á rolą złotą. WojszOr 214.

patrz: BANITOWAĆ, BANITOWAĆ, BANNITOWAĆ

– Przechadzały się po tych ścieszkach [życia] dostatki y zbiory [...] na iakąż Austerią trafiły: do iakiey karczmy wstąpiły: na kupę gnoiu. WojszOr 225.

patrz: AUSTERIA

– Niech cię nie nadyma wymyślne twoie [...] Kozdroaszu od Kryształowego astrychu y sklepienia wyhodowane niebo. WojszOr 233.

patrz: ASTRYCH, ASTRYCH, JASTRYCH

– Potrzeba było ten kamień vrodzeniem ozłocony/ tarczą y palmą otoczyć/ atramentem y krwią zalać/ szyszakiem y wieńcem przyozdobić. WojszOr 233.

patrz: ATRAMENT

– [Dzieła zmarłego] Dokądże zmierzáły: iáko stáwáły: záwsze ná práwie záwsze czuło/ záwsze bespiecznie oczekiwáły/ rychłoli pozew od śmierci wziąć miáły. WojszOr 253.

patrz: POZEW

– Iuż śmierć siwiznę z głowy y z brody/ iako balwierz iaki golić pocznie/ a ciało y kości w Anatomią y alchimią przebierać/ aby odmłodziało zacznie. WojszOr 307.

patrz: GOLIĆ

– Iuż śmierć siwiznę z głowy y z brody/ iáko bálwierz iáki golić pocznie/ á ciało y kości w Anátomią y álchimią przebieráć/ áby odmłodziáło zácznie. WojszOr 307.

patrz: ALCHIMIA, ALCHIMIA, ALCHYMIA

– Iuz śmierć [...] ciało y kości w Anatomią y alchimią przebierać/ aby odmłodziało zacznie. WojszOr 307.

patrz: ANATOMIA

– Roskáżą te[g]o Niebá boszkowie/ áby Niebá [...] z swych cekausow gromow dobyły. WojszOr 31.

patrz: CEKAUZ, CEKAWZ, CEJHAUS, CEKTAUZ, CEKAUZ, CECHAUZ, CEKAUS, CEJHAUZ, CEKHAUZ

– Nágrodźił wprędce Apollo/ kiedy ich snem vspił śmiertelnym/ y ták ow płácz mácierzyński/ ktory się pewnie rzewliwemi łzámi vgłaskáć by nie mogł/ tym wdźięcznośći swey abdánkiem zátámował. WojszOr 311<310>.

patrz: ABDANK, ABDANK, ABDANCH, HABDANK

– A zatym Słowe[m] gdym rzekł nie widze [zmarłego], wielką na ty[m] świecie Litewskim niestateczności widzę abrysę. WojszOr 321.

patrz: ABRYS, ABRYSA

– Czekałaś Oyczyzno po tym cnym Wielmożnym swym synu podpory. Oto podpora deską się śmiertelności przywaliłá. WojszOr 334.

patrz: PRZYWALIĆ

– Więc kiedy iednemu [z rodziców] żal [po stracie dziecka] w serce zákołáce: nátychmiast y drugiego tymże swym zákołátániem serce opánywa. WojszOr 338.

patrz: ŻAL

– Niepospolity to ieździec śmierć/ kożdego obieżdza/ á nie zsiędzie/ kogo osiodła/ áż do vmoru zmorduie. WojszOr 350.

patrz: ZMORDOWAĆ

– Nástąpiłá dość natarczywie wyskocznym zawodnikiem swoim tá śmierć z kompanią y gwardyą swoią ná tę cną y pobożną matronę Wielmożną Iey Mośc Panią N. WojszOr 351.

patrz: GWARDIA, GWARDIA, GWARDA

– Toć rzeczywista/ że tu nie trzeba żalu przytáczáć. Jákoż go y przytaczáć; musiáłbym tu bowie[m] y Boskim y politycznym praeceptom nieco ábdankowáć. WojszOr 362.

patrz: ABDANKOWAĆ, ABDANKOWAĆ, HABDANKOWAĆ

– Dobrze náuczał Augustyn S. Pánienki, Págorki sercá twoiego/ rożnym násieniem posieway. OkolNiebo 48.

patrz: POGOREK, PAGÓREK

– Dziś ten Nieprzyiaciel (śmierć mowię) czarnym atrame[n]tem/ by lugubrny[m] płaszczem okrywszy/ vpałem swym wysuszyła [herbowe pole]. WojszOr 52.

patrz: ATRAMENT

– Iáśnie Wielmożnego Iego Mośći X. Biskupá wprowádźiłá wprawdźie śmierć w ten grob/ áby tym grobem/ iáko domem wieczystym opárkaniłá. WojszOr 59.

patrz: OPARKANIĆ

– Nie ieden podobno poyŹrzawszy na płużącą światowym apparatom fortunę [...] śmiele rzec może. WojszOr 62.

patrz: APARAT

– Honory przez śmierć są ná bánitią zdáne. WojszOr 64 marg.

patrz: BANICJA, BANICJA, BANNICJA

– A ta kolumná/ ktora wysokością ádumbrowáną znáczyłá Máiestat Páński wysoki/ ták miáła nisko zápaść iák wysoko świeciłá. WojszOr 65.

patrz: ADUMBROWANY

– Dank tedy tobie w tym zacny Biskupie daiemy/ żeś taką armatą Kościół twoy opatrzył. WojszOr 72-73.

patrz: ARMATA, ARMATA, HARMATA

– Jáko tę pachniącą Anyołom SS. y Bogu Rożą do siebie Bog pościągnął y do Zakonu Dominiká S. wprowádził y między oblubienice swe poczytác raczył. OkolNiebo 80.

patrz: OBLUBIENICA

– A iako pięknie się do takiego przywileiu szczęściu podpisáć, kędy swymi złotemi chárákterámi cnotá wszytek przywiley ná godność komu wypiszę [!]. WojszOr Ded. III.

patrz: CHARAKTER, CHARAKTER, HARAKTER, KARAKTER

– Co Marszáłek/ co Referendarz/ to drogi y nie oszacowány Bethsar. WojszOr Ff4.

patrz: BETSAR

– Znaydziesz w tym kámieniu [rodzie zmarłego] [...] tak wiele drogich Bethsárow/ Karbunkułow/ Iácinthow/ Szafirow/ Szmáragdow/ Diámentow. WojszOr Ff4.

patrz: BETSAR

– Co li za bakałarza przodkom roztropnego Strzec się było potrzeba, Strzec się i nam jego? Respons: węża. [Za]gadki z Pisma św. OtwWGadBar I 280.

patrz: BAKAŁARZ, BAKAŁARZ, BAKALARZ

– Rabin. Záprawdę my tego Proroká nieprziymuiemy, y w Bibliey nászey onego nie mamy? KorRoz 3.

patrz: BIBLIA

– Roku 1594. Na oceanie indyjskim naleziono raka, na którym był blokhaus upleciony z trzciny morskiej, nadychtowany piaskiem przyprawnym tak mocno, że mu żadna strzelba nie szkodziła. SzemTorBad 301.

patrz: BLOKAUZ, BLOKAUS, BLOKHAWZ, BLIOKHAUS, BLOKUZ, BŁOKAUS, BLOKAUZ, BLOKHAUS

– [...] pobiie [Pan Bóg] ięzyki Egipskie, ktore się przedtym z niego náśmiewały. KorRoz 65.

patrz: POBIĆ

– [...] ná kturą przemowę Biskup Doranze imieniem Xiężny odpowiedźiał po Łácinie/ nie mniey rozsądnie y wymownie. Po ktorey Aktia się kończyłá nowymi Ceremoniámi/ ábo ráczey complementámi/ Bo ich Xiężná prowádźiłá áż w poyśrzodek sale/ y tám zostáwiłá wszytkę ássistentią in suspenso; Rádośći (pátrząc ná dowody mágnificentiey ták walecznego Krolá) smutku záś; z stráty świątobliwych przymiotow/ cnot wysokich/ y pięknośći nieporownáney tey Xiężny. WjazdPar b3-b3v.

patrz: MAGNIFICENCJA

– Część ich [mieszczan] ognie zapala, część do murów skoczy, A część działa i duże bazyliszki toczy Po swoich bateryach, czekając gotowi Uderzyć z nich na salwę swemu Augustowi [Janowi Bogusławowi Leszczyńskiemu, generałowi wielkopolskiemu]. TwarSRytTur 125.

patrz: AUGUSTUS, AUGUSTUS, AUGUST, AWGUST, AUGUST

– Ach pociechy jedyne! ach serca! i one Toż tak prędko pochodnie małżeńskie zgaszone! TwarSRytTur 133.

patrz: POCHODNIA

– Z cnót animusze własne odzieramy, A w maszkary je niecnót ubieramy. TwarSRytTur 161.

patrz: MASZKARA, MASZKARA, MASKARA

– Bellona ręce lozem puściła, Głucha w kościołach Nemezys wyła, Nagie granice, naga obrona, A na zawodzie rętszym Korona. TwarSRytTur 4.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– Śmierci jego jeziora przyległe płakały, Lasy głuche płakały, i na odgłos skały Kazimierskie zawyły. Ciało ducha płone Na smutny amfiteatr zatem wystawione. TwarSRytTur 48.

patrz: AMFITEATRUM, AMFITEATR, AMFITEATRUM, AMFITEATR, EMFITEATRUM

– Sprosną krwią pienił biłohrockie skały, Jako plugawą pociły się rosą, Tehińskie trawy nietykane kosą. TwarSRytTur 51.

patrz: POCIĆ SIĘ

– Nie wszystkim za granice w obce horyzony Trzeba kogo przynajmniej w domu do obrony, Gdzieby jako z egiptskich piramid wysokich, Latarnie Neronowej i Argów stookich, Dochodziły potrzebne ojczyzny przestrogi: Co Szwed myśli, co Wejmar. TwarSRytTur 77.

patrz: SZWED, SZWED, SZWIED

– Nie wszystkim za granice w obce horyzony Trzeba kogo przynajmniej w domu do obrony, Gdzieby jako z egiptskich piramid wysokich, Latarnie Neronowej i Argów stookich, Dochodziły potrzebne ojczyzny przestrogi: Co Szwed myśli, co Wejmar. TwarSRytTur 77.

patrz: WEJMAR

– Pierwej o słodkie w Parnasie Kameny, Niewinne z razu spracowawszy weny, Ważyłeś o większe zdroje Gdzie Arkturus koła toczy swoje [do biskupa Łubieńskiego]. TwarSRytTur 82.

patrz: ARKTURUS, ARKTUR, ARKTURUS, ARKTOR, ARKTUR

– Abys mi tam piechotę obstalował do tey barwy ktorą wiezie. Zostało sam przy mnie słuzałych kilkanascie barw kilka takze zSzubina nie zwieziono, ale to bendzie tempestiue. OpalKListy 174.

patrz: BARWA

– Pan Kostka mocnie chodzi około Panny Gniezninski col suo cereuello. Odpowiedziono mu ze trzymał on nas na rzeczy, potrzymąmy my go tesz. Na Srogi koszt chudzinę wyciągaią a tak Wielen upewniam trzasnie. OpalKListy 24.

patrz: TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRASNĄĆ

– Atosz podaię łacny sposob Miał był tenze P. Złynsky mec iussu, (z Arendy Sendzinskiey) a zas ex testamentaria nieboszki Dobrodziki naszey dispositione (ktora na mię padała) odliczyc 300 fl. Panu Zegockiemu. OpalKListy 25.

patrz: PADAĆ

– Wlist nie patrzyłem ale wiemze tam prozby pochyłe, nie grozby. OpalKListy 520.

patrz: POCHYŁY

– Gdy cię w panosz weźmie animusz, [...] Twe i przodków twych dzieła szkaradnie poszpeci. Więc ci bodziec przysadzi i krzepko osiędzie, Wprzód na małe przykopy, potem [...] W haniebną odchłań bieżąc na zgubę koniecznie. NiebAnBad 262.

patrz: BODZIEC, BODZIEC, BOJEC, BODZIEĆ, BODEC

– Ludzie świątobliwi dla wysokich cnot swoich/ názywáni są págorkámi wysokiemi y wiecznemi. StarKaz 310.

patrz: POGOREK, PAGÓREK

– Ozionął ich Czárt przeklęty/ y ták záráźliwą párą swoią przykopcił/ że się sstali czarnymi ná duszy iáko wągle. StarKaz 334.

patrz: PARA

– Z Latosowych Minucyj, które pisał 1 609. Które, acz w druk[u] nie wyszły, dla sprzeczki z nowym kalendarzem, czy to było Latosie Ciele, czy łońskie, co się w wigilijej Trzech Króli krowa omnożyła; a to dlatego, że według starego kalendarza jeszcze w ten dzień nie był Nowy Rok. [...] Tego roku (prawi) odmienią się siła rzeczy, a wszytkie nie grzeczy. Ruś maźnicę zgwałci, a Lachowie poście gwoli marcowi będą mięso jedli. W Królewcu kilka szulmistrów na wiarę przystaną, nie wiem jak. NowSakBad 339.

patrz: MAŹNICA

– [...] żaden [...] nie siedzi ták omacką ná świecie/ áby nie miał co słyszeć o Chrystusie Pánu/ iáko omacko siedzą/ ábo w ciemnościách żyią ludzie pułnocni Cimmeryi názwáni [...]. StarKaz 344.

patrz: OMACKO

– [...] żaden [...] nie siedzi ták omacką ná świecie/ áby nie miał co słyszeć o Chrystusie Pánu/ iáko omacko siedzą/ ábo w ciemnościách żyią ludzie pułnocni Cimmeryi názwáni [...]. StarKaz 344.

patrz: OMACKĄ

– Bo iáko nas mocą swoią wszechmocną stworzył [Bóg]/ ták też mądrośćią swoią/ y opátrznośćią páśie/ iáko bydełko swoie. StarKaz 91.

patrz: BYDEŁKO

– Iż powiedziano Piotrowi ś. Pasce Agnos pasce oues, tedy nie tylko/ do łodzi kościołá Chrystusowego [...] zábrał Zydy/ iáko owieczki wybráne [...] ále też wprowádził y bárány/ to iest pogáńskie narody. StarKaz II, 120.

patrz: BARAN

– Duszá ma [...] nogi gotowe ná chodzenie po drogách mándatow Páńskich. StarKaz II, 332-333.

patrz: CHODZENIE, CHODZENIE, CHODZIENIE

– Ieśli trąd twoy blády, znáczy niestáteczność w wierze świętey. Ięśli czerwonáwy, znáczy mściwe serce twoie y ná krew ludzką chciwe. StarKaz II, 335.

patrz: BLADY, BLIADY, BLADY

– [...] kościoły buduią y funduią/ drogi ná ten czás bálsam ná głowę Páná Chrystusową wylewáią. StarKaz II, 398-399.

patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁZAM, BAŁSAM

– Kazanie Wtore, O szczęśliwym przepłynieniu burzliwego morzá światá tego, do miástá Páná Iezusowego. StarKaz II, 454.

patrz: BURŻLIWY, BURSZLIWY, BURZLIWY, BURZLIWY

– Kto płynie przez to morze [tego świata] ma płynąć wciąż/ áby iáko nayprędzey przepłynął/ y stánął w porcie bespieczeństwá niebieskiego. StarKaz II, 456.

patrz: BEZPIECZEŃSTWO, BEŚPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO

– Bo iákoć zá żywotá służyły zastępy rozmáitych dobrodzieystw Boskich/ ták cię też potym zastępy mąk roźlicznych kátowáć będą. StarKaz II, 476.

patrz: KATOWAĆ

– Ludzie złośliwi nie chcieli przyiść ná gody/ nie chcieli się przybráć w bisior świątobliwości. StarKaz II, 482.

patrz: BISIOR

– Gdyć piasku na oczy nasypią/ iuż w ten czas choćbyś rad odpuszczał [...] nie możesz; sam abowiem iuż pod aresztem trudnym zostaniesz/ z którego na wieki się nie wywikłasz. StarKaz II, 539.

patrz: ARESZT, ARESZT, AREST

– Bo wziąwszy złoto/ będą zá nie grzechy pełnić rozmáite/ piiáństwo/ stroie pyszne/ gwárdyie sług niepotrzebne. StarKaz II, 560.

patrz: GWARDIA, GWARDIA, GWARDA

– Ktochwały powinney iáko trybutu iákiego nie oddáie Krolowi niebieskiemu ten sam się bánitem czyni y niegodnym niebá. StarKaz II, 566 marg.

patrz: BANIT, BANITA, BANIT, BANNIT, BANITA

– Chrystus Pan [...] naybárziey nam pokorę y cichość sercá zálecił/ áby się ná niey/ iáko ná fundámencie głęboko zásádzonym/ inne dobre uczynki budowáły. StarKaz II, 650.

patrz: BUDOWAĆ SIĘ

– O IEZV, IEZV, IEZV OTo, ná vtulenie niewymownego Pragnieniá twego, ten vbożuchny Bankiecik moy [utwór literacki pt. Bankiet albo historia...], á raczey twoy offiaruię, Poświęcam, dáię y oddáię [...]. BanHist 1 nlb.

patrz: BANKIECIK

– bistrolotny animus Do Wm przesz ten upominek posiła, oswiatszając się iz ktorego w sercu swym ociwiscie pokazac nie moze tym powierzchnym affektu swego znakiem declarowac usiłuje HerbOr 109.

patrz: BYSTROLOTNY, BYSTROLETNY, BYSTROLOTNY

– Niepokalaną abym chodząc drogą, labiryntową odszedł myłkę srogą i w mieście osiadł, w ktorych złych wypądzasz, wiernych osadzasz. AugWieszczPsałGur 112.

patrz: LABIRYNTOWY

– Owemisz usty Ciało jego y Krew Boską bieżesz: w których iest y pycha? Niewaz się tego niewaz o nędzniku. Pan pokorny pyszną tę twoią skruszy armaturę/ y ciebie samego w niskie/ y wieczne zapędzi lochy. BanHist 116.

patrz: ARMATORA, ARMATURA, ARMATURA

– W swym domu zadnego instrumentu uzywali na budynek tylko tey swoiey Herbowney okszy [szlachta herbu Oksza]. HerbOr 13.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– To dziwna, że więc tylko z śniegiem przylatują Śnieguły, tu się w lato z tym ptastwem znajdują. Gołębie gruchające i huczne grzywacze, I szpak, co nieskrowito po gałązkach skacze, Smętne synogarlice, kominne jaskółki, Pracowite w tej też są gromadzie gżegżółki I kosy żółtonose, powietrzne jerzyki I papugi rozprawne, na melankoliki Lekarstwo doświadczone [...]. MorszHBanSok 159-160.

patrz: ROZPRAWNY

– Nie moze kolorowany affekt [...] na ty probie Się popisac gdzie nie przyprawna Uprzeymosc stuki Swoie grontownie Zasadziła Nie ma tam Mieysca Nieszczeroscy. HerbOr 246.

patrz: AFEKT

– Iedne [kobiety] włosy trafią Drugie wieze buduią na głowie y baszty. OpalKSat 30.

patrz: BUDOWAĆ

– Z zabaw Rycerskich udawszy się Na Oyczyzny Mieły Wysokie Emphiteatra, Mądremi radami swoiemi Upadły Rzeczy pospolity reke udawał [tu: podawał (?)] [rycerz herbu Pilawa]. HerbOr 309.

patrz: AMFITEATRUM, AMFITEATR, AMFITEATRUM, AMFITEATR, EMFITEATRUM

– Śmiali się y żartowali wszyscy Synowie [...] Adamowi/ że iedno dziecię zwyciężyło wszytkich bikow [w chórze w dyspucie religijnej dyszkant zwyciężył alta, tenora i basa]. BanHist 32.

patrz: BYK

– Nie przypominał sobie [marszałek koronny] robienia y budowania tak [...] na Smierc Alkierzyka. HerbOr 337.

patrz: ALKIERZYK, ALKIRZYK, ALKIERZYK, ALCHIRZYK

– Nie znamy się ná szkrupułách; á tak nalepiey/ komory cadzic/ á wielbłądy połykáć. BanHist 46.

patrz: CEDZIĆ, CEDZIĆ, CADZIĆ, CĘDZIĆ

– Ty się Staray abys takim był nasladuy go [bliźniego] ale Bez zazdrosci y złego ku niemu affektu. Tu mi rzecze kto zowych gornych animuszow Co mnie po tych wywodach co po tych diskurszach. OpalKSat 49v-50.

patrz: ANIMUSZ, ANIMUSZ, ANIMUS

– Swiat [...] puscą iest [...] w ty pusczy drzewa spuscaią y one Z ny wywozą Czescią na budynek gornych onych pałaczow Niebieskich Czescią Na Mieczenie Nigdy Nieugaszonych Ogniow piekielnych. HerbOr 521.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– [...] a my na to drze wo smiertelnosci zapałem przywalone gdysmy patrzali Wdziecną pamiecią ie[go] Cnot, y odwag zasłuzonych iako Wonnoscią iaką Mysli Nasze rekreowali [...]. HerbOr 526.

patrz: PRZYWALONY

– Aza y w politycznym Korony Naszy amphiteatrum Nie kwitneła ie[go] [rycerza herbu Kotwica] Mądrosc. HerbOr 541.

patrz: AMFITEATRUM, AMFITEATR, AMFITEATRUM, AMFITEATR, EMFITEATRUM

– [Poseł] Ktory Wiernie y Mądrze swą posługe Na seymie odprawuie Chłodzy dusze wszystkich braczy. HerbOr 546.

patrz: CHŁODZIĆ

– A my gdy na Zacny Kleynot Ichm Weyrzemy, Widziemy rzeke szeroko około Zaczny Familiiey Ie Pana Stolnika płynącą; a przecie iednak swego dokazała Pana Stolnika dobyła y [...] od Zywota do Smierczy przypedziła Co rozumiemy iakos to Okrutna Amadzonka ktora takie[go] Męza przy tey rzecze [...] łykamy Smiertelnoscy swey skrępowała. HerbOr 560-561.

patrz: AMAZONKA, AMAZONKA, AMADZONKA

– Godnys y ty Miecu był aby cie przy Senatorskich ambulatrach postawiono. HerbOr 605.

patrz: AMBULATR

– [...] Smierc [...] Harmonie Cielesnych ozdoby spraw dzielnych poturbowała w trum[n]e potłukszy [...] wrucieła. HerbOr 620.

patrz: POTŁUC

– Przed wieki/ y ná wieki on we mnie á iá w nim/ vciesznie będziemy bánkietowáć [Jezus o Bogu Ojcu]. BanHist 84.

patrz: BANKIETOWAĆ

– [...] Gdy przyidźie Duch prawdy, nauczy was wszelkiey prawdy; przez co Pán pokázał iż to práwie Boski bankiet ná ktorym ludźie do miłośći Boskiey wzbudzáią się/ y naywyższego bánkietowniká Duchá ś. gotuią się. BanHist 86-87.

patrz: BANKIETOWNIK

– Na skalistą opokę nieznośnej ciężkości podwalinę już przywlókł ARCHITEKT MIłOśCI [Jezus Chrystus]. WieszczOgródGur 90.

patrz: ARCHITEKT

– Antipasty małżeńskie. Trzema uciesznymi HISTORIAMI iako wdzięcznego smaku Cukrem prawdziwey a szczerey Miłości małżeńkiey zaprawione. MorszHAntypast k. tyt..

patrz: ANTYPAST

– Straszne Aquilony [...] chmurą ognistą parskaiące, Na walecznych Expeditiach woiennych fortunnie woiuiąc wytrzymało. HerbOr XVII, 526.

patrz: PARSKAJĄCY

– Wiedz, iż księga bakałarzem Najlepszym bywa każdemu człowieku, Tak w młodym, jako i dojrzałym wieku. TrembPrzedWir I 3.

patrz: BAKAŁARZ, BAKAŁARZ, BAKALARZ

– Te prośby chcąc mieć święte/ w Tybr ná słońca wschodźie Głowę nurzasz dwá/ trzykroć/ y sny zmywasz w wodźie. PersiusSłonWiersz 6.

patrz: ZMYWAĆ

– Polegli [...] Kniaz Boratynski co był posłem we Lwowie. Oberszter zas nieiakis Von Menden, i Mikita Protasewicz gołowa bolsza i Carski znac Kochanek. VorLetSkarb 247.

patrz: BOLSZY, BOLSZY, BULSZY

– Dwór swój tylko ubieżała [żona Radziejowskiego] Bez żadnego rozterku albo krwie rozlania. Radziejowski szturmował, rycerz bożogrobski. OpalŁCoś 283.

patrz: BOŻOGROBSKI

– Ledwie bowiem dostatni pan lub ksiądz stryj duszą Trzaśnie, to chytry dziedzic wrzkomo pokazuje Żal twarzą, ale cicho sam z sobą rachuje, Wiele po nieboszczyku zostało. OpalŁCoś 289.

patrz: TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRASNĄĆ

– [...] Więc gdy mądrze/ y vwáżnie Krolewić zniemi discuruie/ gdy ieden/ y drugi discurs woienny wnieśie/ y vwáżnie roztrząsnie: Posłowie poyrzáwszy po sobie/ zpazura Lwa poznawszy/ zpodźiwieniem rzekno. Num vel ipse Philippus, Alexandro matutior? Zapráwde trudno o bucznieyszy w Woiennych sprawaw dowćip: I sam Philip/ wniwczym/ tey dźiećiny nieceluie. BorkKomp G.

patrz: BUCZNY, BUCZNY, BUSZNY

– Ale dnia siodmego dzień Swięty iest PanaBoga twego/ niebędziesz czynil zadney roboty weń/ ty y Syn twoy y Corká twoia/ sługá twoy y slusebnicá twoiá/ bydlę twoie y gość twoy/ ktory iest w bramách twoiech. PolPar 244-246.

patrz: BRANA, BRAMA, BRAMA, BROMA, BRONA

– Zawsze też Amor twój ode mnie stronił, Póki mię przed nim Wstyd wrodzony bronił; Niedługo jednak, jakoś mu doradził, Twój się Kupido z moim Wstydem zwadził. ZimSRoks 122.

patrz: AMOR

– „Prawda, Feb[i]e, z twojej kusze Nieme bestyje martwej pozbywają dusze; Mój zasię bełt z pieszczonych wypuszczony rogów Przyjmie ciebie i twoich przechwalonych bogów”. ZimSRoks 13.

patrz: BEŁT, BEŁT, BELT

– I Fortuna życzliwa na takie igrzysko Nie omieszkała, owszem, przystąpiwszy blisko, Bindę z oczu zdejmuje, a z szczęśliwej czary Na głowę waszą wlewa niepojęte dary. ZimSRoks 26.

patrz: BINDA, BIŃDA

– Do Kupidyna [tytuł] Sliczny aniele, w człowieczym ciele, Duchu przewybrany, Ciałem nadobnym jako ozdobnym Płaszczem przyodziany. ZimSRoks 36.

patrz: ANNIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, JANIOŁ, ANJOŁ, ANGIOŁ, JENIOŁ, AMNIOŁ, JAMIOŁ

– Pójdę na powietrze ptakiem. Wprawdzie nie z Krety, z obłędliwych przecie Budynków, jakie Dedalus na Krecie Sztucznie zbudował przed laty, Wylecę, człowiek skrzydlaty. ZimSRoks 38.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– Wchodzi Pan na surowy sąd swoy/ aby się mścił/ ubrany w płaszcz żarliwości. Jakiey barwy proszę ten płaszcz? BirkNiedz 4. Niebieskie oko, klejnocie jedyny, Lampo gorąca wyniosłej krainy, Ojcze gwiazd jasnych! Ty [...] Odległej ziemi zdarszy nocną larwę, Dajesz glaus dzienny i pozorną barwęm. ZimSRoks 69-70.

patrz: BARWA

– Akwilo z srebrnym wylatuje śniegiem, Rzeki porywcze upornie hamuje, Mosty na wodach głębokich buduje. ZimSRoks 70.

patrz: BUDOWAĆ

– Jeśli mię też pytacie, na co łuk napięty [...] noszę. Temu: skoro krnąbrnego napadnę panica, A on wysoko buja nad ziemskimi stany Zaraz mu w serce sieję z tego łuku rany. ZimSRoks 8.

patrz: PANIC, PANIC, PANICZ

– Wasze zaś kiedy w kudłach białegłowy Odmą się siedząc jako jakie sowy […] Gdy się upierzchną w tabiny złociste, W perły, w kanaki, atłasy rzęsiste. Awoż na wodzie własna bańka lśkniąca A spełna wody krople nie mająca. SatPodBar II II, 720.

patrz: BAŃKA, BAŃKA, BANKA

– Kto ma być Argonautą, na zbutwiałej, i nieraz łatanej łódce, szczęście, że sam dobierze się do brzegu, choć skaleczeje. WydżJMow 195.

patrz: ARGONAUTA

– Znać dobrze, żeś się schował między ludźmi, Obce narody ciekawie zwiedziwszy, Cudzoziemskich się napiłeś humorów I staropolską zmieniwszy naturę, Przystroiłeś się cale w cudzą skórę, Przeto do ładu nic ci nie przypadło, Cokolwiek w naszej Polsce się znajduje, A satyryckie byś napełnił karty, Wszystkoś upatrzył, wszystkoś ponotował. NiebMSatBar I 637.

patrz: PRZYSTROIĆ SIĘ

– Aleć moiá ciekáwość názbyt w twoich gmerze myślách; w ná twoy Sekret náciera zbyt szczerze. CorMorszACyd 108.

patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ

– W káżdy dzień wiktoryá, látáiąc nád głową, Swieży Wieniec mi kłádzie, y Koronę nową! CorMorszACyd 114.

patrz: LATAĆ

– Tá gwałtowna náwałność, nie darmo mię smuci, Okręt nádzieie stłucze, y cále rozruci. CorMorszACyd 128.

patrz: GWAŁTOWNY

– Gdybym był nie miał syna, á godnego syna, Zebyś w nim, Krolu kochał y Iá, y Kráina: On mi ręki pożycyył[!], iego serce żywe, Hańbe moię omywszy wroćiło poczćiwe [...]. CorMorszACyd 142.

patrz: OMYĆ

– [...] Iże, choc Rodryk sławą wzbił się; kázdy snadnie, Rzecze, że zwyciężony, gdy ná plácu pádnie; Wszák ci Sława y Honor, milsze niż ia były, Gdy dla nich ręce się twe, w moiey krwi obmyły, Y żeby ná Honorze nie odnośić szkody, Wyrzekłeś się miłości, twey smáczney nádgrody, A teraz o tę sławę, ták widzę dbasz máło, Ze chcesz umyslnie przegráć, á coż ci się stáło? CorMorszACyd 180.

patrz: OBMYĆ SIĘ

– Choć wygra, ieszcze nie ták gotowá zápłátá, Można moiá powinność, wielká moiá strátá, Y ieszcze tryumfu z nich kłáść sobie nie może, choć Krol ták chcę, choć w bitwie Sánctego przemoże. CorMorszACyd 188.

patrz: MOŻNY

– Stefan Król Waleczny, będąc Moskwie srogi, Zeby także z tey strony Turczynowi Stawił Abszach w oczy, w ryze ich i lepszy Rząd wprawił. TwarSWoj 4.

patrz: ABSZACH

– Lecz com ieden? co zemną Sarmacya iedna? Wszytek; choć Oceany wyleie swe ze dná Świat go nie odzáłuie: ktorego tym czásem Chrześćiáńskiey ruiny wielkim był Atlasem, I Krolem sam stráśliwym. TwarSWoj 44.

patrz: ATLAS

– Xiąże Wiśniowiecki z Reimentarstwa zráżony. A Krol sam w tey Woynie obierze sie Wodzem. TwarSWoj 48.

patrz: ZRAŻONY

– Takiego bowiem Pan Bóg kucharskiey sztuki Archimagistra na niebie/ to iest Słońce dla człowieka postanowił. HercBan 5.

patrz: ARCHIMAGISTER

– A swym chłopiętom kazał [Mars] w mosiądzowe Trąby zakrzyknąć i bębny wojskowe Dając znak bitwy. BorzNaw 114.

patrz: CHŁOPIĘ

– Co prędzej z pułkiem bieży [książę] do rozprawy Na zgiełk kozacki i ferwor gotowy, Który im wlała alchimija w głowy. BorzNaw 126-127.

patrz: ALCHIMIA, ALCHIMIA, ALCHYMIA

– O, sny okrutne! teraz się jawicie, Teraz obłudy do mnie przychodzicie! Ty pierwsza, coś mię grzebieniem czesała - Strachem cię zowię - teraześ wleciała Sroga na moję utrapioną głowę [...] Śmiejesz się ze mnie, Strachu niecnotliwy! Śmiejesz się teraz, a jam ledwo żywy! BorzNaw 139-140.

patrz: STRACH

– [...] Tyś sam jeden był, któryś mą wszytkiemi Głowę chciał grodzić zewsząd fortunami I serce-ś moje karmił pociechami. BorzNaw 155.

patrz: GRODZIĆ

– I toć to pewnie strzała znać dawała, Że twoja miłość przed celem paść miała. BorzNaw 162.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Bodaj cię pobiły Rozmowy twoje, które mię zwabiły Na ten mój smutek! Dla Boga żywego! Spytaj się tylko sumnienia swojego, Coś mi obiecał! jako wiele razy Rzekłeś, żeś mnie miał przez Boskiej obrazy Poćciwie uwieść. BorzNaw 184.

patrz: POBIĆ

– Piastowałaś nas [Matko BOska] w każdej nawałności. Choć i Portumnus bonty czynił nowe w morzu i kłócił kompany Forkowe, Choć Panopea z Cimotoą wały Z gruntu wyniózszy na nasz okręt lały. BorzNaw 204.

patrz: BUNT, BUNT, BONT

– Trzecia swojemu równiankę podała A słów kilkoro - westchnąwszy - przydała: "Jako ta róża, tak się rumieni Od ognia serce, a większych płomieni Coraz tęskliwe przymnaża wzdychanie. BorzNaw 42.

patrz: RUMIENIĆ SIĘ

– Woda, co częste pagórki sypała, Jako śkło gładkie - tak się wyrównała. Leniwiej żółwia okręt postępuje, Kiedy biczyka na żaglach nie czuje.. I gdy tak prawie nie jedziem i szczętu, Co żywo na wierzch wychodzi z okrętu. BorzNaw 43.

patrz: BICZYK

– Roztok już widać! już widać prawdziwy Roztok! Z radości każdy perspektywy - Kto ma - dobywa, a w wesołem czasie Na miasto patrząc, swoje oczy pasie, A choć się z dala ledwo znakiem snuje, Każdy go wielkim przez prospekt buduje. BorzNaw 61.

patrz: BUDOWAĆ

– Lecz cóż już po tym, gdy się nie nagrodzi To, co za bramę Prozerpiny chodzi! Mizerne tylko umarłych obchody Cieszą, gdy jadą przez stygiejskie wody. BorzNaw 83.

patrz: CHODZIĆ

– Kiedy pierwsza krew memi chęciami rzucała, Dziwnie mi swe wygody słodko cukrowała; Ale iż pełne były próżności znikomej, Nigdy nie nasyciły myśli mej łakomej; Dlategoż do sytniejszych potraw myśli głodne Przeniosłem, wzięwszy przedsię dzieła chwały godne. ZimBSiel 114.

patrz: SYTNY

– Mocno ja bowiem ufam i prawdziwie tuszę, Że twą niepokalaną w cielę czystym duszę Mieszkańcy wiekuiści niebieskiego dworu Dawno do anielskiego przenieśli taboru. ZimBSiel 123.

patrz: TABOR

– Iaskołka przed świtaniem zwykłe żale kwili, Skowronek rowno ze dniem śpiewaniem się sili, Zezula pod południe głuszy głośne gaie, Swiercz polny przed wieczorem słyszeć się nam daie [...]. ZimBSiel 129.

patrz: ŻAL

– Fedoro [...] Ilekroć przypominam przyjemności twoje, Rozmnażają się w sercu mym miłosnym roje, A myśli, jako pszczółki: raz słodką ochłodą Cieszą mię, drugim razem żądłami mię bodą. ZimBSiel 135.

patrz: BÓŚĆ

– Fedoro [...] Przez cię barci w sercu mym porobiły pszczoły, Przez cię bywam zasmucon, bywam i wesoły. ZimBSiel 135.

patrz: BARĆ

– Wiosna [...] Przyodziewa odarty świat w różne bławaty, Co dzień odmienia nowym krojem szyte stroje, Chłodniki ptastwu robi, gotuje pokoje. ZimBSiel 141.

patrz: BŁAWAT

– Zaraz młodziuchna wiosna, różaną łożnicę Otworzywszy, umywa rosą białe lice, Bierze na się rozlicznym kwieciem sute szaty [...]. ZimBSiel 141.

patrz: UMYWAĆ

– Wiosna [...] Które grudzień z urodzonej odarł był okrasy, Wesołą barwę nagie przyodziewa lasy. ZimBSiel 141.

patrz: BARWA

– Gdy zaś Febus, rzuciwszy oczy ogniow pełne, Zagrzeje marcowemu Barankowi wełnę, Jeszcze dobrze zgrzybiały świat się nie odmłodzi, A już wiosna po łąkach prostowłosa chodzi. ZimBSiel 142.

patrz: BARANEK

– Z wojskiem niezwyciężonych Sarmatów się starli [Kozacy] A że im kredensował w potrzebie gniew boski, sam im serca dodawał, a straszne przegróżki Puszczał na wojska polskie: nie ich broń, nie oni, Ręka boska wygrała, która przy ich broni Wtenczas biła, która ich biczami chłostała, Syny zapamiętałe; [...] przed straszną ręką uchodzili Pańską, [...] Na sercach tylko mając sztychy nie odbite. ZimBSiel 163.

patrz: CHŁOSTAĆ

– Co mozg suszy Dźień dziśieyszy to niech skruszy: Dość wszech trudow y háłasow/ Do tych poniosł człowiek czásow. Theiu słyszysz? czy tesz ktore Słowá ktobie przemkły wzgorę? Smiey się/ y ieśli występek/ Przez ten widźisz nász postępek. GawDworz 11.

patrz: PRZEMKNĄĆ

– O Cieplicách NAypewnieysze Letheyskie Cieplice/ nisz czyie/ Wszytkich Chorob zápomni/ kto się w nich omyie. GawDworz 116.

patrz: OMYĆ SIĘ

– Zima w śnieg bogácieie. Wiosna w kwiatki syta. GawDworz 31.

patrz: BOGACIEĆ

– Nowy [...] przybył Atlantowi ciężar na barki, niebu ku ozdobie I wiecznej sławie polskiemu krajowi. MorszAUtwKuk .

patrz: BARK

– Żądzę nadzieją karmię i gładkością, Nadzieję bajką i próżnym błądzeniem. MorszAUtwKuk 103.

patrz: BŁĄDZENIE

– W tydzień potem pan Dunin z swą kawaleryją Wychodził [...] W kawecanie na koźle, przy nim pistolety Z cukru lodowatego, a zaś bandolety U jego kompanijej z przedniego piernika. EksRokLub 113-114.

patrz: BANDOLET, BANDOLET, BANDELET

– BATTALIJA ALBO SZYK WOJSKA PRZECIW LUBOMIRSKIEMU, MARSZAŁKOWI KORONNEMU [tytuł wiersza]. BatRokLub 115.

patrz: BATALIA, BATALIA, BATALLIA, BATTALIA

– Akteon-jeleń dał gardło na łowie, Rogi zostały na rynku w Krakowie; Psi zjedli pana nieszczęsnym przypadkiem, Rogi Warszawa wzięła po nim spadkiem [...] gdzie się dwór zabawi, Rogi wnet na łeb gospodarzom wstawi; A zaraz poznać to rogate bydło: Trudno się w worze ma zataić szydło. MorszAUtwKuk 117.

patrz: BYDŁO

– Zażyj [...] pochodnie tej, z którą syn Wenery chodzi, Którą nad niebianami i ludźmi przewodzi. MorszAUtwKuk 136.

patrz: CHODZIĆ

– Kosztowniejsza to perła, która siła Wraz w sobie skarbów bogatych nosiła: Nos załamany, sierć [!] bielsza niż wełna, Miększa niż tyrski jedwab, niż bawełna, Oczy wypukłe, ogon zatoczony I w kilka kręgów pięknie ucerklony [o psie imieniem Perlisia]. MorszAUtwKuk 157-158.

patrz: BOGATY

– Próżno się tedy cieniem w z wierzchu chłodzę, Gdy w sobie noszę ogień i z nim chodzę. MorszAUtwKuk 159.

patrz: CHODZIĆ

– Sam mu Kupido zadaje niewczasy, Sam go na smętne myśli pędzi w lasy, Ani jest wolen przed Wenerą płochą Pod wiejską sochą. MorszAUtwKuk 165.

patrz: WOLNY, WOLNY, WOLEŃ, WOLEN, WOLEN, WOLIEN

– Cóż będzie czynić serce utrapione, Gdy na nie takie parkany rzucone, Kiedy w zdradliwe włos uwikłan nici, Kiedy i sam włos stoi za sto siéci. MorszAUtwKuk 167.

patrz: PARKAN, PARCHAN

– Jeśli to prawda, co kiedyś uczony Mniemał i twierdził filozof z Krotony, Że dusze ludzkie, doszedszy swojego Kresu i ciała pozbywszy pierwszego, W inszy się łupież na nową słobodę Przenoszą, w inszy kształt, w inszą urodę. MorszAUtwKuk 170-171.

patrz: ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEZ

– Poddymając na piersiach przystuły, Czegom pragnął żyw, w tej alabastrowej Jaskini czekać będę formy nowej. MorszAUtwKuk 171.

patrz: ALABASTROWY

– Tak i ten [płomień miłości], co mię tak bezmiernie piecze, Wtenczas mi zniknie i wtenczas uciecze, Kiedy strawiwszy me wszytkie wilgości, Pośle do grobu z alembika kości. MorszAUtwKuk 183.

patrz: ALEMBIK, ALEMBIK, ALAMBIK, HALEMBIK

– Znając twe, siostro, doskonałe cnoty, Nie śmiem ci wierszów słać, w których zaloty Miejsce swe mają i gdzie bystre karty Bezpieczne swoje wywierają żarty (Choć to poetom przystęp wszędzie wolny, I wiersz niedobry, kiedy nie swawolny); Nie śle-ć też trenów, zdałbym się jakoby Życzyć w tym domu, strzeż Boże, żałoby; Psalmów nie umiem pisać i choć w poście, Większa chęć we nie do piosneczek roście. Posłałbym pieśni nowej kuźnie, ale tylko te śpiewasz, co w kancyjonale; Pokazać się też do ciebie z fraszkami, Stałbym za fraszkę i z swymi rymami. Więc ci posyłam gadki do zabawy, Z którymi jako wstąpi do rozprawy Twój dzielny dowcip, pokaże, że i te, choć zawikłane, nie są mu zakryte. MorszAUtwKuk 189.

patrz: ROZPRAWA

– Rany zadawam i odnoszę razy, Krew i roztaczam, i stanowię w żyle, Jestem instrument i wstydliwej zmazy, I wielkiej cnoty; kto mię w dobrej sile Zażywa, sławy pewien jest bez skazy, Której śmierć w żadnej nie zamknie mogile. Gdy kogo zgładzę, zaraz się umyję, Zaraz się stawszy mężobójcą skryję. MorszAUtwKuk 190.

patrz: UMYĆ SIĘ

– Subtelnam w sobie i blade mam lice, Z każdym obcuję, z każdym się położę; Nagie obłapiam bezpiecznie dziewice [gadka III - o koszuli]. MorszAUtwKuk 191.

patrz: BLADY, BLIADY, BLADY

– Bracia, bracia, do koni! Już flaszka na stole! Dopadszy szklanej broni, wypadajmy w pole. MorszAWierKuk 205 MorszAUtwKuk 205.

patrz: BROŃ, BRONIA, BRONIA, BRÓŃ, BROŃ

– Nie apeluję, bo twe wszytkie słowa Pokorna bierze za dekreta głowa. MorszAUtwKuk 21.

patrz: APELOWAĆ

– Poci się Pan, modląc Ojcu: Waleczny żołnierz, który harce zwodząc Z podbitym piekłem w wszytkich swoich siłach, Zbytnie się we krwi rozpalił i żyłach; Poci się Jezus w Ogrojcu: Nowotny Adam, co pod cudze wchodząc Ciężary, cudzym przywalon kłopotem, Cudzą, niewinny, płaci winę potem. MorszAUtwKuk 218.

patrz: PRZYWALONY

– Poci się krwią [Bóg] niosąc brzemię: Grono dojrzałe, co [...] Samo się przez się w słodkie wino mieni; Potem krwawym broczy ziemię: Balsam rozrzutnej wonności, z którego [...] Perfumy cieką i olejek święty. MorszAUtwKuk 219.

patrz: BROCZYĆ

– Potem krwawym broczy [Jezus] ziemię: Balsam rozrzutney wonności, z którego. chociaż żelazem jeszcze nie nacięty, Perfumy cieką i olejek święty. MorszAUtwKuk 219.

patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁZAM, BAŁSAM

– Poć-że się krwią, o mój Panie: Zdroju łaskawy, u którego na dnie, Pierwej niż rydel pootwierał źródła, Miłość krynicę żywota wywiodła; Poć-że się krwią, me kochanie: Gruncie tak bujny, że na tobie snadnie Bez żadnej pługów i radeł pomocy Wzeszła obfitość zbawiennych owocy. MorszAUtwKuk 219-220.

patrz: RADŁO, RADŁO, REDŁO

– Jam swych wymysłów bałwanom ofiary Oddawał, niosąc namiętności w dary. Brzuch był mój bogiem i tak bogów wiele Miałem, jako mam zmysłów w własnym ciele. MorszAUtwKuk 222.

patrz: BAŁWAN

– Odkryłem Ci grzech, odkrył swoje rany, Wieczny Medyku, a Ty, ubłagany, Przemyj je winem, miej o nich staranie, O, lutościwy mój Samarytanie! MorszAUtwKuk 224.

patrz: PRZEMYĆ

– O, nie piekielna, lecz miłości Parko, Dni moich pani i zdrowia szafarko. MorszAUtwKuk 245.

patrz: PARKA

– Promień oka twego Miecz jest serca mego; Warga rubinowa, Mowa z ust cukrowa Brnie w serce strapione, Miłością zranione. MorszAUtwKuk 254.

patrz: BRNĄĆ

– Śniegi opadły i kruchymi lody, Doczesnym mostem, nakryły się wody; Zima ujęła po pięknej jesieni, Skościała ziemia i z mrozem się żeni, I świat osiwiał, a w starej postaci Swój wiek kwitnący i swą gładkość traci. MorszAUtwKuk 258.

patrz: MOST

– Eleuzis niechaj swoje tajemnice Roczne ukrywa, ale gdzie tęsknice Srogie zadaje miłość wdzięcznym gwałtem, Osobliwym to może wyrzec kształtem. MorszAUtwKuk 259.

patrz: GWAŁT

– Na was by raczej przyszło płakać, oczy, Bo i ta rana [zadana przez miłość do Jagi], którą serce broczy, I ta niezbyta myśli mych zabawa - Wasz to kryminał i wasza to sprawa. MorszAUtwKuk 266.

patrz: BROCZYĆ

– Nie płaczże tedy; wkrótce złote nici, Jakimi słońce światu nie rozświeci, Czesząc, przypomnisz sobie moję wróżkę. MorszAUtwKuk 269.

patrz: CZESAĆ

– Oczy okrutne i nielutościwe, [..] Szkodzicie, Krwawym się mordem bawiąc i zabojem, choć z gniewem, chociaż wejrzycie z pokojem. MorszAUtwKuk 278.

patrz: BAWIĆ SIĘ

– Możecie to wiedzieć samy, Że smaczny widok tej damy [Izabeli] Łzy daje, a pociechy broni; [...] Ten miecz, co mi serce broczy, Lubicie, a ta, co mi szkodzi, U was za boginią uchodzi. Com wam zawinił, me oczy? MorszAUtwKuk 287.

patrz: BROCZYĆ

– Nie ujdziesz skargi Na nic twe śliczne wargi, Że się bawią widomym zabojem; Drugi raz gęby Dawaj jak przez zęby. MorszAUtwKuk 288-289.

patrz: BAWIĆ SIĘ

– Posyłam Ci, Marszałku, lutnią po kolędzie [...] Ale nie wiem, jeśli się z twą muzyką zgodzi, Bo twoja tablatura wyższym kluczem chodzi. MorszAUtwKuk 3.

patrz: CHODZIĆ

– Przecię ja do was, oczy, serca mego Zwierciadła, gwiazdy nieba miłosnego...Mylę się; raczej do was się udaję, Rubiny żywe, których ogniem taję, Do was, skarbnice gładkości i twarzy Ozdobo, którą ogień się mój żarzy. MorszAUtwKuk 30.

patrz: ZWIERCIADŁO

– Już tak kończąc czas powszechnej rozpusty I zapuszczając niesmaczne zapusty, Jeśli nie życzę tej grzecznej drużynie, Żeby się co dzień trzykroć myli w winie, Niechajże mię to samego ominie. MorszAUtwKuk 30.

patrz: MYĆ SIĘ

– Masz też [Kasiu] mocniejsze na obronę Cekauzy swe i armaty, Rzucając z oczu w każdą stronę kule ogniste, granaty. MorszAUtwKuk 301.

patrz: CEKAUZ, CEKAWZ, CEJHAUS, CEKTAUZ, CEKAUZ, CECHAUZ, CEKAUS, CEJHAUZ, CEKHAUZ

– Masz [Kasiu] też mocniejsze na obronę Cekauzy swe i armaty, Rzucając z oczu w każdą stronę kule ogniste, granaty. MorszAUtwKuk 301.

patrz: ARMATA, ARMATA, HARMATA

– Masz [Kasiu] też mocniejsze na obronę Cekauzy swe i armaty, Rzucając z oczu w każdą stronę kule ogniste, granaty. MorszAUtwKuk 301.

patrz: GRANAT

– Jak dobrym żonom bez jajec mężowie, Tak się wiersz nie zda, co przebiera w słowie; Nic nie są fraszki z wymytą paszczęką I które, Pietrze, co chcą, nie wyrzeką; I te się rymy podobać nie mogą, Które bezpieczną nie stąpają nogą. MorszAUtwKuk 310.

patrz: WYMYTY

– O PAROBKU Igrał z dziewczyną parobek na sienie, Ona się jednak broniła uczenie I groziła mu nie skarżyć się przed panią, Ale mu przebić łeb siana wiązanią. On jako mężny posłał to oręże Pod zadek, a sam dziewczynę przylęże, A po rozprawie kazał jej te wiązki Tam sobie wetknąć, gdzie ma krok niewąski. MorszAUtwKuk 311.

patrz: ROZPRAWA

– On [kuś] wstydliwe z rozrywką przedziewcza prawice, On mieni wdzięczne panny w niewiasty na nice, A choć krew pierwszym razem odniesie na broni, Żadna się z nim częstego potkania nie chroni. MorszAUtwKuk 314.

patrz: BROŃ, BRONIA, BRONIA, BRÓŃ, BROŃ

– Z tej bitwy [zdobywania kobiety] i tego połowu Więcej bywa łamania w kościach niż ołowu. MorszAUtwKuk 315.

patrz: BITWA

– Rok i sześć niedziel wczora, jako mię w okowy [...] Śliczne oko wprawiło, któremu ni bronić Mogłem się, ni przed jego promieńmi się schronić, A nie bardzom też i chciał, bo mi się tak zdało, Że bez niego w wieczną śmierć zmierzchnąć mi się miało. MorszAUtwKuk 324.

patrz: ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZKNĄĆ SIĘ

– Każdą kość by policzył, sama tylko skóra Z kościami w twoim ciele żyje samowtóra, Własnaś mumija żywa albo obieszony Ścierw i na szubienicy trzy lata wędzony. MorszAUtwKuk 328.

patrz: SAMOWTÓRY

– Nadzieją mi żyć przyjdzie, że się ten czas wróci, Kiedy się też na młynek mój woda obróci; Wszak często chmurne niebo słońce wypogodzi I śmiech z płaczem w jednymże tańcu rej zawodzi. MorszAUtwKuk 329.

patrz: MŁYNEK

– Nie zgadszy, czego trzeba płci niewieściéj Pięścią się pieści, I co miał płacić z mieszka, a wprzód z gaci, Tykwami płaci. Dlatego pięść posłał w dziewosłęby, Żeby wybić zęby; Znać, że miał kiedyś rany Z tej między kolany Bezzębnej gęby. MorszAUtwKuk 333.

patrz: BEZZĘBNY

– MorszAUtwKuk 334.

patrz: CEDZIĆ, CEDZIĆ, CADZIĆ, CĘDZIĆ

– Dobra i pięść pod głowy. - lecz gdyś to mówiła, Znać, żeś o mym zupełnym wczasie nie myśliła, Bo głowę opatrzywszy, tegoś zapomniała, Że głowa bez swojego nie chodzi spać ciała. MorszAUtwKuk 354.

patrz: CHODZIĆ

– Nie przeto-ć wiążę ręce przez to ziele, Że mi z nich w serce ślesz postrzałów wiele: Nigdy się piersi me nie będą bały Twych smacznych razów i twej słodkiej strzały. MorszAUtwKuk 41.

patrz: BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BAĆ, BOJAĆ SIĘ

– Boże moy dla ćiebie i dla vpodobánia twoiego miłuię. Chrystusá IEzusá Páná i Zbáwićielá moiego/ że go ty sam iáko iednorodżonego[!] Syná twego miłuiesz/ i że go miłowáć nam każesz/ i żeś go nam dał/ ábys przezeń od nas poznawány/ i miłowány/ i szánowány/ i dostąpiony/ i záżywány był/ i żeś go nam vczynił mistrzem prawdźiwym/ ktorego słucháć/ wodzem żywotá/ zá ktorym chodźić/ wizerunkiem obyczáiow/ ktore wyrázáć/ skárbnicą zasług i łáski/ z-ktorey się bogáćić/ z rzodłem wody żywey/ w-ktorey się omywáć/ bramą wiecznośći/ ktorą do wiecznego żywotá wchodźić mamy. DrużbDroga 421-422.

patrz: OMYWAĆ SIĘ

– NA KOSZULĘ BRUDNĄ Jadwisiu, ja-ć już wierzę ku twej sławie, Że masz tysiącem młodzieńców w rękawie; Nie męcz ich jednak i służbie ich gwóli Przynamniej w białej chowaj ich koszuli. Możesz-ci, idąc za zwycięstwa prawem, Więzieniem onych karać niełaskawem, lecz nie tak ciemnym i niech jętych ludzi Turma twoja więzi tylko, a nie brudzi. Serce me, co w ten rękaw zbłądziło, Uśnie w tej nocy; będzie mu się śniło Że na śmierć siedzi i zwątpi o życiu W ciemnej katuszy i smętnym pobyciu. MorszAUtwKuk 44.

patrz: KATUSZA, KATUSZ

– Nie stokroć, ni majeran zapachem niebrzydki Insze to ziele, insze ma swoje pożytki. Korzeń się wprzód u spodku w dwie cebulki dzieli, Łodyga się a gładka i bez sęków bieli, Ale dęta jak słoma i ma w sobie rowki, Którymi sok z korzenia idzie do makowki. MorszAUtwKuk 47.

patrz: CEBULKA, CYBULKA, CEBULKA

– A tę, co ma słaby wzrok i zapadłe oczy, Poratuje cebulka sokiem, który toczy; Która sny ciężkie miewa, przez sen się porywa, Niechaj się liściem miasto pierzynki nakrywa. MorszAUtwKuk 48.

patrz: CEBULKA, CYBULKA, CEBULKA

– Nad cień laurowy zasklepione wzwody Brwi twoich dają wierszom chłód zaćmiony. MorszAUtwKuk 5.

patrz: CHŁÓD

– Mnie stamtąd, gdzie mię mus, pański wytyka, Już zalatuje czosnek i z cebulę, I dziegciem, że się nozdrza w kupę tulą. MorszAUtwKuk 50.

patrz: CEBULA, CYBULA, CEBULA, CZYBULA

– Przyznać ci/ jak aptekarce, Że umiesz wysuszać gar-garyzmy. MorszAUtwKuk 57.

patrz: APTEKARKA

– Niech się w suchedni nie dłużę, Już pan z panią nie służę, A do błotnego podołka Panna niech przyjmie pachołka. MorszAUtwKuk 67.

patrz: BŁOTNY

– DO KRAMARKI [...] Widzę tu twarde kamienie, Jako w sercu, tak i w cenie, Przecięż bądź tańsza. MorszAUtwKuk 69.

patrz: CENA, CENA, CZYNA

– DO KRAMARKI [...] Nikt ci nie zada, żeby twój kram chudy, Kiedy twe budy Wszytkie gładkości napełniły cudy. [...] Targi Idą o serce, o łaskę, o wargi. Ale i stąd bój się trwogi, Obwinią cię o pożogi, Bo w tw[oj]ej budce od ognia jarmarki: Z ust strzelcze miarki, W oczach ogniste strzały, wszędzie siarki. MorszAUtwKuk 69-70.

patrz: BUDKA

– Gdy dziecię wchodzi pod kościelne dachy, Z których wisiały lodowate blachy, Urwany sopel od wysokiej rynny Przeciął i szyję, i gardziel dziecinny. MorszAUtwKuk 84.

patrz: BLACHA, BLACH, BLACHA, BLACH, BŁACHA

– [...] co naymilszego naydroższego w dożywotnim Przyiáćielu twoim było/ wszystko to impetem swoim zagárnęłá/ á samego ćiebie iuż nie po kostki/ nie po koláná/ nie po pas/ nie do pierśi/ áni do oczu gorzkich łez/ y nie przekonánego żálu meatami obięłá; lecz cále prawie kataráktámi ták dálece zaláłá [...]. JanowPołów A2v-A3.

patrz: KATARAKTA, KATARAKT

– Nietrzebász ná Was Pasquilow, ktorych cały żywot, wszytkie uczynki Pasquilem są, y ná wszytkę potomność pámięc będą. LubJMan 112.

patrz: PASZKWIL, PASKWIL, PASKWIL

– Wszak ja i muszkietu – Jeden rzekł [wycieńczony żołnierz] – nie dotrzymam, a cóż by baletu Zwyczajnego pilnować każą, upaść muszę, Nie bijąc się, od głodu oddam Bogu duszę. ŻałRokLub 142.

patrz: BALET, BALET, BALETT, BALOT

– I tak podufałej kiedyś marszałka miłości Apostatować śmiałeś do francuskich gości, Któremiś nad miar gardził [do wojewody płockiego, Janusza Wessela]. ŻałRokLub 158.

patrz: APOSTATOWAĆ

– Różański podkumorzy swą gębą najemną: "[...] By nie dwór, nie miałbym sam i co w gębę włożyć, Dla dworu tedy muszę choć i cnoty złożyć. Wszakbym i piwa nie pił na mej partaninie, A gdy dworowi sprzyjam, płuczę gębę w winie". ŻałRokLub 161.

patrz: PARTANINA

– Kapłan krwie pełne poddyma pożary, Wieści adulteruje w chytrym alembiku śklniąc wesołe likwory z płaczliwego ryku ludzi ubogich. ŻałRokLub 162.

patrz: ADULTEROWAĆ

– STAN SZLACHECKI; iáko te wszystkie pisał Práwá, Wolności, y Powinności, iáko Krolom, Pánom Korony ná głowy, y Sceptrá do rąk dáie, iáko do boku Pánskiego SENAT do dawánia rády, zpośrzodká siebie przysposobia y podáie iáko fundamentem iest Rzeczypospolitey, co y Práwá opowiádáią, Potissima Pars regni Nobilitas, to iest: Nayosobliwsza Rzeczypopolitey Cześć [!] iest Szláchtá, iako náostátek tegoż Stanu ręce y piersi, naybespiecznieyszą są Oyczyzny y w niey Pánuiącego gwárdyą [...]. LubJMan 2.

patrz: GWARDIA, GWARDIA, GWARDA

– Niechay tu vstąpi brzydka y szkodliwa Rzeczyposp[olitej] ona teraznieyszych Pseudopolitykow Polskich assentatia, ktora opisać Prawa w Vrzędach, iakoby się nad Majestat wynoszące, vsiłuie. LubJMan 66.

patrz: ASENTACJA

– Gratyfikując województwo nasze przewielebnej kapitule krakowskiej znaczne braterskiej chęci [...] zleca ichm. panom posłom, aby na wieś Bieżanów [...] libertacyja od podatków R. P. do lat sześci stanęła [...]. AktaKrak III 106.

patrz: GRATYFIKOWAĆ

– Pragnę i nie kontradykuję dobrej mennice, ale obawiam się, aby pod tytułem i baldekinem dobrej, złej się nam nie przyczyniło i prorogowało. AktaKrak III 199.

patrz: BALDACHIM, BALDACHYN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDECHIN, BALDYKIN, BALDACHIN, BALDAKIN, BELDAKIN, BELDEKIN

– Jeno wymówił, zaraz gmachy ciemne I katarakty piekielne zadrżały, Zmierzch wieczny wszędzie, a piece wapienne Etnejską powódź z płomienia wydały, Iskrzą się lochy i kluzy bezdenne, Chimery skrzeczą, Awern wyje cały [...]. KochKamRokLub 250.

patrz: KATARAKTA, KATARAKT

– A ty, Bartniczku, któryś judaszowę Wziął na się postać, chciej to mieć w pamięci, że przydzie ten czas, kiedy zdrajca zdradnie Pokonan będziesz [aluzja do Bartnickiego – wroga Lubomirskiego]. KochKamRokLub 253.

patrz: BARTNICZEK

– Lecz nic nie wątpię ze sámo iuż to nawiętsze cadens in terram granum, moie lubo wotá lubo powinne humanitatis officia poprzedziwszy/ pod ten Wm. M. Páná i Dobrodzieiá Acervum spieszy i iáko destinatam frugibus sedem obiera. Nic nie wątpię/ że vilibus Cereris donis gdzie indziey rumácyą z pod tego ácerwu nákazáwszy/ obfitą dobroczynności swoiey Boskiey intromisyą bráć każe/ à fluctuantem niestáteczney fortuny messem uprzątnąwszy stałe i długowieczne błogosłáwienstwo z-sobą oraz pod ten Brog wnosi. PisMów I 365 [355].

patrz: RUMACYJA

– A mnie srogi żal, choć we śnie przeniknie; Smutne się pocą chociaż przez sen oczy, A serce ranią, ledwo nie wyskoczy, MorszZWybór 255.

patrz: POCIĆ SIĘ

– Bryknąłem ich habe [...] getrotzet. DobrGram 276.

patrz: BRYKNĄĆ

– Tobie samemu myśli serca mego Nie są zakryte, Boże mój, którego Ręki czyn jestem, tyś jest sam badaczem, Tyś sam najskrytszych rad moich tłumaczem. MorszZEmbWyb 327-328.

patrz: BADACZ

– Niewdzięczna ambra zalatuje z gęby. MorszZEmbSok 525.

patrz: AMBRA

– Ośieroćiáła Małżonko WMM Páni Podstolina Wołyńska/ y ty hámuy Kátárákty łez obfićie płynących. GnatObraz C2.

patrz: KATARAKTA, KATARAKT

– W kilku leciech, widzim Poturnaki Ktorzy drogą Krwie Panskiey opłaceni ceną Sprosnego Machometa uspieni Syreną Onę Mysl Chrzescianską, iako Paralizem Masłokiem zaraziwszy Swiętem gardzą Krzyzem ztarszy z czoł Chrzescianskich charakterow cechy Krwią własną, przez obrzeskę wpisani do Mechy. PotWoj 10.

patrz: CECHA, CYCHA, CZECHA, CZYCHA, CECHA

– Ledwo się słonce ięło nad ziemię podnosic kaze woysku wychodzic, kaze szturm ogłosić Do Kozackich Taborow: lub zysk, lubo strata Tak mu pomsta, tak mu gniew serce wPiersiach płata Chocby wszytkim Turkom byc dzisia naPrzedpieklu byle dobyc Kozakow [...]. PotWoj 101.

patrz: PŁATAĆ

– Inaczey woli umrzec, woli głowę Łozyć Iesli dzis nie ma swoich nieprzyiacioł pozyc Idzciesz rzecze wielkiego Swiata Krociciele Wytnicie y skorzeniem, to szkodliwe ziele idzcie smiele ia na was będę patrzył z bliska A kto naypierwszy wtargnie do tych Psow łozyska. PotWoj 102.

patrz: WYCIĄĆ

– Targa włosy na głowie gryzie sobie Palce Ziadły Osman: zurzy się na swoie ospalce Iusz nie wierzy, zeby był Machomet na Niebie I swych, y Nieprzyiacioł y znowu klnie siebie. PotWoj 104.

patrz: PALEC

– Niemcy ich iak bydło, gnali kłoli siekli To ci tak: lecz y owi co poczęli złotem W naszympisac obozie: zamazali błotem Bo gdy się urzynaniem głow hayduczych bawią I te błaznowie stracą: y więcey nie sprawią. PotWoj 113.

patrz: BŁOTO

– [...] Aleskoro Chodkiewicz między ich bonczuki Postrzeże swey Chorągwie iak by mu nasztuki Serce rąbał: wraz go zal: y wstyd, y gniew wezmie [...]. PotWoj 121.

patrz: RUBAĆ, RĘBAĆ, RĄBAĆ, RĄBAĆ

– Wszyscy wrzących łez rzucą gorące granaty Na Turków przed wielkiego Twórce majestaty; Wszyscy się chcą z nimi bić, z tak wdzięcznej przynęty Zabrzmi głośno po całym wojsku pean święty Bogarodzice; przez nię chcą Syna ubłagać, Żeby swoich chciał stwierdzić, nieprzyjaciół strwagać. PotWoj1924 135.

patrz: WRZĄCY, WRZĄCY, WREJĄCY, WRAJĄCY

– Ale iusz decret przyszedł wiecznego wyroku Od ktorego nie wolno Apellować kroku. PotWoj 152.

patrz: APELOWAĆ

– [...] iako więc huczy Smutny Grzywacz, skoro mu dzieci Orzeł zbierze Tak wyie [Osman] y we łzach się po swych ludziach pierze Bierz ze ią iusz Fortunnie day ci się szczęscieła Day abyc w rychle w rękuPalmą zakwitnęła. PotWoj 153.

patrz: PRAĆ

– Tak wArchiwie Przedwiecznem naznaczono. PotWoj 154.

patrz: ARCHIWUM, ARCHIW

– Więc po swych Aniołach Poyzry: a kasz ktoremu, niechay Secundantem Będzie: gdzie się baranek biie z Elephantem Rozum wodzowi: serce day Zołnierzom Panie Niech się tych swiętych Krzyzow lękaią Poganie. PotWoj. 155 PotWoj 155.

patrz: BARANEK

– Co głowa to inaczey: wszyscy, wszyscy roznie Ze ziemię iak pieczenią obrocą na roznie Słonce w Mecie posadzą: lecz gdziesz się doliczy Rozum ludzki: sam mądry: spraw twych budowniczy. PotWoj 173.

patrz: BUDOWNICZY

– [...] Starszy bierze Chorągiew, poRodzicu lubem Pod przysięgą się wiecznem zawiązawszy slubem Ze mu zadne naSwiecie procz Poganskiey Iuchy Zakrwawionego serca nie zgoią Fleytuchy Straciwszy naszy wodza nie zaraz się strwozą WBogu, w sercu, a w szabli ufnosc swą połozą [...]. PotWoj 180.

patrz: FLEJTUCH, FLEJTUCH, FLAJTUCH

– Przydał [wezyr] i to doswego Antipastu wetem Ze ieśli przy swey, dumie y uporze trwaią Tą drogą, ktorą przyszli niechay powracała [polscy posłowie]. PotWoj 190.

patrz: ANTYPAST

– Jesli tesz kędy przyidzie, Tabor ciągnąc Lasem To go albo pozarem powietrze zapalą Albo go tesz wzdusz y wszerz Pasieką obalą. PotWoj 20-21.

patrz: PASIEKA

– Godnieyszemu ten niezwiędły wieniec [...] naznaczyły dotąd Niebieskie Archiwy [...] a nie tobie Zygmuncie leniwy. PotWoj 205.

patrz: ARCHIWUM, ARCHIW

– Aleby raczey naszy tu Traktaty rwali A pociechy hardemu Poganstwu nie dali Więc Rzeczypospolitey imieniem to cały Rozkazuią: Porochy zeby Pokoy miały Bowiem natym dzisieyszy mir gruncie zawisnął Zeby się ani Kozak, na Morze nie cisnał Ani Tatar w Podole [...]. PotWoj 207.

patrz: POROH, POROCH, POROH, POROG

– Iuz był, Turczyn uchwycieł naszę ziemię mostem Nie tylko się zuchwałem hardzie zaklął Postem Zaiste vpewniaiąc swoy głupi rozsądek Ze krwią naszą zgłodniały, wysyci Zołądek [...]. PotWoj 210.

patrz: WYSYCIĆ

– Wiek ludzki długa Szkoła w ktorey nasze Mozgi Wicinaią przypadkow ustawicznych rozgi Ztąd w starych doswiadczenie zdrową radę rodzi Ktorey iesli chcą słuchac nie pobłądzą młodzi. PotWoj 26.

patrz: WYCINAĆ

– Zaczym wielki Cesarzu trzymay gorne loty Wspaniałego humoru i zywey ochoty Stoy w Mecie y siedz mocno w swey Fortuny Siedle [...]. PotWoj 28.

patrz: LOT

– Poyzry o wieczny Boze ktoryś niegdy tęgięm Uiął gniew sprawiedliwy przez niebo popręgięm I wiecznies malowaną zawiązał obręczą Swoy Arsenał, z kąd grozy twe nad Swiatem brzęczą. PotWoj 3.

patrz: ARSENAŁ

– Tobie [Boże] krzywdy y swoie urazy poruczem Ty pokarzesz kto winien; Zatwych ludzi zgodą Spuszczą rogi Poganie ktorymi nas bodą. PotWoj 3.

patrz: BÓŚĆ

– Rok nastał Tysiąc Sześćset Pierwszy y Dwudziesty Jako naten swiat zaszły Niebieskie Aresty Ktory iusz Szatan prawem odbierał dziedzicznem. PotWoj 37.

patrz: ARESZT, ARESZT, AREST

– Krwią się myje, krwią poci ten świat jako w łaźni: Wszędy pełno niezgody, pełno nieprzyjaźni. PotWoj1924 4.

patrz: MYĆ SIĘ

– Grzechy nasze, o Panie!, za którymi w tropy Na pierwszy świat chodziły ognie i potopy, Dziś nie w wodzie (dla tęcze), nie w ogniu z Gomorą, Ale się w własnej swojej krwi czyszczą i piorą. Krwią się myje, krwią poci ten świat jako w łaźni: Wszędy pełno niezgody, pełno nieprzyjaźni. PotWoj1924 4.

patrz: MYĆ

– Tak wspaniale odymał nasze białozory Wolny zefir ze znaczne były ich humory Ięczy Ziemia gęstymi vbita Kopyty Czuiący Krwie Cecorskiey msciciele Lechity Ze krotkiego Tryumphu omylney nadzieie Przypłaci gdy się swych krwią mieszkancow obleie. PotWoj 48.

patrz: BIAŁOZÓR, BIAŁOZÓR, BIAŁOZOR, BIAŁOŻOR, BIAŁOŻÓR

– Tych ludzmi zwac szkoda: ktorzy iako weszłi W niewolą: tak iusz robią w Chomuncie y we szli. PotWoj 49.

patrz: CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMUNT, CHOMUNTO

– Ten [Wołoszyn] pytany porządnie Hetmanom przełozy Ze iusz Osman w Multaniech, ze [...] iego Hospodar Skoro z Zołnierzow wszytkie swe Fortece odar Poszedł przeciwko niemu; atym czasem w Jassiech, Nabankiet się gotuie, to ludzie naPasiech Osadzeni znac daią, zgoła co godzina. PotWoj 53.

patrz: BANKIET

– Idą wPole Chorągwie, swych się boi figlow Zeby za nim Polacy nie spuscili Ryglow Izeby się sam pobieł, wswoie własne Sztuki Gdyby nan zasadzono, gdzie w tyle hayduki Iakosz sie nie omylił bo Hetman w te dziury Z długą strzelbą wyprawieł Węgierskie Piechury Więc się nie rozmyslaiąc, poszedł na zad wskoki Gdzie mu w gęstwach Muszkiety wsame kładli boki [...]. PotWoj 67.

patrz: POBIĆ SIĘ

– Zbroie na niem [Hetmanie Chodkiewiczu] brunatne lasseruią szmelce Kon dzielny pod nogami na iakiem topielce Surowy Neptun gromi, gdy na Morzu szarga Na takiem bure wały swym trozębem targa. PotWoj 79.

patrz: GROMIĆ

– Tak kiedy się gra [bitwa z Turkami] w tamtey bogaci Zabawce [walce] Przybywa [Chodkiewicz] y ztey Strony, y z owey nastawce Choc Turkow po TYsiącu, naszych tylko po stu Lecz ieden bił dziesiąciu. PotWoj 83.

patrz: BOGACIĆ SIĘ

– Wiele iest ludzi ktorych nieprzywykła Praca WObozie: chorobami iuz zaboki maca. PotWoj 85.

patrz: BOK

– A skoro się ci zblizą [janczarzy] [...] Wszerz y wzdłurz ich osypą, ołowianem Gradem Legło Mostem Poganstwo: wziąwszy wgołe bębny. PotWoj 92.

patrz: GRAD

– Tak sobie tuszą [Turcy] Jesli ich [Kozaków zaporoskich] nie pobiją, zepewnie pogłuszą. Albo Kulmi zasypą: ale ci pod Piastą Gnoiem nafasowaną: tna siem odenastą Aze skoro się ku niem ta chaia zagosci W ten czas dosamopałow pokinąwszy kosci Kazdy Swego wymierzy. PotWoj 93.

patrz: CHAJA, CHAJA, HAJA

– A ty Wielki Monarcho, takich gron Jagody Które smieią, twey ziemie, zaraszczać Ogrody Ostrem scisniesz bułatem, y Swego się Soku W czarnem Gaur nasyci Avernovem mroku. PotWoj 99.

patrz: GRONO

– [...] Złego złość pobije, a kto zajrzy cnocie Wszystko zgubi i sam zniszczeje w kłopocie. PotWoj III.

patrz: POBIĆ

– Zwyczajny to jest novilunium paroxysm, zwyczajna nastawających na sferę swoję księżycow affectia. Wichry, grzmoty, niepogody, pluty i różne na powietrzu burze, każdy miesiąc schodzącego antecessora swego upijać musi reliquiis. PotWoj VIIIv.

patrz: ANTECESOR

– Komu oczy Cebulą zazdrosc opaskudzi Słonca widziec nie moze a ma widziec ludzi? PotWoj XVIv.

patrz: CEBULA, CYBULA, CEBULA, CZYBULA

– Lubo drzewcem Kozackie rozrywac Pasieki Lubo Miasta szturmem brac lubo ich Ostrowy Do wszytkiego ochoczy na wszytko gotowy. PotWoj XVv.

patrz: PASIEKA

– Ziemia tyło się trochę dżdżem umyje, Jak zimie zmarzła, na wiosnę ożyje, Puści zieloną trawę prędko z siebie, Paść się ją będzie i jagnię, i źrzebię. BarŁLutBar I 471.

patrz: UMYĆ SIĘ

– Płakał Herakli, a Demokry zasię Filozof śmiech wziął przez wiek wszytek na się. Demokrytesów dzisia w świecie wiele, Śmieją się, gdy co gęba ludzka miele. BarŁLutBar I 473.

patrz: DEMOKRYTES

– Wszędy pełno radosci pomięszaney z płaczęm. PasPam 100.

patrz: POMIĘSZANY, POMIĘSZANY, POMIESZANY

– Kiedy zas po nim wiezdzał. Sapieia połowy applauzu niebyło tylko proste przywitanie. PasPam 100.

patrz: POŁOWA

– Chfieldorowi tez chodziło o swoię skorę. PasPam 104v.

patrz: SKÓRA

– Poszlismy tedy nazad wziąwszy Choragwi Moskiewskich sześć y samych dobrze prze rzedziwszy y inszym co usli na rozdawawszy specyałow. PasPam 105v.

patrz: SPECJAŁ

– Mam ia takie woysko ze was mogą uspokoić y za godzinę, y podzielic komu co będzie nalezało. PasPam 106.

patrz: PODZIELIĆ

– Takto zwyczaynie Bog Ordynuie że Sąm wpadę [wpada] wtę Samołowkę co ią to Chłopi brali nawet. PasPam 108.

patrz: SAMOŁÓWKA, SAMOŁÓWEK

– To propositum [przedsięwzięcie] moie opisać Statum vitae meae [sprawy życia mego] [...] zebym sobie mogł reducere in memoriam [przywieść na pamięć] kozde moie actiones [przeczytawszy in Scripto in quantum [na pismie, o ile] by pamięć nie mogła dotrzymać. PasPam 108v.

patrz: DOTRZYMAĆ

– Patrzysz Monarchow, Rzucmy Monarchiie Iako się iasnosc ich w gruby cięn kryie. PasPam 109v.

patrz: CIEŃ

– O Boze dobry Boze nasz Łaskawy Niepoięte są czynow Twoich sprawy [...] Z małego wielkiem, wnet z wielkiego małęm Uczynisz Snadnie trząsniesz Swiatem całęm. PasPam 109v.

patrz: TRZĄSNĄĆ

– Cesarzow Rzymskich wielkie owe dzieła Konstantynowa smierc Iak oszpeciła. PasPam 110.

patrz: OSZPECIĆ

– Sąm by ich był strach bez szable zwoiował ktory ich wten czas wielce opponował [zam. opanował]. PasPam 110v.

patrz: ZWOJOWAĆ

– Dziwnemi P. Bog probował sługę swego okazyiami złey y dobrey fortuny przeplataiąc vicissitudinem ale się to wszystko na dobre obrociło. PasPam 114.

patrz: PRZEPLATAĆ

– Juz Panowie wolscy za białe Ieziora swoie wyrugowali dostatki.PasPam 115 PasPam 115.

patrz: BIAŁE

– Juz Panowie wolscy za białe Ieziora swoie wyrugowali dostatki. PasPam 115.

patrz: JEZIORO

– Zal było in eo passu wydzierać się ex obedientia okazyią rozprzestrzenienia granic. PasPam 115v.

patrz: WYDZIERAĆ SIĘ

– Oni tez tego tylko potrzebowali że by ich przymuszono [...] że by się tym zasłonili że to musieli uczynic. PasPam 119.

patrz: ZASŁONIĆ SIĘ

– Car Moskiewski niezałował tez Smolnego Łuczywa na podpalenie tego ognia. PasPam 119v.

patrz: SMOLNY

– Car Moskiewski niezałował tez Smolnego Łuczywa na podpalenie tego ognia [związku]. PasPam 119v.

patrz: ŁUCZYWA, ŁUCZYWO

– Poszło Woysko do związku nie tak dalece dla zatrzymania zasług iako dla praktyki czyie[j]sić y fakcyi [...] Car Moskiewski niezałował tez Smolnego Łuczywa na podpalenie tego ognia. PasPam 119v.

patrz: PODPALENIE

– Chciałem bydz w związku [...] Ale przysięgą Ulla tenus niechciałęm się wiązać. PasPam 120.

patrz: WIĘZAĆ, WIĄZAĆ, WIĄZAĆ

– Mnie te smakowite Pollicitationes zadnego nieczyniły gustu. PasPam 120v.

patrz: SMAKOWITY

– Niewidziano mię nigdy za Szeregiem, Chyba tam gdzie nalezało obok z Chorągwią Matką moią. PasPam 121.

patrz: MATKA

– Tudziesz tez y to [do] tey sztuki Hibernowego chleba posiągnąć smiele mogę. PasPam 121v.

patrz: POSIĄGNĄĆ, POSIĘGNĄĆ

– Iuz bym się tez zgodził benemeritorum choć Regestr zawirać a przecię niedostało mi się y wielu inszym odemnie [bardziej] zasłuzonym tego pokosztować chleba. PasPam 133.

patrz: POKOSZTOWAĆ

– Mamy tego niedawną probę Woynę szwedzką kiedy [...] iako Ordyniec w Kniei z mykaiąc się [wojsko] z miejsca na mieysce [...] Okrutnym ucinało się Brytanom. PasPam 133v.

patrz: BRYTAN

– Albo Panskiego trzymali się Boku albo Woyska ktore iako Ordyniec w kniei z mykaiąc się z mieysca na mieysce inter vis cera [w granicach] jednak Oyczyzny Okrutnym ucinało się Brytanom. PasPam 133v.

patrz: UCINAĆ SIĘ

– Mamy tego niedawną probę Woynę Szwedzką [...] kiedy nas Vicinarum Gentium [ościennych narodów] a prawie wszystkich Simul et Semel [razem i na raz] Scisnęła Potentia [potęga]. PasPam 133v.

patrz: ŚCISNĄĆ

– Wielkie czyniemy podobienstwo że Hultaie iacys od Woyska Litewskiego Zołnierzow I KMSCi poszarpali PasPam 135.

patrz: POSZARPAĆ

– Co kolwiek ma wsobie zalu Serce, to Ięzyk iako iego naturalny Interpres [tłumacz] Swiatu ogłaszać musi. PasPam 136v.

patrz: JĘZYK

– Szukałęm ia iuz Smierci [...] A WSC Moy Wielce MSCiw Pan podobno bys się obszedł choc by się znią y nigdy nie potykać. PasPam 137.

patrz: POTYKAĆ SIĘ

– Insza to słuchaiąc wdzięczney melodyiey uczyć się Baletow, kapreolow, Tancow, szykuiąc podkasałe noszki iako z regestru. A insza słuchać klangoru Marsowey kapele. PasPam 138v.

patrz: KAPELA, KAPEL, KAPELA, KAPEL, KAPELLA

– Przypomniec sobie wolno iak nąm cięszka była rzecz od Stąpic delicyiey, Domowych zbiorow y Maietnosci a cudze zagranicą pocierać kąty. Przypomniec e converso iak miła choc iuz zwyniszczoną karboną powracać się ad Propria y powitać Lares. PasPam 138v-139.

patrz: POWITAĆ

– Teraz [...] z związkiem teraznieyszym iako by postąpic [...] Iest to Nodus Gordius [...] kto go zawiązał winien Bogu y Oyczyznie. PasPam 139.

patrz: ZAWIĄZAĆ

– Ia zas zem nigdy niebył Pasierbem ale Synem Oyczyzny Matki moiey y bydz nie mogę chocbym chciał. PasPam 139v.

patrz: MATKA

– Odday wroc ubogim Ludziom krwawą pracą zabraną do gęby sztukę chleba y ostatnią prawie kroplę wyssaney krwie. PasPam 139v.

patrz: SZTUKA

– Rozgniewał się okrutnie pocznie zympetem mowic. PasPam 140v.

patrz: IMPET

– Przypatrzywszy się in parte iego skromnym y poczciwym obyczaiom [...] konkludować bespiecznie mogę że to iest niewinna potwarz. PasPam 141.

patrz: PRZYPATRZYĆ SIĘ, PRZYPATRZEĆ SIĘ

– Ze się Woysko upomina zasług niema to nikomu czynic podziwienia bo ie oddać koniecznie potrzeba. Ale przecię tak mowię ieszcze by to zraz zakołatać ultimarie niewdaiąc się do konfederacyiey. PasPam 141v.

patrz: ZAKOŁATAĆ

– Przykrec to są czasem dobrey Sławy Scieszki ale coz kiedy gruntownieyszą u Swiata merentur perennitatem nizeli owe ktore na wdzięcznych pomyslnosci przyiezdzaią fawoniuszach. PasPam 142.

patrz: PRZYJEŻDŻAĆ

– Przykrec to są czasem do dobrey Sławy Scieszki ale coz kiedy gruntownieyszą u Swiata merentur perennitatem nizeli owe ktore na wdzięcznych pomyslnosci przyiezdzaią fawoniuszach. PasPam 142.

patrz: ŚCIEŻKA

– Oyczyzna [...] Zołcią z piołunem mięszane przy niewinnosci propinat [daje do picia] kalumniie. PasPam 146v.

patrz: ŻÓŁĆ

– Ale przecię kiedy komu złym zadobre [...] nagradza się [...] honor y Reputacyią iako nay droszszy depozyt dobrey odbieraiąc Sławy [...] Iest to Crimen [zbrodnia]. PasPam 146v-147.

patrz: DEPOZYT

– Iest w tym terminie Swiadectwo Wodzow moich Są Cicatrices adverso poniesione pectore y grzbiet ołowięm y zelazęm poorany. PasPam 147.

patrz: POORAĆ

– Nie były Mierzione lubo nie owe z Tury bularza Iowiszowego ale z Saletry Marsowey odoratus [wonie]. PasPam 147.

patrz: MARSÓW, MARSOWY

– Dosłużył się Blachmalowey Czupryny aprzez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. krwie nie rozlał y darmo ziada chleb Rzpty z kogoz tedy większy iest Oyczyznie Emolument czy z owego darmo chleb z iadaiącego Birkuta czy z młodego a ustawicznie pracuiącego za zdrowie iey ochotnie krew Leiącego Towarzysza. PasPam 147-147v.

patrz: BIRKUT, BIRKUT, BERKUT

– Dosłużył się Blachmalowey Czupryny a przez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. PasPam 147-147v.

patrz: BLACHMALOWY

– Z kogoz tedy większy iest Oyczyznie Emolument: czy z owego darmo chleb z iadaiącego Birkuta czy z młodego a ustawicznie pracującego za zdrowie iey ochotnie krew Leiącego Towarzysza. PasPam 147v.

patrz: PRACUJĄCY

– Insi zas co się tey pestylencyiey uchronic nie mogli Consilis onych łacne daiąc ucho. [...] Pod owę podpadać musieli paremiią. PasPam 148.

patrz: PESTYLENCYJA

– Insi zas co się tey pestylencyiey uchronic nie mogli Consiliis onych łacno daiąc ucho. Drugich Contumeliis karmili. PasPam 148.

patrz: KARMIĆ

– Cięszki się teraz nieiednemu widzi związek zabiegac że mu było wiedząc ze od dwoch lat ktos tęn poddyma ogięń. PasPam 148v.

patrz: PODDYMAĆ

– Pewnie by się był [koń] Niemieckiem Fryzom y powąchać Niedał. PasPam 149.

patrz: POWĄCHAĆ

– Uczyniwszy mię zdraycą odbieraią mi depozyt dobrey Sławy. PasPam 149v.

patrz: DEPOZYT

– W kMSCi Pana M. Młgo zabrałęm [żebrałem] prospektu y Audiencyiey. PasPam 149v.

patrz: PROSPEKT

– Nigdy nietrzeba człowiekowi desperowac Choc się nacię trochę za Marszczy Fortuna. PasPam 150v.

patrz: ZAMARSZCZYĆ SIĘ

– Izesmy z udania mieli w podeyrzeniu oddawie [oddawcę] Listu tego iako by miał iechac do Woyska W.Xtwa Litewskiego od Woyska koronnego w zwiąsku zostaiącego. Iz iednak evidenter wywiodł się że do Uprzeymosci Waszey prostą kierował drogę tym chętniey go do Uprzeymości Waszey odsyłamy. PasPam 151.

patrz: DROGA

– Pokorą niewskoramy ale racyiami trzeba narabiac Zelaznemi. PasPam 155v.

patrz: RACYJA

– Na coscie poszarpali naszę czatę y kilku Towarzyszow obcieli? PasPam 155v.

patrz: POSZARPAĆ

– Jankowski miał Muszkiet Rorą srogą Iak plusnie owymi Hufnalami znowu ich po pstrzył. PasPam 157.

patrz: PLUSNĄĆ

– Mowię [...] kaz się komu nauczyć co to iest za powaga ktorą nasobie kozdy poseł nosi. PasPam 167v.

patrz: NOSIĆ

– Obaczę komu tu będzie ciasno. PasPam 169.

patrz: CIASNO

– Bo ta fantazyia zęmną się iuz urodziła ze zawsze durum contra durum [upór na upór] chocby się nad sadzić dobrocią zas tak zazyie iako chce chocby z swoią szkodą. PasPam 169v.

patrz: URODZIĆ SIĘ

– Mościwa Pani [...] Zachorowałas na Swierzbienie Ciała Wnet cię skuteczna recepta potkała Ray drugim damom specyiał tak drogi Na taki deffekt Raytarskie ostrogi. PasPam 178.

patrz: ŚWIERZBIENIE

– Mościwa Pani [...] Zachorowałas na Swierzbienie Ciała Wnet-cię skuteczna recepta potkała. PasPam 178.

patrz: ZACHOROWAĆ

– Ray drugim damom specyiał tak drogi Na taki deffekt Raytarskie ostrogi. PasPam 178.

patrz: SPECJAŁ

– Rzecze a na co zes tu Stanął? Odpowiem bom do Tatarskiego rządu przyiechał niedotego Narodu ktory powinięn bydz polityczny y wtym się postrzegaiący że by dla Goscia wolne zostawiac Gospody. PasPam 180v.

patrz: TATARSKI

– Niewinność nasza zwoiowała ich. PasPam 181v.

patrz: ZWOJOWAĆ

– Iezeliś po moię głowę przyszedł podobnos y swoię przyniosł. PasPam 181v.

patrz: PRZYNIEŚĆ

– Przychodzi mi napamięc y owe moie kozieradzkie praeiudicatum [...] Co Lubo się honorifice skonczyło ale mięszek na to bardzo stękał. PasPam 182v.

patrz: STĘKAĆ

– Krewni kolligaci iego Z Matki zdechli od wstrachu. PasPam 184.

patrz: WSTRACH

– Krzyknęli [...] A niepodobniey by się to zatrzymac tym Assygnacyiom doszczęsliwszych czasow a teraz nasze uspokoic interessa. PasPam 185.

patrz: ZATRZYMAĆ SIĘ

– Owe wszystkie insultus co się poczęły burzyć na Brata. Obrociły się na Delatora. PasPam 185.

patrz: OBRÓCIĆ SIĘ

– Tak nalezało mowiono zeby tę Swieczkę z gasić ktora Całey konfederacyiey Swieciła. PasPam 187.

patrz: ŚWIECIĆ

– Tak nalezało mowiono zeby tę Swieczkę z gasić ktora Całey konfederacyiey Swieciła. PasPam 187.

patrz: ŚWIECZKA, ŚWIECZKA, ŚWICKA

– W Wielgopolszcze wszystkie [szelągi wołoskie] sobie Stolicę załozyły. PasPam 187.

patrz: ZAŁOŻYĆ

– Skonczyła się tedy kommissyia Lwowska gdzie poległ Paweł Borzecki. Substytut z Wiąskowy kawaler wielki non sine. Suspitione veneni tak udawano, Bo tak nalezało mowiono zeby tę Swieczkę z gasić, ktora Całey konfederacyiey Swieciła. PasPam 187.

patrz: ZGASIĆ

– Francuzow w Warszawie więcey nizeli owych co Cerberowe rozdymaią ognie. PasPam 188v.

patrz: CERBEROWY

– Francuzow w Warszawie więcey nizeli owych co Cerberowe rozdymaią ognie Piniądze Sypia praktyki czynią a naybardziey nocne. PasPam 188v.

patrz: NOCNY

– Iuz Ministri Status podrygali ad Gal[l]i Cantum. PasPam 190v.

patrz: PODRYGAĆ, PODREGAĆ

– Iedni się wtym krolowi chcieli przyłuzyć ze by pokazawszy swoię zyczliwość y pieczołowanie tym bardziey koze Francuzką doić. PasPam 191.

patrz: DOIĆ

– Nawet Samo Niebo grubemi nieszczęsliwosci pokryło [się] Chmurami. PasPam 191v.

patrz: POKRYĆ SIĘ

– Tuszył sobie [król] powiązać tych wszystkich co przy Lubomirskiem, byli y iego Samego. PasPam 192.

patrz: POWIĄZAĆ

– Insza to iest rzecz [...] Balsamem nakładanego Regimenciku wąchac, A insza z tabakiery okrutnego Gradywa Siarką y Saletrą perfumowanemu wytrzymać kondymentowi. PasPam 192.

patrz: PERFUMOWANY

– Insza to iest rzecz Panie monoculus [jednooki] pod Taiszlibrowem Pasterałem Rozwalac się w Axamitnym krzesle Pontkę Sztafirując, Balsamem nakładanego Regimenciku wąchac, A insza z tabakiery okrutnego Gradywa Siarką y Saletrą perfumowanemu wytrzymać kondymentowi. PasPam 192v.

patrz: TABAKIERA

– Sekundowałeś oratione [...] całe Niebo mierziała kiedy taką zacną Wiktoryią krolowi kazimirzowi wyiednała. PasPam 192v.

patrz: WYJEDNAĆ

– O Ięstrzębiałas Sowko nazbyt wysoko latasz za suszywszy te bystre poirka w chlebie Rzpty. PasPam 192v.

patrz: SÓWKA

– O Iastrzębiałas Sowko nazbyt wysoko latasz za suszywszy te bystre piorka na chlebie Rzpty Matki Swoiey ktorą teraz swoiemi Mahinancyiami tłomisz. PasPam 192v.

patrz: BYSTRY

– O Xieze kurzeiu gdy bym iabył Męrzęm tam tey Zony a wiedział o takich Amicycyach Iako y tamten Nieborak dowiedział się Znalazł by ia nacię Sposobu że bym z Ciebie uczynił Prawdziwego kapłona y Potrafił wto że bys był Namiesnikiem Mądrego Orygenessa co się to z cudzemi delektuiesz drobiaszczkami. PasPam 193.

patrz: KAPŁON, KAPŁUN, KAPŁON

– Te pracowite ubogich Ziemianinow [plony] y wyssana Substancyia uznasz iakiemić na Sądzie strasznym staną się Instygatorami. PasPam 193.

patrz: INSTYGATOR

– Wątpię żeby cię tam zasłoniły te Francuzkie talery ktorych na Mahinacyie nabrałes a potym kurwom rozdałes. PasPam 193.

patrz: ZASŁONIĆ

– Trzeba by na WMMPana takiego Drewna ktorego by Sutanna choc znaydłuszszym ogonem nie przykryła. PasPam 193v.

patrz: PRZYKRYĆ

– Swięciłes się na Pasterstwo Owczarni Chrystusowey Ia bym tobie y knieciey [!] Obory gdzie krowy Stoią niedał w kommęndę. PasPam 193v.

patrz: PASTERSTWO

– Nie tylko piszesz na Ludzi zacnych Convitia ale tez y tego kleynotu ktory Fortuna Caeca do rąk WMM Pana przyniosła do kanonizowania takowych Paskwilow [używasz]. PasPam 193v.

patrz: PRZYNIEŚĆ

– A z kąd się tych Tynfow narodziło? na W MMPana ze wszystkiego Mazosza Podatki. PasPam 194-194v.

patrz: NARODZIĆ SIĘ

– Iakoście go [Lubomirskiego] Invidi [pełni nienawiści] w tę oblekli Sukięnkę w ktorey Sami [...] Chodzicie. PasPam 194v.

patrz: CHODZIĆ

– Zepsowałes mu konfidencyią do Poddanych, Poddanym do Niego. PasPam 195v.

patrz: ZEPSUĆ, ZEPSOWAĆ

– Wymazałes iego Imię ex Albo [z księgi] Dobrych y sprawiedliwych Monarchow. PasPam 195v.

patrz: WYMAZAĆ

– Umiałes się kukołkom Akkomodowac ktorych nocturnum imperium promowuie kogo chce, Niepatrząc na Cnoty. PasPam 196.

patrz: PROMOWOWAĆ

– Pewnie tak wielkiego stada nie upasiesz [...] Chyba zebys się na tych psow spuszczał ktorych wedle siebie masz dostatkiem Ale y ci od Owieczek tobie zleczonych wilka nieodpędzą y owszem bardziey ie Sami pokąsaią bo są takiey iako y ty Fantazyiey. PasPam 196.

patrz: POKĄSAĆ

– A ty ich krwie pragniesz iako ryba wody, Zaciągaiąc naich [!] drapierznych Wilkow w Poganską podaiąc ich Niewolą, y zabiiaiąc na duszy y na Ciele. PasPam 196v.

patrz: ZABIJAĆ

– Iezeli by cię Ciele karanie minęło Patrzay że iako poscielesz duszy swoiey. PasPam 197.

patrz: POSŁAĆ

– Aman u Asverusa iaką komu inszemu przygotował łaznią, w takiey sam musiał się pocic. PasPam 197.

patrz: POCIĆ SIĘ

– Iak Arhitopael dawał na Sprawiedliwego Dawida radę tak ią tez na Swoię zaciągnął szyię. PasPam 197.

patrz: ZACIĄGNĄĆ

– A man u Assaverusa iaką komu inszemu przygotoqwał łaznią, w takiey sam musiał się pocic. PasPam 197.

patrz: ŁAŹNIA

– Tam na tym od puscie iak się poczęli ofiarować tak Litwa nieborzęta tak się w gorące wdali kontemplacyie az się krwawym potem pocili. PasPam 199v.

patrz: ODPUST

– [O bitwie] Nabozenstwo Gorące pod Częstochową PasPam 199v.

patrz: NABOŻEŃSTWO

– Pozwolilić oni na te Traktaty y nazwali ie Palczynskiemi ale niedowierzaiąc tey piszczałce y widząc zeto Modulamina Suspecta od stąpiła [zam. odstąpili] ich boiąc się ze by wmatni niebydz. PasPam 200v.

patrz: PISZCZAŁKA

– Trud[n]o to zapał zagasić kiedy iuz płomien na dachu. PasPam 201.

patrz: ZAGASIĆ

– Pan Bog [...] dopuscił ze nąm odebrał florem kawalerow dobrych. PasPam 203.

patrz: ODEBRAĆ

– Znowu nąm począł [Lubomirski] uciekać a my z nowu gonic do koła Po Polszcze A Wioski trzeszczą Ubodzy Ludzie płaczą. PasPam 203v.

patrz: TRZESZCZEĆ

– Rzuciły się łzy z oczow krolowi własnie kiedy groch spuszcza ziarno po ziarnie. PasPam 204.

patrz: SPUSZCZAĆ

– Niech czyie Herbowne za Rzeczpospolitą zastawiaią się miecze. PasPam 205.

patrz: ZASTAWIAĆ SIĘ

– Niech depcą Hardość Rebellizantow potkowy. PasPam 205.

patrz: DEPTAĆ

– Herbowna twoia Nawa więcey meruit swiatu Nizeli owa ktora Iazonowi złote z kolchydy przyniosła Rono. PasPam 205.

patrz: NAWA

– Niech będzie z kaukazu krzemieniste Serce y Rodopeyskiey twardoscią rownaiące się skale. PasPam 205-205v.

patrz: TWARDOŚĆ

– Podobno rzadko kto się z iego [Czarnieckiego] Pallestry obierze, kto by Niewolał Bellonie abdykowac do Cerery Się Applikowac. PasPam 205v.

patrz: PALESTRA

– Niestraszne rzeczy są ochotnemu Sercu [...] piąc się ad metam Dobrey Sławy. PasPam 205v.

patrz: PIĄĆ SIĘ, PNĄĆ SIĘ

– Iako Bitnego Syn Gradywa zaraz z Młodu nieiako Parys Delikatnym złotęm ale Marsowym twardym skronie zdobił Szyszakiem. PasPam 206.

patrz: SKROŃ

– Oyczyznie iuz konaiący stał się [Czarniecki] Poządanym Bezuardem. I szczęsliwie ad Obedientiam Panu przywrocił. PasPam 206v.

patrz: BEZOAR, BEZEAR, BEZWARD, BEZOAR, BEZOARD, BEZUAR, BESWAR, BEZUARD

– Iuz tedy dy złote Lata twardym przedziergnęły się zelazęm, kiedy Dąm [dom] radosci y nadzieie naszey wgorzkie obrocił się nąm łzy, Takiego pozbywszy Hetmana y Senatora. PasPam 207-207v.

patrz: TWARDY

– Iuz tedy dy złote Lata twardym przedziergnęły się zelazęm, kiedy Dąm [dom] radosci y nadzieie naszey wgorzkie obrocił się nąm łzy, Takiego pozbywszy Hetmana y Senatora. PasPam 207-207v.

patrz: ŻELAZO

– Zbylismy kawalera iakiego podobno niezaras obaczy Polska. PasPam 207v.

patrz: OBACZYĆ

– Imię wodza naszego zyie ozdobą Swiata [zam. swiatu] Cnocie y wiecznosci lubo zapłacił dług Smiertelnosci. PasPam 207v.

patrz: DŁUG

– Dąm radości y nadzieie naszey wgorzkie obrociły się nąm łzy. PasPam 207v.

patrz: ŁZA

– Imię wodza naszego zyie ozdobą Swiata [zam. światu] Cnocie y wiecznosci Lubo zapłacił dług Smiertelnosci. PasPam 207v.

patrz: ZAPŁACIĆ

– Zagonione za sławą Czarnieckiego pioro, wracąm nazad do Łęgonskiego Traktatu. PasPam 207v.

patrz: WRACAĆ

– Do kazdego z tych ze Poddanych Oycowskim affektem się przychylaiąc [...] Surowosci Praw z tych iakichkolwiek przyczyn Zazywać niebędziemy. PasPam 210v.

patrz: SUROWOŚĆ

– Iesli ktore kolwiek z pomięnionych [dóbr] komu kolwiek lubo z okazyiey zewnętrzney mięszaniny były przywrocone y Pomięnione Iura Caduca [przywileje kaduczne] [...] kasuięmy y Annihiluęmy azeby zadna na potym między Stąnami Narodami y Prywatnemi Osobami [nie została] Iskierka do wnętrznych rozruchow y niechęci. PasPam 211.

patrz: ISKIERKA

– Wolna Elekcyia [...] nienaruszone ma zachowanie. PasPam 213.

patrz: NARUSZONY

– Krolowa Ludwika [...] potrzebowała na Wiazd swoy do Nieba Assystencyiey. Zaprosiła z Sobą Hetmanow a potym Niezadługo y Szlepego konsyliarza. PasPam 214v.

patrz: ZAPROSIĆ

– Potym y inszych wielu powędrowali. Za krolową Sprawić się na tamtym Strasznym Trybunale. PasPam 214v.

patrz: POWĘDROWAĆ

– Wszystkiemu iawno to Swiatu iak ubolewać cała Oyczyzna musi wziąwszy przed oczy w iak cięszkie przez niezyczliwie malevolorum Conatus [ludzi złej woli usiłowania] zachodzi Labirynthy. PasPam 215v.

patrz: UBOLEWAĆ, UBOLIWAĆ, UBOLEWAĆ

– Postulata et Desideria Ich MSCiow PP Braci w dawnych Instrukcyach będące iezeli czas zniesie maią promowować Ich MSC PP. Posłowie aby suum effectum sortiri mogły. PasPam 218v.

patrz: ZNIEŚĆ

– A Sladkowski [...] gwałtem mię ciągnął do Panny Sladkowskiey. PasPam 219v.

patrz: CIĄGNĄĆ

– Obadwa tedy psowali mi do owych konkurrencey fantazyią. PasPam 219v.

patrz: PSOWAĆ, PSUĆ

– Tak to u mnie fortuna była iakas chwytliwa, gorąca. PasPam 221.

patrz: GORĄCY

– Tak to u mnie fortuna była iakas chwytliwa, gorąca. PasPam 221.

patrz: CHWYTLIWY

– W Stąpiłem naczas krotki kłaniac WMMPaniey alec tak mi się tu upodobała pasza ze bym na iedną Strawę przyiął Słuzbę. PasPam 222v.

patrz: PASZA

– Poniewaz tamtę rzucam dla teraznieyszey sarzą. W MMPaniey zyczliwie ofiaruiąc usługi, to znac ze poządanego spodziewam się Zołdu. PasPam 223v.

patrz: ŻOŁD

– Niech komu Nadzieia Sciele Roznych fortun na mysl wiele, Ia iuz będę Tryumfował kiedym Szczęsliwie stargował. PasPam 224.

patrz: SŁAĆ

– Antał Wina Starego od Xiążęcia IMci Koniuszego ufnal Anielski. ArchRadziw 228,40.

patrz: ANIELSKI, ANJELSKI, ANGIELSKI, ANIELSKI, JANIELSKI, JENIELSKI, ANGELSKI

– Obaczył Ciasto kładzione pod Cielęciną Zołto Powiedział że to Mazowieckie Kommunikaty. PasPam 228v.

patrz: KOMUNIKANT

– Wiele nowych do tey oblubienice [do korony polskiej] gotuie się konkurrentow [...] Francuskie Subiekta iako z Hukane laborant skrycie. Ale Neyburskie y Lotharynskie iawn[i]e. O Polskim zas konkurrencie y wzmianki zadney nie masz. PasPam 230-230v.

patrz: OBLUBIENICA

– Poiadez ia sąm a wy przynaymnięy bądzcie pogotowiu iezeli bym wąm tu przyprowadził gosci. Potrwozyło się to wielce bo taka była fama że Tatarowie iuz ze są koło Bełzyc. PasPam 236v.

patrz: GOŚĆ

– Y wpoł tey drogi niedotarł gdzie ia I szlaku tatarskiego niepowąchał. PasPam 240.

patrz: POWĄCHAĆ

– Obrac [marszałkiem] tego ktory by nie tylko na przednie ale y na ostatnie miał wzgląd koła. PasPam 241.

patrz: PRZEDNI

– Niewdzięcznie bardzo akceptowała [wydra] tę wyprawę na nową słuzbę. PasPam 245v.

patrz: WYPRAWA

– Prosilismy ze by nas tak zastawił aże by nąm wiary niepsował. PasPam 246.

patrz: PSOWAĆ, PSUĆ

– Nasiało się tedy po wszystkiey Polszcze rzeczy Tureckich, Owych Hawtowanych rzeczy Slicznych koni pięknych Łubiow bogatych y inszych roznych Specyałow. PasPam 246.

patrz: NASIAĆ SIĘ

– Pan Bog dał [...] Iana Sobieskiego [...] utinam diutissime Regnet [oby jak najdłużej królował] [...] ze by Bog iego Plemię rozkrzewił iako niegdy Abrachamowe. I ze by korona z głowy posteritatis [potomstwa] iego niezchodziła. PasPam 246v-247.

patrz: KORONA

– Pan Bog dał [...] Sobieskiego [...] że by korona z głowy posteritatis iego niezchodziła. PasPam 246v-247.

patrz: SCHODZIĆ

– Sami zdraycy Imię swoie tym bardziey zniszczyli y ostatek potęgi swoiey zgubili. PasPam 247.

patrz: ZNISZCZYĆ

– Wzgardziłeś dobrowolnie. Oyczyzną ktora cię wychowała. I dotrzymowała zawsze miłosci y wiary. PasPam 247v.

patrz: WYCHOWAĆ

– Przywieziono krola Ciało Michała [...] choc z nami niechciał zycia swego konczyc. a postaręmu po Smierci do nas przyiechał. PasPam 247v.

patrz: PRZYJECHAĆ, PRZYJECHAĆ, PRZYJACHAĆ

– Miły krolu [...] wzgardziłes dobrowolnie Oyczyzną [...] a kosci twoie pragnęły ze by się do niey powrociły y w niey sprochniały. PasPam 247v.

patrz: POWRÓCIĆ SIĘ

– Kosci twoie pragnęły że by się do niey [ojczyzny] powrociły y w niey sprochniały. PasPam 247v.

patrz: PRAGNĄĆ

– Drugi grzyb oblezy się w domu iuz oniczym [...] nie mysli [...] ale tak tylko zanurzywszy się w Domowe wczasy na nic się nikomu nie przygodzi. PasPam 249v.

patrz: ZANURZYĆ SIĘ

– Poiedziemy iutro da pan Bog do Villanowa y tam ią [wydrę] będziemy probowac iezeli się tam pozna z Rybami. PasPam 255.

patrz: POZNAĆ SIĘ

– Krol [...] y nieiadł y niegadał znikim wszystek Dwor iak Powarzony. PasPam 255v.

patrz: POWARZONY

– A insza teraz kiedy to Granaty y Bonty [!] kartace wypuszczą kiedy ... iako Cebry kule wylecą kiedy uczynią deszcz ognisty. PasPam 258v.

patrz: DESZCZ

– Więm że zwycięzywszy będzie zaco Plasterek kupić y czym ranę zawinąc. PasPam 261.

patrz: PLASTEREK

– Iako wdzięcznie tę przysługę przyimali będą o tym obszernie pisać Historyie. PasPam 264.

patrz: PRZYJMAĆ

– Tak Wiedenskiey Wiktoryiey niewypowiedzianą sławę zmazali bysmy byli wiecznie czwartkowey ucieczki Infamią gdy by był Pan Bog niepogłaskał iey z Nowu sobotnią [...] Wiktoryią. PasPam 264v.

patrz: POGŁASKAĆ

– Zawezmie się bitwa Cesarzani tez iuz blisko następuią zamięszaią nas [i] Turkow przerznęli ich na dwoię. PasPam 265v.

patrz: PRZERZNĄĆ

– Pasza Halepu iako Gołąb siwy [...] swoię w Niewolą zabraną opłakiwał Sędziwość. PasPam 267.

patrz: NIEWOLA

– Tam tez przygotowano się dla Gosci dosyc porządnie a skoro iuz Przystępowały Regimenty do Szturmu dawano ognia potentissime [bardzo silnie]. PasPam 269.

patrz: GOŚĆ

– Pocznie się iuz sposobić [Turek] do owey Nieborakowi Atamanowi posługi [do rozbierania] [...] a kozak go zakark. PasPam 269.

patrz: ATAMAN, ATAMAN, WATAMAN

– Słonce iest dobra Sława ktorego promienie Rozganiaią w Człowieku wszelkie gnusne Cienie Kto się do Sławy bierze iako w Słoncu chodzi. PasPam 269v.

patrz: SŁOŃCE

– Słonce iest dobra Sława ktorego promienie Rozganiaią w Człowieku wszelkie gnusne Cienie. PasPam 269v.

patrz: CIEŃ

– Słonce iest dobra Sława ktorego promienie Rozganiaią w Człowieku wszelkie gnusne Cienie. PasPam 269v.

patrz: GNUŚNY

– Nie moze tedy zła Fortuna dobrych Oyczyzny ukrzywdzic Synow [...] i owszem chcąc zepsować bardziey czasem naprawić [naprawi-ć] kiedy dobrą Sławę y nieumieraiącą Nagali Reputacyią. PasPam 269v.

patrz: ZEPSUĆ, ZEPSOWAĆ

– Białego Orła Synu kwitnie w Swey ozdobie Gniazdo iego ktore cię wychowało Sobie. PasPam 269v.

patrz: WYCHOWAĆ

– Iego zacni klienci Proponuiąc zyzni Do Chwały Boskiey zaszczyt y Miłey Oyczyzny Zeby ten przyrodzony przymiot w sobie mieli. PasPam 270.

patrz: ŻYZNY, ŻYŹNY, ŻYZNY

– Orzeł iest to krol Ptakow więc mogę formować Z tąd Syllogizm bespiecznie że s krupulizować Nietrzeba zeby rodził sobie nierownego Ale dzielnoscią Sławą iak godny godnego. PasPam 270.

patrz: KRÓL

– Natego przymioty kto się zapatruie Pewnie Szykow z daleka nigdy nielustruie Ale pnie się na Czoło Frontem się nadstawi krwią się pasie, krew toczy y Marsem się bawi. PasPam 270.

patrz: PAŚĆ SIĘ

– Ieszcze y Nasze wieki wtakich niezgłodniały Rycerzow iakich tamte co przed nami miały. PasPam 270v.

patrz: ZGŁODNIEĆ

– Nieprzyiacielską krwią Zafarbowali Martis Arenam Przytym swey Niezałowali. PasPam 271.

patrz: ZAFARBOWAĆ

– Tys ies[t] Lapis Lydius proba pocciwosci [...] Tacię na Perspektywę Swiatu wystawuie. Tacię Oycu Marsowi w Respekt praezentuie. PasPam 271.

patrz: PREZENTOWAĆ

– Iego [Marsa] Traktuiąc dzieło dość Męznie stawaią Czego dawne y swieszsze wieki przyswiadczaią Iako Nieprzyiacielską krwią Zafarbowali Martis Arenam. PasPam 271.

patrz: TRAKTOWAĆ

– I Marsowi Nieskąpo Ognia w swey Imprezie A Przecię Płomienczykow zazywa de Brzezie Zeby mu iego Sarzey szczerze pomagali I Trudne Nieraz na Nich ordynansy wali. PasPam 271.

patrz: WALIĆ

– Tys ies[t] Lapis Lydius [kamień lidyjski, probierczy] proba pocciwosci Domu swego tac grogę [!] Sciele do wiecznosci. PasPam 271.

patrz: SŁAĆ

– By im Saletra ani Siarka Nie Smierdziała To im Płomięnczykowa Reguła przydała. PasPam 271.

patrz: ŚMIERDZIĆ, ŚMIERDZIEĆ

– Iest ztego Płomienczyka pozytek obfity Iest Bogu y Oyczyznie Trybut nalezyty. PasPam 271.

patrz: TRYBUT

– Płomienczykow zazywa [Mars] de Brzezie Zeby mu iego Sazrey szczerze pomagali. PasPam 271.

patrz: POMAGAĆ

– To Luminare minus swą kolligacyią Nie mnieyszą Szczęśliwosci przyniesie porcyią. PasPam 271v.

patrz: PRZYNIEŚĆ

– Lwa Niedzwiedzia Pannę to musięmy In Signis Zodiaci w kathalog Liczemy Do ktorych komitywy y Miesiąc przystaie. PasPam 271v.

patrz: PRZYSTAWAĆ

– Lwa Niedzwiedz[i]a Pannę przyznac to musięmy In Signis Zodiaci [pomiędzy znakami zodiaku] w kathalog Liczemy Do ktorych komitywy y Miesiąc przystaie. PasPam 271v.

patrz: KOMITYWA

– A ta Panna co tez ma w Niebie za urzędy Czy tąm u Astrophilow zgodne zdania wszędy Ze gdzie się Instancyią swą Interponuie wszędzie grozny[ch] Planetow Srogość Mityguie. PasPam 272.

patrz: URZĄD

– Iuz Saturnowa kosa w ten czas odpoczywa. PasPam 272.

patrz: ODPOCZYWAĆ

– Gubernium krwawego Marsa gdy na Staie Siła to Ludziom Trwogi y Strachu przydaie Opposito Radio gdy Pannę przechodzi Przecię Desperuiących coz kolwiek ochłodzi. PasPam 272.

patrz: PRZECHODZIĆ

– Godna tey powagi więc niedziw Że Skoro Do iey chwały chętliwe uwzięło się pioro. PasPam 272v.

patrz: UWZIĄĆ SIĘ

– Podobny Podobnego (: tak Sequella [następstwo] chodzi) Orzeł Orła y Sokół Nie Gołębia rodzi. PasPam 273.

patrz: CHODZIĆ

– W kim się zas te Oboie z chodzą requista Tego DOM nowym sławy splendorem zakwita. PasPam 273.

patrz: SCHODZIĆ SIĘ

– Masz prawda z kąd brać pochop do wielkiey Dzielnosci Przeglądaiąc się w aktach swey Starozytnosci ktore z Dziadow z Naddziadow takiey Stymy były Ze podobnoby serce kamięnne z miękczyły. PasPam 273.

patrz: ZMIĘKCZYĆ

– W kim się zas te Oboie z chodzą requisita Iego DOM nowym sławy splendorem zakwita. PasPam 273.

patrz: ZAKWITAĆ

– Lanckoronski Syczynskie Pola krwią z farbował. PasPam 273v.

patrz: SFARBOWAĆ

– Y Polskim damom trudno denegować Zeby się niemiały zczym swiatu popisować Dość Męznych kawalerow Swiatu wystawiły. PasPam 274v.

patrz: WYSTAWIĆ

– Nigdy Sława skomputu [!] takiego niemi[j]a. Tak sforną kompania kędykolwiek czuie Tam się bawi mięszka tam Poruczniku[ie]. PasPam 275.

patrz: PORUCZNIKOWAĆ

– Fortitudo [...] Sławie dobrey dla rządu Buzdygąn oddała I Porucznikowac iey utwych Cnot kazała. PasPam 275.

patrz: PORUCZNIKOWAĆ

– Tys Rotmistrzem, cnoty są twoia kompania Nigdy Sława skomputu takiego niemi[j]a Tak sforną kompanią kędykolwiek czuie Tam się bawi tam miszka tam poruczniku[ie]. PasPam 275.

patrz: KOMPANIA

– Tys Rotmistrzem, cnoty są twoia kompania Nigdy Sława skomputu takiego niemi[j]a Tak sforną kompanią kędykolwiek czuie Tam się bawi tam miszka tam poruczniku[ie]. PasPam 275.

patrz: KOMPUT

– Woyska [wojsko] pokazawszy się tylko tym Fortecom poszło daley ku Granicy. PasPam 275v.

patrz: FORTECA

– Kolligaci obrali [...] z Cymentem y słotkiemi kondymentami dobrze zaprawną Portionem [część]. PasPam 278v.

patrz: DOBRZE

– Dobrą sobie nasi kolligaci obrali Sortem [cząstkę] jak owe z Cymentem y słotkiemi kondymentami dobrze zaprawną Portionem [część] Nam zas Cos z Chrzanęm czy do ostrego pieprzu zostawili. PasPam 278v.

patrz: PIEPRZ

– Dobrą sobie nasi kolligaci obrali Sortem [cząstkę] jak owe z Cymentem y słotkiemi kondymentami dobrze zaprawną Portionem [część] Nam zas Cos z Chrzanęm czy do ostrego pieprzu zostawili. PasPam 278v.

patrz: CHRZAN, CHRZAN, CHRZON, KRZON

– Kazała mu tam Zona gdzieś poiechac do Nieszczęscia. PasPam 279.

patrz: NIESZCZĘŚCIE

– Temu ufam co mi dał zdrowie że mię przynim konserwuie y zaprowadzi szczęsliwie tam gdzie intendo. PasPam 280v.

patrz: ZAPROWADZIĆ

– Kto by kolwiek lata Swoie tym tylko pędził zamysłęm aby ie samemi pieszczoney Swieckiey Marnosci mogł wytuczyc delicyami [...] ze wszystkich nimal wiecznymi czasu [zam. czasy] wyzuwa szczęsliwosci. PasPam 281-281v.

patrz: WYTUCZYĆ

– Kto by kolwiek lata Swoie tym tylko pędził zamysłęm aby ie samemi pieszczoney Swieckiey Marnosci mogł wytuczyc delikacyami [...] wyzuwa [się] szczęsliwosci. PasPam 281-281v.

patrz: PIESZCZONY

– Szczęsliwsi ktorzy od iego [sc. świata] oddaliwszy się konwersacyiey [...] Niesmiertelnosci Zostaią Synami y poniewaz Servire Deo Regnare est [służyć Bogu jest to królować] Nieomylnymi krolestwa Gornego Dziedzicami. PasPam 281v.

patrz: DZIEDZIC

– Po Pustyniach konwentach y roznych poboznych zgromadzeniach w wolnym Sumnieniu Szczegulną tylko pasą się Bogomyslnoscią Niesmiertelnosci Zostaią Synami. PasPam 281v.

patrz: PAŚĆ SIĘ

– Oddaią naydroszszy Skarb, bo ulubioną Swoię krew [córkę]. PasPam 282.

patrz: SKARB

– Nawet pierzcień ktory mi była dała Zona na Zmowę oddłęm żeby przy mnie nic nieprzysychało Cudzego. PasPam 283.

patrz: PRZYSYCHAĆ

– Byłęm Zołnierzęm non per intervalla [nie z przerwami] ale Continue [ciągle] Słuząc przesłuzyłęm Florem Aetatis Cum dispendio [kwiat wieku z utratą] zdrowia y Fortun Mąm Swiadki Cicatrices [blizny]. PasPam 284.

patrz: ŚWIADEK

– IoMSC Pan Margrabia Pienczowski ex bene placito wzią[ł] mi Substancyią, y prawie rzec mogę Relliquias nieprzesłuzoney do[o]statka na usłudze tey Rzptey sztuki chleba Oyczystey. PasPam 284.

patrz: SZTUKA

– Mnie tylko iednego Niewięm z iakiey okazyiey taka Ich Mosciow Potkała łaska że nieprzestaią Saevire [srożyć się] naubogą Substancyią. PasPam 284v.

patrz: ŁASKA

– Ustał tedy według zwyczaju Iuditia [sądy] po całey Polszcze zaczęły się kaptury ktore Załobę Rzpty Significiant [oznaczają]. PasPam 288.

patrz: ŻAŁOBA

– Gdy Woyska staną w zwykłey bataliiey Ia niewygodzę swoiey fantazyiey. PasPam 51.

patrz: WYGODZIĆ

– Nabozeństwa [...] Odprawiemy [...] witaiąc Nowego goscia Boga w Ciele Ludzkim na Swiat zesłanego. PasPam 58.

patrz: GOŚĆ

– Mowił potym z nami Akt Skruchy y wszystkie Circum Stancyie te co się zachowuią zowemi ktorzy iuz pod miecz idą. PasPam 58.

patrz: CYRKUMSTANCJA

– Wychodząc tedy z Fossy kazałem ia swoim wołac Iezus Maryia Lubo insi wołali hu, hu, hu, Bom się spodziewał że im więcey pomoze Iezus. Nizeli tęn iakis Pan Hu. PasPam 59.

patrz: HU

– Wolski [...] rzecze wlezę ia, tylko wlazł a Szwe[d] go tam załeb krzyknie iago za nogi tamgo do siebie zaprasz[aią] my go tez tu nazad wydzieramy ledwiesmy chłopa nie rozerwali. PasPam 59-59v.

patrz: ZAPRASZAĆ

– Mowię do Swoich Towarzystwa a noz mąmy gosci, kazalismy tedy Stanąc Czeladzi Szeregięm [...] bo nietak razi szeregięm iako w kupie. PasPam 59v.

patrz: GOŚĆ

– Szwedzi naszym Polakom tak wyrządzili w Sandomierzu zasadziwszy miny że zdradziecko w zamku. A tu Sami nasię to zbudowali samołowkę. Bo im to nasi nie zumysłu uczynili. PasPam 61.

patrz: SAMOŁÓWKA, SAMOŁÓWEK

– Dzien na to szczęscie był cichy ciepły y bez mrozu iuz była trochę rezolucyia poczęła następować ale zas potym zima tego [tęgo] uięła. PasPam 62.

patrz: UJĄĆ

– Przy oddawaniu piniędzy y o tym tez Tłomaczu powiedzieli co zas potym donieslo się y do Woiewody [...] M Panie Pułkowniku Mam tu Towarzysz w Woysku co wszelkie umie Ięzyki ale Condicionaliter trzeba mu w przod postawic kubek Spory srebrny abitemi talarami napełniony To on zaraz gotow przemowić iakim komu potrzeba Ięzykiem [...]odtąd Talary w Woysku nazywano interpretes. PasPam 64.

patrz: TŁOMACZ

– Iam zas naswoy poczet wziął Pługi ktorem rozumiał alias ktorzy się oto prosili y dokupowali. PasPam 64v.

patrz: DOKUPOWAĆ

– Wiatr był wbok trochę y tak nąm przecię pomagał do lądu nie od lądu. PasPam 66v.

patrz: POMAGAĆ

– Co nas przyniesie wał do Bulwarku to znowu nas impet wody odrzuci na morze. PasPam 67.

patrz: PRZYNIEŚĆ

– Załozył Fundamenta ktore y naywiększych Morskich y dotąd Niewzdrygaią się Insultow. PasPam 70v.

patrz: WZDRYGAĆ SIĘ

– Tamtę Prowincyią nie szpada Niemiecka ale Polska zawoiowała szabla. PasPam 71v.

patrz: SZPADA, SZPADA, SZPAGA

– Tamtę Prowincyią nie szpada Niemiecka ale Polska zawoiowała szabla. PasPam 71v.

patrz: NIEMIECKI

– Uciekli tedy Szwedzi z Fryderyzantu przed Smiercią do Fioniiey spodziewaiąc się że ich tam nieznaydzie między morzami ale zawiedli się natym bo w krotkim czasie y tam za niemi przepłynęła. PasPam 72v.

patrz: PRZEPŁYNĄĆ

– Kiedy tęn umysł przypadnie że by zostać. to iakas węsołość ogarnie człowieka. PasPam 73v.

patrz: PRZYPAŚĆ

– Ofiaruiąc to w dyspozycyią Boską a scisnąwszy noszki Panu Iezusowi ktorego miałęm na Obrazie z Nayswiętszą Panną To zaraz iako plastr przyłozył. PasPam 75v.

patrz: ŚCISNĄĆ

– Affekt [...] ktory od inszych zmysłow zadnych nieprzyimuiąc Ordynansow swoią własną rządzi się Imprezą. PasPam 80.

patrz: ORDYNANS

– Affekt [...] Niech przez wysokie przeprawuie się Albes niech bystrych rzek przepływa Nurty [...] Ma iednak swoy cel. PasPam 80.

patrz: PRZEPŁYWAĆ

– Wolęntarz to iest w Ciele Ludzkim Affekt. PasPam 80.

patrz: WOLENTARZ, WOLENTARZ, WOLONTARZ, WOLONTARIUSZ, WOLUNTARIUSZ, WOLONTER, WOLENTARIUSZ, WOLUNTAR, WOLUNTARZ, WOLUNTER, WOLUNTIER

– Affekt [...] ktory od inszych zmysłow zadnych nieprzyimując Ordynansow swoią własną rządzi się Imprezą. PasPam 80.

patrz: RZĄDZIĆ SIĘ

– Affekt [...] ktory od inszych zmysłow zadnych nieprzyimuiąc Ordynansow swoią własną rządzi się Imprezą I na ktorą kolwiek stronę zechce y sąm siebie y serdeczną moze na kierować inklinacyią. PasPam 80.

patrz: ZECHCIEĆ

– Pod Niebiossa tedy wynosili mowiąc że to Pana Czarneckiego Zołnierze Anieli, a Litwa Dyiabli [...]. PasPam 82.

patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ, DIACHEŁ

– On uderzywszy dwiamia [!] palcami w miec odpowie ia ztą tylko iedną Panną zwykłem tancowac. PasPam 84.

patrz: TAŃCOWAĆ

– On uderzywszy dwiamia [!] palcami wmiec odpowie ia zta tylko iedną Panną zwykłęm tancowac, gdy bym znią poszedł mogło by się to komu w ordynku uprzykszyć. PasPam 84.

patrz: ORDYNEK

– Cięszki y Nieznosny Oyczyznie Paroxizm takich przez niedyskretne Fata Simul et Semel [losy razem i naraz] uronic Woięnnikow, ktorzy iey [Ojczyzny] Periculosissima incendia [najniebezpieczniejsze pożary] Hoynie swoią w kozdych okazyiach gasili krwią. PasPam 85.

patrz: GASIĆ

– Cieszki to iest wprawdzie na Chorągiew naszę klimakter, Dwoch razem tey Matce tak dobrych po zbywać Synow. PasPam 85.

patrz: MATKA

– Tym zabawom Naturaliter [z natury rzeczy] aemulującemu nay mnieyszego czasu niewidzielismy [zam. nie udzieliwszy] Apollinowi [...] ostrego za Dyrektora obrali sobie Gradywa. PasPam 85v.

patrz: APOLLIN, APOLLO

– Niewdaiąc się pieszczoney Pallady winstytucyią. Udali się ochotnie do przykrey krwawey Bellony Pallestry. PasPam 85v.

patrz: PIESZCZONY

– Niewdaiąc się pieszczoney Pallady winstytacyią. Udali się ochotnie do przykrey krwawey Bellony Pallestry. PasPam 85v.

patrz: WDAWAĆ SIĘ

– Udali się ochotnie do przykrey krwawey Bellony palestry. PasPam 85v.

patrz: PALESTRA

– Nieudolna Minerwa moia Tumanem Saletry zakurzona y Surowoscią impetow Baltyckich Swiezo z hukana rezolwowała się chwalić swoich kommilitonow. PasPam 85v.

patrz: ZHUKANY, ZHUKANY, ZUKANY

– Kiedy owe korsunskie z Baraskie Batochowskie tak cięszkie na Oyczyznę przepłynąwszy Inundacyie. Tak nieszczęsliwe na Stąn Rycerski strawili klimakteryki. PasPam 85v.

patrz: INUNDACYJA

– Minerwa moia Tumanem Saletry zakurzona y Surowoscią impetow Baltyckich Swiezo z hukana rezolwowała się chwalić swoich kommilitonow. [...] GESTA [czyny] ktorzy zmłodosci zaraz swoiey [...] Niewdaiąc się pieszczoney Pallady winstytacyią. Udali się ochotnie do przykrey krwawey Bellony Pallestry. PasPam 85v.

patrz: UDAĆ SIĘ

– Nieudolna Minerwa moia Tumanem Saletry zakurzona y Surowoscią impetow Baltyckich Swiezo z hukana rezolwowała się chwalić swoich kommilitonow. PasPam 85v.

patrz: SUROWOŚĆ

– Nieudolna Minerwa moia Tumanem Saletry zakurzona y Surowoscią impetow Baltyckich Swiezo z hukana rezolwowała się chwalić swoich kommilitonow. PasPam 85v.

patrz: IMPET

– Owe korsunskie z Baraskie Batochowskie tak cięszkie na Oyczyznę przepłynąwszy Inundacyie. Tak nieszczęsliwe na Stąn Rycerski strawili klimakteryki. PasPam 85v.

patrz: PRZEPŁYNĄĆ

– Kto z tych okazyi zdrowo wyszedł iezeli przedtym nazywanego sokołem, Mogł besp[i]ecznie Tytułowac Phenixem. PasPam 86.

patrz: SOKÓŁ

– Wtych zacnych kawalerach widział Swiat pomięnione attrybuta przy nieskąpym zawsze krwie y zdrowia swego szafowaniu. PasPam 86.

patrz: SZAFOWANIE

– Kąpała Thetis Achillessa w iakisc tam wymyslnych wodkach zeby go zadne zabic niemogły Horęze [...] tego to Achillesa naszego ulubionego kommilitona poważnieysza iakas od tam tych przyprawnych wodek krwie Chrystusowey konserwowała kąpiel. PasPam 86v.

patrz: KĄPIEL

– Chwalebni Tumulanci w wiekuistą zabrawszy się kompanią zegnaią przez mnie Woysko. PasPam 87.

patrz: KOMPANIA

– A teraz chwalebni Tumulanci [tumultandi = zmarli] w wiekuistą zabrawszy sie kompaniią zegnaią przez mnie Woysko wszystko iako swego Palaestram [szkołę] życia. Zegnaią Chorągiew Matkę [...] zegnaią wszystkich krewnych. PasPam 87.

patrz: ŻEGNAĆ

– Chwalebni Tumulanci [tumulandi] w wiekuistą zabrawszy się kompaniią zegnaią przez mnie Woysko. PasPam 87.

patrz: ZABRAĆ SIĘ

– Iak pod kozierady zaczęły mi się kłopoty y szkody Tak ad docursum Anni [do końca roku] Nieopuszczały mnie. PasPam 88.

patrz: OPUSZCZAĆ

– Rzecze mi a zdrayca pokąsałeś mi braci. PasPam 88v.

patrz: POKĄSAĆ

– W tey Wolskiego Relacyi połowy prawdy nie masz. PasPam 91.

patrz: POŁOWA

– Od Samego Rana całe Woysko iako powarzone. PasPam 91v.

patrz: POWARZONY

– Pana Paska oddzisia będę miał za dobrego mętrcę ludzkiey natury, kiedy on z Wolskiego wyczytał wszystkę nieprawdę. PasPam 92.

patrz: WYCZYTAĆ

– Było tedy na 40000 Moskwy naszego y z Litwą tylko 15000, bardzo to mały kawałek. PasPam 93.

patrz: KAWAŁEK

– Kozdy [koń] albo skaleczał albo zdechł albo go zabito y to nieszczęscie wygnało mię z woyska. PasPam 94-94v.

patrz: WYGNAĆ

– Wtym idzie starszy Sługa y mowi Ich MSC proszą Zanim wyszło kilka Swiec lanych, wychodzięmy tedy. PasPam 98v.

patrz: ŚWIECA, ŚWIECA, ŚWICA

– Powiedali [...] Iako iuz mieli na zaiutrz traktaty pod pisać iako na nich Moskwa fukali Mnie choc się chciało spać Serdecznie po tym się y odechciało Słuchaiąc owych dyskursow. PasPam 99.

patrz: SERDECZNIE

– Mówcie mu, że tak mdleję miłością Onego, jako kwiat asyryjski od słońca srogiego, albowiem gdy dopiero strzały swe wyronił, zaraz się między nimi i sam kędyś schronił i przebiwszy me serce wskroś trójrożnym grotem, parteńskim kształtem rozpruł krzywej strzały lotem. HugLacPrag 108-109.

patrz: ROZPRUĆ, ROZPRUĆ, ROZPRÓĆ

– Krotsze záś włosy co były nad czołęm, W pierzcięnie czoła, y tak pięknym kołęm: Trefiła [Febe]: ze wswey mierze zawsze Stały, Oczom nie szkodząc, chociay się błąkały. OblJasGór 114v.

patrz: BŁĄKAĆ SIĘ

– Ani się gniewu, ani ognia boi: Y niedziw, bo go swym płasczem okrywa Niebieska Pani, co wnim przemięszkiwa. OblJasGór 132.

patrz: PANI

– Iędnak daiąc część sláchcie zgromádzony Ktorzy dlá Woyny, y Srogiey Bellony, Drogie Swe fanty w klasztorze złozyli Zony y dzieci [z] tegosię zwierzyli[zakonnicy]: I prosili ich, coby tez y oni Radzili czynic wtey nieszczęsney toni. OblJasGór 13v.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– Te dzieie widáć było z roznych cięni [...] Iusz znich y Koral, y Rubin gorący Iusz y Alabastr y Smaragd smieiący Patrzał. OblJasGór 142.

patrz: ALABASTR, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTER, HALABASTER

– O niebiosa, gwiazdami ślicznie aftowane! HugLacPrag 143.

patrz: AFTOWANY, HAFTOWANY, HAFTOWANY, AWTOWANY

– Co powaznieysi boki rospiráią W Ławách [w kościele], az Smiechęm czasęm rozmáwiaią Znáć nie o Bogu, bo sámá postáwá Z Sámy ich Cery, y z oczu wydáwá, Ale nie wiedziec co tam zá praktyki Y iakie w głowie buduią fabryki. OblJasGór 143v.

patrz: BUDOWAĆ

– Ale wyszedszy Bohatyr Skrzydlaty Od Ktorego blask bił zSwiecącey száty Gniewliwy, głosem zawołał surowie: Dom to tu Bozy, nie Giełda Łotrowie, O cięmni Ktorzy błądzicie w iasności O niewdzięcznicy tey sliczney wieczności. OblJasGór 144v.

patrz: BŁĄDZIĆ

– Duchy y dusze iako gołębie látaią. OblJasGór 146.

patrz: LATAĆ

– Gdy Febus wdzięczny wieje, ziemia skarby rodzi, której przykry Akwilo zbytnim mrozem szkodzi. Raz na niej śnieżny kuntusz, drugdy lodowaty, wnet jej potym zielone Febus sprawia szaty [...]. HugLacPrag 146.

patrz: KONTUSZ, KUNTUSZ

– Ztąd idzie Strumięn zal iakis wydaiąc, Miasto Kamykow po ktorych się goni Wodá, ná perłach y rubinach dzwoni. OblJasGór 146.

patrz: ŻAL

– Roze Szkarłatnym y karmazynowym Iedwabięm tkane na Kwieciu gotowym, (W ktorym się wonne listki rozwiiaią) Iasnorumiane rubiny wydaią: A tulipany w złotogłowach całe Vpstrzone stoią w złoto y w korale. OblJasGór 155.

patrz: RUBIN

– Nie mniey do Obron y ona przybrała Długą fuzyą, y gotowa Stała Vpatruiąc w Czas do swey sławy celu. OblJasGór 161.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Podnies Ku Gorze tylko, podnies oczy Obacz iaka się niesmiertelna toczy, Gwardya Dwora Nieba ozdobnego, Wam na posiłek od Krola wiecznego: A no Anyołow poczet niezliczony, A no Rycerzow zástęp Vskrzydlony. OblJasGór 164.

patrz: GWARDIA, GWARDIA, GWARDA

– Szable [polskich rycerzy] w nich [Szwedach] brodzą, karki im Spádáią. OblJasGór 177v.

patrz: BRODZIĆ

– Między Tysiącęm urwac sobie zyczy, Ten skołozrywe Iabłko ogrodniczy, Ktory cały Sad Ludzkiego rodzaiu, Za grzech Adamow arendował wRaiu, I Ewy, pierwszy naszey Rodzicielki, Natozes szczepieł Gospodarzu Wielki. PotPer 18.

patrz: ARENDOWAĆ, ARENDOWAĆ, HARENDOWAĆ

– Ia się męczę, ty śpiewasz moy śliczny Aniele [ojciec o zmarłym synu]. PotPer 19.

patrz: ANNIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, JANIOŁ, ANJOŁ, ANGIOŁ, JENIOŁ, AMNIOŁ, JAMIOŁ

– Krystus możny/ Kámień nárożny/ ktorym Budownik wzgardził niezbożny. KancPol 193.

patrz: BUDOWNIK

– Pomnią i czują dotychczas okryte swawolnych rebelizantów kościami pola, wspominają spustoszone multańskie ruiny, lękają się tym podobnych paroksyzmów moskiewskie i tureckie kraje, obawiając się, by jeszcze bystro płynące Komorowskich rzeki, niezahamowanym na wiarołomnych adwersarzów nie wylały impetem. HugLacPrag 20-21.

patrz: PAROKSYZM

– Ach nie masz na tym Swiecie, niest[e]tysz mnie, zadny, Niemasz, coby cię mogła dobyc Aryadny, Z Labiryntu w ktorym Smierc wgrobowe nas Cwikle, Zadną na Swiecie nicią, nie trafione wikle. PotPer 21.

patrz: ARIADNA, ARIADNE

– Jeśli jednak ten sposób ma być pożyteczny, niech się fortel przemienia w antydot skuteczny. HugLacPrag 25.

patrz: ANTYDOT

– Tam [do klasztoru] ledwie dziesiąty [...] Wstępuie mało co cih cnota, mus mus wielu, Wosobny Kąt zSwieckiego wygania Burdelu. PotPer 25v.

patrz: BURDEL

– Wszytkosen, wszystko mara, cokolwiek tuokiem Widzisz [...] Człowiecze: weSnie cię mysl, y twe serce bawi A ty głupi rozumiesz ze na istey iawi. Przetrzy iedno duchowne, przetrzy zeSnu oczy, Ktorec zbytnie Staranie, o tenzywot mroczy, A nie da podniesc głowy z grzechowego Betu. PotPer 26.

patrz: BET

– Co było, tego niemasz, co dzis iest, nie będzie, Nie widział swiat dziedzica, wszytko naArendzie, A nato zawsze pomniec, ze bez defalkaty, Co gorsza ze zadnymi nie zawarta Laty. PotPer 27.

patrz: ARENDA, ARENDA, HARENDA

– Jeden przymiot niepiękny w sobie ma: że kradnie. I jeżeli takiego nie zaniecha stroju, Obaczysz go niedługo w konopnym powoju. PotFrasz4Kuk I 279.

patrz: POWÓJ

– Precz precz wszyscy Lekarze precz Apteki bo tu, Tylko z Samego Nieba, trzeba Antidotu. PotPer 27v.

patrz: ANTYDOT

– [...] nabożnym Dawidom W twoich cię zrównam rymiech [...]. PotFrasz4Kuk I 316.

patrz: DAWID

– PAnie nie odpuszcisz/ swojich wiernych nigdy/ áni im dopuścisz cierpieć żadney Krzywdy: Twą się sprawą rodzą/ w twojey bárwie chodzą/ kwiatki/ ty sam ptaszki: Ty żywisz robaszki. KancPol 317.

patrz: CHODZIĆ

– Póki Bóg żyć zaznaczył, w mojej trzeba Łużnej, Skąd się do weselszego, kędy wszytkie sadzę Rozkoszy, Belwederu szczęśliwie prowadzę, Gdzie [...] oglądam cię, synu! PotFrasz4Kuk I 334.

patrz: BELWEDER

– Tylko z łóżka nie spadła, tak ją strach zdjął srogi, że jej ktoś pańską głowę włożył między nogi. A widząc, że ją zwierzchnia odkryła poduszka, Ze śmiechem rzecze: Godne to wieczko garnuszka, Bo tego jeszcze słusznie może człowiek zażyć; Z próżnej głowy trudno co dobrego wysmażyć. PotFrasz4Kuk I 349.

patrz: GARNUSZEK, GARNUSZEK, GARNUSEK

– Baszty wykowáne Nigdy tákowey twardości niemiáły Iak te, ktore się száty dotykáły Niebieskiey Pani, pod ktorą w pokoiu Stały y namniey nie bały się boiu. OblJasGór 36.

patrz: BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BAĆ, BOJAĆ SIĘ

– Obojczyk. Po diabłaż do Włoch, gdzie żelaznym blachem Mąż pięknej żenie coś kryje przed gachem. O to i w naszym patrzcie wszyscy szyku: Tak szpetne kpisko siedzi w obojczyku. PotFrasz4Kuk I 360.

patrz: BLACHA, BLACH, BLACHA, BLACH, BŁACHA

– Cóż jest głowa? gęstego pełen garniec błota [...] Oczy? bańki łez, które rzewnym płaczem cedzą, Ledwie się o frasunku od serca dowiedzą. PotFrasz4Kuk I 407.

patrz: GARNIEC, GARNIEC, GARNEC

– Cóż jest głowa ? gęstego pełen garniec błota [...] Oczy ? bańki łez, które rzewnym płaczem cedzą, Ledwie się o frasunku od serca dowiedzą. PotFrasz4Kuk I 407.

patrz: BAŃKA, BAŃKA, BANKA

– Zal cięzki máiąc nád Swoięmi, A rozumieiąc ze zaraz zá nięmi {Pułk następuie, sámi tylko gonią [Szwedzi] Swoich zwycięzcow z rozgniewáną bronią, Y desperacko między nich wpadaią, Y zas wypadszy od nich tył podaią. OblJasGór 43v.

patrz: BROŃ, BRONIA, BRONIA, BRÓŃ, BROŃ

– Często na swym łonie prezentujesz [Plutonie] żeglarzom marmurowe błonie, a jak [...] z szyprami na okręt Fawonijusz wsiada, [...] zaraz cale burzliwe wkoło okręt otaczają fale. HugLacPrag 58.

patrz: BŁOŃ, BŁONIE, BŁOŃ, BŁÓNIE, BŁONIE

– Noc zátym rąbek swoy rospościerała Y w złote gwiazdy niebo Vbierała, Przy ktorych piękna Cynthya pochodnie W twarzy paliła rozwiiaiąc ognie, A zgor wysokich przychodziły cienie Po głuchych polách Kochaiąc milczęnie [.] OblJasGór 67v.

patrz: RĄBEK

– [Do jezuitów :] Ja […] Waszym się nie przestanę posłuszeństwem kruszyć, Którzy równo z pszczołami oblatując światy, Nie miód, nie cukier, balsam zbierając bogaty, Choć wam go bący i źli wysysają czarci, Wybornych cnót niebieskie zakładacie barci. PotFrasz4Kuk I I, 332.

patrz: BARĆ

– Nie ták Mongibel smrodliwe ná wietrze Dymy pusczaiąc zaraza powietrze: Iako on z Rędzin iadąc Przerębskiego Smierdzące pary iádu Kalwinskiego Pusczał, bluznierstwa przetrębuiąc w rękę Przy Ktorey trzymał wydętą pasczękę. OblJasGór k 77.

patrz: PARA

– Zmordował Wásil głowę/ rączych szkląnek biegiem Więc mu ławá namiotkiem odwieczerz noclegiem. KochProżnEp 112.

patrz: ZMORDOWAĆ

– Zeby z was poźni Potomkowie pośli/ Z cnego cnotliwe pniaká látorosli. Rzuć w czacz Cukry/ y orzechy/ Zwykłe chłopcom to vćiechy. KochProżnLir 165.

patrz: CZADZ, CZADZ, CADZ

– TWárde bronią Zapory/ Do lubey wniść komory Kędy skarb iest schowány Nieoszácowány [...] Iuż y pod przyciesz spodem/ Chcę podleść trudnym chodem Lub wyłupawszy błony Wniść niepostrzeżony. KochProżnLir 195.

patrz: BŁONA, BŁÓNA, BŁONA

– Heynał świta Phaebus wstáie/ Wcześnie promień swoy wydáie/ Ná przestrone świátá kráie. KochProżnLir 244.

patrz: ŚWITAĆ

– Nieszczęście łatwo ugodzi, kiedy chce, tej zimy, jak na złość, siedziało się spokojnie doma próżnując, kiedy w domu żadnej nie było pociechy. SobJListy 296.

patrz: UGODZIĆ

– Wstyd u pani ochmistrzem, cnota panią starą; Jeśli te dwie nie ustrzegą, baba żadną miarą. SobJListy 399.

patrz: PANI

– Rzadki sługa do roku, rzadka do trzech wioska, We łbie jako we młynie, nie postała troska. PotNagKuk I 442.

patrz: MŁYN

– Więc że więcej przykłady niż nauki mogą, Niechaj ci będzie żal mój serdeczny przestrogą, Że nic nie masz w tym świata szerokiego gmachu, W czym byś się krom bojaźni kochał i krom strachu, I czego byś nie miał przez śmierć niemiłosierną Lada kiedy rzewnych łez omywać cysterną. PotNagKuk I 451.

patrz: OMYWAĆ

– Nie mam, nie mam, Panie nasz, lichej ziemie bryle, Ale wieczną wszechmocną czyń chwałę swej sile, Sobie czyń chwałę sile. PotPieśRKuk I 478.

patrz: BRYŁA, BRYŁA, BREŁA, BRELA

– Ona [Akademia Krakowska] zawiłe dogmata Stagiry Tak przetopiła, iże są brant szczéry. KochProżnLir 547.

patrz: BRANT

– Tu u nas wszystko idzie jak z kamienia albo jak za pańszczyznę, co jest w podziwieniu u wszystkich. SobJListy 551.

patrz: PAŃSZCZYZNA

– I Absolon także, który tu jest przy mnie w poczciwym areszcie, przysłał, prosząc na żywy Bóg, abym z Węgier nie wyjeżdżał tak prędko, zapraszając mię do pałacu kesmarskiego. SobJListy 597.

patrz: ARESZT, ARESZT, AREST

– PYtáią Pánny Sroki/ gdy sobie rokuie/ Ieśli gośćie poszosne w dom iádące czuie. KochProżnEp 87.

patrz: POSZÓSTNY, POSZÓSTNY, POSZESNY, POSZÓSNY

– Język ci drutem stanie, potrętwieją zęby, Nos i oczy piekielne okurzą otręby I jeśli nie masz wody, tak szkarade gusty Wymyć, pojedziesz nazad z zaprawnymi usty. PotLibKuk I 104.

patrz: WYMYĆ

– [...] lud alaemonowy [...] dzis wszytko zastąpił ze wszech miar surowy Horyzontem szerokim [...]. DrobOpow 125.

patrz: HORYZONT, HORYZONT, CHORYZONT, ORYZONT, HORYŻONT, HORYZON

– [...] Wielkim Krolem Polskim został obwołany Ziemomysław po Leszku Oycu obeymuie Berło iednak nazonę cięszko utyskuie Zesyna mu niebyło, a kiedy powiie Zal nieukołysany serce mu pobiie Ze slepego zrodziła [...]. DrobOpow 133.

patrz: POBIĆ

– Lecz gdy Phoebus na Zachod obroci Booty I Hespery wznawiały sposobne przymioty Za iakimsis trafunkiem ieden Othomanin Strazy oczy Zmyliwszy by Synon Poganin wszed do miasta w maszkarce płonney niepoznany Sam na gardło odswoich iuz dekretowany Nietak Fałszerz Zopyra łudził błędne oczy Z nosa uszu porznionych, iako ten ochoczy Na własną zgubę trzebien. DrobOpow 14.

patrz: BŁĘDNY

– Czesc Woyska osiodłała grzbiet Dunaiowego Arsenału łodziami. DrobOpow 17.

patrz: ARSENAŁ

– Hey młodzi do koni Wulkanowe niech zdobią boki wasze broni. DrobOpow 176.

patrz: BROŃ, BRONIA, BRONIA, BRÓŃ, BROŃ

– Iezeli was cało Fortuna ztąd wyniesie, co się ze mną stało Opowiedzcie Archiwu. DrobOpow 182.

patrz: ARCHIWUM, ARCHIW

– Zakonne stany nie wdzięcznymi bobki lecz amarantowymi ziemię zronią snopki. DrobOpow 186.

patrz: AMARANTOWY

– Ztąd y bibliotekę w Senatorskim dworze wszytkich Spraw Starowiecznych miał [Marcin Kalinowski] w prawym dozorze Gdzie iuz go Melpomene Słodkiemi wabiła Ambrozyami mile. DrobOpow 199.

patrz: AMBROZJA

– [...] Poposiedzeniu pięknym ku łozu pospieszy Strus y sama, a sen ie niepomiernie cieszy Rumy im rożne marząc w spracowaney głowie [...]. DrobOpow 203.

patrz: RUM

– Syrty w niey [Wiśle] szczekaią I Palemony gwizdzą. DrobOpow 212.

patrz: PALEMON

– Dwa miesiące do Siebie rogami zwrocone Mieczem Butharynowskim na wylot przemknione. DrobOpow 229.

patrz: PRZEMKNIONY

– Ciebie tu tylko wspomni moje pioro Srogiej Bellony niewyrodna coro A matko moja niegdyś niezwalczona, Dziś pogrzebiona [apostrofa do chorągwi]. MorszZWierszeWir I 357-358.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– Terzen y Ekszel ten konny ow pieszy, Rychłoli boku domego pospieszy? Oba wMarsowym areszcie zostaią. DrobOpow 36.

patrz: ARESZT, ARESZT, AREST

– W samych jeszcze początkach choroby Nie tak recepty, lekarstw i sposoby Zwykłe ratunku zdrowia, jako leki Z niebieskiej sobie wypraszał apteki [Aleksander Czaplic]. MorszZWierszeWir I 428.

patrz: APTEKA, APTEKA, APTYKA, APOTEKA, JAPTYKA, HAPTEKA

– Ia Za czesc Chrystusową y piersi y szyie Celem Bistonu stawię. DrobOpow 47.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Ale to nadewszytko, że szczyrość i cnota Bez przysady nad wszytkie brantowniejsza złota, Co rzadka wieku tego, w nim [domu Denhoffowskim] się znajdowała, Ktora mu wielką miłość u wszytkich jednała. MorszZWierszeWir I 509-510.

patrz: BRANTOWNY

– [...] opłakaney naten czas Fortuny Doznasz cięszkiemi będąc gwałcona pioruny [...]. DrobOpow 57.

patrz: GWAŁCONY

– Za dzielną odwagę mamy znosic obelgi? na nich tęz Zniewagę Zwalmy cięszkim Cetnarem . DrobOpow 77.

patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR

– Znowu ziemskiego Jowisza biesiady Pamiętne światu wznieciły nam zwady, Kiedy za pełnym ambroziej stołem pięknym usiadszy trzy boginie kołem [...] Ciebie pierwszego w śmiertelnej urodzie, Cny Radziwile, sędzim obierają. MorszZWierszeWir I I, 459.

patrz: AMBROZJA

– Nie ujźrzysz tam [w ogrodzie] kuniczu, jaskru ani kminu; Co rodzą, pisorymów ogłoszone bandy, Hesperyjskie ogrody: cyprysy, lewandy. PotSielKuk I 110.

patrz: BANDO

– Tyś jest akademia, palestra i szkoła Chrystusowego wszystkich doktorów kościoła. KochOgrTur 112.

patrz: AKADEMIA

– I to miasto, którego rządzić będziesz grodem, Do którego dziś wjeżdżasz szczęśliwie starostą, Odetchnęło tak długą zmordowane chłostą, I te mury, którymi dokoła zawarte, Mocno stały tramami twoimi podparte. Wjeżdżaj, mój zacny Janie, gdzie już sto lat blisko, Aż dotąd stare trzyma Drużyna rzeczysko; Aza zdarzy mocny Bóg, że za twoim rządem, Wylawszy z brzegów, w nowy honor pójdzie prądem. PotSielKuk I 118.

patrz: RZECZYSKO

– Źródło [do Matki Boskiej], sławniejsze niźli niewiem jakie owe Termy, boś jest wszystkiemu światu arcy zdrowa. KochOgrTur 141.

patrz: ARCYZDROWY

– Arką nowo-zkonną, wspanialsza jest Panna [Matka Boska], W niej Bóg taił się, W tamtej tablica a manna. KochOgrTur 149.

patrz: ARKA

– Aż na nich wsadzieł Bóg Belleforonta, który obiema umie rządzić razem, słodkie do lekkiej przybierając chodze Orłowi buje, Pegazowi wodze. PotMuzaKarp 15.

patrz: CHODZA

– Gdy Chryste z boku twego krew i woda kanie, Serc grzesznych alkiermessem przez Matkę się stanie. KochOgrTur 158.

patrz: ALKIERMES, ALCHERMES, ALKIERMES, ALKERMES

– Ludzi mądrych masz/ miałaś w sobie co niemiara/ y czemużeś to tak głupia/ że Azbuki/ y obiecadła po naszemu mowiąc/ nieumiesz: to iest/ posłuszeństwa świętego. BarŁŻywBar I 17.

patrz: AZBUKA, AZBUKA, AŹBUKA

– Imperatrix Angelorum Co wskok anielskie z nieba szeregi się ruszcie, Należyty oddając pokłon swej Auguście [Matce Boskiej]. KochOgrTur 183.

patrz: AUGUSTA

– Aloesie [Do Matki Boskiej], co w słodką mienisz gorzką wodę, Ty na napaść grzechową zdrową daj ochłodę. KochOgrTur 184.

patrz: ALOES

– Nie można áby to dáłá náturá naszczodrzeysza upominkowi/ co życzliwość; nie uymuie oná lub naskępsza tak wiele upominkowi, iák wiele przyskępszy afekt rzeczy by nadroszszey uiąć może. PisMów II 238-239.

patrz: PRZYSKĘPSZY, PRZYSKĘPSZY, PRZYSKĄPSZY

– Minęły kwiatki i wesoła wiosna zwykłej kolei ustąpieła latu, wyprówszy swoje zapaszyste krosna z modrych fijołków, z róży i z szarłatu. PotMuzaKarp 25.

patrz: WYPRUĆ, WYPRUĆ, WYPRÓĆ

– Dokąd się błahe pióro unosi tak śmiało? Tyżbyś to arcypelag ten [chwałę Matki Boskiej] zgruntować miało. KochOgrTur 25.

patrz: ARCYPELAG

– Panna [Matka Boska] akademią, mądrzy wiedzą o tem, W której na człowieczeństwo został Bóg promotem. KochOgrTur 272.

patrz: AKADEMIA

– Dobrze hártowna nátárszy śmierci kosá, wszytkie moie wycięła fortuny i szczęścia, kiedy mi Oyca i Dobrodzieiá mego trupem połozyła. PisMów II 309.

patrz: WYCIĄĆ

– Żołcią napoione pioro [...] nie inaczey tylko per amicam interni doloris [...] osłodzić się może maiąc za to iż żalem agrawowane praecordia salubribus Wm. mego M. Państwa wsparte consiliis iakąkolwiek folgę i ulżenie znaydą. PisMów II 328.

patrz: AGRAWOWANY

– Iedynowładcá Pan dziś tryumfuie Z-śmierci/ ktoremu piekło iuż hołduie: Wydaiąc święte więźnie zátrzymáne Cne Pátryárchy od wiekow wybráne. PisMów II 364.

patrz: HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, CHOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ

– Starożytność [...] do złotego wieku deszcz złoty przydać śmiała/ to sobie przywłaszczaiąc/ że na nie przy narodzeniu Minerwy nie prosty iaki Akwariusz/ ale drogi z nieba ocean złotymi lunął kanałami. PisMów II 369.

patrz: KANAŁ

– Nie mogł się na decyzyą rezolwować Arcyksiążę Polityków. PisMów II 397.

patrz: ARCYKSIĄŻĘ

– Ariadno [do Matki Boskiej], błędnego człeka z labiryntu Co wiedziesz, niebieskim kłębkiem do Koryntu. KochOgrTur 40.

patrz: ARIADNA, ARIADNE

– Arko [do Matki Boskiej], niechaj się wznoszą Jordanowe wody, Ty od wód świata żadnej nie poniesiesz szkody. KochOgrTur 56.

patrz: ARKA

– [Mówi Śmierć] Już to tysiąc lat następuje piąty, Jako dalekie te[go] świata kąty Wszerz i wzdłuż ostrzem nieuchronnej brzytwy Pustoszę. PotZmartKuk I 635.

patrz: BRZYTWA, BRZYTEW

– Czekauzie armat pełny czyli mam rzec cale, Wszelkiemi napełniony cnoty arsenale [o Matce Boskiej]. KochOgrTur 67.

patrz: ARSENAŁ

– To samo [sława] armowało Herculem [...] na Hidry, Centaury, na Giganty, na Tytany. PisMów II 71.

patrz: ARMOWAĆ

– Nowo obrány [...] Graff/ z Renu [zięć króla angielskiego Jakuba, Fryderyk V] przy gránicy Polskiey Sląska Bránt posiłkow swoich zásádził. PisMów II 77.

patrz: BRANT

– Nożem cię, Hlebie, niby jakie grono panu do stołu na wety wyrzniono. Z ciernia-ś się wyrznął na niebieskie roże, rzadkie takowe najdują się noże. BarŁŻywBar I I, 469.

patrz: WYRZNĄĆ SIĘ

– Ieżeli przyiádą [posłowie od Doroszenki na sejm]/ będzie ieszcze iakakolwiek nadzieiá/ że się máią do uspokoienia: będzie czas/ i sposob z nimi tráktowánia/ i moderowánia ich supliki. Sámi Posłowie przedemną mowili, że lubo bohato záczynili, wiele ustąpić mogą. PisMów II II, 106.

patrz: BOGATO, BOGACIE, BOHATO, BOGACIE, BOGATO

– Koronę WM składam. Za Tron trumne obieram [...] zá berło brełę ziemie. PisMów II II, 11.

patrz: BERŁO, BERŁA

– Nakarmić niesmacznym afrontem garnącą się do kogo i wpraszaiącą Fortunę niewiem by ludzka była. PisMów II II, 185.

patrz: AFRONT

– Nie tylko błahym á w słowa niepłodnym ięzykiem moim, ále i sercem swym [...] i tą teraźnieyszą czołobitnością, dziękuię Wm. M. Páństwu zá tę niewysłowioną nigdy, do pocztu krwie swoiey adopcyą. PisMów II II, 216.

patrz: ADOPCJA

– Cośby do kształtu i proporcyey pozornieyszego było, gdyby cynowa Miednica, á sérce złote ku drugiemu przyiacielowi znáydowało się. PisMów II II, 240.

patrz: CYNOWY, CYNOWY, CENOWY, CZYNOWY, CZENOWY

– Nie wybadane serca ludzkiego anfrakty pokazować trudno/ doskonałe przeniknąć albo wybadać trudnieysza. PisMów II II, 25.

patrz: ANFRAKT

– Ciężkieby to było na wolny narod jugum, ciężka po tak lubym pokoiu, w ktorym tylko Spectatores, alienae scenae bylismy paroksysmu alteracya. PisMów II II, 262.

patrz: ALTERACJA

– Seym iest anima libertatis, i ná nim słowá owe ná ktorych fundament swobody naszey swoy plac maią: Ná nas nic bez nas/ ktory obaliwszy wszytek praw nászych budynek corruet nieomylnie. PisMów II II, 329.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– Aza nam i sam dzień z-tym się światem witaiącego Iegomości niemym nie ogłasza ięzykiem/ albo raczey przyszłych od Boga iasnych iego in Remp. i Catholicam Religionem meritorum na samym niebie kształtnego nie daie abrysu/ kiedy ogniste miecze w-miesiącu pokazuie. PisMów II II, 345.

patrz: ABRYS, ABRYSA

– Nieba z wielkim aplauzem szczęścia tego światu winszuiące słyszę. PisMów II II, 358.

patrz: APLAUZ, APLAUS, APLAUZ, APLAWZ, APLAWD

– Nie táką się przed w-schodnym świátem Perskie álbo Arábskie skárby zászczycáią ceną. PisMów II II, 383 [373].

patrz: CENA, CENA, CZYNA

– Po dwa kroc z Turczynem pokoy zwał [król] gwoli dotrzymania przyiazni Carowi, Imc maiąc nadzieię posiłkow ktore papierowe były, bo hramotami Car Imc chciał zatrzymać potencyą Turecką. CzartListy 105-106.

patrz: PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIEROWY, PAPIROWY

– Gdy na sąd Syn Boży w ogniu przydzie szczyrem Plugawa szmata z grobu wynidzie papierem, Wynidzie w białym ciele jako płótno w blechu, [...] I dojdzie wybornego światłością arkusza. PotNabKuk I 518.

patrz: ARKUSZ

– Któryś wisząc na krzyżu rozbitym arkuszem, Świętym bokiem krew z wodą lał jako foluszem. PotNabKuk I 519.

patrz: ARKUSZ

– [...] Któryś wisząc na krzyżu rozbitym arkuszem, Świętym bokiem krew z wodą lał jako foluszem - Do tego swoje kładę smutny ojciec dzieci: Jeśliby się jeszcze co zawadzało śmieci Na duszach i na ciałach światowej rozpusty, pozwól, dobry Jezu, wyprać w nim te chusty. PotNabKuk I 519.

patrz: WYPRAĆ

– Jadąc zimie na saniach delikacką drogą, ledwie, choć dobre, konie nóg umykać mogą, Anielska, mówię, jazda. PotNabKuk I 520.

patrz: ANIELSKI, ANJELSKI, ANGIELSKI, ANIELSKI, JANIELSKI, JENIELSKI, ANGELSKI

– "Boże - rzekszy [Alfeusz] - którego nie tknąwszy natury, W różne afekt miłości przetwarzał figury! Spadałeś złotą rosą, a zielonym gajem Czestoś orłem latywał i chadzał buhajem; Zdejm z serca człowieczego tak nieznośne brzemię!" PotZabKuk I 543.

patrz: CHADZAĆ, CHADZAĆ, CHADŻAĆ, CHODZAĆ

– Przez tę, Jezu reformę twoję z Boga człekiem, Dwiema w oczy, a trzecim w serce uderz ćwiekiem, Żebym stawszy się źródłem, łez serdecznych zbiórką Wszytkie grzechy z mym synem pospołu i z córką Wyprał; dopieroż kiedy do takiej kąpieli Wody z boku przylejesz, co karmazyn bieli! PotZabKuk I 545.

patrz: WYPRAĆ

– Może kożdy tą Xiąszką bielmo sobie zetrzeć, zdiąć powierzchowną Mászkarę, á obáczyć wewnątrz okrucieństwo nieporownáne, bezdenne, łákomstwo, nienasyconą niewstydliwość, y iednym słowem, niewymowną przewrotność obłudnego tego Narodu, ktory wszystkiemi siłami, y niepoiętemi sposobami na imię Chrześciańskie nástępuie, czego się tu kożdy doskonaley doczytá. RicWielJMon 12 nlb.

patrz: BIELMO

– Vczynił tám Namiestnikiem swoim nieiákiego Misser Romiro d: Oro, Człowieká okrutnego/ y nielutośćiwego/ ktory w krotkim czáśie/ przez gwałt y okrućieństwo/ vstánowił rzeczy Páná swoiego ták/ iáko życzył. Ale ledwo tego dźiełá dokończył/ kiedy Xiąże[!] ná vgłáskánie podrażnionego pospolstwá/ y chcąc winę złych rządow z śiebie zwálić/ y omyć się z opiniey/ ktorą poczęli mieć nie dobrą o iego osobie y postępkách/ krwią Páná Administrátorá/ iákoby on to z własnego domysłu robił/ kázał go ná sztuki rozśiekáć/ y ták wystawić ná oczy pospolstwá/ położywszy przy nim káwałek drewná/ y noż zákrwáwiony. RicWielJMon 98.

patrz: OMYĆ SIĘ

– Idą godźin poszosne/ lecą dni/ y látá/ Gdy przyidźie służyć Modźie dźiśieyszego świátá: Często y pułgodźiny dáć Bogu żałuią; Ktorży dlá stroiow/ y Mszy w Swiętá omieszkuią. ŁączZwier B.

patrz: POSZESNE, POSZÓSNE, POSZÓSNE

– Woiuyciesz przeciw Bogu/ nowe Amazonki; Biycie zbytkiem na Stworcę mizerne lepionki; Odzieraycie Chrystusa z szat/ czyniąc Ogony. ŁączZwier B4.

patrz: AMAZONKA, AMAZONKA, AMADZONKA

– Z prostoty/ popisze się wąglámi/ Dźiećiná; Az przed Matką/ Dźiećiny máłey/ wielka winá Láie gromi: á podczas/ nie trzymáiąc długu/ Brzozowym zmywá sokiem/ pstroćiny bez ługu. ŁączZwier D2.

patrz: ZMYWAĆ

– Zcudzozięmiawszy Polki/ o tym zápomniáły ; Ze Polskie ánimusze/ ták futrá sadzáły: Sobol zá stoł/ przed stołem/ dość wcześnie Rysiowi/ Vmknie się Lis/ zá piecem/ mieysce Báránowi. ŁączZwier D2.

patrz: BARAN

– Zcudzozięmiawszy Polki/ o tym zapomniały; Ze Polskie animusze/ tak futra sadzały: Sobol za stoł/ przed stołem dość wcześnie Rysiowi. ŁączZwier D2.

patrz: ANIMUSZ, ANIMUSZ, ANIMUS

– [marg. Nágość Piersi] Chybáby to/ misterne wachlárze bydź miáły/ Ktoreby/ w sercách ludzkich/ ogień rozdymáły? ŁączZwier D3.

patrz: WACHLARZ

– Dlategoż też ludzie Swięci częstokroć o to Bogá prosili/ áby je tu w Szkole krzyża miewał/ y utrapieniem rozlicznym náwiedzał mowiąc z Augustynem S. Domine hic me seca, ure, ut in aeternum parcas: Pánie/ tu rąb/ pal/ ábyś ná wieki przepuścił! GdacPan 83.

patrz: RUBAĆ, RĘBAĆ, RĄBAĆ, RĄBAĆ

– Widziałbyś tam był na murach ex opposito będących weroniki, wybite krwią, lecących od impetu prochowego. ŁośPam 84.

patrz: WERONIKA

– Nie wiem co czynić, głowa mię boli, na jedzę nie mogę pomyślić. Ali mu drugi absolucyją daje mowiąc: Więc klin klinem wybić. GdacPan N2v.

patrz: ABSOLUCJA

– A ták Wy białe głowy (Pánie y Pánny) jeśli jescze przynamniey jednę iskierkę prawdźiwey pobożnośći w sobie maćie/ poniechayćie tákowych strojow zbytnich nie potrzebnych; stárayćie śię ráczey o to/ jáko śię już wyżey o tym powiedźiáło/ ábyśćie dusze wásze przystroiły y przyozdobiły cnotámi świętymi: bo kto ćiáło swe stroi/ á duszę grzechámi szpeći/ táki przed Bogiem nági/ bá obrzydły jest. GdacPrzyd 46.

patrz: PRZYSTROIĆ

– Mieli też dziatki/ ktore w wolnośći nowey Ewangeliey bez boiáźni bożey wychowali/ z nich wyuzdawszy sie ná wszelaką swą wolą Syn Burmistrzow y Woytow/ poczęli ludzie despektować y łupić/ co gdy sie do vszu Kśiążęćia doniosło/ kazał nieodwłocznie obudwuch ná oneyze szubienicy powieszać. WisCzar 58.

patrz: WYUZDAĆ SIĘ

– Táki to testáment y taki wagi, iaka Ewángelia bab, kiedy sobie troie niewidy pod kądzielą báią. WisCzar 90.

patrz: EWANGELIA, EWANGELIA, EWANGIELIA, EWANIELIA

– Dyjabłu GdacPij 12.

patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ, DIACHEŁ

– Błazen stanie się Ciceronem, i Seneka żołnierzem, i Aleksander arcykapłanem. LubSArtPol 193.

patrz: ARCYKAPŁAN

– Dyjabeł GdacPij 20.

patrz: DIABEŁ, DIABEŁ, DYJABEŁ, DYJABOŁ, DIACHEŁ

– Nabrali wielkiego serca nasi z Krolewskiey mowy y samym pałali marsem do spotkania się z Nieprzyiacielem ktory ze się nie pomykał tylko stał w kroku dlatego nasi raznie myslili rozumieiąc ze albo się ich boi albo uciekac mysli albo iaki fortel stroi. HistBun 20r.

patrz: PAŁAĆ

– We Florencyjej, Rzymie [...] i innych królów i panów rezydencyjach miedzy zacnymi ludźmi kawalerskimi schadzki i akademije wymyślone. LubSArtPol 212-213.

patrz: AKADEMIA

– Tomaszu dai się iedno namowić do Pana, iużeśmy konferencyie nasze z nim odprawili, czas i tobie na audyencyią, czas niedowiarstwo porzucić. MłodzKaz 30.

patrz: AUDIENCJA, AUDIENCJA, AWDIENCJA

– Płynie z przebitych krew piersi rynsztokiem, Miecz obosieczny na wylot przechodzi, Krwi szabla chciwa umywa się sokiem Puszczonym z serca a dusza wychodzi Z pięknego ciała, miłość rączym krokiem Na swoję sprawę skwapliwie przychodzi. LubSPir 31.

patrz: UMYWAĆ SIĘ

– Kajfasz na tronie Z mędrki w zakonie I z skrybów zgrają Siadł, gdzie przy owem Świetle łojowem Radę zagają. Przyszłej żałoby [śmierci Jezusa] Różne sposoby Alembikują. KochChrysTur 32.

patrz: ALEMBIKOWAĆ, ALAMBIKOWAĆ, ALEMBIKOWAĆ

– Zaprawdę sława bez dowodu oczywistego usilnej i mężnej cnoty jest jednym cieniem na ziemi albo bańką płynącą po wodzie, która albo za jednym obłoczkiem zniknie, albo za jednym wiatreczkiem zniszczeje. LubSArtDąb 528.

patrz: BAŃKA, BAŃKA, BANKA

– Królestwem jego [króla] jest mu mu pomiarkowanie doskonałe woli jego, a wędzidło żądzy i afektów z cnotą zgodzonych – berłem i panowaniem jego. LubSArtDąb 682.

patrz: BERŁO, BERŁA

– Słowik [...] po swej parze utraconej Nie chce osiadać gałązki zielonej. LubSOrfPol 9.

patrz: PARA

– Dziecię i piiány nayprędzey kłamstwá chłyśnie. MłodzKaz I, 147.

patrz: CHŁYSNĄĆ

– Co u tego ceł, podatkow, zkładek, Akcyz, chlebow, staciy Bracza niesprawiedliwego, warzy się w garnku? [...] podatki, w ktorych lud pospolity ukrzywdził. MłodzKaz I, 265.

patrz: GARNEK

– Ow twoy człowiek, ow Pátron, i Dobrodziey, ná ktorym wszystkie twoie nádzieie záwisły [...] Wieszże co ten człowiek iest, garnek to, Olla, Brytwánná to Lebes, Káfel Cacabus, Kociełek, Caldaria, iedno cię czeka, ábo cię osmali, álbo się na nim zpárzysz. MłodzKaz I, 266.

patrz: GARNEK

– Ow twoy człowiek, ow Pátron, i Dobrodziey, ná ktorym wszystkie twoie nádzieie záwisły [...] Wieszże co ten człowiek iest, garnek to, Olla, Brytwánná to Lebes, Káfel Cacabus, Kociełek, Caldaria, iedno cię czeka, ábo cię osmali, álbo się na nim zpárzysz. MłodzKaz I, 266.

patrz: BRYTFANNA

– A násze processyie, wyiąwszy Bożego Ciáłá, o iáko opierzone! iáko bez-ludne! MłodzKaz I, 298.

patrz: BEZLUDNY, BEZLUDNI

– Ale nie będę tego wilká szczwał, tylko zá przytomnośćią wielkich że ták rzekę Myśliwcow Chrystusowych. Szczuie naprzod tego wilká Augustyn Swięty Oto práwi wilk owcę zá gárdło vchwyćił. MłodzKaz I, 67.

patrz: MYŚLIWIEC, MYŚLIWIEC, MYSZLIWIEC

– WeŹmie sobie Pan osobę czásem iáką podłą [...] obroci serce do niego, pocznie go záżywáć, pocznie w nim korzystáć, i pocznie go też bogácić, to się iuż záwięzuie Báłwanek máły. MłodzKaz I, 71.

patrz: BAŁWANEK

– [...] podobno też Setnik był człowiek niestáteczny, zárázem mu w głowie świtáło, mierzcháło, raz mu się zdáło záprosić Paná, i posłał starszynę Izráelską; záś mu się zdáło, nie prosić Páná [...]. MłodzKaz II, 131.

patrz: MIERZCHAĆ, MIERZCHAĆ, MIERZKAĆ

– [...] podobno też Setnik był człowiek niestáteczny, zárázem mu w głowie świtáło, mierzcháło, raz mu się zdáło záprosić Paná, i posłał starszynę Izráelską; záś mu się zdáło, nie prosić Páná [...]. MłodzKaz II, 131.

patrz: ŚWITAĆ

– Bywa czásem drugi [człowiek] nabożny, pacierzow dość mowi, podŹże ieno do niego, obaczysz w domu iego báłwánki, ktorym się on kłánia. MłodzKaz II, 132.

patrz: BAŁWANEK

– Nie ludzi to sobie, ale jakieś bałwany fortunie wystawujemy. LubSArtDąb II, 200.

patrz: BAŁWAN

– Zaprawdę niegodny szczęściem ozdobiony, choćby się najwyżej przez ręce czyje wyniósł, nie może być inaczej nazwany, tylko niemym bałwanem. LubSArtDąb II, 200.

patrz: BAŁWAN

– przen. Nie tylko trzebá czapkę zdeymowáć przed sobolim kołpakiem, ále i przed báránią kuczmą. MłodzKaz II, 212. MłodzKaz II, 212.

patrz: BARANI

– Ieżeliś chętliwy, nie żałuy barku, dźwigni przyiaciela podupadłego, afekt ni sierota, gdy iest w sercu bez ramienia, bo bez skutku. MłodzKaz II, 256.

patrz: BARK

– [...] á ieżeli záś przedcię grámolisz się do służby Bożey iákokolwiek, uczyń w-przepáści uniżoności twoiey, Akt pokory, ześ niegodzien tey łáski Bożey, áby cię Bog do niebá przeznáczył, á czyń ten Akt, ile rázy, tá frásobliwa myśl przyidzie, á obaczysz, że weyrzy ná cię P. IEZUS. MłodzKaz II, 276.

patrz: GRAMOLIĆ SIĘ

– Ale iákimże sposobem tá Oblubienica to serce wzięła? Abstulisti? wzięła go wiárą; iáko mowi tłumácząc to mieysce Paulinus Swięty: Laudat Deus rapinam fidei, chwali Bog łupież wiáry, wiárá to serce zrániłá, Vulnerasti, zrániwszy, iáko swoie wzięłá, Abstulisti [.] MłodzKaz II, 346.

patrz: ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEZ

– [...] owi wszyscy co owo intratę, dochody, zbiory, sobie tylko biorą małżonkowie, á żenie tam tylko coś zostawią ná wstązki, Wdowcowie to przy żenie, á żoná wdowá, à viro divisa [...]. MłodzKaz II, 65.

patrz: WDOWIEC

– Młodemu pospolicie gębá ná kołowrocie chodzi, śmierciby mu się rownáło, gdyby miał milczeć. MłodzKaz II, 68.

patrz: CHODZIĆ

– Czyliż to oracze nie máią bydź tylko Sápienci? gmerałeś brácie w-Księgách, gmerz też i w-roli, per bovem, qui terram exarat, designantur sapientes. MłodzKaz II, 95.

patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ

– Ludzie, nie spodziewaycie się tego szczęscia, samego to tylko Chrystusa szczęście, stupebant omnes, dziwowáli sie wszyscy; bo między ludźmi nie będzie náuká bez poszeptu nagány, záwsze niechęć płatek do głowy przyszywa, zawiść płodna Mátká, obmowek. pochwałá ślub wzięłá z-tym słowem, ale przedcię: gdyby nie to. MłodzKaz III, 1.

patrz: PŁATEK

– Doświadczyłem, że białogłowa, iest to ni twoia káłużá, iárugá, błocko [...] Iáko niewod iák przechodzących łowi. MłodzKaz III, 101.

patrz: BŁOCKO

– EST PUER. Co znáczy chłopię ten? znáczy według S. Augustyná lud Izráelski, ktory iáko dziecię, nosił chleb, nie iadł. MłodzKaz III, 290.

patrz: CHŁOPIĘ

– EST PUER. Co znáczy chłopię ten? znáczy według S. Augustyná lud Izráelski, ktory iáko dziecię, nosił chleb, nie iadł [...] Pánie ieszcześ tych chlebow nie widział, ryb nie przyniesiono, á ty zásiadáć każesz, á kiedy się też ten chłopczak będzie opierał: nie dam ia mego chlebá, chceli mu się częstowáć, niech z-swego częstuie. A Pan co? zárazem siadać każe. MłodzKaz III, 290-291.

patrz: CHŁOPCAK, CHŁOPCZAK, CHŁOPCAK

– [...] Wielkanoc iest właśnie czás utrátnych, co się ná iutro nie oglądáią, czás zakonnikow niektorych, u ktorych, iák się zmierzchnie, ták też i w spiżárni mierzcha, nie mász nic [...]. MłodzKaz III, 517-518.

patrz: MIERZCHAĆ, MIERZCHAĆ, MIERZKAĆ

– Iest teraz dość bielidł, ktore mogą i sadze pobiałkowáć, iest dosyć rumienidł, przeto też i ludzi málowánych dosyć. MłodzKaz III, 77.

patrz: BIELIDŁO

– ■ Panowie Sobolni, kłániaycie się Báránom, Axámicie, Karázyią szanuy [...] Báranie, postáremu się ty Sobolowi kłániay. MłodzKaz iv, 237.

patrz: BARAN

– Panowie Sobolni, kłaniaycie się Baranom, Axamicie, Karazyią szanuy [...] Baranie, postaremu się ty Sobolowi kłaniay. MłodzKaz IV, 237.

patrz: AKSAMIT, AKSAMIT, JAKSAMIT, AKSAMET

– Cielcá tego opisał Duch S. w Psalmie 105. [...] Odmienili chwałę swoię, ná podobieństwo cielcá, iedzącego siáno, to iest: że ták go ulano, iákoby iadł siáno. Ale iáko to ci żydzi zámięnili sławę swoię ná podobieństwo cielcá ná staniu zostáiącego? czy to tu nie wyráża Duch S. owych, co poczęli pięknie w-woysku rość, sławy się dosługowáć, áż potym ni z-tego, ni z-owego rádlakámi zostáli, obory się, i gospodárowánia trzymáią, w-woysku go nie obaczysz, siedzi á ie, choc ieszcze młody... MłodzKaz IV, 3.

patrz: RADLAK

– [...] sąsmy my bydełko Boże, lud i owce paszy iego! MłodzKaz IV, 366.

patrz: BYDEŁKO

– Będzie czásem mądry, ale niewymowny [...] w poniżeniu iest i pośmiewisku [...] to táka náuká będzie zá báłwáná miána Zdobędzie się niechęć prędko ná tytuł náuce: Báłwan to, wszystko mu się kłániáć, dygáć potrzebá, áni chodź do niego bez ukłonu, báłwan to. MłodzKaz IV, 507.

patrz: BAŁWAN

– Ktoż się obierze z śmiercią cektowáć? MłodzKaz IV, 569.

patrz: CEKTOWAĆ SIĘ

– Nie położyłci żadnego nieprzyiacielá iák żywo ná plácu, ále kuflem nie iednego przyiacielá pod stoł podbił. sume arma, sume vasa. i ztąd podobno Polski zwyczay urosł: trąmbić iák ná woynę do stołu. bo tám przyiáźni się dopiiáią, chciałem powiedzieć: dobiiáią, co sklenicá to oręże, co wilkom to strzelbá. sume arma, sume vasa. MłodzKaz IV, 578.

patrz: DOBIJAĆ

– Nie iest to wielki fawor, ná drodze pozdrowić, piechty taka uczynność chodzi. MłodzKaz IV, 71.

patrz: CHODZIĆ

– Germanikus [...] wojsku sławę, a sobie chwałę zostawił, jakoby chciał rzec: “Niech tą obłudną fortuny córką, bałwanem jednym swej próżności popisuje się światu lekkomyślne pospólstwo”. LubSArtDąb VII, 512.

patrz: BAŁWAN

– Kaze mu wszytko powiedziec: y przyda, Nikt nie zrozumie: y nikt cię nie wyda. Nie iest to: Więzien odpowie: sekretem, Nie mogła pobic Fortuna mnie gorzy, Iako tem, ktorymstarła dzis impetem [...]. PotSyl 103.

patrz: POBIĆ

– Daleko człecze mysl od celu strzela. PotSyl 108.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Podniesion wpychę, wielkiemPanowaniem, Iusz nie po ziemi, lecz po niebie chodzi [król Kambises]. PotSyl 109.

patrz: CHODZIĆ

– Niemasz Tyranna gorzey rzekę kata, Nad umysł człeczy gdy się na złe uda, Wewnątrz w nim serce, zwierzchu ciało płata, Iusz oko zawsze smutne, twarz tam chuda [...]. PotSyl 16.

patrz: PŁATAĆ

– Bo chodzi, z kazdem zwierzem w odpowiedzi, Wzdy wdzięczny widok presentuie Bogu, Kiedy na sliskiey Swiata gołoledzi, z sroszszą nad Smoki, bo serce łakomie, wyziera z piersi: Fortuną się łomie. PotSyl 3.

patrz: GOŁOLEDŹ

– Niechay grzmią grozy, gorne Arsenały. PotSyl 31.

patrz: ARSENAŁ

– Tupycha wbębny uderzy tubalne, Ztąd na krew Ludzką naypierwsze zaciągi. PotSyl 81.

patrz: BĘBEN

– Zginąć w nierządzie jako miotła rozwiązana Wolą [Polacy] niż mieć na tronie dziedzicznego pana. (Gdyż, jąwszy od Augusta, byli arendarze). PotPis II, 77.

patrz: ARENDARZ, ARENDARZ, HARENDARZ

– [Tytuł:] Akademia z pobożności kościelney ku czci Matki Boskiey […] na cztery Epochy […] rozdzielona. AkKoś s. tyt..

patrz: AKADEMIA

– Gdy weń ziemia słonecznych nie puści promieni, Wtenczas się ćmi, wtenczas swe księżyc światło mieni; [...] Słońcem Boga, księżycem rozum ludzki kładę, Ziemią pijaństwo. [...] pijak się do śmierci z błota nie wypierze. Jeśli się też wytrzeźwi, bo mu trudno o to, Znowu pije, znowu się ćmi i lezie w błoto [...]. PotFrasz1Kuk II 103-104.

patrz: ĆMIĆ SIĘ

– niebo[...]Powłokło-ć[...] trochę w kędzierzawy Obłok od słońca wolne swe szafiry. LubSTobPol 144.

patrz: SZAFIR, SZAFIR, SAFIR, SAFIER, SZAFIER

– Krótki to oko horyzont znajduje, Które wytrzeszcza miłość rozteskniona. LubSTobPol 160.

patrz: HORYZONT, HORYZONT, CHORYZONT, ORYZONT, HORYŻONT, HORYZON

– Coż to jest, wieczny serc naszych chimiku, Że nic radości ten płacz nie przeszkadza, Z jednegoż cieką też łzy alembiku. LubSTobPol 163.

patrz: ALEMBIK, ALEMBIK, ALAMBIK, HALEMBIK

– To gdy myślę, święte się kończyły obrzędy; Wrzeszczą kury, zebrane w kupę z różnej grzędy. Ludzie wierzą, że ich już nie uszkodzi kania, Kiedy święty Mikołaj kurczęta ogania; Ja się tobie nie wedle prostego zwyczaju Oddaję: broń od diabła, święty Mikołaju, Niechaj do nieba twymi usiłuję kroki. Są od owiec pasterze, a od kurcząt kwoki. PotFrasz1Kuk II 167.

patrz: KROK

– Więc do twej, zacny sędzia, jakom prosił usty, Posyłam stajnie; prawdać, minęły zapusty, Czasy do takich związków między ludźmi skłonne, Ale na cóż kobyły dbają bezzakonne? PotFrasz1Kuk II 173.

patrz: BEZZAKONNY

– Ożenił się z panienką jeden żołnierz stary. Nie wyszedł rok, aż dziecię; rad mu był bez miary, I kiedy się chce z tego przed wszytkimi chwalić, Każe strzelać na krzcinach, każe działa palić. Aż młodszy: „Nie przesadzaj dla starego gdaku, Żeby wam na drugi raz stało w pulwersaku.” Na to żołnierz: „Nie frasuj, bo się już doznało, Co w olstrze wisi, będzie w pulwersaku stało.” PotFrasz1Kuk II 216.

patrz: PULWERSAK, PULWERZAK, PULWERSAK

– DO USARZA JEDNEGO Może prawdą żartem rzec: wierę, nie do ładu, Tchórzem z przodku, lampartem odziewać się z zadu. Włóż na piersi lamparta, choć fałszywy świadek Twojego będzie męstwa, a tchórza na zadek. PotFrasz2Kuk II 256.

patrz: LAMPART, LAMPARD, LAMPART

– Byłoby to z większym twoim dobrem, Pierwej sobie zębami ugryźć jajca z bobrem, Nim ci je, czego blisko miłości w akcyzie, Franca, egzaktor tego podatku, ugryzie. Albo jeśli żal zębów, nożem owałaszyć; Pierwszy poczniesz z balwierzem na jajca rubaszyć. PotFrasz2Kuk II 357-358.

patrz: AKCYZA

– Nic nie wątpię, żeś czytał, bo choć nic nie wierzą, Czego nie widzą Lutrzy, zawsze w Piśmie gmerzą, Jeżeli je kapustę, wodę pija w rzece, darmo płaci syropy człek chory w aptece. PotFrasz2Kuk II 394.

patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ

– Patrz na płomienie serca mego spore: Tobieć to, tobie dziś sobótka gore, I pójdzie pewnie w popiół i w perzyny, W te nieszczęśliwe świata mieszaniny. PotFrasz2Kuk II 397.

patrz: SOBÓTKA

– Albo tak: żywot ludzki, moment czasu ścisły, Z którego jednak wieków wieczności zawisły, Przesmyk z macierzyńskiego żywota do grobu, Od ześcia ciała z duszą, do rozstania obu [...] PotFrasz2Kuk II 441.

patrz: PRZESMYK

– Pieniążek po Babeckim, Szeling w cenie trzeci, Toż Pogroszowski, ale i Trzeciak nie szpeci; Szostakowski za nimi, cztery ich w pół grzywny. Wszytkie jednaki, wszytkie stempel mają dziwny; Bo wyszedszy raz z trzosa, gdzie się wszytkie mnożą, Chociażby był korcowy, nazad się nie włożą. PotFrasz1Kuk II 54.

patrz: TRZECIAK

– Mróz, ledwie mu wilczura samoczwarta zdole, Śnieg do pasa, myśliwiec namówił mię w pole. PotFrasz1Kuk II 56.

patrz: SAMOCZWARTY

– Jeśli, miły Panie [Boże] Spuścisz jak ociec swój prącik na syna, Że go chabiną muśnie Twe kazanie, A wtym zawoła do Ciebie chudzina, Powściągniesz ręki na jego wołanie. LubSTobPol 83.

patrz: CHABINA, CHABINA, HABINA

– Na tym padole [...] nie jest [...] Perła bez mułu i kryształ bez błota. LubSTobPol 85.

patrz: BŁOTO

– Jak lód od słońca - tak grzech od tej taje, Ta śmierci maże jadowite prawa, Ta ćmi nieprawość, ta łaski przydaje, Tej dank pobożność i cnota przyznawa, Ta - gdy na duszę pokusa powstaje - Przeciwko żądłu diabelskiemu stawa, A gdy w głąb duszę ciężki grzech przywala, Jałmużna w otchłań wpaść jej nie dozwala. LubSTobPol 88.

patrz: PRZYWALAĆ

– W krotceć przywroći, wiek on Augustowy Bo w Athletyckie, zbroyny idźie pole Z ktorego by ćię zdobytymi łowy, Przy twym Oyczyzno; kontentował stole, Iuż miey nádźieię; że ten Phosphor nowy Zágrániczoneć oświeći Podole, A ná twą zgubę, záiuszone krymy Obroći w popioł, w perzynę y dymy. ChrośTrąba E2v.

patrz: ATLETYCKI

– Ma bydź [igiełka tablicy mierniczej] mosiężna nie żelázna, áby nie bestwieła igiełki magnesowey. SolGeom II 102.

patrz: BESTWIĆ

– Na Starigo [!] Sowizrałá. NIe vmiałbyś teraz nic/ Stáry Ancikryście/ Nie stałbyś y zafigę/ baczę ia to czyście. NowSow A4v.

patrz: ANTYCHRYST, ANTYKRYST, ANTYCHRYST, ANCYCHRYST, ANCYKRYST

– Gdy kogo pali zgágá/ ábo boli gárdło/ Cáłuy Babę w pułdziáłko/ co się nie vtárło. NowSow B4.

patrz: PÓŁDZIAŁKO

– Skrzynká barszczu ná piecu stoi okowána/ A popiołu donicá w kącie málowána. Sam gospodarz w zupanie bárszczowym łatánym/ Barszcz iada/ wbarszczu chodzi/ ktosz iest większym pánem. NowSow D3.

patrz: BARSZCZ

– Ochotnik stoi w ognistej czerstwości, Których południe gdy dobrze rozgrzało, Do szturmu bando gorące wydało. BoczPióroBar II 155.

patrz: BANDO

– Iżeś tam nic nie wskórała [Fortuno], więc zaś do mnie sie udała, Różnie już ze mną próbując, złym zdrowiem mię agrawując. StanTrans 170.

patrz: AGRAWOWAĆ

– A o was, co odważni Sapiehowie rzeką? Jedną, żeście ojczyzny zaszczytem, pasieką; Z trupow nieprzyjacielskich, w polu stali szczerym PotFraszBrück I 202.

patrz: PASIEKA

– Więc idę w głębokie lasy [...] Tam uważę moje sprawy, całego wieku zabawy. Leć i tu myśl ma błędliwa trwoży mię. StanTrans 3.

patrz: BŁĘDLIWY, BŁĘDLIWY, BŁĄDLIWY

– A cienie czym, bolesna matko, będę cieszył? Bożą Matką, ktorej choć ostry miecz pierś przeszył, Gdy umierał na krzyżu, ale, wedle wiary, Wziął karę śmierci, grzechow żądła złamał mary; Zgwałcił grob; powstał z martwych, wrocił w ciała duchy; Tak jej potym ostry miecz stanął za flejtuchy. PotFraszBrück I 448.

patrz: FLEJTUCH, FLEJTUCH, FLAJTUCH

– Ciało w łaźni wymyją za godzinę ługi, Ale duszę, kto chce wniść do świętego cechu, Dłużej, niż siedm lat trzymać należy na blechu; Wszytkim siedm lat pokuty kościoł znaczy stary, Żeby z serca światowe puściły przywary. PotFraszBrück I 461.

patrz: BLECH, BLECH, BLICH

– Użytsze białogłowy daleko w tej mierze; Choć tylko druga brzuchem nie dosięgnie nosa, Nie odrzuci, ściśnieli rączkę jej, młokosa. Apetyt im do jabłka macierzyński wadzi, że tu rozum igranej naturze nie radzi. PotFraszBrück I I, 188.

patrz: APETYT, APETYK, APETYT

– Bog [...] Duszę mu [człowiekowi] dał rozumną, odzienie aniele. Uzłocił i uczynił godną szczyptę mułu, Z nieoszacowanego szaty karbunkułu, Gdy, tchnąwszy, ducha swego cząstkę w człeka puścił. Długoż w tej lamie chodził? Zaraz ją utłuścił, Zaraz poszła na pychę. PotFraszBrück I I, 385-386.

patrz: CHODZIĆ

– Rybitwow Pan obierał, żeby Bożym słowem, Apostołowie ludzkim bawili się łowem. PotFraszBrück I I, 439.

patrz: BAWIĆ SIĘ

– Słyszałeś, co Syn Boży rzekł do apostoła: piekielne mocy mego nie ruszą kościoła, A Tekieli, ktoremu zawieszeniem grożą, Chce z Turkami obalić bazylikę Bożą? PotFraszBrück I I, 440.

patrz: BAZYLIKA

– To przecie antidotem mają ludzie pewnym: Rzemieniem, albo twardym przycierać jej drewnem [o złej żonie]. PotFraszBrück I I, 486.

patrz: ANTYDOT

– Piliśmy w nowej izbie, ni myśląc ni o czym. Nazajutrz, aż oblane wszytkie węgły moczem; Z osikowegoć, rzekę, i zewnątrz i z dworu, Nie z inszego ta izba budowana boru. PotFraszBrück I I, 527.

patrz: BÓR, BÓR, BOR

– Czy nie omyłki sobie twoja panna życzy [...] Skoro bowiem lewarem z wierzchu nie dosięże, Co dotąd stała pewnie na pcach beczka lęże, I kurek między dągi wprawiwszy w antale, Będzie nosiła wino, ale nie z tarcale. PotFraszBrück I I, 531.

patrz: ANTAŁ

– Nie zna skąpiec dosytu, owszem więcej chuci, Rośnie mu do pieniędzy [...] Zdechł pies i duszę parą wiatr porwał czym prędzej, Wstawaj na pozew swoich, bogaczu, pieniędzy [...]. PotFraszBrück I I, 538.

patrz: POZEW

– Jeszcze biada znośniejsza, żal mi serce piecze, Wstyd ludzi; dobrzy głupstwo ganią, zły urąga [...]. PotFraszBrück I I, 560.

patrz: ŻAL

– Zmiłuj panie nade mną: nim duszę pozbędę, Daj fortecę świętemu Duchowi w komendę, żeby, wszytkie szatańskie wykurzywszy draby, Nowe do serca mego wrot przykuł antaby. PotFraszBrück I I, 580.

patrz: ANTABA, ANTABA, HANTABA, HAŃTABA

– Naraiłbym pewniejsze tym niedźwiedziom barci, Słodsze daleko miody, niż cukry, niż seki. Do niebieskiej się niechaj udadzą pasieki: Tam prawdziwe honory. PotFraszBrück I I, 583.

patrz: PASIEKA

– Zbytki [...] O czymże Polska myśli [...] Żeby w drodze karety, w domu drzwi barwiani Strzegli z zapalonymi lontami dragoni. O tym szlachta, panowie, o tym myślą księża, Choć się co rok w granicach swych ojczyzna zwęża, Choć na borg umierają żołnierze niepłatni, Choć na oczy widzą jej period ostatni. PotFraszBrück II II, 147.

patrz: BORG, BORG, BÓRG, BORK

– Leząc chłopiec po ptaki strącił karki z drzewa. Niechże się, rzekę, każdy człek tego spodziewa, Co się wyżej po rzeczy mniej potrzebne wspina, Żeby się nie urwała krucha z nim chabina. PotFraszBrück II II, 164.

patrz: CHABINA, CHABINA, HABINA

– Pan Jezus rzekł, jam słońce, jam jest światłość świata, Poki serce baranka miłosierdziem zdobi, Poki we lwa strasznego gniew go nie przerobi, chodźmy w światłości. PotFraszBrück II II, 17.

patrz: CHODZIĆ

– Tak też białagłowa, ledwie na niej dopytasz, poki dziewką, słowa; Niechaj jedno odnowi mąż jej aperturę, Jakby nigdy nie ona, odmieni naturę. PotFraszBrück II II, 204.

patrz: APERTURA, APERTURA, APERTORA

– Z wielkim Jephte triumphem wracając do domu [...] Rozumiał, że bydlątko, albo co więc z owych Drobiazgow, jako zwykłe, wybieży domowych. Aż mu jedyna corka zajdzie przede wrota. PotFraszBrück II II, 209.

patrz: DROBIAZG, DROBIAZG, DROBIUZG

– A długoż onej pompy? poki i kuflika, A skoro ostatniego dopije kwartnika, W toż się piekło z fortuny dostanie cedułką, I wespoł z ołowianą roztopi ampułkę, Albo, jako tu wino, będzie nią pił siarki. PotFraszBrück II II, 297.

patrz: CEDUŁKA

– Przyrodzenie jest takiego owocu, że w ktorymkolwiek naszczepisz go klocu, Lubo to w wiśni, lubo to w jabłoni, Tak jędrzny korzeń applikuje do niej, że ani jabłka, ani już jagody, Ale frukt światu swojej rodzi mody. PotFraszBrück II II, 310.

patrz: APLIKOWAĆ

– Maszkarada nowożeńce [...] Twardyż to zakon, ciężka na mnie cela, Do śmierci smutku, za trzy dni wesela. Zwłaszcza kto trafi na kawalkatora; Lepiej sto razy z mnichy do klasztora. PotFraszBrück II II, 343-344.

patrz: CELA, CELLA, CELA

– Trafiło się paniątko do onego dworu I domu i dobrego swych rodzicow zbioru, A to że prostak, bo się nikt nie rodzi Z rozumem i dopiero poń do ludzi chodzi. PotFraszBrück II II, 360.

patrz: CHODZIĆ

– Ktora [białogłowa] je [muchy na twarzy] kolwiek nosi, już, już, jego cechą Do piekła naznacznona, gdy wrzącej warzechą Smoły on smok okrutny na bezbożnej twarzy, Herb swoj, muchę, książę much, straszliwie wywarzy. PotFraszBrück II II, 385.

patrz: CECHA, CYCHA, CZECHA, CZYCHA, CECHA

– Brzuch? beczka pełna gnoju PotFraszBrück II II, 403.

patrz: BECZKA

– Jako tam Adamowi śpiącemu przy drzewie, takteż tu otwierają aperturę Ewie. U Adama się zgoi, chociaż bez balwierza, A tej opak, im dalej, barziej się rozszerza. PotFraszBrück II II, 91.

patrz: APERTURA, APERTURA, APERTORA

– „Tylkom to raz jednemu powiedział w sekrecie, Aż o tym głośno prawią szragarki na trecie” — Uskarżał mi się sąsiad. Rzekę: „Mój kochany, Kiedyś sam nie mógł w sobie zatrzymać milczanej, Jakożeś się jej, pytam, spodziewać miał po kiem? Choćby gęba milczała, wyporze się bokiem.” PotMorKuk III 10.

patrz: WYPRÓĆ SIĘ

– Poniewász wątpić nie trzebá/ że to dosyć uczynienie/ iáko iedno wędzidło/ szalone szkápy kroci y powściąga/ czyni nas czulszymi z pilnieyszymi; wyciętych grzechow pozostáłe wiory wymiáta/ złe nałogi przewrotnym życiem wprowádzone/ przeciwnym w cnotách ćwiczeniem znosi. BujnDroga 102.

patrz: WYCIĘTY

– Bá pono bez pozwow y opowiedzi/ dziś/ teyże godziny/ záraz niespodziána śmierć/ iáko wiele innych/ w tym że barłogu zbieży/ udusi? BujnDroga 115.

patrz: POZEW

– Każdy człowiek na tym świecie żyiący/ ktory swego sobie od Boga naznaczonego końca/na ktory stworzony iest/ albo niewiedząc/ albo nie uważaiąc/ ná domysł tylko y oślep przez te doczesne zabawy się wałęsa y błądzi; daleko słuszniey za głupiego/ marnego ná tym Swiecie tułacza miałby być sądzony. BujnDroga 1-2.

patrz: BŁĄDZIĆ

– [Bóg] inne nám miąszsze/ y poiętnieysze/ ná ktore/ by też w omácku nápádamy y obierącz ich doznáwamy do námienionego końcá y celu wybornie służące petrzeby [!] obmyślił y nádał. BujnDroga 14.

patrz: W OMACKU

– Abyś się, na tem rostąc fundamencie, mnożył, Y krzewił w cnoty święte, a był Chrystusowem Do vtarczki na zawsze athletą gotowem. DamKuligKról 141.

patrz: ATLETA

– Ożywione ciáła wszytkich zbiorą się ná ow szeroki plac Vallis Iozaphat przy Ierozolimie názwany [...] Gdzie Aniołowie wydzielą bárankow/ od Kozłow/ wybranych/ od potępieńcow. BujnDroga 141.

patrz: BARANEK

– Tobie zásię należy, ábyś przepasáne Máiąc biodrá myśli twey, ták się pokázował Swiętem iák on iest święty, Ktory cię wokował. DamKuligKról 147.

patrz: BIODRO, BIODRA

– Żeby codzienne o tym były gadki, Iák świát przyiemne w sobie zawiera dostátki, [...] áby z młodu serce vgłaskáne Młodziencá chytrą mową w gnusnościách butwiáło. DamKuligKról 15.

patrz: BUTWIEĆ, BUTWIEĆ, BOTWIEĆ, BÓTWIEĆ, BUTNIEĆ

– Nieday mi brnąć zá wolą ciáłá mego, ále Náucz mie pełnić wolą twą ku wieczney chwale. DamKuligKról 157.

patrz: BRNĄĆ

– [Bóg] opátrzył nam bespieczny/ sytny/ y ná wszytkę drogę dostáteczny posiłek [...]. BujnDroga 171.

patrz: SYTNY

– Strawne to iest Słowo Boże [...] nie z cielesney massy ugniecionych rogálow/ to iest nie z racyi y wywodow doczesnych dzisieyszych politykow/ y ná łeb lecących/ nie stałych státistow; ále z głębokiego fontis falientis in vitam aeternam zrzodła [...]. BujnDroga 172.

patrz: LECĄCY

– Strawne to iest słowo Boże [...] nie z cielesney massy ugniecionych rogálow [...] ále [...] z niebá wysypanego ziárná/ ktorym sami Anielscy Duchowie sytymi są. BujnDroga 172.

patrz: SYTY, SYT

– Człek ostrożny, okrzętny, jako mówią, z krętą Żyjący, dla zbawienia bawi się dyjetą: Pości, obrazki liże, co trzeci dzień suszy, Żeby jako najlepiej swojej posłał duszy; Po sześci groszy piwo przewoźne pod miarą, Wino po dziesięć złotych pełną pije czarą. Nie przestanie pacierzy przemykać i szeptać, A pies by nie chciał, czego pełne serce, łeptać. PotMorKuk III 175.

patrz: PRZEMYKAĆ

– A że duszá nászá ták wrodzoną skłonnością/ iáko z nákázáney rozumem według stánu swego w sprawách y postępowániu rady/ y náuki łaknie; przez ktorą by/ y rozumem rozeznáć co prawdá/ co fałsz/ umiáła; y wolą czego chcieć/ czego się strzedz mogła/ oboygu temu czyni dosyć to sytne Pismá S[więteg]o stráwne. BujnDroga 175.

patrz: SYTNY

– Nad papierami trąbią na każdy rok larmo: Komuż na borg umierać, komu się chce darmo? PotMorKuk III 187.

patrz: LARMA, LARMO, LARM

– [...] to wiedz zá pewne/ że miedzy náy przedrzednieyszymi przyczynami upádkow twoich tá niepoślednia była zwiędłey nikczemney niestáłości twoiey [...] że zániedbałeś bá zgoła zápomniáłeś/ sytney y bespieczney spiżarni tey. BujnDroga 191.

patrz: SYTNY

– Sprzeciwisz się? Będziesz miał człeka nieprzyjaznego; Pozwolisz mu [nieukowi]? z prostaka przerobisz go błaznem: Będzie chlubił przed ludźmi, żeć zawiązał usta, Na szyderstwo, bo wiedzą, że głowa czcza, pusta. Najlepiej niech sam sobie bełkoce z cietrzewiem; Spyta cię o co? krótko odpowiedzieć: nie wiem. PotMorKuk III 211.

patrz: BEŁKOTAĆ, BEŁGOTAĆ, BAŁKOTAĆ, BELKOTAĆ, BEŁKOTAĆ

– Duszne mu [Nachorowi] zdrowie tak zostawił [Królewicz], Ze go więcey paroxyzm rospaczy niebawił. DamKuligKról 214.

patrz: BAWIĆ

– Theûdas tedy Pogáńskich zá prozbą, y rádą Kápłánow, bez odwłoki, piekielney z gromádą Gwárdyey, ktorą się był znáuk swych otoczył, Wędruie z puszczy, áby z prawdą bitwę stoczył [...]. DamKuligKról 217.

patrz: GWARDIA, GWARDIA, GWARDA

– Trześnie bursztynowe Po vszách, y trzęsidłá po szyiách perłowe [...] wdzięczności więcey przydawáły [pannom]. DamKuligKról 223.

patrz: BURSZTYNOWY

– To cudowna/ że my zá słowem Boga nászego práwie codziennie tucznym Przenáświętszym Báránkiem/ y sytnieyszym nád wszelką mánnę chlebem Anielskim się pásąc/ głode[m] mrzemy? BujnDroga 227.

patrz: SYTNY

– A przecię y wzrost nász duchowny/ biednych kárłow nie dochodzi; y przymierzá się rwą/ y postaremu do dawnych sucharow ktore nam nieraz kością wgárdle stały/ po skosztowániu sytnego tego bánkietu/ nieraz porzuconych y omierzionych powrácamy. BujnDroga 228.

patrz: SYTNY

– Świadom iest Pisma arcydoktor złości [czart]. DamKuligKról 230.

patrz: ARCYDOKTOR

– Bez duchowney chęci bez pragnienia/ bez appetitu/ z zamulonym często żołądkiem/ nie tak pożywamy niebieskiego tego chleba. BujnDroga 237-238.

patrz: APETYT, APETYK, APETYT

– [...] á iákom ich ad maiora natos; do wyższey/ godnieyszey wspániálszey stworzył y podniosł kondycyey/ nie gmerząc w nikczemnych świáta tego śmieciách wspaniále po nich depcąc/ vtens hoc mundo, tanquam non vtatur do swego kresu do swey w Krolestwie im zgotowanym Oyczyzny postępowali. BujnDroga 252-253.

patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ

– Tenci to bielony grób pełen kości trupiej, Lecz przyjdzie czas, który to bielidło obłupi. PotMorKuk III 264.

patrz: BIELIDŁO

– Grzechi, iák wiele iest ich, liczbá osiáda, A dobroć Boska nigdy pod miárę niepáda. DamKuligKról 265.

patrz: PADAĆ

– Z tych trzech [kupców] pierwszy/ iestci ná drodze zbáwienney/ ále bodáy nie iedną tylko nogą/ y to ná ostátnim śliskim y błotnym ieszcze stopniu. BujnDroga 269.

patrz: BŁOTNY

– Błágay zá mną Bogá naywyszszego, Abym po twym odeściu z tąd, y dniá iednego W tey Pustyni niebłądził, y w nędznym żywocie Więcey niepielgrzymował przy tákim kłopocie. DamKuligKról 287.

patrz: BŁĄDZIĆ

– [...] chytrością dawnych zdrad czartow oszukány, Jáko niebiegły Szermierz legę przekonány DamKuligKról 287.

patrz: SZERMIERZ, SERMIERZ, SZELMIERZ, SZERMIERZ, SZYRMIERZ, SZERMIRZ

– Gdy z áppáratem do Mszy przywędrował [Jozafat], Bárláám ofiárę Mszy straszney celebrował. DamKuligKról 289.

patrz: CELEBROWAĆ

– Wszytkie [...] podchwytaniá/ potwárzy/ ktore weń/ iáko w cel biły/ ták cierpliwie/ ták mile/ ták układnie/ ták łágodnie znosił [Zbawiciel]. BujnDroga 305.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Lecz ten strászny przykry/ Náymilszego IEZUSA gorzkiey męki krwáwy rzec mogę pas/ do ktoregosmy tu dociągnęli/ tákiemi swą drogę zágęścił trudnościámi/ nábił ościámi/ zásiał brzemieniámi/ że zá każdym zgoła krokiem/ ná krwáwy Páński ślád pátrząc/ zá káżdym cięszko pádaiącego widząc/ zá káżdym aż ná śmierć zmorzonego uznáwaiąc/ nie iuż zá nim postępować/ ále zimną zdięci boiáźnią iáko wryte kámienie zástánáwiać y drętwieć musiemy. BujnDroga 311-312.

patrz: NABIĆ

– Krotko ále dziwnie bogáto y węzłowáto dary Boskie sobie obficie dáne samá Przenádostoynieysza Mátká w swym pieniu záwiązáła. BujnDroga 336.

patrz: BOGATO, BOGACIE, BOHATO, BOGACIE, BOGATO

– Pierwszy do siebie wabi/ sam się wprzod do ugody bierze/ sam urażony/ y ile z nás iest skáleczony (że ták rzeknę) básarynek płaci [Bóg]. BujnDroga 364.

patrz: BASARUNEK, BASARONEK, BASARYNEK, BASARUNEK, BASSARUNEK

– [Bóg] Karząc y trudności przepuszczaiąc/ a większą cięgę dać mogąc/ ták wiele zasłużonego kárániá uymuie/ wybácza [...] sam (iż ták rzeknę) korbacz w bawełnę obwiia. BujnDroga 375.

patrz: BAWEŁNA

– Wszytkie uciechy iáko wiesienny lod stopniawszy w obrzydłe błoto idą. BujnDroga 409.

patrz: BŁOTO

– Bog rozgniewány Złorzeczne wydał Bando, áby wymázány Był Potopem Swiát wszytek. DamKuligKról 43.

patrz: BANDO

– Miásto Aniołow, imię diabłow otrzymáli [upadli aniołowie]: [...] záczym y ci, Wytrąbieni są z Boskiey czci, iáko bandyci. DamKuligKról 43.

patrz: BANDYT

– Grzechy sprosne y występki [...] przeciw Bogu bunt podnieśli, Y rokosz. DamKuligKról 44.

patrz: BUNT, BUNT, BONT

– Dokazuie [czart] iednak pospolicie tego/ że wżdy iáką kłodę iaką [...] kobylinę wytnie/ ktorą lubo cale do zbawiennego kresu/ przeyścia nie zagrodzi: wszakże ták ie często zamuli/ y zatrudni/ iż ledwie z wielką odwagą dobrze ná darszy bokow/ człowiek się przedrze. BujnDroga 46-47.

patrz: BOK

– Ná tey Prawdy poznaniu/ iako ná gruntownym węgielnym kamieniu wszytek się duchownego budynek starania o zbawienie zasadza. BujnDroga 5.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– Biáda tobie [grzeszniku] w czártowski wprzężony chomąt. BujnDroga 57.

patrz: CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMUNT, CHOMUNTO

– Tákże dochodzi [mowa Boska] duchá táiemney wnętrzności, Y bádáczem iest myśli, y serca skrytości. DamKuligKról 65.

patrz: BADACZ

– Bo iego miłosierdzia liczbá niezliczona, Ani pada pod miárę dobroć nieskończona. DamKuligKról 80.

patrz: PADAĆ

– Co budynku duszy Przez grzech z ciáłá krewkości słábego náruszy, Może bydź przez pokutę szczyrą nápráwiono. DamKuligKról 80.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– Tedy ładowne burty wody chłysną tak: że się na sam aże wierzch zakradnie Zkąd Krol z naciskiem obaczy się na dnie. MayChrośSup 11.

patrz: CHŁYSNĄĆ

– Caezar obmywając się ze złey opiniey; consulit famae suae, dla rebelliey AEgypcyanow. Dziedzica, z Starszą Siostrą rozwodzi; z młodszą łączy wmałzenstwo. MayChrośSup 17.

patrz: OBMYWAĆ SIĘ

– Piorun nie biie; ani gałąź chłosci Z samych drzew straszne obrazy y dzieła. LucChrośPhar 82.

patrz: CHŁOŚCIĆ

– Bez kolorowych (barwianych) słow wyśmienitości rzekę/ że dożywotnie być y zostawać pragnę Wm. M. M. Pana Cale zniewolonym sługą. DobrPol II, 168.

patrz: BARWIANY

– NIeuchronny/ dowcipem ludzkim niepojęty Naywyższego Párlámentu Sędziego Wyrok [...] tey niemiłosierney śmierci pozwilił władzey. DobrPol II, 208.

patrz: PARLAMENT

– Jest wicher panna, Austra pokolenie I w stroju, w chodzie, niestatkiem gdy wienie, Wicher prawdziwy Każdego chciwy. BoczHirBad 197.

patrz: AUSTER, AUSTER, AWSTER

– Gdy wozek Duszy, nie ma smárowánia Duchá S. skrzypi, y turkocze. PicaZnaki Fv.

patrz: SMAROWANIE

– Co iest duszá ludzka? Ieżeli się gdzie Pogáńská Filozofiia mykłá, á náwet niektorzy z uczonych Chrześćian, iako gdy o duszy ludzkiey diskurs mieli. Sam Tertulián rozumiáł iż dusza naszá iest człowiekiem iednym materyalnym miedzy pogány, tedy Pytagoras rozumiáł iż iest iákąś Harmonią álbo zgodnosćią muzyki. TylkRoz 297.

patrz: MYKNĄĆ

– [O autorze paszkwilów] Aboż nie gorzej kradnie od koni, od kobył, Skoro się do lamusa cudzej cnoty dobył? PotFrasz5Kuk III 357.

patrz: LAMUS, LAMUS, LAMUZ, LEMUS, LIAMUS

– I nisz iutrzenka ruszy z akkubitu Muzyki heynał otrąbią krzykliwy. ChrośKon 286.

patrz: AKUBIT

– Przypomniał sobie król jm. chłopca onego jm. ks. Wyżyckiego podczas sejmu teraźniejszego, do którego strzelił góral jmp. posła cesarskiego na Zamku w okno, pytając się, jak też się sprawa ta skończyła. [...] Gdy relacyją czyniono rzetelniejszą, strasznie exarserat król jm. na tych, którzy się w to wdawali [...] Potem gdy królowa jm. nadeszła, strasznie sie skarżył, że mu tak smaczną potrawę, którą natenczas jadł, cholerą przyprawili. SarPam 308.

patrz: CHOLERA, CHOLERA, HOLERA, KOLERA

– Daj [Boże] głowie naszej asystentkę sądów Twoich, mądrość. KochPsalTur 19.

patrz: ASYSTENTKA

– Tákie słowá od Duchá Swiętego wydáne Przez Iobá świętego są nam opowiedziáne: Prowadzą swe dni w dobrach, trzymáią w swych ręku Bębny huczne, y głosną cytrę, á przy dzwięku Weseląc się organow tańce wypráwuią; A w tym w iednym momenćie do piekłá zstepuią. Iść tych/ iá bánkietnikow świátá nie chcę śladem/ Ale tych/ ktorzy płáczą/ pragnę iść przykłádem. BesKuligHer 211.

patrz: BANKIETNIK

– Iachalismy dwie godziny wielkie do wsi Kontyk. wszytko przy sadami a droga brukowana Austeryami niemal iak przedmiescie Austerya od Austeryi barzo blisko. SobTDzien 35.

patrz: BRUKOWANY, BRUKOWANY, BURKOWANY

– Bo lubo Pan [Bóg] w sądach skryty, w sprawiedliwości groźny; ma jednak trybunału swego asystentkę, nad upadłymi politowanie. KochPsalTur 4.

patrz: ASYSTENTKA

– Ják záś szeroko się ten wasz rozwlokł błąd, ktorzy mniemaćie, iź może się co cudzą przystroić ozdobą. BoecBardzPociecha 46.

patrz: PRZYSTROIĆ SIĘ

– Gerberus Brytan piekielny ze trzemá łbami troisto pászczekowáty, gryzł kości. AndPiekBoh 101.

patrz: BRYTAN

– Przypádnieli co ná rękę, ia Wmći. będę słáwić po prostu, bez wszelákich kolorow, bez przysad, bez złotá, bez diámentow, bez száfirow, bez rubinow, koralow, purpury, liliey, kwieciá, gáłęzi, zołędzi, iáko czynią dziśieysi Rytamiárze ktorzy v dawnych Poetow nákradszy wierszow, pokątnie zá swe własne przedawáią, ledwo nie po lackách . AndPiekBoh 11.

patrz: RUBIN

– Nie zapomniey więc miły Totumfacki podać do wiadomości owey Damie ktora mię nie zna [...] żem Bohatyr straszny [...] ten ktorym zgwałcił naturę, zrobił czas: ten ktorym, obłupieł ze skory śmierć nieużytą, y uczyniłem Arcykornutem naystarszego Diabła co siedzi w piekle. AndPiekBoh 111.

patrz: ARCYKORNUT

– Pod Báaldekinem spráwiedliwości, trwa nieporuszenie chwałá Boża. AndPiekBoh 117.

patrz: BALDACHIM, BALDACHYN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDECHIN, BALDYKIN, BALDACHIN, BALDAKIN, BELDAKIN, BELDEKIN

– T. Pátrz Diabłá, Struś zeláżo, á Wmść bułat trawisz, w ktory czás wyiazd Wmści? B. Ládá w godzinę, przetoż bądź gotowym y ty, vłoż tłomok, wywodz konie, wsiáday á nie zápomniy toć powiádąm oponcze, gdyż przez powietrzną iádąc kráinę, nie podobna, áby nas deszcz dobrże nie wyprał, álbo żebyśmy mieli minąć sucho zły raz niepogody. AndPiekBoh 131.

patrz: WYPRAĆ

– Ogłaszam dzieła Rycerskie nayprzednieyszego w zacności Barona z Troie [Bohatyra strasznego]. AndPiekBoh 134.

patrz: BARON

– Te, ktore w pierśi biją ná kształt młotá, Ręce zá tobą obracam śierotá; Y zá dálekie Morskich ćiągow trákty, W pogoń posyłam łez mych kátárákty. Posyłam y te, co nie spádły ieszcze Z mey głowy włosy, y w ktorych się pleszcze Zrzenicá wodách, z twey przyczyny wszczętych Azali w gniewách zmiękczą ćię záwźiętych. OvChrośRoz 140.

patrz: KATARAKTA, KATARAKT

– Antipast będzie z tryumfow Petrarchy, warzysto Komedie Dantego. AndPiekBoh 148.

patrz: ANTYPAST

– Nie dostawáło piątey essentiey tego męstwá, ktore Saturnus moy ordynáryiny Alchimistá w sercu [...] dystilluie moim. AndPiekBoh 154.

patrz: ALCHIMISTA, ALCHIMISTA, ALCHYMISTA, ALHIMISTA

– Widziałem, iako ta arcyniewstydliwa Maskara, bezecna Fortuna [...] zazywała w dostatkach ucieszney Krotochwile. AndPiekBoh 159.

patrz: ARCYNIEWSTYDLIWY

– Ieżeliby [...] pytali się go przemięszkiwam? odpowiesz, iż Europa wszystka naymnieyszym Alkierzem iest rezydentiey moiey. AndPiekBoh 16.

patrz: ALKIERZ, ALKIRZ, ALKIERZ, JALKIERZ

– Pisze [Petrarka], iż się uskarża na mię Parnallus, i lamentuie, żem Poezyą Epikę Zonę iego, miał wczoray u siebie na poduszcze, y żem go uczynił Arcykornutem. AndPiekBoh 39.

patrz: ARCYKORNUT

– Pluton [...] dáie Plenipotentią pospolitemu ruszeniu Szatánskiemu, áby mie żywo poimawszy do wieczney wrzucili kátusze, wiązac ręce y nogi siárczystemi pádálcámi. AndPiekBoh 42.

patrz: PADALEC

– Pierwszej kufy nazwisko Demokratia, wtorey Aristocratia. AndPiekBoh 46.

patrz: ARYSTOKRACJA

– Ledwiem co kosę w ręce wziął, vstroiwszy się w łupiez chudáwy, áliści wzáiem śmierć vstroiona w zupan y ferezyą rysią z kołnierzem, przechadza się po rynku wszystkiego świátá w mármurkowym słyku, przypasawszy Tyráński páłász do boku, ktorą wszyscy być rozumieli Bohátyrem strasznym wywędzonym trzecioletnią Fráncą. AndPiekBoh 61.

patrz: ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEZ

– Diabeł [jest] dawnym y szkodliwym bánitem, że wszystkich części świátá. AndPiekBoh 62.

patrz: BANIT, BANITA, BANIT, BANNIT, BANITA

– Wierząm wsystkiemu, zwłaszczá wiedząc o tym pewnie, iż przed bráwurą Wmći kłániáią się gory, schyláiąc ku źiemi nisko łby swe lásami okryte, wyćináiąc dygy skálistemi łytámi. AndPiekBoh 89.

patrz: ŁYTA

– Dla Legionistow niech będą potrawy smacznie zgotowane, de cordice z Paragrafow z Artikułu pierwszego. AndPiekBoh 9.

patrz: ARTYKUŁ

– Tákci pozny wiek świátu, wszytkiego ubliża, Zeby miał pisać dziełá twoiego Páiża, Y gdybyś się był w ten czas Wielki Ianie rodzieł, Kiedy Homerus piorem Argonauty wodzieł. PotPocz .

patrz: PAIŻA, PAIŻ, PAIZ, PAIŻ, PAISZ, PAHYŻ, PAGIZ, PAIŻA

– Káżdy czás, y noc, y dzień bez wszelkiego szwánku Serce wierne, zostawáć ma w Bożym Barámku? Zakwitnąwszy raz, Wiáry, y Nádzieie Wiosną Nie pełznąc niech się Słońce, ćmi odmiáną sprosną. PotPocz 100.

patrz: ĆMIĆ SIĘ

– Iegosmy wszyscy, iego [Boga]; pástwiská są Owce Ktorzy iego Báránká, y głosu, y toru, Trzymamy się nim wyńdziem z Swiátowego boru. PotPocz 101.

patrz: BÓR, BÓR, BOR

– Kto myśliwy á ma. Rącze y mężne chárty nie oszpeci szlámá Nie oszpeci kontuszá, cząbr: czapki zawoiek, Niechay siedzi przy piecu, ospálec y gnoiek. PotPocz 104.

patrz: CZĄBR, CZĄBR, CĄBER

– WIdząc Lisá, z tákowym: ná grobie napisem? Szláchcić tu leży, co się pieczętował Lisem, Lezyć, rzekę, lecz żywy? czy nowinász mu to, Choć go ná polu chárty, rączemi uszczuto? PotPocz 107.

patrz: CHART, CHART, HART

– Siedzisz, gdzieś się urodzieł, áni cię wiátr wywiał, Nie dziw: żeś też z lisem swym, w iámie opárszywiał W błam, do futrá, nie uydziesz? wiesz co tákiem robią? Ze psiemi ie skorámi, ná irchę oskrobią. PotPocz 107.

patrz: BŁAM, BŁOM, BŁAM, BLAM

– Wyńdzie [szlachcic mający w herbie lisa] do nieśmiertelney ná on Bánkiet pásze, Gdzie się mu dla posługi, Syn Boży przepasze. PotPocz 107.

patrz: BANKIET

– Porwimysz się na trąbe Bożą: wszyscy wcześnie Iemu duchem, nie światu żyimy tu cieleśnie, kto chce żeby Aniołem iego była dusza, Raczey, a nie podszewką, diabłu do kontusza. PotPocz 108.

patrz: ANNIOŁ, ANIOŁ, ANIOŁ, JANIOŁ, ANJOŁ, ANGIOŁ, JENIOŁ, AMNIOŁ, JAMIOŁ

– Porwimysz się na trąbe Bożą: wszyscy wcześnie Iemu duchem, nie światu żyimy tu cieleśnie, kto chce żeby Aniołem iego była dusza, Raczey, a nie podszewką, diabłu do kontusza. PotPocz 108.

patrz: KONTUSZ, KUNTUSZ

– Szátánie? áboś bitwy, zápomniał z Aniołem? PotPocz 124.

patrz: BITWA

– Nie buntuycie Synkowie, zá swoich się Oycow? Nie będziecie umieráć, od trzech w sercu boycow. Ná cię to podobieństwo: ná cie grzeszny człecze, Gdyć śmierć po dziatkách w serce trzy groty záwlecze. PotPocz 129.

patrz: BODZIEC, BODZIEC, BOJEC, BODZIEĆ, BODEC

– Włosy, w onego drzewá wiklą nas konáry, Z ktorego grzech, naypierwsze ludziom zrobieł máry Kto nie ná głowie, ále ná sercu ie strzyże, Ządze świátá, y ciáłá, wyrzuciwszy bryże. Nikędy nie vwiąźnie, żeby miał być kłoty, Tymi ná ktore płáczesz grzeszny człecze groty. PotPocz 129.

patrz: BRYŻ, BRYŻ, BREZ

– Nie świniami Korab swoy ani ziemiopłazy, ładuy: grzechy to znaczy [...] Owieczki y Baranki niechay się prowadzą. Te tylko w niebo, insze do ieziora siarki, Bo do ofiar nie uydą, wezmą z tobą z Arki. PotPocz 135.

patrz: ARKA

– Stać na mieyscu nie umie, grzebie, skacze, depce, Aquilo chyba rodzi, tak dorodne źrebce. PotPocz 145.

patrz: AKWILO, AKWILON

– Coście rękę Mársowi dáli: y Bellonie, Niech wam nie będą, w wielkiey cenie wásze stroie. PotPocz 147a.

patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA

– NIe bárżo mi sie Xięże, tá wászá ozdobá, Ze Kruká Herbem nosisz, w Sygnecie podobá, Kruk czarny z przyrodzenia á do tego krádnie, Y kryie w dźiory, káżdą rzecz ktorey dopádnie. Wierny zásię Kátholik á dopieroż Xięża? Ták biały być powinien że y śnieg zwycięża, Z tąd wam Alby przystoią ná y mieysce Effodu. To zle, łábęciem z wierzchu, Krukiem być ze spodu. PotPocz 148.

patrz: ŚNIEG

– Stáraymy się o Konie: śniegu rowney máści. Nie trzebá po iármárkách szzukáć; ieśli kto ma Kárego? łácny sposob wybielić go Domá Iest mydło ná czernidło, pokutá ná grzechy, choc będzie y czerwony, znaydziesz ná to blechy. PotPocz 148a.

patrz: BLECH, BLECH, BLICH

– Trudno Práwdy, co ostrym chodzi tu krzemiencem, Inszym, procz cierniowego koronowáć wieńcem. PotPocz 157.

patrz: CHODZIĆ

– Kładzmy stopy, poboznych, serc naszych a na tę? Grożę szatańską? bierzmy duchowną armatę. PotPocz 169.

patrz: ARMATA, ARMATA, HARMATA

– Lepszy żywot po śmierci, Cnotliwych iest ludzi. Ale kto się tu w sádzách grzechowych ubrudzi? Kiedy ná szkláne morze, do Niebá Łábędzie, Iego w piekło odeślą, z kruki: wieczni Sędzie. Kędy człek nieszczęśliwy, w siárczystym iezierze, Choć bez końcá będzie wrzał, nigdy nie wypierże. PotPocz 173.

patrz: WYPRAĆ

– Więć, żeby Chrześciánin, tego uszedł sidłá, Niech na krzcie przyiętego, waruie bielidłá, Kędy: bo wszytkich ludzi, grzech Adámow bruczę? PotPocz 174.

patrz: BIELIDŁO

– Do łysego Herbu Łabędz Widząc Łábędziá w Herbie, myślę: Właśnie iákbym go widział pływáiąc po Wiśle, Bo ták odyma gárdło kiedy Łábęć płynie, Iáko się głowá iego wydęłá w łysinie. Oprocz że Łábęć biały wszytek y z ogonem, Ten mieni czarnem cząbrem, w tyle zostáwionem. Lecz ieśli go ogoli, ábo mu osiwie, Z Herbu: z tyłu y z przodu; Szlachcicem prawdziwie. PotPocz 175.

patrz: CZĄBR, CZĄBR, CĄBER

– Nie truchley Oświecony Wiśniowieckich Domie, Nie ták rogi, śmierć, twemu Xiężycowi, łomie, Zeby Ottomáńskiego, nimiście nie bodli. PotPocz 36-37.

patrz: BÓŚĆ

– Na Gwiazdę w Herbie, Wiśniowieckich Xiążąt. Nowy Aspekt Polacy, na Niebieskie Domy, Y nowa wszedszy Gwiazda, mięsza Astronomy. PotPocz 37.

patrz: ASPEKT

– Śliczna twoja uroda, aniele przymioty, Szyja w perły toczona, warkocz szczerozłoty, Palce pełne smaragdów, twej czystości świadki, Usta przejdą korale, oczy dwa gagatki, Wypogodzone czoło — szafirowe nieba; A cóż, kiedy to wszytko oczyma kraść trzeba. PotPoczKuk III 428.

patrz: GAGATEK

– Do Niebá tylko recurs, lecz y tám grzech trwoży, Ználasł się iednák Pátron, co Máiestat Boży, Vbłaga, że Dekretu ná wieczne Bánnity, Rzegłszy go, nie podpisze. PotPocz 45.

patrz: BANIT, BANITA, BANIT, BANNIT, BANITA

– Ieszcze będziemy: skoro krwáwe Woyny miną Chwalić Bogá w pokoiu, pod iego Iániną. Obroci się do Ręku, z nog Tarcz Polskiey młodzi, Niechay się gdzieś piętámi, bronią Scyopodzi. PotPocz 47.

patrz: BRONIĆ SIĘ

– Káżdy tę Tarcz grzechámi nieczystemi płata, Co dzień práwie, y rzadko kto pokutą łata, Pánie: przez żołcią z octem mąconc kielichy, Powlecz miłosierdziem swym, grzechow nászych Szychy. PotPocz 48.

patrz: PŁATAĆ

– Przebog, stánąsz człowieku zá ogniste pale? Choroby, y kłopoty; frásunki, y żale? Táć Duchownych, iest probá budynkow, co ich tu Bog doświadcza. PotPocz 58.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– Vmárł człowiek śmiertelny y ziemią przysuty, Iuż nie może Zwierciádłá niebieskiey doyść chuty, Iuż nie może, grobowym przywálony rumem, Bogá, wieczney Mądrości doszedszy rozumem, Iego promieńmi, przez grzech y prze Ráyską zbrodnią, Iáko Miesiąc, słoneczną roziáśnieć pochodnią. PotPocz 67.

patrz: RUM

– [Chrystus] Piącią Cystern, Krew Swiętą, do tey wánny toczył, Zeby záś Miesiące serc wiernych, rozwidoczył; Promieniem Oycowskiego miłosierdzia ślicznym [...]. PotPocz 68.

patrz: ROZWIDOCZYĆ

– Ale Gwiazd, ktorym dusze ludzkie przypodobom; Liczby nie mász, bo z ciáły, nie podległy grobom. Prosto, skoro z śmiertelnych dobędą się cháłup, Dobre do niebá idą, grzeszne piekłu ná łup. PotPocz 72.

patrz: CHAŁUPA, CHAŁUPA, CHAŁAPA, CHAŁUBA, HAŁUPA

– Tam kędy Krępak ostrem kopcem, ábo metem, Polskę dzieląc od Węgier, bodzie Niebo grzbietem Sławny Donáiec, iáko Druentia rzeká, Strumieniem, z rázu cienkiem, ále szybkim zcieka. PotPocz 74.

patrz: BÓŚĆ

– Do iednego Sreniáwczyká. BLisko rzeki mieszkáiąc, często swey urodzie, Często się swey przypátrzyć twarzy możesz w wodzie: Kędyż lepiey Szláchecką powinność obaczy, Ten, ktory swe Sreniáwą urodzenie znáczy? Iáko gdy, co nayczęściey do rzeki ták czystey, Y krynice z kąd rzeká wyście ma Oyczystey: Sercem poydzie cnotliwym, tám wielkie Prádziády, Chwalebne widząc Przodki, będzie brał przykłády, Tám, kędy nieuważna młodość się ubrucze, Wypierze ná łábęcie, czarne piorá krucze. PotPocz 80.

patrz: WYPRAĆ

– Tu Szláchcic co się Rzeką pieczętował leży [...] Obrocieł gdzie ią dotąd, Swiat y Ciáło niosą, Obrocieł w Niebo Wiary Chrześciáńskiey fossą, Ktorą Pan IEZVS w cięszkiey Ciałá z duszą nuży, Dla zbáwienia ná świecie, wiernych swoich druży. Kędy mu ná duchowny chleb w świętym Kościele Ołtarzowym kámieniem, sytą mąkę, miele. PotPocz 82.

patrz: SYTY, SYT

– Do Xiędzá Herbu Sreniáwá [tytuł] Nie trzebáć wody; Rzekę nosząc, w Herbie szukáć, Ieśli się tráfi ktorey, z owiec twych ubrukáć: Náuká, dobry przykład: blechem ná te piegi, Tymi czarna iák wągiel duszá rowna śniegi. PotPocz 83.

patrz: BLECH, BLECH, BLICH

– Sławę, rozkosz, dostatki, pompy, zbytki, trele Wszytko w Łodce wszytko to w swoim zginie ciele, Smiercią iest ta Remora: pewna, chociasz skryta, Iednych w pułmorza, drugich zaraz w porcie chwyta. Ledwie dziesięć z tysiąca ledwie ieden ze stu Przepłynie swoy Ocean bez tego arestu. PotPocz 87-88.

patrz: ARESZT, ARESZT, AREST

– W teyże iey Łodźi w ktorey świeckie pływa morze, W tym ćiele, láwirowáć każą [duszy] po ieźiorze. PotPocz 89.

patrz: LAWIROWAĆ, LAWIROWAĆ, LABIROWAĆ, LEWIROWAĆ

– W teyże iey Łodzi w ktorey świeckie pływa morze, W tym ciele, lawirować, każą po ieziorze. Napijaiąc się co raz, ogniem wrzącey siarki Nie wysiadać, wypadać z takiey trzeba barki. PotPocz 89.

patrz: BARKA

– [Chrystus] Czuyność záleca, każe powieki otworzyć, Ieśliby kogo począł sen Duchowny morzyć, Ieśliby też iuż usnął, ocknąć: przetrzeć oczy, A on go ná wieczny dzień Słońcem rozwidoczy. PotPocz 90.

patrz: ROZWIDOCZYĆ

– W iedney się tylko Polszcze rodzą te Okręty, Ktore śmiertelney szargi wytrzymawszy fale? Z ziemie wziete? w Niebieskim świecą Arsenale. PotPocz 92.

patrz: ARSENAŁ

– Wsiadayże Cny Korwinie idźże rowien procy, Tam kędy się magnes twoy, ciągnie na pułnocy: Waruy bawić na ścierwie? wracay do korabia, Niech cię iako tamtego [gołębia]: ledaco, nie zwabia. PotPocz 93.

patrz: BAWIĆ

– Kiedy tenże Báránek co dotąd był cichem, Záłosnym, zá grzech świátá przebodziony sztychem, Oblecze Lwá nie w miękkim Báránkowym runie: Ale rykiem iáki grzmot, bywa przy piorunie. Ná lewey ręce Kozłow, postáwionych zgromi Odeydźcie precz, bezbożni. PotPocz 99.

patrz: BARANKÓW, BARANKOWY

– Z tym Gelanor w swą drogę iák ná poszćie spieszy, Y Arsidas tesz w swoie, lecz że za niem pieszy Szedł Poliarch, brodę mu wiátr rozbiera tęgi, Często zsiadał, często mu słabiáły popręgi, Kiedy nie chćiał odiecháć swoiego pielgrzyma, Czásem pomáłu iedźie, czásem koniá strzyma; A ten kosztur ogromny wlecze w ręku; y te, Ze biáłość wydawáła, sádzami umyte. BarPotArg1697 111.

patrz: UMYTY

– Już bisurmański Akteon swoich spuścił brytanów do kniei twoich. ZbierDrużWir I 124.

patrz: AKTEON

– Palcie do siebie, jako w potrzebie. ZbierDrużWir I 134.

patrz: PALIĆ

– Bociani nos po rusku z barszczykiem gotowy. ZbierDrużWir I 22.

patrz: BARSZCZYK

– Dwa pasztety francuskie: w jednym będzie dana Gramatyka brzozowym sokiem smarowana, Cyceronowa w drugim broda z rozynkami, Ciepło, a posypana z wierzchu migdałami. ZbierDrużWir I 23.

patrz: GRAMATKA, GRAMATYKA, GRAMATKA

– Regestr kuchmistrza francuskiego rożnych potraw na bankiet. [...] Jakom żyw, takich potraw nigdy nie gotował, [...] Wędzone drwa z mustardą, potym sęk olchowy. Motyka z migdałami słodko do podlewy, Kwaśno zaś na przepicie wytarte cholewy. ZbierDrużWir I I, 22.

patrz: CHOLEWA

– Bo choć lutnia czasem Pałzuje, ow po izbie chodzi hallaspasem, To przeciwko otwarte z kryształu kwatery Wyświadczają, iż affekt ma u Damy szczery, W ktorych się ona często strojno przesuszała I słoneczny blask swoim blaskiem odbijała. KorczWiz 17.

patrz: ALASPAS, ALASPAS, HALASPAS

– Bo nie lekarz, ale to był morderca jawny, Ktory maściami łotrom w bokach łatał dziury Wypiekłe poprawując po mistrzu tortury. I gdy sprawiedliwości minister żelazem Dekretowanej głowy nie uciął zarazem, Jego to już obrywka była męczennikow Takich kurować mimo inszych cerulikow, Bo się żaden po kacie ani tknął cechowy Uwolnionej od śmierci takiem kształtem głowy. KorczWiz 31.

patrz: OBRYWKA, OBRYWEK

– O, jak wiele razy ci swowolni i na wszystko rozpasani złe, libertinae, pravae conscientiae, samopięć zmysłów naszych bracia, wybrane i drogo okupione zwodzą woli naszych córek! RychKazNad 343.

patrz: SAMOPIĘĆ

– Nietrwałe Panstwo gdzie passye wkrolu Pod takim berłem kurczą się granice Uzyie więcey uciskow y bolu Ktory kolwiek tey słucha rosprawnice [natury] Zaszpeci zboze gdzie siła kąkolu Gdzie Chwastu y tam mały zysk z przenice Treba [!] wypleniac zle nasienie z zyta Naturze nigdy nie pozwałac [!] myta. ChrośJóz1698 VII 5.

patrz: ROZPRAWNICA

– A Bellona przegrawszy płomienie okrutne Rozrzuca po obozie Amaranty smutne. KellGram 246.

patrz: AMARANT

– Pytasz mnie: co to są fraszki? - Dawno rzekł ktoś adamaszki. Po nich zaś kładę bajki: Wszelkich kolorów kitajki. KorczFrasz 3.

patrz: ADAMASZEK, ADAMASZEK, JADAMASZEK

– [...] iezeli zas Iuliuszowi na tey Woynie Sprzyiaiąca fortuna posłuzy, niechze pod iego mieczem oraz z wolnoscią gine, abym na wolnym karku moim niewolniczego iarzma nie piastował dłuzey. SzołHist 12.

patrz: WOLNY, WOLNY, WOLEŃ, WOLEN, WOLEN, WOLIEN

– Niechay Krew moia zciała moiego przez starosc zwiędłego na téy woynie wylana, ze Krwią Synow Oyczystych będzie pomieszana wprzody nizeli na Wolnych karkach naszych hardego zdzwigniemy Tyrana, y do tąd niewidanego w Oyczyznie naszey oglądamy Pana. SzołHist 12.

patrz: WOLNY, WOLNY, WOLEŃ, WOLEN, WOLEN, WOLIEN

– Swoiego cenę Sądu, nadobną z sobą uwozi Helenę. ClaudUstHist 154.

patrz: CENA, CENA, CZYNA

– Purpurą roże, czarnym borowki błáwatem, Sniegiem zdobi lilie [Zefir]. ClaudUstHist 17.

patrz: BŁAWAT

– Kędy práwá niebieskie kędy teraz chodzi Spráwiedliwość [narzeka Ceres]. ClaudUstHist 38.

patrz: CHODZIĆ

– Więc Amorkowie, swego iáki táki Dopadszy, one osiadáią ptaki, W rożney postáwie (iaką ktoreń czyni:) Swoiey ná koło pisząc się Bogini [...] To mowiąc [wygłaszając przemowę do młodej pary]oraz z chłopiąt swych dowodnych Záwoła [Wenus] głosem, do tey sprawy zgodnych. Alić natychmiast [...] Pirois żártki, y Ethon zuchwáły W miodzie ogniste umocywszy strzáły [...] Wraz w obie sercá ogień puszczą żywy. ClaudUstHist 54-56.

patrz: CHŁOPIĘ

– Pretensye wzaięmne Białogłowskiego do Męskiego Stanu, z Aktoratu ich Wywiedzione. GorzWol 59.

patrz: AKTORAT

– O tym myśl iego [pana młodego] wszytka/ w tym naysmacznieysze Medytacje/ iako do pierwszego szturmu approszować się będzie/ iako miłą uszom iego y sercu Capitulacyą z przesileniem trochę/ ona podda mu się Forteca. GorzWol 62.

patrz: APROSZOWAĆ SIĘ

– Nie to uważa [pan młody]/ iakie tesz będzie dalsze iego pożycie/ ale to mu tylko w głowie tkwiało/ iako ucałuie on obrazek w iego oczach [...] iako oney Fortece obleżenie pożądanym akkordem skończy. GorzWol 62.

patrz: AKORD, AKORD, AKORT

– Wszytkie wady cukruie ten, co go bąk zatnie Miłości, y iak swego pędzi do tey matnie. GorzWol 64.

patrz: BĄK

– Y ten niech bánnizuie poboczne ámory, Kto chce mieć z dziatek własnych w domu swym podpory. GorzWol 88.

patrz: BANIZOWAĆ, BANIZOWAĆ, BANNIZOWAĆ

– Y to do niedbálstwá należy/ co drugi tylko kuflá pilnuie/ ná káżdy dzień po uszy brzuch naleie/ ztąd potym y żonie obmierznąć musi; ile ktory ma po piianu narowy. To tesz zwyczáynie zá tym chodzi/ ze iáko wy żonom miásto powinnego czopowego podatku obmierzłym podymnym płácicie: Ták tesz ony wzáiemnie Rogowym to oddáią podatkiem. GorzWol 90.

patrz: CZOPOWY

– Astronom gwiazd na Niebie w nocy upatruie. A tu mu drugi żonkę astronomizuie. GorzWol 90.

patrz: ASTRONOMIZOWAĆ

– Drugi/ trąciwszy proch y amunicyą/ ktorey y w Weneckich Cekauzach nie dostanie/ na Opera externa albo nie potrzebne kakiety [!] y w Ausęnwerkach wystrzelawszy się/ na fortece nie ma z czym. GorzWol 91.

patrz: AMUNICJA, AMUNICJA, AMONICJA

– Iuż noc pochyła zbieraiąc swe cienie, Dla złotey mieysce iutrzenki gotuie. ClaudUstHist 93.

patrz: POCHYŁY

– Wszytkie te tu stworzenia/ swoim procz rządzone Przyrodzonym rozumem: nie raz zakrwawione Ostrząc zeby/ y grzbiety armuiąc straszliwe Na się wzaiem [dopomogą mi]. TwarSPas 107.

patrz: ARMOWAĆ

– Tám pierwsze Pokoie Drogo znaydziesz obite y sług w nich stroynieyszych Niż przed tym kompánią. Potrawci smácznieyszych Stoły złote dodádzą/ y Pástow/ y sokow/ Lestrygonskie Imbryki; igrzysk y widokow Ku czci twoiey rządzonych Theatrá nie zniosą/ A coś się tám ná on czás vmywáłá rosą Z pereł srebrnych zbieráną: w Abrozyey pływáć Szczero będziesz/ y dobrych wiecznie dni záżywáć/ Dopieroż się pokażesz z pieknością tą swoią W oknie owym/ będąc iuż ozdobna oboią/ Y zewnętrzną y zwierzchnią. TwarSPas 113.

patrz: UMYWAĆ SIĘ

– Ona [Paskwalina] się monstruie/ y przed wszytkim zgarnionym miastem prezentuie z iego [Kupidyna] armatą, przez się zwoiowaną. TwarSPas 121.

patrz: ARMATA, ARMATA, HARMATA

– Prokrys knebli/ y Páni ognistego wozá Czarnaby Prozerpiná dodałá powrozá/ A subtelnym Cánáce sztyletem przekłota/ Y Thyzbe/ y Pirrhehe/ y Mirrhá rosprota Drábiny przystáwiły. TwarSPas 122-123.

patrz: ROZPRUTY, ROZPRUTY, ROZPRÓTY

– Wszak daliśmy przystępując do ugody nie papierową, ale serdeczną deklaracyją, że ją podpiszemy zaraz za przybyciem ichmpp Sapiehów. DiarSejm 277.

patrz: PAPIEROWY, PAPIOROWY, PAPIEROWY, PAPIROWY

– Po zerwanym sejmie błąka się Rzeczpospolita, jeżeli jednak konfidencyja inter status będzie przywrócona [...] może jeszcze jednak z łaski W. K. M-ci dźwignąć się i przywrócić na swój gościniec. DiarSejm 340.

patrz: GOŚCINIEC, GOŚCINIEC, GOŚCIENIEC

– Po zerwanym sejmie błąka się Rzeczpospolita, jeżeli jednak konfidencyja inter status będzie przywrócona [...] może jeszcze jednak z łaski W. K. M-ci dźwignąć się i przywrócić na swój gościniec. DiarSejm 340.

patrz: BŁĄKAĆ SIĘ

– Zamek warszawski publico scandalo w saraj i scortum obrócony. DiarSejm 48.

patrz: SZARAJ, SERAJ, SARAJ, SZARAJ

– Y tu/ y owdzie rzucáiąc Oczy błędne po stronách/ zkądli się co ruszy/ Lubo chrośnie iászczurká/ lubo list ukruszy/ Od wiatru kołysány/ wszytko się iey [Paskwalinie] roi. TwarSPas 56.

patrz: BŁĘDNY

– Iáko piękna byłá [panna]/ Iáko szyiá/ iáko pierś ná wierzch się dobyłá; Coż dálsze Alábástry? TwarSPas 98.

patrz: ALABASTR, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTER, HALABASTER

– Spiewam Wielkiego Salomoná Mowy, On Zydowskiemi, ia Polskiemi Słowy. Trudney podobno podeymę się rzeczy, Mieć rowno Muzę, y prawdę ná pieczy; Ni iey przykopcić Póétyckiem dymem, Aby się o to nie porożnić z Rzymem. Bo iák podobna chłysnąwszy z Potoka, Nie przeładowáć Słowámi Proroka? Nie przydawszy zaś; to mie zá to ieszcze Osądzą pewnie uszczypliwi wieszcze. LubSEkl 1.

patrz: CHŁYSNĄĆ

– Ani w Parnasie obáwiąm się chłosty, Jeśli się y Wiersz będźie zdał nieprosty. Aby y w rytmie Pismo swoy styl stáry, Nie naruszone miáło bez maszkáry. LubSEkl 2.

patrz: CHŁOSTA

– Rusznę ksiegi wielkie y malę [...] 1 O Meluzynię, 1 Bataliie muzyczne. [tytuł książki?] SzumInw 72-74.

patrz: BATALIA, BATALIA, BATALLIA, BATTALIA

– Ta powinność śmiertelnego stanu nászego, ábyśmy y my tę pochodnią żywota od pierwszych Przodkow nászych przez ręce wziętą, po nas też nástępuiącym podawali. DialJezOkoń VI, 10-11.

patrz: POCHODNIA

– Niech przez pamięć twoię przemkną się wszytkie te dobrá prywatne, ktoreć wyswiadczył od tego czásu, iak iesteś ná swiecie, a wyznasz, że iesteś uczniem kochanym Jezusa. CrasZałAChUwagi 26[92].

patrz: PRZEMKNĄĆ SIĘ

– Tak tedy nową modę w Pánstwo wprowadźiwszy; Y Cárskim Majestatem siebie przystroiwszy, Piotr ten Alexieiowicz: przypuśćił do głowy Także umysł niestary; lecz we wszystkim nowy: Nową w swey intencyi Monárchią kryśląc. GraudGab 34 nlb.

patrz: PRZYSTROIĆ

– Korona twoiá ná doł spádłá Przez nieuchronne Afekty Wijádła... ChrośTreny 17.

patrz: WIJADŁO

– Z Oyczyzny wygnaniec, Ná ten wpadłem szaniec, Zem osierociał w cudzym tułácz kącie, Przedtym żyiący wiarzmie, dziś wchomącie Trosk, żalow, kłopotow Ktorem zcierpieć gotow. ChrośTreny 58.

patrz: CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMĄTO, CHOMĄT, CHOMUNT, CHOMUNTO

– Niech się zrzenice topią, pocą skronie Do ostatniego lat moich aspektu, Ktore, pokim żyw, twey szczegulney chęci; Y nieustanney poświęcam pamięci [do zmarłej żony]. ChrośTreny 66.

patrz: ASPEKT

– Szczęsny Priamicze, mowię, z każdej strony, Żeś mężnie poległ w oczach własnej żony, Ktora płacząc ciebie włos złoty stargała, Rożane lice paznokty zdrapała I rany twe łzami omyła własnymi, Coraz całując usty rożanymi, I żałosny popioł spalonego ciała Należnym grobem smutna darowała. TrembWierszeWir II 225.

patrz: OMYĆ

– Ta, [Matka Boska] ktora słowo zrodziła przedwieczne, Ktora jest straszna, jako batalia Pogańskim ufcom, niech od was odbija [szwanki]. TrembWierszeWir II 280.

patrz: BATALIA, BATALIA, BATALLIA, BATTALIA

– Turki golisz po zawoju. Oj niejednegoż Selima Achmeta, ślesz z awizami aż do Machometa [o poruczniku Rosnowskim pod Wiedniem]. TrembWierszeWir II 282.

patrz: AWIZY, AWIZA

– I tego muza moja niechaj głosi, Co apostołow pierwszych imię nosi, [Piotra i Pawła] Bielskiego baszę, Mazowieckie plemię, Co ma ojczyznę piękną, płocką ziemię. [Piotr Paweł Bielski – wojewoda płocki]. TrembWierszeWir II II, 286.

patrz: BASZA, BASSA, BASA, BASZA

– [...] ieden o drugim niewiedział Rodzony y w iákiey byli pokrewieństwa grani [...]. ChrośZbiór 170.

patrz: GRAŃ, GRANIE

– Do Boga wzdychał gdy mu ná myśl pádłá Fortuna pierwsza; y zmienne wiiadłá. ChrośZbiór 172.

patrz: WIJADŁO

– Przed Tobą Panie cięszkość moiey Y utrapienie wynurzam nędzy czym prędzy Nie żebym drog mych błędy y páciepi Śmiał ci odkrywać bo ie Ty wiesz lepi. ChrośZbiór 51.

patrz: PACIEP, PACIEP

– Lezałem w grzechach iáko wieprz w kármniku Młotem się pasąc przy pełnym cebrzyku Szkodliwych rozmow. ChrośZbiór 9.

patrz: CEBRZYK, CEBRZYK, CZEBRZYK

– To są zbawienne plastry, antydoty [o pokucie]. ChrośZbiór C3.

patrz: ANTYDOT

– Biedzę się, męczę wyglądaiąc świtu końca gorzkości mey y akonitu. ChrośZbiór E1v.

patrz: AKONIT

– Którą to gierałdę ten nieboszczyk śp. Franciszek Jastrzębski najpryncypalniej legował na barki śp. nieboszczyka Kaźmierza Jastrzębskiego. KsJaz 169.

patrz: BARK

– oto oni grzesznicy y dostátki maiący ná świećie, ośiedli bogáctwa. y rzekłem do śiebie: tedy prożno chowałem w czystośći serce moie y umywáłem między niewinnemi ręce moie y biczowałem się cáły dźien y umartwiłem się wstaiąć na ránną modlitwę. DowNiebo 146.

patrz: UMYWAĆ

– W niewoli życia swojego jak w kajdanach zgnijesz [...] oka od wstydu i alteracyi nie podniesiesz, choćby ci do łóżka wlazł przez gębę adyjutant, i ten tylko weźmiesz próżnowania swojego pożytek, żeś się prędko i snadnie ożenił. MałpaCzłow 190.

patrz: ADIUTANT

– Gdzie owe kosztowne po cudzych krajach włóczenia się i peregrynacyje nasze zniosły wrodzone ułożenie swoje, narodu własnego obmierzenie wzruszyły, zbytków, swawoli, sodomiji [...] nauczyły [...] zgoła jedne cudotwory i monstra naturze z krwie rodowitej porobiły. Źleli mówię? Proszę o dowód pożytku pospolitego. W szykach podobno i żywej posturze, na partyjach i podjazdach, w publicznej pracowitej usłudze i funkcyi, w ludzkości i ochocie [...] albo w inszym jakim widziemy predykamencie. MałpaCzłow 216.

patrz: PARTIA

– Albo że ów w niwczym błogosławieństwa Boskiego i szczęśliwego powodzenia nie uznawa, ustawicznie szwankuje, w pracy i substancyi kapieje, w honorze i reputacyi niszczeje, kryski i paragrafy na gębę zbiera, z żony, z dziatek i pokrewnych pociechy nie ma, w ekskomunikach parszeje, oczywiście ginie i marnieje. MałpaCzłow 221.

patrz: PARSZEĆ

– Któż bowiem do rankoru prędszy, na sławę, honor, reputacyją i pogorszenie bliźniego popędliwszy, w zawziętości trwalszy, jeżeli nie ów cichy z powołania swojego ad tonsuras baranek. MałpaCzłow 229.

patrz: BARANEK

– Aż będzie i to wyraźniej niż tamto: "Zamknij wrota, powiedz, że nie w domu nie masz, żona na odpust pojechała, czyć go dyjaboł nadał, drugi nasycić nie może, trzeci na mój chleb wymorzył, wszyscy dolać nie wydołają". MałpaCzłow 250.

patrz: WYMORZYĆ

– Jakoż widziemy po te czasy obfite tego wszytkiego [złych obyczajów] skutki, gdzie w pierwszej zaraz miłości małżeńskiej próbie czuwają na zaciąg różnego predykamentu sekundanci, adyjutanci i koadijutorowie. MałpaCzłow 257.

patrz: ADIUTANT

– Na czym do szczęśliwości panowania zbywało owym Augustom, Aurelijuszom, Ludwikom, Wacławom i tam inszym nieobjętego przez słodkość wspomnienia rejestru panom? MałpaCzłow 271.

patrz: AUGUSTUS, AUGUSTUS, AUGUST, AWGUST, AUGUST

– jako papuć gębę odyma. MałpaCzłow 282.

patrz: PAPUĆ

– Item weźmi Bursztynu, Mástyxu, KLádzidłá, zmieszay, kłádź potrochu ná węgle, niech chory siedzi nád dymem gołą panewką. Item zrob z chusty czopek twárdy, zmaczay go w ciepłym łoiu kozłowym lubo w śmietánie, lubo w maści Topolowey, wetchnij w poślednią dziurę. PromMed 50.

patrz: PANEWKA

– Aliści zaraz ex decore opprobium, ex terrore vilipendium z honoru hańba, z zaszczytu pośmiewisko, krótko: z wszystkich akcjej merum ludibrium i postpozycja, i do tej, w której ją [Rzeczpospolitą] po dziś dzień już widzimy agonizantem prawie. UnDysFil 291.

patrz: AGONIZANT

– Reformowány záś Seráficznego Pátryárchy Zakon, náśláduiąc Zimowego solstitium, przez wrodzoną pokorę do ostátniego uniżywszy się tropiku, idźie w wyższe świątobliwośći stopnie, Ibunt de virtute in virtutem, wzmaga się w większą doskonáłośći świátłość, justorum semita quasi lux, crescit in diem perfectum. StaniewKor B.

patrz: TROPIK

– Ale ze bo to drugi, łáciną sobie gębę nasmárowawszy, rozumie, iż to w sámey wyborney łácinie prawo Boskie iest, y nie rozumieiąc że to iest insza Ciceronianus á insza Christianus, iuz ledwie się y przeżegnáć umie, wszelką Duchowną gárdząc konwersácyą [...]. BrzeżOw C.

patrz: NASMAROWAĆ

– [...] Czyli ią [podagrę] Etná z siebie wydáłá, Z ogniem siárczystym by kátowáłá. Członki, junktury moie páliła, Dárłá, wierciáłá, y one mdliłá [...]. CompMed 386.

patrz: KATOWAĆ

– Nárzekasz ná mnie, że cię morduię, Strzykam y palę, srodze kátuię [mówi podagra] [...]. CompMed 390.

patrz: KATOWAĆ

– Pánią dziedziczną iestem ia w tobie [mówi podagra]. CompMed 391.

patrz: PANI

– Ktora w mászkárce chodziłá, Gębę w pokrowcu nosiłá. Rumieniec zmyslony miáłá, Lub też modno blechowáłá. Wodkámi się záwsze myłá, Pudrem włosy przykurzyła. Teraz się w procho obrociłá, A w ropie się swey obmyłá. CompMed 708.

patrz: OBMYĆ SIĘ

– Złemi [głowami] piekło brukowane, Z dobrych będzie zbudowáne, W Niebie Miásto BOGA mego. CompMed 712.

patrz: BRUKOWANY, BRUKOWANY, BURKOWANY

– Aby na kogo sie pokaże bałwochwalstwa czarostwo, iako sie na tęż Orynę [...] pokazało [...] spalona bydz powinna. AktaMusz 73.

patrz: BAŁWOCHWALSTWO

– Pierwszy piiak iest mądry [...] Nálazł się też dwánásty, (ni bárełá) bluie, Ostátni iák furyat, ludzi nápástuie. CompMed 85.

patrz: BARYŁA, BARYŁA, BAREŁA

– Szczęśliwa kosa, co to siano ścięła, Że Jezusowi za łoże stanęła. KolBar II 668.

patrz: ŚCIĄĆ

– Lubo dąwnego Ṕogaństwa błędy securi ad radicem posita wycięte, iuż same w sobie sprochniały, et ad ludibrium popularis aurae poszły, niektore iednak atomi z oney ruiny pozostałe, często w oczy Katolickie lgną i one rażą. WierKFama 159.

patrz: ATOM

– Jedna opięte chwali u Galanta stroje [...] Trzecia Flakowatego nielubi odzienia Powtarzając Fleytuchem brzydzę z Przyrodzenia [...]. KrytSat 20.

patrz: FLEJTUCH, FLEJTUCH, FLAJTUCH

– Niech się na drugi raz przynajmniej nauczą [Polacy], jako to z pod dziedzicznych baldachinów brać panów na tron prawami opisany. OtwFDziejeCzech 319.

patrz: BALDACHIM, BALDACHYN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDECHIN, BALDYKIN, BALDACHIN, BALDAKIN, BELDAKIN, BELDEKIN

– Coż iest człowiek? list to list Folium quod Vento rapitur List, ktory zawieruchy gdzie chcą noszą marności, Chce ten list leciec do nieba? niech ma charakter Boskiey miłości, niech niebędzie ten list Volante figillo; z otwartą na wszelkie swawole licencyą, ale niech będzie pod miłosiernych uczynkow datą, de data misericordiae; do tego pod rekwialną smiertelney pamiątki pieczątką, będzie lubą u Pana Boga legendą. FalŻycie D2v.

patrz: PIECZĄTKA

– Bo takie często mylą nadzieie tych, ktorzy się w roskoszach kalaią, a nigdy się w lamentach pokutnych niemyią. FalŻycie Dv.

patrz: MYĆ SIĘ

– Naprzod iáko słáwie ludzkiey szkodzące, y iáko niby rány publiczney niezgodę gnoiące, nie liczące, y przedłużaiące wnętrzne Status uspokoienie. JabłSkrup 18.

patrz: GNOJĄCY

– Tego burzliwego morza seymowánia Polskiego, áni zgruntowáć, áni poiąć, áni opisać nikt nie potráfi. JabłSkrup 57.

patrz: BURŻLIWY, BURSZLIWY, BURZLIWY, BURZLIWY

– Trzeci [sposób zadośćuczynienia za grzechy]: Często omywać się y oczyszczać we Krwi JEZUSOWEY, często nabożnym áffektem ápplikować sobie życie, y mękę IEZUSOWĄ; zá swoie złe áffekty, y serdeczne kochánia niedobre, serce przebite [...]. KowalFPust F3v.

patrz: OMYWAĆ SIĘ

– [...] żebyśmy z iednej strony nie byli w ustawiczney apprehensyi à majestate, á z drugiey w niemożności uchronienia się iey; satius, (iako się na swym mieyscu na to podaią sposoby), ten kamień węgielny ták ociosáć, żeby uiąwszy mu wagi nie mogł nas przywalić [...]. LeszczStGłos .

patrz: PRZYWALIĆ

– Niechże sam Bog wszechmogący będzie Architektem tego budynku, ktorego zalecam reparacyą; [...] niech nad naszym chaos, te wszechmocne słowa wymowi; fiat lux, iak przy stworzeniu swiata, á wtenczas, oczy nam się otworzą, nad naszą ruiną y potrzebą reparacyi. LeszczStGłos 12.

patrz: BUDYNEK, BUDYNEK, BUDUNK, BUDUNEK, BUDENK

– Gdzież się podziały tak wspaniałe czasy kiedy bławatne widzieć było czasy [zam. lasy]. MikSil 127v.

patrz: BŁAWATNY

– Nie błądzić za takiemi przewodnikami, u ktorych naymniey widziemy tę pokorę y to ubostwo, ktore Ewangelia za naywiększe cnoty chrześciańskie zaleca. LeszczStGłos 15.

patrz: BŁĄDZIĆ

– Y skrzydlasty Perseusz niespierzystym opierzeje wachlarzem kiedy mu fluctuantes affirici zwykle pomieszaią szyki. MikSil 156.

patrz: WACHLARZ

– Dzien to złoty zaprawde choć wżelazne lata, Iednym się dziwowiskiem stał całego świata. Gdy bez senną stawszy się Koło mięna [!] Pani Ten ci trybut wypłaca hołdowniczey dani. Że pozbywszy waloru y od męczęskie koło, Twey Patronki fortuna pyszne zniża czoło. MikSil 158.

patrz: HOŁDOWNICZY

– Iescze słodką poionemi perłowey rozy ambrozyą ziemia niestroina kwiatami. MikSil 175.

patrz: AMBROZJA

– Sam tylko rozmaryn, będąc wiecznym staley przyiazni hieroglifikiem, tym samym uprzeyme koncertacye do nieodmięnych zachęca traktatow, im Laskawsze odprawuie antagonie. MikSil 182.

patrz: ANTAGONIA

– Na Palemonskim iasnieiąc Firmamęncie Przeborowskich Piramidy fortunne aspekty tey oyczyznie dotąd sprawuią. MikSil 221v.

patrz: ASPEKT

– Biczuiący znak [komety] dobro noc turbował. MikSil 235.

patrz: BICZUJĄCY

– Przez całe trzy miesiące straszliwy widok [komety] polskie biczował kraie. MikSil 235.

patrz: BICZOWAĆ

– Szły długim szeręgiem przed Chrystusem brząkaią kaidanami natrętne ludziom pokusy w diabelskiey fizygnomij wyrazone, za nimi spętani: Lucyper, Smierc związana, okowane Piekło [...] potym zaś Eliberowali Aresztantowie z otchłania. MikSil 280.

patrz: ARESZTANT

– Gdy kto zełży słowy, rozum tak rzec każe, Kto ciska błotem, sam wprzod ręce swe umaże. MikSil 295v.

patrz: BŁOTO

– Bez ranna rana srozsza od ięzyka, Niż od żelaza choć życie zamyka. MikSil 299.

patrz: BEZRANNY

– W grodzie kwiaty sąsy miały, chcąc wiedziec Ktore się głową nazywały. Swe do Thronu przekłada bisiory Roza purpurę tudziesz pierwsze wiosny cory. MikSil 2v nlb.

patrz: BISIOR

– Z laty wszytko upada, a czas nieprzetrwały, marmur gryzie, y lamie niebotyczne skały. MikSil 302v.

patrz: GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ, GREŹĆ

– Piękny literat chwyta się nauki Prostak na iednym [znaku] przestaie aźbuki. MikSil 3v.

patrz: AZBUKA, AZBUKA, AŹBUKA

– I herbowny WMP jastrzębiec tylko Lotem swoim tym w Domu WMP przodkuie wiekom, ktoreby nigdy ulecieć niemiały, ale żeby peronnitatem sobie w Paryiskich progach WMP założyły. MikSil 41.

patrz: PARYJSKI

– Czasów niniejszych jako z krzyża zdjęta, Krwią odkupiona, wolność nasza święta Płacze matuchna ojczyzna na dzieci, Że na łeb leci. RudnPieśńBar II 467.

patrz: LECIEĆ

– Panowie: to oczywista rzecz iest, że ią zrobią non alio fine, tylko szczegulnie dla swego interesu, zapalą, żeby się grzali przy cudzym ogniu [...]. KonSRoz 58.

patrz: GRZAĆ

– Ponieważ zaś wszystko złe u nas pochodzi z diffidencyi nie uleczoney między majestatem y wolnością, niechże tylko Rzeczpospolita będzie iako sama bydź powinna Panią. LeszczStGłos 6.

patrz: PANI

– Ktorzy na hanbę niemałą Słuząc Rycerskie zarzucili chęci Lecą z pamięci. MikSil 60.

patrz: LECIEĆ

– Dziś barwe rozdaie [szczęście] w purpurowe szlaki Iutro grube kraie kiry y poklaki. MikSil 62.

patrz: BARWA

– Fluvij aurei [...] Iberus wHiszpanij perłami burkowany. MikSil 72.

patrz: BRUKOWANY, BRUKOWANY, BURKOWANY

– Ani na piasek woko biiący otwartego niechmurzy wzroku [Hannibal]. MikSil 77.

patrz: CHMURZYĆ

– Pięknym Loiczne wdzięcznieią pozorem Flory rozlicznym czubią się kolorem Bodzą ukrytym iednak subtelnieysze kolcem dowcipy chyba sposobnieysze. MikSil 82v.

patrz: BÓŚĆ

– Ktozby nietrzymai za antemurały Odważnych piersi na groty na strzały. MikSil 85v.

patrz: ANTEMURAŁ

– Darmo trwałe wszczęściu gruntuiesz nadzieie Ieden to fortunny aquilo rozwieie. MikSil 87.

patrz: AKWILO, AKWILON

– Ják to Wielmożni Ichmość przezorni ostrowidzowie. Festucam widzą in oculo Fratris ubogiego Szláchćica, á ná trabem swoich korrupcyi kretámi zostáli. BystrzPol N2.

patrz: OSTROWIDZ

– Záczym Mośći-Pánowie niechápaymy tey Fráncuskiey Polityki, dość będźie káżdemu ná Polskiey grzecznośći. BystrzPol P3.

patrz: CHAPAĆ

– Podczas obiadu przy spełnianiu zdrowia nieustannym z armat biciem Artylerye tuteysze applaudowały [...]. GazPol 1735 69 1 nlb.

patrz: APLAUDOWAĆ, APLAUDOWAĆ, APLAWDOWAĆ

– [...] P P. Primores Woyska, adinvicem się traktuią spełniaiąc zdrowia Nayiaśn. Krolestwa Ichmćw J. O. Xiestwa Ichmciow Regimentarzow przy [...] applauzie Artyleryi. GazPol 1735 51 1 nlb.

patrz: APLAUZ, APLAUS, APLAUZ, APLAWZ, APLAWD

– Doyście záś zgodne y spokoyne [...] Seymu przyszłego przyniesie universale remedium wszystkim [...] affekcyom Oyczyzny Naszey. GazPol 1735 59 5 nlb.

patrz: AFEKCJA

– Im. p. szafarz [...] na trybarkę ma przyjąć ludzi miejskich [...] wyszukując na to ludzi dobrych i mocnych; [...] żadnemi w tej mierze adumbrując sobie oczy korupcyjami. InsGór 1735 92.

patrz: ADUMBROWAĆ

– [...] Artylerye hucznym z armat applauzem kilkakrotnie słyszeć się dały. GazPol 1736 96 1 nlb.

patrz: APLAUZ, APLAUS, APLAUZ, APLAWZ, APLAWD

– W nim tedy Naymilśi Braćia y Siostry miłuymy Aniołow iego, iáko przyszłych Społdźiedźicow nászych, á teraz Aktorow y Opiekunow nam od Oycá náznáczonych. KoronBractw A3v.

patrz: AKTOR

– Elblążanom, żeby ich był od błędow na tor prawdy katolickiej naprowadził, dwoch z Zakonu naszego posłał [Hozjusz], luboć im za ich prace koło zbawienia ich arcy zle herezya płaciła, iuż kamieniami, iuż błotem, iuż bezecnemi kontemptami chcąc ich od siebie rugować. NiesKor II 377.

patrz: BŁOTO

– Zakonowi za niewolnika się y bydlę oddał, tego żądaiąc, aby się z nim zakon, iak z niewolnikiem y bydlęciem obchodził, do wszelakiey go roboty zażywał. NiesKor II 95.

patrz: BYDLĘ

– W roźległych włościách teraz wilcy wyją Gdzie Dwor, w szlacheckiey krwi się krucy myią. RudnGłos 150.

patrz: MYĆ SIĘ

– Ziemia, gdy jest pod śnieżnym bławatem, Rzekłbyś ją wieczności kandydatem; Lub różowy kolor wdzieje, Z tego się wraz Febus śmieje, Lub gdy się we łzy rozlewa, Dżdżyste niebo ubolewa Nad niestatkiem. RudnGłosSok 618.

patrz: BŁAWAT

– JAN X Brat Woyciecha na wschodzie życia swego zgasł... DuńKal cv.

patrz: WSCHÓD

– Wziąwszy za Sequito swoiey konwikcyi Kalendarznik smoka, wodzi go po Niebieskich Domach tak iako Niedźwiedzia łapigroszowie dla mizernego zysku śmiechu godne z nim wyprawuią assamble. DuńKal K2v.

patrz: ASAMBLE

– P. BOG mowi przez Proroka do Bałwochwalcow, nie do Astrologow, iacy bywali Arioli ktorzy przy ołtarzach y Poganskich bałwanach nie cnotliwie pacierze odprawowali y ofiary bydlęce palili. DuńKal O.

patrz: PACIERZ

– To iedynie z młodości moiey w intentach miałem ábym był dociekł, czy też sublunarnych wszystkich rzeczy przy gwiazdach administracya? BystrzInfZup 13 nlb.

patrz: ADMINISTRACJA

– [Bies] iáko wszelkich komplexyi y nátur stworzonych rzeczy badacz tylą tysięcy lat experyencyą wyuczony Náturalista swoie koniektury poddaie ludziom. BystrzInfAstrol 17 nlb.

patrz: BADACZ

– [Astrolodzy wróżą] názywaiąc [...] Kurlandyą bażantem [...] Saxonią to balkami, to kápeluszem, to czarną kurą. BystrzInfZup 27 nlb..

patrz: BAŻANT, BAŻANT, BAZANT, BAŻAN

– [Pisze św. Paweł] Iako mądry Architekt założyłem fundament [...] przez fundament struktury, rozumie się wiara w Iezusa Chrystusa y iego prawo [...] Przez budowniczych rozumieią się Koryntczykowie, do ktorych list pisany od Pawła. BystrzInfGeogr B1v.

patrz: BUDOWNICZY

– Podnieta y aliment tego podziemnego ognia, iest po rożnych lochach ziemi znayduiąca sie siarka, saletra, kamfora. BystrzInfGeogr B2.

patrz: ALIMENT

– Ktorego bałwochwalstwa [oddawania czci obrazom Antychrysta] kto z wiernych Chrystusowych czynić nie będzie chciał, będzie mordowány y zábity. BystrzInfElem Cosm H2-H2v.

patrz: BAŁWOCHWALSTWO

– BAZYLISZEK [...] Náturalne odium ma ten Wąż z Łasicą y Rutą, dla tego te zwierzątká w pysk bierą rutę, iáko oręże nań mocne, á ták od iádu BAZYLISZKA bespiecznemi zostáią. W iámę samą tęż wsadziwszy Adwersarkę iego, ginąć musi. BystrzInfGeogr I, 498.

patrz: ADWERSARKA

– BOUE [...] Szczęście dziś ludzi sadzá ná tonie, á iutro ich spychá w błoto. DanKolaDyk I, 216.

patrz: BŁOTO

– czart w nauce DanKolaDyk I, 441.

patrz: CZART

– IDOLE [...] BAŁWAN Bałwanek co do passyi gwałtowney zakochanie, Jego to Bałwanek, Jego Bożek. DanKolaDyk II, 138.

patrz: BAŁWANEK

– IDOLATRE [...] Zona iego y dzieci iest iego bałwanek ktoremu się kłania. DanKolaDyk II, 138.

patrz: BAŁWANEK

– JOUR [...] ZŁODZIEY. Arfista z niego chapliwy ruchliwy. DanKolaDyk II, 173.

patrz: ARFISTA, ARFISTA, HARFISTA

– FLAMBEAU [...] POCHODNIA niewłaśnie o osobach słynących y iaśnieiących w Kościele y oyczyznie náuką dziełami pismami [...] POCHODNIA też się bierze w zły sposob náprzykład ten Buntownik był pochodnią (lepiey) pożogiem zágwią woyny y rosterkow domowych. DanKolaDyk II, 36.

patrz: POCHODNIA

– TIEDE, se dit figurément, pour celui qui se ralentit dans sa dévotion [...]. Tepidus, Remissus. WOLNY oziębły ostudzony co do Nábożeństwa. DanKolaDyk II, 537.

patrz: WOLNY, WOLNY, WOLEŃ, WOLEN, WOLEN, WOLIEN

– Azaż to nie summa felicitas, y ktorey niechybnie postronne Nam zazdroszczą Narody, wśrzod wszystkiego Chrześciaństwa woiennych burzy y náwáłności placidem záżywáć tranquilitatem; In medio bellorum incendio, ktoremi wszystkie práwie y Sąsiedzkie násze pałaią gránice, nie tylko zapáłu ták uniwersalnego, ále y iskierki nie czuć. DanOstSwada 22.

patrz: CZUĆ

– TYTUŁ SIODMY, TEY XIĘGI. ABECEDARYUSZ á iuż UCZONY, INCIPENS á iuż CONSUMMATUS; álbo SCYENCYA o WYBORNYCH TERMINACH, o Nomenkláturze, de Lusu Verborum, o Anágrámmátách, Prowerbiách, Głosach Zwierzęcych, Terminách rożnym Kunsztom służących. ChmielAteny1745 I 50.

patrz: ABECEDARIUSZ

– MODRZEW Drzewo po Łacinie Latix [...] Onim trzymáłá Antiqitas że Ognia, nie apprehenduie, probuiąc exemplo że koło miasta Gezgobii, wieży nie mogł spalić Juliusz Cesarz iáko Swiadczy Naturalistá Pliniusz, iż z tego byłá budowána Drzewá, ále Ludzka experiencya, dociekła że choć nie rychło, á przecież spali się. ChmielAteny1745 I 541.

patrz: APREHENDOWAĆ, APREHENDOWAĆ, APREENDOWAĆ, APRENDOWAĆ

– CZłowiek u Grekow zowie się Microcosmus, to iest Mały swiat; że co w Wielkiey swiátá admiruięmy Fabryce, to w małey Człeká znáydujęmy strukturze. ChmielAteny1745 I 581.

patrz: FABRYKA

– Tym się bawełną ściele wszędzie droga A owi żadney niemaią estymy. ChrośJóz1745 A2v.

patrz: BAWEŁNA

– Gdzie się obrocę, Bog mię dzwignie wszędy Pomniąc ná moiey niewinnosci wzory Lepiey w tym złote usłuży alarmo Bo ia affektow tych [Putyfary] niechcę y darmo. ChrośJóz1745 D8v.

patrz: ALARM, ALARMA, ALARMO

– W ubostwie moim y pierwszey chudobie Fortunnieyszy bym był niz ná tym dworze [...] Nie zaglądał by nikt do mey komory A tu co u mnie w worku zaraz weidzą [wiedzą] Bielmem by moie szaty y ubiory Nie były w oczach; iak tu dworskich biedzą O żadne pewnie, niedbał bym honory. ChrośJóz1745 G4v-G5.

patrz: BIELMO

– Słuszniey w śmiertelnym Panow naszych Ciele nieśmiertelną do długiego panowania aresztować usiłuiemy duszę. Cóż tedy mowię za przyczyna iest takowey Pana swobody? DanOstSwada I, 13.

patrz: ARESZTOWAĆ, ARESZTOWAĆ, ARESTOWAĆ, HARESTOWAĆ

– Ia zaś tym się szczycę od Przodkow moich, że Panu y Oyczyznie, nie fortunie służyli, [...]. Kiedy iuż tedy tak fatis destinatum, żebym się tym Orlim bawił polem, wprzod starać się o to będę, żeby ten Ptak moy dziczyzny swoiey pozbył przez pracowite niespanych nocy na usłudze WKMci trudy. DanOstSwada I, 141.

patrz: BAWIĆ SIĘ

– Umieiętnie tedy záżywaią Krolowie tey Zwierzchności Przywileiow [...] z czegoby Máiestatu Krolewskiego mocnieysze budowáć się mogły podpory. DanOstSwada I, 16.

patrz: BUDOWAĆ SIĘ

– Traktuieszci tę dobrze Architekturę (że ią tak nazwę) J. K. M., gdy takie mnostwo co raz do rąk W. K. M. bogatych przychodzi Wakansow, rożnych Rzeczypospolitey Synow obowiązuiąc sobie animusze. DanOstSwada I, 16.

patrz: ARCHITEKTURA

– Niech y te same uprzykrzone częścią mroźne, częścią niepogodne aerye, w Majowe się Nam odmienią delicye. DanOstSwada I, 178.

patrz: AERIA

– Sprawiedliwości Boskiey ten iest zwyczay, że tę rozgę ktorą grzechy nasze chłosta, często w ogień rzuca. DanOstSwada I, 212.

patrz: CHŁOSTAĆ

– To tám, to sam błąkáły się myśli niespokoyne. DanOstSwada II, 20.

patrz: BŁĄKAĆ SIĘ

– Idzie tedy [...] in fortem fortuny twoiey Mości P. Referendarzu Koronny z pełnych wdzięku gracyi, iedna nie w Chorze zmyśloney wychowana Diany, ale w tym Pańskiego gniazda Alumnacie, [w] ktorym liliowy kandor wstydliwą miesza się purpurą. DanOstSwada II, 25.

patrz: ALUMNAT

– Czyli życzliwe Szczęścia zawieią Zefiry, czyli surowsze przeciwney fortuny Akwilony, w swym wigorze aż do kupressu trwać będzie fatalnego [przyjaźń ofiarodawcy kwiatów dla panny]. DanOstSwada II, 75.

patrz: AKWILO, AKWILON

– W Małżeństwie niemasz czasow, tylko czas ieden, bądź dobre, bądź zły, tylko chwila iednaka, bądź ona [p]ogodna, bądź ona chmurna. DanOstSwada II, 76.

patrz: CHMURNY

– Jeźli bowiem wspomnię artes, te Prawdziwą sobie w nim [Zamojskim] ufundowały Akademią. DanOstSwada II, 77.

patrz: AKADEMIA

– Ascens do wysokich nieba preeminencyi. AlAs nlb. 1.

patrz: ASCENS

– Ázeż nie znaydzie się iáki sposob żebyśmy z tey ták cięszkiey y prawie bezdenney toni wybrnąć mogli? DanOstSwada V, 12.

patrz: BEZDENNY

– Jałmużna iest przyiaciołką Boską, iest Tronu Jego assystentką. DanOstSwada V, 15.

patrz: ASYSTENTKA

– Nie bedą mieli tey pociechy, ktorą sobie nieuważną imprezą wzbudzeni obiecuią, nie [u]dadzą się zle ufundowane machiny, same przytłumić mogą ruiny, słaby ten budynku ich fundament, darmo się uzbráiaią, áby zátłumili wolność. DanOstSwada V, 3-4.

patrz: PRZYTŁUMIĆ

– Darmo się armuią [zwolennicy dziedzicznego tronu] aby byli przeciwko wolnemu każdego rozumieniu, przeciwko takiemu będzie Bog, ktory consilium pravorum dissipat. DanOstSwada V, 4.

patrz: ARMOWAĆ SIĘ

– Kościoł ten [...] Sylwester Papież poświęcił, y uczynił Matką wszystkich Kościołow, alias Parafią Swiata Chrześcianskiego, iáko się wydaie z inskrypcyi [...] ná facyacie nápisaney. ChmielAteny II 111.

patrz: PARAFIA

– Zowią ią [Akademię Padewską] włoskim Areopagiem, że Praw tam dobrze uczą. ChmielAteny II 193.

patrz: AREOPAG

– Przed nim [Filipem V] Práwo o Elekcyi wolney ex Volumine legum wyrznął mieczem Piotr Krol, ztąd Petrus ab acinace rzeczony. ChmielAteny II 21.

patrz: WYRZNĄĆ

– Belgrad [...] Miasto mocne [...] Antemurał chrześciański, w końcie albo między widłami Sawu y Dunaiu. ChmielAteny II 434.

patrz: ANTEMURAŁ

– Excessa czyie ieno ad notitiam Cesarzá, ták zaráz ad poenam idą: wlot ucierá rogow by nie bodły, uciná skrzydeł, by nie látały. ChmielAteny II 479.

patrz: BÓŚĆ

– W Piśmie są cale nie biegli, w Wierze Arlekini, co raz inną trzymaiący Sektę [obywatele państwa Mogol]. ChmielAteny II 589.

patrz: ARLEKIN, ARLEKIN, HARLEKIN

– Filip II cognomento Audax adumbrowáł się Xiężycem nowym z napisem: Dum vixi, crevi. ChmielAteny II 61.

patrz: ADUMBROWAĆ SIĘ

– U innych Monarchow wiele iest takich Moralnych Brytanow, ktorzy ná Dworách Krolow ná wielu Latrant et lacerant, aby sami respektow Pańskich byli Veneratores. ChmielAteny II 659.

patrz: BRYTAN

– Mars bitny, to ich [Amazonek] amazyusz, Bellona matka, tarcze kolibki. ChmielAteny II 682.

patrz: AMAZYJUSZ

– MOSKIEWSKIEY Nácyi Geniusz ták adumbruią Politycy, iż bardziey ostrozni, niż odwáżni. ChmielAteny II 709-710.

patrz: ADUMBROWAĆ

– NOWE ATENY albo AKADEMIA WSZELKIEY SCYENCYI PEŁNA, Na rożne TYTUŁY iak na CLASSES PODZIELONA. ChmielAteny II k. tyt..

patrz: AKADEMIA

– Głos Synogarlicy nayczystszey, toiest Panienstwa BOGU poślubionego słyszany iest ná ziemi naszey, to iest w Kościele S. Katolickim, w ktorym ták wiele Klasztorow iest w ktorych czyste Dusze, iáko gołębice mlekiem umyte, dzień y noc swe wzdychania do BOGA podnoszą; á ten głos ieszcze się nie obił o uszy zmarzłey Synagogi. PoszakZohar 297.

patrz: UMYTY

– Powiem wam jeszcze o szlachetnym biesie, Tak jak nauka rodzicielska niesie... DembowAPunktBar II 479.

patrz: BIES, BIES, BIS

– Teraz się pódźmy,przechodźmy po mieście, Jest i tu biesów mało, rzekę, dwieście. Co mówię, dwieście, ilo widzisz ludzi Wielkich i małuch wszystkich ten bies łudzi! DembowAPunktBar II 481.

patrz: BIES, BIES, BIS

– Na sznurach złotych ta toż machina wisiała, Która wodza strasznego cudnie okrywała, A jeszcze bogatszymi od złota dywany Podłoga i podnóżek był jego wysłany, Który pyszną Holofern nogą swoją deptał, A miłość całym sercem z oczu Judyt chłeptał. JabłJHistBar II 532.

patrz: CHŁEPTAĆ, CHŁEPTAĆ, ŁEPTAĆ

– Tillemanus Bredenbach, Dyonisius Fabritius, Balthasar Russovius, Salomon Henning, Laurentius Múller, Fridericus Menius, Christianus Kelchen, etc. etc. w języku sobie rodowitym, to jest: w Niemieckim historyą swoję pisali, á z Dźiejopisow Polskich żaden chyba umyślnie, y z gruntu o Inflantach nie traktował, chyba ktory po drodze tylko końcem piora cokolwiek gabnął o tey Prowincyi, ile mu z relacyi, y z konnexyi z przedśięwźiętą od śiebie materyą potrzeba było. HylInf 4.

patrz: GABNĄĆ

– Albowiem praca do wykorzenienia występków wszelkich jest najsposobniejszym instrumentem, praca wycina krzewiące się zbrodnie, pracą jak wiosłem jakim do portu szczęśliwej wieczności ojczyzny naszej bezpiecznie pomykamy. GarczAnatFil 624.

patrz: WYCINAĆ

– Pokarm onych, proszę, by nie był z potaziów i frykasów, które bez człeka jak pskorz[!] bez kaczkę się przemknie, piankę od krwi, w człeku zostawiwszy, mocną do fatyg. RadziwHDiar 186.

patrz: PRZEMKNĄĆ SIĘ

– Dokopywasz się tedy na Marsowym Polu tego, o co życie całe ci starać należy, to jest honoru i sławy. RadziwHDiar 194.

patrz: DOKOPYWAĆ SIĘ

– Ktoryż Krol, Xiąże, Senátor bogáty, Co dzień się stroi w purpurową Togę? Odmienia rożne ná Festyny száty, Podleyszych znowu zażywa ná drogę, Kwiáty ogrodne przy codzienney gali, W Purpurze chodzą w tey co ią ráz wdziali. DrużZbiór 101.

patrz: GALA

– Ach ciężkoż moiey Duszy przywaloney grzechem Postąpić, y do Ciebie Boże iść z pośpiechem! DrużZbiór 102.

patrz: PRZYWALONY

– Ieźli się miłosierdzie Twoie [Boże] nie użali, Zginę! ieźli śmiertelney bryły z niey [duszy] nie zwáli. DrużZbiór 102.

patrz: BRYŁA, BRYŁA, BREŁA, BRELA

– Jeźli nas pomyślności Smaruie balsamem [fortuna], Brykamy, nieczuięmy ciężaru pod tramem. DrużZbiór 127.

patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁZAM, BAŁSAM

– Jakoż Krol Swięty [Dawid] będąc od złego daleki, Ozięble się obchodził z ciepłemi Apteki [z panną daną mu do łoża]. DrużZbiór 136.

patrz: APTEKA, APTEKA, APTYKA, APOTEKA, JAPTYKA, HAPTEKA

– Odtąd Krol [Saul] záczął szukáć chytrego sposobu, Jákby zgłádzić DAWIDA, wprowádzić do grobu. [...] Podszepnął bies domowy Saulowi do ucha, Widząc że rády iego rad we wszystkim słucha. O Rado wieczney zdrady, iak często się zdradza, Ze Pan w piekle nárzeka ná Konsyliarzá. DrużZbiór 14-15.

patrz: BIES, BIES, BIS

– Tułam się w skałach, po Jaskini błądzę, Niemasz, ktoby mię wyprowadził zdołu, Ze więcey Nieba nie oglądam, sądzę: Ze stracę życie y z duszą pospołu. Ostatni sposob nie myślącey wiele, Ratuy mię Swięty Strożu moy Aniele. Ledwie te słowa co wymowić mogę, Wnet z oczu moich Katarakta zdięta, Nie tylko światło, ale widzę drogę, Jakby z rąk zsunął powroz, á z nog pęta, Co większa idąc, obaczę z daleka W Zakonney sukni, Sędziwego człeka: Spieszno ku niemu krok z radością zbliżam, Boię się żeby nie zniknął mi kędy. DrużZbiór 152.

patrz: KATARAKTA, KATARAKT

– Nie tego zdania Swięta Amazonka, gotowa z grzechem, wstydem zaczać woynę (pustelnica). DrużZbiór 166.

patrz: AMAZONKA, AMAZONKA, AMADZONKA

– Więc y ia z tegoż nápiłám się stoku, Co záśmierdziáłe obmywa bolączki, Krew IEZUSOWA z wodą płynie z boku, Na uśmierzenie piekielney gorączki [...]. DrużZbiór 170.

patrz: BOLĄCZKA

– Więc y ia z tegoż nápiłám się stoku, Co záśmierdziáłe obmywa bolączki, Krew JEZUSOWA z wodą płynie z boku, Ná uśmierzenie piekielney gorączki; Łáskawe morze Sodomskie powodzi, Swym miłosierdziem chłodząc ułágodzi. DrużZbiór 170.

patrz: CHŁODZIĆ

– Do żalu, do skruchy, Mocnego trzeba powrozu, arkana. DrużZbiór 198.

patrz: ARKAN

– Wziełaś Baranka w swą paszczękę wilczą [o Herodiadzie i świętym Janie Chrzcicielu]. DrużZbiór 208. DrużZbiór 208.

patrz: BARANEK

– Pełen nauki [ks. Adolf] w ćwiczeniu wybornym, Akademia w nim miała mięszkanie. DrużZbiór 210.

patrz: AKADEMIA

– Nie tylko ten Płaszcz, lecz całe cetnáry Wal ná mnie, rzecze ADOLF, do Zefira. DrużZbiór 234.

patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR

– [Zefir do róży:] Wiedz, że też y Ja mam swoie amory zbyt delikatne, zrzędne, fantastyczne. DrużZbiór 236.

patrz: AMORY

– Widzieć Kaskady, iák przez drobne ząbki Zyłkámi ze skał, subtelnemi płyną, Potym się w cienkie rozlewaią Rąbki, Znać z kąd wychodzą, niezgadniesz gdzie giną. DrużZbiór 249.

patrz: RĄBEK

– Niedba Adolf że go miłość bárczy, Byle się mieścił między tákie więźnie. Ktory zá wolność, niewolą frymarczy. DrużZbiór 257.

patrz: BARCZYĆ

– Przy nogach [bogini szczęścia] tysiąc ściele się Amantow. DrużZbiór 268.

patrz: AMANT

– W pośrod delicyi, ktore miłość kryie, W swoich komorkach, z ktoremi się cacka, Y ktorym ADOLF, Kordyałem żyie, Kiedy go spyta,Bogini z nienácka, Powiedz kochány XIĄZĘ twoie zdánie, Ják dáwne ze mną trzymasz Pánowanie. DrużZbiór 277.

patrz: KOMÓRKA, KUMORKA

– Ktoż ten cud świáta [burzę] wystawił kosztownie, Mieć ná powietrzu Cekhauze, Prochownie. DrużZbiór 301.

patrz: CEKAUZ, CEKAWZ, CEJHAUS, CEKTAUZ, CEKAUZ, CECHAUZ, CEKAUS, CEJHAUZ, CEKHAUZ

– Powiedźcie czásy, kto wami kieruie? Z kąd regularność swoich biegow macie? Kto prawodawca wasz, kto wam panuie? Komu posłuszny hołd co Rok dáwacie? DrużZbiór 304.

patrz: HOŁD, HOŁD, HÓŁD, CHOŁD, OŁD

– [Do wiosny] Choć się zásępisz, choć płaczem rozkwilisz, Nieprzykro pátrzać ná twoie grymasy, Sprágnioną Mátkę swemi łzy posilisz, Ucieszysz pola, łąki, kwiáty, lasy, Ty wszem żywiołom pożytek przynosisz, Gdy perłowemi wody często rosisz.. DrużZbiór 306.

patrz: GRYMAS

– Ięczy DAWID iák Gołąb dziki więc w Pustyni Gdy go Strzelec od pary smutnym Wdowcem czyni [...]. DrużZbiór 31.

patrz: WDOWIEC

– W Borach poziumki, czernice, maliny, Ubogą, w Barwę okrywaią Ziemię. DrużZbiór 312.

patrz: BARWA

– Kilka Piorunow Jupiter uderzy, Ile zaś razy zagrzmi, ile błyśnie, Tyle Rac z swego Arsenału ciśnie. DrużZbiór 314.

patrz: ARSENAŁ

– Kochane Lato [...] Co przez szesnaście Niedziel zarobiło, Puszcza Jesieni, Intraty Arendę. DrużZbiór 316.

patrz: ARENDA, ARENDA, HARENDA

– Wyście o wody nieułagodzone, Iák się zpienicie holeryczną śliną, Okręty ięczą o skały stłuczone. DrużZbiór 339.

patrz: CHOLERYCZNY, HOLERYCZNY, CHOLERYCZNY, KOLERYCZNY

– Na Element Ogniá. OGniu gniewliwy, ktorędyż do ciebie, Przystąpić kiedy, y palisz y parzysz [...] Przyimij coć powiem, żeś zły, holeryczny. DrużZbiór 346-347.

patrz: CHOLERYCZNY, HOLERYCZNY, CHOLERYCZNY, KOLERYCZNY

– PRzedwieczna Mądrość chciała uformować Mocną Fortecę [...] Tak opatrzoną by nikt attakować, Jey się nie ważył [...] Imie Fortecy było ludzka Dusza. DrużZbiór 382.

patrz: ATAKOWAĆ

– Wnet się wpraszaią [ludzie] do Szatańskiey Bandy, Metr ich piekielny wszelkich sztuk wyćwiczył Jak zagrał, tak im, y tańcować życzył. DrużZbiór 395.

patrz: BANDA

– Jubilerce rozumow, Promotorce nauk z imienia samego statecznej, w Polszcze Oyczystych Appretiatorce Talentow, słusznie się należy z piąciu [...] Rytmow [...] ten pierwszy Talent. DrużZbiór 4 nlb.

patrz: JUBILERKA

– Nie śmie odetchnąć dopieroż przemowić, Bo wie że ona Aktorką tey sprawy [dusza przed sądem Bożym]. DrużZbiór 406.

patrz: AKTORKA

– Wyślę westchnięnie, bo to pocztarz letki, Nie potrzebuie pokármu, nápoiu, Skrzydeł dobędzie z serdeczney káletki, Wody zażyie z łez pokutnych zdroiu, Wemgnieniu oka przed tobą się stáwi, Zal moy y moich kolegow obiawi. DrużZbiór 413.

patrz: KALETKA

– Czeka w pragnieniu Pacyentka chora, Na oschłość swoię ná przykre skrupuły, Recepty zdrowia w Pośle od Doktora. [przen.: Pacjentka - dusza, Doktor - Bóg] DrużZbiór 416-417.

patrz: PACJENTKA

– Uznáły zmysły, że Duszy podległe, Wracaią do niey buntowniki zbiegłe. DrużZbiór 420.

patrz: BUNTOWNIK

– Przyłożcie starania Mnie nie turbować, bo wasze afery, Nie zawsze wpuszczą do Antykamery [mówi Bóg]. DrużZbiór 423.

patrz: ANTYKAMERA

– W prożne kadłuby, prożnieysze perfumy, Ponásypuią [doktorzy] Z ludzkiego ciała zrobiwszy abuchty, z resztą wyprawią do Kościelney kruchty. DrużZbiór 435.

patrz: ABUCHT

– ADoracya BOGU tylko przynależy, w Piśmie S. dowod. W Polszcze zazwyczay: Jestem z Adoracyą, czy chcemy zostać Bałwochwálcami? DrużZbiór 459.

patrz: BAŁWOCHWALCA

– Ach człowiecze! czy niewiesz, żeś báńka nádęta, Ktorą więc z mydłá robią, ná słomce chłopięta! DrużZbiór 46.

patrz: BAŃKA, BAŃKA, BANKA

– W tym wieku insza alfabetu szkoła, Damę mysz ztrwoży, oná k záwoła. DrużZbiór 465.

patrz: ALFABET, ALFABETA

– Postronne oko, gdzie tylko cel zmierzy, Uyrzy w Sarmatach, Legistow Zołnierzy. DrużZbiór 474.

patrz: CEL, CEL, CZEL, CYL

– Ciebie w swym czasie Noem nazwę śmiele, Gdyś w Arce cudny uczynił porządek [do biskupa Załuskiego]. DrużZbiór 476.

patrz: ARKA

– [Mówi Dawid] Trzeba mu [Nabalowi] rogow przytrzeć, by niebodł, niebrykał Y żeby kłodką gębę otwartą zamykał. DrużZbiór 50.

patrz: BÓŚĆ

– Gdyby kupiec dziś przybył z trafunku, Zá tego błázná niechciałbym y kopy [rzeźbiarz o posągu Merkurego]. DrużZbiór 530.

patrz: BŁAZEN, BŁAZEN, BŁAŻEN

– Jeźlić z tych [greckich bohaterek Heroid Owidiusza] ktora, do gustu przypadnie, Wolno ią będzie akceptować, pieścić. DrużZbiór 544.

patrz: AKCEPTOWAĆ

– Plastr to ná serce Saula, wezbranego wrzodu, Balsam szaloney głowie dodaiący chłodu. Ze dobrego Ięzyka dostał. DrużZbiór 55.

patrz: CHŁÓD

– Jakże mámy wszystkiego dostatkiem po dziorki, zamkniem okno przed BOGIEM do Serca komorki. DrużZbiór 90.

patrz: KOMÓRKA, KUMORKA

– Ale y ty Betsabe, godnaś kary słuszney, Ześ się myła w prospekcie samołowki duszney! DrużZbiór 95.

patrz: MYĆ

– Trzech wnętrznych adwersarzow [bojaźń bożą, prawo zakonne i miłość do Betsabe] cieszko mu [Dawidowi] potopić Ni sprzedać, ni święconą wodą, można skropić. DrużZbiór 96.

patrz: ADWERSARZ

– Grzech nie zwykł nigdy poiedynkiem chodzić Zawsze chce Assystencyi, kupy z sobą wodzić. DrużZbiór 97.

patrz: ASYSTENCJA

– ... za przykładem króla i naród począł mu [ks. kanclerzowi Czartoryskiemu] ubliżać tej podległości, którą mu jako bożyszczu wyroków publicznych w czasie władania królem okazywał. KitPam 159.

patrz: BOŻYSZCZE, BOŻYSZCZE, BOŻYSCZE

– [Stary człowiek] iako mruk w nałogach, y biedzie leży, mowiąc: takci to u nas z dawna dawności, á postaremu dobrze bywało, ktoby się tamtemi wynalazkami nowemi zaprzątał! To źle mowiąc źle wygląda, y bieda od niego śmierdzi. GarczAnat 38-39.

patrz: BIEDA, BIEDA, BIADA, BIDA

– Wiedząc, że frasunek dobry trunek, meláncholią wpuł zdesperácyą pomieszáną ałembikową z głowy wybiia receptą [...] GarczAnat 42.

patrz: ALEMBIKOWY

– Ale temu Autorowi Apiarii iako Bartnikowi źle sié widzę roiło w głowie, zakurzyć mu potrzeba pod nos, aż mu wylecą muchy głupstwa y kłamstwa Heretyckiego [...]. ChmielAteny III 23.

patrz: MUCHA

– Żadnego Bałwochwalcę czarownika, wrożka, zaklinacza w osadach, ani na stanowiskach między naszym żołnierstwem cierpieć nie chcemy. ArtWoj 43.

patrz: BAŁWOCHWALCA

– Dawać z ochotą bez fałszu, zdobrą intencyą DZIESIęCINę wytyczną wszelkiego zboża; o ktorey Dziesięcinie tu agendi locus, co proszę z uwagą przeczytać, w sercu annotować. ChmielAteny III 496.

patrz: ANNOTOWAĆ

– Mitra zdobi tę głowé [!] co proiekt kryśliła, Z siestrzenicy Krolewskiey IABŁON go zrodziła, Ktora zawsze niech kwitnie, y frukta wydaie, Wielkie w Honor, w Fortunę, poki swiata staie. ChmielAteny III 8-9.

patrz: FRUKT

– Druga Zagadka. Lutniom [!] iest, ktorą Zydzi dobrze wystroili, Przy mnie Adam Abraham w gorę podskoczyli. Znaczy Chrystusa Paná od Zydow Ukrzyżowanego. ChmielAteny1755 I 1201.

patrz: LUTNIA

– Chameleon [...] Przeciwko Węża iadowi się armuie, zdźbło pewne w szczupłym trzymaiąc pyseczku. ChmielAteny1755 I 473.

patrz: ARMOWAĆ SIĘ

– BONAE AVES [...] Tákie są JASTRZĄB, álbo RAROS, KOGUT pieiący, SOKOŁ, DZIĘCIOŁ ná południe álbo ná pułnoc lewiruiący, WRONY álbo GAWRONY z lewego boku nádlatuiący. ChmielAteny1755 I 521.

patrz: LEWIRUJĄCY, LAWIRUJĄCY

– Kozo - Lub Ryba [...] tę Rybę wyraża Inamorata, a Koza reprezentuje Amazonkę, albo Inamoratkę często zle cuchniącą trybem Koz. ChmielAteny1755 I I, 532.

patrz: AMAZONKA, AMAZONKA, AMADZONKA

– A iak tylko umbra, a bardziey larwa niewoli w Senat Rzymski [...] zazierać poczeła, katem się stałá na Katona Wolności Rzymskiey Obrońcę [...]. ChmielAteny IV 365.

patrz: LARWA

– Tenże zelant wspomniony Skarga w obroku pod żywotem S. Antoniego Pustelnika, Heretykow gromiciela, mowi. W uściech ich Chrystus, Ewangelia, y Pismo brzmi, a w skutkach ich fałsze, swawolność, y cielesnośc. Czy można y słuszna tych Błąkaczow w Wierze chwieiących się, w Państwách Katolickich na opoce Wiary tot saeculis ufundowanych cierpieć? ChmielAteny IV 394.

patrz: BŁĄKACZ

– Znać było w najstraszniejszych dla mnie ekspresjach, że wszystkich archytektem machyn prawdziwy był afekt [list amanta do panny]. ZatPrzydDoś 122.

patrz: ARCHITEKT

– Ta jedna jest dla Ojczyzny zbawienna arka [sejmy]. KonSSpos 164.

patrz: ARKA

– Flaccus zachwala wiersz, z razu przyciemny, Jak dym, przydać mu, potym ognia radzi, Tak będzie sercu, y uszom przyiemny [...]. RzewWWiersz 9.

patrz: PRZYCIEMNY

– Gościniec, g. gościńca. 3) fig. Bahn, Weg zu etwas. [...] fig. chemin, voie, moien. [...] z bitego do nauk, do sławy skierował gościńca; ubitym od ciebie idę gościńcem; ściele sobie do korony gościniec. T III 407-408.

patrz: GOŚCINIEC, GOŚCINIEC, GOŚCIENIEC

– Serdecki. (W rękę kląska) Bravo, bravo, infinement obligation, że W. Pan cudownym swoim zdaniem obmyłeś z bękarstwa suknie moie. BielawNatręci 57.

patrz: OBMYĆ

– [...] dusza cierpi potyszke gdy się od Boga gramoli [...]. Zbornik1767 17v.

patrz: GRAMOLIĆ SIĘ

– Między tymi iest naypięknieysze słońce, ale wdzęcznieysze kiedy po ciemnych obłokach, uprzykrzoney niepogodzie, i posępnym powietrzu, z błękitnych Oceanu nurtow, iako z kompieli iakiey omywszy się, powstaie, á posławszy przed sobą złotą Jutrzeńkę, dzień pożądany wydaie, który okropne wypędzaiąc cienie, światłością swoią i wdziękiem, wdzięczny barzo czyni widok [...]. KryszStat 158.

patrz: OMYĆ SIĘ

– Tych zaś defektów, które zepsowany ma w sobie umysł, peregrynacya nie uleczy żadna, i choćbyś okrętami zbiegał drogi nie zmiernego Oceanu, krokiem iednym nie ucieczesz od swych passyi, wszystkiemi całego morza nie obmyiesz ich wodami, żadną nie zarzucisz ziemią. KryszStat 8.

patrz: OBMYĆ

– [Wiatr] Daremnie przez zarośliny szumiał; daremnie kędziory o czoło y lice obiiał, przyciężki bowiem sen iego [Kaina] iuż był zawarł powieki. GesCarŚmierć 116.

patrz: PRZYCIĘŻKI

– Tak zdradziecko pomowiwszy, Strachem Orła napełniwszy, [kotka] Schodzi na doł do obłogu, Gdzie świnia była w połogu. FontJJakubWBajki 99-100.

patrz: NAPEŁNIĆ

– Cieszy się nie mniey y Syn twoy kochany, Serce, co wczora odnosiło rany Żalu, w radości dziś się wodzie myie, Zaledwie żyie Swym zdrowiem cieszysz y miłą czeladkę, Ktora nie Panią, lecz ma w Tobie Matkę, Cieszysz y tego, co ma szczęście piersze Słać ci swe wiersze. RutZabawki 34.

patrz: MYĆ SIĘ

– Y iuż czwarty raz nasze gzik żniwa dogrzewał, Jakom nie chciała słuchać pieśni, co mi śpiewał. GawdzicPast 35.

patrz: GZIK

– Patrząc na wielomowność waszego ozora, Rzekłbyś, że z was nie iedna z owego ieziora Etyopow chłysnęła; zkąd, kto tylko piie, Póty mu się mózg młyńcem po głowicy wiie; Aż cokolwiek ma w sercu, z niezmierney szczerości Wszystko powie, na haku by miał wietrzyć kości. NaruszASat 103.

patrz: MŁYŃCEM

– Czy ta krew, co się młyńcem po twych żyłkach wiie, Przez czyste przechodziła zawsze Lukrecye; Ni tam iaki zuchwalec z pachołkow szeregu, Przerwał iey w zacnych dziadach szlachetnego biegu? NaruszASat 113.

patrz: MŁYŃCEM

– Wszędy indziey przewodzi starość, prócz łożnicy: Tam żaczkiem, ledwie umie pióro na tablicy Drżące postawić, ieśli drobny bożey stadła I pierwszego mu nie da poiąć obiecadła. NaruszASat 167.

patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, OBIECADŁO, ABIECADŁO, ABĘCADŁO

– Zdziwiłaś się, oyczyzno, iż w tak chwili drobney Młodzi się namnożyło w nauki ozdobney [...] Honor ciągnie do trudow, miłość ściśle spaia, Rząd kieruie, a cnota ostrość prac ukaia. Już ich nie masz! z wielkiego niegdyś budowiska Leży podziw wędrowcom, a wiatrom igrzyska. NaruszASat 194.

patrz: BUDOWISKO

– Mogę y owszem twierdzić, że więcey iak pięćdziesiątoletnia Praxis w Sztuce Lekarskiey, wszelkim mię uszczęśliwiła pomyślnym Sukcessem, który tylko w tak niepewney y przyciemney dotąd sztuce oczekiwać mogłem. AilMed 4.

patrz: PRZYCIEMNY

– Ten się słowkiem zburzywszy, ledwo z gniewu żyie, Poki krwią nieprzyiazną ręku nie umyie. NaruszASiel 70.

patrz: UMYĆ

– Znasz swą płeć.. znasz iak miłość.. ta miłość niestety, Łatwo w serca nam wraża śmiertelne sztylety! WybicZyg 43.

patrz: WRAŻAĆ

– Zniewaga Synu mnie wyrządzona iest osobliwszey natury, niemogłbyś być pobożnym, bez wykroczenia przeciwko pobożności, y mścić się za Matkę tylko z krzywdą Oyca; w takim przypadku iest we krwi myć ręcę, chcąc ie mieć czyste, y rany sobie zadawać dla uleczenia. CerOkol 78.

patrz: MYĆ

– „Zaden Narod wolny, gdy potęga iego nie iest ufundowana na dobrych obyczaiach, gdy Potomkowie nie dochowuią ducha pierwszych założycielow Rzeczypospolitey, stać ani utrzymywać się nie może. Obali się ta bezsilna machina lada wiatrem wzruszona, a Obywatel takiego Narodu, niewiedząc co iest Oyczyzna, ani iey znaiąc, śmiać się będzie na iey upadek nieczuły. MichniewSen 40-41.

patrz: BEZSILNY

– Zal mię przenika, ustaią siły; Oko się we łzach omywa. Grób to zaiste matki mey miły, Oto iest wielkość prawdziwa! BykWiecz 70.

patrz: OMYWAĆ SIĘ

– W Sykulskiey Muzy wdzięki Szymonowicz płodny, Zimorowicz sioł Ruskich, po nim Skotarz godny, I Gawiński w pastusze wdzięcznie dmiąc multanki, Chwalebny spór z dawnemi wiedli o Sielanki. DmochSztuka 14.

patrz: SKOTARZ, SKOTARZ, SZKOTARZ

– Pan de Stählin Konsyliarz Stanu iest Dykcyonarzem żyiącym wszelkiego gatunku umieiętności ale iak nie wszystko co się zdarzy czytać w kśiążkach iest prawdą, tak się też rzecz ma o tem co on mowi lub pisze. WoenGrebStan 90.

patrz: DYKCJONARZ

– Czy to na słońcu, czy w cieniu siądziemy. Drugi raz Basiu iuż nie zakwitniemy. Móy bez przykładny dla Cię zrobił statek; Ze bezowocnie niknie wiekn[!] kwiatek. Twa zaś nie czułość, czy pycha to robi, Ze iuż świéżości powab Cię nie zdobi. MarewSiel C6v.

patrz: BEZOWOCNIE

– Pan bez własnego zdania omacku chodzi [za Lindem - JabłTel 327] Niepoprawne zródło .

patrz: OMACKU

– Niepoprawne zródło .

patrz: EKLIPSACJA

– Niepoprawne zródło .

patrz: ŻAGLOLOTNY

– Temu twarz nie pochyła ku ziemi, ále wyniosła ku niebu, iest dána; áby pátrząc ná niebo, myślił o stworcy iego. Niepoprawne zródło .

patrz: POCHYŁY

– Rożnych iákoby sukien używa, sposoby odmięnia, urzędy odmięnia, czásem cię iáko orzeł okrywa pierzmi mądrości, y do lecenia ku niebu pobudza, czásem iáko kokosz prowádzi, okrywa, y zápomniawszy swego latánia, w twoim domu przebywa. TylkStrom 100.

patrz: LECENIE

– W Ciele záś. O! Iák strászliwe złych przymiotow trucizny, Dotknieniu niebeśpieczne, To złość bodźcowáta To niemocna y słábiuchna ułomność To niepomiárkowána pożądliwość, To ślepe y przepáściste głupstwo. LubSŁapAdw 10-11.

patrz: TRUCIZNA, TRUCIZNA, TRUJCIZNA

– Do Gryzosława Gryś/ przegryś/ podchwytny/ Gryzosławie miły A ieśli co znaydziesz: biy ze wszystkiey siły. Ieno o to proszę: piorkiem/ á pokim żyw: Bo z grobu odpisáć: niesłychany to dziw. DembWyw 112.

patrz: GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ, GREŹĆ

– Nie mam ja przyrodzenia od dęba twardego, Na galar cudzy nie dam pewnie sęka swego. MłoszResBar II 208.

patrz: GALAR, GALARA

– Powiadaią wszyscy zgoła, Ze iest przykra Prawda goła, Ja przyiemne wdzięki twoie Czynię; kiedy ie przystroię. CzaplZab 3.

patrz: PRZYSTROIĆ

– Słowá dobrego Kácerzom nie dáią Oycowie święci/ przyrownywáią ich psom wściekły[m]/ wężom/ bázyliszkom/ smokom łuskowátym/ sowom/ krowkom/ ktore w gnoiu gmerzą/; żábom/ muchom/ pluskwom/ ktore poki życia kąsáią/ gdy zdechną śmierdzą/ trędowátym/ piecom nápalonym/ w ktorych chleby Antychrystowi pieką/ koczkodanom/ máłpom/ páiąkom/ prochnowi/ członkom zgniłym/ iászczurkom/ ktore żywot Kościołá Páńskiego gryzą/ centaurom/ to iest chłopobykom/ puchaczom/ onokrotalom/ ábo bábom z klekotkámi/ cyklopom onym/ ktorzy się w iáskiniách Etneyskich y porodzili y pochowáli. BirkRus 33.

patrz: GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ, GREŹĆ

– MIĘTUSY I to ryby, z wielkimi głowami miętusy, Czarne, właśnie jakoby piekielne pokusy, A oni się od chłopa z kosza wyrywają, Aby je kto do łaźnie prowadził, wołają. Poczkajcież: suknią zdjąwszy, w panwi się zmyjecie, Ja was zarazem zetrę, jak z łaźniej wyńdziecie. PrzetObBar I 397-398.

patrz: ZMYĆ SIĘ

– [Diakon Agapetus do cesarza Justyniana] Dobrá błądzące, dobrá ná wszytkie strony skrzydłá máiące. Zásadzasz się ná tym ábyś drugim roskazował, á długoż tego będzie? lat to trochę wszytko wymáże, á to z tobą poydzie czymeś Bogá obráził. TylkStrom 45.

patrz: BŁĄDZIĆ

– Ten tedy Polach pierwszy był y prawdziwy na świecie Bogusty abo Augustus, z ktorego imion Gog Polach y Bał / odmieniwszy cokolwiek (iako się rzekło namyślnie dla ucciwości prawdziwego Boga) tak wiele imion mu wynalazły rozmaite narody. Zkąd iawno iest / iż ten tytuł Augustus własny iest / y samych tylko porządnych Successorow iego na Thronie Scythyckim. DembWyw 58.

patrz: AUGUSTUS, AUGUSTUS, AUGUST, AWGUST, AUGUST

– Ná wyráżenie wszelkich mizeryi, Prożności y przykrości Báłwánu, Dosyć iest wymowić, Człowiek. LubSŁapAdw 6.

patrz: BAŁWAN

– Chrystus nam iest wszytkim, ieśli ránę záleczyć chcesz, lekárstwem iest: ieśli pałasz gorączką, krynicą iest. TylkStrom 69.

patrz: PAŁAĆ

– Iáwno tedy iest/ iż to pokázowánie według wszystkich stárych Istorykow/ Ze Iaphetczykowie po wszystkiem świecie, gorę nad wszystkiemi otrzymali: y ze wszelkie bunty Chamianow (prawem Bożem Iadamowi na podbiianie ziemie danem: á od niego przez Setha y Iapheta wziętem) zaraz po śmierci Noego gromić poczęli: y nieprzestali aż ten VIII. Pan świata Egypt, y Azyą podbiwszy, wszystkę ziemię vspokoił) y tym podobnych rzeczy/ nie iest przeciwne Bibliey S. kto ią dobrze uwáży: ále tylko nieznośnem Máchinom ná niedokopánych się fundamentách pomienionych iey słow pobudowánym; pokazuiąc (iák żywą prawdę) kędy ktory z wyliczonych Gen. 10. Iáphetá/ Semá/ y Chámá potomkow osiadł y Pánował. DembWyw 73.

patrz: DOKOPANY SIĘ

– Królowa niemal co dzień Kondeusza rodzi, Arcybiskup mu babi, Kondeusz już chodzi. Radziejowski doktorską przyjął professyją: Nie leczy, ale truje swoją alchimiją. WarRokLub 89.

patrz: BABIĆ

– Gdy ręce, nogi, y powierzchne części ciáłá są zimne, á wewnątrz gorączka pali, iest znak bardzo zły. VadeMed 9.

patrz: PALIĆ

– Rozumie się tedy Baltheus strászna Cięgáturá władzy od Bogá postánowioney. ktorą [...] przodek nász wziąwszy/ oną Polskę ábo Scythyą Krolewską przepasał, áby się z niey ciągnęli Successorowie ábo Następcy iego. DembWyw 91.

patrz: BALTEUS

– Gdy ták Krolewstwo/ żal w ich sercu ryie Y dármo w krwáwey posoce się myie Krolewic nocne iákie miał wygody/ Swiádkámi były z śiniałe iágody. ZawiszaMiłość B.

patrz: MYĆ SIĘ

– Szkárádny báłwan wász iest Schizmá/ ábo Odszczepieństwo. BirkRus B2.

patrz: BAŁWAN

– Rzeczecie: to nowiná/ ieszczechmy tego nie słyszeli/ áby káżdy grzech báłwochwálstwem zwano? Y mowicie ták: toście snadź nie czytáli Páwłá ś. ktory obżárstwo y łákomstwo bałwanámi zowie. BirkRus B2.

patrz: BAŁWAN

– Niechże sobie biorą ad Judicij libram, po Miasteczkách Ruralistowie, prostaczkowie, ledwie ná dźienniku czytáć umieiący, [...] drugi podobno y litery niezna, á ieżeli sobie łaćiną wąsy posmarowáł, to z Grammatyki dyszkuruie coś, z Filozofii pasz, ex Jure Canonico et Civili, z Teologii nie pytay. GamalPrzes B3.

patrz: POSMAROWAĆ

– Káżdy z drogiey duszy/ Do oney to budki/ Bieży wziąwszy dudki. Chcący widzieć Páná/ Oddáie Báraná: Ná kozłowym rogu Krzyczy gwoli Bogu. ŻabSymf C3 - b.

patrz: BARAN

– Tu OSOLINSKICH Imię herbownym toporem Wrąb sobie wolny czyni do ligi, y torem Powagi Senatorskiey wieczny honor daie Wręce, a przy odsieczy wolnośći tym staie Mocniey w związku prześwietnym, czyli to w Senacie, Czyli sławnych w woiennym Bellony bułacie Daniełowiczow Strzała Orlemi piorami Spieszy wzłote podwoie, gdzie sufit gwiazdami Herbownemi iaśnieie KsiężycLel C4.

patrz: WRĄB, WRĄB, WRĘB

– Niechay cię skruszy Pan Iezus Chrystus Syn Bogá żywego. Záraz on báłwan z lekká iáko wosk od ogniá rospuszczony spłynął. Ták máią Kátholicy Polscy mowić/ ilekroć ná to báłwánisko szkárádne poyźrzą/ ktore konfederácyą názwáli. BirkRus D2-D2v.

patrz: BAŁWAN

– Exorbitáncya Konfoederácyey Kácerskiey. [...] Niechay cię skruszy Pan Iezus Chrystus Syn Bogá żywego. [...] Ták máią Kátholicy Polscy mowić/ ilekroć ná to báłwánisko szkárádne poyŹrzą/ ktore konfederácyą názwáli. BirkRus D2-D2v.

patrz: BAŁWANISKO

– Oy Synacżku ulubiony/ Czy będźie cżłek vwolniony: Z tego co Adam zbroił/ W przeklęctwo lud przystroił: Wprowádźił go w ćień przeklęty/ Rowno położył z bydlęty. ŻabSymf D2v.

patrz: PRZYSTROIĆ

– Kiedy wspomniał/ że swoią ręką zábił ową: Dlá ktorey iść ná deszczkę chętnie rad grobową Jął płákáć/ nád ostátkiem rozwálin/ á żáry Kurzące się dzdżem łzawym zálewał bez miáry. Táki deszcz po piorunách miłość wyćisnełá Z serdecznych kátáráktow. Ktore gdy zámknełá Dáno znáć Pomphilemu/ co się z Zamkiem stáło Co zową Dámą: serce wielce mu boláło [...]. ZawiszaMiłość E4.

patrz: KATARAKTA, KATARAKT

– Ták Kościoł stoi/ iákoby skáłá ná głębokich korzeniach wbita; ktorego wierzchow wáły Heretyckie áni tykáią/ w niziny tylo biią/ [...] Z tymże to błotem każecie się nam brácić Pánowie Konfederaci/ z tymi báłwanámi morskimi/ z tymi smrodliwemi káłużámi/ w ktorych wody zdrowey nie mász/ á żab pełno? BirkRus E4.

patrz: BAŁWAN

– Pokiscie miłe Jabłka czerstwe, wdzięczne, gładkie; poty w was sobie smakuję; jak was trochę przyźimnieysza starość pomarszczy, abo nadgnoi, smierdźieć mi aż do wyrzutu będźiećie. HeintzKonc G2v.

patrz: PRZYZIMNIEJSZY

– Chociaż ledwie nie mdleje Scholastyk nie ma nadzieje Zażyć spiritum vini. Sub signo amphore sami Uzdrawiają się bańkami Z winnych, miodowych sadzawek Strawnych dostawszy pijawek, Stawią w gębie pod pełnią. MelScholBar II II, 760.

patrz: BAŃKA, BAŃKA, BANKA

– O iák cię w szpetną sukienkę przybráły twoie nie umartwione pássye! miłość własna iáko cię niepoczesnie przystroiłá! WitkJSyn M.

patrz: PRZYSTROIĆ

– Y wytrácę z mieyscá tego ostátki Báál, y imioná Ministrów z kápłany. BW Sf 1, 4.

patrz: BAAL

– Od niej [ojczyzny] wszelką ostatniey ruiny y upadłey boiaźń, dalekim záwsze alienowałes wstrętem. LubSŁapAdw V.

patrz: ALIENOWAĆ

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych