– co z głosu wołać. aus vollem Halse schrenen. crier à pleine tête. T III 382.

– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.

– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.

– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.

– T III 711.

– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.

– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.

– Baster, vid. Basztard. T III 27.

– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ćiaśćista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.

– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.

– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.

– dwa a dwa. zu zweyen. deux à deux. T III 290.

– Obiecadło. A b c, ein Alphabet. l'a b c, l'alphabet. § obiecadła się uczyć; porządkiem obiecadła idące słowa. obiecadło dla dzieci. eine Fiebel; ein A b c für Kinder. la croix de par Dieu; languette. T III 1092.

– Obiecadło. A b c, ein Alphabet. l'a b c, l'alphabet. § obiecadła się uczyć; porządkiem obiecadła idące słowa. obiecadło dla dzieci. eine Fiebel; ein A b c für Kinder. la croix de par Dieu; languette. T III 1092.

– Obiecadło. A b c, ein Alphabet. l'a b c, l'alphabet. § obiecadła się uczyć; porządkiem obiecadła idące słowa. obiecadło dla dzieci. eine Fiebel; ein A b c für Kinder. la croix de par Dieu; languette. T III 1092.

– Obiecadłowy. Alphabetisch. alphabétique. § obiecadłowym porządkiem co spisać. T III 1092.

– Obiecadłowy. Alphabetisch. alphabétique. § obiecadłowym porządkiem co spisać. T III 1092.

– Abecedaryusz. ein Abc-Schüler. un abécédaire. T III 1.

– Abelek, g. a. gegerbtes Kalb-Fell. de veau; cuir de veau; velin. T III 1.

– Car Abisynski. der Priester Johannes, der grosse Neguz in Abyssinien. le Prêtre Jean en Abissinie. T III 99.

– Abrys. Abriß. plan, dessein, m. T III 1.

– Abszyt. Abschied eines Soldaten. le congé qu'on donne à un soldat. T III 1.

– Achat, Achatek [...] vid. Agat. T III 2.

– Agat. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.

– Agat. Agatek. g. a. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.

– Achat, Achatek, g. a. vid. Agat. T III 2.

– Akt [...] akt rozumu. T III 4.

– Achtel, g. achtela. [...] 2) Achtel-Zentner. [...] 2) la huitiéme partie d'un quintal. T III 2.

– Achtel, g. achtela. 1) Achtel, Faßchen. [...] 1) la huitiéme partie d'un tonneau. T III 2.

– *Acz, * aczkolwiek, conj. obgleich. quoique; bienque. § aczkolwiek (choćiaż) ryb dosyć iesy, nie tanie iednak. T III 2.

– Haczek [...]. T III 441.

– Adamaszek. Damast. damas, sorte d'étofe. T III 2.

– Adjutant regimentowy. Regiments Adjutant. aide-major. T III 2.

– Adjutant; Adjutant. aide de camp. T III 2.

– Adjutant skrzydłowy. T III 2.

– Administrator. Administrator. administrateur. T III 2.

– Administratorka. Administraterin. administratrice. T III 2.

– Administratorski.Administraterisch. d'Administrateur. T III 2.

– Amirał [...] 2) Admiralschiff, n. [...] l'amiral le prémier vaisseau d' une flote. T III 7.

– Amirał, m-. 1) Admiral. [...] le chef des armées navales. T III 7.

– Adwent. Advent. Avent. T III 2.

– Adwentowy. Advents. d'Avent. T III 2.

– Adziamski kobierzec. Art Persischer Teppiche. sorte de tapis de Perse. T III 2.

– Aeryja, pora [...] aeryja zimna, ciepła, wilgotna. T III 2-3.

– Afektuię. affectiren. afecter. T III 3.

– Afektowanie. das affectiren. afectation. T III 3.

– Afektowany. affectirt. afecté, trop recherché. T III 3.

– Afektowny. zärtlich. passionné, tendre, afectionné. T III 3.

– Aftentyczny. urschrifftlich. autentique, qui fait preuve. T III 3.

– Aftentyk. Urschrifft. original; autographe. T III 3.

– Haftuię. [...] 2) sticken in Gold. [...] broder. [...] § [...] delikatnie w złoto haftuie. T III 443.

– Haftuię. 1) heften eine Wunde. [...] coudre une plaïe. [...] § 1) haftować ranę. T III 443.

– Agaryk, (agaricum) Lerchen-Schwamm. Agaric. T III 3.

– Agażant. Agasante; Weiber-Manschette. engageante. T III 3.

– Agituię sprawę. einen Rechts-Handel führen. agir; agiter une afaire, une cause. T III 3.

– Agitowany. geführt, untersucht. agité, débatu. § agitowana sprawa w sądach. T III 3.

– Agnusek, g. a. ein Agnus Dei, geweihetes Wachs. Agnus, petit morceau de cire benite. T III 3.

– Agrestowy krzak. T III 3.

– Akademiczny, Akademicki. Academisch. académique. T III 3.

– Akademicznie, adv. nach Academischem Gebrauch. académiquement. T III 3.

– Akademiczny, Akademicki. Academisch. académique. T III 3.

– Akademikuię. auf einer Academie studieren, sich aufhalten. étudier, demeurer dans une Université. T III 3.

– Akcent, w wymowie, natężanie. Thon-Zeichen in der Aussprache. accent. T III 3.

– Akcentysta. ein Spass-Vogel. un drole; railleur. T III 3.

– Akcya, sprawa sądowa. gerichtliche Sache. procèdure; action; procès. § mam akcyą przeciwko niemu; akcyą komu intentować. T III 3.

– Akolita, Akolit. ein Acolit. un Acolite. T III 3.

– Akolita, Akolit. ein Acolit. un Acolite. T III 3.

– Akord, Kriegsw. Accord, Vergleich. guerre: acord, capitulation. § przez akord miasto dostał. T III 3.

– Aksamit szalony. Plisch, Plisch-Sammet. peluche; tripe de velours. T III 4.

– Aksamitka dziecinna. Fallhut der Kinder. bourrelet d'enfant. T III 4.

– Aksamitowy. Sammtner. de velours. T III 4.

– Akta; dziejów księgi. Jahr-Bücher, Geschichts-Bücher. les Annales. T III 4.

– Aktor. 1) der Kläger in Gerichten. [...] droit: demandeur. T III 4.

– Aktor. [...] 2) Person in der Comödie. [...] acteur dans une comédie. T III 4.

– Aktorstwo, powodztwo. des Klägers Partey. la partie qui demande quelque chose en Justice. T III 4.

– Akwawita, gorzałka. Brandwein. l'eau de vie. T III 4.

– Alabart. Hellebarte. halebarde. T III 4.

– Alabaster, Albaster. albatre, m. T III 4.

– Alabastrowy. Albastern. d'albatre. T III 4.

– Alkant, vid. Alakant. T III 5.

– Alakant. Alicanten-Wein. du vin d'Alicante; Alicante. T III 4.

– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & [...] alembik podwoyny. [...]. T III 4.

– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.

– Alembik, vid. Alambik. T III 5.

– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...]. T III 4.

– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...] alembik paraiący, z ktorego tylko para miasto wodki wychodzi. T III 4.

– Alatern drzewko, (alaternus) Alatern-Bäumchen. alaterne, m. T III 4.

– Alba kapłańska. Chor-Hemd. aube; robe de lin que le Prêtre met lorsqu'il doit dire la Messe. T III 4.

– Albowiem, Abowiem, conj. denn [...]. c'est pourquoi, car. T III 4.

– Alchymia. Alchymie. Alchimie. T III 4.

– Alchymik, Alchymista. Alchymist. un alchimiste. T III 4.

– Alchymik. Alchymista. Alchymist. un alchimiste. T III 4.

– Alszbancik. Hals-Bändchen der Weiber. petit ruban que les femmes portent au cou. T III 5.

– Alszbant, Hals-Band der Weiber. colier, ruban. T III 5.

– Ale, lecz, conj. 1) aber. 2) ja, ja doch, wahrlich. 1) mais; 2) oüi, oüida, vraiment. §1) miał sługę ale leniwego; nic nie iest bez ale. prov. 2) aleś pilny, gdy ieść. T III 5.

– ale iednak, ale przećię, ale wżdy. aber doch. mais néanmoins; mais pourtant. T III 5.

– Alea. Garten-Gang, Lust-Gang, Allee. allée. § Alea cienista. T III 5.

– Alegacya. 1) Anführung, Citation in Büchern. [...] 1) citation, alégation. [...]. T III 5.

– Alegacyja. [...] 2) eine Replic in Gerichten [...] droit: les repliques. T III 5.

– Aleguię. anführen, allegiren. aléguer, citer, reporter q. ch. pour preuve. § alegował tym autorem; alegował Pismo Swięte. T III 5.

– Wybieram, v. m. F. wybiorę. [...] 6) zusammen suchen, aussuchen. [...] 6) ramasser, assembler. [...] 6) z pilnością z tego pisma taiemnego litery na alfabet wybrałem. T III 2650.

– Algierski. Algiertański. Algierisch. Algérien. T III 5.

– Algiertańczyk. Algierer. un Algérien. T III 5.

– Algierski. Algiertański. Algierisch. Algérien. T III 5.

– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. Ścisłym aliansem złączony; iest w aliansyi; wpraszać się w aliansę. T III 5.

– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. Ścisłym aliansem złączony. T III 5.

– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. [...] wpraszać się w aliansę. T III 5.

– Aliant. Bundsgenoß. un alié; un coféderé. T III 5.

– Alkierz, g. a. Kammer ben einem Zimmer. alcove, chambrette. T III 5.

– alkierz wypuszczony nienakryty. Trompeter Gang. balcon, galerie. T III 5.

– alkierz wypuszczony. Ercker. faillie, avance; cabinet qui s'avance hors du batiment. T III 5.

– Almarya, szafa. Schrancken, Schaf. armoire. T III 5.

– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.

– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.

– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.

– Alpeyskie gory, Alpy plur. die Alpen. les Alpes T III 5.

– Alpeyski. Alpisch. d'Alpes. T III 5.

– Alsztuch. Halstuch. cravate. T III 5.

– Alt w muzyce. der Alt, die Alt-Stimme. la haute-contre. T III 5.

– Altana. Altan/ unbedeckter Platz auf einem Dache. toit plat fait en plateforme; galerie sur un toit. T III 5.

– Altanka. Luft-Haus im Garten. cabinet, maisonnete dans un jardin. T III 6.

– Altarya. Stifftung zu einem Altar. Chapelenie, revenu fondé pour l'entretien d'un autel. T III 6.

– Altarysta. der diese Stifftung geniesset. Chapelain, qui a une chapelenie. T III 6.

– Altembas. reicher Zeug mit gekräuseltem Golde. drop d'or frisé. T III 6.

– Altnista. Altiste. le haute-contre; celui qui chante la haute-contre. T III 6.

– Artyleryczny. Artillerie-, zur Artillerie gehörig. d'artillerie. § wozy artyleryczne. T III 12.

– Amaliuię. Szmelcuię. emalliren. émailler. Amaliowany. emalliret. émaillé. T III 6.

– Amaliuię. Szmelcuię. emalliren. émailler. Amaliowany. emalliret. émaillé. T III 6.

– Amarykuię, utyskuię. klagen. se plaindre. T III 6.

– Dociec nie mogą z czego się ambra rodzi. T III 6.

– Amelika, Amelka, ładownica. Heine [!] PulverFlasche, PulverHorn. T III 6.

– Amelika, Amelka, ładownica. Heine [!] PulverFlasche, PulverHorn. T III 6.

– Amoniakowe drzewko, (agasyllis) Ammoniac-Strauch. petit arbre de qui sort la gomme ammoniaque. T III 6.

– ampułka S. Remigiusza. das Oel-Glass zu Reims. ampoule; la sainte ampoule. T III 6.

– Ampułka, naleweczka do kielicha przy Mszy. Fläschchen zum Eingiessen bey der Messe. burette; petit vase au sacrifice de la Messe. T III 6.

– Ana medykow; po. Heilk. ana, zu. Méd. ana. T III 6.

– Anatomicznie, adv. nach anatomischer Art. anatomiquement. T III 7.

– Anaty. die Annaten, so die Bischöffe nach Rom zahlen [...] W rok po expedycyi sacrae Biskup ma płacić anaty. T III 7.

– Iańcar. Iańczar. ein Janitschar. un Janissaire. T III 469.

– Iańczarka. Ianitscharen-Flinte. fusil de Janissaire. T III 469.

– Androt Knapkuchen, hippel. échaudé du croquet; forte de patisserie. T III 7.

– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.

– Angielski. Anglicki. Engeländisch. Angleterre. T III 7.

– Angliczki. plur. Fuß-Angeln. chausse-trappes. T III 7.

– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.

– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.

– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.

– Animela. [...] 2) Klappe in der Pompe. [...] soupape, dans la pompe. [...] osadz w pompie animelę. T III 7.

– Animela. 1) Kalbs-Bräsen, Kalbs-Milch. [...] ris de veau. [...] animele (mleczko cielęce) smażone. T III 7.

– Aniwersant przeciwnik. Wildersacher. un antagoniste, un adversaire. T III 8.

– Ankra, klamra. eine Klammer. Crampon, harpe, ancre. T III 8.

– Ankruie, klamruję, spinam co. Klammern, mit Klammern befestigen. cramponer; joindre avec des crampons. T III 8.

– Handhabe, Ohr etwas anzufassen. Bügel an Pistolen Flinten. anse, portant, oreille. fougarde de pistolet, de fusil. T III 8.

– Antekomicyalny, przedseymowy. vorreichstäglich. précédent une Diète; préliminaire d'une Diète. T III 7.

– seymik antykomicyalny. T III 7.

– Antependyum. weisses Tuch um das Altar. le voile ou parement d'autel. T III 8.

– źiele S. Antoniego, (persicaria) Flöh-Kraut, Müeken-Kraut. persicaire. T III 8.

– Antykwarz, ein Antiquarius, un Antiquaire T III 7.

– Antymonium, spiszglas. Spiessglas. Antimoine, m. T III 8.

– § wytoczyć apelacyą. T III 9.

– apertura samorodna. Ein Fistel. fistule. T III 9.

– Apertura. Ein Fontanel. un cautère, fonticùle. § apertura do ściągnien[i]a wilgotności. T III 9.

– apetyt zbytni, łaknienie zbytnie. unersättlicher Hunger. faim canine; apetit insatiable de manger. T III 9.

– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.

– Apetyt. [...] 3) Begierde zu etwas. [...] faim f. apetit, désir ardent. [...] mam wielki apetyt na ten dom; do tego urzędu. T III 9.

– Apetyt. [...] 2) Lust zum Essen. [...] apetit, désir à manger. apetyt naprawuią kwasne rzeczy; ten przysmak apetyt czyni, ostrzy; nie mam apetytu, straciłem apetyt; wzbudzić apetyt; apetyt zepsowany. T III 9.

– apetyt brzemiennych. Lüsternheit der Schwangern. apetit déreglè; envie de femme grosse. T III 9.

– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.

– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.

– Opych, vid. Opich. T III 1257.

– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.

– Opich ziele (apium) Eppich ein Kraut von unterschiedenen Arten. ache, api, une plante dont il y a plusieurs espèces. T III 1247.

– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.

– Aptekarz. Apotheker. apoticaire, pharmacien. T III 10.

– kocenki arabskie, lawenda szyszkowa. (stoechas) Stochas-Kraut. plante odoriferante semblable à l´hisope. T III 577.

– Arbeyter. Bergw. Handlanger, Arbeiter. metal. un maneuvre. T III 10.

– Melon, malon. eine Melone. melon. melon dozrzały. reife Melone. melon frapé. melon siatkowy, arbuz. Netz-Melone. mélon brodé. melon gładki. glatte Melone. mélon lisse. melon wodny. Wasser-Melone. mélon d'eau. T III 806-807.

– Karbuz, Arbuz. eine Netz-Melone. mélon brodé. T III 531.

– Archydyecezya. Ertz-Bischöffliches Gebiet. un archevêché; les païs sur lequel l'Archevêque a jurisdiction Ecclesiastique. T III 10.

– Arcykacermistrz. Ertz-Ketzer. hérésiarque. T III 10.

– Arcyrozboynik. Ertz-Strassen-Räuber. grand voleur; brigand. T III 10.

– Arendarka. Pachters-Frau. femme de fermier; fermiére. T III 11.

– Arenduię co komu. verpachten. donner à ferme; bailler à ferme [...], arrenter à qu. T III 11.

– arenduię co u kogo. von einem pachten. prendre, tenir à ferme; arrenter, acenser qu. ch. de qu. T III 11.

– wziąć kogo pod arest. arretiren [!], gefangen nehmen. arrêter; faire prisonnier. T III 11.

– Argienterya, śrebra. Silberzeug. argenterie. T III 11.

– Arkas. Milch-Galerte. gelée de lait. T III 11.

– Arktyczny. 1) Geogr. Nord, den Nord-Pol betreffend. [...] 1) geogr. artique. T III 11.

– Arktyczny [...] 2) hoch, erhaben. [...] 2) fort haut, élevé. [...] T III II, 11.

– 1) oś arktyczna; T III 11.

– 2) na arktycznym zasiędzie obrocie. T III 11.

– arkusz łamany na części dwie, trzy. T III 11.

– Arkusz, g. [arkusz]a. ein Bogen Papier. feüille de papier. T III 11.

– arkusz regałowy. T III 11.

– Arkuszowy kształt, forma księgi in folio. T III 10.

– Armatny, subst. et adj. 2) Canonen-, Stück-. [...] de canon. T III 11.

– armatna kula. Canonen-Kugel. boulet. T III 11.

– Armatny, subst. et adj. 1) Zeugvärter. [...] garde-magazin. T III 11.

– Armatura, zbroja koło herbu [...] Orzeł Polski armaturą przyozdobiony. T III 12.

– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.

– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.

– Arumszmalc, iayca sadzone. gesetzte Eyer. oeufs pochez. T III 12.

– As, Rzymska moneta. eine alt-Römische Kupfer-Müntze von etlichen Pfennigen. [...]. T III 12.

– Tchnienie. [...] 2) H francuskie aspiracyą albo letkim tchnieniem się wymawia. T III 2301-2302.

– Aspirant. Novicius, der in den Orden treten will. aspirant, qui après son noviciat désire d’ètre reçû dans l’Ordre. T III 12.

– Aspirantka. die nach abgelegtem Noviciat eine Nonne werden will. aspirante; fille qui a fait son Noviciat & aspire à étre reçûë. T III 13.

– Astrolab, laska Jakubowa. Mathem. der Jacobs-Stab. matém. bâton de Jacob; un astroable. T III 13.

– Asygnataryusz. Anweiser. celui qui assigne une somme. T III 13.

– Asygnuię co. anweisen. assigner une somme. T III 13.

– Atłas. Atlas. satin. T III 13.

– atłas Indyyski. Indianischer Atlas. boüille cotonis; boüille Charmais. T III 13.

– Aucug, Aucużek. g. [Aucug]a. Auszug, Kauffmanns-Rechnung. un comte, partie. T III 13.

– Aucug, Aucużek. g. [Aucużk]a. Auszug, Kauff-manns Rechnung. un comte, partie. T III 13.

– Augusta. Augspurg. Augspurg, eine Reichs-Stadt. Ausbourg ville de l'Empire. T III 13.

– Augustyanin. Augustyan. ein Augustiner-Mönch. Augustin. Réligieux qui suit la Régle de Saint Augustin. T III 13.

– Autor, powodna strona. Gerichtsw. der Kläger. droit: le demandeur. T III 14.

– Austryacki. Oestreichisch. d'autriche, autrichien. T III 14.

– Filata. Linie, Theil einer Armee. corps, partie de l'armee. [...] Pierwsza filata albo awangwardya. Vorzug; die Vortruppen einer Armee. l'avant-garde. T III 339.

– Awangarda; pierwsza filata. der Vortrup einer Armee. l’avantgarde. T III 14.

– Nowiniarz, awizarz. Zeitungs-Schreiber. gazetier, qui fait la gazette. T III 1076.

– Awizarz. Zeitungs-Schreiber. Gazetier. T III 14.

– Awizuię. avisiren bey den Kauffleuten. chez les marchandes: aviser, avertir. §awizować kupca do oddania pieniędzy. T III 14.

– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.

– Azyański, Azyatycki. Asiatisch. asiatique. T III 16.

– morze Azyańskie. das Caspische Meer. la mer Caspienne. T III 16.

– Azyański, Azyatycki. Asiatisch. asiatique. T III 16.

– Azucka. eine Weiber-Contusche. mantilet, robe-courte de femme. T III 15.

– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.

– Baba. [...] 4) Königin im Schach-Spiel. [...] Babą mu szach dał. T III 15.

– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ciaścista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.

– babi narod zawsze chytry. T III 16.

– babia gęba. ein Schnattermaul. caquet, caqueteur, babillard. T III 16.

– Babstel, babstyl, babiarz un effeminé; un lâche; poltron; homme sans courage. T III 17.

– Babieię. 1) zum alten Weibe werden. 2) vor Alter kindisch werden [...] ieźli dziewce zchodzi na posagu to zbabieie. T III 16.

– Babikrowka ziele (polygonatum). Weisswurtz. Seau de Salomon. T III 16.

– Po babsku. *Babskie altweibischer Weise. envieille femme. T III 6.

– Babstel, babstyl, babiarz. eine feige Memme. un effeminé; un lâche; poltron; homme sans courage. T III 17.

– Babuś, babusia. altes Mütterchen. vieille décrépite. T III 17.

– Babuś, babusia. altes Mütterchen. vieille décrépite. T III ,17.

– bachur żydowski. Juden-Jung. baboüin juif, garçon juif. T III 17.

– Bachur, Bachura 1) étalon, cheval qu`on garde pour faillir les jumens, v. stadnik. 2) porc monchatré, verrat, v. kiernoz. T III ,17.

– Bacik. kleines Boot, ein Nachen. nacelle, ésquif. T III 17.

– Boię się po tey potrawie, aby nie szkodziła; serce mi się o was boi; boieć się, (bać się) o syna swoiego muszę; boię się o moię oyczyznę. T III 68.

– Badele plur. allerley Unkraut. T III 18.

– Bagazya. Cattun. toile de coton. T III 18.

– Owieczki bagniątka na niektorych drzewach. T III 1296.

– Bagniątka [...] chates, chatous qui naissent sur la saule, sur le coudrier. T III 18.

– Rzęsa leszczynowa, wierzbowa, bagnowa. T III 1965.

– Ba [...] ba i barzo, bay barzo. T III 15.

– Bay prawie, joi dock tout jouste. T III 29.

– Baia. 1) Fabel-Hans. [...] faiseur de contes; débiteur de sornettes; fabuliste, conteur de fables. T III 18.

– Baia. [...] Fabel, Mährchen, f. bayka. [...] fable, conte, m. vid. Bayka. T III 18-19.

– Kosmowa baia. T III 620.

– Baia. Boy, ein Zeug. [...] revêche forte d'étofe. T III 18-19.

– Bayczany. fabelhafft. fabuleux. T III 29.

– Ogniwaczek, ptak baieczny. T III 719.

– Baieczne minęły wieki. T III 19.

– Bawoli, Bawołowy. büffel. de bufle. T III 29.

– Bawoł. Büffel, Büffel-Ochs, Biesem-Stier. un bufle, boeuf sauvage. T III 29.

– Bakort. der Back-Bord, die lincke Seite eines Schiffes. bas-bord; le côté gauche d'un navire. T III 19.

– Sam krol bal tańcem zagaił [...] anfangen, eröfnen als einen Ball. T III 357.

– Bal. 1) Ballen Waare [...] bal towarow. T III 19.

– Bal. [...] 2) Ball, Tantz-Lustbarkeit. [...] był bal u Xćia JMći. T III 19.

– Na Galerii posadzka z kamienia ciosanego. Balasy kamienne pod gzymsami, także kamiennemi. T III 20.

– Balast/ Schiffs-Ballast. le quintllage, lefl, gravier. T III 20.

– Baldakin. Baldekin. Trage-Himmel. Baldichin. dais, baldachin; un poële. T III 20.

– Baldryan czerwony. (valeriana rubra) rother Baldrian. rouge valeriane. T III 20.

– Baldryan ziele. (valeriana) [...] Baldrian. valeriane. T III 20.

– Baleczka. ein kleiner Balcken. petite poutre; poutrelle; foliveau. T III 20.

– Balena, wieloryb. Wallfisch. baleine, poisson de mer. T III 20.

– Balkowy, adj. Balcken -. de poutre; qui concerne une poutre. T III 20.

– Balsam Polski ziele, (ocimum). Basilien-Kraut. basilic une plante. T III 20..

– Balsamka chrościnka. (balsamina) Balsam=Aepfel, Balsam=Kraut. balsamine. T III 20.

– Balsamuię. balsamiren. embaumer. T III 20.

– Beluard, Narożnik. eine Bastey. un bastion. T III 32.

– Bolwark, baszta, narożnik. ein Bollwerck. un bastion. T III .

– BARBIERE [...] Tonstrix [...] BALWIERKA żona Balwierza. DanKolaDyk I, 171. T III 171.

– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.

– Bałamut. Fasler [...] Possenreisser. badin; conteur de fornettes; babillard, goguenard. T III 20.

– Bałamucę [...] dire des niaiseries; niaiser, faire de petites folies, goguenarder, folâtrer. T III ,20.

– Bałamucki [...] badin, niais, fad, folâtre. T III ,20.

– Bałamutka. Wäscherin, Possenreisserin, babillarde, goguenarde. T III ,20.

– Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. 1) schluttern, schlickern, butteln. […] 1) faire glouglou […] § 1) głośno z tey bani piwo bełgocę. T III 32.

– Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. […] 2) vulg. belfern, schmaelen. […] 2) vulg. fulminer, aboïer, criailler, déclamer. […] 2) milczę, poki baba nie wybełgoce. T III 32.

– Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.

– Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.

– Bałuszę, szy, szył. 1) ein Getöse machen, lermen. [...] faire un tintamare. § 1) kto tam tak bałuszy. T III 21.

– Bałuszę, szy, szył. [...] 2) mit Lerm oder Geschrey betäuben. [...] étourdir [...] § [...] 2) dzieci mię swoim wrzaskiem bałuszą; na seymikach ieden drugiego zamawia i bałuszy. T III 21.

– Bałwochwalnia [...] un temple des idoles; temple de faux dieux. T III 21.

– Banagdyk ziele, [...] vid. Malownik [!]. T III 21.

– Baniasty, Bańczasty. bäuchig, von Gefässen. au large ventre; qui a un gros ventre, en parlant de vaisseaux. T III 21-22.

– Bandela białogłowska. Weiber-Binde. Bandeau de femme. T III 21.

– Bandolet, muszkiet krotki. kurze Musquete. mousqueton. T III 21.

– Banderola. Wimpel auf den Schiffen. Banderole, petite enseigne qu’on arbore au haut des navires. T III 21.

– Pandura, vid. Bandura. T III 1320.

– Bandura [...] pandore un instrument de musique. T III 21.

– Bandycya vid. Banicya. T III 21.

– Bandyt włoski, wywołaniec. T III 21.

– Przenaimuię, [...] przenaiął bandyta naniego. T III 1679-1680.

– Bania do dystylowania. T III 21.

– Bania […] 3) Baut. rundes Gebäude mit einem runden Dach […] 3) Archit. dôme ; corps de logis qui est rond avec une couverture ronde. T III 21.

– Bania [...] 4) kleiner runder See-Fisch orbis genannt [...]. espèce de poisson de mer tout rond sans écaille. T III 21.

– Bania do kwiatow, ein Blumen Topf. pot á fleur; bouquetier. T III 21.

– Bania […] 2) Blase, bauchigtes Gefäss; grosse Buttel oder Lase […] 2) grande bouteille; broc. T III 21.

– Bania, f. 1) Kurbs […]. courge, citroüille. T III 21.

– Baniasty, Bańczasty. bäuchig, von Gefässen. au large ventre; qui a un gros ventre, en parlant de vaisseaux. T III 21-22.

– Banicya. die Verweisung, Relegation. bannissement. T III 22.

– Otrzymał na niego banicyją. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen ; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille ; petit vase rond. T III ,22.

– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kurbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka […] 3) eine Wasser-Blase […] 3) boule, bouteille, ampoule qui se fait sur l’eau. T III ,22.

– Baniecznik, Bańkarz. ein Flaschen-Macher. faiseur de bouteilles, de flacons. T III 22.

– Banieczny, do baniek należący, Tropfen-Glas. de fiole, de burette. T III 22.

– Banit [...] banni. exilé; proscrit. T III 22.

– Bannicya, Bannit, Bannizuię, v. Banicya, Banit, Banizuię. T III 23.

– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kurbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka […] 3) eine Wasser-Blase […] 3) boule, bouteille, ampoule qui se fait sur l`eau. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille; petit vase rond. T III 22.

– Banizuię kogo bannir; proscire, meltre [! mettre] au ban. T III 22.

– Bank trzymać. Banco halten; mit Geld handeln. faire la banque. T III 22.

– Bank wałowy; ławy. Kriegsb. Banket, Auftritt hinter der Brustwehr. Fortif. banquette, marche derriére [et] au bas du parapet. T III 22.

– Bank. 1) Banco. 2) Ort, wo man Geld auswechselt. 3) Wechsel=Handel; Wechsel=Gewerbe. 1) banque. 2) un change, lieu établi pour changer les espèces. 3) le metier d'un banquier, d'un changeur. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka. [...] 3) eine Wasser-Blase. [...] boulle, bouteille, ampoulle qui se fait sur l'eau. T III 22.

– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.

– bańki stawiać. schröpfen. Köpfe sessen. ventouser, apliquer les ventouses. T III 22.

– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kürbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.

– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille; petit vase rond. T III 22.

– Baniecznik, Bańkarz. ein Flaschen-Macher. faiseur de bouteilles, de flacons. T III 22.

– Bankierski. zum Wechsel-Gewerbe gehörig. de banquier. T III 22.

– bankierski kram, stoł. T III 22.

– bankierski kram, stoł. T III 22.

– Bankiet wałowy vid. bank wałowy. T III 22.

– Bankietnik, biesiadnik. 1) Schmauser, Gast beym Gastmahl. 2) Gastmahl-Geber, der gerne tractiret. T III 22.

– Bankietuię […] banqueter; festiner; faire des festins. T III 23.

– Bankietowanie [...] banquetement. T III 23..

– Bankietowy biesiadny. T III 23.

– Bankrutuię; czynię bankrut. banquerottiren. T III 23.

– Bankrutuię; czynię bankrut. banquerottiren. T III 23.

– Barakan. Berkan, ein Zeug. baracan une étofe. T III 23.

– Barany Schaf≈Felle. bisquains, peaux de mouton; housses. T III 23.

– Baran. 1) Widder, Schaf-Bock […] 1) bèlier. T III 23.

– Baran [...] 2) bèlier, le premier des signes du zodiaque. T III 23.

– Baran czyszczony; skop. ein Schöps. un mouton. T III 23.

– Baranek, Baraneczek […] 1) agneau, agnelet. T III 23.

– Baranek, Baraneczek […] 2) agnelin, peau d`agneau. T III 23.

– Baranek ptak, vid[e] Koziełek ptak. T III 23.

– Baranek […] 1) Lamm […] 1) agneau, agnelet. T III 23.

– Baranek [...] Lamms ≈ Fell [...] 2) agnelin, peau d’agneau. T III 23.

– Barani. Widdern, Schaf-. de bélier, de brebis. baranie mięso. T III 23.

– Baranina. Schaf-Fleisch. du bélier; la chaire de bèlier. T III 23.

– Baraszkuię, żartuię [...] badiner, plaisanter. T III 23.

– Barbarzyniec, g. barbarzyńca. Barbar; grober ungesitteter Mensch. un barbare; home grossier; malmorigéné. T III 23.

– Barbarzyński. grob, unartig barbarisch. barbare, incivil; ignorant. T III 23.

– po barbarzyńsku. Barbarzyńskie. adv. barbarisch; grober Weise. barbarement, incivilement, inhumainement. T III 23.

– po barbarzyńsku. Barbarzyńskie. adv. barbarisch; grober Weise [...] incivilement […] § barbarzyńskie mowi. T III 23.

– Barbarzyństwo. Barbarey, grobe Unwissenheit, Grobheit. barbarie ; ignorance grossière. T III 23-24.

– Barchan. Parchent. de la futaine. T III 24.

– Barć, f. Bienen≈Stock im holen Baum. ruche d`abeilles dans un arbre creux. T III 24.

– Bardysz. eine Streit-Axt in Gestalt eines halben Monds am langen Stiel. hache d'armes faite en croisant, elle a un manche long. T III 24.

– Bardyzana. Partisane. pertuisane. T III 24.

– Baryła ma 24 garcy baryła węgierska ma 74 garcy temi czasy zaś 65 garcy. T III 26.

– Bargiel ptak. Art von Meisen. sorte de mésanges. T III 24.

– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.

– Qui a la figure d`acante [...] szycie, rycie barszczowe. T III 24-25.

– Berzana, Barwena. Barbe ein Fisch. barbeau un poisson. T III 33.

– Barwisty. [...] frisé comme le poil d’ un drap. T III 26.

– Barwisty. [...] 1) coloré, orné, paré de diverses couleurs. [...] 1) § barwiste pola; barwiste kwiaty. T III 26.

– Bas w muzyce [...] bas gieneralny der General=Bass. basse continuë. T III 27.

– Bas w muzyce [...] bas drugi der andre Bass. basse contre. T III 27.

– Miąższy [...] 2) Musiq. Grave, bas. [...] 2) miąższy bas, alt, dyszkant. T III 816.

– Basałyk foüet avec du plomb entrelacé au bout de sa [!] corde. T III 27.

– Baszta widokowa. [...] échauguette; une tour d’ oû l’ on découvre ce qui se passe au loin. T III 27.

– Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.

– Baster, vid. Basztard. T III 27.

– Basztard iedwab. T III 27.

– Baśliwy [...] fabuleux; qui tient de la fable. T III 27.

– Filata. [...]. corps, partie de l’ armée. § woysko dzieli się na trzy filaty albo linie. [...] śrzednia filata albo batalia. [...]. corps de bataille. T III 339.

– Bawey, interj. [...] le voilŕ; ha ho. § bawey iak wielki to uczynek; bawey patrzcie. T III 28.

– Bawełna. Baun-Wolle. coton. W bawełnę co uwinąć. T III 27.

– Bawełna. Baun-Wolle. coton. [...] bawełną co obwinąć. T III 27.

– Bawełna. Baun-Wolle. coton. T III 27.

– Bawełna. [...] bawełna poziemna ziele. Vid. Ukwap. T III 27-28.

– Bawełnianka. [...] petite robe de coton. T III 28.

– Cała familia grubą śię przykryła bawełnicą. T III 28.

– BAWEŁNICA. 1. Catun. 2. Baumwollner Rock. [...] 1 toile de coton; 2) robe de coton. [...] § 1) bawełnica czerwona w złote kwiaty haftowana. 2) bawełnicą śię ogarnęła. T III 28.

– Śmierć cały dom grubą zacmiła bawełnicą T III 28.

– BAWEŁNICA. [...] 3. Trauer; Trauer-Flor. [...] 3) deuil; grande crêpe de deuil. T III 28.

– BAWEŁNICZY. baumwollen; catunen. cotonneux; de toile de coton. § drukowane bawełnicze rzeczy. T III 28.

– Bawołowina. Büffel-Fleisch. du bufle; la chair de bufle. T III 29.

– Bawoli, Bawołowy. büffel. de bufle. T III 29.

– Baza, podstawek. Mathem. Die Grund-Linie. matém. basse. § w trzykącie na bazie stoią dwa boki. T III 29.

– Bazanica. Phasanin. faisande; femelle du faisand. T III 29.

– Bazant. Phasan. faisand. T III 29.

– Bazar. Marketener-Platz im Lager. le marché de vivandiers au camp. T III 29.

– Bazarnik, markietan. Marketener. vivandier. T III 29.

– Bazgracz. Schmierer, Klecker. écrivailleur, grifoneur. T III 29.

– Bazgram. kleckeren, schmieren. schlecht schreiben oder mahlen. écrivailler, égrafigner, grifonner, écrire mal; barboüiller; peindre mal. T III 29.

– Bazgranina. Geschmiere, Kleckerey. un grifonage, méchante écriture; le barboüillage; méchante peinture. T III 29.

– Bazylia, vid. Bazylik. T III 29.

– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.

– Bazylian. ein Basilianer-Mőnch. Basilien, Réligieux de Saint Basile. T III 29.

– Bazylianka mniszka. eine Basilianer-Nonne. Réligieuse de Saint Basile. T III 29.

– Bazyliański. den Orden des heiligen Basilii betressend. qui regarde l'Ordre de Saint Basile. T III 29.

– Bazylia, vid. Bazylik. T III 29.

– Bazylik, g. [bazylik]a. Bazylika, ziele, (ocymum) Basilge, Basilien-Kraut. basilic. T III 29.

– Bazylik, g. [bazylik]a. Bazylika, ziele, (ocymum) Basilge, Basilien-Kraut. basilic. T III 29.

– Dym [...] z dymem to poszło; [...] §1) w tym strasznym miasta zagorzeniu, starodawne Bazyliki, przepyszne w budynki Pałace w iednym dniu dymem poszły. T III 299.

– Bazylika. Haupt-Kirche. Basilique, grande Eglise. T III 29.

– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.

– bazylika polna, (ocimum silvestre) Feld-Basilien. basilic sauvage. T III 29.

– Bazylikowy. zum Basilen-Kraut gehőrig. de basilic, qui regarde la plante de basilic. T III 30.

– Bazylisk. Bazyliszek. ein Basilise. basilic. § Bazylisk weyrzeniem zabiia. T III 30.

– Bazylisk. Bazyliszek. ein Basilise. basilic. § Bazylisk weyrzeniem zabiia. T III 30.

– Chuch, chuchanie, chuchnienie. Hauch; das Hauchen. un soufle; haleine pousfèe fur qu. § Bog chuchnieniem ducha swego człeka stworzył; bazyliszek zarazliwym swoim zabiia chuchnieniem. T III 126.

– Bażyna ziele, (bardana) grosz Klettenkraut. Bardane, glouteron. T III 30.

– Bąbel, g. bąbla. Bąbol. 1) Wasser-Blase. [...] ampoule, boule, bouteille qui se fait sur l'eau. [...] bąble na warze. T III 16.

– Bąbel, g. bąbla. Bąbol. [...] 2) Blase auf der Haut. [...] vessie, ampoule, éleveure sur la peau. [...] dostał bąbel od roboty. T III 16.

– Bąble z mydła. T III 16.

– Bąbelek, g. [bąbelk]a. Wasser-Blaschen. petite bouteille fur l'eau. T III 16.

– Bąbelistość. Aufwerfung der Wasser-Blasen. boüillonnoment, moussement; le jetter des bouteilles. T III 16.

– Bąbelisty. Blasen aufwerfend. boüillant, moussant. T III 16.

– Bączę. summen, schreyen wie eine Rohr-Dommel. bourdonner, faire un bruit comme le butord. § gdy bąk bączy znak deszczu. T III 17.

– Bączek, g. bączka. Röhrchen zum schafft am Lad-Stock. tuïau ataché au fût où la baguette entre. § sztępel w bączki wchodzi. T III 17.

– bąkam, vulg. jauchzen, juche schreyen. 2) ruffen. 1) jetter, faire des cris de joïe. 2) apeller. T III 19.

– Bąkam, V. m. F. bąknę. 1) summen, sausen. [...] 1) bourdonner. [...] 1) bąk bąkał, deszcz będzie. T III 19.

– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.

– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.

– Bdelium, drzewo i żywica. Bdelion, Baum und Gummi. Bdellium, l'arbre et la gomme. T III 30.

– Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.

– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.

– Be, bee. Be/ Stimme der Schafe. Ie bé; bêlement; le cris naturel que font les brebis. T III 30.

– Bean. einfältiger Tropf; unwissender Mensch. idiot, benêt, niais. T III 30.

– Bęblę, e, ał. 1) Wasser-Blasen werssen. [...] jetter faire des bouteilles d'eau; rejetter l'eau par les ouïs. [...] § 1) bęble ryba w wodzie. T III 30.

– Bęblę, e, ał. [...] 2) unvernehmlich reden. [...] jargonner, marmoter, jaboter. T III 30.

– Mucha [...] muchy mu we łbie beczą. T III 873.

– Beczę, [becz]y, [becz]ał, [becz]eli. blarren, blöcken. beugler, meugler, [...] mugir. beczy jeleń. der Hirsch schreyet. le cerf brame, rée. T III 30.

– Bęczę, [bęcz]y, [bęcz]ał, [bęcz]eli. summen. bourdonner, bruire. § Bęczy komor. T III 31.

– Beczenie, Bek. das Gebloecke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.

– Węgierska beczka ma barył 3. T III 31.

– beczka piwna ma mieć według konstytucyi, 1565. garncy 72. a według 1598. garncy 72. [powinno być: 62!] T III 31.

– Łaszt śledzi, potaszu, smoły ma beczek 12. T III 31.

– beczka ryba morska. Wall-Schwein, runder, grosser See-Fisch. épulard, grande ronde poisson de mer. § beczka często tysiąc funtow waży. T III 31.

– Beczkowy. T III 31.

– Beczułka T III 31.

– Bedłka. weisser Erd-Schwamm zum Speisen. potiron; forte de champignons. T III 31.

– Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.

– Ben ziele, (valeriana rubra) rother Baldrian. rouge valeriane. T III 32.

– *Begiel, g. begla, obarzanek. Pretzel/ Stringel. craquelin. T III 31.

– Beczenie, Bek. das Gebloecke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.

– Zu/ nehmlich schreiten/ sich begeben zu etwas. à, c’est à dire, commencer, se mettre, passer à qu. ch. § [...] Kupido w beki, w krzyki. T III 2473.

– Bekam, v. m. F. beknę. bloecken. bêler. § koza beknęła. T III 31.

– Beka się ieleń. der Hirsch ist der Brunst. la cerf est en rut. T III 31.

– bekas morski. See-Schnepfe ein Vogel. bécasse de mer un oiseau. T III 31.

– Bekas. eine Schnepfe. bécasse. T III 31.

– Bekasię. junge Schnepfe. becasseau. T III 31.

– Okładam, [...] 4) vorstossen; den Rand eines Unterfutters besetzen. […] border la doublure d’un habit de qu. ch. […] 4. bekiesę lisami obłożyć. T III 1213.

– Bekiesa. gefuetterter Ober-Rock mit Ermeln, die oben weit/ unten enge sind. manière de furtout ou de casaque fourrée avec des manches larges aux bras & étroites aux poignets. T III 32.

– Bekam, v. m. F. beknę. bloecken. bêler. § koza beknęła. T III 31.

– Bekowisko ielenie. die Bruft=Zeit der Hirsche. rut; tems où les bêtes fauves sont en chaleur. T III 31.

– Bela. 1) Ballen Waare; 2) Ballen Papier. 1) balot, bale; marchandise embalée. 2) bale de papier. §1) towary w belach ułożone; otrzymałem trzy bele; T III 32.

– Drąg [...] zanieść na drągach belę towaru; drąg dźwigalny. T III 270.

– ... 2) bela papieru ma ryż dziesięć. T III 32.

– **Proporzec, […]. 1) eine Fahne. […]. 1) drapeau, enseigne, étandart. […]. § 1) rozwite Belony proporce. T III 1624.

– Bełt. […] 2) Wurf=Pfeil. […] 2) javeline; javelot. T III 32.

– Belweder, g. a. mieysce zkąd piękny widok idzie, ein Ort mit einer schoenen Aussicht. belvedèr, lieu d’un bel aspect. T III 32.

– Belweder ziele, (osyris) Lein=Kraut/ Harrn=Kraut. belvedèr. T III 32.

– Belweder drugi, (petilius flos) Art von wilden Rosen. sorte d’églantine ou de rose sauvage. T III 32.

– Bełkotacz. Belfer/ Zäncker. criailleur, criard; grand parleur. T III 32.

– Bełkotanie. […] 2. vulg. das Schmaelen. […] 2) vulg. criaillerie. T III 32.

– Bełkotanie. […] 2. vulg. das Schmaelen. […] 2) vulg. criaillerie. T III 32.

– Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III 32.

– Beneficyant, der von einem Wohlthaten geniesset. celui qui reçoit quelque grace, quelque bienfait de qu. T III 32-33.

– Benzoin. Benzoin ein Gummi. du benjoin; affa-doux. T III 33.

– Ber, (Panicum) Fench, Fuchs-Schwantz; Aehren-Hirse. panis, sorte de blé [...]. T III 33.

– Ber [...] ber myszy ziele, (Phalaris) Canarien-Kraut. A'piste. T III 33.

– Berło. 1) ein Zepter […] 1* un sceptre […] § 1) berłem władać. T III 33.

– **Berłowładny, berło trzymaiący. der einen Scepter traegt/ regierend. qui porte un sceptre: regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.

– Berło. […] 2) Jäger: Stange worauf man den Vogel stellt. […] 2) chasse: blot, perche où l’oiseau se perche. [...] 2) myśliwiec sowę w dzień iasny na berle wystawia. T III 33.

– **Berłowładny, berło trzymający. der einen Scepter trägt/ regierend. qui porte un sceptre; regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.

– Berzana, Barwena. Barbe ein Fisch. barbeau un poisson. T III 33.

– Bersana, vid. Berzana. T III 33.

– Berył kamień drogi. Berill, ein durchsichtiger Edelstein. éque-marine; beril pierre prétieuse transparente. T III 33.

– Berzanka. kleine Barbe. petit barbeau; barbillon. T III 33.

– Bez [...] bez włoski. Huck auf die Magd, Welcher Hollunder. lilac, lilas. T III 35.

– Bez [...] bez leśny gronisty czerwony, (sambucus montana) wilderWald-, Berg, oderhirschholder. sureau de montagne. T III 35.

– Bez drzewo, g. bzu, (sambucus) Hollunder, Hollunder-Baum Flieder. sureau, un arbre. § drzeń we bzie. [...]. T III 35.

– Bestyalnik, z bestyami się potykaiący. Thier=Kaempfer. celui qu’on fait combatre contre les bêtes. T III 34.

– Bestyalski. bestialisch/ viehisch. brutal, bestial, qui tient de la brute. T III 34.

– Po bestyalsku, Bestyalskie, adv. viehischer Weise. brutalement; en viaïe bête; d’une manière brutale. T III 34.

– Bestwię kogo. [...] 2) geil, wolluestig machen. [...] 2) rendre lacif. T III 34.

– Bestwię kogo. 1) wild, scheu machen. [...] 1) éfaroucher, rendre farouche. T III 34.

– Bestwię się. 1) wild werden/ frech werden/ wueten, toben. 2) geil werden oder seyn. Muthwillen treiben. 1) s’éfaroucher, devenir sauvage; faire le farouche. 2) devenir ou étre lacif. 3) folâtrer, agir pétulanment, devenir insolent. § 1) zbestwił się koń i wziął na kieł. T III 34.

– Bestwienie kogo. das wild machen. l’action de rendre farouche & furrieux. T III 34.

– Bestwienie się. 1) Frechheit/ Muthwillen/ Muth. [...] 1) pétulance, éfronterie, insolence, furie. [...]. T III 34.

– Bestwienie się. [...] 2) Geilheit. [...] 2) lascivité, lubricité. T III 34.

– Bezoar. Bezoard-Stein. bézoard. T III 39.

– Bezoard. Bezoar. besoard. pierre de singe. T III Przydatek, 1.

– Bezszkodnie, adv. ohne Schaden. sans dommage. T III 39.

– Bespieczny, Bezpieczny. [...] 4) sicher als ein Gefängnisz. [...] 4) seur comme une prison, un lieu de secureté. [...] 4) na bezpieczne go wsadzono miejsce. T III 34.

– Bespieczny, Bezpieczny. [...] 3) frey, vertraut. [...] 3) libre, franc en conversation. [...] 3) bezpiecznym na krola się targnął ięzykiem; bezpieczny to barzo ze mną postępek. T III 34.

– Dołem lepiey; niskie rzeczy bezpiecznieysze, prov. 1) mit Demuth kommt man überall durch. 2) wer niedrig sitzt/ fällt nicht hoch. 1) l'humilité passe par tout. 2) d'un bas lieu on ne tombe pas haut. T III 243.

– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeństwo wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33.

– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. 1) Sicherheit. [...] 1) sùreté, sécutité. [...] § 1) bezpieczeństwo w krolestwie skarb naywiększy; gdzie bezpieczności niemasz, tam, choć w obfitości, przebywać przykro. T III 33.

– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33-34.

– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. 1) Sicherheit. 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. 3) Gemüths=Ruhe. 1) sùreté, sécurité. 2) assurance; liberté, qu'on prend. 3) tranquilité de l'esprit. § 1) bezpieczeństwo w krolestwie skarb naywiększy; gdzie bezpieczności niemasz, tam, choć w obfitości, przebywać przykro. 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. 3) w wielkiey umysł moy bezpieczności; bezpieczność umysłu. T III 33-34.

– Kwitnę [...] 3) floriren/ blühen/ berühmt seyn. [...] 2) fig. croître, florir, étre en reputation. § [...]. 2) zakwitnęła zgoda; kwitnie w cnocie i w sławie; kwitnie w dostatki, w sławę; kwitnie dom ten sławny; bez bezpieczności w Państwie poddani kwitnąć nie mogą. T III 700.

– *przez dźięki; bez dźięki. wider Millen, durchaus. malgré, par tout, absolument. T III 309.

– bez konwikty, bez dania roku go osądzono T III 606.

– Bezbolność, niebolenie. Unempfindlichkeit. insensibilite; indolence; exemption de douleurs. T III 35.

– Bezbolny, nieboleiący. unempfindlich, den nichts bewegt. insensible, indolent, qui n'est touché de rien. T III 35.

– Bezbożny. gottlos, atheistisch, ruchlos. impie, irréligieux. T III 35.

– Bezbożnie, adv. gottloser Weise. d'une manière impie; irréligieusement. T III 35.

– Bezbożnik. gottloser Mensch, Atheist. liberrin; un athée. T III 35.

– Bezbożność. Gottlosigkeit, Atheisterey. impieté, irréligion; le libertinage; athéisme. T III 35.

– Bezbramny. das kein Thor hat. qui est sans porte. T III 35.

– Bezzbroyny, niezbroyny. wehrlos, unbewaffnet. desarmé, qui est sans armes . T III 39.

– Bezcielnie. adv. ohne Leib. sans corps. T III 35.

– Bezcielność. Uncörperlichkeit, Leiblosigkeit. incorporalité. T III 35.

– Bezcielny, bez ciała. leiblos, uncörperlich. incorporel, qui n'a point de corps. T III 35.

– Bezcienny. Schattenlos. qui est sans ombre, qui n'a point d'ombrage. T III 35.

– Bezczesny. Zeitlos/ das keine Zeit hat. qui est sans temps; exempt du tems. T III 35.

– Bezdenność. Abgrund, Grundlosigkeit. un abime; une profondeur qui n'a point de fond. T III 35.

– Bezdenny. [...] 2) tief, schwer zu begreifen. [...] profond; dificile à concevoir. [...] bezdennych i wyśmienitych zażywa konceptow. T III 35.

– Bezdenny. 1) grundlos. [...] 1) qui n'a point de fond; sans fond. [...] bezdenny row, woda. T III 35.

– Bezdrożny. unwegsam, weglos. qui est sans chemin; inpracticable, dangereux, rompu comme le chemin. T III 36.

– Bezdrożność. Unwegsamkeit; grundloser Weg. chemin inpracticable; lieu où il n'y a point de chemin, par où l'on ne peut passer. T III 36.

– Bezduszny. leblos. inanimé; qui n'a ni ame ni vie. T III 36.

– Bezdziecki. Bezdzietny. Kinderlos. qui est sans enfans. § bezdzieckim zostaie; bezdzietnym zszedł, umarł. T III 36.

– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.

– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.

– Bezdziecki. Bezdzietny. Kinderlos. qui est sans enfans. § bezdzieckim zostaie; bezdzietnym zszedł, umarł. T III 36.

– Bezecznie, adv. 1) hesslich. 2) schelmischer, schändlicher Weise. 1) laidement, d'une manière diforme; hideusement. 2) avec infamie, ignominieusement. T III 36.

– Bezecność. 1) Hesslichkeit. 2) Ehrlosigkeit, Schandthat. 1) la laideur, diformité. 2) infamie, ignominie, indignité. T III 36.

– Bezecność. 1) Hesslichkeit. 2) Ehrlosigkeit, Schandhat. 1) la laideur, diformité. 2) infamie, ignominie, indignité. T III 36.

– Bezecny. 1) hesslich, garstig. 2) ehrlos, schelmisch. 1) hideux, afreux. 2) infame, qui est marqué d'infamie; ignominieux. bezecnym żołnierza uczynić. einen Soldaten zum Schelm machen. déclarer un soldat infame. T III 36.

– Bezgrzesznie, adv. ohne Sünden. sans aucun péché. T III 35.

– Bezgrzeszność. Sündenloser Zustand. impeccabilité. étât de celui qui ne peut pêcher. & bezgrzeszność tylko Błogosławionym własna. T III 36-37.

– Bezgrzeszny, niegrzeszący. Sündenlos, frey vom sündigen. impeccable; qui ne peut pêcher. T III 37.

– Bezimienny. ohne Nahmen/ als ein Verfasser. anonime comme un auteur. T III 37.

– Bezkost. Weichling. douillet; éfeminé; flasque. T III 36.

– Ciastoch, bezkost. Weichling. poule laitée; doüillet; qui ne peut soufrir la moindre incommodité. T III 136.

– Bezkostny. 1) der sehr schwache Knochen hat. 2) der keine Knochen hat. 1) qui a de foibles os. 2) qui est sans os; desossé. bezkostny w nogach. der im gehen die Beine schlept. qui traine les piez en marchant; qui n'est pas ferme sur ses jambes. T III 36.

– Bezkrwawy. Blutlos. qui est sans sang. T III 36.

– Bezksiężyczny. die Zeit betreffend da kein Mond am Himmel ist. qui regarde le defaut de la lune, ou le tems par le quel elle ne paroit pas. T III 37.

– Bezkunsztny. 1) ungekuenstelt. 2) ungezwungen, natürlich. 1) simple, qui n'est past artificiel, ni fait avec art. 2) naturel, qui n'est pas afecté; négligent. T III 37.

– Bezkwiat ziele, (epimedium) Bischoffs=hütchen, épimedium. T III 37.

– Podziemek, g. podziemka. (aracidne) płonka bezlistna albo płonka korzeń, bo wszystka korzeń; ziemianka, bezlist. ein gewisses Gewächs das keine Blätter und nur eine Wurzel hat/ an welcher es in der Erde seine Frucht trägt. espèce de plante sens feuilles, dont la racine porte le fruit sous la terre. T III 1467-1468.

– Bezlist morski, (ephedra marina) ein Kraut dieser Art, das Manns hoch wächst. raisin de mer une plante qui croit à la hauteur d'homme. T III 37.

– Bezlist ziele, (ephedra) ein Kraut das wie Schafftheu wächst. sorte de plante qui ressemble à la prêle; éphédra. T III .

– Płonka. 1) Staube, Baeumlein [...] płonka bezlistna, Płonkakorzeń. vid Podziemek. T III 1402.

– Bezludny. unbevoelckert; unbewohnt. inhabité, dépeuplé. T III 37.

– Bezłuskny. ohne Schuppen; glat, unbeschuppt. glissant, sans écailles. T III 37.

– Pław morski bezłuskny, bezkorupy. Wasser=Thier ohne Schalen und Schuppen. poisson de mer sans coquilles & sans écailles. T III 1395.

– Bezmężna. mannbar/ die keinen Mann hat. marriable, nubile, qui n'a pas un époux. § bezmężne ma corki. T III 37.

– Bezmian, vid. Przezmian. T III 37.

– Bezmiernie, niezmiernie, adv. über die Masse. démesurement, sans mésure. T III 37.

– Bezmierność, niezmierność. Unermässlichkeit. immensité. T III 37.

– Bezmierny. unermässlich. démesuré, immense, excesif. T III 37.

– Beznosy. der keine Nase hat. qui a perdu son nez. T III 37.

– Bezodpornie, adv. unwiederstreblich. incontestablement; sans contradiction; irresistiblement. T III 37.

– Bezodporny. unwiederstreblich, unwiederstreitlich. incontestable; à qui on ne peut s'oposer; irresistible; irrefragable. T III 37.

– Bezodpowiedny. unbeantwortet. à qui l'on n'a pas respondu. T III 37.

– Bezodwłocznie, adv. ohne Verzug. sans dèlai; incontinent. T III 37.

– Bezodwłoczny. unverzüglich. qui se fait sur le champ. T III 38.

– Bezowocny. das keine Früchte trägt. qui ne porte aucun fruit. T III 38.

– Bespieczniś, Bezpieczniś, subst. der sich gar zu grosser Freyheit in Umgang bedienet. celui qui prend trop de familiarité. § strzeż się bezpiecznisiow i ofertowniczkow. T III 34.

– Bezposażna, adj. et subs. die keinen Braut=Schatz hat. celle qui n' a point de dot; qui n'est pas dotée. T III 38.

– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.

– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.

– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.

– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.

– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.

– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.

– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illègitimement, injustement. T III 38.

– Bezrogi. Hörnelos. qui n'a point de corne. T III 38.

– Bezrozumnie, adv. unvernünftiger Weise. irraisonnablement; sans raison; déraisonnablement. T III 38.

– Bezrozumność. Unvernunft. irraisonnabilité, folie, manque de raison. T III 38.

– Bezrozumny. unvernünftig. déraisonnable, insensé, irraisonnable. T III 38.

– Bezrożnie, adv. bez rożności. gleichgültiger Weise/ ohne Unterscheid. avec indiférence; indiférenment. T III 38.

– Bezrożność. Gleichgültigkeit. indiférence. T III 38.

– Bezrożny. gleichgültig. indiférent. T III 38.

– Noc bezsennie przetęsknić. die Nacht schlaflos zubringen. revasser; ne faire que réver la nuit; ne pouvoir fermer les yeux de toute la nuit. T III 1068.

– Bezsenność. Schlaflosigkeit. insomnie, impuissance de dormir. T III 38.

– Bezsenny. schlaflos. qui ne peut pas dormir. bezsenne nocy. schlaflose Nächte. de longues veilles. T III 38.

– Bezszkodnie, adv. ohne Schaden. sans dommage. T III 39.

– Bezszkodność. Schadlosigkeit/ Schadlos=haltung. indemnité, dédommagement. T III 39.

– Bezszkodny. schadlos. indemnisé, dédommagé. T III 39.

– Bezśmiesznie, adv. ohne Lachen. sans rire. T III 38.

– Bezśmieszność. Ernsthaftigkeit ohne alles Lachen. gravité sans aucun ris. T III 38.

– Bezśmieszny. 1) der niemahl lacht. 2) nicht belachens würdig. 1) qui ne rit point. 2) qui n'est point risible. T III 38.

– Bezwienna, adj. f. wiana nie maiąca. die keinen Mal=Schatz hat. celle qui n'a point de gages de mariage. T III 39.

– Bezwinnie, adv. unschuldiger Weise. innocenment, sans faire de faute. T III 39.

– Bezwinność. Unschuld. innocence. T III 39.

– Bezwinny. unverschuldet/ unschuldig. innocent, qui n'est pas coupable; sans avoir mérité. § bezwinne karanie; mieć wzgląd na bezwinną przygodę przyiaciela. T III 39.

– Bezwodny. das kein Wasser hat. qui n'a point d'eau. T III 39.

– Bezwonnie, adv. ohne Geruch. sans odeur. T III 39.

– Bezwonność, niepachnienie. geruchlose Eigenschafft. qualité qui est sans odeur. T III 39.

– Bezwonny. das keinen Geruch hat. qui n'a point d'odeur. T III 39.

– Bezwstydnie, adv. ohne Scham. sans honte; impudemment. T III 39.

– Bezwstydność. Unverschämtheit, Unzüchtigkeit. éfronterie, impudence. § bezwstydność gorę bierze. T III 39.

– Bezwstydny. unverschämt. éfronté, impudent. T III 39.

– Bezzbroynie, adv. ohne Waffen. sans armes. T III 39.

– Bezzęby. Zahnlos, der keine Zähne mehr hat. édenté, qui n'a plus de dents. § bezzębna kobieta; bezzębny grzebień. T III 39.

– Bezzęby. Zahnlos, der keine Zähne mehr hat. édenté, qui n'a plus de dents. § bezzębna kobieta; bezzębny grzebień. T III 39.

– Bezżeniec, bezżony. [...] *2) ein keuscher Mensch [...] *2) un homme chaste; qui vit chastement. T III 39.

– Bezżeniec, bezżony. 1) Unbeweibter/ Hagestoltz [...]. 1) un célibataire, garçon; qui n'est pas marié [...]. T III 39.

– Bezżeński. ehelos unverheyrathet, der keine Frau hat. de célibataire; qui n'a point de femme; qui n'est pas marié. T III 39.

– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.

– Bębennica, doboż. Trommelschläger. le tambour, qui bat la caisse; tambouineur. T III 30.

– Bębenniczka. Trommelschlägerin. celle qui bat le tambour. T III 30.

– Bębnienie. Trommelschlag; das Trommeln. baterie de tambour. T III 30.

– Bęk, vid. Bęczenie. T III 31.

– Bęczenie pszczoł, Bęk, g. [bęk]u. das Summen der Bienen. bourdonnement; bruit que font les mouches. T III 31.

– Bęk, vid. Bęczenie. T III 31.

– Bęczenie pszczoł, Bęk, g. [bęk]u. das Summen der Bienen. bourdonnement; bruit que font les mouches. T III 31.

– i to bieda. auch das ist eine Noth, ein Kreutz. c'est aussi un malheur. T III 42.

– Białek paznokci. Blüthe auf den Nägeln der Finger. T III 40.

– 1) Wydęta macharzyna. 2) wydęty białek. 3) wydęta robota. T III 2670.

– Białek, g,u *Białko w iayku. Eyweisz. le blanc d’auf. T III 40.

– gmin biały. das weibliche Geschlecht. le beau fèxe. T III 389.

– biała to kawka das ist ein weisser Sperling. c'est un merle blanc; [...] T III 545.

– wężownik biały; obrazki (arum) kleine Natter-Wurz, deutscher Imber. vit de chien; pié de veau. T III 2514.

– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme. broń biała, siecista broń do szermowania [...]. T III 78.

– Białogłowski. weiblich. féminin, de femme, qui regarde les femmes. T III 40.

– Mantylka, płaszczyk białogłowski. Weiber-Mäntelchen; Weiber-Mantille. manteline, espèce de manteau pour les femmes. T III 2474.

– Bandela białogłowska. Weiber-Binde. Bandeau de femme. T III 21.

– Białożor.Weiss Falck, Geyer Falcke ein Stossvogel. gerfaut, forte de faucon qui est femé de plufieurs taches blanches. T III 40.

– Białożary. zum Weiss Falcken gehörig. qui regarde le gerfaut. T III 40.

– Bibliopola, książnik. Buchführer. libraire. T III 41.

– Wolałem tak trudną i znudną pracę zdolnieyszemu ustąpić pioru, zwłaszcza że się bibliopola z dalszego nakładu szkody obawiał, kiedyby wspomniony Polski w Warszawie stanął Dykcyonarz. Atoli gdy się Miłośnicy Polskiego ięzyka przez kilkanaście lat tego doczekać nie mogli dzieła, bibliopolę Lipskiego ustnie i listownie do dokończenia Dykcyonarza moiego zachęcili. T III a4.

– o tę książkę do bibliopole od wszystkich uczonych wielki iest nacisk. T III 892.

– nakład Bibliopolski. Verlags-Bücher. les sortes, les livres qu'un libraire a imprimez. T III 908.

– Bibliotekarz. 1) ein Bibliothecarius. [...] Bibliotéquarie; garde de la Bibliotéque. T III 41.

– Bibliotekarz. [...] *2) ein Buchführer, s. Bibliopola. [...] libraire v. Bibliopola. T III 41.

– Bibuła. Leschpapier. papier brouillard, papier gris; biberon. T III 41.

– bibuła inkaust wsiąknęła. T III 2628.

– Biczownik co biczuie. Peitscher. foüeteur, qui aime à foüeter. T III 42.

– Biczownik co biczuie. Peitscher. foüeteur, qui aime à foüeter. T III 42.

– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.

– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.

– Biedremka. (viola) Art kleiner runder und sehr schöner Káfer die ins Gold spielen. sorte de fort petits [et] ronds escarbots, ils sont fort beaux [et] tirent sur l'or. T III 42.

– Biedrzeniec ziele, g. biedrzeńca. (pimpinella saxifraga) Bibinell, Stein-Peterlein. le boucage. T III 42.

– biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42.

– Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999.

– Biedrzny. Hüfft-. de hanches T III 42.

– Bielawa, Blech, Bleiche, Bleich-Platz. blancherie, blanchifferie. T III 44.

– bierzmować się. sich firmeln. recevoirle Sacrament de la Confirmation. T III 46.

– Bierwona. Art von Bau-Holtz. forte de bois de charpente. § z bierwon robią małe mosty. T III 46.

– Bierzmo, tram. grosser Balcken. grande poutre. T III 46.

– Bierzmuię. firmeln. confirmer; donner la confirmation. T III 46.

– Bierzmowanie. Firmelung ein Sacrament. la Confirmation un Sacrament. T III 46.

– Bies, vid. Bis. T III 46.

– do bisa. [...] 2) viel. [...] 2) beaucoup. § [...] 2) do bisa tam graczow, złodzieiow. T III 52.

– do bisa. 1) Potztausend; das dich der Hencker. [...] 1) le bourreau; ventregris; cadedis; ventre-bleu; hache. [...] § 1) do bisa sparzyłem się. T III 52.

– Bis, bőser Geist, Hencker. l'esprit malin; dèmon; le diable. T III 52.

– Biesagi, plur. Duersack. un besace; bissac; fauconniére; gibeciére double. T III 46.

– Biesażki, plur, kleiner Duersack. petit besace. T III 29.

– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.

– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.

– Biesiada. Schmaus, Gastmahl. banquet, festin. § prawa biesiada, gdzie się rozum mnoży, prov. biesiada skromna, rospustna. T III 46.

– Bankietnik, biesiadnik. 1) Schmauser, Gast beym Gastmahl. T III 22.

– Biesiadnik. 1) Schmauser, Schmaus-Gast. [...] 1) un convié; celui qui est prié à un banquet. [...] § 1) biesiadnicy (goście) się pokłocili. T III 46.

– Biesiadnik. [...] 2) Schmaus-Wirth. [...] 2) le maître de festin; l'hôte qui donne festin. T III 46.

– Biesiadny. Schmaus-. de banquet; de festin. T III 46.

– Biesiaduię. 1) schmausen, gastieren. [...] 1) festiner, banqueter, fetoier. T III 47.

– Biesiaduię. [...] 2) fortkommen, zunehmen sich gerne aufhalten/ von Thieren und Pflantzen [...] 2) revenir, avancer, seplaire en un lieu; aimer une terre, en parlant des animaux [et] des plantes. T III 47.

– Biesiadowanie. [...] 2) das Fortkommen der Thiere und Pflantzen. [...] 2) avancement d'une bête, d'une chose qui croît. [...] 2) przebywanie i biesiadowanie słoniow naybarźiey bywa przy rzekach. T III 46-47.

– Biesiadowanie. 1) das Schmausen [...] 1) banquetement. [...] § 1) częste biesiadowania go zubożyły. T III 46-47.

– Bigos. [...] galimafrée. T III 47.

– Bigos. eingeschnittener Braten. capillotade; [...] ragoût de viande coupée. T III 47.

– Bigosek, g. a. dergleichen Gericht von kleinen Sachen/ als vonLebern/ Fůszchen u. d.g. abatis; issuë; ragoût de foïes, de piez [et]c. § bigosek z wątrobek. T III 47.

– Biiam. oft schlagen. batre souvent. T III 47.

– binda krolewska, przepaska. ehedessen Königliche Haupt-Binde. un diadéme; bandeau roïal. T III 49.

– binda do kapelusza, do czapki. Hut-oder Mütz-Schnur. cordon de chapeau ou de bonet. T III 49.

– binda rycerska. Ordens-Band. cordon, colier de l'Ordre. T III 49.

– binda oficerska. Scherpe, Feld-Binde. écharpe d'Oficier. T III 49.

– Binda. [...] 3) taenia, ein langer und schmaler See-Fisch. [...] 3) flambeau, sorte de poisson de mer. T III 49.

– binda do noszenia ręki chorey. Binde darinnen man den kranken Urm trägt. écharpe pour soutenir le bras quand il est malade. T III 49.

– Bindarz, Bindarzyk, obs. ein Lust- Garten. jardin de plaisance T III 49.

– Bindarz, Bindarzyk, obs. ein Lust-Garten. jardin de plaisance. T III 49.

– Bindas, g. a. eine Binde=Axt. besaigue, piochon, sorte de hache servant aux charpentiers. T III 49.

– Bisior, flamskie płotno. feinste Leinwand. de la plus fine toile. T III 52.

– Biskupi. Bischöflich. Episcopal; qui est d'Evêque. § dostoyeństwo Biskupie; Biskupia Rezydencya, władza. T III 52.

– **Bisurman, Bisurmaniec, g. bisurmańca. Türckischer Renegat; Türcke. Rénegat Turc: un Turc. T III 52-53.

– Gadowe ziele. (bistorta) Natter=Wurtz/ Schlangen=Kraut. bistorte. T III 357.

– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.

– Bitwa. 1) Schlägerey, Scharmützel [...] 1) les coups; combat, baterie, choc, mêlée, rencontre [...] § 1) powadzili się a potym przyszło do bitwy [...]. T III 53.

– Bitwa [...] 3) Kampf mit Thieren [...] joûte; combat d'homme à animal sauvage, ou d'animal à animal [...] 3) bitwa i utarczki z bykami w Hyszpanii. T III 53.

– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.

– Blacharz, *Blachownik. 1)Blech-Schläger/ Blechschmied. 2) Blechner/ Klempner. 1) bateur de fer. *2) ferblantier; taillandier en fer blanc. T III 53.

– Blacharz, *Blachownik. 1)Blech-Schläger/ Blechschmied. 2) Blechner/ Klempner. 1) bateur de fer. *2) ferblantier; taillandier en fer blanc. T III 53.

– Bladoczerwony. bleichroth. rougeâtre. T III 54.

– Modroblady/ bladomodry albo bławy. glasfarbig; grasgrün/ meerblau/ graublau. verd grisâtre, de coleur de vître; de verd de mer. morze iest modroblade; kot ma modroblade oczy. T III 854.

– Bladość. Bleiche, Blösse. la pâleur; blêmissement. T III 54.

– Bladożołty. blassgelb. jaunâtre; de couleur de paille. T III 54.

– Blady. bleich, blass. pâle, blême, blasard. § strach go bladym uczynił. T III .

– Blaygiel. blanc Mahler-Farbe. bleu artisiciel pour peindre. § blaygielem feryować bryzelią. T III 56.

– Bleywas. Bleyweis. de la céruse; du blanc de plomb. T III 57.

– Blakuię 1)verschiessen.[...] 1) se décharger, se passer, se déteindre, dévenir blafard; pedre sa couleur. [...] § 1) sukno, pismo zblakowało... T III 55.

– Blakuię [...] 2) fig. seinen Glansz verlieren. [...] 2) fig. se ternir, perdre son lustre. [...] 2) cnota iego nigdy nie zblakuie. T III 55.

– Blakowanie, zblakowanie. das Verschiessen einer Farbe, verschossener Farbe. couleur ternie; ternissure. T III 55.

– Blamas. Fisch oder Mandel-Gallerte. gélee d'amendes ou de poisson. T III 55.

– blanki, kramzansy. die Zinnen auf einer Mauer. les crenaux d'une muraille. T III 55.

– Blank, blankowanie na okręcie. Dalbort, Brust-Lehne, welche das Ober-Verdeck eines Schisses von benden Seiten umaebeu. le plat-bord d'un vaisseau, c'est une espèce de garde-fou ou d'apui qui regne à l'entour du pont. § upatrować z blanku okrętowego. T III 55.

– Blankiet. ein Blancket. un blanc signé; blanquet. T III 55.

– Blankuię, blanki czynię. Zinnen auf einer Mauer machen. creneler; faire des crenaux. T III 55.

– Blank, blankowanie na okręcie. Dalbort, Brust-Lehne, welche das Ober-Verdeck eines Schisses von benden Seiten umaebeu. le plat-bord d'un vaisseau, c'est une espèce de garde-fou ou d'apui qui regne à l'entour du pont. § upatrować z blanku okrętowego. T III 55.

– § blask mieczow. T III 55.

– Blask. Schein/ Schimmer/ Blitz. éclair, la splendeur; la lüeur, clarté, éclat. T III 55.

– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.

– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.

– Blaszka. Blechlein. lame, plaque de métal. T III 55.

– Blaskooki. der ein wenig schielet. qui regarde un peu de coté; un peu louche. T III 55.

– Blaszany. blechern. de fer blanc. § blaszane towary; naczynia blaszane. T III 55.

– Blaszkowaty, blachą obłożony. mit Blech belegt. plaqué. T III 55.

– Blat. [...] 2) Blatt, Fläche, flache Seite als an der Axt. [...] 2) feuille, le champ, le plat; la partie plate comme d'une hache. § [...] 2) blat u siekiery, u piły. T III 55.

– Blat. 1)Blat gold, Silber zum vergulden oder versilbern. [...] 1) feuille de l'or ou de i'argent batu pour dorer ou argenter. [...] § 1) Weź blat fayngultu a pozłoć. T III 55.

– Blazgonię. nårrisches, garstges Zeug reden; albern. niaiser, nigauder; dire des fostises, des impertinences ou des paroles fales. T III 56.

– Blazgonienie, sprośnomowność. nårrisches, garstges Zeug reden; albern. niaiser, nigauder; dire des sotises, des impertinences ou des paroles fales. T III 56.

– Blazgoń, głupiomowny. nårrischer Plausrer, alberner Schwåtzer. radoteur, claquedent, qui dit des impertinences ou des faletez; babillard impertinent; fagotin. T III 56.

– Blech, bielnik. [...] Bleich-Platz, [...] blancherie, [...] essui. T III 57.

– blecharski młyn. eine Walck-Můhle. moulin à foulon. T III 57.

– Blecharski. zum Bleichen gehőrig. de blanchisseur. T III 57.

– Blecharz, wybielacz ploćień. LeinwandsBleicher. blanchisseur; blancheur de toile. T III 57.

– Blechuię. bleichen Leinwand, Wachs. blanchir de la toile, de la cire. T III 57.

– blechowanie. das Bleichen. l'action de blanchir. T III 57.

– wosk iary, sam przez się biały nieblechowany. Jungfer-Wachs, so von Natur weisz ist. cire vierge; cire blanche sans étre blanchie. T III 2606.

– Blekot. Laller, Stammler, der die Worte verbeiszt. baragoüineux; un begue, brédoüilleur. T III 57.

– Blegocę, Blegot, vid. Blekocę. T III 57.

– blekot ziele, vid. Bielun T III 57.

– Momot, mamot, blekot. Stammler. brédoüilluer, bégaïeur. T III 856.

– Blegocę, Blegot, vid. Blekocę. T III 57.

– Blekocę, [bleko]ce, [bleko]tał. stammeln, lallen. bégaïer, baragoüiner, brédoüiller, gazoüiller. §niemowiątko blekotać i szeplunić poczyna. T III 57.

– Momocę [mom]oce [mom]otał, mamocę, blekocę stammeln, lallen. bégaier, brédoüiller. T III 856.

– Bleyczyk, g. a. ołowek. Bleystifft, Bleyfeder. craïon; craïon de plomb. T III 57.

– Blekotanie. das Lallen; das Stammelen. béigaïement, brédoüillement. T III 57.

– Blokada Blokuz ostęp, opasanie miasta. Einschliessung/ Berennung einer Stadt; Blocade. blocus; un siége qui consiste à garder les avenuës d'une ville. § wcześnie się na blokadzie osadził; blokuz to raczey był a nie obleżenie [!]. *blokuz, twierdza. Burg/ Festung. fort; place forte. T III 59.

– Bliski. [...] 2) nah, verwandt. [...] proche, qui touche qu. de bien près, en parlant des parens. T III 57.

– Blokada Blokuz ostęp, opasanie miasta. Einschliessung/ Berennung einer Stadt; Blocade. blocus; un siége qui consiste à garder les avenuës d'une ville. § wcześnie się na blokadzie osadził; blokuz to raczey był a nie obleżenie [!]. *blokuz, twierdza. Burg/ Festung. fort; place forte. T III 59.

– Bluy. Brecher; der sich offt übergiebt. celui qui vomit souvent. T III 61.

– Bluznierca. Bluznierz. Låsterer, Gottes-Låsterer. blasphémateur. T III 61.

– Bluznierski. låsterlich. blasphématoire, plein de blasphémes. T III .

– Bluznierstwo. Låsterung. un blasphéme. T III 61.

– Bluznierca. Bluznierz. Låsterer, Gottes-Låsterer. blasphémateur. T III 61.

– Blwociny, to co wyrzucaią. das Wegge-brochene; Gespyenes. vomissement, ce qu'on a vomi. T III 61.

– Blacho, Błachy, vid. Blaho, Blahy. T III 53.

– Błaho, adv. schlecht; auf eine geringe Art. de peu de valeur; d'une maniére vile; chétivement. T III 54.

– Błahy. schlecht, gering. vil, vilain, chétif. § błahy to podarunek. T III 54.

– Blacho, Błachy, vid. Blaho, Blahy. T III 53.

– błagacz ziele, vid. Wiesiołek. T III 54.

– Wiesiołek ziele, g. wiesiołka, wierzbowka, błagacz, (oenotheras, salicaria). Weidereich. salicaire, corneille, souci d'eau. T III 2550-2551.

– Błagacz. Besänftiger. qui apaïsë. T III 54.

– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.

– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.

– Błaznowanie. Narrenpossen. folatrie, boufonerie, farces, badinerie. T III 57.

– Błażek, krążek woskowy. rund Stück Wachs. un petit rond de cire. T III 56.

– Błąkacz. Landstreicher. homme vagabond; rodeur. T III 54.

– Kałużysty, błocisty. voll Schlamm und Koth. bourbeux, fangeux, limonieux. T III 517.

– Błoniany. Błonowy. Anat. häutig. anat. membraneux. T III 60.

– Błonolotny. Błonoskrzydły. versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. qui a des ailes membraneuses au lieu des plumes. nietoperz błonoskrzydły. T III 60.

– Błonolotny. Błonoskrzydły. versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. qui a des ailes membraneuses au lieu des plumes. nietoperz błonoskrzydły. T III 60.

– Błoniany. Błonowy. Anat. häutig. anat. membraneux. T III 60.

– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny. T III 60.

– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.

– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.

– Błoto [...] błota. sumpfigte Derter, Kothlachen. bourbier; lieu plein de bourbe. T III 60.

– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux [...]. T III 60.

– Błoto. 1) Koth, Dreck. 2) Gassen-Koth. 1) bourbe, fange, limon. 2) crote, bouë. T III 60.

– Bobruię, iako bobr brodzę w wodzie, w błocie. watcheln im Wasser, im Koth. T III 63.

– Kontent iakby go bocian nosem iskał. er denckt es hat ihn ein Naase geleckt. il s'imagine d'avoir raison d'étre content; il croit avoir trouvé la pie au nid. T III 63.

– bocian cudzoziemski; iba. schwartzer Storch; Egyptischer Storch. cigogne noire; ibis. T III 63.

– Bocian. Storch. cigogne. T III 63.

– Bocianię junger Storch. cigoneau; le petit de la cigogne. T III 64.

– Boday, *bogday [...] 2) ich wollte wünschen dass; wenn er doch [...] que, pour exprimer quelque souhait ou quelque imprécation [...] bodaybym się nie wrócił [...]. T III 64.

– Podobnie [...] 2) wahrscheinlicher, möglicher Weise. [...] vraisemblablement, probablement. [...]. T III 1451.

– Podobnie [...] 1) auf gleiche Art [...] de même; semblablement, pareillement [...] § 1) podobnie drugi pisze autor [...]. T III 1451.

– Podobnie [...] 2) nie rzekł podobnie ku wierzeniu [...]. T III 1451.

– Bogacenie. das Bereichern. enrichissement; l'action d'enrichir. T III 66.

– Boiar, Boiarzyn. Bojar oder Edelmann im Moscau und Lithauen. Boïar; c'est un gentilhomme en Moscovie & en Lituanie. T III 67.

– Boiar, Boiarzyn. Bojar oder Edelmann im Moscau und Lithauen. Boïar; c'est un gentilhomme en Moscovie & en Lituanie. T III 67.

– w bolące trafić kogo mieysce. das rechte Fleckchen treffen; kneipen, wo es einem wehe thut. toucher la grosse corde; piquer qu. d'une chose qui le choque le plus. T III 69.

– bolączka morowa. Best-Beule. bubon pestilentiel. T III 69.

– Bolączka. Geschwür. un ulcère. bolączka w gardle przypada z głownego spadku. T III 69.

– Boli [...] 1) schmerzen, weh thun. [...] 1) faire mal; caufer une douler. [...] 1) rana boleć przestała; bolała żonę głowa przez cały dzień. T III 69.

– Boli [...] 2) fig. betrüben. [...] 2) afliger, mortifier, fâcher. [...] 2) boli mię ten postępek iego. T III 69.

– Boleię. 1) Schmerzen empfinden. [...] 1) avoir de la doleur; sentir du mal. [...] 1) boleię od tego uderzenia, od tych razow. T III 69.

– Boleię. [...] 2) sich sehr betrüben. [...] 2) s'afliger; étre sort afligé. [...] 2) boleię nad twoim nieszczęściem. T III 69.

– Boleśno, boleśnie [...] schmerzlich, empfindlich. douloureusement; dolenment; avec douleur. T III 69.

– Boleśny, boleiący. [...] 2) sehr betrübt. [...] 2) dolent, afligé. T III 69.

– Boleśny, boleiący. 1) schmerzlich [...] 1) douloureux, sensible. T III 69.

– bol rodzących; boleść w rodzeniu. Geburts-Schmerzen. travail d'enfant; les épreintes, les douleurs que ressent la femme qui enfante; mal d'enfant. T III 68-69.

– Bomzyn. Bombasin ein Zeug. bombasin une étofe. T III .

– Bonuię, biesiaduię. Schmausen, wohlleben. festiner; faire bonne vie, bonne-chére. T III 69.

– Bunt [...] 2) Binde-Holtz, Strebe-Band, Klammer-Sparren; Kreutz-Band so die Dach-Sparren halten [...] 2) contrefiche, amoise; lien de bois qui tiennent les chevrons de la couverture [...] § [...] 2) bunt co krokwy trzyma; sieci pod dachem u buntow powiesić, aby wyschły. T III 88.

– Bunt. 1) Meuterey, Empörung, Aufruhr [...] 1) soulevement; revolte, rebellion, mutinerie, sédition [...] § 1) po cichu bunty praktykuią; bunt czynić, kleić, wszczynać [...]. T III 88.

– Borgowanie. das Borgen. l'action d'emprunter, de créditer. T III 70.

– Borsuk, Iaźwiec. Igel, Hochel. porc-épic. T III 70.

– Boszkuię. gottsfurchtig thun, muckern. bigoter, tertufier. T III 71.

– Bożkuię, vid. Boszkuię. T III 71.

– Bożnica. heidnischer Tempel, Juden-Schule, Synagoge. Temple paien; Sinagogue. T III 71.

– § Bożnica Jowisza. T III 71.

– Bożniczy. zum Tempel oder Synagoge gehőrig. de Temple, de Sinagogue. T III 71.

– Bożogrobca. ein Tempel Herr. Templier. § Bozogrobcow zniosł Papież Klemens V. T III 71.

– Bożyszcze. ein Gőtzen-Tempel. temple païen. T III 72.

– dźięka Bogu Gott sey Danck. Dieu soit loué; graces à Dieu. T III 308.

– Bol, Boleść, Bolenie. Schmerz. la douler; mal. § bol zadaię, czynię; nieznośne cierpi bole; bolu umnieyszać; w bolu moim. T III 68.

– [...] brać habit zakonny. T III 441.

– ptaki łacno brać na żobi T III 3029.

– Braytary, plur. Feuer-Rost in der Kůche. grille de feu. T III 76.

– Braycarki, plur. Oehrlein oder Augen zu den Ringel woran die Såbel-Riemen hången. tenons, oeillets ou font atachés les anncaux avec le ceinturon de fabre. T III 75.

– Brama. [...] 3) Bråme, Borte. [...] 3) bord, bordure, passement, galon. [...] *3) wąska brama u szaty. T III 73.

– Brama na tryumf. ein Triumph-Bogen. arcade; arc de triomphe. T III 73.

– Brona. [...] 2) ein Thor. [...] 2) grande porte. [...] *2) bronę (bramę) otworzyć. T III 78.

– Brama. [...] 2) fig. chemin, porte. [...] 2) Kamieniec iest bramą i ubezpieczeniem kraiow Polskich; otworzona do łaski Pańskiey brama. T III 73.

– Brama [...] § mieszka u Krakowskiey bramy w Warszawie. T III 73.

– Brama. 1) Stadt-Thor, Thor, Thor-Weg. [...] 1) grande porte, porte de la ville, porte-cochère. [...] bramy strzedz. T III 73.

– niedzielni bracia. ungetheilte Brüder, die ihr Bäterliches nicht getheilet haben. des fréres qui n'ont point partagé la succession paternelle. T III 982.

– Brylant. Brillant; Demant so in Rauten geschliffen ist. diamant brillant. T III 81.

– Bryłka, gruzołka. Klümplein, Klöslein. petite mote, petit grumeau. T III 82.

– Bryndza. Brinse; Käse, der sich aufs Brod schmieren lässt. sorte de fromage qu'an etend sur du pain. T III 82.

– Brew, f. g.. brwi. Augen-Braune. sourcil. § brwi podnoszę, spuszczam [...]. T III 76.

– Brona. [...] broną uwlec. T III 78.

– Brona. 1)eine Egge. [...] 1) herce de laboureur. [...] perz bronami zgrabiony. T III 78.

– Brona. [...] §1) bronami włoczą. T III 78.

– Brunat, Brunatek. vid. Szarlat ziele. T III 80.

– brunatek kwiat, vid. Ostrożka. T III 80.

– Brunele. Prunellen; truckne geschälte Pflaumen. des pruneaux pelez; des brignoles. T III 81.

– Broń [...] broń od się rzucić. das Gewehr strecken, sich ergeben. mettre bas les armes; se rendre; rendre les armes. T III 78.

– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme [...]. T III 78.

– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme. broń biała, siecista broń do szermowania [...]. T III 78.

– Broń [...] mieć się do broni. zu den Waffen greifen. prendre les armes [...]. T III 78.

– Bronuię. Eggen. hercér la terre. § bronuię rolą na ukoś, poprzek brozdy. T III 79.

– Bronowanie, włoczenie. das Eggen. l'action de hercer la terre. T III 79.

– Bronownik, bronuiący, włoczek. der Egger. le herceur; celui qui herce la terre. T III 79.

– Brozdeczka. kleine Furche. petit raïon ou sillon. T III 79.

– Brozdziciel. Furchén=Macher. celui qui fait des sillons. T III 79.

– Brog. [...] 3) Mathem. ein Kegel. [...] matém. un cone. T III 78.

– Brog. Feim, Feimenberg, zugespitzker Schober von Garben unter einem Stroch-Dach. [...] gerbier, meulon; tas de garbes élevé en forme piramidale & couvert d'un toit de paille. T III 78.

– Brog. [...] *2) Berg, Haufen Steine, Gewehr. [...] monceau, amas, pile, tas. T III 78.

– 1) do gumna należą stodoła, brogi y styrty. T III 435.

– Brukam, v. m. F. Bruknę, vid. Brudzę. T III 80.

– Brukarz. Steinsetzer/ Stein=Pflastrer. paveur. T III 80.

– Brukiew, f. eine Kohl=Rübe. chou rave. T III 80.

– Brukam, v. m. F. Bruknę, vid. Brudzę. T III 80.

– Brukuię. pflastern mit Steinen. paver. T III 80.

– Brukowany. gepflastert. pavé. T III 80.

– Brukowanie. das Pflastern mit Steinen. l'action de paver; le pavement. T III 80.

– Brukowany. gepflastert. pavé. T III 80.

– Bruksola. ein See=Kompass. boussole. T III 80.

– Brwisty, brwi wielkich. der starcke Augenbraunen hat. qui a de grands sourcilis. T III 81.

– Brygitka. Brigitten=Nonne. Brigitine; Réligieuse de Sainte Brigide. T III 81.

– Brykam, v. m. F. bryknę. pochen, schnarchen, trotzen. tempêter; brusquer; étre brusque; faire quelche brusquerie. § co ten żołnierz bryka, iakby wszystkich chciał pozrzeć. T III 81.

– Brylantowy. einen Brillanten betreffend. de diamant brillant. T III 81.

– Bryłasty. klumpicht; voll Klumpen. plein de motes; de grumeaux; qui est en motes. T III 81.

– Brytánek. junger Bollen=Beisser. doguin. T III 82.

– Brytfanka. kleine Bratpfanne. poêlon à frire. T III 82.

– Brytfanna. Bratpfanne unter dem Braten. lechefrite. T III 82.

– Brzana, barwena. Barbe/ ein Fisch. barbeau un poisson. T III 82.

– *Brzask, świt. Anbruch des Tages. l'aube du jour. T III 82.

– apetyt brzemiennych. Lüsternheit der Schwangern. apetit déreglè; envie de femme grosse. T III 9.

– Brzeszczy się, świta. es taget. le jour commence à poindre, à paroitre. T III 83.

– Brzezina. 1) Bircken-Wald. [...] lieu rempli de bouleaux. T III 84.

– Brzezina. [...] 2) Bircken-Holtz. [...] bouleau; bois de bouleau. T III 84.

– Głośność, brzmienie głosu. der helle Laut einer Stimme. éclat, son éclatant, la gracilité d'une voix. T III 383.

– Brzydko, Brzydliwie, adv. hässlich. hideusement, laidement. T III 85.

– *Bugay, *Buhay, *Buiak, byk. ein Bolle, Boll-Ochs. taureau. T III 86.

– Buczeię, prochnieię, botwieię. faulen, modern. heudrir; pourrir; se pourrir. T III 86.

– Budowanie. 1) das Bauen [...] 1) bâtisse; l'action de bâtir; le bâtir; construction [...] § 1) ma wielką chęć do budowania [...]. T III 85.

– Budowanie [...] 3) Erbauung, Beyspiel [...] 3) édification; instruction [...] 3) budowanie bliźniego swoim przykładem [...]. T III 85.

– Budowanie [...] 2) ein Gebäude [...] 2) bâtiment; un édifice [...] 2) budowanie z drzewa, z kamienia; budowanie na słupach, wypuszczone z drugiego budowania [...]. T III 85.

– Budowanie [...] budowanie się z czego. selbst eigene Erbauung. sa propre édification. T III 85.

– Budownictwo. Budowność. Bau-Kunst. architecture. budowność woienna. die Kriegs-Baukunst. architecture militaire. T III 85.

– Budownik. 1) Bau-Herr. 2) Bau-Meister. 1) bâtisseur, celui qui bâtit. 2) un architecte. T III 85.

– Gruchotka [...] gruchotka do budzenia. Wecker, Klapper. tarabat; cliquette pour reveiller les gens. T III 425.

– Buf, interj. Puff. Wörthen einen Schlag oder Fall auszudrücken. flan, buffe, pouf, mot imaginé pour exprimer un coup ou une chute. T III 86.