Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Abraham Michał Trotz (Troc)
T III 1764 oryginał
Nowy dykcyonarz to iest mownik polsko-francusko-niemiecki z przydatkiem przysłow potocznych, przestrog gramatycznych, lekarskich, matematycznych, fortyfikacyynych, żeglaskich [!], łowczych i inszym naukom przyzwoitych wyrazow przez Michała Abrahama Troca, warszawianina, tom trzeci.

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/416251/display/Default, http://fleksem.klf.uw.edu.pl/~jsbien/tmp/Trotz1/Trotz.djvu, https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/7823/edition/7138/content
Odnotowano 4474 cytatów z tego źródła
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz:
– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ćiaśćista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.
patrz:
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz:
– co z głosu wołać. aus vollem Halse schrenen. crier à pleine tête. T III 382.
patrz:
– Baster, vid. Basztard. T III 27.
patrz:
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz:
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz:
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.
patrz:
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz:
– T III 711.
patrz:
– Wrę [...] T III 2619.
patrz:
– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.
patrz:
– dwa a dwa. zu zweyen. deux à deux. T III 290.
patrz: A
– Obiecadło. [...] obiecadło dla dzieci. eine Fiebel; ein A b c für Kinder. la croix de par Dieu; languette. T III 1092.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Obiecadło. [...] porządkiem obiecadła idące słowa. T III 1092.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Obiecadło. A b c, ein Alphabet. l'a b c, l'alphabet. § obiecadła się uczyć [...]. T III 1092.
patrz: ABECADŁO, ABECADŁO, ABĘCADŁO, ABIECADŁO, OBIECADŁO
– Obiecadłowy. Alphabetisch. alphabétique. T III 1092.
patrz: ABECADŁOWY, ABECADŁOWY, OBIECADŁOWY
– Obiecadłowy. [...] § obiecadłowym porządkiem co spisać. T III 1092.
patrz: ABECADŁOWY, ABECADŁOWY, OBIECADŁOWY
– Abecedaryusz. ein Abc-Schüler. un abécédaire. T III 1.
patrz: ABECEDARIUSZ
– Abelek, g. [abelk]a. gegerbtes Kalb-Fell. de veau; cuir de veau; velin. T III 1.
patrz: ABELEK
– Car Abisynski. der Priester Johannes, der grosse Neguz in Abyssinien. le Prêtre Jean en Abissinie. T III 99.
patrz: ABISYŃSKI
– Abrys. Abriß. plan, dessein, m. T III 1.
patrz: ABRYS, ABRYSA
– Abszyt. Abschied eines Soldaten. le congé qu'on donne à un soldat. T III 1.
patrz: ABSZAJT, ABSZEJD, ABSZEJT, ABSZEJT, ABSZET, ABSZYT
– Achat, Achatek [...] vid. Agat. T III 2.
patrz: ACHAT, AGAT, AGAT
– Agat. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.
patrz: ACHAT, AGAT, AGAT
– Achat, Achatek, g. a. vid. Agat. T III 2.
patrz: ACHATEK, ACHATEK, AGATEK
– Agat. Agatek. g. a. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.
patrz: ACHATEK, ACHATEK, AGATEK
– Akt [...] akt rozumu. T III 4.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Achtel, g. achtela. 1) Achtel, Faßchen. [...] 1) la huitiéme partie d'un tonneau. T III 2.
patrz: ACHTEL, ACHTEL, JACHTEL
– Achtel, g. achtela. [...] 2) Achtel-Zentner. [...] 2) la huitiéme partie d'un quintal. T III 2.
patrz: ACHTEL, ACHTEL, JACHTEL
– *Acz, * aczkolwiek, conj. obgleich. quoique; bienque. § aczkolwiek (choćiaż) ryb dosyć iest, nie tanie iednak. T III 2.
patrz: ACZ
– Haczek [...]. T III 441.
patrz: ACZEK, CHACZEK, HACZEK, HACZEK
– Adamaszek. Damast. damas, sorte d'étofe. T III 2.
patrz: ADAMASZEK, ADAMASZEK, JADAMASZEK
– Adjutant skrzydłowy. T III 2.
patrz: ADIUTANT
– Adjutant regimentowy. Regiments Adjutant. aide-major. T III 2.
patrz: ADIUTANT
– Adjutant; Adjutant. aide de camp. T III 2.
patrz: ADIUTANT
– Administrator. Administrator. administrateur. T III 2.
patrz: ADMINISTRATOR
– Administratorka. Administraterin. administratrice. T III 2.
patrz: ADMINISTRATORKA
– Administratorski.Administraterisch. d'Administrateur. T III 2.
patrz: ADMINISTRATORSKI
– Amirał, m-. 1) Admiral. [...] le chef des armées navales. T III 7.
patrz: ADMIRAŁ, ADMIRAŁ, AMIRAŁ, AMMIRAŁ
– Amirał [...] 2) Admiral-Schiff. [...] l'amiral le prémier vaisseau d'une flote. T III 7.
patrz: ADMIRAŁ, ADMIRAŁ, AMIRAŁ, AMMIRAŁ
– Adwent. Advent. Avent. T III 2.
patrz: ADWENT
– Adwentowy. Advents. d'Avent. T III 2.
patrz: ADWENTOWY
– Adziamski kobierzec. Art Persischer Teppiche. sorte de tapis de Perse. T III 2.
patrz: ADZIAMSKI, ADZIAMSKI, ADZIAŃSKI
– Aeryja, pora [...] aeryja zimna, ciepła, wilgotna. T III 2-3.
patrz: AERIA
– Afektuię. affectiren. afecter. T III 3.
patrz: AFEKTOWAĆ
– Afektowanie. das affectiren. afectation. T III 3.
patrz: AFEKTOWANIE
– Afektowany. affectirt. afecté, trop recherché. T III 3.
patrz: AFEKTOWANY
– Afektowny. zärtlich. passionné, tendre, afectionné. T III 3.
patrz: AFEKTOWNY
– Aftentyczny. urschrifftlich. autentique, qui fait preuve. T III 3.
patrz: AFTENTYCZNY, AUTENTYCZNY, AUTENTYCZNY
– Aftentyk. Urschrifft. original; autographe. T III 3.
patrz: AFTENTYK, AUTENTYK, AUTENTYK
– Haftuię. [...] 2) sticken in Gold. [...] broder. [...] § [...] delikatnie w złoto haftuie. T III 443.
patrz: AFTOWAĆ, AWTOWAĆ, HAFTOWAĆ, HAFTOWAĆ
– Haftuię. 1) heften eine Wunde. [...] coudre une plaïe. [...] § 1) haftować ranę. T III 443.
patrz: AFTOWAĆ, AWTOWAĆ, HAFTOWAĆ, HAFTOWAĆ
– Agaryk, (agaricum) Lerchen-Schwamm. Agaric. T III 3.
patrz: AGARYK
– Agażant. Agasante; Weiber-Manschette. engageante. T III 3.
patrz: AGAŻANT, ANGAŻANT, ANGAŻANT
– Agituię sprawę. einen Rechts-Handel führen. agir; agiter une afaire, une cause. T III 3.
patrz: AGITOWAĆ, AGITOWAĆ, AITOWAĆ
– Agitowany. geführt, untersucht. agité, débatu. § agitowana sprawa w sądach. T III 3.
patrz: AGITOWANY
– Agnusek, g. a. ein Agnus Dei, geweihetes Wachs. Agnus, petit morceau de cire benite. T III 3.
patrz: AGNUSEK, AGNUSEK, AGNUSZEK
– Agrestowy krzak. T III 3.
patrz: AGRESTOWY
– Akademiczny, Akademicki. Academisch. académique. T III 3.
patrz: AKADEMICKI
– Akademicznie, adv. nach Academischem Gebrauch. académiquement. T III 3.
patrz: AKADEMICZNIE
– Akademiczny, Akademicki. Academisch. académique. T III 3.
patrz: AKADEMICZNY
– Akademikuię. auf einer Academie studieren, sich aufhalten. étudier, demeurer dans une Université. T III 3.
patrz: AKADEMIKOWAĆ
– Akcent, w wymowie, natężanie. Thon-Zeichen in der Aussprache. accent. T III 3.
patrz: AKCENT, AKCENTUS
– Akcentysta. ein Spass-Vogel. un drole; railleur. T III 3.
patrz: AKCENTYSTA
– Akcya, sprawa sądowa. gerichtliche Sache. procèdure; action; procès. § mam akcyą przeciwko niemu; akcyą komu intentować. T III 3.
patrz: AKCJA
– Akolita, Akolit. ein Acolit. un Acolite. T III 3.
patrz: AKOLIT
– Akolita, Akolit. ein Acolit. un Acolite. T III 3.
patrz: AKOLITA
– Akord, Kriegsw. Accord, Vergleich. guerre: acord, capitulation. § przez akord miasto dostał. T III 3.
patrz: AKORD, AKORD, AKORT
– Aksamit szalony. Plisch, Plisch-Sammet. peluche; tripe de velours. T III 4.
patrz: AKSAMET, AKSAMIT, AKSAMIT, JAKSAMIT
– Aksamitka dziecinna. Fallhut der Kinder. bourrelet d'enfant. T III 4.
patrz: AKSAMITKA
– Aksamitowy. Sammtner. de velours. T III 4.
patrz: AKSAMITOWY
– Akta; dziejów księgi. Jahr-Bücher, Geschichts-Bücher. les Annales. T III 4.
patrz: AKTA
– Aktor. [...] 2) Person in der Comödie. [...] acteur dans une comédie. T III 4.
patrz: AKTOR
– Aktor. 1) der Kläger in Gerichten. [...] droit: demandeur. T III 4.
patrz: AKTOR
– Aktorstwo, powodztwo. des Klägers Partey. la partie qui demande quelque chose en Justice. T III 4.
patrz: AKTORSTWO
– Akwawita, gorzałka. Brandwein. l'eau de vie. T III 4.
patrz: AKWAWITA
– Alabart. Hellebarte. halebarde. T III 4.
patrz: ALABARD, ALABARDA, ALABART, ALABARTA, HALABARD, HALABARD, HALABARDA, HALABARDA, HALABART
– Alabaster, Albaster. albatre, m. T III 4.
patrz: ALABASTER, ALABASTER, ALABASTR, ALABASTR, HALABASTER
– Alabastrowy. Albastern. d'albatre. T III 4.
patrz: ALABASTROWY
– Alakant. Alicanten-Wein. du vin d'Alicante; Alicante. T III 4.
patrz: ALAKANT, ALAKANT, ALEKANT, ALIKANT, ALKANT
– Alkant, vid. Alakant. T III 5.
patrz: ALAKANT, ALAKANT, ALEKANT, ALIKANT, ALKANT
– Alembik, vid. Alambik. T III 5.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...] alembik paraiący, z ktorego tylko para miasto wodki wychodzi. T III 4.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...]. T III 4.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & [...] alembik podwoyny. [...]. T III 4.
patrz: ALAMBIK, ALEMBIK, ALEMBIK, HALEMBIK
– Alatern drzewko, (alaternus) Alatern-Bäumchen. alaterne, m. T III 4.
patrz: ALATERN
– Alba kapłańska. Chor-Hemd. aube; robe de lin que le Prêtre met lorsqu'il doit dire la Messe. T III 4.
patrz: ALBA
– Albowiem, Abowiem, conj. denn [...]. c'est pourquoi, car. T III 4.
patrz: ALBOWIEM, ALBOWIEM, ALBOWIM
– Alchymia. Alchymie. Alchimie. T III 4.
patrz: ALCHIMIA, ALCHIMIA, ALCHYMIA
– Alchymik, Alchymista. Alchymist. un alchimiste. T III 4.
patrz: ALCHIMISTA, ALCHIMISTA, ALCHYMISTA, ALHIMISTA
– Alchymik. Alchymista. Alchymist. un alchimiste. T III 4.
patrz: ALCHYMIK
– Alszbancik. Hals-Bändchen der Weiber. petit ruban que les femmes portent au cou. T III 5.
patrz: ALDZBANCIK, ALDZBANCIK, ALDZBANTCIK, ALSZBANCIK
– Alszbant, Hals-Band der Weiber. colier, ruban. T III 5.
patrz: ALDZBANT, ALDZBANT, ALSZBANT, ALZBAND, ALZBANT, CHELZBANT, HALDZBANT, HALSBANT, HALZBANT, HALŻBANT
– ale iednak, ale przećię, ale wżdy. aber doch. mais néanmoins; mais pourtant. T III 5.
patrz: ALE
– Ale, lecz, conj. 1) aber. 2) ja, ja doch, wahrlich. 1) mais; 2) oüi, oüida, vraiment. §1) miał sługę ale leniwego; nic nie iest bez ale. prov. 2) aleś pilny, gdy ieść. T III 5.
patrz: ALE
– Alea. Garten-Gang, Lust-Gang, Allee. allée. § Alea cienista. T III 5.
patrz: ALEA
– Alegacyja. [...] 2) eine Replic in Gerichten [...] droit: les repliques. T III 5.
patrz: ALEGACJA
– Alegacya. 1) Anführung, Citation in Büchern. [...] 1) citation, alégation. [...]. T III 5.
patrz: ALEGACJA
– Aleguię. anführen, allegiren. aléguer, citer, reporter q. ch. pour preuve. § alegował tym autorem; alegował Pismo Swięte. T III 5.
patrz: ALEGOWAĆ, ALEGOWAĆ, ALIGOWAĆ
– Wybieram, v. m. F. wybiorę. [...] 6) zusammen suchen, aussuchen. [...] 6) ramasser, assembler. [...] 6) z pilnością z tego pisma taiemnego litery na alfabet wybrałem. T III 2650.
patrz: ALFABET, ALFABETA
– Algierski. Algiertański. Algierisch. Algérien. T III 5.
patrz: ALGERSKI, ALGIERSKI, ALGIERSKI
– Algiertańczyk. Algierer. un Algérien. T III 5.
patrz: ALGIERTAŃCZYK
– Algierski. Algiertański. Algierisch. Algérien. T III 5.
patrz: ALGIERTAŃSKI
– Ali, alić, aliśći, adv. sieche da. mais, voila. § alić widźi że sarna w śieći. T III 5.
patrz: ALI
– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. Ścisłym aliansem złączony; iest w aliansyi; wpraszać się w aliansę. T III 5.
patrz: ALIANCJA, ALIANCJA, ALIANSJA
– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. Ścisłym aliansem złączony. T III 5.
patrz: ALIANS
– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. [...] wpraszać się w aliansę. T III 5.
patrz: ALIANSA, ALIANSA, ALIANZA
– Aliant. Bundsgenoß. un alié; un coféderé. T III 5.
patrz: ALIANT
– alkierz wypuszczony. Ercker. faillie, avance; cabinet qui s'avance hors du batiment. T III 5.
patrz: ALKIERZ, ALKIERZ, ALKIRZ, JALKIERZ
– alkierz wypuszczony nienakryty. Trompeter Gang. balcon, galerie. T III 5.
patrz: ALKIERZ, ALKIERZ, ALKIRZ, JALKIERZ
– Alkierz, g. a. Kammer ben einem Zimmer. alcove, chambrette. T III 5.
patrz: ALKIERZ, ALKIERZ, ALKIRZ, JALKIERZ
– Almarya, szafa. Schrancken, Schaf. armoire. T III 5.
patrz: ALMARIA, ALMARIA, OLMARIA
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.
patrz: ALOA
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.
patrz: ALOE
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.
patrz: ALONA
– Alpeyski. Alpisch. d'Alpes. T III 5.
patrz: ALPEJSKI, ALPEJSKI, ALPEŃSKI
– Alpeyskie gory, Alpy plur. die Alpen. les Alpes T III 5.
patrz: ALPEJSKI
– Alsztuch. Halstuch. cravate. T III 5.
patrz: ALSTUCH, ALSZTUCH, HALSZTUK, HALSZTUK
– Alt w muzyce. der Alt, die Alt-Stimme. la haute-contre. T III 5.
patrz: ALT
– Altana. Altan/ unbedeckter Platz auf einem Dache. toit plat fait en plateforme; galerie sur un toit. T III 5.
patrz: ALTANA, ALTANA, ALTANNA
– Altanka. Luft-Haus im Garten. cabinet, maisonnete dans un jardin. T III 6.
patrz: ALTANKA
– Altarya. Stifftung zu einem Altar. Chapelenie, revenu fondé pour l'entretien d'un autel. T III 6.
patrz: ALTARIA
– Altarysta. der diese Stifftung geniesset. Chapelain, qui a une chapelenie. T III 6.
patrz: ALTARYSTA
– Altembas. reicher Zeug mit gekräuseltem Golde. drop d'or frisé. T III 6.
patrz: ALTEBAS, ALTEMBAS, ALTEMBAS
– Altnista. Altiste. le haute-contre; celui qui chante la haute-contre. T III 6.
patrz: ALTNISTA
– Artyleryczny. Artillerie-, zur Artillerie gehörig. d'artillerie. § wozy artyleryczne. T III 12.
patrz: ALTYLERYCZNY, ARTYLERYCZNY, ARTYLERYCZNY
– Amazonka. Amazonin. Amazone. T III 6.
patrz: AMADZONKA, AMAZONKA, AMAZONKA
– Amaliuię. Szmelcuię. emalliren. émailler. Amaliowany. emalliret. émaillé. T III 6.
patrz: AMALIOWAĆ
– Amaliuię. Szmelcuię. emalliren. émailler. Amaliowany. emalliret. émaillé. T III 6.
patrz: AMALIOWANY
– Amarant, szarłat kwiatek. Amaranten-Blume. anarante, passevelours. T III 6.
patrz: AMARANT
– Amarantowy. Amaranten-. d'Amarante. § kolor amarantowy. T III 6.
patrz: AMARANTOWY
– Amarykuię, utyskuię. klagen. se plaindre. T III 6.
patrz: AMARYKOWAĆ, AMARYKOWAĆ, AMERYKOWAĆ
– Ambit, chodzenie nakryte. Bogen-Laube; bedeckter Gang, so mit Seulen umgeben ist. un peristile; hale; bâtiment environné de collones. T III 6.
patrz: AMBIT
– Dociec nie mogą z czego się ambra rodzi. T III 6.
patrz: AMBRA
– Amelika, Amelka, ładownica. kleine Pulver-Flasche, Pulver-Horn. petite flasque ou étuit à mettre de la poudre. T III 6.
patrz: AMELIKA
– Amelika, Amelka, ładownica. kleine Pulver-Flasche, Pulver-Horn. petite flasque ou étuit à mettre de la poudre. T III 6.
patrz: AMELKA, AMELKA, HAMELKA
– Amoniakowe drzewko, (agasyllis) Ammoniac-Strauch. petit arbre de qui sort la gomme ammoniaque. T III 6.
patrz: AMONIAKOWY, AMONIAKÓW
– Ampułka, naleweczka do kielicha przy Mszy. Fläschchen zum Eingiessen bey der Messe. burette; petit vase au sacrifice de la Messe. T III 6.
patrz: AMPUŁKA, AMPUŁKA, JAMPOŁKA, JAMPUŁKA
– ampułka S. Remigiusza. das Oel-Glass zu Reims. ampoule; la sainte ampoule. T III 6.
patrz: AMPUŁKA, AMPUŁKA, JAMPOŁKA, JAMPUŁKA
– Ana medykow; po. Heilk. ana, zu. Méd. ana. T III 6.
patrz: ANA
– Anatomicznie, adv. nach anatomischer Art. anatomiquement. T III 7.
patrz: ANATOMICZNIE
– Anatomizuie. anatomiren. faire l'anatomie d'un corps; anatomiser. T III 7.
patrz: ANATOMIZOWAĆ
– Anaty. die Annaten, so die Bischöffe nach Rom zahlen. [...] W rok po expedycyi Sacrae Biskup ma płaćić anaty. T III 7.
patrz: ANATY, ANNATY, ANNATY
– Iańcar. Iańczar. ein Janitschar. un Janissaire. T III 469.
patrz: ANCZAR, JANCAR, JANCZAR, JANCZAR, JAŃCAR, JAŃCZAR
– Iańczarka. Ianitscharen-Flinte. fusil de Janissaire. T III 469.
patrz: ANCZARKA, JANCZARKA, JANCZARKA, JAŃCZARKA
– Androt. Knapkuchen, Hippel. êchaudé du croquet; sorte de patisserie. T III 7.
patrz: ANDROT
– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.
patrz: ANGIELCZYK
– Angielski. Anglicki. Engeländisch. Angleterre. T III 7.
patrz: ANGLICKI
– Angliczki. plur. Fuß-Angeln. chausse-trappes. T III 7.
patrz: ANGLICZKA
– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.
patrz: ANGLICZYK
– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.
patrz: ANGLIK
– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.
patrz: ANI
– Animela. [...] 2) Klappe in der Pompe. [...] soupape, dans la pompe. [...] osadz w pompie animelę. T III 7.
patrz: ANIMELA, ANIMELA, ANIMELLA
– Animela. 1) Kalbs-Bräsen, Kalbs-Milch. [...] ris de veau. [...] animele (mleczko cielęce) smażone. T III 7.
patrz: ANIMELA, ANIMELA, ANIMELLA
– Aniwersant przeciwnik. Wildersacher. un antagoniste, un adversaire. T III 8.
patrz: ANIWERSANT
– Ankra, klamra. eine Klammer. Crampon, harpe, ancre. T III 8.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Ankruie, klamruję, spinam co. Klammern, mit Klammern befestigen. cramponer; joindre avec des crampons. T III 8.
patrz: ANKROWAĆ
– Handhabe, Ohr etwas anzufassen. Bügel an Pistolen Flinten. anse, portant, oreille. fougarde de pistolet, de fusil. T III 8.
patrz: ANTABA, ANTABA, HANTABA, HAŃTABA
– seymik antykomicyalny. T III 7.
patrz: ANTEKOMICJALNY, ANTEKOMICJALNY, ANTYKOMICJALNY
– Antekomicyalny, przedseymowy. vorreichstäglich. précédent une Diète; préliminaire d'une Diète. T III 7.
patrz: ANTEKOMICJALNY, ANTEKOMICJALNY, ANTYKOMICJALNY
– Antependyum. weisses Tuch um das Altar. le voile ou parement d'autel. T III 8.
patrz: ANTEPEDIUM, ANTEPENDIUM, ANTEPENDIUM, ANTYPENDIUM
– źiele S. Antoniego, (persicaria) Flöh-Kraut, Müeken-Kraut. persicaire. T III 8.
patrz: ANTONI
– Antykwarz, ein Antiquarius, un Antiquaire T III 7.
patrz: ANTYKWARZ
– Antymonium, spiszglas. Spiessglas. Antimoine, m. T III 8.
patrz: ANTYMONIUM
– § wytoczyć apelacyą. T III 9.
patrz: APELACJA
– Apertura. Ein Fontanel. un cautère, fonticùle. § apertura do ściągnien[i]a wilgotności. T III 9.
patrz: APERTORA, APERTURA, APERTURA
– apertura samorodna. Ein Fistel. fistule. T III 9.
patrz: APERTORA, APERTURA, APERTURA
– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– apetyt zbytni, łaknienie zbytnie. unersättlicher Hunger. faim canine; apetit insatiable de manger. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apetyt. [...] 2) Lust zum Essen. [...] apetit, désir à manger. apetyt naprawuią kwasne rzeczy; ten przysmak apetyt czyni, ostrzy; nie mam apetytu, straciłem apetyt; wzbudzić apetyt; apetyt zepsowany. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Apetyt. [...] 3) Begierde zu etwas. [...] faim f. apetit, désir ardent. [...] mam wielki apetyt na ten dom; do tego urzędu. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– apetyt brzemiennych. Lüsternheit der Schwangern. apetit déreglè; envie de femme grosse. T III 9.
patrz: APETYK, APETYT, APETYT
– Opich ziele (apium) Eppich ein Kraut von unterschiedenen Arten. ache, api, une plante dont il y a plusieurs espèces. T III 1247.
patrz: APICH, OPICH, OPICH, OPYCH
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.
patrz: APICH, OPICH, OPICH, OPYCH
– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.
patrz: APICH, OPICH, OPICH, OPYCH
– Opych, vid. Opich. T III 1257.
patrz: APICH, OPICH, OPICH, OPYCH
– Aptekarz. Apotheker. apoticaire, pharmacien. T III 10.
patrz: APOTEKARZ, APTEKARZ, APTEKARZ, APTYKARZ
– kocenki arabskie, lawenda szyszkowa. (stoechas) Stochas-Kraut. plante odoriferante semblable à l´hisope. T III 577.
patrz: ARABSKI, ARABSKI, HARABSKI
– Arbeyter. Bergw. Handlanger, Arbeiter. metal. un maneuvre. T III 10.
patrz: ARBEJTER
– Melon, malon. eine Melone. melon. melon dozrzały. reife Melone. melon frapé. melon siatkowy, arbuz. Netz-Melone. mélon brodé. melon gładki. glatte Melone. mélon lisse. melon wodny. Wasser-Melone. mélon d'eau. T III 806-807.
patrz: ARBUZ, ARBUZ, GARBUZ, HARBUZ, KARBUZ
– Karbuz, Arbuz. eine Netz-Melone. mélon brodé. T III 531.
patrz: ARBUZ, ARBUZ, GARBUZ, HARBUZ, KARBUZ
– Archydyecezya. Ertz-Bischöffliches Gebiet. un archevêché; les païs sur lequel l'Archevêque a jurisdiction Ecclesiastique. T III 10.
patrz: ARCHIDIECEZJA
– Arcykacermistrz. Ertz-Ketzer. hérésiarque. T III 10.
patrz: ARCYKACERMISTRZ
– Arcyrozboynik. Ertz-Strassen-Räuber. grand voleur; brigand. T III 10.
patrz: ARCYROZBÓJNIK
– Arendarka. Pachters-Frau. femme de fermier; fermiére. T III 11.
patrz: ARENDARKA, ARENDARKA, HARENDARKA
– Arenduię co komu. verpachten. donner à ferme; bailler à ferme [...], arrenter à qu. T III 11.
patrz: ARENDOWAĆ, ARENDOWAĆ, HARENDOWAĆ
– arenduię co u kogo. von einem pachten. prendre, tenir à ferme; arrenter, acenser qu. ch. de qu. T III 11.
patrz: ARENDOWAĆ, ARENDOWAĆ, HARENDOWAĆ
– wziąć kogo pod arest. arretiren [!], gefangen nehmen. arrêter; faire prisonnier. T III 11.
patrz: AREST, ARESZT, ARESZT
– Argienterya, śrebra. Silberzeug. argenterie. T III 11.
patrz: ARGENTERIA, ARGENTERIA, ARGIENTERIA, ARGONTERIA, ARIENTERIA
– Arkas. Milch-Galerte. gelée de lait. T III 11.
patrz: ARKAS
– Arktyczny [...] 2) hoch, erhaben. [...] 2) fort haut, élevé. [...] T III II, 11.
patrz: ARKTYCZNY
– 2) na arktycznym zasiędzie obrocie. T III 11.
patrz: ARKTYCZNY
– 1) oś arktyczna; T III 11.
patrz: ARKTYCZNY
– Arktyczny. 1) Geogr. Nord, den Nord-Pol betreffend. [...] 1) geogr. artique. T III 11.
patrz: ARKTYCZNY
– arkusz łamany na części dwie, trzy. T III 11.
patrz: ARKUSZ
– arkusz regałowy. T III 11.
patrz: ARKUSZ
– Arkusz, g. [arkusz]a. ein Bogen Papier. feüille de papier. T III 11.
patrz: ARKUSZ
– Arkuszowy kształt, forma księgi in folio. T III 10.
patrz: ARKUSZOWY
– armatna kula. Canonen-Kugel. boulet. T III 11.
patrz: ARMATNY
– Armatny, subst. et adj. 2) Canonen-, Stück-. [...] de canon. T III 11.
patrz: ARMATNY
– Armatny, subst. et adj. 1) Zeugvärter. [...] garde-magazin. T III 11.
patrz: ARMATNY
– Armatura, zbroja koło herbu [...] Orzeł Polski armaturą przyozdobiony. T III 12.
patrz: ARMATORA, ARMATURA, ARMATURA
– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.
patrz: ARSZYN, ARSZYNA
– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.
patrz: ARSZYN, ARSZYNA
– Arumszmalc, iayca sadzone. gesetzte Eyer. oeufs pochez. T III 12.
patrz: ARUMSZMALC
– As, Rzymska moneta. eine alt-Römische Kupfer-Müntze von etlichen Pfennigen. [...]. T III 12.
patrz: AS
– Tchnienie. [...] 2) H francuskie aspiracyą albo letkim tchnieniem się wymawia. T III 2301-2302.
patrz: ASPIRACJA
– Aspirant. Novicius, der in den Orden treten will. aspirant, qui après son noviciat désire d’ètre reçû dans l’Ordre. T III 12.
patrz: ASPIRANT
– Aspirantka. die nach abgelegtem Noviciat eine Nonne werden will. aspirante; fille qui a fait son Noviciat & aspire à étre reçûë. T III 13.
patrz: ASPIRANTKA
– Astrolab, laska Jakubowa. Mathem. der Jacobs-Stab. matém. bâton de Jacob; un astroable. T III 13.
patrz: ASTROLAB
– Asygnataryusz. Anweiser. celui qui assigne une somme. T III 13.
patrz: ASYGNATARIUSZ
– Asygnuię co. anweisen. assigner une somme. T III 13.
patrz: ASYGNOWAĆ
– atłas Indyyski. Indianischer Atlas. boüille cotonis; boüille Charmais. T III 13.
patrz: ATŁAS, ATŁAS, GATŁAS, HATŁAS
– Atłas. Atlas. satin. T III 13.
patrz: ATŁAS, ATŁAS, GATŁAS, HATŁAS
– Aucug, Aucużek. g. [Aucug]a. Auszug, Kauffmanns-Rechnung. un comte, partie. T III 13.
patrz: AUCUG, AUSCUG, AUSCUG, AUSCZUG, AUSZCZUG, AUSZTUK, AWSZTUCH
– Aucug, Aucużek. g. [Aucużk]a. Auszug, Kauff-manns Rechnung. un comte, partie. T III 13.
patrz: AUCUŻEK
– Augusta. Augspurg. Augspurg, eine Reichs-Stadt. Ausbourg ville de l'Empire. T III 13.
patrz: AUGUSTA
– Augustyanin. Augustyan. ein Augustiner-Mönch. Augustin. Réligieux qui suit la Régle de Saint Augustin. T III 13.
patrz: AUGUSTIAN, AUGUSTIANIN
– Autor, powodna strona. Gerichtsw. der Kläger. droit: le demandeur. T III 14.
patrz: AUKTOR, AUTOR, AUTOR, AWTOR
– Austryacki. Oestreichisch. d'autriche, autrichien. T III 14.
patrz: AUSTRIACKI
– Filata. Linie, Theil einer Armee. corps, partie de l'armee. [...] Pierwsza filata albo awangwardya. Vorzug; die Vortruppen einer Armee. l'avant-garde. T III 339.
patrz: AWANDGWARDIA, AWANGARDIA, AWANGWARDIA, AWANGWARDIA
– Awangarda; pierwsza filata. der Vortrup einer Armee. l’avantgarde. T III 14.
patrz: AWANGARDA, AWANGARDA, AWANTGARDA
– Awizarz. Zeitungs-Schreiber. Gazetier. T III 14.
patrz: AWIZARZ
– Nowiniarz, awizarz. Zeitungs-Schreiber. gazetier, qui fait la gazette. T III 1076.
patrz: AWIZARZ
– Awizuię. avisiren bey den Kauffleuten. chez les marchandes: aviser, avertir. §awizować kupca do oddania pieniędzy. T III 14.
patrz: AWIZOWAĆ
– Azyański, Azyatycki. Asiatisch. asiatique. T III 16.
patrz: AZJAŃSKI
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz: AZJAŃSKI
– morze Azyańskie. das Caspische Meer. la mer Caspienne. T III 16.
patrz: AZJAŃSKI
– Azyański, Azyatycki. Asiatisch. asiatique. T III 16.
patrz: AZJATYCKI
– Azucka. eine Weiber-Contusche. mantilet, robe-courte de femme. T III 15.
patrz: AZUCKA, AZUCZKA, HAZUCZKA, HAZUCZKA
– Baba. [...] 4) Königin im Schach-Spiel. [...] Babą mu szach dał. T III 15.
patrz: BABA
– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ciaścista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.
patrz: BABA
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz: BABA
– babia gęba. ein Schnattermaul. caquet, caqueteur, babillard. T III 16.
patrz: BABI
– babi narod zawsze chytry. T III 16.
patrz: BABI
– Babstel, babstyl, babiarz un effeminé; un lâche; poltron; homme sans courage. T III 17.
patrz: BABIARZ, BABIARZ, BABIASZ
– Babieię. 1) zum alten Weibe werden. 2) vor Alter kindisch werden [...] ieźli dziewce zchodzi na posagu to zbabieie. T III 16.
patrz: BABIEĆ
– Babikrowka ziele (polygonatum). Weisswurtz. Seau de Salomon. T III 16.
patrz: BABIKRÓWKA
– Po babsku. *Babskie altweibischer Weise. envieille femme. T III 6.
patrz: BABSKIE
– Babstel, babstyl, babiarz. eine feige Memme. un effeminé; un lâche; poltron; homme sans courage. T III 17.
patrz: BABSTEL, BABSTYL, BABSZTYL, BABSZTYL
– Babuś, babusia. altes Mütterchen. vieille décrépite. T III 17.
patrz: BABUSIA
– Babuś, babusia. altes Mütterchen. vieille décrépite. T III ,17.
patrz: BABUŚ
– bachur żydowski. Juden-Jung. baboüin juif, garçon juif. T III 17.
patrz: BACHOR, BACHOR, BACHUR
– Bachur, Bachura 1) étalon, cheval qu`on garde pour faillir les jumens, v. stadnik. 2) porc monchatré, verrat, v. kiernoz. T III ,17.
patrz: BACHUR, BACHURA
– Bacik. kleines Boot, ein Nachen. nacelle, ésquif. T III 17.
patrz: BACIK
– Boię się po tey potrawie, aby nie szkodziła; serce mi się o was boi; boieć się, (bać się) o syna swoiego muszę; boię się o moię oyczyznę. T III 68.
patrz: BAĆ, BAĆ SIĘ, BOIĆ SIĘ, BOJAĆ SIĘ
– Badele plur. allerley Unkraut. T III 18.
patrz: BADEL, BADEL, BADYL
– Bagazya. Cattun. toile de coton. T III 18.
patrz: BAGAZJA
– Owieczki bagniątka na niektorych drzewach. T III 1296.
patrz: BAGNIĄTKO
– Bagniątka [...] chates, chatous qui naissent sur la saule, sur le coudrier. T III 18.
patrz: BAGNIĄTKO
– Rzęsa leszczynowa, wierzbowa, bagnowa. T III 1965.
patrz: BAGNOWY
– Bay prawie, joi dock tout jouste. T III 29.
patrz: BAJ
– Ba [...] ba i barzo, bay barzo. T III 15.
patrz: BAJ
– Kosmowa baia. T III 620.
patrz: BAJA
– Baia. Boy, ein Zeug. [...] revêche forte d'étofe. T III 18-19.
patrz: BAJA
– Baia. 1) Fabel-Hans. [...] faiseur de contes; débiteur de sornettes; fabuliste, conteur de fables. T III 18.
patrz: BAJA
– Baia. [...] Fabel, Mährchen, f. bayka. [...] fable, conte, m. vid. Bayka. T III 18-19.
patrz: BAJA
– Bayczany. fabelhafft. fabuleux. T III 29.
patrz: BAJCZANY
– Baieczne minęły wieki. T III 19.
patrz: BAJECZNY
– Ogniwaczek, ptak baieczny. T III 719.
patrz: BAJECZNY
– Bawoli, Bawołowy. büffel. de bufle. T III 29.
patrz: BAJWOLI, BAWOLI, BAWOLI
– Bawoł. Büffel, Büffel-Ochs, Biesem-Stier. un bufle, boeuf sauvage. T III 29.
patrz: BAJWÓŁ, BAWÓŁ, BAWÓŁ
– Bakort. der Back-Bord, die lincke Seite eines Schiffes. bas-bord; le côté gauche d'un navire. T III 19.
patrz: BAKORT
– Bal. 1) Ballen Waare [...] bal towarow. T III 19.
patrz: BAL
– Sam krol bal tańcem zagaił [...] anfangen, eröfnen als einen Ball. T III 357.
patrz: BAL
– Bal. [...] 2) Ball, Tantz-Lustbarkeit. [...] był bal u Xćia JMći. T III 19.
patrz: BAL
– Na Galerii posadzka z kamienia ciosanego. Balasy kamienne pod gzymsami, także kamiennemi. T III 20.
patrz: BALAS
– Balast/ Schiffs-Ballast. le quintllage, lefl, gravier. T III 20.
patrz: BALAST
– Baldakin. Baldekin. Trage-Himmel. Baldichin. dais, baldachin; un poële. T III 20.
patrz: BALDACHIM, BALDACHIN, BALDACHYN, BALDAKIN, BALDECHIN, BALDEKIN, BALDEKIN, BALDYKIN, BELDAKIN, BELDEKIN
– Baldryan ziele. (valeriana) [...] Baldrian. valeriane. T III 20.
patrz: BALDRIAN
– Baldryan czerwony. (valeriana rubra) rother Baldrian. rouge valeriane. T III 20.
patrz: BALDRIAN
– Baleczka. ein kleiner Balcken. petite poutre; poutrelle; foliveau. T III 20.
patrz: BALECZKA
– Balena, wieloryb. Wallfisch. baleine, poisson de mer. T III 20.
patrz: BALENA
– Balkowy, adj. Balcken -. de poutre; qui concerne une poutre. T III 20.
patrz: BALKOWY, BALKOWY, BELKOWY
– Balsam Polski ziele, (ocimum). Basilien-Kraut. basilic une plante. T III 20..
patrz: BALSAM, BALSAM, BALZAM, BAŁSAM, BAŁZAM
– Balsamka chrościnka. (balsamina) Balsam=Aepfel, Balsam=Kraut. balsamine. T III 20.
patrz: BALSAMKA
– Balsamuię. balsamiren. embaumer. T III 20.
patrz: BALSAMOWAĆ
– Beluard, Narożnik. eine Bastey. un bastion. T III 32.
patrz: BALUARD, BALWARD, BALWARDA, BELLOARD, BELLOARDA, BELLUARD, BELLUARDA, BELOARD, BELUARD, BELUARD, BELUARDA, BELUARDA, BELWARD, BELWARDA, WELUARD, WELUARDA
– Bolwark, baszta, narożnik. ein Bollwerck. un bastion. T III .
patrz: BALWARK, BELWARK, BOLWARK, BOLWERK, BULWARK, BULWARK, BULWART, BULWERK
– BARBIERE [...] Tonstrix [...] BALWIERKA żona Balwierza. DanKolaDyk I, 171. T III 171.
patrz: BALWIERKA, BAŁWIERKA, BARWIERKA, BARWIERKA
– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.
patrz: BALWIERSKI, BALWIERSKI, BARWIERSKI
– Bałamut. Fasler [...] Possenreisser. badin; conteur de fornettes; babillard, goguenard. T III 20.
patrz: BAŁAMONT, BAŁAMUNT, BAŁAMUT, BAŁAMUT
– Bałamucę [...] dire des niaiseries; niaiser, faire de petites folies, goguenarder, folâtrer. T III ,20.
patrz: BAŁAMUCIĆ
– Bałamucki [...] badin, niais, fad, folâtre. T III ,20.
patrz: BAŁAMUCKI, BAŁAMUCKI, BAŁAMUTSKI
– Bałamutka. Wäscherin, Possenreisserin, babillarde, goguenarde. T III ,20.
patrz: BAŁAMUTKA
– Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. 1) schluttern, schlickern, butteln. […] 1) faire glouglou […] § 1) głośno z tey bani piwo bełgocę. T III 32.
patrz: BAŁKOTAĆ, BELKOTAĆ, BEŁGOTAĆ, BEŁKOTAĆ, BEŁKOTAĆ
– Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. […] 2) vulg. belfern, schmaelen. […] 2) vulg. fulminer, aboïer, criailler, déclamer. […] 2) milczę, poki baba nie wybełgoce. T III 32.
patrz: BAŁKOTAĆ, BELKOTAĆ, BEŁGOTAĆ, BEŁKOTAĆ, BEŁKOTAĆ
– Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.
patrz: BAŁUK
– Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.
patrz: BAŁUK
– Bałuszę, szy, szył. [...] 2) mit Lerm oder Geschrey betäuben. [...] étourdir [...] § [...] 2) dzieci mię swoim wrzaskiem bałuszą; na seymikach ieden drugiego zamawia i bałuszy. T III 21.
patrz: BAŁUSZYĆ
– Bałuszę, szy, szył. 1) ein Getöse machen, lermen. [...] faire un tintamare. § 1) kto tam tak bałuszy. T III 21.
patrz: BAŁUSZYĆ
– Bałwochwalnia. Götzen-Tempel. un temple des idoles; temple de faux dieux. T III 21.
patrz: BAŁWOCHWALNIA, BAŁWOCHWALNIA, BAŁWOCHWAŁNIA
– Banagdyk ziele, [...] vid. Malownik [!]. T III 21.
patrz: BANAGDYK
– Baniasty, Bańczasty. bäuchig, von Gefässen. au large ventre; qui a un gros ventre, en parlant de vaisseaux. T III 21-22.
patrz: BANCZASTY, BAŃCZASTY, BAŃCZASTY
– Bandela białogłowska. Weiber-Binde. Bandeau de femme. T III 21.
patrz: BANDELA
– Bandolet, muszkiet krotki. kurze Musquete. mousqueton. T III 21.
patrz: BANDELET, BANDOLET, BANDOLET
– Banderola. Wimpel auf den Schiffen. Banderole, petite enseigne qu’on arbore au haut des navires. T III 21.
patrz: BANDEROLA
– Pandura, vid. Bandura. T III 1320.
patrz: BANDORA, BANDURA, BANDURA, PANDORA, PANDURA
– Bandura [...] pandore un instrument de musique. T III 21.
patrz: BANDORA, BANDURA, BANDURA, PANDORA, PANDURA
– Bandycya vid. Banicya. T III 21.
patrz: BANDYCJA
– Bandyt włoski, wywołaniec. T III 21.
patrz: BANDYT
– Przenaimuię, [...] przenaiął bandyta naniego. T III 1679-1680.
patrz: BANDYT
– Bania […] 2) Blase, bauchigtes Gefäss; grosse Buttel oder Lase […] 2) grande bouteille; broc. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania do kwiatow, ein Blumen Topf. pot á fleur; bouquetier. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania […] 3) Baut. rundes Gebäude mit einem runden Dach […] 3) Archit. dôme ; corps de logis qui est rond avec une couverture ronde. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania [...] 4) kleiner runder See-Fisch orbis genannt [...]. espèce de poisson de mer tout rond sans écaille. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania, f. 1) Kurbs […]. courge, citroüille. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania do dystylowania. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Baniasty, Bańczasty. bäuchig, von Gefässen. au large ventre; qui a un gros ventre, en parlant de vaisseaux. T III 21-22.
patrz: BANIASTY
– Banicya. die Verweisung, Relegation. bannissement. T III 22.
patrz: BANICJA, BANICJA, BANNICJA
– Otrzymał na niego banicyją. T III 22.
patrz: BANICJA, BANICJA, BANNICJA
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen ; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille ; petit vase rond. T III ,22.
patrz: BANICZKA, BANIECZKA, BANIECZKA
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 3) eine Wasser-Blase […] 3) boule, bouteille, ampoule qui se fait sur l’eau. T III ,22.
patrz: BANICZKA, BANIECZKA, BANIECZKA
– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kurbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.
patrz: BANICZKA, BANIECZKA, BANIECZKA
– Baniecznik, Bańkarz. ein Flaschen-Macher. faiseur de bouteilles, de flacons. T III 22.
patrz: BANIECZNIK
– Banieczny, do baniek należący, Tropfen-Glas. de fiole, de burette. T III 22.
patrz: BANIECZNY
– Bannicya, Bannit, Bannizuię, v. Banicya, Banit, Banizuię. T III 23.
patrz: BANIT, BANIT, BANITA, BANITA, BANNIT
– Banit [...] banni. exilé; proscrit. T III 22.
patrz: BANIT, BANIT, BANITA, BANITA, BANNIT
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 3) eine Wasser-Blase […] 3) boule, bouteille, ampoule qui se fait sur l`eau. T III 22.
patrz: BANIUSZKA
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille; petit vase rond. T III 22.
patrz: BANIUSZKA
– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kurbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.
patrz: BANIUSZKA
– Banizuię kogo bannir; proscire, meltre [! mettre] au ban. T III 22.
patrz: BANIZOWAĆ, BANIZOWAĆ, BANNIZOWAĆ
– Bank wałowy; ławy. Kriegsb. Banket, Auftritt hinter der Brustwehr. Fortif. banquette, marche derriére [et] au bas du parapet. T III 22.
patrz: BANK
– Bank trzymać. Banco halten; mit Geld handeln. faire la banque. T III 22.
patrz: BANK
– Bank. 1) Banco. 2) Ort, wo man Geld auswechselt. 3) Wechsel=Handel; Wechsel=Gewerbe. 1) banque. 2) un change, lieu établi pour changer les espèces. 3) le metier d'un banquier, d'un changeur. T III 22.
patrz: BANK
– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kürbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– bańki stawiać. schröpfen. Köpfe sessen. ventouser, apliquer les ventouses. T III 22.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille; petit vase rond. T III 22.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Banieczka, baniuszka, bańka. [...] 3) eine Wasser-Blase. [...] boulle, bouteille, ampoulle qui se fait sur l'eau. T III 22.
patrz: BANKA, BAŃKA, BAŃKA
– Baniecznik, Bańkarz. ein Flaschen-Macher. faiseur de bouteilles, de flacons. T III 22.
patrz: BANKARZ, BAŃKARZ, BAŃKARZ
– bankierski kram, stoł. T III 22.
patrz: BANKIERSKI
– bankierski kram, stoł. T III 22.
patrz: BANKIERSKI
– Bankierski. zum Wechsel-Gewerbe gehörig. de banquier. T III 22.
patrz: BANKIERSKI
– Bankiet [...] bankiet wałowy vid. bank wałowy. T III 22.
patrz: BANKIET
– Bankietnik, bieśiadnik. 1) Schmauser, Gast beym Gastmahl. 2) Gastmahl-Geber, der gerne tractiret. 1) celui qui court les banquets; un convié; 2) maître de banquet. T III 22-23.
patrz: BANKIETNIK
– Bankietuię […] banqueter; festiner; faire des festins. T III 23.
patrz: BANKIETOWAĆ
– Bankietowanie. das Schmausen. banquetement. T III 23.
patrz: BANKIETOWANIE
– Bankietowy bieśiadny. zum Schmaus gehörig. de banquet, de festin. § tytułat bankietowy. T III 22.
patrz: BANKIETOWY
– Bankietowy bieśiadny. zum Schmaus gehörig. de banquet, de festin. & tytułat bankietowy. T III 23.
patrz: BANKIETOWY
– Tytułat. der nur den Schein hat; der nicht in der That ist/ als ein Schein-Freund. un homme qui n'est qu. ch. qu'en aparence, comme un ami prétendu, un brave en aparence. § śiła iest bankietowych tytułatow. T III 2372.
patrz: BANKIETOWY
– Bankrutuię; czynię bankrut. banquerottiren. T III 23.
patrz: BANKRET, BANKRET, BANKROT, BANKRUT, PANKRUT
– Bankrutuię; czynię bankrut. banquerottiren. T III 23.
patrz: BANKRETOWAĆ, BANKRETOWAĆ, BANKRUTOWAĆ
– Barakan. Berkan, ein Zeug. baracan une étofe. T III 23.
patrz: BARAKAN
– Baran czyszczony; skop. ein Schöps. un mouton. T III 23.
patrz: BARAN
– barany. Schaf-Felle. bisquains, peaux de mouton; housses. T III 23.
patrz: BARAN
– Baran [...] 2) der Widder das erste himmlische Zeichen. [...] bèlier, le premier des signes du zodiaque. T III 23.
patrz: BARAN
– Baran. 1) Widder, Schaf-Bock […] bèlier. T III 23.
patrz: BARAN
– Baranek, Baraneczek […] 1) agneau, agnelet. T III 23.
patrz: BARANECZEK
– Baranek, Baraneczek […] 2) agnelin, peau d`agneau. T III 23.
patrz: BARANECZEK
– Baranek […] 1) Lamm […] 1) agneau, agnelet. T III 23.
patrz: BARANEK
– Baranek ptak, vid[e] Koziełek ptak. T III 23.
patrz: BARANEK
– Baranek. 2) [...] Lamms-Fell [...] 2) agnelin, peau d’agneau. T III 23.
patrz: BARANEK
– Barani. Widdern, Schaf-. de bélier, de brebis. baranie mięso. T III 23.
patrz: BARANI
– Baranina. Schaf-Fleisch. du bélier; la chaire de bèlier. T III 23.
patrz: BARANINA
– Baraszkuię, żartuię [...] badiner, plaisanter. T III 23.
patrz: BARASZKOWAĆ
– Barbarzyniec, g. barbarzyńca. Barbar; grober ungesitteter Mensch. un barbare; home grossier; malmorigéné. T III 23.
patrz: BARBARZYNIEC
– Barbarzyński. grob, unartig barbarisch. barbare, incivil; ignorant. T III 23.
patrz: BARBARZYNSKI, BARBARZYŃSKI, BARBARZYŃSKI
– po barbarzyńsku. Barbarzyńskie. adv. barbarisch; grober Weise. barbarement, incivilement, inhumainement. T III 23.
patrz: BARBARZYNSKIE, BARBARZYŃSKIE, BARBARZYŃSKIE
– po barbarzyńsku. Barbarzyńskie. adv. barbarisch; grober Weise [...] incivilement […] § barbarzyńskie mowi. T III 23.
patrz: BARBARZYNSKIE, BARBARZYŃSKIE, BARBARZYŃSKIE
– Barbarzyństwo. Barbarey, grobe Unwissenheit, Grobheit. barbarie ; ignorance grossière. T III 23-24.
patrz: BARBARZYNSTWO, BARBARZYŃSTWO, BARBARZYŃSTWO
– Barchan. Parchent. de la futaine. T III 24.
patrz: BARCHAN, BARCHAN, BARCHON, BARCHOŃ
– Barć, f. Bienen≈Stock im holen Baum. ruche d`abeilles dans un arbre creux. T III 24.
patrz: BARĆ
– Bardysz. eine Streit-Axt in Gestalt eines halben Monds am langen Stiel. hache d'armes faite en croisant, elle a un manche long. T III 24.
patrz: BARDYSZ, BERDYSZ, BERDYSZ
– Bardyzana. Partisane. pertuisane. T III 24.
patrz: BARDYZAN, BARDYZAN, BARDYZANA, BARDYZANA, BARTYZAN
– Baryła ma 24 garcy baryła węgierska ma 74 garcy temi czasy zaś 65 garcy. T III 26.
patrz: BAREŁA, BARYŁA, BARYŁA
– Bargiel ptak. Art von Meisen. sorte de mésanges. T III 24.
patrz: BARGIEL
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: BARK
– Oset [...] (carduus) Distel. chardon [...] oset włoski, barnadynek, Turecki czubek. (carduus benedictus) Cardenbenedict. chardon bénit. T III 1267.
patrz: BARNADYNEK, BERNADYNEK, BERNARDYNEK, BERNARDYNEK
– Bernardynek źiele, vid. Oset włoski. T III 33.
patrz: BARNADYNEK, BERNADYNEK, BERNARDYNEK, BERNARDYNEK
– Qui a la figure d`acante [...] szycie, rycie barszczowe. T III 24-25.
patrz: BARSZCZOWY
– Berzana, Barwena. Barbe ein Fisch. barbeau un poisson. T III 33.
patrz: BARWANA, BARWENA, BARWENA
– Barwisty. [...] 1) coloré, orné, paré de diverses couleurs. [...] 1) § barwiste pola; barwiste kwiaty. T III 26.
patrz: BARWISTY
– Barwisty. [...] frisé comme le poil d’ un drap. T III 26.
patrz: BARWISTY
– Miąższy [...] 2) Musiq. Grave, bas. [...] 2) miąższy bas, alt, dyszkant. T III 816.
patrz: BAS, BAS, BASS
– Bas w muzyce [...] bas gieneralny der General-Bass. basse continuë. T III 27.
patrz: BAS, BAS, BASS
– Bas w muzyce [...] bas drugi der andre Bass. basse contre. T III 27.
patrz: BAS, BAS, BASS
– Basałyk foüet avec du plomb entrelacé au bout de sa [!] corde. T III 27.
patrz: BASAŁYK
– Baśista. ein Bassist. la basse; musicien qui fait la basse. T III 27.
patrz: BASISTA
– Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.
patrz: BASTA, BASZTA
– Baszta widokowa. [...] échauguette; une tour d’ oû l’ on découvre ce qui se passe au loin. T III 27.
patrz: BASTA, BASZTA
– Baster, vid. Basztard. T III 27.
patrz: BASTARD, BASTER, BASTERT, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTART
– Basztard iedwab. T III 27.
patrz: BASTARD, BASTER, BASTERT, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARD, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTARDO, BASZTART
– Baśliwy [...] fabuleux; qui tient de la fable. T III 27.
patrz: BAŚLIWY
– Filata. [...]. corps, partie de l’ armée. § woysko dzieli się na trzy filaty albo linie. [...] śrzednia filata albo batalia. [...]. corps de bataille. T III 339.
patrz: BATALIA, BATALIA, BATALLIA, BATTALIA
– Bawey, interj. [...] le voilŕ; ha ho. § bawey iak wielki to uczynek; bawey patrzcie. T III 28.
patrz: BAWEJ
– Bawełna. [...] bawełna poziemna ziele. Vid. Ukwap. T III 27-28.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. [...] bawełną co obwinąć. T III 27.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. W bawełnę co uwinąć. T III 27.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. T III 27.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełnianka Baumwollnes Röckchen. petite robe de coton. T III 28.
patrz: BAWEŁNIANKA
– BAWEŁNICA. [...] 3. Trauer; Trauer-Flor. [...] 3) deuil; grande crêpe de deuil. T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– BAWEŁNICA. 1. Catun. 2. Baumwollner Rock. [...] 1 toile de coton; 2) robe de coton. [...] § 1) bawełnica czerwona w złote kwiaty haftowana. 2) bawełnicą śię ogarnęła. T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– Cała familia grubą śię przykryła bawełnicą. T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– Śmierć cały dom grubą zacmiła bawełnicą T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– Bawełniczny. baumwollen; catunen. cotonneux; de toile de coton. § drukowane bawełniczne rzeczy. T III 28.
patrz: BAWEŁNICZNY
– Bawołowina. Büffel-Fleisch. du bufle; la chair de bufle. T III 29.
patrz: BAWOŁOWINA
– Bawoli, Bawołowy. büffel. de bufle. T III 29.
patrz: BAWOŁOWY
– Baza, podstawek. Mathem. Die Grund-Linie. matém. basse. § w trzykącie na bazie stoią dwa boki. T III 29.
patrz: BAZA
– Bazanica. Phasanin. faisande; femelle du faisand. T III 29.
patrz: BAZANICA
– Bazant. Phasan. faisand. T III 29.
patrz: BAZANT, BAŻAN, BAŻANT, BAŻANT
– Bazar. Marketener-Platz im Lager. le marché de vivandiers au camp. T III 29.
patrz: BAZAR
– Bazarnik, markietan. Marketener. vivandier. T III 29.
patrz: BAZARNIK
– Bazgracz. Schmierer, Klecker. écrivailleur, grifoneur. T III 29.
patrz: BAZGRACZ
– Bazgram. kleckeren, schmieren. schlecht schreiben oder mahlen. écrivailler, égrafigner, grifonner, écrire mal; barboüiller; peindre mal. T III 29.
patrz: BAZGRAĆ
– Bazgranina. Geschmiere, Kleckerey. un grifonage, méchante écriture; le barboüillage; méchante peinture. T III 29.
patrz: BAZGRANINA
– Bazylia, vid. Bazylik. T III 29.
patrz: BAZYLIA
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz: BAZYLIA
– Bazylian. ein Basilianer-Mőnch. Basilien, Réligieux de Saint Basile. T III 29.
patrz: BAZYLIAN, BAZYLIANIN
– Bazylianka mniszka. eine Basilianer-Nonne. Réligieuse de Saint Basile. T III 29.
patrz: BAZYLIANKA
– Bazyliański. den Orden des heiligen Basilii betressend. qui regarde l'Ordre de Saint Basile. T III 29.
patrz: BAZYLIAŃSKI
– Bazylik, g. [bazylik]a. Bazylika, ziele, (ocymum) Basilge, Basilien-Kraut. basilic. T III 29.
patrz: BAZYLICH, BAZYLIK, BAZYLIK
– Bazylia, vid. Bazylik. T III 29.
patrz: BAZYLICH, BAZYLIK, BAZYLIK
– bazylika polna, (ocimum silvestre) Feld-Basilien. basilic sauvage. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– Dym [...] z dymem to poszło; [...] §1) w tym strasznym miasta zagorzeniu, starodawne Bazyliki, przepyszne w budynki Pałace w iednym dniu dymem poszły. T III 299.
patrz: BAZYLIKA
– Bazylik, g. [bazylik]a. Bazylika, ziele, (ocymum) Basilge, Basilien-Kraut. basilic. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– Bazylika. Haupt-Kirche. Basilique, grande Eglise. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– Bazylikowy. zum Basilen-Kraut gehőrig. de basilic, qui regarde la plante de basilic. T III 30.
patrz: BAZYLIKOWY
– Bazylisk. Bazyliszek. ein Basilise. basilic. § Bazylisk weyrzeniem zabiia. T III 30.
patrz: BAZYLISK
– Bazylisk. Bazyliszek. ein Basilise. basilic. § Bazylisk weyrzeniem zabiia. T III 30.
patrz: BAZYLISZEK
– Chuch, chuchanie, chuchnienie. Hauch; das Hauchen. un soufle; haleine pousfèe fur qu. § Bog chuchnieniem ducha swego człeka stworzył; bazyliszek zarazliwym swoim zabiia chuchnieniem. T III 126.
patrz: BAZYLISZEK
– Bażyna ziele, (bardana) grosz Klettenkraut. Bardane, glouteron. T III 30.
patrz: BAŻYNA
– Bąbel, g. bąbla. Bąbol. 1) Wasser-Blase. [...] ampoule, boule, bouteille qui se fait sur l'eau. [...] bąble na warze. T III 16.
patrz: BĄBEL, BĄBEL, BĄBEŁ, BĄBOL, BEBEL, BĘBEL
– Bąbel, g. bąbla. Bąbol. [...] 2) Blase auf der Haut. [...] vessie, ampoule, éleveure sur la peau. [...] dostał bąbel od roboty. T III 16.
patrz: BĄBEL, BĄBEL, BĄBEŁ, BĄBOL, BEBEL, BĘBEL
– Bąble z mydła. T III 16.
patrz: BĄBEL, BĄBEL, BĄBEŁ, BĄBOL, BEBEL, BĘBEL
– Bąbelek, g. [bąbelk]a. Wasser-Blaschen. petite bouteille fur l'eau. T III 16.
patrz: BĄBELEK
– Bąbelistość. Aufwerfung der Wasser-Blasen. boüillonnoment, moussement; le jetter des bouteilles. T III 16.
patrz: BĄBELISTOŚĆ
– Bąbelisty. Blasen aufwerfend. boüillant, moussant. T III 16.
patrz: BĄBELISTY
– Bączę. summen, schreyen wie eine Rohr-Dommel. bourdonner, faire un bruit comme le butord. § gdy bąk bączy znak deszczu. T III 17.
patrz: BĄCZEĆ
– Bączek, g. bączka. Röhrchen zum schafft am Lad-Stock. tuïau ataché au fût où la baguette entre. § sztępel w bączki wchodzi. T III 17.
patrz: BĄCZEK
– bąkam, vulg. jauchzen, juche schreyen. 2) ruffen. 1) jetter, faire des cris de joïe. 2) apeller. T III 19.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam, V. m. F. bąknę. 1) summen, sausen. [...] 1) bourdonner. [...] 1) bąk bąkał, deszcz będzie. T III 19.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.
patrz: BĄKNĄĆ
– Bdelium, drzewo i żywica. Bdelion, Baum und Gummi. Bdellium, l'arbre et la gomme. T III 30.
patrz: BDELIUM
– Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.
patrz: BDŁA
– Be, bee. Be/ Stimme der Schafe. Ie bé; bêlement; le cris naturel que font les brebis. T III 30.
patrz: BE
– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.
patrz: BE
– Bean. einfältiger Tropf; unwissender Mensch. idiot, benêt, niais. T III 30.
patrz: BEAN
– Bęblę, e, ał. [...] 2) unvernehmlich reden. [...] jargonner, marmoter, jaboter. T III 30.
patrz: BEBLEĆ, BEBLEĆ, BĘBLEĆ
– Bęblę, e, ał. 1) Wasser-Blasen werssen. [...] jetter faire des bouteilles d'eau; rejetter l'eau par les ouïs. [...] § 1) bęble ryba w wodzie. T III 30.
patrz: BEBLEĆ, BEBLEĆ, BĘBLEĆ
– Beczę, [becz]y, [becz]ał, [becz]eli. blarren, blöcken. beugler, meugler, [...] mugir. beczy jeleń. der Hirsch schreyet. le cerf brame, rée. T III 30.
patrz: BECZEĆ, BECZYĆ
– Mucha [...] muchy mu we łbie beczą. T III 873.
patrz: BECZEĆ, BĘCZEĆ, BĘCZEĆ
– Bęczę, [bęcz]y, [bęcz]ał, [bęcz]eli. summen. bourdonner, bruire. § Bęczy komor. T III 31.
patrz: BECZEĆ, BĘCZEĆ, BĘCZEĆ
– Beczenie, Bek. das Gebloecke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.
patrz: BECZENIE
– Beczka [...] beczka ryba morska. Wall-Schwein, runder, grosser See-Fisch. épulard, grande ronde poisson de mer. § beczka często tysiąc funtow waży. T III 31.
patrz: BECZKA
– Łaszt śledzi, potaszu, smoły ma beczek 12. T III 31.
patrz: BECZKA
– beczka piwna ma mieć według konstytucyi, 1565. garncy 72. a według 1598. garncy 72. [powinno być: 62!] T III 31.
patrz: BECZKA
– Węgierska beczka ma barył 3. T III 31.
patrz: BECZKA
– Beczkowy. T III 31.
patrz: BECZKOWY
– Beczułka T III 31.
patrz: BECZOŁKA, BECZUŁKA, BECZUŁKA
– Bedłka. weisser Erd-Schwamm zum Speisen. potiron; forte de champignons. T III 31.
patrz: BEDŁKA, BEDŁKA, BETKA, BETŁKA
– Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.
patrz: BEDŁKA, BEDŁKA, BETKA, BETŁKA
– Kloc [...] Klotz [...] billot [...] bloc, tronc, souche [...] kloc będnarski. Böttcher-Block, Haue-Klotz eines Faßbinders. trouchet [...] tronchet. T III 591.
patrz: BEDNARSKI, BEDNARSKI, BĘDNARSKI
– Statek [...] 1) ein Gefäß von Holz, Thon [...] 1) vase [...] vaisseau de bois, de terre ou d'une autre matière [...] 1) § statki będnarskie: skopiec, miednicę albo inszy statek pod co podstawić [...]. T III 2241.
patrz: BEDNARSKI, BEDNARSKI, BĘDNARSKI
– Ben ziele, (valeriana rubra) rother Baldrian. rouge valeriane. T III 32.
patrz: BEEN, BEN, BEN
– *Begiel, g. begla, obarzanek. Pretzel/ Stringel. craquelin. T III 31.
patrz: BEGIEL, BEGIEL, BYGIEL
– Zu/ nehmlich schreiten/ sich begeben zu etwas. à, c’est à dire, commencer, se mettre, passer à qu. ch. § [...] Kupido w beki, w krzyki. T III 2473.
patrz: BEK
– Beczenie, Bek. das Geblöcke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.
patrz: BEK
– Bek, vid. Beczenie. T III 31.
patrz: BEK
– Bekam, v. m. F. beknę. blöcken. bêler. § koza beknęła. T III 31.
patrz: BEKAĆ
– Beknąć vid. Bekam. T III 32.
patrz: BEKAĆ
– Bekam, v. m. F. beknę. bloecken. bêler. § koza beknęła. beka się ieleń. der Hirsch ist der Brunst. la cerf est en rut. T III 31.
patrz: BEKAĆ SIĘ
– bekas morski. See-Schnepfe ein Vogel. bécasse de mer un oiseau. T III 31.
patrz: BEKAS
– Bekas. eine Schnepfe. bécasse. T III 31.
patrz: BEKAS
– Bekasię. junge Schnepfe. becasseau. T III 31.
patrz: BEKASIĘ
– Polednia. Schwebe/ hängende Stange Kleider darauf zu hängen. gros bâton ataché au long par les deux bouts, sur lequel on pend des habits. § na poledni bekiesę zawiesić. T III 1491.
patrz: BEKIESA, BEKIESZA, BEKIESZA
– Bekiesa. gefütterter Ober-Rock mit Ermeln, die oben weit/ unten enge sind. manière de furtout ou de casaque fourrée avec des manches larges aux bras & étroites aux poignets. T III 32.
patrz: BEKIESA, BEKIESZA, BEKIESZA
– Okładam [...] 4) vorstossen; den Rand eines Unterfutters besetzen. […] border la doublure d’un habit de qu. ch. […] 4. bekiesę lisami obłożyć. [...]. T III 1213.
patrz: BEKIESA, BEKIESZA, BEKIESZA
– Bekam, v. m. F. beknę. bloecken. bêler. § koza beknęła. T III 31.
patrz: BEKNĄĆ
– Beknąć vid. Bekam. T III 32.
patrz: BEKNĄĆ
– Bekowisko ielenie. die Brunft-Zeit der Hirsche. rut; tems où les bêtes fauves sont en chaleur. T III 31.
patrz: BEKOWISKO
– Drąg [...] zanieść na drągach belę towaru; drąg dźwigalny. T III 270.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– ... 2) bela papieru ma ryż dziesięć. T III 32.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Bela. 1) Ballen Waare; 2) Ballen Papier. 1) balot, bale; marchandise embalée. 2) bale de papier. §1) towary w belach ułożone; otrzymałem trzy bele; T III 32.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– **Proporzec, […]. 1) eine Fahne. […]. 1) drapeau, enseigne, étandart. […]. § 1) rozwite Belony proporce. T III 1624.
patrz: BELLONA, BELLONA, BELONA
– Bełt. […] 2) Wurf=Pfeil. […] 2) javeline; javelot. T III 32.
patrz: BELT, BEŁT, BEŁT
– Belweder, g. a. mieysce zkąd piękny widok idzie, ein Ort mit einer schoenen Aussicht. belvedèr, lieu d’un bel aspect. T III 32.
patrz: BELWEDER
– Belweder ziele, (osyris) Lein=Kraut/ Harrn=Kraut. belvedèr. T III 32.
patrz: BELWEDER
– Belweder drugi, (petilius flos) Art von wilden Rosen. sorte d’églantine ou de rose sauvage. T III 32.
patrz: BELWEDER
– Bełkotacz. Belfer/ Zäncker. criailleur, criard; grand parleur. T III 32.
patrz: BEŁKOTACZ
– Bełkotanie [...] 2. vulg. das Schmälen [...] 2) vulg. criaillerie. T III 32.
patrz: BEŁKOTANIE
– Bełkotanie. 1) das Butteln eines Geträncks [...] 1) le glouglou que fait une bouteille [...]. T III 32.
patrz: BEŁKOTANIE
– Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III 32.
patrz: BENEDYKCJA
– Beneficyant, der von einem Wohlthaten geniesset. celui qui reçoit quelque grace, quelque bienfait de qu. T III 32-33.
patrz: BENEFICJANT
– Benzoin. Benzoin ein Gummi. du benjoin; affa-doux. T III 33.
patrz: BENZOIN
– Ber [...] ber myszy ziele, (Phalaris) Canarien-Kraut. A'piste. T III 33.
patrz: BER
– Ber, (Panicum) Fench, Fuchs-Schwantz; Aehren-Hirse. panis, sorte de blé [...]. T III 33.
patrz: BER
– Berło. 1) ein Zepter […] 1* un sceptre […] § 1) berłem władać. T III 33.
patrz: BERŁA, BERŁO
– **Berłowładny, berło trzymaiący. der einen Scepter traegt/ regierend. qui porte un sceptre: regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Berło. […] 2) Jäger: Stange worauf man den Vogel stellt. […] 2) chasse: blot, perche où l’oiseau se perche. [...] 2) myśliwiec sowę w dzień iasny na berle wystawia. T III 33.
patrz: BERŁA, BERŁO
– **Berłowładny, berło trzymający. der einen Scepter trägt/ regierend. qui porte un sceptre; regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.
patrz: BERŁOWŁADNY
– Bernardynka. eine Bernardiner-Nonne. Bernardine. T III 33.
patrz: BERNADYNKA, BERNARDYNKA, BERNARDYNKA
– Berzana, Barwena. Barbe ein Fisch. barbeau un poisson. T III 33.
patrz: BERSANA, BERSANA, BERZANA
– Bersana, vid. Berzana. T III 33.
patrz: BERSANA, BERSANA, BERZANA
– Berył kamień drogi. Berill, ein durchsichtiger Edelstein. éque-marine; beril pierre prétieuse transparente. T III 33.
patrz: BERYL, BERYL, BERYŁ
– Berzanka. kleine Barbe. petit barbeau; barbillon. T III 33.
patrz: BERZANKA
– Bez [...] bez włoski. Huck auf die Magd, Welcher Hollunder. lilac, lilas. T III 35.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Bez drzewo, g. bzu, (sambucus) Hollunder, Hollunder-Baum Flieder. sureau, un arbre. § drzeń we bzie. [...]. T III 35.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Bez [...] bez leśny gronisty czerwony, (sambucus montana) wilderWald-, Berg, oderhirschholder. sureau de montagne. T III 35.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Bestyalnik, z bestyami śię potykaiący. Thier-Kaempfer. celui qu’on fait combatre contre les bêtes. T III 34.
patrz: BESTIALNIK
– Bestyalski. bestialisch/ viehisch. brutal, bestial, qui tient de la brute. T III 34.
patrz: BESTIALSKI
– Bestyalski [...] po bestyalsku, Bestyalskie, adv. viehischer Weise. brutalement; en vraïe bête; d’une manière brutale. T III 34.
patrz: BESTIALSKIE
– Bestyalstwo [...] brutalité, action brutale. T III 34.
patrz: BESTIALSTWO
– Bestyalstwo. viehisches Wesen [...].. T III 34.
patrz: BESTIALSTWO
– Bestwię kogo. 1) wild, scheu machen. [...] 1) éfaroucher, rendre farouche. T III 34.
patrz: BESTWIĆ
– Bestwię kogo. [...] 2) geil, wolluestig machen. [...] 2) rendre lacif. T III 34.
patrz: BESTWIĆ
– Bestwię się. 1) wild werden/ frech werden/ wueten, toben. 2) geil werden oder seyn. Muthwillen treiben. 1) s’éfaroucher, devenir sauvage; faire le farouche. 2) devenir ou étre lacif. 3) folâtrer, agir pétulanment, devenir insolent. § 1) zbestwił się koń i wziął na kieł. T III 34.
patrz: BESTWIĆ SIĘ
– Bestwienie się [...] bestwienie kogo. das wild machen. l’action de rendre farouche & furrieux. T III 34.
patrz: BESTWIENIE
– Bestwienie się. 1) Frechheit/ Muthwillen/ Muth. [...] 1) pétulance, éfronterie, insolence, furie. [...]. T III 34.
patrz: BESTWIENIE SIĘ
– Bestwienie się. [...] 2) Geilheit. [...] 2) lascivité, lubricité. T III 34.
patrz: BESTWIENIE SIĘ
– Bestyyka. Thierchen. bestiole; petite bête. T III 35.
patrz: BESTYJKA
– Bezoard. Bezoar. besoard. pierre de singe. T III Przydatek, 1.
patrz: BESWAR, BEZEAR, BEZOAR, BEZOAR, BEZOARD, BEZUAR, BEZUARD, BEZWARD
– Bezoar. Bezoard-Stein. bézoard. T III 39.
patrz: BESWAR, BEZEAR, BEZOAR, BEZOAR, BEZOARD, BEZUAR, BEZUARD, BEZWARD
– Bezszkodnie, adv. ohne Schaden. sans dommage. T III 39.
patrz: BESZKODNIE
– Bespieczny, Bezpieczny. [...] 3) frey, vertraut. [...] 3) libre, franc en conversation. [...] 3) bezpiecznym na krola się targnął ięzykiem; bezpieczny to barzo ze mną postępek. T III 34.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Bespieczny, Bezpieczny. [...] 4) sicher als ein Gefängnisz. [...] 4) seur comme une prison, un lieu de secureté. [...] 4) na bezpieczne go wsadzono miejsce. T III 34.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Dołem lepiey; niskie rzeczy bezpiecznieysze, prov. 1) mit Demuth kommt man überall durch. 2) wer niedrig sitzt/ fällt nicht hoch. 1) l'humilité passe par tout. 2) d'un bas lieu on ne tombe pas haut. T III 243.
patrz: BEŚPIECZEN, BEŚPIECZNY, BEZPIECZEN, BEZPIECZEN, BEZPIECZNY, BEZPIECZNY, BIEZPIECZNY
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. 1) Sicherheit. [...] 1) sùreté, sécutité. [...] § 1) bezpieczeństwo w krolestwie skarb naywiększy; gdzie bezpieczności niemasz, tam, choć w obfitości, przebywać przykro. T III 33.
patrz: BEŚPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeństwo wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33.
patrz: BEŚPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO, BEZPIECZEŃSTWO
– Kwitnę [...] 3) floriren/ blühen/ berühmt seyn. [...] 2) fig. croître, florir, étre en reputation. § [...]. 2) zakwitnęła zgoda; kwitnie w cnocie i w sławie; kwitnie w dostatki, w sławę; kwitnie dom ten sławny; bez bezpieczności w Państwie poddani kwitnąć nie mogą. T III 700.
patrz: BEŚPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. 1) Sicherheit. 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. 3) Gemüths-Ruhe. 1) sùreté, sécurité. 2) assurance; liberté, qu'on prend. 3) tranquilité de l'esprit. § 1) bezpieczeństwo w krolestwie skarb naywiększy; gdzie bezpieczności niemasz, tam, choć w obfitości, przebywać przykro. 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. 3) w wielkiey umysł moy bezpieczności; bezpieczność umysłu. T III 33-34.
patrz: BEŚPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33-34.
patrz: BEŚPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ, BEZPIECZNOŚĆ
– *przez dźięki; bez dźięki. wider Millen, durchaus. malgré, par tout, absolument. T III 309.
patrz: BEZ, BEZ, BEZE
– bez konwikty, bez dania roku go osądzono T III 606.
patrz: BEZ, BEZ, BEZE
– Bezbolność, niebolenie. Unempfindlichkeit. insensibilite; indolence; exemption de douleurs. T III 35.
patrz: BEZBOLNOŚĆ
– Bezbolny, nieboleiący. unempfindlich, den nichts bewegt. insensible, indolent, qui n'est touché de rien. T III 35.
patrz: BEZBOLNY
– Bezbożny. gottlos, atheistisch, ruchlos. impie, irréligieux. T III 35.
patrz: BEZBOZNY, BEZBOŻNY, BEZBOŻNY
– Bezbożnie, adv. gottloser Weise. d'une manière impie; irréligieusement. T III 35.
patrz: BEZBOŻNIE
– Bezbożnik. gottloser Mensch, Atheist. liberrin; un athée. T III 35.
patrz: BEZBOŻNIK
– Bezbożność. Gottlosigkeit, Atheisterey. impieté, irréligion; le libertinage; athéisme. T III 35.
patrz: BEZBOŻNOŚĆ
– Bezbramny. das kein Thor hat. qui est sans porte. T III 35.
patrz: BEZBRAMNY
– Bezzbroyny, niezbroyny. wehrlos, unbewaffnet. desarmé, qui est sans armes . T III 39.
patrz: BEZBROJNY, BEZZBROJNY, BEZZBROJNY
– Bezcielnie. adv. ohne Leib. sans corps. T III 35.
patrz: BEZCIELNIE
– Bezcielność. Uncörperlichkeit, Leiblosigkeit. incorporalité. T III 35.
patrz: BEZCIELNOŚĆ
– Bezcielny, bez ciała. leiblos, uncörperlich. incorporel, qui n'a point de corps. T III 35.
patrz: BEZCIELNY
– Bezcienny. Schattenlos. qui est sans ombre, qui n'a point d'ombrage. T III 35.
patrz: BEZCIENNY
– Bezczesny. Zeitlos/ das keine Zeit hat. qui est sans temps; exempt du tems. T III 35.
patrz: BEZCZESNY
– Bezdenność. Abgrund, Grundlosigkeit. un abime; une profondeur qui n'a point de fond. T III 35.
patrz: BEZDENNOŚĆ
– Bezdenny. 1) grundlos. [...] 1) qui n'a point de fond; sans fond. [...] bezdenny row, woda. T III 35.
patrz: BEZDENNY
– Bezdenny. [...] 2) tief, schwer zu begreifen. [...] profond; dificile à concevoir. [...] bezdennych i wyśmienitych zażywa konceptow. T III 35.
patrz: BEZDENNY
– Bezdrożny. unwegsam, weglos. qui est sans chemin; inpracticable, dangereux, rompu comme le chemin. T III 36.
patrz: BEZDROZNY, BEZDROŻNY, BEZDROŻNY
– Bezdrożność. Unwegsamkeit; grundloser Weg. chemin inpracticable; lieu où il n'y a point de chemin, par où l'on ne peut passer. T III 36.
patrz: BEZDROŻNOŚĆ
– Bezduszny. leblos. inanimé; qui n'a ni ame ni vie. T III 36.
patrz: BEZDUSZNY
– Bezdziecki. Bezdzietny. Kinderlos. qui est sans enfans. § bezdzieckim zostaie; bezdzietnym zszedł, umarł. T III 36.
patrz: BEZDZIECKI
– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.
patrz: BEZDZIELNY
– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.
patrz: BEZDZIELNY
– Bezdziecki. Bezdzietny. Kinderlos. qui est sans enfans. § bezdzieckim zostaie; bezdzietnym zszedł, umarł. T III 36.
patrz: BEZDZIETNY
– Bezecznie, adv. 1) hesslich. 2) schelmischer, schändlicher Weise. 1) laidement, d'une manière diforme; hideusement. 2) avec infamie, ignominieusement. T III 36.
patrz: BEZECNIE, BEZECNIE, BEZECZNIE
– Bezecność. 1) Hesslichkeit. 2) Ehrlosigkeit, Schandhat. 1) la laideur, diformité. 2) infamie, ignominie, indignité. T III 36.
patrz: BEZECNOŚĆ
– Bezecność. 1) Hesslichkeit. 2) Ehrlosigkeit, Schandthat. 1) la laideur, diformité. 2) infamie, ignominie, indignité. T III 36.
patrz: BEZECNOŚĆ
– Bezecny. 1) hesslich, garstig. 2) ehrlos, schelmisch. 1) hideux, afreux. 2) infame, qui est marqué d'infamie; ignominieux. bezecnym żołnierza uczynić. einen Soldaten zum Schelm machen. déclarer un soldat infame. T III 36.
patrz: BEZECNY, BEZECNY, BEZECZNY
– Bezgrzesznie, adv. ohne Sünden. sans aucun péché. T III 35.
patrz: BEZGRZESZNIE
– Bezgrzeszność. Sündenloser Zustand. impeccabilité. étât de celui qui ne peut pécher. § bezgrzeszność tylko Błogosławionym własna. T III 36-37.
patrz: BEZGRZESZNOŚĆ
– Bezgrzeszny, niegrzeszący. Sündenlos, frey vom sündigen. impeccable; qui ne peut pêcher. T III 37.
patrz: BEZGRZESZNY
– Bezimienny. ohne Nahmen/ als ein Verfasser. anonime comme un auteur. T III 37.
patrz: BEZIMIENNY
– Bezkost. Weichling. douillet; éfeminé; flasque. T III 36.
patrz: BEZKOST
– Ciastoch, bezkost. Weichling. poule laitée; doüillet; qui ne peut soufrir la moindre incommodité. T III 136.
patrz: BEZKOST
– Bezkostny. 1) der sehr schwache Knochen hat. 2) der keine Knochen hat. 1) qui a de foibles os. 2) qui est sans os; desossé. bezkostny w nogach. der im gehen die Beine schlept. qui traine les piez en marchant; qui n'est pas ferme sur ses jambes. T III 36.
patrz: BEZKOSTNY
– Bezkrwawy. Blutlos. qui est sans sang. T III 36.
patrz: BEZKRWAWY
– Bezkśiężyczny. die Zeit betreffend/ da kein Mond am Himmel ist. qui regarde le defaut de la lune, ou le tems par le quel elie[!] ne paroit pas. T III 37.
patrz: BEZKSIĘŻYCZNY
– Bezkunsztny. 1) ungekünstelt. 2) ungezwungen, natürlich. 1) simple, qui n'est past artificiel, ni fait avec art. 2) naturel, qui n'est pas afecté; négligent. T III 37.
patrz: BEZKUNSZTNY
– Bezkwiat ziele, (epimedium) Bischoffs=hütchen, épimedium. T III 37.
patrz: BEZKWIAT
– Bezlist morski, (ephedra marina) ein Kraut dieser Art, das Manns hoch wächst. raisin de mer une plante qui croit à la hauteur d'homme. T III 37.
patrz: BEZLIST
– Bezlist ziele, (ephedra) ein Kraut das wie Schafftheu wächst. sorte de plante qui ressemble à la prêle; éphédra. T III .
patrz: BEZLIST
– Podziemek, g. podziemka. (aracidne) płonka bezlistna albo płonka korzeń, bo wszystka korzeń; ziemianka, bezlist. ein gewisses Gewächs das keine Blätter und nur eine Wurzel hat/ an welcher es in der Erde seine Frucht trägt. espèce de plante sens feuilles, dont la racine porte le fruit sous la terre. T III 1467-1468.
patrz: BEZLIST
– Płonka. 1) Staude, Bäumlein. 2) Pfropf-Stamm. 3) Pfropf-Reis. 1) arbrisseau, arbuste, m. 2) grèfe, ente; arbre qui a été enté. 3) jetton, grèfe à enter. płonka bezlistna, Płonkakorzeń. vid. Podźiemek. T III 1402.
patrz: BEZLISTNY
– Podźiemek, g. podźiemka. (aracidne) płonka bezlistna albo płonka korzeń, bo wszystka korzeń; źiemianka, bezlist. ein gewisses Gewächs das keine Blätter und nur eine Wurzel hat/ an welcher es in der Erde seine Frucht trägt. espèce de plante sans feuilles, dont la racine porte le fruit sous la terre. T III 1467-1468.
patrz: BEZLISTNY
– Bezludny. unbevölckert; unbewohnt. inhabité, dépeuplé. T III 37.
patrz: BEZLUDNI, BEZLUDNY
– pław morski bezłuskny, bezkorupy. Wasser-Thier ohne Schalen und Schuppen. poisson de mer sans coquilles & sans écailles. T III 1395.
patrz: BEZŁUSKNY
– Bezłuskny. ohne Schuppen; glat, unbeschuppt. glissant, sans écailles. T III 37.
patrz: BEZŁUSKNY
– Bezmężna. mannbar/ die keinen Mann hat. marriable, nubile, qui n'a pas un époux. § bezmężne ma corki. T III 37.
patrz: BEZMĘŻNY
– Bezmian, vid. Przemian[!]. T III 37.
patrz: BEZMIAN
– Bezmiernie, niezmiernie, adv. über die Masse. démesurement, sans mésure. T III 37.
patrz: BEZMIERNIE
– Bezmierność, niezmierność. Unermässlichkeit. immensité. T III 37.
patrz: BEZMIERNOŚĆ
– Bezmierny. unermäßlich. démesuré, immense, excesif. T III 37.
patrz: BEZMIERNY
– Beznosy. der keine Nase hat. qui a perdu son nez. T III 37.
patrz: BEZNOSY
– Bezodpornie, adv. unwiederstreblich. incontestablement; sans contradiction; irresistiblement. T III 37.
patrz: BEZODPORNIE
– Bezodporny. unwiederstreblich, unwiederstreitlich. incontestable; à qui on ne peut s'oposer; irresistible; irrefragable. T III 37.
patrz: BEZODPORNY
– Bezodpowiedny. unbeantwortet. à qui l'on n'a pas respondu. T III 37.
patrz: BEZODPOWIEDNY
– Bezodwłocznie, adv. ohne Verzug. sans dèlai; incontinent. T III 37.
patrz: BEZODWŁOCZNIE
– Bezodwłoczny. unverzüglich. qui se fait sur le champ. T III 38.
patrz: BEZODWŁOCZNY
– Bezowocny. das keine Früchte trägt. qui ne porte aucun fruit. T III 38.
patrz: BEZOWOCNY
– Bespieczniś, Bezpieczniś, subst. der sich gar zu grosser Freyheit in Umgang bedienet. celui qui prend trop de familiarité. § strzeż śię bezpieczniśiow i ofertowniczkow. T III 34.
patrz: BEZPIECZNIŚ
– Bezposażna, adj. et subs. die keinen Braut-Schatz hat. celle qui n' a point de dot; qui n'est pas dotée. T III 38.
patrz: BEZPOSAŻNY
– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illègitimement, injustement. T III 38.
patrz: BEZPRAWNIE
– Bezrogi. Hörnelos. qui n'a point de corne. T III 38.
patrz: BEZROGI
– Bezrozumnie, adv. unvernünftiger Weise. irraisonnablement; sans raison; déraisonnablement. T III 38.
patrz: BEZROZUMNIE
– Bezrozumność. Unvernunft. irraisonnabilité, folie, manque de raison. T III 38.
patrz: BEZROZUMNOŚĆ
– Bezrozumny. unvernünftig. déraisonnable, insensé, irraisonnable. T III 38.
patrz: BEZROZUMNY
– Bezrożnie, adv. bez rożnośći. gleichgültiger Weise/ ohne Unterscheid. avec indiférence; indiférenment. T III 38.
patrz: BEZRÓŻNIE
– Bezrożność. Gleichgültigkeit. indiférence. T III 38.
patrz: BEZRÓŻNOŚĆ
– Bezrożny. gleichgültig. indiférent. T III 38.
patrz: BEZRÓŻNY
– Noc [...] noc bezsennie przetęsknić. die Nacht schlaflos zubringen. revasser; ne faire que réver la nuit; ne pouvoir fermer les yeux de toute la nuit. [...]. T III 1068.
patrz: BEZSENNIE
– Bezsenność. Schlaflosigkeit. insomnie, impuissance de dormir. T III 38.
patrz: BEZSENNOŚĆ
– Bezsenny. schlaflos. qui ne peut pas dormir. bezsenne nocy. schlaflose Nächte. de longues veilles. T III 38.
patrz: BEZSENNY
– Bezszkodnie, adv. ohne Schaden. sans dommage. T III 39.
patrz: BEZSZKODNIE
– Bezszkodność. Schadlosigkeit/ Schadlos-haltung. indemnité, dédommagement. T III 39.
patrz: BEZSZKODNOŚĆ
– Bezszkodny. schadlos. indemnisé, dédommagé. T III 39.
patrz: BEZSZKODNY
– Bezśmiesznie, adv. ohne Lachen. sans rire. T III 38.
patrz: BEZŚMIESZNIE
– Bezśmieszność. Ernsthaftigkeit ohne alles Lachen. gravité sans aucun ris. T III 38.
patrz: BEZŚMIESZNOŚĆ
– Bezśmieszny. 1) der niemahl lacht. 2) nicht belachens würdig. 1) qui ne rit point. 2) qui n'est point risible. T III 38.
patrz: BEZŚMIESZNY
– Bezwienna, adj. f. wiana nie maiąca. die keinen Mal-Schatz hat. celle qui n'a point de gages de mariage. T III 39.
patrz: BEZWIENNY
– Bezwinnie, adv. unschuldiger Weise. innocenment, sans faire de faute. T III 39.
patrz: BEZWINNIE
– Bezwinność. Unschuld. innocence. T III 39.
patrz: BEZWINNOŚĆ
– Bezwinny. unverschuldet/ unschuldig. innocent, qui n'est pas coupable; sans avoir mérité. § bezwinne karanie; mieć wzgląd na bezwinną przygodę przyiaciela. T III 39.
patrz: BEZWINNY
– Bezwodny. das kein Wasser hat. qui n'a point d'eau. T III 39.
patrz: BEZWODNY
– Bezwonnie, adv. ohne Geruch. sans odeur. T III 39.
patrz: BEZWONNIE
– Bezwonność, niepachnienie. geruchlose Eigenschafft. qualité qui est sans odeur. T III 39.
patrz: BEZWONNOŚĆ
– Bezwonny. das keinen Geruch hat. qui n'a point d'odeur. T III 39.
patrz: BEZWONNY
– Bezwstydnie, adv. ohne Scham. sans honte; impudemment. T III 39.
patrz: BEZWSTYDNIE
– Bezwstydność. Unverschämtheit, Unzüchtigkeit. éfronterie, impudence. § bezwstydność gorę bierze. T III 39.
patrz: BEZWSTYDNOŚĆ
– Bezwstydny. unverschämt. éfronté, impudent. T III 39.
patrz: BEZWSTYDNY
– Bezzbroynie, adv. ohne Waffen. sans armes. T III 39.
patrz: BEZZBROJNIE
– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.
patrz: BEZZENSTWO, BEZŻENSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEŻŻEŃSTWO
– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.
patrz: BEZZENSTWO, BEZŻENSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEZŻEŃSTWO, BEŻŻEŃSTWO
– Bezzęby. Zahnlos, der keine Zähne mehr hat. édenté, qui n'a plus de dents. § bezzębna kobieta; bezzębny grzebień. T III 39.
patrz: BEZZĘBNY
– Bezzęby. Zahnlos, der keine Zähne mehr hat. édenté, qui n'a plus de dents. § bezzębna kobieta; bezzębny grzebień. T III 39.
patrz: BEZZĘBY
– Bezżeniec, bezżony. [...] *2) ein keuscher Mensch [...] *2) un homme chaste; qui vit chastement. T III 39.
patrz: BEZŻENIEC
– Bezżeniec, bezżony. 1) Unbeweibter/ Hagestoltz [...]. 1) un célibataire, garçon; qui n'est pas marié [...]. T III 39.
patrz: BEZŻENIEC
– Bezżeński. ehelos unverheyrathet, der keine Frau hat. de célibataire; qui n'a point de femme; qui n'est pas marié. T III 39.
patrz: BEZŻEŃSKI
– Bębennica, doboż. Trommelschläger. le tambour, qui bat la caisse; tambouineur. T III 30.
patrz: BĘBENICA, BĘBENNICA, BĘBENNICA, BĘBNICA
– Bębenniczka. Trommelschlägerin. celle qui bat le tambour. T III 30.
patrz: BĘBENNICZKA
– Bębnienie. Trommelschlag; das Trommeln. baterie de tambour. T III 30.
patrz: BĘBNIENIE
– Bęk, vid. Bęczenie. T III 31.
patrz: BĘCZENIE
– Bęczenie pszczoł, Bęk, g. [bęk]u. das Summen der Bienen. bourdonnement; bruit que font les mouches. T III 31.
patrz: BĘCZENIE
– Bęczenie pszczoł, Bęk, g. [bęk]u. das Summen der Bienen. bourdonnement; bruit que font les mouches. T III 31.
patrz: BĘK
– Bęk, vid. Bęczenie. T III 31.
patrz: BĘK
– i to bieda. auch das ist eine Noth, ein Kreutz. c'est aussi un malheur. T III 42.
patrz: BIADA, BIDA, BIEDA, BIEDA
– 1) Wydęta macharzyna. 2) wydęty białek. 3) wydęta robota. T III 2670.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Białek paznokci. Blüthe auf den Nägeln der Finger. T III 40.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– Białek, g,u *Białko w iayku. Eyweisz. le blanc d’auf. T III 40.
patrz: BIAŁEK, BIAŁKO
– gmin biały. das weibliche Geschlecht. le beau fèxe. T III 389.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme. broń biała, siecista broń do szermowania [...]. T III 78.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– wężownik biały; obrazki (arum) kleine Natter-Wurz, deutscher Imber. vit de chien; pié de veau. T III 2514.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– biała to kawka das ist ein weisser Sperling. c'est un merle blanc; [...] T III 545.
patrz: BIAŁŁY, BIAŁY, BIAŁY, BIEŁY
– Bandela białogłowska. Weiber-Binde. Bandeau de femme. T III 21.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Mantylka, płaszczyk białogłowski. Weiber-Mäntelchen; Weiber-Mantille. manteline, espèce de manteau pour les femmes. T III 2474.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Białogłowski. weiblich. féminin, de femme, qui regarde les femmes. T III 40.
patrz: BIAŁOGŁOWSKI
– Białożor.Weiss Falck, Geyer Falcke ein Stossvogel. gerfaut, forte de faucon qui est femé de plufieurs taches blanches. T III 40.
patrz: BIAŁOZOR, BIAŁOZÓR, BIAŁOZÓR, BIAŁOŻOR, BIAŁOŻÓR
– Białożary. zum Weiss Falcken gehörig. qui regarde le gerfaut. T III 40.
patrz: BIAŁOZORZY, BIAŁOŻORY
– Wolałem tak trudną i znudną pracę zdolnieyszemu ustąpić pioru, zwłaszcza że się bibliopola z dalszego nakładu szkody obawiał, kiedyby wspomniony Polski w Warszawie stanął Dykcyonarz. Atoli gdy się Miłośnicy Polskiego ięzyka przez kilkanaście lat tego doczekać nie mogli dzieła, bibliopolę Lipskiego ustnie i listownie do dokończenia Dykcyonarza moiego zachęcili. T III a4.
patrz: BIBLIOPOLA
– o tę książkę do bibliopole od wszystkich uczonych wielki iest nacisk. T III 892.
patrz: BIBLIOPOLA
– Bibliopola, książnik. Buchführer. libraire. T III 41.
patrz: BIBLIOPOLA
– nakład Bibliopolski. Verlags-Bücher. les sortes, les livres qu'un libraire a imprimez. T III 908.
patrz: BIBLIOPOLSKI
– Bibliotekarz. [...] *2) ein Buchführer, s. Bibliopola. [...] libraire v. Bibliopola. T III 41.
patrz: BIBLIOTEKARZ
– Bibliotekarz. 1) ein Bibliothecarius. [...] Bibliotéquarie; garde de la Bibliotéque. T III 41.
patrz: BIBLIOTEKARZ
– Bibuła. Leschpapier. papier brouillard, papier gris; biberon. T III 41.
patrz: BIBUŁA
– bibuła inkaust wsiąknęła. T III 2628.
patrz: BIBUŁA
– Biczownik co biczuie. Peitscher. foüeteur, qui aime à foüeter. T III 42.
patrz: BICZOWAĆ
– Biczownik co biczuie. Peitscher. foüeteur, qui aime à foüeter. T III 42.
patrz: BICZOWNIK
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: BIĆ
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: BIĆ
– Biedremka. (viola) Art kleiner runder und sehr schöner Káfer die ins Gold spielen. sorte de fort petits [et] ronds escarbots, ils sont fort beaux [et] tirent sur l'or. T III 42.
patrz: BIEDREMKA, BIEDRUNKA, BIEDRUNKA
– Biedrzeniec ziele, g. biedrzeńca. (pimpinella saxifraga) Bibinell, Stein-Peterlein. le boucage. T III 42.
patrz: BIEDRZENIEC, BIEDRZENIEC, BIEDRZYNIEC
– Biedrzny. Hüfft-. de hanches T III 42.
patrz: BIEDRZNY
– biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42.
patrz: BIEDRZNY
– Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999.
patrz: BIEDRZNY
– Bielawa, Blech, Bleiche, Bleich-Platz. blancherie, blanchifferie. T III 44.
patrz: BIELAWA
– Bierkowiec, g. bierkowca. Rußisches Schiff-Pfund von 360 Pfund. poids en Russie de 360. livres. T III 46.
patrz: BIERKOWIEC, BIERKOWIEC, BIRKOWIEC
– Birkowiec, vid. Bierkowiec. T III 52.
patrz: BIERKOWIEC, BIERKOWIEC, BIRKOWIEC
– bierzmować się. sich firmeln. recevoirle Sacrament de la Confirmation. T III 46.
patrz: BIERMOWAĆ SIĘ, BIERZMOWAĆ SIĘ, BIERZMOWAĆ SIĘ
– Bierwona. Art von Bau-Holtz. forte de bois de charpente. § z bierwon robią małe mosty. T III 46.
patrz: BIERWIONO
– Bierzmo, tram. grosser Balcken. grande poutre. T III 46.
patrz: BIERZMO
– Bierzmuię. firmeln. confirmer; donner la confirmation. T III 46.
patrz: BIERZMOWAĆ
– Bierzmowanie. Firmelung ein Sacrament. la Confirmation un Sacrament. T III 46.
patrz: BIERZMOWANIE
– do bisa. 1) Potztausend; das dich der Hencker. [...] 1) le bourreau; ventregris; cadedis; ventre-bleu; hache. [...] § 1) do bisa sparzyłem się. T III 52.
patrz: BIES, BIES, BIS
– do bisa. [...] 2) viel. [...] 2) beaucoup. § [...] 2) do bisa tam graczow, złodzieiow. T III 52.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Bis, bőser Geist, Hencker. l'esprit malin; dèmon; le diable. T III 52.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Bies, vid. Bis. T III 46.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Biesagi, plur. Duersack. un besace; bissac; fauconniére; gibeciére double. T III 46.
patrz: BIESAG, BIESAGA
– Biesażki, plur, kleiner Duersack. petit besace. T III 29.
patrz: BIESAŻKI
– Biesiada. Schmaus, Gastmahl. banquet, festin. § prawa biesiada, gdzie się rozum mnoży, prov. biesiada skromna, rospustna. T III 46.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.
patrz: BIESIADA, BIESIADA, BIESIEDA
– Biesiadnik. 1) Schmauser, Schmaus-Gast. [...] 1) un convié; celui qui est prié à un banquet. [...] § 1) biesiadnicy (goście) się pokłocili. T III 46.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiadnik. [...] 2) Schmaus-Wirth. [...] 2) le maître de festin; l'hôte qui donne festin. T III 46.
patrz: BIESIADNIK
– Bankietnik, biesiadnik. 1) Schmauser, Gast beym Gastmahl. T III 22.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiadny. Schmaus-. de banquet; de festin. T III 46.
patrz: BIESIADNY, BIESIADNY, BIESIEDNY
– Biesiaduię. [...] 2) fortkommen, zunehmen sich gerne aufhalten/ von Thieren und Pflantzen [...] 2) revenir, avancer, seplaire en un lieu; aimer une terre, en parlant des animaux [et] des plantes. T III 47.
patrz: BIESIADOWAĆ
– Biesiaduię. 1) schmausen, gastieren. [...] 1) festiner, banqueter, fetoier. T III 47.
patrz: BIESIADOWAĆ
– Biesiadowanie. 1) das Schmausen [...] 1) banquetement. [...] § 1) częste biesiadowania go zubożyły. T III 46-47.
patrz: BIESIADOWANIE
– Biesiadowanie. [...] 2) das Fortkommen der Thiere und Pflantzen. [...] 2) avancement d'une bête, d'une chose qui croît. [...] 2) przebywanie i biesiadowanie słoniow naybarźiey bywa przy rzekach. T III 46-47.
patrz: BIESIADOWANIE
– Bigos. [...] galimafrée. T III 47.
patrz: BIGOS
– Bigos. eingeschnittener Braten. capillotade; [...] ragoût de viande coupée. T III 47.
patrz: BIGOS
– Bigosek, g. a. dergleichen Gericht von kleinen Sachen/ als vonLebern/ Fůszchen u. d.g. abatis; issuë; ragoût de foïes, de piez [et]c. § bigosek z wątrobek. T III 47.
patrz: BIGOSEK
– Biiam. oft schlagen. batre souvent. T III 47.
patrz: BIJAĆ
– binda oficerska. Scherpe, Feld-Binde. écharpe d'Oficier. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda do kapelusza, do czapki. Hut-oder Mütz-Schnur. cordon de chapeau ou de bonet. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Binda. [...] 3) taenia, ein langer und schmaler See-Fisch. [...] 3) flambeau, sorte de poisson de mer. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda do noszenia ręki chorey. Binde darinnen man den kranken Urm trägt. écharpe pour soutenir le bras quand il est malade. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda krolewska, przepaska. ehedessen Königliche Haupt-Binde. un diadéme; bandeau roïal. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda rycerska. Ordens-Band. cordon, colier de l'Ordre. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindarz, Bindarzyk, obs. ein Lust- Garten. jardin de plaisance T III 49.
patrz: BINDARZ
– Bindarz, Bindarzyk, obs. ein Lust-Garten. jardin de plaisance. T III 49.
patrz: BINDARZYK
– Bindas, g. [bindas]a. eine Binde-Axt. besaigue, piochon, sorte de hache servant aux charpentiers. T III 49.
patrz: BINDAS
– Bisior, flamskie płotno. feinste Leinwand. de la plus fine toile. T III 52.
patrz: BISIOR
– Biskupi. Bischöflich. Episcopal; qui est d'Evêque. § dostoyeństwo Biskupie; Biskupia Rezydencya, władza. T III 52.
patrz: BISKUPI
– **Bisurman, Bisurmaniec, g. bisurmańca. Türckischer Renegat; Türcke. Rénegat Turc: un Turc. T III 52-53.
patrz: BISSURMAN, BISURMAN, BISURMAN, BISURMANIN, BISURMANIN
– Gadowe ziele. (bistorta) Natter=Wurtz/ Schlangen=Kraut. bistorte. T III 357.
patrz: BISTORTA
– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.
patrz: BITWA
– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.
patrz: BITWA
– Bitwa. 1) Schlägerey, Scharmützel [...] 1) les coups; combat, baterie, choc, mêlée, rencontre [...] § 1) powadzili się a potym przyszło do bitwy [...]. T III 53.
patrz: BITWA
– Bitwa [...] 3) Kampf mit Thieren [...] joûte; combat d'homme à animal sauvage, ou d'animal à animal [...] 3) bitwa i utarczki z bykami w Hyszpanii. T III 53.
patrz: BITWA
– Konny, adj. & subs. [...] 2) Pferd-, was zu Pferde geschicht. [...] de cheval; ce qui se fait de cheval. [...] konna bitwa. T III 603.
patrz: BITWA
– Blacharz, *Blachownik. 1)Blech-Schläger/ Blechschmied. 2) Blechner/ Klempner. 1) bateur de fer. *2) ferblantier; taillandier en fer blanc. T III 53.
patrz: BLACHARZ
– Blachmal. Art damascirter Arbeit in Silber oder Gold. sorte de damasquinure en or ou en argent. T III 53.
patrz: BLACHMAL, BLACHMAL, BLECHMAL
– Blachmalowy. ist das Adjectivum von Blachmal - c'est l'adjectif de Blachmal. T III 53.
patrz: BLACHMALOWY
– Blacharz, *Blachownik. 1)Blech-Schläger/ Blechschmied. 2) Blechner/ Klempner. 1) bateur de fer. *2) ferblantier; taillandier en fer blanc. T III 53.
patrz: BLACHOWNIK
– Bladoczerwony. bleichroth. rougeâtre. T III 54.
patrz: BLADOCZERWONY
– Modroblady/ bladomodry albo bławy. glasfarbig; grasgrün/ meerblau/ graublau. verd grisâtre, de coleur de vître; de verd de mer. morze iest modroblade; kot ma modroblade oczy. T III 854.
patrz: BLADOMODRY
– Bladość. Bleiche, Blösse. la pâleur; blêmissement. T III 54.
patrz: BLADOŚĆ, BLADOŚĆ, BLIADOŚĆ
– Bladożołty. blassgelb. jaunâtre; de couleur de paille. T III 54.
patrz: BLADOŻÓŁTY
– Blady. bleich, blass. pâle, blême, blasard. § strach go bladym uczynił. T III .
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Blaygiel. blanc Mahler-Farbe. bleu artisiciel pour peindre. § blaygielem feryować bryzelią. T III 56.
patrz: BLAJGIEL, BLEJGEL, BLEJGIEL, BLEJGIEL
– Bleywas. Bleyweis. de la céruse; du blanc de plomb. T III 57.
patrz: BLAJWAJS, BLAJWAS, BLEJWAS, BLEJWAS, BLEJWEJS
– Blakuię [...] 2) fig. seinen Glansz verlieren. [...] 2) fig. se ternir, perdre son lustre. [...] 2) cnota iego nigdy nie zblakuie. T III 55.
patrz: BLAKOWAĆ
– Blakuię 1)verschiessen.[...] 1) se décharger, se passer, se déteindre, dévenir blafard; pedre sa couleur. [...] § 1) sukno, pismo zblakowało... T III 55.
patrz: BLAKOWAĆ
– Blakowanie, zblakowanie. das Verschiessen einer Farbe, verschossener Farbe. couleur ternie; ternissure. T III 55.
patrz: BLAKOWANIE
– Blamas. Fisch oder Mandel-Gallerte. gélee d'amendes ou de poisson. T III 55.
patrz: BLAMAN, BLAMAS, BLAMAS
– blanki, kramzansy. die Zinnen auf einer Mauer. les crenaux d'une muraille. T III 55.
patrz: BLAMK, BLAMKA, BLANK, BLANK, BLANKA, BLANKA, BŁAMK, BŁANK, BŁANKA
– Blank, blankowanie na okręcie. Dalbort, Brust-Lehne, welche das Ober-Verdeck eines Schisses von benden Seiten umaebeu. le plat-bord d'un vaisseau, c'est une espèce de garde-fou ou d'apui qui regne à l'entour du pont. § upatrować z blanku okrętowego. T III 55.
patrz: BLAMK, BLAMKA, BLANK, BLANK, BLANKA, BLANKA, BŁAMK, BŁANK, BŁANKA
– Blankiet. ein Blancket. un blanc signé; blanquet. T III 55.
patrz: BLANKIET, BLANKIET, PLANKIET
– Blankuię, blanki czynię. Zinnen auf einer Mauer machen. creneler; faire des crenaux. T III 55.
patrz: BLANKOWAĆ
– Blank, blankowanie na okręcie. Dalbort, Brust-Lehne, welche das Ober-Verdeck eines Schisses von benden Seiten umaebeu. le plat-bord d'un vaisseau, c'est une espèce de garde-fou ou d'apui qui regne à l'entour du pont. § upatrować z blanku okrętowego. T III 55.
patrz: BLANKOWANIE, BLANKOWANIE, BŁANKOWANIE
– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.
patrz: BLASK
– Blask. Schein/ Schimmer/ Blitz. éclair, la splendeur; la lüeur, clarté, éclat. T III 55.
patrz: BLASK
– § blask mieczow. T III 55.
patrz: BLASK
– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.
patrz: BLASK
– Blaszka. Blechlein. lame, plaque de métal. T III 55.
patrz: BLASKA, BLASZKA, BLASZKA, BŁASZKA
– Blaskooki. der ein wenig schielet. qui regarde un peu de coté; un peu louche. T III 55.
patrz: BLASKOOKI
– Blaszany. blechern. de fer blanc. § blaszane towary; naczynia blaszane. T III 55.
patrz: BLASZANY
– Blaszkowaty, blachą obłożony. mit Blech belegt. plaqué. T III 55.
patrz: BLASZKOWATY
– Blat. 1)Blat gold, Silber zum vergulden oder versilbern. [...] 1) feuille de l'or ou de i'argent batu pour dorer ou argenter. [...] § 1) Weź blat fayngultu a pozłoć. T III 55.
patrz: BLAT
– Blat. [...] 2) Blatt, Fläche, flache Seite als an der Axt. [...] 2) feuille, le champ, le plat; la partie plate comme d'une hache. § [...] 2) blat u siekiery, u piły. T III 55.
patrz: BLAT
– Blazgonię. nårrisches, garstges Zeug reden; albern. niaiser, nigauder; dire des fostises, des impertinences ou des paroles fales. T III 56.
patrz: BLAZGONIĆ
– Blazgonienie, sprośnomowność. nårrisches, garstges Zeug reden; albern. niaiser, nigauder; dire des sotises, des impertinences ou des paroles fales. T III 56.
patrz: BLAZGONIENIE
– Blazgoń, głupiomowny. nårrischer Plausrer, alberner Schwåtzer. radoteur, claquedent, qui dit des impertinences ou des faletez; babillard impertinent; fagotin. T III 56.
patrz: BLAZGOŃ
– Blech, bielnik. [...] Bleich-Platz, [...] blancherie, [...] essui. T III 57.
patrz: BLECH, BLECH, BLICH
– Blecharski. zum Bleichen gehőrig. de blanchisseur. T III 57.
patrz: BLECHARSKI, BLECHARSKI, BŁECHARSKI
– Blecharski [...] blecharski młyn. eine Walck-Můhle. moulin à foulon. T III 57.
patrz: BLECHARSKI, BLECHARSKI, BŁECHARSKI
– Blecharz, wybielacz ploćień. LeinwandsBleicher. blanchisseur; blancheur de toile. T III 57.
patrz: BLECHARZ, BLECHARZ, BLICHARZ, BLIECHARZ
– Blechuię. bleichen Leinwand, Wachs. blanchir de la toile, de la cire. T III 57.
patrz: BLECHOWAĆ, BLECHOWAĆ, BLICHOWAĆ
– blechowanie. das Bleichen. l'action de blanchir. T III 57.
patrz: BLECHOWANIE
– wosk iary, sam przez się biały nieblechowany. Jungfer-Wachs, so von Natur weisz ist. cire vierge; cire blanche sans étre blanchie. T III 2606.
patrz: BLECHOWANY
– Blegocę, Blegot, vid. Blekocę. T III 57.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Blekot. Laller, Stammler, der die Worte verbeiszt. baragoüineux; un begue, brédoüilleur. T III 57.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– blekot ziele, vid. Bielun T III 57.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Momot, mamot, blekot. Stammler. brédoüilluer, bégaïeur. T III 856.
patrz: BLEGOT, BLEKOT, BLEKOT
– Momocę [mom]oce [mom]otał, mamocę, blekocę stammeln, lallen. bégaier, brédoüiller. T III 856.
patrz: BLEGOTAĆ, BLEKOTAĆ, BLEKOTAĆ, BŁEKOTAĆ
– Blegocę, Blegot, vid. Blekocę. T III 57.
patrz: BLEGOTAĆ, BLEKOTAĆ, BLEKOTAĆ, BŁEKOTAĆ
– Blekocę, [bleko]ce, [bleko]tał. stammeln, lallen. bégaïer, baragoüiner, brédoüiller, gazoüiller. §niemowiątko blekotać i szeplunić poczyna. T III 57.
patrz: BLEGOTAĆ, BLEKOTAĆ, BLEKOTAĆ, BŁEKOTAĆ
– Bleyczyk, g. a. ołowek. Bleystifft, Bleyfeder. craïon; craïon de plomb. T III 57.
patrz: BLEJCZYK
– Blekotanie. das Lallen; das Stammelen. béigaïement, brédoüillement. T III 57.
patrz: BLEKOTANIE
– Blokada Blokuz ostęp, opasanie miasta. Einschliessung/ Berennung einer Stadt; Blocade. blocus; un siége qui consiste à garder les avenuës d'une ville. § wcześnie się na blokadzie osadził; blokuz to raczey był a nie obleżenie [!]. *blokuz, twierdza. Burg/ Festung. fort; place forte. T III 59.
patrz: BLIOKHAUS, BLOKAUS, BLOKAUZ, BLOKAUZ, BLOKHAUS, BLOKHAWZ, BLOKUZ, BŁOKAUS
– Bliski. [...] 2) nah, verwandt. [...] proche, qui touche qu. de bien près, en parlant des parens. T III 57.
patrz: BLISKI
– Blokada Blokuz ostęp, opasanie miasta. Einschliessung/ Berennung einer Stadt; Blocade. blocus; un siége qui consiste à garder les avenuës d'une ville. § wcześnie się na blokadzie osadził; blokuz to raczey był a nie obleżenie [!]. *blokuz, twierdza. Burg/ Festung. fort; place forte. T III 59.
patrz: BLOKADA, BLOKADA, BLOKKADA
– Bluy. Brecher; der sich offt übergiebt. celui qui vomit souvent. T III 61.
patrz: BLUJ
– Bluznierca. Bluznierz. Låsterer, Gottes-Låsterer. blasphémateur. T III 61.
patrz: BLUŹNIERCA
– Bluznierski. låsterlich. blasphématoire, plein de blasphémes. T III .
patrz: BLUŹNIERSKI
– Bluznierstwo. Låsterung. un blasphéme. T III 61.
patrz: BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERZTWO
– Bluznierca. Bluznierz. Låsterer, Gottes-Låsterer. blasphémateur. T III 61.
patrz: BLUŹNIERZ
– Blwociny, to co wyrzucaią. das Wegge-brochene; Gespyenes. vomissement, ce qu'on a vomi. T III 61.
patrz: BLWOCINY
– Błaho, adv. schlecht; auf eine geringe Art. de peu de valeur; d'une maniére vile; chétivement. T III 54.
patrz: BŁACHO, BŁAHO, BŁAHO
– Błacho, Błachy, vid. Błaho, Błahy. T III 53.
patrz: BŁACHO, BŁAHO, BŁAHO
– Błahy. schlecht, gering. vil, vilain, chétif. § błahy to podarunek. T III 54.
patrz: BŁACHY, BŁAGI, BŁAHY, BŁAHY
– Blacho, Błachy, vid. Blaho, Blahy. T III 53.
patrz: BŁACHY, BŁAGI, BŁAHY, BŁAHY
– błagacz źiele, vid. Wieśiołek. T III 54.
patrz: BŁAGACZ
– Błagacz. Besänftiger. qui apaïsë. T III 54.
patrz: BŁAGACZ
– Wieśiołek źiele, g. wieśiołka, wierzbowka, błagacz, (oenotheras, salicaria). Weidereich. salicaire, corneille, souci d'eau. T III 2550-2551.
patrz: BŁAGACZ
– Błagalnia [...] 2) Tempel, wo die Götter den Heiden ihre Oracula ertheilten [...] 2) temple où les faux dieux rendoient des orfacles aux païens. T III 54.
patrz: BŁAGALNIA
– Błagalnia [...] 1) dans la Bible: l'Oracle ou le Propitiatoire, une partie du Temple [...]. T III 54.
patrz: BŁAGALNIA
– Błagalnia. 1) in der Bibel: Gnaden-Stuhl auf der Lade des Bundes [...]. T III 54.
patrz: BŁAGALNIA
– Błaganie. Besänftigung/ Begütigung. adoucissement; l'action de modérer la colére de qu. T III 54.
patrz: BŁAGANIE
– Bławatnik. 1) Seiden-Krämer [...] 1. mercier [...]. T III 56.
patrz: BŁAWATNIK
– Bławatnik [...] 2) Seiden-Würcker [...] 2) ferandinier. T III 56.
patrz: BŁAWATNIK
– Błażek, krążek woskowy. rund Stück Wachs. un petit rond de cire. T III 56.
patrz: BŁAZEK, BŁAŻEK, BŁAŻEK
– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.
patrz: BŁAZEŃSKIE
– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.
patrz: BŁAZEŃSKO
– Błaznowanie. Narrenpossen. folatrie, boufonerie, farces, badinerie. T III 57.
patrz: BŁAZNOWANIE
– Błąkacz. Landstreicher. homme vagabond; rodeur. T III 54.
patrz: BŁĄKACZ
– Błąkanie. das Herumtreiben. l'action d'errer, de vaquer. T III 55.
patrz: BŁĄKANIE
– Błoćiany, z błota. aus Koth gemacht. fait de bouë. § błoćiana śćiana. T III 58.
patrz: BŁOCIANY
– Kałużysty, błoćisty. voll Schlamm und Koth. bourbeux, fangeux, limonieux. T III 517.
patrz: BŁOCISTY
– Błoniany [...] Błonowy [...] Anat. häutig. anat. membraneux. T III 61.
patrz: BŁONIANY
– Błonoskrzydły [...] Błonolotny [...] versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. qui a des ailes membraneuses au lieu des plumes. § nietoperz błonolotny. T III 62.
patrz: BŁONOLOTNY
– Błonoskrzydły [...] Błonolotny [...] versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. qui a des ailes membraneuses au lieu des plumes. § nietoperz błonolotny. T III 62.
patrz: BŁONOSKRZYDŁY
– Błoniany [...] Błonowy [...] Anat. häutig. anat. membraneux. T III 61.
patrz: BŁONOWY, BŁONOWY, BŁÓNOWY
– Błotnieie [!]. zu Koth werden; kothig werden. se changer en bouë; devenir bouë. T III 60.
patrz: BŁOTNIEĆ
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny. T III 60.
patrz: BŁOTNY
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.
patrz: BŁOTNY
– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.
patrz: BŁOTNY
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux [...]. T III 60.
patrz: BŁOTO
– Błoto. 1) Koth, Dreck. 2) Gassen-Koth. 1) bourbe, fange, limon. 2) crote, bouë. T III 60.
patrz: BŁOTO
– Błoto [...] błota. sumpfigte Derter, Kothlachen. bourbier; lieu plein de bourbe. T III 60.
patrz: BŁOTO
– Bobruię, iako bobr brodzę w wodzie, w błocie. watcheln im Wasser, im Koth. T III 63.
patrz: BOBROWAĆ
– Bocian. Storch. cigogne. T III 63.
patrz: BOCIAN, BOCIAN, BOCION
– bocian cudzoziemski; iba. schwartzer Storch; Egyptischer Storch. cigogne noire; ibis. T III 63.
patrz: BOCIAN, BOCIAN, BOCION
– Kontent iakby go bocian nosem iskał. er denckt es hat ihn ein Naase geleckt. il s'imagine d'avoir raison d'étre content; il croit avoir trouvé la pie au nid. T III 63.
patrz: BOCIAN, BOCIAN, BOCION
– Bocianię junger Storch. cigoneau; le petit de la cigogne. T III 64.
patrz: BOCIANIĘ
– Boday, *bogday [...] 2) ich wollte wünschen dass; wenn er doch [...] que, pour exprimer quelque souhait ou quelque imprécation [...] bodaybym się nie wrócił [...]. T III 64.
patrz: BODAJBY, BODAJBY, BOGDAJBY
– Podobnie [...] 2) wahrscheinlicher, möglicher Weise. [...] vraisemblablement, probablement. [...]. T III 1451.
patrz: BODOBNO, PODOBNIE, PODOBNIE, PODOBNO, PODOBNO, PODOMNO, PODOWNO
– Podobnie [...] 1) auf gleiche Art [...] de même; semblablement, pareillement [...] § 1) podobnie drugi pisze autor [...]. T III 1451.
patrz: BODOBNO, PODOBNIE, PODOBNIE, PODOBNO, PODOBNO, PODOMNO, PODOWNO
– Podobnie [...] 2) nie rzekł podobnie ku wierzeniu [...]. T III 1451.
patrz: BODOBNO, PODOBNIE, PODOBNIE, PODOBNO, PODOBNO, PODOMNO, PODOWNO
– Bogacenie. das Bereichern. enrichissement; l'action d'enrichir. T III 66.
patrz: BOGACENIE
– Boiar, Boiarzyn. Bojar oder Edelmann im Moscau und Lithauen. Boïar; c'est un gentilhomme en Moscovie & en Lituanie. T III 67.
patrz: BOJAR
– Boiar, Boiarzyn. Bojar oder Edelmann im Moscau und Lithauen. Boïar; c'est un gentilhomme en Moscovie & en Lituanie. T III 67.
patrz: BOJARZYN
– w bolące trafić kogo mieysce. das rechte Fleckchen treffen; kneipen, wo es einem wehe thut. toucher la grosse corde; piquer qu. d'une chose qui le choque le plus. T III 69.
patrz: BOLĄCY, BOLEJĄCY
– Bolączka. Geschwür. un ulcère. bolączka w gardle przypada z głownego spadku. T III 69.
patrz: BOLĄCZKA
– bolączka morowa. Best-Beule. bubon pestilentiel. T III 69.
patrz: BOLĄCZKA
– Boleię. 1) Schmerzen empfinden. [...] 1) avoir de la doleur; sentir du mal. [...] 1) boleię od tego uderzenia, od tych razow. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boleię. [...] 2) sich sehr betrüben. [...] 2) s'afliger; étre sort afligé. [...] 2) boleię nad twoim nieszczęściem. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boli [...] 2) fig. betrüben. [...] 2) afliger, mortifier, fâcher. [...] 2) boli mię ten postępek iego. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boli [...] 1) schmerzen, weh thun. [...] 1) faire mal; caufer une douler. [...] 1) rana boleć przestała; bolała żonę głowa przez cały dzień. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boleśno, boleśnie [...] schmerzlich, empfindlich. douloureusement; dolenment; avec douleur. T III 69.
patrz: BOLESNIE, BOLESNO, BOLESNO, BOLEŚNIE, BOLEŚNIE, BOLEŚNO
– Boleśny, boleiący. 1) schmerzlich [...] 1) douloureux, sensible. T III 69.
patrz: BOLESNY, BOLESNY, BOLEŚNY
– Boleśny, boleiący. [...] 2) sehr betrübt. [...] 2) dolent, afligé. T III 69.
patrz: BOLESNY, BOLESNY, BOLEŚNY
– bol rodzących; boleść w rodzeniu. Geburts-Schmerzen. travail d'enfant; les épreintes, les douleurs que ressent la femme qui enfante; mal d'enfant. T III 68-69.
patrz: BOLEŚĆ
– Bomzyn. Bombasin ein Zeug. bombasin une étofe. T III .
patrz: BOMZYN
– Bonuię, biesiaduię. Schmausen, wohlleben. festiner; faire bonne vie, bonne-chére. T III 69.
patrz: BONOWAĆ
– Bunt. 1) Meuterey, Empörung, Aufruhr [...] 1) soulevement; revolte, rebellion, mutinerie, sédition [...] § 1) po cichu bunty praktykuią; bunt czynić, kleić, wszczynać [...]. T III 88.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Bunt [...] 2) Binde-Holtz, Strebe-Band, Klammer-Sparren; Kreutz-Band so die Dach-Sparren halten [...] 2) contrefiche, amoise; lien de bois qui tiennent les chevrons de la couverture [...] § [...] 2) bunt co krokwy trzyma; sieci pod dachem u buntow powiesić, aby wyschły. T III 88.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Borgowanie. das Borgen. l'action d'emprunter, de créditer. T III 70.
patrz: BORGOWANIE
– Borsuk, Iaźwiec. Igel, Hochel. porc-épic. T III 70.
patrz: BORSUG, BORSUK, BORSUK, BORSZUG
– Boszkuię. gottsfurchtig thun, muckern. bigoter, tertufier. T III 71.
patrz: BOSZKOWAĆ, BOŻKOWAĆ, BOŻKOWAĆ
– Bożkuię, vid. Boszkuię. T III 71.
patrz: BOSZKOWAĆ, BOŻKOWAĆ, BOŻKOWAĆ
– § Bożnica Jowisza. T III 71.
patrz: BOŻNICA, BOŻNICA, BÓŻNICA, BUŻNICA
– Bożnica. heidnischer Tempel, Juden-Schule, Synagoge. Temple paien; Sinagogue. T III 71.
patrz: BOŻNICA, BOŻNICA, BÓŻNICA, BUŻNICA
– Bożniczy. zum Tempel oder Synagoge gehőrig. de Temple, de Sinagogue. T III 71.
patrz: BOŻNICZY
– Bożogrobca. ein Tempel Herr. Templier. § Bozogrobcow zniosł Papież Klemens V. T III 71.
patrz: BOŻOGROBCA
– Bożyszcze. ein Gőtzen-Tempel. temple païen. T III 72.
patrz: BOŻYSCZE, BOŻYSZCZE, BOŻYSZCZE
– dźięka Bogu Gott sey Danck. Dieu soit loué; graces à Dieu. T III 308.
patrz: BÓG
– Bol, Boleść, Bolenie. Schmerz. la douler; mal. § bol zadaię, czynię; nieznośne cierpi bole; bolu umnieyszać; w bolu moim. T III 68.
patrz: BÓL
– [...] brać habit zakonny. T III 441.
patrz: BRAĆ
– ptaki łacno brać na żobi T III 3029.
patrz: BRAĆ SIĘ
– Braytary, plur. Feuer-Rost in der Kůche. grille de feu. T III 76.
patrz: BRAJCAR, BRAJCAR, BRAJTAR
– Braycarki, plur. Oehrlein oder Augen zu den Ringel woran die Såbel-Riemen hången. tenons, oeillets ou font atachés les anncaux avec le ceinturon de fabre. T III 75.
patrz: BRAJCAREK, BRAJCAREK, BRAJCZAREK
– Brama. [...] 3) Bråme, Borte. [...] 3) bord, bordure, passement, galon. [...] *3) wąska brama u szaty. T III 73.
patrz: BRAM, BRAMA
– Brona. [...] 2) ein Thor. [...] 2) grande porte. [...] *2) bronę (bramę) otworzyć. T III 78.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Brama. [...] 2) fig. chemin, porte. [...] 2) Kamieniec iest bramą i ubezpieczeniem kraiow Polskich; otworzona do łaski Pańskiey brama. T III 73.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Brama na tryumf. ein Triumph-Bogen. arcade; arc de triomphe. T III 73.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– Brama [...] § mieszka u Krakowskiey bramy w Warszawie. T III 73.
patrz: BRAMA
– Brama. 1) Stadt-Thor, Thor, Thor-Weg. [...] 1) grande porte, porte de la ville, porte-cochère. [...] bramy strzedz. T III 73.
patrz: BRAMA, BRAMA, BRANA, BROMA, BRONA
– niedzielni bracia. ungetheilte Brüder, die ihr Bäterliches nicht getheilet haben. des fréres qui n'ont point partagé la succession paternelle. T III 982.
patrz: BRAT
– Brylant. Brillant; Demant so in Rauten geschliffen ist. diamant brillant. T III 81.
patrz: BRELANT, BRYLANT, BRYLANT, BRYLIANT
– Bryłka, gruzołka. Klümplein, Klöslein. petite mote, petit grumeau. T III 82.
patrz: BREŁKA, BRYŁKA, BRYŁKA
– Bryndza. Brinse; Käse, der sich aufs Brod schmieren lässt. sorte de fromage qu'an etend sur du pain. T III 82.
patrz: BRENDZA, BRYNDZA, BRYNDZA
– Brew, f. g.. brwi. Augen-Braune. sourcil. § brwi podnoszę, spuszczam [...]. T III 76.
patrz: BREW
– **Broczę, [bro]czy, [bro]czył. mit Blut bespritzen. remolir, couvrir, tremper du sang; ensanglanter. § krew posokę zbroczyła; posoką kobierzec zbroczył; z ran moich krew broczyła. T III 76.
patrz: BROCZYĆ
– Brodacz, Brodal, Brodaty. bärtiger Mann. barbon; homme qui porte une barbe. § nie każdy brodaty iest mądry. T III 77.
patrz: BRODACZ
– Brodawczaty. warzigt. plein de poireaux, de verrües. T III 77.
patrz: BRODAWCZATY
– Brodaweczka. ein Wärtzlein. petit poireau. T III 77.
patrz: BRODAWECZKA
– Cyckowy [...] § cyckowa brodawka. T III 169.
patrz: BRODAWKA
– Brodźisty, brod maiący. da durchzuwaten ist. guéable. T III 78.
patrz: BRODZISTY
– Brona. 1)eine Egge. [...] 1) herce de laboureur. [...] perz bronami zgrabiony. T III 78.
patrz: BRONA
– Brona. [...] §1) bronami włoczą. T III 78.
patrz: BRONA
– Brona. [...] broną uwlec. T III 78.
patrz: BRONA
– Brunat, Brunatek. vid. Szarlat ziele. T III 80.
patrz: BRONATEK, BRUNATEK, BRUNATEK
– brunatek kwiat, vid. Ostrożka. T III 80.
patrz: BRONATEK, BRUNATEK, BRUNATEK
– Brunele. Prunellen; truckne geschälte Pflaumen. des pruneaux pelez; des brignoles. T III 81.
patrz: BRONEL, BRONELA, BRUNEL, BRUNEL, BRUNELA, BRUNELA
– Broń [...] broń od się rzucić. das Gewehr strecken, sich ergeben. mettre bas les armes; se rendre; rendre les armes. T III 78.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme. broń biała, siecista broń do szermowania [...]. T III 78.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Broń [...] mieć się do broni. zu den Waffen greifen. prendre les armes [...]. T III 78.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme [...]. T III 78.
patrz: BRONIA, BRONIA, BROŃ, BROŃ, BRÓŃ
– Bronuię. Eggen. hercér la terre. § bronuię rolą na ukoś, poprzek brozdy. T III 79.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronowanie, włoczenie. das Eggen. l'action de hercer la terre. T III 79.
patrz: BRONOWANIE
– Bronownik, bronuiący, włoczek. der Egger. le herceur; celui qui herce la terre. T III 79.
patrz: BRONOWNIK
– Brozdeczka. kleine Furche. petit raïon ou sillon. T III 79.
patrz: BROZDECZKA, BROZDECZKA, BRÓZDECZKA
– Brozdziciel. Furchén=Macher. celui qui fait des sillons. T III 79.
patrz: BROŹDZICIEL
– Brog. [...] *2) Berg, Haufen Steine, Gewehr. [...] monceau, amas, pile, tas. T III 78.
patrz: BRÓG
– 1) do gumna należą stodoła, brogi y styrty. T III 435.
patrz: BRÓG
– Brog. Feim, Feimenberg, zugespitzker Schober von Garben unter einem Stroch-Dach. [...] gerbier, meulon; tas de garbes élevé en forme piramidale & couvert d'un toit de paille. T III 78.
patrz: BRÓG
– Brog. [...] 3) Mathem. ein Kegel. [...] matém. un cone. T III 78.
patrz: BRÓG
– Brukam, v. m. F. Bruknę, vid. Brudzę. T III 80.
patrz: BRUKAĆ
– Brukarz. Steinsetzer/ Stein-Pflastrer. paveur. T III 80.
patrz: BRUKARZ, BRUKARZ, BURKARŻ
– Brukiew, f. eine Kohl=Rübe. chou rave. T III 80.
patrz: BRUKIEW
– Brukam, v. m. F. Bruknę, vid. Brudzę. T III 80.
patrz: BRUKNĄĆ
– Brukuię. pflastern mit Steinen. paver. T III 80.
patrz: BRUKOWAĆ, BRUKOWAĆ, BURKOWAĆ
– Brukowanie. das Pflastern mit Steinen. l'action de paver; le pavement. T III 80.
patrz: BRUKOWANIE
– Brukowany. gepflastert. pavé. T III 80.
patrz: BRUKOWANY, BRUKOWANY, BURKOWANY
– Brukownik. 1) Stein-Pflastrer. 2) Pflastrer-Wetzer, Händelmacher. 1) paveur. 2) ferrailleur; qui frape le pavé du bout de son épée; traineur d'épée. § 1) brukownik nie dobrze wprawił kamienie. 2) wźięła warta brukownika, co hałasował i bruki krzesał. T III 80.
patrz: BRUKOWNIK, BRUKOWNIK, BURKOWNIK
– Brukownik. 1) Stein-Pflastrer. 2) Pflastrer-Wetzer, Händelmacher. 1) paveur. 2) ferrailleur; qui frape le pavé du bout de son épée; traineur d'épée. § 1) brukownik nie dobrze wprawił kamienie. 2) wźięła warta brukownika, co hałasował i bruki krzesał. T III 80.
patrz: BRUKOWNIK, BRUKOWNIK, BURKOWNIK
– Brukownik. 1) Stein-Pflastrer. 2) Pflastrer-Wetzer, Händelmacher. 1) paveur. 2) ferrailleur; qui frape le pavé du bout de son épée; traineur d'épée. § 1) brukownik nie dobrze wprawił kamienie. 2) wźięła warta brukownika, co hałasował i bruki krzesał. T III 80.
patrz: BRUKOWNIK, BRUKOWNIK, BURKOWNIK
– Brukfola[!]. ein See-Kompaß. boussole. T III 80.
patrz: BRUKSOLA, BUKSOLA, BUSOLA, BUSOLA, BUSSOLA, BUSULA
– Brwisty, brwi wielkich. der starcke Augenbraunen[!] hat. qui a de grands sourcilis. T III 81.
patrz: BRWISTY
– Brygitka. Brigitten-Nonne. Brigitine; Réligieuse de Sainte Brigide. T III 81.
patrz: BRYGIDKA, BRYGIDKA, BRYGITKA
– Brykam, v. m. F. bryknę. pochen, schnarchen, trotzen. tempêter; brusquer; étre brusque; faire quelche brusquerie. § co ten żołnierz bryka, iakby wszystkich chciał pozrzeć. T III 81.
patrz: BRYKAĆ
– Brylantowy. einen Brillanten betreffend. de diamant brillant. T III 81.
patrz: BRYLANTOWY, BRYLANTOWY, BRYLIANTOWY
– Bryłasto, adv. bryłami. klumpenweise. par motes; en grumeaux. T III 81.
patrz: BRYLASTO, BRYLASTO, BRYŁASTO
– Bryłasty. klumpicht; voll Klumpen. plein de motes; de grumeaux; qui est en motes. T III 81.
patrz: BRYLASTY, BRYLASTY, BRYŁASTY
– Brytánek. junger Bollen-Beisser. doguin. T III 82.
patrz: BRYTANEK
– Brytfanka. kleine Bratpfanne. poêlon à frire. T III 82.
patrz: BRYTFANKA
– Brytfanna. Bratpfanne unter dem Braten. lechefrite. T III 82.
patrz: BRYTFANNA
– Brzana, barwena. Barbe/ ein Fisch. barbeau un poisson. T III 82.
patrz: BRZANA
– *Brzask, świt. Anbruch des Tages. l'aube du jour. T III 82.
patrz: BRZASK
– apetyt brzemiennych. Lüsternheit der Schwangern. apetit déreglè; envie de femme grosse. T III 9.
patrz: BRZEMIENNY
– Brzeszczy się, świta. es taget. le jour commence à poindre, à paroitre. T III 83.
patrz: BRZESZCZYĆ SIĘ
– Brzezina. 1) Bircken-Wald. [...] lieu rempli de bouleaux. T III 84.
patrz: BRZEZINA
– Brzezina. [...] 2) Bircken-Holtz. [...] bouleau; bois de bouleau. T III 84.
patrz: BRZEZINA
– Głośność, brzmienie głosu. der helle Laut einer Stimme. éclat, son éclatant, la gracilité d'une voix. T III 383.
patrz: BRZMIENIE
– Brzydko, Brzydliwie, adv. hässlich. hideusement, laidement. T III 85.
patrz: BRZYDLIWIE, BRZYDLIWO
– *Bugay, *Buhay, *Buiak, byk. ein Bolle, Boll-Ochs. taureau. T III 86.
patrz: BUCHAJ, BUGAJ, BUHAJ, BUHAJ
– *Bucę śię, pysznię śię. stoltziren/ sich brüsten/ prahlen. se quarrer; s'enfler d'orgueil. § bući śię z tego. T III 86.
patrz: BUCIĆ SIĘ, BUCZYĆ SIĘ, BUCZYĆ SIĘ
– *Bucę śię, pysznię śię. stoltziren/ sich brüsten/ prahlen. se quarrer; s'enfler d'orgueil. § bući śię z tego. T III 86.
patrz: BUCIĆ SIĘ, BUCZYĆ SIĘ, BUCZYĆ SIĘ
– Buczeię, prochnieię, botwieię. faulen, modern. heudrir; pourrir; se pourrir. T III 86.
patrz: BUCZEĆ
– Buczno, pyszno, adv. stoltzer Weise. orgueilleusement, fièrement, grassement. buczno buczno a w pięty źimno; buczno a w mieszku pusto. viel Staat und nichts im Beutel. beaucoup de parade & peu de biens. T III 86.
patrz: BUCZNIE, BUCZNO
– Bucznieię, pysznieię. stoltz werden. s'enorgueillir. T III 86.
patrz: BUCZNIEĆ
– Buczyna. Buchwald. sage [!]; une fôret de hêtres. *buczyna źiele, vid. Zorawie iagody. T III 86.
patrz: BUCZYNA
– Buczyna. Buchwald. sage [!]; une fôret de hêtres. *buczyna źiele, vid. Zorawie iagody. T III 86.
patrz: BUCZYNA
– Budkarz. Buden-Sitzer; Laden-Sitzer. boutiquier. T III 85 [87].
patrz: BUDKARZ
– Budowanie [...] 2) ein Gebäude [...] 2) bâtiment; un édifice [...] 2) budowanie z drzewa, z kamienia; budowanie na słupach, wypuszczone z drugiego budowania [...]. T III 85.
patrz: BUDOWANIE
– Budowanie. 1) das Bauen [...] 1) bâtisse; l'action de bâtir; le bâtir; construction [...] § 1) ma wielką chęć do budowania [...]. T III 85.
patrz: BUDOWANIE
– Budowanie [...] 3) Erbauung, Beyspiel [...] 3) édification; instruction [...] 3) budowanie bliźniego swoim przykładem [...]. T III 85.
patrz: BUDOWANIE
– Budowanie [...] budowanie się z czego. selbst eigene Erbauung. sa propre édification. T III 85.
patrz: BUDOWANIE SIĘ
– Budownictwo. Budowność. Bau-Kunst. architecture. budowność woienna. die Kriegs-Baukunst. architecture militaire. T III 85.
patrz: BUDOWNICTWO
– Budownik. 1) Bau-Herr. 2) Bau-Meister. 1) bâtisseur, celui qui bâtit. 2) un architecte. T III 85.
patrz: BUDOWNIK
– Model [...] model przodku, szczytu budowania, vid. Skład budynkowy. T III 853.
patrz: BUDYNKOWY
– Skład [...] skład budynkowy. Bauk. Aufriß/ Aufzug/ Zeichnung eines Gebäudes nach den Durchschnitt. Archit. ortographie; profil. § skład wnętrzny, powierzchowny. T III 2031-2032.
patrz: BUDYNKOWY
– Mapa [...] 2) Riß, Abriß [...] 2) plan, dessein [...] 2) mapa placow budynkowych, granic, powiatu, źiemie całey. T III 789.
patrz: BUDYNKOWY
– Okno [...] okna budynkowe. das Fenster-Werck eines Gebäudes. le vitrage, le fenêtrage, toutes les fenêtres d'un bâtiment. T III 1214.
patrz: BUDYNKOWY
– Gruchotka [...] gruchotka do budzenia. Wecker, Klapper. tarabat; cliquette pour reveiller les gens. T III 425.
patrz: BUDZENIE
– Buf, interj. Puff. Wörthen einen Schlag oder Fall auszudrücken. flan, buffe, pouf, mot imaginé pour exprimer un coup ou une chute. T III 86.
patrz: BUF
– Buiam. [...] 2) ausreissen, herum rennen, [...] 2) vaguer; courir çà & la. [...] § 2) koń buia po łące; woł zbuiał i zabłąkał się. T III 86.
patrz: BUJAĆ
– Buiam. [...] 3) ausschweifen; lüderlich, leichtfertig, ausgelassen werden. [...] 3) se débander, extravaguer; devenir insolent; étre dissolu, libertin. § [...] 3) swawola teraz buia, w rozkoszach buia. T III 86.
patrz: BUJAĆ
– Buiam. schweben in der Luft, als ein Vogel. [...] 1) planer, voler en l'air, se balancer en l'air comme un oiseau. [...] § 1) Orzeł buia na powietrzu skrzydeł nie ruszaiąc. T III 86.
patrz: BUJAĆ
– *Bugay, *Buhay, *Bujak, byk. ein Bolle, Boll-Ochs. taureau. T III 86.
patrz: BUJAK
– Buianie. [...] 3) die Ausschweifung. [...] 3) extravagance, dissolution. T III 86.
patrz: BUJANIE
– Buianie. [...] 2) das Herumlaufen. [...] 2) la course ça & là. T III 86.
patrz: BUJANIE
– Buianie. 1) das Schweben eines Vogels. [...] 1) le balancement d'un oiseau en l'air. T III 86.
patrz: BUJANIE
– Bulgarczyk. ein Bulgar. un Bulgarien. T III 88.
patrz: BULGARCZYK
– Bulgarska ziemia. Bulgarya. Bulgarien, ein Land. Bulgarie un païs. T III 88.
patrz: BULGARSKI, BULGARSKI, BUŁGARSKI, BUŁHARSKI
– Bulgarski. Bulgarisch. Bulgarien. T III 88.
patrz: BULGARSKI, BULGARSKI, BUŁGARSKI, BUŁHARSKI
– Buława. [...] 2) Commando-Stab. 3) das Commando, die Würde eines Polnischen Feldherrn. [...] 2) bâton de Grand Général de Pologne, il est de la formé d'une masse d'armes. 3) le bâton; la dignité, le commendement d'un Grand Général.. [...] Buławy i Laski zwyczayne domu tego ozdoby. T III 87-88.
patrz: BUŁAWA
– mała albo polna Buława. T III 88.
patrz: BUŁAWA
– Buława. 1) Streit-Kolbe. [...] masse d'armes, c'est une grosse tête au bout d'un bâton. [...] buławą go zabił. T III 87-88.
patrz: BUŁAWA
– Wielka buława. T III 88.
patrz: BUŁAWA
– mała albo polna Buława. T III 88.
patrz: BUŁAWA
– Buława. [...] 4) Schertzw. der Priapismus, eine Venus-Kranckheit [...] burles. le priapisme une maladie. [...] strzeż się, abyś nie dostał buławy. T III 87-88.
patrz: BUŁAWA
– Bunczewie, vid Grzybienie. T III 88.
patrz: BUNCZEWIE
– Burzenie [...] 2) Aufwiegelung als des Pöbels [...] incitation, émeute, soulevement [...] *2) burzenie (buntowanie) ludu [...]. T III 91.
patrz: BUNTOWANIE
– Buntownie. adv. aufrührischer Weise. séditieusement; turbulemment. T III 88.
patrz: BUNTOWNIE
– Burczę, [bur]czy, [bur]czył. kolckern/ bullern/ brausen. bruire, frémir, mugir, faire un bruit confus. § burczy woda, gdy w nią kamień gorący wrućisz. T III 89.
patrz: BURCZEĆ
– Burdziuk, g. [burdziuk]a. lederner Schlauch. un bouc, un outre pour y mettre quelque liqueur. T III 89.
patrz: BURDIUK, BURDZIADEK, BURDZIUK, BURDZIUK
– Burgrabini. Burggräfin. Bourggravine. T III 89.
patrz: BURGRABINI
– Burgrabski. Burggräflich. Bourggravine. T III 89.
patrz: BURGRABSKI
– Burgrabstwo. Burggrafschafft. Bourggraviat. T III 89.
patrz: BURGRABSTWO
– Burka sehr kurzer Polnische Regen-Mantel von Filz. court mantelet de feutre que le cavalier Polonois porte contre la pluïe. T III 89.
patrz: BURKA
– Bursak. 1) Convictorist auf der hohen Schule [...] 1) boursier, qui a une bourse dans un Colége de l'Université [...]. T III 90.
patrz: BURSAK
– Bursak [...] 2) Stuben-Gesell [...] 2) compagnion de chambre. T III 90.
patrz: BURSAK
– Burta. Burtnica. Ruder-Banck. banc dans la galère où on met les forçats. T III 90.
patrz: BURTNICA
– Burzyciel, zburzyciel. Zerstörer. boulverseur, renverseur, destructeur. T III 91.
patrz: BURZYCIEL
– *Butel, vid. Woźny. T III 91.
patrz: BUTEL, BUTEL, BUTEŁ
– Butelka. Butelchen. petite bouteille. T III 91.
patrz: BUTELKA
– Butla. Butel/ bauchichte Flasche. bouteille un vase. T III 91.
patrz: BUTLA
– *Butliwy, pyszny. stoltz/ hochmüthig. hautain, sier, altier, orgueilleux. T III 91.
patrz: BUTLIWY
– Częstuię 1) tractiren, eine Ehre anthun. 2) tractiren, übel begegnen, prügeln, schelten. 1) traiter, régaler qu. 2) traiter, recevoir, acomoder, batre, gronder, maltraiter qu. § 1) uczęstowałem go że nie trafił do domu; częstować kogo winem, miodem, dobrze, źle. 2) buzdyganem, kiiem go częstowano po grzbiecie. T III 186-187.
patrz: BUZDYGAN
– Buzdygan, g. [buzdygan]a. Streit-Kolbe mit Kanten. sorte de masse d'armes qui a des extremitez élevées. T III 92.
patrz: BUZDYGAN
– gwoli bydź komu. einem zu willen leben. avoir de la complaisance pour qu; vivre au gré de qu. T III 441.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Bydlęce, adv. nach Art des Viehes. en bête; à la maniére de bétail. T III 94.
patrz: BYDLĘCE
– Bydlęceię [!]; bydłem się staię. zum Vieh werden. devenir bête. T III 94.
patrz: BYDLĘCIEĆ
– *Bydlnik, byk. Bolle/ Boll-Ochs. taureau. T III 94.
patrz: BYDLNIK
– Bydłokradźca. ein Vieh-Dieb. voleur de bétail. T III 94.
patrz: BYDŁOKRADCA, BYDŁOKRADCA, BYDŁOKRADZCA, BYDŁOKRADŹCA
– Bydłokradźtwo. Vieh-Diebstahl. enlevement de bétail. T III 94.
patrz: BYDŁOKRADZTWO, BYDŁOKRADZTWO, BYDŁOKRADŹTWO
– Bystrzeię. wild werden. s'efaroucher. T III 96.
patrz: BYSTRZEĆ
– Bywałość. Ausübung/ Praxis. pratique, exercise [...] § bywałość i nauka tam wielka była. T III 96.
patrz: BYWAŁOŚĆ
– grono kalinowe, bzowe. T III 422.
patrz: BZOWY
– Czadz, f. Geschenck, Schau-Stücke, die man unter die Leute wrift. piéces de largesse qu'on jette au peuple. T III 173.
patrz: CADZ, CZADZ, CZADZ
– Cedzenie. Durchseigung. transcollation, filtration; action de filtrer. T III 100.
patrz: CADZENIE, CEDZENIE, CEDZENIE
– Cedziworek, do cedzenia naczynie. ein Filtrum; Tuch oder Papier zum filtriren. la manche d'Hipocras; un filtre; couloir; morceau de drap, de papier, dont on se sert pour filter une liqueur. T III 100.
patrz: CADZENIE, CEDZENIE, CEDZENIE
– Cedzę. durchseigen, filtriren. filtrer; couler; faire passer par le filtre; passer une liquer T III 100.
patrz: CADZIĆ, CEDZIĆ, CEDZIĆ, CĘDZIĆ
– Cędzić się. sich durchseigen. se filtrer. T III 100.
patrz: CADZIĆ SIĘ, CEDZIĆ SIĘ, CEDZIĆ SIĘ, CĘDZIĆ SIĘ
– Cale, wcale [...]. T III 37.
patrz: CALE, CALE, WCALE
– Caluchny. Calutenki. gantz, unverfehrt. tout entier. T III 98.
patrz: CALUCHNY
– Caluchny. Calutenki. gantz, unverfehrt. tout entier. T III 98.
patrz: CALUTEŃKI
– Całkiem, adv. Ganz, unzerschnitten, unzerstossen. en entier, sans étre broïé ou coupé. § weź całkiem pieprzu, T III 97.
patrz: CAŁKIEM
– Całokształt. Bauk. perspectivisches Aussehen; Abris der Höhen, Seiten und Tiefen eines Gebäudes. Archit. sénografie; représentation des flancs, des hauteurs & des profondeurs d'un édifice. § całokształt całe budowanie wnątrz i z wierzchu oku pokazuie. T III 97.
patrz: CAŁOKSZTAŁT
– Całkowitość, całość [...]. T III 97.
patrz: CAŁOŚĆ
– Całość, vig. Całkowitość. T III 97.
patrz: CAŁOŚĆ
– Całuię. küssen. baiser. § Kiedy ćię pocałuię, trzy dni cukier w gębie czuię. T III 98.
patrz: CAŁOWAĆ
– Car [...] Grand Duc de Moscovie; Czar. T III 99.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– car ziele. (tussilago major) die grosse Art von Hus-Lattich. la grande tussilage, ou pas d'âne. T III 99.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– Car Abisynski. der Priester Johannes, der grosse Neguz in Abyssinien. le Prêtre Jean en Abissinie. T III 99.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– Carski.Zarisch. Czarien. T III 99.
patrz: CARSKI
– Czausz. ein Türckischer Hof-Bedienter. Chiaoux, un oficier de la cour Ottomanne. T III 179.
patrz: CAUSZ, CZAUS, CZAUSZ, CZAUSZ, CZAUZ
– Cząbrzyca włoska. (epithymum) Stoltz-Kraut, Thym Seide. épithyme; mousse qui vient autour du thym. T III 173.
patrz: CĄBRZYCA, CĄBRZYCA, CZĄBRZYCA
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
patrz: CEBER, CEBER, CEBR, CEBR, CĘBR, CZEBER, CZEBR
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles [...]. T III 99.
patrz: CEBER, CEBER, CEBR, CEBR, CĘBR, CZEBER, CZEBR
– Cebrzyk. Fässchen mit Henckeln; kleiner Zober. baquet; tine. T III 99.
patrz: CEBRZYK, CEBRZYK, CZEBRZYK
– Psi Hunds-, hündisch. de chien, qui tient de chien [...] psia cebula, szpilanka, podeyrzon żołty. (bulbus vomitorius) Art von Mertz-Blumen. espèce de Jacinte [...]. T III 1799.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cebula. Zwiebel. ognon. [...] cebula kwiatowa. Blumen=Zwiebel. ognon de fleur. T III 99.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cebula. Zwiebel. ognon. cebula psia, vid. Psi - psia cebula [...]. T III 99.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cebula. Zwiebel. ognon. T III 99.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cebula. Zwiebel. ognon [...] cebula zamorska. (scyla) Meer=Zwiebeln. ognon marin [...]. T III 99.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cybula, vid Cebula. T III 168.
patrz: CEBULA, CEBULA, CYBULA, CZYBULA
– Cebulka. Zwiebelchen. ciboule, ognonet. cebulki. kleine Zwiebelchen. des ciboules, des apetits. T III 99.
patrz: CEBULKA, CEBULKA, CYBULKA
– Cebulnik. Zwiebel-Verkäufer. qui vend des ognons. T III 99.
patrz: CEBULNIK, CEBULNIK, CYBULNIK
– Cebulowy, vid. Cebulny. T III 99.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cebulny, Cebulowy. Zwiebeln. d'ognon. § cebulna łodyga; cebulne nasienie; głowka, łupina cebulna. [...] cebulny zagon. Zwiebel-Beet; Zwiebel-Acker. ognoniére; ognonaïe. cebulna głowka. Zwiebel-Köpfchen. tére d'ognon [...]. T III 99.
patrz: CEBULNY, CEBULNY, CYBULNY
– Cebulny, cebulowy. Zwiebeln. d'ognon. [...] cebulowa polewka. Zwiebel-Suppe. sauce-robert [...] cebulowe listki, łupiny wnętrzne. Zwiebel-Schelfe. les tuniques d'ognon. T III 99.
patrz: CEBULOWY, CEBULOWY, CZYBULOWY
– Cebulowy, vid. Cebulny. T III 99.
patrz: CEBULOWY, CEBULOWY, CZYBULOWY
– Cech. [...] 2) Herberge der Handwercker. [...] 2) auberge de métier. T III 99.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Cech. 1) Zunft. [...] 1) corps de métier. [...] . T III 99.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Cekauz. Zeughaus. arsenal. T III 101.
patrz: CECHAUZ, CEJHAUS, CEJHAUZ, CEKAUS, CEKAUZ, CEKAUZ, CEKAWZ, CEKHAUZ, CEKTAUZ
– Cechmistrzstwo. Zunft-meisters Amt. la charge du matre du métier; jurande. T III 100.
patrz: CECHMISTROSTWO, CECHMISTRSTWO, CECHMISTRSTWO, CECHMISTRZSTWO
– Cechmistrz. Zunft-Meister, Ober-Meister. Maître du métier; maître juré; jure; le prémier maître de métier; maître juré d'un corps de métier; expert. T III 100.
patrz: CECHMISTRZ, CECHMISTRZ, CEHMISTRZ, CZECHMISTRZ
– Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. T III 100.
patrz: CECHOWAĆ, CECHOWAĆ, CZECHOWAĆ
– Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. cechowanych się strzeż. hüte dich vor die gezeichneten. gardez vous de ceux que la nature a marquez; peste du chien aux oreilles morduës. T III 100.
patrz: CECHOWANY
– Cechowy. Zunft-, zur Zunft gehörig. qui regarde le corps de métier. T III 100.
patrz: CECHOWY, CECHOWY, CZECHOWY
– Cedr. 1)Cedern-Baum. 2) Ceder-Zapfen, die Frucht. 1) le cèdre un arbre. 2) pomme de cèdre. T III 100.
patrz: CEDR
– Cedruię. mit Cedern-Oel einreiben. froter d'huile de cèdre. T III 100.
patrz: CEDROWAĆ
– Cedrowany. mit Cedern-Oel angemacht. froté d'huile de cèdre. T III 100.
patrz: CEDROWANY
– Cedrowy. Cedern. de Cèdre. § cedrowa szyszka; cedrowe drzewo; cedrowy owoc. cedrowa zywica. Cedern-Hartz. cèdrie. T III 100.
patrz: CEDROWY, CEDROWY, CZEDROWY
– Ceduła, cedułka. ein Zettelchen. billet, cèdule. T III 100.
patrz: CEDUŁA
– Ceduła, cedułka. ein Zettelchen. billet, cèdule. T III 100.
patrz: CEDUŁKA
– Cegielnia. Ziegel-Scheine. briqueterie. T III 100.
patrz: CEGIELNIA
– Ceglarz, vid Cegielnik. T III 101.
patrz: CEGIELNIK
– Cegielnik, Ceglarz. Ziegel-Streicher. briquetier. T III 100.
patrz: CEGIELNIK
– Cegielny. zur Ziegel-Scheine gehörig. de briqueterie. § cegielny robotnik. T III 100.
patrz: CEGIELNY, CEGIELNY, CZEGIELNY
– Cegiełka. kleiner Ziegel. petite brique. T III 101.
patrz: CEGIEŁKA
– Cegłány, z cegły. ziegeln; aus Ziegeln gemacht. fait de briques. T III 101.
patrz: CEGLANY, CEGLANY, CEGŁANY, CZEGLIANY
– Ceglarz, vid Cegielnik. T III 101.
patrz: CEGLARZ
– Cegielnik, Ceglarz. Ziegel-Streicher. briquetier. T III 100.
patrz: CEGLARZ
– Ceglasty, ceglastey farby, bladoczerwony, miniowaty. ziegel-färbig. de la coleur de brique T III 101.
patrz: CEGLASTY, CEGLASTY, CEGLIASTY
– Ceglisty, na kształt cegły. wie ein Ziegel gemacht. fait en carreau, en brique. T III 101.
patrz: CEGLISTY
– Cegła [...] cegieł robienie, palenie. das Ziegel-Brennen. l'action de faire les briques. T III 101.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Cegła. 1) Ziegel [...] 1) brique [...] §1) kupił kopę cegieł; cegły robić. T III 101.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Cegła. [...] 2) Sache in der Forme eines Ziegels [...] 2) carreau, chose faite en forme d'une brique [...] 2) zerznąć rydlem darnia na dwie cegle. T III 101.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Cegła [...] cegła niepalona. roher, ungebranter Ziegel. T III 101.
patrz: CEGŁA, CEGŁA, CZEGŁA
– Ceklarski. Häscher-. d'archer. T III 101.
patrz: CEKLARSKI
– Ceklarstwo. Häscher-Stand. le métier d'archer. T III 101.
patrz: CEKLARSTWO
– Ceklarz. Häscher. archer, sergent. T III 101.
patrz: CEKLARZ, CEKLARZ, CEKLIARZ, CZEKLIARZ
– Ceklmistrz, starszy nad ceklarzami. Ober-Häscher. le prémier archer. T III 101.
patrz: CEKLMISTRZ
– Cektanie się z kim. [...] 2) Unterredung. [...] 2) entretien, discours, pourparler. T III 101.
patrz: CEKTANIE SIĘ
– Cektanie się z kim. 1) Wort-Streit. 1) débat, contestation. [...]. T III 101.
patrz: CEKTANIE SIĘ
– Cektuię się. 1) einen Wort-Streit haben. 2) lange dingen. 3) sich unterreden. 1) contester, débater, disputer. 2) barguigner. 3) s'entretenir, discourir avec qu. T III 101.
patrz: CEKTOWAĆ SIĘ
– Cektuię się. [...] 3) sich unterreden. [...] 3) s'entretenir, discourir avec qu. T III 101.
patrz: CEKTOWAĆ SIĘ
– Cel. 1) Ziel darnach man schiesset. [...] 1) but où on tire. [...] §1) uchybił celu; wyżey celu strzelił. [...]. T III 101.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cel. [...] 2) Absicht, Zweck, Ziel. [...] 2) but, fin; visée, dessein. [...] 2) większa fortuna większy cel nieszczęścia; wszyscy w ieden cel mierzą; pożytek bliźniego i chwała Boska iest cel pracy moiey; wiem cele iego; co masz za cel życia; w ieden cel wszyscy biią; rożni rożne maią cele; przychodzi bliżey do zamierzonego pracy swoiey celu; mieymy dobro oyczyzny za cel intencyy naszych; zmierza do wystawionego wyniosłości swoiey celu; zamierzony cel osiągnął; ma wziął za cel wielkie interesa. [...]. T III 101.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cel. [...] 3) Messk. Absehen, Diopter auf einem Linial. [...] 3) un dioptre. 3) miernik przez cele linie wzrokiem prowadzi. [...] linia, prawidło z celami. Linial mit Dioptern. alidade. T III 101.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cela. Mönchs-Celle. célule, chambre d'un Réligieux. T III 102.
patrz: CELA, CELA, CELLA
– Celbrat, liczydeska. ein Zähl-Bret. main; manche; volet; comte-espèce, sur qui on compte de la monoië. T III 102.
patrz: CELBRAT
– Celc. hartes Erdreich in der Erde, darauf man einen Grund zum Gebäude legen kan. le solide; terre ferme; endroit solide dans la terre où on jette les fondemens d\'un édifice. T III 102.
patrz: CELC
– Celebruię, obchodzę. 1) begehen, celebriren. [...] 1) célébrer, solenniser faire la cérémonie de qu. ch. [...]. § 1) celebrować uroczystość, aniwersarz. [...]. T III 102.
patrz: CELEBROWAĆ
– Celebruię, obchodzę. [...] 2) das hohe Amt verrichten; das hohe Messe halten. [...] 2) oficier, faire la service divin avec cérémonie. § [...] 2) celebrował sumę, mszą sam X. Biskup. T III 102.
patrz: CELEBROWAĆ
– Celestyn. ein Cölestiner-Mönch. Célestin. T III 102.
patrz: CELESTYN
– Celidonia, iaskołcze ziele. (chelidonium) Schwalben-Kraut. chélidoine. T III 102.
patrz: CELIDONA, CELIDONIA, CELIDONIA
– Celnicki. Zoll-, zum Zoll gehörig. de doüane. § celnicki dom, sługa. T III 102.
patrz: CELNICKI
– Celnictwo. Zoll-Amt. charge de doüanier, de péager. T III 102.
patrz: CELNICTWO
– Celniczy. zum Zoll gehörig. de doüane, qui regarde la doüane. T III 102.
patrz: CELNICZY
– Celnik. Zöllner, Zoll-Einnehmer. doüanier, péager; commis de la doüane, receveur du péage. T III 102.
patrz: CELNIK, CELNIK, CZELNIK
– Celny. [...] 2) vortreflich, gut. [...] 2) excélent, bon, exquis. [...] 2) do celnieyszey przyszedł fortuny; celny to szostak, czerwony złoty. celne wino. guter Wein. vin d'une oreille; vin excélent. T III 102.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Celny. 1) Zoll-. [...] 1) péagier; de doüane, de péage. [...] § 1) celny dom. [...]. T III 102.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Celowanie. das Zielen. visée; action de viser. T III 102.
patrz: CELOWANIE
– Miernicki, Mierniczy [...] § mierniczy statek. Messk. Linial mit Dioptern. Géom. régle avec des dioptres. mierniczy statek albo celowy iest naczynie ktorym w prost mierzą. T III 822.
patrz: CELOWY
– Celstad, Strzelnica. Schiess-Haus, Schiess-Garten. bute; lieu où tirent les chevaliers de l'arquebuse. T III 102.
patrz: CELSTAD
– Cembruię. mit Bau-Holtz belegen. garnir, couvrir de planches, de bois de charpente. ocembrować studnią. T III 103.
patrz: CEMBROWAĆ
– Cembrowina. Cembrzyna. Bau-Holtz. bois à bâtir; bois de charpente; maisonnage. § koło w rowie osadzone miedzy cembrzyną; cembrowina spuszczona. T III 103.
patrz: CEMBRZYNA
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cyna. 1) Zinn. 2) Tisch-Zinn. 1) étain. 2) étain de table; des plats, des affiettes, des pots d'étain. cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. cyna płatkowa do źwierciedł. zinnernes Blatt, Spiegel-Folie. apeau; feüille d'étain. T III 169.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cyna. 1) Zinn. 2) Tisch-Zinn. 1) étain. 2) étain de table; des plats, des assiettes, des pots d'étain. cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. cyna płatkowa do źwierciedł. zinnernes Blatt, Spiegel-Folie. apeau; feüille d'étain. T III 169.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– T III 103.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cyna [...] cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. [...] T III 169.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cenię. 1) halten, bieten eine Waare. 2) taxiren, den Preis setzen. [...] 1) priser, faire tant sa marchandise. 2) taxer, aprécier, mettre à prix. [...] §1) ceń słusznie a w miaręć zapłacą; zacenił ten towar talar. *2) cenić (szacować) dom. [...] drogo cenić. zu hoch halten. surfaire; demander trop de sa marchandise. T III 103.
patrz: CENIĆ
– Cenię. [...] 3) werth halten. [...] 3) priser; faire estime; faire cas de qu. estimer qu. avoir de l'estime pour qu. [...] 3) cenią go ludzie wysoko. [...]. T III 103.
patrz: CENIĆ
– Ceń słusznie a w miaręć zapłacą. T III 103.
patrz: CENIĆ
– Cenienie, zacenienie. das Bieten des Verkäufers. l\\\\\\\'action de priser sa marchandise. T III 103.
patrz: CENIENIE
– Cynowy, zinnern, von Zinn. d'étain. § náczynia cynowe. T III 170-171.
patrz: CENOWY, CYNOWY, CYNOWY, CZENOWY, CZYNOWY
– Cetnar, Centnar, Cętnar. Zentner. cent, quintal. § Cetnar waży w Statucie funtow 100, Lwoski ma 126. funtow Krakowskich. T III 105-106.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Cetnar, Centnar, Cętnar. Zentner. cent, quintal. § Cetnar waży w Statucie funtow 100, Lwoski ma 126. funtow Krakowskich. T III 105-106.
patrz: CENTNAR, CENTNAR, CETNAR
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § [...] centrum koła znaczy śrzodek. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § [...] centrum wagi [...]. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § Centrum ciężkości [...]. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. [...]. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrowy, pośrzednikowy. zum Mittel-Punct gehörig. central, qui regarde le centre, qui est au centre. T III 104.
patrz: CENTROWY
– Censor ksiąg. Bücher-Censor. censeur de livres. T III 103.
patrz: CENZOR
– Censuruię co. Censiren, censuriren. censurer; critiquer; trouver à dire. T III 104.
patrz: CENZOROWAĆ, CENZUROWAĆ, CENZUROWAĆ
– Censura. [...] 2) Tadel. [...] 2) critique, correction, reprimande [...]. T III 103.
patrz: CENZURA
– Censura. 1) Censur eines Buches. [...] 1) censure de livres. [...] T III 103.
patrz: CENZURA
– Censura [...] censury Papieskie. Bann, Kirchen-Censur. Censures Eclésiastiques; Censure; Censure d'Eglise. T III 103.
patrz: CENZURA
– Czopuch, cepuch. Schlung, Rauch-Loch. trou par où passe la fumée. T III 191.
patrz: CEPUCH
– cygańska cera. schwartzbraunes Gesicht. teint basané; visage mauricaud. T III 169.
patrz: CERA
– Cesarz. Cayser. Empereur. T III 103.
patrz: CESARZ, CESARZ, CYSARZ
– Cetnarowy. Zentner-. de quintal. § waga cetnarowa. T III 106.
patrz: CETNAROWY, CETNAROWY, CĘTNAROWY
– Cetnarowy. Zentner-. de quintal. § waga cetnarowa. T III 106.
patrz: CETNAROWY, CETNAROWY, CĘTNAROWY
– Ch, diese Buchstaben werden oft mit H verwechselt; suche dergleichen Wörter unter dem Buchstaben H. On confond souvent les lettres Ch avec une H, cherchez donc ces mots sur la lettre H. T III 106.
patrz: CH
– Cha, cha, interj. ha/ ha/ wenn man lachet. en riant: hi hi hi. T III 106.
patrz: CHA
– Chabias; cap, interj. Rips raps. tout à la ripaille. T III 107.
patrz: CHABIAS
– *Chaia, nawałność. See=Sturm. tempête; un orage. & po morzu nas rozegnała chaia. T III 107.
patrz: CHAJA, CHAJA, HAJA
– Hakownica [...] T III 443.
patrz: CHAKOWNICA, HAKOWNICA
– Chałupa. Bauer-Haus; Bauer-Hütte. cabanne T III 107.
patrz: CHAŁAPA, CHAŁUBA, CHAŁUPA, CHAŁUPA, HAŁUPA
– Chama pław morski. Bien-Muschel, Art Meer-Muscheln. chame, sorte de conques marines. T III 107.
patrz: CHAMA
– Charakternik [...] 2) der sich fest machen kan [...] 2) celui qui est dur; qui a un charme; qui se rend invulnerable; qui se fée [...] 2) nie wierz, żeby kula i pałasz charakternikowi szkodźić nie miały. T III 108.
patrz: CHARAKTERNIK
– Charakternik. 1) Zaubrer/ der mit Zeichen schreibet [...] 1) magicien, charmeur qui se sert de caractères [...] § 1) każdy charakternik oszust [...]. T III 108.
patrz: CHARAKTERNIK
– Charćiczka. junge Wind-Hündin. levriche, levronne. T III 108.
patrz: CHARCICZKA
– Charćię. junger Wind-Hund. levron; petit levrier. T III 108.
patrz: CHARCIĘ, CHARCIĘ, CHARCZĘ, HARCIĘ
– Charćik. junges Wind-Spiel. levron. T III 108.
patrz: CHARCIK
– Charćisko. elender Wind-Hund. houret; méchant levrier. T III 108.
patrz: CHARCISKO
– Charpęćina, vid. Chrapowina. T III 108.
patrz: CHARPĘCINA
– Chrapowina. Chrapęćina [!]. Chrapiwisko. Bruch-Grund; morastiger bewachsener Grund. terrain marécageux plein d'herbes. T III 123.
patrz: CHARPĘCINA
– *Chasa, vid. Chałastra. T III 108.
patrz: CHASA
– Chata. Hütte. hute, cahute; loge. T III 108.
patrz: CHATA, CHATA, HATA
– Chętliwy, Chętny. 2) geneigt. [...] 2) adonné, porté, enclin. T III 110.
patrz: CHĘTLIWY
– Chętliwy, Chętny. 1) willig, bereitwillig. [...] 1) promt, prêt, volontaire; qui se fait, qui fait de bon gré. [..] 1) chętnym do służenia W. Panu. T III 110.
patrz: CHĘTLIWY
– Chętliwy, Chętny. 1) willig, bereitwillig. [...] 1) promt, prêt, volontaire; qui se fait, qui fait de bon gré. [..] 1) chętnym do służenia W. Panu. T III 110.
patrz: CHĘTNY
– Chętliwy, Chętny. 2) geneigt. [...] 2) adonné, porté, enclin. [...] *2) chętny (skłonny) do gry. T III 110.
patrz: CHĘTNY
– Hydrograficzny. zur Wasser-Beschreibung gehörig. hidrographique. Hydrograficzna nauka. 1) Schiff-Báukunst. 2) Beschreibung der Wásser um die Erd-Kugel. 1) architecture navale. 2) hidrographie; description des eaux du globe. T III 457.
patrz: CHIDROGRAFICZNY, HIDROGRAFICZNY, HYDROGRAFICZNY, HYDROGRAFICZNY
– Chlostam, Chloszczę, vid. Chlustam. T III 114.
patrz: CHLOSTAĆ, CHLUSTAĆ, CHLUSTAĆ
– Chlustam, Chlostam, v. m. F. Chlosnę [...] 3) besprützen mit Koth [...] 3) éclabousser; flaquer [...] *3) pochlusnął (popryskał) mię błotem. T III 115.
patrz: CHLOSTAĆ, CHLUSTAĆ, CHLUSTAĆ
– Chlustam, Chlostam, v. m. F. Chlosnę [...] 2) schlagen, auschlagen als ein Pferd [...] 2) ruer, regimber [...] 2) koń wilka chlusnął [...]. T III 115.
patrz: CHLOSTAĆ, CHLUSTAĆ, CHLUSTAĆ
– Chlustam, Chlostam, v. m. F. Chlosnę. 1)schlagen, schmeissen, peitchen [...] 1) fraper, batre, foüeter [...] 1) stul gębę bo cię chlusnę; wychlostać winowaycę [...]. T III 115.
patrz: CHLOSTAĆ, CHLUSTAĆ, CHLUSTAĆ
– Chłodnieię. kühl werden/ sich abkühlen.se rafraîchir; dévenir frais T III 112.
patrz: CHŁODNIEĆ
– Chłodnikarz. Gärtner/ der kühle Lusthäuser und Gänge macht. jardinier qui fait faire de berceaux, des alées et des ouvrages de verdure. T III 113.
patrz: CHŁODNIKARZ
– Chłopi, vid. Chłopski. T III 114.
patrz: CHŁOPI
– Chłopianka. Bauer=Mägdchen [!]. païsanne, vilageoise; fille de païsanr. T III 114.
patrz: CHŁOPIANKA
– Chłopisko. ein schlechter/ elender Bauer. misérable païsan. T III 114.
patrz: CHŁOPISKO
– Chłopokoń. Poet. Ungeheuer/ halb Mensch halb Pferd. Poët. le Centaure un monstre à moitié homme, à moitié cheval. T III 114.
patrz: CHŁOPOKOŃ
– Chłopowic. Bauren=Sohn. fils de païsan. T III 114.
patrz: CHŁOPOWIC
– Chłopstwo [...] 2) Bauren-Familie [...] 2) païsannerie. T III 114.
patrz: CHŁOPSTWO
– Chłopstwo, collec. 1) die Bauerschaft, die Bauren [...] 1) communauté; le village c'est à dire les païsans d'un village [...]. T III 114.
patrz: CHŁOPSTWO
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. [...]. T III 114.
patrz: CHŁOSTA
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. § chłostę wziąć. [...]. T III 114.
patrz: CHŁOSTA
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. [...] chłostę dać komu. einen peitschen. foüeter, donner des coups de foüet à qu. T III 114.
patrz: CHŁOSTA
– Chłod [...] w chłodzie. im kühlen. au frais. § w chłodzie się przechodzi [...]. T III 112.
patrz: CHŁÓD
– Chłod. Kühle, Kühlung. la fraîcheur; le frais [...]. T III 112.
patrz: CHŁÓD
– *Chłypam, Chłypię, [chły]pie, [chły]piał, [chły]pieli, schlurfen. avaler à petits traits; humer. § wychłypał iaię [!]. T III 115.
patrz: CHŁYPAĆ
– Chmiel. (lupus salictorius) Hopfen. houblon. T III 115.
patrz: CHMIEL, CHMIEL, HMIEL
– Chmielę. hopfen/ mit Hopfen anmachen. houblonner. & ochmielił piwo, miod. T III 115.
patrz: CHMIELIĆ
– Chmielina. Hopfen=Staube/ Hopfen=Stroh. tige de houblon. T III 115.
patrz: CHMIELINA
– Chmielnik. Hopf=Garten/ Hopfen=Berg. houblonniére. T III 115.
patrz: CHMIELNIK
– Chmura śię, Chmurno iest, vid. chmurzy śię. T III 115.
patrz: CHMURAĆ SIĘ
– Chmurno, adv. dunckel, finster, wolckigt. obscure; obscurement; d'un manière nébuleuse. § chmurno było. T III 115.
patrz: CHMURNO
– Choboty, plur. 1) Art von Stiefeln. 2) Flügel an den Füssen des Mercurii. 1) sorte de botines. 2) les talonniéres de Mercure. T III 115.
patrz: CHOBOT
– Choboty, plur. 1) Art von Stiefeln. 2) Flügel an den Füssen des Mercurii. 1) sorte de botines. 2) les talonniéres de Mercure. T III 115.
patrz: CHOBOT
– Chochoł. Busch/ Flausch. toufe, houpe, toupillon. § chochoł na głowie, na brogu. T III 116.
patrz: CHOCHOL, CHOCHOŁ, CHOCHOŁ, CHOCHÓŁ
– Chochołowaty. flauschicht; wie ein Busch gebunden. fait en toufe. T III 116.
patrz: CHOCHOŁOWATY
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: CHOĆ
– Młyniec [...] 1) piiany młynkiem chodzi. T III 849.
patrz: CHODZIĆ
– Chodźisty. zum gehen eingerichtet. acommodé pour y marcher. T III 117.
patrz: CHODZISTY
– Chodźisty. zum gehen eingerichtet. acommodé pour y marcher. koło chodźiste. Mechan. Tret-Rad. Mécan. timpan; une grande rouë creuse, dans la quelle on marche sur des espèces de degrez pour la faire tourner. T III 117.
patrz: CHODZISTY
– Sabina, sawina; szawina płodna, choinka klasztorna. (sabina) Sada-Baum, Seven-Baum, Sadel-Baum, so Beeren trägt. sabine, savinier qui porte des baïes. T III 1671 [1971].
patrz: CHOINKA
– Choinka źiele, vid. Sosnka. T III 118.
patrz: CHOINKA
– Gibam co. beugen; biegen. courber, plier. gibam śię, przegibam śię. sich schauckeln, sich von einer Seite auf die andre biegen. se courber, se mouvoir d'un côté à l'autre; se bercer. § choyki śię od wiatru gibaią. T III 372.
patrz: CHOJKA, CHOJKA, CHÓJKA
– Choyka, sosna borowa. Kiefer/ Kien-Baum. pin sauvage. T III 122.
patrz: CHOJKA, CHOJKA, CHÓJKA
– Sosna; sosna borowa albo lesna; choyka. (pinus) Fichte/ Kiefer/ Kiefer-Baum/ wilder Fichten-Baum. pin sauvage, pinastre [...] un arbre. T III 2102.
patrz: CHOJKA, CHOJKA, CHÓJKA
– Hołd. 1) Lehus-Pflicht, Huldigung [...] 1) hommage m. le vassellage; soumission du vassal; foi que le vassal rend à son Seigneur [...]. T III 452.
patrz: CHOŁD, HOŁD, HOŁD, HÓŁD, OŁD
– Hołd [...] 2) Pflicht-Schuld [...] 2) hommage, m. respect. T III 452.
patrz: CHOŁD, HOŁD, HOŁD, HÓŁD, OŁD
– Hołduię komu [...] hołdować sobie kogo [...] 2) gewinnen, verbinden, einnehmen [...] 2) gagner, captiver, obliger qu. [...] 2) hołduię sobie serca; zhołdowałeś nas. T III 453.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołduię komu [...] hołdować sobie kogo. 1) sich huldigen lassen. 2) gewinnen, verbinden, einnehmen. 1) se faire rendre hommage. 2) gagner, captiver, obliger qu. 1) hołdował sobie nieprzyiacielskie miasta. 2) hołduię sobie serca; zhołdowałeś nas. T III 453.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołduię komu [...] hołdować sobie kogo. 1) sich huldigen lassen [...] 1) se faire rendre hommage [...] 1) hołdował sobie nieprzyiacielskie miasta [...]. T III 453.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołduię komu. 1) einem huildigen [...] 1) faire hommage; rendre hommage à quelqu'un [...]. T III 453.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołduię komu [...] 2) zinsbar, unterworfen seyn [...] 2) étre tributaire; reléver, dépendre de qu. [...]. T III 453.
patrz: CHOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HOŁDOWAĆ, HUŁDOWAĆ
– Hołdownik. Zins-Mann, Vassal, Lehus-Träger, Lehen-Mann. un vasal, feudataire, tributaire, hommager. hołdownicy. Hołdownictwo. Lehuleute, Vasallen. les fiévez; les vassaux; le vasselage T III 452.
patrz: CHOŁDOWNIK, HOŁDAWNIK, HOŁDOWNIK, HOŁDOWNIK, OŁDOWNIK
– Chomątnik, rzemieślnik od chomąt. Kummet-Macher. bourrelier. T III 118.
patrz: CHOMĄTNIK
– Chorał, śpiewanie proste iednym głosem. Choral-Music. plein-chant; faux bourdon; musique simple; musique à la Grégoire. T III 119.
patrz: CHORAŁ, CHORAŁ, KORAŁ
– biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42.
patrz: CHOROBA
– Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999.
patrz: CHOROBA
– Horyzont. der Gesicht-Ender, der Horizont. horizon, finiteur. § Horyzont iest kray świata okiem obiętny, albo linia w połprzecinaiąca niebo przy ziemi. T III 454.
patrz: CHORYZONT, HORYZON, HORYZONT, HORYZONT, HORYŻONT, ORYZONT
– Horyzontalnie, adv. nach dem Horizont. horisontalement. T III 454.
patrz: CHORYZONTALNIE, HORYZONTALNIE, HORYZONTALNIE
– Horyzontalny, poziomny. Horizontal-. horisontal. horyzontalny, słupowy albo poziomny zegar. Horizontal-Sonnen-Uhr. cadran horisontal. T III 454.
patrz: CHORYZONTALNY, HORYZONTALNY, HORYZONTALNY
– Horyzontalny, poziomny. Horizontal-. horisontal. horyzontalny, słupowy albo poziomny zegar. Horizontal-Sonnen-Uhr. cadran horisontal. T III 454.
patrz: CHORYZONTALNY, HORYZONTALNY, HORYZONTALNY
– Chrapała. Schnarcher. ronfleur. T III 122.
patrz: CHRAPAŁA
– chrapanie śmiertelne. das Röcheln eines Sterbenden. râlement d'un agonizant T III 122.
patrz: CHRAPANIE
– Chrapanie, chrapnienie. das Schnarchen, ronflement. T III 122.
patrz: CHRAPANIE
– Chrapka Heischerkeit, enroüement; graillemnt, raucité. T III 122.
patrz: CHRAPKA
– Chrapliwie, adv. heisch mit heischer Stimme. d'une voix enroüée. T III 122.
patrz: CHRAPLIWIE
– Chrapliwy. 1) heisch, rauch. [...] 1) enroué, rauque. [...] § chrapliwym rzekł głosem. T III 123.
patrz: CHRAPLIWY
– Chrapliwy. [...] 2) schmetternd, hell als eine Trompete. [...] 2) perçant, aigu. § [...] chrapliwe gdy uderzą trwogę trąby. T III 123.
patrz: CHRAPLIWY
– Chrapanie, chrapnienie. das Schnarchen, ronflement. T III 122.
patrz: CHRAPNIENIE
– Robak. Wurm, Made. un ver. § robacy to drzewo toczą; robacy w żywoćie albo glisty; robacy w mięśie albo pandry; robacy w języku psa szalonego; robacy w szaciech albo mole. T III 1849.
patrz: CHROBAK, ROBAK, ROBAK
– i robak piśnie gdy go przydepcesz. auch ein Wurm krümmet sich, wenn man auf ihn tritt. un ver se recoquille bien quand on le presse. T III 1849.
patrz: CHROBAK, ROBAK, ROBAK
– robak w mące. Mehl-Wurm. mite, petit insecte qui mange la ferine. T III 1849.
patrz: CHROBAK, ROBAK, ROBAK
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: CHROBAK, ROBAK, ROBAK
– Chrzan. Meerrettia. grand raifort, meretich; raifort faurage. T III 124.
patrz: CHRZAN, CHRZAN, CHRZON, KRZON
– Chrzanowy. Meerretting-. de raiford sauvage. T III 124.
patrz: CHRZANOWY
– Chudak. armer, elender Mensch. un miférable, infortuné, malheureux; un pauvre haire. T III 126.
patrz: CHUDAK
– Chwalebnie, adv. z pochwałą. auf eine rühmliche Weise. loüablement; d’une manière loüable. T III 128.
patrz: CHWALEBNIE, CHWALEBNO
– Chwalebny, chwały godźien. lebenswürdig. loüable, glorieux; digne de loüanges. T III 128.
patrz: CHWALEBNY
– Chybki, chutki, żartki, chyży. flinck, fehr, hurtig. léger, agil, vite, promt. § chybki to chłopiec. T III 131.
patrz: CHYBKI, SZYBKI, SZYBKI
– Chyłkiem, adv. gebuckt, geduckt. en se courbant; en se baissant; courbé; en se trainant. § chyłkiem bieży; przez tę fortę chyłkiem iść trzeba. T III 131.
patrz: CHYŁKIEM
– babi narod zawsze chytry. T III 16.
patrz: CHYTRY
– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ciaścista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.
patrz: CIAŚCISTY
– ćieśnina morska. Meer-Enge. un Bosphore, détroit, bras de mer. T III 146.
patrz: CIAŚNINA, CIEŚNINA, CIEŚNINA
– Cieśnina [...] 2) w ćieśninie napadł na nieprzyiaćiela. T III 145.
patrz: CIAŚNINA, CIEŚNINA, CIEŚNINA
– Ciekawie, adv. [...] artig. [...] curieusement. [...] ćiekawie o tym autor pisze. T III 139.
patrz: CIEKAWIE, CIEKAWO
– Ciekawie, adv. 1) vorwißig. [...] trop curieusement. [...] ćiekawie wiedźieć chcesz. T III 139.
patrz: CIEKAWIE, CIEKAWO
– ćiekawy. [...] 2) wißig, voll schöner Sachen. [...] 2) curieux, beau, rare, qui a beaucoup de curiosité; qui mérite de la curiosité. [...] 2) ćiekawą kśiążkę czytam. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 5) hastig, unbesonnen. [...] 5) étourdi, précipité, inconsideré. [...] *5) w postępkach swoich zawsze był ćiekawy (porywczy.) T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 4) Jäger: der fleißig spüret. [...] 4) chasse: qui a un bon sentiment à suivre à la piste. [...] 4) ieden ogar leniwy, drugi ćiekawy. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 3) lehrbegierig. [...] 3) curieux, qui a envie d’aprendre, de favoir. [...] 3) obroć na to ćiekawe oko. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– iestem ćiekawy to widźieć. ich bin begierig das zu sehen. je suis gros de voir cela. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. 1) neugierig, vorwißig. [...] 1) curieux, témeraire. [...] 1) barzo ćiekawych nie kocham ludźi. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– Ciekawiec, g. ćiekawca. Ciekawy. Forscher; neugieriger Mensch. un curieux; qui a de la curiosité. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– Cienistość. Schatten, Beschattung. ombrage m. ombre. T III 143.
patrz: CIENISTOŚĆ
– Cienkopłaski. dünn und flach. menu & plat. T III 143.
patrz: CIENKOPŁASKI
– Wolnociepły. laulicht. tiéde. § wolnociepła woda. T III 2600.
patrz: CIEPŁY
– Cierpiętliwość. Empfindung, Empfindlichkeit. passion, passibilité T III 145.
patrz: CIERPIĘTLIWOŚĆ
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § Centrum ciężkości [...]. T III 104.
patrz: CIĘŻKOŚĆ
– Ckliwo mi, ckni mi. [...] mir eckelt, mir grauet. [...] 2) je me dégoûte; il me rebute; j’ai du dégoût. T III 150.
patrz: CKLIWIE, CKLIWO
– Ckliwie, adv. eckelhaft, mit Eckel. avec dégoût, à contre-coeur. § ckliwie to iem, to czynię. T III 150.
patrz: CKLIWIE, CKLIWIE, CKLIWO, CKLIWO, TCKLIWIE
– Ckliwo mi, ckni mi. 1) mir wird übel [...] 1) j’ai mal au (de) coeur; le coeur me défaut [...]. T III 150.
patrz: CKLIWIE, CKLIWO
– Cud. *Cudo [...] 2) Wunder, ungewöhnliche Sache. [...] un miracle; merveille; un prodige; chose merveilleuse [...] § 2) cudby to był [...]. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] § 1) cuda czynić [...]. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cud. *Cudo [...] 2) Wunder, ungewöhnliche Sache. [...] un miracle; merveille; un prodige; chose merveilleuse [...] cuda w boju czynił. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] cud się stał. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cudak [...] 2) Miszgeburth. [...] 2) un monftr. [...] * 2) cudak (cudotwór) śię narodźił. T III 163.
patrz: CUDAK, CUDAK, CZUDAK
– Cudak. 1 der abentheuerliche Sachen unternimmt. [...] 1) extravagant, avantuer, bizare. [...] § 1) pod postawą błaznow i cudakow po świećie biegaią. [...]. T III 163.
patrz: CUDAK, CUDAK, CZUDAK
– bocian cudzoziemski; iba. schwartzer Storch; Egyptischer Storch. cigogne noire; ibis. T III 63.
patrz: CUDZOZIEMSKI
– w cudze rad zagląda garki. er steckt seine Nase in alles. il fourre (met, porte) son nez par tout. T III 364.
patrz: CUDZY
– Grzeię co, grzeie, grzał. wärmen. chaufer, échaufer. rączkę w cudzey kieszeni grzeie. er greifet den Leuten in die Schubsäcke. il fourre la main dans la poche d'autrui [...]. T III 432-433.
patrz: CUDZY
– Poczworny cug koni; poczworne konie. ein Zug von vier Pferden. un atelage; quatre chevaux atelez. T III 1428.
patrz: CUG
– Czyham na co. lauren. guetter, épier, veiller qu. T III 197.
patrz: CUHAĆ, CZUHAĆ, CZYHAĆ, CZYHAĆ
– Czuham, czuwam, czatuię, czyham na co. lauren. guêter, épier; veiller qu. T III 193.
patrz: CUHAĆ, CZUHAĆ, CZYHAĆ, CZYHAĆ
– Cybet. Zibet. civette une odeur agréable. T III 168.
patrz: CYBET
– kot cybetowy. Zibet-Katze. civette un animal. T III 168.
patrz: CYBETOWY
– Cybetowy. Zibet-. de civette. T III 168.
patrz: CYBETOWY
– Cyborium. Gefäß zu den geweiheten Hostien. custode; le ciboire; vase où on met les hosties consacrées. T III 168.
patrz: CYBORIUM
– Cyc, g. [cyc]a. 1) Schertzw. Dietz, Weiber-Brust. [...] 1) burlesq. tétard, gros & grand téton de femme. T III 168.
patrz: CYC
– co zawsze przy cycu wiszą rzadko bywa z nich co dobrego. T III 168.
patrz: CYC
– Cyc, g. [cyc]a. 2) Zietze an dem Euter der Kühe, der Ziegen. 3) Dietz, der Euter. [...] 2) traïon de vache, de chèvre. 3) pis de vache, de chèvre. [...] 2) cyc u kozy, u krowy T III 168.
patrz: CYC
– Cycał. Mutter-Söhnchen. fils gâté; fils de sa mére; petit mignon de sa mére; papadoux; mamadoux. § z cycałow rzadko co godnego będźie. T III 168.
patrz: CYCAŁ
– Cyckowy [...] § cyckowa brodawka. T III 169.
patrz: CYCKOWY
– Cyckowy. zur Brust gehorig, de mamelle. T III 169.
patrz: CYCKOWY
– Cycon. Vaters-Söhnchen. petit mignon de son pére; papadoux. T III 169.
patrz: CYCON, CYCOŃ, CYCOŃ
– Cyfra. [...] 2) Cyfer zum geheimen Schreiben. [...] 2) un chifre; nom en chifre. [...] 2) cyframi pisać. T III 169.
patrz: CYFRA
– Cyfra. 1) Rechenk. eine Nulle. [...] 1) aritm. zero. un 0. [...] § 1) szlachectwo bez cnoty i nauk iest cyfrą bez liczby. T III 169.
patrz: CYFRA
– Cyfra. [...] 3) Nachmens-Zug; verzogner Nahme. [...] 3) un chifre; nom en chifre. [...] 3) cyfra z liter poczętnych imienia czyiego; w cyfrze litery August III śię wydawały. T III 169.
patrz: CYFRA
– Cyga, krąglica. Kinder-Kreusel. sabot, toupie, baudufle. T III 169.
patrz: CYGA
– Cygański. Zigeunerisch. de boëmien. T III 169.
patrz: CYGAŃSKI
– cygański prowadźić żywot. wie ein Zigeuner in der Welt herum ziehen; beständig reisen. courir le monde; méner une vie de boëmien. T III 169.
patrz: CYGAŃSKI
– cygańska cera. schwartzbraunes Gesicht. teint basané; visage mauricaud. T III 169.
patrz: CYGAŃSKI
– Cykorya źiele. (cichoreum) Wegwart, Hindlauft. chicorée. T III 169.
patrz: CYKORIA
– Cynamonik ptak. vermeinter Vogel, der sein Nest aus Zimmet-Rinden bauen soll. oiseau imaginaire qui doit faire son nid de brins de cinamome. T III 170.
patrz: CYNAMONIK
– Cyndloch, zapał. Zündloch am Gewehr. lumière d'une arme à feu. T III 170.
patrz: CYNDLOCH
– Cyndlont. Zündruthe der Constabler. le boute-feu de canonier. T III 170.
patrz: CYNDLONT
– Cynpulwer, posypka. Zünd-Pulver. amorce; poudre dans le bessinet d'une arme à feu. T III 170 .
patrz: CYNDPULWER
– Cynkowatość, Cynowatość. [...] 2) Flecken auf den Thier-Häuten. [...] 2) madrure d'une peau. T III 170.
patrz: CYNKOWATOŚĆ
– Cynkowatość, Cynowatość. 1) Zierath von geschobenen Vierecken. [...] 1) ornament en quinconce. T III 170.
patrz: CYNKOWATOŚĆ
– Cynobr, Cynober, g. cynobru. Zinober. du cinabre. T III 170.
patrz: CYNOBER, CYNOBR
– Cynkowatość, Cynowatość. [...] 2) Flecken auf den Thier-Häuten. [...] 2) madrure d'une peau. T III 170.
patrz: CYNOWATOŚĆ
– Cynkowatość, Cynowatość. 1) Zierath von geschobenen Vierecken. [...] 1) ornament en quinconce. T III 170.
patrz: CYNOWATOŚĆ
– Cyrkiel, g. cyrcla. Zirckel, das Werckzeug. compas un instrument. § cyrkiel ma bydź dychtowny i niewychełtany. T III 171.
patrz: CYRKIEL
– w cyrkiel co uczynić. nach dem Zirckel etwas machen. faire au compas qu. ch. T III 171.
patrz: CYRKIEL
– Cyrkuł, okrąg, koło. Zirckel die Figur. un cercle fait avec le compas. § w cyrkuł co oberznąć. T III 171.
patrz: CYRKUŁ
– Cytrysta. [...]. T III 172.
patrz: CYTRYSTA, CYTRYSTA, CYTRZYSTA
– Cytwar. (zedoaria) Zittwer. zedoaire; zerumbet. T III 172.
patrz: CYTWAR
– Cyzyoianus. Calender aller Fest-Tage. almanac de toutes les fêtes. T III 173.
patrz: CYZJOJANUS
– *Cyżoryk, Szczyżoryk. Feder-Messer. canif. T III 173.
patrz: CYŻORYK, SCYZORYK, SCYZORYK, SCYŻORYK, SZCZYŻORYK
– *Scyżoryk, Szczyżoryk. ein Feder-Messer canif. T III 1999.
patrz: CYŻORYK, SCYZORYK, SCYZORYK, SCYŻORYK, SZCZYŻORYK
– Czamlet, Czamlot. Kamlot, Schamlot ein Zeug. camelot une étofe. T III 173.
patrz: CZAMLET, CZAMLET, CZAMLOT, SZAMŁAT
– Czarno, adv. schwartz. noir; en noir. § czarno farbuię. T III 174.
patrz: CZARNO
– czarnucha żytna. (pseudomelanthium) Raden, Radel ein Unkraut im Korn. barbeau, oeillet sauvage, mauvaise herbe qui gâte le blé. T III 175.
patrz: CZARNUCHA
– Czarnucha. (melanthium) Schwartzer Kümmel, Römischer Coriander. nielle, poivrée, poivrette, aléne. T III 175.
patrz: CZARNUCHA
– Czasopis. Zeit-Beschreiber. un cronologiste. T III 178.
patrz: CZASOPIS, CZASOPIS, CZASOPISZ
– Czasopisarstwo. Zeit-Beschreibung. cronologie. T III 178.
patrz: CZASOPISARSTWO
– Czasopisowy. Chronologisch. cronologique. T III 178.
patrz: CZASOPISOWY
– **Czasowładny. der die Zeit regierat. qui dirige le tems. § czasowładny obrotow niebieskich zawod; czasowładne niebieskie okręgi. T III 178.
patrz: CZASOWŁADNY
– Gzło, giesłko, czechło. [...] 2) Kittel, Jupe, Ueberwurf, von Leinwand der Weiber und Kinder. [...] 2) habit de lin pour les femmes & pour les enfants. T III 442.
patrz: CZECHŁO
– Gzło, giesłko, czechło. 1) Fuhrmanns-Kittel. [...] 1) souquenille, sarot, blaude des voituriers. T III 442.
patrz: CZECHŁO
– [...] potrzeba nie czeka pogody i wczasu [...] T III 1570.
patrz: CZEKAĆ
– Czernuchna, vid. Czarnucha. T III 183.
patrz: CZERNUCHNA
– Czerwieię. wurmicht werden; voll Würmer werden. se vermouler, devenir vermoulé. § gdźie uroda? w grobie czerwieie; robactwo śię zaczerwiało. T III 184.
patrz: CZERWIEĆ
– Czerwonawo, adv. röthlich. d'une manière rougeâtre. T III 185.
patrz: CZERWONAWO
– Czerwoniuchny. sehr roth. fort rouge. T III 185.
patrz: CZERWONIUCHNY
– żywokost czerwony; głowienki czerwone. (solidago, consolida media; bugula) Golden-Günsel. herbe au charpentier, moïenne consire, bugle. T III 3074.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– wężownik, wężownik czerwony, gadowe ziele, gaiowa miodunka. (bistorta britannica) Natter-Wurz, bistorte. T III 2513.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– Bez [...] bez leśny gronisty czerwony, (sambucus montana) wilderWald-, Berg, oderhirschholder. sureau de montagne. T III 35.
patrz: CZERWONY, CZERWONY, CZYRWONY
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 2) hecheln, krämpeln, kämmen. [...] sérancer, carder, peigner, gréger, habiller, ragaïer; charpir. [...] § [...] 2) czesać len. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 4) abschuppen, schuppen. [...] écailler un poisson; ôter, désaire les écailles. § [...] 4) oczesz tę rybę. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 2 [3]) bürsten, ausbürsten. [...] vergetter, brosser, épousseter, nettéïer avec des vergettes. § [...] 3) czeszę szczotką suknią. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. 1) kämmen. [...] peigner. [...] § 1) czesał włosy, iakom przyszedł. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 5) schmieren, prügeln. [...] étriller, froter, rosser, batre. § [...] 5) czeszę chłopca kiiem; wyczesałem go dobrze. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Człowieczy. 1. menslich, der menslichen Natur nach. 2. menslich, gesittet. 1. humain, qui regarde l'homme. 2. humain, doux, honêtte. § człowiecza własność. * 2. człowiecze (ludzkie) obyczaie. T III 188.
patrz: CZŁOWIECZY
– Czołdro. Stalldecke über ein Pferd. caparaçon. czołdrem nakryć konia. ein Pferd mit der Stall Decke bedecken. caparaçonner un cheval. T III 189.
patrz: CZOŁDRO
– wstyd starł z czoła. er hat eine unberschämte Stirne. il a bû toutes ses hontes; il n'a plus de honte, il a renoncé à toute honte. T III 2640.
patrz: CZOŁO
– czopowe. Zapfen-Geld von Getråncken. les aides, le maubouge, le cambage, le vientrage, le boutage; impôts que paient les boissons qui se consument. T III 191.
patrz: CZOPOWE
– Czopowy. Zapfen-. de broche, de tenon; de tourillon. czopowa dziura. Zapfen-Loch. mortaise. T III 191.
patrz: CZOPOWY
– Czopuch, cepuch. Schlung, Rauch-Loch. trou par où passe la fumée. T III 191.
patrz: CZOPUCH
– czterdźieśći kroć. vierzigmahl. quarante fois. T III 191.
patrz: CZTERDZIEŚCIKROĆ, CZTERDZIEŚCIKROĆ, CZTERYDZIEŚCIKROĆ
– każdy dudek ma swoy czubek. jeder Narr hat seine Kappe. à chaque fou sa marotte. T III 285.
patrz: CZUBEK
– Czuię, czuie, czuł. 3) empfinden, fühlen, schmecken [...] 3) sentir, ressentir, cennoître par le moien des sens. [...] 3) wino dobre ale w nim siarkę czuię; siarki w tym winie nie czuć [...]. T III 193.
patrz: CZUĆ
– tchu w sobie nie czuie. er ist ganz aus dem Athem. il est tout ésouflé; il est hors d'haleine. T III 214.
patrz: CZUĆ
– mały a czupurny. er ist klein und doch fehr hitzig. en petit ventre gros coeur. T III 194.
patrz: CZUPURNY
– Czupurny. böse, hitzig vor der Stirne. emporté; qui a la tête près du bonnet. T III 194.
patrz: CZUPURNY
– Czwartaczka, kwartana. das viertägige Fieber. la fiévre quarte. § czwartaczkę ćierpię; choruię na kwartanę. T III 194.
patrz: CZWARTACZKA
– Czwartak, g. a [...] 3) Meß. eine Rauten-Figur. [...] 3) géom. un rhombe; losange. [...] T III 194.
patrz: CZWARTAK
– Czwartak, g. a 1) vier Groschen Stück. [...] 1) piéce de quatre gros. [...] § 1) czwartak Polski, toż iest co Iuliusz Włoski podług starey ceny. [...]. T III 194.
patrz: CZWARTAK
– Czwartak, g. a [...] 2) kleine Gerste die in 4 oder 5 Reihen auf der Aehre wächst. [...] 2) espéce d’orge qui a quatre ou cinq rangs de grains. [...] 2) czwartak we cztery rzędy w kłośiu śię rodźi. T III 194-195.
patrz: CZWARTAK
– Czwartek, g. czwartku. Donnerstag. jeudi. T III 195.
patrz: CZWARTEK
– wielki czwartek. der grüne Donnerstag, jeudi saint; jeudi absolu. T III 195.
patrz: CZWARTEK
– Czworletni, vierjährig. de quatre ans. T III 196.
patrz: CZWORLETNI
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
patrz: CZWOROGRANIASTOŚĆ
– Czworograniasty Czworogranisty kwadratowy. viereckigter. quarré, fait en quarré. T III 196.
patrz: CZWOROGRANIASTY
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
patrz: CZWOROGRANISTOŚĆ
– Czworograniasty Czworogranisty kwadratowy. viereckigter. quarré, fait en quarré. T III 196.
patrz: CZWOROGRANISTY
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
patrz: CZWOROGRAŃ
– Kwadrat, czworograń. Viereck, Quadrat. un quarré, chose en quarré. § kwadrat iest figura o czterech śćianach. T III 693.
patrz: CZWOROGRAŃ
– Czworonarożny, vid. Czworogranisty. T III 196.
patrz: CZWORONAROŻNY
– Czwornasobny, tyleczwory. vierfältig, viermahl so groß. quadruple. § czwornasobna wina. T III 196.
patrz: CZWÓRNASOBNY
– Weczwornasob. Weczwornasobnie. adv. conf. Nasob. vier mahl so viel. quatre fois autant; au quadruple. T III 2503.
patrz: CZWÓRNASÓB
– Czwornasob, subs. vierfache Sache; vier mahl so viel. le quadruple; quatre fois autant. T III 196.
patrz: CZWÓRNASÓB
– Czynićiel. [...] faiserur; celui qui fait. § czynićiel wszystkich nieprawośći. T III 199.
patrz: CZYNICIEL
– wolno sobie namyśl a prętko czyń. T III 2599.
patrz: CZYNIĆ
– Wstyd. [...] 3) Beschämung, Schande, die man einem macht [...] honte, afront, ignominie, confusion [...] sobie i Panu twoiemu wstyd czynisz. T III 2639-2640.
patrz: CZYNIĆ
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] § 1) cuda czynić [...]. T III 162-163.
patrz: CZYNIĆ
– Nadzieia die Hoffnung [...]. T III 901.
patrz: CZYNIĆ
– dość czynić komu. Gnüge leisten. contenter qu. satisfaire qu.ou à qu. T III 257.
patrz: CZYNIĆ
– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.
patrz: CZYNIĆ
– Cud. *Cudo [...] 2) Wunder, ungewöhnliche Sache. [...] un miracle; merveille; un prodige; chose merveilleuse [...] cuda w boju czynił. T III 162-163.
patrz: CZYNIĆ
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force [...] § 1) [...] gwałt komu czynić; gwałt czynić ludzkiemu sumnieniu grzech wielki [...]. T III 438.
patrz: CZYNIĆ
– dość czynienie; dość uczynienie. Vergnügung; Genugthuung. satisfaction. T III 257.
patrz: CZYNIENIE
– Baran czyszczony; skop. ein Schöps. un mouton. T III 23.
patrz: CZYSZCZONY
– *Czyśćie, adv. 1) gut, schön. 2) rein. 1) bien, bellement. 2) nettement, proprement. T III 200.
patrz: CZYŚCIE
– Czytelniczka. Leserin. liseuse, celle qui lit qu. ch. T III 202.
patrz: CZYTELNICZKA
– **Czytelniec, g. czytelnca. Czytelnik. Leser. lecteur. T III 202.
patrz: CZYTELNIEC
– **Czytelniec, g. czytelnca. Czytelnik. Leser. lecteur. T III 202.
patrz: CZYTELNIK
– Czyżowy. Zeischen-. de sérin. § świergot czyżowy. T III 202.
patrz: CZYŻOWY
– cmić się. dunckel werden. s'obscurcir; devenir obscur & ténébreux. T III 151.
patrz: ĆMIĆ SIĘ
– cmi mi się; cmią mi się oczy. meine Augen werden dunckel. mes yeux 's'obscurcissent. § iuż się starcowi oczy cmiły. T III 151.
patrz: ĆMIĆ SIĘ
– cmi mi się; cmią mi się oczy. meine Augen werden dunckel. mes yeux 's'obscurcissent. § iuż się starcowi oczy cmiły. T III 151.
patrz: ĆMIĆ SIĘ
– cwiczenie nabożne albo duchowne [...] un éxercice de pieté. T III 167.
patrz: ĆWICZENIE
– cwiczenie nabożne albo duchowne [...] un éxercice de pieté. T III 167.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczenie [...] 1. un éxercice; pratique, usage m. action de pratiquer. 2. instruction, discipline. § cwiczenie rycerskie, cwiczenie z dział, z hakownic; cwiczenie ręki w chędogim pisaniu; cwiczenie żołnierza w monszterunku; cwiczenie chłopca w łacinie; cwiczenie pamięci; pole cwiczenia pociskowego. 2) schowany na dobrym cwiczeniu; trzymać w cwiczeniu chłopca. T III 166-167.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczę [...] wprawuję [...]. T III 166.
patrz: ĆWICZYĆ
– Dabin. Tabin ein Zeug. tabis sorte d'étofe. T III 201.
patrz: DABIN, TABIN, TABIN
– Tabin. Tabinek. Tabin ein Zeug. tabis, sorte d'étofe. T III 2287.
patrz: DABIN, TABIN, TABIN
– Dach [...]. T III 201.
patrz: DACH
– Z tey dachownie dachowka na kośćioł robiona bydź ma. T III 202-203.
patrz: DACHOWNIA
– dano mu łacinę aż mu się łeb kurzył. [...] no lui a lavé bien la tête. T III 702.
patrz: DAĆ
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. [...] chłostę dać komu. einen peitschen. foüeter, donner des coups de foüet à qu. T III 114.
patrz: DAĆ
– Ordynans. [...] § dać, otrzymać Ordynans. T III 1257.
patrz: DAĆ
– daktytł drzewo, palma ein Palmbaum,palmier, dattier. T III 207.
patrz: DAKTYL, DAKTYL, DAKTYŁ
– daktyły leśne, solone, Indyyskie; Tamaryndy. Tamarinden. des tamarins T III 207.
patrz: DAKTYL, DAKTYL, DAKTYŁ
– Daktył eine Dattel. datte. fruit de palmier. T III 207.
patrz: DAKTYL, DAKTYL, DAKTYŁ
– Daktyłowy. Datteln. de datte. § Daktyłowa pestka. T III 207.
patrz: DAKTYLOWY, DAKTYLOWY, DAKTYŁOWY
– Daktyłowy. Datteln. de datte. § Daktyłowa pestka. T III 207.
patrz: DAKTYLOWY, DAKTYLOWY, DAKTYŁOWY
– Dalece, obf. adv. v. Daleko. T III 207.
patrz: DALECE
– Daleki [...]. T III 207.
patrz: DALEKI
– Daleko T III 209.
patrz: DALEKO
– Dama T III 209.
patrz: DAMA
– Danie, vid. Dawanie T III 209.
patrz: DANIE
– Dań T III 209.
patrz: DAŃ
– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.
patrz: DAŃ
– Daremnie T III 210.
patrz: DAREMNIE
– Daremny T III 210.
patrz: DAREMNY
– Darmo T III 210.
patrz: DARMO
– Daruię T III 211.
patrz: DAROWAĆ
– Darowanie T III 211.
patrz: DAROWANIE
– Data T III 212.
patrz: DATA
– Datek T III 212.
patrz: DATEK
– dwa kroć daie kto prętko daie, a trzy kroć kto ochotnie T III 204.
patrz: DAWAĆ
– Dawam co T III 212.
patrz: DAWAĆ
– dziesięcinę dawać den Zehenden geben. païer la dîme. T III 315.
patrz: DAWAĆ
– Dawca T III 212.
patrz: DAWCA
– Dawno T III 212-213.
patrz: DAWNO
– Dawny [...]. T III 213.
patrz: DAWNY
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: DĄB
– Dąb, g. [dęb]a. ([dęb]u). Eiche. un chene. T III 201.
patrz: DĄB
– dąb samica. Eiche weiblichen Geschlechts. drille. T III 201.
patrz: DĄB
– Dąbrowa Dąbrówka [...]. T III 201.
patrz: DĄBROWA
– Dbam T III 213.
patrz: DBAĆ
– tchu w sobie nie czuie. er ist ganz aus dem Athem. il est tout ésouflé; il est hors d'haleine. T III 214.
patrz: DECH
– dech zatrzymać, den Athem an fich halten. retenir son vent, son haleine. T III 214.
patrz: DECH
– Dech, g. Voc. loc. dechu, *dchu, tchu. D. dechowi, tchowi. Ins dechem, tchem. der Athem. haleine; un soufle. T III 214.
patrz: DECH
– Defalka Defalkata T III 214.
patrz: DEFALKA
– Defalka Defalkata T III 214.
patrz: DEFALKATA
– * Defekt, niedostatek T III 214.
patrz: DEFEKT
– Definitor w zakoniech. Rathgeber des Borstehers eines geistlichen Ordens. Définiteur, Conseiller du Provincial d'un Ordre. T III 214.
patrz: DEFINITOR
– Definitorz w zakonach. Raths=Stube in einigen Klostern. définition, le définitoire, lieu ou s'assemble les définiteurs pour les afaires de l'Ordre. T III 214-215.
patrz: DEFINITORZ
– Deklamuię; krasomowskie się cwiczę. sih im halten der Reden üben. déclamer; s'exercer à haranguer. T III 215.
patrz: DEKLAMOWAĆ
– Deklaracyja T III 215.
patrz: DEKLARACJA
– Deklaruię T III 215.
patrz: DEKLAROWAĆ
– Dekret T III 215.
patrz: DEKRET
– Delator T III 216.
patrz: DELATOR
– Delektuie [...] T III 216.
patrz: DELEKTOWAĆ
– Delektować sie [...] T III 216.
patrz: DELEKTOWAĆ SIĘ
– Delfin [...] morska świnia. T III 216.
patrz: DELFIN
– Deliberacyja [...] T III 216.
patrz: DELIBERACJA
– Deliberuię [...] T III 216.
patrz: DELIBEROWAĆ
– Delicye plur. rozkosz. Annehmlichkeiten, Ergötzlichkeiten. les délices. T III 216.
patrz: DELICJE
– Delikacki [...] T III 216.
patrz: DELIKACKI
– gęba delikacka, pańska. delicates Maul. une langue fine; goût délicat, excellent. T III 369.
patrz: DELIKACKI
– Delikactwo, rozkosz w życiu. Zärtlichkeit, Weichlichkeit. délicatesse, mollesse. T III 216.
patrz: DELIKACTWO
– Delikat, rozkosznik. ein Wollunter T III 216.
patrz: DELIKAT
– Delikatny [...] T III 217-218.
patrz: DELIKATNY
– Dełutka. Ober-Rock ohne Ermel. robe au juste-au-corps sans manches. T III 217.
patrz: DEŁUTKA
– Depta. Deptacz. ein Treter. fouleur, celui gui foule. T III 217.
patrz: DEPTA
– Depta. Deptacz. ein Treter. fouleur, celui gui foule. T III 217.
patrz: DEPTACZ
– Depcę, Deptam [...] T III 217.
patrz: DEPTAĆ
– Deputuię [...] T III 218.
patrz: DEPUTOWAĆ
– Derelikt, rzecz odbieżana. in den Rechten: verlassene Sache. Droit: chose abandonnée. T III 218.
patrz: DERELIKT
– Dereszowaty koń [...]. T III 218.
patrz: DERESZOWATY
– Deszczka, Deszczułka [...]. T III 219.
patrz: DESCKA, DESZCZKA, DESZCZKA
– Desperacya, rozpacz. die Verzweiflung. desespoir. T III 219.
patrz: DESPERACJA
– Desperuię, rozpaczam [...]. T III 219.
patrz: DESPEROWAĆ
– Bania do dystylowania. T III 21.
patrz: DESTYLOWANIE
– Deszcz [...]. T III 219.
patrz: DESZCZ
– Dębowy [...] dębowa wić [...]. T III 214.
patrz: DĘBOWY
– Dyamentowy. Diamanten. de diamant. T III 297.
patrz: DIAMENTOWY
– Dla [...]. T III 220.
patrz: DLA
– Dławię * Dłabię [...]. T III 211.
patrz: DŁABIĆ, DŁAWIĆ, DŁAWIĆ
– Dłubaczka [...]. T III 221.
patrz: DŁUBACZKA
– Dłubam v. Dłubię. T III 221.
patrz: DŁUBAĆ
– Dłubię T III 221-222.
patrz: DŁUBAĆ
– Dług [...]. T III 222.
patrz: DŁUG
– Długi [...]. T III 222.
patrz: DŁUGI
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz: DŁUGO
– Długo [...]. T III 222-223.
patrz: DŁUGO
– Dłużnik [...]. T III 224.
patrz: DŁUŻNIK
– Dmucham [...]. T III 225.
patrz: DMUCHAĆ
– Dnieie, świta. tagen. commencer à faire jour; poindre. T III 225.
patrz: DNIEĆ
– Dno [...]. T III 225-226.
patrz: DNO
– do bisa. [...] 2) viel. [...] 2) beaucoup. § [...] 2) do bisa tam graczow, złodzieiow. T III 52.
patrz: DO
– Do [...]. T III 226-227.
patrz: DO
– Broń [...] mieć się do broni. zu den Waffen greifen. prendre les armes [...]. T III 78.
patrz: DO
– do bisa. 1) Potztausend; das dich der Hencker. [...] 1) le bourreau; ventregris; cadedis; ventre-bleu; hache. [...] § 1) do bisa sparzyłem się. T III 52.
patrz: DO
– do sytu. mehr als genug; zur Gnüge; zum Ueberfluss. tout son soul; à regorge museau; excessivement. § iadłem i piłem do sytu. T III 2227.
patrz: DO SYTU
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...] 4) vollends einschlagen als einen Nagel. [...] 4) chasser entiérement un clou [...] 4) dobiy gozdzia tego, tego pala. [...] T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...] 3) einen geprügelten vollends auschmieren [...] 3) batre d'avantage; batre comme il faut celui qui est déja batu [...] 3) dobiłem mu skory [...]. T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię. 1) vollends todt schlagen; den Rest geben. 2) die übrigen niedermachen [...] 1) tuër, assommer celui qui est au abois; achever qu. 2) tuër, massacrer le reste de gens [...] § 1) dobił wołu nie dobrze uderzonego. 2) dobiliśmy na pogoni nieprzyiacioł [...]. T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...]. T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam [...] dobiiam się czego. 1) erfechten, mit dem Degen erwerben. 2) heftig steben. 1) combatre; gagner, aquerir; remporter par les voies de son courage. 2) aspirer, briquer; tacher d'avoir. § 1) dobił się sławy, zwycięstwa. 2) dobiia się tego urzędu. dobiiać się. fechten, trachten zu erlangen. tâcher à aquerir, à remporter. dobić się. erfechten. aquerir, remporter. T III 228-229.
patrz: DOBIĆ SIĘ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...]. T III 228.
patrz: DOBIJAĆ
– Dobiiam [...] dobiiam się czego. 1) erfechten, mit dem Degen erwerden. 2) heftig streben. 1) combatre; gagner, aquerir; remporter par les voies de son courage. 2) aspirer, briquer; tacher d'avoir. § 1) dobił się sławy, zwycięstwa. 2) dobiia się tego urzędu. dobiiać się. fechten, trachten zu erlangen. tâcher à aquerir, à remporter. dobić się. erfechten. aquerir, remporter. T III 228-229.
patrz: DOBIJAĆ SIĘ
– Dobroczynność [...]. T III 229.
patrz: DOBROCZYNNOŚĆ
– Dobroczynny [...]. T III 229.
patrz: DOBROCZYNNY
– Dobroć [...]. T III 229.
patrz: DOBROĆ
– Dobrodźiey [...]. T III 229.
patrz: DOBRODZIEJ, DOBRODZIEJA
– Dobrodźieyka [...]. T III 230.
patrz: DOBRODZIEJKA
– Dobrodźieystwo [...]. T III 230.
patrz: DOBRODZIEJSTWO
– Dobrorzeczliwie, adv. mit. guten Worten. d'une manière bien-disante. T III 230.
patrz: DOBRORZECZLIWIE
– Dobrorzeczliwy. der Gutes nachsaget. biendisant. T III 230.
patrz: DOBRORZECZLIWY
– Dobrotliwy [...]. T III 230.
patrz: DOBROTLIWY
– Dobrowolnie [...]. T III 230.
patrz: DOBROWOLNIE
– Dobry [...] T III 230-231.
patrz: DOBRY
– [...] dogadzać potrzebie ubogich ludzi. T III 1570.
patrz: DOGADZAĆ
– [...] potrzebie łacno dogodzić, zbytkowi trudna. T III 1570.
patrz: DOGODZIĆ
– Daię [...] nie dał gruszkom dozrzewać [...]. T III 203-204.
patrz: DOJRZEWAĆ, DOJRZEWAĆ, DOJZREWAĆ, DOJŹRZEWAĆ, DOZRZEWAĆ, DOŹRZEWAĆ
– Uźrzewam v.m.F. uźrzeię, doźrzewam reif werden mûrir. T III 2470.
patrz: DOJRZEWAĆ, DOJRZEWAĆ, DOJZREWAĆ, DOJŹRZEWAĆ, DOZRZEWAĆ, DOŹRZEWAĆ
– Doyrzewam, vid. Dozrzewam. T III 267.
patrz: DOJRZEWAĆ, DOJRZEWAĆ, DOJZREWAĆ, DOJŹRZEWAĆ, DOZRZEWAĆ, DOŹRZEWAĆ
– Doiutrek, g. doiutrka. Doiutraszek, g. doiutraszka der alles auf Morgen verschiebet. qui aime à mettre ses afaires au lendemain. T III 240.
patrz: DOJUTRASZEK
– Doiutrek, g. doiutrka. Doiutraszek, g. doiutraszka der alles auf Morgen verschiebet. qui aime à mettre ses afaires au lendemain. T III 240.
patrz: DOJUTREK
– Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242.
patrz: DOKOPAĆ
– Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242.
patrz: DOKOPAĆ
– Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242.
patrz: DOKOPAĆ SIĘ
– Dolęka. Zulänglichkeit, Vorrath, Ueberfluss. susisance, abondance, provision. § mam dolękę drew na zimę. T III 245.
patrz: DOLĘKA, DOLĘKA, DOŁEKA, DOŁĘKA
– Dołkowacieię. hohl, grubicht, T III 245.
patrz: DOŁKOWACIEĆ
– § doma naylepiey, prov. nigdźie lepiey iako doma. T III 246.
patrz: DOMA
– *w domie; doma; w domu. zu Haus, heim . chez moi; chez toi; chez soi etc. T III 246.
patrz: DOMA
– gęś domowa, dzika. T III 371.
patrz: DOMOWY
– wrobel domowy T III 2620.
patrz: DOMOWY
– Domyślacz. Muthmasser, der durch Muthmassung auf etwas fällt. qui devine, qui conjecture; qui tire des conjecture. T III 250.
patrz: DOMYŚLACZ
– Dopieruczko, Dopieruszenko, adv gleich ietzo; nur den Augenblick. il n'y a qu'un moment. T III 253.
patrz: DOPIERUSZENKO
– *Doręcz, f. *Doręcze. Dorędzie. Bereitschaft, fast nur in folgender Redens-Art. apareil, prépartif, ce mot n'est presque usité que dans l'expression suivante. T III 255.
patrz: DORĘCZ, DORĘCZE
– *Doręcz, f. *Doręcze. Dorędzie. Bereitschaft, fast nur in folgender Redens-Art. apareil, prépartif, ce mot n'est presque usité que dans l'expression suivante. T III 255.
patrz: DORĘDZIE
– kwadrat doskonały, kwadrat równościennokątny. Viereck mit gleichen Winckeln. quarré parfait ou régulier. T III 693-694.
patrz: DOSKONAŁY
– Dosyt. [...] 2) Erfättigung. [...] satieté, rassasiement [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. [...] 3) Uebermass, Zugabe. 3) surmésure. [...] 3) bez dosytu, dosytem mierzyć. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. [...] Uebermass, Zugabe. [...] 3) surmésure. [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. 1) Zulänglichkeit, Gnüge [...] sufisance [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. 1) Zulänglichkeit, Gnüge [...] sufisance [...] 1) nigdy nie ma pieniędzy do dosytu [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– ieść do dosytu. sich fatt essen. manger tout son soul. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dość, Dosyć, adv. genug; zur Genüge. assez, susisamment. § dość ma pieniędzy, ale ia mam więcey bom kontent; dość ieszcze iest czasu; [...] dość pracował. T III 256-257.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– dość mi się stało od ciebie. du hast mir Genüge geleistet. vous m'avez satisfait. T III 257.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– dość czynić komu. Gnüge leisten. contenter qu. satisfaire qu.ou à qu. T III 257.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– dość czynienie; dość uczynienie. Vergnügung; Genugthuung. satisfaction. T III 257.
patrz: DOŚCI, DOŚĆ, DOŚĆ
– dość o tym genug hiervon. brisons làdessus; baste. T III 257.
patrz: DOŚĆ
– dość na jednego; ma co ieden robić. genug Arbeit vor einen. c'est assez de travail pour une personne. T III 257.
patrz: DOŚĆ
– głod dowcipny; wszystkiego głod nauczy. T III 381.
patrz: DOWCIPNY
– Grodzę co [...] grodzić komu drogę. einem den Weg verwehren. couper à qu. le passage, le chemin. T III 420.
patrz: DROGA
– **Drogocenny. theuer, kostbar. fort cher; de haut prix, précieux. T III 278.
patrz: DROGOCENNY
– Bas w muzyce [...] bas drugi der andre Bass. basse contre. T III 27.
patrz: DRUGI
– z iednegoż gniazda (szczepu) z drugim. der mit einem aus eben den Geschlecht ist. lignager. T III 390.
patrz: DRUGI
– Drugożeniec, g. drugożeńca. der Die andre Frau hat. qui a deux femmes successivement. T III 280.
patrz: DRUGOŻENIEC
– Drugożeński, die zwente Ehe betreffend. qui regarde les secondes noces. T III 280.
patrz: DRUGOŻEŃSKI
– Drugozeństwo, małżeństwo powtorzone. die andre Ehe. secondes noces. T III 280.
patrz: DRUGOŻEŃSTWO
– Drukarka. Buchdruckerin. femme d'imprimeur. T III 280.
patrz: DRUKARKA
– gdzie drwa rąbią tam trzaski lecą. wo Holtz gehauen wird, fallen Spähne. il n'y a forêt où il ne tombe des feuilles par terre; dans un tel jardin il n'y a pas d'autres fleurs à cueillir. T III 2347.
patrz: DRWA
– Drzemlik ptak. Lerche-Falck, Schmierling, der kleinste Falck. émerillon, le plus petit de tous les oiseaux de proie. T III 282.
patrz: DRZEMLIK
– Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.
patrz: DRZEWIANNY, DRZEWIANY, DRZEWIANY
– Amoniakowe drzewko, (agasyllis) Ammoniac-Strauch. petit arbre de qui sort la gomme ammoniaque. T III 6.
patrz: DRZEWKO
– Szyszka. 1) Ein Tanilen oder Fichten = Zapfen. [...] 1) pomme de pin, de sapin. [...] 1. szyszka drzewna. T III 2286-2287.
patrz: DRZEWNY
– żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.
patrz: DRZEWNY
– głog drzewo. (cornus femina) Cornel-Baum, Körner-Baum. cornoüiller femelle. T III 382.
patrz: DRZEWO
– Prawo Duchowne. das geistliche Recht. le Droit Canonique. T III 285.
patrz: DUCHOWNY
– cwiczenie nabożne albo duchowne [...] un éxercice de pieté. T III 167.
patrz: DUCHOWNY
– * duchowny (chrzestny) Oyćiec [...] parrein. T III 285.
patrz: DUCHOWNY
– Duchowny. 1) geistlich, nicht irdisch; andátig. 2) geistlich; Kirchen, nicht weltlichen Standes. 3) ein Geistlicher. 4) geistlich dem Berstande nach. 5) geistlich; der in geistlichen, himmlichen Dingen einen unterrichtet. 1) spirituel, dévot, pieux, qui n'est pas temporel. 2) spirituel, éclésiastique, qui apartient á l'Eglise. 3) un Eclésiastique. 4) spirituel, d'un sens dévot et spirituel. 5) spirituel, qui enseigne quelqu'un sur les choses du salut. § 1) rzeczy duchowne; książka, pieśń duchowna. 2) stanu duchownego ludzie; duchowne sądy. 3) Duchownego szanuy; Duchownych przywileie. 4) duchowny wykład, wyrozumienie czego. 5) Duchowny Oyćiec, duchowny nauczyciel. T III 285.
patrz: DUCHOWNY
– duchowna (chrzestna) Matka [...] marreine. T III 285.
patrz: DUCHOWNY
– [...] 2) stanu duchownego ludzie; duchowne sądy [...]. T III 285.
patrz: DUCHOWNY
– Dudek, g. dudka. [...] 2) bummer Tropf, einfältiger Mensch. [...] bénét; bête; niais. § [...] 2) tak dudkow łowią [...]. T III 285.
patrz: DUDEK
– Dudek, g. dudka. 1) Widehopf. [...] hupe, puput un oiseau. [...] § 1) dudki z łayna gniazda swoie robią. T III 285.
patrz: DUDEK
– Nie dudek Jakubek. er ist kein Narr. il n'est pas un cheval de bât. T III 285.
patrz: DUDEK
– każdy dudek ma swoy czubek. jeder Narr hat seine Kappe. à chaque fou sa marotte. T III 285.
patrz: DUDEK
– znać dudka z czubka. an den Kleidern erkennet man einen Narren. à l'habit au chant l'oiseau; au chant on connoit l'oiseau. T III 286.
patrz: DUDEK
– Dudek, g. dudka. [...] 3) Hahnrey. [...] cocu, conard. § [...] 3) dudek to żony. T III 276.
patrz: DUDEK
– dudki; plur. żelaza, ktoremi koniowi nos uymuią. Pfetz-Stange womit man dem Pferde die Nase einklemmet. un torche-nez; sorte de tenailles dont on serre le nez à un cheval. T III 286.
patrz: DUDKI
– Dudy, plur. Dudelfack, Sack-Pfeife. musette, cornemuse. T III 286.
patrz: DUDY
– iak dudy osłabiał. er ist matt wie eine Fliege. il a les ouïes pâles; ses forces son abatuës. T III 286.
patrz: DUDY
– Zaniechay regała, kiedy na dudach zabeczeć nie możesz. T III 286.
patrz: DUDY
– iak dudy nadmiesz tak graią. wie man pfeift, so tantzet man. telle chanson, telle danse. T III 286.
patrz: DUDY
– Tulipant, vid. Turban. T III 2359.
patrz: DULIPAN, TULIPAN, TULIPAN, TULIPANT
– *Durnię, durnieję, vor Stoltz närrisch, tumm werden. devenir fou d'une arrogance. T III 288.
patrz: DURNIĆ
– *Durnię, durnieję, vor Stoltz närrisch, tumm werden. devenir fou d'une arrogance. T III 288.
patrz: DURNIEĆ
– Duszka [...] *duszkosz go! o gdyby! o wenn doch! wollte Gott! o si! o plût à Dieu! T III 289.
patrz: DUSZKOŻ
– Dusznie, adv. z dusze. 1) von Herzen. [...] 1) de tout son coeur. [...] §** 1) dusznie (serdecznie) tego życzę. T III 289.
patrz: DUSZNIE
– Dusznie, adv. z dusze. [...] 2) durchaus. [...] 2) par tout, absolument. §** [...] *2) chcę dusznie (koniecznie) abyś poszedł. T III 289.
patrz: DUSZNIE
– Duszno, adv. 1) bang, beklemmt als wenn man ersticken sollte. [...] 1) d’une maniére étoufante; si serré qu’on pense étre étoufé. [...] § 1) duszno tu. [...] duszno mi. ich ersticke noch. je pense étouser. T III 289-290.
patrz: DUSZNO
– Duszno, adv. [...] 2) angstlich, bange. [...] 2) dans une grande anxiété; en grande solicitude; en grande transe. § [...] 2) duszno mi nie wiem czemu. T III 289-290.
patrz: DUSZNO
– Duszyczka. ein Seelhen. petite ame. T III 290.
patrz: DUSZYCZKA
– duszyczkę polewać vulg. die Seele mit einem Druncke laben. arroser la gorge; se rafraichir d'une boisson. T III 290.
patrz: DUSZYCZKA
– *Sierdzit [...] śierdźit a nie duży. er ist sehr zornig und hat doch keine Gewalt. c'est un homme colèrique sans pouvoir. T III 2019.
patrz: DUŻY
– Dwa wird vor einem Masc. dwie vor einem Foem. und dwa, oder dwie vor einem Neut. gesetzt. [...] § dwa domy; dwie Pany; dwie (dwa) serca. T III 290.
patrz: DWA
– dwa a dwa. zu zweyen. deux à deux. T III 290.
patrz: DWA
– Dwa. zwey. deux. T III 290.
patrz: DWA
– dwa kroć daie kto prętko daie, a trzy kroć kto ochotnie T III 204.
patrz: DWAKROĆ
– Dwakroć, Dwakrotnie, adv. 1) zweymahl. 2) noch einmahl so viel, so sehr. 1) deux fois. 2) doublement; une fois autant qu'il faloit. § 1) dwakroć do roku rodzące drzewo, pole. 2) dwakroć sposobnieyszy. T III 291.
patrz: DWAKROĆ
– Dwanaśćiekroć. zwölfmahl. douze fois. T III 291.
patrz: DWANAŚCIEKROĆ
– Dwieściekroć. zwey hundertmahl. deux cens fois. T III 291.
patrz: DWIEŚCIEKROĆ
– Dwoiak. [...] 2) ein zwey Kreutzer-Stück in Schlesien. [...] 2) piéce de deux cruches ou creuxers en Silesie. T III 291.
patrz: DWOJAK
– Dwoiak. *1) ein Zwilling, s. Blizniak. [...] *1) jumeau, v. Blizniak. [...]. T III 291.
patrz: DWOJAK
– Dwoynasobny. doppelt, zwensältig. double. § dwoynasobna wina, nagroda. T III 295.
patrz: DWÓJNASOBNY
– Dwoynasob. zweyfach, noch einmal so viel. le double; une fois autant. T III 294.
patrz: DWÓJNASÓB
– Dwudźiestka, zwanzigjähriges Mägdchen. fille de vint ans. T III 295.
patrz: DWUDZIESTKA
– Nasob, Nasobnie, *na sobie. fach, fältig, so vielmahl mehr als die vorstehende Zahl anzeiget. autant de fois plus que le précedent nombre indique. § we czwornasob zapłaćił; we dwoynasob; w pięćioronasob albo sześćioronasob; we dwudźiestynasob zapłaćić. T III 940.
patrz: DWUDZIESTYNASÓB
– Dwunaśćiopiąćiokąt (...) géom. un dodecaëdr, un solide qui a douze pentagone. T III 296.
patrz: DWUNAŚĆIOPIĄĆIOKĄT
– Dwusylabny. zweysylbicht. de deux silabes; dissilabe. T III 296.
patrz: DWUSYLABNY
– Dwutygodniowy. zweywöchentlich. de deux semaines. T III 296.
patrz: DWUTYGODNIOWY
– Dykcyonarz, mownik. grosses WörterBuch. un Dictionnaire. T III 298.
patrz: DYKCJONARZ
– Dyskret. ein bescheidner Mensch. unhomme discret. T III 301.
patrz: DYSKRET
– Dyszenie, tchnienie. das Schnieben, das Schnauben. la dificulté de respirer; perte d'haleine T III 302.
patrz: DYSZENIE
– Dyszkant, Dyszkancista, vid. Dyskant T III 302.
patrz: DYSZKANCISTA
– Dyszkant, Dyszkancista, vid. Dyskant T III 302.
patrz: DYSZKANT
– Miąższy [...] 2) Musiq. Grave, bas. [...] 2) miąższy bas, alt, dyszkant. T III 816.
patrz: DYSZKANT
– Dźieśiątny, vid. Dźieśiątkowy. T III 314.
patrz: DZIESIĄTNY, DZIESIĘTNY, DZIESIĘTNY
– dziesięcinę odbieram [...] den Zehenden nehmen. dîmer; prendre les dîmes; lever les dîmes. T III 315.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziesięcinnik, co wybiera dziesięcinę. der Zehender, so den Zehenden nimmt. décimateur, dîmeur celui qui prend & leve les dîmes. T III 315.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dziesięcina. der Zehende. dîme. T III 315.
patrz: DZIESIĘCINA
– dziesięcinę wytykam. den Zehenden nehmen. dîmer; prendre les dîmes; lever les dîmes. T III 315.
patrz: DZIESIĘCINA
– dziesięcinę dawać den Zehenden geben. païer la dîme. T III 315.
patrz: DZIESIĘCINA
– Dźieśięćiornasobny. zehenfältig, zehen mahl so viel. de dix fois autant; qui augmente dix fois autant. T III 315.
patrz: DZIESIĘCIORNASOBNY
– Dźieśięćiornasob. das zehenfältige. dix fois autant. § dźieśięćiornasob zapłaćił. T III 315.
patrz: DZIESIĘCIORNASÓB
– Nasob, Nasobnie [...] w dźieśięćioronasob. zehnfältig. dix fois autant. T III 940.
patrz: DZIESIĘCIORONASÓB
– dźieśięćkroć. zehnmahl. dix fois. T III 315.
patrz: DZIESIĘĆKROĆ
– Dźiewięćgłosy. Music. neunstimmig; neunfantig. musiq. de neuf voix; de neuf cordes. T III 316.
patrz: DZIEWIĘĆGŁOSY
– Dziewięćkroć. neunmahl. neuf fois. T III 317.
patrz: DZIEWIĘĆKROĆ
– Dźiewięćkrotny. neunmahlig. de neuf ans. T III 317.
patrz: DZIEWIĘĆKROTNY
– Cząbrzyca włoska. (epithymum) Stoltz-Kraut, Thym Seide. épithyme; mousse qui vient autour du thym. T III 173.
patrz: DZIĘCIELICA
– ma dźięgi. er hat Phennige. il a de la mazille. T III 307.
patrz: DZIĘGA
– dźięgi fig. Geld fig. déniers, mitraille, argent § mieszka dźiękami napełnił, ale nie dźięgami. T III 307.
patrz: DZIĘGA
– Dźięga śrebrna; kopiyka. ein Copicke, Coyeichen, kleine Ruszische Silber=Munsze. copec, petitr monoië d'argent en Russie. § w rubel sto dźąg wchodzi. T III 307.
patrz: DZIĘGA
– dźięka Bogu Gott sey Danck. Dieu soit loué; graces à Dieu. T III 308.
patrz: DZIĘKA
– [...] nayniższe za to dobrodźieystwo oddaię dźięki. T III 308.
patrz: DZIĘKA
– Dźięka. Danckbarleit; danckfagnng, Danck; dieses Wort wird am öftern in Plur. gebraucht. grand merci; remerciment, reconnoissance, actoin de grace; on prend ce mot le plus souvent au pluriel. § z dźięką za tę uczynność nagrodzę; [...]. T III 308.
patrz: DZIĘKA
– *przez dźięki; bez dźięki. wider Millen, durchaus. malgré, par tout, absolument. T III 309.
patrz: DZIĘKA
– [...] § mieszka dźiękami napełnił, ale nie dźięgami. T III 307.
patrz: DZIĘKA
– *przez dźięki; bez dźięki. wider Millen, durchaus. malgré, par tout, absolument. T III 309.
patrz: DZIĘKA
– gęś domowa, dzika. T III 371.
patrz: DZIKI
– Gołąb dziki, siny. wilde Taube. pigeon sauvage. T III 397.
patrz: DZIKI
– Dziw, interj. es ist ein Wunder. c'est une merveille. § dziw że nie przyszedł. T III 321.
patrz: DZIW
– Dziw. 2) Bewunderer [...] admirateur [...] *2) dziwom (dziwuiącym się) to cudowna było. T III 321.
patrz: DZIW, DZIWO
– na dziw; na dziwowanie. aus Begierde zu sehen. par curiosité de voir. § na dziw tam biegli ludzie. T III 321.
patrz: DZIW, DZIWO
– Dzwonek, dzwonyszek, g. a Glöcklein, Schelle. clochette; sonnette, grelot, clairon, clarine. T III 323.
patrz: DZWONYSZEK
– Dzwonyszek, g. Dzwonyszka, vid. Dzwonek. T III 324.
patrz: DZWONYSZEK
– Dźwięczę, [dźwięcz]y, [dźwięcz]ył. schallen. rétenir, résoner, rendre son. T III 322.
patrz: DŹWIĘCZEĆ
– Wdźwięk, dźwięk. Reitz. Anmuth, Schönheit. charme, m. apas, beauté. T III 2502.
patrz: DŹWIĘK
– Dźwięk. 1) Klang, Schall. [...] 1) son, ton, sonorité, résonnement, rétentissement. [...] § 1) dzwony dźwięk piękny wydawały. [...] dźwięk dzwonów. Schall der Glocken. tintement. dźwięk kieliszkow. Klang der Gläser. tintin de verres. T III 322.
patrz: DŹWIĘK
– Uderz w garniec dźwięk go wyda. an der Rede erkennet man einen Narren. on connoit les foux aux paroles & les ânes aux oreilles; au parler le bon cerveau. T III 364.
patrz: DŹWIĘK
– Dźwięk. [...] 2) Reitz. Anmuth, Schönheit. [...] 2) le charme, apas, atrait, beauté. [...] § pełen wrodzonego dźwięku. [...] T III 322.
patrz: DŹWIĘK
– Echey, interj. höre doch he; écoutez § echey żono śpisz czy czuiesz? T III 323.
patrz: ECHEJ, ECHEJ, EHEJ
– Ekonom [...]. T III 323.
patrz: EKONOM
– Ekonomia [...]. T III 333-334.
patrz: EKONOMIA
– Ekonomia woienna [...]. T III 334.
patrz: EKONOMIA
– Ekonomicznie, adv. haushälterischer Weise, économiquement, d'une manière économique. T III 324.
patrz: EKONOMICZNIE
– Ekonomika [...]. T III 334.
patrz: EKONOMIKA
– Ekspektatywa [...]. T III 325.
patrz: EKSPEKTATYWA
– Ekspens, koszt, wydatek [...]. T III 325.
patrz: EKSPENS, EKSPENSA
– Ekspensa sądowe T III 325.
patrz: EKSPENS, EKSPENSA
– Ekwilibrysta. Ballancirer, GleichgewichtsKünstler. balanceur, artiste qui porte les choses en équilibre. T III 325.
patrz: EKWILIBRYSTA
– Elekcya [...]. T III 326.
patrz: ELEKCJA
– Elekt [...] le nouveau élu [...]. T III 327.
patrz: ELEKT
– Element, żywioł, ein Element, élément. T III 327.
patrz: ELEMENT
– Element, żywioł. ein Element. élément. T III 327.
patrz: ELEMENT
– Elementalny, elementarisch, élémentaire, qui est d'élément § elementalny ogień. T III 327.
patrz: ELEMENTALNY
– Elemozynarz, Jałmużnik. Allmosen-Pfleger ein Geistlicher. Aumonier une personne Eclésiastique. T III 327.
patrz: ELEMOZYNARZ
– Elizeyskie pola. die Elisejschen Felder. les champs Elisées, les champs Elisiens. T III 327.
patrz: ELIZEJSKI
– Elizeyski. *Elizowy. Poet. Eliseisch. Poët. Eliseé, Elisien. T III 327.
patrz: ELIZEJSKI
– Fortif. escarpe, pente droite. § eskarpa w piaszczystej źiemi. T III 328.
patrz: ESKARPA
– Eskarpa, stoczystość. Befest, Abdachung, Böschung. T III 328.
patrz: ESKARPA
– Esowatość. Schnecken-Figur, Schnecken-Zug. poste, ornement fait en S. T III 328.
patrz: ESOWATOŚĆ
– Euryp. 1) Meer = Enge zwischen dem Négropont und Beotien. [...] 1) l' Euripe m. entre l'isle de Négropont & la Boetie. T III 328.
patrz: EURYP
– Euryp. [...] 2) Poët. die See [...] 2) Poët. la mer. T III 328.
patrz: EURYP
– Ewangielia, Ewanielia, das Ewangelium, évangil. T III 328.
patrz: EWANGELIA, EWANGELIA, EWANGIELIA, EWANIELIA
– Ewangielie Kśiążka. Evangelien Buch. un Evangeliaire. T III 328.
patrz: EWANGELIA, EWANGELIA, EWANGIELIA, EWANIELIA
– Ewangielia Niedźielna Sontägliches Evangelium. Dominicale. T III 328.
patrz: EWANGELIA, EWANGELIA, EWANGIELIA, EWANIELIA
– Ewazya z obwinienia, vid. Wyprawienie śię. T III 328.
patrz: EWAZJA
– Ewropski. Ewropiński. Eyropski. vid. Europski. T III 329.
patrz: EWROPIŃSKI
– Eynał, budzona. Morgen Lied [...] une chanson de matin; chant pour éveiller qu. T III 330.
patrz: EYNAŁ, HEJNAŁ, HEJNAŁ
– Fabryka, f. Fabrique, Werk-Haus. facture, f. fabrique, f. T III 341.
patrz: FABRYKA
– Facelet, chustka do nosa. Schnupf-Tuch. mouchoir. T III 329.
patrz: FACALET, FACELET, FACELET, FACELIT
– Fagot. Storte, ein musicalisches Instrument. fagot un instrument de musique. T III 329.
patrz: FAGOT
– Fakcya [...] § do fakcyi przećiwney śię przywiązał. T III 329.
patrz: FAKCJA
– Faktor [...]. T III 329.
patrz: FAKTOR
– Faktorka [...]. T III 329.
patrz: FAKTORKA
– Falcgrabczyk. ein Pfältzer. un du Palatinat. T III 329.
patrz: FALCGRABCZYK
– Fałsz, nieprawda [...]. T III 330.
patrz: FALS, FAŁSZ, FAŁSZ
– Falsecista. Falsist, falscher Discantist. fausset; celui qui fait le fausset. T III 330.
patrz: FALSECISTA
– Falset. Music. Falset-Stimme, falscher Discant. music. fausset; voix qui n'est pas naturelle. T III 330.
patrz: FALSET
– Fałszerz [...] fałszerz monety [...]. T III 331.
patrz: FALSZARZ, FAŁSAR, FAŁSZARZ, FAŁSZERZ, FAŁSZERZ, FAŁSZYRZ
– Fałszerz. Berfälscher. falsificateur, fausfaire, corrupteur, sophistiqueur. § fałszerz [...] testamentów. T III 331.
patrz: FALSZARZ, FAŁSAR, FAŁSZARZ, FAŁSZERZ, FAŁSZERZ, FAŁSZYRZ
– Fałszywy, sfałszowany. falsch, verfälscht. falsifié, corrompu, contrefait; faux. § fałszywa moneta; fałszywe złoto; fałszywe umie podać regiestra; fałszywe kowanie monet. fałszywy, fałeszny. 1) unwahr. 2) betrüglich, falsch. 1) faux, qui n'est pas vrai. 2) faux, trompeur, mèchant, rusé. § [1)] fałszywa to nauka. 2) fałszywy przyiaćiel; fałeszne świata tego wspaniałośći. T III 331.
patrz: FALSZYWY, FAŁSZYWY, FAŁSZYWY
– Fałd, Fałda [...]. T III 330.
patrz: FAŁD, FAŁDA
– Fałszywy [...] fałszywy, fałeszny. 1) unwahr. [...] 1) faux, qui n'est pas vrai. [...] § [1)] fałszywa to nauka. [...] T III 331.
patrz: FAŁECZNY, FAŁESZNI, FAŁESZNY, FAŁESZNY
– Fałszywy [...] fałszywy, fałeszny. [...] 2) betrüglich, falsch. [...] 2) faux, trompeur, mèchant, rusé. § [...] 2) fałszywy przyiaćiel; fałeszne świata tego wspaniałośći. T III 331.
patrz: FAŁECZNY, FAŁESZNI, FAŁESZNY, FAŁESZNY
– Fałszywie, adv. falsch, unwachr. faussement; à faux. T III 331.
patrz: FAŁSZYWIE
– Familia, Dom [...]. T III 331.
patrz: FAMILIA
– Cała familia grubą śię przykryła bawełnicą. T III 28.
patrz: FAMILIA
– Familiant. der aus einer grossen Familie ist. celui qui est d'une illustre Maison. T III 331.
patrz: FAMILIANT
– Famurały, plur. gacie. Unter-hosen. les caleçons. T III 331.
patrz: FAMURAŁY
– Fanatyczny. schwärmerisch. fanatique, visionnaire. T III 331.
patrz: FANATYCZNY
– Fanatyk. Fanaticus, Schwärmer. un fanatique, un visionnaire. T III 331.
patrz: FANATYK
– Fanfaron. Prahler, Grosssprecher. fanfaron; faux brave. T III 331.
patrz: FANFARON
– Fant, zastaw [...] fantami płacić. T III 331.
patrz: FANT
– Fantastycznie, adv. fantastischer Weise. fantasquement; d'une maniére fantasque. T III 331.
patrz: FANTASTYCZNIE
– Fantazya [...]. T III 332.
patrz: FANTAZJA
– Fantazya iest we wszystkich bestyach, iedne maią lepsze wrazenia na niey nizli drugie. T III 332.
patrz: FANTAZJA
– Farba [...]. T III 332-333.
patrz: FARBA
– Farbuię [...]. T III 334.
patrz: FARBOWAĆ
– Fazyan, bazant. Fasan. faisan. T III 336.
patrz: FASJAN, FAZAN, FAZANT, FAZJAN, FAZJAN
– Ferezya. [...] casaque [...]. T III 336.
patrz: FEREZJA
– Fest Festyn dźień wesoły publiczny [...]. T III 337.
patrz: FEST
– potroyny kwiat; potroyny fiołek, vid. brat z śiostrą. T III 1569.
patrz: FIAŁEK, FIJOŁEK, FIOŁEK, FIOŁEK, FIOŁKA
– Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Firletka, rożyczka Panny Maryi. (lychnis) Frau-Roslein, Marien-Roslein. lichnis, espèce de rose-fleur, qu'on cultive dans les jardins. T III 340.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz: FIERLETKA, FIRLETKA, FIRLETKA
– Figa [...]. T III 337.
patrz: FIGA
– Figura [...]. T III 338.
patrz: FIGURA
– fliżanka zwierzchnia. Ober-Köpfchen tasse de dessus T III 343.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– Fliżanka. Thee-oder Caffe Köpfchen. une tasse, dans quoi on boit du thé ou du café T III 343.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– fliżanka spodnia. Unter-Köpfchen tasse de dessous; l'assiette de tasse. T III 343.
patrz: FILIŻANKA, FILŻANKA, FIŻANKA, FIŻANKA, FLIŻANKA
– Filozofka. Philosophin. une Philosophe. T III 339.
patrz: FILOZOFKA
– § fiskalne sądy. T III 340.
patrz: FISKALNY
– Fiskalny. Fiscal-. fiscal, fiscalin, qui regarde le fisk. T III 340.
patrz: FISKALNY
– Flegma, krew biała. Heilk. Gewässer; wässerichter Schleim im Leibe. médec. pituite; le phlegme. § flegma iest wilgotność w ciele ludzkim wodnista, iedna ze czterech przednich. flegma z głowy, smarki. Rotz. morve. flegma z piersi, płwociny. Speichel. salive. T III 342.
patrz: FLAGMA, FLEGMA, FLEGMA
– Flegmatyczny. Flegmisty. phlegmatisch. phlegmatique; pituiteux; plein de pituïté. T III 342.
patrz: FLAGMISTY, FLEGMISTY, FLEGMISTY
– Fleytuch, g. [fleytuch]a. Fleytuszek, g. fleytuszka. mech z płotna skrobanego. Karpi; Plücksel; gefäselte oder geschabete Leinwand zu Wunden. charpie. T III 342.
patrz: FLAJTUCH, FLEJTUCH, FLEJTUCH
– Fleytuch, g. [fleytuch]a. Fleytuszek, g. fleytuszka. mech z płotna skrobanego. Karpi; Plücksel; gefäselte oder geschabete Leinwand zu Wunden. charpie. T III 342.
patrz: FLAJTUSZEK, FLEJTUSZEK, FLEJTUSZEK
– Flak [...]. T III 341.
patrz: FLAK
– Flasza. eine Flasche. un flacon. T III 342.
patrz: FLASZA
– Flaszka. eine Fläschen. petit flacon. T III 342.
patrz: FLASZKA
– Flegmatyczny. Flegmisty. phlegmatisch. phlegmatique; pituiteux; plein de pituïté. T III 342.
patrz: FLEGMATYCZNY, FLEGMATYCZNY, FLEGOMATYCZNY
– Flegmatyk. 1) Heilk. ein Phlegmaticus, der viel kalten Schleim bey sich hat [...] 1) médec. un pituiteux; homme plein de pituite. [...]. T III 342.
patrz: FLEGMATYK
– Flegmatyk [...] 2) träger Mensch, ein Phlegmaticus [...] 2) homme phlegmatique; paresseux. T III 342.
patrz: FLEGMATYK
– Flis, szkutnik [...]. T III 342.
patrz: FLIS
– Fochy, plur. [...]. T III 343.
patrz: FOCHY
– Foremnie, adv. künstlich, vortreflich. artificiellment, artistement. T III 345.
patrz: FOREMNIE
– Foremny. schön, wohl gemacht, nett. excellent, artificieux; fait avec art. T III 345.
patrz: FOREMNY
– Furman. *Furmanek. Fufrmann. voiturier, charetier, roulier. T III 354.
patrz: FORMAN, FURMAN, FURMAN
– klnie jako furman [...]. T III 354.
patrz: FORMAN, FURMAN, FURMAN
– Forteca, twierdza [...]. T III 346.
patrz: FORTECA
– Fortka. [...]. T III 347.
patrz: FORTKA, FORTKA, FURTKA
– Foryster, cudzoziemiec. Ausländer.étranger T III 348.
patrz: FORYSTER, FORYSTER, FORYSTYJER, FORYSZTER
– Fosa, row. ein Graben. un fossé; une fosse. T III 348.
patrz: FOSA
– Łamana liczba; frakcya. Rechent. ein Bruch. Aritmet. fraction; nombre rompu. T III 711.
patrz: FRAKCJA
– Frambużka. kleiner Bogen. arcelet. frambużka nade drzwiami, oknami. kleiner Bogen über Thüren, Fenstern. remenée; petit arc au dessus des portes ou des fenétres. T III 348-349.
patrz: FRAMBUŻKA
– T III 349.
patrz: FRANCISZKAN
– Franciszkan. Franciskaner-Mönch. Cordelier, Franciscain. T III 349.
patrz: FRANCISZKAN
– Franciszkan strictionis Observanciae [...] Observantin [...]. T III 349.
patrz: FRANCISZKAN
– Franciszkan konwentuał. ein Convental-Franciscaner. Cordelier conventël; Cordelier de la grand' manche. T III 349.
patrz: FRANCISZKAN
– Franciszkanka. Franciscaner=None. Colderiére. Réligieuse de Saint François. T III 349.
patrz: FRANCISZKANKA
– Mnich, Zakonnik. ein Monch. moine; un Réligieux de Cloître. § Mniszy Zakonu Franciszkańskiego. T III 849.
patrz: FRANCISZKAŃSKI
– garniec wody waży funtow 7¼, a garniec Francuski albo poł 8. funtow. T III 364.
patrz: FRANCUSKI
– Francuski T III 349.
patrz: FRANCUSKI
– Froktarz. Saltz-Factor. saunier. T III 351.
patrz: FROCHTARZ, FROCHTARZ, FROKTARZ
– Funt, g. [funt]a. ein Pfund. une livre; poidde seize onces. [...] funt ma 32 łotow; [...] 112 czerwonych złotych funt ieden ważą. T III 354.
patrz: FUNT
– Funt, g. [funt]a [...] funt Gdański większy od Krakowskiego dwiema łotami [...]. T III 354.
patrz: FUNT
– połtora funta. anderhalb Pfund. une livre & demie. T III 1502.
patrz: FUNT
– Funt, g. [funt]a [...] funt Gdański większy od [funta] Krakowskiego dwiema łotami [...]. T III 354.
patrz: FUNT
– Gabam, v. m. F. gabnę, nagabam. necken, anfechten, beunruhigen. vexer, agacer, inquiéter, harceler. § cudzego ona gaba męża. T III 355.
patrz: GABAĆ
– Gabanie. Neckerey. agacerie, vexation. T III 355.
patrz: GABANIE
– Gabinet, vid. Kabinet. T III 355.
patrz: GABINET, GABINET, KABINET, KAMBINET
– Gablotek, g. [gablotk]a. Brettchen an der Wand etwas drauf zu seßen. tablette, un ais ataché à la muraille sur deux tasseaux pour y mettre qu. ch. T III 355.
patrz: GABLOTEK
– Gabam, v. m. F. gabnę, nagabam. necken, anfechten, beunruhigen. vexer, agacer, inquiéter, harceler. T III 355.
patrz: GABNĄĆ
– *Gacek, nietoperz. Fledermaus. une chauve-souris. T III 355.
patrz: GACEK
– Gachuię. 1) buchlen; löffeln, den Mägdchen nachlauffen. 2) des Nachts herum schwärmen. 1) coquetter, cajoler les belles; courir après les jupes; galantiser; muguéter; faire le galant. 2) débaucher, courir les ruës de nuit; passer la nuit en débauches. T III 356.
patrz: GACHOWAĆ
– Gachowanie. 1) Buhlschaft, Löffeley. [...] coqueterie, cajolerie, amourette, galanterie. T III 356.
patrz: GACHOWANIE
– Gachowanie. [...] 2) das Nachtschwärmen. [...] course nocturne, débauche nocturne. T III 356.
patrz: GACHOWANIE
– Gad, vid. Gadzina. T III 356.
patrz: GAD
– *gadacz, zgadacz, co łacnie zgadnie. Errather. qui dévine, qui decouvre; dévin, interpréte. T III 356.
patrz: GADACZ
– Gadacz. [...] Plapperer [...] discoureur. § Pletliwy gadacz. T III 356.
patrz: GADACZ
– Gadacz. Plaudrer [...]. babillard [...]. T III 356.
patrz: GADACZ
– Gadam, v. m. F. gadnę. 1) reden. 2) Jäger: zu den Hunden reden. [...] 1) parler, discourir. 2) chasse: parler aux chiens. [...] 1) Gadałem (mowiłem) z nim dzisiay. 2) gadać ze psy. T III 356.
patrz: GADAĆ
– Gadam [...]. 3) plaudren. [...] babiller, causer, caqueter. [...] ustawicznie gada. T III 356-357.
patrz: GADAĆ
– Gadam [...]. 4) errathen, auflösen ein Rätzel. [...] déviner qu. ch. [...] gaday (zgadniy) co to iest. T III 356-357.
patrz: GADAĆ
– Gadam, v. m. F. gadnę. 1) reden. 2) Jäger: zu den Hunden reden. [...] 4) errathen, auflösen ein Rätzel. 1) parler, discourir. 2) chasse: parler aux chiens. [...] 4) déviner qu. ch. 1) Gadałem (mowiłem) z nim dzisiay. 2) gadać ze psy [...] 4) gaday (zgadniy) co to iest. T III 356-357.
patrz: GADNĄĆ
– Gadowe ziele. (bistorta) Natter-Wurtz, Schlangen-Kraut. bistorte. T III 357.
patrz: GADOWY
– wężownik, wężownik czerwony, gadowe ziele, gaiowa miodunka. (bistorta britannica) Natter-Wurz, bistorte. T III 2513.
patrz: GADOWY
– Gaducha Gadzina ziemiopłaz. kriechendes Thierlein. un reptile; un insecte qui rampe. T III 357.
patrz: GADUCHA
– Gaducha Gadzina ziemiopłaz. kriechendes Thierlein. un reptile; un insecte qui rampe. T III 357.
patrz: GADZINA
– Gagatek kamień. schwartzer Agt-Stein; Gagat; Berg-Wachs. jaïet, jai, jais, sorte de pierre noire. T III 357.
patrz: GAGATEK
– Gaiek, g. gayka. 1) Lust-Wäldlein. [...] un bocage, petit bois. [...] gaiek wesoły. T III 357.
patrz: GAIK, GAJEK
– Gaiek, g. gayka. [...] 2) Vogel-Heerd. [...] aire d'oiselier. [...] sporządzić gaiek. T III 357.
patrz: GAIK, GAJEK
– Suchy Marzec, mokry Maj, będzie gumno jako gay. T III 796.
patrz: GAJ
– Gaiewina. mit Strauch verwachsenes Feld. champ rempli de buissons. § z gaiewiny nowiznę uczynić. T III 357.
patrz: GAJEWINA
– Gaiowy. zum Lust-Wald gehörig. bocager; qui regarde les bocages; de bois; de fôret. T III 357.
patrz: GAJOWY
– gaiowy, subst. vid. Gaiewnik. T III 357.
patrz: GAJOWY
– Galanterya. Galanterie, Putz. galanterie; ornament. § wszelkie w ubierze ma galanterye; galanterye fontan są ludzie, źwierzęta, konchy, trąby z ktorych woda wypada z rozweseleniem patrzących. T III 358.
patrz: GALANTERIA
– Galantom. galanter Mensch, der zu leben weiss. un galant homme, qui a de la bonne grace, de la civilité & de l'esprit. T III 358.
patrz: GALANTOM
– galareda z nożek wieprzowych. Gallert von Schwein-Füssen. bas de foïe; gelée de piez de cochon. T III 358.
patrz: GALAREDA, GALARETA, GALARETA, GALRETA, GAŁARETA, GAŁARYDA
– Galareda.Gallert. gelée qu'on mange. T III 358.
patrz: GALAREDA, GALARETA, GALARETA, GALRETA, GAŁARETA, GAŁARYDA
– Galas, dębianka cudzoźiemska. Gallas. une noix de galle. T III 358.
patrz: GALAS, GALAS, GALLAS
– Galenie, piły nadawanie. das Ausspielen des Balles. le service; l'action de celui qui jette la bale pour étre reçuë. T III 359.
patrz: GALENIE
– Galera. Galeere.galére. T III 359.
patrz: GALERA, GALERA, GALLERA
– Galę. [...] 2) einem gönnen, zu zuwenden suchen. [...] favoriser qu; tacher à procurer qu. ch. à qu. [...] 2) na przyiaciela swego gali. T III 358.
patrz: GALIĆ
– Galę. 1) den Ball zuwerfen, zuschlagen, schencken. [...] 1) servir; jetter la bale à celui qui la doit renvoïer. [...] 1) gal mi lepiey piłkę. T III 358.
patrz: GALIĆ
– Galizant. Anhänger der Frantzösischen Parthey. adhérent, partizan de la faction Françoise. T III 359.
patrz: GALIZANT
– Galmaia. Galman. Galmon. Gallmey. calamine, cadmie, pierre calaminaire. T III 360.
patrz: GALMAJA
– Galmaia. Galman. Galmon. Gallmey. calamine, cadmie, pierre calaminaire. T III 360.
patrz: GALMAN, GALMAN, GALMON
– Galop. Galop eines Pferdes. galop. T III 360.
patrz: GALOP
– Galopuię, z krocza iadę. galopiren. galoper; aler au galob. T III 360.
patrz: GALOPOWAĆ
– *Gałamaia. ungeschickter Tölpel. lourdaut; maroufle. T III 358.
patrz: GAŁAMAJA
– Gałucha ziele. (oenanthe) Wasser-Filipen-del-Kraut. oenanthe. T III 360.
patrz: GAŁUCHA
– Gangrena. Heilk. der heisse Brand. médec. cangrène. T III 360.
patrz: GANGRENA, GANGRENA, GANGRYNA
– Ganićiel. Tadler. un critique, censeur, critiqueur, repreneur, gloseur. T III 360.
patrz: GANICIEL
– Ganićielka. Tadlerin. femme critique qui reprend. T III 360.
patrz: GANICIELKA
– Ganiebny, haniebny. obscheulich. afreux, horrible, abominable. T III 360.
patrz: GANIEBNY, HANIEBNY, HANIEBNY
– Gardzę. verachten. mépriser; dédaigner. § gardzi światem; bogactwy; gardzi żonę swoię (żoną swoią). T III 362.
patrz: GARDZIĆ
– poł garca. halber Topf. pinte. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Baryła ma 24 garcy baryła węgierska ma 74 garcy temi czasy zaś 65 garcy. T III 26.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– garniec żelazny. eiserner Topf. houle. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Uderz w garniec dźwięk go wyda. an der Rede erkennet man einen Narren. on connoit les foux aux paroles & les ânes aux oreilles; au parler le bon cerveau. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– garniec wody waży funtow 7¼, a garniec Francuski albo poł 8. funtow. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Garnec, g. garnca. Garniec, g. garca. 1) grosser Topf zu unterschiedenem Gebrauch. [...] grand pot, un vaisseau à divers usage. [...] garniec gliniany, miedziany. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Garnec, g. garnca. Garniec, g. garca. [...] 3) Blumen-Topf. [...] pot à fleurs. [...] garce z kwiatami rozstawione. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– garniec na nogach. Koch-Topf mit Füssen. marmite. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– Garnec, g. garnca. Garniec, g. garca. [...] 2) Topf, Mass zu Geträncken ohngefehr 3. Kannen; ein Stübchen. [...] pot, quart, mésure pour les liqueurs qui tient presque un pot françois. [...] garniec ma kwarty cztery [...]. T III 364.
patrz: GARNEC, GARNIEC, GARNIEC
– w cudze rad zagląda garki. er steckt seine Nase in alles. il fourre (met, porte) son nez par tout. T III 364.
patrz: GARNEK
– Garnek, g. garka. Koch-Topf. pot de terre. T III 364.
patrz: GARNEK
– Garnuszek, g. garnuszka. [...] 2) Krüglein. [...] cruchon. T III 364.
patrz: GARNUSEK, GARNUSZEK, GARNUSZEK
– Garnuszek, g. garnuszka. 2) [!] kleines Koch-Töpfchen. [...] 1) petit port de terre. T III 364.
patrz: GARNUSEK, GARNUSZEK, GARNUSZEK
– Garstka. eine kleine Hand voll. petite poignée; petit manipule. T III 365.
patrz: GARSTKA, GARSTKA, GARSZTKA, GARZTKA
– Garściany. Garściowy. was man mit der Hand fassen kan. ce qu'on peut tenir à la main; qui concerne le poig; qu'on empoigne aisément. T III 365.
patrz: GARŚCIANY
– Garściany. Garściowy. was man mit der Hand fassen kan. ce qu'on peut tenir à la main; qui concerne le poig; qu'on empoigne aisément. T III 365.
patrz: GARŚCIOWY
– Gaś, uderzenie na kogo w pociemku. Auslöschung der Lichter bey einer Schlägerey; Gefahr, Schlägerey im finstern. l'action d'éteindre les chandelles à dessein de se batre dans une chambre; baterie, danger dans un lieu fort obscur. T III 365.
patrz: GAS, GAS, GAŚ
– Gaszę, [ga]si, [ga]sił. [...] 2) fig. dämpfen, löschen. [...] éteindre, étoufer, amortir. [...] § gasić woynę, bunty, kłotnie. T III 366.
patrz: GASIĆ
– Nie gaś, gdy cię nie ugara. was dich nicht brennen, das lösche nicht. ne vous souciez pas de ce qui ne vous touche point. T III 366.
patrz: GASIĆ
– Gaszę, [ga]si, [ga]sił. 1) löschen, austhun ein Feuer. [...] éteindre, amortir le feu. T III 366.
patrz: GASIĆ
– Gatunek. Gattung, Art. sorte, espèce. § gàtunek sukni, koni, ziela. T III 366.
patrz: GATUNEK
– rożnego gatunku. allerley Gattung. de diverses sortes. T III 366.
patrz: GATUNEK
– Gaza. Art von glattem Flor. sorte de crépe lissé. T III 367.
patrz: GAZA
– gaza muślinu. bergleichen Zeug. étofe de la mème sorte. T III 367.
patrz: GAZA
– Gazećiarz, nowinkonoś.[...] 2) der sich mit neuen Zeitungen trägt. [...] 2) nouveliste qui aime à aprendre les nouvelles. T III 367.
patrz: GAZECIARZ
– Gazećiarz, nowinkonoś.1) Zeitungs-Träger. [...] 1) nouveliste qui porte les nouvelles. [...]. T III 367.
patrz: GAZECIARZ
– Gazety, plur. g. gazetow, nowiny, wiadomości. Zeitungen. la gazette. T III 367.
patrz: GAZETA
– gębka ielenia. (tubera cervina) Hirsch-Brunst. Hirsch-Schwamm. sorte de champignon. T III 370.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gąbka. 1) ein klein Mäulchen. [...] petit bouche. T III 355.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gąbka. [...] 2) Mäulchen, Kuß, Schmätzchen. [...] baiser. T III 355.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębka. [...] *2) ein Mäulchen, s. Gąbka. [...] petite bouche, v. Gąbka. T III 370.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębczasty, gębce podobny. schwammig. fongueux, spongieux; qui tient de l'éponge. T III 370.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gębka. 1) ein Schwamm zum wischen. [...] ésponge. T III 370.
patrz: GĄBKA, GĘBKA, GĘBKA
– Gbur. Bauers-Mann, Bauer. païsan, vilageois. T III 367.
patrz: GBUR
– Gburka. Bauer-Weib. païsanne. T III 367.
patrz: GBURKA
– Gburzanka. Bauer-Mägdchen. vilageoise; fille païsanne. T III 367.
patrz: GBURZANKA
– Gdaczę, [gda]cze, [gda]kał. *Gdakam. 1) gackern, wie eine Henne. [...] caqueter, babiller [...] en parlant des poules. T III 367.
patrz: GDAKAĆ
– kokosz zniosła iako [!] gdacze, prov. T III 367.
patrz: GDAKAĆ
– Gdaczę, [gda]cze, [gda]kał. *Gdakam. [...] *3) prahlen. [...] se vanter. T III 367.
patrz: GDAKAĆ
– Gdaczę, [gda]cze, [gda]kał. *Gdakam. [...] 2) plaudern, schnattern. [...] jaser, causer, caqueter, babiller. T III 367.
patrz: GDAKAĆ
– Funt, g. [funt]a [...] funt Gdański większy od Krakowskiego dwiema łotami [...]. T III 354.
patrz: GDAŃSKI
– Gdański. Dantziger-. de Danzik. T III 367.
patrz: GDAŃSKI
– gdańskie mleko. gekochte Sahne mit geribnen Mandeln. de la créme cuite avec des amandes broïées. T III 367.
patrz: GDAŃSKI
– Gdańszczanin. ein Dantziger. Danziquois; habitant de Danzik. T III 367.
patrz: GDAŃSZCZANIN
– Gdańszczanka. eine Dantzigerin. fille ou femme de Danzig; une Danzicoise. T III 367.
patrz: GDAŃSZCZANKA
– gdula źiemna; rzepa leśna; świniak; świni chleb. (cyclaminum) Sau-Brod, Erd-Birne. pain de pourceau. T III 367.
patrz: GDULA, GDULA, GDUŁA, GRDULA
– Gdula źiemna mnieysza. (cissanthemus) kleine Glocken-Blumen, Speck-Lilie. le Cissantéme, espèce de pain de pourceau. T III 367.
patrz: GDULA, GDULA, GDUŁA, GRDULA
– Gdula gruszka. Pfund-Birne. poire courge; poire à grande tête. T III 367.
patrz: GDULA, GDULA, GDUŁA, GRDULA
– Gdyż, conj. dieweil. parceque; puisque. T III 368.
patrz: GDYŻ
– Genealogia, Generał, etc. vid. Gienealogia, Gienerał, etc. T III 370.
patrz: GENEALOGIA, GENEALOGIA, GIENEALOGIA
– Gienealogia. Geschlechsts-Register. généalogie. T III 373.
patrz: GENEALOGIA, GENEALOGIA, GIENEALOGIA
– Gieneralny, powszechny. allgemein. général, universel. T III 374.
patrz: GENERALNY, GENERALNY, GIENERALNY, JENERALNY
– Bas w muzyce [...] bas gieneralny der General-Bass. basse continuë. T III 27.
patrz: GENERALNY, GENERALNY, GIENERALNY, JENERALNY
– Giest wymyślny. gezwungene Geberde. simagrée. T III 374.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– giestami narabiać, rękami pląsać. mit den Händen beym Reden fechten. gesticuler; faire des gestes. T III 374.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Gest, vid. Giest. T III 371.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– giestami narabiaiący. der beym Reden mit den Händen ficht. gesticulateur; qui fait trop de gestes. T III 374.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– Giest, plęsy, pląsanie rękoma. Geberde, Bewegung mit der Hand. un geste, mouvement de la main. T III 374.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– giestami narabianie. das Fechten mit den Händen beym Reden. la gesticulation. T III 374.
patrz: GEST, GEST, GIEST, JEST
– od gęby sobie odiąć [...]. an seinem Maule darben. prendre, épargner sur sa bouche; se plaindre sa vie. T III 369.
patrz: GĘBA
– w gębę wrzucić. [...] 2) ins Maul werfen, zuwenden. [...] jetter qu. ch. à la tête de qu. [...] 2) w gębę mu ten urząd wrzucił. T III 369.
patrz: GĘBA
– gęba delikacka, pańska. delicates Maul. une langue fine; goût délicat, excellent. T III 369.
patrz: GĘBA
– uyymować gębie swoiey. an seinem Maule darben. prendre, épargner sur sa bouche; se plaindre sa vie. T III 369.
patrz: GĘBA
– gęba delikacka, pańska. delicates Maul. une langue fine; goût délicat, excellent. T III 369.
patrz: GĘBA
– gębę odąć [...]. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
patrz: GĘBA
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: GĘBA
– Całuię. küssen. baiser. § Kiedy ćię pocałuię, trzy dni cukier w gębie czuię. T III 98.
patrz: GĘBA
– niewyparzona gęba. Schand-Maul. langue de vipére. T III 369.
patrz: GĘBA
– Wymywam co, [...] 2) einen über die Zunspringen lassen; von einen übel reden. [...] 2) déchirer à coups de langue; mordre qu. § [...] 2) piękna to? że gęby wasze imieniem iego wymywaćie. T III 2702.
patrz: GĘBA
– grać komu na gębie, na nosie. einem auf der Nase spielen. injurer qu à son nez. T III 414.
patrz: GĘBA
– wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
patrz: GĘBA
– babia gęba. ein Schnattermaul. caquet, caqueteur, babillard. T III 16.
patrz: GĘBA
– w gębę wrzucić. 1) in die Fresse wersen. [...] jetter au nez, à la tête de qu. [...] § 1) z gniewu list mi w gębę wrzucił. T III 369.
patrz: GĘBA
– gęba. Gębal. 1) Grossmaul. 2) Grossspracher, Grossmaul. 1) mouflard, qui a la bouche grande. 2) fanfaron, rodomont. T III 370.
patrz: GĘBA
– gębie swoiey żałować [...]. an seinem Maule darben. prendre, épargner sur sa bouche; se plaindre sa vie. T III 369.
patrz: GĘBA
– gęba. Gębal. 1) Grossmaul. [...] 1) mouflard, qui a la bouche grande. [...]. T III 370.
patrz: GĘBAL
– gęba. Gębal. [...] 2) Grossspracher, Grossmaul. [...] 2) fanfaron, rodomont. T III 370.
patrz: GĘBAL
– Gębaty. Gębiasty. 1) großmäulig, pausebackig. [...] boursouflé, jouflu, maflé. T III 370.
patrz: GĘBATY
– Gębaty. Gębiasty. 2) plauderhaft. [...] babillard. T III 370.
patrz: GĘBATY
– Gębaty. Gębiasty. *3) hitzig, jachzornig, zänckisch [...] véhément, ardent, querelleux. T III 370.
patrz: GĘBATY
– Gębczasty, gębce podobny. schwammig. fongueux, spongieux; qui tient de l'éponge. T III 370.
patrz: GĘBCZASTY
– Gębaty. Gębiasty. 2) plauderhaft. [...] babillard. T III 370.
patrz: GĘBIASTY
– Gębaty. Gębiasty. *3) hitzig, jachzornig, zänckisch [...] véhément, ardent, querelleux. T III 370.
patrz: GĘBIASTY
– Gębaty. Gębiasty. 1) großmäulig, pausebackig. [...] boursouflé, jouflu, maflé. T III 370.
patrz: GĘBIASTY
– Gębkarz, co gębki zbiera. Schwamm-Sammler. celui qui recueillit des éponges. T III 370.
patrz: GĘBKARZ
– gębkowy kamień. Schwamm-Stein. sorte de pierre précieuse. T III 370.
patrz: GĘBKOWY
– Gębkowy. Schwamm-; zum Schwamm gehörig. d'éponge. T III 370.
patrz: GĘBKOWY
– Gębuie. maulen, das Maul aufwerfen, schmollen. morguer, bouder, faire la moulë. T III 370.
patrz: GĘBOWAĆ
– gęsto czynię, zgęszczam. dick machen. épaissir, figer, rendre épais; condenser, coaguler. T III 371.
patrz: GĘSTO
– Gęsto, adv. 1) dicht an einander, enge. [...] d'une maniére épaisse & ferrée; pres l'un de l'autre. [...] Słowa, wiersze gęsto pisane. T III 371.
patrz: GĘSTO
– Gęsto, adv. [...] 2) dick, von fliessenden Sachen [...] d'une maniére épaisse & peu liquide. [...] kasza gęsto warzona. T III 371.
patrz: GĘSTO
– Gęsto, adv. [...] 3) oft, ofters. [...] souvent. [...] *3) gęsto (często) tu bywa. T III 371.
patrz: GĘSTO
– Gęstwa. 1) die Dichtigkeit als der wachssenden Kräuter, Bäume. [...] toufe, épaisseur [...] d'herbes, d'arbres. [...] gęstwa ziół, drzew, włosów. T III 371-372.
patrz: GĘSTWA
– Gęstwa. [...] 2) Vielheit, Menge. [...] multitude, quantité. [...] takową gęstwę złych monet wygubić i wytopić trzeba. T III 372.
patrz: GĘSTWA
– Gęstwa. [...] *3) Gedränge, vieles Volck. [...] foule, presse; foule de gens épaisse. [...] gęstwa ludzi (tłum). T III 372.
patrz: GĘSTWA
– Gęstwina. dicker Busch von Baumen. toufe d'arbres; amas épais d'arbres. T III 372.
patrz: GĘSTWINA
– gęś domowa, dzika. T III 371.
patrz: GĘŚ
– Gęś, f. eine Gans. oïe. T III 371.
patrz: GĘŚ
– gęś domowa, dzika. T III 371.
patrz: GĘŚ
– Gierada, żenin sprzęt. in der Rechten: die Gerade der Weiber. droit: trousseau, tous les linges, habits, joïaux & autres pareilles nipes d'une femme. T III 374.
patrz: GIERADA, GIERADA, GIERAŁDA
– Giermkostwo. Schild=Träger=Dienst. la condition, le service d'un tel écuïer. T III 374.
patrz: GIERMKOSTWO
– Gzło, giesłko, czechło. [...] 2) Kittel, Jupe, Ueberwurf, von Leinwand der Weiber und Kinder. [...] 2) habit de lin pour les femmes & pour les enfants. T III 442.
patrz: GIESŁKO, GIEZŁKO, GIEZŁKO
– Gzło, giesłko, czechło. 1) Fuhrmanns-Kittel. [...] 1) souquenille, sarot, blaude des voituriers. [...]. T III 442.
patrz: GIESŁKO, GIEZŁKO, GIEZŁKO
– Gloza, Glozatka, vid. Gloska T III 386.
patrz: GLOSA, GLOSA, GLOSSA, GLOZA, GŁOZA
– Gloska. [...] 2) feine, kleine Schrift. [...] 2) des lettres sort courtes; écriture menuë T III 382.
patrz: GLOSKA
– Gloza, Glozatka, vid. Gloska T III 382.
patrz: GLOSKA
– Gloska. 1) Glosse. [...] 1) interligne, apostille, glose. [...] § 1) księga z gloskami (przypiskami). T III 382.
patrz: GLOSKA
– gloski pisać, przypisywać. glossiren. apostiller, faire de petites notes. T III 382.
patrz: GLOSKA
– Gloza, Glozatka, vid. Gloska T III 386.
patrz: GLOZATKA
– Glozuię, Gluzuię, gładzę; 1) vertilgen, ausrotten. T III 387.
patrz: GLUZOWAĆ
– Gluzuię, vid. Glozuię T III 389.
patrz: GLUZOWAĆ
– PARAPHRASER un Auteur [...] Explanere. OBIAŚNIAĆ Authora obszernym wykładem gluzować T III II, 328.
patrz: GLUZOWAĆ
– Głąbieię. in einen Strunck wachsen. monter en tige. T III 376.
patrz: GŁĄBIEĆ
– Głąbiowy. Strunck-, aus einem Strunck. de tige, de trognon. T III 376.
patrz: GŁĄBIOWY, GŁĄBOWY, GŁĄBOWY
– co z głosu wołać. aus vollem Halse schrenen. crier à pleine tête. T III 382.
patrz: GŁOS
– zgodnemi głosami. einstimmig. tout d'une voix. T III 382.
patrz: GŁOS
– Głos. [...] 4) Frenheit zu Reden im Rathe. [...] 4) liberté de parler dans le conseil. [...] 4) proszę o głos; Marszałek dał głos Posłowi Mazowieckiemu. T III 382.
patrz: GŁOS
– w głos. 2) laut, deutlich, hell, offenbar von Citationes eines Buches. [...] 2) hautement, clairement, en parlant des citations d'un livre. [...] § 2) w głos opowiada prawo. T III 382.
patrz: GŁOS
– na dwa, trzy głosy. von zwen, dren Stimmen. à deux, à trois parties. § na trzy głosy śpiewać; na cztery głosy pieśń, muteta T III 382.
patrz: GŁOS
– wolnym, rzędnym mowić głosem. fren, befehlerich reden. parler d'un ton libre, résolut, d'un ton de maîre. T III 382.
patrz: GŁOS
– 2) Laut, Schall.[...] 2) voix ton, son. [...] 2) chmura strasznym huczy głosem; głos wydawać; głos się odbiia. T III 382.
patrz: GŁOS
– grali mu na trzy głosy w kiie. man hat ihm eine derbe Prügel- Suppe gegeben. on lui a donné une volée de coups de bâton. T III 382.
patrz: GŁOS
– Głos. 1) die Stimme eines Menschen. [...] 1. la voix d'un homme. T III 382.
patrz: GŁOS
– Głos [...] 1) głos rozumny, nierozumny, wdzięczny; głos ma wielki; podniósł dużo głosu; spuszczam głos; głos przestworny, wolny; głos zmyślać, nie własnym głosem mowić albo śpiewać. T III 382.
patrz: GŁOS
– w głos. 1) laut, mit lauter Stimme. [...] 1) à haute voix; haut; d'une voix haute. [...] § 1) w głos (głośnie) mowi. T III 382.
patrz: GŁOS
– w ten głos mowi Pismo Swięte. so redet die H. Schrift. ainsi, de cette voix parle l'Ecriture. T III 382.
patrz: GŁOS
– Głos [...] 3) Stimme, Benstimmung, Wahl-Stimme. [...] 3) la voix, voeu, le soufrage. [...] 3) głos w radzie; zgodne głosy. T III 382.
patrz: GŁOS
– Głosek. ein Stimmchen. petite voix. T III 382.
patrz: GŁOSEK
– Krtani dziurka głosowa. Athem-Löchline unter dem Zapfen. le conduit de la voix sous l'épiglotte. T III 653-654.
patrz: GŁOSOWY
– Głośno, głosem. [...] 2) mit deutlicher Stimme, vernehmlich. [...] 2) a claire voix; clairement, nettement. T III 382.
patrz: GŁOŚNIE, GŁOŚNO
– Głośno, głosem. 1) laut, mit lauter Stimme. [...] 1) haut; a haut voix. T III 382.
patrz: GŁOŚNIE, GŁOŚNO
– Głośność, brzmienie głosu. der helle Laut einer Stimme. éclat, son éclatant, la gracilité d'une voix. T III 383.
patrz: GŁOŚNOŚĆ
– Głośny. 1) laut, hell, das eine helle Stimme giebet. 2) lau, das man deutlich höret. 1) claire, éclatant, sonore, résonnant, haut, élevé. 2)vocal, qu'on entend. T III 383.
patrz: GŁOŚNY
– Głod. [...] 2) Theurung, Hungers-Noth. [...] famine, disette. T III 381.
patrz: GŁÓD
– iednemu gody a drugiemu głody. T III 394.
patrz: GŁÓD
– wyżyłeś gody, (radość) cierp też i głody T III 394.
patrz: GŁÓD
– głod dowcipny; wszystkiego głod nauczy. T III 381.
patrz: GŁÓD
– raz gody, drugi raz głody T III 394.
patrz: GŁÓD
– Głod. 1) Hunger. [...] la faim. T III 381.
patrz: GŁÓD
– głod mrzeć. hunger leiden. soufrir la faim; étre pressé de la faim; mourir de faim. T III 381.
patrz: GŁÓD
– Głod wilka z lasa wywoła. der Hunger treibt den Wolf aus dem Wald. la faim fait sortir le loup du bois; la faim chasse le loup hors bois. T III 381.
patrz: GŁÓD
– głog drzewo. (cornus femina) Cornel-Baum, Körner-Baum. cornoüiller femelle. T III 382.
patrz: GŁÓG
– Głog krzew. (oxyacantha) Weissdorn, Hagedorn. oxiacantha; buisson ardent; aubepine, épine blanche; noble épine. T III 381.
patrz: GŁÓG
– głog, roża polna. (cynosbatos) Hunds-Rosen. rose de chien. T III 382.
patrz: GŁÓG
– gościniec głowny; wart; nurt. Strom eines Flusses. courant, fil, fort d'une riviére. T III 408.
patrz: GŁÓWNY
– Głucho [...] 2) undeutlich, unvernehmlich, dunckel. 2) obscurément, d'une maniére peu claire, peu intelligible. [...] [§] Głucho o tym piszą, mowią autorowie. T III 388.
patrz: GŁUCHO
– Głucho, adv. 1) taub, harthöriger Weise. [...] 1) sourdament, d'une maniére sourde. [...] § 1) głucho słyszy [...]. T III 387.
patrz: GŁUCHO
– Głupiomowność. alberne Reden. des sotises. des pauvretez; extravagance: discours impertinent; discour vuide de bon sens. T III 388.
patrz: GŁUPIEMOWNOŚĆ, GŁUPIOMOWNOŚĆ
– Głupiomowny. albern närrisch im Reden. extravagant; ridicule. T III 388.
patrz: GŁUPIOMOWNY
– głupiomowna Närrin im Reden. extravagant. T III 388.
patrz: GŁUPIOMOWNY
– Głupiosztuczność. Weischeit die der Thorheit nahe kommt; naerrische Klugheit. folie qui a l'aparence de la prudence: fausse pointe. T III 388.
patrz: GŁUPIOSZTUCZNOŚĆ
– Głupiosztuczny. Narr der weise zu feyn scheinet. naerrischer Weisser. fou qui paroît étre sage. T III 383.
patrz: GŁUPIOSZTUCZNY
– Głuszék g. głuszka niedosłuch. T III 389.
patrz: GŁUSZEK
– Gmatam. Gmatwam. kneten, zusammen drücken, zusammen wälgern. pétrir, manier, presser avec la main. T III 389.
patrz: GMATAĆ, GMATWAĆ, GMATWAĆ
– Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli [...]. T III 389.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli; kokosz gmerała w piasku, w ziołach; nie gmerz w nosie. T III 389.
patrz: GMERAĆ, GMERAĆ, GMYRAĆ
– Gmin. [...] 2) Haufen, Menge. [...] multitude, foule, quantité. o którego głowę gmin spraw i zabaw opiera się. T III 389.
patrz: GMIN
– Gmin. 1) der Pöbel, das gemeine Volck. [...] le peuple; populace; petit peuple. [...] z podłego gminu ludzie. T III 389.
patrz: GMIN
– gmin biały. das weibliche Geschlecht. le beau fèxe. T III 389.
patrz: GMIN
– Gmysli, ku myśli. nach eines Sinn; nach eines Geschmack; nach Wunsch. à sa fantaisie; à son goût; û souhait; selon ses voeux; selon la volonté de qu. § nie gmiśli mi to. gmyśli mu rzeczy płyną. alles gehet ihm nach Wunsch. tout lui rit; tout lui réüssit. T III 389.
patrz: GMYŚLI, KU MYŚLI
– Gnam, gonię. jagen, verfolgen. chasser, donner la chasse. nachylone woysko gnał przed sobą; pognał nieprzyiaciela. T III 389.
patrz: GNAĆ
– Gnaruię się [...] 4) fortkommen, bekleiben [...] 4) réüssir, prendre, venir, avancer, profiter [...] 4) przy twoiey protekcyi mogą się ludzie ubodzy gnarować [...]. T III 389-390.
patrz: GNAROWAĆ
– Gnaruię się [...] 4) fortkommen, bekleiben [...] 4) réüssir, prendre, venir, avancer, profiter [...] drzewa się na takim gruncie gnaruią. T III 389-390.
patrz: GNAROWAĆ SIĘ
– Gnaruię się. 1) sich aufführen [...] 1) se conduire [...] § *1) nie dobrze się gnarował (się sprawował) u Pana [...]. T III 389-390.
patrz: GNAROWAĆ SIĘ
– Gnaruię się [...] 2) mit etwas umgehen; etwas abwarten. 3) mit einem umgehen [...] 2) manier; faire profession, s'ocuper, se méler de qu. ch; vaquer à qu. ch. 3) converser avec qu; traiter, pratiquer qu. [...] 2) wie iako się z czym gnarować i obchodzić. *3) z każdym się grzecznie gnaruie i obchodzi) [...]. T III 389-390.
patrz: GNAROWAĆ SIĘ
– Gnarowanie się [...] 2) Umgang mit einem [...] 2) conversation [...] 2) gnarowanie się z grzecznemi ludźmi. T III 389.
patrz: GNAROWANIE
– Gnarowanie się. 1) Kunst mit etwas umzugehen; Gewerbe, Handthierung [...] 1) pratique; ocupation, profession, métier; l'art de manier qu. chj. [...] § 1) gnarowanie się końmi, orężem, winem [...]. T III 389.
patrz: GNAROWANIE
– Gnat, g. [gnat]a. ein Knochen der vom Tisch kommt [...] 1)os qui vient de table. § 1) psom gnaty wyrzucić [...]. T III 390.
patrz: GNAT
– Gnat, g. [gnat]a [...] 2) Klotz [...] 2) billot, bloc [...] *2) na gnacie (na klocu) chłopca rozciągniycie. T III 390.
patrz: GNAT
– Gnat, g. [gnat]a. ein Knochen der vom Tisch kommt. 2) Klotz. 1)os qui vient de table. 2) billot, bloc. § 1) psom gnaty wyrzucić. *2) na gnacie (na klocu) chłopca rozciągniycie. T III 390.
patrz: GNAT
– z iednegoż gniazda (szczepu) z drugim. der mit einem aus eben den Geschlecht ist. lignager. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gniazdo. 1) ein Nest. [...] un nid. [...] Gniezno od gniazda orłego nazwane; ptacy teraz gniazda robią. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gniazdo. [...] 6) fig. Sitz, Wohnung. [...] le siége; pepiniére; un téatre. [...] tam nauki gniazdo założyły; kray ten iest teraz gniazdem woyny. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gniazdo. [...] 5) Fach als in einem Schrancke. [...] tablette, quarrè, raïon dans une armoire. [...] w szafach bywaią gniazda albo przegrodki. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gniazdo. [...] 3) Pfanne zu einem Zapfen. 4) Zapfen-Loch, Einzapfung. [...] 3) lumiere, boëte, fontaine, virole où se tourne le pivot. 4) mortaise, ouverture dans le bois pour un tenon. [...] 3) w gniezdzie swoim się czop, szruba obraca. 4) gniazdo niedobrze z czopem spoione. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gniazdo. [...] 2) ein Nest-voll; Wurfjunger Thiere. [...] une nichée; une portée; une ventrée. [...] całe gniazdo się wylęgło. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gniazdo. [...] 7) Haus, Geschlecht. [...] race, famille, maison, le tige, souche, un lignage. [...] z tego gniazda wyszli waleczni rycerze. T III 390.
patrz: GNIAZDO
– Gnoię co. 1) faulen lassen. 2) düngen, misten einen Acker. 3) die Kruft vom Geschwär wegnehmen. 1) pourrir; faire pourrir. 2) fumer, amander la terre; donner l'amandement à un champ; engraisser avec du fumier. 3) faire tomber l'escarre d'un ulcère. zgnoić kogo w więzieniu. einen im Gefängniss faulen lassen. faire pourrir qu. en prison. gnoiący. Heilk. das eine putrescirende Kraft hat; faul machend. médec. corrosif, qui a la vertu de faire pourrir. § gnoiąca maść. T III 392-393.
patrz: GNOIĆ
– Gnoisty. 1) mit Mist gedünget. 2) mistig. 1) fumé; amandé avec du fumier. 2) plein de fumier. T III 393.
patrz: GNOISTY
– Gnoię co. 1) faulen lassen. 2) düngen, misten einen Acker. 3) die Kruft vom Geschwär wegnehmen. 1) pourrir; faire pourrir. 2) fumer, amander la terre; donner l'amandement à un champ; engraisser avec du fumier. 3) faire tomber l'escarre d'un ulcère. zgnoić kogo w więzieniu. einen im Gefängniss faulen lassen. faire pourrir qu. en prison. gnoiący. Heilk. das eine putrescirende Kraft hat; faul machend. médec. corrosif, qui a la vertu de faire pourrir. § gnoiąca maść. T III 392-393.
patrz: GNOJĄCY
– Gnoiek, g. gnoyka, vulg. 1) Mist-Fincker; der im Mist schläft, mit Mist umgehet. 2) Sau, unflätiger Mensch. 3) Stubenhüter, Faulentzer. 1) homme qui couche dans la fient, qui s'ocupe de fiente. 2) vilain, salope; homme mal-propre. 3) casanier; paresseux T III 393.
patrz: GNOJEK
– Gnoienie; nawoz. das Düngen des Ackers. amandement; l'action d'engraisser la terre. T III 393.
patrz: GNOJENIE
– Gnojewisko. Mist-Grube, Schwind-Grube, Mist-Haufen. fosse à fumier; une bauge; tas de fumier. T III 393.
patrz: GNOJEWISKO, GNOJEWISKO, GNOJOWISKO
– Gnoiowki. Mist-Breter, Mist-Baare den Mist fort zu bringen. planches ou litiére à porter le fumier. T III 393.
patrz: GNOJEWKA, GNOJÓWKA, GNOJÓWKA
– Gnoiowy. Mist-. de fumier; qui concerne le fumier. § gnoiowa gora. T III 393.
patrz: GNOJOWY
– iednemu gody a drugiemu głody. T III 394.
patrz: GODY
– raz gody, drugi raz głody T III 394.
patrz: GODY
– Gody. [...] 2) Lust, Wohlleben, Bergnügen. [...] bonne chèrre; gogailles, plaisirs, délices. T III 394.
patrz: GODY
– wyżyłeś gody, (radość) cierp też i głody T III 394.
patrz: GODY
– Gody. [...] 3) Weyhnachten. [...] Noël. [...] Na Gody (Boże Narodzenie) tam będe. T III 394.
patrz: GODY
– Gody. 1) Hochzeit [...] les nôces; festin des nôces. [...] § 1) gody (wesele) sprawuię; iestem na godach (na weselu) u kogo. T III 394.
patrz: GODY
– Godzinka. ein Stündlein. une petite heure § zostań tu z godzinkę. T III 396.
patrz: GODZINKA
– godzinki kapłańskie; godziny kapłańskie; Pacierze kapłańskie. die verordneten täglichen Kirchen-Gebet-Stunden. les heures Canoniales. T III 396.
patrz: GODZINKI
– godzinki Panny Maryi, książki. Gebet-Buch zu diesen Bet-Stunden. l'ofice; petite livre qui contient les priéres pour la Vierge. T III 396.
patrz: GODZINKI
– godzinki Panny Maryi. Bet-Stunden zu Ehren der Jungfrau Mariä [!]. l'ofice m. qu'on dit pour la Sainte Vierge. § śpiewać, mowić godzinki P. Maryi. T III 396.
patrz: GODZINKI
– Gołąb, g. gołębia. 1) eine Taube. 2) ein Tauber. 1) pigeon. 2) le pigeon male. T III 397.
patrz: GOŁĄB
– Gołąb dziki, siny. wilde Taube. pigeon sauvage. T III 397.
patrz: GOŁĄB
– Gołąbię. Gołąbiątko. junge Taune im Nest. pigeonneau dans le nid. T III 397.
patrz: GOŁĄBIĄTKO
– Gołąbię. Gołąbiątko. junge Taune im Nest. pigeonneau dans le nid. T III 397.
patrz: GOŁĄBIĘ, GOŁĘBIĘ, GOŁĘBIĘ
– Gołębieniec, g. gołębieńca. Tauben-Haus. colombier, pigeonnier, volier à pié. T III 397.
patrz: GOŁĘBIENIEC
– Gołoledź, f. [...] 3) im Schertz: Platte, kahler Kopf. [...] burlesq. tête chauve. T III 398.
patrz: GOŁOLEDŹ
– jak na gołoledzi. wie au/ Nadeln, Gefahr; in Eilfertigkeit. en danger, en grande hâte. § stoię iak na gołoledzi. T III 398.
patrz: GOŁOLEDŹ
– Gołoledź, f. 1) Glateis [...]. verglas. T III 398.
patrz: GOŁOLEDŹ
– Gołoledź, f. 2) Gefahr [...]. danger, péil. T III 398.
patrz: GOŁOLEDŹ
– Gorący. [...] 3) scharf, beissend als Pfeffer. [...] piquant, acre; qui pique la langue. [...] pieprz, imbier gorący. T III 402.
patrz: GORĄCY
– Gorączka, febra. Fieber. fièvre. § chorowàć na gorączkę; gorączka się poczyna, się sili, ustaie. T III 403.
patrz: GORĄCZKA
– Gorzelina. Scheiter = Haufen = Stelle. T III 406.
patrz: GORZALINA, GORZALINA, GORZELINA
– Gorzalnik. Brandwein=Brennere. diftilateur d'éau de vie. T III 406.
patrz: GORZALNIK
– gospodą stać; mieć gospodę u kogo. herbergen. loger chez qu. T III 408.
patrz: GOSPODA
– w gospodzie pospolitey ma gospodę. T III 408.
patrz: GOSPODA
– gospodą stać; mieć gospodę u kogo. herbergen. loger chez qu. T III 408.
patrz: GOSPODA
– Gospodaruię, vid. Gospodarzę. T III 409.
patrz: GOSPODAROWAĆ
– Gospodarski. 1) dem Hauswirth oder Gastwirth zuständig. 2) Wirthschafts-, haus-, hältrisch, landwirthscheftlich. [...] T III 409.
patrz: GOSPODARSKI, GOSPODARSKI, HOSPODARSKI
– Goźdźiec, g. gozdźćia [!], kołtun. Nerven-Kranckheit daraus Juden-Zöpffe entstehen. maladie de nerfs d'où vient la plica. T III 411.
patrz: GOŚCIEC, GOŹDZIEC, GOŹDZIEC
– gościniec głowny; wart; nurt. Strom eines Flusses. courant, fil, fort d'une riviére. T III 408.
patrz: GOŚCIENIEC, GOŚCINIEC, GOŚCINIEC
– Gościniec, g. gościńca. 1) Gast-Hof, Herberge, Wirths-Haus, insonderheit an der Land-Strasse. [...] auberge, hôtelerie, passade. [...] w ktorym gościńcu (gospodzie) stać będziemy. T III 407-408.
patrz: GOŚCIENIEC, GOŚCINIEC, GOŚCINIEC
– Gościniec, g. gościńca. 2) Land-Strasse. [...] grand chemin; chemin roïäl; estrade. [...] do kościoła, do młyna gościniec pospolity sąsiad sąsiadowi wydać powinien. T III 407-408.
patrz: GOŚCIENIEC, GOŚCINIEC, GOŚCINIEC
– Gościniec, g. gościńca. 3) fig. Bahn, Weg zu etwas. [...] fig. chemin, voie, moien. [...] z bitego do nauk, do sławy skierował gościńca; ubitym od ciebie idę gościńcem; ściele sobie do korony gościniec. T III 407-408.
patrz: GOŚCIENIEC, GOŚCINIEC, GOŚCINIEC
– Gotowizna. [...] 2) Baarschaft, baares Geld. [...] le comptant; les finances, argent comtant; argent bas; argent à la main. [...] żołd gotowizną odbieraią; nie mam gotowizny; suma w gotowiznie. T III 410.
patrz: GOTOWIZNA
– gotowizną płacić. mit baar Geld bezahlen. financer; païer qu. argent sec. T III 410.
patrz: GOTOWIZNA
– Gotowizna. 1) Worrath. [...] provision, fourniture des choses necessaires. [...] mam gotowiznę drew i mąki. T III 410.
patrz: GOTOWIZNA
– goździki kramne T III 412.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goździczek, g. goździczka. Goździk g. [goździk]a. Nägelein von Metall oder Holtz. [...] petit clou; chevillette, broquette. T III 412.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goździczek, g. goździczka. Goździk g. [goździk]a. [...] 2) Würbel an Geigen, Lauten. [...] cheville de violon, de luth. T III 412.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– goździk, g. [goździk]u. 1) Nelcke, Garten-Nägelein. [...] oeillet une fleur. [...] goździk rozkwitły; goździki ogrodne. T III 412.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– goździk, g. [goździk]u. [...] 2) Kreyd-Nelcke, Nägelein, Würtz-Nelcke. [...] un girofle; clou de girofle. [...] goździki są teraz drogie. T III 412.
patrz: GOŹDZIK, GOŹDZIK, GWOŹDZIK
– Goźdźikowy kolor.Nelcken-färbig. couleur de minime ou de musc. T III 412.
patrz: GOŹDZIKOWY
– Goźdźiowaty, kołtunowaty. der die Wichtel-oder die Juden-Zöpffe hat. qui à la maladie de nerfs qu'on apelle plica. T III 412.
patrz: GOŹDZIOWATY
– gora miłosierdzia, komora potrzebnych. Leih-Haus, wo man den armen Leuten ohne Interessen Geld leihet. mont de pieté où l'on soulage les pauvres avec de l'argent sans interéts. § gora miłosierdzia na pożyczanie pieniędzy ludziom ubogim iest postanowiona. T III 401.
patrz: GÓRA
– na gorę. Strom auf. amont, en remontant. § szkuty na gorę idą. T III 401.
patrz: GÓRA
– gora nad morzem, gora nadmorska. Vor-Gebürge. un promontoire, cap. T III 400.
patrz: GÓRA
– gora kruszcowa; gora złota, śrebrna. T III 400.
patrz: GÓRA
– Gora. 1) ein Berg. [...] montagne; mont. T III 400.
patrz: GÓRA
– oliwa w wodzie do gory idzie. das Oel steiget im Wasser in die Höhe. quand l'huile est mêlée avec de l'eau, l'huile surmonte toujours. T III 401.
patrz: GÓRA
– gora kruszcowa; gora złota, śrebrna. T III 400.
patrz: GÓRA
– gora kruszcowa; gora złota, śrebrna. T III 400.
patrz: GÓRA
– gora nad morzem, gora nadmorska. Vor-Gebürge. un promontoire, cap. T III 400.
patrz: GÓRA
– Gora. [...] 2) Schacht, Bergwerck. [...] mine, miniére où on tire le métal. [...] T III 400.
patrz: GÓRA
– Alpeyskie gory, Alpy plur. die Alpen. les Alpes T III 5.
patrz: GÓRA
– Gorny. [...] 3) hoch, als der Flug eines Vagels. [...] haut, en parlant du vol d'un oiseau. [...] orzeł gornym się nad wszystkie ptaki unosi lotem. T III 404-405.
patrz: GÓRNY
– Gorny. [...] 4) Ober-, als ein Land. [...] haut, supérieur, eloigné de la mer comme un païs. [...] gorne Woiewodztwa; gorna Saxonia. T III 404-405.
patrz: GÓRNY
– Głowny. [...] 5) hoch, Ober-, von Gerichten. [...] supérieur, grand, prémier, en parlant de quelques oficiers. [...] gorny Sąd. T III 404-405.
patrz: GÓRNY
– Gorny. [...] 2) Ober-, der oben ist. [...] d'enhaut; qui est en haut. [...] gorne mieszkanie. T III 404-405.
patrz: GÓRNY
– Gorny. 1) Berg-, der auf einem Berge wohnet, oder wächst. [...] de montagne; qui apartient à une montagne; qui habite sur une montagne. [...] gorni obywatele; ziele gorne. T III 404-405.
patrz: GÓRNY
– Gorny. [...] 6) stoltz, hochmüthig. [...] haut, orgueilleux, arrogant, fier. [...] umysł górny, fantazya górna; Hiszpani są gorni i gorno mowią. T III 404-405.
patrz: GÓRNY
– Grab. Grabina. [...] *2) Esche, s. Jesion. [...] le frême, voiez Jesion. T III 412.
patrz: GRAB
– Grab. Grabina. (carpinus) 1) Hagen-Buche, Hann-Buche, nach der Meynung der Klügern ist grab der Lateiner acer albus. [...] le charme un arbre, mais selon les plus sages c'est plutôt l'Acer albus des Latins. T III 412.
patrz: GRAB
– Grabarka. [...] *2) des Gräbers Weib. [...] femme de fossoieur. T III 412.
patrz: GRABARKA
– Grabarka. 1) Gräber-Lohn, Gräber-Arbeit. [...] l'argent pour le fossoieur; travail de fossoieur. T III 412.
patrz: GRABARKA
– Gruczoł [...] *2) Kropf am Halse eines Kropfichten. 3) Kropf, Schlier, eine Geschwulft [!] am Halse. 4) Bronchocelle, Gurgel-Geschwulst. *5) harter Drüsen Geschwulft [!], scirrhus, s. Kostka martwa. *6) Beule in der Dünnung, s. Dymienica [...] 2) gouêttre. 3) écrouelles, f. pl. 4) broncocelle, une tumeur du cou. *5) un schirre; une dure tumeur, v. Kostka martwa. *6) bubon, une tumeur à l'aine, v. Dymienica. T III 425.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– Gruczoł. 1) Drüse [...] 1) Glande, fagouë [...]. T III 425.
patrz: GRACZOŁ, GRUCOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZOŁ, GRUCZÓŁ, GRUCZUŁ
– grać komu na gębie, na nosie. einem auf der Nase spielen. injurer qu à son nez. T III 414.
patrz: GRAĆ
– grać komu na gębie, na nosie. einem auf der Nase spielen. injurer qu à son nez. T III 414.
patrz: GRAĆ
– grać mżyka. die blinde Kuh spielen. joüer à colin-maillard. T III 882.
patrz: GRAĆ
– Graf, Grabia. ein Graf. un Comte. T III 414.
patrz: GRAF, GRAF, GROF
– Grof, Grabia, Hrabia. ein Graf. un Comte. T III 420.
patrz: GRAF, GRAF, GROF
– Gramatka, farmuszka. Brey. bouillie, brouët. T III 415.
patrz: GRAMATKA, GRAMATKA, GRAMATYKA
– Gramatycki, Gramatyczny Grammaticalisch. grammatical; qui est de grammaire. T III 415.
patrz: GRAMATYCKI, GRAMATYCKI, GRAMMATYCKI
– Gramatycki, Gramatyczny Grammaticalisch. grammatical; qui est de grammaire. T III 415.
patrz: GRAMATYCZNY, GRAMATYCZNY, GRAMMATYCZNY
– Gramatyk. Sprach-Lehrer. Grammairien. T III 415.
patrz: GRAMATYK
– Gramatyka. Sprach-Lehre, Grammatic. grammaire. T III 415.
patrz: GRAMATYKA
– Gramolę się. 1) kriechen als ein Ungeziefer. 2) kriechen; mit Mühe gehen, steigen, durchkommen. 1) ramper comme un insecte. 2) s'éforcer à passer; aller avec peine; se trainer. § 1) gadzina się na to drzewo gramoli, do tego ziela się przygramoliła. 2) ledwie się na konia wgramolił; przygramolić się do kogo. T III 415.
patrz: GRAMOLIĆ SIĘ
– Granatyr, vid. Granader. T III 416.
patrz: GRANADER, GRANADIER, GRANADIER, GRANADYR, GRANATIER, GRANATYR, GRENADIER
– Granader. Granadier. grenadier un soldat. T III 415.
patrz: GRANADER, GRANADIER, GRANADIER, GRANADYR, GRANATIER, GRANATYR, GRENADIER
– Granader. Granadier. grenadier un soldat. granaderski. Granadier-. de grenadier. T III 415.
patrz: GRANADERSKI, GRANADIERSKI, GRANADIERSKI, GRANATIERSKI
– Granatek [...] Granatek ziele. (horminum; centrum galli) wilder Scharley. toute-bonne sauvage. T III 415.
patrz: GRANATEK
– Granatek, g. [granatk]a. kamień. Granat-Stein. grenat sorte de pierre précieuse [...]. T III 415.
patrz: GRANATEK
– Granatowy. 1) dunkel-blau; Granat-Blüthenfarbig [...] 1) bleu turquin [...]. T III 415.
patrz: GRANATOWY
– Granatowy [...] 2) granatowe iabłko leśne. wilder Granat-Apfel. un balauste [...]. T III 415.
patrz: GRANATOWY
– Granatowy [...] granatowe iabłko. Granat-Apfel. grenade; fruit de grenadier [...] granatowych iabłek kwiat. Granaten-Baum-Blüthe. la fleur de grenade, ou de balaustier. T III 415-416.
patrz: GRANATOWY
– Granatowy [...] 3) Granat-Baum-. [...] 3) de l'arbre de grenadier [...] granatowe wino. Granat-Wein. vin tiré du fruit de grenadier [...]. T III 415.
patrz: GRANATOWY
– Granatowy [...] 4) Granaten- [...] 4) de grenade à jetter [...]. T III 415.
patrz: GRANATOWY
– Grand Hyszpański. Spanischer Grand. Grand d'Espagne. T III 416.
patrz: GRAND
– Graniasty, granisty. eckicht. angulaire; qui a des coins, des angles. T III 416.
patrz: GRANIASTY
– Granica. 1) die Grentze. [...] borne, les limites; les consis, frontière. mieć, stanowić granice; rozprzestrzeniam granice; granic pomykam T III 416.
patrz: GRANICA, GRANICA, HRANICA
– Granica. [...] 3) fig. Grentze, Schrancken [...] fig. borne, limite. [...] łaski moiey nie przeryway granice; pilnie granic posłuszeństwa przestrzegać będę. T III 416.
patrz: GRANICA, GRANICA, HRANICA
– Granie. 1) das Spielen der Musicanten; die Music. 2) das Spielen der Spieler [...] 4) *das Spielen der Kinder, s. Igranie. 1) l'action de jouër des instrument de musique; musique; concert. 2) l'action de jouër à quelque jeu [...] 4) *le badinage, jeux d'enfant, v. Igranie. § 1) tańcować po czyim graniu; wdzięczne granie muzykantow [...]. T III 416.
patrz: GRANIE
– Granie [...] granie odpolne. Kriegsb. 1) Spitzen oder Ecken aller Bollwercke. 2) Seite oder Linie von einer Bollwercks-Spitze zur andern. Fortif. 1) le poligone extérieur. 2) cote extérieure [...]. T III 416.
patrz: GRANIE, GRAŃ
– Grań, f. Bank. Ecke. Archit. coin, un angle § słup w pięć, w sześć grani; budynek na sześć grani. T III 415.
patrz: GRANIE, GRAŃ
– Granie [...] granie pownętrzne albo pośrzodkowe. 1) die inwendige Polygone, von einem Rehl-Punct zum andren. 2) Seite oder Linie von einem Rehl-Puncte zum andern. 1) polygone intérieur. 2) cote intérieure. T III 416-417.
patrz: GRANIE, GRAŃ
– Granisty. Granowity. vieleckicht, eckicht. angulaire; qui a des angles. § granowita wieża murowana. T III 417.
patrz: GRANISTY
– Graniasty, granisty. eckicht. angulaire; qui a des coins, des angles. T III 416.
patrz: GRANISTY
– Granisty. Granowity. vieleckicht, eckicht. angulaire; qui a des angles. § granowita wieża murowana. T III 417.
patrz: GRANOWITY
– Graty, plur. 1) Gerille, Gerümpel. 2) alt Eisen. 1) vieillerie; vieux meubles de bois. 2) ferraille; vieux morceaux de fer. graty mosiężne. alets Messing. mitraille. T III 417.
patrz: GRAT
– Grawalny. Spiel-, zum Spielen oder einem Spiel gehörig. de jeu. § piła grawalna. T III 417.
patrz: GRAWALNY
– Grawalny. Spiel-, zum Spielen oder einem Spiel gehörig. de jeu [...]. T III 417.
patrz: GRAWALNY
– Grążę się, [grą]ży, [grą]żył. Grąznę, [grą]znie, [grą]znął, [grą]znęli. untergehen, sincken, zu Grunde gehen. enfoncer, s'enfoncer, aller à fond; couler à fond. § statek, nawa grąźnie na doł. T III 417.
patrz: GRĄZNĄĆ
– Grążę się, [grą]ży, [grą]żył. Grąznę, [grą]znie, [grą]znął, [grą]znęli. untergehen, sincken, zu Grunde gehen. enfoncer, s'enfoncer, aller à fond; couler à fond. § statek, nawa grąźnie na doł. T III 417.
patrz: GRĄŻYĆ SIĘ
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz: GRECKI
– Grzeczność [...] 2) Schönheit. [...] 2) beauté [...] *2) znaczney grzeczności (urody) dama. T III 431-432.
patrz: GRECZNOŚĆ, GRZECZNOŚĆ, GRZECZNOŚĆ
– Grzeczność. 1) Wohlanständigkeit, Höflichkeit, gute Aufführung [...] 1) bienséance; gentilesse, civilité, bonne conduite; politesse, honnêteté [...] § 1) insza stołowa, insza gruntowna grzeczność; więcey tam lekkomyślności, niż grzeczności [...]. T III 431-432.
patrz: GRECZNOŚĆ, GRZECZNOŚĆ, GRZECZNOŚĆ
– Grzeczność. 1) Wohlanständigkeit, Höflichkeit, gute Aufführung [...] 1) bienséance; gentilesse, civilité, bonne conduite; politesse, honnêteté [...] § 1) insza stołowa, insza gruntowna grzeczność [...]. T III 431-432.
patrz: GRECZNOŚĆ, GRZECZNOŚĆ, GRZECZNOŚĆ
– Grzeczny, adj. et subs. [...] 2) wohlanständig, schön, gut. [...] 2) bienséant, beau, bon, gentil. § [...] grzecznyś żes to uczynił. ich lobe dich dass du gethan hast. vous étes (je vous trouve) un honnête homme d'avoir fait cela. iakoś grzeczny. wie du ein braver, feiner Mensch bist. comme vous étes un galant homme. T III 432.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Grzeczny, adj. et subs. [...] 2) wohlanständig, schön, gut. [...] 2) bienséant, beau, bon, gentil. § [...] 2) grzeczny na ciele a na rozumie słaby; grzeczna to forteca, zabawa; grzeczna dziewka; grzeczny postępek. [...] T III 432.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Grzeczny, adj. et subs. 1) hoflich, artig, fein; der zu leben weiss [...] 1) civil, poli, honnête, galant, qui a de la bonne grace & de l'esprit; qui a une bonne conduite [...]. § 1) skąpy służy pieniądzom, pieniądze grzecznemu [...]. T III 432.
patrz: GRECZNY, GRZECZNY, GRZECZNY, GRZĘCZNY
– Gryzę, gryzie, gryzł, gryść. 1) nagen, beissen [...] 1) ronger, morder, gruger, piquer, grignoler [...] § 1) pies gnaty gryzie [...] gryść paznokcie. die Nägel kauen, nachsinnen. ronger, mordre ses ongles; trop réver [...]. T III 428.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Gryzę, gryzie, gryzł, gryść. 1) nagen, beissen [...] 3) beissen als der Pfeffer [...] 1) ronger, morder, gruger, piquer, grignoler [...] 3) prendre à la gorge, mordre comme le poivre [...] 1) [...] świerzb go gryzie [...] *3) pieprz gryzie (kąsa) [...]. T III 428.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Gryzę, gryzie, gryzł, gryść [...] 2) zernagen als de Rost [...] 2) mordre, manger comme la rouille le fer [...] wszy go gryzą [...] 2) rdza, sztychwaser gryzie żelazo [...]. T III 428.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Gryzę, gryzie, gryzł, gryść [...]4) verbeissen, verschmerzen [...] 4) endurer, boire, digérer, soufrir [...] 4) zgryzł ten zarzut cierpliwie. gryzie go sumnienie. das Gewissen naget ihm. le ver le ronge; la conscience lui remord [...]. T III 428.
patrz: GREŹĆ, GRYŹĆ, GRYŹĆ, GRZYŹĆ
– Grodytur. Grodetur ein Zeug. gros de Tours une étofe. T III 420.
patrz: GRODETUR, GRODETUR, GRODYTUR
– Grodetur, vid. Grodytur. T III 420.
patrz: GRODETUR, GRODETUR, GRODYTUR
– Sądy grodowe. T III 420.
patrz: GRODOWY
– Grodowy, Grodzki. Amts-, Grod-. de Grod; de Chatelet. T III 420.
patrz: GRODOWY
– Grodzki, vid. Grodowy. T III 420.
patrz: GRODOWY
– Grodź, f. Grodza, ogrodzenie, zagrodzenie. Zaun, Gehäge. Umzäunung. clôture, clos, fermeture, circuit, ouche, enclos, enceinte autour de quelque espace. T III 420.
patrz: GRODZA
– Grodzę co [...] grodzić komu drogę. einem den Weg verwehren. couper à qu. le passage, le chemin. T III 420.
patrz: GRODZIĆ
– Grodzę co. umzäunen, umgeben. clorre, enfermer, environner, entourer [...]. T III 420.
patrz: GRODZIĆ
– Grodowy, Grodzki. Amts-, Grod-. de Grod; de Chatelet. T III 420.
patrz: GRODZKI
– Grodzki, vid. Grodowy. T III 420.
patrz: GRODZKI
– Gromię. 1) bändigen, eintreiben, zu Paaren treiben. [...] tenir de court, mettre qu à la raison; domter, réfréner; ranger à son devoir. [...] gromić nieprzyiacielskie woysko. T III 421.
patrz: GROMIĆ
– Gromię. [...] 3) austreiben den Teufel. [...] exorciser un possedé; chasser le diable. T III 421.
patrz: GROMIĆ
– Gromię. [...] 2) schmälen, wattern, donnern auf einen. [...] tonner; têmpeter, gronder, réchinger. [...] w domu żonę i dzieci gromi, a w polu tchorzowi podobien. T III 421.
patrz: GROMIĆ
– grono kalinowe, bzowe. T III 422.
patrz: GRONO
– grono wina albo winne. T III 422.
patrz: GRONO
– Grono. 1) eine Traube. [...] grape. T III 422.
patrz: GRONO
– grono kalinowe, bzowe. T III 422.
patrz: GRONO
– Grono. [...] 2) Krone; auserlesene Versammlung. [...] un cercle ou assemblée des plus illustres personnes. [...] grono Panow wielkich; piękne grono Polakow; zacne krwi Polskiey rycerskie grono; liczne szlacheckiey młodzieży grono. T III 422.
patrz: GRONO
– Podwoyny. 1) zwey Stück in sich haltend. [...] 1) double, qui augmente une fois autant en valeur. [...] § 1) [...] podwoyny grosz. [...]. T III 1466.
patrz: GROSZ
– Poczworny. 1) vierfach; aus vier bestehend. [...] 1) composé de quatre. [...] poczworny grosz [...]. T III 1428.
patrz: GROSZ
– potroyny. 1) drehfach, aus drey bestehend. [...] 1) de trois, triple, composé de trois. [...] § 1) potroyny grosz. [...]. T III 1569.
patrz: GROSZ
– Poszosny, poszostny. [...] § poszostny grosz. [...]. T III 1563.
patrz: GROSZ
– groza. der Schauer kommt einen an; es ist abscheulich. il est horrible; il est épouvantable, afreux, terrible § groza i strach o tym mowić; groza i patrzyć; strach patrzyć i groza. T III 423.
patrz: GROZA
– Groza. Schrecken, Schauer, Abscheu. crainte, la peur, la terreur, horreur, f. souleur f. § trzymać ludzie w grozie. T III 423.
patrz: GROZA
– Groźliwy. Groźny. drohend. menaçant. T III 423.
patrz: GROŹNY
– gruba wapienna. Kalck-Grube, Kalck-Loch, wo der Kalck eingerührt wird. creux, bassin pour y raboter la choux. T III 423.
patrz: GRUBA
– Gruba. Grube unter der Erde die Feld-Früchte zu verwahren. fosse, caverne souteraine où on garde le blé & les fruits. T III 423.
patrz: GRUBA
– Gruca, owsianka. Haber-Grütze. gruau, avoine mondé. gruca ięczmienna. Gersten-Grütze. gruau d'orge. T III 425.
patrz: GRUCA, GRUCA, GRUCZA
– Grucham, v. m. F. gruchnę. 1) kurren, trummeln als eine Taube. 2) erschallen, sich ausbreiten als ein Gericht. 1) rocouler, bouler, faire un bruit comme un pigeon. 2) se repandre, courir comme une nouvelle. § 1) gołębie gruchaią. 2) wieść gruchnęła; skoro ta nowina gruchnie po mieście. gruchnęło. es ist das Gericht. il fait un bruit; le bruit court. T III 425.
patrz: GRUCHAĆ
– Gruchawka [...] 3) eine Klapper [...] 3) cresselle, cliquette. T III 425.
patrz: GRUCHAWKA
– Gruchawka. 1) kleine Holtz-Taube, Ringel-Taube, Loch-Taube [...] 1) croset, biset, croiseau, sorte de pigeon sauvage [...]. T III 425.
patrz: GRUCHAWKA
– Gruchawka [...] *2) Turtel-Taube, f. sinogarlica [...] *2) tourterelle, v. sinogarlica [...]. T III 425.
patrz: GRUCHAWKA
– Grucham, v. m. F. gruchnę [...] 2) erschallen, sich ausbreiten als ein Gericht [...] 2) se repandre, courir comme une nouvelle. § [...] 2) wieść gruchnęła; skoro ta nowina gruchnie po mieście. gruchnęło. es ist das Gericht. il fait un bruit; le bruit court. T III 425.
patrz: GRUCHNĄĆ
– Grucham, v. m. F. gruchnę [...] 2) erschallen, sich ausbreiten als ein Gericht [...] 2) se repandre, courir comme une nouvelle. § [...] 2) wieść gruchnęła; skoro ta nowina gruchnie po mieście. gruchnęło. es ist das Gericht. il fait un bruit; le bruit court. T III 425.
patrz: GRUCHNĄĆ
– Gruchot, Gruchotanie [...] 2) das Krummeln der Tauben [...] 2) le son naturel des pigeons quand ils rocoulent. T III 425.
patrz: GRUCHOT
– Gruchot, Gruchotanie. 1) Gerassel, Gepolter [...] 1) patarade, fracas, éclat, un tintamare, craquetement [...]. T III 425.
patrz: GRUCHOT
– Gruchocę, [grucho]ce, [grucho]tał: Gruchotam. 1) klappern, knastern, krachen. 2) zerchmettern. 3) trummeln, kurren, kirren als eine Taube. 1) claquetter, faire du bruit, faire du fracas. 2) fracasser, écraser, romper. 3) rocouler comme un pigeon. § 1) gruchotać nadętym pęcherzem. 2) siłą swoją to możne zgruchotał (pogruchotał) Państwo. T III 425.
patrz: GRUCHOTAĆ
– Gruchot, Gruchotanie [...] 2) das Trummeln der Tauben [...] 2) le son naturel des pigeons quand ils rocoulent. T III 425.
patrz: GRUCHOTANIE
– Gruchot, Gruchotanie. 1) Gerassel, Gepolter [...] 1) patarade, fracas, éclat, un tintamare, craquetement [...]. T III 425.
patrz: GRUCHOTANIE
– Gruchotka, gruchawka. eine Klapper. hochet, les cliquettes; cresselle. § gruchotka dziecinna; w Wielki Czwartek Iudasza gruchotką wyganiaią [...]. T III 425.
patrz: GRUCHOTKA
– Gruchotka [...] § gruchotka dziecinna; w Wielki Czwartek Iudasza gruchotką wyganiaią [...]. T III 425.
patrz: GRUCHOTKA
– Gruchotka [...] gruchotka do budzenia. Wecker, Klapper. tarabat; cliquette pour reveiller les gens. T III 425.
patrz: GRUCHOTKA
– Gruczołek, g. [gruczołk]a. ein Drüslein. glandule, petite glande. T III 425.
patrz: GRUCOŁEK, GRUCZOŁEK, GRUCZOŁEK
– Gruczołowaty. 1) drüsicht. 2) der den Schlier am Halse hat. 1) glanduleux; plein de glandes. 2) qui a les écrouelles. T III 425.
patrz: GRUCOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY, GRUCZOŁOWATY
– Gruda. Erdsholle. motte de terre. T III 425.
patrz: GRUDA
– Grzeczność. 1) Wohlanständigkeit, Höflichkeit, gute Aufführung [...] 1) bienséance; gentilesse, civilité, bonne conduite; politesse, honnêteté [...] § 1) insza stołowa, insza gruntowna grzeczność [...]. T III 431-432.
patrz: GRUNTOWNY
– Gruszka. [...] 2) eine Birne. [...] poire. T III 427.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gruszka. 1) Birn-Baum. [...] poirier. T III 427.
patrz: GRUSKA, GRUSZKA, GRUSZKA
– Gruszecznik. Birn-Wein. du poiré; le cidre de poire. T III 427.
patrz: GRUSZECZNIK
– Grymas. wunderliche Geberde. krummes Maul. grimace. T III 428.
patrz: GRYMAS
– Gryszpan. Grünspan. verd de gris [...]. T III 428.
patrz: GRYNSZPAN, GRYSZPAN, GRYSZPAN
– Gryszpan. Grünspan [...] verdet; rouille d'airain. T III 428.
patrz: GRYNSZPAN, GRYSZPAN, GRYSZPAN
– Gryszpanowy. Grünspanen. de verd de gris. T III 428.
patrz: GRYNSZPANOWY, GRYSZPANOWY, GRYSZPANOWY
– Gryz [...] *gryz, gruby piasek. Gries-Sand. gravier [...]. T III 428.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Gryz Gryzetka gryzowa mąka; mąka pszenna poślednia. Afftermehl. farine noire; recoupe; recoupette. [...] gravier. gryz z ięczmienia, z pszenicy &c. Gries, feine Grütze. griote, grosse farine. T III 428.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Gryzetka, vid. Gryz. T III 429.
patrz: GRYS, GRYS, GRYSS, GRYZ
– Gryczak/ Gryska, Gryzka. Kuchen von Gries-Mehl. gâteau fait de griote. T III 428.
patrz: GRYSKA, GRYSKA, GRYZKA
– Gryz Gryzetka gryzowa mąka; mąka pszenna poślednia. Afftermehl. farine noire; recoupe; recoupette. gryz, gruby piasek. Gries-Sand. gravier. gryz z ięczmienia, z pszenicy etc. Gries, feine Grütze. griote, grosse farine. T III 428.
patrz: GRYSOWY, GRYSOWY, GRYZOWY
– Gryzę [...] gryzący. nagend, beissend. mordant, rongeur. T III 429.
patrz: GRYZĄCY
– Gryz Gryzetka gryzowa mąka; mąka pszenna poślednia. Afftermehl. farine noire; recoupe; recoupette. *gryz, gruby piasek. Gries-Sand. gravier. gryz z ięczmienia, z pszenicy &c. Gries, feine Grütze. griote, grosse farine. T III 428.
patrz: GRYZETKA
– Gryzetka, vid. Gryz. T III 429.
patrz: GRYZETKA
– Gryzienie [...] gryzienie sumnienia. das Nagen, die Bisse des Gewissens. sinderesse; les remords de la conscience. T III 429.
patrz: GRYZIENIE
– Gryzienie. 1) das Nagen, Beissen. 2) Schmertz, Hertzens-Kummer. 3) Bauch-Grimmen, Reissen, Schneiden im Leibe. 1) l'action de ronger. 2) remords, chagrin cruël; dépit extréme; creve-coeur. 3) des tranchées, mal de ventre; des douleurs dans les boïaux; maladie des intestins. § 1) gryzienie mysz słyszę. 2) wielkie na umyśle ponosi gryzienia. 3) gryzienie w żołądku, w kiszkach, w żywocie. gryzienie na wnętrzu cierpiący. ein Darmgichtiger; der Bauchgrimmen hat. qui a les tranchées; malade des intestins. gryzienie ma wnętrzu czyniący. das in Bauchgrimmen verursachet. qui cause les tranchées [...]. T III 429.
patrz: GRYZIENIE
– Gryzmolę. 1) krieckeln, schmieren, schlecht schreiben. 2) schmieren, schlecht mahlen. 1) grifonner, barbouiller; faire des piez de mouche. 2) strapassoner, peindre méchanment. § 1) co tám gryzmolisz; kiiem nie piorem nagryzmolił, taki szpetny iest charakter. T III 429.
patrz: GRYZMOLIĆ
– Gryźliwy. Gryzny. nagend, beissend. mordant rongeur, cruël, cuisant. § gryzna nowina; gryźliwy człowiek. T III 429.
patrz: GRYZNY
– Gryzę [...] gryść się; gryść się sam w sobie. sich grämen; sich das Hertz abfressen. ronger son frein; se ronger l'esprit de soucis; se ronger le coeur [...]. T III 428-429.
patrz: GRYŹĆ SIĘ, GRYŹĆ SIĘ, GRZYŹĆ SIĘ
– Gryzę [...] gryść się z kim o co. sich beissen, sich zancken; hadern. s'entrequereller l'un l'autre; étre toujours en querelles avec qu; se manger les uns les autres [...]. T III 428-429.
patrz: GRYŹĆ SIĘ, GRYŹĆ SIĘ, GRZYŹĆ SIĘ
– Gryźliwość. Nagung, Kummer. les remords; creve-coeur. T III 429.
patrz: GRYŹLIWOŚĆ
– Gryźliwy. Gryzny. nagend, beissend. mordant rongeur, cruël, cuisant. § gryzna nowina; gryźliwy człowiek. T III 429.
patrz: GRYŹLIWY
– Grzeię co, grzeie, grzał. wärmen. chaufer, échaufer. rączkę w cudzey kieszeni grzeie. er greifet den Leuten in die Schubsäcke. il fourre la main dans la poche d'autrui [...]. T III 432-433.
patrz: GRZAĆ
– Grzeię co, grzeie, grzał. wärmen. chaufer, échaufer. rączkę w cudzey kieszeni grzeie. er greifet den Leuten in die Schubsäcke. il fourre la main dans la poche d'autrui. grzać się. 1) sich wärmen [...] 1) se chaufer [...]. § 1) grzeię się w izbie ciepłey [...]. T III 432-433.
patrz: GRZAĆ
– Grzeię co [...] grzać się. 1) sich wärmen. 2) sich erhitzen, hitzig werden. 3) läusig werden, lausen als eine Hündin. 1) se chaufer. 2) s'échaufer, s'exciter, s'enflamer. 3) étre, entrer en chaleur; étre chaude; chaudier. § 1) grzeię się w izbie ciepłey. 2) afekt prętko się zgrzeie, prętko się ostudzi. 3) grzeie się sobaka. [...]. T III 432-433.
patrz: GRZAĆ SIĘ
– Grzeię co [...] grzać się [...] 3) läufig werden, laufen als eine Hündin [...] 3) étre, entrer en chaleur; étre chaude; chaudier. § [...] 3) grzeie się sobaka. [...]. T III 432-433.
patrz: GRZAĆ SIĘ
– Grzeię co [...] grzać się [...] 2) sich erhitzen, hitzig werden [...] 2) s'échaufer, s'exciter, s'enflamer [...] § [...] 2) afekt prętko się zgrzeie, prętko się ostudzi [...]. T III 432-433.
patrz: GRZAĆ SIĘ
– Grzeię co [...] grzać się. 1) sich wärmen [...] 1) se chaufer [...]. § 1) grzeię się w izbie ciepłey [...]. T III 432-433.
patrz: GRZAĆ SIĘ
– Grzanie. das Wärmen/ Erwärmen. l'action d'échaufer. T III 429.
patrz: GRZANIE
– Grzanka [...] 2) fetter Bissen, Gewinst, Nutzen [...] 3) bon morceau, petit profit, gain, utilité [...] 3) tam mu będzie grzanka; dobra to grzanka. z grzanki mu spadł zarobek. er ist um seinen Gewinst gekommen. le gain lui est échapé. T III 429-430.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Grzanka [...] 2) fetter Bissen, Gewinst, Nutzen [...] 3) bon morceau, petit profit, gain, utilité [...] 3) tam mu będzie grzanka; dobra to grzanka. z grzanki mu spadł zarobek. er ist um seinen Gewinst gekommen. le gain lui est échapé. T III 429-430.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Grzanka. 1) geröstete Brod-Schnitte. 2) ein länglichtes Schnittlein [...] 1) rotie, aprête, petite tranche de pain grillée. 2) tranche, léche; morceau coupé en long [...] § 1) grzanka z szpikiem. 2) pokray mieso na grzanki [...]. T III 429-430.
patrz: GRZANKA, GRZANKA, GRZONKA, GRŻANKA
– Grzany. gewärmt. chaufé. grzane wino. glüender Wein. vin brûlé. T III 430.
patrz: GRZANY
– Grządka. Garten-Beet. petite planche de terre. petit carreau de jardin. T III 429.
patrz: GRZĄDKA
– Grządziel, pługowy dyszel. Deischel am Pfluge. timon de la charruë. T III 429.
patrz: GRZĄDZIEL
– grzbiet go świerzbi. der Buckel jucket ihm. la peau le démange. T III 430.
patrz: GRZBIET
– Grzbiet. g. [grzbiet]a. 1) der Rücken. [...] dos. [...] zanieś to na grzbiecie. T III 430.
patrz: GRZBIET
– Grzbiet. [grzbiet]a. [...] 2) Rücken am Buche. [...] dos d'un livre. [...] grzbiet księgi pozłocony. T III 430.
patrz: GRZBIET
– na grzbiecie karać kogo. einen mit dem Stock abstrafen. châtier qu. de coups de bâton T III 430.
patrz: GRZBIET
– Grzbiet. [grzbiet]a. [...] 3) Gipfel, Spitze eines Berges. [...] dos, sommet d'une montagne. [...] wysokim grzbietem się gora wznosiła. T III 430.
patrz: GRZBIET
– grzebło zębate. zackichter Striegel. étrille dentellée. T III 431.
patrz: GRZEBŁO
– Grzebło; szropa. eine Striegel. étrille. [...] grzebłem chędożyć; cudzić. striegeln. étriller. T III 431.
patrz: GRZEBŁO
– nie grzech. es ist nicht böses; es ist keine Sünde. ce n'est pas un péché; il n'y a point de mal. T III 431.
patrz: GRZECH
– Grzecznie, adv. wohlaufständig, fein, artig. civilement, poliment, joliment; d'un manière bienséante; galanment; de bonne grace; honnêtement. T III 431.
patrz: GRZECZNIE
– Grzeczy, do rzeczy, adv. richtig, wie es die Sache erfordert. juste; avec justesse; pertinemment; comme il fault, convenablement. § grzeczy napisał nad nadętą pęcherzą; ogromne nic; nic grzeczy nie czyni. grzeczy, vid. Grzecznie. T III 432.
patrz: GRZECZY
– Grzeię co, grzeie, grzał [...] grzeiący. Heilk. warm, entwármend. médec. échausant [!], qui à la vertu d'échaufer. § ziele grzeiące. T III 432-433.
patrz: GRZEJĄCY
– grzmi mi w uszach. die Ohren sausen mir. j'ai un bourdonnement d'oreille. T III 433.
patrz: GRZMIEĆ
– grzmi mi we łbie 1) es sauset mir im Kopf. [...] j'ai un bourdonnement d'oreille. [...] od guza tego we łbie mu zagrzmiało. T III 433.
patrz: GRZMIEĆ
– Grzmi, grzmiało, grzmieć. [...] 2) Donnern, Knallen als die Stüde. [...] tonner, éclater; faire un bruit sourd; gronder. [...] z dział grzmiało, zagrzmiało [...]. T III 433.
patrz: GRZMIEĆ
– grzmi mi we łbie [...] 2) es gehet mir im Kopf herum. [...] cela me donne bien du tintouin; cela m'embarasse. [...]. T III 433.
patrz: GRZMIEĆ
– Grzmi, grzmiało, grzmieć. [...] 3) sausen, brausen, schallen. [...] résonner, rétentir. [...] nieba z huku grzmiały; noc z hałasu przegrzmiała. T III 433.
patrz: GRZMIEĆ
– Grzmi, grzmiało, grzmieć. 1) Donnern. [...] tonner. [...] zachmurza się grzmieć będzie; strasznie grzmiało [...]. T III 433.
patrz: GRZMIEĆ
– Grzywiasty. mit einer Mähne versehen. qui a des crins. T III 435.
patrz: GRZYWIASTY
– Guldynka gwintowana. En gezogen Rohr. fusil raïe. T III 435.
patrz: GULDYNKA
– Gumno. [...] 2) Scheune. [...] grange. [...] w gumnie (stodole) iest boiewisko. T III 435.
patrz: GUMNO
– Suchy Marzec, mokry Maj, będzie gumno jako gay. T III 796.
patrz: GUMNO
– Gumno. 1) Scheunen-Platz, wo die Scheune, Schopen und Feimen stehen. [...] place ou endroit de la ferme où sont la grange, les hangars & le meulons. [...] do gumna należą stodoła, brogi y styrty. T III 435.
patrz: GUMNO
– Gunia, Gunka. 1) Hotze, zottigte Pferde-Decke. [...] mante veluë, caparaçon ou couverture veluë saite pour un cheval lorsque il est à l'écurie. T III 436.
patrz: GUŃKA
– Gunia, Gunka. [...] 2) zottigter Rock von groben Zeuge. [...] robe veluë de grosse étofe. T III 436.
patrz: GUŃKA
– Kurdzieł. [...] lampas, une maladie de laquelle vient un trou sur la langue d'une bête ou d'un cheval. § gdy się kurdzieł bydlęciu na ięzyku przyda, ktore dla boleści zuć ani ieść nie może; kurdzieł się koniom trafia, to jest dziura na języku. T III 687-688.
patrz: GURDZIEL, KURDZIEL, KURDZIEL, KURDZIEŁ
– Gwaiak, g. [gwaiak]a. heilig Holtz, Frantzosen-Holtz. gayac. T III 437.
patrz: GWAJAK
– Gwałcenie. Gewaltübung, Schändung. violation, violement infraction. T III 437.
patrz: GWAŁCENIE, GWAŁCENIE, GWAŁCZENIE
– Gwałciciel, Gwałtownik. 1) gewaltsamer Uebertreter, Schänder, Stöhrer. 2) Weiber-Schänder. 1) infracteur, violateur, celui qui viole, qui enfreint quelque loi. 2) violateur des femmes. § 1) gwałtownikow łapać rozkazano; gwałciciel pokoiu, przymierza, kościoła posłow. 2) gwałciciel białychgłow, mężatek. T III 437-438.
patrz: GWAŁCICIEL
– Gwałcę [...] 2) nothzüchtigen [...] 2) violer, forcer une femme. § 1) gwałcić [...] Posły [...] 2) gwałcić mężatki. T III 437.
patrz: GWAŁCIĆ
– Gwałcę. 1) Gewalt ausüben; brechen, schänden, verunehren [...]. 1) violer, violenter, rompre, faire violence; profaner, forcer, outrager, prostituer [...]. § 1) gwałcić post, kościoł [...] pokoy, prawa [...]. T III 437.
patrz: GWAŁCIĆ
– Gwałt. [...] 2) Schändung der Weiber; Nothzucht [...] 2) violement d'une femme; viol [...] § [...] 2) gwałt białeygłowie uczyniony [...]. T III 438.
patrz: GWAŁT
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force [...] § 1) [...] gwałt komu czynić; gwałt czynić ludzkiemu sumnieniu grzech wielki [...]. T III 438.
patrz: GWAŁT
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force [...] zadawać sobie gwałtu. sich Gewalt anthun. se faire violence. T III 438.
patrz: GWAŁT
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit. 2) Schändung der Weiber; Nothzucht [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force. 2) violement d'une femme; viol [...] § 1) gwałt mi się dzieie [...]. T III 438.
patrz: GWAŁT
– Gwałt [...] gwałtowi ustąpić trzeba. der Gewalt muss man weichen. il faut céder au torrent [...]. T III 438.
patrz: GWAŁT
– Gwałt [...] 3) Menge, Haufen [...] 3) multitude, grande quantité [...] 3) gwałt w tey nauce błedow [!] [...]. T III 438.
patrz: GWAŁT
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force [...] gwałtem. mit Gewalt. par force; avec violence; de vive force; haut la main; par la force des armes. gwałtem co dostać. mit Gewalt etwas bekommen. ravir, prendre par force [...]. T III 438.
patrz: GWAŁTEM
– Gwałtownie, adv. mit Gewalt, gewaltsam. par force; avec violence, roidement, violentment. T III 438.
patrz: GWAŁTOWNIE
– Gwałciciel, Gwałtownik. 1) gewaltsamer Uebertreter, Schänder, Stöhrer. 2) Weiber-Schänder. 1) infracteur, violateur, celui qui viole, qui enfreint quelque loi. 2) violateur de femmes. § 1) gwałtownikow łapać rozkazano; gwałciciel pokoiu, przymierza, kościoła posłow. 2) gwałciciel białychgłow, mężatek. T III 437-438.
patrz: GWAŁTOWNIK
– Gwałtownik, vid. Gwałciciel. T III 438.
patrz: GWAŁTOWNIK
– Gwałtowny [...] 3) sehr gefährlich; dringend [...] 3) ardent, vehément, violent, urgent, dangereux; pressent [...] 3) w tak gwałtownym razie nagłego ratunku potrzeba; podczas gwałtownego niebezpieczeństwa. T III 438.
patrz: GWAŁTOWNY
– Gwałtowny. 1) hefftig, ungestüm. 2) gewaltig, gross, starck [...] 1) violent, impétueux. 2) violent, fort, grand [...] §. 1) zła sprawa z gwałtownym człowiekiem. 2) spadł deszcz gwałtowny [...]. T III 438.
patrz: GWAŁTOWNY
– Gwałt [...] gwałtu! rata! Gewalt! rettet! à l'aide! au meurtre; haro [...]. T III 438.
patrz: GWAŁTU
– Gwar, gadanie wielu. Gemürmel, Getöse der Redenden. bourdonnement, murmure, bruit sourd d'une multitude d'hommes. T III 438.
patrz: GWAR
– [...] *gwar w prawie, warunek. Gerichtsw. Gewehrleistung. droit: garantie, éviction. T III 438.
patrz: GWAR, GWAR, GWER
– Gwarant. der Gewehr leistet. garant. T III 438.
patrz: GWARANT
– Gwardya. 1) Garde. *2) Gefolge. *3) Hof-Bedienten. 1) garde, régiment qui a la garde du Prince. *2) suite, train; gens qui acompagnent un Seigneur. *3) la cour, les courtisans. T III 438.
patrz: GWARDA, GWARDIA, GWARDIA
– Gwardyan. Gardian eines Klosters. Gardien d'un Couvent. T III 438.
patrz: GWARDIAN
– Gwardyaństwo. das Amt eines Gardians. le gardianat. T III 438.
patrz: GWARDIAŃSTWO
– Gwarek. Berg-Herr, der ein Bergwerck hat. Possesseur d'une mine. T III 439.
patrz: GWAREK
– Gwaruię, waruię co komu. einem Gewehr leisten. garantir. T III 439.
patrz: GWAROWAĆ
– Gwarzę, vulg. schnattern plaudern, schreyen im Reden. jaser, caqueter; crier en parlant. § rozumie że się przysłuży gdy gwarzy. T III 439.
patrz: GWARZYĆ
– Guldynka gwintowana. En gezogen Rohr. fusil raïe. T III 435.
patrz: GWINDOWANY, GWINTOWANY, GWINTOWANY
– Gwindowany, Gwintowany. 1) mit Schrauben-Gängen versehen. 2) gezogen vom Schieß-Gewehr. 1) écroué, fait à la maniére des écroiës. 2) raïé; parlant des armes à fea. T III 441.
patrz: GWINDOWANY, GWINTOWANY, GWINTOWANY
– Gwizdacz. Pfeifer. sifleur T III 441.
patrz: GWIZDACZ
– Gwizdam, v. m. F. gwizdnę. *Gwiżdżę, [gwi]żdże, [gwi]żdżał, [gwi]żdżeli. mit dem pfeifen. sifler. § gwizdać piosnkę; gwizdniy na chłopca; koniom piiącym gwiżdże; gwiżdżą po ulicy. T III 441.
patrz: GWIZDAĆ
– Gwizdanie. Gwiżdżenie, das Pfeifen mir dem Maule pfeifen. siflement T III 441.
patrz: GWIZDANIE
– Gwizdam, v. m. F. gwizdnę. *Gwiżdżę, [gwi]żdże, [gwi]żdżał, [gwi]żdżeli. mit dem pfeifen. sifler. § gwizdać piosnkę; gwizdniy na chłopca; koniom piiącym gwiżdże; gwiżdżą po ulicy. T III 441.
patrz: GWIZDNĄĆ
– Gwizdanie. Gwiżdżenie, das Pfeifen mir dem Maule pfeifen. siflement T III 441.
patrz: GWIŻDŻENIE
– gwoli bydź komu. einem zu willen leben. avoir de la complaisance pour qu; vivre au gré de qu. T III 441.
patrz: GWOLI
– Gzems. Bauk. Gesimse, Simswerck. chit. moulure, parties éminentes qui servent pour ornament. § storcz nade drzwiami gzemsu. T III 442.
patrz: GZEMS, GZYMS, GZYMS
– Gzik. grosse Roß-Breme. grand taon qui pique les bestiaux. T III 442.
patrz: GZIK
– Gzło, giesłko, czechło. 1) Fuhrmanns-Kittel. [...] 1) souquenille, sarot, blaude des voituriers. [...] T III 442.
patrz: GZŁO, GZŁO, ZGŁO
– Gzło, giesłko, czechło. [...] 2) Kittel, Jupe, Ueberwurf, von Leinwand der Weiber und Kinder. [...] 2) habit de lin pour les femmes & pour les enfants. T III 442.
patrz: GZŁO, GZŁO, ZGŁO
– Habit. Ordens-Kleidung habit; vétement de Réligion. T III 441.
patrz: HABIT
– [...] brać habit zakonny. T III 441.
patrz: HABIT
– Haftarstwo. Sticker-Kunst. métier de brodeur. T III 443.
patrz: HAFTARSTWO
– Halsbanik, g. a. Hals-Bändchen der Weiber. ruban, cordeliére, petit colier que les filles porte au cou. T III 444.
patrz: HALSBANIK
– ma halsbanik a serduszko na nim T III 444.
patrz: HALSBANIK
– Hałasowanie. das Lermen. le vacarme; l'action de tempêter. T III 44.
patrz: HAŁASOWANIE
– Haniebnie, adv. [...] 2) viel, sehr. [...] beaucoup, tres, fort; terriblement. T III 445.
patrz: HANIEBNIE
– Haniebnie, adv. 1) abscheulich; greßlicher Weise. [...] horriblement, afreusement, furieusement. T III 445.
patrz: HANIEBNIE
– Haupam, vid. Hupam. T III 448.
patrz: HAPAĆ, HAUPAĆ, HAUPAĆ, HUPAĆ
– Heroina, rycerka. helbin. héroïne. T III 451.
patrz: HEROINA
– Hetman [...]. T III 451.
patrz: HETMAN
– hołdownicy. Hołdownictwo. Lehnleute, Vasallen. les siévez; les vassaux; le vasselage. T III 452.
patrz: HOŁDOWNICTWO
– Hołdowny. Hołdowniczy. zinsbar; Huldigungs-; mit Lehns-Pflicht verpflichtet. tributaire, hommager, hommagé, lige. hołdownicze prawo. Lehen-Recht. droit féodal; droit des fiefs. przysięga hołdownicza. Huldigungs-Eid. un hommage; serment de fidelité. T III 452-453.
patrz: HOŁDOWNICZY
– Hołdowny. Hołdowniczy. zinsbar; Huldigungs-; mit Lehns-Pflicht verpflichtet. tributaire, hommager, hommagé, lige. hołdownicze prawo. Lehen-Recht. droit féodal; droit des fiefs. przysięga hołdownicza. Huldigungs-Eid. un hommage; serment de fidelité. T III 452-453.
patrz: HOŁDOWNICZY
– Hołdowny. Hołdowniczy. zinsbar; Huldigungs-; mit Lehns-Pflicht verpflichtet. tributaire, hommager, hommagé, lige. hołdownicze prawo. Lehen-Recht. droit féodal; droit des fiefs. przysięga hołdownicza. Huldigungs-Eid. un hommage; serment de fidelité. T III 452-453.
patrz: HOŁDOWNICZY
– Hołdowny. Hołdowniczy. zinsbar; Huldigungs-; mit Lehns-Pflicht verpflichtet. tributaire, hommager, hommagé, lige [...]. T III 452-453.
patrz: HOŁDOWNY
– Hołdowny. Hołdowniczy. [...] hołdownicze prawo. Lehen-Recht. droit féodal; droit des fiefs. przysięga hołdownicza. Huldigungs-Eid. un hommage; serment de fidelité. T III 452-453.
patrz: HOŁDOWNY
– Hup, interj. hup, wenn man über etwas hüpft. ce mot dit quand on passè en sautant. [...] T III 456.
patrz: HUP
– Hup, interj. [...] nie mow hup aż przeskoczysz. frolocke nicht von der Zeit. ne vous rejoüissez pas avant le tems; chomez la fête, quand elle sera venuë; il ne faut pas chanter le triomphe avant le victoire. T III 456-457.
patrz: HUP
– Hydrograficznie, adv. hydrographich. hidrographiquement. T III 457.
patrz: HYDROGRAFICZNIE
– Igraszka, vid. Igraczka. T III 495.
patrz: IGRASZKA
– Ilekroć, adv. 1) wie viel mahl? 2) so viel mahl als. 1) combien de fois? 2) toutes les fois que. T III 496.
patrz: ILEKROĆ
– Wymywam co, [...] 2) einen über die Zunspringen lassen; von einen übel reden. [...] 2) déchirer à coups de langue; mordre qu. § [...] 2) piękna to? że gęby wasze imieniem iego wymywaćie. T III 2702.
patrz: IMIĘ
– atłas Indyyski. Indianischer Atlas. boüille cotonis; boüille Charmais. T III 13.
patrz: INDYJSKI
– Inskrypcya, napis, zapis [...]. T III 503.
patrz: INSKRYPCJA
– Grzeczność. 1) Wohlanständigkeit, Höflichkeit, gute Aufführung [...] 1) bienséance; gentilesse, civilité, bonne conduite; politesse, honnêteté [...] § 1) insza stołowa, insza gruntowna grzeczność [...]. T III 431-432.
patrz: INSZY
– Kontent iakby go bocian nosem iskał. er denckt es hat ihn ein Naase geleckt. il s'imagine d'avoir raison d'étre content; il croit avoir trouvé la pie au nid. T III 63.
patrz: ISKAĆ
– oliwa w wodzie do gory idzie. das Oel steiget im Wasser in die Höhe. quand l'huile est mêlée avec de l'eau, l'huile surmonte toujours. T III 401.
patrz: IŚĆ
– Smarownie [...] wszystkie mu smarownie idą rzeczy. alles gelinget ihm. tout lui réüssit; les choses lui viennent à souhait; tout lui rit. T III 2084.
patrz: IŚĆ
– Wolny, wolen [...] wolnym, nieprętkim szli krokiem [...]. T III 2601-2602.
patrz: IŚĆ
– Granatowy [...] 2) granatowe iabłko leśne. wilder Granat-Apfel. un balauste [...]. T III 415.
patrz: JABŁKO
– Granatowy [...] granatowe iabłko. Granat-Apfel. grenade; fruit de grenadier [...] granatowych iabłek kwiat. Granaten-Baum-Blüthe. la fleur de grenade, ou de balaustier. T III 415-416.
patrz: JABŁKO
– *iabłonki źiele; szparag. Spargel. asperge. T III 460.
patrz: JABŁONKI
– Astrolab, laska Jakubowa. Mathem. der Jacobs-Stab. matém. bâton de Jacob; un astroable. T III 13.
patrz: JAKUBOWY
– Iarząbek. Hasel-Huhn. francolin; gelinote de bois; la perdrix de Barbarie. T III 470.
patrz: JARZĄBEK
– Iastrząb, g. iastrzębia. ein Habicht. autour un oiseau de chasse. T III 473.
patrz: JASTRZĄB
– iastrząb wielki. Masshu, Massweig, Boshard ein ungeschickter Raub-Vogel. buse, buson, busard, oiseau de rapine fort mal-adroit. T III 473.
patrz: JASTRZĄB
– Smaruię. [...] kto smaruie ten iedźie. wer schmiert der fäbrt. quand l'argent marche, tout va bien; la savonnete adoucit le poil. T III 2084-2085.
patrz: JECHAĆ
– dość na jednego; ma co ieden robić. genug Arbeit vor einen. c'est assez de travail pour une personne. T III 257.
patrz: JEDEN
– z iednegoż gniazda (szczepu) z drugim. der mit einem aus eben den Geschlecht ist. lignager. T III 390.
patrz: JEDEN
– gębka ielenia. (tubera cervina) Hirsch-Brunst. Hirsch-Schwamm. sorte de champignon. T III 370.
patrz: JELENI
– Jelenina. Hirsch Wild-Prät. la venaison de cerf; du cerf; la chair de cerf. T III 486.
patrz: JELENINA
– Nielza mu ieno. nichts ist ihm übrig als dass; es ist so weit mit ihm gekommen, dass. il est reduit à un tel point, qu'il; il ne lui reste que de. § nielza mu ieno z gardłem, z życiem uciekać. nielza mu ieno się obiesić. es ist so weit mit ihm gekommen, dass er sich hängen will. il est reduit à un tel point, qu'il n'a plus qu'à aller se pendre. T III 988.
patrz: JENO
– Jeństwo, poymánie, niewola. Kriegs-Gefangenschaft gehörig. captivité; la prison. T III 487.
patrz: JEŃSTWO, JEŃSTWO, JĘSTWO
– Jezuita. Jesuite. Jésuïte. § OO. Jezuici. T III 492.
patrz: JESUITA, JEZUITA, JEZUITA, JEZUWITA
– surowo co ieść. etwas roh essen. manger une chose cruë. T III 2204.
patrz: JEŚĆ
– Jezuitka. Jesuiter-Nonne. Jésuïtesse. T III 492.
patrz: JEZUITKA
– wroble ięzyczki. vid. Sporyż wielki. T III 2620.
patrz: JĘZYCZEK
– Kabanina, szkapina. Pferde-Fleisch. chair de cheval. § kabaninę ieść z Tatarami. T III 511.
patrz: KABANINA
– Kadzidlnik. Weyrauch Verkaufer. parfumeur qui vend de l'encens. T III 514.
patrz: KADZIDLNIK
– Młynek [...] młynek do kawy. Cafee-Mühle. moulinet à frire le café. T III 848.
patrz: KAFA, KAFFA, KAWA, KAWA
– Kolofonia. Calphonium. du colofan T III 589.
patrz: KALEFONIA, KOLOFONIA, KOLOFONIA
– grono kalinowe, bzowe. T III 422.
patrz: KALINOWY
– Kamionka źiele. (epithymium) Stoltzkraut T III 521.
patrz: KAMIENKA, KAMIONKA, KAMIONKA
– gębkowy kamień. Schwamm-Stein. sorte de pierre précieuse. T III 370.
patrz: KAMIEŃ, KAMIEŃ, KAMIŃ
– Młynski [...] młynski kamień spodni. der untere Mühlstein. le gite, la meule gissante. młynski kamień zwierzchni der oberste Mühlstein. la meule coutante. T III 849.
patrz: KAMIEŃ, KAMIEŃ, KAMIŃ
– godzinki kapłańskie; godziny kapłańskie; Pacierze kapłańskie. die verordneten täglichen Kirchen-Gebet-Stunden. les heures Canoniales. T III 396.
patrz: KAPŁAŃSKI
– na grzbiecie karać kogo. einen mit dem Stock abstrafen. châtier qu. de coups de bâton T III 430.
patrz: KARAĆ
– Korbacz, g. a. Karbatsche. foüet, anguillade. T III 610.
patrz: KARBACZ, KORBACZ, KORBACZ
– Karbacz, g. a. eine Karbatsche. écourgée; foüet de palfrénier. T III 531.
patrz: KARBACZ, KORBACZ, KORBACZ
– Kartuna, kartana. Cartaune. gros canon; piéce de batterie. T III 536.
patrz: KARTAN, KARTAN, KARTANA, KARTANA, KARTAON, KARTAUN, KARTAUNA, KARTONA, KARTUNA
– Kartownik. 1) Karten-Macher [...] 1) cartier. T III 536.
patrz: KARTOWNIK
– Kartownik. 1) Karten-Spieler [...] 1) joüeur aux cartes. T III 536.
patrz: KARTOWNIK
– Kaszę śię, [ka]sze, [ka]sał. [...] *2) prahlen. [...] *2) se venter. T III 539.
patrz: KASAĆ SIĘ
– Kaszę śię, [ka]sze, [ka]sał. 1) nach etwas streben, trachten. [...] 1) aspirer à qu. ch; convoiter qu. ch. [...] § 1) kasze się na wielkie rzeczy. T III 539.
patrz: KASAĆ SIĘ
– Kasam śię, vid. Kaszę śię. T III 537.
patrz: KASAĆ SIĘ
– Kaszanat, kasanat, marynata. Marinade; Uebergusz von Eszig weissen Pfeffer und guten Kräntern Fische einzumachen. marinade; assaisonnement de haut goût avec du vinaigre, du poivre blanc et de bonnes herbes pour conserver les poissons. § kaszanat albo rosoł do ryb chowania; kaszanat mięsny do chowania pieczonych kuropatw, iarząbkow. T III 538.
patrz: KASANAT, KASANAT, KASSANAT, KASZANAT
– Marynata, kaszanat. Uebergusz von Eszig und Pfeffer über Fische oder Vögel, solche eine Zeitlang zu erhalten. marinâde, sausse du vinaigre et du poivre pour conserver des poissons et des oiseaux. T III 796.
patrz: KASANAT, KASANAT, KASSANAT, KASZANAT
– Kasanat, vid. Kaszanat. T III 537.
patrz: KASANAT, KASANAT, KASSANAT, KASZANAT
– Kasyr, skarbnik. Cassirer. caissier, celui qui a soin de la caisse. T III 538.
patrz: KASJER, KASJER, KASYR
– Gęsto, adv. [...] 2) dick, von fliessenden Sachen [...] d'une maniére épaisse & peu liquide. [...] kasza gęsto warzona. T III 371.
patrz: KASZA
– Katarakta, oka zaśćie. Auge-Staar. cataracte un maladie de l'oeil. T III 541.
patrz: KATARAKT, KATARAKTA
– Katarakta [...] katarakta, w bramach; spust.Fall-Gatter, Fall-Thűre im Thore. sarrasine, herse dans une porte. T III 541.
patrz: KATARAKT, KATARAKTA
– Katoliczka. eine Catholickin. une Catolique. T III 542.
patrz: KATOLICZKA
– Katuię, iako kat siekę. 1) die Stelle eines Henckers vertreten. 2) übel zurichten, quällen, martern. 1) être bourreau; faire la fonction d'un bourreau. 2) maltraiter, bourreler; traiter en bourreau; tiranniser, tourmenter. T III 542.
patrz: KATOWAĆ
– Katowanie, okrutne zabiianie, mordowanie. grausame Hinrichtung; Grausamkeit. boucherie, un massacre cruël; cruauté, barbarie, bourrelerie. T III 542.
patrz: KATOWANIE
– Katowczyk. Henckers-Knecht. valet de bourreau. T III 542.
patrz: KATOWCZYK
– Katownia. Marter oder Pein-Stube. lieu ou l''on tourmente les criminels. T III 542.
patrz: KATOWNIA
– Katowski [...] 2) grausam, beschwerlich [...] 2) crüel, fort fâcheux, fort rude [...]. T III 542.
patrz: KATOWSKI
– Katowski. 1) Hencker-; henckerisch. [...] 1) de bourreau [...]. T III 542.
patrz: KATOWSKI
– Katowka [...] 2) eine Grausame; grausame Schöne [...] 2) tigresse; crüelle; beauté crüelle. T III 542.
patrz: KATÓWKA
– Katowka. 1) Henckers Tochter [...] 1) fille de bourreau [...]. T III 542.
patrz: KATÓWKA
– Katusz, f. Katusza. Tortur-Stube, Hencker-Stube, Gefängniss. chambre ou l'on donne la question; cachot, la prison. T III 453.
patrz: KATUSZ, KATUSZA
– Kauza, sprawa sądowa. Gerichts-Sache. cause, procèdure, procès. T III 543.
patrz: KAUZA
– Kawka. die Dohle ein Vogel. graille, jaquette dame. T III 545.
patrz: KAWKA
– biała to kawka das ist ein weisser Sperling. c'est un merle blanc; [...] T III 545.
patrz: KAWKA
– każdy dudek ma swoy czubek. jeder Narr hat seine Kappe. à chaque fou sa marotte. T III 285.
patrz: KAŻDY
– [...] iak pies milczkiem kąsa. T III 834.
patrz: KĄSAĆ
– Kiep. g. kpa, vulg. [...] 2) Bärenhäuter, Hundsfott das größte Schimpfwort. [...] 2) coquin; bougre; le plus injurieux de tous les termes. T III 550.
patrz: KIEP
– Kiep. g. kpa, vulg. 1) heßliches Wort die weiblichen Geburts-Glieder auszudrücken. [...] 2) mot fort vilain pour exprimer les parties honteuses de la femme. T III 550.
patrz: KIEP
– Grzeię co, grzeie, grzał. wärmen. chaufer, échaufer. rączkę w cudzey kieszeni grzeie. er greifet den Leuten in die Schubsäcke. il fourre la main dans la poche d'autrui [...]. T III 432-433.
patrz: KIESZENIA, KIESZEŃ
– [...] tacy rzemieślnicy kiia warci [...]. T III 2486.
patrz: KIJ
– w kilkornasob. etliche mahl so viel. quelques fois autant. T III 940.
patrz: KILKORNASÓB
– Kiłof. 1) Tschakan, Faust-Hammer. 2) Bergw. Spisz-Hammer.[...]. 1) maillotin, marteau d'armes. 2) métal. marteline, forte de marteau de mineurs qui est en pointe d'un côté. [...]. T III 554.
patrz: KILOF
– Kiłof. [...] 3) Schuabel eines Starches, Kranichs. [...] 3) bec de cigogne, de gruë. T III 554.
patrz: KILOF
– Kiła. Darm-Bruch, Bruch. hergne; descente de boïau. T III 553.
patrz: KIŁA
– Kiłowaty. der einen Darm-Bruch hat. hernieux, qui a une hergne ou une descente. T III 554.
patrz: KIŁOWATY
– Klacz, f. klacza, kobyła. Stutte. cavalle, jument; bête chevaline; alfange. T III 557.
patrz: KLACZ, KLACZA
– Sabina, sawina; szawina płodna, choinka klasztorna. (sabina) Sada-Baum, Seven-Baum, Sadel-Baum, so Beeren trägt. sabine, savinier qui porte des baïes. T III 1671 [1971].
patrz: KLASZTORNY
– Klawiatura, klawisze, plur. das Clavier die Tangenten eines Claviers. le clavier; rang de touches ďun clavecin. T III 562.
patrz: KLAWIATURA
– Klawicymbał. Instrument, Flügel, Clavizimbel. clavecin. T III 562.
patrz: KLAWICYMBAŁ
– Klawkord, g. a. Clavier, [...]. clavier; un manicordion, un instrument de musique femblabl au clavecin. T III 562.
patrz: KLAWIKORD, KLAWIKORD, KLAWIKORT
– Klawiatura, klawisze, plur. das Clavier die Tangenten eines Claviers. le clavier; rang de touches ďun clavecin. T III 562..
patrz: KLAWIS, KLAWISZ, KLAWISZ
– Klawisz, g. a. Tangent in einen Spienet, Clavier. touche languette dans un clavier. T III 562.
patrz: KLAWIS, KLAWISZ, KLAWISZ
– Kłącze, Łodyga. Stiel eines Krautes. la tige d'une plante. T III 557.
patrz: KŁĄCZE
– Kmoszka. Gevatterin. commére. T III 573.
patrz: KMOSZKA
– Adziamski kobierzec. Art Persischer Teppiche. sorte de tapis de Perse. T III 2.
patrz: KOBIERZEC
– Kobża. ein musicalisches Instrument wie eine Leyer. un instrument de musique à l'instar d'une lire. T III 577.
patrz: KOBZA
– kocenki arabskie, lawenda szyszkowa. (stoechas) Stochas-Kraut. plante odoriferante semblable à l´hisope. T III 577.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– kocenki włoskie. (mezereum) Seidel-Bast, Lorber-Kraut, Keller-Haus. mezereon. T III 577.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– kocenki złote (amaranthus citrinus) gelber Tausendschön. amarante jaune. T III 577.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– Kocanki plur. Kocenki plur. Szarota ziele. (gnaphalium) Ruhr-Kraut. gnaphalium. T III 577.
patrz: KOCANKI, KOCANKI, KOCENKI
– Koci Katzen. de chat. T III 578.
patrz: KOCI
– Kolano. [...] 2) Figur in der Gestalt eines Knies. [...] 2) piéce ou figure faite à la manière d'un genou [...] 2) nie daleko Biblis morze w Persyą kolanem wchodzi. T III 581.
patrz: KOLANO
– Kołat. Kołatanie. das Geklopse, das Klopsen. frapement, heurtement; toc toc; patarade. T III 581.
patrz: KOŁAT
– Chodźisty. zum gehen eingerichtet. acommodé pour y marcher. koło chodźiste. Mechan. Tret-Rad. Mécan. timpan; une grande rouë creuse, dans la quelle on marche sur des espèces de degrez pour la faire tourner. T III 117.
patrz: KOŁO
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § [...] centrum koła znaczy śrzodek. T III 104.
patrz: KOŁO
– Goźdźiowaty, kołtunowaty. der die Wichtel-oder die Juden-Zöpffe hat. qui à la maladie de nerfs qu'on apelle plica. T III 412.
patrz: KOŁTUNOWATY
– gora miłosierdzia, komora potrzebnych. Leih-Haus, wo man den armen Leuten ohne Interessen Geld leihet. mont de pieté où l'on soulage les pauvres avec de l'argent sans interéts. § gora miłosierdzia na pożyczanie pieniędzy ludziom ubogim iest postanowiona. T III 401.
patrz: KOMORA
– komput kościelny. [...] comput Eclésiastique; [...]. T III 596.
patrz: KOMPUT
– Konny, adj. & subs. 1) Reuter, der zu Pferde ist. [...] cavalier, piqueur, homme de cheval. [...] konnych było sześćiu. T III 603.
patrz: KONNY
– Konny, adj. & subs. [...] 2) Pferd-, was zu Pferde geschicht. [...] de cheval; ce qui se fait de cheval. [...] konna bitwa. T III 603.
patrz: KONNY
– Konny, adj. & subs. [...] 2) Pferd-, was zu Pferde geschicht. [...] de cheval; ce qui se fait de cheval. [...] konny żołnierz [...]. T III 603.
patrz: KONNY
– Konny, adj. & subs. [...] 2) Pferd-, was zu Pferde geschicht. [...] de cheval; ce qui se fait de cheval. [...] T III 603.
patrz: KONNY
– Młyn [...] młyn koński; młyn konny; młyn ośli. Roß-Mühle, Esels-Mühle. moulin aux chevaux; moulin aux ânes. § młyny końskie są trybowe o dwuch kołach i dwoygu cewach, proste o iednym kole i iednych cewach. T III 848.
patrz: KONNY
– konne wojsko. die Reuterey. la cavalerie. T III 603.
patrz: KONNY
– Młyn [...] młyn koński; młyn konny; młyn ośli. Roß-Mühle, Esels-Mühle. moulin aux chevaux; moulin aux ânes. § młyny końskie są trybowe o dwuch kołach i dwoygu cewach, proste o iednym kole i iednych cewach. T III 848.
patrz: KONNY
– Kontent iakby go bocian nosem iskał. er denckt es hat ihn ein Naase geleckt. il s'imagine d'avoir raison d'étre content; il croit avoir trouvé la pie au nid. T III 63.
patrz: KONTENT
– Kontuz. Kontuza. kräftige Fleisch-Brühe von gestampften Fleischwerck. pressis, un consommé; suc exprimé de viandes pilées au mortier. T III 606.
patrz: KONTUZ, KONTUZA
– Konwent, klasztor 1) Kloster [...] 1) couvent, un cloitre [...]. T III 606.
patrz: KONWENT
– Konwent, klasztor [...] 2) KlosterGemeinde. [...] 2) les personnes Réigieuses d''''''''un couvent. T III 606.
patrz: KONWENT
– Franciszkan konwentuał. ein Convental-Franciscaner. Cordelier conventël; Cordelier de la grand' manche. T III 349.
patrz: KONWENTUAŁ
– Konwikt [...] konwikt u Oycow Teatynow w Warszawie. T III 606.
patrz: KONWIKT
– bez konwikty, bez dania roku go osądzono T III 606.
patrz: KONWIKTA
– Konwikta [...] droit: conviction [...]. T III 606.
patrz: KONWIKTA
– Bestwię się. 1) wild werden/ frech werden/ wueten, toben. 2) geil werden oder seyn. Muthwillen treiben. 1) s’éfaroucher, devenir sauvage; faire le farouche. 2) devenir ou étre lacif. 3) folâtrer, agir pétulanment, devenir insolent. § 1) zbestwił się koń i wziął na kieł. T III 34.
patrz: KOŃ
– lotny koń. der Pegasus. le Pégase. T III 757.
patrz: KOŃ
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: KOŃ
– Dereszowaty koń [...]. T III 218.
patrz: KOŃ
– Młyn [...] młyn koński; młyn konny; młyn ośli. Roß-Mühle, Esels-Mühle. moulin aux chevaux; moulin aux ânes. § młyny końskie są trybowe o dwuch kołach i dwoygu cewach, proste o iednym kole i iednych cewach. T III 848.
patrz: KOŃSKI
– Łowczy [...] § łowczy koronny; [...] łowczy Nadworny Koronny [...]. T III 758.
patrz: KORONNY
– Kostera. Spieler, Schuler, Doppler. brelandier, joüeur de dez & de cartes. T III 620.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– kosterow schacka, mieysce. Spiel-Haus. Academie; brelan, lieu où l'on donne à jouër aux dez & aux cartes. T III 620.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– kosterow schacka, mieysce. Spiel-Haus. Academie; brelan, lieu où l'on donne à jouër aux dez & aux cartes. T III 620.
patrz: KOSTERA, KOSTERA, KOSTYRA
– Żywokost, żywygnat, kosztywał źiele. (symphytum, consolida major) Wall-Wurz. simphitum; grande consoude; consire, oreille d'âne. T III 3074.
patrz: KOSZTYWAŁ
– *Koszulniczka, Szwaczka. Nähterin. couturiére. T III 625.
patrz: KOSZULNICZKA
– komput kościelny. [...] comput Eclésiastique; [...]. T III 596.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelny. 1) Kirchen-, zur Kirche gehorig. 2) Kirchen, die Christliche Kirche betreffend. 1) d'eglise, qui regarde le batiment d'une Eglise. 2) d'Eglise, qui concern l'assemblée des fideles. 1) plac kośćielny, kośćielne dobra. 2) koscielne Sakramenta; kośćielna iedność, nauka. T III 618.
patrz: KOŚCIELNY
– Kościelny. subs. Kirchen=Bater [...]. T III 618.
patrz: KOŚCIELNY
– kot cybetowy. Zibet-Katze. civette un animal. T III 168.
patrz: KOT
– Modroblady/ bladomodry albo bławy. glasfarbig; grasgrün/ meerblau/ graublau. verd grisâtre, de coleur de vître; de verd de mer. morze iest modroblade; kot ma modroblade oczy. T III 854.
patrz: KOT
– Kraiopis. Kraiopisarz. Landbeschreiber. Geographus. Géographe, qui sait la Géographie; un topographe. T III 634.
patrz: KRAJOPIS
– Kraiopisanie. Land-Beschreibung. Géographie d'un païs; topographie. T III 634.
patrz: KRAJOPISANIE
– Kraiopisarski. Kraiopisowski. Geographisch. géographique, topographique. T III 634.
patrz: KRAJOPISARSKI
– Kraiopis. Kraiopisarz. Landbeschreiber. Geographus. Géographe, qui sait la Géographie; un topographe. T III 634.
patrz: KRAJOPISARZ
– Kraiopisarski. Kraiopisowski. Geographisch. géographique, topographique. T III 634.
patrz: KRAJOPISOWSKI
– Funt, g. [funt]a [...] funt Gdański większy od [funta] Krakowskiego dwiema łotami [...]. T III 354.
patrz: KRAKOWSKI
– bankierski kram, stoł. T III 22.
patrz: KRAM
– goździki kramne T III 412.
patrz: KRAMNY
– nasycić się. [...] fig. sich sättigen. [...] fig. s'assouvir, se rassasier de qu.ch. pomstą i krwią ludzką się nasycić. sich mit Blut und Rache sättigen. s'assouvir, se souler de sang & de vengeance. T III 945.
patrz: KREW
– Wrę [...] 2) wre krew w żyłach [...]. T III 2619.
patrz: KREW
– Krochmal, mączka. Kraft-Mehl. empois, amidon. T III 646.
patrz: KROCHMAL
– Krochmalenie. das Stärcken, empesage, m. T III 646.
patrz: KROCHMALENIE
– Wolny, wolen [...] wolnym, nieprętkim szli krokiem [...]. T III 2601-2602.
patrz: KROK
– Krododylowy. Crocodillen. de Crocodile. T III 647.
patrz: KROKODYLOWY
– Krotkomownie, adv. mit kurtzen Worten. laconiquement, briévement & sensément; succintement. T III 652.
patrz: KROTKOMOWNIE
– § krotkomowność trudnomowność, prov. T III 652.
patrz: KROTKOMOWNOŚĆ
– Krotkomowność. Kürtze im Reden und Schreiben briéveté dans le discours, dans le stile; un laconisme; langage court, stile ferré; un discours abregé, pressé, ferré. T III 652.
patrz: KROTKOMOWNOŚĆ
– Krotkomowny kurtz von Worten. laconique; qui parle bref; précis, consis. T III 652.
patrz: KROTKOMOWNY
– Krotofilę. belustigen, ergötzen, vergnügen. divertir, amuser. [...] T III 652.
patrz: KROTOFILIĆ
– Krotofilnik. spaszhaster, lustiger Mensch. jodelet, qui rejoüir, qui divertit. T III 652.
patrz: KROTOFILNIK
– Krotofiluję. sich ergötzen, sich vergnügen. se divertir, se rejoüir, prendre ses ébas. T III 652.
patrz: KROTOFILOWAĆ
– Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
patrz: KROWI
– Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
patrz: KROWI
– binda krolewska, przepaska. ehedessen Königliche Haupt-Binde. un diadéme; bandeau roïal. T III 49.
patrz: KRÓLEWSKI
– Krotszeię, kürtzer werden. s'acourcir se racourcir, devenir court. T III 652.
patrz: KRÓTSZEĆ
– Krtań, f. die Luft=Röhre. le siflet, la trachée artére; l'apre-artére; conduit de la voix. T III 653.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– krtani błonka w uściu iey. der Zapfen im Halse. épiglotte, lüette qui couvre & ferme la conduit de la voix. § krtani błonka głosowi służy i iey w iedzeniu broni. T III 653.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Krtani obrączki chręstowate [...] les cartilages sigmoïdes. T III 653.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Krtani dziurka głosowa. Athem-Löchline unter dem Zapfen. le conduit de la voix sous l'épiglotte. T III 563-564.
patrz: KRTAŃ, KRTAŃ, KRTĄŃ, KRTOŃ, KRZTAŃ, KRZTĄN, KRZTOŃ
– Kruk [...]. T III 655.
patrz: KRUK
– gora kruszcowa; gora złota, śrebrna. T III 400.
patrz: KRUSZCOWY
– Krzykanie, vid. Krzyczenie. T III 665.
patrz: KRZYKANIE
– Ksiądz. Xiądz [...]. T III 669.
patrz: KSIĄDZ
– Ewangielie Kśiążka. Evangelien Buch. un Evangeliaire. T III 328.
patrz: KSIĄŻKA
– Arkuszowy kształt, forma księgi in folio. T III 10.
patrz: KSZTAŁT
– Ktemu [...] 2) überdiess, darzu [...] outre cela, de plus, ajoutez à cela [...] maiętny, ktemu (nad to) i rozumny. T III 674.
patrz: KTEMU
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
patrz: KTO
– Kudła. Kudłaciny, plur. Kudły, plur. 1) Haarzoteln der Thiere. 2) eine alte Peruque. 1) poil de bête long & embrouillé. 2) teignasse, vilaine chevelure; méchante perruque. § 1) niedźwiedzia kudły.2) kudły mu wiszą w oczy iako złodzieiowi; azaś kudłow nie mogłeś wyczesać; odgarniy, wygarniy te kudły, kudłaciny z oczu. T III 679.
patrz: KUDŁY
– armatna kula. Canonen-Kugel. boulet. T III 11.
patrz: KULA
– kuny, plur. kunie futro. Marder-Felle. des fourrures de martres. § suknia kunami podbita. T III 683.
patrz: KUNA
– Kuna. 1) Buch-Marder, wilde Marder [...] marte, marte animal sauvage qui vit dans le bois [...] kuna iest zwierzę bystre i złośliwe, wyrodek to z sobola. T III 682-683.
patrz: KUNA
– Kupka. 1) Håuflein. 2) Půschlein. 1) petit tas; petit monceau. 2) petit toufe, petit buisson d'une herbe. § 1) kupka pieniędzy, pereł. 2) to ziele kupkami roście; kupka trawy tu stoi. T III 685.
patrz: KUPKA
– Kępiasto, adv. kupkami. T III 547.
patrz: KUPKA
– grać w kupki. Håufeln. jouër a qui aura le dessous. T III 685.
patrz: KUPKI
– kupki. das Håufeln/ ein Karten-Spiel. forte de jeu decartes qu'on met en plusieurs tas ou coupes, où la plus haute de dessous gagne le jeu. T III 685.
patrz: KUPKI
– Kurestwo. Hurerey. le putanisme, le putage; paillardise; le bordellage. T III 688.
patrz: KURESTWO, KUREWSTWO, KUREWSTWO
– Kurewka. Hurchen. petite putain; putine. T III 688.
patrz: KUREWKA
– Kurewski. putanier, impudique. dom kurewski, zamatuz. huren=haus. bordel, maison de scandale. T III 688.
patrz: KUREWSKI
– kutas do pudrowania. Puder-Quaste. houpe, zest, dont on se sert pour jetter de la poudre de Cypre. T III 692.
patrz: KUTAS
– Kutas, g. [kutas]a. Quaste, Tolle, Büschel. houpe, toufe. T III 692.
patrz: KUTAS
– kutas u uzdeczki. Tolle, Quaste am Pferde-Zügel. boufette qui est à bride du cheval. T III 692.
patrz: KUTAS
– kwadrat podłużny, kwadrat obdłużny. länglichtes Viereck; ablangeVierung. un parallelograme; quarre-long; barlong. T III 694.
patrz: KWADRAT
– kwadrat doskonały, kwadrat równościennokątny. Viereck mit gleichen Winckeln. quarré parfait ou régulier. T III 693-694.
patrz: KWADRAT
– Kwadrat, czworograń. Viereck, Quadrat. un quarré, chose en quarré. § kwadrat iest figura o czterech śćianach. T III 693.
patrz: KWADRAT
– kwadrat podłużny spłaszczony. ungleichseitige Raute. un romboide. T III 694.
patrz: KWADRAT
– kwadrat spłaszczony. geschobenes Viereck; Raute. un rombe, une losange. T III 694.
patrz: KWADRAT
– kwadrat podłużny, kwadrat obdłużny. länglichtes Viereck; ablangeVierung. un parallelograme; quarre-long; barlong. T III 694.
patrz: KWADRAT
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
patrz: KWADRAT
– kwadrat doskonały, kwadrat równościennokątny. Viereck mit gleichen Winckeln. quarré parfait ou régulier. T III 693-694.
patrz: KWADRAT
– potroyny kwiat; potroyny fiołek, vid. brat z śiostrą. T III 1569.
patrz: KWIAT
– Bania do kwiatow, ein Blumen Topf. pot á fleur; bouquetier. T III 21.
patrz: KWIAT
– Cebula. Zwiebel. ognon. [...] cebula kwiatowa. Blumen=Zwiebel. ognon de fleur. T III 99.
patrz: KWIATOWY
– Kwiecień, g. kwietnia. der April. l'Avril. T III 699.
patrz: KWIECIEŃ
– ** Kwiecień młodości (...) la prémiére fleur de jeunesse; le bel âge; les beaux jours. § iuż kwiecień minął młodości. T III 699.
patrz: KWIECIEŃ
– Kwietniowy/ co w kwietniu miesiącu bywa. zum April Monat gehoerig. d'Avril. T III 699.
patrz: KWIETNIOWY
– Labirynt 1) Irr-Garten [...] un labirinte, un dédale [...] labirynt iest budowanie albo ogrod, że kto wszedszy, bez trudności nazad wyniść i trafić nie może. T III 701.
patrz: LABIRENT, LABIRYNT, LABIRYNT
– Labirynt [...] 2) Anat. der Irr-Gang im Ohr [...] Anat. le labirynte, une cavité de l'oreille interne [...] labirynt w uchu iest kostka, w ktorey wiele dźiurek sam i tam obroconych [...]. T III 701.
patrz: LABIRENT, LABIRYNT, LABIRYNT
– Labirynt 1) Irr-Garten [...] un labirinte, un dédale [...] labirynt iest budowanie albo ogrod, że kto wszedszy, bez trudności nazad wyniść i trafić nie może. T III 701.
patrz: LABIRENT, LABIRYNT, LABIRYNT
– Labirynt [...] 3) fig. Bermirrung, Labirynth, Unordnung [...] fig. un labirinte, cahos, embaras, un desordre, confusion [...] będzie to wielkich labiryntow przyczyną; w trudnieyszy co raz wpadam, się zaprzągam labirynt. T III 701.
patrz: LABIRENT, LABIRYNT, LABIRYNT
– Lawiruię 1) laviren [...] abatre, boulinger, chicaner le vent, louvoïer, bordéger [...]. T III 721.
patrz: LABIROWAĆ, LAWIROWAĆ, LAWIROWAĆ, LEWIROWAĆ
– Labra. Wappenk. Zierath. oder Blumen-Werk um ein Wappen. Blas. ornement fleuré ou autre bordure d'un écu. T III 701.
patrz: LABRA
– Labrowy. mit einem Wappen-Zierath eingefasset. Blas. bordé, orné d'une bordure. T III 701.
patrz: LABROWY
– Lacha. Arm eines Flusses. bras de fleuve. § Wisła iest dwoiaka, iedna samica, druga lacha co nowym ciecze rowem. T III 702.
patrz: LACHA, ŁACHA, ŁACHA
– Ladaco, adv. 1) schlecht, nicht mit Fleiss, obenbin. [...] 1) négligemment; mal; par manière d'aquit; du bout du doigt; à la volée. [...] § ladaco pisze [...]. T III 705.
patrz: LADACO
– Lakowy. 1) zum Siegel-Lack gehörig. [...] 1) de cire d'Espagne. [...]. T III 710.
patrz: LAKOWY
– Lakowy. [...] 2) Lac-, kirschen- oder rosenfärbig. [...] 2) de laque, qui regarde la laque; de couleur de laque. T III 710.
patrz: LAKOWY
– Łaktuka, Sałata. Salat. latuë. łaktuka głowiasta. Kopf-Salat. laituë pommée. T III 710.
patrz: LAKTUKA, LAKTUKA, ŁAKTUKA
– Lala; Halala; Hulala [...] 2) Geschren der Barbarischen Bölcker benm Angriff [...] 2) cri de guerre que font les barbares en ataquant l'enemi. T III 710.
patrz: LALA
– Lala; Halala; Hulala 1) Jäger-Geschren benm Petzen. [...] 1) chasse: taïon, taïaut. [...]. T III 710.
patrz: LALA
– *Lambreda *Lampret ninog Lamprete, ein Fisch. lamproïë un poisson. T III 711.
patrz: LAMBREDA, LAMPETRA, LAMPETRA, LAMPRET
– Lament, narzekanie. Klage, Wehklage. plainte, lamentation. T III 711.
patrz: LAMENT
– Lamentuię, narzekać, żalić śię. lamentiren, klagen, bejammern. lamenter, déplorer. T III 711.
patrz: LAMENTOWAĆ
– Lamentowny. kläglich. lamentable, déplorable. T III 711.
patrz: LAMENTOWNY
– *Leward, Lampart. [...] 2) Wappenk. getrönter Leopard im rothen Felde, und eben derselbe auf der Krone. [...] Blas Leopard couronné au champ de gueules, le même sur la couronne. T III 734.
patrz: LAMPARD, LAMPART, LAMPART
– Lampart. ein Leopard. Léopard. T III 711.
patrz: LAMPARD, LAMPART, LAMPART
– lampart, g. [lampart]u. ein Probier-Stein. pierr de touche; la touche. § probować złoto na lamparcie. T III 711.
patrz: LAMPART
– Lampartowy. Leoparden. de Léopard. T III 711.
patrz: LAMPARTOWY
– Lampowy. Lampen-. de Lampe. lampowy nosek albo rurka. Schnüppe; Lampen-Köhrchen. lamperon, petit tuïau qui tient la mêche dans la lampe. T III 711.
patrz: LAMPOWY
– Lamus, vid. Lemus. T III 711.
patrz: LAMUS, LAMUS, LAMUZ, LEMUS, LIAMUS
– Lemus, g.a. ein Lehm-Haus; ein mit Lehm bedecktes Feuer-festes Behältniss, wo die Bauren ihre Sachen zur Feuers-Noth in Sicherheit bringen. un fauvequi-peut; souterain ou reduit couvert de terre grasse ou les villageois mettent leurs hardes à l'abris des flammes durant un incendie. T III 730.
patrz: LAMUS, LAMUS, LAMUZ, LEMUS, LIAMUS
– Lantgraf. Landgraf. un Landgrave. T III 713.
patrz: LANDGRAF, LANDGRAF, LANDGROF, LANGRAF
– Lantgraffstwo. Landgrafschaft. Landgraviat T III 713.
patrz: LANDGRAFSTWO, LANDGRASTWO, LANDSGRAFSTWO, LANDSGRAFSTWO
– Lanka ziele. Lanuszka. (lilium convalium) May-Blümchen. du muget. T III 713.
patrz: LANKA
– Lantawa ziele. (conyza major) grosse Dürrmurß. la grande conise; herbe aux puces. T III 713.
patrz: LANTAWA
– Lanka ziele. Lanuszka. (lilium convalium) May-Blümchen. du muget. T III 713.
patrz: LANUSZKA
– ** Larmo. Lerm, Geschrey, Freuden-Geschrey. bruit; cri de joïe; aclamation § larmo pełną krzykną szyią; wesołym się odezwali larmem. T III 714.
patrz: LARM, LARMA, LARMO
– Larwa. 1) Larve, Maske. [...] 1) masque. [...]. T III 714.
patrz: LARWA
– Larwa. [...] 2) hessliches Weib, Larve [...] 2) une guenon; femme ou fille fort laide. T III 714.
patrz: LARWA
– Głod wilka z lasa wywoła. der Hunger treibt den Wolf aus dem Wald. la faim fait sortir le loup du bois; la faim chasse le loup hors bois. T III 381.
patrz: LAS
– Astrolab, laska Jakubowa. Mathem. der Jacobs-Stab. matém. bâton de Jacob; un astroable. T III 13.
patrz: LASKA
– Latam [...] 2) herum schweifen, flattern, herum laufen. [...] roder, courir çà & là. [...] latać, pruciać, włoczyć się po świecie. T III 718.
patrz: LATAĆ
– Latam. 1) langsam oder oft fliegen. [...] voler souvent ou lentement [...] iaskołka po domach lata. T III 718.
patrz: LATAĆ
– Latam [...] 3) herum gehen als eine Zeitung. [...] courir, voler comme une nouvelle. [...] nowina lata. T III 718.
patrz: LATAĆ
– latać myślami. mit Gedancken herum flattern. étre distrait; promener ses pensées en divers endroits. T III 718.
patrz: LATAĆ
– lata myślami po niebie, a zadek w popiele. er denckt hoch hinaus, und hat hoch kein Vermögen. il a le coeur haut & la fortune basse. T III 718.
patrz: LATAĆ
– Latanie, lot, lecenie. das Fliegen, der Flug.action de voler, le vol. T III 719.
patrz: LATANIE
– Latarenka. ein Laternchen. petite lanterne. T III 719.
patrz: LATARENKA
– Latawica. Nachtweiblein ein Gespenst. un sucube; diable qui sous la figure de femme habite avec l'homme. T III 719.
patrz: LATAWICA
– Latawiec [...] 2) Drachen von Papier den die Jungen fliegen lassen [...] cerfvolant ou un écoufle que les enfans exposent à l'air [...] chłopcy za latawcem biegaią [...]. T III 719.
patrz: LATAWIEC
– Latawiec [...] 3) ein Paradies-Vogel [...] la manucodiata; l'oiseau de Paradis [...] latawiec iest ptak Indyyski bez nog, ktore mu w Indyi urzynaią. T III 719.
patrz: LATAWIEC
– Latawiec, g. latawca. 1) Nachtmännlein ein Gespenst [...] un incube, diable qui à la faveur de la figure de l'homme habite avec une femme [...] łatawiec [!] i łatawica są nocne obłudy baieczne [...]. T III 719.
patrz: LATAWIEC
– Latawiec [...] 4) ein fliegender; der in der Luft flieget [...] personne qui vole [...]. T III 719.
patrz: LATAWIEC
– *Latoperz, Nietoperz. eine Fleder-Maus. une chauve-souris. T III 720.
patrz: LATOPERZ
– **Latopis. **Latopisca. Geschichtschreiber, Jahr-Bücherschreiber. Historien, annaliste. T III 720.
patrz: LATOPISCA, LATOPISIEC
– Latos, g. a. Latosek, g. latoska. ein jähriges Thier. une bête d'une année. T III 720.
patrz: LATOS
– Latos, g. a. Latosek, g. latoska. ein jähriges Thier. une bête d'une année. T III 720.
patrz: LATOSEK
– Latowanie. die Zubringung des Sommers; die Sommers-Zeit; das Sommer-Leben. la demeure qu'on fait en quelque lieu pendant l'été; le tems de la campagne; le tems d'été. T III 720.
patrz: LATOWANIE
– **Lauruie. mit Lorbeern krönen. couronner de laurier. § tak wiele bram ulaurował. T III 721.
patrz: LAUROWAĆ
– kocenki arabskie, lawenda szyszkowa. (stoechas) Stochas-Kraut. plante odoriferante semblable à l'hisope. T III 577.
patrz: LAWANDA, LAWENDA, LAWENDA, LEWANDA
– Latanie, lot, lecenie. das Fliegen, der Flug. action de voler, le vol. T III 719.
patrz: LECENIE
– Lecę [...] *3) fallen, auf die Erde fliegen [...] voler, se jetter par terre; tomber à terre [...] z konia zleciał (spadł) [...]. T III 723.
patrz: LECIEĆ
– [...] na łeb w piekło leci. T III 723.
patrz: LECIEĆ
– gdzie drwa rąbią tam trzaski lecą. wo Holtz gehauen wird, fallen Spähne. il n'y a forêt où il ne tombe des feuilles par terre; dans un tel jardin il n'y a pas d'autres fleurs à cueillir. T III 2347.
patrz: LECIEĆ
– Lecę [...] falle in Laster, in Sünde [...] tomber dans des fautes [...] w grzechy lecieć. T III 723.
patrz: LECIEĆ
– Lecę [...] 2) schnell laufen [...] voler, courir avec grand empressement; aller en hâte. [...] koń, biegun leci [...]. T III 723.
patrz: LECIEĆ
– Lecę [...] 1) schnell, fliegen [...] voler rapidement [...] leciał tu ptak [...]. T III 723.
patrz: LECIEĆ
– Lekko, letko, adv. [...] 2) leichtsinnig, flatrig. [...] légérement, à la légére, sans beaucoup de considération. [...] letko w tey poważney rzeczy postępuie [...]. T III 728.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– Lekko, letko, adv. 1) leicht, unbeschwert. [...] légérement, à la légére, sans grand fardeau. [...] § letko się nosi; letko ubrany, uzbroiony [...]. T III 728.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– letko raniony. leicht verwundet, légérement blessé. T III 728.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– Lekce, adv. leichtsinnig, unbesonnen. légérement, à la légére, inconsidérément. T III 727.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727.
patrz: LEKCE, LEKCE, LEKKO, LEKKO, LETKO
– Lekki, Letki [...] 6) leicht, von Soldaten. [...] léger, en parlant des soldâs [...] chorągwie letkie. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekki, Letki [...] 6) leicht, von Soldaten. [...] léger, en parlant des soldâs [...] żołnierz letki [...]. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekki, Letki [...] 4) leicht, gering, klein [...] léger, petit, chetif, qui n'est pas grand [...] letką dostał karę; letka to zima [...]. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekki, Letki. 1) leicht, das nicht viel wieget. [...] léger, qui ne pése pas beaucoup. [...] czerwony złoty barzo letki [...]. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekki, Letki [...] 3) leichsinnig, flatrig, unbeständig. [...] léger, folâtre, volage, inconstant. [...] letkie prowadzi życie; letkiego umysłu człowiek [...]. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekki, Letki [...] 5) leicht, behänd, hurtig, flinck. [...] léger, agil, vite, qui a de la vitesse. [...] letką ma do pisania rękę; letkie do biegania nogi; trzeba kogo letkiego do krola wysłać. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– Lekki, Letki [...] 2) leicht zu thun, zu begreifen. [...] facile, aisé á faire, á comprendre. [...] letsza (lzeysza) to praca; styl letki [...]. T III 727.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– iazda letka. leichte Reuteren. chevaux légérs; cavalerie légére. T III 728.
patrz: LEKI, LEKKI, LEKKI, LETKI, LIEKKI
– letko mi; letko mi iest. Ich habe nicht schwer zu tragen, ich bin leicht angezogen. Je n’ai pas un grand fardeau à porter; je suis légérement habillé. letko; letko iest. es ist leicht; es ist nicht sehr beschweret. il est léger, il n’y a pas une grande charge. § tak na woźie lzey będźie. T III 728.
patrz: LEKKO, LETKO
– Lékkomowność. unbesonnene, vergebene Reden. babil, des discours vains, des paroles inutiles. T III 728.
patrz: LEKKOMOWNOŚĆ
– Lekkomowny, adj. & subst. Klatcher; Schwätzer, unbesonnen in Reden. babillard, discoureur, causeur. T III 728.
patrz: LEKKOMOWNY
– Lekkoważność. 1) die Leichte einer Sache. [...] légéreté d'une chose. T III 729.
patrz: LEKKOWAŻNOŚĆ
– Lekkoważność. [...] 2) Wenigkeit, Gerintzschätzigkeit. [...] bassesse, vileté, petitesse; qualité de ce qui est vil & bas. T III 729.
patrz: LEKKOWAŻNOŚĆ
– Lekkoważny. [...] 2) schlecht, geringschätzig [...] de peu valeur; vil; bas. T III 729.
patrz: LEKKOWAŻNY
– Lekkoważny. 1) leicht, das wenig wieget. [...] léger, qui ne pèse guère T III 729.
patrz: LEKKOWAŻNY
– Granatowy [...] 2) granatowe iabłko leśne. wilder Granat-Apfel. un balauste [...]. T III 415.
patrz: LESTNY, LEŚNI, LEŚNI, LEŚNY, LEŚNY
– Bez [...] bez leśny gronisty czerwony, (sambucus montana) wilderWald-, Berg, oderhirschholder. sureau de montagne. T III 35.
patrz: LESTNY, LEŚNI, LEŚNI, LEŚNY, LEŚNY
– *Leward, Lampart. 1) Panther-Thier [...] Léopard. T III 734.
patrz: LEWARD, LEWART, LEWART
– *Leward, Lampart. [...] 2) Wappenk. getrönter Leopard im rothen Felde, und eben derselbe auf der Krone. [...] Blas Leopard couronné au champ de gueules, le même sur la couronne. T III 734.
patrz: LEWARD, LEWART, LEWART
– Łamana liczba; frakcya. Rechent. ein Bruch. Aritmet. fraction; nombre rompu. T III 711.
patrz: LICZBA, LICZBA, LIDZBA
– Łamana liczba; frakcya. Rechent. ein Bruch. Aritmet. fraction; nombre rompu. T III 711.
patrz: LICZBA, LICZBA, LIDZBA
– Liczmanica. Rechen-Tisch mit Rechen-Pfennigen zu rechnen. Comtoir à suputer avec des jettons. T III 741.
patrz: LICZMANICA, LICZMANICA, LICZMANNICA
– Linienie. das Mausen der Vögel und Thiere. la muë T III 743.
patrz: LINIENIE
– Liniuię, linuię co. liniren, Linien ziehen. régler; tirer, tracer des lignes. T III 743.
patrz: LINIOWAĆ, LINIOWAĆ, LINOWAĆ
– Liniowanie. das Liniiren. réglure. T III 743.
patrz: LINIOWANIE
– Liniownik. Linien-Zieher. régleur. T III 743.
patrz: LINIOWNIK
– Liniowy. Linien-. de ligne, qui regarde une ligne. § liniowa długość. T III 743.
patrz: LINIOWY
– Listopad, g. a der Winter=Monat. le Novembre T III 747.
patrz: LISTOPAD
– Listopadowy zum Winter=Monat gehoerig. de Novembre T III 747.
patrz: LISTOPADOWY
– Litania. 1) Litanen [...]. T III 748.
patrz: LITANIA
– Łowczy [...] łowczy Litewski. T III 758.
patrz: LITEWSKI
– Litispendencya. vid. Lityspendencya. T III 748.
patrz: LITYSPENDENCJA
– Lityspendencya. Gerichtsw. hangende Streit-Sache, Litispendentz. droit: litispendance. T III 749.
patrz: LITYSPENDENCJA
– Lot, g.u. Flug eines Vogels. le vol, la volée d'un oiseau. ubić ptaka w łocie [!]. einen Vogel im Fluge schiessen. tirer un oiseau en volant. T III 756.
patrz: LOT
– lotny koń. der Pegasus. le Pégase. T III 757.
patrz: LOTNY
– Lotny [...] 2) schnell, hurtig [...] rapide, vîte prompt [...]. T III 756.
patrz: LOTNY
– Lotny. 1) fliegend [...] qui vole; volant [...] krogulec na raźie za przepiorką będźie lotny, lecz w lataniu swoim prętko ustaie. T III 756-757.
patrz: LOTNY
– Lotowy. Flug-, zum Flug gehörig. de vol; qui concerne le vol. T III 757.
patrz: LOTOWY
– lotowe sieci. Jägerey: Tiraß, grosses Streich-Neß Vögel zu fangen. chasse: traineaux, plur. tirasse [...] pour prendre les oiseaux § lotowe sieci na tykach bywaią na chruściele, na kuropatwy. T III 757.
patrz: LOTOWY
– Łsknąco, Lśniąco, adv. Schimmernd, funckelnd. avec lueur, d’une maniére resplendissante. § strzępi się łsknąco. łśniąco co czynić. glänssend, funckelnd machen. rendre luisant. T III 761.
patrz: LŚNIĄCO, LŚNIĄCO, ŁSKNĄCO, ŁŚNIĄCO
– Lutenka. kleine Laute. un petit lut. T III 769.
patrz: LUTENKA
– Lutnia. Laute. le lut un instrument de Musique à cordes. T III 769.
patrz: LUTNIA
– Lutniowy. Hornung = de Février. T III 769.
patrz: LUTNIOWY
– Lutnista. ein Lautenist, Lauten-Schläger. un joüer de luth. T III 769.
patrz: LUTNISTA
– Luty, g. lutego. der Fornung. Février. § w lutym zima barzo tęga T III 769.
patrz: LUTY
– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.
patrz: LWOWSKI
– Cetnar, Centnar, Cętnar. Zentner. cent, quintal. § Cetnar waży w Statucie funtow 100, Lwoski ma 126. funtow Krakowskich. T III 105-106.
patrz: LWOWSKI
– Łźnienie, vid. Lizanie. T III 722.
patrz: LŹNIENIE, LŹNIENIE, ŁŹNIENIE
– Lźnienie, vid. Lizanie. T III 722.
patrz: LŹNIENIE, LŹNIENIE, ŁŹNIENIE
– dano mu łacinę aż mu się łeb kurzył. [...] no lui a lavé bien la tête. T III 702.
patrz: ŁACINA
– podła łacina. Kuchen=Latein. latin de bréviaire; latin de cuisine. T III 702.
patrz: ŁACINA
– Łacina. 1) die Lateinische Sprache. 2) fig. [...]. T III 702.
patrz: ŁACINA
– Łaciuchno, łatwiuchno, adv. sehr leicht. fort aisément; très facilement; de légére. T III 702.
patrz: ŁACIUCHNO
– Łacno, łatwo, łatwie, *łacwie, adv. leicht. facilement, aisement, avec facilité; d'une maniére aisée. T III 702.
patrz: ŁACNIE, ŁACNIE, ŁACNO, ŁACNO, ŁACZNO
– ptaki łacno brać na żobi T III 3029.
patrz: ŁACNIE, ŁACNIE, ŁACNO, ŁACNO, ŁACZNO
– Łaćwi, łacwie, łacwość, vid. Łacny, łacno, łacność. T III 704.
patrz: ŁACWI, ŁACWI, ŁACWY, ŁACWY, ŁAĆWI
– Ładarz in Bergwercken der Auflader. chargeur, ouvrier aux mines qui charge les métaux sur les chariots. T III 706.
patrz: ŁADARZ
– Ładnieię. niedlich werden. devenir joli; embellir. T III 706.
patrz: ŁADNIEĆ
– Ładniuchno, adv. sehr niedlich. fort mignardement, mignonement; d’une maniére mignone. T III 706.
patrz: ŁADNIUCHNO
– Ładniuchny. sehr niedlich. joliet, mignon T III 706.
patrz: ŁADNIUCHNY
– Ładność. Niedlichkeit, Artigkeit. le joli; délicatesse, joliveté, mignardise. T III 706.
patrz: ŁADNOŚĆ
– Amelika, Amelka, ładownica. kleine Pulver-Flasche, Pulver-Horn. petite flasque ou étuit à mettre de la poudre. T III 6.
patrz: ŁADOWNICA
– Łomię, vid. Łamię. T III 754.
patrz: ŁAMAĆ, ŁAMAĆ, ŁOMAĆ, ŁOMIĆ, ŁOMIĆ
– Łamanina. grundloser Weg, grundloser Boden. chemin creux & impracticable; terrein marécageux ou fort bourbeux. T III 710.
patrz: ŁAMANINA, ŁAMANINA, ŁOMANINA
– Łamany. 1) gebrochen. 2) ungleich, holpricht. 1) rompu, caffé, 2) raboteux, inégal. T III 711.
patrz: ŁAMANY, ŁAMANY, ŁOMANY
– arkusz łamany na części dwie, trzy. T III 11.
patrz: ŁAMANY, ŁAMANY, ŁOMANY
– Łamana liczba; frakcya. Rechent. ein Bruch. Aritmet. fraction; nombre rompu. T III 711.
patrz: ŁAMANY, ŁAMANY, ŁOMANY
– Łomikamień ziele. Steinbrech, ein Kraut von unterschiedenen Arten. la saxifrage, un plante dont il y a plusieurs espèces. T III 754.
patrz: ŁAMIKAMIEŃ, ŁAMIKAMIEŃ, ŁOMIKAMIEŃ
– *Łańcuch, łancuch, g. a. eine Rette. chaine. § łancuch złoty, żelazny; łancuchem związać; w łancuch wsadzić; łancuchem uwiązany. T III 712.
patrz: ŁANCUCH, ŁAŃCUCH, ŁAŃCUCH
– Łancuchowy. Retten-. de chaine. § ogniwo łancuchowe. pies łancuchowy. Retten-Hund. chien d’atache. T III 712.
patrz: ŁANCUCHOWY, ŁAŃCUCHOWY, ŁAŃCUCHOWY
– Łancuszek, g łancuszka. Rettlein. chainette. T III 712.
patrz: ŁANCUSZEK, ŁAŃCUSZEK, ŁAŃCUSZEK
– Łancuszno, Łancużno, adv. mit einer Retten-Zierath. avec un chaine pour ornament. T III 712.
patrz: ŁANCUSZNO, ŁANCUŻNO, ŁAŃCUSZNO, ŁAŃCUSZNO
– Łancuszny. Łancużny. der eine Rette zum Zierath trägt. qui porte une chaine, orné d’une chaine, d’un colier. Rycerz łancużny. Ritter mit einer Rette statt des Ordens-Bandes. chavalier qui porte une chaine au lieu du cordon. T III 712.
patrz: ŁANCUSZNY, ŁANCUŻNY, ŁAŃCUSZNY, ŁAŃCUSZNY
– Lantawa ziele. (conyza major) grosse Dürrmurss. la grande conife; herbe aux puces. T III 713.
patrz: ŁANTAWA
– Łapacz. 1)Häscher. 2)Anmasser. 1) archer, sergent. 2) ravisseur, celui qui s'aproprie qu.ch. § 1) łapacze albo ceklarze mieyscy. 2) łapacz cudzego dobra; łapacz honorow. T III 713.
patrz: ŁAPACZ
– Łapcie, plur. kurpie,plur. Bast = Schuhe. galoches, f. plur.sabots. T III 714.
patrz: ŁAPEĆ
– Łapiniec ziele, vid. Barszcz prosty. T III 714.
patrz: ŁAPINIEC
– Łasiczkowy. Łasiczny. Wiesel-. de belette. T III 715.
patrz: ŁASICZKOWY
– Łasiczkowy. Łasiczny. Wiesel-. de belette. T III 715.
patrz: ŁASICZNY
– **Łaskidawca. Wohlthäter; wohlthätiger, gnädiger Herr. bienfaiteur. T III 717.
patrz: ŁASKIDAWCA
– Łaskuię komu. fuchsschwänssen; ums Maul gehen. cajoler, pateliner, grater la plante des piez à qu. T III 717.
patrz: ŁASKOWAĆ
– Łatacz. Flicker. racoutreur, ravodeur. T III 718.
patrz: ŁATACZ
– Łataczka. Flickerin. ravodeuse, racoutreuse. T III 718.
patrz: ŁATACZKA
– Łatkarz. 1) Puppen-Macher oder Verkäufer. [...] 1) poupetier; marchand poupetier ou faiseur de poupées [...]. T III 719.
patrz: ŁATKARZ, ŁĄTKARZ, ŁĄTKARZ
– Łatkarz. [...] 2) Marionetten-Spieler. [...] 2) joüeur de marionettes. T III 719.
patrz: ŁATKARZ, ŁĄTKARZ, ŁĄTKARZ
– Łatr. Stab, Maaß von vier Ellen beym Maurer und Landmesser. deux brasses, mesure de maçon & d’arpenteur qui contient quatre aunes. T III 720.
patrz: ŁATR
– Łażęka, vulg. 1) Kriecher, der oder die langsam gehet. [...] 1) mauvais piéton; celui ou celle qui marche mal à piez. T III 722.
patrz: ŁAZĘKA, ŁAŻĘKA, ŁAŻĘKA
– Łażęka, vulg. [...] 2) Land-Läufer. [...] 2) homme vagabond. T III 722.
patrz: ŁAZĘKA, ŁAŻĘKA, ŁAŻĘKA
– Łaziebne. Bade-Geld. l’argent pour les bains. T III 722.
patrz: ŁAZIEBNE
– Łaźiebny. Łaźienny. Łaźiewniczy. Bad-; Baber-. d’étuves; de maître des bains. § łaźiewniczy cech; łaźiebna dźiewka. T III 722.
patrz: ŁAZIEBNICZY, ŁAZIEBNICZY, ŁAZIENNICZY, ŁAZIEWNICZY
– Łącz ziele (butomon) Blumen-Binsen. butomus, jonc fleuri. T III 704.
patrz: ŁĄCZ
– Łąg, g. łęgu. Łęgi, plur. Bruch; morastiges Feld, morastiger Wald. un marécage; un champ ou une forêt un peu marécageuse. T III 707.
patrz: ŁĄG, ŁĘG, ŁĘG, ŁUH
– Łągiew, f. g. łagwi [!]. eine gewisse Stange am Wagen. sorte de barre dans l’assemble du chariot T III 707.
patrz: ŁĄGIEW, ŁĄGWA
– Łątkowy. Puppen-. de poupêe; qui regarde une poupée.§ łątkowa komedya. T III 719.
patrz: ŁĄTKOWY
– *Łeskcę, kcesz, ktał, łechcę. küsseln. chatouiller. T III 732.
patrz: ŁEKCIĆ, ŁESKCIĆ, ŁESKCIĆ
– *Łepak. ein schlauer Kopf. esprit fin. T III 731.
patrz: ŁEPAK
– Łechćiwy, łeskliwy. 1) küsslich. 2) geil, üppig. 1) chatouilleux. 2) lacif. T III 724.
patrz: ŁESKLIWY
– Łżę, łży, łżył. schänden, schmähen, lästern. injurier, dire des paroles injurieuses; dire, faire des injures; afronter, outrager qu. § łżyć kogo słowami, rzeczą, uczynkiem. T III 772.
patrz: ŁGAĆ, ŁŻYĆ
– Łganie. das Lügen. l’action de mentir. T III 737.
patrz: ŁGANIE
– Łoczenie. Fresseren. gourmandise. T III 751.
patrz: ŁOCZENIE
– Łoczę, czy, czył. fressen, schlemmen. avaler, dévorer, engloutir, manger d'une manière gloutoune. T III 751.
patrz: ŁOCZYĆ
– Łoczydło źiele. (thapsia) Turbit-Kraut, Wull-Kraut. thapsi, turbit batard. T III 751.
patrz: ŁOCZYDŁO
– Łodyszka. kleiner Stengel. petite tige. T III 751.
patrz: ŁODYŻKA
– Łodźia, krzewina, vid. Łoza. T III 752.
patrz: ŁODZIA
– Łogowa ziele, vid. Sesam. T III 752.
patrz: ŁOGOWA
– Łoię, [ło]i, [ło]ił. eintalcken. graisser, froter avec du suif; suiver, donnèr le suif à qu. ch. T III 752.
patrz: ŁOIĆ
– Łoiowaty. talckig. semblable au suif. łoiowaty kamień. Talck ein Mineral. du talc sorte de minéral. T III 752.
patrz: ŁOJOWATY
– *Łokanie. Fresseren. gourmandise, gloutonnerie. T III 752.
patrz: ŁOKANIE
– Łokost. Geräusche, Gerassel. éclat, fracas, bruit. T III 753.
patrz: ŁOKOST
– Łomigłow. Hirnreisser, Kopfreisser, vom Wein oder Bier. casse-téte; vin fumeux; vin ou bierre violente. T III 754.
patrz: ŁOMIGŁÓW
– Łomikość Łomignat Przymiotowe ziele. (senecio major) grosse Kreutz-Wurzel. grand senesson. T III 754.
patrz: ŁOMIGNAT
– Łomignat orzeł. Beinbrecher ein Adler. ossifrague, f. aigle qui casse les os avec son bec. T III 754.
patrz: ŁOMIGNAT
– Łomikost, Łomikosty, subs. & adj. Beinbrecher. briseur d'os. T III 754.
patrz: ŁOMIKOST
– Łomikość Łomignat Przymiotowe ziele. (senecio major) grosse Kreutz-Wurzel. grand senesson. T III 754.
patrz: ŁOMIKOŚĆ
– Łomisty. Łomny. zerbrechlich. fragile, aisé à casser; rouvrain; friable. łomisty, kruchy kruszec. zerbrechliches Metal. un sec métail. T III 754.
patrz: ŁOMISTY
– Łomisty. Łomny. zerbrechlich. fragile, aisé à casser; rouvrain; friable. łomisty, kruchy kruszec. zerbrechliches Metal. un sec métail. T III 754.
patrz: ŁOMNY
– Łomot. Knall einer brechenden Sache. éclat, bruit, fracas d'une chose qui se romp. § wicher w lesie straszny łomot czyni. T III 754.
patrz: ŁOMOT
– Łomoce [!], [łomo]ce, [łomo]tał. krachen, knallen vom Bruch. craquer, craqueter, faire crac en se rompant. T III 754.
patrz: ŁOMOTAĆ
– Łonisto, adv. bauchig. en arc. łonisto czynić, kobielić. Auswärts bauchig machen. faire des sinuositez; courber en arc. T III 754.
patrz: ŁONISTO
– Łonistość, bauchige Krümme, Bucht. sinuosité, convexité coubure en arc. łonistość żaglu okrętowego. die Bucht eines Segels. le creux de voile. T III 754.
patrz: ŁONISTOŚĆ
– Łonisty, bauchig, buchtig, bauchrund. sineux, courbé en arc. T III 754.
patrz: ŁONISTY
– Łopatczany. [...] 2) Schulter-Blatt-. [...] 2) d’épaule. kość łopatczana. das Schulter-Blatt-Bein. l’os de l’épaule, omoplate. kość łopatczana w zwierzęciu. das Schulter-Blatt-Bein im Thiere. la paix d’une bête. T III 755.
patrz: ŁOPATCZANY
– Łopatczany. 1) Schaufel-. [...] 1) de pèlé. [...] T III 755.
patrz: ŁOPATCZANY
– Łopatka [...]. T III 755.
patrz: ŁOPATKA
– Łopuch, vid. Łopian. T III 755.
patrz: ŁOPUCH
– Łosek, g. łoska. kleiner Lachs. petit saumon. T III 756.
patrz: ŁOSEK
– Lososek, g. lososka. kleiner Lachs. petit saumon. T III 756.
patrz: ŁOSOSEK
– Łotowy. Loth-. de demi-once. § łotowa ważka. T III 757.
patrz: ŁOTOWY, ŁÓTOWY, ŁUTOWY, ŁUTOWY
– Łotraś. Lotter-Bube. garnement, maraud. § łotraś przegrawszy lewem chciał wygrać. T III 757.
patrz: ŁOTRAŚ
– Łotrostwo. Łotrowanie. 1) Schelmeren; Büberen, Bubenstück. *2) lüderliches Leben, f. Rozpusta. 1) filouterie, friponnerie; tours de fripon. *2) le libertinage, le desordre; déreglement de vie, v. Rozpusta. T III 757.
patrz: ŁOTROWANIE
– Łowczy [...] łowcze kśięgi. łowczy budynek. Iäger-Haus. venerie; maison de chasse; muette. T III 758.
patrz: ŁOWCZY
– Łowczy, subs. g. łowczego. Vber-Iäger-Meister. Grand Veneur. T III 758.
patrz: ŁOWCZY
– Łowczy [...] § łowczy koronny; [...] łowczy Nadworny Koronny [...]. T III 758.
patrz: ŁOWCZY
– Łowczy [...] łowczy Litewski. T III 758.
patrz: ŁOWCZY
– Łowczy [...] § łowcza obierz [...]. T III 758.
patrz: ŁOWCZY
– Łowczy, adj. Iagd-. de chasse. [...]. T III 758.
patrz: ŁOWCZY
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: ŁOWIĆ
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: ŁOWIĆ
– Łożogrzey, g. łożogrzeia. Bett-Wärmer, Wärm-Flache, Bett-Pfanne. basin, bassinoire, chause-lit. łożogrzey pleciony. geflochtener Bett-Wärmer. un moine. T III 760.
patrz: ŁOŻOGRZEJ
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: ŁÓŻKO
– Łuczkowaty. lauchärtig. qui croit en maniére de porreau. łuczkowaty; łuczkowato zielony. Asch-Lauchgrün. de couleur de porreau. T III 763.
patrz: ŁUCZKOWATO
– Łuczkowaty. lauchärtig. qui croit en maniére de porreau. łuczkowaty; łuczkowato zielony. Asch-Lauchgrün. de couleur de porreau. T III 763.
patrz: ŁUCZKOWATY
– Łuczy. Łuczny. Lauch-. de porreau. łuczy czosnek, łuczny czosnek, vid. czosnek łuczek. T III 763.
patrz: ŁUCZY
– Łupanie. das Spalten. fente, l'action de fendre [...]. T III 766.
patrz: ŁUPANIE
– Łupanie [...] łupanie w stawiech biodrowych. das Huft-Weh. la siatique. T III 766.
patrz: ŁUPANIE
– Łupię. *1) die haut vom Thiere abziehen; abhäuten. 2) abrinden; die Rinde vom Baume ziehen. 3) schinden, rauben, plündern. 4) berauben, entsetzen. 1) écorcher; ộter, ènlever la peau; dépoüiller. 2) écorcer, péler, lever l'écorce. 3) écorcher, piller, tondre; prendre de force. 4) dépoüiller, priver qu. de qu. ch. § 1) łupić (odzierać) ze skory zaiąca. 2) łupić ze skory drzewo. 3) łupić ludzie, miasta; nie tylko ich ze skory ale i z mięsa łupią. 4) złupił go ze wszystkich praw. łupi się drzewo. dieser Baum löset sich von der Rinde ab. cet arbre s'écorce, quitte son écorce, se sépare de l'écorce. T III 766-767.
patrz: ŁUPIĆ
– Łupię. *1) die haut vom Thiere abziehen; abhäuten. 2) abrinden; die Rinde vom Baume ziehen. 3) schinden, rauben, plündern. 4) berauben, entsetzen. 1) écorcher; ộter, ènlever la peau; dépoüiller. 2) écorcer, péler, lever l'écorce. 3) écorcher, piller, tondre; prendre de force. 4) dépoüiller, priver qu. de qu. ch. § 1) łupić (odzierać) ze skory zaiąca. 2) łupić ze skory drzewo. 3) łupić ludzie, miasta; nie tylko ich ze skory ale i z mięsa łupią. 4) złupił go ze wszystkich praw. łupi się drzewo. dieser Baum löset sich von der Rinde ab. cet arbre s'écorce, quitte son écorce, se sépare de l'écorce. T III 766-767.
patrz: ŁUPIĆ SIĘ
– Łupienie ze skory. das Abhäuten, das Abrinden. action d'ôter la peau ou l'écorse. łupienie. Łupież, f. & m. Łupieżtwo Schinderey, Rauberen, Plündrung. le pillage, rançonnement; action d'écorcher, de piller le gens; dépouillement, pillerie. § złupienie kościołow, domow. *łupież, łupina. abgeschälte Schale oder Rinde. écorse ou peau ôtée. łupieże, plur. Schuppen auf einem Kinder-Kopf. écailles ou crasse de la tête d'un enfant. T III 767.
patrz: ŁUPIECZTWO, ŁUPIERSTWO, ŁUPIERZSTWO, ŁUPIERZTWO, ŁUPIESSTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIESTWO, ŁUPIEŻTWO
– Łupienie ze skory. das Abhäuten, das Abrinden. action d'ôter la peau ou l'écorse [...]. T III 767.
patrz: ŁUPIENIE
– Łupienie ze skory. das Abhäuten, das Abrinden. action d'ôter la peau ou l'écorse. łupienie. Łupież, f. & m. Łupieżtwo Schinderey, Rauberen, Plündrung. le pillage, rançonnement; action d'écorcher, de piller le gens; dépouillement, pillerie. § złupienie kościołow, domow. *łupież, łupina. abgeschälte Schale oder Rinde. écorse ou peau ôtée. łupieże, plur. Schuppen auf einem Kinder-Kopf. écailles ou crasse de la tête d'un enfant. T III 767.
patrz: ŁUPIENIE
– Łupież, f. & m. Łupieżtwo Schinderey, Rauberen, Plündrung. le pillage, rançonnement; action d'écorcher, de piller le gens; dépouillement, pillerie. § złupienie kościołow, domow. *łupież, łupina. abgeschälte Schale oder Rinde. écorse ou peau ôtée. łupieże, plur. Schuppen auf einem Kinder-Kopf. écailles ou crasse de la tête d'un enfant. T III 767.
patrz: ŁUPIEZ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ
– Łupież, f. & m. Łupieżtwo Schinderey, Rauberen, Plündrung. le pillage, rançonnement; action d'écorcher, de piller le gens; dépouillement, pillerie. § złupienie kościołow, domow. *łupież, łupina. abgeschälte Schale oder Rinde. écorse ou peau ôtée. łupieże, plur. Schuppen auf einem Kinder-Kopf. écailles ou crasse de la tête d'un enfant. T III 767.
patrz: ŁUPIEZ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ
– Łupież, f. & m. Łupieżtwo Schinderey, Rauberen, Plündrung. le pillage, rançonnement; action d'écorcher, de piller le gens; dépouillement, pillerie. § złupienie kościołow, domow. *łupież, łupina. abgeschälte Schale oder Rinde. écorse ou peau ôtée. łupieże, plur. Schuppen auf einem Kinder-Kopf. écailles ou crasse de la tête d'un enfant. T III 767.
patrz: ŁUPIEZ, ŁUPIEŻ, ŁUPIEŻ
– Łupieżca. Räuber, Plündrer, Schinder. qui dépouille les gens, qui ravit le bien d'autrui. T III 767.
patrz: ŁUPIEZCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIEŻCA, ŁUPIZCA
– [...] łupieżny okręt. Raub-Schiff. vaisseau des pirates; un navire des corsaires. T III 767.
patrz: ŁUPIEZNY, ŁUPIEŻNY, ŁUPIEŻNY
– Łupieżny. Raub-, de voleur, de pilleur [...]. T III 767.
patrz: ŁUPIEZNY, ŁUPIEŻNY, ŁUPIEŻNY
– Łupiniasty, łupinami odźiany. hülsicht, schalig; das eine Schale hat. écailleux; couvert d'une coffe; envelopé dans une peau. T III 768.
patrz: ŁUPINIASTY
– Łupisty, łacny do obłupienia. leicht abzuschälen, auszuschlauben. aisé à écorcer, à peler. T III 768.
patrz: ŁUPISTY
– Łupowy, do łupow należący. die Beute betreffend; dem Feinde abgenommen. de butin; qui regarde la dépouille. T III 768.
patrz: ŁUPOWY
– Łuskowaty, łuskawy. schuppicht, hülsig. squammeux, écailleux; couvert d'écailles, qui a des écailles ou des coffes. § łuskawy kamień. T III 768.
patrz: ŁUSKAWY
– Łuszcz. ein gewisses Unkraut im Getreibe. espèce de mauvaise herbe qui croit entre le blé. § łuszcz iest chwast w życie i pszenice. T III 768.
patrz: ŁUSZCZ
– Łuszczany. erwehutes Unkraut betreffend. qui concerne ladite mauvaise herbe. T III 769.
patrz: ŁUSZCZANY
– Łużny, ługowy. Laugen-. de lessive. łużna płachta. Laugen-Tuch. le charrier. T III 769.
patrz: ŁUŻNY
– *Łykut. Schluck. trait, goulée. § małe czynić łykuty. T III 770.
patrz: ŁYKUT
– Łyst, łytka, ikra. Die Wade am Fuss. molet; gras de la jambe. T III 770.
patrz: ŁYST, ŁYSTA
– łyst mięsisty T III 770.
patrz: ŁYST, ŁYSTA
– Łza [...]. T III 772.
patrz: ŁZA
– Łżenie. Łzyćie. Lästerung, Schmach. injure, calomnie, outrage, m. afront. T III 772.
patrz: ŁŻENIE
– Łżenie. Łzyćie. Lästerung, Schmach. injure, calomnie, outrage, m. afront. T III 772.
patrz: ŁŻYCIE
– Łżyćiel. Ehren-Schänder, Schmäher. calomniateur; qui dit des paroles outrageantes; médisant, disamateur, détracteur. T III 772.
patrz: ŁŻYCIEL
– Machlarski. betrügerisch. trompeur, fourbe, frauduleux T III 773.
patrz: MACHLARSKI, MACHLARSKI, MACHLERSKI
– Machlarstwo. Betrügeren, Durchsteckeren. tromperie, fourberie, friponnerie. T III 773.
patrz: MACHLARSTWO, MACHLARSTWO, MACHLERSTWO, MACHLIERSTWO
– Machlarz. Betrüger. trompeur, fourbe, fripon, Normand. T III 773.
patrz: MACHLARZ, MACHLARZ, MACHLERZ, MAKLAR
– Machluię. Tausen machen, fuscheln, betrügen. tricher, fourber, faire des tromperies; tromper. T III 773.
patrz: MACHLIOWAĆ, MACHLIWAĆ, MACHLOWAĆ, MACHLOWAĆ
– Macinet, vid. Mazinet. T III 775.
patrz: MACINET, MACINET, MAZINET
– Mazinet, macinet, rak morski okrągły. [...] T III 803.
patrz: MACINET, MACINET, MAZINET
– Macoszynny. Stief-Mütterlich. de belle-mére. § macoszynne dobra. T III 775.
patrz: MACOSZYNNY
– Magaz. ein Magazin, magazine, étape. T III 777.
patrz: MAGAZ
– Magazen. ein Magazin, magazine, étape. T III 777.
patrz: MAGAZAN, MAGAZEN, MAGAZON, MAGAZYN, MAGAZYN, MAGAZYNA, MAGAZYNA
– Magdalenka mniszka. [...] 2) eine Magdalenen Nonne. [...] 2) Réligieuse de Sainte Madelaine. T III 777.
patrz: MAGDALENKA
– Magdalenka mniszka. 1) Magdalenchen. [...] 1) Madelon, petit Madelaine. [...] T III 777.
patrz: MAGDALENKA
– Magister. 1) Magister. 2) Meister, Lehrer. [...]. T III 777.
patrz: MAGISTER, MAGISTER, MAISTER, MAJSTER
– Suchy Marzec, mokry Maj, będzie gumno jako gay. T III 796.
patrz: MAJ
– **Maiestatnie, **maiestatycznie, adv. majestätisch, majestueusement. T III 778.
patrz: MAJESTATNIE, MAJESTATNO
– **Maiestatnie, **maiestatycznie, adv. majestätisch, majestueusement. T III 778.
patrz: MAJESTATYCZNIE
– **Maiestatyczny. majestätisch, herrlich. majestueux, magnifique. T III 778.
patrz: MAJESTATYCZNY
– Maiowy. zum Maj gehörig. de Mai. T III 778.
patrz: MAJOWY
– Maik robaczek skrzydlasty maiowy. T III 778.
patrz: MAJOWY
– Małborczyk, Małburczyk. ein Marienburger. habitant de Marienbourg. T III 780.
patrz: MALIBORCZYK, MAŁBORCZYK, MAŁBORCZYK, MAŁBURCZYK
– Małomowność. Stillschweigen, sparsame Worte. taciturnité, retenuë dans ses paroles; peu des paroles. T III 781.
patrz: MAŁOMOWNOŚĆ
– Małomowny der wenig redet, nicht viel Worte macht. taciturne, qui parle peu. T III 781.
patrz: MAŁOMOWNY
– Małpeczka. kleiner Affe. guenuche, une guenuchon T III 783.
patrz: MAŁPECZKA
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: MAŁY
– mała albo polna Buława. T III 88.
patrz: MAŁY
– wielkie ryby małe zrą. grosse Diebe hängen die kleinen auf. les gros poissons mangent les petits. T III 1948.
patrz: MAŁY
– Małżonkowy. Einem Ehemann zuständig. marital, qui apartient à un mari. T III 784.
patrz: MAŁŻONKOWY
– Mama. Mamma, Schmeichel-Wort der Kinder Mamanan; mot dont les enfants carresent les méres. T III 787.
patrz: MAMA
– Mamot. Stammler. baragoüineux, bégaieur, bégue. T III 788.
patrz: MAMOT, MOMOT, MOMOT
– Momot, mamot, blekot. Stammler. brédoüiller, bégaïeur. T III 856.
patrz: MAMOT, MOMOT, MOMOT
– Momocę [mom]oce [mom]otał, mamocę, blekocę stammeln, lallen. bégaier, brédoüiller. T III 856.
patrz: MAMOTAĆ, MOMOTAĆ, MOMOTAĆ
– Mamocę [mamo]ce [mamo]tał mamotam stammeln, lallen. bégaier, bretonner, baragoüiner, brédoüiller. T III 787.
patrz: MAMOTAĆ, MOMOTAĆ, MOMOTAĆ
– Mamotanie. das Stammeln. bégaiement brédoüillement. T III 788.
patrz: MAMOTANIE, MOMOTANIE, MOMOTANIE
– Monaster. ein Griechisch Kloster. un monastére grec. § poszedł do monasteru. T III 857.
patrz: MANASTER, MANASTYR, MONASTER, MONASTER, MONASTERZ, MONASTYR
– Mandle, plur ślinne iagody. die Mandeln an der Zunge. les amigdales; deux glandes proche la racine de la langue. T III 788.
patrz: MANDLA, MANDLE
– Mandroweszka, wędroweszka. Filtz-Laus. morpion. T III 788.
patrz: MANDROWESZKA
– Mankut. lincks, der lincks ist. gaucher, qui se sert de la main gauche. T III 788.
patrz: MANKUT
– Mansyonarya. die Würde eines Mansionarii. le bénéfice de Mensionaire. § fundacya mansyonaryi. T III 789.
patrz: MANSJONARIA
– Mantylka, płaszczyk białogłowski. Weiber-Mäntelchen; Weiber-Mantille. manteline, espèce de manteau pour les femmes. T III 789.
patrz: MANTYLKA
– Mankaty. Mankut. lincks, der lincks ist. gaucher, qui se sert de la main gauche. T III 788.
patrz: MAŃKATY
– Marcowka. Mertz-Henne (...). poule de Mars. poule qui est éclose d'un oeuf de Mars. T III 790.
patrz: MARCÓWKA
– Markizowa. Marquise. Marquise. T III 791.
patrz: MARKIEZOWA, MARKIZOWA, MARKIZOWA
– Markizostwo. Marquisat. Marquisat. T III 791.
patrz: MARKIZOSTWO
– Markot. Brummer, Gnorrer; verdrieslicher Mensch. boudeur, grondeur, qui parle entre les dents; un fâcheux. T III 791.
patrz: MARKOT
– Markotanie. Gemurre, Unwille. bouderie, fâcherie. T III 791.
patrz: MARKOTANIE
– Markotnie, Markotno, adv. verdrießlich. de mauvaise humeur. § markotno robi. T III 791.
patrz: MARKOTNIE, MARKOTNO
– markotno mi. ich bin verdrießlich. je suis fâché; je me fâche. § markotno mi na niego; markotno mu, że to ma robić. T III 791.
patrz: MARKOTNO
– Marmur [...]. T III 791.
patrz: MARMOR, MARMUR, MARMUR
– Marnotrawca T III 792.
patrz: MARNOTRAWCA
– syn marnotrawny der verlohrne Sohn im Evangelio. l'enfant prodigue de l'Evangile. T III 792.
patrz: MARNOTRAWNY
– Suchy Marzec, mokry Maj, będzie gumno jako gay. T III 796.
patrz: MARZEC
– Marzec, g. marca (...) le mois Mars. T III 796.
patrz: MARZEC
– Maź, f. kołomaź. Theer, Wagen-Schmier. du vieux oing pour froter les effieux. T III 802.
patrz: MAŚ, MAŹ, MAŹ
– Matacz. Mataczyna. Tausenmacher, listiger, Betrüger. narquois; Normand, un fourbe; trompeur. T III 799.
patrz: MATACZ
– duchowna (chrzestna) Matka [...] marreine. T III 285.
patrz: MATKA
– *Maźidło, maść. Salbe. onguent. T III 802.
patrz: MAZIDŁO
– Maźnica. Theer Maste, Theer-Pudel. boëte à vieux oing. T III 803.
patrz: MAŹNICA
– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.
patrz: ME
– Melodya. 1) Kunst-Gesang, Zusammenstimmung von musicalischen Stimmen und Instrumenten. 2) Melodie, Ton, Gesang, Weise eines Liedes. 1) mélodie; modulation, concert, harmonie, acord de voix & ďinstrumens. 2) air ďune chanson. § 1) cicha się dała słyszeć melodya. 2) ta pieśń nie podług tey idzie melodyi. T III 806.
patrz: MELODIA
– Melodyynie, adv. wohlklingend, nach der Singe-Kunst. mélodieufement, avec mélodie. § melodyynie śpiewać. T III 806.
patrz: MELODYJNIE, MELODYJNO
– Melodyyny, figurą idący. Vohlgestimmt lieblich [...]. mélodieux, plein de mélodie. T III 806.
patrz: MELODYJNY
– *Myłka, vid. Omyłka. T III 879.
patrz: MEŁKA, MYŁKA, MYŁKA
– Myniczny. das Geld und Geld-Müntzen betreffend. de monoïe; qui a du rapport à la monoïe. § sprawy myniczne. T III 879.
patrz: MENICZNY, MENICZNY, MENNICZNY, MINNICZNY, MYNICZNY
– *Gacek, nietoperz. Fledermaus. une chauve-souris. T III 355.
patrz: MENTOPERZ, NIEDOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPYRZ
– aleć to w słońce patrzeć nietoperzowi. wie will die Eule in die Sonne sehen. le hibou sauroit-il suporter l'éclat du Soleil? T III 1037-1038.
patrz: MENTOPERZ, NIEDOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPYRZ
– Nietoperz. eine Fleder-maus. une chauve-souris; rat pennade. T III 1037.
patrz: MENTOPERZ, NIEDOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPERZ, NIETOPYRZ
– Mężatka. [...] épouose, mariée; une famme mariée. § mężatkom przyzwoita stateczność. T III 810.
patrz: MĘŻATKA, MĘŻATKA, MUŻATKA
– Mężata, adj. f. [...] mariée, qui a une époux. § Mężate panie. T III 810.
patrz: MĘŻATY
– Mężowa, mężyca. in der Bibel: das Weilblein. dans la Bible: femelle. T III 810.
patrz: MĘŻOWA
– Mężyca, vid. Mężowa. T III 810.
patrz: MĘŻOWA
– Mężowy.Ehemanns=. de mari, d'époux, marital. T III 810.
patrz: MĘŻOWY, MĘŻÓW
– Mężyca, vid. Mężowa. T III 810.
patrz: MĘŻYCA
– Mężowa, mężyca. in der Bibel: das Weilblein. dans la Bible: femelle. T III 810.
patrz: MĘŻYCA
– Ceń słusznie a w miaręć zapłacą. T III 103.
patrz: MIARA
– Miączenie. Miąk. Miąkanie. das Miauen. miaulement, les cris naturel des chats. T III 811.
patrz: MIĄCZENIE
– Miączenie. Miąk. Miąkanie. das Miauen. miaulement, les cris naturel des chats. T III 811.
patrz: MIĄK
– Miączenie. Miąk. Miąkanie. das Miauen. miaulement, les cris naturel des chats. T III 811.
patrz: MIĄKANIE
– Miąższy [...] 2) Musiq. Grave, bas. [...] 2) miąższy bas, alt, dyszkant. T III 816.
patrz: MIĄSZSZY, MIĄSZY, MIĄŻSZY, MIĄŻSZY, MIĘŻSZY
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
patrz: MIEĆ
– ma dźięgi. er hat Phennige. il a de la mazille. T III 307.
patrz: MIEĆ
– Broń [...] mieć się do broni. zu den Waffen greifen. prendre les armes [...]. T III 78.
patrz: MIEĆ SIĘ
– Międzybrwie. der Bock, der Raum zwischen den Augenbraunen. entre-sourcil; le taroupe. T III 819.
patrz: MIEDZYBRWIE, MIĘDZYBRWIE, MIĘDZYBRWIE
– Miedzyfilarze, plac miedzy filarami. Platz zwischen den Säulen, entrecolonnement; entre-pilastre, m. l'espace, m. qui est entre les colonnes. T III 819.
patrz: MIEDZYFILARZE, MIĘDZYFILARZE, MIĘDZYFILARZE
– Miedzyksiężyczny, vid. Miedzymiesięczny. T III 819.
patrz: MIEDZYKSIĘŻYCZNY
– Międzyłopatcze; pochrzypszczyzna die Höhle zwischen den Schulter- Blättern. l'espace, m. qui est entre les épaules. T III 819.
patrz: MIEDZYŁOPATCZE, MIĘDZYŁOPATCZE, MIĘDZYŁOPATCZE
– Miedzymiesięczny, Miedzyksiężyczny. das Nichtscheinen des Mondes, das ist, die Zeit nach dem letzen bis au das erste Biertel bettrefend. qui concerne le tems que la lune ne paroi pas. T III 819.
patrz: MIEDZYMIESIĘCZNY
– Miedzymorski. zwischen zwenen Meeren gelegen, qui est entre deux mers; baigné de deux mers. T III 819.
patrz: MIEDZYMORSKI
– Miedzymorze. Landes-Enge zwischen zwen Meeren. un istme, langue de terre entre deux mers. T III 819.
patrz: MIEDZYMORZE, MIĘDZYMORZE, MIĘDZYMORZE
– Miedzymurny. zwischen zwen Mauren gelegen. situé entre deux murailles. T III 819.
patrz: MIEDZYMURNY
– Miedzyrzecze. Land zwischen zwen Flűssen. pais fitué entre deux fleuves. T III 819.
patrz: MIEDZYRZECZE, MIĘDZYRZECZE, MIĘDZYRZECZE
– Miedzyrzeczny. zwischen zwen Flűssen gelengen. baigné, arrosé de deux fleuves; fitué entre deux riviéres. T III 820.
patrz: MIEDZYRZECZNY, MIĘDZYRZECZNY, MIĘDZYRZECZNY
– Międzyświecie. Zwichsen-Welt. intrvale m entre deux mondes. T III 820.
patrz: MIEDZYŚWIECIE, MIĘDZYŚWIECIE, MIĘDZYŚWIECIE
– kosterow schacka, mieysce. Spiel-Haus. Academie; brelan, lieu où l'on donne à jouër aux dez & aux cartes. T III 620.
patrz: MIEJSCE, MIEJSCE, MIEŚCE
– gora miłosierdzia, komora potrzebnych. Leih-Haus, wo man den armen Leuten ohne Interessen Geld leihet. mont de pieté où l'on soulage les pauvres avec de l'argent sans interéts. § gora miłosierdzia na pożyczanie pieniędzy ludziom ubogim iest postanowiona. T III 401.
patrz: MIEŁOSIERDZIE, MIŁOSIERDZIE, MIŁOSIERDZIE
– Miłość [...]. T III 834.
patrz: MIEŁOŚĆ, MIŁOŚĆ, MIŁOŚĆ
– Miłośnica. Geliebte, Berliebte. amoreuse, amante; celle qui aime ou qui est aimée. § za mąż się spieszy zapalona miłośnica. T III 835.
patrz: MIEŁOŚNICA, MIŁOŚNICA, MIŁOŚNICA
– Miły. 1) lieb, gelibt, werth. 2) angenehm, liebenswerth. 1) cher,qui est aimé. 2) aimable; digne d'étre aimé. § 1) mam miłego przyiaćiela.2) miła to kśiążka; miły to człowiek. T III 836.
patrz: MIEŁY, MIŁ, MIŁY, MIŁY
– Mierzcha się. Mierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il devient obscur. § iuż się zmierzchło; mierzchnęło (mierzchło) iakom w gospodzie stanął. T III 823.
patrz: MIERZCHAĆ SIĘ, MIERZCHAĆ SIĘ, MIRZCHAĆ SIĘ
– mierzcha mi się w oczach. es wird mir schwarz in den Augen; der Schwindel wandelt mich an. le vertige me prend. T III 823.
patrz: MIERZCHAĆ SIĘ, MIERZCHAĆ SIĘ, MIRZCHAĆ SIĘ
– Mierzcha się. Mierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il devient obscur. § iuż się zmierzchło; mierzchnęło (mierzchło) iakom w gospodzie stanął. T III 823.
patrz: MIERZCHNĄĆ
– Migi, plur. die Augensprache, das Wincken, Zuwincken. le langage des yeux; maniére de s'expliquer par les yeux. § mowić przez (na) migi; zrozumieć migi T III 832.
patrz: MIGI
– Migoć, f. Thau-Wetter; Regen-Wetter. dégel; tems pluvieux. § koło, koło słońca migoć znamionuie. T III 832.
patrz: MIGOĆ
– o milczaną proszę. ich bitte um reinen Mund. je vous prie de garder le silence, le sécret; bouche cousuë je vous prie. T III 833.
patrz: MILCZANA
– milczana. verschwiegner Mund bouche cousuë. § milczaną u mnie znaydziesz. T III 833.
patrz: MILCZANA
– *Milczany, vid. Milczaty T III 833.
patrz: MILCZANY
– Milczatość. *Milczastość. Verschwiegenheit. taciturnité; éxactitude, fidélité à garder un sécret. T III 833.
patrz: MILCZASTOŚĆ
– Milczatość. *Milczastość. Verschwiegenheit. taciturnité; éxactitude, fidélité à garder un sécret. T III 833.
patrz: MILCZATOŚĆ
– *Milczacość, vid. Milczatość. T III 833.
patrz: MILCZATOŚĆ
– Milczaty. verschwiegenheit. caché, sécret. T III 833.
patrz: MILCZATY
– *Milczany, vid. Milczaty T III 833.
patrz: MILCZATY
– *Milczacość [milczącość], vid. Milczatość. T III 833.
patrz: MILCZĄCOŚĆ
– Milczenie, das Schweigen. le silence. § milczenie zachować; te rzeczy są w głębokim zagrzebione milczeniu; milczenie młodemu jest ozdobą. T III 833.
patrz: MILCZENIE
– milczenie głupiego uda za mądrego. die Unwissenheit T III 833.
patrz: MILCZENIE
– Milczkiem. [...] 2) hemischer, verrätherischer Weise. [...] en traître; sans aboïer [...] milczkiem mię uderzył [...]. T III 833-834.
patrz: MILCZKIEM
– Milczkiem. 1) stillschweigend. [...] tacitement, sans dire mot. § milczkiem poszedł swoią drogą. T III 833-834.
patrz: MILCZKIEM
– [...] iak pies milczkiem kąsa. T III 834.
patrz: MILCZKIEM
– Miłosiernie adv. mitlediger Weise. miséricordieusement T III 835.
patrz: MIŁOSIERNIE
– syt miodowy, miod. Meth. de l'hidromel. T III 2227.
patrz: MIODOWY
– *mizgać się. 1) sich putzen, sich schmiegeln [...] se parer. T III 843.
patrz: MIZGAĆ SIĘ
– *mizgać się. [...] 2) sich spiegeln; sich im Spiegel putzen [...] se mirer, se regarder dans un miroir [...] mizgać się w zwierciedle. T III 843.
patrz: MIZGAĆ SIĘ
– Mlecz. [...] das Marck in einigen Bäumen. T III 844.
patrz: MLECZ
– Mlecz. 1) die Milch eines Fisches. [...] laite de poisson. T III 844.
patrz: MLECZ
– Mlecz sałaciany, vid. Endywia. T III 844.
patrz: MLECZ
– mlecz rybi, karpiowy. T III 844.
patrz: MLECZ
– Mleczniczka. Milch-Frau. femme au lait; laitiére [...]. T III 844.
patrz: MLECZNICZKA
– gdańskie mleko. gekochte Sahne mit geribnen Mandeln. de la créme cuite avec des amandes broïées. T III 367.
patrz: MLEKO, MLEKO, MLIKO
– Blecharski [...] blecharski młyn. eine Walck-Můhle. moulin à foulon. T III 57.
patrz: MŁYN
– Młyn [...] młyn koński; młyn konny; młyn ośli. Roß-Mühle, Esels-Mühle. moulin aux chevaux; moulin aux ânes. § młyny końskie są trybowe o dwuch kołach i dwoygu cewach, proste o iednym kole i iednych cewach. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młyn [...] kto pierwszy do młyna pierwey zmiele. wer am ersten kommt, der mahlt am ersten. le prémier passe devant; le prémier venu est le prémier égrené. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młyn [...] młyn wietrzny do wywodzenia wod, vid. Wodoćiąg. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młyn [...] młyn koński; młyn konny; młyn ośli. Roß-Mühle, Esels-Mühle. moulin aux chevaux; moulin aux ânes. § młyny końskie są trybowe o dwuch kołach i dwoygu cewach, proste o iednym kole i iednych cewach. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młyn, g. [młyn]a. eine Můhle. moulin. § młyn Bulgarski iest małego kosztu, bo bez palcow i cewow. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młyn [...] młyn wodny, korzecznik. Wasser-Mühle. moulin à eau. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młyn [...] na swoy młyn obraca. er ziehet Wasser auf seine Mühle; er machet sich alles zu Nutze. il fait venit l'eau au moulin; il se regarde dans les afaires. T III 848.
patrz: MŁYN
– Młynarka. Müllerin. meûniére, femme de meûnier. T III 848.
patrz: MŁYNARKA
– Młynarski. Müller-. demeûnier. T III 848.
patrz: MŁYNARSKI
– Młynarz. Müller. meûnier. T III 848.
patrz: MŁYNARZ
– Młynek, [...] 2) Mühlchen, Mühlen-Spiel. [...] 2) merelle un jeu [...]. T III 848.
patrz: MŁYNEK
– Młynek, [...] 3) ein Rad, Luftstreich eines Fechters. [...] 3) moulinet, sorte de tour d'escrime. T III 848.
patrz: MŁYNEK
– Młynek [...] młynek do kawy. Cafee-Mühle. moulinet à frire le café. T III 848.
patrz: MŁYNEK
– Młynek, g. młynka. 1) kleine Hand-Mühle. [...] 1) moulin qu'on tourne à bras [...]. młynek dźiećinny z karty na kiyku. Mind-Mühle der Kinder aus einem Kartenblat. piroüette. T III 848.
patrz: MŁYNEK
– Młynica, Młyn. Mühle, Ort, Gebäude der Mühle. moulin; le lieu ou le bâtiment do moulin. T III 849.
patrz: MŁYNICA, MŁYNICA, MŁYNNICA
– Młyniec, g. młyńca. Młyńce, plur. das Mühlchen-Spiel. merelle, un jeu avec des dames; jeu de merelles. [...] T III 849.
patrz: MŁYNIEC
– Młyniec [...] młyńcem; młynkiem 1) in die Runde, taumelud. 2) über und über. 3) mit einem Rade, mit einem Luftstreich in die Runde. 1) en ronde, en chancellant. 2) par dessus tête, par terre, à la renverse. 3) en moulinet, en faisant un tour avec l'epée autour de soi. § § 1) piiany młynkiem chodzi. 2) woz śię młyńcem przewroćił. 3) młynkiem śię bronił. T III 849.
patrz: MŁYNKIEM
– Młyniec [...] młyńcem; młynkiem 1) in die Runde, taumelud. 2) über und über. 3) mit einem Rade, mit einem Luftstreich in die Runde. 1) en ronde, en chancellant. 2) par dessus tête, par terre, à la renverse. 3) en moulinet, en faisant un tour avec l'epée autour de soi. § 1) piiany młynkiem chodzi. 2) woz śię młyńcem przewroćił. 3) młynkiem śię bronił. T III 849.
patrz: MŁYŃCEM
– Młynski Mühl-. de moulin. T III 849.
patrz: MŁYŃSKI
– Młynski [...] młynski kamień spodni. der untere Mühlstein. le gite, la meule gissante. młynski kamień zwierzchni der oberste Mühlstein. la meule coutante. T III 849.
patrz: MŁYŃSKI
– mnich ziele, papawa. (taraxacum) Pfaffen-Platte; Münchs-Kopf. pissenlit, la dent de lion. T III 849.
patrz: MNICH
– Mnich, Zakonnik. ein Monch. moine; un Réligieux de Cloître. § Mniszy Zakonu Franciszkańskiego. T III 849.
patrz: MNICH
– Bazylianka mniszka. eine Basilianer-Nonne. Réligieuse de Saint Basile. T III 29.
patrz: MNISZKA
– Magdalenka mniszka. 1) Magdalenchen. [...] 1) Madelon, petit Madelaine. [...]. T III 777.
patrz: MNISZKA
– Mnożny. Rechenk. Zahl die man multipliciren soll. Aritm. le multiplicande; le nombre qui doit étre multiplié. T III 849.
patrz: MNOŻNY
– Mnogość. Mnostwo. Vielheit, Ménge. grand nombre; multitude. § wielkie mnostwo żołnierzy. T III 850.
patrz: MNOŻSTWO, MNÓSTWO, MNÓSTWO
– Modlitwa [...]. T III 853-854.
patrz: MODLITWA
– żywokost modry; głowienki modre albo czarne. (consolida minor) Braunelle. prunelle. T III 3074.
patrz: MODRY
– Suchy Marzec, mokry Maj, będzie gumno jako gay. T III 796.
patrz: MOKRY
– Fałszerz [...] fałszerz monety [...]. T III 331.
patrz: MONETA, MONETA, MONIETA
– Monstrancya. ein Monstransz. foleil ou l'on enferme l'hostie; Saint Sacrament. T III 857.
patrz: MONSTRANCJA
– bolączka morowa. Best-Beule. bubon pestilentiel. T III 69.
patrz: MOROWY
– Bezlist morski, (ephedra marina) ein Kraut dieser Art, das Manns hoch wächst. raisin de mer une plante qui croit à la hauteur d'homme. T III 37.
patrz: MORSKI
– Niebowid, wnieboyrzał ryba morska. (uranoscopus) ein See-Fish der immer gen himmel siehet. tapecon, un poisson de mer qui regard toujours au ciel. T III 970.
patrz: MORSKI
– Delfin [...] morska świnia. T III 216.
patrz: MORSKI
– ćieśnina morska. Meer-Enge. un Bosphore, détroit, bras de mer. T III 146.
patrz: MORSKI
– bekas morski. See-Schnepfe ein Vogel. bécasse de mer un oiseau. T III 31.
patrz: MORSKI
– morze Azyańskie. das Caspische Meer. la mer Caspienne. T III 16.
patrz: MORZE
– gora nad morzem, gora nadmorska. Vor-Gebürge. un promontoire, cap. T III 400.
patrz: MORZE
– szwedskie morze. das Baltische Meer, der Belt. la mer Baltique. T III 2370.
patrz: MORZE
– Moskal T III 863.
patrz: MOSKAL
– Rum [...] rum ziele, neut (rhaponticum vulgare) gemeine Rhapontic. rapontic vulgaire. rum Moskiewskie, rapontyk. Rhapontic, Pontische Rhapontic, so in Russland am Flusse Rha wächst. rapontic du Levant, qui croit en Moscovie le long de la riviére de Rha. *rum Tureckie. Rhabarber. de la rubarbe. T III 1940.
patrz: MOSKIEWSKI
– Moskwa. [...] 2) das Moscowitische Reich. Dykcyon. Polski. [...] 2) Moscovie, Russie. T III 863-864.
patrz: MOSKWA
– Moskwa. 1) die Haupt-Stadt Moscau in Rusland. [...]1) Moscou, capitale de Moscovie. [...]. T III 863-864.
patrz: MOSKWA
– Mościam. Mościwam. Im Schertz: beständig in Ihro Gnaden, Ihro Exeellentzen um sich werfen. burlesq. parler teuiours par Monseigneur, par vôtre Excellence. T III 863.
patrz: MOŚCIAĆ
– Mościam. Mościwam. Im Schertz: beständig in Ihro Gnaden, Ihro Exeellentzen um sich werfen. burlesq. parler teuiours par Monseigneur, par vôtre Excellence. T III 863.
patrz: MOŚCIWAĆ
– Słownik, g. a ein Wörter-Buch. nomenclature; vocabulaire, m. § poszukay tego słowa w Mowniku kiedy go w słowniku niemasz. T III 2071.
patrz: MOWNIK
– Wokabularz, g. a. słownik, Wörter-Buch. un vocabulaire. § słowa w wokabularzu, własności ięzyka w mowniku się znayduią. T III 1321.
patrz: MOWNIK
– NOWY DYKCYONARZ TO IEST MOWNIK POLSKO-NIEMIECKO-FRANCUSKI Z PRZYDATKIEM PRZYSŁOW POTOCZNYCH [...] T III [tytuł].
patrz: MOWNIK
– Mownik. ein Aufschlag-Buch; ein Dictionnarium; ein Wörter-Buch heiszt Słownik. un Dictionnaire; un Vocabulaire s'apelle Słownik. § poszukay tego wyrazu w mowniku. T III 868.
patrz: MOWNIK
– Dykcyonarz, mownik. grosses WörterBuch. un Dictionnaire. T III 298.
patrz: MOWNIK
– Możny. [...] 2) möglich [...] possible [...]. T III 870.
patrz: MOŻNY
– [...] możne w ludzie Państwo. T III 870.
patrz: MOŻNY
– Możny. 1) mächtig, vermögend. [...] puissant, fort. [...]. T III 870.
patrz: MOŻNY
– Mrużek, g. mrużka. Blintzer; der mit den Augen wimpert celui qui cligne les jeux, qui remuë très souvent les paupiéres. T III 872.
patrz: MRUŻEK
– głod mrzeć. hunger leiden. soufrir la faim; étre pressé de la faim; mourir de faim. T III 381.
patrz: MRZEĆ
– Mszę co, [m]szy, [m]szył. bemosen; mit Mos, mit Zåserchen beziehen, bespinnen. enduire, couvrir de mousse, de coton; rendre cotonneux. gąśiennice liśćie pomszyły. T III 873.
patrz: MSZYĆ
– Mszę [...] mszyć się Zaserig, mosigt, rauch werden, sich verschieben. se cotonner, s'érailler, devenir cotonneux. korzonki aby śię w praniu nie mszyły. T III 873.
patrz: MSZYĆ SIĘ
– Multanki, plur. Sack-Pfeiffe, Polnischer Gock. sourdeline, musette. T III 874.
patrz: MULTANKI, MULTANKI, MULTIANKI
– Multyplikacya. Rechenk. die Multiplication. Aritm. la multiplication. T III 874.
patrz: MULTIPLIKACJA, MULTIPLIKACJA, MULTYPLIKACJA
– Mułoośieł. Maul-Efel. mulet, animal qui est engendré d'un cheval & d'une ânesse. T III 874.
patrz: MUŁOOSIEŁ
– *Munia Schops, einfåltiger Kerl oder ßeib, Maul-Asse. une vraie suche; buche; qui est sot comme un panier. T III 875.
patrz: MUNIA
– gaza muślinu. bergleichen Zeug. étofe de la mème sorte. T III 367.
patrz: MUSLIN, MUSZLIN, MUŚLIN, MUŚLIN
– Mutant Knabe der die Stimme anfängt zu ändern. garçon qui müe, qui commense à parler d'une voix mâle. T III 877.
patrz: MUTANT
– Muzycznie, adv. musicalisch. musicalement, harmonieusement. T III 878.
patrz: MUZYCZNIE
– Myię co, myie, mył. 1) waschen als die Hände. 2) scheuren, ausspielen, reinigen mit Wasser. 3) ausscheuren, ausmachen, ausfilßen. 1) laver les mains, le visage. 2) laver; nettéïer avec de l'eau; écurer, rincer. 3) laver la tête à qu. T III 879.
patrz: MYĆ
– Myię co, myie, mył. [...] myię śię. 1) sich waschen. 2) sich putzen, von den Katzen. 1) se laver. 2) se nettéier, en parlant des chats. § 1) umył śię. 2) na deszcz kot śię myie. T III 879.
patrz: MYĆ SIĘ
– Mydlany [...] § czopek mydlany. T III 878.
patrz: MYDLANY
– Mydlany. von Geise. de savon. T III 878.
patrz: MYDLANY
– Mydlarnia. Seifen-Siederen. savonnerie. T III 878.
patrz: MYDLARNIA
– Mydlarz. Seifen-Sieber. savonnier, faifeur du savon. T III 878.
patrz: MYDLARZ, MYDLARZ, MYDLIARZ
– Mydlę Seifen. savonner, froter avec du savon; tremper dans l'eau et le savon. § namydlić bieliznę. T III 878.
patrz: MYDLIĆ
– Mydliny, plur. Seifen-Wasser. le savonnage; l'eau et savon dans quoi on a trempé de linge. T III 879.
patrz: MYDLINY
– Mykam obs. vid. Mkne, Pomykam. T III 879.
patrz: MYKAĆ
– Myśiński. Meissnisch. de Misnie. T III 879.
patrz: MYSIŃSKI
– Myśińskie Margrabstwo. T III 879.
patrz: MYSIŃSKI
– Myszaty, myszasty. mausafärbig.de couleur de poil de souris;gris de souris. T III 881.
patrz: MYSZASTY
– Myszaty, myszasty. mausafärbig .de couleur de poil de souris;gris de souris. T III 881.
patrz: MYSZATY
– Myśliwiec, g. myśliwca. Myśliwy, g. myśliwego. 1) Jäger. 2) Jäger, Liebhaber der Jagd. 1) chasseur. 2) giboïeur, chasseur; qui aime la chasse. T III 881.
patrz: MYSZLIWIEC, MYŚLIWIEC, MYŚLIWIEC
– Myszołow. Mause-Fänger. preneur de fouris. T III 882.
patrz: MYSZOŁÓW
– Kurzymor, Kurzyślep, Myszotrzew, Myszetrze źiele. (anagallis) Gauchheil ein Kraut. mouron à fleurs rouges. T III 690.
patrz: MYSZOTRZEW
– Myszotrzew. vid. Kurzyślep. T III 882.
patrz: MYSZOTRZEW
– Ber [...] ber myszy ziele, (Phalaris) Canarien-Kraut. A'piste. T III 33.
patrz: MYSZY
– Myszyniec, g. myszyńca. Mause-Dreck. crote, excrement de souris. T III 882.
patrz: MYSZYNIEC
– latać myślami. mit Gedancken herum flattern. étre distrait; promener ses pensées en divers endroits. T III 718.
patrz: MYŚL
– lata myślami po niebie, a zadek w popiele. er denckt hoch hinaus, und hat hoch kein Vermögen. il a le coeur haut & la fortune basse. T III 718.
patrz: MYŚL
– Myśliwy [...] myśliwy, adj. Jagd-. de chasse. T III 881.
patrz: MYŚLIW, MYŚLIWY
– Myśliwczy/ Jäger-. de chasse. T III 881.
patrz: MYŚLIWCZY
– Myśliwczyk. Iäger-Iunge. valet de chiens. § myśliwczyk psow doieżdża. T III 881.
patrz: MYŚLIWCZYK
– Myśliwiec, g. myśliwca. Myśliwy, g. myśliwego. 1) Jäger. 2) Jäger, Liebhaber der Jagd. 1) chasseur. 2) giboïeur, chasseur; qui aime la chasse. T III 881.
patrz: MYŚLIWY
– Myśniak. ein Meissner. un Misnien, habitant de Meissen. T III 881.
patrz: MYŚNIAK
– *Mytnik, celnik. Zollner, Geleit-Einnehmer. péager, barrager. T III 882.
patrz: MYTNIK
– mży się; mży; deszcz drobny pada. es riesselt, es regnet dicht. il pluvine; il bruine; il fait de la bruine. T III 882.
patrz: MŻYĆ SIĘ
– Mżę, mży, mżał. Mży mi się. schlummern, im ersten Schlummer seyn. someiller; endormir à demi; assoupir. § dla słabości mało co mowić mogłem i prawie iakoby mżałem; mżałem, potym drzymałem i zasnąłem. T III 882.
patrz: MŻYĆ SIĘ
– grać mżyka. die blinde Kuh spielen. joüer à colin-maillard. T III 882.
patrz: MŻYK
– Mżyk g. [mżyk]a. die blinde Kuh ein Kinderspiel. colin-maillard un jeu d'enfant. T III 882.
patrz: MŻYK
– [...] na talar na wino; naści wezmiy to; nie zarazci to wziąć, kiedy mowią naści [...]. T III 883.
patrz: NA
– Na, Nać, Naci, Naści, [...] da, da, hast du. tenez voilà, voici [...]. T III 883.
patrz: NA
– *na doręczu; na dorędziu; pogotowiu. in Bereitschaft; bey der Hand. à main; en main; à portée; à la main. T III 255.
patrz: NA DORĘCZU
– nie na dorędziu mi. es ist mir nicht zur Hand. je ne suis pas en main. T III 255.
patrz: NA DORĘDZI, NA DORĘDZIU
– *na doręczu; na dorędziu; pogotowiu. in Bereitschaft; bey der Hand. à main; en main; à portée; à la main. § na dorędziu teraz nie mam księgi; Woysko ma bydź zawsze na dorędziu, tak czasu boiu iako i pokoiu. T III 255.
patrz: NA DORĘDZI, NA DORĘDZIU
– Gwałt [...] na gwałt zawołać. Gewalt schreyen. haroder; crier au meutre; crier haro sur qu. na gwałt uderzyć. die Sturm-Glocke lauten. fonner le tocsin [...]. T III 438.
patrz: NA GWAŁT
– na pochwilek to schować trzeba. man musz dieses auf den Nothfall verwahren. il faut referver cela pour l'avenir. mieć co na pochwilek. etwas auf den Nothfall haben. avoir qu.ch. de (en) referve. T III 1421.
patrz: NA POCHWILEK, NA POCHWILEK, NA POCHWIŁEK
– *Nababać, nałaiać komu, F. nababię. ausschelten, ausfiltzen. pouiller, mârtiner. T III 886.
patrz: NABABAĆ
– Nabicie. Ladung eines Gewehrs charge d'une arme à feu. § stare nabicie rurę rozrywa. T III 886.
patrz: NABICIE
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: NABIĆ
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: NABIĆ
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: NABIĆ
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: NABIĆ
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: NABIĆ
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: NABIĆ
– Nabity, conf. Nabiiam. 1) dicht enge an einander. 2) gut geschlagen, dicht als Tuch. 3) geladen als ein Gewehr. 1) pressé, chargé, dru, épais. 2) bien batu, épais comme une étofe 3) chargé, parlant d'armes à feu § 1) nabita ludzmi karczma, nabite gęsto płotno, sukno. 2) nabita strzelba. T III 888.
patrz: NABITY
– Nabity, conf. Nabiiam. 1) dicht enge an einander. 2) gut geschlagen, dicht als Tuch. 3) geladen als ein Gewehr. 1) pressé, chargé, dru, épais. 2) bien batu, épais comme une étofe 3) chargé, parlant d'armes à feu § 1) nabita ludzmi karczma, nabite gęsto płotno, sukno. 2) nabita strzelba. T III 888.
patrz: NABITY
– cwiczenie nabożne albo duchowne [...] un éxercice de pieté. T III 167.
patrz: NABOŻNY
– Nachłopać komu, F. nachłopam. ausschelten, einen oft einen Bauer nennen. mâtiner qu.; apeller qu. souvent païsan; reprocher la basse naissance à qu. T III 890.
patrz: NACHŁOPAĆ
– nad potrzebę. mehr als nöthig. plus – qu’il n’est pas nésessaire; plus – qu’il ne faut. § nad potrzebę suknia długa. T III 1571.
patrz: NAD
– Nachudnąć, Nadchudnąć, F. Nachudnę. etwas mager werden, abfallen. devenir un peu maigre; perdre un peu de son embonpoint. T III 890.
patrz: NADCHUDNĄĆ
– Nadzieia die Hoffnung [...]. T III 901.
patrz: NADZIEJA
– Gabam, v. m. F. gabnę, nagabam. necken, anfechten, beunruhigen. vexer, agacer, inquiéter, harceler. T III 355.
patrz: NAGABAĆ
– gora nad morzem, gora nadmorska. Vor-Gebürge. un promontoire, cap. T III 400.
patrz: NAMORSKI
– wolno sobie namyśl a prętko czyń. T III 2599.
patrz: NAMYŚLIĆ SIĘ
– giestami narabiaiący. der beym Reden mit den Händen ficht. gesticulateur; qui fait trop de gestes. T III 374.
patrz: NARABIAĆ
– giestami narabiać, rękami pląsać. mit den Händen beym Reden fechten. gesticuler; faire des gestes. T III 374.
patrz: NARABIAĆ
– giestami narabianie. das Fechten mit den Händen beym Reden. la gesticulation. T III 374.
patrz: NARABIANIE
– babi narod zawsze chytry. T III 16.
patrz: NARÓD
– Nasmarować, F. nasmaruię. 1) beschmieren, einschmieren. [...] 1) froter de quelque graisse; engraisser. [...] § 1) nasmaruy tym oleykiem mieysce dolegliwe. [...] T III 940.
patrz: NASMAROWAĆ
– Nasmarować [...] 2) schmieren, Geld geben bestechen. [...] 2) graisser la pate à qu; gagner, corrompre qu. par des présents [...]. T III 940.
patrz: NASMAROWAĆ
– Nasmarować [...] kto lepiey nasmaruie, temu nie skrzypi, prov. T III 940.
patrz: NASMAROWAĆ
– Nasob, Nasobnie, *na sobie. fach, fältig, so vielmahl mehr als die vorstehende Zahl anzeiget. autant de fois plus que le précedent nombre indique. § we czwornasob zapłaćił; we dwoynasob; w pięćioronasob albo sześćioronasob; we dwudźiestynasob zapłaćić. T III 940.
patrz: NASÓB
– Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 2) fig. sättigen, stillen eine Leidenschaft. [...] fig. rassasier, assouvir, contenter une passion. [...]. T III 945.
patrz: NASYCAĆ
– Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 3) träncken, einträncken mit etwas [...] abreuver, humecter, emboire, impregneur qu.ch de qu.ch. [...]. T III 945.
patrz: NASYCAĆ
– Nasycam, v. m. F. nasycę. 1) sättigen, satt machen. [...] assouvir, rassasier; apaiser la faim. [...]. T III 945.
patrz: NASYCAĆ
– Nasycenie. 1) Sättigung, Erfättigung [...] assouvissement. rassasiement. T III 945.
patrz: NASYCENIE
– Nasycenie [...] 2) Eintränckung mit Oel [...] abreuvement, l'action d'impregner. T III 945.
patrz: NASYCENIE
– Nasycam, v. m. F. nasycę. 1) sättigen, satt machen. [...] assouvir, rassasier; apaiser la faim. [...] nasycił dziecię głodne chlebem. T III 945.
patrz: NASYCIĆ
– Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 2) fig. sättigen, stillen eine Leidenschaft. [...] fig. rassasier, assouvir, contenter une passion. [...] nasycił nieugaszone miłości swoiey zapały. T III 945.
patrz: NASYCIĆ
– Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 3) träncken, einträncken mit etwas [...] abreuver, humecter, emboire, impregneur qu.ch de qu.ch. [...] nasyciwszy deskę oleiem. T III 945.
patrz: NASYCIĆ
– nasycić się. [...] fig. sich sättigen. [...] fig. s'assouvir, se rassasier de qu.ch. pomstą i krwią ludzką się nasycić. sich mit Blut und Rache sättigen. s'assouvir, se souler de sang & de vengeance. T III 945.
patrz: NASYCIĆ SIĘ
– nasycić się. [...] sich sättigen. [...] s'assouvir, se rassasier de qu.ch. T III 945.
patrz: NASYCIĆ SIĘ
– Nasycony. 1) gesättiget [...] rassasié [...]. T III 945.
patrz: NASYCONY
– Nasycony. [...] 2) gestillet, gesättiget [...] rassasié, soul [...]. T III 945.
patrz: NASYCONY
– Nasycony. [...] 3) eingetränckt [...] abreuvé, imbu de qu.ch. T III 945.
patrz: NASYCONY
– Natchnienie. 1) Eingebung. 2) Anstifftung, Eingebung, Einblafung. 1) inspiration. 2) inctinct, suggestion, incitation. § 1) natchnienie Boskie. z cudzego natchnienia to uczynił. (...) il a fait cela à l'instigation d'un autre. T III 947.
patrz: NATCHNIENIE
– Natłuczony. anbrüchig; etwas gebrochen. un peu cassé, brisé; qui commence à se briser. T III 948.
patrz: NATŁUCZONY
– Natłukam czego. 1) anbrechen, nicht gäntzlich zebrechen. 2) schwächen, verletzen, beschädigen. 1) casser un peu; briser qu. ch. d'une telle maniére que la plus grande partie tient encore au corps. 2) fig. blesser qu. ch. nuire à; faire brèche à qu. ch. endommager. T III 948-949.
patrz: NATŁUKAĆ
– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.
patrz: NAUKA
– żaglista nawa ein Segel-Schiff. vaisseau voilier. T III 2826.
patrz: NAWA
– Nyga. 1) Rest eines Tuchs. 2) Neige als vom Bier. 1) coupon; toile, étofe ou drap en copuon. 2) béssiere, de la boisson qui est au bas et oú il n'y a presque plus que la lie. T III 1082.
patrz: NEGA, NIGA, NYGA, NYGA
– Nega, vid. Niga. T III 963.
patrz: NEGA, NIGA, NYGA, NYGA
– Niga, vid. Nyga. T III 1063.
patrz: NEGA, NIGA, NYGA, NYGA
– Négocyacya. Unterhandlung in Staats-Sachen négociation. T III 963.
patrz: NEGOCJACJA
– Negocyuię. abhandeln, handeln eine Staats-Sache. négocier, traiter quelque grande afaire. T III 963.
patrz: NEGOCJOWAĆ
– Nereczka. Nierlein. petit rein. T III 963.
patrz: NERECZKA
– nerkowe lekarstwa. Nieren-Artzenehen. néphretiques, plur. f. T III 963.
patrz: NERKOWY, NERKOWY, NYRKOWY
– nerkowa pieczenia. Nieren Braten. longe de veau avec les rognons. T III 963.
patrz: NERKOWY, NERKOWY, NYRKOWY
– Nerkowy. Nieren. de reins, néphrétitique; qui regarde le reins. T III 963.
patrz: NERKOWY, NERKOWY, NYRKOWY
– żyła sucha, biała bezkrewna; nerwa. Nerve, Spann-Ader. nerf. § w mozgu zaczyna śię żył wszystkich suchych zebranie, ktore potym przez paćierze krzyżowe parami na tę i owę stronę wychodzą. T III 3070.
patrz: NERW, NERWA
– * Nimam, nie mam. T III 1064.
patrz: NI, NIE, NIE
– trzyma go iak wrobla na nici. T III 2620.
patrz: NIĆ
– Nielza mu ieno. nichts ist ihm übrig als dass; es ist so weit mit ihm gekommen, dass. il est reduit à un tel point, qu'il; il ne lui reste que de. § nielza mu ieno z gardłem, z życiem uciekać. nielza mu ieno się obiesić. es ist so weit mit ihm gekommen, dass er sich hängen will. il est reduit à un tel point, qu'il n'a plus qu'à aller se pendre. T III 988.
patrz: NIE LZA, NIE LZA, NIE LŻA, NIE ŁZA
– Niebespiecznie, Niebezpiecznie, adv. [...] 2) todtlich, von Wunden. [...] 2) à mort, mortellement; d’une maniére mortelle. § [...] 2) niebezpiecznie choruie, raniony; niebezpiecznie został. T III 968.
patrz: NIEBEŚPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNO, NIEBEZPIECZNO
– Niebespiecznie, Niebezpiecznie, adv. 1) gefährlich, unsicher. [...] 1) dangereusement, périlleusement. [...] § 1) niebezpiecznie teraz po drogach. [...]. T III 968.
patrz: NIEBEŚPIECZNIE, NIEBEŚPIECZNO, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNO, NIEBEZPIECZNO
– Niebespieczno, Niebezpieczno, adv. unsicher, gefährlich. périlleusement. T III 968.
patrz: NIEBEŚPIECZNIE, NIEBEŚPIECZNO, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNIE, NIEBEZPIECZNO, NIEBEZPIECZNO
– lata myślami po niebie, a zadek w popiele. er denckt hoch hinaus, und hat hoch kein Vermögen. il a le coeur haut & la fortune basse. T III 718.
patrz: NIEBO
– Niebowid, wnieboyrzał ryba morska. (uranoscopus) ein See-Fish der immer gen himmel siehet. tapecon, un poisson de mer qui regard toujours au ciel. T III 970.
patrz: NIEBOWID
– Niecześć. Unehre. deshonneur. § niecześć komu wyrządzić. T III 973.
patrz: NIECZEŚĆ, NIECZEŚĆ, NIECZĘŚĆ
– 2)dwie, trzy niedziele tam mieszkał; T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– (...) biała Niedziela. T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– Niedziela (...) 2) Woche, nur in plurali. (...) 2) semaine, dans ce sens on met ce mot au plurier. T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– wielka (...) biała Niedziela. T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– kilka niedziel tam był. T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– § 1) niedziela pochodzi od nie i dzieła albo nie i działania, ktorego w ten dzień zakazano; T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– Niedziela. 1) Sonntag. (...) 1) Dimanche. T III 981.
patrz: NIEDZIELA
– Niedzielny (...) 2) qui n'est pas partagé. T III 981-982.
patrz: NIEDZIELNY
– Ewangielia Niedźielna Sontägliches Evangelium. Dominicale. T III 328.
patrz: NIEDZIELNY
– Niedzielny. 1) Sonntäglich. 2) ungetheilt. 1) Dominical, de Dimanche. T III 981-982.
patrz: NIEDZIELNY
– niedzielni bracia. ungetheilte Brüder, die ihr Bäterliches nicht getheilet haben. des fréres qui n'ont point partagé la succession paternelle. T III 982.
patrz: NIEDZIELNY
– Nieforemnie, adv. unartiger, unanständiger Weise. grossiérement, indécenment, d’une maniére impoli. § zaćiera co nieforemnie wyrzekł. T III 982.
patrz: NIEFOREMNIE
– Nieforemny. unartig, unanständig. grossiér, indécent, malféant, mésséant, impoli. coś nieforemnego o niey mowią, sądzą. man redet, urtheilet von ihr nachtheilig. on parle, on juge d’elle sinistrement; d’une maniére deshonnête. T III 982-983.
patrz: NIEFOREMNY
– Niełaska. Ungunst, Ungnade, Ungütigkeit. disgrace; mauvaise grace, haine. [...]. T III 987.
patrz: NIEŁASKA
– Niełaska. Ungunst, Ungnade, Ungütigkeit. disgrace; mauvaise grace, haine. § przyszedł o wielką niełaskę u krola. T III 987.
patrz: NIEŁASKA
– Niemowny. 1) der wenig redet. [...] 1) taciturne, qui parle peu. [...]. T III 991.
patrz: NIEMOWNY
– Niemowny. [...] 2) unberedt. [...] 2) qui n'a pas point d'éloquence; qui n'est pas disert. T III 991.
patrz: NIEMOWNY
– niemożna; niemożna rzecz. es ist unmöglich. il est impossible § niemożna było tak prętko dokończyć. T III 992.
patrz: NIEMOŻNA
– Niemożny. unmöglich. impossible. T III 992.
patrz: NIEMOŻNY
– alkierz wypuszczony nienakryty. Trompeter Gang. balcon, galerie. T III 5.
patrz: NIENAKRYTY
– Nienasycenie, adv. unersättlicher Weise. d'une maniére insatiable; insatiablement. T III 994.
patrz: NIENASYCENIE
– Nienasycenie, nienasyt. Unersättlichkeit. insaciabilité. T III 994.
patrz: NIENASYCENIE
– Nienasycony. unerfättig. infaciable; qu'on ne peut rassassier. T III 994.
patrz: NIENASYCONY
– Nienasycenie, nienasyt. Unersättlichkeit. insaciabilité. T III 994.
patrz: NIENASYT
– rękawiczki niepalczaste. Handschuh ohne Finger. des mitaines, f. des moufles, f. T III 1842.
patrz: NIEPALCZASTY
– Niepławny. unschiffbar. qui n'est point navigable; sur quoi on ne peut naviger. T III 1003.
patrz: NIEPŁAWNY
– niepodobny do wiary, ku wierzeniu. ungläublich. incroïable. T III 1005.
patrz: NIEPODOBIEN, NIEPODOBNY
– niepodobna; iest rzecz niepodobna. es ist unmöglich. il est impossible. § niepodobna to czytać; niepodobna było to uczynić. T III 1005.
patrz: NIEPODOBNA
– niepodobnie ku wierzeniu. unglaublich. incroiablement. T III 1005.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Niepodobnie, adv. 1) unmöglicher Weise. [...] impossiblement; d'une maniére impossible. T III 1005.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Niepodobnie [...] *2) anders, unterschieden [...] *2) autrement, diférenment, v. Rożnie. T III 1005.
patrz: NIEPODOBNIE, NIEPODOBNO
– Nieprzyiaźń. [...] 2) Phil. natürliche Widrigkeit oder Feindschaft. [...] Philos. antipatie. [...] nieprzyiaźń wrodzona rzeczom niemym i nieczułym. T III 1017.
patrz: NIEPRZYJAŹŃ
– Nieprzyiaźń. 1) Feindschaft, Feindseligkeit. [...] inimitié, haine, action d'enemi. [...] zachodzić, żyć z kim w nieprzyiaźni; wiodę, mam z kim nieprzyiaźń. [...] nieprzyiaźń przeciw państwu, kraiowi. Feindseligkeit wider ein Reich oder Land. hostilité. T III 1017.
patrz: NIEPRZYJAŹŃ
– Nieprzystoyny. unanständig. messéant, mal-séant. T III 1018.
patrz: NIEPRZYSTOJNY
– Niesłuszny. unbillig. injuste, désraisonnable; qui fait tort. T III 1028.
patrz: NIESŁUSZNY
– Niespanie. das Wachen, Schlaflosigkeit. la veille, le veiller; l'action de veiller; insomnie. T III 1030.
patrz: NIESPANIE
– niesporo mi; niesporo mi iest. es gehet mir nicht von der Hand; es will mit mir nicht fort; es gehet mir nicht von statten. il ne me réüssit pas; je n'avance en rien; je ne gagne rien; je ne fais, point de progrés. T III 1031.
patrz: NIESPORO
– Syty, syt [...] 2) fig. fatt, überdrüssig einer Sache [...] fig. soul, assouvi de qu.ch. [...] nie syt ieszcze krwie pospolitey [...]. T III 2228.
patrz: NIESYT, NIESYTY
– Niesytny. eig. und fig nicht fättigend. prop. & fig. qui ne rassasie point; qui n'est pas nourissant. § [...] niesytne słowo. T III 1035.
patrz: NIESYTNY
– Niesytny. eig. und fig nicht fättigend. prop. & fig. qui ne rassasie point; qui n'est pas nourissant. § niesytna potrawa [...]. T III 1035.
patrz: NIESYTNY
– Wart. *Warty. [...] 1) werth, das einen Werth hat. [...] valant; de prix de; qui vaut, qui a la valeur de. [...] to sukno iest warte talar, talera nie warte [...]. nie wart. er tauget nichts, er ist nichts werth. il ne vaut rien. T III 2485-2486.
patrz: NIEWART
– Niewiadom, Niewiadomy. 1) unbekannt. [...] ignoré, inconnu, qui n'est pas connu. [...] § niewiadoma mi ta rzecz; wszystkim niewiadoma (nieznaioma) ta książka. T III 1046.
patrz: NIEWIADOM, NIEWIADOMY
– Niewiadom, Niewiadomy. [...] 2) ungeübt, unerfahren. [...] mal-habile, neuf, inexpérimenté, mal-adroit. [...] niewiadomy (nieświadom, niebiegły) cyrulik. T III 1046.
patrz: NIEWIADOM, NIEWIADOMY
– Niewiadom, Niewiadomy. [...] 3) unbewusst, unwissend, der etwas nicht weiss [...] ignorant, celui qui ne sait pas, qui ignore qu. ch. [...]. T III 1046.
patrz: NIEWIADOM, NIEWIADOMY
– Niewiadomie, adv. niewiedząc. unwissend; unwissendlich. ignoramment, sans le savoir, à l'insçû, en ignorant, sans y penser. T III 1046.
patrz: NIEWIADOMIE
– Niewiadomo, adv. unbekannter Weise. d'une manière inconnuë. T III 1046.
patrz: NIEWIADOMO
– Niewiastka. Welblein, kleines Weib. femmelette; petite femme. T III 1047.
patrz: NIEWIASTKA, NIEWIASTKA, NIEWIESTKA, NIEWISTKA
– Widno. adv. hell, licht, wo man gut sehen kan. clairement, avec bien du jour; d'une maniére éclairée. widno tu. es ist hier hell, man kan hier wohl sehen. il y a assez de jour ici; il fait jour ici; l'on distingue bien les objects. § widno w izbie było; iuż mi nie widno przynieś świecę. T III 2525.
patrz: NIEWIDNO
– Niewolny. dienstbar, knechtisch. servile. § wola wolna rozkazuie, apetyt zaś iest niewolny. T III 1050.
patrz: NIEWOLEN, NIEWOLNY
– niewolny sobie. er ist nicht sein eigner Herr. il n'est pas son propre maître; il n'est pas à soi. T III 1050.
patrz: NIEWOLEN, NIEWOLNY
– niewolno mi; niewolno mi iest. es stehet nicht bey mir; es ist mir nicht frey. il ne m'est pas permis; il ne m'est pas libre de; il ne dépend pas de moi. T III 1050.
patrz: NIEWOLNO
– Niewolno, adv. knechtischer Weise. servilement, en eslave; d'une maniêre servile. T III 1050.
patrz: NIEWOLNO
– Niewstyd. Niewstydliwość. Unverschämtheit, Schamlosigkeit. éfronterie, impudence. § nienasycona niewstydliwość. T III 1050.
patrz: NIEWSTYD
– Niewymowność. [...] 2) Unaussprechlichkeit. [...] 2) inésabilité; impossibilité d'exprimer [...] T III 1052.
patrz: NIEWYMOWNOŚĆ
– Niewymowność. [...] 4) stumme Sprache der Thiere. [...] 4) le müet langage des animaux. T III 1052.
patrz: NIEWYMOWNOŚĆ
– Niewymowność. 1) Unberedtsamkeit. [...] 1) défaut d'éloquence; sterilité de paroles, sécheresse de discours [...]. T III 1052.
patrz: NIEWYMOWNOŚĆ
– Niewymowność. [...] 3) das Lallen, Stammeln. [...] 3) bredoüillement, begaiement, un vice de langue. [...] T III 1052.
patrz: NIEWYMOWNOŚĆ
– niewyparzona gęba. Schand-Maul. langue de vipére. T III 369.
patrz: NIEWYPARZONY
– Niewypowiedziany. unaussprechlich. innénarrable, indicible, inéfable. T III 1052.
patrz: NIEWYPOWIEDZIANY
– Niewysłowiony. unausprechlich. inéfable, indicible, inénarrable. T III 1053.
patrz: NIEWYSŁOWIONY
– Niezabawny. müssig, der nichts zu thun hat. desoeuvré, débarassé, libre, oisif; qui a le tems: qui n'a rien à faire. T III 1054.
patrz: NIEZABAWNY
– Nieznośnie, adv. unerträglicher Weise. intolerablement, d’une maniére intolerable. T III 1061.
patrz: NIEZNOŚNIE, NIEZNOŚNO
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: NOC
– strachy nocne. Nacht-Gespenster. fantomes nocturnes, lutins, spectres; les esprits & malins qui courent la nuit. T III 2176.
patrz: NOCNY
– garniec na nogach. Koch-Topf mit Füssen. marmite. T III 364.
patrz: NOGA
– wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
patrz: NOS
– Kontent iakby go bocian nosem iskał. er denckt es hat ihn ein Naase geleckt. il s'imagine d'avoir raison d'étre content; il croit avoir trouvé la pie au nid. T III 63.
patrz: NOS
– grać komu na gębie, na nosie. einem auf der Nase spielen. injurer qu à son nez. T III 414.
patrz: NOS
– wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
patrz: NOSIĆ
– Nowiniarz, awizarz. Zeitungs-Schreiber. gazetier, qui fait la gazette. T III 1076.
patrz: NOWINIARZ
– Gazeciarz, nowinkonoś. 1) Zeitung-Träger. [...] nouveliste qui porte les nouvelles. T III 367.
patrz: NOWINKONOŚ
– Gazeciarz, nowinkonoś. [...] 2) der sich mit neuen Zeitungen trägt. [...] nouveliste qui aime à aprendre les nouvelles. T III 367.
patrz: NOWINKONOŚ
– a nuż kiedy; a nuż gdy. und wenn denn aber. & quand; eh bien quand donc; & si donc § a nuż gdyby zamysły wykonał; a nuż gdy przyydzie; a nuż kiedyby nieprzyiaciel nastąpił. T III 1081-1082.
patrz: NOŻ, NUŻ, NUŻ
– Nożysko. schlechtes Messer. méchant couteau. T III 1079.
patrz: NOŻYSKO
– galareda z nożek wieprzowych. Gallert von Schwein-Füssen. bas de foïe; gelée de piez de cochon. T III 358.
patrz: NÓŻKA
– nuż go; nuż weń. frisch auf ihn los; drauf zu. tuë tuë; ataquons le vivement. T III 1082.
patrz: NU, NUŻ, NUŻE
– nuże daley. wohlan weiter. après; après après; continuez; continuez le reste. nuż tedy śpiewaymy, tańcuymy. auf lasst uns singen, lasst uns tantzen. sus sus chantons, dansons. T III 1781.
patrz: NU, NUŻ, NUŻE
– Nuncyusz. [...] Nonce, Ambassadeur de Pape. T III 1080.
patrz: NUNCJUSZ, NUNCJUSZ, NUNTIUS, NUNTIUSZ
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: OBALIĆ
– surowo śię z kim obchodźić. mit einem strenge verfahren. rudoïer qu; traiter qu. rudement. T III 2204.
patrz: OBCHODZIĆ SIĘ
– kwadrat podłużny, kwadrat obdłużny. länglichtes Viereck; ablangeVierung. un parallelograme; quarre-long; barlong. T III 694.
patrz: OBDŁUŻNY
– Łowczy [...] § łowcza obierz [...]. T III 758.
patrz: OBIERZ, OBIERZ, OBIERZA, OBIERZA, OBIERŻA
– Wstyd. [...] 5) die Scham, die Schamglieder. [...] les parties honteuses ou naturelles. [...] wstyd obnażyć [...]. T III 2639-2640.
patrz: OBNAŻYĆ
– Młyn [...] na swoy młyn obraca. er ziehet Wasser auf seine Mühle; er machet sich alles zu Nutze. il fait venit l'eau au moulin; il se regarde dans les afaires. T III 848.
patrz: OBRACAĆ
– widoczna obrona Kriegs-Bauk. die beständige Streich-Linie. la Fortif. ligne de défence, fichante. T III 2525.
patrz: OBRONA
– 2) na arktycznym zasiędzie obrocie. T III 11.
patrz: OBRÓT
– *Obrzymski, olbrzymski. Riesen-. de geant. T III 1119.
patrz: OBRZYMSKI, OLBRZYMSKI, OLBRZYMSKI
– Obseczka. Obsadzka. Bey-Essen, Neben-Essen. un entremers. T III 1119.
patrz: OBSADZKA
– Obseczka. Obsadzka. Bey-Essen, Neben-Essen. un entremers. T III 1119.
patrz: OBSECZKA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. [...] bawełną co obwinąć. T III 27.
patrz: OBWINĄĆ
– Oby! interj. wenn doch! plût à Dieu que. § oby przyszedł; obyś tego nieuczynił; obyście tam byli. oby to; Boże day to. Gott gebe dieses. Dieu veuille cela. T III 1127.
patrz: OBY
– dwa kroć daie kto prętko daie, a trzy kroć kto ochotnie T III 204.
patrz: OCHOTNIE
– * duchowny (chrzestny) Oyćiec [...] parrein. T III 285.
patrz: OCIEC, OJCIEC, OJCIEC
– 5)duchowny Oyćiec; duchowny nauczyciel. T III 285.
patrz: OCIEC, OJCIEC, OJCIEC
– gębę odąć [...]. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
patrz: ODĄĆ
– dziesięcinę odbieram [...] den Zehenden nehmen. dîmer; prendre les dîmes; lever les dîmes. T III 315.
patrz: ODBIERAĆ
– [...] nayniższe za to dobrodźieystwo oddaię dźięki. T III 308.
patrz: ODDAWAĆ
– Odduch. Dunst. Ausdunstung. la vapeur, exhalaison. f. § w cieple otworzone iest ciało, to zimno nagle zawiera i odduchom gorącym drzwi zamyka. T III 1152.
patrz: ODDUCH
– oddychaiący. athmend, des einen Athem hat. qui respire; qui a un halène. T III 1152.
patrz: ODDYCHAĆ
– Oddychaiący. athmend, des einen Athem hat. qui respire; qui a un halène. T III 1152.
patrz: ODDYCHAJĄCY
– Oddychanie. Athembolung. respiration. T III 1152.
patrz: ODDYCHANIE
– oddychania trudność [...] un astme; respiration dificile; courte haléne. T III 1152.
patrz: ODDYCHANIE
– Oddycham, v. m. F. odetchnę. 1) athmen, Athem holen. 2) ausruhen [...] 1) respirer; pousser un soufle de sa bouche. 2) se délâsser, prendre quelque relâche; respirer, se repôser, se relaier; prendre du repos. 3) respirer q. ch.; étre plein d'un défir. § oddycha; ieszcze nie skonał. 2) odetchniy od pracy. 3) wylaniem krwie ludzkiey oddychał; surowym oddycha Marsem; szczerą ku tobie oddycham zyczliwością. T III 1152.
patrz: ODETCHNĄĆ
– Odetchnienie. 1) Athembolung. [...] 1) respiration. [...] T III 1155.
patrz: ODETCHNIENIE
– Odetchnienie. [...] 2) das Ausruhen. [...] 2) relâche, délâssement. T III 1155.
patrz: ODETCHNIENIE
– Rozgłos. [...] 3*. Wiederschall, f. Odgłos. 3* une éco, v. Odgłos. T III 1888.
patrz: ODGŁOS
– od gęby sobie odiąć [...]. an seinem Maule darben. prendre, épargner sur sa bouche; se plaindre sa vie. T III 369.
patrz: ODJĄĆ
– Odmywam, v. m. F. odmyję. abwaschen, auswaschen. laver, nettéïer avec de l'eau; ôter des taches. T III 1168.
patrz: ODMYĆ
– Odmywam, v. m. F. odmyję. abwaschen, auswaschen. laver, nettéïer avec de l'eau; ôter des taches. T III 1168.
patrz: ODMYWAĆ
– Granie [...] granie odpolne. Kriegsb. 1) Spitzen oder Ecken aller Bollwercke. 2) Seite oder Linie von einer Bollwercks-Spitze zur andern. Fortif. 1) le poligone extérieur. 2) cote extérieure [...]. T III 416.
patrz: ODPOLNY
– *odstroić, wyzuć kogo. einen auskleiden. deshabiller qu. T III 1186.
patrz: ODSTROIĆ
– o[d]stroić się. sich verstimmen. se désacorder; perdre les acor[d]s. § odstroił się régał, lutnia. T III 1186.
patrz: ODSTROIĆ SIĘ
– Odstroienie. Berstimmung eines Instruments. dissonance, faux accord, mauvais accord d'un instrument. T III 1186.
patrz: ODSTROJENIE
– Odstroiony. verstimmt, übel klingend. dissonant est désacordé. T III 1186.
patrz: ODSTROJONY
– binda oficerska. Scherpe, Feld-Binde. écharpe d'Oficier. T III 49.
patrz: OFICERSKI
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] **wycinać, krzesać ogień. Feuer aufschlagen. faire sortir des étincelles, du feu de [...]. T III 2663.
patrz: OGIEŃ
– Ogłosiciel. Ausbreiter, Berkündiger, quelq'un qui publie. T III 1205.
patrz: OGŁOSICIEL
– Ogłosicielka. Ausbreiterin, celle qui publie. T III 1205.
patrz: OGŁOSICIELKA
– Ogłoszenie. Ausbreitung, Kundmachung. publication, promulgation. T III 1205.
patrz: OGŁOSZENIE
– Ogniwaczek, ptak bajeczny. Phönix, ein Fabelhafter Vogel. Phénix un oiseau imaginaire. T III 1206.
patrz: OGNIWACZEK
– Ogon, g. [ogon]a. [...] 2) Haar-Zopf. [...] allonge de perruque queuë de cheveux. [...] ogon u peruki, u włosów. T III 1207.
patrz: OGON
– Oycoboyca. Oycomorderca. Oycomorderz. Vaters-Mörder. un parricide, qui a tué son pére. T III 1298.
patrz: OJCOBÓJCA
– Oycoboyski. Oycomorderski. Vater-mörderisch. parricide. § oycoboyską na niego się targnął ręką. T III 1299.
patrz: OJCOBÓJSKI
– Oycoboystwo. Oycomorderstwo. Vater-Mord. le paricide; le meurtre de son pére. T III 1299.
patrz: OJCOBÓJSTWO
– Oycoboyca. Oycomorderca. Oycomorderz. Vaters-Mörder. un parricide, qui a tué son pére. T III 1298.
patrz: OJCOMORDERCA
– Oycoboyski. Oycomorderski. Vater-mörderisch. parricide. § oycoboyską na niego się targnął ręką. T III 1299.
patrz: OJCOMORDERSKI
– Oycoboystwo. Oycomorderstwo. Vater-Mord. le paricide; le meurtre de son pére. T III 1299.
patrz: OJCOMORDERSTWO
– Oycoboyca. Oycomorderca. Oycomorderz. Vaters-Mörder. un parricide, qui a tué son pére. T III 1298.
patrz: OJCOMORDERZ
– Oyczymski, Oyczymowy. stief-väterlich. de beau pére. T III 1299.
patrz: OJCZYMOWY
– Oyczymski, Oyczymowy. stief-väterlich. de beau pére. T III 1299.
patrz: OJCZYMSKI
– Oyczyzna. [...] 2) das Väterliche; v&:aterliches Gut. [...] le patrimoine, bien qu'on hérite de son pére. [...] oyczyznę przemarnował. T III 1299.
patrz: OJCZYZNA
– ćiekawy. [...] 3) lehrbegierig. [...] 3) curieux, qui a envie d’aprendre, de favoir. [...] 3) obroć na to ćiekawe oko. T III 139.
patrz: OKO
– Okrakiem, adv. mit aufgesperrten Beinen. en écarquillant. okrakiem chodzić. kratscheln; kratschlich, mit aufgesperrten Beinen. écarquiller; marcher écarquillé. T III 1223.
patrz: OKRAKIEM
– oliwa w wodzie do gory idzie. das Oel steiget im Wasser in die Höhe. quand l'huile est mêlée avec de l'eau, l'huile surmonte toujours. T III 401.
patrz: OLIWA
– *Omaćmie, Omackiem, w Omacku, adv. w pociemku. im Finstern. à tâtons, en tâtonnant; à la brune. T III 1235.
patrz: OMACKIEM
– Omyćie. die Abwaschung. lavement, l'action de laver. § omyćie nog, rąk. T III 1237.
patrz: OMYCIE
– Omywam co, v. m. F. omyję. abwaschen. laver, nettéïer avec de l'eau; § omyy mu, sobie twarz, dźiećię z brudu. T III 1238.
patrz: OMYĆ
– Omywam co [...] omyć śię. sich abwaschen. se laver. T III 1238.
patrz: OMYĆ SIĘ
– Omywam co, v. m. F. omyję. abwaschen. laver, nettéïer avec de l'eau; § omyy mu, sobie twarz, dźiećię z brudu. T III 1238.
patrz: OMYWAĆ
– Opłakiwam co, kogo. beweinen. déplorer, pleurer, regretter qu. ch. répandre des larmes pour qu. ch. T III 1250.
patrz: OPŁAKIWAĆ
– Opłatczany. Opłatkowy. Oblate - d'oublie T III 1250.
patrz: OPŁATCZANY
– ciasto opłatczane. Gefülltes in Oblaten gebacken. petite tarte aux fruits, ou aux confitures envelopées dans oublie. T III 1250.
patrz: OPŁATCZANY
– Opłatek, g. opłatku. Oblat. oublie; pain à chanter. T III 1250.
patrz: OPŁATEK
– Opłatczany. Opłatkowy. Oblate - d'oublie T III 1250.
patrz: OPŁATKOWY
– Opowiadacz. Anfager. Ankündiger celui qui annonce. T III 1252.
patrz: OPOWIADACZ
– Opowiadaczka. Anfagerin. celle qui annonce. T III 1252.
patrz: OPOWIADACZKA
– Ordynans. Befehl, Ordre in Kriegs-Sachen, guerre: un ordre § dać, otrzymać Ordynans. T III 1257.
patrz: ORDYNANS
– Ordynans. [...] § dać, otrzymać Ordynans. T III 1257.
patrz: ORDYNANS
– Ordynans. [...] § dać, otrzymać Ordynans. T III 1257.
patrz: ORDYNANS
– Orzeł buia na powietrzu skrzydeł nie ruszaiąc. T III 86.
patrz: ORZEŁ
– iak dudy osłabiał. er ist matt wie eine Fliege. il a les ouïes pâles; ses forces son abatuës. T III 286.
patrz: OSŁABIEĆ
– Ośrzodka. Ośrzodek, g. ośrzodku. Brod-Krume. mie. T III 1277.
patrz: OSRZÓDEK, OSZRODEK, OŚRODEK, OŚRODEK, OŚRÓDKA, OŚRÓDKA, OŚRZODEK, OŚRZÓDKA
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: OSTATEK
– żagiel ostatni na tyle. Hinter-Segel. tapecu. T III 2825.
patrz: OSTATNIA
– Ostropest źiele. (lactaria) Marien=Distel. chardon nôtre Dame; bedegar. T III 1280.
patrz: OSTROPES, OSTROPEST, OSTROPEST
– ostrowidz; ostrowid, człowiek ostro, daleko widzący; bystrooki. Luchs, scharfsichtiger Mensch. une peronne à bonne vuë; qui a des yeux d'aigle, qui a la vuë perçante. T III 1281.
patrz: OSTROWID
– ostrowidz; ostrowid, człowiek ostro, daleko widzący; bystrooki. Luchs, scharfsichtiger Mensch. une peronne à bonne vuë; qui a des yeux d'aigle, qui a la vuë perçante. T III 1281.
patrz: OSTROWIDZ
– Ostrowidz. ein Luchs. linx, loupcervier, once. § ostrowidz iest wzroku bystrego. T III 1281.
patrz: OSTROWIDZ
– Ostryga. eine Auster. huitre. T III 1282.
patrz: OSTRYGA, OSTRYGA, OSTRZYGA
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz: OSZUKAĆ
– Oszukiwacz. Betrüger. trompeur, fourbe[ur], tricheur, séducteur, fripon, imposteur. T III 1288.
patrz: OSZUKIWACZ
– Oszust. Betrüger. trompeur, tricheur, trigaudeur. T III 1288.
patrz: OSZUST
– Charakternik. 1) Zaubrer, der mit Zeichnen schreibet [...] 1) magicien, charmeur qui se sert de caractères [...] 1) każdy charakternik oszust [...]. T III 108.
patrz: OSZUST
– 1) oś arktyczna; T III 11.
patrz: OŚ
– ośmdźieśiąt kroć. achtzig mahl. quatrevint fois. T III 1272.
patrz: OŚMDZIESIĄTKROĆ
– ośmioro tyle. W Ośmior nasob. achtfältig, acht mahl so viel. huit fois au double, redoublé huit fois. T III 1273.
patrz: OŚMIORNASÓB
– Ośmkroć. achtmahl. huit fois. T III 1273.
patrz: OŚMKROĆ
– Otchnąć kogo, F. otchnę. mit einem ueblen anhauchen. soufler contr qu. une haleine empestée; empester qu. avec son soufle. T III 1289.
patrz: OTCHNĄĆ
– Otchnienie. Anhauchung. boufée empestée; l'action de pousser une haleine empestée. T III 1289.
patrz: OTCHNIENIE
– Ordynans. [...] § dać, otrzymać Ordynans. T III 1257.
patrz: OTRZYMAĆ
– Otrzymał na niego banicyją. T III 22.
patrz: OTRZYMAĆ
– Owiewam, v. m F. owionę. bewehen, anblasen. souler contre, soufler autour, de tous côtez. § wiatr twarz mu owionął. T III 1297.
patrz: OWIEWAĆ
– Owiewam, v. m F. owionę. bewehen, anblasen. souler contre, soufler autour, de tous côtez. § wiatr twarz mu owionął. T III 1297.
patrz: OWIONĄĆ
– Osmak, g. a. [...] 2) ein Achtgroschen Stück. [...] 2) piéce de huit; monoïe qui vaut huit gros. T III 1272.
patrz: ÓSMAK
– Osmak, g. a. 1) Zahl von Achten. [...] 1) un nombre de huit. [...]. T III 1272.
patrz: ÓSMAK
– *Pacepię, trapię. guälen, plagen. tourmenter, tourlipiner, dauber. T III 1303.
patrz: PACEPIĆ
– *Pach, wonia. Geruch. odeur,f. fenteur, f. T III 1304.
patrz: PACH
– Pacha [...] 2) aile; corps de bâtiment qui st au coté. 3) mortaise ou place; l'une des ouvertures dans l'arbre du moulin pour y mettre la croix de la rouë [...] 2) budynek ten piękne ma pachy. 3) Pachy w kole młyńskim dla ramion. 4) pachy wyrąbane. T III 1304.
patrz: PACHA
– *Pacham. 1) wühlen, graben [...] , fouir, bécher, creufer. [...] pachać ziemię. T III 1304.
patrz: PACHAĆ
– *Pacham [...]. 2) Spühren, wüttern. [...] quêter, fuivre la piste [...]Psy pachaią (wietrzą) zwierzę. T III 1304.
patrz: PACHAĆ
– Zwiéśinosek wielki pachnący; szałwia świętego Iana. (sclarea, matris sylva) [...] Scharlach. toutebonne, ormin qu'on cultive aux jardis. T III 3058.
patrz: PACHNĄCY, PACHNIĄCY
– Pacholczno, adv. wohl begleitet, mit vielen Bedienten, mit grossem Gefolge. en fuite des gens de livrée; acompagné, fuivi, environné d`un grandf cortége, de beaucoup de laquais. T III 1305.
patrz: PACHOLCZNO
– Pacholę. [...] 2) Dienstjunge [...] garçon, valet qui fert fon maitre. ** pacholę dworskie; paź. ein Page. un page. T III 1305.
patrz: PACHOLĘ
– Pacholę. 1) junger Kerl [...] jeune garçon; garçonnet. T III 1305.
patrz: PACHOLĘ
– Pacholstwo.die Bedienten; ein Gefolge. train, cortege, m. suite de laquais & de valets; valetaille; troupe de valets. T III 1306.
patrz: PACHOLSTWO
– Pachoł. Kerl. garçon, homme. T III 1305.
patrz: PACHOŁ
– Skorpion iako paiąk iest, ale ogon ma paciorkowaty. T III 1307.
patrz: PACIARKOWATY, PACIORKOWATY, PACIORKOWATY
– Paciepi, plur. eine finstere Höhle, un antre obscur. T III 1306.
patrz: PACIEP, PACIEP
– Pacyencya mniska, szkaplerz. Hemd oder veib Rock so gewisse Mönche tragen. patience, forte de scapulaire que portent quelques Religieux. T III 1307.
patrz: PACJENCYJA
– Pacyencya, interj. Geduld. patience; Patience si vous plait. T III 1307.
patrz: PACJENCYJA
– Paczyna, pęczyna 1) gebrannter Lehm aus den Oefen. T III 1307.
patrz: PACYNA, PACYNA, PACZYNA, PECZYNA, PĘCZYNA
– Paczyna, pęczyna [...] ein Ruder [...] aviron. T III 1307-1308.
patrz: PACYNA, PACYNA, PACZYNA, PĘCZYNA
– Paczek [...] *Paczka. Päckchen von Sachen, Briefen. petit paquet; petite liasse ou facture. T III 1307.
patrz: PACZEK, PACZKA
– Padanie, Padnienie. das Fallen. chute l`action de tomber. T III 1309.
patrz: PADNIENIE
– Padoł, dolina. ein Thal. valée, Padolina, valon. § padoł miedzy gorami. T III 1309.
patrz: PADOŁ, PADÓŁ, PADÓŁ
– Padoł płaczu. Thräuen-Thal, Jammer-Thal, valée de misére, de larmes. § świat iest padołem płaczu. T III 1309.
patrz: PADOŁ, PADÓŁ, PADÓŁ
– Pagorczysty. Pagorkowaty. hüglicht, bergicht. plein de collines de petites hauteurs. T III 1309.
patrz: PAGÓRCZYSTY
– Pagoreczek [...] kleiner Hügel. bosse de terre, bute, petite hauteur. T III 1309.
patrz: PAGÓRECZEK
– Pagorczysty. Pagorkowaty. hüglicht, bergicht. plein de collines de petites hauteurs. T III 1309.
patrz: PAGÓRKOWATY
– Paięcznik ziele (doronicum, aconithum pardalianches) Geniesen-Wurszel, Wolf-Beer, Dollwursz. aconit, tore, éntrangle lyepard. T III 1310.
patrz: PAJĘCZNIK
– Paięczysty. 1) Spinnen-artig. 2) vol Spinnen. T III 1310.
patrz: PAJĘCZYSTY
– Pakiet. Gebindel, Paquet. un paquet § pakiet listow. T III 1310.
patrz: PAKIET
– Palatyn. Der Berg Palatinus, worauf das alte Rom gebauet worden ist. le mont Palatin sur legal étoit batu l'ancienne Rome. T III 1312.
patrz: PALATYN
– Palec na kogo zakrzywić. hinter einem krumme Finger machen; einen verspotten. T III 1314.
patrz: PALEC
– Pałeczny. befingert. qui a des doits. T III 1314.
patrz: PALECNY, PALECNY, PALECZNY, PAŁECZNY
– Pałecznik ziele vid. Bielmok ziele. T III 1314.
patrz: PALECZNIK, PALECZNIK, PAŁECZNIK, PAŁECZNIK
– Cegła [...] cegieł robienie, palenie. das Ziegel-Brennen. l'action de faire les briques. T III 101.
patrz: PALENIE
– Palić się. 1) brennen als Feuer, ein Licht. 2) fig. vor Liebe schmachten, brennen. T III 1313.
patrz: PALENIE SIĘ
– Palica, laska, kiy. ein Stock. bâton. T III 1315.
patrz: PALICA
– Palić się. 1) brennen als Feuer, ein Licht. 2) fig. vor Liebe schmachten, brennen. T III 1313.
patrz: PALIĆ SIĘ
– Palmatka szkolna. Stecken, ein oben rund geschnittes Bretchen am Stiel, die Kinder auf die flache Hand zu schlagen. T III 1315.
patrz: PALMATKA
– Palmiczka albo pałma poziemna. (palma humilis) der niedrige oder Zwerg=Palm=Baum. palmier nain ou fort bas. T III 1315.
patrz: PALMICZKA
– Cegła [...] cegła niepalona. roher, ungebranter Ziegel. T III 101.
patrz: PALONY
– Palowanie. 1) das Pfählen, das Pfahlschlagen [...] l'action d'enfoncer les pieux, les pilotis. T III 1316.
patrz: PALOWANIE
– Paluszkowanie. das Kneipfen. Fuscheln im Spiel. paperie, tricherie au jeu. T III 1316.
patrz: PALUSZKOWANIE
– Pałanie. Brunst, Hitze, grosse, Gemüths-Bewegung. ardeur, f. ferveur, f. chaleur, feu, grande agitation d'esprit. T III 1312.
patrz: PAŁANIE
– Pałkierz. Palcken-Schläger. timbalier T III 1315.
patrz: PAŁKIER, PAŁKIERZ
– Pampuch. 1) Pfann-kuchen. 2) dicker Wanst. 1) poupelin, forte de pâtisserie qu'on fait tremper toute chaude dans du beurre. 2) homme gras & replet; marfoüin; bedon, grobis; gros foufleur de boudin. T III 1319.
patrz: PAMPUCH
– Pampuch. 1) Pfann-kuchen. 2) dicker Wanst. 1) poupelin, forte de pâtisserie qu'on fait tremper toute chaude dans du beurre. 2) homme gras & replet; marfoüin; bedon, grobis; gros foufleur de boudin. T III 1319.
patrz: PAMPUCH
– Panakowy sok. (opoponax) Angelicken Saft, aus Macedonien. opoponax, suc de panacee ou de panax heraclion qui vient de Macedoine. T III 1320.
patrz: PANAKOWY
– Pancerz, Panzer, Panzer=Hemd [...] pancerze wiązane, składane; w pancerz ubrany; w pancerzu i szyszaku. T III 1320.
patrz: PANCER, PANCERZ
– Pancerola.die grűne Sechs, der hőchste Trumpf in einigen Kartenspielen. T III 1320.
patrz: PANCEROLA
– Pąder, vid. Pandry. T III 1309.
patrz: PANDER, PANDER, PĄDER
– Pandrowie, Pandry, plur. Pądry. 1) dicke Regenwürmer. 2) Würmer im Flesch. 1) grosses wchées ou vers de terre. 2) vers qui rongent la chair. T III 1320.
patrz: PANDER, PANDER, PĄDER
– Lob-Redner. un panégirysta. T III 1321.
patrz: PANEGIRYSTA
– Panic, Paniątko, Panię syn Pański; młody Pan junger Herr; des Herrn Sohn. junge Seigneur, fils d'un Seigneur. T III 1321.
patrz: PANIĄTKO
– Wstyd. 1) Schamhaftigkeit [...] pudeur, f. bonne honte, honnête [...] uroda przy panieńskim wstydzie [...]. T III 2639-2640.
patrz: PANIEŃSKI, PANIEŃSKI, PANIĘSKI
– 1) Grosz, mächtig werden. 2) einen groszen Herrn vorstellen wollen; grosz thun [...] 1) Miasto tym kwitnie i panoszy się. 2) Spanoszyłeś się teraz. T III 1322.
patrz: PANOSZYĆ SIĘ
– *Panowy vid. Pański 1). T III 1322.
patrz: PANOWY
– Pantofla. ein Pantoffel. pantoufle. w pantoflach kto. der Pantoffeln traegt. T III 1323.
patrz: PANTOFEL, PANTOFEL, PANTOFLA, PANTOFLA, PANTOFLIA
– gęba delikacka, pańska. delicates Maul. une langue fine; goût délicat, excellent. T III 369.
patrz: PAŃSKI
– Pańszczyzna. Frohn-Dienst, Herrn-Dienste. corvée; arbans; plur. m. oeuvres tributaires; faifances, f. plur. dzień wolny od pańszczyzny. T III 1323.
patrz: PAŃSZCZYZNA
– Papawa ziele, żabi kwiat, mlecz świni, plesz, mnich, lwitrud, radyki, gołębi groch. (ambubeia) Pfaffen-Platte, Mőnchs-Kopf. de la dent de lion, dent de chien, pissenlit. T III 1323.
patrz: PAPAWA
– ... 2) bela papieru ma ryż dziesięć. T III 32.
patrz: PAPIER, PAPIER, PAPIOR, PAPIR
– Censura [...] censury Papieskie. Bann, Kirchen-Censur. Censures Eclésiastiques; Censure; Censure d'Eglise. T III 103.
patrz: PAPIESKI, POPIESKI
– Paprocina. Heide, wo viel Farn=Kraut wächst. T III 1325.
patrz: PAPROCINA
– Papu, papa, interj. geht Pappe, wie die Kinder rufen. donnez moi de la boulie, mot des petits enfans larsqu'ils demamlent á manger. T III 1325.
patrz: PAPU
– Spanische Wand. paravent. T III 1327.
patrz: PARABAN, PARAWAN, PARAWAN
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...] alembik paraiący, z ktorego tylko para miasto wodki wychodzi. T III 4.
patrz: PARAJĄCY
– Paramenta kościelne; aparaty. Kirchen=Pusz. paremens, ornemens d'Eglife. paramenta ołtarzowe. Altar=Deden. parement d'autel T III 1327.
patrz: PARAMENTA
– Parazyt, pasorzyt. Schmaruszer. ecornifleur, parasite. T III 1327.
patrz: PARASYT, PARAZYT, PARAZYT
– Parno, parno iest. es ist schwüles Wetter.il fait une chaleur étoufante. parno wczoray na dworze było. T III 1328.
patrz: PARNO
– Parobek, g. parobka.1) Haus-Knecht. 2)Fuhrmanns-Knecht.1) valet de maison. 2) valet de chartier. T III 1328.
patrz: PAROBEK
– Kozi parsk ziele. (cepaea) ein bittres Kraut, so der Portrulae ähnlich ist, une espéce de joubarbe qui ressemble au pourpier. T III 629.
patrz: PARSK
– 2) żelazo rozpalone parska (skwierczy) w wodzie; parsknęła świeca. T III 1329.
patrz: PARSKNĄĆ, PARSKNĄĆ, PARZCHNĄĆ
– Parskam, v. m. F. parsknę. 1) schnauben benm Lachen; überlaut Lachen. 2) zischen, prasseln, brausen als heisses Gisen vom Wasser. 3)niesen, Kicham. 1) ricaner; éclater de rire; ronfler, faire un bruit en riant. 2) bruire, petiller, faire un bruit femblable à celui du fer rouge trempé dans l'eau. 3) éternuër, v. Kicham. § 1) parsknął śmiechem. T III 1329.
patrz: PARSKNĄĆ, PARSKNĄĆ, PARZCHNĄĆ
– Partacztwo.Partanina 1) Flick-Arbeit, Altflickeren. 2) Pfuscheren, schlechte Arbeit. 1) ravodage, m. rapiécetage, m. 2) boufillage, m. befogne mal faite. §1) partaniną się bawi. T III 1329.
patrz: PARTACTWO
– Partes, Partesy .plur. musikalische Noten; Noten-Buch. notes de musique; papier de musique; tablature; un livre de tablature. § iest z partesu dobry na iakimkolwiek instrumencie muzycznym. T III 1329.
patrz: PARTES
– Partolę. Schlechte Arbeit machen, fudeln, pfuschern. boufiller, travailler mal; faire quelque befoigne d'une maniére groffiére. T III 1329.
patrz: PARTOLIĆ
– Partykularz, g. a. 1) kleines Dorf-Kloster von 20 Mönchen. 2) Privat-Mann. 1) petit couvent de village, oú il y a vint Réligieux. 2) particulier; homme privé. T III 1330.
patrz: PARTYKULARZ
– Pasztetniczka. Pasteten-Beckerin. patissière. T III 1337.
patrz: PASZTETNICZKA
– Pasztetnik. Pasteten-Becker. patissier. T III 1337.
patrz: PASZTETNIK
– Patela, Patelnia, f. 1) flache Küchen-Pfanne. 2) *kleine Feuer=Pfanne, s. Fairka. 1) poile à frire, à fricasser. 2) chaufferette, f. petit réchaud, v. Fairka. § 1) na pateli co upiec; patelnia do smażenia. patela do tortow. Torten-Pfanne. tartiére, tourtiére. T III 1337.
patrz: PATELA, PATELA, PATELLA
– Patrul. die Patroll, die Schaarwache. la patrouille; les soldâs qui marchent la nuit dans les ruës § Patrule po ulicach w nocy chodzą. T III 1337.
patrz: PATROL, PATRUL, PATRUL
– aleć to w słońce patrzeć nietoperzowi. wie will die Eule in die Sonne sehen. le hibou sauroit-il suporter l'éclat du Soleil? T III 1037-1038.
patrz: PATRZAĆ, PATRZEĆ
– aleć to w słońce patrzeć nietoperzowi. wie will die Eule in die Sonne sehen. le hibou sauroit-il suporter l'éclat du Soleil? T III 1037-1038.
patrz: PATRZEĆ, PATRZYĆ
– Patynek wysokich dla niey trzeba. T III 1339.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Patynka. Weiber-Pantoffel. pantoufle de femme. 8 dał iey na patynki [...]. T III 1339.
patrz: PATYNEK, PATYNKA
– Październik, g. a. der October, der Mein=Monat. Octobre, m. T III 1340.
patrz: PAŹDZIERNIK
– Październikowy. October =. d'Octobre. T III 1340.
patrz: PAŹDZIERNIKOWY
– Pągr ryba morska. (phagrus) ein gewisser See-Fisch. forte de poisson de mer. T III 1309.
patrz: PĄGR
– Peregrynacya [...] le voiage; action de voiager. T III 1347.
patrz: PEREGRYNACJA
– Peregrynant. Wandrer, Reifender. voiageur, passager. T III 1347.
patrz: PEREGRYNANT
– Peryod. ein Period. une période. T III 1348.
patrz: PERIOD
– Daktyłowy. Datteln. de datte. § Daktyłowa pestka. T III 207.
patrz: PESTKA
– Piętak, g. a. 1) fünffachèr Groschen. 2) in Schlesien: ein Gröschel, eine Fledermaus. 1) petite piéce de monoïe qui vaut cinq gros. 2) petite monoïe en Silesie valanttrois doubles ou six deniers. T III 1373.
patrz: PIĄTAK, PIĘTAK, PIĘTAK
– wielki piątek. (...) vendredi saint; Parasceve. T III 2535.
patrz: PIĄTEK
– Piątek, g. piątku. der Frentag. le vendredi. § wolę u niego bydź w piątek niźli u ciebie niedzielę, prov. Wielki Piątek. T III 1353.
patrz: PIĄTEK
– Piątkowy. Frentags. de vendredi. T III 1353.
patrz: PIĄTKOWY
– Pieczątka. Petschier. cachet, petit feau à cacheter les lettres. T III 1357.
patrz: PIECZĄTKA
– Awizuię Awizować kupca do oddania pieniędzy. T III 14.
patrz: PIENIĄDZ, PIENIĄDZ, PIENIĄŻ, PINIĄDZ
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] wyciąć w pień, vid. Pień - w pień wyciąć [...]. T III 2663.
patrz: PIEŃ
– Pień [...] w pień wyciąć, powycinać. in die Pfanne hauen. faire main basse sur l'ennemi; faire passer par le fil de l'épée; tailler en piéces; défaire, battre à platte couture [...]. T III 1262.
patrz: PIEŃ
– Młyn [...] kto pierwszy do młyna pierwey zmiele. wer am ersten kommt, der mahlt am ersten. le prémier passe devant; le prémier venu est le prémier égrené. T III 848.
patrz: PIERWEJ
– Pięćiornasobny. fünfmahl so viel. cinq fois autant; redoublé cinq fois. T III 1356.
patrz: PIĘCIORNASOBNY
– Nasob, Nasobnie, *na sobie. fach, fältig, so vielmahl mehr als die vorstehende Zahl anzeiget. autant de fois plus que le précedent nombre indique. § we czwornasob zapłaćił; we dwoynasob; w pięćioronasob albo sześćioronasob; we dwudźiestynasob zapłaćić. T III 940.
patrz: PIĘCIORONASÓB
– Pięćkroć. fünfmahl. cinq fois. T III 1356.
patrz: PIĘĆKROĆ
– Piiar, vid. Piar. T III 1375.
patrz: PIJAR
– Piar. ein Pater Scholarum Piiarum. un Pére des Ecoles pieuses. T III 1351.
patrz: PIJAR
– [...] Szkoły Piarskie; Kolegium OO. Piarów. ein Collegium oder Schule der Patrum Scholarum Piarum. les Ecoles pieuses. § szkoł Piarskich iest w Polszcze dwadzieścia i cztery. T III 1351-1352.
patrz: PIJAR
– Piłarnia. Ball=haus. jeu de paume; tripot. T III 1375.
patrz: PILARNIA, PIŁARNIA
– stara to piosnka. das ist ein altes Lied. il n'a qu'une chanson; il ne fait qu'une chanson. T III 1379.
patrz: PIOSENKA, PIOSNKA, PIOSNKA, PIOSTKA
– Gwizdam, v. m. F. gwizdnę. *Gwiżdżę, [gwi]żdże, [gwi]żdżał, [gwi]żdżeli. mit dem pfeifen. sifler. § gwizdać piosnkę; gwizdniy na chłopca; koniom piiącym gwiżdże; gwiżdżą po ulicy. T III 441.
patrz: PIOSENKA, PIOSNKA, PIOSNKA, PIOSTKA
– Piosnka, Pieśń. Lied, Gefang. chanson, chansonnette; chant. § żadnych nie umie piosnek; w tey się piosnce kocham. T III 1379.
patrz: PIOSENKA, PIOSNKA, PIOSNKA, PIOSTKA
– struśie pióro źiele. (dryopteris). Steinfarn, Baumfarn, Eichelfarn. fuchiere de chêne, plante semblable à la fougere. T III 2186.
patrz: PIÓRO
– Piszczek, g. piszczka. Pfeifer [...]. T III 1384.
patrz: PISZCZEK
– beczka piwna ma mieć według konstytucyi, 1565. garncy 72. a według 1598. garncy 72. [powinno być: 62!] T III 31.
patrz: PIWNY
– Plugawomowca. Plugawomowny. Zotenreisser. scurille, ordurier; diseur de saleté. T III 1406.
patrz: PLUGAWOMOWCA
– Plugawomowca. Plugawomowny. Zotenreisser. scurille, ordurier; diseur de saleté. T III 1406.
patrz: PLUGAWOMOWNY
– gotowizną płacić. mit baar Geld bezahlen. financer; païer qu. argent sec. T III 410.
patrz: PŁACIĆ
– *Płata, zapłata. Zahlung. païement, païe. T III 1393.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Płat [...] 2) Lappen, Fleck, Hader [...] 2) drapeau; drapelet, loque, lambeau [...] płat na konia. Stück Filtz das man unter den Sattel leget. piéce de feurtre qu'on met sous la selle, qu'elle ne blesse le cheval . T III 1392-1393.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Płat. 1) Zins, Interesse von Geldern [...] 1) interêt, change qu'on païe aux créanciers [...] § 1) płat brać od pożyczonych pieniędzy; na płat pieniądze dać; pieniądze ma na płacie. płat od płatu. Interessen von Interesse. interêts des interêts; arriére change. ięzyk w płat daie. es ist ein Zungen-Drescher. c'est un avocat mercenaire; c'est un chicaneur pour de l'argent [...]. T III 1392.
patrz: PŁAT, PŁATA
– Płatam. 1) einen Fisch reissen. *2) in Stücke zerlegen/ zerschneiden; zuhauen. 1) habiller un poisson; le vuider & fendre; écailler un poisson & la mettre en piéces. 2) couper, mettre en piéces. 1) płatać rybę. *2) płatam (rozbieram na części, na członki) bydlę zarznięte. T III 1393.
patrz: PŁATAĆ
– Płatam. 1) einen Fisch reissen. *2) in Stücke zerlegen/ zerschneiden; zuhauen. 1) habiller un poisson; le vuider & fendre; écailler un poisson & la mettre en piéces. 2) couper, mettre en piéces. 1) płatać rybę. *2) płatam (rozbieram na części, na członki) bydlę zarznięte. T III 1393.
patrz: PŁATAĆ
– Płatek, g. płatka. Płatuszek, g. płatuszka. Läppchen. un peu de linge. § płatek do chorego oka [...]. T III 1393.
patrz: PŁATEK
– Płatuszek, g. płatuszka, vid. Płatek. T III 1394.
patrz: PŁATEK
– Płatek [...] płatek człowiek. einer der ein Läppchen auf einem krancken Auge trägt. quelqu'un qui porte un peu de linge sur l'oeil malade. iakby go z płatka wywinął. so schön als wenn es aus einem Läppchen gewickelt wäre. il semble qu'il sort d'une boite; il est tiré sur le volet; cela est fait comme au tour; cela est net comme perle; il est fait à peindre. T III 1393.
patrz: PŁATEK
– Płatek [...] iakby go z płatka wywinął. so schön als wenn es aus einem Läppchen gewickelt wäre. il semble qu'il sort d'une boite; il est tiré sur le volet; cela est fait comme au tour; cela est net comme perle; il est fait à peindre. T III 1393.
patrz: PŁATEK
– Cyna. 1) Zinn. 2) Tisch-Zinn. 1) étain. 2) étain de table; des plats, des assiettes, des pots d'étain. cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. cyna płatkowa do źwierciedł. zinnernes Blatt, Spiegel-Folie. apeau; feüille d'étain. T III 169.
patrz: PŁATKOWY
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: PŁATKOWY
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: PŁATKOWY
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: PŁATKOWY
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: PŁATKOWY
– Płatny [...] idzie o płatną. es gehet um die Zahlung; man muss bezahlen. il y va du païement; il faut païer [...]. T III 1394.
patrz: PŁATNA
– Płatnerz. Platner. armurier, faiseur de platines. T III 1393.
patrz: PŁATNERZ, PŁATNERZ, PŁATNYRZ
– Płatność. Zahlbarkeit, Vermögen zu bezahlen. solvabilité, le pouvoir de païer ses dettes. T III 1394.
patrz: PŁATNOŚĆ
– Płatny. 1) zahlbar, der bezahlen kan. 2) zahlbar, das gleich bezahlet wird [...] 1) solvable, qui est en état de païer 2) païant, celui qui païe [...] § 1) dłużnik płatny. 2) płatnych u stołu tylko sześciu iest osob [...]. T III 1394.
patrz: PŁATNY
– Płatny [...] 2) [...] bezahlt, der richtige Bezahlung bekommt [...] 2) [...] ce qu'on païe; païé, qui reçoit sa païe [...] 2) [...] ten rzemieślnik tylko płatną przyymuie robotę; żołnierz płatny [...]. T III 1394.
patrz: PŁATNY
– Płatny [...] 3) gangbar, gültig, das gäng und gebe ist [...] 3) valable, recevable, courant, qui a cours, qui est de mise [...] 3) bierze płatne i niepłatne pieniądze [...] co płatne sobie uznam. ich werde mich vor dieses verpflichtet achten. je serai redevable, je me sentirai redevable de cela. T III 1394.
patrz: PŁATNY
– Płatny [...] 4) vergeltlich, einer Belohnung würdig [...] 4) digne de roconnoisance; à (de) quoi on doit étre redevable [...] ktora cnota krolowi zawsze płatna będzie [...]. T III 1394.
patrz: PŁATNY
– Płatwa, trafta. Flösse, Holtz-Flösse. radeau, flot [...] T III 1394.
patrz: PŁATWA
– Płatwa [...] płatwy na balkach poprzek leżące, krokwy na sobie trzymaiące. Stuhl- oder Dach-schwellen, sie liegen auf dem Haupt-Balcken und tragen die Dachsparren. semelle; ce font des piéces de bois qui reposent sur les tirants & qui portent les chevrons. T III 1394.
patrz: PŁATWA
– Pławny. schiffbar, von flűssen. navigable. T III 1395.
patrz: PŁAWNY
– Podźiemek, g. podźiemka. (aracidne) płonka bezlistna albo płonka korzeń, bo wszystka korzeń; źiemianka, bezlist. ein gewisses Gewächs das keine Blätter und nur eine Wurzel hat/ an welcher es in der Erde seine Frucht trägt. espèce de plante sans feuilles, dont la racine porte le fruit sous la terre. T III 1467-1468.
patrz: PŁONKA
– Płonka. 1) Staude, Bäumlein. 2) Pfropf-Stamm. 3) Pfropf-Reis. 1) arbrisseau, arbuste, m. 2) grèfe, ente; arbre qui a été enté. 3) jetton, grèfe à enter. płonka bezlistna, Płonkakorzeń. vid. Podźiemek. T III 1402.
patrz: PŁONKA
– Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
patrz: PŁONNY, PŁONNY, PŁONY
– Podwoyny. 1) zwey Stück in sich haltend. [...] 1) double, qui augmente une fois autant en valeur. [...] § 1) podwoyny płod [...]. T III 1466.
patrz: PŁÓD
– Po babsku. Babskie altweibischer Weise. envieille femme. T III 6.
patrz: PO BABSKU
– po bankiersku. nach Art der Geld-Wechsler. selon la coutume des banquiers. T III 22.
patrz: PO BANKIERSKU
– Po barbarzyńsku. adv. barbarisch; grober Weise. barbarement, incivilement, inhumainement. T III 23.
patrz: PO BARBARZYŃSKU
– po białogłowsku. nach Weiber-Art, wie ein Weib. en femme. T III 40.
patrz: PO BIAŁOGŁOWSKU
– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.
patrz: PO BŁAZEŃSKU
– Chłod [...] po chłodzie poiedziemy. wir werden, wenn es kühle worden ist/ abreisen. nous partirons quand le tems (le vent, l'air) se rafraîchira. T III 112.
patrz: PO CHŁODZIE
– Gramatycznie; po gramatycku, adv. Grammaticalisch. en grammairien; selon les regles de la grammaire. T III 415.
patrz: PO GRAMATYCKU
– Katowski. 1) Hencker-; henckerisch. 2) grausam, beschwerlich. 1) de bourreau. 2) crüel, fort fâcheux, fort rude. po katowsku. nach Art der Hencker. en bourreau. T III 542.
patrz: PO KATOWSKU
– * po łacińsku vulg. po łacinie, adv. Lateinisch. latin, en latin. T III 702.
patrz: PO ŁACINIE
– po łacinie, adv. Lateinisch. en latin; latin. § dobrze po łacinie mowi, pisze. T III 702.
patrz: PO ŁACINIE
– Szalbierski [...] po szalbiersku. Szalbierskie, adv. betrügerischer Weise. frauduleusement, en fourbe, en fripon. T III 2232.
patrz: PO SZALBIERSKU
– po trzezwiu. im nüchtern Muth. sobrement, n'étant pas enivré; pendant qu'il n'est pas ivre. § po trzezwiu rozumu nie wiele, dopieroż po piianu. T III 2351.
patrz: PO TRZEŹWIU, PO TRZEŹWIU, PO TRZEŹWU, PO TRZEŹWU, PO TRZYŹWIU
– po żmindacku; żmindą. auf eine filzige Art. mesquinement, chichement, taquinement. T III 3015.
patrz: PO ŻMINDACKU
– Pobiiam, v. m. F. pobiię [...] 2) schlachten, tödten viele [...] 2) tüer, assommer, massacrer beaucoup de [...] 2) pozabiiał więźniow; pobił kury, gęsi, cielęta [...]. T III 1414-1415.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam, v. m. F. pobiię [...] 5) treiben, einschlagen einen Nagel. 6) binden ein Fass [...] 5) cogner, chasser qu. ch; fraper sur une chose pour la faire avancer. 6) relier une futaille; mettre des cerceaux autour d'un tonneau [...] 5) pobić klina, goździa, czopu. 6) pobić beczkę [...]. T III 1414-1415.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam, v. m. F. pobiię [...] 3) viele peitschen, schlagen [...] 3) foüetter, battre plusieurs personnes [...] 3) pobił dzieci [...] pobić się. sich mit einander schmeissen, sich schlagen. se battre, se fraper, se porter des coups; étre aux mains. § ci się biią a tamci się pobiią. T III 1414-1415.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam, v. m. F. pobiię. 1) beschlagen, decken ein Dach. 2) schlachten, tödten viele. 3) viele peitschen, schlagen. 4) zerschlagen als der Nagel das Getreide. 5) treiben, einschlagen einen Nagel. 6) binden ein Fass. 1) couvrir le toit. 2) tüer, assommer, massacrer beaucoup de. 3) foüetter, battre plusieurs personnes. 4) abatre le blé, le gréler. 5) cogner, chasser qu. ch; fraper sur une chose pour la faire avancer. 6) relier une futaille; mettre des cerceaux autour d'un tonneau. § 1) pobić dach, dom gontami, deskami. 2) pozabiiał więźniow; pobił kury, gęsi, cielęta. 3) pobił dzieci. 4) grad pobił zboża, owoce. 5) pobić klina, goździa, czopu. 6) pobić beczkę. pobić się. sich mit einander schmeissen, sich schlagen. se battre, se fraper, se porter des coups; étre aux mains. § ci się biią a tamci się pobiią. T III 1414-1415.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam, v. m. F. pobiię [...] 4) zerschlagen als der Nagel das Getreide [...] 4) abatre le blé, le gréler [...] 4) grad pobił zboża, owoce [...]. T III 1414-1415.
patrz: POBIĆ
– Pobiiam, v. m. F. pobiię. 1) beschlagen, decken ein Dach [...] 1) couvrir le toit [...] § 1) pobić dach, dom gontami, deskami [...]. T III 1414-1415.
patrz: POBIĆ
– Całuię. küssen. baiser. § Kiedy ćię pocałuię, trzy dni cukier w gębie czuię. T III 98.
patrz: POCAŁOWAĆ
– *Pochłon, żarłok. Bielstras. gourmand, goinfre, glouton. T III 1418.
patrz: POCHŁON
– Pochrzypcizna. die Höhle zwischen den Schulter- Blättern. la cavité entre les épaules. T III 1420.
patrz: POCHRZYPCIZNA, POCHRZYPCZYZNA
– Pochutniwam. Pochutniwać sobą. jauchzen, frohlocken. se recier, s'écrier de joie; jetter un cris de joïe. § pochutniwa przecię sobą nędzniczek. T III 1420.
patrz: POCHUTNIWAĆ, POCHUTNYWAĆ
– Pochutniwanie das Jauchtzen [Janchtzen?], das Froh-locken. cris de joïe, d'aclamation. T III 1420.
patrz: POCHUTNIWANIE, POCHUTNYWANIE
– Pochwila. Pochwilek. Nothfall. cas de nécessité, l'avenir. T III 1421.
patrz: POCHWILEK, POCHWILEK, POCHWIŁEK
– Poczworny. 1) vierfach; aus vier bestehend. [...] 1) composé de quatre. [...] poczworny grosz [...]. T III 1428.
patrz: POCZWÓRNY
– Poczworny cug koni; poczworne konie. ein Zug von vier Pferden. un atelage; quatre chevaux atelez. T III 1428.
patrz: POCZWÓRNY
– Poczworny. 1) vierfach; aus vier bestehend. [...] 1) composé de quatre. [...] § 1) poczworna liczba [...]. T III 1428.
patrz: POCZWÓRNY
– Poczworny cug koni; poczworne konie. ein Zug von vier Pferden. un atelage; quatre chevaux atelez. T III 1428.
patrz: POCZWÓRNY
– Poczworny. [...] 2) viersvännig. [...] 2) atelé de quatre animaux; tiré par quatre bêtes. § [...] 2) poczworny woz. T III 1428.
patrz: POCZWÓRNY
– Podczas, adv. czasem, tedy owedy. benn und wenn. quelquesois. T III 1437.
patrz: PODCZAS
– Podeptać, F. podepcę. eig. u. fig. mit Füssen treten. prop et fig. fouler aux piez; mettre sous les piez. § podeptać z nieobaczka, wzgardy, ze szkodą. T III 1439.
patrz: PODEPTAĆ
– Podeptanie czego. eig. u. fig. Zertretung, Niedertretung. prop. et fig. soulement aux piez. T III 1439.
patrz: PODEPTANIE
– Podeptany. eig. u. fig. niedergetreten, zertreten. prop. et fig. soulé aux piez. § podeptane zboze, prawa. T III 1439.
patrz: PODEPTANY
– Podłoktek, g. podłoktka; wezgłowko pod łokcie. T III 1446.
patrz: PODŁOKTEK
– kwadrat podłużny spłaszczony. ungleichseitige Raute. un romboide. T III 694.
patrz: PODŁUŻNY
– kwadrat podłużny, kwadrat obdłużny. länglichtes Viereck; ablangeVierung. un parallelograme; quarre-long; barlong. T III 694.
patrz: PODŁUŻNY
– podła łacina. Kuchen=Latein. latin de bréviaire; latin de cuisine. T III 702.
patrz: PODŁY
– Podmywam co, v. m. F. podmyję. unteu herum waschen. laver par dessous. T III 1447.
patrz: PODMYĆ
– Podmywam co, v. m. F. podmyję. unten herum waschen. laver par dessous. T III 1447.
patrz: PODMYWAĆ
– Podmywam [...] rzeka brzegi podmywa. der Fluß schwemmet seine Ufer weg. la riviére mange, ronge ses bords. woda pale podmywa. das Wasser spület die Pfähle ab. l'eau dégravoïe, déchausse les pilotis. T III 1447.
patrz: PODMYWAĆ
– Pono, adv. vielleicht. peut-étre. T III 1517.
patrz: PODNO, PONNO, PONO, PONO
– Podobny. [...] 3) wahrscheinlich. [...] vraisemblable. [...]. T III 1451.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– podobien oycu swoiemu. er ist seinem Bater ähnlich. il tient de son Pére; il ressemble à son Pére. T III 1451.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Podobny. [...] 2) möglich. [...] podobny do dostąpienia, (ku dostąpięniu) do otrzymania; podobny ku poięciu, ku zrozumieniu. T III 1451.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– Podobny [...] 3) rzecz podobna do wiary, (ku wierze) ku prawdzie. T III 1451.
patrz: PODOBIEN, PODOBNY
– * Podobłocze. Bordach, Schoppen, Scheuer. avant-toit, hangar. T III 1451.
patrz: PODOBŁOCZE
– czy podobna; podobnaż to; podobnaż to rzecz żeby. ist das möglich, dass. est-il possibile que. T III 1451.
patrz: PODOBNA
– Podobno, adv. viellicht. peut-étre. § on to podobno; podobno o tym mowisz. T III 1451.
patrz: PODOBNO
– Podsycam, v. m. F. podsycę. [...] 3) anmachen, vermischen mit etwas. [...] détremper, délaier, mêler, préparer avec. [...] podsycam wino piołunem. T III 1460.
patrz: PODSYCAĆ
– Podsycam, v. m. F. podsycę. [...] 2) fig. abspeisen als mit Hoffnung. [...] repaître qu. comme d'espérances. [...] podsycał szlachtę wszelką wymyślnych łagodności okazałością; podsyca nas promocyi nadzieiami [...]. T III 1460.
patrz: PODSYCAĆ
– Podsycam, v. m. F. podsycę. 1) ein wenig sättigen [...] rassasier un peu; apaiser la faim [...]. T III 1460.
patrz: PODSYCAĆ
– podsycić się [...] 2) fig. sich unterhalten, unterhalten werden. [...] fig. s'entretenir, se nourrir de. [...] tym się fakcye podsycaią. T III 1460-1461.
patrz: PODSYCAĆ SIĘ
– Podsycam, v. m. F. podsycę. [...] 2) fig. abspeisen als mit Hoffnung. [...] repaître qu. comme d'espérances. [...]. T III 1460.
patrz: PODSYCIĆ
– Podsycam, v. m. F. podsycę. 1) ein wenig sättigen [...] rassasier un peu; apaiser la faim. [...] podsyciła mię ta potrawa. T III 1460.
patrz: PODSYCIĆ
– Podsycam, v. m. F. podsycę. [...] 3) anmachen, vermischen mit etwas. [...] détremper, délaier, mêler, préparer avec. [...]. T III 1460.
patrz: PODSYCIĆ
– podsycić się [...] 2) fig. sich unterhalten, unterhalten werden. [...] fig. s'entretenir, se nourrir de. [...]. T III 1460.
patrz: PODSYCIĆ SIĘ
– podsycić się. 1) sich etwas sättigen [...] se rassasier un peu [...] podsyciłem się nieco iuż przed obiadem [...]. T III 1460-1461.
patrz: PODSYCIĆ SIĘ
– Podwoyny. [...] 2) zweysvännig. [...] 2) tiré de deux animaux; atelé de deux chevaux. § [...] 2) [...] podwoyny woz. T III 1466.
patrz: PODWÓJNY
– Podwoyny. [...] 2) zweysvännig. [...] 2) tiré de deux animaux; atelé de deux chevaux. § [...] 2) podwoyne konie [...] T III 1466.
patrz: PODWÓJNY
– Podwoyny. 1) zwey Stück in sich haltend. [...] 1) double, qui augmente une fois autant en valeur. [...] § 1) [...] podwoyny grosz. [...]. T III 1466.
patrz: PODWÓJNY
– Podwoyny. 1) zwey Stück in sich haltend. [...] 1) double, qui augmente une fois autant en valeur. [...] § 1) [...] podwoyne drzwi [...]. T III 1466.
patrz: PODWÓJNY
– Podwoyny. 1) zwey Stück in sich haltend. [...] 1) double, qui augmente une fois autant en valeur. [...] § 1) podwoyny płod [...]. T III 1466.
patrz: PODWÓJNY
– Żołnierz podwoyny, dwoy żołd biorący. Doppelt-Söldner; Soldat der doppelten Gold Bekommt. soldat qui receoit double païe. T III 1466.
patrz: PODWÓJNY
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & [...] alembik podwoyny. [...]. T III 4.
patrz: PODWÓJNY
– Podźieśiątny. zehn zählig; zehn in sich haltend. de dix; qui contient dix; composé de dix. T III 1468.
patrz: PODZIESIĄTNY, PODZIESIĄTNY, PODZIESIĘTNY
– Podźiewiątny. neun Stück in sich haltend. de neuf; composé de neuf. T III 1468.
patrz: PODZIEWIĄTNY, PODZIEWIĘTNY, PODZIEWIĘTNY
– Pogadać. F. pogadam. ein Weichen reden. parler, s’entretenir un peu avec qu. § pogadaliśmy z sobą. T III 1469.
patrz: POGADAĆ
– Pogłoska. Ruf. Geschren. bruit qui court. § pogłoska się ta ztąd wszczęła. T III 1471.
patrz: POGŁOSKA
– Rozgłos. [...] 2*. Beschrem, Berede, f. Pogłoska, [...] *2 bruit qui court, v. Pogłoska. T III 1888.
patrz: POGŁOSKA
– [...] potrzeba nie czeka pogody i wczasu [...] T III 1570.
patrz: POGODA
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.
patrz: POJEDYNKOWY
– Pokatować, F. pokatuię. zurichten, zerfessen, zerhauen. maltraiter, bourreler, traiter qu. en bourreau; hacher de coups. § tak go pokatowali, że mieysca nie było na nową ranę. T III 1478.
patrz: POKATOWAĆ
– Pokatować, F. pokatuię. zurichten, zerfessen, zerhauen. maltraiter, bourreler, traiter qu. en bourreau; hacher de coups. § tak go pokatowali, że mieysca nie było na nową ranę. T III 1478.
patrz: POKATOWAĆ
– Pokostnik: FirniszMahler, Lackirer. vernisseur T III 1483.
patrz: POKOSTNIK
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz: POKUKAĆ
– Elizeyskie pola. die Elisejschen Felder. les champs Elisées, les champs Elisiens. T III 327.
patrz: POLE
– T III .
patrz: POLEGAĆ SIĘ
– mała albo polna Buława. T III 88.
patrz: POLNY
– bazylika polna, (ocimum silvestre) Feld-Basilien. basilic sauvage. T III 29.
patrz: POLNY
– Balsam Polski ziele, (ocimum). Basilien-Kraut. basilic une plante. T III 20..
patrz: POLSKI
– Pomorski. 1) am Meer gelegen, See-. [...] maritime; voisin de la mer; qui est auprès de là mer. [...] § 1) Pomorskie miasto. T III 1511.
patrz: POMORSKI
– Pomuchla. Dorsch, Pomuchel, ein Fisch in der Ost-See. espèce de poisson fort délicat dans la mer Baltique. T III 1512.
patrz: POMUCHLA
– Pomywam, v. m. F. pomyię. scheuren ein Gefäß. écurer, laver la vaisselle. § pomyy statki i cynę. T III 1514.
patrz: POMYĆ
– Pomywam, v. m. F. pomyię. scheuren ein Gefäß. écurer, laver la vaisselle. § pomyy statki i cynę. T III 1514.
patrz: POMYWAĆ
– Poniedziałek, g. poniedziałku. der Montag. lundi. § do poniedziałku był u mnie. T III 1516.
patrz: PONIEDZIAŁEK
– Poniewieram się, potłukam się, powłoczyć się. umherziehen, herum treiben. se trainer; trainer de tous côtez; roder, errer de maison en maison, d'un païs en un autre; étre errant & vagabond. § wzgardzony teraz się po mieście, po kraiu poniewiera. poniewieraiący się. umherziehend. vagabond, errant. T III 1516.
patrz: PONIEWIERAĆ SIĘ
– Poniewieram się, potłukam się, powłoczyć się. umherziehen, herum treiben. se trainer; trainer de tous côtez; roder, errer de maison en maison, d'un païs en un autre; étre errant & vagabond. § wzgardzony teraz się po mieście, po kraiu poniewiera. poniewieraiący się. umherziehend. vagabond, errant. T III 1516.
patrz: PONIEWIERAJĄCY SIĘ
– Poniewierca. Poniewierek. ein Herumtreiber. un homme errant & vagabond, qui va sans cesse d'un païs en un autre. T III 1516.
patrz: PONIEWIEREK
– Poosmny. achtmahlig. de huitiéme fois; qui a huit fois. T III 1518.
patrz: POÓSMNY
– Popiętny. aus fünf bestehend. de cinq piéces. [...] popiętna liczba. fünf, fünf Stück. cinq, cinq piéces T III 1522.
patrz: POPIĄTNY, POPIĘTNY, POPIĘTNY
– Popiętny. [...] § grosz popiętny. T III 1522.
patrz: POPIĄTNY, POPIĘTNY, POPIĘTNY
– lata myślami po niebie, a zadek w popiele. er denckt hoch hinaus, und hat hoch kein Vermögen. il a le coeur haut & la fortune basse. T III 718.
patrz: POPIÓŁ
– Pora. [...] 6) Witterung, Luft. [...] saison, f. tems, air. [...] przywykły do ciepłej, do zimney pory; pora teraz niezdrowa; pora ranna. T III 1528.
patrz: PORA
– Pora. [...] 4) Blüthe, Höhe, Flor, das höchste Ziel, der höchste Punckt oder Grad. [...] le sommet, le comble, le fort, le coeur, le midi, le haut point, la fleur, le haut période, le plus haut période de qu.ch. ]...] Polskiey woyny porze był szkodliwy; w naylepszey porze czerstwości i gładkości swoiey była [...]. T III 1528.
patrz: PORA
– Pora. [...] 2) gute Gelegenheit, geschickte Zeit zu etwas. [...] ocasion, chemin, sujet, tems propre à qu.ch. [...] Fizycy do tego naylepszą maią porę; gdy pora woienna ustawa, woysko z pola idzie; siano kosić podług pory [...]. T III 1528.
patrz: PORA
– Pora. [...] 5) eine Jahrs-Zeit. [...] une saison de l'année. [...] cztery są pory roku: wiosna, lato etc. T III 1528.
patrz: PORA
– Pora. 1) gehörige Lage, Grösse, Ordnung [...] la juste grandeur; ordre, m. position, assiette d'une chose. [...] dobra głownia po zgięciu do swoiey przychodzi pory; postanowić sprawę w swoiey porze; w rowney co trzymać porze; dobra wolność w samey zostaie porze, gdy z brzegow swoich nie wylewa; nieuwaga z słuszney swoiey wykracza pory [...]. T III 1528.
patrz: PORA
– szczęście iego w samey iest porze. sein Glück ist aufs höchste gestiegen. sa fortune est à son midi. T III 1528.
patrz: PORA
– Pora. [...] 3) Verfassung Zustand, Beschaffenheit. [...] sistème, m. situation, étât, disposition. [...] tak była pora Panstwa, dworskich spraw; wszystek z pory swoiey wzruszony stan krolestwa; nieprzyiaciel w tey porze nie zostaie, aby się iakiey mogł podiąć imprezy; w dobrey Państwo synowi zostawił porze; nieznośna niewolniczego stanu pora. T III 1528.
patrz: PORA
– Porta. die Pforte; das Turckische Reich. Porte. L'Empire Turc. T III 1534.
patrz: PORTA
– Obiecadło. [...] porządkiem obiecadła idące słowa. T III 1092.
patrz: PORZĄDEK
– Pośiodmny. aus sieben bestehend. septenaire; de sept, qui contient sept. T III 1544.
patrz: POSIEDMNY, POSIÓDMNY, POSIÓDMNY
– Granica. [...] 3) fig. Grentze, Schrancken [...] fig. borne, limite. [...] łaski moiey nie przeryway granice; pilnie granic posłuszeństwa przestrzegać będę. T III 416.
patrz: POSŁUSZEŃSTWO
– Dolegliwy [...] 2) posmaruy tym oleykiem dolegliwe mieysce. T III 244.
patrz: POSMAROWAĆ
– *Posobicą, Posobnie, adv. [...] po sobie. 1) einer nach dem andern; auf einander. [...] 1) l'un après l'autres. [...] T III 1549.
patrz: POSOBICĄ
– *Posobicą, Posobnie, adv. następnie [...] 2) folglich, darauf. [...] 2) conséquenment, subsécutivement, par conséquent. T III 1549.
patrz: POSOBICĄ
– w gospodzie pospolitey ma gospodę. T III 408.
patrz: POSPOLITY
– Postmagister. Postmayster. Postmeister. maître de poste. T III 1557.
patrz: POSTMAGISTER
– Postmagistrostwo, posztmistrostwo. Postmeister-Amt. la charge de maître de poste. T III 1557.
patrz: POSTMAGISTROSTWO
– Postmagister. Postmayster. Postmeister. maître de poste. T III 1557.
patrz: POSTMAJSTER
– Poszept. leise Worte; ins Dhr gesagte Worte. des paroles chuchetées aux oreilles. § poszeptem komu co powiedzieć. T III 1562.
patrz: POSZEPT
– Poszeptuię, v. m. F. poszeptam, poszepcę. ins Dhr sagen, blasen, reden. chucheter; dire, parler tout bas à l'oreille; soufler à qu.aux oreilles. § poszeptał mu to w wielkim sekrecie; poszeptał mi to do ucha. T III 1563.
patrz: POSZEPTAĆ
– Poszeptuię, v. m. F. poszeptam, poszepcę. ins Dhr sagen, blasen, reden. chucheter; dire, parler tout bas à l'oreille; soufler à qu.aux oreilles. § poszeptał mu to w wielkim sekrecie; poszeptał mi to do ucha. T III 1653.
patrz: POSZEPTYWAĆ
– Poszosny, poszostny. [...] 2) sechsspännig. [...] 2) tiré, atelé de six chevaux; à six chevaux. § [...] 2) [...] poszostne konie, woły. T III 1563.
patrz: POSZESNY, POSZÓSNY, POSZÓSTNY, POSZÓSTNY
– Poszosny, poszostny. [...] § poszostny grosz. [...]. T III 1563.
patrz: POSZESNY, POSZÓSNY, POSZÓSTNY, POSZÓSTNY
– Poszosny, poszostny. [...] 2) sechsspännig. [...] 2) tiré, atelé de six chevaux; à six chevaux. § [...] 2) poszostny woz [...]. T III 1563.
patrz: POSZESNY, POSZÓSNY, POSZÓSTNY, POSZÓSTNY
– Poszosny, poszostny. 1) aus sechs bestehend. [...] 1) de six, de six piéces [...]. T III 1563.
patrz: POSZESNY, POSZÓSNY, POSZÓSTNY, POSZÓSTNY
– Postmagistrostwo, posztmistrostwo. Postmeister-Amt. la charge de maître de poste. T III 1557.
patrz: POSZTMISTROSTWO
– Granie [...] granie pownętrzne albo pośrzodkowe. 1) die inwendige Polygone, von einem Rehl-Punct zum andren. 2) Seite oder Linie von einem Rehl-Puncte zum andern. 1) polygone intérieur. 2) cote intérieure. T III 416-417.
patrz: POŚRODKOWY, POŚRZODKOWY
– Pośrzod, adv. etc. pr.g. in der Mitte. au milieu. § pośrzod iest ogrod; pośzrod [!] ogroda stoi fontana. T III 1552.
patrz: POŚRÓD, POŚRÓD, POŚRZÓD, POŚRZÓD
– Pośrzod, adv. etc. pr.g. in der Mitte. au milieu. § pośrzod iest ogrod [...]. T III 1552.
patrz: POŚRZÓD
– *Potłukam się, F. potłukę się, vid. Poniewieram się. potłuc, tłuc co. zerstossen. casser, piler. T III 1567.
patrz: POTŁUC
– Poniewieram się, potłukam się, powłoczyć się. umherziehen, herum treiben. se trainer; trainer de tous côtez; roder, errer de maison en maison, d'un païs en un autre; étre errant & vagabond. § wzgardzony teraz się po mieście, po kraiu poniewiera. poniewieraiący się. umherziehend. vagabond, errant. T III 1516.
patrz: POTŁUKAĆ SIĘ
– Potłukam się, F. potłukę się, vid. Poniewieram się. T III 1567.
patrz: POTŁUKAĆ SIĘ
– Potłumiam, v. m. F potłumię. unterdrücken. bändigen, ersticken. reprimer, domter abatre, étouser, éteindre. § potłumił bunt, herezyą, niezgodę. T III 1567.
patrz: POTŁUMIAĆ
– Potłumiciel. Bezwinger, Unterdrücker. domteur, celui qui domte, qui abat, qui étouse. T III 1567.
patrz: POTŁUMICIEL
– Potłumiam, v. m. F potłumię. unterdrücken. bändigen, ersticken. reprimer, domter abatre, étouser, éteindre. § potłumił bunt, herezyą, niezgodę. T III 1567.
patrz: POTŁUMIĆ
– Potłumienie. Dämpfung, Unterdrückung. l'action de celui qui domte, qui étouse. T III 1567.
patrz: POTŁUMIENIE
– Potroynik. Potroyny. Rayser-Groschen, Silber-Groschen. petite piéce d’argent vacant[?] deux sous. T III 1569.
patrz: POTRÓJNIK
– potroyny. [...] 2) dreysvännig. [...] 2) atelé, tiré de trois animaux. § [...] 2) potroyny woz, potroyny cug koni. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– potroyny kwiat; potroyny fiołek, vid. brat z śiostrą. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– potroyny powroz. dreyfacher Strich. corde à trois cordons. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– potroyny kwiat; potroyny fiołek, vid. brat z śiostrą. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– potroyny. 1) drehfach, aus drey bestehend. [...] 1) de trois, triple, composé de trois. [...] § 1) potroyny grosz. [...]. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– Potroynik. Potroyny. Rayser-Groschen, Silber-Groschen. petite piéce d’argent vacant [?] deux sous. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– potroyny. 1) drehfach, aus drey bestehend. [...] 1) de trois, triple, composé de trois. [...]. T III 1569.
patrz: POTRÓJNY
– Potrzebá [...] 5) eine Feld-Schlacht [...] bataille [...] do potrzeby się gotować; dać, wygrać, przegrać potrzebę. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzebá. [...] 6) Berrichtung, Sache die man verrichten muss. [...] afaire qu’on doit expédier [...] mam tam rożne sprawić potrzeby. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzebá [...] Mangel, Dürftigkeit, Armuth [...] nécessité, pauvreté, besoin, indigence [...]. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– [...] potrzeba nie czeka pogody i wczasu [...] T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzebá. 1) Nothwendigkeit, Zwang, Noth [...] besoin, contrainte, nécessité qui oblige à faire qu.ch [...] mam wielką potrzebę tam iść; potrzeba nauczy chleba; [...] uciśniony potrzebą; iest w ostatniey potrzebie. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– w potrzebie przyiaciela poznać. den Freund erkennet man in der Noth. on connoit l’ami dans la nécessité, au besoin. T III 1571.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– nad potrzebę. mehr als nöthig. plus – qu’il n’est pas nésessaire; plus – qu’il ne faut. § nad potrzebę suknia długa. T III 1571.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzebá. [...] 3) natürliche Nothdurft. [...] nécessitez, f. plur. fonction naturelle. [...] potrzeba potoczna, przyrodzona iako ieść, pić. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– wedle potrzeby długi. lang genung. assez long. T III 1571.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– [...] dogadzać potrzebie ubogich ludzi. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– [...] potrzebie łacno dogodzić, zbytkowi trudna. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzebá. [...] 4) Nothdurft, Sache die man nöthig hat [...] le nésessaire; chose dont on à besoin [...] niewiele potrzebie ludzkiey trzeba; wszytko potrzebie moiey służyło [...]. T III 1570.
patrz: POTRZEB, POTRZEBA
– Potrzeba, trzeba. nöthig seyn, müssen. faloir, avoir besoin, étre nécessaire. [...] nie trzeba, nie potrzeba. es ist nicht nothwendig. il n'est pas nécessaire; il n'est pas besoin. T III 1571.
patrz: POTRZEBA
– potrzeby [...] 2) Zubehör zu einem Kleide [...] garniture d’habit, fourniture [...] potrzeby do szaty iako guziki, przącki etc. T III 1570.
patrz: POTRZEBY
– potrzeby. 1) nöthige Sachen [...] le nésessaire, les bosoins; des choses dont on a besoin [...] wszelkie ziemia wydaie potrzeby. T III 1570.
patrz: POTRZEBY
– potrzeby 3) Zubehör, nöthiges Geräthe zum Haus-Wesen, zu einem Handwerck [...] des meubles, des utenciles, des outils nésessaires à une maison, à un métier [...] potrzeby stołowe, kuchenne, łowcze. T III 1570.
patrz: POTRZEBY
– Powietrznik, g. [powietrznik]a. Wetterhahn. girouëtte. § za wiatrem idą powietrzniki; za nim się iak powietrznik obraca. T III 1581.
patrz: POWIETRZNIK
– Powiewaczka, wachlarzyk. ein Fecher. éventail T III 1581.
patrz: POWIEWACZKA
– Granie [...] granie pownętrzne albo pośrzodkowe. 1) die inwendige Polygone, von einem Rehl-Punct zum andren. 2) Seite oder Linie von einem Rehl-Puncte zum andern. 1) polygone intérieur. 2) cote intérieure. T III 416-417.
patrz: POWNĘTRZNY
– potroyny powroz. dreyfacher Strich. corde à trois cordons. T III 1569.
patrz: POWRÓZ
– Pozabiiać. 1) nach einender niedermachen, tödten. 2) nach einender vermachen, mit Decken verhängen. 1) massacrer, tuër beaucoup de. 2) couvrir beaucoup d'ouvertures de rideaux, de voiles; tendre, mettre devant beaucoup de choses. T III 1594.
patrz: POZABIJAĆ
– Pozew. gerichtliche Ladung, Citation. Assignation, ajournement pour comparoître devant un Juge. § dać komu pozew do Grodu, na Trybunał, o gwałt, o zaboy. T III 1597.
patrz: POZEW
– na pozew stanąć. auf die Citation erscheinen. comparoître à l’ajournement. T III 1597.
patrz: POZEW
– Bawełna. [...] bawełna poziemna ziele. Vid. Ukwap. T III 27-28.
patrz: POZIEMNY, POZIOMNY, POZIOMNY
– w potrzebie przyiaciela poznać. den Freund erkennet man in der Noth. on connoit l’ami dans la nécessité, au besoin. T III 1571.
patrz: POZNAĆ
– Smarownie [...] wszystkie mu smarownie idą rzeczy. alles gelinget ihm. tout lui réüssit; les choses lui viennent à souhait; tout lui rit. T III 2084.
patrz: PÓJŚĆ
– poł garca. halber Topf. pinte. T III 364.
patrz: PÓŁ, PUŁ
– Połczwartny, połczwarta zamykaiący w sobie. viertehalb in sich haltend. de trois et demi. T III 1490.
patrz: PÓŁCZWARTNY
– Połgębek, g. połgębka. halbes Maul. demi-bouche. T III 1495.
patrz: PÓŁGĘBEK
– połgębkiem mowić. die Worte kauen, halb aussprechen. manger les mots, ne les prononcer pas tous. T III 1495.
patrz: PÓŁGĘBKIEM
– Połtora. anderhalb. un & demi. § połtora garca, połtora kieliszka. T III 1502.
patrz: PÓŁTORA
– połtora funta. anderhalb Pfund. une livre & demie. T III 1502.
patrz: PÓŁTORA
– Połtorak, g. połtoraka. ein Polterack oder halber Silber-Groschen, derer 60 auf einen Thaler gehen. petite piéce de monoie blanche qui vaut un sou et dont soixante font un écu. T III 1502.
patrz: PÓŁTORAK
– Połtorny. noch halb so gross. de la moitié plus grand; qui contient une sois et demie autant. T III 1502.
patrz: PÓŁTORNY
– Wyspa [...] wyspa wodą nieobeszła; połwyspy. eine Halb-Insel. presqu'île; peninsule. T III 2740.
patrz: PÓŁWYSEP, PÓŁWYSPA
– Piorę, pierze, prał, pierzę. 1) waschen Wäsche, Kleider [...] 1) blanchir, laver le linge, les habits. § 1) prać chusty brudne [...]. T III 1378.
patrz: PRAĆ
– Piorę, pierze, prał, pierzę [...] 2) einen ausschmieren, ausprügeln [...] 2) savonner, rosser, batre qu. comme il fault [...] 2) pierze go kiiem. T III 1378.
patrz: PRAĆ
– Prać, vid. Piorę. T III 1604.
patrz: PRAĆ
– Pranie. das Waschen der Wäsche. le savon, blanchiment, le lavage; le maniére, l'action de laver le linge. T III 1607.
patrz: PRANIE
– Podobny [...] 3) rzecz podobna do wiary, (ku wierze) ku prawdzie. T III 1451.
patrz: PRAWDA
– Prawo Duchowne. das geistliche Recht. le Droit Canonique. T III 285.
patrz: PRAWO
– Hołdowny. Hołdowniczy. zinsbar; Huldigungs-; mit Lehns-Pflicht verpflichtet. tributaire, hommager, hommagé, lige. hołdownicze prawo. Lehen-Recht. droit féodal; droit des fiefs. przysięga hołdownicza. Huldigungs-Eid. un hommage; serment de fidelité. T III 452-453.
patrz: PRAWO
– wolno sobie namyśl a prętko czyń. T III 2599.
patrz: PRĘDKO
– dwa kroć daie kto prętko daie, a trzy kroć kto ochotnie T III 204.
patrz: PRĘDKO
– Prętkomowny geschwind, hurtig im Reden. qui parle vite, qui a une volubilité de langue. T III 1617.
patrz: PRĘDKOMOWNY
– T III .
patrz: PRODUKT
– Profes, zakonnik co ślub iawny uczynił. angetretener Ordens-Bruder. Profés Religieux qui a fait profession. T III 1621.
patrz: PROFES
– Proroctwo. die Prophezeyung eines Propheten. prophétie, prédiction faite par un prophéte. [...] iuż się stało co proroctwo prorokowało. T III 1625.
patrz: PROROCTWO
– *wroble proso, żorawie noski. (geranium) Storchschnabel. bec de gruë; bec de cicogne. T III 2620.
patrz: PROSO
– wroble proso, ziele (lithospermum) Meer-oder Perl-Hirse, Stein-Saamen. gremil, herbe aux perles. T III 2620.
patrz: PROSO
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.
patrz: PROSTY
– Prowincyalstwo. die [...] eines Provincials. provincialat, la dignite d'un Provincial. T III 1632.
patrz: PROWINCJALSTWO
– Prożnomowność. unnützes, leeres Geschwätz. babil, vains discours; discours inutile. T III 1633.
patrz: PRÓŻNOMOWNOŚĆ
– Prożnomowny. der unnütze Reden, führt. bibillard, diseur de rien. T III 1633.
patrz: PRÓŻNOMOWNY
– Cyna [...] cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. [...] T III 169.
patrz: PRZEDNI
– Przegrażanie się, groźba. Drohung. menace, l'action d'user de menaces. T III 1663.
patrz: PRZEGRAŻANIE SIĘ
– Przekładanie, przełożenie. [...] 4) Einsetzung eines Vorgesetzten. [...] 4) l'action de donner à qu. l'intendance ou le commendement de. [...] § [...] 4) przełożenie kogo nad maiętnośćią, nad miastem. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. [...] 2) das Durchlegen, das Schichten. [...] 2) stratification; l'action d'entreposer, d'étendre entre ou sous les choses qu'on range lit sur lit. [...] § [...] 2) przekładanie owocu liściem. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. [...] 6) Auslegung. [...] 6) explication, interprétation. [...] § [...] *6) przekładanie (wykład) rzeczy trudney. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. 1) die Verfetzung, Umlegung, Verlegung. [...] 1) transport, transposition; l'action de mettre d'un lieu en un autre. [...] § 1) przekładanie słow sens zatrudnia; przekładanie towarow w insze skrzynie. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. [...] 8) Gram. Präposition. [...] 8) Gramm. préposition. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. [...] 5) Uebersetzung. [...] 5) traduction, version. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. [...] 3) Vorlegung, Vorstellung. [...] 3) proposition qu'on fait à qu. [...] § [...] 3) po przełożeniu tych punktów do rady przystąpiono. T III 1668.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przekładanie, przełożenie. [...] 7) Vorzug, Vorziehung. [...] 7) préference. [...] § [...] przekładanie cnoty nad wszystkie bogactwa. T III 1668-1669.
patrz: PRZEKŁADANIE
– Przemykam co, v. m. F. przemknę. 1) durchschieben. [...] 1) faire passer par; pousser par. [...] T III 1679.
patrz: PRZEMKNĄĆ
– Przemykam co, v. m. F. przemknę. [...] 2) von Iagd-Hunden: davon schleichen, auf der Fährte nicht anschlagen. [...] 2) en parlant des chiens de chasse: suraller, passer les voïces sans crier. T III 1679.
patrz: PRZEMKNĄĆ
– Przemknięćie. Durchschiebung. l'action de faire passer, de pousser, de ficher qu. ch. par. qu. T III 1677.
patrz: PRZEMKNIĘCIE
– Przemyćie. Strafe vors Zoll-Berfahren; Berfallung der Waare. peine dont on chatie ceux qui ont passé devant la doüane sans déclarer les marchandises; confiscation des marchandises qui ne sont pas déclarées à la doüane. T III 1678.
patrz: PRZEMYCIE
– Przemycam co [...] kupiec co przemyćił przemyćie popada. T III 1678.
patrz: PRZEMYCIE
– Przemyjam [...] przemyło śię. das Geld ist verprasset; ist fort. tout est fricassé; l'argent est dépensé. T III 1678-1679.
patrz: PRZEMYĆ SIĘ
– Przemyiam, v. m. F. przemyję. 1) verplämpern; mit Baden und Waschen Geld verthun. 2) verplämpern, verschwenden, verthun. 1) dépenser en se baignant, en se lavant. 2) dissiper, prodiguer. T III 1678-1679.
patrz: PRZEMYJAĆ
– Przemyk morski, vid. Przesmyk morski. T III 1678.
patrz: PRZEMYK
– Przemykam co, v. m. F. przemknę. [...] 2) von Iagd-Hunden: davon schleichen, auf der Fährte nicht anschlagen. [...] 2) en parlant des chiens de chasse: suraller, passer les voïces sans crier. T III 1679.
patrz: PRZEMYKAĆ
– Przemykam co, v. m. F. przemknę. 1) durchschieben. [...] 1) faire passer par; pousser par. [...] T III 1679.
patrz: PRZEMYKAĆ
– Przesmyk. Enge, Paẞ. détroit, défilé, m. passage étroit. T III 1703.
patrz: PRZESMYK
– *przez dźięki; bez dźięki. wider Millen, durchaus. malgré, par tout, absolument. T III 309.
patrz: PRZEZ
– Przyćiemny. ein wenig zu dunkel. un peu obscur. T III 1737.
patrz: PRZYCIEMNY
– Przyćieńszy. ein wenig dünn. un peu mince; un peu menu. T III 1738.
patrz: PRZYCIEŃSZY
– Przyćięższy. etwas schwer. un peu pésant; un peu lourd. T III 1738.
patrz: PRZYCIĘSZY, PRZYCIĘŻSZY, PRZYCIĘŻSZY
– Przyczernieyszy. ein wenig schwartz; schwärtzlich. noiretre; un peu noir. T III 1739.
patrz: PRZYCZARNIEJSZY, PRZYCZERNIEJSZY, PRZYCZERNIEJSZY
– Przydługi, przydłuższy. ein wenig lang. un peu long; longuet. T III 1741.
patrz: PRZYDŁUGI
– Przydługi, przydłuższy. ein wenig lang. un peu long; longuet. T III 1741.
patrz: PRZYDŁUŻSZY
– w potrzebie przyiaciela poznać. den Freund erkennet man in der Noth. on connoit l’ami dans la nécessité, au besoin. T III 1571.
patrz: PRZYJACIEL
– Niełaska. Ungunst, Ungnade, Ungütigkeit. disgrace; mauvaise grace, haine. § przyszedł o wielką niełaskę u krola. T III 987.
patrz: PRZYJŚĆ, PRZYŚĆ
– Przylądek, g. u. Geogr. eine Halb-Insel. Geogr. chersonese, presqu'isle. T III 1752.
patrz: PRZYLĄDEK
– Przymięższy. [...] 2) etwas tief, ein wenig grob als eine Stimme. [...] 2) un peu grave, un peu bas. § [...] 2) przymięższym głosem mowi, śpiewa. T III 1757.
patrz: PRZYMIĄŻSZY, PRZYMIĘŻSZY, PRZYMIĘŻSZY
– Przymiąższy, vid. Przymięższy. T III 1756.
patrz: PRZYMIĄŻSZY, PRZYMIĘŻSZY, PRZYMIĘŻSZY
– Przymięższy. 1) etwas dick. [...] 1) un peu épais. [...] § 1) przymięższa to do tego deska. [...]. T III 1757.
patrz: PRZYMIĄŻSZY, PRZYMIĘŻSZY, PRZYMIĘŻSZY
– z trefunku przypadły. Trefunkowy. zufällig, von ungefehr geschehen. fortuit, arrivé par hazard. § nie unikniesz razom trefunkowym. T III 2333.
patrz: PRZYPADŁY
– Hołdowny. Hołdowniczy. zinsbar; Huldigungs-; mit Lehns-Pflicht verpflichtet. tributaire, hommager, hommagé, lige. hołdownicze prawo. Lehen-Recht. droit féodal; droit des fiefs. przysięga hołdownicza. Huldigungs-Eid. un hommage; serment de fidelité. T III 452-453.
patrz: PRZYSIĘGA
– Przyskępszy. ein wenig genau, ein wenig geißig. un peu ménager, un peu avare. T III 1780.
patrz: PRZYSKĄPSZY, PRZYSKĘPSZY, PRZYSKĘPSZY
– Przysłabszy. etwas schwach. un peu foible, un peu débile. T III 1780.
patrz: PRZYSŁABSZY
– Przysłodszy. ein wenig süsse, süßlich. doucereux, douçâtre, un peu doux. T III 1780.
patrz: PRZYSŁODSZY
– Przyspieszenie. Beschleunigung [...] précipitation, accélération, diligence. T III 1781.
patrz: PRZYSPIESZENIE, PRZYŚPIESZENIE
– Przystoi [...] przystanie. 1) es stehet an, es lässt, es ziemet einem. [...] il est convenable, il convient, il est bienséant à qu. [...] przystało żądaniu wielu w tak słuszney rzeczy dogodzić [...] nie przystoi nikomu głupim bydź. T III 1785.
patrz: PRZYSTAĆ, PRZYSTOIĆ
– przystanę. 1) bey einen. Dienste nehmen, in Dienste treten. [...] s'engager à qu. pour; se mettre en service. [...] przystał do Pana za Sekretarza, za pokoiowego; przystał do mnie służyć, robić. T III 1783.
patrz: PRZYSTAĆ
– przystanę [...] 5) anliegen. [...] se coler, tenir, étre ataché à qu; étre colé, étre ciré sur. [...] suknia dobrze do ciała przystała. T III 1783.
patrz: PRZYSTAĆ
– Przystoi [...] przystanie [...] 2) es stehet einem, es kleidet einem. [...] il fied, il vient, il convient bien ou mal à qu. [...] łowczy przyodziewek barzo mu przystoi. T III 1785.
patrz: PRZYSTAĆ, PRZYSTOIĆ, PRZYSTOJEĆ
– Przystoi [...] przystanie. 1) es stehet an, es lässt, es ziemet einem. [...] il est convenable, il convient, il est bienséant à qu. [...] nie przystoi to bratu (na brata). T III 1785.
patrz: PRZYSTAĆ, PRZYSTOIĆ, PRZYSTOJEĆ
– przystanę [...] 3) beypflichten, beytreten, beystimmen. [...] s'y acorder; demeurer, tomber d'acord; suivre l'opinion, étre du sentiment; donner sa voix à. [...] przystał na rozumienie iego. T III 1783.
patrz: PRZYSTAĆ
– przystanę [...] 2) eine Parthey ergreifen. [...] s'atacher à; se ranger sous les drapeaux de; prendre le parti de. [...] przystań do tey strony; do nas przystał na tę perswazyą. T III 1783.
patrz: PRZYSTAĆ
– Przystaię, przystawam […] 4) dicht an etwas stehen. […] toucher, étre contigu, étre tout proche, se toucher, se joigner. […] szafa nie przystaie do ściany. T III 1783.
patrz: PRZYSTAWAĆ
– przystoynieyby mu było do mnie przyjść [...]. T III 1786.
patrz: PRZYSTOJNIE, PRZYSTOJNO
– Przystoyny. anständig. décent, bienséant, convenable. § przystoyną ma subsystencyą. T III 1786.
patrz: PRZYSTOJNY
– Przystroić co, F. przystroię. anputzen, verschönern. parer, orner, embeltir, enjoliver. T III 1786.
patrz: PRZYSTROIĆ
– T III .
patrz: PRZYŚPIEWYWANIE
– Przytępszy. ein wenig strumpf. un peu émoussé. T III 1789.
patrz: PRZYTĘPY
– Przytłuc, F przytłukę. 1) niederschlagen. 2) einen befallen als eine Mauer. 1) abattre. 2) encombrer; acabler qu. comme une muraille. § 1) grad zboże przytłukł. 2) mur ich przytłukł. T III 1789.
patrz: PRZYTŁUC
– Przytłuczony. niedergeschlagen. acablé. abatu. T III 1789.
patrz: PRZYTŁUCZONY
– Przytrudnieyszy. ein wenig schwer zu thun. un peu dificile. T III 1790.
patrz: PRZYTRUDNIEJSZY
– Przywalam, v. m. F. przywalę 1) hinzu, vor oder auf etwas wältzen. 2) befallen, beschütten. 1) rouler une grosse piéce vers, devant ou sur un endroit. 2) encombrer; acabler d'un grand fardeau. § 1) przywal ten kamień do muru; przywalić dziurę, grob, drzwi do piwnicy kamieniem. 2) mur go przywalił. T III 1791.
patrz: PRZYWALAĆ
– Przywalam, w. m. f. przywalę 1) hinzu, vor oder auf etwas wältzen. 2) befallen, beschütten. 1) rouler une grosse piéce vers, devant ou sur un endroit. 2) encomber; acabler d'un grand fardeau. § 1) przywal ten kamień do muru; przywalić dziurę, grob, drzwi do piwnice kamieniem. 2) mur go przywalił. T III 1791.
patrz: PRZYWALIĆ
– Przywalam, w. m. f. przywalę 1) hinzu, vor oder auf etwas wältzen. 2) befallen, beschütten. 1) rouler une grosse piéce vers, devant ou sur un endroit. 2) encomber; acabler d'un grand fardeau. § 1) przywal ten kamień do muru; przywalić dziurę, grob, drzwi do piwnice kamieniem. 2) mur go przywalił. T III 1791.
patrz: PRZYWALIĆ
– Przywalony. 1) zugewältzt, vorgewältzt. 2) befallen; durch eine eingefallne Last beschüttet. 1) roulé à ou devant un endroit. 2) acablé sous un fardeau, sous les ruïnes; couvert des ruïnes. § 1) przywalona kamieniem dziura. 2) miasto ruiną przywalone; przywalony murem. T III 1791-1792.
patrz: PRZYWALONY
– Przywyż, Przywyższym adv. etwas höher. un peu plus haut. T III 1796.
patrz: PRZYWYŻSZEM, PRZYWYŻSZYM, PRZYWYŻSZYM
– Przywyższy. ein wenig hoch. un peu haut. T III 1796.
patrz: PRZYWYŻSZY
– Przyźimnieyszy. 1) ein wenig kalt. 2) ein wenig kaltsinnig. 1) un peu froid. 2) un peu froidement, d’une maniére un peu froide. T III 1797.
patrz: PRZYZIMNIEJSZY
– Przyźimnieyszym, adv. etwas kaltsinnig. un peu froidement, d’une maniére un peu froide. T III 1797.
patrz: PRZYZIMNIEJSZYM
– Przyzwoito mu, przyzwoito iest mu. es ist ihm eigen; es ist ihm gemäss. cela lui convient; cela s'acorde avec lui. § zawsze to ludzkiey przyzwoito było naturze. T III 1798.
patrz: PRZYZWOICIE, PRZYZWOITO
– Przyzwoicie, adv. gemäss, gehöriger Weise, geziemend convenablement, conformément, d'une maniére convenable. T III 1798.
patrz: PRZYZWOICIE, PRZYZWOITO
– Przyzwoity eigen, gemäss, übereinstimmig. propre, convenable, conforme, qui s'acorde avec une chose. T III 1798.
patrz: PRZYZWOITY
– Cebula. Zwiebel. ognon. cebula psia, vid. Psi - psia cebula [...]. T III 99.
patrz: PSI
– Psi Hunds-, hündisch. de chien, qui tient de chien [...] psia cebula, szpilanka, podeyrzon żołty. (bulbus vomitorius) Art von Mertz-Blumen. espèce de Jacinte [...]. T III 1799.
patrz: PSI
– ptaki łacno brać na żobi T III 3029.
patrz: PTAK
– zob ptasza, drzewko oliwie i bzowi podobne, iagody kwiczołom, drozdom rodzące. (ligustrum) Rhein-Weide, Mund-Holz, Bein-Hölzlein, Hartriegel. troëne, frezillon. T III 3029.
patrz: PTASI, PTASNY, PTASZY
– kutas do pudrowania. Puder-Quaste. houpe, zest, dont on se sert pour jetter de la poudre de Cypre. T III 692.
patrz: PUDROWANIE
– Pulwerzak, g. [pulwerzak]u. naboy. die Pulver-Kammer im Feuer-Rohr. chambre de poudre; endroit dans un canon à feu où l'on met la poudre. T III 1809.
patrz: PULWERSAK, PULWERSAK, PULWERZAK
– ...pułtynek, poduszka do ktorey szyiąca białogłowa płotno przypina; T III 804.
patrz: PUŁTYNEK
– Punkiel, g. punkla. der Kegel oder Stempel zur Mutter oder Forme der Buchdrucker-Buchstaben. tête, poinçon dont on frape la matrice d'une lettre d'imprimeur. T III 1809.
patrz: PUNKIEL
– Pupki, plur. Art von Billig oder Pillig-Fetchen; ist ein theures Grauwerck von grossen Ratten. sorte de petit gris ou de fourrure fort chere faite de certains rats. T III 1809.
patrz: PUPKI
– Purganśik. eine gelinde Purgans, ein abführendes Mittel. un remede laxatif. T III 1810.
patrz: PURGANSIK
– Rabarbarum. Rhabarber. Rubarbe. T III 1819.
patrz: RABARBARUM, RABARBARUM, RABARUM, REUBARBARUM, REUBARBARUN, REUMBARBARUM
– Reubarbarun. Rhabarber. rubarbe. T III 1846.
patrz: RABARBARUM, RABARBARUM, RABARUM, REUBARBARUM, REUBARBARUN, REUMBARBARUM
– w cudze rad zagląda garki. er steckt seine Nase in alles. il fourre (met, porte) son nez par tout. T III 364.
patrz: RAD, RADY
– Radlenie. das Zwiebrachen eines Ackers. le binement; le second labour qu'on donne à une terre. T III 1824.
patrz: RADLENIE, RADLENIE, REDLENIE
– Radlica. Pflug zum Zwiebrachen. charruë qui fert à biner. T III 1824.
patrz: RADLICA, RADLICA, REDLICA
– Radlę, Przeorywam. zwiebrachen. biner une terre, donner la seconde façon à un champ. § radlić bez pokładania. T III 1824.
patrz: RADLIĆ
– Radlonka. 1) gezwiebrachter Acker. [...] un champ biné [...] §1) radlonkę bronami zawlec; ... T III 1824.
patrz: RADLONKA, RADLONKA, RADŁONKA, REDLANKA
– Radlonka. [...] §1) [...] radlonka czyści rolą z chwastow i perzow... T III 1824.
patrz: RADLONKA, RADLONKA, RADŁONKA, REDLANKA
– Radlonka. [...] 2) Schwein-Bruch, Schwein-Wühle. [...] 2) fouge; terre que les fangliers ont vermillèe. [...] 2) świńska radlonka. T III 1824.
patrz: RADLONKA, RADLONKA, RADŁONKA, REDLANKA
– Radło. Pflug-Eisen zum Zwierbrachen. un countre de charruë qui est propre à biner. T III 1824.
patrz: RADŁO, RADŁO, REDŁO
– Radostka, wrotycz włoska ziele. (heliochrysos) Sonnem-Gold-Blume. immortelle. T III 1824.
patrz: RADOSKA, RADOSNKA, RADOSTKA, RADOSTKA
– Radośny, wesoły. frölich, freudig. joieux, gai. T III 1824.
patrz: RADOSNY, RADOSNY, RADOŚNY
– Radyki ziele, plur. (dens leonis) Pfaffen-Platte. de la dent de lion, pissenlit. T III 1825.
patrz: RADYKI
– Papawa ziele, żabi kwiat, mlecz świni, plesz, mnich, lwitrud, radyki, gołębi groch. (ambubeia) Pfaffen-Platte, Mőnchs-Kopf. de la dent de lion, dent de chien, pissenlit. T III 1323.
patrz: RADYKI
– Raguzanin. ein Raguser. un Ragusien. T III 1825.
patrz: RAGUZANIN, RAGUZANIN, RAGUŻANIN
– Raguzański. Ragusisch. Ragusien. de Raguse. T III 1825.
patrz: RAGUZAŃSKI
– Raguzańska Rzeczpospolita. die Republic Ragusa. Raguse, la République de Raguse. T III 1825.
patrz: RAGUZAŃSKI
– Rakuski, adj. Oesterreichich. Autrichien, d'Autriche. T III 1892.
patrz: RAKUSKI
– Raność, rane rodzenie. Fruehzeitigkeit des Obstes, der Blumen. hâtivité, précocité des fruits, des fleurs. T III 1828.
patrz: RANOŚĆ
– Raszka. ein Rothkelchen. rouge-gorge un oiseau. T III 1829.
patrz: RASZKA
– Rębacz. Rębca. Holtzhauer, Holtzhacker. fendeur de bois; tailleur de bois; bucheron. T III 1834.
patrz: RĄBACZ, RĘBACZ, RĘBACZ
– Rąbacz, vid. Rębacz. T III 1819.
patrz: RĄBACZ, RĘBACZ, RĘBACZ
– Rąbam Rąbię co. hauen. hacher, couper, sendre, abatre à coup de hache, de sabre; taillader. rąbać wołu. einen Ochsen zuhauen. découper un boeuf en piéces; faire le boeuf. § rąbać iesiotra. rąbać drzewa. Bäume fällen. abattre les arbres. rąbać drwa. Holtz hauen. hacher, couper le bois. rąbaią się. sie hauen sich. ils estramaçonnent; ils se batent à coups d'estramaçon, à coups de sabre. T III 1819.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– gdzie drwa rąbią tam trzaski lecą. wo Holtz gehauen wird, fallen Spähne. il n'y a forêt où il ne tombe des feuilles par terre; dans un tel jardin il n'y a pas d'autres fleurs à cueillir. T III 2347.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Rąbam Rąbię co. hauen. hacher, couper, sendre, abatre à coup de hache, de sabre; taillader. rąbać wołu. einen Ochsen zuhauen. découper un boeuf en piéces; faire le boeuf. § rąbać iesiotra. rąbać drzewa. Bäume fällen. abattre les arbres. rąbać drwa. Holtz hauen. hacher, couper le bois. rąbaią się. sie hauen sich. ils estramaçonnent; ils se batent à coups d'estramaçon, à coups de sabre. T III 1819.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Rąbam Rąbię co. hauen. hacher, couper, sendre, abatre à coup de hache, de sabre; taillader. rąbać wołu. einen Ochsen zuhauen. découper un boeuf en piéces; faire le boeuf. § rąbać iesiotra. rąbać drzewa. Bäume fällen. abattre les arbres. rąbać drwa. Holtz hauen. hacher, couper le bois. rąbaią się. sie hauen sich. ils estramaçonnent; ils se batent à coups d'estramaçon, à coups de sabre. T III 1819.
patrz: RĄBAĆ, RĄBAĆ, RĘBAĆ, RUBAĆ
– Rąbalny, do rąbania służący. zum Hauen geschickt. qui sert à hacher. siekiera rąbalna. Holtz-Axt. coignée, hache pour fendre le bois. T III 1819.
patrz: RĄBALNY
– Rąbanie. 1) das Hauen, das Fällen der Bäume. 2) das Zuhauen eines geschlachteten Viehes. 1) coupe, taille; l'action de couper, d'abatre avec la hache. 2) action de faire le beuf. rąbanie drew. das Holtzhauen. l'action de hacher du bois. T III 1819.
patrz: RĄBANIE, RĄBANIE, RĘBANIE
– Rąbanina, siekanina. Blutbad, Metzeln. boucherie, grand carnage, tuerie. T III 1819.
patrz: RĄBANINA
– Rębacz. Rębca. Holtzhauer, Holtzhacker. fendeur de bois; tailleur de bois; bucheron. T III 1834.
patrz: RĄBCA, RĘBCA, RĘBCA
– Rąbek, g. rąbku. 1)Schleyer ein Zeug. 2) Haupt Schleyer der Weiber. 10 linon; linomple, m. 2) voile, m. dont les femmes se couvrent la tête. iak z rąbka zrobione; iak z rąbka wywinął. es ist ser niedlich; als wenn es gedrechselt wäre. il est tiré sur le volet; il est fait à peindre. T III 1819.
patrz: RĄBEK
– Rąbkowy. von Schleyer. de linon. T III 1820.
patrz: RĄBKOWY
– Grzeię co, grzeie, grzał. wärmen. chaufer, échaufer. rączkę w cudzey kieszeni grzeie. er greifet den Leuten in die Schubsäcke. il fourre la main dans la poche d'autrui [...]. T III 432-433.
patrz: RĄCZKA
– arkusz regałowy. T III 11.
patrz: REGAŁOWY
– Adjutant regimentowy. Regiments Adjutant. aide-major. T III 2.
patrz: REGIMENTOWY, REGIMENTOWY, REIMENTOWY
– Reścik, g. a. ein Restchen. petit reste. T III 1845.
patrz: REŚCIK
– Retoryka szkoły. die Rhetoric T III 1846.
patrz: RETORYKA
– Rębny las. Hau-Wald, Gehäue; Wald der zu gewissen Zeiten gehauen wird. taillis, une forêt qui se coupe de tems en tems. T III 1834.
patrz: RĘBNY
– rękawiczki niepalczaste. Handschuh ohne Finger. des mitaines, f. des moufles, f. T III 1842.
patrz: RĘKAWICZKA
– Rękawica. Rękawiczka. [...] 2) im Schertz: Handschelle Handfessel. [...] burlesq. menote, fer qu'on met à la main. T III 1842.
patrz: RĘKAWICZKA
– Rękawica. Rękawiczka. 1) ein Handschuh. [...] gant. T III 1842.
patrz: RĘKAWICZKA
– Rękawicznictwo. Handschuhmacher-Handwerck. ganterie, métier de gantier. T III 1842.
patrz: RĘKAWICZNICTWO
– Rodopisarski. genealogisch. généalogique. T III 1853.
patrz: RODOPISARSKI
– Rodopisarstwo, Rodopismo, rodu czyiego opisanie. Genealogie. Généalogie. T III 1853.
patrz: RODOPISARSTWO
– Rodopisarstwo, Rodopismo, rodu czyiego opisanie. Genealogie. Généalogie. T III 1853.
patrz: RODOPISMO
– Rogorog, nosorożec. Nasen = Horn ein Thier. Rinoceros un animal. T III 1857.
patrz: ROGORÓG
– Gmerze, [gme]rze, [gme]rał. wühlen/ scharren; mären, klauben, puhlen mit den Fingern. fouiller, grouiller, remüer; vermiller, grater comme les poules. § gmerze chłop w roli [...]. T III 389.
patrz: ROLA
– Rumak. Gaul, Reut-Pferd, Streit-Hengst. roussin, beau cheval de selle. T III 1940.
patrz: ROMAK, RUMAK, RUMAK
– Romanc. *Romania. ein Roman, erdichtete Liebes-Geschicht. roman, fiction amoureuse. T III 1861.
patrz: ROMANC, ROMANCA
– Romanc. *Romania. ein Roman, erdichtete Liebes-Geschicht. roman, fiction amoureuse. T III 1861.
patrz: ROMANIA
– Rumel. 1) Rummel-Picket. 2) der Rummel. 1) piquet, un jeu de cartes. 2) ronfle, les points au piquet. trafił na (w) rumel. er kam in den Wurf. il est bien venu comme un chien dans le jeu des quilles. T III 1940.
patrz: ROMEL, RUMEL, RUMEL
– Rumel. 1) Rummel-Picket. 2) der Rummel. 1) piquet, un jeu de cartes. 2) ronfle, les points au piquet. trafił na (w) rumel. er kam in den Wurf. il est bien venu comme un chien dans le jeu des quilles. T III 1940.
patrz: ROMEL, RUMEL, RUMEL
– Rumiany. 1) roth, leibfärbig. 2) roth vom Himmel. 3) braun-röthlich, barun angemacht als eine Speise. 1) vermeil, rouge. 2) doré, rouge, rougeâtre, qui tire sur le rouge, en parlant du ciel. 3) bruni, doré. § 1) rumiana twarz. 2) dzień rumiany. 3) rumiana potrawa. T III 1940-1941.
patrz: ROMIANY, RUMIANNY, RUMIANY, RUMIANY, RUMIENNY, RUMIONY
– Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.
patrz: ROMIENIEC, RUMIENIEC, RUMIENIEC
– Rumieniec, g. rumieńca, vid. Rumianość. rumieniec ziele, vid. rumień ziele. T III 1942.
patrz: ROMIENIEC, RUMIENIEC, RUMIENIEC
– Rumieniec, g. rumieńca, vid. Rumianość. rumieniec ziele, vid. rumień ziele. T III 1941.
patrz: ROMIENIEC, RUMIENIEC, RUMIENIEC
– Rumień, g. rumienia, vid. Rumianość. rumien ziele, rumianek, rumieniec. (chamaeleon) Hermelchen, Camillen. càmomille. psi rumień, rumieniec śmierdzący. (cotula foetida) Kuh-Dille, stinckende Camillen, Methran, Meterkraut. oeil de vache; camomille püante. T III 1941.
patrz: ROMIENIEC, RUMIENIEC, RUMIENIEC
– Rumień, g. rumienia, vid. Rumianość. rumien ziele, rumianek, rumieniec. (chamaeleon) Hermelchen, Camillen. càmomille. psi rumień, rumieniec śmierdzący. (cotula foetida) Kuh-Dille, stinckende Camillen, Methran, Meterkraut. oeil de vache; camomille püante. T III 1941.
patrz: ROMIENIEC, RUMIENIEC, RUMIENIEC
– Rumianek ziele, vid. rumień ziele. T III 1940.
patrz: ROMIONEK, RUMENOK, RUMIANEK, RUMIANEK, RUMIENEK, RUMINEK
– Rumień, rumienia, vid. Rumianość. rumien ziele, rumianek, rumieniec. (chamaeleon) Hermelchen, Camillen. càmomille. [...]. T III 1941.
patrz: ROMIONEK, RUMENOK, RUMIANEK, RUMIANEK, RUMIENEK, RUMINEK
– Rumor, wrzask. Getümmel, Geschrey. rumeur, m. bruit. T III 1941.
patrz: ROMUR, RUMOR, RUMOR
– Rosłek, g. rosłka, wyrosłek. junger [...] Auffchössling. garçon; juvenceau. T III 1863.
patrz: ROSŁEK
– Rosołkowy kolor, na kształt oczek w rosole. äuglicht, suppen färbig. de couleur de graisse. T III 1864.
patrz: ROSOŁKOWY
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: ROZDZIEWIĆ, ROZDZIWIĆ, ROZDZIWIĆ
– Rozgłos. 1. Erschallung, Schall in der Luft von einer Stimme. [...] rétentissement, resonnement. T III 1888.
patrz: ROZGŁOS
– Rozgłos. [...] 3*. Wiederschall, f. Odgłos. 3* une éco, v. Odgłos. T III 1888.
patrz: ROZGŁOS
– Rozgłos. [...] 2*. Beschrem, Berede, f. Pogłoska, [...] *2 bruit qui court, v. Pogłoska. T III 1888.
patrz: ROZGŁOS
– Rozgłoszenie. Ausbreitung, [...] publication; l'action de rendre public. T III 1888.
patrz: ROZGŁOSZENIE
– Rozleganie się głosu, Erschallung; Schall von einer Stimme in der Luft. rétentissement, résonnement; son qui reste dans l'air d'une voix. T III 1893.
patrz: ROZLEGANIE SIĘ
– Rozpostarty. *Rozpostrzony. ausgebreitet, ausgestreckt, ausgereckt. étendu, tendu, élargi. § rozpostarte namioty, proporce; z rozpostrzonemi rękoma bieżał ku mnie. T III 1908.
patrz: ROZPOSTARTY
– Rozpościeram, v. m. F. rozpostrę [...] 2) ausbreiten, vermehren [...] 2) fig. étendre, augmenter, porter plus loin [...] 2) rozpostrzeć powagę swoię, granice państwa [...]. T III 1907.
patrz: ROZPOSTRZEĆ, ROZPOSTRZEĆ, ROZPROSTRZEĆ
– Rozpościeram, v. m. F. rozpostrę. 1) von einander legen, ausbreiten. 2) ausbreiten, vermehren. 1) étendre, étaler, déplier, élargir. 2) fig. étendre, augmenter, porter plus loin. § 1) rozpościerać namioty, chorągwie; rozpostarła chustkę, rozpostrzyy te zioła w cieni. 2) rozpostrzeć powagę swoię, granice państwa [...]. T III 1907.
patrz: ROZPOSTRZEĆ, ROZPOSTRZEĆ, ROZPROSTRZEĆ
– Rozpościeram, v. m. F. rozpostrę. 1) von einander legen, ausbreiten [...] 1) étendre, étaler, déplier, élargir [...] § 1) rozpościerać namioty, chorągwie; rozpostarła chustkę, rozpostrzyy te zioła w cieni [...]. T III 1907.
patrz: ROZPOSTRZEĆ, ROZPOSTRZEĆ, ROZPROSTRZEĆ
– Rozpostarty. *Rozpostrzony. ausgebreitet, ausgestreckt, ausgereckt. étendu, tendu, élargi. § rozpostarte namioty, proporce; z rozpostrzonemi rękoma bieżał ku mnie. T III 1908.
patrz: ROZPOSTRZONY
– Rozprawa [...] 4) Feldzug [...] 4) action, campagne, expédition. [...] 4) po tey pomyślney z nieprzyiacielem rozprawie. T III 1908-1909.
patrz: ROZPRAWA
– Rozprawa [...] 2) eine Handlung, Abrede, Unterhandlung [...] 2) négociation; l'action de traiter, de négotier qu. ch. [...] 2) szczęśliwie tak trudney i zawikłaney w poselstwie swoim dokończył rozprawy [...]. T III 1908-1909.
patrz: ROZPRAWA
– Rozprawa [...] 3) Disputation, gelehrte Untersuchung [...] 3) dissertation, disquisition [...] 3) krotką a uczoną o tym napisał rozprawę [...]. T III 1908-1909.
patrz: ROZPRAWA
– Rozprawa. 1) Gerichtsw. Vergleich zur Güte [...] 1) Palais: transaction, convention [...] § 1) do rozprawy im mieysce naznaczono w mieyskich sądach; bez rozprawy sądził; rozprawę przyjąć [...]. T III 1908-1909.
patrz: ROZPRAWA
– Rozprawianie, rozprawienie. 1) Unterhandlung [...] negociation, l'action de traiter, de transiger [...]. T III 1909.
patrz: ROZPRAWIANIE
– Rozprawianie, rozprawienie [...] 2) Einrichtung, Anordnung [...] disposition, arrangement. T III 1909.
patrz: ROZPRAWIANIE
– Rozprawianie, rozprawienie [...] 2) Einrichtung, Anordnung [...] 2) disposition, arrangement. T III 1909.
patrz: ROZPRAWIENIE
– Rozprawianie, rozprawienie. 1) Unterhandlung [...] 1) négociation, l'action de traiter, de transiger [...]. T III 1909.
patrz: ROZPRAWIENIE
– Rozprawnie, adv. auf eine ausrichtsame Weise. d'une maniére expéditive. T III 1909.
patrz: ROZPRAWNIE
– Rozprawnisia. geschickte Ausrichterin. femme expéditive. T III 1909.
patrz: ROZPRAWNISIA
– Rozprawniś. hurtiger Verrichter; ausrichtsamer Mann. un résolutif; homme d'expédition. T III 1909.
patrz: ROZPRAWNIŚ
– Rosprawny, rezolut, nie długo się namyślaiący. hurtig im Verrichten, ausrichtsam. expéditif; qui expédie, qui fait vite, qui dépêche vite. T III 1909.
patrz: ROZPRAWNY
– Rozprostować co, F. rozprostuię. gerade machen, gerade biegen. rédresser; rendre droit єe [!] qui ne l'est pas. T III 1909.
patrz: ROZPROSTOWAĆ
– Rozproszenie. Zerstreuung, Ausstreuung. dispersion, éparpillement, disgrégation. T III 1909.
patrz: ROZPROSZENIE, ROZPROSZENIE, ROZPRÓSZENIE, ROZPRUSZENIE
– Rozproszyciel. Zerstreuer. dissipateur. T III 1910.
patrz: ROZPROSZYCIEL
– Rosproszysty. zerstreulich. aisé a dissiper. T III 1910.
patrz: ROZPROSZYSTY
– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.
patrz: ROZPUSTNY
– Roztarganie, roztargnienie. das Zerreisen. déchirement, l'action de déchirer en piéces. T III 1924.
patrz: ROZTARGANIE
– 1) osądzony na roztargnienie końmi, cęgami, drzewami [...] T III 1924.
patrz: ROZTARGNIENIE
– 2) roztargnienie frasunku, sił nieprzyiacielskich; domowe trudności niemałe we mnie czynią roztargnienie. T III 1924.
patrz: ROZTARGNIENIE
– Roztarganie, roztargnienie. das Zerreisen. déchirement, l'action de déchirer en piéces. T III 1924.
patrz: ROZTARGNIENIE
– Rostruchanik, g. [rostruchanik]a. kleiner Sauf-Becher. petit coupe; godet, gobelet dont on se sert pour boire T III 1866.
patrz: ROZTRUCHANIK
– Roztruchanik, Roztruchan, vid. Rostruchanik, Rostruchan. T III 1925.
patrz: ROZTRUCHANIK
– Akt [...] akt rozumu. T III 4.
patrz: ROZUM
– Rownoodległy. Rownosworny. Messk. gleichabgelegen; parallel. Géom. paralléle, ce qui est également distant de qu. § rownoodległe od siebie linie. T III 1871.
patrz: RÓWNOODLEGŁY
– Rownoodległy. Rownosworny. Messk. gleichabgelegen; parallel. Géom. paralléle, ce qui est également distant de qu. § rownoodległe od siebie linie. T III 1871.
patrz: RÓWNOSWORNY
– kwadrat doskonały, kwadrat równościennokątny. Viereck mit gleichen Winckeln. quarré parfait ou régulier. T III 693-694.
patrz: RÓWNOŚCIENNOKĄTNY
– rożnego gatunku. allerley Gattung. de diverses sortes. T III 366.
patrz: RÓŻNY
– Rubin. 1) ein Rubin. [...] 1) rubis, une pierre précieuse. [...] § 1) rubin iest pierwszy kamień drogi po dyamencie. T III 1937.
patrz: RUBIN
– Rubin. [...] 2) Bier- Brüderchen, Hiß-Blatter im Gesicht. [...] 2) rubis, pustule rouge & luisante qui vient sur le visage. § [...] 2) Ma rubiny na twarzy; nosek rubiny przyozdobiony. T III 1937.
patrz: RUBIN
– Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.
patrz: RUCHOMY
– *Rum, z drogi, interj. Platz, an die Seite. place, faites place, gare le corps. T III 1940.
patrz: RUM
– Rum [...] rum ziele, neut (rhaponticum vulgare) gemeine Rhapontic. rapontic vulgaire. rum Moskiewskie, rapontyk. Rhapontic, Pontische Rhapontic, so in Russland am Flusse Rha wächst. rapontic du Levant, qui croit en Moscovie le long de la riviére de Rha. *rum Tureckie. Rhabarber. de la rubarbe. T III 1940.
patrz: RUM
– Rum. 1) Platz. der vor einem gemacht wird. 2) Platz, Raum. 3) Raum, Platz in einem Schiffe für die Waaren [...] 1) place faite devant qu. 2) lieu, place. 3) rum, espace dans le fond d'un navire pour less marchandises [...] § 1) marszałkowie rum czynią zwierzchności. *2) niemasz rumu (mieysca) u mnie. 3) rumu dosyć na łodzi do tego zboza [...]. T III 1940.
patrz: RUM
– Rum [...] 4) Schutt von Häusern [...] 4) décombres, f. plur. [...] *4) rum (gruz) wywozić [...]. T III 1940.
patrz: RUM
– *Rum, z drogi, interj. Platz, an die Seite. place, faites place, gare le corps. T III 1940.
patrz: RUM
– Rum [...] rum ziele, neut (rhaponticum vulgare) gemeine Rhapontic. rapontic vulgaire. rum Moskiewskie, rapontyk. Rhapontic, Pontische Rhapontic, so in Russland am Flusse Rha wächst. rapontic du Levant, qui croit en Moscovie le long de la riviére de Rha. *rum Tureckie. Rhabarber. de la rubarbe. T III 1940.
patrz: RUM
– Rum [...] rum ziele, neut (rhaponticum vulgare) gemeine Rhapontic. rapontic vulgaire. rum Moskiewskie, rapontyk. Rhapontic, Pontische Rhapontic, so in Russland am Flusse Rha wächst. rapontic du Levant, qui croit en Moscovie le long de la riviére de Rha. *rum Tureckie. Rhabarber. de la rubarbe. T III 1940.
patrz: RUM
– Rumacya, prowadzenie od prawa nakazane. gerichtlich anbefohlene Räumung eines Orts. délogement ordonné par le Iuge. T III 1940.
patrz: RUMACYJA
– Rumiano, adv. röthlich, bräunlich. d'une couleur rougeâtre, qui tire sur le brun; d'une maniére dorée. § rumiano warzy potrawę; pieczenia rumiano pieczona. T III 1940.
patrz: RUMIANO
– Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.
patrz: RUMIANOŚĆ, RUMIANOŚĆ, RUMIENNOŚĆ
– Rumienidło. rothe Schmincke. du rouge; fard rouge pour le visage. T III 1941.
patrz: RUMIDŁO, RUMIENIDŁO, RUMIENIDŁO
– Rumienię. 1) roth schmicken, roth färben. 2) in der Küche: braun machen, anmachen. 1) rougir, rendre rouge, embellir avec du fard rouge 2) dorer une patisserie, un rôti; faire un manger au bĕure brûlẻ; mettre úne sauce brune à quelque mets. 1) rumienić twarz; słońce niebo rumieni. 2) przyrumienić, zarumienić potrawę [...]. T III 1941.
patrz: RUMIENIĆ
– Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.
patrz: RUMIEŃ
– Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.
patrz: RUMIEŃ
– Rumianość, rumień, rumieniec. 1) die Röthe des Antlitzes. 2) das Gold, die Röthe des Himmels. 3) das Braune an einer Speise. 1) sang, vermeil, teint vermeil. 2) l'or, le vermeil, la rougeur du ciel. 3) la dorure d'une viande; le brulé, la dorure du rôti. § 1) purpurowym przyozdobiona rumieniem; wdzięczny iey rumieniec Pestańskie wstydzi roże. **2) iuż Tytan rumieniem swoim zdobił nieba. T III 1940.
patrz: RUMIEŃ
– Ruminuię sobie co w głowie. etwas in den Gedancken haben, bey sich überlegen, einer Sache nachdencken. rouler, ruminer qu. ch en son esprit; rèver à qu. ch; agiter qu. ch en soi memê. T III 1941.
patrz: RUMINOWAĆ
– *Rumuię co. 1) ausräumen, Platz machen, ausleeren. 2) ein Haus, eine Wohnung räumen. 1) désemplir, vuider. 2) démeubler, quiter son logis. rumować (wyprzątać) rzekę, studnią. einen Fluß räumen. curer, écurer un puits, une fleuve. *rumuię się. 1) Platz machen, von der Stelle gehen, weichen. 2) ausziehen, ausräumen aus einem Hause. 3) ledig werden. 1) ceder, faire place à qu. 2) démenager, remuër ménage. 3) se désemplir. T III 2011.
patrz: RUMOWAĆ
– *Rumuię co [...]. *rumuię się. 1) Platz machen, von der Stelle aehen, weichen. 2) auziehen, ausräumen aus einem Hause. 3) ledig werden. 1) ceder, faire place à qu. 2) démanager, remuër ménage. 3) se désemplir. T III .
patrz: RUMOWAĆ SIĘ
– *Rumowanie. 1) das Ausräumen aus einer Wohnung. 2) das Weichen, das Platz machen. 1) démenagement, transport des meubles de son logis. 2) l'action de faire place à qu. rumowanie studzien. das Ausräumen der Brunnen. l'action d'écuter les puits. T III 1941.
patrz: RUMOWANIE
– Rutgiser, co leie mośiądzowe rzéczy. Rothgiesser. bossetier, qui fait des ouvrages d'airain, de cuivre. T III 1947.
patrz: RUTGISER
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: RYBA
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz: RYBA
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: RYBA
– Niebowid, wnieboyrzał ryba morska. (uranoscopus) ein See-Fish der immer gen himmel siehet. tapecon, un poisson de mer qui regard toujours au ciel. T III 970.
patrz: RYBA
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz: RYBA
– wielkie ryby małe zrą. grosse Diebe hängen die kleinen auf. les gros poissons mangent les petits. T III 1948.
patrz: RYBA
– mlecz rybi, karpiowy. T III 844.
patrz: RYBI
– binda rycerska. Ordens-Band. cordon, colier de l'Ordre. T III 49.
patrz: RYCERSKI
– Rypnąć, F. rypnę. rülpsen. roter; faire un rot. T III 1954.
patrz: RYPNĄĆ
– Rypnienie. Rülps. rot. T III 1954.
patrz: RYPNIENIE
– Rys. Riss, Zeichnung. dessein, plan. T III 1954.
patrz: RYS
– Ryśię. ein junger Leopard. petit de léopard. T III 1954.
patrz: RYSIĘ
– Wielki Rządca, vid. Wielkorządca T III 1957.
patrz: RZĄDCA, RZĄDCA, RZĄDZCA, RZĄDŹCA
– Rządczyna, rządźićielka. Regentin, Besfehlshaberin. gouvernante; femme régente, administratrice; femme qui gouverne, qui commande. T III 1958.
patrz: RZĄDCZYNA, RZĄDCZYNA, RZĄDZCZYNA
– Rządek, g.a. Reiche, Zeile von kleinen Sachen. Rang, rangée de petites choses. § Rządek zemel. długi rządek guźikow. T III 1957.
patrz: RZĄDEK
– Smarownie [...] wszystkie mu smarownie idą rzeczy. alles gelinget ihm. tout lui réüssit; les choses lui viennent à souhait; tout lui rit. T III 2084.
patrz: RZECZ
– Rzeczysko. Arm eines Flusses. bras d'un fleuve. § na rzeczyskach głębokie przykopy podbieray. T III 1961.
patrz: RZECZYSKO
– Rzekot. das Quacken der Frösche. le coaffement, le cri naturelle des grenouilles. T III 1963.
patrz: RZEKOT
– Rzemi[e]ślniczka. Handwerckerin. femme d'artisan. T III 1963.
patrz: RZEMIŚLNICZKA
– Rzepiasty. rübenartig, weich wie eine Rübe. semblable aux raves; qui tient de rave. T III 1964.
patrz: RZEPIASTY
– Rzesistość. 1) Menge, Haufen. 2) Ueberfluss. 1) multitude, grande quantité; grand nombre. 2) abondance. T III 1965.
patrz: RZĘSISTOŚĆ
– Rzodkwiany. Rettig-de raifort, qui concerne la raifort. T III 1979.
patrz: RZODKWIANY
– Broń [...] broń od się rzucić. das Gewehr strecken, sich ergeben. mettre bas les armes; se rendre; rendre les armes. T III 78.
patrz: RZUCIĆ
– Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III 32.
patrz: SAKRAMENT
– Mlecz sałaciany, vid. Endywia. T III 844.
patrz: SAŁACIANY, SAŁACIANY, SZAŁACIANY
– Samcołożnik. ein Knaben-Schänder. péderaste; lesbin, ragazze, bougre, sodomite. T III 1980.
patrz: SAMCOŁOŻNIK
– Samoczwart. selbst-vierter. lui-quatriéme. T III 1981.
patrz: SAMOCZWART
– Samodźieśiąt, adj. et adv. selbst-zehender. lui-dixiéme. § samodźieśiąta przyszła; samodźieśiąt przyszedł. T III 1981.
patrz: SAMODZIESIĄT, SAMODZIESIĄT, SAMODZIESIĘT
– Samodźieśiąt, adj. et adv. selbst=zehender. lui-dixiéme. § samodźieśiąta przyszła; samodźieśiąt przyszedł. T III 1981.
patrz: SAMODZIESIĄTY
– Samoosmy, adj. selbstachter. lui-huitiéme. T III 1981.
patrz: SAMOÓSMY
– Samopięt, adj. et adv. selbst-fünfter. luicinquiéme. T III 1981.
patrz: SAMOPIĄT, SAMOPIĄT, SAMOPIĘT
– apertura samorodna. Ein Fistel. fistule. T III 9.
patrz: SAMORODNY
– Samośiodm, adj. et adv. selbst-siebender. lui-septiéme. § samnośiodma [!] była. T III 1982.
patrz: SAMOSIÓDM
– Samośiodm, adj et adv. selbst-siebender. lui-septiéme. § samnośiodma [!] była. T III 1982.
patrz: SAMOSIÓDMY
– Samoszost, adj. et adv. selbst-sechster. luisixiéme. T III 1982.
patrz: SAMOSZÓST
– Samotrzeć, adj. et adv. selbst dritter. troisiéme § samotrzećia grała. T III 1982.
patrz: SAMOTRZECI
– Samotrzeć, adj. et adv. selbst dritter. troisiéme § samotrzećia grała. T III 1982.
patrz: SAMOTRZEĆ
– samowtor. selbst andrer. lui-deuxiéme. § samotrzeć, samoczwart etc. T III 1980.
patrz: SAMOWTÓR
– Samowtor, adj. et adv. selbstandrer. lui-deuxiéme. § samowtora tu przyszła. T III 1982.
patrz: SAMOWTÓRY
– Saray, g. saraiu. ein Serail, das Frauenzimmer eines Türckischen Herrn. serrail; lieu où sont les femmes d'un Seigneur Turc. T III 1984.
patrz: SARAJ, SERAJ, SZARAJ, SZARAJ
– Sardela. Sardelle ein kleiner Fisch. sardine, anchoi, anchovis, un petit poisson. T III 1984.
patrz: SARDELA, SARDELA, SARDELLA
– Sądy grodowe. T III 420.
patrz: SĄD
– Ekspensa sądowe T III 325.
patrz: SĄDOWY
– kosterow schacka, mieysce. Spiel-Haus. Academie; brelan, lieu où l'on donne à jouër aux dez & aux cartes. T III 620.
patrz: SCHADZKA
– Szczebietliwy. schnatterhaft. babillard, qui fait beaucoup de paroles. § szczebietliwa zazdrość, sroka. T III 2241.
patrz: SCZEBIETLIWY, SZCZEBIETLIWY, SZCZEBIETLIWY, SZCZEBIOTLIWY
– seymik antykomicyalny. T III 7.
patrz: SEJMIK
– ryby przez sen łowić; w łożku ryby w nocy łowić ins Bett pissen. pisser au lit. T III 1948.
patrz: SEN
– strach we śnie; strachy nocne. das Auffahren, Schrecken im Schlaf. l'epouvante nocturne; le soursaut en dormant. T III 2176.
patrz: SEN
– *Sierdźit, gniewliwy. ein zorniger Mensch. qui se met facilement en colère. T III 2019.
patrz: SERDYT, SIERDZIT, SIERDZIT, SIERDZITY, SIERDZITY
– *Sierdzit [...] śierdźit a nie duży. er ist sehr zornig und hat doch keine Gewalt. c'est un homme colèrique sans pouvoir. T III 2019.
patrz: SERDYT, SIERDZIT, SIERDZIT, SIERDZITY, SIERDZITY
– śiedmdźieśiąt kroc. siebenzig mahl. foixante & dix fois. T III 2014.
patrz: SIEDMDZIESIĄTKROĆ
– Siedmiornasobny. siebenmahlig so viel. de sept fois autant. T III 2014.
patrz: SIEDMIORNASOBNY
– W Siedmiornasob, adv. siebenmahl so viel. sept fois autant. T III 2014.
patrz: SIEDMIORNASÓB
– Siedmkroć. siebenmahl. sept fois. T III 2014.
patrz: SIEDMKROĆ
– wolno siedzieć. nach seiner Gemächlichkeit sitzen. avoir les coudées franches. T III 2599.
patrz: SIEDZIEĆ
– Siedzenie[!]. Sierdźistość. Grimm, Zorn, Wuth, Begierde zur Schlägeren. courroux, fureur, f. grande envie de se battre. T III 2019.
patrz: SIERDZISTOŚĆ
– niewolny sobie. er ist nicht sein eigner Herr. il n'est pas son propre maître; il n'est pas à soi. T III 1050.
patrz: SIĘ
– Gołąb dziki, siny. wilde Taube. pigeon sauvage. T III 397.
patrz: SINY
– Siodmak. 1) eine Zahl von sieben. [...] 1) un nombre de sept. [...]. T III 2024.
patrz: SIÓDMAK
– Siodmak. [...] 2) ein Sieben-Kreuzer in Schlesien. [...] 2) piéce de sept kreucers en Silesie. T III 2024.
patrz: SIÓDMAK
– Sitarz. Siebmacher. faiseur de cribles. T III 2024.
patrz: SITARZ
– żywokost skalny; żywiec skalny. (symphytum petraeum) die letzte Art dieses Krauts. la derniére espèce de simphitum. T III 3075.
patrz: SKALNY
– [...] szkorbut ustny; gnilec. die Mundfäule. pouriture des gencives. T III 2260.
patrz: SKORBUT, SZKORBUT, SZKORBUT
– Szkorbut, Scorbut, Scharbock. scorbut, stomacacé, m. mal de terre. T III 2260.
patrz: SKORBUT, SZKORBUT, SZKORBUT
– *Skotarz, *Skotopas pastuch, pasterz.Vieh-Hirt. gardeur de béstiaux. T III 2045.
patrz: SKOTARZ, SKOTARZ, SZKOTARZ
– *Skotarz, *Skotopas pastuch, pasterz. Vieh-Hirt. gardeur de béstiaux. T III 2045.
patrz: SKOTOPAS
– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.
patrz: SKROMNY
– skrzypice; skrzypce. plur. 1) Geige, Fiebel, Violine. [...] violon, un instrument de musique á cordes § 1) skrzypce wielkie, małe; grać na skrzypcach; do skrzypcow (skrzypic) fletnie przyłączono. T III 2053.
patrz: SKRYPCE, SKRZYPCE, SKRZYPCE, SKRZYPCZE
– Skrzypce basowe. eine Bassgeige. viole. T III 2053.
patrz: SKRYPCE, SKRZYPCE, SKRZYPCE, SKRZYPCZE
– Skrzydlobłonisty [!]. versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. ailé d'une membrane au lieu des plumes. T III 2052.
patrz: SKRZYDŁOBŁONISTY
– Adjutant skrzydłowy. T III 2.
patrz: SKRZYDŁOWY
– skrzypice; skrzypce. plur. [...] 2) die Leyer ein Nord Gestirn [...] lire, une constellation septentrionale § [...] skrzypce na niebie z dźieśięći gwiazd są złożone. T III 2053.
patrz: SKRZYPCE
– skrzypice; skrzypce. plur. 1) Geige, Fiebel, Violine. [...] violon, un instrument de musique á cordes § skrzypce wielkie, małe; grać na skrzypcach; do skrzypcow (skrzypic) fletnie przyłączono. T III 2053.
patrz: SKRZYPICE
– Skrzypiczny, do skrzypic należący. Geigen=. de violon. T III 2053.
patrz: SKRZYPICZNY
– Śledziona, słodzona. die Miltz. la rate. T III 2062.
patrz: SŁODZONA
– Biesiadowanie. [...] 2) das Fortkommen der Thiere und Pflantzen. [...] 2) avancement d'une bête, d'une chose qui croît . [...] 2) przebywanie i biesiadowanie słoniow naybarźiey bywa przy rzekach. T III 46-47.
patrz: SŁOŃ
– aleć to w słońce patrzeć nietoperzowi. wie will die Eule in die Sonne sehen. le hibou sauroit-il suporter l'éclat du Soleil? T III 1037-1038.
patrz: SŁOŃCE
– Słownik, g. [słownik]a ein Wörter-Buch. nomenclature; vocabulaire, m. § poszukay tego słowa w Mowniku kiedy go w słowniku niemasz. T III 2071.
patrz: SŁOWNIK
– Wokabularz, g. [wokabularz]a. słownik, Wörter-Buch. un vocabulaire. § słowa w wokabularzu, własności ięzyka w mowniku się znayduią. T III 2595.
patrz: SŁOWNIK
– Mownik. ein Aufschlag-Buch; ein Ditionnarium; ein Wörter-Buch heiszt Słownik. un Dictionnaire; un Vocabulaire s'apelle Słownik. § poszukay tego wyrazu w mowniku. T III 868.
patrz: SŁOWNIK
– zamiana słow; mowa niewłasna. verblümte Redens-Art. figure maniére de parler figurée. T III 2856.
patrz: SŁOWO
– Słowko. ein Wörtchen. petit mot; petite parole. T III 2071.
patrz: SŁÓWKO
– Słuchalnia; mieysce, sala do słuchania. ein Hörsaal, Auditorium. auditoire, m. sale où l'on écoute, où l'on parle en public. T III 2074.
patrz: SŁUCHALNIA
– Słuchalny, do słuchania należący. Gehör bettrefend. de l'ouïe, qui regarde l'action d'écouter. T III 2074.
patrz: SŁUCHALNY
– Ceń słusznie a w miaręć zapłacą. T III 103.
patrz: SŁUSZNIE
– Służba [...]. T III 2077.
patrz: SŁUŻBA
– słychać było ale to nie prawda. man redete es, aber es ist nicht wahr. on le disoit, mais cela n'est pas vrai. T III 2080.
patrz: SŁYCHAĆ
– Słychać; słyszeć. man hört; man vernimmt, es ist zu hören, es gehet die Rede. on entend dire; on entend fonner; le bruit court; on oit, on entend des oreilles. [...] słyszeć było o pokoiu. T III 2080.
patrz: SŁYSZEĆ
– Smaruię. 1) schmieren, einschmieren. 2) einselben. 3) schmieren, Geld geben. 1) froter avec une motiére onctueuse; graisser, engraisser. 2) oindre. 3) graisser la pâte, gagner par présents. § 1) smarować woz, drzwi, aby nie skrzypiały. 2) nasmarować ranę maśćią. 3) nasmarował mu ręce. smarować chleb masłem. [...]. T III 2084.
patrz: SMAROWAĆ, SMAROWAĆ, SZMAROWAĆ
– Smaruię. [...] kto smaruie ten iedźie. wer schmiert der fäbrt. quand l'argent marche, tout va bien; la savonnete adoucit le poil. T III 2084-2085.
patrz: SMAROWAĆ, SMAROWAĆ, SZMAROWAĆ
– Smarowanie. das Schmieren. l'action d'oindre. smarowaniu służący. zum Einschmieren geschickt. qui sert à oindre, à engraisser. T III 2084.
patrz: SMAROWANIE
– Smarowidło. Smarowiny. 1) Schmiere, Sache zum Einschmieren. 2) Schmiereren, Sudelen, Geschmiere; schlecht zugerichtete Spiese, zusammen geschmierte Artznen, Kleck-Mahleren. 1) onguent, graisse pour oindre. 2) barbouillage, m. tripotage, m. viande mal aprêtée; miton-mitaine, m. médicament mal préparé; méchante peinture. § 1) woz bez smarowidła, taniec bez dźiewki za nic nie stoi, prov. 2) smarowiny Doktorom drogo płaći. T III 2084.
patrz: SMAROWIDŁO
– Smarowidło. Smarowiny. 1) Schmiere, Sache zum Einschmieren. 2) Schmiereren, Sudelen, Geschmiere; schlecht zugerichtete Spiese, zusammen geschmierte Artznen, Kleck-Mahleren. 1) onguent, graisse pour oindre. 2) barbouillage, m. tripotage, m. viande mal aprêtée; miton-mitaine, m. médicament mal préparé; méchante peinture. § [...] 2) smarowiny Doktorom drogo płaći. T III 2084.
patrz: SMAROWINY
– Smarownia, do smarowania mieysce. Schmier-Stübchen, Schwitz-Kasten der Krasten. petit cabinet destiné pour oindre les malades; étuve séche. T III 2084.
patrz: SMAROWNIA
– Smarownie [...] wszystkie mu smarownie idą rzeczy. alles gelinget ihm. tout lui réüssit; les choses lui viennent à souhait; tout lui rit. T III 2084.
patrz: SMAROWNIE, SMAROWNO
– Smarownik. Schmierer. froteur; celui qui oint. T III 2084.
patrz: SMAROWNIK
– Smiesznie, Smieszno, adv. lächerlich, auf eine lächerliche Weise. ridiculement d’une maniére ridicule. § śmieszno w tym postąpił. T III 2090.
patrz: SMIESZNIE, SMIESZNO, ŚMIESNIE, ŚMIESZNIE, ŚMIESZNIE, ŚMIESZNO, ŚMIESZNO, ŚMIEŚNIE
– Śmieszno mi to. das kommt mir lächerlich vor. cela me paroit tout-â-fait risible. T III 2090.
patrz: SMIESZNO, ŚMIESZNO, ŚMIESZNO, ŚMISZNO
– Sobota Sonnabend. Samedi. T III 2098.
patrz: SOBOTA
– Sobotny. Sonnabend. de samedi. T III 2099.
patrz: SOBOTNY
– T III 2099.
patrz: SOCJUSZKA
– Szparag, gromowe źiele. Spargel. asperge. T III 2268.
patrz: SPARAG, SZPARAG, SZPARAG, SZPARAK
– Grzanka [...] 2) fetter Bissen, Gewinst, Nutzen [...] 3) bon morceau, petit profit, gain, utilité [...] 3) tam mu będzie grzanka; dobra to grzanka. z grzanki mu spadł zarobek. er ist um seinen Gewinst gekommen. le gain lui est échapé. T III 429-430.
patrz: SPAŚĆ
– wolno sobie namyśl a prętko czyń. T III 2599.
patrz: SPIESZNO
– spionka, vid. spień [...] spinka T III 2113.
patrz: SPINKA, SPINKA, SPIONKA, SPONKA, SZPINKA
– Spinka, szpinka, tuzinek szpinek T III .
patrz: SPINKA, SPINKA, SPIONKA, SPONKA, SZPINKA
– kwadrat spłaszczony. geschobenes Viereck; Raute. un rombe, une losange. T III 694.
patrz: SPŁASZCZONY
– kwadrat podłużny spłaszczony. ungleichseitige Raute. un romboide. T III 694.
patrz: SPŁASZCZONY
– Sporo, adv. [...] 2) mit grossen Schritten. [...] à grands pas. [...] sporo chodzi; sporzey stąpać nie mogę. T III 2124.
patrz: SPORO
– Sporo, adv. 1) reichlich, genugsam. [...] abondanment, en abondance en quantité. [...] do sałaty oliwy sporo, a octu mniey przyley. T III 2124.
patrz: SPORO
– Spustny. 1) schissbar, von flűssen [...] 1) navigable, sur quoi on peur voiturer [...] § 1) spustna rzeka[...]. T III 2138.
patrz: SPUSTNY
– Sloz. Sloza . [...]§ slozy na spustnych iazach, na rzekach. T III 2073.
patrz: SPUSTNY
– Spustny [...] 3) Fall-, das man herunter lassen kan, als eine Fall-Thűre. [...] 3) qu'on abat pour fermer [et] éleve pour ouvrir fait comme une trape. [...] 3) drzwi, kraty spustne [...]. T III 2138.
patrz: SPUSTNY
– Spustny. [...] 4) das man nachlassen und anziehen kan [...] 4) qu'on peut débander ou lâcher [...] 4) strony na instrumenćiech są spustne [...]. T III 2138.
patrz: SPUSTNY
– Spustny [...] 2) das man abschlagen, ablassen kan als ein Teich [...] 2) qu'on peut vuider ou débonder comme un étang. [...] § [...] 2) staw spustny [...]. T III 2138.
patrz: SPUSTNY
– Dźięga śrebrna; kopiyka. ein Copicke, Coyeichen, kleine Ruszische Silber=Munsze. copec, petitr monoië d'argent en Russie. § w rubel sto dźąg wchodzi. T III 307.
patrz: SREBNY, SREBRNY, SREBRNY, ŚREBRNY, ŚRZEBNY
– gora kruszcowa; gora złota, śrebrna. T III 400.
patrz: SREBNY, SREBRNY, SREBRNY, ŚREBRNY, ŚRZEBNY
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: SREBRO, SREBRO, ŚREBRO
– gospodą stać; mieć gospodę u kogo. herbergen. loger chez qu. T III 408.
patrz: STAĆ
– dość mi się stało od ciebie. du hast mir Genüge geleistet. vous m'avez satisfait. T III 257.
patrz: STAĆ SIĘ
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] cud się stał. T III 162-163.
patrz: STAĆ SIĘ
– [...] 2) stanu duchownego ludzie; duchowne sądy [...]. T III 285.
patrz: STAN, STON
– na pozew stanąć. auf die Citation erscheinen. comparoître à l’ajournement. T III 1597.
patrz: STANĄĆ
– stara to piosnka. das ist ein altes Lied. il n'a qu'une chanson; il ne fait qu'une chanson. T III 1379.
patrz: STARY
– bańki stawiać. schröpfen. Köpfe sessen. ventouser, apliquer les ventouses. T III 22.
patrz: STAWIAĆ
– Stłuczenie. das Zerschlagen/ Zerbrechen; die Zerbrechung. froissement, l'action de casser, de briser. T III 2166.
patrz: STŁUCZENIE
– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.
patrz: STOCZYĆ
– Stokrocę, stokrotno czynię. hundertfältigen. mettre cent fois autant. T III 2170.
patrz: STOKROCIĆ
– stokroć większa. (bellis major) Maslieben. marguerite, une plante à fleus. T III 2170.
patrz: STOKROĆ
– stokroć mnieysza. (bellis minor) kleine Maslieben, Zeitlosen, Gänse-Blümchen. paqueréte, pasquette. T III 2170.
patrz: STOKROĆ
– stokroć biała. (bellis alba) weisse Maslieben. pergoute. T III 2170.
patrz: STOKROĆ
– Stokroć, adv. hundert mahl. cient fois. T III 2170.
patrz: STOKROĆ
– Grzeczność. 1) Wohlanständigkeit, Höflichkeit, gute Aufführung [...] 1) bienséance; gentilesse, civilité, bonne conduite; politesse, honnêteté [...] § 1) insza stołowa, insza gruntowna grzeczność [...]. T III 431-432.
patrz: STOŁOWY
– bankierski kram, stoł. T III 22.
patrz: STÓŁ
– strach we śnie; strachy nocne. das Auffahren, Schrecken im Schlaf. l'epouvante nocturne; le soursaut en dormant. T III 2176.
patrz: STRACH
– [...] od strachu włosy na mnie wstają [...]. T III 2176.
patrz: STRACH
– strachy nocne. Nacht-Gespenster. fantomes nocturnes, lutins, spectres; les esprits & malins qui courent la nuit. T III 2176.
patrz: STRACHY
– Wstyd [...] 4) Jungferschaft [...] pudicité virginale, pucelage, m. virginité [...] wstyd straciła [...]. T III 2639-2640.
patrz: STRACIĆ
– struśie pióro źiele. (dryopteris). Steinfarn, Baumfarn, Eichelfarn. fuchiere de chêne, plante semblable à la fougere. T III 2186.
patrz: STRUSI
– Struśi. Strauß-. d'autruche. T III 2186.
patrz: STRUSI
– Struż, f. Strużyna. der Schnitzel, abgeschnittene Späne vom bearbeitetem Holtz. planure, rognûre, ce qu'on plane, qu'on rogne de qu. ch. T III 2186.
patrz: STRUŻ
– Struż, f. Strużyna. der Schnitzel, abgeschnittene Späne vom bearbeitetem Holtz. planure, rognûre, ce qu'on plane, qu'on rogne de qu. ch. T III 2186.
patrz: STRUŻYNA
– Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. cechowanych się strzeż. hüte dich vor die gezeichneten. gardez vous de ceux que la nature a marquez; peste du chien aux oreilles morduës. T III 100.
patrz: STRZEC SIĘ
– Styczeń, g. stycznia. der Monat Jenner. Janvier. § w styczniu tam będę. T III 2195.
patrz: STYCZEŃ
– Styczniowy. den Jenner betreffend. de Janvier. T III 2195.
patrz: STYCZNIOWY
– Suchy Marzec, mokry Maj, będzie gumno jako gay. T III 796.
patrz: SUCHY
– Gryzienie [...] gryzienie sumnienia. das Nagen, die Bisse des Gewissens. sinderesse; les remords de la conscience. T III 429.
patrz: SUMIENIE
– surowo co ieść. etwas roh essen. manger une chose cruë. T III 2204.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– Surowie, adv. scharf, genau, streng. rigidement, sévèrement, rigoureusement. § subtelnie nazbyt i surowie prawo wykładać; surowie co czynić, śię sprawować, śię chować. T III 2203-2204.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– surowo śię z kim obchodźić. mit einem strenge verfahren. rudoïer qu; traiter qu. rudement. T III 2204.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– Surowo, adv. 1) roh. [...] d'une manière cruë. T III 2204.
patrz: SUROWIE, SUROWO
– susłow szukać. Hamster suchen. muloter. T III 2204.
patrz: SUSEŁ, SUSEŁ, SUSIEŁ
– susły. Hamster-Felle. Fourrure de mulots. T III 2204.
patrz: SUSEŁ, SUSEŁ, SUSIEŁ
– Suśie, g. susła. ein Hamster. mulot. grand rat champêtre. T III 2204.
patrz: SUSEŁ, SUSEŁ, SUSIEŁ
– Sycę miod [...] 1) säumen den Honig, solchen über dem Feuer vom Wachs absondern. 2) Meth brauen. 1) épurer le miel, le séparer de la cire. 2) brasser de l'hidromel. T III 2224.
patrz: SYCIĆ
– Szydło. eine Schuh Aale. alêne de cordonnier; poinçon. T III 2282.
patrz: SYDŁO, SZYDŁO, SZYDŁO
– syn marnotrawny der verlohrne Sohn im Evangelio. l'enfant prodigue de l'Evangile. T III 792.
patrz: SYN
– Szyna. 1) eine Schiene Gisen. [...] 1) barre de fer. [...] § 1) snop żelaza ma szyn 12. T III 2284.
patrz: SYNA, SZYNA, SZYNA
– Szyná. [...] 2) Rade-Schiene. [...] 2) bande, bandage, m. lien de fer qui couvre quelques jantes de roüe. [...] § szyna wozowego koła. T III 2284.
patrz: SYNA, SZYNA, SZYNA
– Szynkarz. Wein oder Bier-Schencker. poteleur; cabaretier, tavernier. § szynkarz piwny, winny. T III 2285.
patrz: SYNKARZ, SZYNKARZ, SZYNKARZ
– Szynkarz. Wein oder Bier-Schencker. poteleur; cabaretier, tavernier. § szynkarz piwny, winny. T III 2285.
patrz: SYNKARZ, SZYNKARZ, SZYNKARZ
– Syty, syt [...] 2) fig. satt, überdrüssig einer Sache [...] fig. soul, assouvi de qu.ch. [...] syt marności świeckiey. T III 2228.
patrz: SYT, SYTY
– Syty, syt. 1) gefättiget, fatt. [...] rassasié, assouvi, repu [...] sytem teraz. T III 2228.
patrz: SYT, SYTY
– syt miodowy, miod. Meth. de l'hidromel. T III 2227.
patrz: SYT, SYTA
– syt, nasycenie Erfättigung. assouvissement. rassasiement. T III 2227.
patrz: SYT
– Sytek, g. sytku, cyc [...] 2) Warsse an der Weiber-Brust [...] bouton, bout de teton. T III 2227.
patrz: SYTEK
– Sytek, g. sytku, cyc. 1) Weiber-Brust [...] mamelle, teton, mamelon. T III 2227.
patrz: SYTEK
– Sytka (od sytości) ziele, pomorczyk, mlecznik pomorski. (halimus) Wasser-Bürgel ein Gemächs. alimus, franche pure, blanche pure. T III 2227-2228.
patrz: SYTKA
– Sytny. fattigend. rassasiant, nourissant, soulant. § chleb każdy iest sytny i posilny; przepiorki są pokarmem sytnym. T III 2228.
patrz: SYTNY
– Sytość. 1) Ueberfüllung [...] repletion, plénitude de viandes [...]. T III 2228.
patrz: SYTOŚĆ
– Sytość. [...] 2) Fettigkeit, Dicke des Leibes [...] repletion; trop d'embon-point; la grosseur, la graisse du corps [...] ta choroba z sytości ciała pochodzi. T III 2228.
patrz: SYTOŚĆ
– Szalbierski [...] po szalbiersku. Szalbierskie, adv. betrügerischer Weise. frauduleusement, en fourbe, en fripon. T III 2232.
patrz: SZALBIERSKIE
– Szaleniec, g. szaleńca. eig. u. fig. ein Rafeuder. prop. et fig. un homme furieux, forcenné, insensé. T III 2233.
patrz: SZALENIEC
– Aksamit szalony. Plisch, Plisch-Sammet. peluche; tripe de velours. T III 4.
patrz: SZALONY
– Brunat, Brunatek. vid. Szarlat ziele. T III 80.
patrz: SZARŁAT, SZKARŁAT, SZKARŁAT
– Szarpanina. [...] 2) Raub, Plünderung, Schinderen, Rapuse. [...] 2) pillage, m. pillerie, rançonnement, dépouillement. [...] 2) nieszczęśliwy kray gdźie ubogi szarpaninie możnieyszych podległy; dobra jego idą w szarpaninę. T III 2238-2239.
patrz: SZARPANINA
– Szarpanina. 1) das Idger-Recht so den Hunden gegeben wird. [...] 1) le menu droit, curée, droit des chiens, forhus, fouaille qu'on donne aux chiens. [...] 1) szarpanina psom dana. T III 2238.
patrz: SZARPANINA
– *Szczeniątko Szczenię [...]. T III 2242-2243.
patrz: SZCZENIĘ
– Szczerbaty. [...] 2) der Zahnlücken hat; dem Zähne fehlen. [...] 2) brèchedent; celui ou celle qui a perdu quelques dents; bréchu. [...] 2) szczerbaty człowiek; szczerbata niewiasta. szczerbata gęba. Hafen-Scharte. bec de liévre; fente aux lévres de certaines perfonnes. T III 2244.
patrz: SZCZERBATY
– Szczerbaty. 1) schartig, voller Scharten. [...] 1) ébreché, plein de bréches. [...] 1) szczerbaty nóż, garniec. T III 2244.
patrz: SZCZERBATY
– Szefergryn, vid. kley złotniczy T III 2251.
patrz: SZEFERGRYN
– Kley [...] kley złotniczy; szefergryn; boraks. Berggrün, Borax, Gold-Leim, Gold und Silber ber zu löten. chrisocole, borax ou quelque autre soudure d'or ou argent. T III 566.
patrz: SZEFERGRYN
– Szelest. Gerassel, Gescharre, Geräusch. bruissement, trac, fracas, bruit que font les hommes, les animeaux en courant, les chariots en roulant § szelest sług bieżących. T III 2251-2252.
patrz: SZELEST
– Szylwach. Szylwacha. Schildwach. la sentille; soldat qui fait faction. § podmowić szylwacha; szylwacha się pyta: kto vivat; szylwacha przechodzącym żołnierzom skweruie. T III 2284.
patrz: SZELWACHT, SZYLWACH, SZYLWACH, SZYLWACHA, SZYLWACHA, SZYLWACHT, SZYWACH
– Szemracz. Brummer, der unvernehmlich redet. marmoteur, qui parle entre ses dents. T III 2251.
patrz: SZEMRACZ
– Szemranie. [...] 2) das Geräusch als des Wassers. 1) murmure, le bruit agreable que font les eaux. § [...] 2) śpi się dobrze przy miłym wody szemraniu. T III 565.
patrz: SZEMRANIE
– Szemranie. 1) Gemurmle, unvrernehmliche, Reden. [...] § 1) szemranie żydowskie w bożnicy. [...] T III 2252.
patrz: SZEMRANIE
– Szepielak. Szepluń. Lispler. un bégue, qui bégaïe en parlant. T III 2253.
patrz: SZEPIELAK
– Szepietlawo, adv. lispeldn. en béguaïant. § śiepietlawo mowi. T III 2253.
patrz: SZEPIETLAWO
– Szepioł, szepiołka. Fischbrer, Dhrenbläser. chucheteur, femeur de raport, soufleur, marmoteur. T III 2253.
patrz: SZEPIOŁ
– § szepiołka zdradny T III 2253.
patrz: SZEPIOŁKA
– Szepioł, szepiołka. Fischbrer, Dhrenbläser. chucheteur, femeur de raport, soufleur, marmoteur. T III 2253.
patrz: SZEPIOŁKA
– Szeplunienie. das Lispeln. bégaîment, grasseiement. T III 2253.
patrz: SZEPLUNIENIE
– Szepielak. Szepluń. Lispler. un bégue, qui bégaïe en parlant. T III 2253.
patrz: SZEPLUŃ
– szepta, szeptu daley nic. viel Worte nichts dahinter; das find nur leere Worte. ce ne ont que des mines; ce n'est que verbiage, que des paroles inutiles. T III 2253.
patrz: SZEPT
– Szept, szeptanie. Gezische, leifes, Gerede. murmure, m. petite bruit sourd des gens qui parlent bas; l'action de chucheter. T III 2253.
patrz: SZEPTANIE
– Nasob, Nasobnie, *na sobie. fach, fältig, so vielmahl mehr als die vorstehende Zahl anzeiget. autant de fois plus que le précedent nombre indique. § we czwornasob zapłaćił; we dwoynasob; w pięćioronasob albo sześćioronasob; we dwudźiestynasob zapłaćić. T III 940.
patrz: SZEŚCIORONASÓB
– Sześćdźiesiątletni. 1) sechzigjährig. 2) ein sechzig jähriger. 1) fexagénaire, de foixante ans. 2) un fexagénaire; homme qui a foixante ans. T III 2255.
patrz: SZEŚĆDZIESIĄTLETNI
– Sześćkroć. sechsmahl. fix fois. T III 2255.
patrz: SZEŚĆKROĆ
– szmer Włoski vid. Dzięcielnica T III 2264.
patrz: SZMER
– szmer czynić. ein Getöse machen. faire un bourdonnement, un bruit sourd. § pszczoły szmer czynią. T III 2264.
patrz: SZMER
– Szmer. Geräusche, Gemurmle, Getöse. bourdonnement; bruit, sourd & obscure; murmure, m. gargoüillement; gargoüilis; bruïssement. § szmer ludzi z sobą mowiących; wiatr po sznurach okrętowych szmerem igrał. T III 2263-2264.
patrz: SZMER
– szmer naski źiele, vid. rozmaryn czeski. T III 2264.
patrz: SZMER
– Szostak, g. a. [...] 3) der sechs Finger an der Hand hat. [...] 3) qui a six doigts à la main. [...]. T III 2266-2267.
patrz: SZÓSTAK
– Szostak, g. a. [...] 2) Schostack eine Silber-Münze, so 19 1/5 Sächs. Pfennige austrägt. [...] 2) choustak, monoie d’argent de la valeur de quatre sous. [...] 2) trzy szotaki[!] tynf czynią a pięć tymfow talar. T III 2266-2267.
patrz: SZÓSTAK
– Szostak, g. a. 1) halb Dussend, sechs Stück. [...] 1) sixain, six piéces. [...] § 1) szostak wierszy, czerwonych złotych [...]. T III 2266-2267.
patrz: SZÓSTAK
– Filata. [...]. corps, partie de l’ armée. § woysko dzieli się na trzy filaty albo linie. [...] śrzednia filata albo batalia. [...]. corps de bataille. T III 339.
patrz: SZREDNI, ŚREDNI, ŚREDNI, ŚREDNY, ŚREDNY, ŚRZEDNI
– Szturm, szturmowanie. [...] 2) Sturm, See-Sturm. [...] tempête; orage; m. tourmente. [...] w tym szturm przypadł, powstał gwałtowny. T III 2275.
patrz: SZTURM
– Szturm wytrzymać. einen Sturm aushalten. soufrir, soutenir un assaut. T III 2275.
patrz: SZTURM
– Szturm, Szturmowanie. 1) Sturm, Bestürmung. [...] assaut. T III 2275.
patrz: SZTURM
– susłow szukać. Hamster suchen. muloter. T III 2204.
patrz: SZUKAĆ
– Szwab. ein Schwabe. un Sueve, qui est de Souabe. T III 2279.
patrz: SZWAB
– Szwabski. Schwäbisch. de Souabe. T III 2279.
patrz: SZWABSKI
– *Koszulniczka, Szwaczka. Nähterin. couturiére. T III 625.
patrz: SZWACZKA
– Szwed, m. ein Schwede. un Suedois. T III 2370.
patrz: SZWED, SZWED, SZWIED
– szwedskie morze. das Baltische Meer, der Belt. la mer Baltique. T III 2370.
patrz: SZWEDZKI
– Szynka, szołdra wędzona. ein geräucherter Schinken. jambon de deriérre, cuisse de porc salée et fumée. T III 2285.
patrz: SZYNKA
– Szypułka. [...] 2) eine Feder-Stiel einer grossen oder kleinen Feder. [...] 2) trige de plume; tuïau d'une grande ou petite plume. [...] 2) szypułka piora odartego. T III 2286.
patrz: SZYPUŁKA
– szypułka przez całe grono idąca, około ktorey iagody wiszą w koło [...]. T III 2286.
patrz: SZYPUŁKA
– Szypułka. [...] 1) Stiel ain Obst. [...] 1) queuë de fruit, pédicule [...] 1) szypułka u gruszki, wiśni. T III 2286.
patrz: SZYPUŁKA
– Szyszka. [...] 4) Pappen-Stiel; ein Nichts, Kleinigkeit. [...] 4) zeft, bagatelle, un rien, un fétu. [...] 4) za szyszkę go maią; za borową przedał szyszkę. T III 2286-2287.
patrz: SZYSZKA
– Szyszka. [...] 3) Blutschwär in den fleischichten Theilen. [...] 3) froncle, m. clou, une tumeur impure dans les parties charnuës. [...] 3) szyszka, guz w ćiele bolący. T III 2286-2287.
patrz: SZYSZKA
– Szyszka. [...] 2) eine Feige = Warße im Hintern. [...] 2) fic, un froncle à la fesse. [...] szyszka, wrzód w śiedzeniu na kształt figi [...]. T III 2286-2287.
patrz: SZYSZKA
– Szyszka. [...] 4) Pappen-Stiel; ein Nichts, Kleinigkeit. [...] 4) zeft, bagatelle, un rien, un fétu. [...] 4) za szyszkę go maią; za borową przedał szyszkę. T III 2286-2287.
patrz: SZYSZKA
– Szyszka. 1) Ein Tanilen oder Fichten = Zapfen. [...] 1) pomme de pin, de sapin. [...] 1. szyszka drzewna. T III 2286-2287.
patrz: SZYSZKA
– Scinam, v. m. F. zetnę. [...] 2) köpfen, enthaupten. [...] 2) trancher la tête à qu; décapiter qu; faire sauter la têteà qu. [...] 2) mężoboycę ścięto; pościnano zboycow. T III 1997-1998.
patrz: ŚCIĄĆ
– Scinam, v. m. F. zetnę. 1) abhauen [...] 1) couper; abbatre, faire tomber par le moien de quelque épée ou d'une hache. [...] 1) iednym zamachem ściął to drzewko. T III 1997-1998.
patrz: ŚCIĄĆ
– T III .
patrz: ŚLEMAK, ŚLIMAK, ŚLIMAK
– Ślinne iagody w uściech: haki, mandle die Mandeln in Halse. les amigdales; deux glandes proche de la racine de la langue T III 2064.
patrz: ŚLINNY
– Rumień, g. rumienia, vid. Rumianość. rumien ziele, rumianek, rumieniec. (chamaeleon) Hermelchen, Camillen. càmomille. psi rumień, rumieniec śmierdzący. (cotula foetida) Kuh-Dille, stinckende Camillen, Methran, Meterkraut. oeil de vache; camomille püante. T III 1941.
patrz: ŚMIERDZĄCY
– chrapanie śmiertelne. das Röcheln eines Sterbenden. râlement d'un agonizant T III 122.
patrz: ŚMIERTELNY
– Sni mi się. es traumet mir. je songe; je rève; j'ai, je fais un songe; je fais des rèves. § co gdy mu się śniło; o tym tobie się śniło; pięknie, plugawie mi się śniło. nic mi się nie śniło. es hat mir nichts getraumet. je n'ai rien songé. T III 2096.
patrz: ŚNIĆ SIĘ
– Śniegułka. Śniéżniczka. (emberiza varia, passer nivalis) Schnee-Vogel [...] espèce de guignards [...]. T III 2097.
patrz: ŚNIEGUŁKA
– Śniegułka. Śniéżniczka. (emberiza varia, passer nivalis) Schnee-Vogel [...] espèce de guignards [...]. T III 2097.
patrz: ŚNIEŻNICZKA
– Środa, Środek, vid. Śrzoda, Śrzodek. T III 2143.
patrz: ŚRODA, ŚRZODA, ŚRZODA
– Śrzoda. die Mittwoch. mecrédi. T III 2146.
patrz: ŚRODA, ŚRZODA, ŚRZODA
– Srzod, w śrzod czego, pr. g. in der Mitte. au milieu de. § [...] śrzod lata, zimy, roku. T III 2146.
patrz: ŚRÓD, ŚRZÓD
– Srzod, w śrzod czego, pr. g. in der Mitte. au milieu de. § śrzod pokoiu, śrzod rynku [...]. T III 2146.
patrz: ŚRÓD, ŚRZÓD
– Śrzodoziemne morze. das mittellándische Meer. la méditerranée, la mer méditerranée. T III 2147.
patrz: ŚRZODOZIEMNY
– Morze Ewropinskie; morze śrzodoziemne; morze Włoskie albo Weneckie das Mitteliándische Meer. la mer méditerranée, la méditerranée. T III 860.
patrz: ŚRZODOZIEMNY
– Śrzodoziemny, Śrzodziemny, Odmorski. T III 2147.
patrz: ŚRZODOZIEMNY
– Śrzodoziemny, Śrzodziemny, Odmorski. T III 2147.
patrz: ŚRZÓDZIEMNY
– Odmorski, od morza daleki, nie przy morzu, lądowy, śrzodziemny. T III 1166.
patrz: ŚRZÓDZIEMNY
– grzbiet go świerzbi. der Buckel jucket ihm. la peau le démange. T III 430.
patrz: ŚWIERZBIĆ, ŚWIERZBIEĆ
– Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III 32.
patrz: ŚWIĘTY
– Delfin [...] morska świnia. T III 216.
patrz: ŚWINIA, ŚWINIA, ŚWYNIA
– Świstam, v. m. F. świsnę. Świszczę, [świszcz]y, [świszcz]ał, [świszcz]eli. Pfeifen mit dem Maul, mit einer Peitsche. sifler, faire un bruit perçant, § świsnął na kluczu; świszczy strzała. świszczy wiatr der Wind pfeifet. le vent murmure. T III 2222.
patrz: ŚWISNĄĆ, ŚWISNĄĆ, ŚWISTNĄĆ
– Świst. das Pfeifen des Windes, einer Peitsche. le siflement de vent, de foüet. T III 2222.
patrz: ŚWIST
– Świstacz. Pfeifer mit dem Maule. sifleur. T III 2222.
patrz: ŚWISTACZ
– Świstanie das Pfeifen. siflement. T III 2222.
patrz: ŚWISTANIE
– świszcz, g. [świszcz]a. ein Murmel-Thier, marmore, un animal de la grandeur d'un chat. T III 2222.
patrz: ŚWISZCZ
– świszcz, g. [świszcz]u. ein Pfeil der in Luft pfeifet, flèche qui sifle en volant. T III 2222.
patrz: ŚWISZCZ
– Świstam, v. m. F. świsnę. Świszczę, [świszcz]y, [świszcz]ał, [świszcz]eli. Pfeifen mit dem Maul, mit einer Peitsche. sifler, faire un bruit perçant, § świsnął na kluczu; świszczy strzała. świszczy wiatr der Wind pfeifet. le vent murmure. T III 2222.
patrz: ŚWISZCZEĆ
– Brzask, świt. Anbruch des Tages. l'aube du jour. T III 82.
patrz: ŚWIT
– Swita. es wird licht, der Tag bricht an. le jour commence à éclorre; il fait jour; il commence à faire jour, à poindre. T III 2222.
patrz: ŚWITAĆ
– Dnieie, świta. tagen. commencer à faire jour; poindre. T III 225.
patrz: ŚWITAĆ
– Tabin. Tabinek. Tabin ein Zeug. tabis, sorte d'étofe. T III 2287.
patrz: TABINEK, TABINKA
– Tablatura. 1) die Tabulatur, Vorschrifft eines musicalischen Stücks. [...] 1) la tablature en musique. [...] 1) tablaturę pisać. T III 2287-2288.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– Tablatura. [...] 3) übertriebene Ordnung, Sorgfalt. [...] 3) ajustement trop afécté; air, soin trop recherché. [...] 3) z tablatury czyni, chodzi. T III 2287-2288.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– Tablatura. [...] 2) Leinwand worauf der Mahler mahlet. [...] 2) toile sur laquelle peint le peintre. [...] 2) rzucić farbę na tablaturę. T III 2287-2288.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– Z tablatury zakręt, robota za fraszkę. T III 2288.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– według tablatury ubrany. nett, nach dem Schnürchen angepukt. ajuster au niveau, avec compas; qui est propret. T III 2288.
patrz: TABLATURA, TABULATURA, TABULATURA
– Taneczek, g. taneczka. Täntzhen. petite danse. T III 2294.
patrz: TANECZEK
– Taniecznica, Taniecznik, vid. Tanecznica, Tanecznik. T III 2295.
patrz: TANECZNICA, TANECZNICA, TANIECZNICA
– Tanecznik. Täntzer. danseur. tanecznicy. Täntz-Gesellschaft, die Täntzer. les danseurs; band, compagnie de danseurs. T III 2295.
patrz: TANECZNIK
– Tańcowanie. das Tantzen. danse, l'action de danser. T III 2294.
patrz: TAŃCOWANIE
– Tańcuię. Tańczę, [tań]czy, [tań]czył. [...] T III 2294.
patrz: TAŃCZYĆ
– Krzeczek, g. krzeczka, tarantuła robak. [...] Tarantel, Erd-Spinne. tarantule. T III 661.
patrz: TARANTULA, TARANTULA, TARANTUŁA
– Tarantula, krzeczek. eine Tarantel. tarantule. T III 2296.
patrz: TARANTULA, TARANTULA, TARANTUŁA
– Tchnienie [...] 2) H francuskie aspiracyją albo letkim tchnieniem się wymawia. T III 2301.
patrz: TCHNIENIE
– Termin [...]. T III 2308-2309.
patrz: TERMIN
– Tęskno [...] tęskno mię samemu. allein wird mir die Zeit lang. je m’ennuie étant seul, d’étre seul. T III 2310.
patrz: TESKNO, TESNO, TESZNO, TĘSKNO, TĘSKNO
– Tęskno mię; tęskno mię iest. es ist mir bange; die Zeit wird mir lange. il me tarde; je m’ennuie; le tems me dure, je suis faché § tęskno mię bez niego było. T III 2310.
patrz: TESKNO, TESNO, TESZNO, TĘSKNO, TĘSKNO
– Tłustosz ziele, vid. Kurzy - kurza noga. T III 2317.
patrz: TŁUSTOS, TŁUSTOSZ, TŁUSTOSZ
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: TOCZYĆ
– Rumel. 1) Rummel-Picket. 2) der Rummel. 1) piquet, un jeu de cartes. 2) ronfle, les points au piquet. trafił na (w) rumel. er kam in den Wurf. il est bien venu comme un chien dans le jeu des quilles. T III 1940.
patrz: TRAFIĆ
– trefunkiem, z trefunku, zufälliger Weise, von ohngefehr. par hazard, fortuitement, par fortune; par avanture; par accident. § trefunkiem czego dostać. T III 2333.
patrz: TRAFONKIEM, TRAFUNKIEM, TREFUNKIEM, TREFUNKIEM
– z trefunku przypadły. Trefunkowy. zufällig, von ungefehr geschehen. fortuit, arrivé par hazard. § nie unikniesz razom trefunkowym. T III 2333.
patrz: TRAFUNEK, TREFUNEK, TREFUNEK
– Trefunek, g. trefunku. Zufall. accident rencontre, avanture, hazard, sort. § trefunek i szczęście tylko są wymysły pogańskie. T III 2333.
patrz: TRAFUNEK, TREFUNEK, TREFUNEK
– Trafunek vid Trefunkowy T III 2328.
patrz: TRAFUNEK, TREFUNEK, TREFUNEK
– Trank, g. [trank]u. ziele. (solidago Saracenica secunda) heidnisch Wundkraut. verge dorée, verge d'or. T III 2329.
patrz: TRANK
– Trzaskam, v. m. F. trzasnę. 1) knallen, krachen. 2) mit etwas klatschen, knallen. 3) wettern, schelten. 1) éclater avec bruit, craquer, craqueter; faire un éclat, un bruit éclatant; faire crac. 2) faire un bruit avec qu. ch; faire craqueter qu. ch. 3) tempéter, tonner, mener du bruit; quereller. § 1) trzaskały pioruny; trzasnął *(trzasł) grzmot; tak kichnął ze w całey izbie trzasło, zatrzasło. 2) trzaskać biczem, drzwiami. 3) ustawicznie na męża trzaska. trzasnął. er hat einen knallen lassen. il a fait un pet; il a laché un vent avec bruit. T III 2347.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Trzaskam, v. m. F. trzasnę. 1) knallen, krachen. 2) mit etwas klatschen, knallen. 3) wettern, schelten. 1) éclater avec bruit, craquer, craqueter; faire un éclat, un bruit éclatant; faire crac. 2) faire un bruit avec qu. ch; faire craqueter qu. ch. 3) tempéter, tonner, mener du bruit; quereller. § 1) trzaskały pioruny; trzasnął *(trzasł) grzmot; tak kichnął ze w całey izbie trzasło, zatrzasło. 2) trzaskać biczem, drzwiami. 3) ustawicznie na męża trzaska. trzasnął. er hat einen knallen lassen. il a fait un pet; il a laché un vent avec bruit. T III 2347.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Trzaskam, v. m. F. trzasnę. 1) knallen, krachen. 2) mit etwas klatschen, knallen. 3) wettern, schelten. 1) éclater avec bruit, craquer, craqueter; faire un éclat, un bruit éclatant; faire crac. 2) faire un bruit avec qu. ch; faire craqueter qu. ch. 3) tempéter, tonner, mener du bruit; quereller. § 1) trzaskały pioruny; trzasnął *(trzasł) grzmot; tak kichnął ze w całey izbie trzasło, zatrzasło. 2) trzaskać biczem, drzwiami. 3) ustawicznie na męża trzaska. trzasnął. er hat einen knallen lassen. il a fait un pet; il a laché un vent avec bruit. T III 2347.
patrz: TRASNĄĆ, TRZASNĄĆ, TRZASNĄĆ
– Troiak, g. a. [...] 2) ein Silber-Groschen, Dütchen. [...] 2) petite monoie d’argent valant deux sous. [...]. T III 2336.
patrz: TROJAK
– Troiak, g. a. 1) eine Zahl von drey Stück. [...] 1) un hombre de trois. [...]. T III 2336.
patrz: TROJAK
– Troiak, g. a. [...] 3) Dreyling, einer von drey Zwillingen. [...] 3) l’un des trois fréres jumeaux. Troiacy, trzey razem urodzeni. Dreylinge, drey Zwillinge. Trois fréres ou soeurs jumeaux. T III 2336.
patrz: TROJAK
– Troynasobny. dreyfach, dreyfältig, triple. T III 2338.
patrz: TRÓJNASOBNY
– Trućiciel, trućiżnik [...] empoisoneur, ceuli qui epoissone. T III 2339.
patrz: TRUCICIEL
– Trućicielka, Vergiffterin. empoisonnneuse. T III 2339.
patrz: TRUCICIELKA
– Trućiciel, trućiżnik [...] empoisoneur, ceuli qui epoissone. T III 2339.
patrz: TRUCIŻNIK
– trudna. es ist schwer. il est dificile. § trudna było z tey śię sprawy wybłądźić. T III 2341.
patrz: TRUDNA
– Trudnomowność. Rede, die schwer, zu verfertigen, oder zu verstehen ist. dificulté d'un discours; discours dificile à faire, à entendre. T III 2340.
patrz: TRUDNOMOWNOŚĆ
– § krotkomowność trudnomowność, prov. T III 652.
patrz: TRUDNOMOWNOŚĆ
– Trunienie. das Muchsen; furchtsames Gemürmet eines Redenden. le murmure entre ses dens, l'action de parler bas par crainte. T III 2342.
patrz: TRUNIENIE
– Trzebula, trybula ziele. Körbel. cerfeuil. T III 2347.
patrz: TRYBULA, TRZEBULA, TRZEBULA
– Brama na tryumf. ein Triumph-Bogen. arcade; arc de triomphe. T III 73.
patrz: TRYUMF
– gdzie drwa rąbią tam trzaski lecą. wo Holtz gehauen wird, fallen Spähne. il n'y a forêt où il ne tombe des feuilles par terre; dans un tel jardin il n'y a pas d'autres fleurs à cueillir. T III 2347.
patrz: TRZASKA
– Trzaska, drzazga. ein Splitter. éclat de bois; écharde. § obrocić, potrzaskać co na trzaski; trzaska w ciało wpadła. gdzie drwa rąbią tam trzaski lecą. wo Holtz gehauen wird, fallen Spähne. il n'y a forêt où il ne tombe des feuilles par terre; dans un tel jardin il n'y a pas d'autres fleurs à cueillir. trzaska, białynia, biała, lubiewia herb. Wappenk. zwischen zwey abgebrochenen Säbel-Griffen liegender halber Mond; Krone und Helm werden von einem Pfau-Schwantz gezieret, auf welchem eben diese Figur erscheinet. Blas. croissant montant entre deux gardes de sabre rompuës; les mêmes armes paroissent sur la queuë de paon, qui orne la couronne & le timbre. T III 2347.
patrz: TRZASKA
– trzaska, białynia, biała, lubiewia herb. Wappenk. zwischen zwey abgebrochenen Säbel-Griffen liegender halber Mond; Krone und Helm werden von einem Pfau-Schwantz gezieret, auf welchem eben diese Figur erscheinet. Blas. croissant montant entre deux gardes de sabre rompuës; les mêmes armes paroissent sur la queuë de paon, qui orne la couronne & le timbre. T III 2347.
patrz: TRZASKA
– Trzask. Trzaskanie 1) Knall. 2) das Polt [...] Wettern. 1) éclat, bruit, [...] craquement. 2) fracas horrible; tempête, vacarme, m. criaillerie. § 1) kula z rury z trzaskiem wychodzi. 2) co po tych trzaskach i hukach. z trzaskiem, adv. mit Poltern, mit Ungestüm. tumultuairement; avec beaucoup de fracas; impètueusement. T III 2346-2347.
patrz: TRZASKANIE
– Trzaskliwy. knallend, krachend. éclatant; qui fait un bruit éfroiable; qui craquete. T III 2347.
patrz: TRZASKLIWY
– wrobel trzcinny. Rohr-Sperling. passereau cannier. T III 2620.
patrz: TRZCINNY
– Potrzeba, trzeba. nöthig seyn, müssen. faloir, avoir besoin, étre nécessaire. § [...] raz umrzeć trzeba; [...] będzie trzeba pisać; trzeba mi pieniędzy do tego; trzebaby dać temu ubogiemu; nie tylko trzeba ale trzeba koniecznie drwa kupić; nie trzeba lekce ważyć nieprzyiaciela. nie trzeba, nie potrzeba. es ist nicht nothwendig. il n'est pas nécessaire; il n'est pas besoin. T III 1571.
patrz: TRZEBA
– *Trzećiaczka, tercyana. dreytägiges Fieber. tierce-continuë une fièvre. […] gorączka trzećiegodniowa (trzećiodniowa), vid. Trzećiaczka. T III 2348.
patrz: TRZECIACZKA
– T III 349.
patrz: TRZEWICZKOWY
– Trzeźwi [...] 2) nüchtern, mässig [...] sobre, temperant, qui a de la sobrieté [...]. T III 2351.
patrz: TRZEŹWI, TRZEŹWY
– Trzeźwi. 1) nüchtern, nicht betruncken [...] sobre, qui n'est pas enivré [...]. T III 2351.
patrz: TRZEŹWI, TRZEŹWY
– Trznadl, trznadel, g. trznadla. Goldammer, Emmerling ein Vogel. bruant, bréant un oiseau jaune de la grandeur d'un moineau. T III 2352.
patrz: TRZNADEL, TRZNADEL, TRZNADL
– trzydźieśći kroć. dreyßig mahl. trente fois. T III 2353.
patrz: TRZYDZIEŚCIKROĆ
– Trzygodźinny. dreystündig. de trois heures. T III 2353.
patrz: TRZYGODZINNY
– dwa kroć daie kto prętko daie, a trzy kroć kto ochotnie T III 204.
patrz: TRZYKROĆ
– Bank trzymać. Banco halten; mit Geld handeln. faire la banque. T III 22.
patrz: TRZYMAĆ
– trzyma go iak wrobla na nici. T III 2620.
patrz: TRZYMAĆ
– Groza. Schrecken, Schauer, Abscheu. crainte, la peur, la terreur, horreur, f. souleur f. § trzymać ludzie w grozie. T III 423.
patrz: TRZYMAĆ
– **Berłowładny, berło trzymaiący. der einen Scepter traegt/ regierend. qui porte un sceptre: regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.
patrz: TRZYMAĆ
– Tulipant, vid. Turban. T III 2359.
patrz: TULBANT, TULIPANT, TULPANT, TURBAN, TURBAN, TURBANT, TYRBAN
– tur mięsopustny. der Knecht-Ruprecht. moine bourru; ogre. m. monstre imaginé pour épouvanter les enfans. § tura mięsopustnego dźieći śię strachaią. T III 2359.
patrz: TUR
– Tur. Urochs, Auer-Ochs. un ure, beuf sauvage. T III 2359.
patrz: TUR
– Rum [...] rum ziele, neut (rhaponticum vulgare) gemeine Rhapontic. rapontic vulgaire. rum Moskiewskie, rapontyk. Rhapontic, Pontische Rhapontic, so in Russland am Flusse Rha wächst. rapontic du Levant, qui croit en Moscovie le long de la riviére de Rha. *rum Tureckie. Rhabarber. de la rubarbe. T III 1940.
patrz: TURECKI
– Mincarz Tymf pierwsze bił tymfy za Jana Kazimierza. T III 2369.
patrz: TYMF, TYNF, TYNF
– Tymf, g. [tymf]a. ein Timpf, eine Pohlnische Silber-Müntze von 18 Kreutzer. timfe, m. [...]. § Tymf 5. szostakow płaci; Mincarz Tymf pierwsze bił tymfy za Jana Kazimierza. T III 2369.
patrz: TYMF, TYNF, TYNF
– Cząbrzyca włoska. (epithymum) Stoltz-Kraut, Thym Seide. épithyme; mousse qui vient autour du thym. T III 173.
patrz: TYMOWY
– po tyśiąc razy; tyśiąc kroć. tausend mahl. mile fois, très-fouvent. T III 2370.
patrz: TYSIĄCKROĆ
– Bankietowy bieśiadny. zum Schmaus gehörig. de banquet, de festin. § tytułat bankietowy. T III 22.
patrz: TYTUŁAT
– Tytułat. der nur den Schein hat; der nicht in der That ist/ als ein Schein-Freund. un homme qui n'est qu. ch. qu'en aparence, comme un ami prétendu, un brave en aparence. § śiła iest bankietowych tytułatow. T III 2372.
patrz: TYTUŁAT
– Nabiiam, v. m. F. nabiię. 1) benageln, mit Nägeln beschlagen; voll Nägel, Pfähle schlagen. 2) laden ein Gewehr. 3) einschlagen, einrühren, als Eyer. 4) füllen. 5) niedermetzeln, niederhauen. 1) ficher, enfoncer, cogner beaucoup de pieux, de cloux. 2) charger un canon à feu. 3) brouiller, mettre dedans pour préparer qu. ch. 4) remplir. 5) tuër un grand nombre de; abatre beaucoup de. § 1) nabił palow, kołow, gozdzi; nabiię tę deskę goźdźmi. 2) nabić muszkiet kulą. 3) nabić iaiec na iaiecznicę; iuż gorzałczany nabił na gorzałkę. 4) dobrze mu to wory nabiia. 5) z szańcu wiele mu ludzi nabito; nabił ptastwa, zwierza. nabiiam działo. ein Stück laden. servir le canon. nabiiam komu uszy czym. einem einbläuen, den Kopf toll machen. ravoder aux oreilles de qu; inculquer; batre les oreilles à qu. de qu. ch. § nabił mi uszy temi powieściami. nabili mu to w głowę, tym głowę. man hat ihm dieses in den Kopf gesetzt. on lui a mis cela dans la tête. § nabił sobie tym głowę. T III 887.
patrz: UCHO
– Zadosyć komu uczynić. einem ein Gnüge leisten, genug thun. satisfaire qu.ou à qu.ch. T III 2821.
patrz: UCZYNIĆ
– Gwałt. [...] 2) Schändung der Weiber; Nothzucht [...] 2) violement d'une femme; viol [...] § [...] 2) gwałt białeygłowie uczyniony [...]. T III 438.
patrz: UCZYNIONY
– Uderz w garniec dźwięk go wyda. an der Rede erkennet man einen Narren. on connoit les foux aux paroles & les ânes aux oreilles; au parler le bon cerveau. T III 364.
patrz: UDERZYĆ
– Udolny. vermögend, geschickt. qui a le pouvoir, la force; capable. T III 2392.
patrz: UDOLNY
– Udręczenie, Utrapienie. Schereren, Plackeren, Plage. véxation, tourment, peine. § z udręczeniem serca i głowy. T III 2392.
patrz: UDRĘCZENIE
– Ugadzam, v. m. F. ugodzę. 1) treffen mit einem Gewehr. 2) sich einem bequemen, einem willfahren, nachgeben, nachsehen. 3) vergleichen, vertragen, vereinigen. 1) tirer, donner au; tirer qu; toucher, ateindre d'un coup; assener sur qu. un coup. 2) s'acommoder, conniver, faire plaisir à qu; avoir de complaisance pour. 3) racommoder, reconcilier, remettre ensemble: apointer, vnider. § 1) ugodzić w cel, kogo śmiertelnym żelazem; w kogo śmiertelne żelazo ugodzić; ugodził go w serce. 2) ugadzay mu ile ci podobna. 3) ugodził niesnaski nasze. ugodzić się z kim. sich vergleichen, mit einem einen Vergleich, einen Vertrag treffen, machen. faire une transaction, pactiser, transiger, s'acommoder, se reconcilier avec qu. T III 2394.
patrz: UGADZAĆ
– Ugadzam, v. m. F. ugodzę. 1) treffen mit einem Gewehr. 2) sich einem bequemen, einem willfahren, nachgeben, nachsehen. 3) vergleichen, vertragen, vereinigen. 1) tirer, donner au; tirer qu; toucher, ateindre d'un coup; assener sur qu. un coup. 2) s'acommoder, conniver, faire plaisir à qu; avoir de complaisance pour. 3) racommoder, reconcilier, remettre ensemble: apointer, vnider. § 1) ugodzić w cel, kogo śmiertelnym żelazem; w kogo śmiertelne żelazo ugodzić; ugodził go w serce. 2) ugadzay mu ile ci podobna. 3) ugodził niesnaski nasze. ugodzić się z kim. sich vergleichen, mit einem einen Vergleich, einen Vertrag treffen, machen. faire une transaction, pactiser, transiger, s'acommoder, se reconcilier avec qu. T III 2394.
patrz: UGADZAĆ
– Ugodzenie. 1) das Treffen mit einem Gewehr. 2) Vergleichung; Beylegung eines Streits. 1) l'action de tirer, de blesser qu. avec une arme. 2) acommodement, ajustement, reconciliation. T III 2396.
patrz: UGODZENIE
– Ugadzam, v. m. F. ugodzę. 1) treffen mit einem Gewehr. 2) sich einem bequemen, einem willfahren, nachgeben, nachsehen. 3) vergleichen, vertragen, vereinigen. 1) tirer, donner au; tirer qu; toucher, atindre d'un coup; assener sur qu. un coup. 2) s'acommoder, conniver, faire plaisir à qu; avoir de complaisance pour. 3) racommoder, reconcilier, remettre ensemble: apointer, v[a]ider. § 1) ugodzić w cel, kogo śmiertelnym żelazem; w kogo śmiertelne zelazo ugodzić; ugodził go w serce. 2) ugadzay mu ile ci podobna. 3) ugodził niesnaski nasze. ugodzić się z kim. sich vergleichen, mit einem einen Vergleich, einen Vertrag treffen, machen. faire une transaction, pactiser, transiger, s'acommoder, se reconcilier avec qu. T III 2394.
patrz: UGODZIĆ
– Ugadzam, v. m. F. ugodzę. 1) treffen mit einem Gewehr. 2) sich einem bequemen, einem willfahren, nachgeben, nachsehen. 3) vergleichen, vertragen, vereinigen. 1) tirer, donner au; tirer qu; toucher, atindre d'un coup; assener sur qu. un coup. 2) s'acommoder, conniver, faire plaisir à qu; avoir de complaisance pour. 3) racommoder, reconcilier, remettre ensemble: apointer, v[a]ider. § 1) ugodzić w cel, kogo śmiertelnym żelazem; w kogo śmiertelne zelazo ugodzić; ugodził go w serce. 2) ugadzay mu ile ci podobna. 3) ugodził niesnaski nasze. ugodzić się z kim. sich vergleichen, mit einem einen Vergleich, einen Vertrag treffen, machen. faire une transaction, pactiser, transiger, s'acommoder, se reconcilier avec qu. T III 2394.
patrz: UGODZIĆ
– Ugodzić, vid. Ugadzam. T III 2396.
patrz: UGODZIĆ
– Ugadzam, v. m. F. ugodzę. 1) treffen mit einem Gewehr. 2) sich einem bequemen, einem willfahren, nachgeben, nachsehen. 3) vergleichen, vertragen, vereinigen. 1) tirer, donner au; tirer qu; toucher, atindre d'un coup; assener sur qu. un coup. 2) s'acommoder, conniver, faire plaisir à qu; avoir de complaisance pour. 3) racommoder, reconcilier, remettre ensemble: apointer, v[.]ider. § 1) ugodzić w cel, kogo śmiertelnym żelazem; w kogo śmiertelne zelazo ugodzić; ugodził go w serce. 2) ugadzay mu ile ci podobna. 3) ugodził niesnaski nasze. ugodzić się z kim. sich vergleichen, mit einem einen Vergleich, einen Vertrag treffen, machen. faire une transaction, pactiser, transiger, s'acommoder, se reconcilier avec qu. T III 2394.
patrz: UGODZIĆ
– Ugadzam [...] ugodzić się z kim. sich vergleichen, mit einem einen Vergleich, einen Vertrag treffen, machen. faire une transaction, pactiser, transiger, s'acommoder, se reconcilier avec qu. T III 2394.
patrz: UGODZIĆ SIĘ
– Ugodzony. 1) getroffen, verwundet, geschossen, gestochen. 2) beygelegt, verglichen. 2) tiré; srapé [!], blessé d'un coup. 2) acordé, transigé, reconsilié. T III 2396.
patrz: UGODZONY
– Ugrozić, F. ugrożę. abschrecken; Schrecken, Furcht einjagen. épouvanter, mettre en épouvante. § nienawiść nie ugrozi nami. T III 2397.
patrz: UGROZIĆ
– Ugrozić, F. ugrożę. abschrecken; Schrecken, Furcht einjagen. épouvanter, mettre en épouvante. § nienawiść nie ugrozi nami. T III 2397.
patrz: UGROZIĆ
– Ugryzek, g. ugryzku [...] tronçon, morceau, emporté avec les dents. T III 2397.
patrz: UGRYZEK
– ugryzek. ugryzienie. [...] creve-coeur, déplaisir extréme. § westchnął na te ugryzki ugryzki to ciężkie na mnie były; z czego miał ugryzienie T III 2397.
patrz: UGRYZEK
– ugryzek. Ugryzienie. [...] creve-coeur, déplaisir extréme. § westchnął na te ugryzki ugryzki to ciężkie na mnie były; z czego miał ugryzienie T III 2397.
patrz: UGRYZIENIE
– Ugryzienie. das Abbeissen. l'action d'emporté avec les dents. T III 2397.
patrz: UGRYZIENIE
– uyymować gębie swoiey. an seinem Maule darben. prendre, épargner sur sa bouche; se plaindre sa vie. T III 369.
patrz: UJMOWAĆ
– Ukaz Rosyyski. Ukase oder ein Rusysches Manifest, ukase, ordonnance Russienne. T III 2400.
patrz: UKAZ
– Ukradkiem, *w Ukradki, adv. verstohlner Weise, geschliechen. à la dérobée, en cachette; furtivement, secretement. §wziąć, czynić co ukradkiem. T III 2404.
patrz: UKRADKIEM
– Krotofilę. belustigen, ergötzen, vergnügen. divertir, amuser. § ukrotofilić dziecię błyszczącym czaczkiem. T III 652.
patrz: UKROTOFILIĆ
– **Lauruie. mit Lorbeern krönen. couronner de laurier. § tak wiele bram ulaurował. T III 721.
patrz: ULAUROWAĆ
– Umiatacz. Ausfeger, Gassen-Feger Kehr-mann. balieur, boüeur, celui qui balie les maison, les ruës. T III 2411.
patrz: UMIATACZ
– Umiataczka. Fegerin, Zehr-Frau. balieuse, femme qui balie. T III 2411.
patrz: UMIATACZKA
– Umilknienie. Berstummung; Stillchweigung. le silence de celui qui est devenu court. T III 2412.
patrz: UMILKNIENIE
– raz umrzeć man muss einmahl sterben. il faut finir par un bout; il faut mourir. T III 2412.
patrz: UMRZEĆ
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
patrz: UMRZEĆ
– Umieram, v. m. F. umrę. 1) sterben, von Thieren sagt man zdycham. 2) bestandig uber etwa-fitzen, liegen, schwitzen. 3) vor Leidenschaft sterben. 1) mourir de; trepasser, déceder, cesser de vivre; expirer, en parlant des animeaux on dit zdycham. 2) se tuër, se fatiguer á; se donner bien de la peine pour; ahaner; fouër, étre cloué sur. 3) morrir d'une passion. § z) z (od) głodu, żalu (głodem, żalem) umrzeć; umrzyy za niego. 2) umiera (siedzi) nad księgami. 3) umiera od pragnienia, łakomstwa, od miłości, od zazdrości T III 2412.
patrz: UMRZEĆ
– umyymy śię; umyymy sobie ręce. wir wollen uns waschen. lavons; lavons les mains. T III 879.
patrz: UMYĆ
– Umywam co, v.m.F. umyię. waschen, abwaschen die Hände; das Gesicht. laver, mettéïer avec. de l'eau les mains, le vifage. § umyy sobie twarz, ręce; umyłem dźiećięćiu nogi. T III 2416.
patrz: UMYĆ
– Myię co [...] umył śię. [...] umyymy śię [...] wir wollen uns waschen. lavons [...]. T III 879.
patrz: UMYĆ SIĘ
– Myię [...].umyymy śię; umyymy sobie ręce. wir wollen uns waschen. lavons; lavons les mains. T III 879.
patrz: UMYĆ SIĘ
– Nieumyty. ungewaschen. qui n'est lavé. T III 1042.
patrz: UMYTY
– Umywanie, Umyćie. das Waschen, Ubwaschen der Hände, des Gefrachts. le lavement des mains, du visage. T III 2416.
patrz: UMYWANIE
– [...] upał słoneczny dogrzewa [...] T III 2421.
patrz: UPAŁ
– Urząd [...]. T III 2437.
patrz: URZĄD
– Usiedzenie, übermässiges Sitzen. lassitude d'une personne qui a été long tems assise. T III 2441.
patrz: USIEDZENIE
– Usiedzieć się. sich überdrüssig sitzen. étre las de se tenir assis. T III 2441.
patrz: USIEDZIEĆ SIĘ
– Uśmiechanie się. das Lächeln. le sourir, le souris. T III 2443.
patrz: UŚMIECHANIE SIĘ
– Utłuc co F. utłukę. zerstossen, zermalmen. piler, briser, égruger, casser. Utłuczony, gestossen, gestampft. pilé, égrugé, cassé. § pieprz miałko utłuczony. T III 2456.
patrz: UTŁOCZONY, UTŁUCZONY
– Utłuc co F. utłukę. zerstossen, zermalmen. piler, briser, égruger, casser. Utłuczony, gestossen, gestampft. pilé, égrugé, cassé. § pieprz miałko utłuczony. T III 2456.
patrz: UTŁUC
– Utłuc co F. utłukę. zerstossen, zermalmen. piler, briser, égruger, casser. Utłuczony, gestossen, gestampft. pilé, égrugé, cassé. § pieprz miałko utłuczony. T III 2456.
patrz: UTŁUC
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
patrz: UTONĄĆ, UTONĄĆ, UTYNĄĆ
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. W bawełnę co uwinąć. T III 27.
patrz: UWINĄĆ
– Brona. [...] broną uwlec. T III 78.
patrz: UWLEC
– Uwodzenie. [...] 2) Berführung. [...] 2) séduction. T III 2464.
patrz: UWODZENIE
– Uwodzenie. 1) Entführung. [...] 1) ravissememt, enlévement [...]. T III 2464.
patrz: UWODZENIE
– kutas u uzdeczki. Tolle, Quaste am Pferde-Zügel. boufette qui est à bride du cheval. T III 692.
patrz: UZDECZKA
– w lot, adv. im Augenblick, flugs. sur le champ; à l'instant; incontinent. T III 756.
patrz: W LOT
– Gaś, uderzenie na kogo w pociemku. Auslöschung der Lichter bey einer Schlägerey; Gefahr, Schlägerey im finstern. l'action d'éteindre les chandelles à dessein de se batre dans une chambre; baterie, danger dans un lieu fort obscur. T III 365.
patrz: W POCIEMKU
– *Omaćmie, Omackiem, w Omacku, adv. w pociemku. im Finstern. à tâtons, en tâtonnant; à la brune. T III 1235.
patrz: W POCIEMKU
– w Pociemku, im finstern. à tâtons; à la brune. T III 1423.
patrz: W POCIEMKU
– Ukradkiem, *w Ukradki, adv. verstohlner Weise, geschliechen. à la dérobée, en cachette; furtivement, secretement. [...] rodził się w ukradki. er darf seinen Vater nicht nennen. il est du côté gauche; il est comme le loup qu'il n'a vu jamais son pére. T III 2404.
patrz: W UKRADKI
– dać w zamiany. tauschen. troquer de; changer; donner en échange. T III 2856.
patrz: W ZAMIANY
– Wachel/ wachlarz T III 2474.
patrz: WACHEL
– Poddymać wachlem T III 2474.
patrz: WACHEL
– Wachlarz białogłowski. Wachlarzyk. ein Weiber-Fächer. une éventail. T III 2474.
patrz: WACHLARZ
– Wind machen, fächeln. [...] powiewać co (na co) wachlarzem. T III 1581.
patrz: WACHLARZ
– Wachel. Wachlarz. Küchen-Fächer, Feder-Fächer. évantoir, plumasseau [...]. T III 2474.
patrz: WACHLARZ
– *Powiewaczka, wachlarzyk T III 1581.
patrz: WACHLARZYK
– Wachlarz białogłowski, wachlarzyk T III 2474.
patrz: WACHLARZYK
– Waga [...]. T III 2475-2476.
patrz: WAGA
– Cetnarowy. Zentner-. de quintal. § waga cetnarowa. T III 106.
patrz: WAGA
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § [...] centrum wagi [...]. T III 104.
patrz: WAGA
– gruba wapienna. Kalck-Grube, Kalck-Loch, wo der Kalck eingerührt wird. creux, bassin pour y raboter la choux. T III 423.
patrz: WAPIENNY
– Wart. *Warty. [...] 3) taugbar, geschickt zu etwas. [...] propre, convenable, qui sert à qu.ch [...] dłoto nie wiele warte do takiey roboty. T III 2485-2486.
patrz: WART, WARTY
– Wart. *Warty. [...] 2) werth, würdig der etwas verdient [...] digne, qui mérite qu.ch [...]. T III 2485.
patrz: WART, WARTY
– Wart. *Warty. [...] 1) werth, das einen Werth hat. [...] valant; de prix de; qui vaut, qui a la valeur de. [...] to sukno iest warte talar [...]. T III 2485-2486.
patrz: WART, WARTY
– [...] tacy rzemieślnicy kiia warci [...]. T III 2486.
patrz: WART, WARTY
– Wazilek ziele (ocymum). Basilien-Kraut. basilic. T III 2495.
patrz: WASILEK, WASIŁEK, WASIŁEK, WAZILEK, WAZIŁEK
– Waszmościam. in Schertz: sich oft des Titels Waszmość bedienen. burlesq. se servir souvent du titre Waszmość. T III 2491.
patrz: WASZMOŚCIAĆ
– lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727.
patrz: WAŻYĆ
– lekce sobie co ważyć. etwas gering schätzen. vilipender qu.ch; faire peu de cas de qu.ch. T III 727.
patrz: WAŻYĆ
– Brew [...] w brew, adv [...] 2) gerade wieder [...] 2) contre; malgrè. [...] § [...] 2) w brew tym ustawom to uczynił; w brew prawu się to czyni. T III 76.
patrz: WBREW
– Brew [...] w brew, adv. 1) in die Augen, ins Gesicht [...] 1) à la barbe, en visiere, en face, au nez de qu. [...] § 1) w brew mu to powiedział; w brew mu to biie [...]. T III 76.
patrz: WBREW
– [...] potrzeba nie czeka pogody i wczasu [...] T III 1570.
patrz: WCZAS
– Wdzięcznomowność. Schertz-reden, anmuthige Worte. bons mots; belles pointes; la douceur de langage; un parler doux et agréable. T III 2501.
patrz: WDZIĘCZNOMOWNOŚĆ, WDZIĘCZNOMOWNOŚĆ, WDZIĘCZNOMÓWNOŚĆ
– Wdzięcznomowny. anmuthig im Reden, in Ausdrücken. plein d'une douce éloquence; doux en mots, en expressions; qui a de la douceur dans son langage; dans son parler. T III 2501.
patrz: WDZIĘCZNOMOWNY
– Wdźwięk, dźwięk. Reitz. Anmuth, Schönheit. charme, m. apas, beauté. T III 2502.
patrz: WDŹWIĘK
– Weczwornasob. Weczwornasobnie. adv. conf. Nasob. vier mahl so viel. quatre fois autant; au quadruple. T III 2503.
patrz: WECZWÓRNASOBNIE
– Weczwornasobny. vierfach. quadruple. T III 2503.
patrz: WECZWÓRNASOBNY
– wedle potrzeby długi. lang genung. assez long. T III 1571.
patrz: WEDLA, WEDLE
– Wesołnisia. eine lustige Weibes-Person. une femme ou fille éveillée; gaillarde, égrillarde. T III 2510.
patrz: WESOŁNISIA
– Westchnąć, vid. Wzdycham. T III 2511.
patrz: WESTCHNĄĆ
– Westchnienie, wzdychanie, ein Seufzer. élan, sanglot, soupir. T III 2511.
patrz: WESTCHNIENIE
– Srzod, w śrzod czego, pr. g. in der Mitte. au milieu de [...]. T III 2146.
patrz: WEŚRÓD, WEŚRZÓD, WŚRÓD, WŚRÓD, WŚRZÓD
– Baryła ma 24 garcy baryła węgierska ma 74 garcy temi czasy zaś 65 garcy. T III 26.
patrz: WĘGIERSKI
– Węgierska beczka ma barył 3. T III 31.
patrz: WĘGIERSKI
– Wężoiedz, Wężoiedzca, człek węże jedzący. Schlangen-Fresser. mangeur de serpens. T III 2513.
patrz: WĘŻOJEDZ
– Wężoiedz, Wężoiedzca, człek węże jedzący. Schlangen-Fresser. mangeur de serpens. T III 2513.
patrz: WĘŻOJEDZCA
– Wężownik. g. [wężownik]a. [...] 2) Serpentin-Stein. [...] serpentin sorte de marbre. T III 2513.
patrz: WĘŻOWNIK
– wężownik, wężownik czerwony, gadowe ziele, gaiowa miodunka. (bistorta britannica) Natter-Wurz, bistorte. T III 2513.
patrz: WĘŻOWNIK
– wężownik biały; obrazki (arum) kleine Natter-Wurz, deutscher Imber. vit de chien; pié de veau. T III 2514.
patrz: WĘŻOWNIK
– wężownik, wężownik czerwony, gadowe ziele, gaiowa miodunka. (bistorta britannica) Natter-Wurz, bistorte. T III 2513.
patrz: WĘŻOWNIK
– Wężownik, g. [wężownik]a. 1) Schlangen-Träger ein Nord-Gestirn. [...] le Serpentaire, l'Esculape, une constellation septentrionale. T III 2513.
patrz: WĘŻOWNIK
– Wiadomy, świadomy. [...] 2) kund, bekannt. [...] connu, notoire [...] wiadoma to każdemu rzecz. T III 2516.
patrz: WIADOM, WIADOMY
– Wiadomy, świadomy. 1) kundig, geübt [...] expert, expérimenté, entendu, fait. [...] 1) wiadomy świata, tey nauki. T III 2516.
patrz: WIADOM, WIADOMY
– wiadomo, świadomo adv. kund, bekannt. notoirement, manifestement. T III 2515.
patrz: WIADOMIE, WIADOMO
– wiadomo; wiadomo iest. es ist Stadtkündig. cela est notoire; cela est de notoriètè. T III 2515.
patrz: WIADOMO
– niepodobny do wiary, ku wierzeniu. ungläublich. incroïable. T III 1005.
patrz: WIARA
– Wiatrek, g. wiatrka, wiatr łagodny, Windchen, angenehmer Wind. ornitie, petit vent doux. T III 2520.
patrz: WIATREK
– Widam. Widywam. offte sehen, zu sehen pflegen. voir souvent; étre acoutumé à voir. T III 2524.
patrz: WIDAĆ
– widać las. der Wald ist zu sehen. la forêt paroit, est visible. § na sto staian łunę od ognia widać było. T III 2524.
patrz: WIDAĆ
– Widno. adv. hell, licht, wo man gut sehen kan. clairement, avec bien du jour; d'une maniére éclairée. widno tu. es ist hier hell, man kan hier wohl sehen. il y a assez de jour ici; il fait jour ici; l'on distingue bien les objects. § widno w izbie było; iuż mi nie widno przynieś świecę. T III 2525.
patrz: WIDNO
– widnym co uczynić. etwas licht machen. donner du jour à. T III 2525.
patrz: WIDNY
– Widny, iasny. hell, licht, wo es gut zu sehen ist. bien percé, clair, éclairé, qui a bien de la lumiére. § widne wschody, pokoie. T III 2525.
patrz: WIDNY
– widoczna obrona Kriegs-Bauk. die beständige Streich-Linie. la Fortif. ligne de défence, fichante. T III 2525.
patrz: WIDOCZNY
– Widoczny. sichtbarlich, das zu sehen ist. visible, aparent, ouvert, découvert, qu'on peut voir, qui est à la vuë. T III 2525.
patrz: WIDOCZNY
– Baszta widokowa. [...] échauguette; une tour d’ oû l’ on découvre ce qui se passe au loin. T III 27.
patrz: WIDOKOWY
– Widywam co. oft sehen. voir souvent; avoir la coutume de voir. T III 2526.
patrz: WIDOWAĆ, WIDYWAĆ
– widzieć. imperf 1) es ist zu sehen. [...] il y a à voir; il se présente aux yeux; il paroit de loin; on aperçoit de loin. [...] widzieć były gonitwy, igrzyska. [...]. T III 2527.
patrz: WIDZIEĆ
– widzieć. imperf 3) es ist zu ersehen, es ist abzunehmen [...] il se fait voir, il paroit, il est à voir, il s'ensuit [...] iuż to widzieć że nie chcesz. T III 2527.
patrz: WIDZIEĆ
– widzieć. imperf [...] 2) man kan sehen, es ist licht, es ist hell. [...] il n'est pas obscur; il est clar; il y a assez de jour; on voit clair; il fait jour. [...] mrok padał iuż nie dobrze widzieć było; ieszcze tu widzieć nie day świecy. [...]. T III 2527.
patrz: WIDZIEĆ
– widzieć się. 1) scheinen, das Ansehen haben. [...] sembler, paroitre; avoir la mine. [...] widzi mi się, że grzeczna [...]. T III 2528.
patrz: WIDZIEĆ SIĘ
– żagiel wielki. das grosse Segel. la grande voile; la voile du grand mât. T III 2825.
patrz: WIELGIERZĄDY, WIELGIERZĄDY, WIELKIERZĄDY
– wielkie ryby małe zrą. grosse Diebe hängen die kleinen auf. les gros poissons mangent les petits. T III 1948.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– wielki czwartek. der grüne Donnerstag, jeudi saint; jeudi absolu. T III 195.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Wielka buława. T III 88.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– wielki piątek. (...) vendredi saint; Parasceve. T III 2535.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Zwiéśinosek wielki pachnący; szałwia świętego Iana. (sclarea, matris sylva) [...] Scharlach. toutebonne, ormin qu'on cultive aux jardis. T III 3058.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– iastrząb wielki. Masshu, Massweig, Boshard ein ungeschickter Raub-Vogel. buse, buson, busard, oiseau de rapine fort mal-adroit. T III 473.
patrz: WIELIKI, WIELKI
– Wielomownie adv. in, mit vielen Worten. en beaucoup de paroles; en disant beaucoup de paroles. T III 2539.
patrz: WIELOMOWNIE
– Wielomowny adj. et subst. geschwätzig, der viel Worte macht Plaudrer, Wäscher. verbieux, verbiageux; grand discoureur, languard, caqueteur. T III 2539.
patrz: WIELOMOWNY
– galareda z nożek wieprzowych. Gallert von Schwein-Füssen. bas de foïe; gelée de piez de cochon. T III 358.
patrz: WIEPRZOWY
– Podobnie [...] 2) nie rzekł podobnie ku wierzeniu [...]. T III 1451.
patrz: WIERZENIE
– niepodobnie ku wierzeniu. unglaublich. incroiablement. T III 1005.
patrz: WIERZENIE
– Wiesiołek ziele, g. wiesiołka, wierzbowka, błagacz, (oenotheras, salicaria). Weidereich. salicaire, corneille, souci d'eau. T III 2550-2551.
patrz: WIESIOŁEK
– Błagacz. Besänftigen. qui apaïse błagacz ziele, vid. Wiesiołek. T III 54.
patrz: WIESIOŁEK
– Głod wilka z lasa wywoła. der Hunger treibt den Wolf aus dem Wald. la faim fait sortir le loup du bois; la faim chasse le loup hors bois. T III 381.
patrz: WILK
– Wilżyna źiele, vid. liśi ogon. T III 2562.
patrz: WILŻYNA
– grono wina albo winne. T III 422.
patrz: WINNY
– Szynkarz. Wein oder Bier-Schencker. poteleur; cabaretier, tavernier. § szynkarz piwny, winny. T III 2285.
patrz: WINNY
– Po niepogodney źimie piękna wiosna chodzi. T III 1992.
patrz: WIOSNA
– [...] od strachu włosy na mnie wstają [...]. T III 2176.
patrz: WŁOS
– Cząbrzyca włoska. (epithymum) Stoltz-Kraut, Thym Seide. épithyme; mousse qui vient autour du thym. T III 173.
patrz: WŁOSKI
– Bez [...] bez włoski. Huck auf die Magd, Welcher Hollunder. lilac, lilas. T III 35.
patrz: WŁOSKI
– Brona. [...] §1) bronami włoczą. T III 78.
patrz: WŁÓCZYĆ
– Wnieboyrzał, ryba morska. vid. Niebowid. T III 2589.
patrz: WNIEBOJRZAŁ
– Niebowid, wnieboyrzał ryba morska. (uranoscopus) ein See-Fish der immer gen himmel siehet. tapecon, un poisson de mer qui regard toujours au ciel. T III 970.
patrz: WNIEBOJRZAŁ
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
patrz: WODA
– oliwa w wodzie do gory idzie. das Oel steiget im Wasser in die Höhe. quand l'huile est mêlée avec de l'eau, l'huile surmonte toujours. T III 401.
patrz: WODA
– Młyn [...] młyn wodny, korzecznik. Wasser-Mühle. moulin à eau. T III 848.
patrz: WODNY
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz: WODNY
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz: WODNY
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz: WODNY
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz: WODNY
– Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.
patrz: WOJENNY
– Ekonomia woienna [...]. T III 334.
patrz: WOJENNY
– konne wojsko. die Reuterey. la cavalerie. T III 603.
patrz: WOJSKO
– Wokabularz, g. [wokabularz] a. słownik, Wörter-Buch. un vocabulaire. § słowa w wokabularzu, własności ięzyka w mowniku się znayduią. T III 2595.
patrz: WOKABULARZ
– Wolny, wolen [...] 4) freu, ungehindert [...] libre, découvert, qui n'est pas empêché [...] wolny, bez zawady wiazd, wyiazd, przeiazd [...]. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen. [...] 2) freu, befreut von etwas [...] libre, vuide, éxemt de quelque mal [...] wolen od boiaźni, od kłopotu, od bolu. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] wolnym, nieprętkim szli krokiem [...]. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 10) laulicht [...] tiéde, qui est entre le froid et le chaud. [...] wolney przynieś wody. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 4) freu, ungehindert [...] libre, découvert, qui n'est pas empêché [...] wolne niebo, wolny plac. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 9) freu, von Soldaten [...] franc, en parlant des soldâs. [...] wolna chorągiew; wolny regiment; wolny żołnierz. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 3) freu, befreut von einer Abgabe [...] libre, éxemt de quelque impôt; franc et libre d'une charge [...] wolen mieszczanin od podatkow, chłop od pańszczyzny, powinności iakiey; wolne dobra; kamienica wolna. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 5) freu von Arbeit, müssig, unbeschäftigt [...] libre, desocupé, desoeuvré, délassé, débarassé; dégagé du travail; qui n'a rien à faire. [...] wolny teraz Jego Mość; wolen iest od zabawy. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen. 1) freu, freu gebohren [...] libre, franc, qui n'est point en servitude, qui joüit de sa liberté. [...] wolny narod; wolen sobie człowiek; wolne miasto; wolny iarmark. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] wolny mroz; wolna zima; wolna to była bitwa. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 7) geraum als ein Schu [...] large, qui n'est pas étroit, qui ne serre pas; commode à l'usage. [...] wolne trzewiki nosić; wolna suknia. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolny, wolen [...] 8) langsam, leicht, gemächlich [...] léger, lent, qui n'est point véhément, qui n'est point vif. [...]. T III 2601-2602.
patrz: WOLEN, WOLEN, WOLEŃ, WOLIEN, WOLNY, WOLNY
– Wolnie, adv. frey. librement, franchement. § wolnie mowi. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolno [...] 1) locker, nicht straf, nicht gespannt. [...] 1) d'une maniére relâchée, qui n'est pas bien tenduë ou bandée.. [...] 1) łuk wolno, nie tęgo, słabo napięty. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolno [...] 2) geraum, nicht enge [...] largement, sans étre pressé ou serré. [...] w tych trzewikach wolno chodzić; wolno tu chodzę. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolno [...] 3) frey, in Freyheit. [...] librement, en liberté. [...] wolniey teraz z sobą żyią. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolno [...] 5) gemach, gelind, nach und nach [...] lentement, doucement; peu à peu; pas à pas; sans violence. [...] wiatr teraz wolniey wieie. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolnociepły. laulicht. tiéde. § wolnociepła woda. T III 2600.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– Wolno [...] 4) gemächlich, auf eine leichte, bequeme Art; ohne Zwang, mit Musse. [...] 4) au large, à l'aise, aisément; avec une liberté d'esprit; sans peine, sans gêne. [...] wolniey na pokoyu przypadaią myśli. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– wolno siedzieć. nach seiner Gemächlichkeit sitzen. avoir les coudées franches. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– wolno sobie namyśl a prętko czyń. T III 2599.
patrz: WOLNIE, WOLNO
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: WÓŁ
– prawdę mowiąc, w prawdzie. die Wahrheit zu sagen. en verité; à n'en point mentir. T III 1610.
patrz: WPRAWDZIE
– Wrę [...] 4) wimmeln mit einem Getöse. [...] 4) fourmiller, grouiller aver un bruit. [...] 4) wre mrowisko. T III 2619.
patrz: WRAĆ, WREĆ, WRZEĆ, WRZEĆ
– Wrę, wre, (wrze) wrał, wreli, (wrzał, wrzeli). 1) kochen, sieden. [...] 1) bouillir, bouillonner. [...] § 1) gdy wre woda z garca wybiega na wierzch. [...] T III 2619.
patrz: WRAĆ, WREĆ, WRZEĆ, WRZEĆ
– Wrę [...] 2) erhitzet seyn, kochen, als das Blut. 3) sich entzünden, um sich geifen. [...] 2) bouillir, étre chaud comme le sang; s'échauser, s'augmenter avec chaleur. 3) fig. étre alumé, étre embrasé; s'enflamer, s'alumer, prendre feu. [...] 3) wre zaiadłość w pospolstwie na niego, woyna, rozruch w całym państwie. [...] wiem co w nim wre. ich weiß was is ihnt steckt. je sai de quel bois il se chause. T III 2619.
patrz: WRAĆ, WREĆ, WRZEĆ, WRZEĆ
– Wrę [...] 2) wre krew w żyłach [...]. T III 2619.
patrz: WRAĆ, WREĆ, WRZEĆ, WRZEĆ
– Wrażam, v. m. F. wrażę. 1) stecken in etwas. 2) stoßen ein Gewehr in etwas. 1) mettre une chose dans une autre; couler, faire glisser, fourrer, inserer, fisher dans. 2) planter, plonger, enfoncer une arme à qu, la pousser fort avant dans le corps de qu. § 1) wraźił rękę w kieszeń, palec w gębę. 2) wraźił mu szpadę w serce, w złośliwe wnętrzności. T III 2619.
patrz: WRAŻAĆ
– Wrażenie. das Einstecken, Einschieben. l'infertion; l'action par laquelle on met, on glisse une chose dans une autre. T III 2619.
patrz: WRAŻENIE
– Wrąb, g. wrębu. Einschnitt, Kerbe. coche, entaille, cran, entaillure qu'on fait dans du bois pour y arrêter quelque chose. § wrąb u strzały, u łuku; wręby u kusze do ćięćiwy; windowe wręby. wrąb w piorku pisarskim. Spalte in der Schreibfeder. fente de la plume à écrire. [...] wrąb wosku. Wachs-Scheibe. mesure, pain de cire; rond de cire en forme de jatte. wrąb mały. Wrąbka. Strich, Streiff, Einschnitt. raïe, incision. T III 2617.
patrz: WRĄB, WRĘB
– Wrąb [...] wrąb w leśie cudzym. freyer Holz-Schlag im fremden Walde. afoüage, m. droit d'usage dans une fôret; le droit qu'on a de couper le bois. § wrąb mu w leśie na budynki na opal pozwolono. T III 2617.
patrz: WRĄB, WRĘB
– Wrę, wre, (wrze) wrał, wreli, (wrzał, wrzeli). [...] wrę na niego. ich hege einem Zorn wieder ihn. je suis embrasé de colère contre lui. T III 2619.
patrz: WREĆ, WRZEĆ, WRZEĆ
– Wrębny [...] wrębne. Hauer-Lohn für das Holzschlagen im Walde. abatage, m. ce qu'on païe pour la peine d'abatre les bois dans une forêt. T III 2619.
patrz: WRĘBNE
– Wrębny. eingeschnitten, eingekerbet. entaillé, incisé. T III 2619.
patrz: WRĘBNY
– Wradzam [...] wradzać śię. 1) angebohren seyn, von der Natur eingepräget, eingepflanzet seyn. 2) einem ähnlich seyn. 1) étre naturel; étre gravé au coeur; étre né avec nous; naitre dedans. 2) ressembler à; tenir de qu. § 1) poczćiwość, chęć do panowania w człowieka się wrodźiła. 2) wrodźił śię w Oyca. T III 2618-2619.
patrz: WRODZIĆ SIĘ
– Wrobel. Wrobl. Ein Sperling, ein Spatz. passerau, moineau. [...] wrobel domowy, gorny; wroble troistego koloru. T III 2620.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– trzyma go iak wrobla na nici. T III 2620.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– wrobel trzcinny. Rohr-Sperling. passereau cannier. T III 2620.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– wrobel domowy T III 2620.
patrz: WRÓBEL, WRÓBEL, WRÓBL
– Wroblę. junger Sperling. le petit d'un passereau. T III 2620.
patrz: WRÓBLĘ
– wroble ięzyczki. vid. Sporyż wielki. T III 2620.
patrz: WRÓBLI
– *wroble proso, żorawie noski. (geranium) Storchschnabel. bec de gruë; bec de cicogne. T III 2620.
patrz: WRÓBLI
– wroble proso, ziele (lithospermum) Meer-oder Perl-Hirse, Stein-Saamen. gremil, herbe aux perles. T III 2620.
patrz: WRÓBLI
– Wrobli. Sperlings-. de moineau; qui regarde le passereau. T III 2620.
patrz: WRÓBLI
– *Wroblica, vid. wrobel samica. T III 2620.
patrz: WRÓBLICA
– Wroblik. kleiner Sperling. un passereau qui est petit. T III 2620.
patrz: WRÓBLIK
– w gębę wrzucić. [...] 2) ins Maul werfen, zuwenden. [...] jetter qu. ch. à la tête de qu. [...] 2) w gębę mu ten urząd wrzucił. T III 369.
patrz: WRUCIĆ, WRZUCIĆ
– w gębę wrzucić. 1) in die Fresse wersen. [...] jetter au nez, à la tête de qu. [...] § 1) z gniewu list mi w gębę wrzucił. T III 369.
patrz: WRUCIĆ, WRZUCIĆ
– Wrzącość, łacność do uwrzenia. Gigertschaft einer Sache die leicht gar kochet. la proprieté d'un chose qui cuit facilement. T III 2622.
patrz: WRZĄCOŚĆ
– [...] od strachu włosy na mnie wstają [...]. T III 2176.
patrz: WSTAĆ
– Wstyd. 1) Schamhaftigkeit [...] pudeur, f. bonne honte, honnête [...] uroda przy panieńskim wstydzie [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd [...] 2) Schimpf, Scham wegen etwas [...] honte, confusion qu'on a de qu.ch. [...] cnotliwe ubostwo wstydu nie czyni; wstyd, wstydzenie się, sromanie się bezecności swoiey, zawstydzenie się; dla wstydu radbym się pod ziemią widział; ledwiem od wstydu żyw został. [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd [...] 4) Jungferschaft [...] pudicité virginale, pucelage, m. virginité [...] wstyd straciła [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd. [...] 3) Beschämung, Schande, die man einem macht [...] honte, afront, ignominie, confusion [...] sobie i Panu twoiemu wstyd czynisz. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd. [...] 5) die Scham, die Schamglieder. [...] les parties honteuses ou naturelles. [...] w łonie wstyd iest. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd. 1) Schamhaftigkeit [...] pudeur, f. bonne honte, honnête [...] wstyd go ruszył; hamuy się wstydem od złego; [...] zaczerwieniała się iey twarz od wstydu; wstyd, wstydliwość, albo sromięźliwosć uczciwa iest skłonność przyrodzona do wstydania się. [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– wsztyd mię człowieka tego. ich schäme mich vor diesem Menschen. je rougis, j'ai honte pour cet homme. T III 2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd. 1) Schamhaftigkeit [...] pudeur, f. bonne honte, honnête [...] zachować wstyd [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– wstyd starł z czoła. er hat eine unberschämte Stirne. il a bû toutes ses hontes; il n'a plus de honte, il a renoncé à toute honte. T III 2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd. [...] 5) die Scham, die Schamglieder. [...] les parties honteuses ou naturelles. [...] wstyd obnażyć [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– Wstyd. 1) Schamhaftigkeit [...] pudeur, f. bonne honte, honnête [...] uroda przy panieńskim wstydzie [...]. T III 2639-2640.
patrz: WSTYD
– wstyd; wstyd iest. es ist schändlich; es ist eine Schande. c'est une honte, il est honteux; c'est une chose honteuse à. § wstyd o tym mowić, pisać; wstyd takie słowa mowić; wstyd słuchać. T III 2640.
patrz: WSTYD
– wstyd mię tego. ich schäme mich dessen. j'en ai honte; j'ai honte de; cela me fait honte. § wstyd mię tego uczynku; wstyd go ubostwa swoiego. T III 2640.
patrz: WSTYD
– Wtorek, g. wtorku. Dienstag. Mardi § po przyszłym wtorku przyiedzie. T III 2645.
patrz: WTOREK
– Wtorkowy. Dienstaeglich, de Mardi T III 2645.
patrz: WTORKOWY
– Wulgata. die Wulgate, lateinische Bibel inder Catholioschen Kirche. Vulgate, Bible latine dont se sert l'Eglise Catolique. § na rozkaz Papierzow Sixta V. i Klemesa VIII. Wulgatę poprawiono. T III 2647.
patrz: WULGATA
– Wybieram, v. m. F. wybiorę. 1) herausnehmen. 2) ausnehmen, ausstreiffen, aushölern. 3) Steine aus dem Acker lesen. 4) ausheben Leute zu Kriegesdiensten. 5) auf Credit nehmen, ausnehmen, Waare beym Kaufmanu [!]. 6) zusammen suchen, aussuchen. 7) aussuchen, auslesen, wählen, das beste nehmen. 8) excerpiren, sammeln aus Büchern. 9) eintreiben, eincassiren Gaben, Schulden. 1) prendre, tirer qu. ch. d'un vaisseau, le vuider. 2) caneler, faire des canelures; creuser, vuider, caver, troüer avec un instrument. 3) épierrer, nettéïer la terre des pierres. 4) choisir, prendre pour le service dans les troupes. 5) lever, prendre à crédit chez un marchand. 6) ramasser, assembler. 7) choisir entre plusieurs; trier la plus belle chose, élire; trier sur le volet. 8) recueillir, extraire, tirer d'un ouvrage ce qu'il y a de meilleur. 9) exiger, tirer, recevoir, lever des tailles, des dettes. § 1) wybrał wszystko z woru. 2) wybierz kwadraciki, dziurę, rowek na deszcze wężykiem. 3) wybierać kamienie z roli. 4) wybrał ludzi z regimentu, z powiatu 5) wybrał ten towar u kupca. 6) z pilnością z tego pisma taiemnego litery na alfabet wybrałem. 7) wybierz sobie konia; na burmistrzostwo go wybrano. 8) wybierać z książki naypięknieysze materye. 9) wybierać podatki, pieniądze, długi od kogo. wybierać się. 1) im Begriffe seyn, stehen; sich fertig machen, halten. 2) sich rüsten. 1) se mettre, se préparer à faire; étre prêt à, etré sur le point de. 2) s'armer; faire des préparatifs pour une guerre. § 1) wybieramy się w drogę, na spacer, na Seym, z drogi, z Seymu. 2) Turcy się na Persow wybieraią. T III 2650.
patrz: WYBIERAĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] 3) hauen, auspeitschen. 4) einen Schlag, einen Streich, einen Hieb geben [...] 3) foüeter, écorcher, fesser, fustiger; donner à qu. le foüet bien ferré. 4) fraper; donner, décharger un coup à [...] 3) wyciąć chłopca rozgą. 4) wytniy mu policzek; wyciął go kiiem [...] wyciąć komu pysk, gębę. einem ins Gesicht einen Hieb geben. balafrer qu; donner une estafilade au visage à qu [...]. T III 2663.
patrz: WYCIĄĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] 5) schiessen, fällen [...] 5) tirer qu. avec une arme à feu [...] 5) wyciął lisa z fuzyi [...]. T III 2663.
patrz: WYCIĄĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę. 1) umhauen, aushauen [...] 1) couper, abatre, faire romber par le moïen de quelque instrument à hacher [...] § 1) wycięli las, gay [...] wyciąć z korzenia. ausrotten. extirper, déraciner. wyciąć krzak. einen Busch aushauen. essarter un buisson [...]. T III 2663.
patrz: WYCIĄĆ
– Pień [...] w pień wyciąć, powycinać. in die Pfanne hauen. faire main basse sur l'ennemi; faire passer par le fil de l'épée; tailler en piéces; défaire, battre à platte couture [...]. T III 1262.
patrz: WYCIĄĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] wyciąć w pień, vid. Pień - w pień wyciąć [...]. T III 2663.
patrz: WYCIĄĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę. 1) umhauen, aushauen. 2) aushacken, ausschneiden Figuren. 3) hauen, auspeitschen. 4) einen Schlag, einen Streich, einen Hieb geben. 5) schiessen, fällen. 1) couper, abatre, faire romber par le moïen de quelque instrument à hacher. 2) découper; figurer qu. ch. avec des fers. 3) foüeter, écorcher, fesser, fustiger; donner à qu. le foüet bien ferré. 4) fraper; donner, décharger un coup à. 5) tirer qu. avec une arme à feu. § 1) wycięli las, gay. 2) wycinać materyą. 3) wyciąć chłopca rozgą. 4) wytniy mu policzek; wyciął go kiiem. 5) wyciął lisa z fuzyi. wyciąć z korzenia. ausrotten. extirper, déraciner. wyciąć krzak. einen Busch aushauen. essarter un buisson. wyciąć w pień, vid. Pień - w pień wyciąć. wyciąć komu pysk, gębę. einem ins Gesicht einen Hieb geben. balafrer qu; donner une estafilade au visage à qu. **wycinać, krzesać ogień. Feuer aufschlagen. faire sortir des étincelles, du feu de. wycinać się. sich durchhauen. se faire jour le sabre à la main. T III 2663.
patrz: WYCIĄĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] 2) aushacken, ausschneiden Figuren [...] 2) découper; figurer qu. ch. avec des fers [...] 2) wycinać materyą [...]. T III 2663.
patrz: WYCINAĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę [...] **wycinać, krzesać ogień. Feuer aufschlagen. faire sortir des étincelles, du feu de [...]. T III 2663.
patrz: WYCINAĆ
– Wycinam, v. m. F. wytnę. 1) umhauen, aushauen. 2) aushacken, ausschneiden Figuren. 3) hauen, auspeitschen. 4) einen Schlag, einen Streich, einen Hieb geben. 5) schiessen, fällen. 1) couper, abatre, faire romber par le moïen de quelque instrument à hacher. 2) découper; figurer qu. ch. avec des fers. 3) foüeter, écorcher, fesser, fustiger; donner à qu. le foüet bien ferré. 4) fraper; donner, décharger un coup à. 5) tirer qu. avec une arme à feu [...] 2) wycinać materyą [...] **wycinać, krzesać ogień. Feuer aufschlagen. faire sortir des étincelles, du feu de [...]. T III 2663.
patrz: WYCINAĆ
– Wycinam [...] wycinać się. sich durchhauen. se faire jour le sabre a la main. T III 2663.
patrz: WYCINAĆ SIĘ
– Wycinanie. das Aushauen, Umhauen. l'action d'abatre, de couper; la coupe. T III 2663.
patrz: WYCINANIE
– Uderz w garniec dźwięk go wyda. an der Rede erkennet man einen Narren. on connoit les foux aux paroles & les ânes aux oreilles; au parler le bon cerveau. T III 364.
patrz: WYDAĆ
– Wydeptać, F. wydepcę. 1) austreten. 2) austreten einen Schuh. 1) faire sortir en foulant [!] des piez. 2) élargir, tourner un soulié en le portant. § 1) wydeptał mu ielita. 2) wydeptać trzewik. trzewik wąski prętko się wydepce. ein schmaler Schuh tritt sich bald aus. un soulié étroit s'élargit bientôt. T III 2669.
patrz: WYDEPTAĆ
– Wydeptany. herausgetreten. qui est sorti étant foulé [!] des piez. wydeptany trzewik. ein ausgetretener Schu. un soulié élargi, qui fait une vilaine grimace. T III 2669.
patrz: WYDEPTANY
– Wygarbować co, F. wygarbuię. 1) ausgerben. 2) ausgerben, ausprügeln. 1) achever de tanner, de corroier. 2) repasser le bufle comme il faut; savonner, rosser qu. T III 2674.
patrz: WYGARBOWAĆ
– Cząbrzyca włoska. (epithymum) Stoltz-Kraut, Thym Seide. épithyme; mousse qui vient autour du thym. T III 173.
patrz: WYŁUP
– Wymęczyć co na kim, F. wymęczę. mit Martern etwas erhalten, zur Bekenntniss bringen. extorquer, tirer de qu. la verité, la confession par tourmens, à force de tourmenter. T III 2697.
patrz: WYMĘCZYĆ
– Wymorzyć, F. wymorzę. aushungern; vom Hunger sterben lassen. afamer; faire mourir de faim. wymorzyć się. Hunger leiden. soufrir la faim; étre pressé de la faim. T III 2699.
patrz: WYMORZYĆ
– Wymowca, ein Wohlredner, Redner, orateur. T III 2599.
patrz: WYMOWCA
– Wymownie, adv. zierlich im Reden. éloquenment, éleganment. T III 2700.
patrz: WYMOWNIE
– Wymowność. Wohlredenheit, Beredsamkeit. éloquence, élegance. T III 2700.
patrz: WYMOWNOŚĆ
– Wymowny. 1) beredt, wohlberedt. [...] 1) éloquent, élegant. [...] § 1) nie omylił się kto życzliwy afekt wymownym nazwał oratorem T III 2700.
patrz: WYMOWNY
– Wymowny [...] 2) aussprechlich. [...] 2) racontable, qui se peut dire ou raconter, qui n'est pas inénarrable. § [...] 2) wymowneć to ieszcze są dobrodzieystwa. T III 2700.
patrz: WYMOWNY
– wymowienie sobie czegoś. Ausnahme, Vorbehalt. exception, reserve T III 2699.
patrz: WYMÓWIENIE
– Wymowienie, wyrzeczenie. die Aussprechung, das Reden. pronociation, le parler. T III 2699.
patrz: WYMÓWIENIE
– Wymywam co, v. m. F. wymyię. auswaschen. laver, nettéïer qu. ch. en lavant. § niedobrze to wymyto. wymywać gębę czym. 1) den Mund mit etwas ausspielen. [...] 1) laver, rincer sa bouche avec. [...] § 1) wymyy gębę wodą. [...] T III 2702.
patrz: WYMYĆ
– Giest wymyślny. gezwungene Geberde. simagrée. T III 374.
patrz: WYMYŚLNY
– Wymywam co, v. m. F. wymyię. auswaschen. laver, nettéïer qu. ch. en lavant. [...] wymywać gębę czym. 1) den Mund mit etwas ausspielen. [...] 1) laver, rincer sa bouche avec. [...] § 1) wymyy gębę wodą. [...]. T III 2702.
patrz: WYMYWAĆ
– Wymywam co, [...] 2) einen über die Zunspringen lassen; von einen übel reden. [...] 2) déchirer à coups de langue; mordre qu. § [...] 2) piękna to? że gęby wasze imieniem iego wymywaćie. T III 2702.
patrz: WYMYWAĆ
– Wynalezca. Erfinder. inventeur. T III 2702.
patrz: WYNALEJSCA, WYNALEJŹCA, WYNALEZCA, WYNALEŹCA, WYNALEŹCA, WYNALEŻCA
– Wynalezczyna. Erfinderin. inventrice. T III 2702.
patrz: WYNALEZCZYNA
– Wyniosły. 1) erhaben, erhöret. 2) hochtrabend, ehrgeitzig, ehrgeitzig, stolz. 1) élevé, éminent, avancé. 2) fig. haut. ambitieux. § 1) kark wyniosły; wieża wyniosła; dęto wyniosła tarcza. 2) słow wyniosłych zażywać; wyniosły umysł, człowiek. wyniosłe czoło. hohe Stirne. un front relevé, large. T III 2703.
patrz: WYNIOSŁY
– wyniść pod żagle. unter Segel gehen. faire voile. T III 2825.
patrz: WYNIŚĆ
– Wypranie. das Auswaschen der Wäsche. le blanchissage du linge. T III 2713.
patrz: WYPRANIE
– Wyprany. ausgewaschen. blanchi, lavé. T III 2713.
patrz: WYPRANY
– alkierz wypuszczony nienakryty. Trompeter Gang. balcon, galerie. T III 5.
patrz: WYPUSZCZONY
– alkierz wypuszczony. Ercker. faillie, avance; cabinet qui s'avance hors du batiment. T III 5.
patrz: WYPUSZCZONY
– Niecześć. Unehre. deshonneur. § niecześć komu wyrządzić. T III 973.
patrz: WYRZĄDZIĆ
– Wyrzezać się. sich vom Scheiden abnutzen. s'élimer, s'user à force de couper. § noż się wyrzezał. T III 2731.
patrz: WYRZEZAĆ SIĘ
– Wyrzynam, v. m. F. wyrznę. 1) herausschneiden, durch einen Schnitt herausnehmen. 2) einschneiden, ausschneiden eine Figur. 3) ausschneiden, aus der Mitte mit einem Messer etwas wegnehmen [...] 1) tailler, tirer par une incision. 2) découper, tailler, figurer avec un couteau. 3) couper du dedans de qu. ch; lever du milieu qu. ch. avec un couteau [...]. § 1) wyrznięto mu kamień z pęcherza. 2) wyrzniy ten obrazek; wyrznął swoie imię na drzewie. 3) wyrznął z chleba śrzodek [...]. T III 2732.
patrz: WYRZNĄĆ
– Wyrzynam, v. m. F. wyrznę. 1) herausschneiden, durch einen Schnitt herausnehmen. 2) einschneiden, ausschneiden eine Figur. 3) ausschneiden, aus der Mitte mit einem Messer etwas wegnehmen. 4) ausdrücken, deutlich aussprechen, spielen, sprechen. 1) tailler, tirer par une incision. 2) découper, tailler, figurer avec un couteau. 3) couper du dedans de qu. ch; lever du milieu qu. ch. avec un couteau. 4) exprimer, bien prononcer; bien joüer sur un instrument. § 1) wyrznięto mu kamień z pęcherza. 2) wyrzniy ten obrazek; wyrznął swoie imię na drzewie. 3) wyrznął z chleba śrzodek. 4) bez trudności każde wyrzyna słowo; wyrznął piosnkę na skrzypcach. iak wyrznął oycu z oczu. als wenn er dem Vater aus den Augen geschnitten wäre. il tient de son pére; il ressemble parfaitement à son pére. iak wyrznął. es ist so schön als wenn es gemahlet wäre. il est trié sur le volet; il est à manger; cela est net comme perle; il est fait à peindre. wyrznąć na skrzypcach piosnkę. ein Stückchen auf der Geige wohl ausspielen. bien achever un piéce, un chant au violon. wyrzynać się z drogi. vom Wege abweichen. se détourner de son chemin. T III 2732.
patrz: WYRZNĄĆ
– Wyrzynam, v. m. F. wyrznę [...] 4) ausdrücken, deutlich aussprechen, spielen, sprechen [...] 4) exprimer, bien prononcer; bien joüer sur un instrument [...] 4) bez trudności każde wyrzyna słowo; wyrznął piosnkę na skrzypcach [...] wyrznąć na skrzypcach piosnkę. ein Stückchen auf der Geige wohl ausspielen. bien achever un piéce, un chant au violon [...]. T III 2732.
patrz: WYRZNĄĆ
– Wyrzynam, v. m. F. wyrznę [...] iak wyrznął oycu z oczu. als wenn er dem Vater aus den Augen geschnitten wäre. il tient de son pére; il ressemble parfaitement à son pére. iak wyrznął. es ist so schön als wenn es gemahlet wäre. il est trié sur le volet; il est à manger; cela est net comme perle; il est fait à peindre [...]. T III 2732.
patrz: WYRZNĄĆ
– Wyrznięcie, Wyrznienie, conf. Wyrzyna[nie]. das Herausschneiden. découpement; l'action de lever une partie de milieu d une chose avec un couteau. T III 2731.
patrz: WYRZNIENIE
– Wyrznięcie, Wyrznienie, conf. Wyrzyn[anie] das Herausschneiden. découpement; l'action de lever une partie du milieu d'une chose avec un couteau. T III 2731.
patrz: WYRZNIĘCIE
– Wysepny. 1) eine Insel betressend. [...] 1) d'île, qui concerne une île. [...]. T III 2734.
patrz: WYSEPNY
– Wysépny. [...] 2) Aufseher einer Insel. [...] 2) intendant d'une île. T III 2734.
patrz: WYSEPNY
– Wysiekam, v. m. F. wysiekę. 1) auspeitschen. 2) weghauen, mit dem Sebel vertreiben. 1) fouëtter comme il faut; fustiger qu. 2) chasser à coups d'épée. § 1) wysiec chłopca trzeba. 2) wysiekł wszystkich na głowę. kuflem kogo wysiec. einen mit vielem Saufen vertreiben; niedersaufen. chasser qu. à force de la faire boire; mettre qu; à côté. wysiec się. 1) sich durchhauen. 2) sich durchbeissen. 1) se faire jour à la main. 2) se faire jour à coup de langue; réussir à force de quereller. § 1) wysiekł się mężnie. 2) wysiekł się ięzykiem, wymowkami; wie iak się wysiec. wysiekł się nogami, piętami. er hat das Hasen-Banier ergriffen. il a gagné au pié, il a gagné le haut. T III 2735.
patrz: WYSIEC
– Wysiekam, v. m. F. wysiekę. 1) auspeitschen. 2) weghauen, mit dem Sebel vertreiben. 1) fouëtter comme il faut; fustiger qu. 2) chasser à coups d'épée. § 1) wysiec chłopca trzeba. 2) wysiekł wszystkich na głowę. kuflem kogo wysiec. einen mit vielem Saufen vertreiben; niedersaufen. chasser qu. à force de la faire boire; mettre qu; à côté. wysiec się. 1) sich durchhauen. 2) sich durchbeissen. 1) se faire jour à la main. 2) se faire jour à coup de langue; réussir à force de quereller. § 1) wysiekł się mężnie. 2) wysiekł się ięzykiem, wymowkami; wie iak się wysiec. wysiekł się nogami, piętami. er hat das Hasen-Banier ergriffen. il a gagné au pié, il a gagné le haut. T III 2735.
patrz: WYSIEC
– Wysiekacz. 1) Eisenfresser, Schläger. 2) ein Römischer Fechter. 1) gladiateur, homme d'épée, bonne, épée. 2) gladiateur Romain. T III 2735.
patrz: WYSIEKACZ
– Wysiekam, v. m. F. wysiekę. 1) auspeitschen. 2) weghauen, mit dem Sebel vertreiben. 1) fouëtter comme il faut; fustiger qu. 2) chasser à coups d'épée. § 1) wysiec chłopca trzeba. 2) wysiekł wszystkich na głowę. kuflem kogo wysiec. einen mit vielem Saufen vertreiben; niedersaufen. chasser qu. à force de la faire boire; mettre qu; à côté. wysiec się. 1) sich durchhauen. 2) sich durchbeissen. 1) se faire jour à la main. 2) se faire jour à coup de langue; réussir à force de quereller. § 1) wysiekł się mężnie. 2) wysiekł się ięzykiem, wymowkami; wie iak się wysiec. wysiekł się nogami, piętami. er hat das Hasen-Banier ergriffen. il a gagné au pié, il a gagné le haut. T III 2735.
patrz: WYSIEKAĆ
– *Wysłowić co, F. wysłowię. wypowiadam. mit Worten aussprechen, ausdrücken. exprimer; réprésenter par des paroles. T III 2738.
patrz: WYSŁOWIĆ
– Wysłuchacz. Erhörer. celui qui éxauce. T III 2738.
patrz: WYSŁUCHACZ
– wyżey nosa gębę nosić. sich aufblasen, die Nase hoch tragen. lever la crête; lever, sécoüer le menton; morguer. T III 369.
patrz: WYSOKO
– Wyspiasty, wyspy maiący. das viel Inseln hat. plein d'îles. T III 2741.
patrz: WYSPIASTY
– Wysepiasty, vid. Wyspiasty. T III 2734.
patrz: WYSPIASTY
– Wydychanie, Wytchnienie. 1) das Athmen. [...] 1) respiration. [...] T III 2671.
patrz: WYTCHNIENIE
– Wytchnienie. vid. Wydychanie. T III 2751.
patrz: WYTCHNIENIE
– Wydychanie, Wytchnienie. [...] 2) Ausruhung, Ruhe [...] 2) respiration, relâche, délâssement, repos. T III 2671.
patrz: WYTCHNIENIE
– Wytracam co, v. m. F. wytracę. vertilgen, ausrotten. extirper, exterminer. T III 2752.
patrz: WYTRACAĆ
– Wytracenie. Ausrottung, Vertilgung. extirpation, extermination. T III 2753.
patrz: WYTRACENIE
– Wytracam co, v. m. F. wytracę. vertilgen, ausrotten. extirper, exterminer. T III 2752.
patrz: WYTRACIĆ
– Szturm wytrzymać. einen Sturm aushalten. soufrir, soutenir un assaut. T III 2275.
patrz: WYTRZYMAĆ
– dziesięcinę wytykam. den Zehenden nehmen. dîmer; prendre les dîmes; lever les dîmes. T III 315.
patrz: WYTYKAĆ
– Płatek [...] iakby go z płatka wywinął. so schön als wenn es aus einem Läppchen gewickelt wäre. il semble qu'il sort d'une boite; il est tiré sur le volet; cela est fait comme au tour; cela est net comme perle; il est fait à peindre. T III 1393.
patrz: WYWINĄĆ
– Głod wilka z lasa wywoła. der Hunger treibt den Wolf aus dem Wald. la faim fait sortir le loup du bois; la faim chasse le loup hors bois. T III 381.
patrz: WYWOŁAĆ
– *Wzdychacz, wzdychaiący. ein Seufzender. soupireur. T III 2778.
patrz: WZDYCHACZ
– Wzdycham, v, m. F. westchnę. seufzen. soupirer, gémir. § ciężko westchnął; westchniy do Boga; westchnęła na te ugryzki; wzdycha nad tą stratą. T III 2778.
patrz: WZDYCHAĆ
– Westchnąć, vid. Wzdycham. T III 2511.
patrz: WZDYCHAĆ
– Wzdychanie. das Seufzen. l'action de soupirer. T III 2778.
patrz: WZDYCHANIE
– Westchnienie, wzdychanie, ein Seufzer. élan, sanglot, soupir. T III 2511.
patrz: WZDYCHANIE
– ucięte wzdychanie. kurzer Seufzer. soupir entrecoupé. T III 2778.
patrz: WZDYCHANIE
– wziąć kogo pod arest. arretiren [!], gefangen nehmen. arrêter; faire prisonnier. T III 11.
patrz: WZIĄĆ
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. § chłostę wziąć. [...]. T III 114.
patrz: WZIĄĆ
– z letka. 1) fachte, gelind [...] légérement [...] kawalerowie przy kreowaniu z lekka po ramionach szpadą uderzeni bywaią. T III 728.
patrz: Z LEKKA
– z letka [...] 2) nach und nach [...] peu à peu; pas à pas [...] z letka z nim postępować trzeba. T III 728.
patrz: Z LEKKA
– trefunkiem, z trefunku, zufälliger Weise, von ohngefehr. par hazard, fortuitement, par fortune; par avanture; par accident. § trefunkiem czego dostać. T III 2333.
patrz: Z TRAFUNKU, Z TREFUNKU, Z TREFUNKU
– z wolna z kim postępować. mit einem gelinde Mittel versuchen, auf eine gelinde Art umgehen. agir, procéder avec qu. doucement, d'une maniére qui n'est pas violente; traiter qu fort doucement; menager la sensibilité de qu. T III 2599.
patrz: Z WOLNA
– Zabawca. [...] 2) Jagd-Hund der sich aus der Spur verweilet. [...] 2) chien de chasse qui s'amuse sur la voie de la bête. [...] § [...] 2) zabawca nie mogąc wiedzieć, ktorędy z paszy zaiąc wylazł, odeyść go nie chce a trafić za nim iednak nie może. T III 2797.
patrz: ZABAWCA
– Zabawca. 1) der einen verweilet; Aufhalter. [...] 1) amuseur, celui qui amuse. [...] § 1) wielki z ciebie zabawca. [...]. T III 2797.
patrz: ZABAWCA
– Zabawka, zabaweczka. kleine Beschäftigung, Zeitvertreib, kleine Arbeit. amusette, besognette; petite ocupation, passe-tems, léger travail. T III 2797.
patrz: ZABAWECZKA
– Zabaweczka. vid. Zabawka T III 2797.
patrz: ZABAWECZKA
– Zabawiony, zabawny. [...] 2) aufhaltend, beschäftigend, mühsam. [...] 2) pénible, qui donne de l'ocupation. § [...] 2) praca to iest zabawna. T III 2797.
patrz: ZABAWNY
– Zabawiony, zabawny. 1) beschäftig. [...] 1) surchargé d'afaires, afairé, ocupé. [...] § 1) w wielkich i wspaniałych myślach zawsze zabawiony; bardzo iest tym, w tym zabawiony; zabawny prowadzi żywot; zabawny prowadzi żywot; dni moje zawsze zabawne T III 2797.
patrz: ZABAWNY
– Zaniechay regała, kiedy na dudach zabeczeć nie możesz. T III 286.
patrz: ZABECZEĆ
– żabiniec, Żabinek g. u. (batrachites, brontlas) drogi kamień. Knopf-Stein, Kröten- oder Hagel-Stein, sie sollen mit dem Hagel herunter fallen. batrachite, m. pierre précieuse qui a ce qu'on croit doit tomber avec la grêle. T III 2802.
patrz: ZABINEK, ŻABINEK, ŻABINEK
– Wstyd. 1) Schamhaftigkeit [...] pudeur, f. bonne honte, honnête [...] zachować wstyd [...]. T III 2639-2640.
patrz: ZACHOWAĆ
– Zacny. vortreslich, edel. noble, excélent, illustre. § zacny w cnotę młodzieniec; miasto zacne; dom, ród, człowiek, umysł zacny. T III 2816.
patrz: ZACNY
– Czerwieię. wurmicht werden; voll Würmer werden. se vermouler, devenir vermoulé. § gdźie uroda? w grobie czerwieie; robactwo śię zaczerwiało. T III 184.
patrz: ZACZERWIAĆ SIĘ
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force [...] zadawać sobie gwałtu. sich Gewalt anthun. se faire violence. T III 438.
patrz: ZADAWAĆ
– lata myślami po niebie, a zadek w popiele. er denckt hoch hinaus, und hat hoch kein Vermögen. il a le coeur haut & la fortune basse. T III 718.
patrz: ZADEK
– Zadosyć komu uczynić. einem ein Gnüge leisten, genug thun. satisfaire qu.ou à qu.ch. T III 2821.
patrz: ZADOSYĆ
– Sam krol bal tańcem zagaił [...] anfangen, eröfnen als einen Ball. T III 357.
patrz: ZAGAIĆ
– Żagiel, g. żagla 1) ein Segel. [...] voile de navire. § 1) żagle rozwiiać, rozpuszczać, rozpośćierać, hyzować; pełnemi płynąć żaglami. T III 2825.
patrz: ZAGIEL, ŻAGIEL, ŻAGIEL
– żagiel wielki. das grosse Segel. la grande voile; la voile du grand mât. T III 2825.
patrz: ZAGIEL, ŻAGIEL, ŻAGIEL
– żagiel ostatni na tyle. Hinter-Segel. tapecu. T III 2825.
patrz: ZAGIEL, ŻAGIEL, ŻAGIEL
– wyniść pod żagle. unter Segel gehen. faire voile. T III 2825.
patrz: ZAGIEL, ŻAGIEL, ŻAGIEL
– Żagiel, g. żagla [...] 2) Plane, Decke von grober Leinwand. [...] bache, banne, grande couverture de toile. 2) żagiel albo płachta wielka, dla deszczu albo słońca nakryćie. T III 2825.
patrz: ZAGIEL, ŻAGIEL, ŻAGIEL
– w cudze rad zagląda garki. er steckt seine Nase in alles. il fourre (met, porte) son nez par tout. T III 364.
patrz: ZAGLĄDAĆ
– Zagonisty, zagony maiący. mit Garten-Betten verfehen; in Acker abgetheilet, partagé en planches, en arpens. T III 2828.
patrz: ZAGONISTY
– Młyn [...] kto pierwszy do młyna pierwey zmiele. wer am ersten kommt, der mahlt am ersten. le prémier passe devant; le prémier venu est le prémier égrené. T III 848.
patrz: ZAJECHAĆ
– Mnich, Zakonnik. ein Monch. moine; un Réligieux de Cloître. § Mniszy Zakonu Franciszkańskiego. T III 849.
patrz: ZAKON
– Definitorz w zakonach. Raths=Stube in einigen Klostern. définition, le définitoire, lieu ou s'assemble les définiteurs pour les afaires de l'Ordre. T III 214-215.
patrz: ZAKON
– Zakonnica. Zakonniczka. Nonne, Ordens-Schwester. Réligieuse, fille. T III 2841.
patrz: ZAKONNICA
– Zakonnica. Zakonniczka. Nonne, Ordens-Schwester. Réligieuse, fille. T III 2841.
patrz: ZAKONNICZKA
– Mnich, Zakonnik. ein Monch. moine; un Réligieux de Cloître. § Mniszy Zakonu Franciszkańskiego. T III 849.
patrz: ZAKONNIK
– zaletnik nieuczciwy Verdächtiger [...]. coquet; qui aime les femmes. T III 2850.
patrz: ZALETNIK
– zaletnik uczciwy. ein Frener, der sich um ein Frauenzimmer bewirbt. poursuivant; qui recherche une fille en mariage. T III 2850.
patrz: ZALETNIK
– Zaletnik, Freiner, Liebhaber. galant, amant, celui qui recherche une fille. § zaletnik musi mieć worek otwarty, prov. T III 2850.
patrz: ZALETNIK
– Zamiana [...] 2) Wechsel, Beränderung [...] changement. [...] doznawam na sobie co świat umie z swoią obłudną zamianą; co zamianę czyni dnia i nocy. T III 2856.
patrz: ZAMIAN, ZAMIANA
– Zamiana. 1) Tausch, Auswechslung [...] change, m. échange, m. troc. [...] zamiana towarow, więźniow [...]. T III 2856.
patrz: ZAMIAN, ZAMIANA
– zamiana słow; mowa niewłasna. verblümte Redens-Art. figure maniére de parler figurée. T III 2856.
patrz: ZAMIAN, ZAMIANA
– Zamierzcha, v. m. F. zamierzchnie. es wird Abend, es wird demmerich, die Nacht bricht ein. il fait nuit; il devient obscur. § zamierzchało, gdyśmy odchodziły; iuż zamierzchło. T III 2858.
patrz: ZAMIERZCHAĆ
– zamierzchło mi w oczach. es wurde mir schwarz vor den Augen; ich wurde schwindlicht. mes yeux se couvrent de nüage; il me prend un tournoîment de tête; la tête me tourne. T III 2858.
patrz: ZAMIERZCHNĄĆ, ZAMIERZCHNĄĆ, ZAMIERZKNĄĆ
– Zamierzcha, v. m. F. zamierzchnie. es wird Abend, es wird demmerich, die Nacht bricht ein. il fait nuit; il devient obscur. § zamierzchało, gdyśmy odchodziły; iuż zamierzchło/. T III 2858.
patrz: ZAMIERZCHNĄĆ, ZAMIERZCHNĄĆ, ZAMIERZKNĄĆ
– Zamordować, F. zamorduię. grausam ermorden; zu tode martern. masacrer; tüer cruëllement. T III 2861.
patrz: ZAMORDOWAĆ
– Cebula. Zwiebel. ognon [...] cebula zamorska. (scyla) Meer=Zwiebeln. ognon marin [...]. T III 99.
patrz: ZAMORSKI
– Cyndloch, zapał. Zündloch am Gewehr. lumière d'une arme à feu. T III 170.
patrz: ZAPAŁ
– Ceń słusznie a w miaręć zapłacą. T III 103.
patrz: ZAPŁACIĆ
– Żarłoczka. Schlemmerin, Fresserin. grande mangeuse; gourmande. T III 2889.
patrz: ZARŁOCZKA, ŻARŁOCZKA, ŻARŁOCZKA
– Grzanka [...] 2) fetter Bissen, Gewinst, Nutzen [...] 3) bon morceau, petit profit, gain, utilité [...] 3) tam mu będzie grzanka; dobra to grzanka. z grzanki mu spadł zarobek. er ist um seinen Gewinst gekommen. le gain lui est échapé. T III 429-430.
patrz: ZAROBEK
– Zarzecze, das User jenseit eines Fluszes. le rivage qui est au delà d'un fleuve. T III 2892.
patrz: ZARZECZE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie. 1) das Zuspitzen eines Holzes [...] 1) action de faire pointu un morceau de bois [...]. T III 2893.
patrz: ZARZEZANIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie [...] 2) das Abstechen, Abschneiden eines Thieres [...] 2) action d'égorger [...]. T III 2893.
patrz: ZARZEZANIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie. 1) das Zuspitzen eines Holzes. 2) das Abstechen, Abschneiden eines Thieres. 1) action de faire pointu un morceau de bois. 2) action d'égorger. zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. 2) der Schnitt, beschnittener Rand eines Buchs. 1) coutilade, taillade avec un couteau. 1) tranche d'un livre. § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZEZANIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie [...] zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZEZANIE
– Zarzynam, v. m. F. zarznę. 1) anfangen zu schneiden, einen Schnitt machen. 2) abschneiden, abstechen ein Thier. 3) mit dem Pflugeisen wegnehmen. 4) an sich haben, an sich nehmen. 1) commencer d'entamer avec un couteau; inciser, couper, tailler un peu. 2) égorger; couper la gorge à un animal. 3) prendre, ôter, enlever un peu de qu. ch. en labourant. 4) sentir qu; avoir quelques airs, quelques maniéres de. § 1) zarzniy tu nożem. 2) zarznąć kurę, gęś. 3) chłop aby nie zarzynał drogi, miedzy orząc. 4) zarzyna Włoskich obyczaiow. zarzynać pańskiego. einen grossen Herrn vorstellen wollen. trancher du grand, du grand Seigneur. zarznąć się. sich schneiden. se couper, se blesser avec un couteau. § zarzniesz się brzytwą. zarznął się (sobie) w palec. er hat sich in den Finger geschnitten. il s'est coupé au doigt. T III 2895.
patrz: ZARZNĄĆ
– Zarzynam, v. m. F. zarznę. 1) anfangen zu schneiden, einen Schnitt machen. 2) abschneiden, abstechen ein Thier. 3) mit dem Pflugeisen wegnehmen. 4) an sich haben, an sich nehmen. 1) commencer d'entamer avec un couteau; inciser, couper, tailler un peu. 2) égorger; couper la gorge à un animal. 3) prendre, ôter, enlever un peu de qu. ch. en labourant. 4) sentir qu; avoir quelques airs, quelques maniéres de. § 1) zarzniy tu nożem. 2) zarznąć kurę, gęś. 3) chłop aby nie zarzynał drogi, miedzy orząc. 4) zarzyna Włoskich obyczaiow. zarzynać pańskiego. einen grossen Herrn vorstellen wollen. trancher du grand, du grand Seigneur. zarznąć się. sich schneiden. se couper, se blesser avec un couteau. § zarzniesz się brzytwą. zarznął się (sobie) w palec. er hat sich in den Finger geschnitten. il s'est coupé au doigt. T III 2895.
patrz: ZARZNĄĆ
– Zarzynam, v. m. F. zarznę. 1) anfangen zu schneiden, einen Schnitt machen. 2) abschneiden, abstechen ein Thier. 3) mit dem Pflugeisen wegnehmen. 4) an sich haben, an sich nehmen. 1) commencer d'entamer avec un couteau; inciser, couper, tailler un peu. 2) égorger; couper la gorge à un animal. 3) prendre, ôter, enlever un peu de qu. ch. en labourant. 4) sentir qu; avoir quelques airs, quelques maniéres de. § 1) zarzniy tu nożem. 2) zarznąć kurę, gęś. 3) chłop aby nie zarzynał drogi, miedzy orząc. 4) zarzyna Włoskich obyczaiow. zarzynać pańskiego. einen grossen Herrn vorstellen wollen. trancher du grand, du grand Seigneur. zarznąć się. sich schneiden. se couper, se blesser avec un couteau. § zarzniesz się brzytwą. zarznął się (sobie) w palec. er hat sich in den Finger geschnitten. il s'est coupé au doigt. T III 2895.
patrz: ZARZNĄĆ
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie. 1) das Zuspitzen eines Holzes [...] 1) action de faire pointu un morceau de bois. [...] zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. 2) der Schnitt, beschnittener Rand eines Buchs. 1) coutilade, taillade avec un couteau. 1) tranche d'un livre. § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZNIENIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie [...] 2) das Abstechen, Abschneiden eines Thieres [...] 2) action d'égorger. zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. 2) der Schnitt, beschnittener Rand eines Buchs. 1) coutilade, taillade avec un couteau. 1) tranche d'un livre. § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZNIENIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie. 1) das Zuspitzen eines Holzes. 2) das Abstechen, Abschneiden eines Thieres. 1) action de faire pointu un morceau de bois. 2) action d'égorger. zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. 2) der Schnitt, beschnittener Rand eines Buchs. 1) coutilade, taillade avec un couteau. 1) tranche d'un livre. § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZNIĘCIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie. 1) das Zuspitzen eines Holzes [...] 1) action de faire pointu un morceau de bois [...] zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. 2) der Schnitt, beschnittener Rand eines Buchs. 1) coutilade, taillade avec un couteau. 1) tranche d'un livre. § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZNIĘCIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie [...] zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. [...] 1) coutilade, taillade avec un couteau [...] § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZNIĘCIE
– Zarzezanie. Zarznienie. Zarznięcie [...] 2) das Abstechen, Abschneiden eines Thieres [...] 2) action d'égorger. zarznięcie. 1) Schnitt, geschnittene Wunde. 2) der Schnitt, beschnittener Rand eines Buchs. 1) coutilade, taillade avec un couteau. 1) tranche d'un livre. § 1) to zarznięcie prętko się zagoi. 2) zarznięcie księgi pozłocone. zarzezanie drewna do wiązania; czop. Zapfen am Zimmer-Holz. tenon; bout d'une piéce de bois qui entre dans la mortaise. T III 2893.
patrz: ZARZNIĘCIE
– Zarznięty. 1) geschnitten. 2) abgestochen, abgeschnitten. 1) blessé d'un couteau; coupé. 2) êgorgé; à qui on a coupé la gorge. § 1) zarznięty palec obwinąć. 2) zarznięte gęsi skubać. T III 2893.
patrz: ZARZNIĘTY
– Zarznięty. 1) geschnitten. 2) abgestochen, abgeschnitten. 1) blessé d'un couteau; coupé. 2) êgorgé; à qui on a coupé la gorge. § 1) zarznięty palec obwinąć. 2) zarznięte gęsi skubać. T III 2893.
patrz: ZARZNIĘTY
– Zaśianie. das Besäen. l'action d'efemencer. T III 2898.
patrz: ZASIANIE
– Zaświtnąć, F. zaświtnie. Licht werden; grauen, anbrechen als der Tag. commencer à poindre, à faire jour, à éclorre. § [...] iak zaświtnęło (zaświtło) odiechali. T III 2811.
patrz: ZAŚWITNĄĆ
– Zaświtnąć, [...] § zaświtnął dzień [...]. T III 2811.
patrz: ZAŚWITNĄĆ
– Zatłumiam, v. m. F. zatłumię. 1) dämpfen, ersticken. 2) stillen, besänftigen, vertreiben, schwächen. 3) unterschlagen, angreifen Geld. 1) domter, suprimer, reprimer. 2) apaiser, arrêter, chasser, adoucir, étouser. 3) toucher, detourner, dérober, divertir les deniers de qu. § 1) zatłumił nieprzyiaciela, swawolę pospolstwa. 2) wino żal, smętek zatłumia; zatłumić chorobę. 3) zatłumił pieniądze Rzeczypospolitey. piiaństwo rozum zatłumia. die Trunkenheit schwächet den Verstand. l'ivrognerie afoiblit l'esprit, nuit à l'entendement. T III 2915.
patrz: ZATŁOMIAĆ, ZATŁUMIAĆ, ZATŁUMIAĆ
– Zatłumiam, v. m. F. zatłumię. 1) dämpfen, ersticken. 2) stillen, besänftigen, vertreiben, schwächen. 3) unterschlagen, angreifen Geld. 1) domter, suprimer, reprimer. 2) apaiser, arrêter, chasser, adoucir, étouser. 3) toucher, detourner, dérober, divertir les deniers de qu. § 1) zatłumił nieprzyiaciela, swawolę pospolstwa. 2) wino żal, smętek zatłumia; zatłumić chorobę. 3) zatłumił pieniądze Rzeczypospolitey. piiaństwo rozum zatłumia. die Trunkenheit schwächet den Verstand. l'ivrognerie afoiblit l'esprit, nuit à l'entendement. T III 2915.
patrz: ZATŁOMIAĆ, ZATŁUMIAĆ, ZATŁUMIAĆ
– Zatłumiam, v. m. F. zatłumię, 1) dämpfen, ersticken. 2) stillen, besänftigen, vertreiben, schwächen. 3) unterschlagen, angreifen Geld. 1) domter, suprimer, reprimer. 2) apaiser, arrêter, chasser, adoucir, étoufer. 3) toucher, détourner, dérober, divertir les deniers de qu. § 1) zatłumił nieprzyiaciela, swawolę pospolstwa. 2) wino żal, smętek zatłumia; zatłumić chorobę. 3) zatłumił pieniądze Rzeczypospolitey. piiaństwo rozum zatłumia. die Trunkenheit schwächet den Verstand. l'ivrognerie afoiblit l'esprit, nuit à l'entendement. T III 2915.
patrz: ZATŁOMIĆ, ZATŁUMIĆ, ZATŁUMIĆ
– Zatłumienie. Dämpfung. l'action. d'arrêter, de reprimer. § stroy bobrowy na zatłumienie macicy białymgłowom służy. T III 2915.
patrz: ZATŁUMIENIE
– **Zatop, przepaść. Abgrund, Wasser-Schlund. abîme, m. goufre, m. § lod ogromne łamały zatopy. T III 2916.
patrz: ZATOP
– dech zatrzymać, den Athem an fich halten. retenir son vent, son haleine. T III 214.
patrz: ZATRZYMAĆ
– babi narod zawsze chytry. T III 16.
patrz: ZAWSZE
– Zbrodźisty Zbrodzony brod mający. das man durchwaten kan. guéable; qu'on peut passer à gué. T III 2949.
patrz: ZBRODZONY
– Niezbrodzony. 1) tief, da man nicht durchwaten kan. 2) unbegreiflich. 1) qui n'est pas guéable où l'on ne peut passer à gué. 2) inconcevable, incomprehensible. T III 1057.
patrz: ZBRODZONY
– apetyt zbytni, łaknienie zbytnie. unersättlicher Hunger. faim canine; apetit insatiable de manger. T III 9.
patrz: ZBYTNI
– § szepiołka zdradny T III 2253.
patrz: ZDRADNY
– Umieram, v.m. F. umrę. 1) sterben, von Thieren sagt man zdycham. 2) bestandig uber etwa-fitzen, liegen, schwitzen. 3) vor Leidenschaft sterben. 1) mourir de; trepasser, déceder, cesser de vivre; expirer, en parlant des animeaux on dit zdycham. 2) se tuër, se fatiguer á; se donner bien de la peine pour; ahaner; fouër, étre cloué sur. 3) morrir d'une passion. § z) z (od) głodu, żalu (głodem, żalem) umrzeć; umrzyy za niego. 2) umiera (siedzi) nad księgami. 3) umiera od pragnienia, łakomstwa, od miłości, od zazdrości. T III 2412.
patrz: ZDYCHAĆ
– Zdychanie. das Berrecken eines Biehes. abois, le tems où la bête est crévée. T III 2962.
patrz: ZDYCHANIE
– zdychanie bydła. Bieh-Seuche. mortalité des bestiaux. T III 2962.
patrz: ZDYCHANIE
– Zdyszeć, obs. vid. Umieram. T III 2962.
patrz: ZDYSZEĆ
– Horyzontalny, poziomny. Horizontal-. horisontal. horyzontalny, słupowy albo poziomny zegar. Horizontal-Sonnen-Uhr. cadran horisontal. T III 454.
patrz: ZEGAR
– Zeniszek źiele, g. zeniszka (ageratum, eupatorium Mesuae) Leber-Balsam; Malvesir-Kraut. eupatoire de dioscoride. T III 2970.
patrz: ZENISZEK
– Żeńćica. z owczego mleka. geronnene. Schaafs-Milch. du lait de brebis caillé. T III 2969.
patrz: ZEŃCICA, ZĘTYCA, ŻĘTYCA, ŻĘTYCA, ŻYNTYCA
– wstyd starł z czoła. er hat eine unberschämte Stirne. il a bû toutes ses hontes; il n'a plus de honte, il a renoncé à toute honte. T III 2640.
patrz: ZETRZEĆ
– grzebło zębate. zackichter Striegel. étrille dentellée. T III 431.
patrz: ZĘBATY
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33-34.
patrz: ZGANIĆ
– Zgnoić kogo, F. zgnoię. im Gefängniss verfaulen lassen. faire pourrir qu. dans la prison. T III 2978.
patrz: ZGNOIĆ
– Zgnoić kogo, F. zgnoię. im Gefängniss verfaulen lassen. faire pourrir qu. dans la prison. T III 2978.
patrz: ZGNOIĆ
– Gromię. [...] 3) austreiben den Teufel. [...] exorciser un possedé; chasser le diable. zgromić diabła. T III 421.
patrz: ZGROMIĆ
– źiele S. Antoniego, (persicaria) Flöh-Kraut, Müeken-Kraut. persicaire. T III 8.
patrz: ZIELE
– żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.
patrz: ZIELONY
– Bulgarska ziemia. Bulgarya. Bulgarien, ein Land. Bulgarie un païs. T III 88.
patrz: ZIEMIA
– Gaducha Gadzina ziemiopłaz. kriechendes Thierlein. un reptile; un insecte qui rampe. T III 357.
patrz: ZIEMIOPŁAZ, ZIEMIOPŁAZ, ZIEMIOPŁAŻ, ZIEMOPŁAZ
– gdula źiemna; rzepa leśna; świniak; świni chleb. (cyclaminum) Sau-Brod, Erd-Birne. pain de pourceau. T III 367.
patrz: ZIEMNY
– Po niepogodney źimie piękna wiosna chodzi. T III 2992.
patrz: ZIMA
– Ziołopis, co o ziołach pisze.ein Käuter-Schreiber. botaniste; qui fait la botanique. T III 2994.
patrz: ZIOŁOPIS
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: ZJEŚĆ
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: ZŁOTO
– gora kruszcowa; gora złota, śrebrna. T III 400.
patrz: ZŁOTY
– Złożenie. vid. Składanie. T III 3008.
patrz: ZŁOŻENIE
– Składanie, złożenie T III 2035.
patrz: ZŁOŻENIE
– Młyn [...] kto pierwszy do młyna pierwey zmiele. wer am ersten kommt, der mahlt am ersten. le prémier passe devant; le prémier venu est le prémier égrené. T III 848.
patrz: ZMIELIĆ
– Zmierzcha się, v. m. F. zmierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il s'en va faire nuit. § nie iedźmy, zmierzchnęło się, zmierzchło się. T III 3013.
patrz: ZMIERZCHAĆ SIĘ, ZMIERZCHAĆ SIĘ, ZMIERZKAĆ SIĘ
– Zmierzcha się, v. m. F. zmierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il s'en va faire nuit. § nie iedźmy, zmierzchnęło się, zmierzchło się. T III 3013.
patrz: ZMIERZCHNĄĆ
– Zmierzcha się, v. m. F. zmierzchnie. es wird Abend. il fait nuit; il s'en va faire nuit. § nie iedźmy, zmierzchnęło się, zmierzchło się. T III 3013.
patrz: ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZCHNĄĆ SIĘ, ZMIERZKNĄĆ SIĘ
– Żminda. [...] 2) geiziger Filz s. Żmindak. [...] taquin, v. Żmindak. T III 3015.
patrz: ZMINDA, ŹMINDA, ŻMINDA, ŻMINDA
– żminda źiele. (blitum) Majer. Majer-Hahnen-Kamm. bluette, blette, poirée rouge. T III 3015.
patrz: ZMINDA, ŹMINDA, ŻMINDA, ŻMINDA
– Żminda. 1) Filzerey, Knauserey. [...] taquinerie, mesquinerie. T III 3015.
patrz: ZMINDA, ŹMINDA, ŻMINDA, ŻMINDA
– Żmindak. Filz, Knauser. taquin; un avare faquin et vilain; un avare ladre; pince-maille T III 3015.
patrz: ZMINDAK, ŹMIEŃDAK, ŻMINDAK, ŻMINDAK
– Zmordować, F. zmorduię. Zmorzyć, F. zmorzę. abmatten, müde machen. fatiguer, lasser, abattre. zmordować się; zmorzyć się. sich ermüden; matt werden. se fatiguer, se lasser. Zmordowanie. Zmorzenie. Abmattung. fatigue, abatement. Zmordowany. Zmorzony. abgemattet, ermüdet. lâs; qui est fatigué; abatu. T III 3015.
patrz: ZMORDOWAĆ
– Zmordowanie. Zmorzenie. Abmattung. fatigue, abatement. T III 3015.
patrz: ZMORDOWANIE
– Zmordować, F. zmorduię. Zmorzyć, F. zmorzę. abmatten, müde machen. fatiguer, lasser, abattre. zmordować się; zmorzyć się. sich ermüden; matt werden. se fatiguer, se lasser. Zmordowanie. Zmorzenie. Abmattung. fatigue, abatement. Zmordowany. Zmorzony. abgemattet, ermüdet. lâs; qui est fatigué; abatu. T III 3015.
patrz: ZMORDOWANY
– Zmrużék, g. zmrużka, zmyk, zmurek, Blinde-Kuh, ein Kinder-Spiel. colinmaillard, un jeu d'enfant. T III 3016.
patrz: ZMRUŻEK
– Zmywam, [...] 2) auscheuren, den Kopfwaschen. [...] 2) laver la tête à qu. § [...] 2) zmył za to go dobrze. T III 3019.
patrz: ZMYĆ
– Zmywam, v. m. F. zmyję. 1) abwaschen, abscheuren. [...] 1) laver, écurer, nettéïer. [...] § 1) zmyy stoł, talerze. [...]. T III 3019.
patrz: ZMYĆ
– Zmrużék, g. zmrużka, zmyk, zmurek, Blinde-Kuh, ein Kinder-Spiel. colinmaillard, un jeu d'enfant. T III 3016.
patrz: ZMYK
– Zmyślacz, zmyślnik. Heuchler; der sich verstellt. hipocrite; dissimulateur, dissimulé; qui use de dissimulation. T III 3018.
patrz: ZMYSLIACZ, ZMYŚLACZ, ZMYŚLACZ
– Zmyślaczka. Heuchlerin, die sich verstellt. dissimulée; dissimulatrice. T III 3018.
patrz: ZMYŚLACZKA
– Zmyślacz, zmyślnik. Heuchler; der sich verstellt. hipocrite; dissimulateur, dissimulé; qui use de dissimulation. T III 3018.
patrz: ZMYŚLNIK
– Zmywam, v. m. F. zmyję. 1) abwaschen, abscheuren. 2) auscheuren, den Kopfwaschen. 1) laver, écurer, nettéïer. 2) laver la tête à qu. § 1) zmyy stoł, talerze. 2) zmył za to go dobrze. T III 3019.
patrz: ZMYWAĆ
– nie znać go przy nim. er kommt ihm gar nicht [?]. ils sont éloignez comme le ciel l'est de la terre; ils ne se ressemblent point l'un l'autre. T III 3022.
patrz: ZNAĆ
– Znać w młodości co będzie w starości. T III 3022.
patrz: ZNAĆ
– znać; znać iest. es ist zu sehen, man kan erkennen, sehen. on reconnoit à qu.ch; on voit par; il paroit, il y a à voir. § znać po (z) twarzy, po chodzie (z chodu) że pyszny; znać po obrazach; znać wilka po głosie, po sierci; znać mądrość iego [...]. T III 3022.
patrz: ZNAĆ
– Żniwacz. Żniwiarz. Schnitter, Erndt-Arbeiter. moissonneur. T III 3026.
patrz: ZNIWIARZ, ŻNIWIARZ, ŻNIWIARZ
– Znośnie, adv. leidlich, erträglicher Weise. passablement, d’une maniére suportable. T III 3027.
patrz: ZNOSNIE, ZNOŚNIE, ZNOŚNIE
– zob żabia ziele. (lens palustris) Meer-Linsen. lentil de marais. T III 3029.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– ptaki łacno brać na żobi T III 3029.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– zob ptasza, drzewko oliwie i bzowi podobne, iagody kwiczołom, drozdom rodzące. (ligustrum) Rhein-Weide, Mund-Holz, Bein-Hölzlein, Hartriegel. troëne, frezillon. T III 3029.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– Zob, f. g. [zob]i. Vogel-Atz, schnabel-Weide; Hünter-Mengsel, Vogel-Futter. mangaille; le mangé qu'on donne aux oiseaux § żob ptasza, kokosza; T III 3029.
patrz: ZOB, ZOB, ZOBIA, ZOBIA, ZÓB, ZÓB, ZUB, ZUB, ŻOB
– wielkie ryby małe zrą. grosse Diebe hängen die kleinen auf. les gros poissons mangent les petits. T III 1948.
patrz: ZRZEC, ZRZEĆ, ŹRZEĆ, ŹRZYC, ŻREĆ, ŻREĆ, ŻRZEĆ
– Zwiastowanie. Theol. die Berkündigung einer göttlichen Sache. Téol. anontiation. T III 3054.
patrz: ZWIASTOWANIE
– Zwiastowanie Panny Maryi. die Berkündigung Mariä. l'Anontiation, fête de l'Anontiation. T III 3054.
patrz: ZWIASTOWANIE
– Zwierciadło. [...] 2) fig. Spiegel, Beyspiel [...] fig. miroir exemple, m. Cycero krasomowcom za zwierciadło służy; przeyrzyy się w tym zwierciedle. T III 3056.
patrz: ZWIERCIADŁO
– Zwierciadło. 1) ein Spiegel [...]. miroir. [...] mizgać się w zwierciedle. T III 3056.
patrz: ZWIERCIADŁO
– Zwiéśieniéc, g. zwiéśieńca. (cymbalaria) źiéle skalne. Art eines Krauts. forte de plante. T III 3058.
patrz: ZWIESIENIEC, ZWIESINIEC, ZWIESINIEC
– Zwiéśinosek wielki pachnący; szałwia świętego Iana. (sclarea, matris sylva) [...] Scharlach. toutebonne, ormin qu'on cultive aux jardis. T III 3058.
patrz: ZWIESINOSEK, ZWIESINOSEK, ZWIESINOSZEK, ZWIESIONOSEK, ZWIEŚNOSEK, ZWISINOSEK
– Zwiéśinosék źiéle, g. [zwiesinosk]a. (horminum) Schalach, Scharlen. ormin, orvat. T III 3058.
patrz: ZWIESINOSEK, ZWIESINOSEK, ZWIESINOSZEK, ZWIESIONOSEK, ZWIEŚNOSEK, ZWISINOSEK
– Zwodik, Zwodzca, Zwodziciel Berführer, fédeucteur, abuseur, corrupteur § zwodzca ludzi. T III 3062.
patrz: ZWODNIK
– Zwodziciel. vid. Zwodnik. T III 3063.
patrz: ZWODNIK
– Zwodziciel. vid. Zwodnik. T III 3063.
patrz: ZWODZICIEL
– Zwodik, Zwodzca, Zwodziciel Berführer, fédeucteur, abuseur, corrupteur § zwodzca ludzi. T III 3062.
patrz: ZWODZICIEL
– żyleniec, g. żyleńca. źiele żyłowatego korzenia, żyłom pomocne. (phrynion neuras, acidoton, poterion) ein gewisses Kraut so den Adern dienliich ist. sorte de plante propre aux incommoditez des veines. T III 3070.
patrz: ZYLENIEC, ZYLINIEC, ŻYLENIEC, ŻYLENIEC
– Żyłowato, adv. nervicht, adricht. avec beaucoup de veines ou de nerfs T III 3071.
patrz: ZYŁOWATO, ŻYŁOWATO, ŻYŁOWATO
– Żywiciel. Ernhärter, Erhalter. celui qui nourrit. T III 3072.
patrz: ZYWICIEL, ŻYWICIEL, ŻYWICIEL
– Żywiec źiele, g. żywca. żywiczka; żywiec polny (sideritis quaerta) die vierte Art des Glied-Krauts. la quatriéme espèce de la crapaudine. T III 3073.
patrz: ZYWICZKA, ŻYWICZKA, ŻYWICZKA
– Żywokost, żywygnat, kosztywał źiele. (symphytum, consolida major) Wall-Wurz. simphitum; grande consoude; consire, oreille d'âne. T III 3074.
patrz: ZYWOKOST, ŻYWOKOST, ŻYWOKOST
– żywokost modry; głowienki modre albo czarne. (consolida minor) Braunelle. prunelle. T III 3074.
patrz: ZYWOKOST, ŻYWOKOST, ŻYWOKOST
– żywokost czerwony; głowienki czerwone. (solidago, consolida media; bugula) Golden-Günsel. herbe au charpentier, moïenne consire, bugle. T III 3074.
patrz: ZYWOKOST, ŻYWOKOST, ŻYWOKOST
– żywokost skalny; żywiec skalny. (symphytum petraeum) die letzte Art dieses Krauts. la derniére espèce de simphitum. T III 3075.
patrz: ZYWOKOST, ŻYWOKOST, ŻYWOKOST
– żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.
patrz: ŻABA
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: ŻABA
– żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.
patrz: ŻABA
– Żabieniec, vid. Żabiniec. T III 2800.
patrz: ŻABIENIEC
– żabiniec, Żabinek g. u. (batrachites, brontlas) drogi kamień. Knopf-Stein, Kröten- oder Hagel-Stein, sie sollen mit dem Hagel herunter fallen. batrachite, m. pierre précieuse qui a ce qu'on croit doit tomber avec la grêle. T III 2802.
patrz: ŻABINIEC
– zob żabia ziele. (lens palustris) Meer-Linsen. lentil de marais. T III 3029.
patrz: ŻABINIEC
– Żaglik, ryba morska. Segel-Fisch, Segel-Muschel [...] nautilus, pompilos [...]. T III 2826.
patrz: ŻAGLIK
– Żaglisty. mit aufgespanuten Segeln. à voiles déploiées. T III 2826.
patrz: ŻAGLISTY
– żaglista nawa ein Segel-Schiff. vaisseau voilier. T III 2826.
patrz: ŻAGLISTY
– Żal. [...] 2) Erbarmen, Mitleiden [...] pitié, compassion [...] bez żalu (użalenia) na niego spoyrzeć nie mogę. T III 2846-2847.
patrz: ŻAL
– nie żal. es dauret einem die Mühe nicht; es lohnt sich wohl der Mühe. il en vaut bien la peine. § nie żal pracować, kiedy iest nadzieia nagrody. T III 2847.
patrz: ŻAL
– żal mu go. es jammert ihm seiner; er daurete ihm. il a pitié de lui; il est touché de compassion pour lui; il le regrette, il le plaint. T III 2847.
patrz: ŻAL
– Żal. 1) Leid, Schmerz, Betrübnitz. [...] douler, f. chagrin, tristesse, repentir, regret, afliction. [...] § w ciężkim żalu moim; łagodzić czyie żale. [...]. T III 2846-2847.
patrz: ŻAL
– żal mi; żal mi iest. es ist mir leid. je me repens de cela; j'en suis marri; j'en suis fâché; cela me fait peine; je suis au repentir; je regrette cela; j'ai regret à cela; j'ai du regret de cela. § żal mi nieco było; nie będzieć tego żal, nagrodzić się to; żal mi księgi ktorąm zgubił. T III 2847.
patrz: ŻAL
– *list żałobny *Żałobnica suplika. Supplike, Bitt-schrift. requête, placet. T III 2852.
patrz: ŻAŁOBNICA
– Żałobno, adv. in der Trauer. en deuil. § żałobno chodzi, żałobno ubrany. T III 2852.
patrz: ŻAŁOBNO
– gębie swoiey żałować [...]. an seinem Maule darben. prendre, épargner sur sa bouche; se plaindre sa vie. T III 369.
patrz: ŻAŁOWAĆ
– *Żądno, adv. miło. angenehm. agréable. § nie żądno mi nic. T III 2821.
patrz: ŻĄDNO
– Zbik. ein Dachs. bléreau, taisson. T III 2946.
patrz: ŻBIK
– T III ?.
patrz: ŻBIKOWY
– Żeberko. eine kleine Ribbe. une petite côtê; cotelette. T III 2964.
patrz: ŻEBERKO
– Żebractwo. [...] 2) Bettel-Volk, Bettel-Leute. [...] coquinaille, gueusaille. T III 2964.
patrz: ŻEBRACTWO
– Żebractwo. 1) Pracherey, Betteley, Betteler-Leben. [...] mendicité, gredinerie; vie de gueux. T III 2964.
patrz: ŻEBRACTWO
– Żebraczka. Bettlerin. gueuse, trucheuse, gredine. T III 2964.
patrz: ŻEBRACZKA
– Żebraczy. Bettel-. de gueux, qui regarde les gueux. § żebraczy żywot T III 2964.
patrz: ŻEBRACZY
– Żebraczy. Bettel-. de gueux, qui regarde les gueux. § żebraczy żywot T III 2964.
patrz: ŻEBRACZY
– Żebranie. das Betteln. l'action de mendier; gueuserie, mendicité. T III 2965.
patrz: ŻEBRANIE
– żebrów wielkich. Żebrowaty. mit starken Ribben versehen. qui a de grosses côtes. T III 2965.
patrz: ŻEBROWATY
– *Żegawka, pokrzywa. Brenn-Neßel. ortie brûlante. T III 2966.
patrz: ŻEGAWKA
– Żeglarzyk ryba morska. der Schal-Fisch, er hat eine dicke Schale, und schwimmet nah dem Schiff nach. poisson de mer, qui a une dure coquille au lieu des écailles, il suit les navires de près. T III 2966.
patrz: ŻEGLARZYK
– garniec żelazny. eiserner Topf. houle. T III 364.
patrz: ŻELAZNY, ŻELAZNY, ŻELAŻNY
– Żeniec vid. Żeńca. T III 2970.
patrz: ŻENIEC, ŻEŃCA
– Żmindacki. filzig, knauserig. mesquin, chiche, taquin T III 3015.
patrz: ŻMINDACKI
– Żniwacz. Żniwiarz. Schnitter, Erndt-Arbeiter. moissonneur. T III 3026.
patrz: ŻNIWACZ
– Żołwi. Żołwiowy. Schild-Kröten-. de tortuë. T III 3034.
patrz: ŻÓŁWIOWY
– Szemranie. 1) Gemurmle, unvrernehmliche, Reden. [...] § 1) szemranie żydowskie w bożnicy. [...] T III 2252.
patrz: ŻYDOWSKI
– Żyłowatość. aderichtes, nervichtes Wesen. qualité nerveuse et veineuse. T III 3071.
patrz: ŻYŁOWATOŚĆ
– Żyszka. im Spott: Schieler, Schielwippe. par par moquerie: un bigle; homme loûche, qui a les yeux de travers. T III 3072.
patrz: ŻYSZKA
– chleb żytny T III 3072.
patrz: ŻYTNY
– mąka żytna T III 3072.
patrz: ŻYTNY
– robak żytny. Korn-Wurm. charenson, un insecte qui mange les grains T III 3072.
patrz: ŻYTNY
– czarnucha żytna. (pseudomelanthium) Raden, Radel ein Unkraut im Korn. barbeau, oeillet sauvage, mauvaise herbe qui gâte le blé. T III 175.
patrz: ŻYTNY
– żytny, rzany Korn-, Rocken. de seigle. T III 3072.
patrz: ŻYTNY
– żywe. Leben, das Lebendige. vif, partie vive, chair vive. T III 3077.
patrz: ŻYWE
– Bdelium, drzewo i żywica. Bdelion, Baum und Gummi. Bdellium, l'arbre et la gomme. T III 30.
patrz: ŻYWICA
– Żywićielka. Ernährerin. celle qui nourrit. T III 3072.
patrz: ŻYWICIELKA
– Żywiczasty. dem Harz gleich. semblable á la rèsine. T III 3072.
patrz: ŻYWICZASTY
– Żywiczny. harzig. résineux; plein de résine. T III 3073.
patrz: ŻYWICZNY
– żywokost skalny; żywiec skalny. (symphytum petraeum) die letzte Art dieses Krauts. la derniére espèce de simphitum. T III 3075.
patrz: ŻYWIEC
– Żywiec źiele, g. żywca. żywiczka; żywiec polny (sideritis quaerta) die vierte Art des Glied-Krauts. la quatriéme espèce de la crapaudine. T III 3073.
patrz: ŻYWIEC
– Żywiec źiele, g. żywca. żywiczka; żywiec polny (sideritis quaerta) die vierte Art des Glied-Krauts. la quatriéme espèce de la crapaudine. T III 3073.
patrz: ŻYWIEC
– Żywienie. Ernährung, Erhaltung. l'action de nourrir; entretien, subsistance. T III 3073.
patrz: ŻYWIENIE
– Żywokost, żywygnat, kosztywał źiele. (symphytum, consolida major) Wall-Wurz. simphitum; grande consoude; consire, oreille d'âne. T III 3074.
patrz: ŻYWIGNAT, ŻYWIGNAT, ŻYWYGNAT
– Element, żywioł. ein Element. élément. T III 327.
patrz: ŻYWIOŁ, ŻYWIOŁ, ŻYWIÓŁ
– Żywoźioł. g. u vid. Żywopłon. T III 3076.
patrz: ŻYWOPŁON, ŻYWOPŁON, ŻYWOPŁÓN
– Żywopłon, żywozioł, żywa płonka, chrościna albo źielsko. (aeschinomene) Sinn-Kraut. sensitive, herb pudique ou honteuse. T III 3075.
patrz: ŻYWOPŁON, ŻYWOPŁON, ŻYWOPŁÓN
– Żywotnie adv. auf eine belebte Art. d'une maniére animée ou vitale. T III 3076.
patrz: ŻYWOTNIE
– Żywotnik, g. [żywotnik]a kurzer Zippel-Pelz. une courte pelisse ou chamarre. T III 3076.
patrz: ŻYWOTNIK
– żywotosprawna gwiazda der Geburts-Stern. étoile de naissance. T III 3076.
patrz: ŻYWOTOSPRAWNY
– Żywotosprawny. der das Leben regiert. qui dirige la vie. T III 3076.
patrz: ŻYWOTOSPRAWNY
– Żywoźioł. g. [żywozioł]u vid. Żywopłon. T III 3076.
patrz: ŻYWOZIÓŁ
– Żyzno, adv. fruchtbar. fertilement, abondanment, d'une maniére très-fertile. T III 3077.
patrz: ŻYZNO