Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
T III 1764 oryginał
Nowy dykcyonarz to iest mownik polsko-francusko-niemiecki z przydatkiem przysłow potocznych, przestrog gramatycznych, lekarskich, matematycznych, fortyfikacyynych, żeglaskich [!], łowczych i inszym naukom przyzwoitych wyrazow przez Michała Abrahama Troca, warszawianina, tom trzeci.

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/416251/display/Default, http://fleksem.klf.uw.edu.pl/~jsbien/tmp/Trotz1/Trotz.djvu, https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/7823/edition/7138/content
Odnotowano 4183 cytatów z tego źródła
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz:
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz:
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.
patrz:
– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.
patrz:
– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ćiaśćista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.
patrz:
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz:
– co z głosu wołać. aus vollem Halse schrenen. crier à pleine tête. T III 382.
patrz:
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz:
– Baster, vid. Basztard. T III 27.
patrz:
T III 711.
patrz:
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz:
– dwa a dwa. zu zweyen. deux à deux. T III 290.
patrz: A
– Obiecadło. [...] obiecadło dla dzieci. eine Fiebel; ein A b c für Kinder. la croix de par Dieu; languette. T III 1092.
– Obiecadło. [...] porządkiem obiecadła idące słowa. T III 1092.
– Obiecadło. A b c, ein Alphabet. l'a b c, l'alphabet. § obiecadła się uczyć [...]. T III 1092.
– Obiecadłowy. [...] § obiecadłowym porządkiem co spisać. T III 1092.
– Obiecadłowy. Alphabetisch. alphabétique. T III 1092.
– Abecedaryusz. ein Abc-Schüler. un abécédaire. T III 1.
– Abelek, g. [abelk]a. gegerbtes Kalb-Fell. de veau; cuir de veau; velin. T III 1.
patrz: ABELEK
– Car Abisynski. der Priester Johannes, der grosse Neguz in Abyssinien. le Prêtre Jean en Abissinie. T III 99.
patrz: ABISYŃSKI
– Abrys. Abriß. plan, dessein, m. T III 1.
patrz: ABRYS, ABRYSA
– Abszyt. Abschied eines Soldaten. le congé qu'on donne à un soldat. T III 1.
– Achat, Achatek [...] vid. Agat. T III 2.
patrz: ACHAT, AGAT, AGAT
– Agat. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.
patrz: ACHAT, AGAT, AGAT
– Agat. Agatek. g. a. Agat- oder Gagat-Stein. agate une pierre prétieuse. T III 3.
– Achat, Achatek, g. a. vid. Agat. T III 2.
– Akt [...] akt rozumu. T III 4.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Achtel, g. achtela. 1) Achtel, Faßchen. [...] 1) la huitiéme partie d'un tonneau. T III 2.
– Achtel, g. achtela. [...] 2) Achtel-Zentner. [...] 2) la huitiéme partie d'un quintal. T III 2.
– *Acz, * aczkolwiek, conj. obgleich. quoique; bienque. § aczkolwiek (choćiaż) ryb dosyć iest, nie tanie iednak. T III 2.
patrz: ACZ
– Haczek [...]. T III 441.
– Adamaszek. Damast. damas, sorte d'étofe. T III 2.
– Adjutant regimentowy. Regiments Adjutant. aide-major. T III 2.
patrz: ADIUTANT
– Adjutant; Adjutant. aide de camp. T III 2.
patrz: ADIUTANT
– Adjutant skrzydłowy. T III 2.
patrz: ADIUTANT
– Administrator. Administrator. administrateur. T III 2.
– Administratorka. Administraterin. administratrice. T III 2.
– Administratorski.Administraterisch. d'Administrateur. T III 2.
– Amirał [...] 2) Admiral-Schiff. [...] l'amiral le prémier vaisseau d'une flote. T III 7.
– Amirał, m-. 1) Admiral. [...] le chef des armées navales. T III 7.
– Adwent. Advent. Avent. T III 2.
patrz: ADWENT
– Adwentowy. Advents. d'Avent. T III 2.
patrz: ADWENTOWY
– Adziamski kobierzec. Art Persischer Teppiche. sorte de tapis de Perse. T III 2.
– Aeryja, pora [...] aeryja zimna, ciepła, wilgotna. T III 2-3.
patrz: AERIA
– Afektuię. affectiren. afecter. T III 3.
patrz: AFEKTOWAĆ
– Afektowanie. das affectiren. afectation. T III 3.
– Afektowany. affectirt. afecté, trop recherché. T III 3.
patrz: AFEKTOWANY
– Afektowny. zärtlich. passionné, tendre, afectionné. T III 3.
patrz: AFEKTOWNY
– Aftentyczny. urschrifftlich. autentique, qui fait preuve. T III 3.
– Aftentyk. Urschrifft. original; autographe. T III 3.
– Haftuię. [...] 2) sticken in Gold. [...] broder. [...] § [...] delikatnie w złoto haftuie. T III 443.
– Haftuię. 1) heften eine Wunde. [...] coudre une plaïe. [...] § 1) haftować ranę. T III 443.
– Agaryk, (agaricum) Lerchen-Schwamm. Agaric. T III 3.
patrz: AGARYK
– Agażant. Agasante; Weiber-Manschette. engageante. T III 3.
– Agituię sprawę. einen Rechts-Handel führen. agir; agiter une afaire, une cause. T III 3.
– Agitowany. geführt, untersucht. agité, débatu. § agitowana sprawa w sądach. T III 3.
patrz: AGITOWANY
– Agnusek, g. a. ein Agnus Dei, geweihetes Wachs. Agnus, petit morceau de cire benite. T III 3.
– Agrestowy krzak. T III 3.
patrz: AGRESTOWY
– Akademiczny, Akademicki. Academisch. académique. T III 3.
patrz: AKADEMICKI
– Akademicznie, adv. nach Academischem Gebrauch. académiquement. T III 3.
– Akademiczny, Akademicki. Academisch. académique. T III 3.
– Akademikuię. auf einer Academie studieren, sich aufhalten. étudier, demeurer dans une Université. T III 3.
– Akcent, w wymowie, natężanie. Thon-Zeichen in der Aussprache. accent. T III 3.
– Akcentysta. ein Spass-Vogel. un drole; railleur. T III 3.
patrz: AKCENTYSTA
– Akcya, sprawa sądowa. gerichtliche Sache. procèdure; action; procès. § mam akcyą przeciwko niemu; akcyą komu intentować. T III 3.
patrz: AKCJA
– Akolita, Akolit. ein Acolit. un Acolite. T III 3.
patrz: AKOLIT
– Akolita, Akolit. ein Acolit. un Acolite. T III 3.
patrz: AKOLITA
– Akord, Kriegsw. Accord, Vergleich. guerre: acord, capitulation. § przez akord miasto dostał. T III 3.
patrz: AKORD, AKORD, AKORT
– Aksamit szalony. Plisch, Plisch-Sammet. peluche; tripe de velours. T III 4.
– Aksamitka dziecinna. Fallhut der Kinder. bourrelet d'enfant. T III 4.
patrz: AKSAMITKA
– Aksamitowy. Sammtner. de velours. T III 4.
patrz: AKSAMITOWY
– Akta; dziejów księgi. Jahr-Bücher, Geschichts-Bücher. les Annales. T III 4.
patrz: AKTA
– Aktor. [...] 2) Person in der Comödie. [...] acteur dans une comédie. T III 4.
patrz: AKTOR
– Aktor. 1) der Kläger in Gerichten. [...] droit: demandeur. T III 4.
patrz: AKTOR
– Aktorstwo, powodztwo. des Klägers Partey. la partie qui demande quelque chose en Justice. T III 4.
patrz: AKTORSTWO
– Akwawita, gorzałka. Brandwein. l'eau de vie. T III 4.
patrz: AKWAWITA
– Alabart. Hellebarte. halebarde. T III 4.
– Alabaster, Albaster. albatre, m. T III 4.
– Alabastrowy. Albastern. d'albatre. T III 4.
– Alkant, vid. Alakant. T III 5.
– Alakant. Alicanten-Wein. du vin d'Alicante; Alicante. T III 4.
– Alembik, vid. Alambik. T III 5.
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & alembik poiedynkowy, prosty. [...]. T III 4.
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...] alembik paraiący, z ktorego tylko para miasto wodki wychodzi. T III 4.
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. [...]. T III 4.
– Alambik. Alembik. Destillir-Blase, Kolbe. vessie, alembic. & [...] alembik podwoyny. [...]. T III 4.
– Alatern drzewko, (alaternus) Alatern-Bäumchen. alaterne, m. T III 4.
patrz: ALATERN
– Alba kapłańska. Chor-Hemd. aube; robe de lin que le Prêtre met lorsqu'il doit dire la Messe. T III 4.
patrz: ALBA
– Albowiem, Abowiem, conj. denn [...]. c'est pourquoi, car. T III 4.
– Alchymia. Alchymie. Alchimie. T III 4.
– Alchymik, Alchymista. Alchymist. un alchimiste. T III 4.
– Alchymik. Alchymista. Alchymist. un alchimiste. T III 4.
patrz: ALCHYMIK
– Alszbancik. Hals-Bändchen der Weiber. petit ruban que les femmes portent au cou. T III 5.
– Alszbant, Hals-Band der Weiber. colier, ruban. T III 5.
– Ale, lecz, conj. 1) aber. 2) ja, ja doch, wahrlich. 1) mais; 2) oüi, oüida, vraiment. §1) miał sługę ale leniwego; nic nie iest bez ale. prov. 2) aleś pilny, gdy ieść. T III 5.
patrz: ALE
– ale iednak, ale przećię, ale wżdy. aber doch. mais néanmoins; mais pourtant. T III 5.
patrz: ALE
– Alea. Garten-Gang, Lust-Gang, Allee. allée. § Alea cienista. T III 5.
patrz: ALEA
– Alegacya. 1) Anführung, Citation in Büchern. [...] 1) citation, alégation. [...]. T III 5.
patrz: ALEGACJA
– Alegacyja. [...] 2) eine Replic in Gerichten [...] droit: les repliques. T III 5.
patrz: ALEGACJA
– Aleguię. anführen, allegiren. aléguer, citer, reporter q. ch. pour preuve. § alegował tym autorem; alegował Pismo Swięte. T III 5.
– Wybieram, v. m. F. wybiorę. [...] 6) zusammen suchen, aussuchen. [...] 6) ramasser, assembler. [...] 6) z pilnością z tego pisma taiemnego litery na alfabet wybrałem. T III 2650.
– Algierski. Algiertański. Algierisch. Algérien. T III 5.
– Algiertańczyk. Algierer. un Algérien. T III 5.
– Algierski. Algiertański. Algierisch. Algérien. T III 5.
– Ali, alić, aliśći, adv. sieche da. mais, voila. § alić widźi że sarna w śieći. T III 5.
patrz: ALI
– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. Ścisłym aliansem złączony; iest w aliansyi; wpraszać się w aliansę. T III 5.
– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. Ścisłym aliansem złączony. T III 5.
patrz: ALIANS
– Alians, Aliansa, Aliansya. Bündniß, Alliance. aliance, ligue. [...] wpraszać się w aliansę. T III 5.
– Aliant. Bundsgenoß. un alié; un coféderé. T III 5.
patrz: ALIANT
– alkierz wypuszczony nienakryty. Trompeter Gang. balcon, galerie. T III 5.
– alkierz wypuszczony. Ercker. faillie, avance; cabinet qui s'avance hors du batiment. T III 5.
– Alkierz, g. a. Kammer ben einem Zimmer. alcove, chambrette. T III 5.
– Almarya, szafa. Schrancken, Schaf. armoire. T III 5.
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.
patrz: ALOA
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.
patrz: ALOE
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.
patrz: ALONA
– Alpeyskie gory, Alpy plur. die Alpen. les Alpes T III 5.
patrz: ALPEJSKI
– Alpeyski. Alpisch. d'Alpes. T III 5.
– Alsztuch. Halstuch. cravate. T III 5.
– Alt w muzyce. der Alt, die Alt-Stimme. la haute-contre. T III 5.
patrz: ALT
– Altana. Altan/ unbedeckter Platz auf einem Dache. toit plat fait en plateforme; galerie sur un toit. T III 5.
– Altanka. Luft-Haus im Garten. cabinet, maisonnete dans un jardin. T III 6.
patrz: ALTANKA
– Altarya. Stifftung zu einem Altar. Chapelenie, revenu fondé pour l'entretien d'un autel. T III 6.
patrz: ALTARIA
– Altarysta. der diese Stifftung geniesset. Chapelain, qui a une chapelenie. T III 6.
patrz: ALTARYSTA
– Altembas. reicher Zeug mit gekräuseltem Golde. drop d'or frisé. T III 6.
– Altnista. Altiste. le haute-contre; celui qui chante la haute-contre. T III 6.
patrz: ALTNISTA
– Artyleryczny. Artillerie-, zur Artillerie gehörig. d'artillerie. § wozy artyleryczne. T III 12.
– Amazonka. Amazonin. Amazone. T III 6.
– Amaliuię. Szmelcuię. emalliren. émailler. Amaliowany. emalliret. émaillé. T III 6.
patrz: AMALIOWAĆ
– Amaliuię. Szmelcuię. emalliren. émailler. Amaliowany. emalliret. émaillé. T III 6.
patrz: AMALIOWANY
– Amarant, szarłat kwiatek. Amaranten-Blume. anarante, passevelours. T III 6.
patrz: AMARANT
– Amarantowy. Amaranten-. d'Amarante. § kolor amarantowy. T III 6.
patrz: AMARANTOWY
– Amarykuię, utyskuię. klagen. se plaindre. T III 6.
– Ambit, chodzenie nakryte. Bogen-Laube; bedeckter Gang, so mit Seulen umgeben ist. un peristile; hale; bâtiment environné de collones. T III 6.
patrz: AMBIT
– Dociec nie mogą z czego się ambra rodzi. T III 6.
patrz: AMBRA
– Amelika, Amelka, ładownica. kleine Pulver-Flasche, Pulver-Horn. petite flasque ou étuit à mettre de la poudre. T III 6.
patrz: AMELIKA
– Amelika, Amelka, ładownica. kleine Pulver-Flasche, Pulver-Horn. petite flasque ou étuit à mettre de la poudre. T III 6.
– Amoniakowe drzewko, (agasyllis) Ammoniac-Strauch. petit arbre de qui sort la gomme ammoniaque. T III 6.
– ampułka S. Remigiusza. das Oel-Glass zu Reims. ampoule; la sainte ampoule. T III 6.
– Ampułka, naleweczka do kielicha przy Mszy. Fläschchen zum Eingiessen bey der Messe. burette; petit vase au sacrifice de la Messe. T III 6.
– Ana medykow; po. Heilk. ana, zu. Méd. ana. T III 6.
patrz: ANA
– Anatomicznie, adv. nach anatomischer Art. anatomiquement. T III 7.
– Anatomizuie. anatomiren. faire l'anatomie d'un corps; anatomiser. T III 7.
– Anaty. die Annaten, so die Bischöffe nach Rom zahlen. [...] W rok po expedycyi Sacrae Biskup ma płaćić anaty. T III 7.
– Iańcar. Iańczar. ein Janitschar. un Janissaire. T III 469.
– Iańczarka. Ianitscharen-Flinte. fusil de Janissaire. T III 469.
– Androt. Knapkuchen, Hippel. êchaudé du croquet; sorte de patisserie. T III 7.
patrz: ANDROT
– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.
patrz: ANGIELCZYK
– Angielski. Anglicki. Engeländisch. Angleterre. T III 7.
patrz: ANGLICKI
– Angliczki. plur. Fuß-Angeln. chausse-trappes. T III 7.
patrz: ANGLICZKA
– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.
patrz: ANGLICZYK
– Angielczyk, Angliczyk, Anglik. ein Engeländer. un Anglois. T III 7.
patrz: ANGLIK
– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.
patrz: ANI
– Animela. 1) Kalbs-Bräsen, Kalbs-Milch. [...] ris de veau. [...] animele (mleczko cielęce) smażone. T III 7.
– Animela. [...] 2) Klappe in der Pompe. [...] soupape, dans la pompe. [...] osadz w pompie animelę. T III 7.
– Aniwersant przeciwnik. Wildersacher. un antagoniste, un adversaire. T III 8.
patrz: ANIWERSANT
– Ankra, klamra. eine Klammer. Crampon, harpe, ancre. T III 8.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Ankruie, klamruję, spinam co. Klammern, mit Klammern befestigen. cramponer; joindre avec des crampons. T III 8.
patrz: ANKROWAĆ
– Handhabe, Ohr etwas anzufassen. Bügel an Pistolen Flinten. anse, portant, oreille. fougarde de pistolet, de fusil. T III 8.
– Antekomicyalny, przedseymowy. vorreichstäglich. précédent une Diète; préliminaire d'une Diète. T III 7.
– seymik antykomicyalny. T III 7.
– Antependyum. weisses Tuch um das Altar. le voile ou parement d'autel. T III 8.
– źiele S. Antoniego, (persicaria) Flöh-Kraut, Müeken-Kraut. persicaire. T III 8.
patrz: ANTONI
– Antykwarz, ein Antiquarius, un Antiquaire T III 7.
patrz: ANTYKWARZ
– Antymonium, spiszglas. Spiessglas. Antimoine, m. T III 8.
patrz: ANTYMONIUM
– § wytoczyć apelacyą. T III 9.
patrz: APELACJA
– Apertura. Ein Fontanel. un cautère, fonticùle. § apertura do ściągnien[i]a wilgotności. T III 9.
– apertura samorodna. Ein Fistel. fistule. T III 9.
– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.
– apetyt brzemiennych. Lüsternheit der Schwangern. apetit déreglè; envie de femme grosse. T III 9.
– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.
– Apetyt. [...] 3) Begierde zu etwas. [...] faim f. apetit, désir ardent. [...] mam wielki apetyt na ten dom; do tego urzędu. T III 9.
– Apetyt. [...] 2) Lust zum Essen. [...] apetit, désir à manger. apetyt naprawuią kwasne rzeczy; ten przysmak apetyt czyni, ostrzy; nie mam apetytu, straciłem apetyt; wzbudzić apetyt; apetyt zepsowany. T III 9.
– apetyt zbytni, łaknienie zbytnie. unersättlicher Hunger. faim canine; apetit insatiable de manger. T III 9.
– Apetyt. 1) Philos. der Apetit [...] Phil. apetit. [...] § apetit człowieka iest dwoiaki, materyalny i rozumny. T III 9.
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.
– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.
– Opych, vid. Opich. T III 1257.
– Opich ziele (apium) Eppich ein Kraut von unterschiedenen Arten. ache, api, une plante dont il y a plusieurs espèces. T III 1247.
– Aptekarz. Apotheker. apoticaire, pharmacien. T III 10.
– kocenki arabskie, lawenda szyszkowa. (stoechas) Stochas-Kraut. plante odoriferante semblable à l´hisope. T III 577.
– Arbeyter. Bergw. Handlanger, Arbeiter. metal. un maneuvre. T III 10.
patrz: ARBEJTER
– Karbuz, Arbuz. eine Netz-Melone. mélon brodé. T III 531.
– Melon, malon. eine Melone. melon. melon dozrzały. reife Melone. melon frapé. melon siatkowy, arbuz. Netz-Melone. mélon brodé. melon gładki. glatte Melone. mélon lisse. melon wodny. Wasser-Melone. mélon d'eau. T III 806-807.
– Archydyecezya. Ertz-Bischöffliches Gebiet. un archevêché; les païs sur lequel l'Archevêque a jurisdiction Ecclesiastique. T III 10.
– Arcykacermistrz. Ertz-Ketzer. hérésiarque. T III 10.
– Arcyrozboynik. Ertz-Strassen-Räuber. grand voleur; brigand. T III 10.
– Arendarka. Pachters-Frau. femme de fermier; fermiére. T III 11.
– arenduię co u kogo. von einem pachten. prendre, tenir à ferme; arrenter, acenser qu. ch. de qu. T III 11.
– Arenduię co komu. verpachten. donner à ferme; bailler à ferme [...], arrenter à qu. T III 11.
– wziąć kogo pod arest. arretiren [!], gefangen nehmen. arrêter; faire prisonnier. T III 11.
– Argienterya, śrebra. Silberzeug. argenterie. T III 11.
– Arkas. Milch-Galerte. gelée de lait. T III 11.
patrz: ARKAS
– 1) oś arktyczna; T III 11.
patrz: ARKTYCZNY
– Arktyczny. 1) Geogr. Nord, den Nord-Pol betreffend. [...] 1) geogr. artique. T III 11.
patrz: ARKTYCZNY
– 2) na arktycznym zasiędzie obrocie. T III 11.
patrz: ARKTYCZNY
– Arktyczny [...] 2) hoch, erhaben. [...] 2) fort haut, élevé. [...] T III II, 11.
patrz: ARKTYCZNY
– Arkusz, g. [arkusz]a. ein Bogen Papier. feüille de papier. T III 11.
patrz: ARKUSZ
– arkusz regałowy. T III 11.
patrz: ARKUSZ
– arkusz łamany na części dwie, trzy. T III 11.
patrz: ARKUSZ
– Arkuszowy kształt, forma księgi in folio. T III 10.
patrz: ARKUSZOWY
– armatna kula. Canonen-Kugel. boulet. T III 11.
patrz: ARMATNY
– Armatny, subst. et adj. 2) Canonen-, Stück-. [...] de canon. T III 11.
patrz: ARMATNY
– Armatny, subst. et adj. 1) Zeugvärter. [...] garde-magazin. T III 11.
patrz: ARMATNY
– Armatura, zbroja koło herbu [...] Orzeł Polski armaturą przyozdobiony. T III 12.
– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.
patrz: ARSZYN, ARSZYNA
– Arszyn. Elle in Lemberg. arschin; une aune de Léopold. § Arszyn Łwowski ma w sobie Krakowskiego łokcia pięć ćwierci. T III 12.
patrz: ARSZYN, ARSZYNA
– Arumszmalc, iayca sadzone. gesetzte Eyer. oeufs pochez. T III 12.
patrz: ARUMSZMALC
– As, Rzymska moneta. eine alt-Römische Kupfer-Müntze von etlichen Pfennigen. [...]. T III 12.
patrz: AS
– Tchnienie. [...] 2) H francuskie aspiracyą albo letkim tchnieniem się wymawia. T III 2301-2302.
patrz: ASPIRACJA
– Aspirant. Novicius, der in den Orden treten will. aspirant, qui après son noviciat désire d’ètre reçû dans l’Ordre. T III 12.
patrz: ASPIRANT
– Aspirantka. die nach abgelegtem Noviciat eine Nonne werden will. aspirante; fille qui a fait son Noviciat & aspire à étre reçûë. T III 13.
patrz: ASPIRANTKA
– Astrolab, laska Jakubowa. Mathem. der Jacobs-Stab. matém. bâton de Jacob; un astroable. T III 13.
patrz: ASTROLAB
– Asygnataryusz. Anweiser. celui qui assigne une somme. T III 13.
– Asygnuię co. anweisen. assigner une somme. T III 13.
patrz: ASYGNOWAĆ
– Atłas. Atlas. satin. T III 13.
– atłas Indyyski. Indianischer Atlas. boüille cotonis; boüille Charmais. T III 13.
– Aucug, Aucużek. g. [Aucug]a. Auszug, Kauffmanns-Rechnung. un comte, partie. T III 13.
– Aucug, Aucużek. g. [Aucużk]a. Auszug, Kauff-manns Rechnung. un comte, partie. T III 13.
patrz: AUCUŻEK
– Augusta. Augspurg. Augspurg, eine Reichs-Stadt. Ausbourg ville de l'Empire. T III 13.
patrz: AUGUSTA
– Augustyanin. Augustyan. ein Augustiner-Mönch. Augustin. Réligieux qui suit la Régle de Saint Augustin. T III 13.
– Autor, powodna strona. Gerichtsw. der Kläger. droit: le demandeur. T III 14.
– Austryacki. Oestreichisch. d'autriche, autrichien. T III 14.
patrz: AUSTRIACKI
– Filata. Linie, Theil einer Armee. corps, partie de l'armee. [...] Pierwsza filata albo awangwardya. Vorzug; die Vortruppen einer Armee. l'avant-garde. T III 339.
– Awangarda; pierwsza filata. der Vortrup einer Armee. l’avantgarde. T III 14.
– Nowiniarz, awizarz. Zeitungs-Schreiber. gazetier, qui fait la gazette. T III 1076.
patrz: AWIZARZ
– Awizarz. Zeitungs-Schreiber. Gazetier. T III 14.
patrz: AWIZARZ
– Awizuię. avisiren bey den Kauffleuten. chez les marchandes: aviser, avertir. §awizować kupca do oddania pieniędzy. T III 14.
patrz: AWIZOWAĆ
– Azyański, Azyatycki. Asiatisch. asiatique. T III 16.
patrz: AZJAŃSKI
– morze Azyańskie. das Caspische Meer. la mer Caspienne. T III 16.
patrz: AZJAŃSKI
– ryba Azyańska; ryba Grecka, vid. Nawskrosłuska. T III 1946.
patrz: AZJAŃSKI
– Azyański, Azyatycki. Asiatisch. asiatique. T III 16.
patrz: AZJATYCKI
– Azucka. eine Weiber-Contusche. mantilet, robe-courte de femme. T III 15.
– Baba. [...] 4) Königin im Schach-Spiel. [...] Babą mu szach dał. T III 15.
patrz: BABA
– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ciaścista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.
patrz: BABA
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz: BABA
– babi narod zawsze chytry. T III 16.
patrz: BABI
– babia gęba. ein Schnattermaul. caquet, caqueteur, babillard. T III 16.
patrz: BABI
– Babstel, babstyl, babiarz un effeminé; un lâche; poltron; homme sans courage. T III 17.
– Babieię. 1) zum alten Weibe werden. 2) vor Alter kindisch werden [...] ieźli dziewce zchodzi na posagu to zbabieie. T III 16.
patrz: BABIEĆ
– Babikrowka ziele (polygonatum). Weisswurtz. Seau de Salomon. T III 16.
– Po babsku. *Babskie altweibischer Weise. envieille femme. T III 6.
patrz: BABSKIE
– Babstel, babstyl, babiarz. eine feige Memme. un effeminé; un lâche; poltron; homme sans courage. T III 17.
– Babuś, babusia. altes Mütterchen. vieille décrépite. T III 17.
patrz: BABUSIA
– Babuś, babusia. altes Mütterchen. vieille décrépite. T III ,17.
patrz: BABUŚ
– bachur żydowski. Juden-Jung. baboüin juif, garçon juif. T III 17.
– Bachur, Bachura 1) étalon, cheval qu`on garde pour faillir les jumens, v. stadnik. 2) porc monchatré, verrat, v. kiernoz. T III ,17.
patrz: BACHUR, BACHURA
– Bacik. kleines Boot, ein Nachen. nacelle, ésquif. T III 17.
patrz: BACIK
– Boię się po tey potrawie, aby nie szkodziła; serce mi się o was boi; boieć się, (bać się) o syna swoiego muszę; boię się o moię oyczyznę. T III 68.
– Badele plur. allerley Unkraut. T III 18.
patrz: BADEL, BADEL, BADYL
– Bagazya. Cattun. toile de coton. T III 18.
patrz: BAGAZJA
– Bagniątka [...] chates, chatous qui naissent sur la saule, sur le coudrier. T III 18.
patrz: BAGNIĄTKO
– Owieczki bagniątka na niektorych drzewach. T III 1296.
patrz: BAGNIĄTKO
– Rzęsa leszczynowa, wierzbowa, bagnowa. T III 1965.
patrz: BAGNOWY
– Ba [...] ba i barzo, bay barzo. T III 15.
patrz: BAJ
– Bay prawie, joi dock tout jouste. T III 29.
patrz: BAJ
– Kosmowa baia. T III 620.
patrz: BAJA
– Baia. [...] Fabel, Mährchen, f. bayka. [...] fable, conte, m. vid. Bayka. T III 18-19.
patrz: BAJA
– Baia. 1) Fabel-Hans. [...] faiseur de contes; débiteur de sornettes; fabuliste, conteur de fables. T III 18.
patrz: BAJA
– Baia. Boy, ein Zeug. [...] revêche forte d'étofe. T III 18-19.
patrz: BAJA
– Bayczany. fabelhafft. fabuleux. T III 29.
patrz: BAJCZANY
– Ogniwaczek, ptak baieczny. T III 719.
patrz: BAJECZNY
– Baieczne minęły wieki. T III 19.
patrz: BAJECZNY
– Bawoli, Bawołowy. büffel. de bufle. T III 29.
– Bawoł. Büffel, Büffel-Ochs, Biesem-Stier. un bufle, boeuf sauvage. T III 29.
– Bakort. der Back-Bord, die lincke Seite eines Schiffes. bas-bord; le côté gauche d'un navire. T III 19.
patrz: BAKORT
– Sam krol bal tańcem zagaił [...] anfangen, eröfnen als einen Ball. T III 357.
patrz: BAL
– Bal. 1) Ballen Waare [...] bal towarow. T III 19.
patrz: BAL
– Bal. [...] 2) Ball, Tantz-Lustbarkeit. [...] był bal u Xćia JMći. T III 19.
patrz: BAL
– Na Galerii posadzka z kamienia ciosanego. Balasy kamienne pod gzymsami, także kamiennemi. T III 20.
patrz: BALAS
– Balast/ Schiffs-Ballast. le quintllage, lefl, gravier. T III 20.
patrz: BALAST
– Baldakin. Baldekin. Trage-Himmel. Baldichin. dais, baldachin; un poële. T III 20.
– Baldryan ziele. (valeriana) [...] Baldrian. valeriane. T III 20.
patrz: BALDRIAN
– Baldryan czerwony. (valeriana rubra) rother Baldrian. rouge valeriane. T III 20.
patrz: BALDRIAN
– Baleczka. ein kleiner Balcken. petite poutre; poutrelle; foliveau. T III 20.
patrz: BALECZKA
– Balena, wieloryb. Wallfisch. baleine, poisson de mer. T III 20.
patrz: BALENA
– Balkowy, adj. Balcken -. de poutre; qui concerne une poutre. T III 20.
– Balsam Polski ziele, (ocimum). Basilien-Kraut. basilic une plante. T III 20..
– Balsamka chrościnka. (balsamina) Balsam=Aepfel, Balsam=Kraut. balsamine. T III 20.
patrz: BALSAMKA
– Balsamuię. balsamiren. embaumer. T III 20.
– Beluard, Narożnik. eine Bastey. un bastion. T III 32.
– Bolwark, baszta, narożnik. ein Bollwerck. un bastion. T III .
– BARBIERE [...] Tonstrix [...] BALWIERKA żona Balwierza. DanKolaDyk I, 171. T III 171.
– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.
– Bałamut. Fasler [...] Possenreisser. badin; conteur de fornettes; babillard, goguenard. T III 20.
– Bałamucę [...] dire des niaiseries; niaiser, faire de petites folies, goguenarder, folâtrer. T III ,20.
– Bałamucki [...] badin, niais, fad, folâtre. T III ,20.
– Bałamutka. Wäscherin, Possenreisserin, babillarde, goguenarde. T III ,20.
patrz: BAŁAMUTKA
– Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. 1) schluttern, schlickern, butteln. […] 1) faire glouglou […] § 1) głośno z tey bani piwo bełgocę. T III 32.
– Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. […] 2) vulg. belfern, schmaelen. […] 2) vulg. fulminer, aboïer, criailler, déclamer. […] 2) milczę, poki baba nie wybełgoce. T III 32.
– Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.
patrz: BAŁUK
– Bałuk. - na bałuku, adv. auf allen vieren. à quatre pattes. § na bałuku leść. T III 21.
patrz: BAŁUK
– Bałuszę, szy, szył. 1) ein Getöse machen, lermen. [...] faire un tintamare. § 1) kto tam tak bałuszy. T III 21.
patrz: BAŁUSZYĆ
– Bałuszę, szy, szył. [...] 2) mit Lerm oder Geschrey betäuben. [...] étourdir [...] § [...] 2) dzieci mię swoim wrzaskiem bałuszą; na seymikach ieden drugiego zamawia i bałuszy. T III 21.
patrz: BAŁUSZYĆ
– Bałwochwalnia [...] un temple des idoles; temple de faux dieux. T III 21.
– Banagdyk ziele, [...] vid. Malownik [!]. T III 21.
patrz: BANAGDYK
– Baniasty, Bańczasty. bäuchig, von Gefässen. au large ventre; qui a un gros ventre, en parlant de vaisseaux. T III 21-22.
– Bandela białogłowska. Weiber-Binde. Bandeau de femme. T III 21.
patrz: BANDELA
– Bandolet, muszkiet krotki. kurze Musquete. mousqueton. T III 21.
– Banderola. Wimpel auf den Schiffen. Banderole, petite enseigne qu’on arbore au haut des navires. T III 21.
patrz: BANDEROLA
– Pandura, vid. Bandura. T III 1320.
– Bandura [...] pandore un instrument de musique. T III 21.
– Bandycya vid. Banicya. T III 21.
patrz: BANDYCJA
– Bandyt włoski, wywołaniec. T III 21.
patrz: BANDYT
– Przenaimuię, [...] przenaiął bandyta naniego. T III 1679-1680.
patrz: BANDYT
– Bania […] 2) Blase, bauchigtes Gefäss; grosse Buttel oder Lase […] 2) grande bouteille; broc. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania, f. 1) Kurbs […]. courge, citroüille. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania do dystylowania. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania do kwiatow, ein Blumen Topf. pot á fleur; bouquetier. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania [...] 4) kleiner runder See-Fisch orbis genannt [...]. espèce de poisson de mer tout rond sans écaille. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bania […] 3) Baut. rundes Gebäude mit einem runden Dach […] 3) Archit. dôme ; corps de logis qui est rond avec une couverture ronde. T III 21.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Baniasty, Bańczasty. bäuchig, von Gefässen. au large ventre; qui a un gros ventre, en parlant de vaisseaux. T III 21-22.
patrz: BANIASTY
– Banicya. die Verweisung, Relegation. bannissement. T III 22.
– Otrzymał na niego banicyją. T III 22.
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen ; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille ; petit vase rond. T III ,22.
– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kurbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 3) eine Wasser-Blase […] 3) boule, bouteille, ampoule qui se fait sur l’eau. T III ,22.
– Baniecznik, Bańkarz. ein Flaschen-Macher. faiseur de bouteilles, de flacons. T III 22.
patrz: BANIECZNIK
– Banieczny, do baniek należący, Tropfen-Glas. de fiole, de burette. T III 22.
patrz: BANIECZNY
– Banit [...] banni. exilé; proscrit. T III 22.
– Bannicya, Bannit, Bannizuię, v. Banicya, Banit, Banizuię. T III 23.
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 3) eine Wasser-Blase […] 3) boule, bouteille, ampoule qui se fait sur l`eau. T III 22.
patrz: BANIUSZKA
– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kurbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.
patrz: BANIUSZKA
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille; petit vase rond. T III 22.
patrz: BANIUSZKA
– Banizuię kogo bannir; proscire, meltre [! mettre] au ban. T III 22.
– Bank trzymać. Banco halten; mit Geld handeln. faire la banque. T III 22.
patrz: BANK
– Bank. 1) Banco. 2) Ort, wo man Geld auswechselt. 3) Wechsel=Handel; Wechsel=Gewerbe. 1) banque. 2) un change, lieu établi pour changer les espèces. 3) le metier d'un banquier, d'un changeur. T III 22.
patrz: BANK
– Bank wałowy; ławy. Kriegsb. Banket, Auftritt hinter der Brustwehr. Fortif. banquette, marche derriére [et] au bas du parapet. T III 22.
patrz: BANK
– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.
– Banieczka, baniuszka, bańka. 1) kleiner Kürbis [...] 1) petite citroüille. T III 22.
– Banieczka, baniuszka, bańka. [...] 3) eine Wasser-Blase. [...] boulle, bouteille, ampoulle qui se fait sur l'eau. T III 22.
– Banieczka, baniuszka, bańka […] 2) Tropfen-Gläschen; kleines rundes Gefäss […] 2) fiole, burette, petite bouteille; petit vase rond. T III 22.
– bańki stawiać. schröpfen. Köpfe sessen. ventouser, apliquer les ventouses. T III 22.
– bańka barwierska. Schröpfkopf, Lasskopf. ventouse. T III 22.
– Baniecznik, Bańkarz. ein Flaschen-Macher. faiseur de bouteilles, de flacons. T III 22.
– bankierski kram, stoł. T III 22.
patrz: BANKIERSKI
– Bankierski. zum Wechsel-Gewerbe gehörig. de banquier. T III 22.
patrz: BANKIERSKI
– bankierski kram, stoł. T III 22.
patrz: BANKIERSKI
– Bankiet wałowy vid. bank wałowy. T III 22.
patrz: BANKIET
– Bankietnik, bieśiadnik. 1) Schmauser, Gast beym Gastmahl. 2) Gastmahl-Geber, der gerne tractiret. 1) celui qui court les banquets; un convié; 2) maître de banquet. T III 22-23.
patrz: BANKIETNIK
– Bankietuię […] banqueter; festiner; faire des festins. T III 23.
– Bankietowanie. das Schmausen. banquetement. T III 23.
– Bankietowy bieśiadny. zum Schmaus gehörig. de banquet, de festin. § tytułat bankietowy. T III 23.
patrz: BANKIETOWY
– Tytułat. der nur den Schein hat; der nicht in der That ist/ als ein Schein-Freund. un homme qui n'est qu. ch. qu'en aparence, comme un ami prétendu, un brave en aparence. § śiła iest bankietowych tytułatow. T III 2372.
patrz: BANKIETOWY
– Bankietowy bieśiadny. zum Schmaus gehörig. de banquet, de festin. & tytułat bankietowy. T III 23.
patrz: BANKIETOWY
– Bankrutuię; czynię bankrut. banquerottiren. T III 23.
– Bankrutuię; czynię bankrut. banquerottiren. T III 23.
– Barakan. Berkan, ein Zeug. baracan une étofe. T III 23.
patrz: BARAKAN
– Baran czyszczony; skop. ein Schöps. un mouton. T III 23.
patrz: BARAN
– Baran. 1) Widder, Schaf-Bock […] bèlier. T III 23.
patrz: BARAN
– barany. Schaf-Felle. bisquains, peaux de mouton; housses. T III 23.
patrz: BARAN
– Baran [...] 2) der Widder das erste himmlische Zeichen. [...] bèlier, le premier des signes du zodiaque. T III 23.
patrz: BARAN
– Baranek, Baraneczek […] 1) agneau, agnelet. T III 23.
patrz: BARANECZEK
– Baranek, Baraneczek […] 2) agnelin, peau d`agneau. T III 23.
patrz: BARANECZEK
– Baranek […] 1) Lamm […] 1) agneau, agnelet. T III 23.
patrz: BARANEK
– Baranek. 2) [...] Lamms-Fell [...] 2) agnelin, peau d’agneau. T III 23.
patrz: BARANEK
– Baranek ptak, vid[e] Koziełek ptak. T III 23.
patrz: BARANEK
– Barani. Widdern, Schaf-. de bélier, de brebis. baranie mięso. T III 23.
patrz: BARANI
– Baranina. Schaf-Fleisch. du bélier; la chaire de bèlier. T III 23.
patrz: BARANINA
– Baraszkuię, żartuię [...] badiner, plaisanter. T III 23.
– Barbarzyniec, g. barbarzyńca. Barbar; grober ungesitteter Mensch. un barbare; home grossier; malmorigéné. T III 23.
– Barbarzyński. grob, unartig barbarisch. barbare, incivil; ignorant. T III 23.
– po barbarzyńsku. Barbarzyńskie. adv. barbarisch; grober Weise. barbarement, incivilement, inhumainement. T III 23.
– po barbarzyńsku. Barbarzyńskie. adv. barbarisch; grober Weise [...] incivilement […] § barbarzyńskie mowi. T III 23.
– Barbarzyństwo. Barbarey, grobe Unwissenheit, Grobheit. barbarie ; ignorance grossière. T III 23-24.
– Barchan. Parchent. de la futaine. T III 24.
– Barć, f. Bienen≈Stock im holen Baum. ruche d`abeilles dans un arbre creux. T III 24.
patrz: BARĆ
– Bardysz. eine Streit-Axt in Gestalt eines halben Monds am langen Stiel. hache d'armes faite en croisant, elle a un manche long. T III 24.
– Bardyzana. Partisane. pertuisane. T III 24.
– Baryła ma 24 garcy baryła węgierska ma 74 garcy temi czasy zaś 65 garcy. T III 26.
– Bargiel ptak. Art von Meisen. sorte de mésanges. T III 24.
patrz: BARGIEL
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: BARK
– Qui a la figure d`acante [...] szycie, rycie barszczowe. T III 24-25.
patrz: BARSZCZOWY
– Berzana, Barwena. Barbe ein Fisch. barbeau un poisson. T III 33.
– Barwisty. [...] 1) coloré, orné, paré de diverses couleurs. [...] 1) § barwiste pola; barwiste kwiaty. T III 26.
patrz: BARWISTY
– Barwisty. [...] frisé comme le poil d’ un drap. T III 26.
patrz: BARWISTY
– Bas w muzyce [...] bas drugi der andre Bass. basse contre. T III 27.
patrz: BAS, BAS, BASS
– Bas w muzyce [...] bas gieneralny der General-Bass. basse continuë. T III 27.
patrz: BAS, BAS, BASS
– Miąższy [...] 2) Musiq. Grave, bas. [...] 2) miąższy bas, alt, dyszkant. T III 816.
patrz: BAS, BAS, BASS
– Basałyk foüet avec du plomb entrelacé au bout de sa [!] corde. T III 27.
patrz: BASAŁYK
– Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.
patrz: BASTA, BASZTA
– Baszta widokowa. [...] échauguette; une tour d’ oû l’ on découvre ce qui se passe au loin. T III 27.
patrz: BASTA, BASZTA
– Baster, vid. Basztard. T III 27.
– Baśliwy [...] fabuleux; qui tient de la fable. T III 27.
patrz: BAŚLIWY
– Filata. [...]. corps, partie de l’ armée. § woysko dzieli się na trzy filaty albo linie. [...] śrzednia filata albo batalia. [...]. corps de bataille. T III 339.
– Bawey, interj. [...] le voilŕ; ha ho. § bawey iak wielki to uczynek; bawey patrzcie. T III 28.
patrz: BAWEJ
– Bawełna. [...] bawełna poziemna ziele. Vid. Ukwap. T III 27-28.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. W bawełnę co uwinąć. T III 27.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. T III 27.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełna. Baun-Wolle. coton. [...] bawełną co obwinąć. T III 27.
patrz: BAWEŁNA
– Bawełnianka Baumwollnes Röckchen. petite robe de coton. T III 28.
– BAWEŁNICA. 1. Catun. 2. Baumwollner Rock. [...] 1 toile de coton; 2) robe de coton. [...] § 1) bawełnica czerwona w złote kwiaty haftowana. 2) bawełnicą śię ogarnęła. T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– Śmierć cały dom grubą zacmiła bawełnicą T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– BAWEŁNICA. [...] 3. Trauer; Trauer-Flor. [...] 3) deuil; grande crêpe de deuil. T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– Cała familia grubą śię przykryła bawełnicą. T III 28.
patrz: BAWEŁNICA
– Bawełniczny. baumwollen; catunen. cotonneux; de toile de coton. § drukowane bawełniczne rzeczy. T III 28.
– Bawołowina. Büffel-Fleisch. du bufle; la chair de bufle. T III 29.
– Bawoli, Bawołowy. büffel. de bufle. T III 29.
patrz: BAWOŁOWY
– Baza, podstawek. Mathem. Die Grund-Linie. matém. basse. § w trzykącie na bazie stoią dwa boki. T III 29.
patrz: BAZA
– Bazanica. Phasanin. faisande; femelle du faisand. T III 29.
patrz: BAZANICA
– Bazant. Phasan. faisand. T III 29.
– Bazar. Marketener-Platz im Lager. le marché de vivandiers au camp. T III 29.
patrz: BAZAR
– Bazarnik, markietan. Marketener. vivandier. T III 29.
patrz: BAZARNIK
– Bazgracz. Schmierer, Klecker. écrivailleur, grifoneur. T III 29.
patrz: BAZGRACZ
– Bazgram. kleckeren, schmieren. schlecht schreiben oder mahlen. écrivailler, égrafigner, grifonner, écrire mal; barboüiller; peindre mal. T III 29.
patrz: BAZGRAĆ
– Bazgranina. Geschmiere, Kleckerey. un grifonage, méchante écriture; le barboüillage; méchante peinture. T III 29.
patrz: BAZGRANINA
– Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
patrz: BAZYLIA
– Bazylia, vid. Bazylik. T III 29.
patrz: BAZYLIA
– Bazylian. ein Basilianer-Mőnch. Basilien, Réligieux de Saint Basile. T III 29.
– Bazylianka mniszka. eine Basilianer-Nonne. Réligieuse de Saint Basile. T III 29.
patrz: BAZYLIANKA
– Bazyliański. den Orden des heiligen Basilii betressend. qui regarde l'Ordre de Saint Basile. T III 29.
– Bazylia, vid. Bazylik. T III 29.
– Bazylik, g. [bazylik]a. Bazylika, ziele, (ocymum) Basilge, Basilien-Kraut. basilic. T III 29.
– bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– bazylika polna, (ocimum silvestre) Feld-Basilien. basilic sauvage. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– Bazylika. Haupt-Kirche. Basilique, grande Eglise. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– Bazylik, g. [bazylik]a. Bazylika, ziele, (ocymum) Basilge, Basilien-Kraut. basilic. T III 29.
patrz: BAZYLIKA
– Dym [...] z dymem to poszło; [...] §1) w tym strasznym miasta zagorzeniu, starodawne Bazyliki, przepyszne w budynki Pałace w iednym dniu dymem poszły. T III 299.
patrz: BAZYLIKA
– Bazylikowy. zum Basilen-Kraut gehőrig. de basilic, qui regarde la plante de basilic. T III 30.
patrz: BAZYLIKOWY
– Bazylisk. Bazyliszek. ein Basilise. basilic. § Bazylisk weyrzeniem zabiia. T III 30.
patrz: BAZYLISK
– Bazylisk. Bazyliszek. ein Basilise. basilic. § Bazylisk weyrzeniem zabiia. T III 30.
patrz: BAZYLISZEK
– Chuch, chuchanie, chuchnienie. Hauch; das Hauchen. un soufle; haleine pousfèe fur qu. § Bog chuchnieniem ducha swego człeka stworzył; bazyliszek zarazliwym swoim zabiia chuchnieniem. T III 126.
patrz: BAZYLISZEK
– Bażyna ziele, (bardana) grosz Klettenkraut. Bardane, glouteron. T III 30.
patrz: BAŻYNA
– Bąbel, g. bąbla. Bąbol. 1) Wasser-Blase. [...] ampoule, boule, bouteille qui se fait sur l'eau. [...] bąble na warze. T III 16.
– Bąble z mydła. T III 16.
– Bąbel, g. bąbla. Bąbol. [...] 2) Blase auf der Haut. [...] vessie, ampoule, éleveure sur la peau. [...] dostał bąbel od roboty. T III 16.
– Bąbelek, g. [bąbelk]a. Wasser-Blaschen. petite bouteille fur l'eau. T III 16.
patrz: BĄBELEK
– Bąbelistość. Aufwerfung der Wasser-Blasen. boüillonnoment, moussement; le jetter des bouteilles. T III 16.
– Bąbelisty. Blasen aufwerfend. boüillant, moussant. T III 16.
patrz: BĄBELISTY
– Bączę. summen, schreyen wie eine Rohr-Dommel. bourdonner, faire un bruit comme le butord. § gdy bąk bączy znak deszczu. T III 17.
patrz: BĄCZEĆ
– Bączek, g. bączka. Röhrchen zum schafft am Lad-Stock. tuïau ataché au fût où la baguette entre. § sztępel w bączki wchodzi. T III 17.
patrz: BĄCZEK
– bąkam, vulg. jauchzen, juche schreyen. 2) ruffen. 1) jetter, faire des cris de joïe. 2) apeller. T III 19.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam, V. m. F. bąknę. 1) summen, sausen. [...] 1) bourdonner. [...] 1) bąk bąkał, deszcz będzie. T III 19.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.
patrz: BĄKNĄĆ
– Bdelium, drzewo i żywica. Bdelion, Baum und Gummi. Bdellium, l'arbre et la gomme. T III 30.
patrz: BDELIUM
– Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.
patrz: BDŁA
– ani be, ani me. weder a noch b wissen. ne favoir ni a ni b. T III 30.
patrz: BE
– Be, bee. Be/ Stimme der Schafe. Ie bé; bêlement; le cris naturel que font les brebis. T III 30.
patrz: BE
– Bean. einfältiger Tropf; unwissender Mensch. idiot, benêt, niais. T III 30.
patrz: BEAN
– Bęblę, e, ał. 1) Wasser-Blasen werssen. [...] jetter faire des bouteilles d'eau; rejetter l'eau par les ouïs. [...] § 1) bęble ryba w wodzie. T III 30.
– Bęblę, e, ał. [...] 2) unvernehmlich reden. [...] jargonner, marmoter, jaboter. T III 30.
– Mucha [...] muchy mu we łbie beczą. T III 873.
– Beczę, [becz]y, [becz]ał, [becz]eli. blarren, blöcken. beugler, meugler, [...] mugir. beczy jeleń. der Hirsch schreyet. le cerf brame, rée. T III 30.
– Bęczę, [bęcz]y, [bęcz]ał, [bęcz]eli. summen. bourdonner, bruire. § Bęczy komor. T III 31.
– Beczenie, Bek. das Gebloecke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.
patrz: BECZENIE
– beczka piwna ma mieć według konstytucyi, 1565. garncy 72. a według 1598. garncy 72. [powinno być: 62!] T III 31.
patrz: BECZKA
– Łaszt śledzi, potaszu, smoły ma beczek 12. T III 31.
patrz: BECZKA
– Beczka [...] beczka ryba morska. Wall-Schwein, runder, grosser See-Fisch. épulard, grande ronde poisson de mer. § beczka często tysiąc funtow waży. T III 31.
patrz: BECZKA
– Węgierska beczka ma barył 3. T III 31.
patrz: BECZKA
– Beczkowy. T III 31.
patrz: BECZKOWY
– Beczułka T III 31.
– Bedłka. weisser Erd-Schwamm zum Speisen. potiron; forte de champignons. T III 31.
– Bbdła[!], vid. Bedłka. T III 30.
– Kloc [...] Klotz. billot, bloc, tronc, souche [...] kloc będnarski. Böttcher-Block, Haue-Klotz eines Fassbinders. trouchet, tronchet. T III 568.
– Statek [...] 1) ein Gefäss von Holtz, Thon [...] 1) vase [...] vaisseau de bois, de terre ou d'une autre matiére [...] 1) § statki będnarskie: skopiec, miednicę albo inszy statek pod co podstawić [...]. T III 2159.
– Ben ziele, (valeriana rubra) rother Baldrian. rouge valeriane. T III 32.
patrz: BEEN, BEN, BEN
– *Begiel, g. begla, obarzanek. Pretzel/ Stringel. craquelin. T III 31.
– Zu/ nehmlich schreiten/ sich begeben zu etwas. à, c’est à dire, commencer, se mettre, passer à qu. ch. § [...] Kupido w beki, w krzyki. T III 2473.
patrz: BEK
– Bek, vid. Beczenie. T III 31.
patrz: BEK
– Beczenie, Bek. das Geblöcke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.
patrz: BEK
– Beknąć vid. Bekam. T III 32.
patrz: BEKAĆ
– Bekam, v. m. F. beknę. blöcken. bêler. § koza beknęła. T III 31.
patrz: BEKAĆ
– Bekam, v. m. F. beknę. bloecken. bêler. § koza beknęła. beka się ieleń. der Hirsch ist der Brunst. la cerf est en rut. T III 31.
– Bekas. eine Schnepfe. bécasse. T III 31.
patrz: BEKAS
– bekas morski. See-Schnepfe ein Vogel. bécasse de mer un oiseau. T III 31.
patrz: BEKAS
– Bekasię. junge Schnepfe. becasseau. T III 31.
patrz: BEKASIĘ
– Okładam [...] 4) vorstossen; den Rand eines Unterfutters besetzen. […] border la doublure d’un habit de qu. ch. […] 4. bekiesę lisami obłożyć. [...]. T III 1213.
– Bekiesa. gefütterter Ober-Rock mit Ermeln, die oben weit/ unten enge sind. manière de furtout ou de casaque fourrée avec des manches larges aux bras & étroites aux poignets. T III 32.
– Polednia. Schwebe/ hängende Stange Kleider darauf zu hängen. gros bâton ataché au long par les deux bouts, sur lequel on pend des habits. § na poledni bekiesę zawiesić. T III 1491.
– Beknąć vid. Bekam. T III 32.
patrz: BEKNĄĆ
– Bekam, v. m. F. beknę. bloecken. bêler. § koza beknęła. T III 31.
patrz: BEKNĄĆ
– Bekowisko ielenie. die Brunft-Zeit der Hirsche. rut; tems où les bêtes fauves sont en chaleur. T III 31.
patrz: BEKOWISKO
– Bela. 1) Ballen Waare; 2) Ballen Papier. 1) balot, bale; marchandise embalée. 2) bale de papier. §1) towary w belach ułożone; otrzymałem trzy bele; T III 32.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– ... 2) bela papieru ma ryż dziesięć. T III 32.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Drąg [...] zanieść na drągach belę towaru; drąg dźwigalny. T III 270.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– **Proporzec, […]. 1) eine Fahne. […]. 1) drapeau, enseigne, étandart. […]. § 1) rozwite Belony proporce. T III 1624.
– Bełt. […] 2) Wurf=Pfeil. […] 2) javeline; javelot. T III 32.
patrz: BELT, BEŁT, BEŁT
– Belweder ziele, (osyris) Lein=Kraut/ Harrn=Kraut. belvedèr. T III 32.
patrz: BELWEDER
– Belweder drugi, (petilius flos) Art von wilden Rosen. sorte d’églantine ou de rose sauvage. T III 32.
patrz: BELWEDER
– Belweder, g. a. mieysce zkąd piękny widok idzie, ein Ort mit einer schoenen Aussicht. belvedèr, lieu d’un bel aspect. T III 32.
patrz: BELWEDER
– Bełkotacz. Belfer/ Zäncker. criailleur, criard; grand parleur. T III 32.
patrz: BEŁKOTACZ
– Bełkotanie [...] 2. vulg. das Schmälen [...] 2) vulg. criaillerie. T III 32.
– Bełkotanie. 1) das Butteln eines Geträncks [...] 1) le glouglou que fait une bouteille [...]. T III 32.
– Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III 32.
patrz: BENEDYKCJA
– Beneficyant, der von einem Wohlthaten geniesset. celui qui reçoit quelque grace, quelque bienfait de qu. T III 32-33.
– Benzoin. Benzoin ein Gummi. du benjoin; affa-doux. T III 33.
patrz: BENZOIN
– Ber, (Panicum) Fench, Fuchs-Schwantz; Aehren-Hirse. panis, sorte de blé [...]. T III 33.
patrz: BER
– Ber [...] ber myszy ziele, (Phalaris) Canarien-Kraut. A'piste. T III 33.
patrz: BER
– **Berłowładny, berło trzymaiący. der einen Scepter traegt/ regierend. qui porte un sceptre: regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Berło. […] 2) Jäger: Stange worauf man den Vogel stellt. […] 2) chasse: blot, perche où l’oiseau se perche. [...] 2) myśliwiec sowę w dzień iasny na berle wystawia. T III 33.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Berło. 1) ein Zepter […] 1* un sceptre […] § 1) berłem władać. T III 33.
patrz: BERŁA, BERŁO
– **Berłowładny, berło trzymający. der einen Scepter trägt/ regierend. qui porte un sceptre; regnant. § berłowładna Augusta III. ręka. T III 33.
– Berzana, Barwena. Barbe ein Fisch. barbeau un poisson. T III 33.
– Bersana, vid. Berzana. T III 33.
– Berył kamień drogi. Berill, ein durchsichtiger Edelstein. éque-marine; beril pierre prétieuse transparente. T III 33.
– Berzanka. kleine Barbe. petit barbeau; barbillon. T III 33.
patrz: BERZANKA
– Bez drzewo, g. bzu, (sambucus) Hollunder, Hollunder-Baum Flieder. sureau, un arbre. § drzeń we bzie. [...]. T III 35.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Bez [...] bez włoski. Huck auf die Magd, Welcher Hollunder. lilac, lilas. T III 35.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Bez [...] bez leśny gronisty czerwony, (sambucus montana) wilderWald-, Berg, oderhirschholder. sureau de montagne. T III 35.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Bestyalnik, z bestyami się potykaiący. Thier-Kaempfer. celui qu’on fait combatre contre les bêtes. T III 34.
patrz: BESTIALNIK
– Bestyalski. bestialisch/ viehisch. brutal, bestial, qui tient de la brute. T III 34.
patrz: BESTIALSKI
– Po bestyalsku, Bestyalskie, adv. viehischer Weise. brutalement; en viaïe bête; d’une manière brutale. T III 34.
– Bestwię kogo. 1) wild, scheu machen. [...] 1) éfaroucher, rendre farouche. T III 34.
patrz: BESTWIĆ
– Bestwię kogo. [...] 2) geil, wolluestig machen. [...] 2) rendre lacif. T III 34.
patrz: BESTWIĆ
– Bestwię się. 1) wild werden/ frech werden/ wueten, toben. 2) geil werden oder seyn. Muthwillen treiben. 1) s’éfaroucher, devenir sauvage; faire le farouche. 2) devenir ou étre lacif. 3) folâtrer, agir pétulanment, devenir insolent. § 1) zbestwił się koń i wziął na kieł. T III 34.
– Bestwienie kogo. das wild machen. l’action de rendre farouche & furrieux. T III 34.
patrz: BESTWIENIE
– Bestwienie się. 1) Frechheit/ Muthwillen/ Muth. [...] 1) pétulance, éfronterie, insolence, furie. [...]. T III 34.
– Bestwienie się. [...] 2) Geilheit. [...] 2) lascivité, lubricité. T III 34.
– Bezoar. Bezoard-Stein. bézoard. T III 39.
– Bezoard. Bezoar. besoard. pierre de singe. T III Przydatek, 1.
– Bezszkodnie, adv. ohne Schaden. sans dommage. T III 39.
patrz: BESZKODNIE
– Bespieczny, Bezpieczny. [...] 3) frey, vertraut. [...] 3) libre, franc en conversation. [...] 3) bezpiecznym na krola się targnął ięzykiem; bezpieczny to barzo ze mną postępek. T III 34.
– Dołem lepiey; niskie rzeczy bezpiecznieysze, prov. 1) mit Demuth kommt man überall durch. 2) wer niedrig sitzt/ fällt nicht hoch. 1) l'humilité passe par tout. 2) d'un bas lieu on ne tombe pas haut. T III 243.
– Bespieczny, Bezpieczny. [...] 4) sicher als ein Gefängnisz. [...] 4) seur comme une prison, un lieu de secureté. [...] 4) na bezpieczne go wsadzono miejsce. T III 34.
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. 1) Sicherheit. [...] 1) sùreté, sécutité. [...] § 1) bezpieczeństwo w krolestwie skarb naywiększy; gdzie bezpieczności niemasz, tam, choć w obfitości, przebywać przykro. T III 33.
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeństwo wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33.
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. 1) Sicherheit. 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. 3) Gemüths-Ruhe. 1) sùreté, sécurité. 2) assurance; liberté, qu'on prend. 3) tranquilité de l'esprit. § 1) bezpieczeństwo w krolestwie skarb naywiększy; gdzie bezpieczności niemasz, tam, choć w obfitości, przebywać przykro. 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. 3) w wielkiey umysł moy bezpieczności; bezpieczność umysłu. T III 33-34.
– Bespieczeństwo, Bezpieczeństwo. Bespieczność, Bezpieczność. [...] 2) Vertrauen, Freyheit die man sich nimmt. [...] 2) assurance; liberté, qu'on prend. [...] 2) zkąd się bezpieczeńswto wzięło do mnie przychodzić; upraszam abyś mi tę bezpieczność zganić nie raczył. T III 33-34.
– Kwitnę [...] 3) floriren/ blühen/ berühmt seyn. [...] 2) fig. croître, florir, étre en reputation. § [...]. 2) zakwitnęła zgoda; kwitnie w cnocie i w sławie; kwitnie w dostatki, w sławę; kwitnie dom ten sławny; bez bezpieczności w Państwie poddani kwitnąć nie mogą. T III 700.
– *przez dźięki; bez dźięki. wider Millen, durchaus. malgré, par tout, absolument. T III 309.
patrz: BEZ, BEZ, BEZE
– bez konwikty, bez dania roku go osądzono T III 606.
patrz: BEZ, BEZ, BEZE
– Bezbolność, niebolenie. Unempfindlichkeit. insensibilite; indolence; exemption de douleurs. T III 35.
– Bezbolny, nieboleiący. unempfindlich, den nichts bewegt. insensible, indolent, qui n'est touché de rien. T III 35.
patrz: BEZBOLNY
– Bezbożny. gottlos, atheistisch, ruchlos. impie, irréligieux. T III 35.
– Bezbożnie, adv. gottloser Weise. d'une manière impie; irréligieusement. T III 35.
patrz: BEZBOŻNIE
– Bezbożnik. gottloser Mensch, Atheist. liberrin; un athée. T III 35.
patrz: BEZBOŻNIK
– Bezbożność. Gottlosigkeit, Atheisterey. impieté, irréligion; le libertinage; athéisme. T III 35.
– Bezbramny. das kein Thor hat. qui est sans porte. T III 35.
patrz: BEZBRAMNY
– Bezzbroyny, niezbroyny. wehrlos, unbewaffnet. desarmé, qui est sans armes . T III 39.
– Bezcielnie. adv. ohne Leib. sans corps. T III 35.
patrz: BEZCIELNIE
– Bezcielność. Uncörperlichkeit, Leiblosigkeit. incorporalité. T III 35.
– Bezcielny, bez ciała. leiblos, uncörperlich. incorporel, qui n'a point de corps. T III 35.
patrz: BEZCIELNY
– Bezcienny. Schattenlos. qui est sans ombre, qui n'a point d'ombrage. T III 35.
patrz: BEZCIENNY
– Bezczesny. Zeitlos/ das keine Zeit hat. qui est sans temps; exempt du tems. T III 35.
patrz: BEZCZESNY
– Bezdenność. Abgrund, Grundlosigkeit. un abime; une profondeur qui n'a point de fond. T III 35.
– Bezdenny. 1) grundlos. [...] 1) qui n'a point de fond; sans fond. [...] bezdenny row, woda. T III 35.
patrz: BEZDENNY
– Bezdenny. [...] 2) tief, schwer zu begreifen. [...] profond; dificile à concevoir. [...] bezdennych i wyśmienitych zażywa konceptow. T III 35.
patrz: BEZDENNY
– Bezdrożny. unwegsam, weglos. qui est sans chemin; inpracticable, dangereux, rompu comme le chemin. T III 36.
– Bezdrożność. Unwegsamkeit; grundloser Weg. chemin inpracticable; lieu où il n'y a point de chemin, par où l'on ne peut passer. T III 36.
– Bezduszny. leblos. inanimé; qui n'a ni ame ni vie. T III 36.
patrz: BEZDUSZNY
– Bezdziecki. Bezdzietny. Kinderlos. qui est sans enfans. § bezdzieckim zostaie; bezdzietnym zszedł, umarł. T III 36.
patrz: BEZDZIECKI
– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.
patrz: BEZDZIELNY
– Bezdzielny, dzieła po robocie nie zostawuiący. practisch, so in der Uebung bestehet. pratique; qui est dans l'exercise & action. § bezdzielne i działowe nauki. T III 36.
patrz: BEZDZIELNY
– Bezdziecki. Bezdzietny. Kinderlos. qui est sans enfans. § bezdzieckim zostaie; bezdzietnym zszedł, umarł. T III 36.
patrz: BEZDZIETNY
– Bezecznie, adv. 1) hesslich. 2) schelmischer, schändlicher Weise. 1) laidement, d'une manière diforme; hideusement. 2) avec infamie, ignominieusement. T III 36.
– Bezecność. 1) Hesslichkeit. 2) Ehrlosigkeit, Schandthat. 1) la laideur, diformité. 2) infamie, ignominie, indignité. T III 36.
– Bezecność. 1) Hesslichkeit. 2) Ehrlosigkeit, Schandhat. 1) la laideur, diformité. 2) infamie, ignominie, indignité. T III 36.
– Bezecny. 1) hesslich, garstig. 2) ehrlos, schelmisch. 1) hideux, afreux. 2) infame, qui est marqué d'infamie; ignominieux. bezecnym żołnierza uczynić. einen Soldaten zum Schelm machen. déclarer un soldat infame. T III 36.
– Bezgrzesznie, adv. ohne Sünden. sans aucun péché. T III 35.
– Bezgrzeszność. Sündenloser Zustand. impeccabilité. étât de celui qui ne peut pêcher. § bezgrzeszność tylko Błogosławionym własna. T III 36-37.
– Bezgrzeszny, niegrzeszący. Sündenlos, frey vom sündigen. impeccable; qui ne peut pêcher. T III 37.
– Bezimienny. ohne Nahmen/ als ein Verfasser. anonime comme un auteur. T III 37.
patrz: BEZIMIENNY
– Ciastoch, bezkost. Weichling. poule laitée; doüillet; qui ne peut soufrir la moindre incommodité. T III 136.
patrz: BEZKOST
– Bezkost. Weichling. douillet; éfeminé; flasque. T III 36.
patrz: BEZKOST
– Bezkostny. 1) der sehr schwache Knochen hat. 2) der keine Knochen hat. 1) qui a de foibles os. 2) qui est sans os; desossé. bezkostny w nogach. der im gehen die Beine schlept. qui traine les piez en marchant; qui n'est pas ferme sur ses jambes. T III 36.
patrz: BEZKOSTNY
– Bezkrwawy. Blutlos. qui est sans sang. T III 36.
patrz: BEZKRWAWY
– Bezkśiężyczny. die Zeit betreffend da kein Mond am Himmel ist. qui regarde le defaut de la lune, ou le tems par le quel elle ne paroit pas. T III 37.
– Bezkunsztny. 1) ungekuenstelt. 2) ungezwungen, natürlich. 1) simple, qui n'est past artificiel, ni fait avec art. 2) naturel, qui n'est pas afecté; négligent. T III 37.
– Bezkwiat ziele, (epimedium) Bischoffs=hütchen, épimedium. T III 37.
patrz: BEZKWIAT
– Podziemek, g. podziemka. (aracidne) płonka bezlistna albo płonka korzeń, bo wszystka korzeń; ziemianka, bezlist. ein gewisses Gewächs das keine Blätter und nur eine Wurzel hat/ an welcher es in der Erde seine Frucht trägt. espèce de plante sens feuilles, dont la racine porte le fruit sous la terre. T III 1467-1468.
patrz: BEZLIST
– Bezlist morski, (ephedra marina) ein Kraut dieser Art, das Manns hoch wächst. raisin de mer une plante qui croit à la hauteur d'homme. T III 37.
patrz: BEZLIST
– Bezlist ziele, (ephedra) ein Kraut das wie Schafftheu wächst. sorte de plante qui ressemble à la prêle; éphédra. T III .
patrz: BEZLIST
– Płonka. 1) Staude, Bäumlein. 2) Pfropf-Stamm. 3) Pfropf-Reis. 1)arbrisseau, arbuste, m. 2) grèfe, ente; arbre qui a été enté. 3) jetton, grèfe à enter. płonka bezlistna, Płonkakorzeń. vid. Podźiemek. T III 1402.
patrz: BEZLISTNY
– Podźiemek, g. podźiemka. (aracidne) płonka bezlistna albo płonka korzeń, bo wszystka korfzeń; źiemianka, bezlist. ein gewisses Gewächs das keine Blätter und nur eine Wurzel hat/ an welcher es in der Erde seine Frucht trägt. espèce de plante sans feuilles, dont la racine porte le fruit sous la terre. T III 1467-1468.
patrz: BEZLISTNY
– Bezludny. unbevölckert; unbewohnt. inhabité, dépeuplé. T III 37.
– Pław morski bezłuskny, bezkorupy. Wasser-Thier ohne Schalen und Schuppen. poisson de mer sans coquilles & sans écailles. T III 1395.
patrz: BEZŁUSKNY
– Bezłuskny. ohne Schuppen; glat, unbeschuppt. glissant, sans écailles. T III 37.
patrz: BEZŁUSKNY
– Bezmężna. mannbar/ die keinen Mann hat. marriable, nubile, qui n'a pas un époux. § bezmężne ma corki. T III 37.
patrz: BEZMĘŻNY
– Bezmian, vid. Przemian [!]. T III 37.
patrz: BEZMIAN
– Bezmiernie, niezmiernie, adv. über die Masse. démesurement, sans mésure. T III 37.
patrz: BEZMIERNIE
– Bezmierność, niezmierność. Unermässlichkeit. immensité. T III 37.
– Bezmierny. unermässlich. démesuré, immense, excesif. T III 37.
patrz: BEZMIERNY
– Beznosy. der keine Nase hat. qui a perdu son nez. T III 37.
patrz: BEZNOSY
– Bezodpornie, adv. unwiederstreblich. incontestablement; sans contradiction; irresistiblement. T III 37.
– Bezodporny. unwiederstreblich, unwiederstreitlich. incontestable; à qui on ne peut s'oposer; irresistible; irrefragable. T III 37.
patrz: BEZODPORNY
– Bezodpowiedny. unbeantwortet. à qui l'on n'a pas respondu. T III 37.
– Bezodwłocznie, adv. ohne Verzug. sans dèlai; incontinent. T III 37.
– Bezodwłoczny. unverzüglich. qui se fait sur le champ. T III 38.
– Bezowocny. das keine Früchte trägt. qui ne porte aucun fruit. T III 38.
patrz: BEZOWOCNY
– Bespieczniś, Bezpieczniś, subst. der sich gar zu grosser Freyheit in Umgang bedienet. celui qui prend trop de familiarité. § strzeż śię bezpieczniśiow i ofertowniczkow. T III 34.
– Bezposażna, adj. et subs. die keinen Braut=Schatz hat. celle qui n' a point de dot; qui n'est pas dotée. T III 38.
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) Unrecht, Ungerechtigkeit. 2) Regiment, so etliche wenige führen. 1) tort, injustice, iniquité, illegalité. 2) oligarchie, gouvernement de peu de personnes. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illégitimement, injustement. T III 38.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie. 1) passe-droit. T III Przydatek, 1.
patrz: BEZPRAWIE
– Bezprawie, bezprawnie, adv. widerrechtlich. illegalement; contre le droit, illègitimement, injustement. T III 38.
patrz: BEZPRAWNIE
– Bezrogi. Hörnelos. qui n'a point de corne. T III 38.
patrz: BEZROGI
– Bezrozumnie, adv. unvernünftiger Weise. irraisonnablement; sans raison; déraisonnablement. T III 38.
– Bezrozumność. Unvernunft. irraisonnabilité, folie, manque de raison. T III 38.
– Bezrozumny. unvernünftig. déraisonnable, insensé, irraisonnable. T III 38.
patrz: BEZROZUMNY
– Bezrożnie, adv. bez rożności. gleichgültiger Weise/ ohne Unterscheid. avec indiférence; indiférenment. T III 38.
– Bezrożność. Gleichgültigkeit. indiférence. T III 38.
– Bezrożny. gleichgültig. indiférent. T III 38.
patrz: BEZRÓŻNY
– Noc [...] noc bezsennie przetęsknić. die Nacht schlaflos zubringen. revasser; ne faire que réver la nuit; ne pouvoir fermer les yeux de toute la nuit. [...]. T III 1068.
patrz: BEZSENNIE
– Bezsenność. Schlaflosigkeit. insomnie, impuissance de dormir. T III 38.
– Bezsenny. schlaflos. qui ne peut pas dormir. bezsenne nocy. schlaflose Nächte. de longues veilles. T III 38.
patrz: BEZSENNY
– Bezszkodnie, adv. ohne Schaden. sans dommage. T III 39.
– Bezszkodność. Schadlosigkeit/ Schadlos-haltung. indemnité, dédommagement. T III 39.
– Bezszkodny. schadlos. indemnisé, dédommagé. T III 39.
patrz: BEZSZKODNY
– Bezśmiesznie, adv. ohne Lachen. sans rire. T III 38.
– Bezśmieszność. Ernsthaftigkeit ohne alles Lachen. gravité sans aucun ris. T III 38.
– Bezśmieszny. 1) der niemahl lacht. 2) nicht belachens würdig. 1) qui ne rit point. 2) qui n'est point risible. T III 38.
– Bezwienna, adj. f. wiana nie maiąca. die keinen Mal-Schatz hat. celle qui n'a point de gages de mariage. T III 39.
patrz: BEZWIENNY
– Bezwinnie, adv. unschuldiger Weise. innocenment, sans faire de faute. T III 39.
patrz: BEZWINNIE
– Bezwinność. Unschuld. innocence. T III 39.
– Bezwinny. unverschuldet/ unschuldig. innocent, qui n'est pas coupable; sans avoir mérité. § bezwinne karanie; mieć wzgląd na bezwinną przygodę przyiaciela. T III 39.
patrz: BEZWINNY
– Bezwodny. das kein Wasser hat. qui n'a point d'eau. T III 39.
patrz: BEZWODNY
– Bezwonnie, adv. ohne Geruch. sans odeur. T III 39.
patrz: BEZWONNIE
– Bezwonność, niepachnienie. geruchlose Eigenschafft. qualité qui est sans odeur. T III 39.
– Bezwonny. das keinen Geruch hat. qui n'a point d'odeur. T III 39.
patrz: BEZWONNY
– Bezwstydnie, adv. ohne Scham. sans honte; impudemment. T III 39.
– Bezwstydność. Unverschämtheit, Unzüchtigkeit. éfronterie, impudence. § bezwstydność gorę bierze. T III 39.
– Bezwstydny. unverschämt. éfronté, impudent. T III 39.
patrz: BEZWSTYDNY
– Bezzbroynie, adv. ohne Waffen. sans armes. T III 39.
– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.
– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.
– Bezzęby. Zahnlos, der keine Zähne mehr hat. édenté, qui n'a plus de dents. § bezzębna kobieta; bezzębny grzebień. T III 39.
patrz: BEZZĘBNY
– Bezzęby. Zahnlos, der keine Zähne mehr hat. édenté, qui n'a plus de dents. § bezzębna kobieta; bezzębny grzebień. T III 39.
patrz: BEZZĘBY
– Bezżeniec, bezżony. [...] *2) ein keuscher Mensch [...] *2) un homme chaste; qui vit chastement. T III 39.
patrz: BEZŻENIEC
– Bezżeniec, bezżony. 1) Unbeweibter/ Hagestoltz [...]. 1) un célibataire, garçon; qui n'est pas marié [...]. T III 39.
patrz: BEZŻENIEC
– Bezżeński. ehelos unverheyrathet, der keine Frau hat. de célibataire; qui n'a point de femme; qui n'est pas marié. T III 39.
– Bębennica, doboż. Trommelschläger. le tambour, qui bat la caisse; tambouineur. T III 30.
– Bębenniczka. Trommelschlägerin. celle qui bat le tambour. T III 30.
– Bębnienie. Trommelschlag; das Trommeln. baterie de tambour. T III 30.
patrz: BĘBNIENIE
– Bęczenie pszczoł, Bęk, g. [bęk]u. das Summen der Bienen. bourdonnement; bruit que font les mouches. T III 31.
patrz: BĘCZENIE
– Bęk, vid. Bęczenie. T III 31.
patrz: BĘCZENIE
– Bęk, vid. Bęczenie. T III 31.
patrz: BĘK
– Bęczenie pszczoł, Bęk, g. [bęk]u. das Summen der Bienen. bourdonnement; bruit que font les mouches. T III 31.
patrz: BĘK
– i to bieda. auch das ist eine Noth, ein Kreutz. c'est aussi un malheur. T III 42.
patrz: BIADA, BIDA, BIEDA, BIEDA
– 1) Wydęta macharzyna. 2) wydęty białek. 3) wydęta robota. T III 2670.
– Białek paznokci. Blüthe auf den Nägeln der Finger. T III 40.
– Białek, g,u *Białko w iayku. Eyweisz. le blanc d’auf. T III 40.
– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme. broń biała, siecista broń do szermowania [...]. T III 78.
– gmin biały. das weibliche Geschlecht. le beau fèxe. T III 389.
– wężownik biały; obrazki (arum) kleine Natter-Wurz, deutscher Imber. vit de chien; pié de veau. T III 2514.
– biała to kawka das ist ein weisser Sperling. c'est un merle blanc; [...] T III 545.
– Mantylka, płaszczyk białogłowski. Weiber-Mäntelchen; Weiber-Mantille. manteline, espèce de manteau pour les femmes. T III 2474.
– Białogłowski. weiblich. féminin, de femme, qui regarde les femmes. T III 40.
– Bandela białogłowska. Weiber-Binde. Bandeau de femme. T III 21.
– Białożor.Weiss Falck, Geyer Falcke ein Stossvogel. gerfaut, forte de faucon qui est femé de plufieurs taches blanches. T III 40.
– Białożary. zum Weiss Falcken gehörig. qui regarde le gerfaut. T III 40.
– o tę książkę do bibliopole od wszystkich uczonych wielki iest nacisk. T III 892.
patrz: BIBLIOPOLA
– Wolałem tak trudną i znudną pracę zdolnieyszemu ustąpić pioru, zwłaszcza że się bibliopola z dalszego nakładu szkody obawiał, kiedyby wspomniony Polski w Warszawie stanął Dykcyonarz. Atoli gdy się Miłośnicy Polskiego ięzyka przez kilkanaście lat tego doczekać nie mogli dzieła, bibliopolę Lipskiego ustnie i listownie do dokończenia Dykcyonarza moiego zachęcili. T III a4.
patrz: BIBLIOPOLA
– Bibliopola, książnik. Buchführer. libraire. T III 41.
patrz: BIBLIOPOLA
– nakład Bibliopolski. Verlags-Bücher. les sortes, les livres qu'un libraire a imprimez. T III 908.
– Bibliotekarz. [...] *2) ein Buchführer, s. Bibliopola. [...] libraire v. Bibliopola. T III 41.
– Bibliotekarz. 1) ein Bibliothecarius. [...] Bibliotéquarie; garde de la Bibliotéque. T III 41.
– Bibuła. Leschpapier. papier brouillard, papier gris; biberon. T III 41.
patrz: BIBUŁA
– bibuła inkaust wsiąknęła. T III 2628.
patrz: BIBUŁA
– Biczownik co biczuie. Peitscher. foüeteur, qui aime à foüeter. T III 42.
patrz: BICZOWAĆ
– Biczownik co biczuie. Peitscher. foüeteur, qui aime à foüeter. T III 42.
patrz: BICZOWNIK
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: BIĆ
– koń ten na bark biie. dieses Pferd schlägt mit den Vorder-Füssen. ce cheval régimbe, rüe des piez de devant. T III 24.
patrz: BIĆ
– Biedremka. (viola) Art kleiner runder und sehr schöner Káfer die ins Gold spielen. sorte de fort petits [et] ronds escarbots, ils sont fort beaux [et] tirent sur l'or. T III 42.
– Biedrzeniec ziele, g. biedrzeńca. (pimpinella saxifraga) Bibinell, Stein-Peterlein. le boucage. T III 42.
– Biedrzny. Hüfft-. de hanches T III 42.
patrz: BIEDRZNY
– Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999.
patrz: BIEDRZNY
– biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42.
patrz: BIEDRZNY
– Bielawa, Blech, Bleiche, Bleich-Platz. blancherie, blanchifferie. T III 44.
patrz: BIELAWA
– bierzmować się. sich firmeln. recevoirle Sacrament de la Confirmation. T III 46.
– Bierwona. Art von Bau-Holtz. forte de bois de charpente. § z bierwon robią małe mosty. T III 46.
patrz: BIERWIONO
– Bierzmo, tram. grosser Balcken. grande poutre. T III 46.
patrz: BIERZMO
– Bierzmuię. firmeln. confirmer; donner la confirmation. T III 46.
– Bierzmowanie. Firmelung ein Sacrament. la Confirmation un Sacrament. T III 46.
– Bies, vid. Bis. T III 46.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Bis, bőser Geist, Hencker. l'esprit malin; dèmon; le diable. T III 52.
patrz: BIES, BIES, BIS
– do bisa. [...] 2) viel. [...] 2) beaucoup. § [...] 2) do bisa tam graczow, złodzieiow. T III 52.
patrz: BIES, BIES, BIS
– do bisa. 1) Potztausend; das dich der Hencker. [...] 1) le bourreau; ventregris; cadedis; ventre-bleu; hache. [...] § 1) do bisa sparzyłem się. T III 52.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Biesagi, plur. Duersack. un besace; bissac; fauconniére; gibeciére double. T III 46.
patrz: BIESAG, BIESAGA
– Biesażki, plur, kleiner Duersack. petit besace. T III 29.
patrz: BIESAŻKI
– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.
– Biesiada. Schmaus, Gastmahl. banquet, festin. § prawa biesiada, gdzie się rozum mnoży, prov. biesiada skromna, rospustna. T III 46.
– Biesiada skromna, rospustna. T III 46.
– Biesiadnik. 1) Schmauser, Schmaus-Gast. [...] 1) un convié; celui qui est prié à un banquet. [...] § 1) biesiadnicy (goście) się pokłocili. T III 46.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiadnik. [...] 2) Schmaus-Wirth. [...] 2) le maître de festin; l'hôte qui donne festin. T III 46.
patrz: BIESIADNIK
– Bankietnik, biesiadnik. 1) Schmauser, Gast beym Gastmahl. T III 22.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiadny. Schmaus-. de banquet; de festin. T III 46.
– Biesiaduię. [...] 2) fortkommen, zunehmen sich gerne aufhalten/ von Thieren und Pflantzen [...] 2) revenir, avancer, seplaire en un lieu; aimer une terre, en parlant des animaux [et] des plantes. T III 47.
– Biesiaduię. 1) schmausen, gastieren. [...] 1) festiner, banqueter, fetoier. T III 47.
– Biesiadowanie. 1) das Schmausen [...] 1) banquetement. [...] § 1) częste biesiadowania go zubożyły. T III 46-47.
– Biesiadowanie. [...] 2) das Fortkommen der Thiere und Pflantzen. [...] 2) avancement d'une bête, d'une chose qui croît. [...] 2) przebywanie i biesiadowanie słoniow naybarźiey bywa przy rzekach. T III 46-47.
– Bigos. [...] galimafrée. T III 47.
patrz: BIGOS
– Bigos. eingeschnittener Braten. capillotade; [...] ragoût de viande coupée. T III 47.
patrz: BIGOS
– Bigosek, g. a. dergleichen Gericht von kleinen Sachen/ als vonLebern/ Fůszchen u. d.g. abatis; issuë; ragoût de foïes, de piez [et]c. § bigosek z wątrobek. T III 47.
patrz: BIGOSEK
– Biiam. oft schlagen. batre souvent. T III 47.
patrz: BIJAĆ
– binda krolewska, przepaska. ehedessen Königliche Haupt-Binde. un diadéme; bandeau roïal. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda do kapelusza, do czapki. Hut-oder Mütz-Schnur. cordon de chapeau ou de bonet. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda rycerska. Ordens-Band. cordon, colier de l'Ordre. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda oficerska. Scherpe, Feld-Binde. écharpe d'Oficier. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– binda do noszenia ręki chorey. Binde darinnen man den kranken Urm trägt. écharpe pour soutenir le bras quand il est malade. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Binda. [...] 3) taenia, ein langer und schmaler See-Fisch. [...] 3) flambeau, sorte de poisson de mer. T III 49.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindarz, Bindarzyk, obs. ein Lust- Garten. jardin de plaisance T III 49.
patrz: BINDARZ
– Bindarz, Bindarzyk, obs. ein Lust-Garten. jardin de plaisance. T III 49.
patrz: BINDARZYK
– Bindas, g. a. eine Binde=Axt. besaigue, piochon, sorte de hache servant aux charpentiers. T III 49.
patrz: BINDAS
– Bisior, flamskie płotno. feinste Leinwand. de la plus fine toile. T III 52.
patrz: BISIOR
– Biskupi. Bischöflich. Episcopal; qui est d'Evêque. § dostoyeństwo Biskupie; Biskupia Rezydencya, władza. T III 52.
patrz: BISKUPI
– **Bisurman, Bisurmaniec, g. bisurmańca. Türckischer Renegat; Türcke. Rénegat Turc: un Turc. T III 52-53.
– Gadowe ziele. (bistorta) Natter=Wurtz/ Schlangen=Kraut. bistorte. T III 357.
patrz: BISTORTA
– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.
patrz: BITWA
– Bitwa [...] 3) Kampf mit Thieren [...] joûte; combat d'homme à animal sauvage, ou d'animal à animal [...] 3) bitwa i utarczki z bykami w Hyszpanii. T III 53.
patrz: BITWA
– Konny, adj. & subs. [...] 2) Pferd-, was zu Pferde geschicht. [...] de cheval; ce qui se fait de cheval. [...] konna bitwa. T III 603.
patrz: BITWA
– Bitwa [...] 2) Feld-Schlacht [...] 2) bataille [...] 2) bitwę wygrać, przegrać, stoczyć. T III 53.
patrz: BITWA
– Bitwa. 1) Schlägerey, Scharmützel [...] 1) les coups; combat, baterie, choc, mêlée, rencontre [...] § 1) powadzili się a potym przyszło do bitwy [...]. T III 53.
patrz: BITWA
– Blacharz, *Blachownik. 1)Blech-Schläger/ Blechschmied. 2) Blechner/ Klempner. 1) bateur de fer. *2) ferblantier; taillandier en fer blanc. T III 53.
patrz: BLACHARZ
– Blacharz, *Blachownik. 1)Blech-Schläger/ Blechschmied. 2) Blechner/ Klempner. 1) bateur de fer. *2) ferblantier; taillandier en fer blanc. T III 53.
– Bladoczerwony. bleichroth. rougeâtre. T III 54.
– Modroblady/ bladomodry albo bławy. glasfarbig; grasgrün/ meerblau/ graublau. verd grisâtre, de coleur de vître; de verd de mer. morze iest modroblade; kot ma modroblade oczy. T III 854.
patrz: BLADOMODRY
– Bladość. Bleiche, Blösse. la pâleur; blêmissement. T III 54.
– Bladożołty. blassgelb. jaunâtre; de couleur de paille. T III 54.
– Blady. bleich, blass. pâle, blême, blasard. § strach go bladym uczynił. T III .
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Blaygiel. blanc Mahler-Farbe. bleu artisiciel pour peindre. § blaygielem feryować bryzelią. T III 56.
– Bleywas. Bleyweis. de la céruse; du blanc de plomb. T III 57.
– Blakuię [...] 2) fig. seinen Glansz verlieren. [...] 2) fig. se ternir, perdre son lustre. [...] 2) cnota iego nigdy nie zblakuie. T III 55.
patrz: BLAKOWAĆ
– Blakuię 1)verschiessen.[...] 1) se décharger, se passer, se déteindre, dévenir blafard; pedre sa couleur. [...] § 1) sukno, pismo zblakowało... T III 55.
patrz: BLAKOWAĆ
– Blakowanie, zblakowanie. das Verschiessen einer Farbe, verschossener Farbe. couleur ternie; ternissure. T III 55.
patrz: BLAKOWANIE
– Blamas. Fisch oder Mandel-Gallerte. gélee d'amendes ou de poisson. T III 55.
– blanki, kramzansy. die Zinnen auf einer Mauer. les crenaux d'une muraille. T III 55.
– Blank, blankowanie na okręcie. Dalbort, Brust-Lehne, welche das Ober-Verdeck eines Schisses von benden Seiten umaebeu. le plat-bord d'un vaisseau, c'est une espèce de garde-fou ou d'apui qui regne à l'entour du pont. § upatrować z blanku okrętowego. T III 55.
– Blankiet. ein Blancket. un blanc signé; blanquet. T III 55.
– Blankuię, blanki czynię. Zinnen auf einer Mauer machen. creneler; faire des crenaux. T III 55.
patrz: BLANKOWAĆ
– Blank, blankowanie na okręcie. Dalbort, Brust-Lehne, welche das Ober-Verdeck eines Schisses von benden Seiten umaebeu. le plat-bord d'un vaisseau, c'est une espèce de garde-fou ou d'apui qui regne à l'entour du pont. § upatrować z blanku okrętowego. T III 55.
– § blask mieczow. T III 55.
patrz: BLASK
– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.
patrz: BLASK
– Blask. Schein/ Schimmer/ Blitz. éclair, la splendeur; la lüeur, clarté, éclat. T III 55.
patrz: BLASK
– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.
patrz: BLASK
– Blaszka. Blechlein. lame, plaque de métal. T III 55.
– Blaskooki. der ein wenig schielet. qui regarde un peu de coté; un peu louche. T III 55.
patrz: BLASKOOKI
– Blaszany. blechern. de fer blanc. § blaszane towary; naczynia blaszane. T III 55.
patrz: BLASZANY
– Blaszkowaty, blachą obłożony. mit Blech belegt. plaqué. T III 55.
– Blat. [...] 2) Blatt, Fläche, flache Seite als an der Axt. [...] 2) feuille, le champ, le plat; la partie plate comme d'une hache. § [...] 2) blat u siekiery, u piły. T III 55.
patrz: BLAT
– Blat. 1)Blat gold, Silber zum vergulden oder versilbern. [...] 1) feuille de l'or ou de i'argent batu pour dorer ou argenter. [...] § 1) Weź blat fayngultu a pozłoć. T III 55.
patrz: BLAT
– Blazgonię. nårrisches, garstges Zeug reden; albern. niaiser, nigauder; dire des fostises, des impertinences ou des paroles fales. T III 56.
patrz: BLAZGONIĆ
– Blazgonienie, sprośnomowność. nårrisches, garstges Zeug reden; albern. niaiser, nigauder; dire des sotises, des impertinences ou des paroles fales. T III 56.
– Blazgoń, głupiomowny. nårrischer Plausrer, alberner Schwåtzer. radoteur, claquedent, qui dit des impertinences ou des faletez; babillard impertinent; fagotin. T III 56.
patrz: BLAZGOŃ
– Blech, bielnik. [...] Bleich-Platz, [...] blancherie, [...] essui. T III 57.
patrz: BLECH, BLECH, BLICH
– Blecharski. zum Bleichen gehőrig. de blanchisseur. T III 57.
– blecharski młyn. eine Walck-Můhle. moulin à foulon. T III 57.
– Blecharz, wybielacz ploćień. LeinwandsBleicher. blanchisseur; blancheur de toile. T III 57.
– Blechuię. bleichen Leinwand, Wachs. blanchir de la toile, de la cire. T III 57.
– blechowanie. das Bleichen. l'action de blanchir. T III 57.
– wosk iary, sam przez się biały nieblechowany. Jungfer-Wachs, so von Natur weisz ist. cire vierge; cire blanche sans étre blanchie. T III 2606.
patrz: BLECHOWANY
– Blegocę, Blegot, vid. Blekocę. T III 57.
– blekot ziele, vid. Bielun T III 57.
– Blekot. Laller, Stammler, der die Worte verbeiszt. baragoüineux; un begue, brédoüilleur. T III 57.
– Momot, mamot, blekot. Stammler. brédoüilluer, bégaïeur. T III 856.
– Momocę [mom]oce [mom]otał, mamocę, blekocę stammeln, lallen. bégaier, brédoüiller. T III 856.
– Blegocę, Blegot, vid. Blekocę. T III 57.
– Blekocę, [bleko]ce, [bleko]tał. stammeln, lallen. bégaïer, baragoüiner, brédoüiller, gazoüiller. §niemowiątko blekotać i szeplunić poczyna. T III 57.
– Bleyczyk, g. a. ołowek. Bleystifft, Bleyfeder. craïon; craïon de plomb. T III 57.
patrz: BLEJCZYK
– Blekotanie. das Lallen; das Stammelen. béigaïement, brédoüillement. T III 57.
patrz: BLEKOTANIE
– Blokada Blokuz ostęp, opasanie miasta. Einschliessung/ Berennung einer Stadt; Blocade. blocus; un siége qui consiste à garder les avenuës d'une ville. § wcześnie się na blokadzie osadził; blokuz to raczey był a nie obleżenie [!]. *blokuz, twierdza. Burg/ Festung. fort; place forte. T III 59.
– Bliski. [...] 2) nah, verwandt. [...] proche, qui touche qu. de bien près, en parlant des parens. T III 57.
patrz: BLISKI
– Blokada Blokuz ostęp, opasanie miasta. Einschliessung/ Berennung einer Stadt; Blocade. blocus; un siége qui consiste à garder les avenuës d'une ville. § wcześnie się na blokadzie osadził; blokuz to raczey był a nie obleżenie [!]. *blokuz, twierdza. Burg/ Festung. fort; place forte. T III 59.
– Bluy. Brecher; der sich offt übergiebt. celui qui vomit souvent. T III 61.
patrz: BLUJ
– Bluznierca. Bluznierz. Låsterer, Gottes-Låsterer. blasphémateur. T III 61.
– Bluznierski. låsterlich. blasphématoire, plein de blasphémes. T III .
– Bluznierstwo. Låsterung. un blasphéme. T III 61.
– Bluznierca. Bluznierz. Låsterer, Gottes-Låsterer. blasphémateur. T III 61.
patrz: BLUŹNIERZ
– Blwociny, to co wyrzucaią. das Wegge-brochene; Gespyenes. vomissement, ce qu'on a vomi. T III 61.
patrz: BLWOCINY
– Blacho, Błachy, vid. Blaho, Blahy. T III 53.
– Błaho, adv. schlecht; auf eine geringe Art. de peu de valeur; d'une maniére vile; chétivement. T III 54.
– Błahy. schlecht, gering. vil, vilain, chétif. § błahy to podarunek. T III 54.
– Blacho, Błachy, vid. Blaho, Blahy. T III 53.
– błagacz źiele, vid. Wieśiołek. T III 54.
patrz: BŁAGACZ
– Błagacz. Besänftiger. qui apaïsë. T III 54.
patrz: BŁAGACZ
– Wieśiołek źiele, g. wieśiołka, wierzbowka, błagacz, (oenotheras, salicaria). Weidereich. salicaire, corneille, souci d'eau. T III 2550-2551.
patrz: BŁAGACZ
– Błagalnia. 1) in der Bibel: Gnaden-Stuhl auf der Lade des Bundes [...]. T III 54.
patrz: BŁAGALNIA
– Błagalnia [...] 2) Tempel, wo die Götter den Heiden ihre Oracula ertheilten [...] 2) temple où les faux dieux rendoient des orfacles aux païens. T III 54.
patrz: BŁAGALNIA
– Błagalnia [...] 1) dans la Bible: l'Oracle ou le Propitiatoire, une partie du Temple [...]. T III 54.
patrz: BŁAGALNIA
– Błaganie. Besänftigung/ Begütigung. adoucissement; l'action de modérer la colére de qu. T III 54.
patrz: BŁAGANIE
– Bławatnik [...] 2) Seiden-Würcker [...] 2) ferandinier. T III 56.
patrz: BŁAWATNIK
– Bławatnik. 1) Seiden-Krämer [...] 1. mercier [...]. T III 56.
patrz: BŁAWATNIK
– Bławatnik. 1) Seiden-Krämer. 2) Seiden-Würcker 1) mercier. 2) ferandinier. T III 56.
patrz: BŁAWATNIK
– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.
– Po błazeńsku. *Błazeńskie. Błazeńsko. adv. wie ein Narr, närrischer Weise. sotement, folement, sans esprit. T III 56.
– Błaznowanie. Narrenpossen. folatrie, boufonerie, farces, badinerie. T III 57.
– Błażek, krążek woskowy. rund Stück Wachs. un petit rond de cire. T III 56.
patrz: BŁAŻEK
– Błąkacz. Landstreicher. homme vagabond; rodeur. T III 54.
patrz: BŁĄKACZ
– Błąkanie. das Herumtreiben. l'action d'errer, de vaquer. T III 55.
patrz: BŁĄKANIE
– Błoćiany, z błota. aus Koth gemacht. fait de bouë. § błoćiana śćiana. T III 58.
patrz: BŁOCIANY
– Kałużysty, błocisty. voll Schlamm und Koth. bourbeux, fangeux, limonieux. T III 517.
patrz: BŁOCISTY
– Błoniany. Błonowy. Anat. häutig. anat. membraneux. T III 60.
patrz: BŁONIANY
– Błonolotny. Błonoskrzydły. versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. qui a des ailes membraneuses au lieu des plumes. nietoperz błonoskrzydły. T III 60.
– Błonolotny. Błonoskrzydły. versehen mit häutigen Flügeln statt der Federn. qui a des ailes membraneuses au lieu des plumes. § nietoperz błonoskrzydły. T III 60.
– Błoniany. Błonowy. Anat. häutig. anat. membraneux. T III 60.
– błotny opich. (palustre apium). Wasser-Morellen, gemeiner Eppich. ache ordinaire, qui croît parmi le becabunga. T III 1247.
patrz: BŁOTNY
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny [...]. T III 60.
patrz: BŁOTNY
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux. § woda błotna; opich błotny. T III 60.
patrz: BŁOTNY
– Błotny, na błocie rostący, leżący, z błota wzięty. sumpfig, Sumpf-. de marais, marécageux [...]. T III 60.
patrz: BŁOTO
– Błoto [...] błota. sumpfigte Derter, Kothlachen. bourbier; lieu plein de bourbe. T III 60.
patrz: BŁOTO
– Błoto. 1) Koth, Dreck. 2) Gassen-Koth. 1) bourbe, fange, limon. 2) crote, bouë. T III 60.
patrz: BŁOTO
– Bobruię, iako bobr brodzę w wodzie, w błocie. watcheln im Wasser, im Koth. T III 63.
patrz: BOBROWAĆ
– Bocian. Storch. cigogne. T III 63.
– bocian cudzoziemski; iba. schwartzer Storch; Egyptischer Storch. cigogne noire; ibis. T III 63.
– Kontent iakby go bocian nosem iskał. er denckt es hat ihn ein Naase geleckt. il s'imagine d'avoir raison d'étre content; il croit avoir trouvé la pie au nid. T III 63.
– Bocianię junger Storch. cigoneau; le petit de la cigogne. T III 64.
patrz: BOCIANIĘ
– Boday, *bogday [...] 2) ich wollte wünschen dass; wenn er doch [...] que, pour exprimer quelque souhait ou quelque imprécation [...] bodaybym się nie wrócił [...]. T III 64.
– Podobnie [...] 2) wahrscheinlicher, möglicher Weise. [...] vraisemblablement, probablement. [...]. T III 1451.
– Podobnie [...] 1) auf gleiche Art [...] de même; semblablement, pareillement [...] § 1) podobnie drugi pisze autor [...]. T III 1451.
– Podobnie [...] 2) nie rzekł podobnie ku wierzeniu [...]. T III 1451.
– Bogacenie. das Bereichern. enrichissement; l'action d'enrichir. T III 66.
patrz: BOGACENIE
– Boiar, Boiarzyn. Bojar oder Edelmann im Moscau und Lithauen. Boïar; c'est un gentilhomme en Moscovie & en Lituanie. T III 67.
patrz: BOJAR
– Boiar, Boiarzyn. Bojar oder Edelmann im Moscau und Lithauen. Boïar; c'est un gentilhomme en Moscovie & en Lituanie. T III 67.
patrz: BOJARZYN
– w bolące trafić kogo mieysce. das rechte Fleckchen treffen; kneipen, wo es einem wehe thut. toucher la grosse corde; piquer qu. d'une chose qui le choque le plus. T III 69.
– bolączka morowa. Best-Beule. bubon pestilentiel. T III 69.
patrz: BOLĄCZKA
– Bolączka. Geschwür. un ulcère. bolączka w gardle przypada z głownego spadku. T III 69.
patrz: BOLĄCZKA
– Boli [...] 1) schmerzen, weh thun. [...] 1) faire mal; caufer une douler. [...] 1) rana boleć przestała; bolała żonę głowa przez cały dzień. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boleię. [...] 2) sich sehr betrüben. [...] 2) s'afliger; étre sort afligé. [...] 2) boleię nad twoim nieszczęściem. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boleię. 1) Schmerzen empfinden. [...] 1) avoir de la doleur; sentir du mal. [...] 1) boleię od tego uderzenia, od tych razow. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boli [...] 2) fig. betrüben. [...] 2) afliger, mortifier, fâcher. [...] 2) boli mię ten postępek iego. T III 69.
patrz: BOLEĆ
– Boleśno, boleśnie [...] schmerzlich, empfindlich. douloureusement; dolenment; avec douleur. T III 69.
– Boleśny, boleiący. 1) schmerzlich [...] 1) douloureux, sensible. T III 69.
– Boleśny, boleiący. [...] 2) sehr betrübt. [...] 2) dolent, afligé. T III 69.
– bol rodzących; boleść w rodzeniu. Geburts-Schmerzen. travail d'enfant; les épreintes, les douleurs que ressent la femme qui enfante; mal d'enfant. T III 68-69.
patrz: BOLEŚĆ
– Bomzyn. Bombasin ein Zeug. bombasin une étofe. T III .
patrz: BOMZYN
– Bonuię, biesiaduię. Schmausen, wohlleben. festiner; faire bonne vie, bonne-chére. T III 69.
patrz: BONOWAĆ
– Bunt [...] 2) Binde-Holtz, Strebe-Band, Klammer-Sparren; Kreutz-Band so die Dach-Sparren halten [...] 2) contrefiche, amoise; lien de bois qui tiennent les chevrons de la couverture [...] § [...] 2) bunt co krokwy trzyma; sieci pod dachem u buntow powiesić, aby wyschły. T III 88.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Bunt. 1) Meuterey, Empörung, Aufruhr [...] 1) soulevement; revolte, rebellion, mutinerie, sédition [...] § 1) po cichu bunty praktykuią; bunt czynić, kleić, wszczynać [...]. T III 88.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Borgowanie. das Borgen. l'action d'emprunter, de créditer. T III 70.
patrz: BORGOWANIE
– Borsuk, Iaźwiec. Igel, Hochel. porc-épic. T III 70.
– Bożkuię, vid. Boszkuię. T III 71.
– Boszkuię. gottsfurchtig thun, muckern. bigoter, tertufier. T III 71.
– Bożnica. heidnischer Tempel, Juden-Schule, Synagoge. Temple paien; Sinagogue. T III 71.
– § Bożnica Jowisza. T III 71.
– Bożniczy. zum Tempel oder Synagoge gehőrig. de Temple, de Sinagogue. T III 71.
patrz: BOŻNICZY
– Bożogrobca. ein Tempel Herr. Templier. § Bozogrobcow zniosł Papież Klemens V. T III 71.
– Bożyszcze. ein Gőtzen-Tempel. temple païen. T III 72.
– dźięka Bogu Gott sey Danck. Dieu soit loué; graces à Dieu. T III 308.
patrz: BÓG
– Bol, Boleść, Bolenie. Schmerz. la douler; mal. § bol zadaię, czynię; nieznośne cierpi bole; bolu umnieyszać; w bolu moim. T III 68.
patrz: BÓL
– [...] brać habit zakonny. T III 441.
patrz: BRAĆ
– ptaki łacno brać na żobi T III 3029.
patrz: BRAĆ SIĘ
– Braytary, plur. Feuer-Rost in der Kůche. grille de feu. T III 76.
– Braycarki, plur. Oehrlein oder Augen zu den Ringel woran die Såbel-Riemen hången. tenons, oeillets ou font atachés les anncaux avec le ceinturon de fabre. T III 75.
– Brama. [...] 3) Bråme, Borte. [...] 3) bord, bordure, passement, galon. [...] *3) wąska brama u szaty. T III 73.
patrz: BRAM, BRAMA
– Brama. 1) Stadt-Thor, Thor, Thor-Weg. [...] 1) grande porte, porte de la ville, porte-cochère. [...] bramy strzedz. T III 73.
– Brama na tryumf. ein Triumph-Bogen. arcade; arc de triomphe. T III 73.
– Brona. [...] 2) ein Thor. [...] 2) grande porte. [...] *2) bronę (bramę) otworzyć. T III 78.
– Brama. [...] 2) fig. chemin, porte. [...] 2) Kamieniec iest bramą i ubezpieczeniem kraiow Polskich; otworzona do łaski Pańskiey brama. T III 73.
– Brama [...] § mieszka u Krakowskiey bramy w Warszawie. T III 73.
patrz: BRAMA
– niedzielni bracia. ungetheilte Brüder, die ihr Bäterliches nicht getheilet haben. des fréres qui n'ont point partagé la succession paternelle. T III 982.
patrz: BRAT
– Brylant. Brillant; Demant so in Rauten geschliffen ist. diamant brillant. T III 81.
– Bryłka, gruzołka. Klümplein, Klöslein. petite mote, petit grumeau. T III 82.
– Bryndza. Brinse; Käse, der sich aufs Brod schmieren lässt. sorte de fromage qu'an etend sur du pain. T III 82.
– Brew, f. g.. brwi. Augen-Braune. sourcil. § brwi podnoszę, spuszczam [...]. T III 76.
patrz: BREW
– Cyckowy [...] § cyckowa brodawka. T III 169.
patrz: BRODAWKA
– Brona. [...] broną uwlec. T III 78.
patrz: BRONA
– Brona. [...] §1) bronami włoczą. T III 78.
patrz: BRONA
– Brona. 1)eine Egge. [...] 1) herce de laboureur. [...] perz bronami zgrabiony. T III 78.
patrz: BRONA
– brunatek kwiat, vid. Ostrożka. T III 80.
– Brunat, Brunatek. vid. Szarlat ziele. T III 80.
– Brunele. Prunellen; truckne geschälte Pflaumen. des pruneaux pelez; des brignoles. T III 81.
– Broń [...] broń od się rzucić. das Gewehr strecken, sich ergeben. mettre bas les armes; se rendre; rendre les armes. T III 78.
– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme. broń biała, siecista broń do szermowania [...]. T III 78.
– Broń, f. oręże Waffen, Gewehr. arme [...]. T III 78.
– Broń [...] mieć się do broni. zu den Waffen greifen. prendre les armes [...]. T III 78.
– Bronuię. Eggen. hercér la terre. § bronuię rolą na ukoś, poprzek brozdy. T III 79.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronowanie, włoczenie. das Eggen. l'action de hercer la terre. T III 79.
patrz: BRONOWANIE
– Bronownik, bronuiący, włoczek. der Egger. le herceur; celui qui herce la terre. T III 79.
patrz: BRONOWNIK
– Brozdeczka. kleine Furche. petit raïon ou sillon. T III 79.
– Brozdziciel. Furchén=Macher. celui qui fait des sillons. T III 79.
– Brog. [...] 3) Mathem. ein Kegel. [...] matém. un cone. T III 78.
patrz: BRÓG
– 1) do gumna należą stodoła, brogi y styrty. T III 435.
patrz: BRÓG
– Brog. [...] *2) Berg, Haufen Steine, Gewehr. [...] monceau, amas, pile, tas. T III 78.
patrz: BRÓG
– Brog. Feim, Feimenberg, zugespitzker Schober von Garben unter einem Stroch-Dach. [...] gerbier, meulon; tas de garbes élevé en forme piramidale & couvert d'un toit de paille. T III 78.
patrz: BRÓG
– Brukam, v. m. F. Bruknę, vid. Brudzę. T III 80.
patrz: BRUKAĆ
– Brukarz. Steinsetzer/ Stein=Pflastrer. paveur. T III 80.
– Brukiew, f. eine Kohl=Rübe. chou rave. T III 80.
patrz: BRUKIEW
– Brukam, v. m. F. Bruknę, vid. Brudzę. T III 80.
patrz: BRUKNĄĆ
– Brukuię. pflastern mit Steinen. paver. T III 80.
– Brukowany. gepflastert. pavé. T III 80.
– Brukowanie. das Pflastern mit Steinen. l'action de paver; le pavement. T III 80.
patrz: BRUKOWANIE
– Brukowany. gepflastert. pavé. T III 80.
– Bruksola. ein See=Kompass. boussole. T III 80.
– Brwisty, brwi wielkich. der starcke Augenbraunen hat. qui a de grands sourcilis. T III 81.
patrz: BRWISTY
– Brygitka. Brigitten=Nonne. Brigitine; Réligieuse de Sainte Brigide. T III 81.
– Brykam, v. m. F. bryknę. pochen, schnarchen, trotzen. tempêter; brusquer; étre brusque; faire quelche brusquerie. § co ten żołnierz bryka, iakby wszystkich chciał pozrzeć. T III 81.
patrz: BRYKAĆ
– Brylantowy. einen Brillanten betreffend. de diamant brillant. T III 81.
– Bryłasty. klumpicht; voll Klumpen. plein de motes; de grumeaux; qui est en motes. T III 81.
– Brytánek. junger Bollen=Beisser. doguin. T III 82.
patrz: BRYTANEK
– Brytfanka. kleine Bratpfanne. poêlon à frire. T III 82.
patrz: BRYTFANKA
– Brytfanna. Bratpfanne unter dem Braten. lechefrite. T III 82.
patrz: BRYTFANNA
– Brzana, barwena. Barbe/ ein Fisch. barbeau un poisson. T III 82.
patrz: BRZANA
– *Brzask, świt. Anbruch des Tages. l'aube du jour. T III 82.
patrz: BRZASK
– apetyt brzemiennych. Lüsternheit der Schwangern. apetit déreglè; envie de femme grosse. T III 9.
patrz: BRZEMIENNY
– Brzeszczy się, świta. es taget. le jour commence à poindre, à paroitre. T III 83.
– Brzezina. [...] 2) Bircken-Holtz. [...] bouleau; bois de bouleau. T III 84.
patrz: BRZEZINA
– Brzezina. 1) Bircken-Wald. [...] lieu rempli de bouleaux. T III 84.
patrz: BRZEZINA
– Głośność, brzmienie głosu. der helle Laut einer Stimme. éclat, son éclatant, la gracilité d'une voix. T III 383.
patrz: BRZMIENIE
– Brzydko, Brzydliwie, adv. hässlich. hideusement, laidement. T III 85.
– *Bugay, *Buhay, *Buiak, byk. ein Bolle, Boll-Ochs. taureau. T III 86.
– Buczeię, prochnieię, botwieię. faulen, modern. heudrir; pourrir; se pourrir. T III 86.
patrz: BUCZEĆ
– Budowanie. 1) das Bauen [...] 1) bâtisse; l'action de bâtir; le bâtir; construction [...] § 1) ma wielką chęć do budowania [...]. T III 85.
patrz: BUDOWANIE
– Budowanie [...] 2) ein Gebäude [...] 2) bâtiment; un édifice [...] 2) budowanie z drzewa, z kamienia; budowanie na słupach, wypuszczone z drugiego budowania [...]. T III 85.
patrz: BUDOWANIE
– Budowanie [...] 3) Erbauung, Beyspiel [...] 3) édification; instruction [...] 3) budowanie bliźniego swoim przykładem [...]. T III 85.
patrz: BUDOWANIE
– Budowanie [...] budowanie się z czego. selbst eigene Erbauung. sa propre édification. T III 85.
– Budownictwo. Budowność. Bau-Kunst. architecture. budowność woienna. die Kriegs-Baukunst. architecture militaire. T III 85.
– Budownik. 1) Bau-Herr. 2) Bau-Meister. 1) bâtisseur, celui qui bâtit. 2) un architecte. T III 85.
patrz: BUDOWNIK
– Gruchotka [...] gruchotka do budzenia. Wecker, Klapper. tarabat; cliquette pour reveiller les gens. T III 425.
patrz: BUDZENIE
– Buf, interj. Puff. Wörthen einen Schlag oder Fall auszudrücken. flan, buffe, pouf, mot imaginé pour exprimer un coup ou une chute. T III 86.
patrz: BUF
– Buiam. [...] 3) ausschweifen; lüderlich, leichtfertig, ausgelassen werden. [...] 3) se débander, extravaguer; devenir insolent; étre dissolu, libertin. § [...] 3) swawola teraz buia, w rozkoszach buia. T III 86.
patrz: BUJAĆ
– Buiam. schweben in der Luft, als ein Vogel. [...] 1) planer, voler en l'air, se balancer en l'air comme un oiseau. [...] § 1) Orzeł buia na powietrzu skrzydeł nie ruszaiąc. T III 86.
patrz: BUJAĆ
– Buiam. [...] 2) ausreissen, herum rennen, [...] 2) vaguer; courir çà & la. [...] § 2) koń buia po łące; woł zbuiał i zabłąkał się. T III 86.
patrz: BUJAĆ
– *Bugay, *Buhay, *Bujak, byk. ein Bolle, Boll-Ochs. taureau. T III 86.
patrz: BUJAK
– Buianie. [...] 3) die Ausschweifung. [...] 3) extravagance, dissolution. T III 86.
patrz: BUJANIE
– Buianie. 1) das Schweben eines Vogels. [...] 1) le balancement d'un oiseau en l'air. T III 86.
patrz: BUJANIE
– Buianie. [...] 2) das Herumlaufen. [...] 2) la course ça & là. T III 86.
patrz: BUJANIE
– Bulgarczyk. ein Bulgar. un Bulgarien. T III 88.
patrz: BULGARCZYK
– Bulgarski. Bulgarisch. Bulgarien. T III 88.
– Bulgarska ziemia. Bulgarya. Bulgarien, ein Land. Bulgarie un païs. T III 88.
– mała albo polna Buława. T III 88.
patrz: BUŁAWA
– Buława. 1) Streit-Kolbe. [...] masse d'armes, c'est une grosse tête au bout d'un bâton. [...] buławą go zabił. T III 87-88.
patrz: BUŁAWA
– Wielka buława. T III 88.
patrz: BUŁAWA
– mała albo polna Buława. T III 88.
patrz: BUŁAWA
– Buława. [...] 4) Schertzw. der Priapismus, eine Venus-Kranckheit [...] burles. le priapisme une maladie. [...] strzeż się, abyś nie dostał buławy. T III 87-88.
patrz: BUŁAWA
– Buława. [...] 2) Commando-Stab. 3) das Commando, die Würde eines Polnischen Feldherrn. [...] 2) bâton de Grand Général de Pologne, il est de la formé d'une masse d'armes. 3) le bâton; la dignité, le commendement d'un Grand Général.. [...] Buławy i Laski zwyczayne domu tego ozdoby. T III 87-88.
patrz: BUŁAWA
– Bunczewie, vid Grzybienie. T III 88.
patrz: BUNCZEWIE
– Buntownie. adv. aufrührischer Weise. séditieusement; turbulemment. T III 88.
patrz: BUNTOWNIE
– Burdziuk, g. [burdziuk]a. lederner Schlauch. un bouc, un outre pour y mettre quelque liqueur. T III 89.
– Burgrabini. Burggräfin. Bourggravine. T III 89.
patrz: BURGRABINI
– Burgrabski. Burggräflich. Bourggravine. T III 89.
patrz: BURGRABSKI
– Burgrabstwo. Burggrafschafft. Bourggraviat. T III 89.
– Burka sehr kurzer Polnische Regen-Mantel von Filz. court mantelet de feutre que le cavalier Polonois porte contre la pluïe. T III 89.
patrz: BURKA
– Burzyciel, zburzyciel. Zerstörer. boulverseur, renverseur, destructeur. T III 91.
patrz: BURZYCIEL
– *Butel, vid. Woźny. T III 91.
patrz: BUTEL, BUTEL, BUTEŁ
– Butelka. Butelchen. petite bouteille. T III 91.
patrz: BUTELKA
– Butla. Butel/ bauchichte Flasche. bouteille un vase. T III 91.
patrz: BUTLA
– *Butliwy, pyszny. stoltz/ hochmüthig. hautain, sier, altier, orgueilleux. T III 91.
patrz: BUTLIWY
– Częstuię 1) tractiren, eine Ehre anthun. 2) tractiren, übel begegnen, prügeln, schelten. 1) traiter, régaler qu. 2) traiter, recevoir, acomoder, batre, gronder, maltraiter qu. § 1) uczęstowałem go że nie trafił do domu; częstować kogo winem, miodem, dobrze, źle. 2) buzdyganem, kiiem go częstowano po grzbiecie. T III 186-187.
patrz: BUZDYGAN
– Buzdygan, g. [buzdygan]a. Streit-Kolbe mit Kanten. sorte de masse d'armes qui a des extremitez élevées. T III 92.
patrz: BUZDYGAN
– gwoli bydź komu. einem zu willen leben. avoir de la complaisance pour qu; vivre au gré de qu. T III 441.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Bydlęce, adv. nach Art des Viehes. en bête; à la maniére de bétail. T III 94.
patrz: BYDLĘCE
– Bydlęceię; bydłem się staię. zum Vieh werden. deveir bête. T III 94.
– *Bydlnik, byk. Bolle/ Boll-Ochs. taureau. T III 94.
patrz: BYDLNIK
– Bydłokradźca. ein Vieh=Dieb. voleur de bétail. T III 94.
– Bydłokradźtwo. Vieh+Diebstahl. enlevement de bétail. T III 94.
– Bystrzeię. wild werden. s'efaroucher. T III 96.
patrz: BYSTRZEĆ
– grono kalinowe, bzowe. T III 422.
patrz: BZOWY
– Czadz, f. Geschenck, Schau-Stücke, die man unter die Leute wrift. piéces de largesse qu'on jette au peuple. T III 173.
patrz: CADZ, CZADZ, CZADZ
– Cedziworek, do cedzenia naczynie. ein Filtrum; Tuch oder Papier zum filtriren. la manche d'Hipocras; un filtre; couloir; morceau de drap, de papier, dont on se sert pour filter une liqueur. T III 100.
– Cedzenie. Durchseigung. transcollation, filtration; action de filtrer. T III 100.
– Cedzę. durchseigen, filtriren. filtrer; couler; faire passer par le filtre; passer une liquer T III 100.
– Cędzić się. sich durchseigen. se filtrer. T III 100.
– Cale, wcale [...]. T III 37.
patrz: CALE, CALE, WCALE
– Caluchny. Calutenki. gantz, unverfehrt. tout entier. T III 98.
patrz: CALUCHNY
– Caluchny. Calutenki. gantz, unverfehrt. tout entier. T III 98.
patrz: CALUTEŃKI
– Całkiem, adv. Ganz, unzerschnitten, unzerstossen. en entier, sans étre broïé ou coupé. § weź całkiem pieprzu, T III 97.
patrz: CAŁKIEM
– Całokształt. Bauk. perspectivisches Aussehen; Abris der Höhen, Seiten und Tiefen eines Gebäudes. Archit. sénografie; représentation des flancs, des hauteurs & des profondeurs d'un édifice. § całokształt całe budowanie wnątrz i z wierzchu oku pokazuie. T III 97.
– Całkowitość, całość [...]. T III 97.
patrz: CAŁOŚĆ
– Całość, vig. Całkowitość. T III 97.
patrz: CAŁOŚĆ
– Całuię. küssen. baiser. § Kiedy ćię pocałuię, trzy dni cukier w gębie czuię. T III 98.
patrz: CAŁOWAĆ
– Car [...] Grand Duc de Moscovie; Czar. T III 99.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– Car Abisynski. der Priester Johannes, der grosse Neguz in Abyssinien. le Prêtre Jean en Abissinie. T III 99.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– car ziele. (tussilago major) die grosse Art von Hus-Lattich. la grande tussilage, ou pas d'âne. T III 99.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– Carski.Zarisch. Czarien. T III 99.
patrz: CARSKI
– Czausz. ein Türckischer Hof-Bedienter. Chiaoux, un oficier de la cour Ottomanne. T III 179.
– Cząbrzyca włoska. (epithymum) Stoltz-Kraut, Thym Seide. épithyme; mousse qui vient autour du thym. T III 173.
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles [...]. T III 99.
– Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99.
– Cebrzyk. Fässchen mit Henckeln; kleiner Zober. baquet; tine. T III 99.
– Cebula. Zwiebel. ognon [...] cebula zamorska. (scyla) Meer=Zwiebeln. ognon marin [...]. T III 99.
– Cebula. Zwiebel. ognon. cebula psia, vid. Psi - psia cebula [...]. T III 99.
– Psi Hunds-, hündisch. de chien, qui tient de chien [...] psia cebula, szpilanka, podeyrzon żołty. (bulbus vomitorius) Art von Mertz-Blumen. espèce de Jacinte [...]. T III 1799.
– Cybula, vid Cebula. T III 168.
– Cebula. Zwiebel. ognon. T III 99.
– Cebula. Zwiebel. ognon. [...] cebula kwiatowa. Blumen=Zwiebel. ognon de fleur. T III 99.
– Cebulka. Zwiebelchen. ciboule, ognonet. cebulki. kleine Zwiebelchen. des ciboules, des apetits. T III 99.
– Cebulnik. Zwiebel-Verkäufer. qui vend des ognons. T III 99.
– Cebulny, Cebulowy. Zwiebeln. d'ognon. § cebulna łodyga; cebulne nasienie; głowka, łupina cebulna. [...] cebulny zagon. Zwiebel-Beet; Zwiebel-Acker. ognoniére; ognonaïe. cebulna głowka. Zwiebel-Köpfchen. tére d'ognon [...]. T III 99.
– Cebulowy, vid. Cebulny. T III 99.
– Cebulowy, vid. Cebulny. T III 99.
– Cebulny, cebulowy. Zwiebeln. d'ognon. [...] cebulowa polewka. Zwiebel-Suppe. sauce-robert [...] cebulowe listki, łupiny wnętrzne. Zwiebel-Schelfe. les tuniques d'ognon. T III 99.
– Cech. [...] 2) Herberge der Handwercker. [...] 2) auberge de métier. T III 99.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Cech. 1) Zunft. [...] 1) corps de métier. [...] . T III 99.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Cekauz. Zeughaus. arsenal. T III 101.
– Cechmistrzstwo. Zunft-meisters Amt. la charge du matre du métier; jurande. T III 100.
– Cechmistrz. Zunft-Meister, Ober-Meister. Maître du métier; maître juré; jure; le prémier maître de métier; maître juré d'un corps de métier; expert. T III 100.
– Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. T III 100.
– Cechowany. 1)eingebrannt, gebrandmarcket mit einem Eisen. 2) flétrissé, marqué avec un fer rouge. 2) marqué. cechowanych się strzeż. hüte dich vor die gezeichneten. gardez vous de ceux que la nature a marquez; peste du chien aux oreilles morduës. T III 100.
patrz: CECHOWANY
– Cechowy. Zunft-, zur Zunft gehörig. qui regarde le corps de métier. T III 100.
– Cedr. 1)Cedern-Baum. 2) Ceder-Zapfen, die Frucht. 1) le cèdre un arbre. 2) pomme de cèdre. T III 100.
patrz: CEDR
– Cedruię. mit Cedern-Oel einreiben. froter d'huile de cèdre. T III 100.
patrz: CEDROWAĆ
– Cedrowany. mit Cedern-Oel angemacht. froté d'huile de cèdre. T III 100.
patrz: CEDROWANY
– Cedrowy. Cedern. de Cèdre. § cedrowa szyszka; cedrowe drzewo; cedrowy owoc. cedrowa zywica. Cedern-Hartz. cèdrie. T III 100.
– Ceduła, cedułka. ein Zettelchen. billet, cèdule. T III 100.
patrz: CEDUŁA
– Ceduła, cedułka. ein Zettelchen. billet, cèdule. T III 100.
patrz: CEDUŁKA
– Cegielnia. Ziegel-Scheine. briqueterie. T III 100.
patrz: CEGIELNIA
– Cegielnik, Ceglarz. Ziegel-Streicher. briquetier. T III 100.
patrz: CEGIELNIK
– Ceglarz, vid Cegielnik. T III 101.
patrz: CEGIELNIK
– Cegielny. zur Ziegel-Scheine gehörig. de briqueterie. § cegielny robotnik. T III 100.
– Cegiełka. kleiner Ziegel. petite brique. T III 101.
patrz: CEGIEŁKA
– Cegłány, z cegły. ziegeln; aus Ziegeln gemacht. fait de briques. T III 101.
– Ceglarz, vid Cegielnik. T III 101.
patrz: CEGLARZ
– Cegielnik, Ceglarz. Ziegel-Streicher. briquetier. T III 100.
patrz: CEGLARZ
– Ceglasty, ceglastey farby, bladoczerwony, miniowaty. ziegel-färbig. de la coleur de brique T III 101.
– Ceglisty, na kształt cegły. wie ein Ziegel gemacht. fait en carreau, en brique. T III 101.
patrz: CEGLISTY
– Cegła [...] cegła niepalona. roher, ungebranter Ziegel. T III 101.
– Cegła. [...] 2) Sache in der Forme eines Ziegels [...] 2) carreau, chose faite en forme d'une brique [...] 2) zerznąć rydlem darnia na dwie cegle. T III 101.
– Cegła. 1) Ziegel [...] 1) brique [...] §1) kupił kopę cegieł; cegły robić. T III 101.
– Cegła [...] cegieł robienie, palenie. das Ziegel-Brennen. l'action de faire les briques. T III 101.
– Ceklarski. Häscher-. d'archer. T III 101.
patrz: CEKLARSKI
– Ceklarstwo. Häscher-Stand. le métier d'archer. T III 101.
patrz: CEKLARSTWO
– Ceklarz. Häscher. archer, sergent. T III 101.
– Ceklmistrz, starszy nad ceklarzami. Ober-Häscher. le prémier archer. T III 101.
patrz: CEKLMISTRZ
– Cektanie się z kim. [...] 2) Unterredung. [...] 2) entretien, discours, pourparler. T III 101.
– Cektanie się z kim. 1) Wort-Streit. 1) débat, contestation. [...]. T III 101.
– Cektuię się. [...] 3) sich unterreden. [...] 3) s'entretenir, discourir avec qu. T III 101.
– Cektuię się. 1) einen Wort-Streit haben. 2) lange dingen. 3) sich unterreden. 1) contester, débater, disputer. 2) barguigner. 3) s'entretenir, discourir avec qu. T III 101.
– Cel. [...] 2) Absicht, Zweck, Ziel. [...] 2) but, fin; visée, dessein. [...] 2) większa fortuna większy cel nieszczęścia; wszyscy w ieden cel mierzą; pożytek bliźniego i chwała Boska iest cel pracy moiey; wiem cele iego; co masz za cel życia; w ieden cel wszyscy biią; rożni rożne maią cele; przychodzi bliżey do zamierzonego pracy swoiey celu; mieymy dobro oyczyzny za cel intencyy naszych; zmierza do wystawionego wyniosłości swoiey celu; zamierzony cel osiągnął; ma wziął za cel wielkie interesa. [...]. T III 101.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cel. [...] 3) Messk. Absehen, Diopter auf einem Linial. [...] 3) un dioptre. 3) miernik przez cele linie wzrokiem prowadzi. [...] linia, prawidło z celami. Linial mit Dioptern. alidade. T III 101.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cel. 1) Ziel darnach man schiesset. [...] 1) but où on tire. [...] §1) uchybił celu; wyżey celu strzelił. [...]. T III 101.
patrz: CEL, CEL, CYL, CZEL
– Cela. Mönchs-Celle. célule, chambre d'un Réligieux. T III 102.
patrz: CELA, CELA, CELLA
– Celbrat, liczydeska. ein Zähl-Bret. main; manche; volet; comte-espèce, sur qui on compte de la monoië. T III 102.
patrz: CELBRAT
– Celc. hartes Erdreich in der Erde, darauf man einen Grund zum Gebäude legen kan. le solide; terre ferme; endroit solide dans la terre où on jette les fondemens d\'un édifice. T III 102.
patrz: CELC
– Celebruię, obchodzę. [...] 2) das hohe Amt verrichten; das hohe Messe halten. [...] 2) oficier, faire la service divin avec cérémonie. § [...] 2) celebrował sumę, mszą sam X. Biskup. T III 102.
– Celebruię, obchodzę. 1) begehen, celebriren. [...] 1) célébrer, solenniser faire la cérémonie de qu. ch. [...]. § 1) celebrować uroczystość, aniwersarz. [...]. T III 102.
– Celestyn. ein Cölestiner-Mönch. Célestin. T III 102.
patrz: CELESTYN
– Celidonia, iaskołcze ziele. (chelidonium) Schwalben-Kraut. chélidoine. T III 102.
– Celnicki. Zoll-, zum Zoll gehörig. de doüane. § celnicki dom, sługa. T III 102.
patrz: CELNICKI
– Celnictwo. Zoll-Amt. charge de doüanier, de péager. T III 102.
patrz: CELNICTWO
– Celniczy. zum Zoll gehörig. de doüane, qui regarde la doüane. T III 102.
patrz: CELNICZY
– Celnik. Zöllner, Zoll-Einnehmer. doüanier, péager; commis de la doüane, receveur du péage. T III 102.
– Celny. 1) Zoll-. [...] 1) péagier; de doüane, de péage. [...] § 1) celny dom. [...]. T III 102.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Celny. [...] 2) vortreflich, gut. [...] 2) excélent, bon, exquis. [...] 2) do celnieyszey przyszedł fortuny; celny to szostak, czerwony złoty. celne wino. guter Wein. vin d'une oreille; vin excélent. T III 102.
patrz: CELNY, CELNY, CZELNY
– Celowanie. das Zielen. visée; action de viser. T III 102.
patrz: CELOWANIE
– Miernicki, Mierniczy [...] § mierniczy statek. Messk. Linial mit Dioptern. Géom. régle avec des dioptres. mierniczy statek albo celowy iest naczynie ktorym w prost mierzą. T III 822.
patrz: CELOWY
– Celstad, Strzelnica. Schiess-Haus, Schiess-Garten. bute; lieu où tirent les chevaliers de l'arquebuse. T III 102.
patrz: CELSTAD
– Cembruię. mit Bau-Holtz belegen. garnir, couvrir de planches, de bois de charpente. ocembrować studnią. T III 103.
patrz: CEMBROWAĆ
– Cembrowina. Cembrzyna. Bau-Holtz. bois à bâtir; bois de charpente; maisonnage. § koło w rowie osadzone miedzy cembrzyną; cembrowina spuszczona. T III 103.
patrz: CEMBRZYNA
T III 103.
patrz: CENA, CENA, CZYNA
– Cyna. 1) Zinn. 2) Tisch-Zinn. 1) étain. 2) étain de table; des plats, des affiettes, des pots d'étain. cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. cyna płatkowa do źwierciedł. zinnernes Blatt, Spiegel-Folie. apeau; feüille d'étain. T III 169.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cyna [...] cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. [...] T III 169.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Cyna. 1) Zinn. 2) Tisch-Zinn. 1) étain. 2) étain de table; des plats, des assiettes, des pots d'étain. cyna przednia, kontryfał. Englisch Zinn. étain d'Angleterre. cyna płatkowa do źwierciedł. zinnernes Blatt, Spiegel-Folie. apeau; feüille d'étain. T III 169.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Płatkowy. 1) Läppchen-. 2) Blättchen-; Blatt- 1) de linge; qui est fait d'un morceau de toile. 2) battu; en feuille. § 1) płatkowe koło palca zawininie. 2) złoto, śrebro płatkowe. cyna płatkowa. Spiegel-Zinn, Spiegel-Folium, Stanniol. tain, lame d'étain fort mince dont on fait le fond de miroir. T III 1393.
patrz: CENA, CYNA, CYNA, CZYNA
– Ceń słusznie a w miaręć zapłacą. T III 103.
patrz: CENIĆ
– Cenię. [...] 3) werth halten. [...] 3) priser; faire estime; faire cas de qu. estimer qu. avoir de l'estime pour qu. [...] 3) cenią go ludzie wysoko. [...]. T III 103.
patrz: CENIĆ
– Cenię. 1) halten, bieten eine Waare. 2) taxiren, den Preis setzen. [...] 1) priser, faire tant sa marchandise. 2) taxer, aprécier, mettre à prix. [...] §1) ceń słusznie a w miaręć zapłacą; zacenił ten towar talar. *2) cenić (szacować) dom. [...] drogo cenić. zu hoch halten. surfaire; demander trop de sa marchandise. T III 103.
patrz: CENIĆ
– Cenienie, zacenienie. das Bieten des Verkäufers. l\\\\\\\'action de priser sa marchandise. T III 103.
patrz: CENIENIE
– Cynowy, zinnern, von Zinn. d'étain. § náczynia cynowe. T III 170-171.
– Cetnar, Centnar, Cętnar. Zentner. cent, quintal. § Cetnar waży w Statucie funtow 100, Lwoski ma 126. funtow Krakowskich. T III 105-106.
– Cetnar, Centnar, Cętnar. Zentner. cent, quintal. § Cetnar waży w Statucie funtow 100, Lwoski ma 126. funtow Krakowskich. T III 105-106.
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § [...] centrum koła znaczy śrzodek. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. [...]. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § Centrum ciężkości [...]. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § [...] centrum wagi [...]. T III 104.
patrz: CENTR, CENTRUM
– Centrowy, pośrzednikowy. zum Mittel-Punct gehörig. central, qui regarde le centre, qui est au centre. T III 104.
patrz: CENTROWY
– Censor ksiąg. Bücher-Censor. censeur de livres. T III 103.
patrz: CENZOR
– Censuruię co. Censiren, censuriren. censurer; critiquer; trouver à dire. T III 104.
– Censura [...] censury Papieskie. Bann, Kirchen-Censur. Censures Eclésiastiques; Censure; Censure d'Eglise. T III 103.
patrz: CENZURA
– Censura. 1) Censur eines Buches. [...] 1) censure de livres. [...] T III 103.
patrz: CENZURA
– Censura. [...] 2) Tadel. [...] 2) critique, correction, reprimande [...]. T III 103.
patrz: CENZURA
– Czopuch, cepuch. Schlung, Rauch-Loch. trou par où passe la fumée. T III 191.
patrz: CEPUCH
– cygańska cera. schwartzbraunes Gesicht. teint basané; visage mauricaud. T III 169.
patrz: CERA
– Cesarz. Cayser. Empereur. T III 103.
– Cetnarowy. Zentner-. de quintal. § waga cetnarowa. T III 106.
– Cetnarowy. Zentner-. de quintal. § waga cetnarowa. T III 106.
– Ch, diese Buchstaben werden oft mit H verwechselt; suche dergleichen Wörter unter dem Buchstaben H. On confond souvent les lettres Ch avec une H, cherchez donc ces mots sur la lettre H. T III 106.
patrz: CH
– Cha, cha, interj. ha/ ha/ wenn man lachet. en riant: hi hi hi. T III 106.
patrz: CHA
– Chabias; cap, interj. Rips raps. tout à la ripaille. T III 107.
patrz: CHABIAS
– *Chaia, nawałność. See=Sturm. tempête; un orage. & po morzu nas rozegnała chaia. T III 107.
patrz: CHAJA, CHAJA, HAJA
– Hakownica [...] T III 443.
– Chałupa. Bauer-Haus; Bauer-Hütte. cabanne T III 107.
– Chama pław morski. Bien-Muschel, Art Meer-Muscheln. chame, sorte de conques marines. T III 107.
patrz: CHAMA
– Charakternik. 1) Zaubrer, der mit Zeichnen schreibet [...] 1) magicien, charmeur qui se sert de caractères [...] 1) każdy charakternik oszust [...]. T III 108.
– Charakternik [...] 2) der sich fest machen kan [...] 2) celui qui est dur; qui a un charme; qui se rend invulnerable; qui se séc [...] 2) nie wierz, żeby kula i pałasz charakternikowi szkodzić nie miały. T III 108.
– *Chasa, vid. Chałastra. T III 108.
patrz: CHASA
– Chata. Hütte. hute, cahute; loge. T III 108.
patrz: CHATA, CHATA, HATA
– Chętliwy, Chętny. 1) willig, bereitwillig. [...] 1) promt, prêt, volontaire; qui se fait, qui fait de bon gré. [..] 1) chętnym do służenia W. Panu. T III 110.
patrz: CHĘTLIWY
– Chętliwy, Chętny. 2) geneigt. [...] 2) adonné, porté, enclin. T III 110.
patrz: CHĘTLIWY
– Chętliwy, Chętny. 2) geneigt. [...] 2) adonné, porté, enclin. [...] *2) chętny (skłonny) do gry. T III 110.
patrz: CHĘTNY
– Chętliwy, Chętny. 1) willig, bereitwillig. [...] 1) promt, prêt, volontaire; qui se fait, qui fait de bon gré. [..] 1) chętnym do służenia W. Panu. T III 110.
patrz: CHĘTNY
– Hydrograficzny. zur Wasser-Beschreibung gehörig. hidrographique. Hydrograficzna nauka. 1) Schiff-Báukunst. 2) Beschreibung der Wásser um die Erd-Kugel. 1) architecture navale. 2) hidrographie; description des eaux du globe. T III 457.
– Chlustam, Chlostam, v. m. F. Chlosnę. 1)schlagen, schmeissen, peitchen [...] 1) fraper, batre, foüeter [...] 1) stul gębę bo cię chlusnę; wychlostać winowaycę [...]. T III 115.
– Chlostam, Chloszczę, vid. Chlustam. T III 114.
– Chlustam, Chlostam, v. m. F. Chlosnę [...] 3) besprützen mit Koth [...] 3) éclabousser; flaquer [...] *3) pochlusnął (popryskał) mię błotem. T III 115.
– Chlustam, Chlostam, v. m. F. Chlosnę [...] 2) schlagen, auschlagen als ein Pferd [...] 2) ruer, regimber [...] 2) koń wilka chlusnął [...]. T III 115.
– Chłopi, vid. Chłopski. T III 114.
patrz: CHŁOPI
– Chłopianka. Bauer=Mägdchen [!]. païsanne, vilageoise; fille de païsanr. T III 114.
– Chłopisko. ein schlechter/ elender Bauer. misérable païsan. T III 114.
patrz: CHŁOPISKO
– Chłopokoń. Poet. Ungeheuer/ halb Mensch halb Pferd. Poët. le Centaure un monstre à moitié homme, à moitié cheval. T III 114.
– Chłopowic. Bauren=Sohn. fils de païsan. T III 114.
patrz: CHŁOPOWIC
– Chłopstwo, collec. 1) die Bauerschaft, die Bauren [...] 1) communauté; le village c'est à dire les païsans d'un village [...]. T III 114.
patrz: CHŁOPSTWO
– Chłopstwo [...] 2) Bauren-Familie [...] 2) païsannerie. T III 114.
patrz: CHŁOPSTWO
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. [...] chłostę dać komu. einen peitschen. foüeter, donner des coups de foüet à qu. T III 114.
patrz: CHŁOSTA
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. [...]. T III 114.
patrz: CHŁOSTA
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. § chłostę wziąć. [...]. T III 114.
patrz: CHŁOSTA
– Chłod. Kühle, Kühlung. la fraîcheur; le frais [...]. T III 112.
patrz: CHŁÓD
– Chłod [...] w chłodzie. im kühlen. au frais. § w chłodzie się przechodzi [...]. T III 112.
patrz: CHŁÓD
– *Chłypam, Chłypię, [chły]pie, [chły]piał, [chły]pieli, schlurfen. avaler à petits traits; humer. § wychłypał iaię [!]. T III 115.
patrz: CHŁYPAĆ
– Chmiel. (lupus salictorius) Hopfen. houblon. T III 115.
– Chmielę. hopfen/ mit Hopfen anmachen. houblonner. & ochmielił piwo, miod. T III 115.
patrz: CHMIELIĆ
– Chmielina. Hopfen=Staube/ Hopfen=Stroh. tige de houblon. T III 115.
patrz: CHMIELINA
– Chmielnik. Hopf=Garten/ Hopfen=Berg. houblonniére. T III 115.
patrz: CHMIELNIK
– Chochołowaty. flauschicht; wie ein Busch gebunden. fait en toufe. T III 116.
– nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
patrz: CHOĆ
– Chodzisty. zum gehen eingerichtet. acommodé pour y marcher. T III 117.
patrz: CHODZISTY
– Choyka, sosna borowa. Kiefer/ Kien=Baum. pin sauvage. T III 122.
– Hołd. 1) Lehus-Pflicht, Huldigung [...] 1) hommage m. le vassellage; soumission du vassal; foi que le vassal rend à son Seigneur [...]. T III 452.
– Hołd [...] 2) Pflicht-Schuld [...] 2) hommage, m. respect. T III 452.
– Hołduię komu [...] hołdować sobie kogo. 1) sich huldigen lassen. 2) gewinnen, verbinden, einnehmen. 1) se faire rendre hommage. 2) gagner, captiver, obliger qu. 1) hołdował sobie nieprzyiacielskie miasta. 2) hołduię sobie serca; zhołdowałeś nas. T III 453.
– Hołduię komu [...] hołdować sobie kogo [...] 2) gewinnen, verbinden, einnehmen [...] 2) gagner, captiver, obliger qu. [...] 2) hołduię sobie serca; zhołdowałeś nas. T III 453.
– Hołduię komu [...] hołdować sobie kogo. 1) sich huldigen lassen [...] 1) se faire rendre hommage [...] 1) hołdował sobie nieprzyiacielskie miasta [...]. T III 453.
– Hołduię komu. 1) einem huildigen [...] 1) faire hommage; rendre hommage à quelqu'un [...]. T III 453.
– Hołduię komu [...] 2) zinsbar, unterworfen seyn [...] 2) étre tributaire; reléver, dépendre de qu. [...]. T III 453.
– Hołdownik. Zins-Mann, Vassal, Lehus-Träger, Lehen-Mann. un vasal, feudataire, tributaire, hommager. hołdownicy. Hołdownictwo. Lehuleute, Vasallen. les fiévez; les vassaux; le vasselage T III 452.
– Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999.
patrz: CHOROBA
– biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42.
patrz: CHOROBA
– Horyzont. der Gesicht-Ender, der Horizont. horizon, finiteur. § Horyzont iest kray świata okiem obiętny, albo linia w połprzecinaiąca niebo przy ziemi. T III 454.
– Horyzontalnie, adv. nach dem Horizont. horisontalement. T III 454.
– Horyzontalny, poziomny. Horizontal-. horisontal. horyzontalny, słupowy albo poziomny zegar. Horizontal-Sonnen-Uhr. cadran horisontal. T III 454.
– Horyzontalny, poziomny. Horizontal-. horisontal. horyzontalny, słupowy albo poziomny zegar. Horizontal-Sonnen-Uhr. cadran horisontal. T III 454.
– Chrapała. Schnarcher. ronfleur. T III 122.
patrz: CHRAPAŁA
– Chrapanie, chrapnienie. das Schnarchen, ronflement. T III 122.
patrz: CHRAPANIE
– chrapanie śmiertelne. das Röcheln eines Sterbenden. râlement d'un agonizant T III 122.
patrz: CHRAPANIE
– Chrapka Heischerkeit, enroüement; graillemnt, raucité. T III 122.
patrz: CHRAPKA
– Chrapliwie, adv. heisch mit heischer Stimme. d'une voix enroüée. T III 122.
patrz: CHRAPLIWIE
– Chrapliwy. 1) heisch, rauch. [...] 1) enroué, rauque. [...] § chrapliwym rzekł głosem. T III 123.
patrz: CHRAPLIWY
– Chrapliwy. [...] 2) schmetternd, hell als eine Trompete. [...] 2) perçant, aigu. § [...] chrapliwe gdy uderzą trwogę trąby. T III 123.
patrz: CHRAPLIWY
– Chrapanie, chrapnienie. das Schnarchen, ronflement. T III 122.
– Chrzan. Meerrettia. grand raifort, meretich; raifort faurage. T III 124.
– Chrzanowy. Meerretting-. de raiford sauvage. T III 124.
patrz: CHRZANOWY
– Chudak. armer, elender Mensch. un miférable, infortuné, malheureux; un pauvre haire. T III 126.
patrz: CHUDAK
– Chwalebnie, adv. z pochwałą. auf eine rühmliche Weise. loüablement; d’une manière loüable. T III 128.
– Chwalebny, chwały godźien. lebenswürdig. loüable, glorieux; digne de loüanges. T III 128.
patrz: CHWALEBNY
– Chybki, chutki, żartki, chyży. flinck, fehr, hurtig. léger, agil, vite, promt. § chybki to chłopiec. T III 131.
– Chyłkiem, adv. gebuckt, geduckt. en se courbant; en se baissant; courbé; en se trainant. § chyłkiem bieży; przez tę fortę chyłkiem iść trzeba. T III 131.
patrz: CHYŁKIEM
– babi narod zawsze chytry. T III 16.
patrz: CHYTRY
– Babe, mit Safran gelb gebackener Kuchen. [...] Baba ciaścista; dobrze się baba wypiekła. T III 15.
patrz: CIAŚCISTY
– Cieśnina [...] 2) w ćieśninie napadł na nieprzyiaćiela. T III 145.
– ćieśnina morska. Meer-Enge. un Bosphore, détroit, bras de mer. T III 146.
– Ciekawie, adv. [...] artig. [...] curieusement. [...] ćiekawie o tym autor pisze. T III 139.
– Ciekawie, adv. 1) vorwißig. [...] trop curieusement. [...] ćiekawie wiedźieć chcesz. T III 139.
– iestem ćiekawy to widźieć. ich bin begierig das zu sehen. je suis gros de voir cela. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 4) Jäger: der fleißig spüret. [...] 4) chasse: qui a un bon sentiment à suivre à la piste. [...] 4) ieden ogar leniwy, drugi ćiekawy. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 3) lehrbegierig. [...] 3) curieux, qui a envie d’aprendre, de favoir. [...] 3) obroć na to ćiekawe oko. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. 1) neugierig, vorwißig. [...] 1) curieux, témeraire. [...] 1) barzo ćiekawych nie kocham ludźi. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 5) hastig, unbesonnen. [...] 5) étourdi, précipité, inconsideré. [...] *5) w postępkach swoich zawsze był ćiekawy (porywczy.) T III 139.
patrz: CIEKAWY
– ćiekawy. [...] 2) wißig, voll schöner Sachen. [...] 2) curieux, beau, rare, qui a beaucoup de curiosité; qui mérite de la curiosité. [...] 2) ćiekawą kśiążkę czytam. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– Ciekawiec, g. ćiekawca. Ciekawy. Forscher; neugieriger Mensch. un curieux; qui a de la curiosité. T III 139.
patrz: CIEKAWY
– Cienistość. Schatten, Beschattung. ombrage m. ombre. T III 143.
– Cienkopłaski. dünn und flach. menu & plat. T III 143.
– Wolnociepły. laulicht. tiéde. § wolnociepła woda. T III 2600.
patrz: CIEPŁY
– Cierpiętliwość. Empfindung, Empfindlichkeit. passion, passibilité T III 145.
– Centrum, indecl. pośrzedność. Centrum, Mittel-Punct. le centre. § Centrum ciężkości [...]. T III 104.
– Ckliwie, adv. eckelhaft, mit Eckel. avec dégoût, à contre-coeur. § ckliwie to iem, to czynię. T III 150.
– Ckliwo mi, ckni mi. 1) mir wird übel [...] 1) j’ai mal au (de) coeur; le coeur me défaut [...]. T III 150.
patrz: CKLIWIE, CKLIWO
– Ckliwo mi, ckni mi. [...] mir eckelt, mir grauet. [...] 2) je me dégoûte; il me rebute; j’ai du dégoût. T III 150.
patrz: CKLIWIE, CKLIWO
– Cud. *Cudo [...] 2) Wunder, ungewöhnliche Sache. [...] un miracle; merveille; un prodige; chose merveilleuse [...] cuda w boju czynił. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] § 1) cuda czynić [...]. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cud. *Cudo [...] 2) Wunder, ungewöhnliche Sache. [...] un miracle; merveille; un prodige; chose merveilleuse [...] § 2) cudby to był [...]. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] cud się stał. T III 162-163.
patrz: CUD, CUD, CUDO, CUDO, CZUD
– Cudak. 1 der abentheuerliche Sachen unternimmt. [...] 1) extravagant, avantuer, bizare. [...] § 1) pod postawą błaznow i cudakow po świećie biegaią. [...]. T III 163.
patrz: CUDAK, CUDAK, CZUDAK
– Cudak [...] 2) Miszgeburth. [...] 2) un monftr. [...] * 2) cudak (cudotwór) śię narodźił. T III 163.
patrz: CUDAK, CUDAK, CZUDAK
– bocian cudzoziemski; iba. schwartzer Storch; Egyptischer Storch. cigogne noire; ibis. T III 63.
– Grzeię co, grzeie, grzał. wärmen. chaufer, échaufer. rączkę w cudzey kieszeni grzeie. er greifet den Leuten in die Schubsäcke. il fourre la main dans la poche d'autrui [...]. T III 432-433.
patrz: CUDZY
– w cudze rad zagląda garki. er steckt seine Nase in alles. il fourre (met, porte) son nez par tout. T III 364.
patrz: CUDZY
– Czyham na co. lauren. guetter, épier, veiller qu. T III 197.
– Czuham, czuwam, czatuię, czyham na co. lauren. guêter, épier; veiller qu. T III 193.
– Cybet. Zibet. civette une odeur agréable. T III 168.
patrz: CYBET
– Cybetowy. Zibet-. de civette. T III 168.
patrz: CYBETOWY
– kot cybetowy. Zibet-Katze. civette un animal. T III 168.
patrz: CYBETOWY
– Cyborium. Gefäß zu den geweiheten Hostien. custode; le ciboire; vase où on met les hosties consacrées. T III 168.
patrz: CYBORIUM
– co zawsze przy cycu wiszą rzadko bywa z nich co dobrego. T III 168.
patrz: CYC
– Cyc, g. [cyc]a. 1) Schertzw. Dietz, Weiber-Brust. [...] 1) burlesq. tétard, gros & grand téton de femme. T III 168.
patrz: CYC
– Cyc, g. [cyc]a. 2) Zietze an dem Euter der Kühe, der Ziegen. 3) Dietz, der Euter. [...] 2) traïon de vache, de chèvre. 3) pis de vache, de chèvre. [...] 2) cyc u kozy, u krowy T III 168.
patrz: CYC
– Cycał. Mutter-Söhnchen. fils gâté; fils de sa mére; petit mignon de sa mére; papadoux; mamadoux. § z cycałow rzadko co godnego będźie. T III 168.
patrz: CYCAŁ
– Cyckowy. zur Brust gehorig, de mamelle. T III 169.
patrz: CYCKOWY
– Cyckowy [...] § cyckowa brodawka. T III 169.
patrz: CYCKOWY
– Cycon. Vaters-Söhnchen. petit mignon de son pére; papadoux. T III 169.
– Cyfra. [...] 3) Nachmens-Zug; verzogner Nahme. [...] 3) un chifre; nom en chifre. [...] 3) cyfra z liter poczętnych imienia czyiego; w cyfrze litery August III śię wydawały. T III 169.
patrz: CYFRA
– Cyfra. 1) Rechenk. eine Nulle. [...] 1) aritm. zero. un 0. [...] § 1) szlachectwo bez cnoty i nauk iest cyfrą bez liczby. T III 169.
patrz: CYFRA
– Cyfra. [...] 2) Cyfer zum geheimen Schreiben. [...] 2) un chifre; nom en chifre. [...] 2) cyframi pisać. T III 169.
patrz: CYFRA
– Cyga, krąglica. Kinder-Kreusel. sabot, toupie, baudufle. T III 169.
patrz: CYGA
– cygański prowadźić żywot. wie ein Zigeuner in der Welt herum ziehen; beständig reisen. courir le monde; méner une vie de boëmien. T III 169.
patrz: CYGAŃSKI
– cygańska cera. schwartzbraunes Gesicht. teint basané; visage mauricaud. T III 169.
patrz: CYGAŃSKI
– Cygański. Zigeunerisch. de boëmien. T III 169.
patrz: CYGAŃSKI
– Cykorya źiele. (cichoreum) Wegwart, Hindlauft. chicorée. T III 169.
patrz: CYKORIA
– Cynamonik ptak. vermeinter Vogel, der sein Nest aus Zimmet-Rinden bauen soll. oiseau imaginaire qui doit faire son nid de brins de cinamome. T III 170.
patrz: CYNAMONIK
– Cyndloch, zapał. Zündloch am Gewehr. lumière d'une arme à feu. T III 170.
patrz: CYNDLOCH
– Cyndlont. Zündruthe der Constabler. le boute-feu de canonier. T III 170.
patrz: CYNDLONT
– Cynpulwer, posypka. Zünd-Pulver. amorce; poudre dans le bessinet d'une arme à feu. T III 170 .
patrz: CYNDPULWER
– Cynkowatość, Cynowatość. [...] 2) Flecken auf den Thier-Häuten. [...] 2) madrure d'une peau. T III 170.
– Cynkowatość, Cynowatość. 1) Zierath von geschobenen Vierecken. [...] 1) ornament en quinconce. T III 170.
– Cynobr, Cynober, g. cynobru. Zinober. du cinabre. T III 170.
patrz: CYNOBER, CYNOBR
– Cynkowatość, Cynowatość. 1) Zierath von geschobenen Vierecken. [...] 1) ornament en quinconce. T III 170.
– Cynkowatość, Cynowatość. [...] 2) Flecken auf den Thier-Häuten. [...] 2) madrure d'une peau. T III 170.
– Cyrkiel, g. cyrcla. Zirckel, das Werckzeug. compas un instrument. § cyrkiel ma bydź dychtowny i niewychełtany. T III 171.
patrz: CYRKIEL
– w cyrkiel co uczynić. nach dem Zirckel etwas machen. faire au compas qu. ch. T III 171.
patrz: CYRKIEL
– Cyrkuł, okrąg, koło. Zirckel die Figur. un cercle fait avec le compas. § w cyrkuł co oberznąć. T III 171.
patrz: CYRKUŁ
– Cytrysta. [...]. T III 172.
– Cytwar. (zedoaria) Zittwer. zedoaire; zerumbet. T III 172.
patrz: CYTWAR
– Cyzyoianus. Calender aller Fest-Tage. almanac de toutes les fêtes. T III 173.
patrz: CYZJOJANUS
– *Scyżoryk, Szczyżoryk. ein Feder-Messer canif. T III 1999.
– *Cyżoryk, Szczyżoryk. Feder-Messer. canif. T III 173.
– Czamlet, Czamlot. Kamlot, Schamlot ein Zeug. camelot une étofe. T III 173.
– Czarno, adv. schwartz. noir; en noir. § czarno farbuię. T III 174.
patrz: CZARNO
– czarnucha żytna. (pseudomelanthium) Raden, Radel ein Unkraut im Korn. barbeau, oeillet sauvage, mauvaise herbe qui gâte le blé. T III 175.
patrz: CZARNUCHA
– Czarnucha. (melanthium) Schwartzer Kümmel, Römischer Coriander. nielle, poivrée, poivrette, aléne. T III 175.
patrz: CZARNUCHA
– Czasopis. Zeit-Beschreiber. un cronologiste. T III 178.
– Czasopisarstwo. Zeit-Beschreibung. cronologie. T III 178.
– Czasopisowy. Chronologisch. cronologique. T III 178.
– **Czasowładny. der die Zeit regierat. qui dirige le tems. § czasowładny obrotow niebieskich zawod; czasowładne niebieskie okręgi. T III 178.
– Gzło, giesłko, czechło. [...] 2) Kittel, Jupe, Ueberwurf, von Leinwand der Weiber und Kinder. [...] 2) habit de lin pour les femmes & pour les enfants. T III 442.
patrz: CZECHŁO
– Gzło, giesłko, czechło. 1) Fuhrmanns-Kittel. [...] 1) souquenille, sarot, blaude des voituriers. T III 442.
patrz: CZECHŁO
– [...] potrzeba nie czeka pogody i wczasu [...] T III 1570.
patrz: CZEKAĆ
– Czernuchna, vid. Czarnucha. T III 183.
patrz: CZERNUCHNA
– Czerwieię. wurmicht werden; voll Würmer werden. se vermouler, devenir vermoulé. § gdźie uroda? w grobie czerwieie; robactwo śię zaczerwiało. T III 184.
patrz: CZERWIEĆ
– Czerwonawo, adv. röthlich. d'une manière rougeâtre. T III 185.
patrz: CZERWONAWO
– Czerwoniuchny. sehr roth. fort rouge. T III 185.
– Bez [...] bez leśny gronisty czerwony, (sambucus montana) wilderWald-, Berg, oderhirschholder. sureau de montagne. T III 35.
– żywokost czerwony; głowienki czerwone. (solidago, consolida media; bugula) Golden-Günsel. herbe au charpentier, moïenne consire, bugle. T III 3074.
– wężownik, wężownik czerwony, gadowe ziele, gaiowa miodunka. (bistorta britannica) Natter-Wurz, bistorte. T III 2513.
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 5) schmieren, prügeln. [...] étriller, froter, rosser, batre. § [...] 5) czeszę chłopca kiiem; wyczesałem go dobrze. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 2 [3]) bürsten, ausbürsten. [...] vergetter, brosser, épousseter, nettéïer avec des vergettes. § [...] 3) czeszę szczotką suknią. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 2) hecheln, krämpeln, kämmen. [...] sérancer, carder, peigner, gréger, habiller, ragaïer; charpir. [...] § [...] 2) czesać len. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. [...] 4) abschuppen, schuppen. [...] écailler un poisson; ôter, désaire les écailles. § [...] 4) oczesz tę rybę. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Czeszę, czesze, czesał. 1) kämmen. [...] peigner. [...] § 1) czesał włosy, iakom przyszedł. T III 187.
patrz: CZESAĆ
– Człowieczy. 1. menslich, der menslichen Natur nach. 2. menslich, gesittet. 1. humain, qui regarde l'homme. 2. humain, doux, honêtte. § człowiecza własność. * 2. człowiecze (ludzkie) obyczaie. T III 188.
– Czołdro. Stalldecke über ein Pferd. caparaçon. czołdrem nakryć konia. ein Pferd mit der Stall Decke bedecken. caparaçonner un cheval. T III 189.
patrz: CZOŁDRO
– wstyd starł z czoła. er hat eine unberschämte Stirne. il a bû toutes ses hontes; il n'a plus de honte, il a renoncé à toute honte. T III 2640.
patrz: CZOŁO
– czopowe. Zapfen-Geld von Getråncken. les aides, le maubouge, le cambage, le vientrage, le boutage; impôts que paient les boissons qui se consument. T III 191.
patrz: CZOPOWE
– Czopowy. Zapfen-. de broche, de tenon; de tourillon. czopowa dziura. Zapfen-Loch. mortaise. T III 191.
patrz: CZOPOWY
– Czopuch, cepuch. Schlung, Rauch-Loch. trou par où passe la fumée. T III 191.
patrz: CZOPUCH
– czterdźieśći kroć. vierzigmahl. quarante fois. T III 191.
– każdy dudek ma swoy czubek. jeder Narr hat seine Kappe. à chaque fou sa marotte. T III 285.
patrz: CZUBEK
– tchu w sobie nie czuie. er ist ganz aus dem Athem. il est tout ésouflé; il est hors d'haleine. T III 214.
patrz: CZUĆ
– Czuię, czuie, czuł. 3) empfinden, fühlen, schmecken [...] 3) sentir, ressentir, cennoître par le moien des sens. [...] 3) wino dobre ale w nim siarkę czuię; siarki w tym winie nie czuć [...]. T III 193.
patrz: CZUĆ
– mały a czupurny. er ist klein und doch fehr hitzig. en petit ventre gros coeur. T III 194.
patrz: CZUPURNY
– Czupurny. böse, hitzig vor der Stirne. emporté; qui a la tête près du bonnet. T III 194.
patrz: CZUPURNY
– Czwartek, g. czwartku. Donnerstag. jeudi. T III 195.
patrz: CZWARTEK
– wielki czwartek. der grüne Donnerstag, jeudi saint; jeudi absolu. T III 195.
patrz: CZWARTEK
– Czworletni, vierjährig. de quatre ans. T III 196.
patrz: CZWORLETNI
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
– Czworograniasty Czworogranisty kwadratowy. viereckigter. quarré, fait en quarré. T III 196.
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
– Czworograniasty Czworogranisty kwadratowy. viereckigter. quarré, fait en quarré. T III 196.
– Czworograń, f. Czworograniastość, czworogranistość, kwadrat. Viereck. un quarré; chose en quarré. T III 196.
– Kwadrat, czworograń. Viereck, Quadrat. un quarré, chose en quarré. § kwadrat iest figura o czterech śćianach. T III 693.
– Czworonarożny, vid. Czworogranisty. T III 196.
– Czynićiel. [...] faiserur; celui qui fait. § czynićiel wszystkich nieprawośći. T III 199.
patrz: CZYNICIEL
– Wstyd. [...] 3) Beschämung, Schande, die man einem macht [...] honte, afront, ignominie, confusion [...] sobie i Panu twoiemu wstyd czynisz. T III 2639-2640.
patrz: CZYNIĆ
– Cud. *Cudo [...] 2) Wunder, ungewöhnliche Sache. [...] un miracle; merveille; un prodige; chose merveilleuse [...] cuda w boju czynił. T III 162-163.
patrz: CZYNIĆ
– wolno sobie namyśl a prętko czyń. T III 2599.
patrz: CZYNIĆ
– blask mi, blask mi to czyni. das Licht blendet mich. le trop grand éclat m`eblouït les yeux, m`ofusque la vuë. T III 55.
patrz: CZYNIĆ
– dość czynić komu. Gnüge leisten. contenter qu. satisfaire qu.ou à qu. T III 257.
patrz: CZYNIĆ
– Cud. *Cudo 1) Wunder, Wunder-Werck [...] un miracle [...] § 1) cuda czynić [...]. T III 162-163.
patrz: CZYNIĆ
– Nadzieia die Hoffnung [...]. T III 901.
patrz: CZYNIĆ
– Gwałt. 1) Gewalt; Gewaltthätigkeit [...] 1) infraction, violement, violence, violation, force [...] § 1) [...] gwałt komu czynić; gwałt czynić ludzkiemu sumnieniu grzech wielki [...]. T III 438.
patrz: CZYNIĆ
– dość czynienie; dość uczynienie. Vergnügung; Genugthuung. satisfaction. T III 257.
patrz: CZYNIENIE
– Baran czyszczony; skop. ein Schöps. un mouton. T III 23.
patrz: CZYSZCZONY
– *Czyśćie, adv. 1) gut, schön. 2) rein. 1) bien, bellement. 2) nettement, proprement. T III 200.
patrz: CZYŚCIE
– Czytelniczka. Leserin. liseuse, celle qui lit qu. ch. T III 202.
– **Czytelniec, g. czytelnca. Czytelnik. Leser. lecteur. T III 202.
patrz: CZYTELNIEC
– **Czytelniec, g. czytelnca. Czytelnik. Leser. lecteur. T III 202.
patrz: CZYTELNIK
– Czyżowy. Zeischen-. de sérin. § świergot czyżowy. T III 202.
patrz: CZYŻOWY
– cmić się. dunckel werden. s'obscurcir; devenir obscur & ténébreux. T III 151.
– cmi mi się; cmią mi się oczy. meine Augen werden dunckel. mes yeux 's'obscurcissent. § iuż się starcowi oczy cmiły. T III 151.
– cmi mi się; cmią mi się oczy. meine Augen werden dunckel. mes yeux 's'obscurcissent. § iuż się starcowi oczy cmiły. T III 151.
– cwiczenie nabożne albo duchowne [...] un éxercice de pieté. T III 167.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczenie [...] 1. un éxercice; pratique, usage m. action de pratiquer. 2. instruction, discipline. § cwiczenie rycerskie, cwiczenie z dział, z hakownic; cwiczenie ręki w chędogim pisaniu; cwiczenie żołnierza w monszterunku; cwiczenie chłopca w łacinie; cwiczenie pamięci; pole cwiczenia pociskowego. 2) schowany na dobrym cwiczeniu; trzymać w cwiczeniu chłopca. T III 166-167.
patrz: ĆWICZENIE
– cwiczenie nabożne albo duchowne [...] un éxercice de pieté. T III 167.
patrz: ĆWICZENIE
– Cwiczę [...] wprawuję [...]. T III 166.
patrz: ĆWICZYĆ
– Dabin. Tabin ein Zeug. tabis sorte d'étofe. T III 201.
patrz: DABIN, TABIN, TABIN
– Tabin. Tabinek. Tabin ein Zeug. tabis, sorte d'étofe. T III 2287.
patrz: DABIN, TABIN, TABIN
– Dach [...]. T III 201.
patrz: DACH
– Z tey dachownie dachowka na kośćioł robiona bydź ma. T III 202-203.
patrz: DACHOWNIA
– dano mu łacinę aż mu się łeb kurzył. [...] no lui a lavé bien la tête. T III 702.
patrz: DAĆ
– Ordynans. [...] § dać, otrzymać Ordynans. T III 1257.
patrz: DAĆ
– Chłosta. Schmiss/ Hieb mit einer Peitsche. coup de foüet. [...] chłostę dać komu. einen peitschen. foüeter, donner des coups de foüet à qu. T III 114.
patrz: DAĆ
– daktyły leśne, solone, Indyyskie; Tamaryndy. Tamarinden. des tamarins T III 207.
– daktytł drzewo, palma ein Palmbaum,palmier, dattier. T III 207.
– Daktył eine Dattel. datte. fruit de palmier. T III 207.
– Daktyłowy. Datteln. de datte. § Daktyłowa pestka. T III 207.
– Daktyłowy. Datteln. de datte. § Daktyłowa pestka. T III 207.
– Dalece, obf. adv. v. Daleko. T III 207.
patrz: DALECE
– Daleki [...]. T III 207.
patrz: DALEKI
– Daleko T III 209.
patrz: DALEKO
– Dama T III 209.
patrz: DAMA
– Danie, vid. Dawanie T III 209.
patrz: DANIE
– Dań T III 209.
patrz: DAŃ
– Bezżeństwo. lediger, eheloser Stand. célibat. § dań albo wina od bezżeństwa. T III 39.
patrz: DAŃ
– Daremnie T III 210.
patrz: DAREMNIE
– Daremny T III 210.
patrz: DAREMNY
– Darmo T III 210.
patrz: DARMO
– Daruię T III 211.
patrz: DAROWAĆ
– Darowanie T III 211.
patrz: DAROWANIE
– Data T III 212.
patrz: DATA
– Datek T III 212.
patrz: DATEK
– Dawam co T III 212.
patrz: DAWAĆ
– dwa kroć daie kto prętko daie, a trzy kroć kto ochotnie T III 204.
patrz: DAWAĆ
– dziesięcinę dawać den Zehenden geben. païer la dîme. T III 315.
patrz: DAWAĆ
– Dawca T III 212.
patrz: DAWCA
– Dawno T III 212-213.
patrz: DAWNO
– Dawny [...]. T III 213.
patrz: DAWNY
– Dąb, g. [dęb]a. ([dęb]u). Eiche. un chene. T III 201.
patrz: DĄB
– dąb samica. Eiche weiblichen Geschlechts. drille. T III 201.
patrz: DĄB
– mały robak wielkiego dębu tocząc na ostatek obali. eine kleine aber oftere Bemühung thut Wunder. l'eau qui tombe goute à goute, creuse le plus dure rocher; à la continuë l'eau ronge la pierre. T III 201.
patrz: DĄB
– Dąbrowa Dąbrówka [...]. T III 201.
patrz: DĄBROWA
– Dbam T III 213.
patrz: DBAĆ
– dech zatrzymać, den Athem an fich halten. retenir son vent, son haleine. T III 214.
patrz: DECH
– Dech, g. Voc. loc. dechu, *dchu, tchu. D. dechowi, tchowi. Ins dechem, tchem. der Athem. haleine; un soufle. T III 214.
patrz: DECH
– tchu w sobie nie czuie. er ist ganz aus dem Athem. il est tout ésouflé; il est hors d'haleine. T III 214.
patrz: DECH
– Defalka Defalkata T III 214.
patrz: DEFALKA
– Defalka Defalkata T III 214.
patrz: DEFALKATA
– * Defekt, niedostatek T III 214.
patrz: DEFEKT
– Definitor w zakoniech. Rathgeber des Borstehers eines geistlichen Ordens. Définiteur, Conseiller du Provincial d'un Ordre. T III 214.
patrz: DEFINITOR
– Definitorz w zakonach. Raths=Stube in einigen Klostern. définition, le définitoire, lieu ou s'assemble les définiteurs pour les afaires de l'Ordre. T III 214-215.
patrz: DEFINITORZ
– Deklamuię; krasomowskie się cwiczę. sih im halten der Reden üben. déclamer; s'exercer à haranguer. T III 215.
– Deklaracyja T III 215.
patrz: DEKLARACJA
– Deklaruię T III 215.
– Dekret T III 215.
patrz: DEKRET
– Delator T III 216.
patrz: DELATOR
– Delektuie [...] T III 216.
– Delektować sie [...] T III 216.
– Delfin [...] morska świnia. T III 216.
patrz: DELFIN
– Deliberacyja [...] T III 216.
– Deliberuię [...] T III 216.
– Delicye plur. rozkosz. Annehmlichkeiten, Ergötzlichkeiten. les délices. T III 216.
patrz: DELICJE
– gęba delikacka, pańska. delicates Maul. une langue fine; goût délicat, excellent. T III 369.
patrz: DELIKACKI
– Delikacki [...] T III 216.
patrz: DELIKACKI
– Delikactwo, rozkosz w życiu. Zärtlichkeit, Weichlichkeit. délicatesse, mollesse. T III 216.
patrz: DELIKACTWO
– Delikat, rozkosznik. ein Wollunter T III 216.
patrz: DELIKAT
– Delikatny [...] T III 217-218.
patrz: DELIKATNY
– Dełutka. Ober-Rock ohne Ermel. robe au juste-au-corps sans manches. T III 217.
patrz: DEŁUTKA
– Depta. Deptacz. ein Treter. fouleur, celui gui foule. T III 217.
patrz: DEPTA
– Depta. Deptacz. ein Treter. fouleur, celui gui foule. T III 217.
patrz: DEPTACZ
– Depcę, Deptam [...] T III 217.
patrz: DEPTAĆ
– Deputuię [...] T III 218.
patrz: DEPUTOWAĆ
– Derelikt, rzecz odbieżana. in den Rechten: verlassene Sache. Droit: chose abandonnée. T III 218.
patrz: DERELIKT
– Dereszowaty koń [...]. T III 218.
– Deszczka, Deszczułka [...]. T III 219.
– Desperacya, rozpacz. die Verzweiflung. desespoir. T III 219.
patrz: DESPERACJA
– Desperuię, rozpaczam [...]. T III 219.
– Bania do dystylowania. T III 21.
– Deszcz [...]. T III 219.
patrz: DESZCZ
– Dębowy [...] dębowa wić [...]. T III 214.
patrz: DĘBOWY
– Dyamentowy. Diamanten. de diamant. T III 297.
patrz: DIAMENTOWY
– Dla [...]. T III 220.
patrz: DLA
– Dławię * Dłabię [...]. T III 211.
– Dłubaczka [...]. T III 221.
patrz: DŁUBACZKA
– Dłubię T III 221-222.
patrz: DŁUBAĆ
– Dłubam v. Dłubię. T III 221.
patrz: DŁUBAĆ
– Dług [...]. T III 222.
patrz: DŁUG
– Długi [...]. T III 222.
patrz: DŁUGI
– Długo ten pokuka co babę oszuka. T III 15.
patrz: DŁUGO
– Długo [...]. T III 222-223.
patrz: DŁUGO
– Dłużnik [...]. T III 224.
patrz: DŁUŻNIK
– Dmucham [...]. T III 225.
patrz: DMUCHAĆ
– Dnieie, świta. tagen. commencer à faire jour; poindre. T III 225.
patrz: DNIEĆ
– Dno [...]. T III 225-226.
patrz: DNO
– do bisa. 1) Potztausend; das dich der Hencker. [...] 1) le bourreau; ventregris; cadedis; ventre-bleu; hache. [...] § 1) do bisa sparzyłem się. T III 52.
patrz: DO
– Broń [...] mieć się do broni. zu den Waffen greifen. prendre les armes [...]. T III 78.
patrz: DO
– Do [...]. T III 226-227.
patrz: DO
– do bisa. [...] 2) viel. [...] 2) beaucoup. § [...] 2) do bisa tam graczow, złodzieiow. T III 52.
patrz: DO
– do sytu. mehr als genug; zur Gnüge; zum Ueberfluss. tout son soul; à regorge museau; excessivement. § iadłem i piłem do sytu. T III 2227.
patrz: DO SYTU
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...] 4) vollends einschlagen als einen Nagel. [...] 4) chasser entiérement un clou [...] 4) dobiy gozdzia tego, tego pala. [...] T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...]. T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...] 3) einen geprügelten vollends auschmieren [...] 3) batre d'avantage; batre comme il faut celui qui est déja batu [...] 3) dobiłem mu skory [...]. T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam, v. m. F. dobiię. 1) vollends todt schlagen; den Rest geben. 2) die übrigen niedermachen [...] 1) tuër, assommer celui qui est au abois; achever qu. 2) tuër, massacrer le reste de gens [...] § 1) dobił wołu nie dobrze uderzonego. 2) dobiliśmy na pogoni nieprzyiacioł [...]. T III 228.
patrz: DOBIĆ
– Dobiiam [...] dobiiam się czego. 1) erfechten, mit dem Degen erwerben. 2) heftig steben. 1) combatre; gagner, aquerir; remporter par les voies de son courage. 2) aspirer, briquer; tacher d'avoir. § 1) dobił się sławy, zwycięstwa. 2) dobiia się tego urzędu. dobiiać się. fechten, trachten zu erlangen. tâcher à aquerir, à remporter. dobić się. erfechten. aquerir, remporter. T III 228-229.
– Dobiiam, v. m. F. dobiię [...]. T III 228.
patrz: DOBIJAĆ
– Dobiiam [...] dobiiam się czego. 1) erfechten, mit dem Degen erwerden. 2) heftig streben. 1) combatre; gagner, aquerir; remporter par les voies de son courage. 2) aspirer, briquer; tacher d'avoir. § 1) dobił się sławy, zwycięstwa. 2) dobiia się tego urzędu. dobiiać się. fechten, trachten zu erlangen. tâcher à aquerir, à remporter. dobić się. erfechten. aquerir, remporter. T III 228-229.
– Dobroczynność [...]. T III 229.
– Dobroczynny [...]. T III 229.
– Dobroć [...]. T III 229.
patrz: DOBROĆ
– Dobrodźiey [...]. T III 229.
– Dobrodźieyka [...]. T III 230.
– Dobrodźieystwo [...]. T III 230.
– Dobrorzeczliwie, adv. mit. guten Worten. d'une manière bien-disante. T III 230.
– Dobrorzeczliwy. der Gutes nachsaget. biendisant. T III 230.
– Dobrotliwy [...]. T III 230.
patrz: DOBROTLIWY
– Dobrowolnie [...]. T III 230.
– Dobry [...] T III 230-231.
patrz: DOBRY
– [...] dogadzać potrzebie ubogich ludzi. T III 1570.
patrz: DOGADZAĆ
– [...] potrzebie łacno dogodzić, zbytkowi trudna. T III 1570.
patrz: DOGODZIĆ
– Daię [...] nie dał gruszkom dozrzewać [...]. T III 203-204.
– Doyrzewam, vid. Dozrzewam. T III 267.
– Uźrzewam v.m.F. uźrzeię, doźrzewam reif werden mûrir. T III 2470.
– Doiutrek, g. doiutrka. Doiutraszek, g. doiutraszka der alles auf Morgen verschiebet. qui aime à mettre ses afaires au lendemain. T III 240.
– Doiutrek, g. doiutrka. Doiutraszek, g. doiutraszka der alles auf Morgen verschiebet. qui aime à mettre ses afaires au lendemain. T III 240.
patrz: DOJUTREK
– Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242.
patrz: DOKOPAĆ
– Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242.
patrz: DOKOPAĆ
– Dokopuię, v.m. F. dokopię. die Erde vollends ausgraben. achever à bécher, à creuser. § dokopię dzisiay rowu tego. dokopać się czego. mit Graben bis an etwas kommen; ausgraben. creuser la terre jusqu'à; déterrer, tirer de terre. § zakopanego skarbu dokopać się nie mogę. T III 242.
– Dolęka. Zulänglichkeit, Vorrath, Ueberfluss. susisance, abondance, provision. § mam dolękę drew na zimę. T III 245.
– Dołkowacieię. hohl, grubicht, T III 245.
– § doma naylepiey, prov. nigdźie lepiey iako doma. T III 246.
patrz: DOMA
– *w domie; doma; w domu. zu Haus, heim . chez moi; chez toi; chez soi etc. T III 246.
patrz: DOMA
– gęś domowa, dzika. T III 371.
patrz: DOMOWY
– wrobel domowy T III 2620.
patrz: DOMOWY
– Domyślacz. Muthmasser, der durch Muthmassung auf etwas fällt. qui devine, qui conjecture; qui tire des conjecture. T III 250.
patrz: DOMYŚLACZ
– Dopieruczko, Dopieruszenko, adv gleich ietzo; nur den Augenblick. il n'y a qu'un moment. T III 253.
– *Doręcz, f. *Doręcze. Dorędzie. Bereitschaft, fast nur in folgender Redens-Art. apareil, prépartif, ce mot n'est presque usité que dans l'expression suivante. T III 255.
– *Doręcz, f. *Doręcze. Dorędzie. Bereitschaft, fast nur in folgender Redens-Art. apareil, prépartif, ce mot n'est presque usité que dans l'expression suivante. T III 255.
patrz: DORĘDZIE
– kwadrat doskonały, kwadrat równościennokątny. Viereck mit gleichen Winckeln. quarré parfait ou régulier. T III 693-694.
patrz: DOSKONAŁY
– Dosyt. 1) Zulänglichkeit, Gnüge [...] sufisance [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– ieść do dosytu. sich fatt essen. manger tout son soul. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. [...] 2) Erfättigung. [...] satieté, rassasiement [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. [...] Uebermass, Zugabe. [...] 3) surmésure. [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. 1) Zulänglichkeit, Gnüge [...] sufisance [...] 1) nigdy nie ma pieniędzy do dosytu [...]. T III 263.
patrz: DOSYT
– Dosyt. [...] 3) Uebermass, Zugabe. 3) surmésure. [...] 3) bez dosytu, dosytem mierzyć. T III 263.
patrz: DOSYT
– dość czynić komu. Gnüge leisten. contenter qu. satisfaire qu.ou à qu. T III 257.
– Dość, Dosyć, adv. genug; zur Genüge. assez, susisamment. § dość ma pieniędzy, ale ia mam więcey bom kontent; dość ieszcze iest czasu; [...] dość pracował. T III 256-257.
– dość czynienie; dość uczynienie. Vergnügung; Genugthuung. satisfaction. T III 257.
– dość mi się stało od ciebie. du hast mir Genüge geleistet. vous m'avez satisfait. T III 257.
– dość na jednego; ma co ieden robić. genug Arbeit vor einen. c'est assez de travail pour une personne. T III 257.
patrz: DOŚĆ
– dość o tym genug hiervon. brisons làdessus; baste. T III 257.
patrz: DOŚĆ
– głod dowcipny; wszystkiego głod nauczy. T III 381.
patrz: DOWCIPNY
– Grodzę co [...] grodzić komu drogę. einem den Weg verwehren. couper à qu. le passage, le chemin. T III 420.
patrz: DROGA
– **Drogocenny. theuer, kostbar. fort cher; de haut prix, précieux. T III 278.
patrz: DROGOCENNY
– z iednegoż gniazda (szczepu) z drugim. der mit einem aus eben den Geschlecht ist. lignager. T III 390.
patrz: DRUGI
– Bas w muzyce [...] bas drugi der andre Bass. basse contre. T III 27.
patrz: DRUGI
– Drugożeniec, g. drugożeńca. der Die andre Frau hat. qui a deux femmes successivement. T III 280.
– Drugożeński, die zwente Ehe betreffend. qui regarde les secondes noces. <