Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
Kn 1621-1643 oryginał
Thesaurus Polonolatinograecus seu Promptuarium linguae Latinae et Graecae

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/416379/display/Default,
Odnotowano 5717 cytatów z tego źródła
– Jákmiarz/ vide Práwié. Kn 232.
patrz:
– Głowacz suchy/ Dorsz. Capito duratus frigore, aut infumatus [...]. Kn 184.
patrz:
– Rák morski okrągły/ páiąk morski [...] Cancer rotundus araneae similis Kn 909.
patrz:
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz:
– Tránk Aniélski/ v. Aniélski tránk. Kn 1150.
patrz:
– Aniélski tránk ziele/ Alisma & Damasonium, & Lyrum [...]. Kn 7.
patrz:
– Jabłká Afryckie/ Tuberes [...]. Kn 227.
patrz:
– Kołokwintydá/ korb léśny/ ośli ogórék/ bániá zamorska. Colocynthis [...] Cucurbita siluestris [...] frutex est humi repens fructu rotundo. Kn 292.
patrz:
– Jaszczurká cudzoziemska/ Jndyyska/ Azyáńska/ etc. Jaszczorká mieniąca bárwę/ Wiátrożyłá ábo Wiátrożył gádziná. Chamaeleon. Animal versicoloris mutationis Kn 238.
patrz:
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 176.
patrz:
– Kot morski/ vide Koczkodan. Kn 310.
patrz:
– Kot dziki/ vide Żbik. Kn 310.
patrz:
– Fiołki ábo skopki ozimie białogłowskie, Hesperis [...]. Kn 176.
patrz:
– Błotny opich. Petroselinum. Macedonicu[m]. Alexandrinum. Apium grande. Hipposelinum. Kn 631.
patrz:
– Bélwedér ziéle/ v. Lenék Panny Maryey. Kn 20.
patrz:
– Bábá zabobonna/ co lekuié nié czárámi/ álé zmyślonemi nabożenstwy. Piatrix. Expiatrix. Kn 10.
patrz:
– Piés morski rybá/ ábo Rybá chrzestkowáta rozmáita. Kn 693.
patrz:
– Łánia broń/ ziéle/ vide Iéleni korzeń. Kn 348.
patrz:
– A Polskie pełne/ A rozmáicié się po Łácinié y po Grecku wyłożyć może/ iako masz niżey. Kn 1.
patrz: A
– Dwá á dwá/ vide Po dwu. Kn 154.
patrz: A
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
– Przépisuię dziésięciu obiécádło/ etc. Praeformare literas infanti [...] Praefigurare literas [...]. Kn 852.
– Obiécádłá się uczący. v. Grégoryanék. Kn 565.
– Obiécádłowy/ do obiécádłá naléżący. Elementarius, [...] Senex elementarius [...]. Literae elementariae. Kn 565.
– Obiécádło/ Elementa puerorum [...]. Prima literarum elementa [...]. Primae literae: primas literas docere [...]. Elementariae literae [...]. Kn 565.
– Obiécádłowy/ do obiécádłá naléżący. Elementarius, [...] Senex elementarius [...]. Literae elementariae. Kn 565.
– Obiécádłowy/ aliter. Obiécádłá porządkiem idący/ iáko księgá/ réiéstr/ etc. Alphabeticus vulgo. Kn 565.
– Obiecadłowem porządkiem spisowáć. Kn 595.
– Abréwiácya/ z tytlámi pismo prędkie. Abbreuiatio, vulgo Abbreuiaturae IC. breues notae [...]. Pismo taiemne. Kn 3-4.
patrz: ABREWIACJA
– Skoropis [...] Abrewiácyia/ Włoczka. Kn 1007.
patrz: ABREWIACJA
– Abrewiáciy vżywam/ z ábréwiácyámi piszę. vide Piszé prętko. Kn 4.
patrz: ABREWIACJA
– Tytél/ v. Abréwiácyia. Kn 1169.
patrz: ABREWIACJA
– Ach/ Ah, Aha [...] Eheu [...] Hei, heu [...] hei mihi. Kn 4.
patrz: ACH, ACH, AH
– Acháték/ kámień drogi/ Achates. Kn 4.
– Akta/ Księgi spraw/ abo prawne [...] v. Metryka. Księgi wielkie/ regałowe/ pargaminowe/ gradały. Kn 330.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Akt [...] vide Spráwá. Kn 5.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Akt w komedyey. Kn 5.
patrz: ACHT, AKT, AKT
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in Constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Kn 19.
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ [...] Tina [...] Dolium [...] Orca. Kn 19.
– Achtel/ vide Béczká. Kn 4.
– Acz nic/ vide Przynamniéy. Kn 4.
patrz: ACZ
– Przynamniey/ ácz nic. Minimum. Kn 879.
patrz: ACZ
– Acz/ áczkolwiék/ choćia/ choćiasz/ Quamuis, quanquam, etsi, etiamsi, licet, tametsi [...] v. Wszákże. Kn 4.
patrz: ACZ
– Haczék/ haczyk. Hamulus [...]. Kn 220.
– Haczék/ haczyk. [...] Chirurgicum instrumentum. Cavus vncinatus. [...]. Kn 220.
– Adámászék/ Sericum florulentum. Kn 4.
– Amirał/ hetman woyská wodnego/ Trierarchus [...] Nauarchus [...] vide Szypér. Kn 6.
– Amirał/ Nauis praetoria. Kn 6.
– Adwent/ dies adventui Christi sacri. Kn 4.
patrz: ADWENT
– Kobiérzéc adziámski [...] Tapete Persicum, Barbaricum. Kn 285.
– Afékt przyrodzony/ vide Miłość. Kn 4.
patrz: AFEKT
– Jabłká Afryckie/ Tuberes [...]. Kn 227.
patrz: AFRYCKI
– Autentyczny/ v. Powazny 1. Dowodny. Kn 10.
– Autentyk/ Literae vel documentum locupletis auctoritatis [...] Authenticum instrumentum [...]. Kn 10.
– Háftuię/ Plumo [...]. vide Wyszywam & Háftowány. Kn 221.
– Háftuię ránę/ Suo plagam [...]. Committo oras plagae suturis [...]. Kn 221.
– Háftowány/ Segmentatus, [...] Plumatilis vestis, [...]. Kn 220.
– Háftowaánie/ (opus) háftowánego co. Textilis pictura, [...] Segmentum, [...] Plumatum [...]. Kn 220.
– Háftuię/ Plumo [...]. vide Wyszywam & Háftowány. Kn 221.
– Agáryk/ vide Modrzéwowa gębká. Kn 4.
patrz: AGARYK
– Aiendá kościelna/ Księgá cerémoniálna. Libri rituales. Kn 5.
– Agnusek/ Agni diuini cerea effigies. Kn 4.
– Agrést/ iágodá/ Uva acerba [...]. Uva im mitis [...]. Uva immatura [...]. Uva immatura non solum vini, sed oliuae, lauri etc. Kn 5.
– Agréstowy/ Omphacinus. Kn 5.
patrz: AGRESTOWY
– Ach/ Ah, Aha [...] Eheu [...] hei, heu [...] hei mihi. Kn 4.
patrz: AHA
– Hak dwoyzęby/ Bidens [...] motyká dwoyzębá. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Hak kátowski Harpax ferreus. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Hak/ Vncus [...] Harpago [...]. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Hak woięnny/ Vncus naualis, [...] Manus ferrea. [...] Lupus ferreus [...]. Kn 221.
patrz: AK, HAK, HAK
– Sápiient Akádémicki. [Bidellus Alciato. Tucholi. Custodem gymnasiorum etiam vocat Alciat. [...]. Kn 979.
patrz: AKADEMICKI
– Akcya/ Mam ákcyą przeciw komu/ v. Spráwá sądowa. Kn 9.
patrz: AKCJA
– Akolit/ Acolythus. Kn 5.
patrz: AKOLIT
– Akomodowáć się komu/ v. Dogadzam komu/ Przypodobam się/ Gwoli być komu/ Ulegać/ Przestáwáć z kiem. Kn 5.
– Akta/ vide Dzieiow księgi. Księgi publiczne. Kn 5.
patrz: AKTA
– Aktor komédyyny. Kn 5.
patrz: AKTOR
– Aktor w práwié/ [...] vide Prokurator. Stroná powodna w práwié. Kn 5.
patrz: AKTOR
– Aktykuię/ vide W wodzę w księgi. Kn 5.
patrz: AKTYKOWAĆ
– Gorzałka/ akwawita. [...] Przepalane wino. Aqua vitae. Kn 203.
patrz: AKWAWITA
– Akwáwitá/ vide Gorzałká. Kn 5.
patrz: AKWAWITA
– Hálábart/ Amazonia securis [...]. Bipennis [...]. vide Czékan. Kn 221.
– Gips/ wapno chędogie/ ábo álábástr miáłki do pobielániá/ do wybiiánią [!] figur. Gypsum [...]. Kn 190.
– Alábástr kámięn/ Alabastrites [...] Lapis ex marmoris genere [...] Onyx [...] v. Onich. Kn 5.
– Antymoniowy/ [...] sed ad colore[m] alludit [...] iákoby álábástrowy. Kn 7.
– Alábástrowy słoiék/ z álábástru. Alabaster [...] alabastru[m] [...] Onyx [...]. Kn 5.
– Alkánt/ álákánt. [...] Vinum Creticum, nam Candia est Creta. Vinum atrum [...]. Kn 6.
– Dystylowánie/ palenie wodék/ oléykow/ ábo zioł/ korzeni [et] c. ná wodki/ oléyki [...] Kápánie abo ciéczenie wodek z álambikow/ haec proprie est destillatio vel distillatio, non prior. Kn 158.
– Alámbik poiédynkowy/ prosty. Aeolipyla [...] Vesica metallica. [...]. Kn 5.
– Alámbik podwoyny w wodzié/ Diploma [...] Duplex vas [...] Balneum maris. [...]. Kn 5.
– Alátérn drzewko, (iáko ie drugié ięzyki z Łácińská zową), Alaternus, [...] folio inter ilicem et oleam, nullum fructum fert [...]. Kn 5.
patrz: ALATERN
– Albá kápłánska/ Vestis reliqiosa lintea [...]. Poderis [...]. Kn 5.
patrz: ALBA
– Alchimia/ Chimice, es[t] Chimica ars [...] argenti conficiendi scientia [...] Vana ars [...]. Kn 5.
– Lekarz iármárkowy/ często szálbierstwem ábo álchimią nárábiáiący. Circulator [...] Circulatores per medicamenta id faciunt [...]. Kn 355-356.
– Alchimistá/ Chimicus (vulgo Alchimista) Chimisticae facultatis magister [...]. Kn 5.
– Dystylowaná rzécz v Alchymistow/ vulgo quinta essentia [...] vide Ekstrakt [...]. Kn 159.
– Napierśnik/ v. Hálzbánt/ & Przépaská. Kn 469.
– Hálsbánt koński/ Phalerae [...] Primus equúm phaleris insignem victor habebit [...] phaleras esse pretiosum quemuis equi ornatum, sine in fronte, sine in capite, sine in pectore. [...]. Kn 222.
– Hálsbánt/ noszenie męskie [...] Pectorale militum [...] ornamentum pectoris. Kn 222.
– Podpiérsień/ Antilena [...] Phalerae [...] v. Hálzbánt [...]. Kn 744.
– Naczelnik/ Frontale [...] Phaleras [...] vide Hálzbánt. Kn 455.
– Aléguię kim/ áléguię co/ v. Sczyczę się/ Przywodzę co. Kn 6.
– Alkierz wypuszczony [...] Podium [...] Exostes, suggrunda, proiectum [...] wydátny álkierz z ściány [...] Ganek 1. Kn 6.
– Almáryia/ vide Száfá. Kn 6.
– Aloe/ sok gęsty iák żywicá. [...] Aloës herbae succus [...]. Kn 6.
patrz: ALOE
– Aloe/ ábo Aloná ziele. Aloë [...]. Kn 6.
patrz: ALOE
– Aloé drzewko/ Rayskie drzéwo. Tarum [...] Lignum odoratum, et Agallochum sylvestre [...]. Kn 6.
patrz: ALOE
– Aloe/ ábo Aloná ziele. Aloë [...]. Kn 6.
patrz: ALONA
– Alt w Muzycé/[...] Symphoniae pars suprema virili voce cani solita. Kn 6.
patrz: ALT
– Altaná/ [...]. Tabulatum supremum. Ambulatio, vel coenaculum supra tectum [...]. Kn 6.
– Altembás/ Sericum aureo filo crispatum [...]. Kn 6.
– Amárykuię/ Polonice styskuię/ Vskarżam się/ Skwierczę. Amarico parum Latinum est [...] vide Gorzko czynię. Kn 6.
– Amétyszt/ kámien drogi iásno brunatny [...]. Kn 6.
– Amétysztowy/ Amethystinus color [...]. Kn 6.
– Ambit/ chodzenie nakryte iáko bywa w klasztorách/ ábo koło kościołá/ Peristylum [...] Peridromis [...]. Kn 6.
patrz: AMBIT
– Ambra druga/ sok z-siadły/ kleiowi abo żywicy podobny/ Ambarum [...] Ambar Arabibus. Ambra vulgo succus terrae vel arborum concretus in Aethiopia, [et] apud Chinas, in medicinis nobilissimus [...]. Kn 6.
patrz: AMBRA
– Ambrá/ Ambra in Brasilia in littore maris colligitur, colore nihili, sed ad odoramentorum usum auro penditur [...]. Kn 6.
patrz: AMBRA
– Aminék Polski/ Kmin Polski/ Podáminék/ [...] Ammioselinum, Ammium adulterinum, Bubonium Hippocratis [...]. Kn 6.
patrz: AMINEK
– Aminék/ [...] Kmin biały [...] Ammium, Cuminum Aethiopicum et regium [...]. Kn 6.
patrz: AMINEK
– Duch dobry/ [...] Anioł. Kn 152.
– Amoniak/ sok. Ammoniacum [...]. Kn 6.
– Amoniakowé drzewko/ Agasyllis [...] Metopion [...]. Species eius duo Trauston, Phyrama [...]. Kn 6.
– Metopium [...] gáłbanowy/ ábo ámoniákowy/ ábo migdałowy oléiék. Kn 183.
– Ampułká/ nalewéczká do kiélichá przy Mszy. Simpulum [...] Guttus [...] Guttulus. Kn 6.
– Kufel/ kufelek/ kuflik [...] vide Ampułka. Kn 334.
– Ana. Medykow y Aptekárzow termin/ vide Po funcié. Kn 7.
patrz: ANA
– Anátomia/ Náuká rozbieránia źwierząt po członkách żywo [...]. Kn 7.
patrz: ANATOMIA
– Anátomik/ rozbierácz sztuczny źwierząt [...] Anatomicus [...]. Kn 7.
patrz: ANATOMIK
– Annaty/ Pensio summo Pontifici dari solita ab Episcopo sedem Episcopalem occupaturo [...]. Kn 7.
– Jáncárowié/ Triarij Turcarum. [...] Praetorianos milites Turcarum. Kn 235.
– Márcépannik/ Crustularis, [...] vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow. Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: ANDROT
– Androt/ Crustulum, Horat placenta ex farina, oleo, lacte, melle [et]c. Lamb. Iun Pemma n, Var. Scal. Pemmation, n.iunio Kn 7.
patrz: ANDROT
– Márcépannik/ Crustularis, [...] (vel etiam Androtnik/ piékarz ándrotow.) Panchrestarius, [...] Panisices crustarios [...] Dulciarius, [...] Dulciarius pistor, [...] vel Miodownikarz: vide: Piérnikarz. Kn 389.
patrz: ANDROTNIK
– Tránk Aniélski/ v. Aniélski tránk. Kn 1150.
– Aniélski tránk ziele/ Alisma & Damasonium, & Lyrum [...]. Kn 7.
– Kontryfał/ cyná przédnia ábo Angiélska/ Stannum Anglicanum nobilissimum [...]. Kn 300.
patrz: ANGIELSKI
– Kotéwki żélázne/ kotwiczki/ Angliczki. Triboli [...] Murices ferrei [...]. Kn 310.
patrz: ANGLICZKA
– Animusz vide Sérce 2. Kn 7.
– Klámra. Ansa ferrea [...] Ankra. Kn 278.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Ankrá/ Fibula murorum [...]. Kn 7.
patrz: ANKIER, ANKRA
– Ankruię/ vide Spinam co. Kn 7.
patrz: ANKROWAĆ
– Ankrowánie/ klámrowánie/ Fibulatio [...] Suffrenatio lapidum in structura [...]. Kn 7.
patrz: ANKROWANIE
– Rocznicá/ święto uroczyste/ obchód roczny. Anniuersarius dies [...] Anniwérsarz. Kn 920.
– Antábá/ vide Rękoieść/ Ucho u státku/ Kolce l. Kn 7.
– Antépendium/ Plagula quae altari imo appenditur [...]. Kn 7.
– Vmywádlnik/ vmywálnik/ vmywálnia/ Láwáterz/ Antwás [...] v. Łaźnia [...] Miednica l. [et] Nalewká 2 [...]. Kn 1189.
– Antyfoná/ vulgo Antiphona [...]. Kn 7.
patrz: ANTYFONA
– Antymoniowy [...] sed ad colore[m] alludit, vnde Polonus reddidit/ iakoby álábástrowy. Kn 7.
– Antymonium/ Spiszglas [...] vide Oczna przypráwá. Kn 7.
patrz: ANTYMONIUM
– Antypast suchy do iédzenia/ Promulsidararia [...] Antecoena [...] Gustatio [...] Antypast do picia w trunku. Promulsis [...] Potio ex mulso [...]. Kn 7.
patrz: ANTYPAST
– Anyż kramny/ Anisum [...] Słodki anyż [...]. Kn 7.
patrz: ANYŻ, ANYŻ, HANYŻ
– Anyż polny/ vide Káruy. Kn 8.
patrz: ANYŻ, ANYŻ, HANYŻ
– Nasienie Sniedkowe bywa do chleba pieczenia przydane/ iako Czarnucha/ albo polny Anyż. Kn 1233.
patrz: ANYŻ, ANYŻ, HANYŻ
– Komedyyny/ Komedyyny aparat vide Aparat Komedyyny. Kn 293.
patrz: APARAT
– Pogrzebny aparat/ v. Aparat pogrzebny. Kn 754.
patrz: APARAT
– Aparat komedyalny/ Choragium [...]. Kn 8.
patrz: APARAT
– Aparat/ vbior y sprzęt wytworny iaki. Paratus regius, principalis [...] Apparatus. Instructus [...] Ornatus scenae, fori [...]. Kn 8.
patrz: APARAT
– Ruszenie do wyższego sądu [...] vide Apelacyia. Kn 961.
patrz: APELACJA
– Kauterium/ apertura czyniona/ dziura w skórze przepalona/ na odbyt wilgotności [...]. Kn 271.
– Apérturá sámorodna/ vide Ciéczénie 2& 6. Kn 8.
– Chcé mi się czégo [...] Masz ápétyt pisáć o Etnié [...] v. Ządam/ Podobami się/ Záchciáło mi się/ Pokusę mam. Kn 63.
– Apétyt brzémiennych zły/ Malacia [...]. Kn 8.
– Rozłákomić się/ ábo kogo ná co/ v. Łákomię się & Apétyt czynię. Kn 946.
– Apetyt/ chęć do iedzenia/ Appetentia cibi [...] Appetitio edendi [...]. Kn 8.
– Apétyt mam ná co/ vide Chcé mi się czégo. Kn 8.
– Błotny opich. Petroselinum. Macedonicu[m]. Alexandrinum. Apium grande. Hipposelinum. Kn 631.
– Opich/ ápich Boëmis. Apium, [...] Variae eius species, s. Montanum, Oreoselinum [...]. Palustre apium, eleoselinu[m], [...]. Kn 631.
– Apopléksya/ nagła śmierć/ Szlák/ Ruszenie powietrzem zupéłne niektorzy zowią. Apoplexia [...] Resolutio membrorum totius corporis [...]. Kn 8.
patrz: APOPLEKSJA
– Apoplexia [...] Attonitus stupor [....] Sideratio [...] Ictus sanguinis [...] Solstitialis morbus [...] vide Páráliż. Kn 8.
patrz: APOPLEKSJA
– Apopléktyk/ Sideratus [...] Sidere percussus [...] Sidere afflatus [...] Apoplecticus [...]. Kn 8.
patrz: APOPLEKTYK
– Apostoł fałszywy [...] Pseudoapostolus. Kn 8.
patrz: APOSTOŁ
– Széplunięnie [...] áposztół/ ápostół: szábát/ sábát [...]. Kn 1112.
patrz: APOSTOŁ
– Nátężánie/ podnoszenie z przédłużániem sylab w mowié/ w słowiéch [...] Accentum Poloni in suis vocibus pronuntiandis in penultima semper ponunt, in peregrinis aliqui antepenultimam attolunt, ut Ániołá/ apostołá etc. [...] aliqui Poloni [...] duplam faciunt et duplici ll exprimunt, aniolla/ apostolla/ cymbally/ kapitulla etc. [...]. Kn 480.
patrz: APOSTOŁ
– Aptéká/ Myropolium [...] Pharmacopolium et Aromaetaria taberna [...] Seplasia [...]. Kn 8.
– Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8.
– Aptekárz/ Myropola [...] Pharmacopola [...] Vnguentarius [...] Magmentarius [...] Medicamentarius [...] Herbarius [...] Seplasiarius [...] Pigmentarius [...]. Kn 8.
– Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8.
– Vprząść/ ábo vprządł sobié w-głowié to abo owo/ wziął sobié w-rozum/ poiął to bárzo/ chwycił się tego [...] apréendował to [...] nié appréendował on tego/ i[tem] nié poiął/ nié waży sobié tego/ puścił to lékko/ ábo mimo się. [...] Apprehendit id valde, vel non apprehendit [...]. Kn 1195.
– Aptekárká/ Vnguentaria [...]. Kn 8.
patrz: APTEKARKA
– Funt Aptekárski/ á niégdy u Rzymian y wagá mokrych y suchych rzéczy pospolita. [...]. Kn 181.
– Kocenki arábskie/ láwenda szyszkowa. Stoechas [...]. Lauendulae similis est [...]. Kn 286.
– Arkabuzer/ vide Strzéléc 2. Kn 9.
– Kárćiof/ osét cudzoźiemski. Scolymus [...] Cinara [...]. Kn 266.
– Arcydyákon [...] Archidiaconus. Kn 9.
patrz: ARCYDIAKON
– Arcykácermistrz/ [...] Haeresiarcha. Kn 9.
– Kácermistrz/ árcykácerz. [...] Haeresiarcha. Kn 255.
patrz: ARCYKACERZ
– Arcyksiążę/ (Archidux vulgo) Dux maximus [...] Regulus [...]. Kn 9.
– Arcyrozbojnik morski/ Archipirata [...] praedonum princeps. Kn 9.
– Szermierski mistrz/ Arcyszermierz. Lanista [...] Gladiatorum princeps [...]. Kn 1112.
– Arcyzłodziey/ Trifur [...] princeps furum. Kn 9.
– Arendá/ naiem v kogo máiętności/ domu/ etc. Conductio [...] vide Zastáwá. Kn 9.
– Arendá/ [...] (vt Trzymam árendę, biorę z árendy [...]). Kn 9.
– Arendá/ naiem máiętności prywatny dáney komu do trzymánia. Locatio [...]. Kn 9.
– Trzymam árendą. Kn 9.
– Arendarz prywatnych rzéczy náymuiący v kogo/ Conductor [...] vide Náymácz. Kn 9.
– Arendarz dobr/ dochodow pospolitych/ vide Náymácz dobr pospolitych. Kn 9.
– Arenduię co komu/ Loco fundum alicui [...]. Kn 9.
– Arenduię co u kogo/ Conduco fundum de aliquo [...] vide Náymuię 2. Zákupuię. Kn 9.
– Arést/ hámowánie vrzędne rzéczy czyich/ abo persony iéśli gołota. Zapowiedź/ szpérunk [...] Interdictio, interdictum [...]. Kn 9.
– Aréstuię/ zápowiádam/ hámuię vrzędnié naszyńca/ ábo co iego v kogo. Kn 9.
– Aréstuię cudzoziemcá/ ábo pod inszym vrzędem żyiącego nászyńcá. Kn 9.
– Aréstuię/ zápowiádam/ hámuię vrzędnié nászyńcá [...]. Kn 9.
– Stroię lutnię/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: ARFA, ARFA, ARFIJA, HARFA
– Hárfá/ Psalterium [...] Magadis [...] Sambuca [...] Nablium vel naulium [...]. Kn 223.
patrz: ARFA, ARFA, ARFIJA, HARFA
– Stroię lutnią/ hárfę [...] Intendo testudinem numerose: Intendo neruos modulate: contendo fides ad concentum. Kn 1075.
patrz: ARFA, ARFA, ARFIJA, HARFA
– Hárfistá/ Nablista [...] Sambucista [...]. Kn 223.
– Muszkiet/ Pułhak/ Rusznicá/ Pistolet/ Arkabuz/ etc. [...] Fistula ferrea igninoma gestatoria. [...] Fistula bellica procul tela iaciens. [...] Bombardam minorem vel manualem, vel gestatoriam vocant aliqui, non male vt dignoscatur a maioribus. vide Dziáło. Kn 438.
– Arkábuz/ vide Muszkét. Kn 9.
– Arkusz pápieru nie łamány/ Plagula, philyra, vel philura [...] v. Papierowe drzewko. Kn 9.
patrz: ARKUSZ
– Arkusz wiélki régałowy/ v. Papier régałowy. Kn 9.
patrz: ARKUSZ
– Arkusz łamány ná części dwie/ cztery/ [...] v. Sékstérn. Kn 9.
patrz: ARKUSZ
– Régał/ régałowy árkusz/ v. Pápier régałowy. Kn 914.
patrz: ARKUSZ
– Woysko wodne/ (ármatá/ ármadá). Castra naualia [...] Classis [...] Nauales copiae [...]. Kn 1284.
patrz: ARMADA
– Armatá/ vide Woysko wodné. Kn 9.
– Arsenáł/ vide Zbroiownia. Kn 9.
patrz: ARSENAŁ
– Punkt rzéczy/ mowy/ Artykuł. Punctum [...]. Status controversiae [...]. Caput causae [...] Cardo causae, litis. Kn 901.
patrz: ARTYKUŁ
– Siédm pięniąszkow nászych waży monetá Rzymska stará As nazwána/ Assis, et As assis [...]. Kn 992.
patrz: AS
– As/ Rzymska monetá/ vide Siedm pieniążkow. Kn 9.
patrz: AS
– Asékuracya/ vide Wárunek/ Gléyt/ Vbéspiéczęnie. Kn 9.
patrz: ASEKURACJA
– Asékurowáć kogo v. Vbéspiéczam/ Obiécuię/ 1. 2. Waruię. Kn 9.
– Aspéktu pátrzyć ná kogo/ ná co. Obseruare occupationem alicuius, Obseruare tempora. Kn 9.
patrz: ASPEKT
– Czásu pátrzyć ná kogo/ vide Aspéktu pátrzyć. Kn 97.
patrz: ASPEKT
– Konstélácya/ Gwiazd ná niébié rozłożenie czásu národzenia czyiego/ Aspékt pod ktorem się kto rodzi. Genesis [...]. Kn 299.
patrz: ASPEKT
– Astrych wytworny/ ástrychem pokładam v. Posadzká. Kn 9.
– Asystencya/ obecność godnych pérson [...] Circumstatio militum [...]. Kn 9.
patrz: ASYSTENCJA
– Atłas/ Tela serica densa et leuis. Kn 9.
– Inkaust/ [...] átráment/ [...] káłamárz/ tynkturká ábo dykturká. [...] Czernidło pisárskie. [...] Atramentum [...] Sepia [...]. Kn 252.
patrz: ATRAMENT
– Au/ Interiectio abnuentis seu fastidientis. Kn 9.
patrz: AU
– Daię audyencyą/ vide Sluchać posłow/ Audyencyą dać. Kn 111.
– Słuchanie/ v. Słuch 2. Audyencyia/ Vsłuchanie. Kn 1024.
– Audytor Biskupi/ Légácki/ etc. A libellis [...] a responsis [...] ab iure [...] a memoria, przypominácz. Kn 9-10.
patrz: AUDYTOR
– Audytor/ vide Słuchácz. Kn 9.
patrz: AUDYTOR
– Audytorium/ v. Słuchálnia/ et Szkołá. Kn 10.
patrz: AUDYTORIUM
– Miał [nauczyciel] wielkie audytorium/ i[tem] wielé słucháczow. Kn 10.
patrz: AUDYTORIUM
– Pisarz ktory sam z-siebie co pisze / składa. Scriptor [...]. Scriptor artium. [...] Scriptor librarius. [...] Lusor [...]. Auctor carminis. [...] Auctor operis seu orationis. [...] v. Autor. Kn 701.
– Aurypigment/ Złotokost/ Arsenicum [...] Auripigmentum [...]. Kn 10.
– Autentykuię/ v. W wodzę w księgi. Kn 10.
– Nowiniarz/ Awizarz [...] Nouorum rumorum fictor, gerulus. Kn 553.
patrz: AWIZARZ
– Rybá Azyáńska wyborna/ rybá Grecka z-morzá Kárpatskiego/ náwskrośłuska. Elops [...]. Kn 961.
patrz: AZJAŃSKI
– Jaszczurká cudzoziemska/ Jndyyska/ Azyáńska/ etc. Jaszczorká mieniąca bárwę/ Wiátrożyłá ábo Wiátrożył gádziná. Chamaeleon. Animal versicoloris mutationis [...]. Kn 238.
patrz: AZJAŃSKI
– Słowo Łácińskie ábo Polskie nic nié znáczące péwnego ábo z-áféktu iákiego náglé wymowione/ ábo trudne do własnego wykłádu […] Rum/ puk/ plásk/ bá/ terefere [...]. Kn 1022-1023.
patrz: BA
– Bá/ Interiectio irridentis [...]. Kn 10.
patrz: BA
– Báby/ gruszki/ Pyra mammosa. Pomponiana [...]. Kn 11.
patrz: BABA
– Bábá miedziána/ spiżána/ drzewiána. Fistuca [...] Machina [...] vide. Pal [...] Musisz bábę cáłowáć. Kn 10.
patrz: BABA
– Bábá zabobonna/ co lekuié nié czárámi/ álé zmyślonemi nabożenstwy [...] Piatrix [...] Expiatrix [...]. Kn 10.
patrz: BABA
– Stárká/ vide Bábá 2. Kn 1062.
patrz: BABA
– Chleb żołty/ bábá/ obártuch/ Libum [...] Panis crocatus [...] Crocotinum [...]. Kn 65.
patrz: BABA
– Lekuię/ iáko baby zabobonnié/ ábo czáruiąc leczę. Kn 356.
patrz: BABA
– Bábá chleb/ vide Chleb żołty. Kn 10.
patrz: BABA
– Bábá rodzących pilnuiąca/ Obstetrix [...] Adsestrix, Assestrix [...]. Kn 10.
patrz: BABA
– Bábi/ Anilis [...] Anicularis [...]. Kn 11.
patrz: BABI
– Bábię/ rodzących pilnuię. Obstetrico [...] obstetricor [...]. Kn 11.
patrz: BABIĆ
– Stárzéię się/ [...] Idę w-látá. Senesco [...] zstarzeć się od kłopotu. [...] bábiéié. Kn 1064.
patrz: BABIEĆ
– Kokoryczká ziéle/ krowká/ bábikrowká/ liczydło. Polygonatum [...] Sigillum Salomonis [...]. Kn 287.
– Mili goście. Mi dulcis anus [...]. Moiá piekná starko/ moiá złota babko. Babusiu droga. Kn 414.
patrz: BABKA
– Zmrużék grá/ Mżyk/ Zmurék/ Babká/ Mżytek. [...] Myinda, Iunio ex Polluce [...] Musca aerea. [...] Kn 1438.
patrz: BABKA
– Bábká monetá/ vide Kwartnik. Kn 11.
patrz: BABKA
– Bábskié/ v. Po bábsku. Kn 11.
patrz: BABSKIE
– Wilczysko/ Sic terminata vocabula, deriuata sunt, et significant primitiuum suum magnae molis, aut deforme, seu agreste: ut, wilczysko/ psisko/ zaięczysko [...] nożysko/ wozisko/ bábsko [...] v. Chłopisko. Kn 1260.
patrz: BABSKO
– Stárość (de homine) Senectus [...] Senecta [...] Anitas [...] quasi dicas bábstwo. Kn 1062.
patrz: BABSTWO
– Báby/ gwiazdy/ Pleiades [...]. Kn 11.
patrz: BABY
– Łódź/ łódka máła/ wiélka/ dłubána/ szyta/ barká/ bat/ bacik/ łozá. Nauicula, nauigiolum [...] Scapha [...] Phasellus [...]. Kn 367.
patrz: BACIK
– Byłem przy iégo konániu/ miał baczęnie áż do skonánia. Kn 1006.
patrz: BACZENIE
– Báczenie/ rozum/ Iést przy baczeniu/ [...] sanae mentis, sanus mente, idem. przy sobié [...] z baczeniem/ z rozumem. Kn 11.
patrz: BACZENIE
– Mam to ná báczeniu/ ná piéczy/ mam oko ná to. Habeo rem antiquissimam. Kn 385.
patrz: BACZENIE
– Rozsądny [...] vide Báczny. Kn 951.
patrz: BACZNY
– Báczny/ dyszkrét/ Prudens, perspicax, consideratus [...] v. Ostroźny/ Rozsądny. Kn 11.
patrz: BACZNY
– Kordat/ v. Smiáły 1. Báczny. Kn 302.
patrz: BACZNY
– Czuię [...] Obchodzi mię co/ vide Przéczuwam/ Baczę/ Pilnie. Kn 106.
patrz: BACZYĆ
– Obaczam co [...] v. Oglądywam co/ Baczę. Kn 556.
patrz: BACZYĆ
– Boię się o cię Timeo tibi: timeo tibi male [...] Timeo mihi [...] Timeo pro aliquo [...] Excitat me metus tui. Kn 41.
– Iák ogniá się boi/ strzeżé/ chroni. Latini dicunt: Cane peius & angue [...] Vitat oliuum cautius sanguine viperino. Kn 231.
– Boię się/ (Strácham się/ Lękam się maiorem vehementiam timoris significant, quam Boię się)/ Timeo aliquid. timeo ne. timeo quemadmodum [...] Metum capio [...] Horrore perfundor Strách mię! [...] Tchorzyć/ [...] Przélęknąć się. Kn 41.
– Dowiaduię się czégo/ wywiáduię/ przepytywam/ bádam. Kn 143-144.
patrz: BADAĆ
– Dowiádowánie się/ vide Bádánie. Kn 143.
patrz: BADANIE
– Bádánie/ Disquisitio [...] Discussio [...] Inquisitio, inuestigatio [...] Examinatio [...] Scrutatio [...] Requisitio [...] Scitatio. Kn 11.
patrz: BADANIE
– Rzęsá wierzbowa/ bágnowa/ kotki/ owieczki/ bágniątká. Iulum [...]. Kn 970.
patrz: BAGNIĄTKO
– Tunczyk rybá morská [...] Báhnik/ et Błátnik/ quasi Bágnik et Błotnik [...] Thunnus vel thynnus. Kn 1164.
– Bágnisko/ bágno/ błotá/ Palus [...] Terra stagnata palude [...] Locus palustris [...]. Kn 12.
patrz: BAGNISKO
– Modrzéwnicá ziéle/ bágno. Chamae paruae. Kn 423.
patrz: BAGNO
– Bágno/ drzewo/ łoża/ łożyna/ Siler [...] seu siler montanum [...]. Kn 12.
patrz: BAGNO
– Szmer náski/ Rozmáryn Czéski/ Swinie bágno. Rosmarinum syluestre [...] Serpillum syluestre [...]. Kn 1118.
patrz: BAGNO
– Rzęsá wierzbowa/ bágnowa/ kotki/ owieczki/ bágniątká. Iulum [...]. Kn 970.
patrz: BAGNOWY
– Báiá/ bayká/ [...] Fabulator [...]. Kn 12.
patrz: BAJA
– Plotká [...] pléciuch/ lékkomowny człowiék. Nugator [...] Blatero [...] Nugigerulus [...] Nugipolyloquides [...] v. Báiá/ Báłámut. Kn 713.
patrz: BAJA
– Brédnié/ vide Bayki.// Bredzę/ v. Blékocę/ Báię. Kn 45.
patrz: BAJAĆ
– Iákby mi o żéláznym wilku báiał/ iákbym ná Niémiéckim kazániu siédział/ v. Nié rozumie. Kn 230.
patrz: BAJAĆ
– Drwię/ [...] vide Baię. Kn 151.
patrz: BAJAĆ
– Báię/ bayki powiadam/ Fabulor [...]. Sero fabulas [...]. Confabulo fabulam [...] Fabulam narro [...] Fabellam narro [...]. Kn 12.
patrz: BAJAĆ
– Báiánie/ Fabulositas [...] f[abulositas] rerum narratarum. Apologatio [...]. Kn 12.
patrz: BAJANIE
– Bayczány [...] Fabularis [...] Mythistoricus [...]. Kn 18.
patrz: BAJCZANY
– Báiá/ bayká/ [...] Fabulator [...]. Kn 12.
patrz: BAJKA
– Bayká/ powiéść zmyślona o czym/ baśn. Fabula [...] Fabella [...] Neniae aniles [...] Fabularis historia [...] Fabulositas [...] Apologus [...] Mythistoria [...]. Kn 18.
patrz: BAJKA
– Plotká/ [...] v. Bayká/ bayki. Kn 713.
patrz: BAJKA
– Siédm pięniąszkow naszych waży monetá Rzymska stára As nazwána [...] pięniąszki drobne [...] dwa szélągi i dwa pięniąszki násze i troche coś/ to iest 2/3 trzéciego. niémal pięćkwarnik [...] niémal Baiok włoski teraźniéyszy. Kn 992-993.
patrz: BAJOK
– Báwoli/ Báwołowy. Bubalinus. Bayfio. Kn 18.
– Báwoł. Bubalus. [...] Syluestris bos [...]. Kn 18.
– Bakam/ [...] wołam kogo. Item łaię [...]. Kn 12.
patrz: BAKAĆ
– Przyzywam kogo/ wołam do siebié [...] Kto mię báka/ Zabákay go. Prouoco [...]. Kn 895.
patrz: BAKAĆ
– Bakam/ Iubilo [...] wołam kogo. Item łaię [...]. Kn 12.
patrz: BAKAĆ
– Bákáłarz/ Baccalaureus [...] v. Promot. Kn 12.
– Bálásy/ Balastriae, vel Balaustriae, vel balaustra [...] Sczéblé prosté wstoiaczki miasto bálásow po prostu podczas kładą. Kn 13.
patrz: BALAS
– Bárwierz/ [...] Chirurgus, [...] Vulnerarius [...] Tonsor [...] Rasor [...] Iatraliptes. Kn 15.
– Ben ziéle/ báldryan czerwony/ kozłék czerwony/ Phu peregrinum, Valeriana rubra, Been rubrum, Ocymastrum valerianum. Kn 20.
patrz: BALDRIAN
– Kozłki ziéle/ Báldryan/ [...] Phu [...] Valeriana [...]. Kn 312.
patrz: BALDRIAN
– Báléczká/ Trabicula [...] Transtillum [...] Tigillum [...] Trabecula [...]. Kn 13.
patrz: BALECZKA
– Słupiéc w-wiązániu/ co do wiérzchu krokwy do płátéw ábo do bálk srzodkiem idzié/ i bunty trzyma. Kn 1025.
– Bálká/ tram/ trágárz/ Trabs [...] Tignum [...] Transtra [...] vide Płatwy. Kn 13.
– Balkowy/ Trabalis clauus [...]. Kn 13.
patrz: BALKOWY
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski. Ocimum, vel Ocymum [...]. Kn 18.
– Bálsam/ drzewko ábo krzéwinká. [...] Balsamon frutex [...] Balsami arbuscula [...]. Kn 13.
– Bálsámká/ chrościnká/ żydowskie iágody./ [Viticella et Balsamina [...] Pomum Hierosolymitanum et Momordica [...]. Kn 13.
patrz: BALSAMKA
– Przédáią i gáłąski bálsámowe/ wystáwiáią ná targ. Kn 837.
patrz: BALSAMOWY
– Bálsámowe dréwno/ gáłąź/ Xylobalsamum [...] Carpobalsamum [...] Kn 13.
patrz: BALSAMOWY
– Bárwierka Tonstrix, [...] Tonstricula. Kn 15.
– Bárwierka Tonstrix, [...] Tonstricula. Kn 15.
– Bárwiernia/ strzygalnia Tonstrina. Kn 15.
– Bárwiernia/ strzygalnia Tonstrina. Kn 15.
– Dłubáczká bálwierska/ vide Szpátelká. Kn 121.
– Bánká bárwierská/ Cucurbita ventosa [...]. Cucurbitula [...]. Cucurbita medicinalis [...]. Kn 14.
– Bárwierstwo/ Chirurgia, [...] Iatraliptice [...] Vnguentaria. Kn 15.
– Plotę [...] niégrzéczy co mowię. [...] Vicinum Báłámucę. Kn 713.
– Báłámucę/ Nugor. Kn 12.
– Báłámucki/ Nugatorius [...] Nugarius [...] Nugalis. Kn 12.
– Matánina/ zámotánie. Tricż [...] mátániną się báwię. [...] vanus labor, sed vide Błazeństwo/ Báłámuctwo. Kn 393.
– Béłkocę/ glukam/ Bilbit amphora [...] Glut glut murmurat vnda sonans [...] v. Glékocé. Kn 19.
– Báłuk/ vide Ná báłuku. Kn 13.
patrz: BAŁUK
– Ráczkiem leść/ v. Ná báłuku. Kn 907.
patrz: BAŁUK
– Báłuk/ vide Ná báłuku. Kn 13.
patrz: BAŁUK
– Ná báłuku leść/ ráczkiem [...] Repere genibus [...] Suffraginibus insidentes [...] Reptare per manus et genua [...]. Kn 440.
patrz: BAŁUK
– Báłwan ná wodzié/ vide Wał ná wodzié. Kn 13.
patrz: BAŁWAN
– Báłwan soli/ Gleba salis [...] Figmentum salis [...] Słup solny. Kn 13.
patrz: BAŁWAN
– Báłwochwalcá/ Idolatra. Kn 13.
– Báłwochwálnia/ Idolium. Kn 13.
– Báłwochwalstwo/ Idolatria. Kn 13.
– Molownik ziéle/ Bánágdyk/ Sto-ziarn/ Miłék. Kn 424.
patrz: BANAGDYK
– Bániásty/ Bánczásty/ Ampullaceus [...] de pyris. Kn 13.
– Bándérá/ okrętowa ozdobá. Aplustre, [...] Aplustrum. Kn 13.
patrz: BANDERA
– Bándo/ vide Obwołánie. Kn 13.
patrz: BANDO
– Bándycya/ vide Wywołánie z ziemié. Kn 13.
patrz: BANDYCJA
– Bándyt włoski/ Wywołániéc polski v. Wywołániéc. Kn 13.
patrz: BANDYT
– Bániá/ rybá morska/ Orbis [...] Orchis [...] piscis est rotundus durissimus sine squamis, ex quo caput [et] cauda modicè prominet. Kn 13.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Korb/ Korbás/ bániá/ tykwiá. Cucurbita [...] Variae eius species, Vernacula [et] peregrina, item figura, colore, magnitudine, semine, sapore dissimili. Kn 302.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bániá gliniána/ śklána/ dzbąn wiélki. Fidelia [...] Seria [...] i[tem] vas vinarium. Seria olearia [...] Seria vinaria [...] Orca [...] vas ventrosum angusto ore, in quo mustum defaecatur [...] Amphora, vas 8 congios capiens, i[tem] ośm gárncy […] vide Dzban/ Béczká. Kn 13.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Stolcowe naczynie/ donicá/ bániá/ [et]c. [...] Lasanum [...] est vas onus ventris excipiens […] virorum vsui […] Scaphium […] est vas ventris causa mulierum vsui (alijs matula) […] Trulla. Kn 1069-1070.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Kołokwintydá/ korb léśny/ ośli ogórék/ bániá zamorska. Colocynthis [...] Cucurbita siluestris [...] frutex est humi repens fructu rotundo. Kn 292.
patrz: BANIA, BANIA, BANIJA
– Bániásty/ Bánczásty/ Ampullaceus [...] de pyris. Kn 13.
patrz: BANIASTY
– Bánnicya máłá ábo práwna/ Priuatio vel amisio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
– Bánnicya máła ábo práwna/ Priuatio vel amissio fori et iudicij, Proscriptio, ignominia minor. Kn 14.
– Wywołánie z-ziemie/ z-oyczyżny/ Bánnicya wiélka. Odsądzenie czci. Kn 1342.
– Bániéczká/ bániuszká/ bánká/ Ampulla vitrea […] Guttus […] ad vnguenta, oleum, vinum, aquam fundendam in mensa, in balneis, in templis […] Nimbus vitreus […] Capsaces […] Gello […] Lecythus […] Guttum. Kn 13-14.
– Bániécznik/ bánkarz/ Ampullarius […] vide Lagiewnik. Kn 14.
patrz: BANIECZNIK
– Bániéczny/ do bániék należący/ Ampullarius [...] Ampullariae vnctiones [...] quae fiunt vnguento ex ampullis prolato. Ampullaceum coriu[m]. Kn 14.
patrz: BANIECZNY
– Bánnit/ Iure priuatus, vel ad tempus, vel in perpetuum, Proscriptus [...] v. Wywołániéc. Kn 14.
– Bézécny w práwié/ v. Bánit. Kn 22.
– Bánieczká/ bániuszká/ bánká/Ampulla […] Ampulla vitrea […] Guttus […] ad vnguenta, oleum, vinum, aquam fundendam in mensa, in balneis, in templis […] Nimbus vitreus […] Capsaces […] Gello […] Lecythus […] Guttum […] vasculum vnguentorum. Kn 13-14.
patrz: BANIUSZKA
– Bánnizowáć kogo/ Foro nobilitatis excludere. A iudiciis publicis decreto arcere. Iure agendi, experiendi potestate aliquem publicitùs priuare. Kn 14.
– Bánk/ kupczenie pieniędzmi/ Argentaria [...] Mensa. Kn 14.
patrz: BANK
– Oddáię pieniądzé przéz bánk/ ná bánku vkázuię/ posyłam do bánkierzá ná się kártélusz pożyczálnikowi. Rescribo alicui argentum. Kn 594.
patrz: BANK
– Dáię ná lichwę pieniądzé/ ábo ná bánk/ Colloco pecuniam. Pecuniam in quaestu relinquo: pecunia in quaestum et fenerationem translata: [...] Dáć ná máiętność/ ná folwárk/ [...] Vwięzić pieniądzé/ robić pieniądzmi [!]. [...] vide Lichwę biorę. Kn 112.
patrz: BANK
– Płácę przéz list/ bánk ukázuię komu odległemu gotowe pieniądzé. Perscribo alicui pecuniam [...] Rescribo alicui pecuniam. Kn 705.
patrz: BANK
– Bánká bárwierská/ Cucurbita ventosa [...]. Cucurbitula [...]. Cucurbita medicinalis [...]. Kn 14.
– Bánká bárwierská/ Cucurbita ventosa [...]. Cucurbitula [...]. Cucurbita medicinalis [...]. Kn 14.
– Bániéczká/ bániuszká/ bánká/ Ampulla [...] Ampulla vitrea [...] Guttus [...] ad vnguenta, oleum, vinum, aquam fundendam in mensa, in balneis, in templis […] Nimbus vitreus […] Capsaces [...] Gello [...] Lecythus [...] Guttum [...] vasculum vnguentorum. Kn 13-14.
– Bánká ná wodzié/ v. Bąbél. Kn 14.
– Bániécznik/ bánkarz/ Ampullarius […] vide Lagiewnik. Kn 14.
– Bánkierski kram/ stoł. Argentaria taberna [...] Mensa [...] Argentaria [...] Mensa publica. Kn 14.
patrz: BANKIERSKI
– Bánkierski kram/ stoł. Argentaria taberna [...] Mensa [...] Argentaria [...] Mensa publica. Kn 14.
patrz: BANKIERSKI
– Oddáię pieniądzé przéz bánk/ ná bánku vkázuię/ posyłam do bánkierzá ná się kártélusz pożyczálnikowi. Rescribo alicui argentum [...]. vkázuię v kogo ma dług odbieráć pożyczálnik. Kn 594.
– Bánkierz/ co pieniędzmi zysku szuka. Argentarius [...] Mensarius [...] Trapezita [...] Nummularius [...] Mensularius [...] Nummulariolus [...] Kambierz. Kn 14.
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszéchnié/ lédá iákich pérson/ posiédzenie wésołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiét splendidiorem apparatum significat. [...] Polluctum [...] Polluctura [...] Dominium. Kn 29.
patrz: BANKIET
– Bánkiét/ vcztá/ biesiádá/ kołácyá. Conuiuium [...] Compotatio, concaenatio [...] Epulum [...] Coena pollucibilis [...] Coena popularis [...] Saliares dapes [...] Cerealis pompa [...] Daps [...] Dapes [...] Geniales epulae. Kn 14.
patrz: BANKIET
– Bánkiétnik/ co rad bánkiétuie/ Epulo [...] v. Biésiádnik 2. Biesiádny. Gość 1. Kn 14.
patrz: BANKIETNIK
– ~ Bánkiétuię/ vide Biésiáduię. Kn 14.
– ~ Biésiáduię/ bánkiétuię/. Conuiuor [...] Concelebro, apparo, instituo conuiuia [...] vide Czéstuię. Kn 29.
– Bánkiétowánie/ vide Biesiádá. Kn 14.
– Biesiádnik co ucztę spráwuie/ biesiádny abo bánkietowy rządcá Kn .
patrz: BANKIETOWY
– Báran nieczyszczony/ Aries [...] Aries item signum Zodiaci. Kn 14.
patrz: BARAN
– Báran niéczyszczony/ Aries [...] vir ouium. Kn 14.
patrz: BARAN
– Skop/ báran czyszczony. Veruex [...] Veruex sectarius [...] quod sectus sit. Kn 1006.
patrz: BARAN
– Báran niéczyszczony/ Aries [...] Aries etiam marina belua. Kn 14.
patrz: BARAN
– Báránék/ báránéczék/ Agnus […] Agnellus. Kn 14.
patrz: BARANECZEK
– Koziéłék/ ptak/ báránék [...] Capella. Kn 131 [311]. Kn 131 [311].
patrz: BARANEK
– Báránék/ báránéczék/ Agnus [...] Agnellus. Kn 14.
patrz: BARANEK
– Báránia skorá/ vide Skorá owcza. Kn 14.
patrz: BARANI
– Báráni/ Agninus [...] Arietinus. Kn 14 Kn 14.
patrz: BARANI
– Bárániná/Agnina […] vel […] ouilla caro. Kn 14.
patrz: BARANINA
– Hérb ná domié/ iako Krysztopor/ Bárány [et]c./ w Krakowié. Kn 224.
patrz: BARANY
– Baraszkować/ vide Zartuię. Kn 14.
– Bárbárzyniéc/ cudzoziemiéc/ rożnego y grubego ięzyká. Barbarus [...] Lingua [et] natione barbarus […] Graeci gentes à sua diuersas barbaras vocabant, Romani similiter etiam ipsos Graecos. Kn 14.
– Bárbárzynski/ Barbaricus [...] Barbarus [...] Barbara patria. Bárbárzynski kray/ lud. Barbaria. Kn 14.
– Bárbárzynskié mowié [...] Barbarizo, barbarè loquor. Kn 14.
– Bárbárzynskié/ grubo. Barbarè. Kn 14.
– Barbarzynstwo/ Barbaries domestica [...] Barbaria [...] Barbariam delere ex moribus. Kn 14.
– Bárchan/ [...] tela gossipina [...] Villosum textum. Xylina tela. Kn 14-15.
– Bárchan/ Vestis [...] gossipina. Kn 14.
– Bárć [...] Mellificium sylvestre [...] Alueus in arboribus sylvestribus natura vel arte factus. Kn 14.
patrz: BARĆ
– Dzienie/ robotá pszczélna w bárci. Kn 165.
patrz: BARĆ
– Barta/ Ascia plaustrarii, carpentarii [...] v. Toporek. Kn 15.
patrz: BARDA, BARTA, BARTA
– Bardysz/ Lunata securis. Kn 15.
– Báryłá/ 24. gárncy [...] Cadus. Kn 16.
– Bárgiél/ ptak [...] Parus monticola. Kn 15.
patrz: BARGIEL
– Łokiéć przegubu ręki grzbiét./ ábo garb gdzié się łokiéć z bárkiem schodzi. Kn 367.
patrz: BARK
– Bárkowáty/ bárkow dużych. [...] Lacertosus homo [...]. Lacertosus equus, gallus [...]. Kn 15.
patrz: BARK
– Bark/ v. Orczyk. Kn 15.
patrz: BARK
– Bárki v źwiérząt/ Humeri boum [...]. Humeri gallorum [...]. Kn 15.
patrz: BARK
– Bárk/ od rámiennego stáwu do łokciowégo przegubu. Brachium [...] Porrigere brachium [...]. Humerus [...] Lacertus [...]. Kn 15.
patrz: BARK
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus hic. Kn 441.
patrz: BARK
– Przewoźnik czółnem/ łódką. Lintrarius [...] Co czółnem wozi. Ratiarius [...] co prumem wozi [...] Barkarz. Kn 862.
patrz: BARKARZ
– Barkowaty/ barkow dużych [...] Lacertosus. Kn 15.
patrz: BARKOWATY
– Kość barkowa [...] dłoniowa [...] goleniowa przednia więtsza. Kn 305.
patrz: BARKOWY
– Barłog/ Substramen [...] Stramentum. Kn 15.
patrz: BARŁÓG
– Bárwená/ rybá. [...] Bármá [...]. Pármá [...]. Brzáná [...]. Toporék [...]. Mullus, [...]. Mullus barbatus & barbatulus [...]. Barbo [...]. Barbus [...]. Mullulus [...]. Trigla [...]. Kn 15.
patrz: BARMA
– Osét Włoski/ Bárnárdynék/ Turécki czubék. Carduus benedictus vulgò. Kn 639.
– Barszcz prosty/ naski. Kn 15.
patrz: BARSZCZ
– Barszcz płonny/ wodny vide Niedźwiedzia stopa. Kn 15.
patrz: BARSZCZ
– Barszcz Niemiecki [...] Niedźwiedzia łapa. Kn 15.
patrz: BARSZCZ
– Barszcz/ polewka. Kn .
patrz: BARSZCZ
– Barszczowy/ barszczowi podobny [...] barszczem/ barszczowem kształtem/ abo liściu barszczowemu podobnem szyciem/ ryciem. Kn 15.
patrz: BARSZCZOWY
– Barszczowy/ z barszczu/ Acanthinus. Kn 15.
patrz: BARSZCZOWY
– Barszczyk/ Ni pachnie ni śmierdzi [...] vide Nicwart/ Nieskuteczny/ Nieochotny. Kn 15.
patrz: BARSZCZYK
– Bartnik/ bartniczek niedźwiedź [...] vrsus melliuorus, aut mellarius. Kn 15.
patrz: BARTNICZEK
– Bartnicze rzęmięsło. Kn .
patrz: BARTNICZY
– Bartnik [...] mellarius. Kn 15.
patrz: BARTNIK
– Bartnik/ bartniczek niedźwiedź [...] vrsus melliuorus. Kn 15.
patrz: BARTNIK
– Pod barwą/ vide Jedney maści. Kn 731.
patrz: BARWA
– Kościelna barwa na kiem. v. Cera zła. Bladość/ Blady. Kn 306.
patrz: BARWA
– Barwa na szacie sukienney. Kn 15.
patrz: BARWA
– Barwa na twarzy/ Częsta twarzy odmiana. Kn 15.
patrz: BARWA
– Fárbierz náski/ (Boёmicè Bárwierz od barwy.) [...] Zołto fárbuiący fárbierz [...] Brunatno fárbuiący. Kn 173.
patrz: BARWA
– Barwena/ ryba. Barma [...] Parma [...] Brzana [...] Toporek [...] Mullus barbatus. Kn 15.
– Brzana/ Bersana [...] vide Barwena. Kn 38.
– Bárwicá/ bárwiczká postrzygana. Tomentu[m]. [...] Gnaphalium [...] v. Kocanki. Kn 15.
– Barwiczka/ rumienidło [...] vide Piękrzydło. Kn 15.
patrz: BARWICZKA
– Barwica/ barwiczka postrzygana [...] v. Kocanki. Kn 15.
patrz: BARWICZKA
– Farbica/ farbiczka. vide Oczna przyprawa/ Barwiczka/ Bielidło. Kn 173.
patrz: BARWICZKA
– Barwiczka/ rumienidło [...] barwiczkowane rumienione [...] Barwiczkuię [...] vide Piękrzydło. Kn 15.
– Barwiczka/ rumienidło [...] barwiczkowane rumienione [...] Barwiczkuię [...] vide Piękrzydło. Kn 15.
– Kutneruię/ barwię szatę. Kn 340.
patrz: BARWIĆ
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem. pracz/ wybiélácz. Kn 173.
patrz: BARWIENIE
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem pracz/ wybiélácz. Fullo [...] vide Pracz. [...] V nas pracz piérzé/ álé płocienne rzéczy/ tenżé wáłkuié. Postrzygácz sukno moczy y kutneruie. Blecharz płotno wybiélá: Fárbierz sukno fárbuie. Kn 173.
patrz: BARWIERZ
– Fárbierz náski/ (Boёmicè Bárwierz od barwy.) Infector [...] Tinctor [...] Offector [...] Colorator [...] Flammearius [...] Zołto fárbuiący fárbierz [...] Brunatno fárbuiący. Kn 173.
patrz: BARWIERZ
– Bárwinék/ Vinca peruinca, Chamaedaphne, [...]. Vinca, [...], Clematis Aegyptia. [...]. Clematis daphnoides. Polygnoides, [...]. vide Powoy 4. Kn 16.
patrz: BARWINEK
– Powóy miésiączkowy/ Bárwinék krzyżowy. Clematis altera. Kn 806.
patrz: BARWINEK
– Bárwista suknia/ Pexa vestis. Kn 16.
patrz: BARWISTY
– Básztá murowána do obrony/ Propugnaculum [...] Procestria. Kn 17.
patrz: BASTA, BASZTA
– Látérnia/ Laterna, [...] Láternia morska/ básztá ná ktorey gore ogień dla żeglarzow. Pharos vel pharus. Kn 351.
patrz: BASTA, BASZTA
– Máchyná/ vide Ogromna rzécz/ Básztá woienna/ Táran/ Szopá woienna. Kn 378.
patrz: BASTA, BASZTA
– Básztá widokowa/ ruchoma/ Pegma [...] Circumforanea machina [...] Falæ [...] Confixilis machinæ sublicæ turres tabularum nexibus [...] Sublicia turris. Kn .
patrz: BASTA, BASZTA
– Szopá woięnna/ budowanie nákryte do dobywánia miast ruchome/ niéruchome/ rozmáite 1. Testudo [...] v. Puklerz. [...] Vinea [...] Vara [...] Pluteus [...] Musculus [...] Sambuca [...] Tichodiphrus [...] vide Basztá 3. Táran. Kn 1119.
patrz: BASTA, BASZTA
– Básztá woienna ruchoma: ábo Máchiná do murow/ [...] Ambulatoria turris [...] Subrotata turris [...] Turris mobilis [...] Oppugnatoria machina [...] vide Szopá woienna. Kn 17.
patrz: BASTA, BASZTA
– Palowy/ Palaris sylua [...] Sublicius pons [...] Subliciæ turres [...] ná palách/ ná słupách/ ruchome bászty. Kn 663.
patrz: BASTA, BASZTA
– Bękart [...] Insititium animal, quod non ex suopte genere ab radicibus nascitur [...] niéwłasny płod/ nié podobnego rodzáiu. Kn 19.
– Bękart/ bástér/ nie dobrego łożá/ Bęś/ Spurius qui extra matrimonium natus est [...] Falsiparens [...] Nothus. Kn 19.
– Botuch [...] Linteum balneorum [...] vide Tuwalnia. Kn 42.
– Báwełná/ Linum xylinum, linum gossipinum, linum e gossipio seu xylo frutice [...] Lana lignea [...] vide Iédwab. Kn 17.
patrz: BAWEŁNA
– Ukwáp ziéle/ báwéłná pozięmna. [...] Herba impia, incana. [...] Kocánki et Ukwáp. Kn 1183.
patrz: BAWEŁNA
– Báwéłnicá/ báwéłnianká/ Velum gossapinum, xylinum. Kn 17.
– Báwéłnicá/ Báwełnianka. Kn 17.
patrz: BAWEŁNICA
– Trzymam kogo słowy/ bawię rozmową. Traho aliquem sermonibus, quousque [...] Teneo aliquem pluribus [...] Remoram facio alicui. Kn 1161.
patrz: BAWIĆ
– Mudzę/ v. Bawię się nie potrzebnie/ Trawię czas. Kn 436.
– Param się czym/ v. Bawię się tym. Kn 670.
– Obieranie się w czym / Bawienie się czym. Tractatio armorum, literarum philosophiæ, tibiarum [...] Tractatus [...] Tractatu artium delectati, nihil aliud in vita agunt. Kn 564.
– Cielesność powszechnie / skłonność do nieczystości / abo bawienie się ią. Veneris damnosa voluptas [...] Commiscendorum corporum libido [...] Venerea voluptas [...] vide Lubieżność. Kn 79.
– Bubalis, idis, fem. Bawolica. Kn 18.
patrz: BAWOLICA
– Bàwoli/ bàwołowy. Bubalinus. Kn 18.
patrz: BAWOŁOWY
– Bażanka ziele/ Szczyr leśny. Brassica canina. Kn 18.
– Bażanowiec ziele. [...] Toieść wielka. [...] Lysimachia lutea. Kn 18.
– Fázyan/ bázánt/ Phasiana [...] vide Głuszec. Kn 174.
– Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 177.
patrz: BAZYLIA
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski [...] Ocimum, vel Ocymum. Kn 18.
patrz: BAZYLIA
– Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...]. Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
patrz: BAZYLIKA
– Bázylia ziéle/ Bázyliká/ waziłék/ bálsam polski. Ocimum vel Ocymum. Kn 18.
patrz: BAZYLIKA
– Firletka płonna abo krowia/ vide Bazylika. Kn 176.
patrz: BAZYLIKA
– Bazyliowy/ [...] Ociminus. Kn 18.
patrz: BAZYLIOWY
– Bazyliszek/ Basiliscus. Kn 18.
patrz: BAZYLISZEK
– Łopian / Rzép wiélki / Łopuch / Báżyná. Lappa, Lappa maior. Kn 369.
patrz: BAŻYNA
– Bębel/ v. Bąbel/ [et] Pryszczel 1. v. Pęcherz. Kn 18.
– Bąbel/ bąbol ná wodzie/ bánká. Bulla. Kn 10.
– Przekłócie/ Przepchnienie bębelá/ [et]c. Paracentesis. Kn 844.
– Bąbelek/ Bullula. Kn 11.
patrz: BĄBELEK
– Bąbelistość/ bullatio. Kn 11.
– Bąbelisty/ Bullans aqua. Kn 11.
patrz: BĄBELISTY
– Krąglica/ kruglica/ cyga/ bąk/ wartołka [...] Turbo. Kn 313.
patrz: BĄK
– Bąk/ ptak naski/ Asterias [...] Butio [...] Bukarz/ [...] Bąkacz. Kn 12.
patrz: BĄK
– Bąk/ ptak cudzoziemski/ Onocrotalus. Kn 12.
patrz: BĄK
– Czapla biała/ Łyszczak/ Plaskonos/ Platea [...] vide Bąk 2. Kn 94.
patrz: BĄK
– Pelikan/ ptak zmyślony malarzow y niektorych pisarzow. Pelicanum [...] v. Sęp. [...] v. Bąk cudzoziemski [...] Czapla biała. Kn 678.
patrz: BĄK
– Bąk drzewiany/ vide Krąglica. Kn 12.
patrz: BĄK
– Bąk/ robak/ ślep'/ Tabanus [...]. v. Gzik. Kn 12.
patrz: BĄK
– Bąk/ ptak náski/ Asterias [...] Butio [...] Bos & taurus [...] (vulgo Butorius, Illyriis Bukárz) quasi Bąkácz. Kn 12.
patrz: BĄKACZ
– Bąkam/ Iubilo [...] Bąkam [...] wołam kogo [...] łaię. Kn 12.
patrz: BĄKAĆ
– Bąkam/ Facio bombum [...] Implere cornua bombis [...] Bubio. Kn 124.
patrz: BĄKAĆ
– Trunąć/ pisnąć. Mutire [...] Truń iedno [...] Pisnąć/ gębę otworzyć/ bąknąć/ tchnąć. Kn 1156.
patrz: BĄKNĄĆ
– Trunienie/ bąknienie. Mutitio. Kn 1156.
patrz: BĄKNIENIE
– Bdélium drzéwo y żywicá iego/ Bdellium, [...] arbor Bactriana vel Saracenica, etiam Medica, Indica, Arabica, mole oleae, folio roboris, fructu caprifici. Kn 18.
patrz: BDELIUM
– Grzyb/ grzybek/ bedłká/ bdłá/ etc. Fungus [...] Tuber. Kn 216.
patrz: BDŁA
– Bé é/ [et] contracte bé/ vox ouium, quae belare dicuntur, [...] Béczenie. Kn 18.
patrz: BE
– Béan/ v. Niéuczony/ nam altera huius vocis significatio, et quidem praecipua nobis insueta est, vt et Depositio scholastica Germanorum. Kn 18.
patrz: BEAN
– Béblę w wodzie/ béble rybá. Agitando aquam, sonum vel bullas cieo. Kn 18.
– Bécząc/ [...] boando. Kn 19.
– Béczę/ békam/ Mugio [...] Kn 19.
– Bęczę/ Bombilo, apum proprium est. Kn 19.
– Bék/ Békam/ v. Béczę / Bęk v. Bęczenie. Kn 19.
– Bé é/ [et] contracte bé/ vox ouium, quae belare dicuntur, [...] Béczenie. Kn 18.
patrz: BECZENIE
– Ryk wołów/ bydłá/ v. Béczęnie [!]. Kn 964.
patrz: BECZENIE
– Béczenie/ bék/ Mugitus boum, [...] Balatus ouium. Kn 19.
patrz: BECZENIE
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Kn 19.
patrz: BECZKA
– Béczká/ rybá morska/ Orca. Kn 19.
patrz: BECZKA
– Rybna béczká Kn 962.
patrz: BECZKA
– v béczék winnych Kn 337.
patrz: BECZKA
– Béczká/ áchtél/ kłodá/ Béczká piwna/ in constit: Regni anni 1565. gárncy 72. anni 1598. gárncy 62. Tina. [...] Dolium [...] Orca. Kn 19.
patrz: BECZKA
– Béczkowy Kn 19.
patrz: BECZKOWY
– Béczułká Kn 19.
– rosołowa béczułká Kn 1016.
– tales sunt qui a nostris Prochowki/ iélenie bedłki/ wężowki/ muchomory/ etc. dicuntur. Kn 216.
– Wężowká bédłká/ v. Grzyb Kn 1238.
– Bédłká/ Fungorum genus album edule, v. Grzyb 1. Kn 19.
– Ben ziéle/ báldryan czerwony/ kozłék czerwony/ Phu peregrinum, Valeriana rubra, Been rubrum, Ocymastrum Valerianum. Kn 20.
patrz: BEEN, BEN, BEN
– Obárzánék/ obwarzánék/ pracél/ begiél. Spira [..] v. Kołacz. Kn 557.
– Bygiél/ v. Obárzánék. Kn 56.
– Béczenie/ bék/ Mugitus boum, [...] Balatus ouium. Kn 19.
patrz: BEK
– Bék/ Békam/ v. Béczę/ Bęk v. Bęczenie. Kn 19.
patrz: BEKAĆ
– Béknąć/ vide záryczeć. Kn 19.
patrz: BEKNĄĆ
– Bélá/ [...] id est, Sarcina mercium. Kn 19.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Bélá pápieru/ dziesięć ryz. Kn 19.
patrz: BELA, BELA, BELLA
– Strzałá prona spora. Cestrosphendone […] Plura similia in Bełt. Kn 1078.
patrz: BELT, BEŁT, BEŁT
– Lenék P. Máryey/ Bélwedér/ ziéle nocne. Lnicá. [...] Linaria Ofiicin. [...]. Kn 357.
patrz: BELWEDER
– Béłkotánie/ [...] Sonitus amphorae. Kn 19.
– Bénédykt ziéle/ kuklik. Kn 20.
– Bénéficyánt czyy/ Beneficiarius dicebatur qui promouebatur beneficio alicuius. Kn 20.
– Beneficium/ godność kościelna z dochodem/ ábo dochod z dobr kościélnych/ Sacerdotium. Kn 20.
patrz: BENEFICJUM
– Plébániia/ urząd plébański ábo benéficium. curionatus [...] dochód/ plébániia/ dobra tu plébániia/ tłustá/ i dobry dochód ma. Kn 709.
patrz: BENEFICJUM
– Bér/ Panicum. Kn 20.
patrz: BER
– Bér myszy/ phalaris. Kn 20.
patrz: BER
– Biret. Pileus quadrangulus vel quadratus, quali vtuntur passim Ecclesiastici summi, infimi, item ij, qui ad aliquem literarium honorem et gradum publicè promoti sunt [...] Biretum vulgò, sed barbarè. Non rectè etiam tiara dicitur, vide Zawoy. Biret item pileus rotundus in planum compressus, quo superiore seculo tàm Laici quàm Clerici vtebantur, raro iam visitur. Grzybék. Kn 32.
– Bérło/ Sceptrum [...] Hasta pura [...] Sceptrum Imperatoris instar pili gemmatum, vide Włocznia béz grotu. Kn 20.
patrz: BERŁA, BERŁO
– Brzáná/ Bersáná/ Cromero, vide Bárwená. Kn 48.
– Ptásza zob'/ drzewko oliwié i bzowi podobne/ iágody kwiczołom/ drozdom rodzące. Ligustrum [...]. Kn 898.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Béz/ drzewko/ Sambucus [...] Béz léśny gronisty czerwony/ [...] Ardum [...] miserrimum atque infelix lignum Sambucum vocat [...]. Kn 21.
patrz: BES, BEZ, BEZ
– Béstyy z sobą spuszczánie/ Bestiarius ludus. Kn 21.
patrz: BESTIA
– Iáko bydlę/ iáko béstya/ po béstyalsku. Pecorum modo, […]. More ferae, […]. In pecorum modum […]. More bestiarum […]. Kn 232.
patrz: BESTIA
– Béstyálnik/ z béstyámi się potykáiący ná widokách/ Bestiarius [...] v. Zapáśnik/ Wysiekácz. Kn 21.
patrz: BESTIALNIK
– Béstwić się/ miéć się do spraw béstyálskich/ sprosnych/ Lasciuire, Ouid. Catullire lupam, [...] Catullire canes [...] Catullire uxorem [...] Equire equas [...] Subare [...] Surire. Kn 20.
patrz: BESTIALSKI
– Po béstyálsku/ béstyálskié. Bestiarum more. [...] v. Iáko bydlę. Kn 717.
– Bestyálstwo/ [...] feritas belluarum. Kn 21.
– ~Béstwię/ [...] Elicere cupiditatem coeundi: accendere libidinem equi […] Furnat matres equorum libido. Kn 20.
patrz: BESTWIĆ
– Biorę/ ábo wziął ná kiéł koń/ propriè Wzbéstwił się. Frenum mordere, [...] vide Béstwię się. 1. Kn 32.
– Béstwić się. (de homine solo) Adolescentiari, […]. Perprurisco, […] Adolescenturire […] Plebem lasciuire […] Proteruio […] Voluptate corporis incitari. Kn 21.
– Béstwić się/ miéć się do spraw béstyálskich/ sprosnych/ Lasciuire, Ouid. Catullire lupam, [...] Catullire canes [...] Catullire uxorem [...] Equire equas [...] Subare [...] Surire. Kn 20.
– Béstwięnie kogo [...] efferatio. Kn 21.
patrz: BESTWIENIE
– Béstwięnie się/ aliter, srożenie/ [...] Efferatio. Kn 21.
– Béstwienie się/ Lasciuia Veneris [...] Catullitio [...] Incitata aduersa ratione voluntas [...] Subatio [...] vide Rospustá. Kn 21.
– Béspiéczny/ niélękliwy/ Securi animi homo […] Otiosus animus. Kn 20. Puścił bespieczny żeglarz swe żagle łákome. Kn 20.
– Béspiéczny/ wolny od niébéspiéczeństw/ béz piéczy/ Tutus locus […] Tutus ad omnes ictus […] Tutus aduersus pericula, […] Securus abs, & securus à metu […] Innoxius à curculionibus […] Vacuus periculo. Kn 20.
– Béspiéczny iéstem/ [...] Otiosus, [...] Animo iam nunc otioso esse impero [...] In tuto esse, [...] In tranquillo esse. Kn 20.
– Béspiéczeństwo/ béspiéczność/ wolność od niébéspiéczeństwá/ Securitas. Kn 20.
– Béspiéczeństwo/ prézencyia/ Confidentia […] Tum quae eius confidentia est? […] Vide quo vultu, qua confidentia dicit! ╣ Animi praesentia […] Praesens animus […] Acer & praesens animus […] animus terrore liber […] vicinum Smiáłość/ Wolność. Kn 20.
– Béspiécznié/ […] Tutò, [...] Libere dicere, laedere. Tutè, tutissimè, fidenter, fidissimè, [...] Otiosè dormias [...] Bona fide. Securè. Kn 20.
– Béspiécznié […] z vfnością/ Confidenter. Kn 20.
– Béspiéczeństwo/ béspiéczność/ wolność od niébéspiéczeństwá/ Securitas. Kn 20.
– Wstyd/ wstydzenie się/ srómánie się/ absol. vt, wstydzenie się czégo/ záwstydzenie się. Pudor paupertatis [...] Pudor famae [...] Pudor patris [...] béz wstydu [...] záwstydzenie kogo. Kn 1297.
patrz: BEZ, BEZ, BEZE
– Bézbolność/ niébolenie/ Indolentia [...] Vacuitas priuatio doloris [...] vide Niécierpiętliwość 1. Kn 21.
– Niécierpiętliwość/ Niéczułość [...] v. Bézbolność. Kn 493.
– Bézbolny/ niéboleiący [...] doloris expers [...]. Kn 21.
patrz: BEZBOLNY
– Bézbożny/ Atheos [...] Diagoras atheos dictus, etc. deorum naturam sustulerunt [...] vide Niépobożny. Kn 21.
– Bézbożny iéstem/ bézbożnié się spráwuię [...] Impiè ago, Impius sum. Kn 21.
– Bézbożny iéstem/ bézbożnié się spráwuię [...] Impiè ago, impius sum. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNIE
– Bézbożnié/ [...] id est sine Deo [...]. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNIE
– Bézbożność/ [...] Impietas Deum non credens aut non colens [...] v. Niépobożność. Kn 21.
– Bézbożny/ Atheos [...] Diagoras atheos dictus, etc. deorum naturam sustulerunt [...] vide Niépobożny. Kn 21.
patrz: BEZBOŻNY
– Bézbramny [...] carens porta. Kn 21.
patrz: BEZBRAMNY
– Béz zbroyny/ Niezbroyny/ Inermis [...] Saucios inermes non sunt persecuti. Inermis ac nudus, inermus. [...] Inarmatus . Kn 25.
– Béz ciélnié [...] sine corpore, Seorsum corpore [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIELNIE
– Béz ciélność/ Incorporalitas [...]. Kn 21.
– Bézciélny/ béz ciáłá/ Expers corporis [...] Incorporalis [...] Incorporeus [...] expers materiae. Nullius corporis est Deus [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIELNY
– Bez cienny/ [...] carens vmbra [...] sine vmbra [...]. Kn 21.
patrz: BEZCIENNY
– Béz czésny/ Intemporalis [...] sine tempore [...] expers temporis. Kn 21.
patrz: BEZCZESNY
– Bézdenność/ [...] Profunditas magna [...]. Kn 21.
– Przépáść/ Otchłań/ Głębia w-zięmi ábo wodzié bézdęnna. Barathrum [...] Eluuies [...] Hiatus [...] Vorago [...]. Kn 850.
patrz: BEZDENNY
– Bézdenny/ row/ wodá/ [...] Fundum non habet. [...] vide Głęboki. Kn 21.
patrz: BEZDENNY
– Bézdrożny. Inuius [...] Auius[...] Auia [...]. Kn 21.
– Bézdrożność/ [...] Inuium [...]. Kn 21.
– Bézdziélny/ dziéłá po robocie nié zostáwuiący/ robiący co ná wiátr/ Practicus [...] Practicae artes sunt quae ipso actu perficiuntur, nihilq; post actum operis relinquunt, vt saltatio [...] Oppositum Dziáłowy. Kn 22.
patrz: BEZDZIELNY
– Dziełowy/ dziełom náleżący/ dziełá spráwuiący/ dzielny/ dziáłáiący co/ Pòéticus [...] Pòéticae artes sunt, quae post actum opus relinquunt, vt pictura [...] Oppositum, Bézdzielny. Kn 163.
patrz: BEZDZIELNY
– Odsądzęnie czci/ Bézécność. Infamia publica à lege Principe ob scelus insigne irrogata [...] Wywołánie 2. Kn 607.
– Bézecność/ v. Odsądzenie czci/ & Wywołánie 2. Kn 22.
– Bézécny w práwié/ Infames, in iure Polonico, parricidae, inuasores, fautores haereticorum; recipientes furem, in Constit: Regni. v. Bánit. Kn 22.
– Sławy nié dobrey/ v. Niésławny 2. Bézécny. Kn 1015.
– Béz głowy/ Acephalus. Kn 22.
patrz: BEZGŁOWY
– Béz grzesznié/ [...] sine peccato. Kn 22.
– Béz grzeszność/ niégrzeszność/ [...] Hieronym: et Cassian: reddit Impecantiam. Theologi Impeccabilitatem, id est, vim ad non peccandum. Kn 22.
– Béz grzeszny/ nié grzeszący/ [...] Impeccabilis [...] Is enim impeccabilis viuet, etc. Kn 22.
– Ciástoch/ lélé/ flák/ bézkost/ Eneruis et eneruus [...] Elumbis et elumbus [...] Non homo sed scopae solutae [...] Pulmoneis pedibus homo [...] Corpore fluxo et resoluto [...] vide Niéwiéściuch. Kn 77.
patrz: BEZKOST
– Bézkost/ béz kości/ [...] Exos [...] Exossis [...] Exossatus [...] Anguimanus [...] vide Ciástoch. Kn 22.
patrz: BEZKOST
– Nogi włoczący/ bézkosty w nogách. Loripes v. Krzywonogi. Kn 550.
patrz: BEZKOSTY
– Bézekrwie/ bézkrwáwy/ vide Niekrwáwy. Kn 22.
patrz: BEZKRWAWY
– Bézksiężyczny/ Interlunis nox, [...]. Illunis. [...] Illunae caliginis. Kn 22.
– Bézkunsztny/ Serius homo. Kn 22.
– Bézkwiát ziéle/ Epimedion. Kn 22.
patrz: BEZKWIAT
– Bézlist ziele/ Caucon, [...] Anabasis, [...] Ephedra, [...] v. Koniopłoch. Kn 22.
patrz: BEZLIST
– Pod-zięmék/ płonká bezlistna/ ábo Płonká-korzęń/ bo wszytká korzęń. Aracidne. Kn 751.
patrz: BEZLISTNY
– Bézludny/ Solitarius. Solitaria virtus [...] vide Osobny 1. Opuściáły. Kn 22.
– Pław ábo ruch morski bézłuskny/ i béz skorupy [...] Mollia [...] Loligo [...] Sepia [...] Polypus [...] Stella. Kn 709.
patrz: BEZŁUSKNY
– Bézłuskny/ [...] squamis, cortice carens. Kn 23.
patrz: BEZŁUSKNY
– Rospłákáć się/ Effundi in lacrymas, in questus. [...] bézmiérnié/ niéutolono płáczę. Kn 931.
patrz: BEZMIERNIE
– Bézmierność/ niézmierność/ Immoderatio verborum [...] Immensitas corporum, longitudinum, latitudinum. Kn 23.
– Niézmiérny/ bézmiérny. Infinitus labor, infinita pecunia, infinita altitudo speluncae, infinitum imperium. [...] Interminatus [...] Indefinitus [...] Immensus campus, immensum tempus, mare. [...] Immanis numerus [...] Immanis quaestus, pecunia [...] Immane pondus [...] Effusus [...] Effusus risus [...] Effusa licentia, laeticia [...] Cuius nullus est terminus: nullis terminis circumscriptus aut finitus [...] v. Niéokreszony/ Wiélki. Kn 545.
patrz: BEZMIERNY
– Béz nosy/ [...] cui nasus est amputatus. Kn 23.
patrz: BEZNOSY
– Béz odporny/ béz odporu/ ktoremu trudno odpor ábo odpowiedź dáć/ sprzéciwić się/ [...] cui nihil contradicitur, vel non potest contradici. Kn 23.
patrz: BEZODPORNY
– Béz odpowiedny/ [...] epistola Ciceroni cui non respondetur. Kn 23.
– Béz odwłoczny/ béz odwłoki czyniący/ béz rozmysłu/ nié miészkáiąc/ Incontatus al. Incunctatus. Kn 23.
– Poságu niémáiąca/ béz-posáżna. Indotata [...] Sine dote. Kn 783.
– Bézpráwié/ (Nomen) vide Krzywdá/ Niesłusza. Kn 24.
patrz: BEZPRAWIE
– Bézpráwié/ (Aduerb.) v. Niésłusznié. Kn 24.
patrz: BEZPRAWIE
– Béz przygány/ béz przygánny/ nié nágániony/ Inculpatus [...] Candidus [...] Ei candida vita puto. Irreprehensibilis [...] Abest à reprehensione [...] Irreprehensus [...] Nié zgániony/ nié odrzucony. Kn 24.
– Niézrániony/ Inuulneratus [...] Indistrictus [...] Inuulnerabilis [...] niézránny. Nullo forabilis ictu. [...] Aduerb. sine vulnere, béz ránnié/ cáło/ zdrowo. Kn 545.
patrz: BEZRANNIE
– Béz=rogi/ béz rogow/ Excornis. Kn 24.
patrz: BEZROGI
– Bézrozumnié/ Temerè & sine ratione causas dictitare. Kn 24.
– Bézrozumność/ Alogia [...] Irrationabilitas [...] v. Niérozum. Kn 24.
– Bé[z]rozumny/ Irrationabilis [alias Irrationalis] [...] Expers rationis [...] Temerarius. Kn 24.
patrz: BEZROZUMNY
– Bézrożnie/ Béz rożności/ [...] Indiscriminatim [...] Indifferenter. Kn 24.
– Bézrożny/ [...] Indifferens [...] Indifferens sum circa aliquid. Kn 24.
patrz: BEZRÓŻNY
– Ziéiéc/ ábo zieyká rybá morska. Channa [...] Rybá sámicá/ vel bézsámiéc. Polonica item voce zieyká. Kn 1427.
patrz: BEZSAMIEC
– Bézszkodność/ [...] Indemnitas. Kn 24.
– Béz śmieszny/ [...] qui nunquam ridet, vel qui non est risu dignus. [...] bézśmiesznośc/ [...] non rideo. Kn 24.
– Nié smiéiący się/ v Béz smieszny. Kn 527.
– Béz wianá/ béz wiénna. [...] Indotata, quae à sponso non accepit dotalitium. Kn 25.
patrz: BEZWIENNY
– Abstemius [...] sine temeto, bézwinny [...] Inuinius. Kn 1276.
patrz: BEZWINNY
– Béz wodny/ [...] Inaquosus. Kn 25.
patrz: BEZWODNY
– Béz wonność/ niepachnienie/ Inodor herbarum, seminum. [...] defectus odoris. Kn 25.
– Béz zębow/ bézzęby. Defectus dentibus [...] Exedentulus [...] Edentatus [...]. Kn 25.
patrz: BEZZĘBY
– Niéożęniony/ v. Bézżęniéc. Kn 512.
patrz: BEZŻENIEC
– Béz żęniéc/ béz żony. Exsors matrimonii [...] Caelebs [...]. Kn 25.
patrz: BEZŻENIEC
– Béz żenski/ Caelebs vita, liber lectus [...] Caelibaris [...]. Kn 25.
– Biię w bęben/ vide Bębnię. Kn 31.
patrz: BĘBEN
– Łagiewká smolona [...] Bukłak skórzány [...] Bukłak drzéwiány/ Bębęnék. Kn 344.
patrz: BĘBENEK
– Podbiiam komu bębenká/ v. Dodáię sércá ná złe. Kn 734.
patrz: BĘBENEK
– Bębennicá/ Tympanotriba [...] v. Niewieściuch/ vulgo Tympanista. Kn 18.
– Bębenniczká/ Tympanistria. Kn 18.
– Biię w bęben/ vide Bębnię. Kn 31.
patrz: BĘBNIĆ
– Bebnienie [...] Tympani pulsus. Kn 19.
patrz: BĘBNIENIE
– Bęczénie pszczoł/ bęk/ Bombus [...] Bombitatio. Kn 19.
patrz: BĘCZENIE
– Bęczenie pszczoł/ bęk/ Bombus. Kn 19.
patrz: BĘK
– Bękarcie dobrá/ bękártom naleźące. Kn 19.
patrz: BĘKARCI
– Bękárt w iédwábnych máteryách. Sericum spurium [...] v. Połiedwabie. Kn 19.
patrz: BĘKART
– Bękárt/ bástér/ nie dobrego łożá/ Bęś/ Spurius [...] Falsiparens [...] Nothus [...] niéwłasny płod/ nié podobnego rodzáiu [...] v. Nierządnik. Kn 19.
patrz: BĘKART
– Co zá niészczęście! co zá niéwola! I to biedá/ niéwola/ niészczęścié! Iéśli to nié niéwola! [...] Quale infortunium! ô calamitatem! En si non magna ea miseria est? Quae est haec miseria? Rem importunam! rem miserandam! Papae infortunium! [...]. Kn 89.
patrz: BIADA, BIDA, BIEDA, BIEDA
– Biáłásy/ biáłáwy/ Subalbidus [...] Albidus [...] Albineus color equi [...] Subcandidus [...] Exalbidus [...] v. Płowy. Kn 25.
patrz: BIAŁASY
– Biáłásy/ biáławy/ Subalbidus [...] Albidus [...] Albineus color equi [...] Subcandidus [...] Exalbidus [...] v. Płowy. Kn 25.
patrz: BIAŁAWY
– Białek w oku. Album oculi [...] Albugo oculi. Kn 25.
– Białék w iáiu. Albumen [...] Album oui: candidum oui. Kn 25.
– Páznogiéć/ [...] vide Pázur 2. plámy biáłáwe páznokci. białék páznokci páznokcisty. Kn .
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
– Laeuis sonchus, mlecz biały. Kn 417.
– Mármur biały/ Parius lapis, Virgil. [...]. Kn 390.
– Biały po prostu/ Albens, [...] Albus [...] Lacteus [...]. Kn 26.
– Biáły iasno/ Candidus. Kn 26.
– Biało/ Candidé vestitus. Kn 25.
patrz: BIAŁO
– Fiołki ábo skopki ozimie białogłowskie, Hesperis, [...] nocte melius olent quam die, [...] Viola matronalis [...]. Kn 176.
– Krok w cielé [...] Interfeminium [...] vide Członék wstydliwy białogłowski. Kn 318.
– Członek wstydliwy białogłowski/ Natura [...] muliebris nam de matrona loquens hoc verbo vtitur. Natura, qua mulieres sunt [...] Feminal: interfeminium: virginal. Kn 104.
– Białogłowski/ Femineus amor, clamor [...]. Feminus sexus. Kn 25.
– Skrzynká białogłowska do rupiéci/ Riscus [...] cista pelle contecta [...] v. Mácloch. Kn 1011.
– Niéwiéyskie/ niéwiéście ábo białogłowskie mieszkánie. [...] Gynaeceum [...] v. Fraucmér I. Kn 539.
– Mleczna ábo biało-mleczna drogá ná niebié. Pás niébiéski biały. [...] Lacteus orbis [...] Lacteus circulus [...] Lactea via. Kn 417.
– Białonogi kon/ Petulus equus [...] Petula sura equi s. alba [...] apud Lucilium legunt: cruribus atque petilis por cruribus et petilis, sed alio sensu, i. tenuibus. [...] v. Chudy/ Szczupły. Kn 25-26.
patrz: BIAŁONOGI
– Cienkonogi/ [...] Petilis cruribus, [...] Petila sura, [...] v. Białonogi. Kn 81.
patrz: BIAŁONOGI
– Chudy/ wyschły/ wywiędły/ [...] Co go iédno skórá/ Ktory ie béz posiłku y ciáła [...] Macellus [...] Vesculus [...] Petilus [...] aliter vide Biáło nogi. Kn 73.
patrz: BIAŁONOGI
– Białopstry/ białem nákrapiány [...] albo interstinctus. Kn 25.
– Biáloskornik/ Coriarius. Kn 26.
– Białość/ Albedo [...] Albor [...] Albitudo [...] Candor niuis. Kn 26.
patrz: BIAŁOŚĆ
– Piés [...] Hylax: hylactor [...] Szczékułá. Melampus [...] Stopká [...] Aglaodos. Ząbék/ białozęby [...] kundel/ brytan/ chárt/ wyżeł/ ogar/ kruczék. Kn 693.
– Biąłozor/ Gyrofálco [...] Hierofalco. Kn 26.
– Krzéczot/ kréczét/ kryczot [...] Eadem Białozor Kn 325.
Kn 28.
– Pismo święte[...] Diuini libri: sanctae literae [...]Sacra Scriptura [...] Biblia. Kn 702.
patrz: BIBLIA
– Bibliopolá/ v. Książnik. Kn 26.
patrz: BIBLIOPOLA
– Bibliotekarz/ Bibliotheca praefectus, curator. Kn 26.
– Pléć/ plotká/ Bicz pléciony rzemięnny. Kn 710.
patrz: BICZ
– Bicz/ Flagellum. [...] Flagrum [...] Mastix [...] Habena [...] Verber [...] vide Korbacz. Kn 26.
patrz: BICZ
– Iák z biczá mowi/ v. Wymowny. Kn 231.
patrz: BICZ
– Biczuię/ [...] loris caedo [...] Flagello [...] Flagellis torreo aliquem. Kn 26.
patrz: BICZOWAĆ
– Biczownik co biczuie [...] (flagellator). Kn 26.
patrz: BICZOWAĆ
– Do krwié się biczował/ siékł/ [...] Ita se flagellis cecidit, vt cruore totus madeat. Kn 125.
– Dyscypliná ktorą się biczuią/ sznurki/ rozgá/ rzemyki. Kn 158.
– Biczowánie/ [...]. Percussio quae fit scutica. (Flagellatio caret auctoritate veterum) [...]. Diamastigosis. Kn 26.
patrz: BICZOWANIE
– Chwostánié/ v. Bicie/ Biczowánie. Kn 74.
patrz: BICZOWANIE
– Dyscypliná/ biczowánie się z nabożeństwa/ Vulgo disciplina, sed ea vox solis Ecclesiasticis scriptoribus nota est [...] verberatio suiipsius voluntaria. Kn 158.
– Biczownik co biczuie [...] (flagellator). Kn 26.
patrz: BICZOWNIK
– Biczysko/ Manubrium. Kn 26.
patrz: BICZYSKO
– Toporzysko/ [...] wiélki ábo zły topór/ vt siékierzysko/ nożysko/ etc. quam significationem dictionum in isko desinentium attigimus sub Chłopisko/ sed Toporzysko hoc sensu raro est in usu, vt etc. Biczysko pro magno vel malo flagello. et Ognisko pro igne, et Wiérzysko/ pro segmento ligni à Wiór/ etc. nam sine vituperio vsurpantur. Kn 1146.
patrz: BICZYSKO
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus hic. Kn 441.
patrz: BIĆ
– Biię w bęben/ vide Bębnię. Kn 31.
patrz: BIĆ
– Na bark koń biie [...] Calcitro est equus his. Kn 441.
patrz: BIĆ
– Biédrunká/ Scarabeorum genus minutum rotundum, et picturatum coloribus varijs, etiam aureo sublucens. Kn 26.
– Biedrzeniec/ Tragoselinum Sireni, quasi hircinum apium. [...] Pimpinella. [...] Saxifragiae hircina. [...] Duae eius species maior et minor. Kn 26.
– Scyátyká/ dná/ biedrzna chorobá/ łupánie w stáwiech biodrowych. Ischias [...] Ischiadicus dolor [...] Coxendicum morbus [...] Coxarius morbus [...] Coxendicis arthritis. Kn 986.
patrz: BIEDRZNY
– Grzyb/ grzybék [...] grzyby/ kozaki/ bielé/ bédłki/ rydzé. Kn 216.
patrz: BIEL
– W-bieli/ w-czerni/ [...] w białey szácie [...] Albatus. Kn 1213.
patrz: BIEL
– Biel ná drzewié zwierzchnia/ Alburnum [...] Adeps arboris [...] Biel druga w drzéwách niéktorych/ iáko w Sośnie/ pod ktorą drzeń/ Caro arboris [...] Pulpa sine venis [...] Biel trzécia w drzéwié wnętrzna miédzy żyłámi smolnemi/ iáko w sośnie/ Pulpa arboris [...] Szczepáć drewno. Interuenia. Kn 28.
patrz: BIEL
– Piés/ Canis [...] Leucon [...] Biélá. Lachne, kudłá. Melaneus; Melanchetes [...] kruczék/ czarny piés. Kn 693.
patrz: BIELA
– Biélun ziéle/ száléy/ Lulek/ Hyoscamus [...] vide Tábáká/ Hyoscyaminus [...] Biélunowy. Kn 28.
– Bieleię/ Incipio albicare [...] Inalbesco [...] v. Mienię fárbę. Kn 28.
patrz: BIELEĆ
– Biélę ná słońcu wosk/ płotno/ [...] vide Bielęnie ná słońcu/ [...] Insolatio cerae. Kn 28.
patrz: BIELENIE
– Biała rybá/ Biélicá Bohemis/ Albula/ [...] Albus piscis. Kn 25.
patrz: BIELICA
– Biéliczkuię twarz/ biéle twarz/ Mentior colorem fuco [...] fuco faciem. Kn 28.
– Bielę ná słońcu wosk/ płotno/ [...] vide Bielęnie ná słońcu. Kn 28.
patrz: BIELIĆ
– Wybielam/ vide Bielę. Kn 1302.
patrz: BIELIĆ
– Bielę/ Dealbo aliquid [...] Inalbo lacinias. Kn 28.
patrz: BIELIĆ
– Biélę się/ Albesco [...] Albeo [...] Albico [...] Inalbeo [...] Candico [...] Candesco. Kn 28.
– Biélidło/ mączká. Cerussa [...] Annulare seú anulare [...] Krochmal. [...] vide Piękrze. Kn 28.
patrz: BIELIDŁO
– Bielmo/ w oku chorobá/ Albugo. Kn 28.
patrz: BIELMO
– Bielmok ziéle/ pażécznik [pałecznik!]/ Argemone [...] Argemonia. Kn 28.
patrz: BIELMOK
– Biélnik/ vide Blech./ Bielona ściáná v. Pobiélony. Kn 28.
patrz: BIELNIK
– Bléch/ biélnik/ [...] vide Folusz. vide Fárbierz stároświécki. Kn 34.
patrz: BIELNIK
– Słodziuchny vel słodziuczki [...] biéluchny vel biélúczki. Kn 1019.
patrz: BIELUCHNY
– Biéluczki/ Candidulus [...] Albulus [...] Lacteolus. Kn 28.
patrz: BIELUCZKI
– Słodziuchny vel słodziuczki [...] biéluchny vel biélúczki. Kn 1019.
patrz: BIELUCZKI
– Biélun ziéle/ száley/ Lulek/ [...] vide Tábáká/ Hyoscyaminus [...] Biélunowy. Kn 28.
– Bierzmowánie/ Chryżmánie/ et Biermánie [...] Confirmatio. Kn 29.
patrz: BIERMANIE
– Bierzmo/ vide Tram. Kn 29.
patrz: BIERZMO
– Bierzmuię/ vulgo Confirmo. Kn 29.
– Bierzmowánie/ Chryżmánie/ et Biermánie [...] Confirmatio. Kn 29.
– Czárt/ Diabéł/ Szátan/ Bies/ Cacodaemon [...] Malus genius; genius sinister [...] Genius ater [...] zły duch. [...] vide Lucypér. Kn 95.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Do Bogá ich/ Sic potius loquendum, quam do kátá ich/ vel do biesá ich. vide Wiele. Kn 124.
patrz: BIES, BIES, BIS
– Biesági/ Mantica duplex, qualem Aesopus affingebat hominibus [...] Bisaccium asino impositum [...] id est geminus saccus. Kn 29.
patrz: BIESAG, BIESAGA
– Rozgárdiás/ Biesiádá rospustna. Hoyne názbyt biesiády. Luxuria [...] Heluatio: circumpotatio: intempestiuum conuiuium [...] Popinatio [...] Bacchanal [...] Tripatinum: summa coenarum lautitia [...] Ná trzy zbyty. [...] Commessatio [...] Comissatio. Kn 943.
– Biesiádá skromna/ Phiditia [...] Prandium caninum. Prandium abstemium [...] Castigatae dapes [...] Castigatus victus. Kn 29.
– Biesiádá powinnych/ Charistia. Kn 29.
– Biesiádá Chrześciánska/ Agape [...] In templis fieri solita, sed damnata in Concilio Laodicen. et Trident. Kn 29.
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszechnie/ ledá iákich person/ posiedzenie wesołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Epulatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiet. [...] Polluctum [...] Polluctura [...] Dominium. Kn 29.
– Biesiádnik co vcztę spráwuie/ biesiadny ábo bánkietowy rządcá/ Conuiuator [...] Conditor instructorque conuiuii [...] Modiperator [...] Dominus conuiuii [...] Arbiter bibendi [...] Rex mensae [...] Magister bibendi [...] Magister coenae. Kn 29.
patrz: BIESIADNIK
– Goście/ biesiádnicy. Conuiuium [...] Conuiuae. Kn 204.
patrz: BIESIADNIK
– Gospodarz biesiádny/ co sprawuie bánkiet/ vcztę gościom. vide Biesiádnik. Kn 205.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiádnik/ v. Gość ná biesiedzie/ [et] Goście. Kn 29.
patrz: BIESIADNIK
– Márszáłek weselny/ biesiádny. Symposiarchus [...] Architriclinus. Thaliarchus [...] vide Biesiádnik 2. Kn 390.
patrz: BIESIADNIK
– Biesiádny/ Coenatorius, vestis coenatoria [...] Genialis dies [...] Conuiuialis vestis [...] Conuiualis [...] Genianus. Kn 29.
– Gospodarz biesiádny/ co sprawuie bánkiet/ vcztę gościom. vide Biesiádnik. Kn 205.
– Szátá biesiádna/ Trechedipnum [...] Coenatorium [...] Tricliniare vestimentum [...] Conuiuialis vestis. Kn 1102.
– Márszáłek weselny/ biesiádny. Symposiarchus [...] Architriclinus. Thaliarchus [...] vide Biesiádnik 2. Kn 390.
– Biesiádnik co vcztę spráwuie/ biesiadny ábo bánkietowy rządcá/ Conuiuator. Kn 29.
– Łabuię/ [...] Diem bonum, laetum, felicem ago [...] In otio dego [...] v. Biesiaduię. Dogadzam sobie. Rozgárdiás stroię. Roskosznie żyię. Kn 342.
– Biésiáduię / bánkiétuię/. Conuiuor [...] Concelebro, apparo, instituo conuiuia [...] vide Czéstuię. Kn 29.
– Czestuię kogo dobrze/ źle. [...] Jákoś ie czestował. [...] źle vczestowáć. [...] Vczestuycie go ták że nie tráfi do domu. [...] v. Biesiáduię. Wybiiam kogo. Kn 103.
– Biesiádá/ Biesiádowánie powszechnie/ ledá iákich person/ posiedzenie wesołe przy trunku ábo przy potráwách. Compotatio [...] Concoenatio [...] Epulatio [...] Accubatio epularis amicorum. Symposium [...] Bánkiet. Kn 29.
– Siekániná potráwá/ siekanká. Minutal [...] v. Nadzienie. Insicium [...] Tucetum [...] nadzienie/ bigos/ siekanká. Kn 995.
patrz: BIGOS
– Sztukuię/ siékę ná sztuki. Discindo aliquid in partes [...] facio frusta v. Rozszárpáć. Fartum facere ex hostibus [...] posiékáć ná bigos. Faciam vt hic te formicae frustillatim differant [...] Rozsiékam w-kąski drobne. Kn 1124.
patrz: BIGOS
– Biiam/ Verberito [...]. Kn 30.
patrz: BIJAĆ
– [...] biiány/ ktorego biią abo biiáią. Plagipatida. Kn 1016.
patrz: BIJAĆ
– Smágániec/ smágány ábo wysmágány [...] biiány/ ktorego biią abo biiáią. Kn 1016.
patrz: BIJANY
– Chustá do záwiązánia rány/ [...] vide Bindá 3. Kn 73.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá rybá [...] Taenia. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá/ sznurá v czapki/ Anadema mitrae [...] Redimiculum mitrae. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá/ vide Przépaská. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá málowána/ rzezána ná słupách sznicerskich/ [et]c. owocu kwiécia péłna [...] Encarpa [...] ornamenta capituli columnarum, palmites cum suo fructu, aut arbusculas fructuosas, vel frondibus ac ramis implexos fructus habentia. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindá/ opuszczona kitayká/ płotno cienkie v wieńca/ v ołtarzá/ v obicia/ v podárkow. Vitta altaris [...] Lemniscus [...] Taenia. Kn 31.
patrz: BINDA, BIŃDA
– Bindarz/ bindarzyk. v. Wirydarz. Kn 31.
patrz: BINDARZ
– Bindarz/ bindarzyk. vide Wirydarz. Kn 31.
patrz: BINDARZYK
– Bindas. Securis architecti, angustiore et productiore collo. Kn 31.
patrz: BINDAS
– Włocznia ziéle/ kiwiór/ bindas. Lonchitis. Lanceolata [...] śledzionká. Kn 1273.
patrz: BINDAS
– Czászká biódr/ rámion/ Acetabulum. Kn 97.
patrz: BIODRA, BIODRO
– Bisior/ Byssinum [...] Byssus. Kn 32.
patrz: BISIOR
– Biskup/ Pontifex [...]. Protomysta [...] Episcopus. Kn 32.
patrz: BISKUP
– Przéżégnánie Biskupie/ Papieskie/ Kápłáńskie. vulgo Benedictio [...] Solennis precatio Pontificis. Kn 864.
patrz: BISKUPI
– Kurwáturá biskupia/ Pedum. Virgilio est pastoralis baculus, huic aliquantùm similis. Lituus [...] vulgo Curuatura. Kn 338.
patrz: BISKUPI
– Biskupstwo/ Biskupia władza/ urząd/ godność. Pontificatus, [...] Antistitium, [...] Pontificium. Kn 32.
patrz: BISKUPI
– Biskupi stoléc/ Episcopa [...] Episcope. Kn 32.
patrz: BISKUPI
– Biskupstwo/ powiát duchowny/ Diécézya. Dioecesis. Kn 32.
patrz: BISKUPSTWO
– Biskupstwo/ Biskupia władza/ vrząd/ godność. Pontificatus [...]. Antistitium [...]. Pontificium [...]. Kn 32.
patrz: BISKUPSTWO
– Turczyn/ Turék/ Bisurman. Turca [...] Turcus. Kn 1164.
– Bisurman/ vide Turczyn. Kn 32.
– Biiak co się rad biia. [...], pronus ad percutiendum quemuis, vide Bitny. Kn 30.
patrz: BITNY
– Potykam się z-niéprzyiaciélem/ bitwę zwodzę/ ztaczam. Praelium facio, committo: dimico praelio cum aliquo. Kn 799.
patrz: BITWA
– Potykam się z-niéprzyiaciélem/ bitwę zwodzę/ ztaczam. Praelium facio, committo. Kn 799.
patrz: BITWA
– Plác bitwy/ potyczki. Acies [...] Statio, locus pugnae. [...] Campus. Kn 705.
patrz: BITWA
– Konna bitwá [...] Konno się potykam. Kn 299.
patrz: BITWA
– Potyczká/ potrzebá/ bitwá/ potkánie/ potykánie.Pugna, praelium [...] Dimicatio, Certamen. Conflictus cum aduersario [...] ścieránie się/ nácieránie. Kn 799.
patrz: BITWA
– Pozłocisty/ złocisty/ pozłacány. Inauratus. Auratus currus: auratum tectum [...] Aureolus, auro similis [...] Obauratus [...] Imbracteatus auro [...] Pozłocisty sporo/ ábo bláchą złotą pokryty. Contactus ab auro fuluo chlamydem [...] Auratilis puluisculus [...] Circumlitus auro. Kn 810.
– Bláchá miąższa/ Lamina. Kn 33.
– Bláchá ciągniona [...] Lamina ductilis. Kn 33.
– Brzękádło rozmáite/ iáko w gałcé mosiężney: kołéczká na trzygránistych ramikách: dremlá/ Ruskie bláchy/ klépádłá/ [...] Crotalum [...] Aereum crepitaculum [...] Testarum crepitus [...] Sistrum. Kn 49.
– At Bláchá rospalona debet reddi: Lamina candens qua malefici vruntur. Kn 33.
– Bláchą pokłádam/ pokrywam/ Imbracteo [...] Tego laminis aureis. Kn 33.
– Bláchá cienka/ blászká. Bractea [...] Bracteola [...] Lamnula [...] Sublamina Blászká. Kn 33.
– Iélcá/ vel iédlcá/ to wszytko co do obrony ręki naléży przy rękoieści kordá/ szpady/ száble/ etc. iáko krzyż/ kratká/ bláchá/ ábo obłąk [...] gladij iuxta capulum craticula, [...] vide Rękoiéść [...] Głowicá. Kn 245.
– Srebro niérobione/ w-bláchách/ oséłkách. Argentum graue, infectum [...] Massa argenti [...] Argentum rude. Kn 1056.
– Kárácená/ Lorica squamata [...] Lorica plumata [...] Bláchy káráceny. Kn 265.
– Blácharz/ Bláchownik/ Bractearius [...]. Bracteator [...]. Malleator. Kn 33.
patrz: BLACHARZ
– Blácharz/ bláchownik/ Bractearius [...] Bracteator [...] Malleator. Kn 33.
– Żołcieię bládo iásno/ v. Płowiéię. Kn 1445.
patrz: BLADO
– Cégláty/ céglástey fárby/ bladoczerwony/ miniowáty/ Miniaceus [...] Miniatus. Kn 60.
– Bládość. Pallor [...] Luror corporis. Kn 33.
– Kościélna bárwá ná kiem. v. Cérá zła. Bládość/ Blády. Kn 306.
– Bládo żołty/ vide Płowy/ Zołtáwy. Kn 33.
– Bládem czynię/ Fugo alicui sanguinem [...] Pallere facio aliquem. Kn 33.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Blády/ Pallidus; sine colore [...] Exsanguis [...] Charta exsangui colore. Ille furens exsanguis interrogabat [...] Mali habitus corpus [...] vide Fárbá bládá. Kn 33.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Fárbá bládá/ rzadka. Color lentus; surdus, obsoletus, dilutus, languidus. Kn 173.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Káłámarz/ aliter. vt Blády káłámarz/ vide Inkaust. Kn 258.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Kościelna bárwá ná kiem. v. Cérá zła. Bládość/ Blády. Kn 306.
patrz: BLADY, BLADY, BLIADY
– Bléywás/ Psimmythium [...] Psimmythus [...] Psimmythum. Kn 35.
– Płowiéię/ Flaueo [...] Flauesco [...] Blákuię. Kn 714.
patrz: BLAKOWAĆ
– Blákowánie/ Zblákowánie/ Decoloratio. Kn 34.
patrz: BLAKOWANIE
– Blákuiące/ ktore zblákowáło pismo. Fugientes literae [...] Literae caducae [...] Exolescentes literae [...] Obsoletus, decoloratus. Kn 34.
patrz: BLAKUJĄCY
– Błam futrá. Pellium pretiosarum contextus. Kn 34.
patrz: BLAM, BŁAM, BŁAM, BŁOM
– Blánki/ krámzánsy/ Pinnae murorum [...] Periboli murorum [...] Loricae murorum [...] Minae murorum [...] Loricula. Kn 34.
– Blánkuię/ blánki czynię/ Pinnas loricasq; attexo [...] vide Tynkuię. Kn 34.
patrz: BLANKOWAĆ
– Biié łuná od czégo/ [...] vide Odbiia się 2. Blásk mi. Kn 30.
patrz: BLASK
– Blásk mi/ blásk czyni iáka rzécz/ [...] vide Przérażam. [...] Práwie olsnął od blásku/ iasności. Kn 34.
patrz: BLASK
– Blásk/ [...] Splendor solis, ignis, prestrigens oculos. Kn 34.
patrz: BLASK
– Bláchá cienka/ blászká. Bractea, [...] Bracteola, [...] Lamnula, [...] Lamella, [...] Sublamina, [...] Blászká. Kn 33.
– Bláskooki; co iedno oko zmruża choć zdrowe/ Paetus [...] vide Oczu wdzięcznie zezowátych. Kn 34.
patrz: BLASKOOKI
– Mrugam często oczymá nad wolą/ blásko-oki iestem/ mrużę/ zamrużam oczy często. Nictor [...] Nicto [...] Conniueo. Kn 435.
patrz: BLASKOOKI
– Pázłotká blászána/ rzemięnna. Bracteola inducta auro vel spumá auri. Corium auro aut spumá auri tinctum. etiam argento colorantur laminae [et] coria, sed idem Polonicum nomen retinent. Kn 676.
patrz: BLASZANY
– Blászkowáty: bláchą obłożony/ Bracteatus. Kn 34.
– Blázgonię/ Morologis vtor sermonibus. [...] Osce fabulari, [...] Scurror, [...] Scurriliter ludo. Kn 34.
patrz: BLAZGONIĆ
– Sprosnomowność/ v. Blázgonięnie. Kn 1052.
– Blázgonięnie/ sprosnomowność/ Sermo obscoenus, [...] Verba obscoena, [...] Obscoenitas orationis, verborum. Turpitudo verborum, [...] Praetextatus sermo. Praetextata verba. Kn 34.
– Blázgoń/ głupiomowny/ plugáwomowny/ Morologus, [...] Oscus, [...] Scurrilis homo, [...] Scurra improbissimus, [...] Opicus. Kn 34.
patrz: BLAZGOŃ
– Sprosnomowny/ [...] v. Blázgoń. Kn 1052.
patrz: BLAZGOŃ
– Plugáwy w-mowié/ v. Blázgoń. Kn 715.
patrz: BLAZGOŃ
– Bléch/ biélnik/ [...] Solarium vocari potest locus, in quo tela insolatur [...] vide folusz. Non recte dicitur Fullonia officina, vide fárbierz stároświécki. Kn 34.
patrz: BLECH, BLECH, BLICH
– folusz/ blechárski młyn. Pila fullonica. Kn 178.
– Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem pracz/ wybiélácz. Fullo [...] vide Pracz. [...] V nas pracz piérzé/ álé płocienne rzéczy/ tenżé wáłkuié. Postrzygácz sukno moczy y kutneruie. Blecharz płotno wybiélá: Fárbierz sukno fárbuie. Kn 173.
– Blecharz/ wybielácz płoćien/ Candidans vestes [...] Insolator [...] vide fárbierz stároświécki. Kn 34.
– Blékot/ ziélé. vide Biélun. Kn 35.
– Momot/ vide/ Blékot/ Záiąkliwy. Kn 424.
– Blékot / momot/ prędkomowny / Atypus, qui male exprimit [...] Qui inexplanata est lingua. [...] Psellus siue Balbus qui literam vel syllabam pronuntiando praeterit. Kn 35.
– Niéwymawiáiący dobrzé/ nié wypráwnego ięzyká. Inexplanatâ linguâ homo, [...] v. Blékot 1. Kn 541.
– Bredzę/ v. Błékocę/ Baię. Kn 45.
– Blékocę/ nié dobrzé wymawiam słow/ momocę/ Balbutio, cum quadam linguae confusione trepido. Kn 35.
– Blékocę/ lédá co mowię/ Blatero. Kn 35.
– Bléyczyk/ [...] Plumbum perpendiculi libellae. Kn 35.
patrz: BLEJCZYK
– Ryzá/ rowék v szynwagi/ abo śrzodwagi kreská/ gdzié sznurek páda z-bléyczykiem. Lineam ad perpendiculum in libella descriptam, vocat Philand. [...] Kn 966.
patrz: BLEJCZYK
– Blékotánie/ momotánie/ opuszczánie/ niéwymawiánié sylab/ słow [...] Balbutiem reddit. Gor. cùm litera vel syllaba non exprimitur sed eliditur, item v. Prędkomowność/ Wiélomowność. Kn 35.
patrz: BLEKOTANIE
– śmierci ábo grobu bliski. Occiduus. Kn .
patrz: BLISKI
– Bliski/ miéyscem. Propinquus [...]. Propinquum praedium. [...] Vicinus alicui. Proximus alicui, vel ab aliquo, post aliquem. Kn 35.
patrz: BLISKI
– Bliski powinowáctwem/ v. Powinowáty. Kn 35.
patrz: BLISKI
– Bliski czasem. [...] Vicinus [...] Vicina ad pariendu[m]. Kn 35.
patrz: BLISKI
– Nabliżey/ Proximù est ibi, Terent. Kn 452.
patrz: BLISKO
– Bluszcz. Hedera [...] Cissus [...] Chrysocarpos cissus [...] Erythranum al. erythrocarpum. [...] Selenitium. Kn 36.
– Bluszcz drzéwny/ Helix [...] Hedera arborum [...] Dendrocissus. Kn 36.
– Bluię/ vide Womitowáć. Kn 36.
patrz: BLUĆ
– Bluszczoperz/ błyszczyki. Gramen Parnassi. Kn 36.
– Bluszczowy [...] Hederaceus, [...] Hederosus lucus. Kn 36.
patrz: BLUSZCZOWY
– Bluźniercá/ bluźnierz/ [...] Blasphemus. Kn 37.
– Bluźnierski/ [...] Blasphemus. Kn 37.
– Bluźnierstwo/ Sacrilega obtrectatio, [...] Verba impia in deos dicta, [...] Impietas verborum [...] Impia vox [ Blasphemia in SS. libris. Kn 37.
– Bluźniercá/ bluźnierz/ [...] Blasphemus. Kn 37.
patrz: BLUŹNIERZ
– Womit/ to co wyrzucáią/ blwociny. Vomitus araneosus [...] Nausea [...] Coërcere nauseam fluentem, i. vomitum. Kn 1281.
patrz: BLWOCINY
– Błáho/ vide Nędznié/ Podło. Kn 33.
– Błáchy/ Lichy/ Tenuis, Pertenuis [...] Futilis causa. Kn 33.
– Błazeńskié błáhe/ niewart/ niégodne odpowiedzi zarzuty. Ludibriosa potestas. Kn 34.
– Wiésiołék ziéle/ wierzbowká/ błagácz. Oenothera, et Oenotheris, et Onuris hilaritatem in vino affert [...] v. Cwikłá pomorska. Kn 1256.
patrz: BŁAGACZ
– Błágácz/ Delinitor. Kn 33.
patrz: BŁAGACZ
– Czynię dość komu/ Satisfacio legibus, Deo, causae, officio meo, opinioni hominum [...] Lito saeuitiae [...] Błagam. Kn 108.
patrz: BŁAGAĆ
– Błagam/ koię/ Placo Deum donis, deuotionibus [...] Paco caelestes [...] Mitigo [...] Delenio aliquem verbis commodis [...] Propitio [...] Mollio dissensiones [...] Mollio hominem [...] Mollio iras. Kn 33.
patrz: BŁAGAĆ
– Błagániu służący/ błagáiący/ [...] Placandi vim habens. Kn 33.
– Błagálnia/ Oraculum [...] Propitiatorium vulgò. Kn 33.
patrz: BŁAGALNIA
– Błagánie/ Mitigatio, Placatio [...] Placamenta deûm [...] Propitiationes pericula auertunt. Kn 33.
patrz: BŁAGANIE
– Błáwat aliter, et Błáwatno/ vide Jédwab/ etc. Kn 34.
patrz: BŁAWAT
– Błáwat/ vide Modrak. Kn 34.
patrz: BŁAWAT
– Błáwat aliter, et Błáwatno/ vide Jedwáb. Kn 34.
patrz: BŁAWATNO
– Modry/ błáwatny/ błękitny zupéłnié. Cyaneus, [...] Caeruleus [...] color, [...] Caeruleatus, [...] Thalassicus, [...] Venetus. Kn 422.
patrz: BŁAWATNY
– Błazen aliter, vide. Głupiéc. Kn 34.
– Błazen co się błazéństwem bawi/ Sannio [...] Scurra [...] Morio [...] Nugas [...]. Kn 34.
– Co ia zá chłop? co zá błazen? co ia zá niécnotá? Y ia błazen/. Sumné ego nihili? Sumnē ego minimi pretij? Ecce me hominem nihili. Kn 86.
– Szyderski/ szyderzom/ szybáłom służący. Scurrilis iocus [...] Ludibriosus [...] Ludibriosa in eum ingessit. Derisorius [...] Diasyrticum dictum [...] Lusorius [...] Ad iocum & ludum factus [...] Ludicer, ludicrus [...] Ludiae coronae [...] v. Błażęński. Kn 1128.
– Błazeńskié błáhe/ niewart/ niégodne odpowiedzi zarzuty. Ludibriosa potestas. Kn 34.
– Błazeński/ szyderski/ śmiechu godny/ Nugatorius, Nugatoria res, accusatio etc. Ridiculus. Futilis laetitia [...] Ludicer [...] Ludicra ars, res [...] Friuolus in ostentatione literarum [...] Deridicula vanitas [...] Lusoria quaestio [...] Sputatilicus [...] Sputatilica crimina. Kn 34.
– Ná błazęństwo co rzec/ vczynić/ słucháć. Per deridiculum auditur. Kn 441.
– Błazen co się błazéństwem báwi/ Sannio [...] Scurra [...] Morio. Kn 34.
– Frászká/ frászki/ (de rebus) máła rzécz/ podła rzécz. Hetta, res minimi pretii ab hiatu quati hieta. [...] vide Pryszczel ná chlébié. Nugae [...] Frászki/ błazenstwo wszytko było. Kn 180.
– Matániná/ [...] mátániną się báwię [...] vide Błazeństwo/ Báłámuctwo. Kn 393.
– Błázeńskie/ Inepté [...] Perridiculé [...] Nugatorié responsum. Kn 34.
– Błaznowánie/ vide Żárt 1. Błaznuię/ v. Żártuię. Kn 34.
– Błaźnię kogo/ zbłaźnić kogo [...] Infatuare aliquem, [...] vide Mamię. Kn 34.
patrz: BŁAŹNIĆ
– Błáżék/ krążék woskowy/ Spira cerea plana. Kn 34.
patrz: BŁAŻEK
– Niébłędny/ niebłądzący. Inerrans [...] Stellae inerrantes [...] erroris expers. Aplanes caelum stellatum [...] Inerrabilis orbis caeli. Kn 491.
– Błądzenie/ Erratio [...] Terent. Minor est hac erratio [...] zbłądzenie. Kn 33.
– Błądzę po polu/ po lésié/ etc. Erro in campis [...] Huc & illuc errare [...] Exerro. Kn 33.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Błądzę [...] vide Omylam się. Kn 33.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Błędny/ błądzący. Erraticus [...] Errabundus [...] Erroneus. Kn 35.
patrz: BŁĄDZIĆ
– Biégun/ błąkácz/ wszędy był/ powsinogá. Erro [...] Multiuagus [...] Vulgiuagus [...] Omniuagus [...] Ambulator & Ambulatrix [...] Omnis fortunae & loci mulieres [...] Lustrator orbis Hercules [...] Obbiegácz/ [...] Nie zágrzeie mieyscá [...] vide Hultay. Kn 27.
patrz: BŁĄKACZ
– Się/ Omnibus personis Latinis et Graecis redditur. Prima. [...] vt dziwuię się/ śmiéię się/ błąkam się/ gniewam się. Kn 991.
– Błąkam się/ tułam/ wáłęsam się/ tłukę się. Vagor per orbem, [...] Vagari toto foro, [...] Diuagor huc atq; illuc [...] Erro circum villulas, [...] Erro circum littora, [...] Oberro [...] Pererro ignotum orbem, [...] Inerro montibus [...] Voluntatur circa terram animi post mortem, [...] Muto sedem ex sede, [...] Palor [...] Palito. Kn 33.
– Błąkánie/ Vagatio [...] Euagatio. Kn 34.
patrz: BŁĄKANIE
– Significat item tr. errorem, confusionem, obscuritatem. Iák w lésié błędno. Kn 348.
patrz: BŁĘDNO
– Błędny / błądzący. Erraticus [...] Errabundus [...] Erroneus. Kn 35.
patrz: BŁĘDNY
– Błękitny/ v. Modry. Kn 35.
patrz: BŁĘKITNY
– Modry/ błáwatny/ błękitny zupéłnié. Cyaneus [...] de colore. [...] Caeruleus anguis, color, pontus. [...] Cumatilis, vel Cymatilis [...] Thalassicus [...] Ferrugineus [...] Venetus. Kn 422.
patrz: BŁĘKITNY
– Błociány/ z błotá. Luteus [...] Opus luteum de hirundinum nido. Kn 35.
patrz: BŁOCIANY
– Błocę/ vbłocił szátę/ vide Kalam. Kn 35.
patrz: BŁOCIĆ
– Cięszki/ translatum. Infesta senectus [...] Dura seruitus [...] Imperiosa fames [...] Tetra hiems [...] Aerumnalis labor [...] vide Błocisty. Przykry/ Obciążliwy/ Niéznośny. Kn 83.
patrz: BŁOCISTY
– Vkalány/ vbłocony/ v. Błocisty. Kn 1182.
patrz: BŁOCISTY
– Błocisty/ błotny/ błotá péłny. Caenosus [...] Limosus lacus [...] Lutulentus amnis [...] Lutulenta terra [...] Lutosus [...] Labosum & lutosum iter. Kn 35.
patrz: BŁOCISTY
– Błogo/ błogo mu/ Bellè, beatè [...] Perbeatus est [...]. Beatus es si consudaueris [...] Laudo fortunas tuas. Kn 35.
patrz: BŁOGO
– Rupturá/ przétárcie/ przérwánie błony brzuchowey. v Przépukliná. Kn 955.
– Błóná w ciélé źwierząt/ luckiem/ powszéchnié/ rozmáita/ przy mozgu/ przy sádlé/ wnętrznościách. Membrana. Kn 36.
– Błóná wé wnętrzu poprzeczna/ Osierdzie/ otoczyná/ przégroda wnętrzna. Diaphragma [...] Septum transuersum [...] Disseptum [...] Dissipium [...] Praecordia. Kn 36.
– Błóna w oknié/ bądź z błóny/ bądź ze śkłá/ (dicitur etiam Okno/ sed meliùs Błóná/ vt Nie mász w tey izbié błon/ choć są okná) Fenestra sint non sine foriculis, z błonámi ábo okiennicámi. Kn 36.
– Błóná kiszkowa. [...] Membrana in medio intestinorum, ea sustinens. Mesenterium et mesaraeum, [...] Lactes, [...] Pantices [...] vide Kiszká. Kn 36.
– Błóná w ktorey się dziecię rodzi/ Łożysko/ Volua [...] Secundae. Kn 36.
– Błónowy/ ábo błoniány/ z błony/ Membranaceus [...] Vespertilioni pinnae membranaceae. Kn 36.
patrz: BŁONIANY
– Skrzydłobłonisty/ błoniástoskrzydły. [...] Membranis volans [...] Błonoskrzydły. [...] Alites angues, Cicer. et aliger Draco, Valer. Argonaut. Similiter błonoskrzydły/ nié pióroskrzydły. Kn 1010.
– Błónie. Ager vel campus compascuus [...] Pascuum viride [...] Pascuus ager. Kn 36.
– Gránatowych iábłék skórká/ Malicorium [...] Przégródká/ błónká tychżé. Kn 207.
– Błónka w oku/ Membrana oculorum [...] Tunica, tunnicula oculi. Kn 36.
– Błónká mozgowa/ [...] Meninx [...] Membrana cerebri. Kn 36.
– Pápierowe drzewko/ Papyrus [...] Papyri fruticis membranas, ex quibus glutino iunctis charta fiebat, Plinius vocat philyras, plagulas, tunicas, ramenta, (darte błonki) [...] árkuszé. Kn 668.
– Błónká/ chorobá ná oku [...] Pterygium [...] Vnguis [...] Macula vngui similis oculum obscurans. Kn 36.
– Niétoperz/ Vespertilio [...] Nycteris [...] błonoskrzydły ptak/ błonolotne zwierzę/ [...] Auis non auis [...] Animal volucre biforme. Kn 533.
– Błonoskrzydły. [...] qui pinnas loco pennarum habet. Alites angues [...] błonoskrzydły/ nié pioroskrzydły. Kn 1010.
– Niétoperz/ Vespertilio [...] Nycteris [...] Mus alatus [...] błonoskrzydły ptak/ błonolotne zwierzę/ [...] Auis non auis [...] Animal volucre biforme. Kn 533.
– Błónowy/ ábo błoniány/ z błony/ Membranaceus [...] Vespertilioni pinnae membranaceae. Kn 36.
– Párgámin/ Membrana scriptoria ex pellibus animalium facta [...] Párgáminowy [...] Membranaceus sonat błónowy/ potest tamen et huc trahi. Kn 670.
– Błotniéię/ Lutesco. Kn 36.
patrz: BŁOTNIEĆ
– Tunczyk rybá morska [...] Bágnik et Błotnik [...] Thunnus vel thynnus. Kn 1164.
patrz: BŁOTNIK
– Błotny/ ná błocié rostący/ léżący/ z błotá wzięty. [...] Palustris aqua, [...] Palustris calamus, iuncus, [...] palustris vlua. Kn 36.
patrz: BŁOTNY
– Błocisty/ błotny/ błotá péłny/ Caenosus [...] Limosus lacus [...] Lutulentus amnis. Kn 35.
patrz: BŁOTNY
– Błotny opich. Petroselinum. Macedonicu[m]. Alexandrinum. Apium grande. Hipposelinum. Kn 631.
patrz: BŁOTNY
– Błoto/ Lutum [...] Caenum limus [...] Blateae & balatones, sunt bullae luti ex itineribus, aut id quod de calceamentorum soleis eraditur. Kn 36.
patrz: BŁOTO
– Smród [...] Quisquilliae [...] Balatro [...] vide Błoto. Kn 1034.
patrz: BŁOTO
– Bágnisko/ bágno/ błotá/ Palus [...] Terra stagnata palude [...] Locus palustris. Kn 12.
patrz: BŁOTO
– Ryż / Oryza [...] quia in palustribus crescit. błotorodny. Kn 966.
– Bobruię/ iáko bóbr idę ábo brodzę/ w wodzié/ w błocié. [...] Grassor in aquis, in paludibus. Facio iter pluuio tempore. Per loca palustria gradior.. Kn 38.
patrz: BOBROWAĆ
– Bocian náski/ Ciconia. Kn 38.
– Bocian cudzoziemski/ Jbá z Łácińskiego/ Ibis. Kn 38.
– Bocianię [...] pullus ciconiae. Kn 38.
patrz: BOCIANIĘ
– Boday zdrow/ Bożéć day zdrowie/ gdy kto kichnié/ piié do mnié [...] Bene vixis vel vixeris [...]. Kn 39.
– Bodący rad/ s. woł/ [...] qui cornu ferit [...] Cornipeta [...] Cornupeta in SS. libris. Kn 38.
patrz: BODĄCY
– Bodziéc/ ościęń/ Stimulus propr. [...] Stimulus doloris [...]. Stimulus amoris [...]. Kn 39.
– Bodzieniéc et Bodłak [...] roża polna/ [...] Málinowy krzaczék/ [...] Szákłák/ [...] Oset wielki. Kn 663.
– Bodłak/ [...] Bodzięniéc [...] Rhamnus [...]. Kn 39.
– Podobnié ku wiérzeniu/ Probabiliter dicere, defendere. Credibiliter aliquid confingere [...] Verisimiliter [...]. Kn 742-743.
– Podobnié/ [...] Simili modo: simili ratione, similiter, et simile [...] Rownié iak. Ná kształt. Kn 742.
– Bodzięnie się bydłá miédzy sobą [...] certamen pecudum cornutarum inter se. Kn 39.
– Bodłak/ Hageco. Bodzięniéc Vrsino. Rhamnus [...] Spina alba [...]. Kn 39.
– Bogácęnie/ Ditatio [...] Diuitatio [...]. Kn 40.
patrz: BOGACENIE
– Bogacę kogo/ Augeo aliquem diuitiis [...] Augere aliquem largitione, liberalitate, opibus [...] Locupleto aliquem [...] Collocupleto aliquem [...] Dito aliquem [...]. Kn 39.
patrz: BOGACIĆ
– Bogácę się/ bogáciéię/ rem, opes augeo. Amplifico rem familiarem. Peruenire ad nummos [...] Cresco in multas opes [...] Facio rem [...] Ditesco [...] Emergere ad summas opes [...] vide Zámagam się. Kn 40.
– Bogáto / Opulenter [...] Ludos opulentiús quàm priores Reges, fecit. Opulentè [...] Opulentè ornata domus [...]. Kn 40.
– Bogácę się/ bogáciéię/ Rem, opes, augeo. Amplifico rem familiarem. Peruenire ad nummos, Cicero. Cresco in multas opes, Liuius. Facio rem, Teren. Ditesco [...] Emergere ad summas opes [...] vide. Zámagam się. Kn .
patrz: BOGACIEĆ
– Pánuię/ władam czym roskazuię. [...] Teneo aliquem in mea ditione & potestate. [...] Diuitiae meae sunt, tu diuitiariū es, Senec. Ia mam w-mocy bogáctwá: Ia bogáctwy rządzę/ tobą bogáctwá/ (durum esset: moie są bogáctwá/ tyś bogactw) [...] v. Płużę. Kn 667.
– Bogáctwá/ Res [...] Opes, diuitiae, copiae, fortunae [...] Opulentia [...] Opulentitas [...] Census [...] Protinus ad censum, de moribus vltima fiet quaestio. Partus per vulnera census [...] Dat census honores [...] Bonae res [...] v. Vbostwo. Locupletatio [...] 2. Zbogácęnie. Kn 40.
– In Cantico vulgari antiquissimo, de Epulone Euangelico habes: O bogaczu wiło/ Dawáć przé Bóg było/ pokić się godziło. Kn 1259.
patrz: BOGACZ
– Bogacz vide Bogáty. quanquam bogacz est substantiuū, sed Latinum vocabulum proprium illi respondens non inuenio, nisi translatum per aliquem tropum aliundè, vt Croesus, quod in multis alijs infrà obseruabis, qua in re Polonos Latinis vides feliciores. vt [...]. Kn 40.
patrz: BOGACZ
– Bogáty iéstem [...] Sum diues [...]. Kn 40.
patrz: BOGATY
– Bogacz/ vide Bogáty. Kn 40.
patrz: BOGATY
– Bogáty/ Diues. Opulentus, opulentissimus, copiosus [...] vide Pieniężny. Kn 40.
patrz: BOGATY
– Boiárzyn/ Boiari sunt nobiles inferioris ordinis in Lituania, Moscouia, et Russia. Kn 40.
patrz: BOJARZYN
– Przypasuię co do boku. Cingo me gladio [...] Cingo latus ferro [...]. Kn .
patrz: BOK
– Ná bok léwy/ práwy léżeć. Cubare in latus dextrum vel sinistrum. vt apud Iuuenal. Cubare in faciem [...] Incubitus lateris dextri valetudini conducit [...] Supini cubitus oculis conducunt: proni tussibus: in latera aduersum distillationes. Iacere dextro latere supino. ná léwy bok léżeć. Iacere sinistro latere supino. ná práwy bok léżeć Discibuit sic vt dextro latere torum premeret. położył się ná práwy bok. Iacet sinistro latere lecto affixus. ná léwy. Kn 441.
patrz: BOK
– Bokow bolęnie/ Latreum cojmpunctio [...] Pleuritis [...] vide Koliká 2. Kn 41.
patrz: BOK
– Przymierzam komu do gęby/ miéczem do boku/ przykłádam miécz. Intento alicui gladium [...]. Kn 878.
patrz: BOK
– Podiadam sobié [...] Propè satur factus sum [...] Fulcire & sustentare cibis [...] Fulciri cibis, podeprzéć bokow [...]. Kn 737.
patrz: BOK
– Ná bok ábo ná kráwądź co stáwiąm/ kłádę. v. Kráwądź. Kn 441.
patrz: BOK
– Podeymuię boki/ podiąwszy boki chodze Ansatus ambulo, subnixis alis me infero [...] Brachio in normam flexo ambulo. v. Szumno 2. Idę 12. Kn 736.
patrz: BOK
– Bok Latus [...] Latus insulae [...] latus nauis [...] Bok kráwądz naczynia. Kn 41.
patrz: BOK
– Bézbolny/ niéboleiący [...]. Kn 21.
– Stróná odporna w práwié/ pozwána/ obwiniona/ boląca. [...] Defensor. De cuius re disceptatur [...] v. Obwiniony 2. Kn 1076.
– Szyszká/ guz w-ciélé bolący/ Furunculus [...] Clauus in collo bouis, in pede ouis [...]. Kn 1130.
– Antába/ vide Rękoieść/ Vcho v státku/ Bolce. Kn 7.
patrz: BOLCE
– Boléię/ (de corpore) boli mię ręká/ głowá/ etc. Doleo: dolorem capio, suscipio, habeo, patior, sustineo [...] ciérpieć bol [...] Zboláłá głowá [...] Boleć od dotknienia/ ábo czuć z bolem dotknienie iák rány. Kn 41.
patrz: BOLEĆ
– Boleię (de animo) Magno in dolore sum vel mærore potiùs. Summo dolore afficior. Nihil mihi ad dolorem acerbius accidere potuit. [...]. Kn 41.
patrz: BOLEĆ
– Boli mię co/ Dolet mihi caput [...] Dolent mihi oculi [...] Boléwa mię/ vide Choruię ná co. Kn 41-42.
patrz: BOLEĆ
– Biorę co wprzod/ [...] Praecerpo dolorem [...] Pierwey boléię niż trzébá. Kn 32.
patrz: BOLEĆ
– Boli mię to/ [...] vide Przykro mi co. Kn 42.
patrz: BOLEĆ
– Skomá mi/ [...] skomáć/ boléiész. [...] Oczy mu dobrzé nié wypádną. Kn 1005-1006.
patrz: BOLEĆ
– Żołądká bolęnie mam. Kn 1223.
patrz: BOLENIE
– Bolésno/ boléśnié [...] Bolésno/ mękámi/ okrutnié. Kn 41.
– Bolésny [...] ból czyniący/ Dolendus [...] Quae venit indignè poena doleda venit [...] Dolorem afferens [...]. Kn 41.
– Bolésny [...] boléiący [...] facilè vel multùm dolens [...] quòd doloribus fluat. Kn 41.
– Boli mię co/ Dolet mihi caput. [...] Dolent mihi oculi. [...] Boléwa mię/ vide Choruię ná co. Kn 41-42.
– Bombarduię. Bombardiren. bombarder. Kn 69.
– Bonować/ vide záżywąm/ Lubuię/ Biesiáduię. Kn 42.
patrz: BONOWAĆ
– Bunt/ [...] spiknienie/ zbuntowánie się/ Factio [...] Rebellio [...] Coitio [...] Seditio [...]. Kn 53.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Szpągá w-szkucié/ w-okręcié/ bunt. Costa [...] costae nauis. [...] Kn 1120.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Bunty w budowániu/ co bálki/ krokwy trzymáią/ [...] Capreoli [...] Antefixa [...] Antibasis, posterior [...] vide Szpągá 2. Kn 53.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Káię się czego/ grzechow/ buntow/ Idem Przéstáię czégo/ Záłuię zá co. Kn 257.
patrz: BONT, BUNT, BUNT
– Burzę aliter. vide Buntuię. Kn 54.
– Buntuię drugich/ Agito plebem seditionibus, Plin. Concio seditionem, Liu. Veterani per largitionem conciti, Tacit. Concito, facio seditionem, Cicer. Excito tumultum, Plaut. [...]. Kn 53.
– Buntuię się przéciw komu/ burzę się/ Tumultuor, Cic. Rebello, Caes. Ouid. Turbo, absolutè. Tacit. Si vna alteráue ciuitas turbet. [...]. Kn 53.
– Bór/ Sylua pinea, Virg. Pinetum [...]. Kn .
patrz: BOR, BÓR, BÓR
– Sośniná/ sosnowy lás/ bór. Kn .
patrz: BOR, BÓR, BÓR
– Borak/ Borrago [...] Corrago [...] Buglossum maius officinarum. Kn 42.
patrz: BORAG, BORAG, BORAK
– Kley złotniczy. Széférgryn/ boráks. Chrysocolla. Kn 282.
patrz: BORAKS
– Przéz lás/ przéz bór/ przéz bród gdzie iácháć/ ábo ná lás/ ná bór/ lasem/ borem. Ire per amnes, Ouid. Per mare, per saxa, per ignes fugere. Horat. Transire per aliquem locum, Plini. [...]. Kn 864.
patrz: BOREM
– Dáię ná bórg/ vide Borguię. Kn 111.
patrz: BORG, BORG, BORK, BÓRG
– Bórg/ borgowánie/ [...] Pecunia non numerata, non praesens, pecunia & credita. Caeca die emere oliuum, Plaut. i. pecunia non numerata, non praesenti, in diem dilata, Lambin. Kn 42.
patrz: BORG, BORG, BORK, BÓRG
– Borguię/ wiérzę komu czégo w przédániu/ Fidem alicui habeo argenti. Kn 42.
patrz: BORGOWAĆ
– Dáię ná słowo/ ná krédyt/ vide Wiérzę [...] Borguię. Kn 112.
patrz: BORGOWAĆ
– Bórg/ borgowánie/ [...] Pecunia non numerata, non praesens, pecunia credita. Kn 42.
patrz: BORGOWANIE
– Posztarz/ co konié z-urzędu dáié/ v nas Burmistrz. v. Podwodny urzędnik. Kn 794.
– Burmistrz stáry/ Exconsul [...]. Kn 54.
– Burmistrz / Magister ciuium, Cromer. [...] Maior magistratus [...] Consul [...] Tutor Reipublicae legitimus: Tutor Reipublicae annuus [...] Rector vrbis [...]. Kn 53-54.
– Burmistrz drugi/ społburmistrz [...] Collega consulis [...]. Kn 54.
– Borowizná/ Solum piniferum, vt Pinifer mons, locus, [...]. Kn 42.
patrz: BOROWIZNA
– Sosna borowa/ léśna/ chóyká. Pinaster, à medio ramosus: Pinus syluestris. Plin. Vrsin. [...]. Kn 1038.
patrz: BOROWY
– Borowy/ adiect. [...] Qui est ex pinea sylua, vel ad eam pertinens, Item per Genitiuum; vt pineti fungus, Borowy grzyb. Kn .
patrz: BOROWY
– Czernice/ vide Borowki czarne. Kn 99.
patrz: BORÓWKA
– Borowki czerwone/ czerwienicé/ Mącznicá do kordwanu/ Rhus [...] Vitis Idaea rubra, Vrsin. Rhus erythros, Dalecamp [...]. Kn 42.
patrz: BORÓWKA
– Borowki czarne/ czernicé/ v. Márcowy kwiát. Kn 50.
patrz: BORÓWKA
– Czerwienicá ziéle/ vide Wołowy ięzyk/ et Borowki czerwone. Kn 100.
patrz: BORÓWKA
– Borsuk/ v. Iáźwiéc/ nam idem est. Borys v. Chleb gruby. Kn 42.
– Iáźwiéc/ borsuk/ Echinus terrestris [...] vide Ież cudzoziemski Choerogryllus, porcellus rupium, animal simile muri & vrso, magnitudine herecij [...]. Kn 239.
– Poplugáwić.Permerdare et permingere, Albinus apud Sipont. Sordida sunt, vt et Merdo apud eundem [...] quasi funem loreum crassum, quo aqua extrahitur, excernere dicuntur ij, qui diutiùs aluum exonerantes desident. Alludit Polonica phrasis: Aboś łyká iadł/ ábo borys Litéwski. Kn 1327.
patrz: BORYS
– Chleb gruby iáko borys Litéwski/ chleb poślédni/ Panis acerosus [...] Panis sordidus [...] Panis cibarius [...]. Kn 65.
patrz: BORYS
– Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes [...] Nudato pede currens [...] Excalceatus [...] Discalceatus [...] Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.
patrz: BOSAK, BOSAK, BOSSAK
– Bosak aliter Hak do ogniá/ Hama, Quibusdam, v. Hak 1. Kn 42.
– Boski Kn 43.
patrz: BOSKI
– Boso chodzę/ [...] Nudis pedibus incedo. Nudipedalia exerceo, Hieron. Kn 42.
patrz: BOSO, BOSO, BOSSO
– Bose chodzęnie/ [...]. nuditas pedum. Nudipedalia exercere, Hieron. Nudipedalia denuntiare. Tertul. Kn 42.
patrz: BOSSY, BOSY, BOSY, BOSZY
– Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes, Ouid. Nudato pede currens, Tribul. Excalceatus, Mart. Discalceatus, Sueton. Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.
patrz: BOSSY, BOSY, BOSY, BOSZY
– Boszkowáć się/ Sanctitatem qua quis caret prae seferre, simulare [...] hypocritam esse. Kn 42.
– W-trzéwikách/ w-bótách chodzący/ obów máiący ná nogách. Calceatus [...] In crepidis, in caligis processit in publicum. [...]. Kn .
patrz: BOT, BOT, BÓT, BUT
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: BOT, BOT, BÓT, BUT
– Prochniéię/ Cariem sentio, traho. Plini. Infestor carie. Cariem vetustatis recipio. Computrescunt arbusculae [...] Botwiéię/ de vestibus, corijs. Prochniéię/ de lignis. Kn 822.
– Buczéię/ idem Bótwiéię/ vide Prochniéię. Kn 51.
– Botwiéię/ v Prochniéię. Kn 42.
– Próg/ Limen, n. [...] Limen inferum, próg dolny. [...] Limentinus, priscis ethnicis deus liminum, [...] Lima dea, [...] Progowy bożéć. Kn 823.
patrz: BOŻEC
– Káduk/ chorobá rzucáiąca/ Wielka niémoc/ Boża kaźń: Bożéc/ Boëmis. Morbus comitialis. Kn 256.
patrz: BOŻEC
– bożki domowe Kn 43.
patrz: BOŻEK
– bożék pogáński Kn 973.
patrz: BOŻEK
– Bożnicá Zydowska/ Proseucha, [...] Śynagoga. Kn 43.
– Bożnicá/ Delubrum, [...] Arbor circa Ammonis delubrum. Kn 43.
– Bożniczy. Archisynagogus. Kn 43.
patrz: BOŻNICZY
– Viola Medica, [...], Viola Mariana [...]. Kn 176.
patrz: BOŻY
– Boży Kn 43.
patrz: BOŻY
– Dla Bogá/ vide Przé Bóg. Kn 120.
patrz: BÓG
– Dźięka Bogu vide Chwałá Bogu. Kn 162.
patrz: BÓG
– Bóg/ DEUS, Cicer. [...] Deum vocat rationem quandá per omnen naturam pertinentem. Kn .
patrz: BÓG
– Ból rodzących/ [...] dolor parturientis. Kn 41.
patrz: BÓL
– Ból/ boléść/ bolenie/ Dolor [...] Dolor capitis [...] Dolor pectoris, ventris [...]. Kn 41.
patrz: BÓL
– Żal/ żáłowánie/ żałość/ Ból [...] Gryzienie się. Morsus dolor: acer morsus doloris: morsus animi et contractiuncula. Kn 1373.
patrz: BÓL
– Bodący rad/ s. woł/ [...] qui cornu ferit, Virg. [...] Cornipeta, Sipont. Cornupeta in SS. libris. Kn 38.
patrz: BÓŚĆ
– Bodę koniá ostrogámi/ vide zwieram koniá. Kn 39.
patrz: BÓŚĆ
– Bodą się woły/ Decertant cornibus tauri, Virgil. Dimicant inter se arietes aduersis cornibus incursantes [...] Kn 39.
– Bóty chłopskie grube/ vide Kurpie. Kn 42.
patrz: BÓT
– Obłoczę śię w zakonny vbiór ábo szátę/ biorę hábit zakonny.[...]. Kn 567.
patrz: BRAĆ
– Bramá v száty/ listwá/ obłogá/ Limbus [...] Fimbria [...] Instia. Kn 44.
patrz: BRAM, BRAMA
– Spust u bram mieyskich/ v. Kratá żélázna. Kn 1054.
– Bramá ná tryumph/Fornix, m. icis. [...] Fornix Fabii. Porta triumphalis, [...] Arcus, [...] Arcus ob recepta signa dicabant. Kn 44.
– Bramá/ braná/ broná mieyska. Porta. Kn 44.
– Bramká niewiéścia. [...] (vide Tkánicá) [...] Nimbus [...]. Kn 44.
patrz: BRAMKA
– Bramy strzégę/ bramny iéstém/ [...] sum portae custos. Kn 44.
patrz: BRAMNY
– Bramny/ stroż bramy strzégący. Custos portae [...]. Kn 44.
patrz: BRAMNY
– Drzwi bramne/ Porta, [...]. Kn 152.
patrz: BRAMNY
– Brámuię/ transl. vide Obmawiam. Kn 44.
patrz: BRAMOWAĆ
– Brámuię szátę [...] Praetexo vesti limbum vel veste limbo [...] Circundo limbo chlamydem, ex Virgilio. Kn 44.
patrz: BRAMOWAĆ
– Szátá brámowána po brzégách drogą mátéryią. Praetexta toga, [...] v. Brámowány. Kn 1104.
patrz: BRAMOWAĆ
– Brániéc/ v. Poimániéc. et Wybrániéc. Kn .
patrz: BRANIEC
– Brániéc/ v. Poimániéc. et Wybrániéc. Kn 44.
patrz: BRANIEC
– Trzéci [...] trzéciego brántu/ podléyszey proby/ podléyszy. [...] tertiam palmam sortitus. Kn 1158.
patrz: BRANT
– Srebro szczere/ czyste/ Bránt srebrá. Argentum purū putū [...] Argentum excoctum [...] Argentum pusulatum vel pustulatum [...]. Kn 1056.
patrz: BRANT
– Bayki to/ Plotki/ brednié. cùm dicta alicuius refutamus, vt frászki/ cùm res eleuamus. Nugae, Tricae, Plaut. mart. Fabulae: somnium tr. Ter. [...]. Kn 18.
– Bredzę/ v. Błékocę/ Báię. Kn 45.
– Bochny miédzi/ bryły zlane/ Panes aeris, Plin. [...]. Kn 38.
– Gruzłá/ vide Bryłá. Kn 214.
– Bryłá/ Grumus terrae, Colum. Gleba, Cicer. [...] Panes aeris, Plin. Massa picis, Virg. Massa lactus coacti, Ouid. Granum alicae [...] bryłá krochmalu/ granum dici potest amyli. [...] Palacra [...]. Kn 48.
– Bryłká/ gruzołká/ Glebula, Colum. Grumulus, Plin. Massula salis [...]. Kn 48.
– Bryndzá/ Caseus Russicus in heduli pelle formatus. Acernus auctor. Kn 48.
– Brety/ vide Strefá/ et Bramá v száty. Kn 45.
– Strefá/ absolutè. et Strefá ná szácié/ bretá/ stroká [...] Virga [...] Virgae seu virgulae purpureae, [...]. Kn 1075.
– Brwi podnoszę [...] supercilia attollo. Kn 48.
patrz: BREW
– Brwi spuszczam [...] supercilia contraho. Kn 48.
patrz: BREW
– Paciérzé kápłáńskie/ i. Książki wktorych są pacierzé. vide Bréwiarz. Kn 658.
patrz: BREWIARZ
– Bréwiarz/ Epitome precum. Breuiarium precum Sacerdotalium. vt Vlpi. Breuiarium rationum vsurpat. Codex precum horariarum [...]. Kn 45.
patrz: BREWIARZ
– Bryżé/ [...] Vestis vel tela muliebris picta acu et variegata. Kn 48.
patrz: BREZ, BRYŻ, BRYŻ
– Zezowáty/ Brlok/ rożnem/ świdrem pátrzący. Strabo [...] Strabus [...] Scambus. Kn 1421.
patrz: BRLOK
– Brlok/ vide Zezowáty. Kn 45.
patrz: BRLOK
– W bród się udáć/ ábo iść/ propriè. Idem, Brodęm iść/ ábo brodzić/ Vado ire, vadum ingredi, vado transire [...] v. Brnę. Kn 1214.
patrz: BRNĄĆ
– Ilmiczká/ ilmowna ziéle/ kozia brodá. Vlmaria, Siren. Barba hirci, Offic. Kn 250.
patrz: BRODA
– Brodá/i. włosy ná brodzié/ Barba [...] Barbitium [...] Brodziszcze. Kn 45.
patrz: BRODA
– Béz brody/ vide Gołowąs. Kn 21.
patrz: BRODA
– Brodá/i. włosy ná brodzié/ Barba [...] Barbitium [...] Brodziszcze. Kn 45.
patrz: BRODA
– Puszcza się komu brodá/ v. Zárastam 1. Kn 903.
patrz: BRODA
– Obrazki/ Obraski/ Aronowa brodá/ Diablik/ Wężownik biały. Aron, vel Arum. n. et Aros [...] Aris [...] Calix [...]. Kn 575.
patrz: BRODA
– Brodáty/ brodacz/ Barbatus, et barbatulus [...] Barbiger, Lucr. Multibarbus, Apul. Hircosus [...]. Kn 45.
patrz: BRODACZ
– Brodá tr. pro adiect. Brodáty vel brodacz usurpatur more Latinorum, vt Głowá/ gębá/ kulá/ et multa alia, vide quae sequuntur. Kn 45.
patrz: BRODATY
– Brodáty/ brodacz/ Barbatus, et barbatulus, Cic. Barbiger, Lucr. Multibarbus, Apul. Hircosus [...]. Kn 45.
patrz: BRODATY
– Brodawczáty/ Verrucosus [...]. Kn 45.
– Brodawéczká/ Verrucula, Colum. Kn 45.
– Brodawká/ Verruca sesilis [...] Myrmecion [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Cycék męski y niéwiéści/ brodawká cyckowa ná piersiách/ Papilla [...] Mamma virorum [...]. Kn 92.
patrz: BRODAWKA
– Brodawka źrzebięca/ Hippomanes [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Brodawká wisząca/ Acrochordon [...] verruca pensilis [...] Verruca eminens [...] Thymion [...] colore thymi est [...] At Chalazion est tuberculum in palpebra pendens, mobile [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Brodawká ábo cycék ná koziey szyi/ Lacinia [...] Mamilla pensilis [...] Mammula [...] Verruca capri [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWKA
– Brodawnik kámień drogi/ Myrmecias [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWNIK
– Brodawnik ziéle/ Słonecznik. Náwrot. Podrożnik drugi. Siren. Podrożnik brodawczány. Vrsin. Heliotropium, Verrucaria, Scorpiurion, Plin. Cichorium verrucarium [...]. Kn 45.
patrz: BRODAWNIK
– W bród się udáć/ ábo iść/ propriè. Idem, Brodęm iść/ ábo brodzić/ Vado ire, vadum ingredi, vado transire [...] v. Brnę. [...]. Kn 1214.
patrz: BRODZIĆ
– Bobruię/ iáko bóbr idę ábo brodzę/ w wodzie/ w błocie/ [...] Grassor in aquis, in paludibus. Facio iter plúuio tempore. Per leca palustria gradior. Kn 38.
patrz: BRODZIĆ
– Brodzisty/ bród máiący/ Vadosus fluuis [...] Aqua aliqua vadari potest, [...]. Kn 46.
patrz: BRODZISTY
– Zbrodzony/ bród máiący/ brodzisty. [...] Vadosus [...]. Kn 1408.
patrz: BRODZISTY
– Brodá/ i. włosy ná brodzié/ Barba, [...]. Barbitium, Apul. Brodziszcze. Kn 45.
– Broię/ co złego czynię/ v. Dopuszczam się. Zbroić co. Kn 46.
patrz: BROIĆ
– Broi Márzéc/ Saturnus, etc. Sidus conficitur vel confectum est [...] tempestas, cuius illud causa est [...]. Kn 46.
patrz: BROIĆ
– Iusz iédno bróy/ iusz ty bróy. Age, perge porrò insanire [...]. Kn 254.
patrz: BROIĆ
– Broná/ Occa [...] vide Rádło. Kn 46.
patrz: BRONA
– Záwłóczę siewbę broną/ inocco lupinum. Kn 1401.
patrz: BRONA
– Brunat/ źiele/ brunatek/ v. Szarłat żiele Kn 47.
– Ostrożka ziele/ Brunatek/ Modrzeniec rogaty Kn 645.
– Szárłat mátéryia/ iédwab/ sukno. Purpura [...]. Inter coccum et muricem medius est color ampelinus, seu xerampelinus, Brunatnoczerwony. Kn 1100.
– Caeruleus [sonchus], [mlecz] brunatny. Kn 417.
– Bróń/ oręże/ Arma [...] Arma alia ad tegendum, alia ad nocendum. Armatura. [...] Telum [...] Arma item alia Lusoria alia Decretoria, vesra, vera, acuta [...] Broń/ oręże do ćwiczęnia/ szermowánia/ i. do bitwy prawdziwey. Kn 46.
– Łánia broń/ ziéle/ vide Iéleni korzeń. Kn 348.
– Broniciel wéścia/ etc. Prohibitor, [...]. Kn 46.
patrz: BRONICIEL
– Bronię kogo v práwá/ Pro capite ac fortunis alicuius causam dicere. Causam capitis orare. Tueor dicendo alicuius personam, factum. Dicere à reo [...] v. Pomágam zá kiem. Kn 46.
patrz: BRONIĆ
– Krtaniey błonká w vściu iey głosowi służąca/ krtani w iédzeniu broniąca. Epiglotis [...] Operculum asperae arteriae [...] Operculum laryngis Epiglottida [...]. Kn 322.
patrz: BRONIĆ
– Przystęp (actio) vt, Bronić przystępu. v. Przystąpienie. Kn 889.
patrz: BRONIĆ
– Do ząb tr. vt Do ząb broni przyiaciélá/ zdánia swego/ etc. Mordicùs tuetur amicum, tr. Pertinaciter ei adhaeret. Constantissimè eum defendit [...]. Kn 126.
patrz: BRONIĆ
– Piiáństwá broniący [...] Ebrietati resistit, mulcet ebrietatem [...]. Kn 696.
patrz: BRONIĆ
– Nié dopuszczam czégo komu/ Bronię komu czégo. Prohibeo aliquem ab iniuria [...] Prohibeo conatus & motus alicuius: prohibeo aliquem commeatu, cibo, tecto, exitu, fuga [...] Kn 498.
patrz: BRONIĆ
– Do ząb/ proprie. vt Do ząb broni wilk dzieci/ etc. Lupus mordicùs catulos defendit. Nonnisi dentibus excussis à catulis lupum amoueas [...]. Kn 126.
patrz: BRONIĆ
– Bronię się słowy/ vide Wymawiam się. Oczyściam się słowy. Kn 46.
– Odpowiadam v práwá/ bronię się. Respondeo [...] vide Spráwuię się v sądu. Kn 604.
– Bronię się práwem/ Ius meum allego [...] Rectè ác iure factum defendo [...]. Kn 46.
– Bronię się/ Defendo vim [..] defendo me telo [..] Prohibeo à me vim [...] Vim vi repello: vim repello [...] Defendare se ab hostibus [...]. Kn 46.
– Bronięnie/ Tuitio sui [...] Defensio, Cicer. Defensio criminis, innocentiae. Propugnatio dignitatis, Cicer. Obroná. Patrocinium, Cicer. Suscipere patrocinium alicuius: repudiare patrocinium voluptatis: genus hoc dicendi ad patrocinia aptum. Propugnatio dignitatis alicuius [...] vide Obroná słowna. Kn 46.
patrz: BRONIENIE
– Obroná/ (actio) vt zábić kogo w obronié/ i. broniąc się/ vide Bronięnie. Kn 576.
patrz: BRONIENIE
– Bronuię ná vkoś poprzek brozdy. Puluero, as, vineam [...] in puluerem glebas resoluo. Cratire, Plin. Kn 46.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occilator, Gloss. Glebarius [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronuię/ włóczę/ Subigo glebas [...] Occo [...] Deocco [...] Occare, est comminuere ne sit gleba: quod ita occidunt, occare dicunt. [...] Terra semen primum occoecatum cohibet, ex quo occatio, quae id efficit nominata est [...] Semina sarculis adobruo [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWAĆ
– Włóczę rólą/ vide Bronuię. Kn 1272.
patrz: BRONOWAĆ
– Bronowánie/ włoczenie/ Occatio, Plin. Occationem ab occaecatis (s. obrutis) seminibus ducit [...] Occatio, occaecatio est [...] Pulueratio [...] Deliratio [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWANIE
– Bronowániu służący/ Occatorius [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWANIE
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occilator, Gloss. Glebarius [...]. Kn 46.
patrz: BRONOWNIK
– Bronownik/ bronuiący/ włoczék/ Occator [...] Occilator, Gloss. Glebarius [...]. Kn 46. Kn 46.
patrz: BRONUJĄCY
– Browar/ browárnia/ Officina cervisiaria vulgò [...]. Kn 47.
patrz: BROWAR
– Browar/ browárnia/ Officina cervisiaria vulgò [...]. Kn 47.
patrz: BROWARNIA
– Głęboka brozdá. Sinuosus specus cordis, Plin. Subcauus mons, Lucret. [...] Pandus: pandae lances, carinae, Virg. Kn 134.
– Rów do sprowádzęnia wody z-roli/ ż-ogrodá/ z-drogi/ etc. ábo ná przywiedzięnie wody ná ogród/ łąkę/ rólą. [...] Incile [...] Dioryx [...] Rurmusowy rów/ Brózdá 2. Kn 935.
– Rozdwoięnie/ rozdzielęnie wody zá kiem płynącym. broździé podobne. [...] Sulcus, quem facit nauis in aqua. Sulcum premit ipsa carina. Infindunt sulcos, s. aequori maris, Virgil. Kn 941.
– Brózdá w oraniu ábo w zagonié miédzy skibámi/ Sulcus [...]. Kn 47.
– Brózdéczká/ Sulculus [...]. Kn 47.
– Broździciel. [...] In liras redigo iugerum proscissum, Colum. Consulco. Kn 47.
– Bróździć/ Sulcare [...] Lirare [...] Sulcum altius imprimere, Cicer. Infindo sulcos telluri, Virg. Imporcare [...]. Kn 47.
– Brodká/ Barbula, [...]. Kn 45.
patrz: BRÓDKA
– Kozia brodká/ ziéle/ Wliśnik/ Słonécznik mleczny. Tragopogon [...]. Kn 311.
patrz: BRÓDKA
– Brodá kozia/ proprie Aruncus [...] vide Kozia brodká. Kn 45.
patrz: BRÓDKA
– Bróg. Aceruus manipulorum, frumenti, vel leguminis quadratus tectus [...]. Aceruus scutorum [...]. Frumenti aceruos [...] Nubilarium. [...] Kn 46.
patrz: BRÓG
– Brudzę/ brukam/ smolę/ Inficio [...] Sordido. Kn 47.
patrz: BRUDZIĆ
– Smolę/ Decoloro [...] vide Násmalam/ Brudzę. Kn 1033.
patrz: BRUDZIĆ
– Krzeszę po bruku/ [...] Lithostrota feriens scintillare facio [...] per plate as vmbraticam pugnam cieo. Kn 325.
patrz: BRUK, BRUK, BURK
– Bruk/ Lithostrotum [...] Strata viarum [...] Via strata [...] Statumen pauimentorum [...]. Kn .
patrz: BRUK, BRUK, BURK
– Brudzę/ brukam/ smolę/ Inficio, [...] Sordido. Kn 47.
patrz: BRUKAĆ
– Brukam/ vide Brudzę. Kn 47.
patrz: BRUKAĆ
– Brukarz/ [...] Lithostrota. Kn 47.
– Brukowány/ [...] Lapidibus stratus. Hinc Lithostrota, orum, apud Plin. Delapidatus, Festo. Kn 47.
– Brukuię/ Sterno locum saxis, Liu. Sterno viam lapide, Vlp. Silice via perstrata est. Liu. [...]. Kn 47.
– Ścielę drogę/ nápráwuię/ pokładam czym. Sterno iter per mare. AEre atque argento sternunt omne iter, Lucr. Iter militari labore stratum, Quintilian. [...] Vicinum Brukuię. Kn 983.
– Brukowánie/ (actio) Stratura viarum [...]. Kn 47.
patrz: BRUKOWANIE
– Brukowány/ [...] Lapidibus stratus. Hinc Lithostrota, orum, apud Plin. Delapidatus, Festo. Kn 47.
– Brunat ziele/ brunatek/ v. Szarłat ziele Kn 47.
patrz: BRUNAT
– Brunatnieię / Purpurasco Kn 47.
– Brózdami Sulcatim [...] Kn 47.
patrz: BRUZDAMI
– Brwisty/ brwi wiélkich/ [...] ex Varr. à Sileno qui hirtis supercilijs singebatur. Superciliosus. Kn 48.
patrz: BRWISTY
– Brwisty/ brwi wiélkich/ [...] ex Varr. à Sileno qui hirtis supercilijs singebatur. Superciliosus. Kn 48.
patrz: BRWISTY
– Brykam/ vide Odwarkam/ Odwierzgam. Kn 48.
patrz: BRYKAĆ
– Brylásto/ bryłámi/ [...] glebae modo. Kn 48.
patrz: BRYLASTO
– Niérowność/ Inaequalitas [...] Imparibilitas [...] Iniquitas loci [...] Anomalia [...] Glebositas terrae [...] Brylástość. Kn 521.
– Brylásty/ Glebosus, glebosior terra, Plin. Glebulentus [...] crassis globis [...] hadrobolon [...]. Kn 48.
– Brylásto/ bryłámi/ [...] Glebae modo. Kn 48.
patrz: BRYŁAMI
– Brytan/ piés wiélki/ Molossus [...]. Kn 48.
patrz: BRYTAN
– Piékárká/ Pistrix [...] Coquula, Cocula [...] (v. Brytfánná/ Piéc chlébowy) Panisica mulier [...]. Kn 686.
patrz: BRYTFANNA
– Brytfánná/ Sartago [...] Artopta [...] Testus [...] Cocula [...] Clibanus [...] vide Piécyk. Kn 48.
patrz: BRYTFANNA
– Bryzélia/ mátéria ábo dréwno/ z ktorey fárbę czynią. Brasilicum vel Brasiliense lignum [...]. Kn 48.
– Bryzéliowa fárbá Sanguineus color, Plin.Thyles. fit etiam ex ligno Brasiliensi [...]. Kn 48.
– Brzáná/ Bersáná/ Cromero, vide Bárwená. Kn 48.
patrz: BRZANA
– Bárwená/ rybá. Cromer. Bármá/ Gesner. Pármá/ Bohemis. Brzáná/ Cromer. Vrsin. Toporék/ Cromer. Mullus barbatus & barbatulatus [...] Barbo [...] Barbus [...] Mullulus [...] Trigla [...] Triglites [...]. Kn 15.
patrz: BRZANA
– Brzask/ vide Swit. Kn 48.
patrz: BRZASK
– Brząkam ná stronách/ Elicio neruorum sonos [...]. Pello lyram [...] Pulso lyram [...]. Kn 48.
– Apétyt brzémiennych zły/ Malacia [...]. Kn 8.
patrz: BRZEMIENNY
– Brzask/ vide Swit. & Brzeszczy się/ vide Swita. Kn 48.
– Brzeziná/ lás ábo dréwno brozowe/ Silua aut lignum betullae. Kn 49.
patrz: BRZEZINA
– Brzmię/ dźwięczę/ Persono, [...] Aures, domus cantu personat. ║ Personat aequora cauâ conchâ, [...]. Classicum personauit, [...]. Circumsonat aliquid, [...]. Brzmi około. Sono, as [...]. Sonat vox alicuius. ║ [...] Idem sonant haec verba: Sono, is, sonere, [...]. Sonunt, [...] Soniuit, [...] Consonaterra (clamore, tubis) [...]. Consonat nemus, [...] Resono, as, [...] Resono, is [...] ║ Recino, [...]. In vocibus nostrorum Oratorum vrbanius quiddam recinit. ║ Sonos efficio, fundo, is [...]. Percrepo, [...] Lucus vocibus cantuq; symphoniae percrepat. ║ Concrepant cymbala, [...] ║ Recrepo, [...] caua cymbala recrepant. ║ Reboo, [...] Reboant tympana. ║ Increpuit sonitum tuba, [...]. Reddit sonum chorda, [...] ║ Tinnio, [...] Tintino, [...] Tintinnio, is [...]. ║ Tonant tympana, [...]. Clueo [...] Nimium difficile est reperiri amicum ita, vt nomen cluet, vtitur hac voce [...]. vide Szczękam. Kn 49.
patrz: BRZMIEĆ
– Brzęk/ dźwięk/ z brząkánia/ v. Brzmienie. Est etiam interrectio sonū exprimens rei tinnulae percussae vel proiectae. Kn 48.
patrz: BRZMIENIE
– Spiewánie/ głos śpiewáiących. Melos, [...] At melos, li. vel melus,li. m. priscè. [...] carmen, modulis, modus. [...] Lucret vsurpauit in plur. Et cygnea mele, i. bi cantus, [...]. Item Musaea mele organici per chordas mobilibus digitis figurant. Idem, Organicos sonores vocat. dźwięk/ brzmienie. Melo repercusso, [...] Piéśń/ Mélodyia. Kn 1042.
patrz: BRZMIENIE
– Brzmienie/ dźwięk. Sonus, m. 2. Sonus neruorum, vocis, [...] Sonitus tubarum, [...]. Sonitus aeris, [...] Sonor, m. [...] Sonus, us, m. [...] Strepitus dulcis testudinis, [...]. Tinnitus aeris, [...] Canor [...]. Kn 49.
patrz: BRZMIENIE
– Spiewanie Kn 1043.
patrz: BRZMIENIE
– Głosu brzmienie / głośność. Claritas vocis, [...] Claritudo vocis, [...] Vocalitas [...]. Kn 193.
patrz: BRZMIENIE
– Brzmiący/ Sonorus [...] Vocalis, subst aut Vocalis litera, adiect [...]/ brzmięnie/ dźwięk przéz się máiąca. Resonus [...] resonans [...]. Kn 49.
patrz: BRZMIENIE
– Wnętrze ábo brzuch/ pękátość/ opukáłość dzbaná/ flászy/ i inszych státków/ miárá wnętrzna ábo plác/ w-który się możé co wlać/ wsypáć. Capacitas vasis [...] Calix [...]. Kn 1275.
patrz: BRZUCH
– Brzuch/ żywot/ Venter [...] Dolium pertusum [...] Abdomen. [...] v. Kiszká. Kn 50.
patrz: BRZUCH
– Rupturá/ przétárcie/ przérwánie błony brzuchowey. v Przépukliná. Kn 955.
patrz: BRZUCHOWY
– Brzydko/ mierziono/ brzydliwié/ Foedè [...] Foedisimè àgitur causa. Kn 50.
– Brzydkość/ brzydliwość/ Fastidium cibi stomachi Nausea. Kn 50.
– Brzytwá/ rybá morska. Nouacula, Plin. piscis mannus palmaris, dorso acuto cultellato, carne tenera suaui, sed quae attigit serrum olet. in arena degit. Rondelet [...]. Kn 51.
– Iák po brzytwách/ vide Boiáźliwié/ Ostrożnié. Kn 231.
– Brzytwá/ Nouacula, Cicer. Culter tonsorius, Cicer. Cultor tonsoris, Plin [...] Scalpellum, Cicer. [...] Scalpellus, Cels. [...]. Kn 51.
– Bárwierska szkátułá do brzytéw/ [...] Theca tonsoris. Kn 15.
– Bá xox pueris pro má/ apud Festum, in Bu, Tu, Má, Tá. Kn 10.
patrz: BU
– Strászydło dziécinne zmyślone/ niewidome/ bubá [...] Mania. Kn 1073.
patrz: BUBA
– Bubá/ bobo/ vide Strászydło. Kn 51.
patrz: BUBA
– Bucham/ vide Wybuchnąć. Kn 51.
patrz: BUCHAĆ
– Bugay/ buhay/ buiak/ vide Byk. Kn 52.
– Bucę się/ vide Kokoszę się/ Pysznię się. Kn 51.
– Bucień ziéle/ Woszczycá Vrsin. Gingidium. Kn 51.
– Woszczycá ziéle/ v. Bucięń. Kn 1283.
– Buczéię/ idem Bótwiéię/ vide Prochnieię. Kn 51.
patrz: BUCZEĆ
– Buczniéię/ buczno/ buczny vide Pyszny/ etc. Kn 51.
patrz: BUCZNIEĆ
– Pyszno/ nádęcié/ buczno. Superbè, intoleranter, insolenter, arroganter, sublatè de se dicere. Elatè dicere [...] Inflatiùs perscribere aliquid, caes. Kn 904.
patrz: BUCZNO
– Pyszny/ buczny/ nádęty/ hárdy/ wyniosły. Kn .
– Buczyná/ v. Bukowiná. Item v. Zoráwie iágody. Kn 51.
patrz: BUCZYNA
– Bukowiná/ buczyná/ Faginea silua, arbor, lignum [...]. Esculetum. Kn 52.
patrz: BUCZYNA
– Budá item vide Kramnicá. Kn 51.
patrz: BUDA
– Budowánie/(actio) wystáwiánie budowánia/ budynék/ AEdificatio [...]. Kn 51.
– Budynék/ vide Budowánie. Kn 52.
– Stáwiam budynék iáki/ v. Wystáwiam 3. Kn 1065.
– Budynku opátrowánie/ opráwá/ Sarta tecta [...] Sarta tecta exigere [...] Odbieráć/ oględowáć vrzędownié budynék. Kn 52.
– Budá / Taberna [...]. Budká. Vmbra tonsoris [...] taberna, officina, [...]. Kn 51.
patrz: BUDKA
– Budkarz/ co w budcé mięszka/ przékupień/ krámarz/ rzęmięśnik/ Attubernalis [...] Fornicarij [...] Tabernarius [...]. Kn 51.
patrz: BUDKARZ
– Buduię/ tr. buduię ludzié/ wzlépszam przykłádem dobrem. Exemplo sum alicui [...] Exemplum praebeo alicui [...] Exemplo bono sum alicui [...] Sum exemplum posteris virtutis. Suppeditare exempla virtutis [...] meliorem reddo aliquem in moribus. Kn 52.
patrz: BUDOWAĆ
– Rozwiera się co budowánego/ iáko wóz/ łoże/ ganék. Descendit & hiat theatrum rimis ingentibus [...]. Kn 956.
patrz: BUDOWAĆ
– Buduiący ná niéwłasnym gruncié/ Superficiarius [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWAĆ
– Bramę buduię/ [...] Portam aedifico. Kn 44.
patrz: BUDOWAĆ
– Most buduię/ moszczę. Facio pontem: cingo fossam ponticulo [...]. Kn 428.
patrz: BUDOWAĆ
– Biorę przykład z kogo v. Przykład/ Buduię się. Kn 32.
– Buduię się z kogo/ Exempla nobilia subdunt alicui aculeos, Senec. Peto ab aliquo exemplum fortitudinis, Cicer. Traho ad exemplum aliquid, Vlpian. [...] Naśladuię. Exemplo optimi cuiusq; facio, Cicer. [...]. Kn 52.
– Pokóy/ budowánie dla uspokoięniá. mięszkánie spokoyné. Conclauium [...] Penetrale (priuatorium) [...] Penetrale (regum) [...] Museum, locus quietus ad legendu[m], lucubrandum [...]. Kn 758.
patrz: BUDOWANIE
– Ruchome budowánie/ Ambulatoria porticus [...] Circumforanea domus [...] Confixilis machina [...] Subliciae turres [...] Pegma [...]. Kn 957.
patrz: BUDOWANIE
– Budynék/ vide Budowánie. Kn 52.
patrz: BUDOWANIE
– Ruchome rzéczy w-budowániu/ w-gruncié ktore przédáwácz sobié wyymuié. Ruta caesa [...] In venditionis lege fundi Ruta caesa ita dicimus vt V producamus [...] Intestinum opus [...]. Kn 957.
patrz: BUDOWANIE
– Budowánie ná cudzym gruncié/ Superficies [...] Superficium [...] Superficiaria aedes [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWANIE
– Budowánie (opus) to co wystáwiono. Fabrica [...] Officina [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWANIE
– Zbudowánie ábo budowánie kogo. tr. Dánie dobrego przykłádu komu. [...] Incitatio alicuius ad virtutem bono exemplo praebito [...]. Kn 1408-1409.
patrz: BUDOWANIE
– Siatkowy/ siatczány/ siatczysty. Reticulatus [...] siatczyste/ siátkowáte budowánie Retiales maculae [...]. Kn 991.
patrz: BUDOWANIE
– Siatkowy/ siatczány/ siatczysty. Reticulatus [...] siatczyste/ siátkowáte budowánie Retiales maculae [...]. Kn 991.
patrz: BUDOWANIE
– Budowánie/ (actio) wystáwiánie budowánia/ budynék/ AEdificatio [...] Fabrica [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWANIE
– Szynwagá/ budownicze ábo stolárskie naczynie do ustáwiánia prosto ku górzé roboty/ iést iáko T Łácinskie wersáłowe wywrocone tak ┴ á sznurék od góry z-ołowem wisi. Libella [...]. Kn 1130.
– Budowniczego publicznego vrząd/ Lunárstwo/ Aedilitas: aedilitium munus, Cicer. Cura aedium sacrarum & priuatarum [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWNICZY
– Budowniczy subst. Rzéczypospolitey/ kroléwski/ miéyski/ Lunár. Aedilis [...] Fabricarum Tribunus [...] Publicus [...] Aedilis plebis [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWNICZY
– Lunar/ v. Budowniczy miéyski. Kn 374.
patrz: BUDOWNICZY
– Architékt/ Budowniczy naywyższy/ Architectus [...] Architector aedis, et architecton doli, tr. [...] Mechanicus [...] Fabricarum peritissimus [...] v. Budownik. Kn 8.
patrz: BUDOWNIK
– Budownik/ Architékt. AEdificator [...] Mundi aedificator Deus [...] Structor, molitor, fabricator [...] AEdificet agricola, non sit tamen aedificator [...] Machinator bellicorum instumentorum [...] vide Architékt [...]. Kn 51.
patrz: BUDOWNIK
– Budowny/ Bellè vel bene, & ratione aedificata villa [...]. Capax domus, Ouid. Operosissimum templum [...]. Kosztownié wielką robotą budowány. Kn 51.
patrz: BUDOWNY
– Budzenié. [...] Excitatio. Arnobi. Kn 52.
patrz: BUDZENIE
– Byk/ bujak/ bydlnik/ Taureus [...]. Kn 56.
patrz: BUJAK
– Buiánie/ biégánie swawolne/ zbytnie/ Eugatio [...]. Kn 52.
patrz: BUJANIE
– Bułáwá/ Claua ferrea rotunda longo manubrio [...] Insigne ducis belli in Polonia. Kn 53.
patrz: BUŁAWA
– Bułká chlébá. Paxamatium, diurnus panis monachorum. AEgyptiorum propè sex vnciarum [...] Collatione [...] Aliud est Suidae, id est, Biskokt. Kn 53.
patrz: BUŁKA
– Bochenék chlébá/ bułká/ forma panis parui, diminutiuum pane. Pastillus [...] Collyris [...]. Kn 38.
patrz: BUŁKA
– Bunczéwie/ vide Grzybienie. Kn 53.
patrz: BUNCZEWIE
– Buntowánie [actio] Turbarum concitatio. [...] Tempestas seditionum, discordiarum: tempestas popularis. Seditio, Cicer. Kn 53.
patrz: BUNTOWANIE
– Buntownié/ Seditiosè concitata concio, Cicer. Seditiosissime dicere. Cicer. Kn 53.
patrz: BUNTOWNIE
– Buntownik/ Euocator feruorum, Cicer. in Catilin. Rerum nouarum auidus concitor, Ammian. Incentor & incesor turbarum, Ammianus. Turbator, Liu. [...] Factiosus [...] Axitiosus [...] Nowiniarz. Natinator, Festo seditiosus. Nouarum rerum molitor [...]. Kn 53.
patrz: BUNTOWNIK
– Rokoszanié/ [...] Factiosi qui conspirárunt. Vicin. Buntownik. Kn 924.
patrz: BUNTOWNIK
– Zwadcá/ zwadzcá/ zwaycá. Sator litis [...] Litigator, Quintilian. v. Buntownik. Kn 1454.
patrz: BUNTOWNIK
– Buntowny/ rosterkliwy/ burźliwy tr Seditiosus [...] Factiosus [...] Turbidus homo [...] Turbidi & concitati motus animorum [...] Tumultuosus miles [...] Tumultuosa concio, sententia [...] Turbulentus [...] Nouis rebus studet. [...] Discordialis. Kn 53.
patrz: BUNTOWNY
– Niézgodny/ Discors [...] Dissentaneus [...] Incongruens sibi, nobis [...] Insociabilis [...] Insociabile regnum. v. Buntowny. Kn 544.
patrz: BUNTOWNY
– Pluszczy kréw z-czégo/ ábo wodá. [...] Cum sonitu aliquid supernè fluit. (Burczy [...] Cum strepitu per aspera plani fluit, vel cum impetu.) [...] Strumięniem ciéczé/ idem quod pluszczy. Kn 716.
patrz: BURCZEĆ
– Skłádam z-osłá/ z-mułá burdy/ cięzáry rozbieram. [...] Depono clitellas, instratum [...]. Kn 1003.
patrz: BURDA
– Kłótnia/ v. Zámięszánie/ Trudność/ Burdá/ Rosterk. Kn 283.
patrz: BURDA
– Burdy stroię/ Do turbas, facio, Terent. Turbelas do, facio [...] O co burdy stroisz/ ábo ták bárzo się frásuiesz/ gębę rozwierasz. Ciere turbas, Plaut. Mouere Tragoedias, Quintil. Excitare tragoedias, Cicer. [...] vide Mięszam 3. Kn 53.
patrz: BURDA
– Burdy ná osłá/ ná mułá/ Clitellae [...]. Kn 53.
patrz: BURDA
– Burdá/ turniéiá/ gomon/ fasoł/ Turba [...] Turbela [...] Turbella [...] Tragoedia tr. [...] vide zámięszánie/ Rozruch. Kn 53.
patrz: BURDA
– Burdam się/ kustram się/ Segniter me vestio vel accingo, operi, itineri, vel ad iter. Kn 53.
– Burgrábiá/ [...] Custos arcis, Cromer. Praefectus Vigilum, Paul I. C. et Cromer. [...] vide Podstárości. Kn 53.
– Burmistrzowski/ Consularis, aetas, familia, Cicer. Consulare vinum, Mart [...]. Kn 54.
– Burmistrzostwo/ Consulatus [...]. Kn 54.
– Burmistrzowskié/ Consulariter acta vita, Liu. Kn 54.
– Bursa/ v. Mieszék. Kn .
patrz: BURSA, BURSA, BURSZA
– Bursa / konwikt / Contubernium [...] Conuictus. Kn 54.
patrz: BURSA, BURSA, BURSZA
– Bursak/ vide Społmieszkániéc. Contubernalis [...]. Kn 54.
patrz: BURSAK
– Bursztyn/ Czerwonáwy bursztyn. Glessum barbara voce dicitur [...] qui ait esse succum arboris pini, rigore aut tempore autumnali concretum. [...]. Kn 54.
– Buntowny/ rosterkliwy/ burżliwy tr. Seditiosus, Cicer. Factiosus, Plaut. Turbidus homo, Virgil. Turbidi et concitati motus animorum, Cicer. [...]. Kn 53.
– Wichrowáty/ wichrzásty. v. Burzliwy. Item, wichrowáty voce translata sapiùs vtuntur Poloni. pro Dziwak/ Fántástyk/ Niéspokoyny/ Warchół. Kn 1242.
– Burżliwy / wichrzásty / nawáłności péłny / Procellosum coelum [...] Procellosus ventus [...] Procellosum mare [...] Tempestuosum mare [...] Turbidus dies [...] Turbidum tempus [...] Turbulentum tempus: turbulentissimus tribunatus [...]. Kn 54.
– Bursztynowy Succinus, mart. Succineus, Plin. Electrinus. Paul. I. C. [...]. Kn 54.
– Burtá/ burtnicá/ Transtra [...] Iuga. Kn 54.
patrz: BURTA
– Burtá/ burtnicá/ Transtra [...] Iuga. Kn 54.
patrz: BURTNICA
– Bury/ Virgatus [...] Virgato corpore. Virgulatus [...] Virgulata distinctione. Kn 54.
patrz: BURY
– Chmurá/ burzá/ pochmurność/ Caelum turbidum, nubilosum [...] Nubilum [...] Dubium & inipendens caelum, [...]. Kn 67.
patrz: BURZA
– Przychodzęnie morskie/ v. Morskie burzęnie/ przychodzęnie. Kn 869.
patrz: BURZENIE
– Burzęnie miástá/ Excidium vrbis, Liu. Virg. Excisio, euersio tectorum. Disturbatio Corinthi: disperditio vrbis, Cicer. Excidio [...] v. Pustoszęnie/ Obálánie. Kn 54.
patrz: BURZENIE
– Burzęnie ludu/ vide Buntowánie/ zámięszánie. Kn 54.
patrz: BURZENIE
– Burzęnie morzá/ nawałność/ Tempestas pelagi, Virg. Tempestas maris, [...] Procella [..] AEstus feruor maris: Agitatio fluctuum: agitatio maris [...] vide Náwáłność. Kn 54.
patrz: BURZENIE
– Wzbieránie i opadánie/ v. Morskie burzęnie. Kn 1346.
patrz: BURZENIE
– Zámięszánia péłny/ Turbidus [...] Turbidum tempus [...] Turbidissimae actiones [...] Turbulenta Respub. res, tempestus, turbulentum tempum, negotium. Tumultuosae conciones, tumultuosa vita. [...] Homo turbulentus. [...] v. Burzliwié/ Pomięszánié. Kn 1378.
patrz: BURZLIWIE
– Burzliwié/ Turbidè, Turbulentè. Kn 54.
patrz: BURZLIWIE
– Burzyciel/ zburzyciel/ Euersor vrbium: extinctor patriae, Cicer. Demolitor murorum, Vitru. Vastator Troiae, [...] Expugnator coloniarum. Kn .
patrz: BURZYCIEL
– Táran woięnny/ Aries [...] Machina bellica muralis [...] Burzyciel miast. Kn 1136 [1126].
patrz: BURZYCIEL
– Burzę aliter. Agitant mare venti, Virgil. Emoliuntur venti fretum, Senec. [...]. Kn 54.
patrz: BURZYĆ
– Burzę miásto/ Euerto vrbem; Excido vrbes hostium: deleo & perdo, extinguo vrbem, ciuitatem, Tacit. Expugno oppidum [...] vide Obalam/ Pustoszę. Kn 54.
patrz: BURZYĆ
– Burzę aiter vide Buntuię. Kn 54.
patrz: BURZYĆ
– Burzy się piwo/ wino/ Feruet vinum cum ex musto in vinum transit [...]. Kn 54.
– Buntuię się przéciw komu/ burzę się/ Tumultuor [...] Rebello [...] Turbo [...]. Kn 53.
– Burzy się morzé/ Exaestuat mare [...] Feruet mare [...] Turbat mare [..]. Kn 54.
– Pychá/ hárdość/ butá/ nádętość. Superbia, Plautus. Cicer. Arrogantia, insolentia, Cicer. [...]. Kn 903.
patrz: BUTA
– Butél/ vide Woźny miéyski. Kn 54.
patrz: BUTEL, BUTEL, BUTEŁ
– Buzdygan/ claua ferrea angulosa profundis et crebris sulcis striata [...]. Kn 55.
patrz: BUZDYGAN
– Iést w cenié/ w pieniądzách/ v. Popłaca. Kn 247.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Báczenie/ rozum/ Iést przy baczeniu/ [...] sanae mentis, sanus mente, idem. przy sobié [...] z baczeniem/ z rozumem. Kn 11.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Gwoli być komu/ Dare se alicui [...] Tradere se totum alicui Mácie mię po woli [...]. Kn 220.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Szubiénicznik/ wisiéléć [!][...] Nostri per probrum dicunt talibus: Byłeś w-katowskich rękách. Kn 1126.
patrz: BYĆ, BYĆ, BYDŹ
– Béstyálskié/ vide Po béstyálsku/ et Iáko bydlę. Kn 21.
patrz: BYDLĘ
– Iako bydlę/ iáko béstya/ po béstyálsku. Pecorum modo [...] More ferae [....] In pecorum modum [...] More bestiarum [...] v. Po béstyálsku.. Kn 232.
patrz: BYDLĘ
– Robotny wół/ bydlę do roboty/ od roboty. Operarius [...] Pecus operarium. Iugatorius bos: Glebarius bos [...]. Kn 920.
patrz: BYDLĘ
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...]. Kn 301.
patrz: BYDLĘ
– Kopyt rozdwoionych bydlę. Bisulcus [...] Kn 301.
patrz: BYDLĘ
– Bydlęciéię/ Bydlęciem się stáię [...] In pecudis degenero, vt Nabuchodonosor. Kn 56.
patrz: BYDLĘ
– Człowiék nié bydlę. Kn 133.
patrz: BYDLĘ
– Bydlęcé/ More pecudum: more bestiarum. Kn 56.
patrz: BYDLĘCE
– Bydlęcy/ Pecuarius canis, Colum. Pecuaria quaestio, Var. Pecorinus, Sipont. Robert. Steph. [...] Veterinarius, adiect. Veterinaria medicina [...] Iumentarius, Apul. Contubernium iumentarium. Kn 56.
– Rząp' w-ogonié bydlęcym/ Caulis, m. Plini. Caulis caudae boum, equi, asini, et c. [...]. Kn 967.
– Stráwá bydlęca/ Pabulum [...] vide Pokarm/ pasza. Kn 1073.
– Bydlęciéię/ Bydlęciem się stáię/ [...] In pecudis naturam degenero [...]. Kn 56.
– Byk/ buiak/ bydlnik/ Taureus [...] Ductor gregis indomiti. Kn 56.
patrz: BYDLNIK
– Bydłá siłá máiący/ bydlny/ Armentosus. Italia armentosissima [...] Pecorosus. Kn 56.
patrz: BYDLNY
– Wéłniste bydło/ iáko owcé. Lanicium [...]. Kn 1234.
patrz: BYDŁO
– Dobyték/ vide Robotne bydło. Kn 129.
patrz: BYDŁO
– Przéżuwa bydło niéktore/ żucha. Remando [...] pontici mures remandunt. Remandere eundem cibum [...] Ruminat animal [...] Armentum reduces dum gutture ruminat escas. [...]. Kn 864-865.
patrz: BYDŁO
– Złodziey bydłá/ v. Bydłokradcá. Kn 1433.
– Bydłokradźtwo/ Abactus. Kn 56.
– Byk/ buiak/ bydlnik/ Taureus [...] Ductor gregis indomiti, [...]. Kn 56.
patrz: BYK
– Bykowy/ Taurinus [...] Taureus [...] Tauriformis [...] Taurigenus [...]. Kn 56.
patrz: BYKOWY
– Bystry [...] Perspicax & acutus. [...] Domyslny. Bystry. Solerti auditu animal. [...] Solers animus. [...] Solers ingenium. [...] Sagax homo. [...] Kn 57.
patrz: BYSTRY
– Bystry [...] Bystry potok/ Bystra rzeká [...] Rapax torrens, [...] Rapax fluuius. Acris equus. Violentus amnis. [...] Kn 57.
patrz: BYSTRY
– Béstwię się/ bystrzéię/ Ferocio. Kn 20.
patrz: BYSTRZEĆ
– Wydrzéię/ Chytrzéię/ Bystrzéię. Kn 1311.
patrz: BYSTRZEĆ
– Bywáléc/ bywáły/ Versatus, versatisimus. Expertus [...]. Multorum hominum mores vidit & vrbes [...] Factum est periculum pedum, visa et via, [...] Multùm ille & terris iactatus & alto [...] Multum aquae nauigauit. vide Swiádom. Kn 57.
patrz: BYWALEC
– Bzowy/ Sambuceus baculus. [...]. Kn 57.
patrz: BZOWY
– Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
patrz: BZOWY
– Czadz/ Missilia [...] Sparsit missilia variarum rerum [...] Mittere missilia in vulgus [...] Missilia fortunae [...] quae à fortuna sparguntur [...] Antiochus illustris pecuniam spargens dicebat [...] Populus Romanus stipem spargere coepit [...]. Kn 94.
patrz: CADZ, CZADZ, CZADZ
– Podárék od páná/ krola/ etc. Donatiuum [...] lege Czadz. Charisticum officialibus dabatur. Callistrat. Kn 732.
patrz: CADZ, CZADZ, CZADZ
– Cádzęnie/ Expressio. Kn 57.
– Kosz do cedzenia/ Fiscus vimineus [...] Saccus vinarius [...] Saccus nivarius [...] Saccus saligneus, sparteus. saccus tenui vimine contextus, inuersae metae similis [...] Qualus [...]. Kn 308.
– Łużnik/ Fiscus vimineus, vel lineus [...] vide Kosz do cedzenia. Kn 375.
– Cédziworek/ co cédzęnia naczynie/ sitko/ etc. Fiscus lineus vel vimineus, quo oleum defluens ex torculari colatur [...] Qualus [...] Saccus lineus [...] Sportula faecaria [...] Colum [...] Ex iunco factum colum [...]. Kn 60.
– Przépuszczam wosk/ łóy/ etc. [...] Iterùm liquo significat et simpliciter Rostapiam/ et Cédzę. Kn 853.
– Cádzę/ cédzę/ Colo [...] Exprimo per linteum [...] Liquo vinum [...] Deliquo [...] Transcolo, defaeco [...] Percolo aliquid [...] Recolo [...] znowu cádzę. Liqueo vel liquesco [...] aquae per interuenia (terrarum) liquescunt. cádzą się/ siekną/ przeciekaią [...]. Kn 57.
– Cádzę/ cédzę/ Colo [...] Exprimo per linteum [...] Liquo vinum [...] Deliquo [...] Transcolo, defaeco [...] Percolo aliquid [...] Recolo [...] znowu cádzę. Liqueo vel liquesco [...] aquae per interuenia (terrarum) liquescunt. cádzą się/ siekną/ przeciekaią [...]. Kn 57.
– Cédzony/ Saccatus lineis saccis [...] percolatus [...]. Kn 60.
– Cáły Boży rok/ dzięń/ noc/ wołałém/ czekał/ etc. pro cáluczki/ cáły zgołá/ sic káżdy Boży dzień deszcz/ pro każdy zgołá. Totis vel singulis prorsus diebus, integris omnino, continuò pluit etc. Kn 58.
patrz: CALUCZKI
– Całkiem v. Niérozdzielnié. Kn 58.
patrz: CAŁKIEM
– Całość aliter vide, Niédętość/ Zupełność [...]. Kn 58.
patrz: CAŁOŚĆ
– Całość/ záchowánie/ trwáłość. Salus Reipublicae [...]. Kn 58.
patrz: CAŁOŚĆ
– Cáłuię/ Osculor [...]. Kn 58.
patrz: CAŁOWAĆ
– [...] qui osculatur, vel amat oscula. Cáłownik inusitatum est. Kn 58.
patrz: CAŁOWNIK
– Przysiadam komu suknią/ czapkę/ księgi. Assideo super aliquid. Insideo alicui rei. Kn 886.
– Cár/ kniaź wiélki/ Rex, aut Regulus apud Moscos [...] vide Kśiążę. Kn 59.
patrz: CAR, CAR, CZAR
– Borowki czarne/ czernicé/ v. Márcowy kwiát. Kn 50.
– Czernice/ vide Borowki czarne. Kn 99.
– Cárski/ Regius [...]. Kn 59.
patrz: CARSKI
– Czausz/ [...] Nunc Tsausii aulici vel cubicularij Turcae esse dicuntur. ex quo numero nuntij vel Legati minores, aut veredarij deliguntur. vide. Goniéc. Kn 97.
– Cząbr ziéle/ Satureia [...] Cunila [...] Thymbra [...] Satureium [...]. Kn 94.
– Cząbr Włoski/ vide Dzięcielnicá. Kn 94.
– Cząbrzycá Włoska/ Wyłup tymowy/ kámionká/ dźięćielicá Włoska/ Epithymium. Kn 94.
– Cébér/ Hydria, [...] dimin. Cébrzyk. Kn 59.
– Deszcz/ Pluuia [...] Imber [...] Ruit caelum imbribus [...] Deszcz iák cébrem lał [...]. Kn 120.
– Cébér [...] dimin. Cébrzyk. Kn 59.
– Cébulá zamorska/ Scilla [...] Squilla [...]. Kn 59.
– Cébulá psia/ vide Psia cébulá. Kn 59.
– Pióro ábo pierzé v cybulé. Stylus: thallus caeparum [...]. Kn 700.
– Szpilanká/ v. Psia cébulá. Kn 1121.
– Psiá cébulá/ Szpilanká/ Podéyrzon żołty. Bulbus vomitorius [...]. Kn 895.
– Cébulá/ Cepe [...] Cepa vel Caepa [...] Cepula [...]. Kn 59.
– Cébulnik/ Ceparius [...] ceparum venditor. Kn 59.
– Łupiny/ item. v. Cebulna skorká. Kn 375.
– Cébulny ogród/ Cepetum [...] Cepina [...]. Kn 59.
– Námázánie [...] Námázánie cebulne. inunctio caepis facta. Suffectio vnguentorum putorem temperat [...]. Kn 466.
– Cébulna łodigá/ wyrosték/ Thallus [...] Stylus ceparum [...]. Kn 59.
– Cébulny/ cébulowy/ Cepitius [...]. Kn 59.
– Cébulna skórká powierzchnia: łupiná/ Corium ceparum [...] Tunicatum cepe [...] Talla [...]. Kn 59.
– Cébulney głowki listki/ łupinki wnętrzne/ Tallae [...] Lacrymosaeque ordine tallae [...] Tunicas bullorum replictas [...]. Kn 59.
– Cébulny/ cébulowy/ Cepitius [...]. Kn 59.
– Cech/ miéysce/ ábo schadzká/ [...] Conuentus opificū: vel domus conuentui opificum habendo destinata. Kn 59.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– Przyymuię do céchu/ do rády/ etc. Allego [...] in decurias [...] Cooptare Senatorem, in Collegium, in ordinem [...] Adscribo aliquem ad numerum, in numerum [...] Adscisco [...]. Kn 894.
patrz: CECH, CECH, CZECH
– [...] Szam szobie winien. Adde quod Poloni Minores multi sz cz ż non exprimant. quid quod multae voces sunt, quae simplici s et denso pronuntiantur, vt czéchy/ céchy: czárá/ od cárá: szum/ sum: etc. [...] Kn 1112.
– Cechá ná bydlęciu/ naczyniu/ piątno/ Character [...] Quadrupedia charactere signari debent [...] Signum pecori impressum [...] Stigmata saxorum [...] Signum candens in pecore [...] Kn 59.
– Céchámi. Tributim [...] per tribus. Kn 59.
patrz: CECHAMI
– Cékauz/ vide. Zbroiownia. Kn 60.
– Céchmistrstwo/ [...] Praefectura tribûs. Et [...] sum praefectus tribûs. Kn 59.
– Céchmistrz/, Magister curiae [...] Hetaeriarcha [...] Magister contubernii [...] Praefectus sodalitio. Tribunus & tribuum magister [...]. Kn 59.
– Piątnuię/ vide. Cechuię/ Pryskuię. Kn 682.
– Cechuię/ piątnuię/ Signo [...] Quadrupedia charactere signari debent. Signum pecori imprimo, [...] Inurere notas & nomina vitulis [...] vicinum Pryskuię. Kn 59-60.
– Piątno/ naczynie do cechowánia. Character [...] Cauter [...]. Kn 682.
patrz: CECHOWANIE
– Cechowány/ piątnowány/ Literata vrna [...] vide. Znákowány. Kn 59.
patrz: CECHOWANY
– Cechowy/ Curialis [...] Curionius [...] Tribuarius [...] Contribulis [...] Curiatus, curiata lex, comitia [...]. Kn 59.
– Cédr/ drzéwo cédrowe/ Cedrus [...] Alia species cedrelate [...] Oxycedros, ramosa & nodis infesta [...]. Kn 60.
patrz: CEDR
– Przyświecam/ [...] Vrit Cedrum in lumina nocturna [...] Przyświeca Cedrem [...]. Kn 890-891.
patrz: CEDR
– Cedrowány/ Cedratus [...] Cedrino oleo imbuo. Kn 60.
patrz: CEDROWANY
– Cédr/ drzéwo cédrowe/ Cedrus [...] Alia species cedrelate [...] Oxycedros, ramosa & nodis infesta. [...]. Kn 60.
– Cédrowy/ Cedrinus, cedrius [...]. Kn 60.
– Cédrowa żywicá/ Cedria [...] Resina cedri [...] Cedrium [...] Oleum cedrinum [...] Cedrius liquor [...]. Kn 60.
– Cédr/ owoc cédrowy/ szyszká/ Cedris [...]. Kn 60.
– Kártá w księgach/ Kártá pisána oprocz ksiąg/ Kartelusz/ Cedułá/ skrypt. Kn 268.
patrz: CEDUŁA
– Cédułá/ cédułká vide Kártá pisána. Kn 60.
patrz: CEDUŁKA
– Cédziworék/ do cédzęnia naczynie/ sitko/ etc. Fiscus lineus vel vimineus, quo oleum defluens ex torculari colatur [...] Qualus [...]. Kn 60.
patrz: CEDZIWOREK
– Kosz do cedzenia/ Fiscus vimineus [...] Saccus vinarius [...] Saccus niuarius [...] Saccus saligneus, sparteus. saccus tenui vimine contextus, inuersae metae similis [...] Qualus [...] v. Cedziworék. Kn 308.
patrz: CEDZIWOREK
– Cégiélnia/ Lateraria [...]. Kn 60.
patrz: CEGIELNIA
– Cégiélnik/ céglarz/ vide Strycharz. Kn 60.
patrz: CEGIELNIK
– Strychárz/ cégiélnik. Laterarius [...]. Kn 1077.
patrz: CEGIELNIK
– Cégielny robotnik/ [...] qui fert lateres [...] qui trahit [...] Lateres traho, porto. Kn 60.
– Cégłá/ cégiéłká/ Later [...] Later aureum [...] Laterculus [...] Testa [...]. Kn 60.
patrz: CEGIEŁKA
– Céglány/ z cégły/ Latericius paries [...] Coctilis murus [...]. Kn 60.